Amare werd in de zomer van 2021 opgeleverd en in september van dat jaar in gebruik genomen. Maar dat betekent niet dat daarmee ook alle financiële perikelen zijn afgerond.
In november vorig jaar werd al duidelijk dat de gemeente Den Haag 700.000 euro moest uittrekken om het jaarlijkse tekort bij het cultuurpaleis op te vangen. Nu blijkt dat er ook afgelopen tijd nog veel discussies zijn geweest tussen de gemeente, de bouwer en de gebruikers over wie er moet opdraaien voor nóg meer kosten.
Belasting-akkefietje rond cultuurpaleis kan Den Haag bijna twintig miljoen gaan kosten
Den Haag is verwikkeld in een miljoenendans met de Belastingdienst. Het stadsbestuur dacht bij de exploitatie van cultuurpaleis Amare gebruik te kunnen maken van een zeer voordelig fiscaal regime, maar dat dreigt te mislukken. En dat kan de stad zomaar zo’n bijna twintig miljoeneuro gaan kosten.
Volgens de Belastingdienst hebben de gemeente Den Haag en de stichting Amare helemaal geen recht op het gunstige fiscale regime. En dus zou Den Haag anders dan gedacht btw moeten gaan betalen over een flink deel van de bouw van het cultuurcentrum van honderden miljoenen. Alleen dat al zou Den Haag bijna twaalf miljoen euro kunnen kosten.
Ook zou het betekenen dat Den Haag niet langer alle btw over het (ingekochte) onderhoud aan het cultuurpaleis kan aftrekken en kent ook de Stichting Amare een btw-nadeel. Houdt de Belastingdienst voet bij stuk dan kost dat bij elkaar nog eens 200.000 euro per jaar, ofwel acht miljoen euro over de gehele levensduur van Amare, stelt het college.
Vloeren schoonmaken en extra sloten
Zo worden de houten vloeren in het complex een of twee keer per jaar schoongemaakt. Na geruzie over wie dat moet betalen, blijkt dat het valt onder de verantwoordelijkheid van Stichting Amare. Dat kost jaarlijks 90.000 euro extra, waarmee geen rekening was gehouden.
Ook hebben de gebruikers nog een aantal aanvullende wensen. Daarbij gaat het om extra sloten op deuren voor de veiligheid, het toevoegen van aansluitingen voor krachtstroom en een verbetering van de verlichting in de theaterzaal. Hoe duur dat precies wordt, is nog niet bekend. De gemeenteraad wordt daarover binnenkort op de hoogte gesteld.
Verhuurprobleem en gedoe over belasting
In het gebouw zijn ook enkele ruimtes vrijgehouden om te verhuren. Het idee daarvan was dat er zo geld kan worden verdiend. Maar dat blijkt in de praktijk lastig. Slechts twee units zijn verhuurd aan een supermarkt en een aan het Holland Dance Festival. Van de andere units denkt de gemeente dat ze in ieder geval dit jaar niet meer worden verhuurd.
Het dossier Amare is een politiek gevoelig onderwerp geworden. De problemen rondom het cultuurpaleis stapelden zich vanaf de start van het project in 2006 tot na de oplevering op. In 2021 besloot de gemeenteraad om een raadsenquête in te stellen naar Amare, het nieuwe huis voor het Residentie Orkest, het Nederland Dans Theater en het Koninklijk Conservatorium. De conclusies waren snoeihard. De raad is door verschillende colleges van burgemeester en wethouders misleid, de kosten rezen de pan uit en het publieke belang van Amare is verwaarloosd. Er werd een motie van afkeuring aangenomen tegen de wethouders.
Dan is er ook nog een geschil met de Belastingdienst of er btw moet worden betaald over de verhuur van ruimten in Amare. Tot nu toe vallen de beslissingen van de dienst ongunstig uit voor de gebruikers en gemeente. Als dat zo blijft, wil de gemeente uiteindelijk de rechter om een oordeel vragen.
Als die de Belastingdienst in het gelijk stelt, levert dat een strop op van bijna 12 miljoen euro. Die kan worden uitgesmeerd over de gebruiksperiode van veertig jaar. Toch kan het hele gedoe met de Belastingdienst een negatief effect hebben van 450.000 euro per jaar voor de gemeente en 50.000 euro per jaar voor de Stichting Amare.
Problemen met garage
Naast de extra financiële tegenvallers voor Amare, is er ook nog steeds een probleem met de ondergrondse Spuigarage. Een deel van de garage kan niet worden gebruikt omdat er lekkage is. Het oplossen daarvan duurt lang, waardoor de gemeente nu eerst zelf een waterdichte laag laat aanleggen.
In de loop der jaren liepen de kosten voor de bouw ervan op van 177 miljoen euro naar 223 miljoen euro. De raadsenquêtecommissie berekende zelfs dat de kosten voor het cultuurpaleis over een periode van vijftig jaar zelfs kunnen oplopen tot maximaal 658 miljoen euro. Met de uitkomsten van de nieuwe analyse lijkt dat niet voordeliger te worden.
Naar de rechter
Het stadsbestuur heeft de strijd nog niet opgegeven. Na een nieuw gesprek met de Belastingdienst verwacht het eind deze maand/begin volgende maand uitsluitsel te krijgen. Gaat de Belastingdienst niet akkoord, dan stapt Den Haag mogelijk naar de rechter.
Eerder werd al duidelijk dat Amare meer geld nodig heeft om rond te komen. Het stadsbestuur houdt rekening met een extra bijdrage van jaarlijks zeven ton, maar de politiek wil daar binnenkort nog indringend over praten.
Het Haagse cultuurpaleis Amare kampt nog steeds met grote problemen. Zo is het podium van de concertzaal niet veilig. Daardoor is er al een vleugel door een luik naar beneden gevallen. Ook is een belangrijke deur te klein, waardoor de vleugel niet van het podium af kan. Het instrument moet daar ook tijdens andere voorstellingen blijven staan.
Verder kan het Residentie Orkest niet in complete bezetting in de toch speciaal daarvoor ontworpen repetitiezaal oefenen. Dit leidt ertoe dat het orkest veel vaker dan gepland in de grote concertzaal moet repeteren. Die zaal kan als gevolg daarvan dan weer niet voor andere activiteiten worden gebruikt. Ook is een belangrijke roltrap in het complex voortdurend stuk, meldt mediapartner Omroep West.
Dat verklaarde de directeur Sven Arne Tepl van het Residentie Orkest donderdagavond tijdens het verhoor door de enquêtecommissie van de Haagse gemeenteraad die onderzoek doet naar de bouw van Amare. In Amare zetelen het Residentie Orkest, het Koninklijk Conservatorium en het Nederlands Dans Theater.
Zeer moeizaam
De directeur van het Residentie Orkest schetste in het verhoor dat de totstandkoming van een nieuw cultuurpaleis op het Haagse Spuiplein zeer moeizaam verliep. En dat de instellingen die er nu gebruik van maken ook nog steeds problemen ondervinden van de constructies waarvoor in het verleden werd gekozen. Zo moeten ze op dit moment zo veel huur betalen dat hun activiteiten in het gedrang komen. Het Residentie Orkest zelf overweegt daarom projecten te gaan schrappen, aldus Tepl.
Sinds een paar maanden doet de raadsenquêtecommissie onderzoek naar de totstandkoming van cultuurcomplex Amare. De kosten van het project liepen op van 177 miljoen euro naar uiteindelijk 223 miljoen euro. Ook werd de gemeenteraad niet altijd goed geïnformeerd. Afgelopen maandag is de enquêtecommissie begonnen met het onder ede verhoren van betrokkenen. Voor de zomer wil de commissie een eindrapport presenteren.
De directeur vertelde dat bouwcombinatie Cadanz tijdens de ontwerpfase grote hoeveelheden documenten ter beoordeling naar de instellingen stuurde. Daarbij gingen het om stukken van soms duizenden pagina’s die in korte tijd moesten worden geanalyseerd: Waar zitten de stopcontacten? Hoe gaan de ramen open? Dat lukte de toekomstige gebruikers vaak niet goed. Toen het gebouw steeds meer vorm kreeg, ontdekten die instellingen dan ook dat het niet was wat zij voor ogen hadden.
Beweegbare vloer
Een van de grootste teleurstellingen was volgens Tepl dat er in de concertzaal geen beweegbare vloer kwam. Een vloer die bij klassieke concerten schuin kan worden gemaakt, zodat je niet tegen het hoofd van de mensen die voor je zitten kijkt, én die vlak kan worden gemaakt voor bijvoorbeeld congressen of popconcerten.
De directeur van het Residentie Orkest was ervan overtuigd dat ze de instellingen om zo’n vloer hadden gevraagd. Er was tijdens de bouw ook nog een moment om die alsnog in het gebouw te installeren, maar dat gebeurde uiteindelijk toch niet. ‘Een pijnlijk resultaat’, aldus Tepl, die ook zei dat er nu eigenlijk geen concertzalen meer worden gebouwd zónder zo’n vloer.
Een ander bij de commissie veelbesproken punt is dat de instellingen zelf ook zouden bijdragen aan de bouw van Amare. Zij zouden daarvoor vijftien miljoen euro ophalen bij sponsoren. Dit terwijl uit een analyse van een gespecialiseerd bureau was gebleken dat een bedrag tussen de vijf en maximaal twaalf miljoen mogelijk zou moeten zijn.
Ook Tepl vertelde donderdagavond dat dit bedrag volgens hem veel te hoog gegrepen was. Hij verklaarde ook dat de gemeente Den Haag inmiddels heeft geaccepteerd dat de bijdrage er nooit meer komt. De vorige wethouder van cultuur, Robert van Asten (D66), zou de instellingen van de verplichting hebben ontslagen.
Nog steeds geschillen
Nadat het een aantal keren fors was uitgesteld, werd Amare op 19 november 2021 officieel in gebruik genomen. Maar bijna anderhalf jaar later zijn de geschillen met de bouwer nog steeds geen verleden tijd, vertelde Tepl. ‘We hebben nog steeds problemen.’
Een daarvan is het podium van de concertzaal. De vloer ervan kent een aantal luiken waar kabels uitkomen. Die kampen met problemen, aldus de directeur. Zo zakte er een vleugel doorheen. Mede daarom kwam de Arbodienst tot de conclusie dat het podium niet veilig is. Ook kan de vleugel niet van dat podium af, omdat de deur waar die doorheen zou moeten twee centimeter te smal is.
Roltrap vaak stuk
Verder doet een belangrijke roltrap in het gebouw het niet goed. Tepl: ‘Die is elke week kapot. Dat wordt dan wel weer gerepareerd, maar het zou leuk zijn als de roltrap het eens twee weken zou doen, want het publiek heeft er hinder van. De gastvrijheid staat een beetje onder druk.’
Een ander probleem is dat het Resident Orkest voor repetities in Amare een speciale zaal heeft gekregen. In de praktijk kan het orkest daar niet in volledige bezetting oefenen vanwege akoestische problemen. Dat zou gehoorschade opleveren bij de leden. ‘Als daar tachtig musici spelen, komt de Arbodienst binnen een half uur langs’, aldus Tepl.
Volgens de directeur voldoet de zaal dan ook niet aan de eisen die vooraf waren gesteld. Maar de bouwer betwist dat. Gevolg: als het orkest in volledige bezetting wil oefenen, moet het uitwijken naar de concertzaal. Die kan daardoor niet voor andere activiteiten worden verhuurd. De directeur: ‘Dat is voor Amare een probleem.’
Verzakt
De problemen die Tepl schetste zijn niet de enige die na de oplevering van Amare naar buiten komen. Zo bleek eind april 2022 al dat de vloeren van twee zalen waren verzakt. Dat probleem is die zomer nog wel opgelost door de bouwer.
De commissie ondervroeg de directeur ook over de samenwerking met de andere culturele instellingen. De bedoeling van Amare was dat er meer synergie zou ontstaan. Maar volgens Tepl is dat ingewikkeld. Zo is samenwerking met het Nederlands Danst Theater lastig. De officiële muzikale partner van dat gezelschap is het Amsterdamse Balletorkest. En volgens de huidige subsidieregels mogen beide Haagse gezelschappen daarom niet intensief samenwerken.
Dankbaar
Toch is Tepl al met al blij dat het Residentie Orkest in Amare zit. ‘Ik klaag veel, maar dat doe ik voor het orkest en de stad, want we praten over gemeenschapsgeld. Maar wij zijn als orkest ontzettend dankbaar dat we in het gebouw mogen spelen. In deze zaal wordt het orkest elke week beter.’
Vrijdag is het de beurt aan oud-wethouder Boudewijn Revis (VVD) om voor de enquêtecommissie te verschijnen. Volgende week gaan de verhoren verder en komen onder meer oud-wethouder Joris Wijsmuller (Haagse Stadspartij), oud-burgemeester Pauline Krikke en oud-directeur Henk van der Meulen van het Koninklijk Conservatorium langs. Ook heeft de enquêtecommissie twee directieleden van bouwer Volker Wessels opgeroepen, maar het is de vraag of zij zullen verschijnen.
Maandag 13.02.2023 maakte de raadsenquêtecommissie bekend wie er verhoord worden en volgens welke planning dat gebeurt. Volgende week staan er tien verhoren gepland in de raadzaal van de gemeente. De week daarop opnieuw tien. De laatste acht verhoren staan gepland in de week van 20 tot en met 24 maart 2023.
,,We hebben de afgelopen maanden heel veel mensen gesproken en geïnterviewd en van deze mensen dachten we dat het goed zou zijn om hen in het openbaar te horen”, legde commissievoorzitter Arjen Dubbelaar uit.
Drie wethouders, zes oud-wethouders, drie voormalig burgemeesters, de huidige burgemeester, oud-topambtenaren en prominenten uit de culturele wereld: 28 mensen worden vanaf volgende week openbaar en onder ede verhoord om meer duidelijkheid te krijgen over hoe Amare tot stand kwam. En welke lessen er kunnen worden geleerd uit de bouw van dit uiteindelijk 223 miljoen euro kostende Haagse cultuurpaleis.
Maandag 20.02.2023 beginnen de openbare verhoren van de enquêtecommissie van de Haagse gemeenteraad. Om 10.00 uur ’s morgens moet Marjolein de Jong verschijnen. Zij was van 2010 tot 2014 voor D66 wethouder cultuur in Den Haag. Donderdag 23 maart om 14.00 uur is het laatste verhoor, dan van burgemeester Jan van Zanen.
Tussendoor moeten alle hoofdrolspelers in het dossier langskomen. Van topambtenaren die achter de schermen aan het cultuurpaleis werkten, tot de wethouders die de plannen soms onder grote druk in de raad moesten verdedigen. Van de bestuurders van de culturele instellingen die er nu een plek hebben tot de directeuren van bouwbedrijf Volker Wessels dat Amare heeft gebouwd.
Voorgrond
De enquêtecommissie treedt daarmee zelf ook wat meer op de voorgrond. De leden ervan gaan de betrokkenen horen. Dat wil niet zeggen dat er op de achtergrond nog niets is gebeurd, zegt voorzitter van die commissie, raadslid Arjen Dubbelaar van Hart voor Den Haag.
Want sinds mei vorig jaar zijn ze al bezig. Inmiddels heeft de commissie 30.000 pagina’s aan officiële stukken van het college van burgemeester en wethouders ontvangen. Verder zijn al tachtig interviews gehouden en ook hebben besloten verhoren plaatsgehad. Met wie, dat is geheim.
Directe aanleiding was een rapport van de Rekenkamer Den Haag. Die constateerde niet alleen dat het project veel duurder was geworden dan begroot, maar ook dat de raad niet altijd goed en volledig was geïnformeerd. Verder stelden de onafhankelijke rekenmeesters van de gemeenteraad dat het college de kosten voor het project steeds lager voorstelden dan ze in werkelijkheid waren. Bovendien zou het college zelfs kosten buiten het zicht van de gemeenteraad hebben gehouden
Omdat de uitkomsten van dit onderzoek vervolgvragen opriepen, besloot de raad in november 2021 een enquête te houden. Dat onderzoek richt zich op de periode 2006 tot en met 2021. Het doel is om duidelijk te krijgen hoe het besluit om zo’n groot, duur nieuw cultuurpaleis te bouwen precies tot stand is gekomen.
Wisten de gemeenteraadsleden waar ze voor tekenden? En kon die raad alles wat er gebeurde wel goed controleren? Daarnaast is Amare ook voor de gemeente een heel groot project. De raad wil leren of daar beter grip op is te krijgen.
Rond de zomer klaar
De bedoeling is dat de enquêtecommissie de bevindingen rond de zomer presenteert. De raadsleden worden in hun werk ondersteund door een gespecialiseerd bureau dat ook in andere gemeenten dit soort onderzoeken begeleidt. De enquête kost in totaal ongeveer 1,2 miljoen euro.
Precies vijftien jaar geleden ontstaan de eerste ideeën voor iets nieuws op het Haagse Spuiplein. De zalen van de culturele instellingen daar zijn flinke verouderd, is dan het idee. Er moet een nieuw gebouw komen voor in ieder geval het Residentie Orkest en het Nederlands Danstheater. Het idee voor het Spuiforum ontstaat. Een compleet nieuw cultuurpaleis in het centrum van de stad.
Maar de plannen stuiten ook op weerstand. Te duur, te massaal, vinden sommige partijen in de raad. Daarom sneuvelt het plan in 2014. Een jaar later komt er een heel nieuw ontwerp. Amare, zoals het gaat heten, moet goedkoper worden en beter op het Spuiplein passen. In het najaar van 2021 wordt het geopend.
Maar tijdens de bouw zijn er veel problemen en ook wordt het duurder dan gepland. Uiteindelijk wordt Amare niet voor de geplande 177 miljoen euro gebouwd, maar voor 223,3 miljoen.
Het Onderwijs- en Cultuurcomplex Amare aan het Spuiplein is sinds 2021 de nieuwe huisvesting van het Residentie Orkest, het Nederlands Dans Theater en het Koninklijk Conservatorium. Daarnaast worden door het dans- en muziekcentrum verschillende optredens en voorstellingen georganiseerd.
Amare is een complex project, waarbij het niet alleen gaat om de ontwikkeling van Amare, maar ook om het Spuikwartier. Amare heeft 15 jaar lang de stad beroerd. Sinds de start van de ontwikkeling is er veel gebeurd, bijvoorbeeld rond de grondexploitatie, sociale huurwoningen, de parkeergarage en de fietsenkelder.
Vervolgvragen na Rekenkameronderzoek
De Rekenkamer Den Haag heeft een onderzoek naar Amare gedaan waarbij is geconstateerd dat veel zaken niet goed zijn gegaan. Een aantal conclusies in het Rekenkamerrapport over Amare en de reactie van het college hierop riepen vervolgvragen op met betrekking tot de rol van het college, de gemeenteraad, de ambtelijke organisatie, de projectontwikkelaar en de culturele instellingen. Het is goed hiernaar te kijken en van te leren, zeker omdat nog een aantal grote projecten in de stad ontwikkeld gaan worden. Daarom is in mei 2022 de raadsenquête Amare gestart.
Hoofdvragen raadsenquête
Hoe begint zo’n project als Amare, hoe houd je het overzichtelijk en hoe houd je er controle op zodat het niet uit de hand loopt. Dat zijn vervolgvragen waar het wat betreft de gemeenteraad om draait. Twee hoofdvragen staan in de raadsenquête centraal, kort gezegd: op basis van welke kaders zijn besluiten genomen en heeft de raad haar controlerende en kaderstellende taak ingevuld? En op welke manier zijn dit soort grote projecten georganiseerd waardoor we beter grip kunnen krijgen op dit soort projecten.
Het onderzoek richt zich op de periode van de start van het project in 2006 tot de oplevering in 2021.
Het is niet het gedroomde affiche dat je als nieuw cultuurpaleis voor je ramen wilt zien hangen. ‘Te huur’, zegt het aanplakbiljet van makelaar Local Joe dat al enkele maanden aan de gevel hangt op het adres Turfmarkt 73.
Nog niet alles is gevuld in Amare, het centrum voor kunst en cultuur dat een jaar geleden zijn deuren opende. Ondanks de vele tegenvallers uit de aanloop- en beginperiode is het affiche van Local Joe geen reden tot zorg. ,,De verhuur van deze ruimte ligt bij de gemeente”, zegt Jan Zoet, algemeen directeur van Amare. ,,Ik heb begrepen dat er gegadigden voor zijn, dus dat komt wel goed.”
Eigenlijk is de nog te verhuren 114 vierkante meter tellende winkel- of horecaruimte maar een postzegel in een complex dat over 54.000 vierkante meter vloeroppervlak beschikt, een hoeveelheid ruimte zo groot als meer dan zeven voetbalvelden.
Anders dan het aanplakbiljet doet vermoeden staat er niet veel meer leeg in Amare. De drie vaste bewoners Residentie Orkest, Nederlands Dans Theater en Koninklijk Conservatorium zorgen zeven dagen per week voor de nodige reuring, al is dat vanaf de buitenkant niet altijd goed zichtbaar.
‘Winstwaarschuwing’
Jan Zoet vertegenwoordigt de stichting Amare, de vierde vaste bewoner van het complex, die over het beheer van het gebouw, de programmering van de zalen, de horeca en verhuur gaat.
Behalve dat het een trefpunt is voor muziek, dans en theater biedt het complex met zijn grote variëteit aan zalen eindeloze mogelijkheden voor vergaderingen, feesten, congressen en evenementen. Hier moet ook een groot deel van de inkomsten worden gerealiseerd.
Eind juni deed Amare naar de gemeente al een ‘winstwaarschuwing’ de deur uit dat de inkomsten in 2022 gaan tegenvallen. Dat heeft niets te maken met de leegstaande winkel- en horecaruimte, maar met de herstelwerkzaamheden die nog altijd gaande zijn om de gezakte trillingsdempers van de Concertzaal en de Conservatoriumzaal weer op de juiste plaats te zetten.
We zijn voorzichtig begonnen met wat wij ‘open Amare’ noemen
Bij binnenkomst bij de ingang Turfmarkt loopt de bezoeker tegen een rood banier aan waarop staat uitgelegd dat de herstelwerkzaamheden van juni tot en met oktober duren. Vanaf de onderkant van de zaal hangt een groot wit doek naar beneden dat de plekken bedekt waar zich normaliter de garderobe, ontvangstruimten en de trappen van het kunstenplein bevinden.
Een jaar geleden, bij de eerste rondleiding in het net opgeleverde gebouw, sprak Jan Zoet voor de camera de wens uit om van dit deel van het gebouw een plek te maken waar altijd iets te beleven valt. Mini-concerten door conservatoriumstudenten, tai-chi lessen, open podia.
Het is de loopruimte die de twee ingangen tussen de Turfmarkt en het Spuiplein met elkaar verbindt. Ook wie niet per se in het gebouw hoeft te zijn, mag er vrij rondlopen. ,,Graag zelfs”, vindt Zoet, die van Amare een gebouw voor heel de stad wil maken.
Schuilen
,,We zijn voorzichtig begonnen met wat wij ‘open Amare’ noemen”, zegt hij. ,,In de foyer staat een piano waarop iedereen mag spelen. Wie hier een gratis activiteit wil organiseren, is welkom. Zo is het al gebeurd dat mensen de ruimte gebruiken om te oefenen in bruiloftsdansen.
Als voorbijganger is dat hartstikke leuk om te zien. Je kunt hier schuilen tegen de regen, opwarmen, een kopje koffie drinken of gratis je flesje water vullen in de Marokkaanse fontein die eerder deze maand officieel is geopend.”
Het mag nog een wonder heten dat de bouwers zo snel een technische oplossing hebben gevonden om dit probleem te verhelpen
Zoet neemt ons mee naar de ruimte achter het gordijn waar de bouwer de laatste hand legt aan het optillen van de verzakte zaal. ,,Godzijdank kunnen de concerten wel gewoon doorgang vinden, maar de afzettingen leveren ons veel beperkingen op”, zegt hij.
,,Het mag nog een wonder heten dat de bouwers zo snel een technische oplossing hebben gevonden om dit probleem te verhelpen. Omdat het optillen soms met een oorverdovend lawaai gepaard gaat, vindt een groot deel van de werkzaamheden in de nacht plaats. Overdag merken we niets.”
Zonder publiek
Alles wat tegen lijkt te kunnen zitten, heeft voor Amare in de aanloopperiode ook tegen gezeten. Dat begon al met de coronabeperkingen van vorig jaar waardoor veel voorstellingen en concerten in de eerste maanden na opening niet of slechts in aangepaste vorm konden doorgaan. Het hele openingsfestival waarbij tal van organisaties uit de stad waren betrokken, moest worden uitgekleed tot een openingsritueel zonder publiek.
Terwijl restaurants en cafés al snel na het opheffen van de Covid-beperkingen weer volstroomden, verliep in de hele culturele sector de terugkeer naar het oude normaal een stuk moeizamer. Inmiddels heeft het publiek de weg wel weer gevonden naar de theater- en concertzalen, al worden kaartjes vaak pas op het laatste moment gekocht.
Eén ding waar Amare zich geen zorgen over hoeft te maken is de energierekening. Als eerste duurzaam gebouwde podiumkunstencomplex van Nederland kreeg het nieuwe cultuurhuis in maart van dit jaar het BREEAM-NL Excellent certificaat voor duurzaamheid. Met vierduizend vierkante meter aan zonnepanelen op het dak, heeft Amare afgelopen zomer een toprendement behaald. Een systeem van warme en koude waterbronnen onder het complex zorgt ervoor dat het gebouw wordt verwarmd of verkoeld.
Nu we met een energiecrisis te maken hebben, blijkt maar eens hoe belangrijk het is zo’n duurzaam en zelfvoorzienend gebouw te hebben
,,Nu we met een energiecrisis te maken hebben, blijkt maar eens hoe belangrijk het is zo’n duurzaam en zelfvoorzienend gebouw te hebben”, zegt Jan Zoet. ,, Als de problemen met de concertzaal zijn verholpen, kunnen we vanaf november echt de dingen gaan doen om van Amare zeven dagen per week het huis van de stad te maken.”.
Afgelopen jaar is volgens Zoet het inspeeljaar geweest. Hij verwijst naar het nieuwe muziekcentrum TivoliVredenburg in Utrecht, dat ook enkele jaren nodig heeft gehad om zijn draai te vinden. ,,Ik ben heel optimistisch”, zegt hij. ,,Volgend jaar moet ook een begin worden gemaakt met de aanpak van het Spuiplein. Als dat is gerealiseerd komen we ook nog eens op het mooiste cultuurplein van Nederland te zitten.”
Oplevering van cultuurcomplex Amare wederom vertraagd
Cultuurpaleis Amare heeft opnieuw te maken met vertraging. De oplevering stond gepland voor begin mei van dit jaar, maar die datum wordt niet gehaald.
Kortom, het cultuurgebouw Amare aan het Spui zal later worden opgeleverd dan oorspronkelijk gepland. Dat heeft wethouder Anne Mulder (VVD) aan de gemeenteraad geschreven.
De bedoeling was eigenlijk dat Amare op 4 januari van dit jaar al zou worden opgeleverd door de bouwer. Dat stond in het oorspronkelijke contract. Enige tijd geleden werd duidelijk dat de bouwer deze datum niet zou halen en dat het 3 mei 2021 zou worden, tot onvrede van de gemeente. ‘Daarover, en ook over de consequenties van een dergelijke verschuiving, vinden nog gesprekken tussen de gemeente en Cadanz plaats’, schreef Mulder begin februari nog aan de raad.
Aannemer Cadanz zou meer tijd nodig hebben om systeemtesten uit te voeren. Het streven is dat het uitstel van oplevering geen gevolgen heeft voor de geplande ingebruikname van cultuurcomplex. Dat zou in september van dit jaar moeten plaatsvinden.
Oorspronkelijk was het plan om na oplevering de nieuwe gebruikers van het pand voor hun verhuizing de mogelijkheid te geven om Amare klaar te maken voor gebruik. Wethouder Mulder schrijft nu dat de gemeente en Cadanz in overleg gaan over de datum van oplevering van het pand.
“De insteek daarbij is om de inrichtingswerkzaamheden volgens planning door te laten gaan, evenals de verhuizing van de instellingen.” Komende week is daar een overleg voor gepland.
Het pand zou eigenlijk in januari al worden opgeleverd door Cadanz. Dat meldt mediapartner Omroep West. Enige tijd geleden werd duidelijk dat men die datum niet zou halen, dat werd vervolgens verschoven naar 3 mei.
‘Daarover, en ook over de consequenties van een dergelijke verschuiving, vinden nog gesprekken tussen de gemeente en Cadanz plaats’, schreef wethouder Mulder daarover in februari aan de gemeenteraad.
Conservatorium verhuist later dan gepland naar cultuurpaleis Amare
Het Koninklijk Conservatorium verhuist pas rond de jaarwisseling van dit jaar naar Amare. Dat schrijft mediapartner Omroep West. Dat betekent dat een van de drie belangrijke gebruikers er nog niet in is gevestigd wanneer het nieuwe 223,3 miljoen kostende cultuurpaleis in september wordt geopend. Dat blijkt uit een brief van directeur Henk van der Meulen aan de studenten, docenten en medewerkers van het conservatorium.
Ook muziekbibliotheek nog niet naar Amare
Het conservatorium blijft daarom tot eind dit jaar in het huidige gebouw aan de Juliana van Stolberglaan. Hetzelfde geldt voor de bibliotheek van het conservatorium die samengaat met de muziekbibliotheek van de Bibliotheek Den Haag en die van het Nederlands Muziekinstituut.
Van der Meulen stelt in de brief het zelf ook jammer te vinden dat er vertraging optreedt. ‘Het is natuurlijk spijtig dat de verhuizing naar dit prachtige gebouw, waar wij zo reikhalzend naar uitzien, nu wordt uitgesteld. Maar de verantwoordelijkheid ten aanzien van ons onderwijs weegt nu eenmaal het zwaarst.’
Opleverdatum gekoppelt aan boete
De oplevering van cultuurcomplex Amare op het Spuiplein is uiterlijk 1 juli 2021 van dit jaar. Als deze datum niet gehaald wordt, moet de bouwer een boete betalen. Dat schrijven de wethouders Anne Mulder (VVD) en Robert van Asten (D66) in een brief aan de gemeenteraad, meldt mediapartner Omroep West. De opleverdatum werd al een paar keer uitgesteld omdat aannemer Cadanz niet op tijd klaar was.
In eerste instantie was het de bedoeling dat het nieuwe, 223,3 miljoen euro kostende, cultuurpaleis in het centrum van de stad op 4 januari van dit jaar aan de gemeente zou worden overgedragen. Maar het lukte de bouwer niet om alles op tijd af te hebben. Daarom verschoof de opleverdatum naar 3 mei. Maar ook deze datum bleek te optimistisch, omdat systemen nog getest moesten worden.
Na gesprekken met de gemeente heeft bouwcombinatie Cadanz nu 1 juli opgegeven als haalbare opleverdatum. Als ook dit niet lukt dan volgt er een boete voor de bouwer. ‘De boeteclausule, die ingaat op 1 juli 2021, maakt nog steeds onderdeel uit van de contractuele afspraken en vormt dus een belangrijke stok achter de deur dat de oplevering niet later wordt dan 1 juli 2021’, schrijven Mulder en Van Asten..
Haags cultuurhuis Amare biedt vanaf half november 2021 voorstellingen
De eerste voorstellingen in de nieuwe Haagse cultuurtempel Amare aan het Spuiplein zullen vanaf 19 november 2021 te zien zijn.
De kaartverkoop van de eerste shows in het nieuwe theater- en concertgebouw gaat 15 juni van start. Vanaf begin september zijn er al rondleidingen in het complex en vinden er al ‘inspeelvoorstellingen’ plaats.
Amare wordt het nieuwe onderkomen van het Zuiderstrandtheater, het Nederlands Dans Theater, het Residentie Orkest en het Koninklijk Conservatorium. In het hart van de programmering staat het werk van NDT en RO. Daarnaast zullen er ook allerlei grote voorstellingen van andere producenten op de podia te zien zijn.
De grote theaterzaal in Amare biedt, als alle coronarestricties vervallen, plek aan bijna 1300 personen. De concertzaal biedt plek aan 2500 mensen en zal ook als nieuw poppodium worden gebruikt.
NU 28.05.2021 Het nieuwe theater- en muziekcentrum Amare in Den Haag begint zijn eerste seizoen met een openingsfestival in het weekend van 19 november tot en met 21 november. De maanden september, oktober en de eerste helft van november worden gebruikt om proef te draaien.
Hoe het programma van het Open Festival eruitziet, wordt op 15 juni bekendgemaakt. Dan begint ook de voorverkoop van de voorstellingen en producties die er tot en met december zijn.
Het openingsprogramma wordt onder meer verzorgd door het Nederlands Dans Theater, het Residentie Orkest, het Koninklijk Conservatorium en het voormalige Zuiderstrandtheater.
Tijdens het UIT Festival Den Haag in het weekend van 4 en 5 september kan het publiek al een kijkje nemen achter de schermen. In dat weekend zijn er exclusieve rondleidingen. Ook komen er dan previews van voorstellingen in de Nieuwe Kerk.
Amare aan het Spui moet het grootste kunstgebouw van Nederland worden. De grote zaal telt 1.300 zitplaatsen, maar de capaciteit kan worden uitgebreid naar 2.500 zitplaatsen.
AD 28.05.2021 Het nieuwe theater- en muziekcentrum Amare begint zijn eerste seizoen met een openingsfestival in het weekeinde van 19 tot en met 21 november. De maanden september en oktober en de eerste helft van november worden gebruikt om proef te draaien in het gebouw.
Hoe het programma er precies gaat uitzien tijdens het Open Festival is vanaf 15 juni te zien op de website van Amare. Dan begint ook de voorverkoop van de voorstellingen en producties die er tot en met december zijn geboekt.
In elk geval presenteren de vier vaste bewoners van het nieuwe complex zich tijdens het openingsweekeinde. Dat zijn het Nederlands Dans Theater, het Residentie Orkest, het Koninklijk Conservatorium en het voormalige Zuiderstrandtheater. Met (inter)nationale bespelers en partners in de stad brengen ze een openingsprogramma met dans, klassieke muziek, Haagse popartiesten, hiphop en een familiedag.
Kijkje achter de schermen
In het weekeinde van 4 en 5 september, tijdens het UIT Festival Den Haag, kan het publiek al een kijkje nemen achter de schermen. Dat weekeinde zijn er exclusieve rondleidingen. Ook komen er dan previews van voorstellingen in de Nieuwe Kerk.
Amare aan het Spui moet het grootste kunstgebouw van Nederland worden. De grote zaal telt 1300 zitplaatsen maar kan worden uitgebreid tot popzaal met een capaciteit van 2500.
OmroepWest 10.04.2021 De oplevering van cultuurcomplex Amare op het Spuiplein in Den Haag is uiterlijk 1 juli van dit jaar. Als deze datum niet gehaald wordt, moet de bouwer een boete betalen. Dat schrijven de wethouders Anne Mulder (VVD) en Robert van Asten (D66) in een brief aan de gemeenteraad. De opleverdatum werd al een paar keer uitgesteld omdat aannemer Cadanz niet op tijd klaar was.
In eerste instantie was het de bedoeling dat het nieuwe, 223,3 miljoen euro kostende, cultuurpaleis in het centrum van de stad op 4 januari van dit jaar aan de gemeente zou worden overgedragen. Maar het lukte de bouwer niet om alles op tijd af te hebben. Daarom verschoof de opleverdatum naar 3 mei. Maar ook deze datum bleek te optimistisch, omdat systemen nog getest moesten worden.
Na gesprekken met de gemeente heeft bouwcombinatie Cadanz nu 1 juli opgegeven als haalbare opleverdatum. Als ook dit niet lukt dan volgt er een boete voor de bouwer. ‘De boeteclausule, die ingaat op 1 juli 2021, maakt nog steeds onderdeel uit van de contractuele afspraken en vormt dus een belangrijke stok achter de deur dat de oplevering niet later wordt dan 1 juli 2021’, schrijven Mulder en Van Asten.
Verhuizing
De verwachting is dat in de loop van juli of augustus het Residentie Orkest, het Nederlands Danstheater en het Dans- en Muziekcentrum kunnen verhuizen naar Amare. Het Koninklijk Conservatorium gaat vanaf de zomer het nieuwe onderkomen inrichten en kan na ongeveer vier maanden, in december, naar het Spuiplein verhuizen.
‘In september kan dan conform planning worden gestart met de exploitatie, met try-outs en proefdraaien’, staat in de raadsbrief. ‘De officiële opening zal eind november 2021 plaatsvinden middels het vierdaagse OPEN festival waarin alle publieke zalen en ruimtes worden bespeeld en voor een breed publiek een feestelijk programma wordt geboden.’
Den HaagFM 10.04.2021 De oplevering van cultuurcomplex Amare op het Spuiplein is uiterlijk 1 juli van dit jaar. Als deze datum niet gehaald wordt, moet de bouwer een boete betalen. Dat schrijven de wethouders Anne Mulder (VVD) en Robert van Asten (D66) in een brief aan de gemeenteraad, meldt mediapartner Omroep West. De opleverdatum werd al een paar keer uitgesteld omdat aannemer Cadanz niet op tijd klaar was.
In eerste instantie was het de bedoeling dat het nieuwe, 223,3 miljoen euro kostende, cultuurpaleis in het centrum van de stad op 4 januari van dit jaar aan de gemeente zou worden overgedragen. Maar het lukte de bouwer niet om alles op tijd af te hebben. Daarom verschoof de opleverdatum naar 3 mei. Maar ook deze datum bleek te optimistisch, omdat systemen nog getest moesten worden.
Na gesprekken met de gemeente heeft bouwcombinatie Cadanz nu 1 juli opgegeven als haalbare opleverdatum. Als ook dit niet lukt dan volgt er een boete voor de bouwer. ‘De boeteclausule, die ingaat op 1 juli 2021, maakt nog steeds onderdeel uit van de contractuele afspraken en vormt dus een belangrijke stok achter de deur dat de oplevering niet later wordt dan 1 juli 2021’, schrijven Mulder en Van Asten.
Verhuizing De verwachting is dat in de loop van juli of augustus het Residentie Orkest, het Nederlands Danstheater en het Dans- en Muziekcentrum kunnen verhuizen naar Amare. Het Koninklijk Conservatorium gaat vanaf de zomer het nieuwe onderkomen inrichten en kan na ongeveer vier maanden, in december, naar het Spuiplein verhuizen.
‘In september kan dan conform planning worden gestart met de exploitatie, met try-outs en proefdraaien’, staat in de raadsbrief. ‘De officiële opening zal eind november 2021 plaatsvinden middels het vierdaagse OPEN festival waarin alle publieke zalen en ruimtes worden bespeeld en voor een breed publiek een feestelijk programma wordt geboden.’
Rekenen en de gemeente Den Haag; die twee zijn geen dikke vrienden. Door de jaren heen kan je bijna voorspellen dat een nieuw bouwproject in Den Haag gelijk staat aan een extra pot aan miljoenen die uit een keukenkastje tevoorschijn moet komen.
Afgelopen week werd bekend dat het nieuwe cultuurpaleis Amare op het Spui geen 177,4 miljoen, maar 223 miljoen gaat kosten. Dat is een verschil van 46 miljoen, zo schrijft het AD. In 2014 werd begonnen aan het plan en ondanks dat er geen beweegbare vloer (want, te duur -de kosten hiervoor zouden 12 miljoen zijn-) in het spiksplinternieuwe theater komt, is de prijs toch nét wat hoger uitgevallen. En het theater is overigens nog niet klaar, dus een exact bonnetje moet nog worden afgeleverd…
Helaas is Amare zeker niet het eerste bouwproject in Den Haag dat ‘wat’ duurder uitvalt.
Raadsenquête !!??
Is de Haagse politiek in mei 2018 zwaar belazerd? Zeer kritische raadsfracties willen weten waarom het nieuwe stadsbestuur destijds bij hoog en laag beweerde dat er geen extra geld naar het Haagse cultuurpaleis zou gaan.
Uit het rapport van de Rekenkamer blijkt dat er al maanden eerder gewerkt werd aan een pakket van ontwerpaanpassingen dat de kosten van het omstreden cultuurgebouw uiteindelijk met tientallen miljoenen omhoog zou jagen.
In de gemeenteraad gaan daarom steeds meer stemmen op om een raadsenquête te houden naar de bouw van het cultuurpaleis Amare. ‘Zo kunnen wij een hoop helderheid verschaffen aan de inwoners van de stad’, aldus raadslid Arjen Dubbelaar van Hart voor Den Haag, de grootste partij in de raad.
Ook PVV, SP en Partij voor de Dieren spraken zich uit voor instellen van een van de zwaarste onderzoeksmiddelen die de raad kent. Bij een raadsenquête kunnen onder meer getuigen onder ede worden verhoord. De PvdA, Haagse Stadspartij en GroenLinks lieten weten niet uit te sluiten dat ook zij voor zo’n enquête gaan stemmen, aldus mediapartner Omroep West.
Dat rapport leidde donderdag tot harde kritiek van vooral de oppositiepartijen op de gang van zaken. ‘We zijn voorgelogen’, aldus Judith Klokkenburg van de ChristenUnie/SGP. Diezelfde woorden gebruikte Robert Barker van de Partij voor de Dieren. ‘De democratie werd en wordt ondergraven’, voegde hij daar aan toe.
Lesley Arp van de SP sprak over geld dat is ‘weggemoffeld’. Zij eiste met Barker dat documenten die nog steeds in een kluis liggen openbaar worden, evenals afspraken die partijen maakten tijdens de coalitieonderhandelingen van 2018. ‘Er is echt een cultuuromslag nodig.’
‘Geen sprake van list en bedrog’
De (voormalige) coalitiepartijen waren milder in hun oordeel over het rapport van de Rekenkamer. Zo lazen vooral VVD, D66 en Haagse Stadspartij – de partijen die afgelopen jaren de wethouders leverden die verantwoordelijk waren voor de bouw – in het rapport niet de harde kritiek die de andere fracties wel hadden gesignaleerd.
‘Er is geen sprake van list en bedrog, van smeergeld. We moeten dit serieus behandelen en dit soort termen helpt daar niet bij’, sprak bijvoorbeeld de liberale fractieleider Frans de Graaf.
Raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij uitte de afgelopen dagen flinke kritiek op de analyse van de Rekenkamer. Volgens hem heeft de Rekenkamer flinke fouten gemaakt, door kosten op te tellen bij de bouw van Amare die niet onder dat project vielen.
‘Onderzoek niet in diskrediet brengen’
Voorzitter Manus Twisk van de Rekenkamer had tot nu toe in de media niet gereageerd op deze kritiek. Maar hij verklaarde nu dat de producten die het instituut aflevert ‘betrouwbaar’ zijn. ‘Het is niet verstandig dat dit onderzoek in diskrediet wordt gebracht.’ Volgens hem stond er wel een foutje in het rapport en is dat gecorrigeerd. ‘De essentie van ons onderzoek staat nog steeds compleet overeind.’
Mede naar aanleiding van de kritiek van Bos speelden veel partijen die de afgelopen jaren bestuurders leverden, de bal naar elkaar. Zo verweet Arjen Dubbelaar dat Bos reageerde ‘als een hert dat in de koplampen van een auto kijkt’. ‘U probeert goed te praten wat de afgelopen jaren fout is gegaan.’
Bleef wel overeind dat vrijwel alle partijen vinden dat er ook veel dingen te leren zijn uit het rapport. Zo moet het stadsbestuur helderder en duidelijk communiceren, proberen beter greep te houden op grote projecten en verder toegeven dat er dingen anders hadden gemoeten.
‘Want daar is het college erg karig mee,’ aldus Mariëlle Vavier van GroenLinks. ‘Het echt verantwoordelijkheid nemen, gebeurt niet. Terwijl wij echt een cultuuromslag bij de gemeente willen.’
Haar collega Daniël Scheper van D66: ‘Dit is een kritisch rapport waar iedereen wat van kan leren. Wij willen van het college de duidelijke toezegging dat het beter kan.’ Andrea Bartman van de PvdA: ‘Een serieuze reflectie van het college is van ons van groot belang.’
‘Partijen collectief verantwoordelijk’
De insprekers van SOS Den Haag, die het project al jaren zeer kritisch volgen, vinden dat veel partijen in de gemeenteraad collectief verantwoordelijk zijn voor de overschrijding van het budget en daarom ook niet de onderste steen boven willen hebben. ‘Er hebben zeven fracties aan meegewerkt, met de VVD en D66 als constante factor’, zag Guust Baartmans. ‘Daarom worden malversaties toegedekt.’
Zo zou volgens Peter Drijver sprake zijn van ‘fraude’ bij de aanbesteding van Amare. Ook Joop ten Velden verklaarde dat bij de keuze van de bouwer sprake was van ‘doorgestoken kaart’.
Hij voorspelde dat in de toekomst nog veel meer kwalijke zaken aan het licht komen omdat gaat blijken dat er voor gehandicapten nauwelijks plek is in de zalen, het gebouw waarschijnlijk niet geluidsdicht is en er is ‘gesjoemeld’ met de ruimte voor winkels in het gebouw, zodat die straks niet verhuurbaar blijken. ‘Er is een strafrechtelijk onderzoek nodig.’
‘Ik verwacht geen kleerscheuren meer’
Wethouder Anne Mulder (VVD) zei dat hij schrok toen hij op zijn eerste dag als wethouder het rapport aantrof. En dat hij er veel van had geleerd. ‘Het is belangrijk dat de gemeenteraad er blindelings kan vertrouwen op informatie.’ Bovendien moeten stukken veel duidelijker, soms zijn die nu ‘een zoekplaatje’. Daarom heeft hij nu een nieuw devies: ‘Maak het inzichtelijk, wees transparant, maak zoveel mogelijk openbaar.’
Met dat als leidraad beloofde hij ook dat voorstellen aan de gemeenteraad makkelijk worden. Die moeten zo worden opgeschreven dat ze beter te begrijpen zijn. Ook gaat hij nog kijken welke stukken uit het verleden alsnog openbaar kunnen worden gemaakt.
Het inmiddels demissionair kabinet Rutte 3 stond dinsdag 19.01.2021 nog een zwaardebat te wachten. Het moest zich verantwoorden voor de fouten die zijn gemaakt in de kinderopvangtoeslagaffaire.
De partijen gingen de ministers flink aan de tand voelen over het rapport ‘Ongekend onrecht‘, dat er uiteindelijk toe leidde dat het voltallige kabinet Rutte-III vrijdag 15.01.2021 opstapte.
Kortom,het zou zo maar een goed idee kunnen zijn als de Haagse coalitie zo zijn conclusie zou trekken.
Haagse coalitie Oprutte maar dan ????
AD 17.02.2021
Vijftien fouten in kritisch rapport Rekenkamer
Cultuurpaleis Amare is door de jaren heen tientallen miljoenen duurder geworden, maar zeker niet zoveel als de Haagse Rekenkamer onlangs na uitgebreid onderzoek deed voorkomen, meent de Haagse Stadspartij. Volgens raadslid Peter Bos staat het rapport boordevol fouten: ‘Ik tel wel vijftien fouten in kritisch rapport’
In totaal zou het budget voor het toekomstige huis van het Residentie Orkest, het Koninklijk Conservatorium en het Nederlands Dans Theater sinds 2014 met bijna 46 miljoen zijn toegenomen, berekende de Rekenkamer. Het totale budget liep van 177,4 miljoen op tot 223 miljoen euro, zonder dat de politiek daarvan goed op de hoogte werd gebracht.
Loog het Haagse college over kosten cultuurcomplex Amare?
Er is licht aan het einde van de tunnel voor cultuurcomplex Amare op het Spuiplein in Den Haag. Als alles meezit dan wordt het dans- en muziekcentrum begin mei opgeleverd en is in november de opening. Maar het laatste woord is nog niet gesproken over het politiek uiterst gevoelige bouwproject. Op donderdagavond18.02.2021 debatteert de Haagse gemeenteraad in een commissievergadering over de harde conclusies die de Rekenkamer Den Haag trok. Die stelde afgelopen najaar na onderzoek dat het college van burgemeester en wethouders het cultuurcomplex goedkoper voorspiegelde dan het in werkelijkheid was.
Welke conclusies trok de Rekenkamer Den Haag over het OCC?
Die conclusies zijn niet mals. De onafhankelijke rekenkamer beoordeelt het functioneren van het gemeentebestuur en deed onderzoek naar het OCC. Dit najaar stelde het instituut in het rapport ‘Het onderwijs- en cultuurcomplex: leren van een bouwproject’ dat het college al in 2014 wist dat het cultuurcomplex miljoenen euro’s duurder zou worden dan 177 miljoen euro. Toch informeerde het college de gemeenteraad hier niet over. Sterker nog: het college stelde de kosten steeds lager voor dan dat ze in werkelijkheid waren. Deze kosten werden buiten het zicht van de raad gehouden.
Het project verliep stroef en er was een arbitragezaak aangespannen, omdat er ‘discussies’ liepen tussen de gemeente en de aannemer. Revis vroeg de gemeenteraad daarom het budget voor Amare te verhogen naar 210 miljoen euro, onder meer om geschillen met de aannemer af te kopen, een packagedeal. Maar ook toen bleven kosten buiten het zicht van de gemeenteraad, zegt de rekenkamer. Amare blijkt inmiddels 223,3 miljoen euro te kosten.
De gemeenteraad is boos !
Veel partijen zijn furieus. De Partij voor de Dieren voelt zich ‘voorgelogen’ en vindt dat het stadsbestuur de democratie heeft gedwarsboomd. De SP spreekt van ‘het wegmoffelen’ van miljoenen. En Hart voor Den Haag/Groep de Mos heeft het over ‘miljoenenzwendel’ en pleit voor een raadsenquête waar alle betrokkenen onder ede gehoord kunnen worden.
De SP wil bovendien alle informatie inzien die tijdens de coalitieonderhandelingen van 2018 is uitgewisseld over Amare. ‘Uit het rapport van de rekenkamer blijkt namelijk dat er sinds februari 2018 al voorbereidingen zijn getroffen voor een pakket aan ontwerpaanpassingen. De raad kreeg echter pas in juli 2018 lucht van deze packagedeal met een prijskaartje van ruim 30 miljoen’, zegt SP-fractievoorzitter Lesley Arp.
En wat vindt de Haagse Stadspartij?
De partij van Wijsmuller richt haar pijlen op de rekenkamer. Volgens raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij klopt er veel niet in het rekenkamerrapport. ‘De rekenkamer blijkt een misrekenkamer’, zegt hij. Bos heeft een waslijst aan rekenfouten ontdekt. ‘De feiten waarop de conclusies zijn gebaseerd moeten kloppen en de raad moet kunnen vertrouwen op de rapporten van de rekenkamer. Dat dit niet zo is, is fnuikend voor de geloofwaardigheid van de rekenkamer’, stelt Bos.
Volgens de rekenkamer staat er inderdaad een rekenfout in het rapport. Maar na een nieuwe berekening ‘is de essentie van de bevinding niet veranderd’, reageerde de rekenkamer een paar weken na het verschijnen van het rapport. Het ging om de bevinding dat in het raadsvoorstel in 2014 onterecht staat dat het OCC goedkoper is dan het Spuiforum. Achter deze conclusie staat de rekenkamer dus nog steeds. Verder wil de rekenkamer niet ingaan op de kritiek van de Haagse Stadspartij en eerst het debat van donderdagavond 18.02.2021 afwachten.
OmroepWest 19.02.2021 In de Haagse gemeenteraad gaan steeds meer stemmen op om een raadsenquête te houden naar de bouw van het cultuurpaleis Amare. ‘Zo kunnen wij een hoop helderheid verschaffen aan de inwoners van de stad’, aldus raadslid Arjen Dubbelaar van Hart voor Den Haag, de grootste partij in de raad. Ook PVV, SP en Partij voor de Dieren spraken zich uit voor instellen van een van de zwaarste onderzoeksmiddelen die de raad kent. Bij een raadsenquête kunnen onder meer getuigen onder ede worden verhoord. De PvdA, Haagse Stadspartij en GroenLinks lieten weten niet uit te sluiten dat ook zij voor zo’n enquête gaan stemmen.
Dat rapport leidde donderdag tot harde kritiek van vooral de oppositiepartijen op de gang van zaken. ‘We zijn voorgelogen’, aldus Judith Klokkenburg van de ChristenUnie/SGP. Diezelfde woorden gebruikte Robert Barker van de Partij voor de Dieren. ‘De democratie werd en wordt ondergraven’, voegde hij daar aan toe. Lesley Arp van de SP sprak over geld dat is ‘weggemoffeld’. Zij eiste met Barker dat documenten die nog steeds in een kluis liggen openbaar worden, evenals afspraken die partijen maakten tijdens de coalitieonderhandelingen van 2018. ‘Er is echt een cultuuromslag nodig.’
‘Geen sprake van list en bedrog’
De (voormalige) coalitiepartijen waren milder in hun oordeel over het rapport van de Rekenkamer. Zo lazen vooral VVD, D66 en Haagse Stadspartij – de partijen die afgelopen jaren de wethouders leverden die verantwoordelijk waren voor de bouw – in het rapport niet de harde kritiek die de andere fracties wel hadden gesignaleerd. ‘Er is geen sprake van list en bedrog, van smeergeld. We moeten dit serieus behandelen en dit soort termen helpt daar niet bij’, sprak bijvoorbeeld de liberale fractieleider Frans de Graaf.
Raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij uitte de afgelopen dagen flinke kritiek op de analyse van de Rekenkamer. Volgens hem heeft de Rekenkamer flinke fouten gemaakt, door kosten op te tellen bij de bouw van Amare die niet onder dat project vielen.
‘Onderzoek niet in diskrediet brengen’
Voorzitter Manus Twisk van de Rekenkamer had tot nu toe in de media niet gereageerd op deze kritiek. Maar hij verklaarde nu dat de producten die het instituut aflevert ‘betrouwbaar’ zijn. ‘Het is niet verstandig dat dit onderzoek in diskrediet wordt gebracht.’ Volgens hem stond er wel een foutje in het rapport en is dat gecorrigeerd. ‘De essentie van ons onderzoek staat nog steeds compleet overeind.’
Mede naar aanleiding van de kritiek van Bos speelden veel partijen die de afgelopen jaren bestuurders leverden, de bal naar elkaar. Zo verweet Arjen Dubbelaar dat Bos reageerde ‘als een hert dat in de koplampen van een auto kijkt’. ‘U probeert goed te praten wat de afgelopen jaren fout is gegaan.’
Bleef wel overeind dat vrijwel alle partijen vinden dat er ook veel dingen te leren zijn uit het rapport. Zo moet het stadsbestuur helderder en duidelijk communiceren, proberen beter greep te houden op grote projecten en verder toegeven dat er dingen anders hadden gemoeten. ‘Want daar is het college erg karig mee,’ aldus Mariëlle Vavier van GroenLinks. ‘Het echt verantwoordelijkheid nemen, gebeurt niet. Terwijl wij echt een cultuuromslag bij de gemeente willen.’
Haar collega Daniël Scheper van D66: ‘Dit is een kritisch rapport waar iedereen wat van kan leren. Wij willen van het college de duidelijke toezegging dat het beter kan.’ Andrea Bartman van de PvdA: ‘Een serieuze reflectie van het college is van ons van groot belang.’
‘Partijen collectief verantwoordelijk’
De insprekers van SOS Den Haag, die het project al jaren zeer kritisch volgen, vinden dat veel partijen in de gemeenteraad collectief verantwoordelijk zijn voor de overschrijding van het budget en daarom ook niet de onderste steen boven willen hebben. ‘Er hebben zeven fracties aan meegewerkt, met de VVD en D66 als constante factor’, zag Guust Baartmans. ‘Daarom worden malversaties toegedekt.’
Zo zou volgens Peter Drijver sprake zijn van ‘fraude’ bij de aanbesteding van Amare. Ook Joop ten Velden verklaarde dat bij de keuze van de bouwer sprake was van ‘doorgestoken kaart’. Hij voorspelde dat in de toekomst nog veel meer kwalijke zaken aan het licht komen omdat gaat blijken dat er voor gehandicapten nauwelijks plek is in de zalen, het gebouw waarschijnlijk niet geluidsdicht is en er is ‘gesjoemeld’ met de ruimte voor winkels in het gebouw, zodat die straks niet verhuurbaar blijken. ‘Er is een strafrechtelijk onderzoek nodig.’
‘Ik verwacht geen kleerscheuren meer’
Wethouder Anne Mulder (VVD) zei dat hij schrok toen hij op zijn eerste dag als wethouder het rapport aantrof. En dat hij er veel van had geleerd. ‘Het is belangrijk dat de gemeenteraad er blindelings kan vertrouwen op informatie.’ Bovendien moeten stukken veel duidelijker, soms zijn die nu ‘een zoekplaatje’. Daarom heeft hij nu een nieuw devies: ‘Maak het inzichtelijk, wees transparant, maak zoveel mogelijk openbaar.’
Met dat als leidraad beloofde hij ook dat voorstellen aan de gemeenteraad makkelijk worden. Die moeten zo worden opgeschreven dat ze beter te begrijpen zijn. Ook gaat hij nog kijken welke stukken uit het verleden alsnog openbaar kunnen worden gemaakt. Mulder had ook nog meer goed nieuws voor de raadsleden. Vorige week had hij nog geschreven dat het complex mogelijk nog duurder wordt. Nu meldde hij op vragen van raadslid Cees Pluijmgraaff (CDA): ‘Ik verwacht geen grote kleerscheuren meer.’
Den HaagFM 19.02.2021 In de gemeenteraad gaan steeds meer stemmen op om een raadsenquête te houden naar de bouw van het cultuurpaleis Amare. ‘Zo kunnen wij een hoop helderheid verschaffen aan de inwoners van de stad’, aldus raadslid Arjen Dubbelaar van Hart voor Den Haag, de grootste partij in de raad. Ook PVV, SP en Partij voor de Dieren spraken zich uit voor instellen van een van de zwaarste onderzoeksmiddelen die de raad kent. Bij een raadsenquête kunnen onder meer getuigen onder ede worden verhoord. De PvdA, Haagse Stadspartij en GroenLinks lieten weten niet uit te sluiten dat ook zij voor zo’n enquête gaan stemmen, aldus mediapartner Omroep West.
Dat bleek donderdagavond tijdens een debat over een zeer kritisch rapport van de Rekenkamer Den Haag over Amare. Uit dat rapport werd duidelijk dat het cultuurpaleis uiteindelijk geen 177,4 miljoen euro koste, zoals steeds was beloofd, maar 223,3 miljoen. Bovendien zou het stadsbestuur in al 2014 hebben geweten dat het veel duurder werd, maar informeerde het de raad daarover niet. Sterker nog: het college stelde de kosten steeds lager voor dan dat ze in werkelijkheid waren.
Dat rapport leidde donderdag tot harde kritiek van vooral de oppositiepartijen op de gang van zaken. ‘We zijn voorgelogen’, aldus Judith Klokkenburg van de ChristenUnie/SGP. Diezelfde woorden gebruikte Robert Barker van de Partij voor de Dieren. ‘De democratie werd en wordt ondergraven’, voegde hij daar aan toe. Lesley Arp van de SP sprak over geld dat is ‘weggemoffeld’. Zij eiste met Barker dat documenten die nog steeds in een kluis liggen openbaar worden, evenals afspraken die partijen maakten tijdens de coalitieonderhandelingen van 2018. ‘Er is echt een cultuuromslag nodig.’
‘Geen sprake van list en bedrog’
De (voormalige) coalitiepartijen waren milder in hun oordeel over het rapport van de Rekenkamer. Zo lazen vooral VVD, D66 en Haagse Stadspartij – de partijen die afgelopen jaren de wethouders leverden die verantwoordelijk waren voor de bouw – in het rapport niet de harde kritiek die de andere fracties wel hadden gesignaleerd. ‘Er is geen sprake van list en bedrog, van smeergeld. We moeten dit serieus behandelen en dit soort termen helpt daar niet bij’, sprak bijvoorbeeld de liberale fractieleider Frans de Graaf.
Raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij uitte de afgelopen dagen flinke kritiek op de analyse van de Rekenkamer. Volgens hem heeft de Rekenkamer flinke fouten gemaakt, door kosten op te tellen bij de bouw van Amare die niet onder dat project vielen.
‘Onderzoek niet in diskrediet brengen’
Voorzitter Manus Twisk van de Rekenkamer had tot nu toe in de media niet gereageerd op deze kritiek. Maar hij verklaarde nu dat de producten die het instituut aflevert ‘betrouwbaar’ zijn. ‘Het is niet verstandig dat dit onderzoek in diskrediet wordt gebracht.’ Volgens hem stond er wel een foutje in het rapport en is dat gecorrigeerd. ‘De essentie van ons onderzoek staat nog steeds compleet overeind.’
Mede naar aanleiding van de kritiek van Bos speelden veel partijen die de afgelopen jaren bestuurders leverden, de bal naar elkaar. Zo verweet Arjen Dubbelaar dat Bos reageerde ‘als een hert dat in de koplampen van een auto kijkt’. ‘U probeert goed te praten wat de afgelopen jaren fout is gegaan.’
Waarop andere partijen hem weer verweten te hebben ingestemd met de zogenaamde package deal, waarbij in 2018 nog eens dertig miljoen extra naar Amare ging. Dubbelaar erkende dat ruiterlijk. Maar dat besluit was nodig om het puin dat daarvoor al was ontstaan op te ruimen, voegde hij daaraan dan weer toe.
Veel te leren uit rapport
Bleef wel overeind dat vrijwel alle partijen vinden dat er ook veel dingen te leren zijn uit het rapport. Zo moet het stadsbestuur helderder en duidelijk communiceren, proberen beter greep te houden op grote projecten en verder toegeven dat er dingen anders hadden gemoeten. ‘Want daar is het college erg karig mee,’ aldus Mariëlle Vavier van GroenLinks. ‘Het echt verantwoordelijkheid nemen, gebeurt niet. Terwijl wij echt een cultuuromslag bij de gemeente willen.’
Haar collega Daniël Scheper van D66: ‘Dit is een kritisch rapport waar iedereen wat van kan leren. Wij willen van het college de duidelijke toezegging dat het beter kan.’ Andrea Bartman van de PvdA: ‘Een serieuze reflectie van het college is van ons van groot belang.’
‘Partijen collectief verantwoordelijk’
De insprekers van SOS Den Haag, die het project al jaren zeer kritisch volgen, vinden dat veel partijen in de gemeenteraad collectief verantwoordelijk zijn voor de overschrijding van het budget en daarom ook niet de onderste steen boven willen hebben. ‘Er hebben zeven fracties aan meegewerkt, met de VVD en D66 als constante factor’, zag Guust Baartmans. ‘Daarom worden malversaties toegedekt.’
Zo zou volgens Peter Drijver sprake zijn van ‘fraude’ bij de aanbesteding van Amare. Ook Joop ten Velden verklaarde dat bij de keuze van de bouwer sprake was van ‘doorgestoken kaart’. Hij voorspelde dat in de toekomst nog veel meer kwalijke zaken aan het licht komen omdat gaat blijken dat er voor gehandicapten nauwelijks plek is in de zalen, het gebouw waarschijnlijk niet geluidsdicht is en er is ‘gesjoemeld’ met de ruimte voor winkels in het gebouw, zodat die straks niet verhuurbaar blijken. ‘Er is een strafrechtelijk onderzoek nodig.’
‘Ik verwacht geen kleerscheuren meer’
Wethouder Anne Mulder (VVD) zei dat hij schrok toen hij op zijn eerste dag als wethouder het rapport aantrof. En dat hij er veel van had geleerd. ‘Het is belangrijk dat de gemeenteraad er blindelings kan vertrouwen op informatie.’ Bovendien moeten stukken veel duidelijker, soms zijn die nu ‘een zoekplaatje’. Daarom heeft hij nu een nieuw devies: ‘Maak het inzichtelijk, wees transparant, maak zoveel mogelijk openbaar.’
Met dat als leidraad beloofde hij ook dat voorstellen aan de gemeenteraad makkelijk worden. Die moeten zo worden opgeschreven dat ze beter te begrijpen zijn. Ook gaat hij nog kijken welke stukken uit het verleden alsnog openbaar kunnen worden gemaakt. Mulder had ook nog meer goed nieuws voor de raadsleden. Vorige week had hij nog geschreven dat het complex mogelijk nog duurder wordt. Nu meldde hij op vragen van raadslid Cees Pluijmgraaff (CDA): ‘Ik verwacht geen grote kleerscheuren meer.’
AD 19.02.2021 Is de Haagse politiek in mei 2018 zwaar belazerd? Kritische raadsfracties willen weten waarom het nieuwe stadsbestuur destijds bij hoog en laag beweerde dat er geen extra geld naar het Haagse cultuurpaleis zou gaan.
Uit het kritische rapport van de Rekenkamer blijkt dat er al maanden eerder gewerkt werd aan een pakket van ontwerpaanpassingen dat de kosten van het omstreden cultuurgebouw uiteindelijk met tientallen miljoenen omhoog zou jagen. ,,Het is een politieke doodzonde als deze extra kosten bewust maandenlang achter zijn gehouden”, zei SP’er Lesley Arp gisteravond tijden een pittig politiek debat over het rapport. ,,De stad verdient opheldering.’’
De toen nieuwe coalitie van Hart voor Den Haag, VVD, D66 en GroenLinks heeft de schijn tegen. Ook al omdat oud-wethouder Richard de Mos in zijn boek Mijn Verhaal een boekje open doet over de coalitieonderhandelingen van 2018. ,,We hebben afgesproken dat het afmaken van het cultuurpaleis maximaal twintig miljoen euro meer mag gaan kosten”, schrijft de lokale politicus over de gesprekken tussen de vier partijen die in mei leidden tot het nieuwe stadsbestuur.
Bedonderd
De politiek kreeg uiteindelijk pas in juli te horen dat er noodgedwongen veel meer geld naar het omstreden cultuurgebouw zou gaan. Mokkend ging de raad akkoord met de extra investering van inmiddels 31 miljoen in het nieuwe huis van het Residentie Orkest, het Nederlands Danstheater en het Koninklijk Conservatorium aan het Spuiplein.
Het ging over enkele wijzigingen, dan denk je niet aan 31 miljoen, aldus Robert Barker.
Veel raadsfracties willen nu precies weten wat er tijdens de onderhandelingen in 2018 over het onderwijs- en cultuurcomplex ter tafel is gekomen. ,,Het lijkt er toch sterk op dat we met z’n allen zijn bedonderd”, zei SP’er Lesley Arp. ,,We zijn gewoon voorgelogen”, concludeerde Judith Klokkenburg van ChristenUnie/SGP niet minder scherp.
Wethouder Anne Mulder voelde zich gisteravond niet vrij om de gevraagde stukken openbaar te maken: ,,Die zijn niet van mij”, zei hij. Ook stelde hij dat de politiek wel degelijk informatie kreeg over aanpassingen aan het ontwerp van Amare. Robert Barker van de Partij voor de Dieren was niet onder de indruk. ,,Het ging over enkele wijzigingen. Dan denk je niet aan 31 miljoen.”
Ingewikkeld
In het kritische rapport van de Rekenkamer komt veel meer pijn over het cultuurgebouw Amare naar boven. Zo zou de raad in 2014 akkoord zijn gegaan met een budget van 177 miljoen euro, terwijl de werkelijk geraamde kosten al 16 miljoen hoger uitvielen. Ook in 2018 zou de politiek niet op de hoogte zijn gebracht van miljoenen aan extra kosten.
Het college is het niet eens met de hoofdconclusie van de Rekenkamer dat de politiek ‘onjuist en onvolledig geïnformeerd is’ over de gang van zaken rond Amare. Wel erkende wethouder Mulder ruiterlijk dat de documenten die de raad te verhapstukken kreeg, niet inzichtelijk waren. ,,We hebben het wel ingewikkeld gemaakt.”
Ze zijn als een goochelaar te werk gegaan, aldus Lesley Arp.
Dat gaat het stadsbestuur dus verbeteren, zoals het onder meer ook het contractmanagement bij bouwprojecten onder de loep neemt. Voor een zevental fracties is dat niet genoeg: zij willen een raadsonderzoek (met verhoren) naar het cultuurpaleis.
,,Opeenvolgende colleges hebben miljoenen aan meerkosten weggemoffeld”, mopperde Lesley Arp. ,,Ze zijn als een goochelaar te werk gegaan”, zei Marielle Vavier van GroenLinks. ,,Er is bewust een rookgordijn opgeworpen”, concludeerde Robert Barker.
Het inmiddels demissionair kabinet Rutte 3 stond dinsdag 19.01.2021 nog een zwaardebat te wachten. Het moest zich verantwoorden voor de fouten die zijn gemaakt in de kinderopvangtoeslagaffaire.
De partijen gingen de ministers flink aan de tand voelen over het rapport ‘Ongekend onrecht‘, dat er uiteindelijk toe leidde dat het voltallige kabinet Rutte-III vrijdag 15.01.2021 opstapte.
Kortom,het zou zo maar een goed idee kunnen zijn als de Haagse coalitie zo zijn conclusie zou trekken.
Oprutte maar dan ????
Maar waarom dan ???
Den Haag heeft waarschijnlijk wéér meer geld nodig voor de bouw van het cultuurpaleis Amare aan het Spuiplein. De risicopot van het dure bouwproject is nagenoeg op, zo waarschuwt het Haagse stadsbestuur.
Dat is waarschijnlijk te weinig
Om hoeveel geld het deze keer zou gaan, zei het college in eerste instantie niet. De financiële stand van zaken rond Amare is vertrouwelijk met de politiek gedeeld. Wel stelt wethouder Anne Mulder van stadsontwikkeling dat het potje voor onvoorziene kosten nog maar 0,3 miljoen bedraagt, ofwel één procent van het nog uit te voeren werk van bijna 30 miljoen. ‘Dat is waarschijnlijk te weinig.’
Het zou de zoveelste financiële tegenvaller zijn voor het nieuwe huis van het Residentie Orkest, het Nederlands Danstheater en het Koninklijk Conservatorium.
De Haagse gemeenteraad trok in 2014 iets meer dan 177 miljoen euro uit voor de bouw van een nieuw cultureel hart voor Den Haag. Het gebouw dat later Amare ging heten, moest binnen dat bedrag worden gerealiseerd. Uiteindelijk werd het veel duurder, bleek in november vorig jaar uit een rapport van de Rekenkamer. Het heeft uiteindelijk in totaal 223,3 miljoen euro gekost. Een overschrijding van 46 miljoen.
Kortom, het cultuurpaleis Amare wordt mogelijk toch nog duurder dan gedacht. Wethouder Anne Mulder (VVD) meldt vandaag 12.02.2021 aan de raad dat de reserves die waren ingebouwd, bijna op zijn, terwijl het gebouw nog niet af is. ‘Daarmee is het waarschijnlijk dat aanvullende dekking voor onvoorziene kosten nodig is’, aldus de wethouder.
In de laatste stand van zaken over Amare, schrijft Mulder dat er een bedrag van 4,5 miljoen beschikbaar is voor risico’s en onvoorziene kosten. Het grootste deel daarvan is nu al in beeld. Zo wordt vrijwel zeker 4,2 miljoen uitgegeven. Blijft nog drie ton over en dat is dus waarschijnlijk niet genoeg. De wethouder wil nu nog niet ingaan op de vraag hoeveel geld er mogelijk extra nodig is.
‘Wethouder Mulder hecht aan transparantie naar de raad. Hij informeert de raad over de financiële stand van zaken, waarbij niet uitgesloten kan worden dat de huidige voorzieningen voor onvoorziene kosten mogelijk ontoereikend zijn. Voor de helderheid: dit is nu niet het geval’, aldus zijn woordvoerder.
Dit is een opmaat naar nog meer geld
In de politiek wordt wisselend gereageerd op de mededeling van de wethouder. Raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij zegt zich niet al te veel zorgen te maken. ‘Het is bijna af. Er kan niet zo veel meer misgaan. Als het om miljoenen zou gaan, is het van een andere orde. Maar dat kan bijna niet meer. Het is vooral netjes van het college van burgemeester en wethouders dat het dit meldt.’
Robert Barker van de Partij voor de Dieren maakt zich meer zorgen. ‘Er lopen ook nog geschillen met de bouwer die mogelijk nadelig voor de gemeente kunnen uitvallen. Dit is een opmaat naar het vragen van extra geld door de wethouder. Hij heeft niet voldoende controle over de uitgaven.’
Gebouw had al klaar moeten zijn
De grootste partij in de gemeenteraad, Hart voor Den Haag, is ook onaangenaam verrast door de aankondiging van de wethouder. ‘Ik verbaas me in dit dossier nergens meer over,’ zegt raadslid Arjen Dubbelaar.
Over de verdere planning van het gebouw, blijken de gemeente en de bouwer nog steeds een discussie te voeren. Volgens het huidige contract had het cultuurpaleis al op 4 januari opgeleverd moeten zijn. Maar de bouwer had al eerder laten weten dat dit niet haalbaar is en de opleverdatum te willen opschuiven naar 3 mei. Mulder: ‘De verschuiving van 4 januari 2021 naar 3 mei 2021 is echter nog niet formeel overeengekomen. Daarover, en ook over de consequenties van een dergelijke verschuiving, vinden nog gesprekken tussen de gemeente en Cadanz plaats.’
Gevolgen corona nog onduidelijk
De gemeente gaat er nu wel vanuit dat het gebouw officieel wordt geopend met een vierdaags festival, eind november. Daarbij is dan in alle zalen en ruimten iets te doen en wordt voor een ‘breed publiek een feestelijk programma wordt geboden’.
Daarbij moet, aldus Mulder, natuurlijk wel rekening worden gehouden met de gevolgen van de coronapandemie. Dat is iets dat ook voor grote zorgen in de politiek zorgt. Want wat zijn de gevolgen daarvan voor Amare? De raad heeft weliswaar inzicht gekregen in de plannen voor de exploitatie door de instellingen die er gebruik van gaan maken, maar die dateren van voor de pandemie. ‘Die begroting kan dus in de prullenbak,’ aldus Dubbelaar van Hart voor Den Haag.
Molensteen om de nek van de gemeente
Hij wijst erop dat in ieder geval twee van de drie hoofdgebruikers voor hun inkomsten voor een groot deel afhankelijk zijn van bezoekers – en die zijn er vanwege corona nu niet. Dubbelaar: ‘De huurders hebben geen inkomsten meer. En waar komt de rekening te liggen? Bij de gemeente. Dit dossier was al een drama en dat wordt nog veel groter. Het is met geen woorden te beschrijven wat dit voor molensteen om de nek van de gemeente gaat worden. Ik hoop dat het stadsbestuur hier heel serieus mee omgaat en de stad goed gaat informeren welke scenario’s mogelijk zijn.’
Uit de meest recente stukken aan de raad blijkt ook dat er nog steeds geen definitieve beslissing is genomen over het zogeheten stadsbalkon. Dat is een balkon op de eerste verdieping van Amare aan de kant van de Schedeldoekshaven. In de eerste schetsen en presentaties stond steeds dat dit openbaar toegankelijk zou worden. Vandaar ook de naam.
‘Stadsbalkon moet openbaar worden’
Gaandeweg de bouw werd er steeds meer een slag om de arm gehouden. De wethouder nu: ‘Er wordt nog een afweging gemaakt of het stadsbalkon openbaar gebied wordt of niet.’ Ook hierover wil Mulder nu nog geen duidelijkheid scheppen. Een beslissing hierover valt later, aldus zijn woordvoerder. ‘Op de uitkomst daarvan wordt niet vooruitgelopen en alle mogelijkheden liggen nog op tafel.’
Dat zint de gemeenteraad niet. Bos, van de Haagse Stadspartij: ‘Wat mij betreft moet dat gewoon openbaar terrein worden. Wij betalen er ook voor.’
Meerdere plaatlagen in een wand is niet uniek. Maar wanden met negen lagen Diamond Board plaat, dat is nooit eerder vertoond. Knauf leverde deze platen voor Amare, het nieuwe culturele brandpunt in Den Haag waarvoor torenhoge geluidsisolatie-eisen gelden. In 2021 opent Amare haar deuren. Knauf blikt alvast op dit uitzonderlijke project terug.
AD 17.02.2021
Vijftien fouten in kritisch rapport Rekenkamer
Cultuurpaleis Amare is door de jaren heen tientallen miljoenen duurder geworden, maar zeker niet zoveel als de Haagse Rekenkamer onlangs na uitgebreid onderzoek deed voorkomen, meent de Haagse Stadspartij. Volgens raadslid Peter Bos staat het rapport boordevol fouten: ‘Ik tel wel vijftien fouten in kritisch rapport’
In totaal zou het budget voor het toekomstige huis van het Residentie Orkest, het Koninklijk Conservatorium en het Nederlands Dans Theater sinds 2014 met bijna 46 miljoen zijn toegenomen, berekende de Rekenkamer. Het totale budget liep van 177,4 miljoen op tot 223 miljoen euro, zonder dat de politiek daarvan goed op de hoogte werd gebracht.
Loog het Haagse college over kosten cultuurcomplex Amare?
Er is licht aan het einde van de tunnel voor cultuurcomplex Amare op het Spuiplein in Den Haag. Als alles meezit dan wordt het dans- en muziekcentrum begin mei opgeleverd en is in november de opening. Maar het laatste woord is nog niet gesproken over het politiek uiterst gevoelige bouwproject. Op donderdagavond18.02.2021 debatteert de Haagse gemeenteraad in een commissievergadering over de harde conclusies die de Rekenkamer Den Haag trok. Die stelde afgelopen najaar na onderzoek dat het college van burgemeester en wethouders het cultuurcomplex goedkoper voorspiegelde dan het in werkelijkheid was.
Welke conclusies trok de Rekenkamer Den Haag over het OCC?
Die conclusies zijn niet mals. De onafhankelijke rekenkamer beoordeelt het functioneren van het gemeentebestuur en deed onderzoek naar het OCC. Dit najaar stelde het instituut in het rapport ‘Het onderwijs- en cultuurcomplex: leren van een bouwproject’ dat het college al in 2014 wist dat het cultuurcomplex miljoenen euro’s duurder zou worden dan 177 miljoen euro. Toch informeerde het college de gemeenteraad hier niet over. Sterker nog: het college stelde de kosten steeds lager voor dan dat ze in werkelijkheid waren. Deze kosten werden buiten het zicht van de raad gehouden.
Het project verliep stroef en er was een arbitragezaak aangespannen, omdat er ‘discussies’ liepen tussen de gemeente en de aannemer. Revis vroeg de gemeenteraad daarom het budget voor Amare te verhogen naar 210 miljoen euro, onder meer om geschillen met de aannemer af te kopen, een packagedeal. Maar ook toen bleven kosten buiten het zicht van de gemeenteraad, zegt de rekenkamer. Amare blijkt inmiddels 223,3 miljoen euro te kosten.
De gemeenteraad is boos !
Veel partijen zijn furieus. De Partij voor de Dieren voelt zich ‘voorgelogen’ en vindt dat het stadsbestuur de democratie heeft gedwarsboomd. De SP spreekt van ‘het wegmoffelen’ van miljoenen. En Hart voor Den Haag/Groep de Mos heeft het over ‘miljoenenzwendel’ en pleit voor een raadsenquête waar alle betrokkenen onder ede gehoord kunnen worden.
De SP wil bovendien alle informatie inzien die tijdens de coalitieonderhandelingen van 2018 is uitgewisseld over Amare. ‘Uit het rapport van de rekenkamer blijkt namelijk dat er sinds februari 2018 al voorbereidingen zijn getroffen voor een pakket aan ontwerpaanpassingen. De raad kreeg echter pas in juli 2018 lucht van deze packagedeal met een prijskaartje van ruim 30 miljoen’, zegt SP-fractievoorzitter Lesley Arp.
En wat vindt de Haagse Stadspartij?
De partij van Wijsmuller richt haar pijlen op de rekenkamer. Volgens raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij klopt er veel niet in het rekenkamerrapport. ‘De rekenkamer blijkt een misrekenkamer’, zegt hij. Bos heeft een waslijst aan rekenfouten ontdekt. ‘De feiten waarop de conclusies zijn gebaseerd moeten kloppen en de raad moet kunnen vertrouwen op de rapporten van de rekenkamer. Dat dit niet zo is, is fnuikend voor de geloofwaardigheid van de rekenkamer’, stelt Bos.
Volgens de rekenkamer staat er inderdaad een rekenfout in het rapport. Maar na een nieuwe berekening ‘is de essentie van de bevinding niet veranderd’, reageerde de rekenkamer een paar weken na het verschijnen van het rapport. Het ging om de bevinding dat in het raadsvoorstel in 2014 onterecht staat dat het OCC goedkoper is dan het Spuiforum. Achter deze conclusie staat de rekenkamer dus nog steeds. Verder wil de rekenkamer niet ingaan op de kritiek van de Haagse Stadspartij en eerst het debat van donderdagavond afwachten.
OmroepWest 18.02.2021 Er is licht aan het einde van de tunnel voor cultuurcomplex Amare op het Spuiplein in Den Haag. Als alles meezit dan wordt het dans- en muziekcentrum begin mei opgeleverd en is in november de opening. Maar het laatste woord is nog niet gesproken over het politiek uiterst gevoelige bouwproject. Donderdagavond debatteert de Haagse gemeenteraad in een commissievergadering over de harde conclusies die de Rekenkamer Den Haag trok. Die stelde afgelopen najaar na onderzoek dat het college van burgemeester en wethouders het cultuurcomplex goedkoper voorspiegelde dan het in werkelijkheid was.
Nog even terug naar het begin. Wat komt er in het cultuurcomplex?
Het is het nieuwe huis van het Nederlands Danstheater, het Residentie Orkest, het Koninklijk Conservatorium en de stichting Dans- en Muziekcentrum. De Dr. Anton Philipszaal van het Residentie Orkest en de zalen van het Nederlands Danstheater waren verouderd en hiervoor in de plaats moest nieuwbouw komen. Dat is cultuurcomplex Amare geworden.
Wanneer besloot de gemeenteraad om dit complex te bouwen?
In het najaar van 2014 viel het besluit. Het was een saillante beslissing, omdat toenmalig wethouder Joris Wijsmuller (Haagse Stadspartij) de kar trok. Wijsmuller was voor hij wethouder werd en nog in de oppositie zat de grootst mogelijke tegenstander van de voorloper van het cultuurcomplex: het Spuiforum. Het 181,6 miljoen euro kostende project was volgens hem veel te duur en het complex werd bovendien zo ver naar voren gezet dat het hele Spuiplein zou verdwijnen.
Wethouder Joris Wijsmuller tijdens het debat over de huisvesting van statushouders in Den Haag| Foto ANP
Toen Wijsmuller na een flinke verkiezingszege aan de knoppen mocht draaien, gooide hij het Spuiforum in de prullenbak en maakte een eigen plan. Dat werd het cultuurcomplex OCC, dat later Amare zou gaan heten. Dit ontwerp liet het Spuiplein grotendeels in tact en besloeg bovendien de ontwikkeling van het gehele gebied rondom het Spuiplein, het Wijnhavenkwartier. Kosten waren 177,4 miljoen euro en – zo garandeerde wethouder Wijsmuller – duurder werd het project niet.
Wijsmuller was en is van mening dat het OCC niet te vergelijken is met het Spuiforum en dat hij een geheel nieuw plan heeft gemaakt met andere uitgangspunten. Maar zijn politieke tegenstanders vinden dat ze voor hetzelfde geld, eenzelfde soort gebouw krijgen. Zij blijven het OCC daarom steevast Spuiforum 2.0 noemen.
Welke conclusies trekt de Rekenkamer Den Haag over het OCC?
Die conclusies zijn niet mals. De onafhankelijke rekenkamer beoordeelt het functioneren van het gemeentebestuur en deed onderzoek naar het OCC. Dit najaar stelde het instituut in het rapport ‘Het onderwijs- en cultuurcomplex: leren van een bouwproject’ dat het college al in 2014 wist dat het cultuurcomplex miljoenen euro’s duurder zou worden dan 177 miljoen euro. Toch informeerde het college de gemeenteraad hier niet over. Sterker nog: het college stelde de kosten steeds lager voor dan dat ze in werkelijkheid waren. Deze kosten werden buiten het zicht van de raad gehouden.
‘De geraamde kosten voor ontwikkeling en realisatie van het OCC overstegen al tijdens de besluitvorming in 2014 het ter beschikking gestelde investeringskrediet’, staat in het rapport. ‘De totale kosten voor de ontwikkeling en realisatie van het onderwijs- en cultuurcomplex werden in 2014 geraamd op 193,6 miljoen euro, wat een overschrijding is van 16,2 miljoen ten opzichte van het investeringskrediet van 177,4 miljoen.’
En dat wist de gemeenteraad dus niet?
Deze informatie werd in elk geval niet inzichtelijk gemaakt voor de gemeenteraad, aldus de Rekenkamer. Een paar jaar later, in 2018, gebeurde iets soortgelijks, concludeert de rekenkamer. Wijsmuller en zijn Haagse Stadspartij zaten na de verkiezingen weer in de oppositie en voormalig VVD-wethouder Boudewijn Revis nam het OCC-dossier over.
De Haagse VVD-wethouder Boudewijn Revis | Foto gemeente Den Haag/Roos Trommelen
Het project verliep stroef en er was een arbitragezaak aangespannen, omdat er ‘discussies’ liepen tussen de gemeente en de aannemer. Revis vroeg de gemeenteraad daarom het budget voor Amare te verhogen naar 210 miljoen euro, onder meer om geschillen met de aannemer af te kopen, een packagedeal. Maar ook toen bleven kosten buiten het zicht van de gemeenteraad, zegt de rekenkamer. Amare blijkt inmiddels 223,3 miljoen euro te kosten.
‘Ook na het instemmen in juli 2018 met uitbreiding van het investeringskrediet tot 210,9 miljoen, naar aanleiding van de packagedeal met de aannemer over meerkosten, overstijgen de geraamde kosten voor ontwikkeling en realisatie van het OCC het (uitgebreide) ter beschikking gestelde investeringskrediet’, staat in het rapport van de rekenkamer. ‘Na vaststelling van de packagedeal in juli 2018 waren de totale kosten 223,3 miljoen (gerealiseerde en geraamde nog te realiseren kosten). Daarmee is uiteindelijk een totaal van 12,4 miljoen aan kosten voor het OCC voor de gemeenteraad niet inzichtelijk gemaakt.’
De gemeenteraad zal wel boos zijn?
Veel partijen zijn furieus. De Partij voor de Dieren voelt zich ‘voorgelogen’ en vindt dat het stadsbestuur de democratie heeft gedwarsboomd. De SP spreekt van ‘het wegmoffelen’ van miljoenen. En Hart voor Den Haag/Groep de Mos heeft het over ‘miljoenenzwendel’ en pleit voor een raadsenquête waar alle betrokkenen onder ede gehoord kunnen worden.
De SP wil bovendien alle informatie inzien die tijdens de coalitieonderhandelingen van 2018 is uitgewisseld over Amare. ‘Uit het rapport van de rekenkamer blijkt namelijk dat er sinds februari 2018 al voorbereidingen zijn getroffen voor een pakket aan ontwerpaanpassingen. De raad kreeg echter pas in juli 2018 lucht van deze packagedeal met een prijskaartje van ruim 30 miljoen’, zegt SP-fractievoorzitter Lesley Arp.
Impressie van het interieur van Amare | Foto: Zuiderstrandtheater / Amare
Nog saillanter is volgens Arp dat uit het onlangs gepubliceerde boek van voormalig wethouder Richard de Mos (Hart voor Den Haag/Groep de Mos) blijkt dat er tijdens de coalitieonderhandelingen in 2018 al afspraken zijn gemaakt over 20 miljoen aan meerkosten. Arp: ‘Ondertussen is de stad bij de presentatie van het coalitieakkoord wijs gemaakt dat het cultuurpaleis niet duurder zou worden. Het lijkt er sterk op dat we toen gewoon zijn bedonderd.’
En wat vindt de Haagse Stadspartij?
De partij van Wijsmuller richt haar pijlen op de rekenkamer. Volgens raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij klopt er veel niet in het rekenkamerrapport. ‘De rekenkamer blijkt een misrekenkamer’, zegt hij. Bos heeft een waslijst aan rekenfouten ontdekt. ‘De feiten waarop de conclusies zijn gebaseerd moeten kloppen en de raad moet kunnen vertrouwen op de rapporten van de rekenkamer. Dat dit niet zo is, is fnuikend voor de geloofwaardigheid van de rekenkamer’, stelt Bos.
Volgens de rekenkamer staat er inderdaad een rekenfout in het rapport. Maar na een nieuwe berekening ‘is de essentie van de bevinding niet veranderd’, reageerde de rekenkamer een paar weken na het verschijnen van het rapport. Het ging om de bevinding dat in het raadsvoorstel in 2014 onterecht staat dat het OCC goedkoper is dan het Spuiforum. Achter deze conclusie staat de rekenkamer dus nog steeds. Verder wil de rekenkamer niet ingaan op de kritiek van de Haagse Stadspartij en eerst het debat van donderdagavond afwachten.
Hoe reageert het huidige college?
Het college van burgemeester en wethouders is kritisch op het rapport. Zo is het stadsbestuur het niet eens met de conclusie dat de raad niet goed is geïnformeerd. Ook zijn volgens het college de kosten niet in strijd met de afspraken en is het project niet goedkoper voorgespiegeld.
Het stadhuis van Den Haag | Foto: Richard Mulder
Dat komt omdat er een verschil van inzicht bestaat tussen de rekenkamer en het college over wat betaald wordt uit welk potje. De rekenkamer rekent ook bedragen aan Amare toe die volgens het college buiten het project vallen, zoals kosten voor een fietsparkeergarage en de commerciële ruimtes. ‘Volgens het raadsbesluit maken al deze kosten onderdeel uit van het totale project’, zegt de rekenkamer.
Maar volgens het college hoeven deze kosten niet bij Amare gerekend te worden en kunnen hiervoor andere potjes ingezet worden. Wel had de raad daarover helderder kunnen worden geïnformeerd, erkent het stadsbestuur.
Hoe gaat het verder?
Dat is een vraag die niet makkelijk te beantwoorden is. De twee verantwoordelijk wethouders zijn gevlogen. Wijsmuller is geen wethouder meer en zit in de oppositie en Revis heeft een nieuwe baan bij Staatsbosbeheer. Het project valt nu onder de verantwoordelijkheid van wethouder Anne Mulder (VVD) die tot 2020 in de Tweede Kamer zat.
Bovendien beslaat het onderzoek twee collegeperiodes waarbij een aantal politieke partijen van positie wisselden. In de eerste periode was bijvoorbeeld de Haagse Stadspartij verantwoordelijk als collegepartij en zat Hart voor Den Haag/Groep de Mos in de oppositiebankjes. De tweede periode waren de rollen precies omgedraaid, waardoor Groep de Mos in 2018 medeverantwoordelijk was voor de packagedeal van VVD’er Revis. En dat geldt ook voor een partij als GroenLinks, die in de eerste periode kritisch oppositie voerde tegen het OCC en in 2018 meebestuurde in het college.
Een raadsvergadering in het atrium van het Haagse stadhuis | Foto: ANP
Een flink aantal partijen in de gemeenteraad draagt dus op de een of andere manier verantwoordelijkheid voor Amare en de beslissingen die zijn genomen. Dat is bepalend voor het standpunt dat de partijen in de toekomst in zullen nemen.
Maar één ding lijkt wel zeker: Amare wordt weer duurder omdat de reserves die waren ingebouwd bijna op zijn, terwijl het gebouw nog niet af is. ‘Daarmee is het waarschijnlijk dat aanvullende dekking voor onvoorziene kosten nodig is’, waarschuwde wethouder Mulder vorige week.
AD 17.02.2021 Cultuurpaleis Amare is door de jaren heen tientallen miljoenen duurder geworden, maar zeker niet zoveel als de Haagse Rekenkamer onlangs na uitgebreid onderzoek deed voorkomen, meent de Haagse Stadspartij. Volgens raadslid Peter Bos staat het rapport boordevol fouten: ,,Ik heb er zo’n vijftien geteld.”
In totaal zou het budget voor het toekomstige huis van het Residentie Orkest, het Koninklijk Conservatorium en het Nederlands Dans Theater sinds 2014 met bijna 46 miljoen zijn toegenomen, berekende de Rekenkamer. Het totale budget liep van 177,4 miljoen op tot 223 miljoen euro, zonder dat de politiek daarvan goed op de hoogte werd gebracht.
,,De Rekenkamer blijkt een Misrekenkamer”, zegt raadslid Bos over het onderzoek Leren van een bouwproject dat donderdagavond politiek wordt besproken. ,,Dat vind ik ongelooflijk pijnlijk. Ze hebben drie jaar lang diepgravend onderzoek gedaan, maar veel klopt er niet in het rapport . We moeten op de Rekenkamer kunnen vertrouwen.”
Erkend
De Rekenkamer heeft twee fouten erkend. Zo is ze onder meer vergeten een risicopotje van 5,4 miljoen mee te tellen bij de kosten van het eerdere Spuiforumplan. Al met al nam het budget voor het cultuurpaleis in 2014 daardoor niet toe met 17,2 miljoen, maar met 11,3 miljoen euro.
Maar volgens de HSP’er is dat lang niet alles. De Haagse Rekenkamer zou door fouten nog eens 8,4 miljoen euro ten onrechte aan het onderwijs- en cultuurcomplex hebben toegerekend. Op sociale media doet Peter Bos daar uitgebreid verslag van.
Wij willen geen speelbal zijn van politieke spelletjes, aldus Twisk.
Voorzitter Manus Twisk van de Haagse Rekenkamer wil er niet al te veel over kwijt: ,,Wij herkennen ons helemaal niet in hetgeen Peter Bos stelt”, zegt hij. ,,Maar wij doen het publieke debat donderdagavond in de commissie, daar waar het hoort. Wij willen geen speelbal zijn van politieke spelletjes.”
Den HaagFM 12.02.2021 Het cultuurpaleis Amare wordt mogelijk nog duurder dan gedacht. Dat meldt mediapartner Omroep West. Wethouder Anne Mulder (VVD) meldt vandaag aan de raad dat de reserves die waren ingebouwd, bijna op zijn, terwijl het gebouw nog niet af is. ‘Daarmee is het waarschijnlijk dat aanvullende dekking voor onvoorziene kosten nodig is’, aldus de wethouder.
In de laatste stand van zaken over Amare, schrijft Mulder dat er een bedrag van 4,5 miljoen beschikbaar is voor risico’s en onvoorziene kosten. Het grootste deel daarvan is nu al in beeld. Zo wordt vrijwel zeker 4,2 miljoen uitgegeven. Blijft nog drie ton over en dat is dus waarschijnlijk niet genoeg. De wethouder wil nu nog niet ingaan op de vraag hoeveel geld er mogelijk extra nodig is.
‘Wethouder Mulder hecht aan transparantie naar de raad. Hij informeert de raad over de financiële stand van zaken, waarbij niet uitgesloten kan worden dat de huidige voorzieningen voor onvoorziene kosten mogelijk ontoereikend zijn. Voor de helderheid: dit is nu niet het geval’, aldus zijn woordvoerder.
Dit is een opmaat naar meer geld
In de politiek wordt wisselend gereageerd op de mededeling van de wethouder. Raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij zegt zich niet al te veel zorgen te maken. ‘Het is bijna af. Er kan niet zo veel meer misgaan. Als het om miljoenen zou gaan, is het van een andere orde. Maar dat kan bijna niet meer. Het is vooral netjes van het college van burgemeester en wethouders dat het dit meldt.’
Robert Barker van de Partij voor de Dieren maakt zich meer zorgen. ‘Er lopen ook nog geschillen met de bouwer die mogelijk nadelig voor de gemeente kunnen uitvallen. Dit is een opmaat naar het vragen van extra geld door de wethouder. Hij heeft niet voldoende controle over de uitgaven.’
Gebouw had al klaar moeten zijn
De grootste partij in de gemeenteraad, Hart voor Den Haag, is ook onaangenaam verrast door de aankondiging van de wethouder. ‘Ik verbaas me in dit dossier nergens meer over,’ zegt raadslid Arjen Dubbelaar.
Over de verdere planning van het gebouw, blijken de gemeente en de bouwer nog steeds een discussie te voeren. Volgens het huidige contract had het cultuurpaleis al op 4 januari opgeleverd moeten zijn. Maar de bouwer had al eerder laten weten dat dit niet haalbaar is en de opleverdatum te willen opschuiven naar 3 mei. Mulder: ‘De verschuiving van 4 januari 2021 naar 3 mei 2021 is echter nog niet formeel overeengekomen. Daarover, en ook over de consequenties van een dergelijke verschuiving, vinden nog gesprekken tussen de gemeente en Cadanz plaats.’
Gevolgen corona nog onduidelijk
De gemeente gaat er nu wel vanuit dat het gebouw officieel wordt geopend met een vierdaags festival, eind november. Daarbij is dan in alle zalen en ruimten iets te doen en wordt voor een ‘breed publiek een feestelijk programma wordt geboden’.
Daarbij moet, aldus Mulder, natuurlijk wel rekening worden gehouden met de gevolgen van de coronapandemie. Dat is iets dat ook voor grote zorgen in de politiek zorgt. Want wat zijn de gevolgen daarvan voor Amare? De raad heeft weliswaar inzicht gekregen in de plannen voor de exploitatie door de instellingen die er gebruik van gaan maken, maar die dateren van voor de pandemie. ‘Die begroting kan dus in de prullenbak,’ aldus Dubbelaar van Hart voor Den Haag.
Molensteen om de nek van de gemeente
Hij wijst erop dat in ieder geval twee van de drie hoofdgebruikers voor hun inkomsten voor een groot deel afhankelijk zijn van bezoekers – en die zijn er vanwege corona nu niet. Dubbelaar: ‘De huurders hebben geen inkomsten meer. En waar komt de rekening te liggen? Bij de gemeente. Dit dossier was al een drama en dat wordt nog veel groter. Het is met geen woorden te beschrijven wat dit voor molensteen om de nek van de gemeente gaat worden. Ik hoop dat het stadsbestuur hier heel serieus mee omgaat en de stad goed gaat informeren welke scenario’s mogelijk zijn.’
Uit de meest recente stukken aan de raad blijkt ook dat er nog steeds geen definitieve beslissing is genomen over het zogeheten stadsbalkon. Dat is een balkon op de eerste verdieping van Amare aan de kant van de Schedeldoekshaven. In de eerste schetsen en presentaties stond steeds dat dit openbaar toegankelijk zou worden. Vandaar ook de naam.
‘Stadsbalkon moet openbaar worden’
Gaandeweg de bouw werd er steeds meer een slag om de arm gehouden. De wethouder nu: ‘Er wordt nog een afweging gemaakt of het stadsbalkon openbaar gebied wordt of niet.’ Ook hierover wil Mulder nu nog geen duidelijkheid scheppen. Een beslissing hierover valt later, aldus zijn woordvoerder. ‘Op de uitkomst daarvan wordt niet vooruitgelopen en alle mogelijkheden liggen nog op tafel.’
Dat zint de gemeenteraad niet. Bos, van de Haagse Stadspartij: ‘Wat mij betreft moet dat gewoon openbaar terrein worden. Wij betalen er ook voor.’
De gemeenteraad trok in 2014 iets meer dan 177 miljoen euro uit voor de bouw van een nieuw cultureel hart voor Den Haag. Het gebouw dat later Amare ging heten, moest binnen dat bedrag worden gerealiseerd. Uiteindelijk werd het veel duurder, bleek in november vorig jaar uit een rapport van de Rekenkamer. Het heeft uiteindelijk in totaal 223,3 miljoen euro gekost.
OmroepWest 12.02.2021 Het Haagse cultuurpaleis Amare wordt mogelijk nog duurder dan gedacht. Wethouder Anne Mulder (VVD) meldt vandaag aan de raad dat de reserves die waren ingebouwd, bijna op zijn, terwijl het gebouw nog niet af is. ‘Daarmee is het waarschijnlijk dat aanvullende dekking voor onvoorziene kosten nodig is’, aldus de wethouder.
In de laatste stand van zaken over Amare, schrijft Mulder dat er een bedrag van 4,5 miljoen beschikbaar is voor risico’s en onvoorziene kosten. Het grootste deel daarvan is nu al in beeld. Zo wordt vrijwel zeker 4,2 miljoen uitgegeven. Blijft nog drie ton over en dat is dus waarschijnlijk niet genoeg. De wethouder wil nu nog niet ingaan op de vraag hoeveel geld er mogelijk extra nodig is.
‘Wethouder Mulder hecht aan transparantie naar de raad. Hij informeert de raad over de financiële stand van zaken, waarbij niet uitgesloten kan worden dat de huidige voorzieningen voor onvoorziene kosten mogelijk ontoereikend zijn. Voor de helderheid: dit is nu niet het geval’, aldus zijn woordvoerder.
Dit is een opmaat naar meer geld
In de politiek wordt wisselend gereageerd op de mededeling van de wethouder. Raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij zegt zich niet al te veel zorgen te maken. ‘Het is bijna af. Er kan niet zo veel meer misgaan. Als het om miljoenen zou gaan, is het van een andere orde. Maar dat kan bijna niet meer. Het is vooral netjes van het college van burgemeester en wethouders dat het dit meldt.’
Robert Barker van de Partij voor de Dieren maakt zich meer zorgen. ‘Er lopen ook nog geschillen met de bouwer die mogelijk nadelig voor de gemeente kunnen uitvallen. Dit is een opmaat naar het vragen van extra geld door de wethouder. Hij heeft niet voldoende controle over de uitgaven.’
Gebouw had al klaar moeten zijn
De grootste partij in de gemeenteraad, Hart voor Den Haag, is ook onaangenaam verrast door de aankondiging van de wethouder. ‘Ik verbaas me in dit dossier nergens meer over,’ zegt raadslid Arjen Dubbelaar.
Over de verdere planning van het gebouw, blijken de gemeente en de bouwer nog steeds een discussie te voeren. Volgens het huidige contract had het cultuurpaleis al op 4 januari opgeleverd moeten zijn. Maar de bouwer had al eerder laten weten dat dit niet haalbaar is en de opleverdatum te willen opschuiven naar 3 mei. Mulder: ‘De verschuiving van 4 januari 2021 naar 3 mei 2021 is echter nog niet formeel overeengekomen. Daarover, en ook over de consequenties van een dergelijke verschuiving, vinden nog gesprekken tussen de gemeente en Cadanz plaats.’
Gevolgen corona nog onduidelijk
De gemeente gaat er nu wel vanuit dat het gebouw officieel wordt geopend met een vierdaags festival, eind november. Daarbij is dan in alle zalen en ruimten iets te doen en wordt voor een ‘breed publiek een feestelijk programma wordt geboden’.
Daarbij moet, aldus Mulder, natuurlijk wel rekening worden gehouden met de gevolgen van de coronapandemie. Dat is iets dat ook voor grote zorgen in de politiek zorgt. Want wat zijn de gevolgen daarvan voor Amare? De raad heeft weliswaar inzicht gekregen in de plannen voor de exploitatie door de instellingen die er gebruik van gaan maken, maar die dateren van voor de pandemie. ‘Die begroting kan dus in de prullenbak,’ aldus Dubbelaar van Hart voor Den Haag.
Molensteen om de nek van de gemeente
Hij wijst erop dat in ieder geval twee van de drie hoofdgebruikers voor hun inkomsten voor een groot deel afhankelijk zijn van bezoekers – en die zijn er vanwege corona nu niet. Dubbelaar: ‘De huurders hebben geen inkomsten meer. En waar komt de rekening te liggen? Bij de gemeente. Dit dossier was al een drama en dat wordt nog veel groter. Het is met geen woorden te beschrijven wat dit voor molensteen om de nek van de gemeente gaat worden. Ik hoop dat het stadsbestuur hier heel serieus mee omgaat en de stad goed gaat informeren welke scenario’s mogelijk zijn.’
Uit de meest recente stukken aan de raad blijkt ook dat er nog steeds geen definitieve beslissing is genomen over het zogeheten stadsbalkon. Dat is een balkon op de eerste verdieping van Amare aan de kant van de Schedeldoekshaven. In de eerste schetsen en presentaties stond steeds dat dit openbaar toegankelijk zou worden. Vandaar ook de naam.
‘Stadsbalkon moet openbaar worden’
Gaandeweg de bouw werd er steeds meer een slag om de arm gehouden. De wethouder nu: ‘Er wordt nog een afweging gemaakt of het stadsbalkon openbaar gebied wordt of niet.’ Ook hierover wil Mulder nu nog geen duidelijkheid scheppen. Een beslissing hierover valt later, aldus zijn woordvoerder. ‘Op de uitkomst daarvan wordt niet vooruitgelopen en alle mogelijkheden liggen nog op tafel.’
Dat zint de gemeenteraad niet. Bos, van de Haagse Stadspartij: ‘Wat mij betreft moet dat gewoon openbaar terrein worden. Wij betalen er ook voor.’
De Haagse gemeenteraad trok in 2014 iets meer dan 177 miljoen euro uit voor de bouw van een nieuw cultureel hart voor Den Haag. Het gebouw dat later Amare ging heten, moest binnen dat bedrag worden gerealiseerd. Uiteindelijk werd het veel duurder, bleek in november vorig jaaruit een rapport van de Rekenkamer. Het heeft uiteindelijk in totaal 223,3 miljoen euro gekost.
NU 11.02.2021 Den Haag heeft waarschijnlijk weer meer geld nodig voor de bouw van het cultuurpaleis Amare aan het Spuiplein. De risicopot van het dure bouwproject is nagenoeg op, zo waarschuwt het Haagse stadsbestuur.
Het zou de zoveelste financiële tegenvaller zijn voor het nieuwe huis van het Residentie Orkest, het Nederlands Danstheater en het Koninklijk Conservatorium. Ging de Haagse politiek in 2014 nog akkoord met een projectbudget van 177 miljoen, nu al zijn de totale kosten opgelopen tot 223 miljoen: een overschrijding van 46 miljoen.
“Er moet steeds geld bij en elke keer krijgen we de garantie dat het echt niet nóg duurder wordt”, moppert fractieleider Robert Barker van de Partij voor de Dieren. “Nu is het geld voor die bodemloze Spuiput wéér op. Waarom krijgt de gemeente maar geen controle over zulke projecten?”
Om hoeveel geld het deze keer zou gaan, zegt het college niet. De financiële stand van zaken rond Amare is vertrouwelijk met de politiek gedeeld. Wel stelt wethouder Anne Mulder van stadsontwikkeling dat het potje voor onvoorziene kosten nog maar 0,3 miljoen bedraagt, ofwel 1 procent van het nog uit te voeren werk van bijna 30 miljoen. “Dat is waarschijnlijk te weinig.”
Op 1 mei opleveren
Het einde van de bouw van het cultuurpaleis komt wel in zicht. Bouwer Cadanz denkt Amare op 1 mei op te kunnen leveren. Dat is wel twee maanden later dan afgesproken. De gemeente is daarom in gesprek met de projectontwikkelaar over de gevolgen van de verschuiving van de deadline.
Het Residentie Orkest, het Koninklijk Conservatorium en het Nationaal Danstheater kunnen naar verwachting en als afgesproken uiterlijk 1 juni hun nieuwe huis gaan betrekken. Als het coronavirus het toelaat, wordt Amare eind november officieel en groots geopend met het vierdaagse OPEN-festival.
AD 11.02.2021 Den Haag heeft waarschijnlijk weer meer geld nodig voor de bouw van het cultuurpaleis Amare aan het Spuiplein. De risicopot van het dure bouwproject is nagenoeg op, zo waarschuwt het Haagse stadsbestuur.
Het zou de zoveelste financiële tegenvaller zijn voor het nieuwe huis van het Residentie Orkest, het Nederlands Danstheater en het Koninklijk Conservatorium. Ging de Haagse politiek in 2014 nog akkoord met een projectbudget van 177 miljoen, nu al zijn de totale kosten opgelopen tot 223 miljoen: een overschrijding van 46 miljoen.
,,Er moet steeds geld bij en elke keer krijgen we de garantie dat het echt niet nóg duurder wordt’’, moppert fractieleider Robert Barker van de Partij voor de Dieren. ,,Nu is het geld voor die bodemloze Spuiput wéér op. Waarom krijgt de gemeente maar geen controle over zulke projecten?’’
Dat is waarschijnlijk te weinig
Om hoeveel geld het deze keer zou gaan, zegt het college niet. De financiële stand van zaken rond Amare is vertrouwelijk met de politiek gedeeld. Wel stelt wethouder Anne Mulder van stadsontwikkeling dat het potje voor onvoorziene kosten nog maar 0,3 miljoen bedraagt, ofwel één procent van het nog uit te voeren werk van bijna 30 miljoen. ‘Dat is waarschijnlijk te weinig.’
Deadline
Het einde van de bouw van het cultuurpaleis komt wel in zicht. Bouwer Cadanz denkt Amare op 1 mei op te kunnen leveren. Dat is wel twee maanden later dan afgesproken. De gemeente is daarom in gesprek met de projectontwikkelaar over de gevolgen van de verschuiving van de deadline.
Het Residentie Orkest, het Koninklijk Conservatorium en het Nationaal Danstheater kunnen naar verwachting en als afgesproken uiterlijk 1 juni hun nieuwe huis gaan betrekken. Als het coronavirus het toelaat, wordt Amare eind november officieel en groots geopend met het vierdaagse OPEN-festival.
‘Maak van het centrum Den Haag één grote groene tuin’
Maak van het plein voor het nieuwe cultuurgebouw Amareéén grote groene tuin. Een groen hart dat zich uitstrekt van de voorgevel van Amare tot rond de Nieuwe kerk, het Filmhuis en het Theater aan het Spui. Met dit voorstel komt de VVD-fractie in Den Haag nu de bouw van Amare zijn voltooiing bereikt.
De inrichting van een nieuw plein is een enorme kans voor de stad, vinden raadsleden Det Regts en Ayse Yilmaz. Het nieuwe stadhuis en de bibliotheek van Richard Meier was volgens hen indertijd het begin van de wederopbouw van het stadshart.
,,Amare, het nieuwe muziek- en danscentrum, is de afsluiting van dat proces. Daar kunnen we nu een proces van vergroening van de binnenstad aan toevoegen. Door het in te richten als een tuin, zonder stenen bestrating of asfalt, maar met waterdoorlatend grind, fijne kiezel of schelpen, zoals bijvoorbeeld het Lange Voorhout. Dubbele bomenrijen met fraai vormgegeven bankjes, en eventueel een architectonisch ontworpen vijver met rondom stoelen maken we de plek geschikt maken voor alle Hagenaars om te verpozen.’’
Ook de burgemeester van Parijs heeft onlangs geopperd om de Champs-Elysées te ontstenen en tot een tuin om te vormen, in het verlengde van de tuin van de Tuilerieën. Een mooi voorbeeld voor Den Haag, aldus de liberalen. De inrichting van het Spuiplein is volgens hen eveneens een kans om een visie te ontwikkelen voor het gebied dat zich uitstrekt vanaf de Amsterdamse Veerkade tot aan de Kneuterdijk. ,,Dit hele gebied is inmiddels autoluw gemaakt maar is in feite een totaal versteende vlakte met asfalt en tegels.’’
Na de vergroening en ontstening van het Spuiplein willen zij plannen ontwikkelen om de ontstening en vergroening van de binnenstad verder uit te rollen. Gedacht kan worden aan het ontstenen van het Spui, de Hofweg, de Hofplaats, de Buitenhof en de Plaats tot aan de Kneuterdijk, aldus Regts en Yilmaz. ,,Daar kan een grote en prachtige stadstuin ontwikkeld worden, met als inpiratiebron de Tuilerieën in Parijs. Door dat hele gebied te ontstenen zou er een groot wandelgebied kunnen worden ontwikkeld, met dubbele rijen (linden)bomen en aan beide zijden een fietspad. Een groene long in het hart van een versteende stad.’’
De kans dat dit voorstel het haalt, lijkt groot. Coalitiepartij GroenLinks reageert in ieder geval al enthousiast.
AD 09.06.2021 Een Haags plein, mét groen, dat verschillende culturen verbindt. Dat moet het nieuwe Spuiplein worden volgens de plannen waar sinds deze week op gereageerd kan worden.
Met de gebroken tegels, reparaties met plakken asfalt en de bouwhekken van cultuurpaleis Amare is het de laatste tijd nog moeilijk voor te stellen hoe het nieuwe Spuiplein er uit moet gaan zien. Uit het dinsdag gepubliceerde ontwerp blijkt dat er in elk geval flinke bomen moeten komen en ook fleurige beplanting wat lager bij de grond.
Door deels te bestraten met mangaan gebakken klinkers, en deels een gravelondergond aan te leggen, gietijzeren roosters onder de monumentale bomen te plaatsen en de lantaarnpalen te kronen met een beeldje van de kenmerkende ooievaar, moet het Spuiplein ook echt Haags aanvoelen. Met het groen en gravel moet het nieuwe 5000 vierkante meter grote plein ook beter bestand zijn tegen zware regenbuien en het voorkomt dat het een stenig hitte-eiland wordt. In het verlengde van de Nieuwe Kerk komt op het plein een vijver.
Langs dat water en het groen moeten randen komen waar voorbijgangers rustig kunnen zitten. Ook wordt rekening gehouden met ruimte voor kleinere evenementen. Bijvoorbeeld met marktkraampjes, een muziekpodium, of een reuzenrad, voor maximaal 800 tot 1000 bezoekers.
Terrassen
In de aanloop naar het ontwerp is gesproken met tal van belanghebbenden, zoals ondernemers, organisatoren van evenementen, bewonersverenigingen en belangengroepen. De gemeente erkent dat de belangen soms tegenstrijdig waren. Zo wilde de een bijvoorbeeld meer groen op het plein, terwijl een ander juist meer ruimte voor evenementen wil. Ondernemers zien graag ruimte voor terrassen. Die is echter beperkt. Ruimte daarvoor zagen de betrokkenen mogelijk wel op het dak van het Chinees restaurant en op de trappen van het aangrenzende Mercure Hotel. Al is ook nagedacht over het vergroenen van die trappen.
Voormalig wethouder van Den Haag en Eerste en Tweede Kamerlid Adri Duivesteijn heeft op zijn website ook kritiek op het voorlopig ontwerp: het oogt te dorps en is niet het stedelijke plein dat plaats kan bieden aan openluchtconcerten, muziekfestivals of zelfs demonstraties en een winterse ijsbaan, filosofeerde Duivesteijn op zijn eigen website.
Hoe moet het vernieuwde plein eruit zien?
Reageren kan onderaan dit artikel. Alleen reacties voorzien van een volledige naam worden geplaatst. We doen dat omdat we een debat willen met mensen die staan voor wat ze zeggen, en daar dus ook hun naam bij zetten. Wie zijn naam nog moet invullen, kan dat doen door rechts bovenaan op onze site op ‘Login’ te klikken.
Ook in de gemeenteraad staan de neuzen niet allemaal dezelfde kant op. Zo wil de Partij voor de Dieren bijvoorbeeld een plein waarop veel groen te vinden is. Groep de Mos pleit juist voor een plek die geschikt is voor evenementen en congressen. ,,Niets ten nadele van het Malieveld of het Zuiderpark, maar zo’n plek in het hart van de stad kan je prachtig benutten voor congressen en evenementen”, legt raadslid Ralf Sluijs uit. ,,Door het knus te maken met bankjes, verhoginkjes en waterpartijen, doe je die potentie teniet.”
Wat ons betreft wordt het een plein met groen aan de randen, maar zo open mogelijk voor evenementen en voor de skaters, aldus Peter Bos, HSP.
De Haagse Stadspartij is het daar grotendeels mee eens. Peter Bos: ,,Wat ons betreft wordt het een plein met groen aan de randen, maar zo open mogelijk voor evenementen en voor de skaters. De ontwerpers hebben geprobeerd alle wensen op één plein te realiseren. Dan krijg je een plein vol compromissen en dat vind ik jammer. Het is geen slecht ontwerp, maar als ik kijk naar andere pleinen zoals de Grote Markt, Buitenhof en het Plein, dan staan die vol met terrassen. We hebben juist behoefte aan een plein dat anders is en ruimte biedt.”
Die ruimte kan onder meer door de skaters benut worden, maar dan moet er wel een gladde ondergrond terugkomen. Nu staat er voor een deel gravel ingetekend en daar kunnen de skaters niets mee. Daarom roepen verschillende partijen het stadsbestuur op om opnieuw met deze groep in gesprek te gaan. Iets wat volgens wethouder Anne Mulder eerder lastig bleek, omdat het niet een duidelijk georganiseerde groep is. Wel is de skaters toegezegd dat er bij het stadhuis natuursteen terugkomt, al zal dat niet zo glad zijn als de huidige tegels.
Glijpartijen
,,Er zijn hier ook mensen uitgegleden over de natte stenen. We doen ons best natuursteen neer te leggen dat iets ruwer is, omdat we die glijpartijen willen voorkomen. We willen geen mensen voor het stadhuis met een gebroken been.”
Tot 19 juli kunnen zienswijzen ingediend worden voor ontwerp van het Spuiplein. De aanleg van het plein start waarschijnlijk niet eerder dan de zomer volgend jaar. Tot die tijd wordt het plein tijdelijk ingericht. Volgens de gemeente gebeurt dat met materialen die opnieuw te gebruiken zijn en die weinig kosten, zoals beton en asfalt.
OmroepWest 10.04.2021 Een fijne plek om te verblijven, met groen, water, zitjes, bankjes en plekken voor kleine evenementen. Dat moet het Spuiplein in het centrum van Den Haag worden, als het aan de gemeente ligt. Er is een eerste ontwerp gemaakt, dat de basis is voor het definitieve ontwerp dat na de zomer bekend moet zijn.
Als het nieuwe cultuurcomplex Amare straks eindelijk klaar is verdwijnen de hekken en bouwactiviteiten van het Spuiplein in het hart van de stad. Dan is er alle ruimte om het plein om te vormen tot een ‘echte ontmoetingsplaats’, aldus de gemeente. Naast veel groen en zitjes komt er in het midden een langwerpig waterbassin. Tussen het groen en water zijn open plekken, half verhard met gravel. Daar is het mogelijk om straattheater, muziekvoorstellingen van conservatoriumstudenten, ballet of een bioscoop in de openlucht te organiseren. Aan de buitenkant komt ruimte voor terrassen.
Het groen, de bomen en de open plekken met gravel moeten zorgen dat het niet snel te warm wordt op het plein en dat regenwater goed weg kan lopen. De bomen en planten hebben het hele jaar door kleur. Op de randen van de plantvakken komen banken met houten leuningen. De trappen van het Mercure Hotel kunnen straks mogelijk worden gebruikt als ‘tribune’ om op te zitten, maar dat lukt volgens de gemeente alleen als er extra geld komt.
Er moet veel groen op het plein komen | Beeld: gemeente Den Haag
In het midden komt een waterbassin | Beeld: gemeente Den Haag
De trappen bij het hotel kunnen als ‘tribune’ fungeren | Beeld: gemeente Den Haag
Gesprekken met bewoners en ondernemers
Den Haag heeft gesprekken gevoerd over de nieuwe inrichting met buurtbewoners, ondernemers en organisatoren van evenementen. Ook konden geïnteresseerde Hagenaars hun mening geven in stadsdebatten. De reacties zijn verwerkt in het ontwerp, dat op 13 april wordt gepresenteerd en besproken via een livestream van Platform STAD. Mensen kunnen de gemeente en de architect dan nog zaken meegeven om het ontwerp aan te passen.
Voor de zomer wordt het ontwerp dan uitgewerkt tot een voorlopig ontwerp. Dit wordt rond de zomervakantie ter inzage gelegd. Iedereen kan dan kijken naar het ontwerp en erop reageren door een zienswijze in te dienen. Na de zomer buigt de gemeenteraad zich over het nieuwe Spuiplein. In de eerste helft van volgend jaar moet het nieuwe plein dan worden aangelegd. Als Amare later dit jaar open gaat, zal er eerst een tijdelijke inrichting worden geplaatst.
Den HaagFM 10.04.2021 Een fijne plek om te verblijven, met groen, water, zitjes, bankjes en plekken voor kleine evenementen. Dat moet het Spuiplein in het centrum worden, als het aan de gemeente ligt. Er is een eerste ontwerp gemaakt, dat de basis is voor het definitieve ontwerp dat na de zomer bekend moet zijn, aldus mediapartner Omroep West.
Als het nieuwe cultuurcomplex Amare straks eindelijk klaar is verdwijnen de hekken en bouwactiviteiten van het Spuiplein in het hart van de stad. Dan is er alle ruimte om het plein om te vormen tot een ‘echte ontmoetingsplaats’, aldus de gemeente. Naast veel groen en zitjes komt er in het midden een langwerpig waterbassin. Tussen het groen en water zijn open plekken, half verhard met gravel. Daar is het mogelijk om straattheater, muziekvoorstellingen van conservatoriumstudenten, ballet of een bioscoop in de openlucht te organiseren. Aan de buitenkant komt ruimte voor terrassen.
Het groen, de bomen en de open plekken met gravel moeten zorgen dat het niet snel te warm wordt op het plein en dat regenwater goed weg kan lopen. De bomen en planten hebben het hele jaar door kleur. Op de randen van de plantvakken komen banken met houten leuningen. De trappen van het Mercure Hotel kunnen straks mogelijk worden gebruikt als ‘tribune’ om op te zitten, maar dat lukt volgens de gemeente alleen als er extra geld komt.
Gesprekken met bewoners en ondernemers
Den Haag heeft gesprekken gevoerd over de nieuwe inrichting met buurtbewoners, ondernemers en organisatoren van evenementen. Ook konden geïnteresseerde Hagenaars hun mening geven in stadsdebatten. De reacties zijn verwerkt in het ontwerp, dat op 13 april wordt gepresenteerd en besproken via een livestream van Platform STAD. Mensen kunnen de gemeente en de architect dan nog zaken meegeven om het ontwerp aan te passen.
Voor de zomer wordt het ontwerp dan uitgewerkt tot een voorlopig ontwerp. Dit wordt rond de zomervakantie ter inzage gelegd. Iedereen kan dan kijken naar het ontwerp en erop reageren door een zienswijze in te dienen. Na de zomer buigt de gemeenteraad zich dan over het nieuwe Spuiplein. In de eerste helft van volgend jaar moet het nieuwe plein dan worden aangelegd. Als Amare later dit jaar open gaat, zal er eerst een tijdelijke inrichting worden geplaatst.
Overal woontorens in Haags stationsgebied C.I.D., maar waar blijven scholen, speelplekken en sport?
De gemeenteraad kijkt met argusogen naar een van de grootste ontwikkelingen in de stad van de afgelopen decennia: de bouw van ruim 20.000 woningen in het gebied tussen de drie stations. Vrijwel alle partijen hebben flinke kritiek op de plannen, schrijft mediapartner Omroep West. Er zou nu te weinig plek gereserveerd voor sport, groen en voorzieningen. Ook zijn er vragen over de ontsluiting, de kwaliteit van wat er gaat worden gebouwd en de financiering van de plannen, bleek woensdag 27.01.2021 tijdens een commissievergadering van de raad.
Telegraaf 25.02.2021
In het gebied, dat in de gemeentelijke plannen Central Innovation District heet, moeten de komende jaren 20.500 woningen en 25.000 arbeidsplekken worden gecreëerd. Dit omdat Den Haag de komende jaren een forse bevolkingsgroei wacht. De stad telt nu 553.000 inwoners; in 2030 zijn dat er al bijna 600.000, zo blijkt uit prognoses. Dit terwijl er nu al een groot gebrek aan woningen is.
De huizen moeten vooral in het gebied tussen CS, Hollands Spoor en Laan van Noi komen, en dan met name in de Binckhorst en Laak. Veel ervan komen in torens, sommige hoger dan honderd meter. De rest van de stad zou dan gespaard blijven van grootschalige woningbouw.
Telegraaf 02.02.2021
Bewoners en politiek hebben zorgen
Bewonersorganisaties van de wijken rondom dat gebied uitten al eerder hun zorgen. Zij zien in de plannen nu nog te weinig ruimte voor scholen, winkels, artsen, groen en sport. Diezelfde bezwaren leven in de gemeenteraad, bleek woensdag. En die kritiek werd breed gedeeld, van links tot rechts.
Telegraaf 03.02.2021
In hoge woontorens.
Veel ervan komen in torens, sommige hoger dan honderd meter. De rest van de stad zou dan gespaard blijven van grootschalige woningbouw.
Maar waar bewoners en politici al tal van plannen voor hoge, heel hoge en superhoge woontorens voorbij zien komen, blijft het vanuit het stadhuis wel heel erg stil over de bijbehorende voorzieningen.
Want waar moeten al die duizenden nieuwelingen naar de huisarts, waar kunnen hun kinderen opvang krijgen en waar kunnen ze genieten van groen? Ook in de gemeentelijke documenten is daar voorlopig nog niks concreets van terug te vinden.
AD 28.01.2021
De plannen voor hoge woontorens rond de drie grote Haagse NS-stations buitelen over elkaar heen, maar zonder bijbehorende scholen, speelplekken, parken, kinderopvang en sportaccommodatie. Er is nog hélemaal niks geregeld, klagen bewoners, belanghebbenden en de politiek. Sterker nog, er ligt een tekort van 340 miljoen euro !!
Hoogbouw Den Haag niet alleen aan projectontwikkelaars overlaten
De Haagse VVD en de Partij voor de Dieren in Den Haag hebben elkaar gevonden in het op peil houden van de Haagse Skyline. Dat schrijft mediapartner Omroep West. De partijen vrezen dat de stad volgebouwd wordt met torens die de eerste jaren misschien mooi ogen, maar al snel gedateerd zijn en weinig onderlinge samenhang kennen. Ze pleiten voor een herkenbare Haagse bouw.
De VVD en de Partij voor de Dieren maken zich zorgen over de uitstraling van de gebouwen. ‘Wij willen dat er voor de grote bouwopgaven een overkoepelend beeldkwaliteitsplan wordt ontwikkeld’, zeggen VVD-raadslid Jan Pronk en Partij voor de Dieren-fractievoorzitter Robert Barker. Donderdag dienen ze een voorstel in tijdens de raadsvergadering waarin staat dat voordat een bouwplan definitief vastgesteld wordt, er eerst een plan komt waarin staat aan welke kwaliteitseisen gebouwen moeten voldoen. Het gaat bijvoorbeeld om de vorm van de torens en het gebruikte materiaal.
Haagsebouw
‘Wij willen een nóg mooier Den Haag en tegelijkertijd willen we woningen bijbouwen’, legt Pronk uit. ‘Dat kan alleen hand in hand gaan als we heldere kaders scheppen en naar ontwikkelaars duidelijke regels stellen. Een overkoepelend beeldkwaliteitsplan dat zorgt voor herkenbare Haagse bouw gaat daarvoor zorgen.’
Barker: ‘De gemeenteraad moet meer grip krijgen op hoe de stad eruit komt te zien. We willen niet dertien in een dozijn betonnen torens, maar gebouwen die in de omgeving passen met ruimte voor groen. Nu bepalen we hoe de stad van de toekomst eruit ziet; dit moeten we niet alleen aan projectontwikkelaars overlaten.’ De partijen willen een herkenbare Haagse bouw ‘waar bewoners trots op kunnen zijn’. ‘Dat is van groot belang voor het draagvlak in de stad.’ Donderdag 11.02.2021 praat de gemeenteraad over de Haagse hoogbouwplannen.
AD 06.02.2021
Haags stadsbestuur trekt plannen voor bouw tussen stations in na kritiek
In het gebied tussen de drie grote stations worden geen woningen gebouwd zónder dat er ook voldoende scholen, groen en speelplekken bijkomen. Toch kon die toezegging van wethouder Anne Mulder de gemeenteraad gisteravond niet overtuigen. Het stadsbestuur heeft daarom een structuurvisie met de plannen, afgelopen nacht teruggetrokken. Het wil de raad nu nauwer bij het maken gaan betrekken, aldus mediapartner Omroep West.
Dat maakte Mulder (VVD, stadsontwikkeling) bekend aan het einde van een lange vergadering over de bouwplannen voor het Central Innovation District, het gebied tussen Hollands Spoor, het Centraal Station en Laan van NOI.
Daar moeten de komende jaren vele duizenden woningen bijkomen, veelal in torens. Mulder maakte tijdens de vergadering nog eens duidelijk waarom. Tot 2040 groeit Den Haag waarschijnlijk met tussen de 80.000 en 95.000 mensen. Omdat er geen plek is voor complete nieuwe wijken als Wateringse Veld of Ypenburg, moet er binnen de huidige gemeentegrenzen in de hoogte worden gebouwd.
NOS 01.07.2021 De gemeente Den Haag gaat duizenden woningen en kantoren bouwen in de driehoek tussen de grotere stations in de stad. De gemeenteraad had eerder nog moeite met de voorstellen, maar een meerderheid heeft vanavond ingestemd met de plannen.
Er wordt al jaren gesproken over de bouwplannen in wat het Central Innovation District (CID) heet. Dat is het gebied tussen grofweg de stations Den Haag Centraal, Hollands Spoor en Laan van NOI. In het gebied moeten de komende twintig jaar meer dan 20.000 woningen, 21 voetbalvelden aan winkels en andere commerciële voorzieningen en negentig voetbalvelden aan kantoren verrijzen. Omdat er in dat deel van de stad weinig ruimte is, zou het flink de hoogte in moeten.
Tot nu toe waren de gemeenteraad en bewoners van de omliggende wijken kritisch over de plannen van wethouder Anne Mulder, schrijft Omroep West. Ze vreesden dat er wel woontorens van meer dan honderd meter hoog zouden verrijzen, maar dat er een gebrek aan groen, voorzieningen en scholen zou ontstaan.
‘Zorgen zijn weggenomen’
Toen bleek dat de raad de voorstellen daarom niet zou steunen, nam Mulder ze begin februari terug. Eind mei maakte hij duidelijk dat hij de politiek veel meer invloed wil geven. De raad zou voortaan beter op de hoogte worden gesteld van de ontwikkelingen in het gebied en krijgt ook meer momenten om bij te sturen.
Toch bleek anderhalve week geleden dat de gemeenteraad, inclusief de coalitiepartijen, nog niet gerust was gesteld. Mulder paste daarop zijn voorstel aan en voegde een paar nadrukkelijke wensen van de politiek toe.
Voor veel partijen in de raad zijn die toevoegingen voldoende om de plannen te steunen. “Onze zorgen zijn weggenomen”, aldus VVD-raadslid Jan Pronk. Hij pleitte de afgelopen tijd vaak voor verdere aanpassing van het voorstel.
Gematigd positief
De bewoners van de wijken om het gebied heen zijn gematigd positief, zegt Jacob Snijders van het Wijkberaad Bezuidenhout. Dat komt doordat de normen voor maatschappelijke voorzieningen strenger zijn geworden: daar moeten er meer van komen. “Meer dan dit kan er op dit moment niet worden bereikt. De politiek heeft nu ook heel wat hengsels en handvatten om de controlerende rol te kunnen uitvoeren.”
Mede daarom heeft een meerderheid de raad donderdagavond ingestemd met de plannen. Een belangrijk moment, zegt wethouder Mulder. Daarom heeft hij er ook geen moeite mee dat hij de voorstellen de afgelopen tijd nog moest aanpassen.
Zoeken naar draagvlak
“Dit is een belangrijk debat. Het gaat over de toekomst van de stad. Daarom moet je dat goed doen en ook zoeken naar draagvlak, want deze kans krijg je maar een keer. Ik zit hier ook niet om plannen door te drammen. Als iedereen meedoet, worden die juist beter.”
Volgens Mulder is het belangrijk om de komende decennia in het gebied te gaan bouwen. “Den Haag kampt met woningnood. We willen niet terugkachelen en weer krimpen zoals in de jaren 70 van de vorige eeuw. Tegelijk willen we dit doen op een manier die bij de stad past.”
OmroepWest 10.02.2021 De VVD en de Partij voor de Dieren in Den Haag hebben elkaar gevonden in het op peil houden van de Haagse skyline. De partijen vrezen dat de stad volgebouwd wordt met torens die de eerste jaren misschien mooi ogen, maar al snel gedateerd zijn en weinig onderlinge samenhang kennen. Ze pleiten voor een herkenbare Haagse bouw.
De VVD en de Partij voor de Dieren maken zich zorgen over de uitstraling van de gebouwen. ‘Wij willen dat er voor de grote bouwopgaven een overkoepelend beeldkwaliteitsplan wordt ontwikkeld’, zeggen VVD-raadslid Jan Pronk en Partij voor de Dieren-fractievoorzitter Robert Barker. Donderdag dienen ze een voorstel in tijdens de raadsvergadering waarin staat dat voordat een bouwplan definitief vastgesteld wordt, er eerst een plan komt waarin staat aan welke kwaliteitseisen gebouwen moeten voldoen. Het gaat bijvoorbeeld om de vorm van de torens en het gebruikte materiaal.
Haagse bouw
‘Wij willen een nóg mooier Den Haag en tegelijkertijd willen we woningen bijbouwen’, legt Pronk uit. ‘Dat kan alleen hand in hand gaan als we heldere kaders scheppen en naar ontwikkelaars duidelijke regels stellen. Een overkoepelend beeldkwaliteitsplan dat zorgt voor herkenbare Haagse bouw gaat daarvoor zorgen.’
Barker: ‘De gemeenteraad moet meer grip krijgen op hoe de stad eruit komt te zien. We willen niet dertien in een dozijn betonnen torens, maar gebouwen die in de omgeving passen met ruimte voor groen. Nu bepalen we hoe de stad van de toekomst eruit ziet; dit moeten we niet alleen aan projectontwikkelaars overlaten.’ De partijen willen een herkenbare Haagse bouw ‘waar bewoners trots op kunnen zijn’. ‘Dat is van groot belang voor het draagvlak in de stad.’ Donderdag praat de gemeenteraad over de Haagse hoogbouwplannen.
Den HaagFM 10.02.2021 De Haagse VVD en de Partij voor de Dieren in Den Haag hebben elkaar gevonden in het op peil houden van de Haagse skyline. Dat schrijft mediapartner Omroep West. De partijen vrezen dat de stad volgebouwd wordt met torens die de eerste jaren misschien mooi ogen, maar al snel gedateerd zijn en weinig onderlinge samenhang kennen. Ze pleiten voor een herkenbare Haagse bouw.
In Den Haag zijn de afgelopen jaren steeds meer woon- en werktorens gebouwd. En er komt nog meer bij. Zo wordt het gebied rond de stations een plek met veel hoogbouw, maar ook in Den Haag Zuidwest worden veel woningen bijgebouw.
De VVD en de Partij voor de Dieren maken zich zorgen over de uitstraling van de gebouwen. ‘Wij willen dat er voor de grote bouwopgaven een overkoepelend beeldkwaliteitsplan wordt ontwikkeld’, zeggen VVD-raadslid Jan Pronk en Partij voor de Dieren-fractievoorzitter Robert Barker. Donderdag dienen ze een voorstel in tijdens de raadsvergadering waarin staat dat voordat een bouwplan definitief vastgesteld wordt, er eerst een plan komt waarin staat aan welke kwaliteitseisen gebouwen moeten voldoen. Het gaat bijvoorbeeld om de vorm van de torens en het gebruikte materiaal.
Haagsebouw
‘Wij willen een nóg mooier Den Haag en tegelijkertijd willen we woningen bijbouwen’, legt Pronk uit. ‘Dat kan alleen hand in hand gaan als we heldere kaders scheppen en naar ontwikkelaars duidelijke regels stellen. Een overkoepelend beeldkwaliteitsplan dat zorgt voor herkenbare Haagse bouw gaat daarvoor zorgen.’
Barker: ‘De gemeenteraad moet meer grip krijgen op hoe de stad eruit komt te zien. We willen niet dertien in een dozijn betonnen torens, maar gebouwen die in de omgeving passen met ruimte voor groen. Nu bepalen we hoe de stad van de toekomst eruit ziet; dit moeten we niet alleen aan projectontwikkelaars overlaten.’ De partijen willen een herkenbare Haagse bouw ‘waar bewoners trots op kunnen zijn’. ‘Dat is van groot belang voor het draagvlak in de stad.’ Donderdag praat de gemeenteraad over de Haagse hoogbouwplannen.
OmroepWest 04.02.2021 In het gebied tussen de drie grote Haagse stations worden geen woningen gebouwd zónder dat er ook voldoende scholen, groen en speelplekken bijkomen. Toch kon die toezegging van wethouder Anne Mulder de gemeenteraad gisteravond 03.02.2021 niet overtuigen. Het stadsbestuur heeft daarom een structuurvisie met de plannen, afgelopen nacht teruggetrokken. Het wil de raad nu nauwer bij het maken gaan betrekken.
Dat maakte Mulder (VVD, stadsontwikkeling) bekend aan het einde van een lange vergadering over de bouwplannen voor het Central Innovation District, het gebied tussen Hollands Spoor, het Centraal Station en Laan van NOI.
Daar moeten de komende jaren vele duizenden woningen bijkomen, veelal in torens. Mulder maakte tijdens de vergadering nog eens duidelijk waarom. Tot 2040 groeit Den Haag waarschijnlijk met tussen de 80.000 en 95.000 mensen. Omdat er geen plek is voor complete nieuwe wijken als Wateringse Veld of Ypenburg, moet er binnen de huidige gemeentegrenzen in de hoogte worden gebouwd.
Niet alleen woningen, maar ook kantoren
Zijn collega Saskia Bruines (D66, economische zaken) had daarvoor al verteld dat er niet alleen behoefte is aan woningen, maar aan ruimte voor nieuwe, het liefst innovatieve bedrijvigheid. Want Den Haag wil minder afhankelijk zijn van het Rijk als belangrijke werkgever. Dus moet er ook voor die ondernemingen een plek worden gevonden. Zelfs nu corona zorgt voor een veranderde kijk op kantoren, voegde zij daaraan toe. ‘Natuurlijk houden wij in de gaten wat de ontwikkelingen zijn. Maar de vraag is of dat op lange termijn beklijft.’
Dus kijkt Den Haag naar het gebied tussen de drie stations. Vooral in de Binckhorst in Laak zou er veel ruimte zijn voor de torens. Maar de bewoners van de wijken daaromheen en de gemeenteraad maken zich wel zorgen over hóe dat dat gebeurt. De plannen die er nu liggen zijn nogal vaag en zouden een verontrustend gebrek aan voorzieningen als scholen, groen, speelplekken en ruimte voor artsen hebben. Daarnaast vertonen ze ook een nogal fors financieel gat, was vorige week tijdens het eerste deel van de vergadering de teneur.
De dikke pakken papier zijn echter op dit moment wel nodig, al was het alleen maar om bij het Rijk duidelijk te maken wat de ambities van Den Haag zijn en daar ook om een financiële bijdrage te vragen. Dat geld is ook hard nodig, want de wethouder bevestigde wel dat de gemeentelijke bijdrage een tekort kent van ongeveer 340 miljoen euro. Mulder – ook wethouder financiën – liet ook merken van dat bedrag niet direct achterover te slaan. De plannen beslaan een periode van twintig jaar, dus gaat het om een tekort van 17 miljoen per jaar. ‘Dat is een groot bedrag, maar al meer behapbaar dan 340 miljoen.’ Volgens hem moet dat kunnen worden gevonden. ‘Als je iets wilt, lukt je dat ook.’
Zorgen in de politiek blijven
Neemt niet weg dat er in de politiek zorgen blijven. Ondanks de woorden van de wethouder vreest een flink deel van de raad dat er straks allemaal woontorens staan, zonder een leuk parkje om even in te wandelen of werkplek voor een fysiotherapeut. Dat gaat niet gebeuren, bezwoer de wethouder nog eens. De torens groeien niet de lucht in, zonder dat er tegelijk plek wordt gereserveerd voor voorzieningen. Al is het wel taak van het college van burgemeester en wethouder én de raad om dat goed in de gaten te houden.
VVD’er Jan Pronk vroeg vorige week ook aandacht voor kwaliteit in het gebied. Projectontwikkelaars mogen er niet zomaar een paar torentjes neerzetten. De wethouder begreep die oproep. ‘Het is logisch om te kijken naar kwaliteit.’ Daarom komt er een ‘kwaliteitsplan’ en kijken ook welstandscommissie, experts en de stadsstedenbouwer mee.
‘Dit stemt ons niet vrolijk’
Toch: het kon buren van het gebied allemaal niet overtuigen. Jacob Snijders van het Wijkberaad Bezuidenhout, namens negen wijkorganisaties: ‘De inzet is goed. Maar dit stemt ons niet vrolijk. Het rammelt en we kunnen er nog steeds met kanonnen doorheen schieten. Maak een goed plan.’
Omdat ook de politiek nog veel vragen en zorgen bleef houden, trok Mulder het stuk na middernacht in. De bedoeling is dat er nu een nieuw document komt waarover de raad kan meepraten en dat ook ‘meer comfort’ moet bieden. De wethouder: ‘We moeten nu niet gaan doordrammen.’
Den HaagFM 04.02.2021 In het gebied tussen de drie grote stations worden geen woningen gebouwd zónder dat er ook voldoende scholen, groen en speelplekken bijkomen. Toch kon die toezegging van wethouder Anne Mulder de gemeenteraad gisteravond niet overtuigen. Het stadsbestuur heeft daarom een structuurvisie met de plannen, afgelopen nacht teruggetrokken. Het wil de raad nu nauwer bij het maken gaan betrekken, aldus mediapartner Omroep West.
Dat maakte Mulder (VVD, stadsontwikkeling) bekend aan het einde van een lange vergadering over de bouwplannen voor het Central Innovation District, het gebied tussen Hollands Spoor, het Centraal Station en Laan van NOI.
Daar moeten de komende jaren vele duizenden woningen bijkomen, veelal in torens. Mulder maakte tijdens de vergadering nog eens duidelijk waarom. Tot 2040 groeit Den Haag waarschijnlijk met tussen de 80.000 en 95.000 mensen. Omdat er geen plek is voor complete nieuwe wijken als Wateringse Veld of Ypenburg, moet er binnen de huidige gemeentegrenzen in de hoogte worden gebouwd.
Niet alleen woningen, maar ook kantoren
Zijn collega Saskia Bruines (D66, economische zaken) had daarvoor al verteld dat er niet alleen behoefte is aan woningen, maar aan ruimte voor nieuwe, het liefst innovatieve bedrijvigheid. Want Den Haag wil minder afhankelijk zijn van het Rijk als belangrijke werkgever. Dus moet er ook voor die ondernemingen een plek worden gevonden. Zelfs nu corona zorgt voor een veranderde kijk op kantoren, voegde zij daaraan toe. ‘Natuurlijk houden wij in de gaten wat de ontwikkelingen zijn. Maar de vraag is of dat op lange termijn beklijft.’
Dus kijkt Den Haag naar het gebied tussen de drie stations. Vooral in de Binckhorst in Laak zou er veel ruimte zijn voor de torens. Maar de bewoners van de wijken daaromheen en de gemeenteraad maken zich wel zorgen over hóe dat dat gebeurt. De plannen die er nu liggen zijn nogal vaag en zouden een verontrustend gebrek aan voorzieningen als scholen, groen, speelplekken en ruimte voor artsen hebben. Daarnaast vertonen ze ook een nogal fors financieel gat, was vorige week tijdens het eerste deel van de vergadering de teneur.
Plannen moeten nog verder worden uitgewerkt
De wethouder erkende dat, al gebruikte hij misschien niet de alarmerende toon van sommige raadsleden en insprekers namens bewonersorganisaties. Volgens hem vormen de plannen die er nu liggen een soort kader, dat de komende jaren nog verder moet worden uitgewerkt. Dat wordt nog veel preciezer duidelijk op welke plekken hoeveel woningen worden gebouwd. Deze week gepresenteerde richtlijnen moeten dan ook duidelijk maken welke en hoeveel voorzieningen daarbij horen.
De dikke pakken papier zijn echter op dit moment wel nodig, al was het alleen maar om bij het Rijk duidelijk te maken wat de ambities van Den Haag zijn en daar ook om een financiële bijdrage te vragen. Dat geld is ook hard nodig, want de wethouder bevestigde wel dat de gemeentelijke bijdrage een tekort kent van ongeveer 340 miljoen euro. Mulder – ook wethouder financiën – liet ook merken van dat bedrag niet direct achterover te slaan. De plannen beslaan een periode van twintig jaar, dus gaat het om een tekort van 17 miljoen per jaar. ‘Dat is een groot bedrag, maar al meer behapbaar dan 340 miljoen.’ Volgens hem moet dat kunnen worden gevonden. ‘Als je iets wilt, lukt je dat ook.’
Zorgen in de politiek blijven
Neemt niet weg dat er in de politiek zorgen blijven. Ondanks de woorden van de wethouder vreest een flink deel van de raad dat er straks allemaal woontorens staan, zonder een leuk parkje om even in te wandelen of werkplek voor een fysiotherapeut. Dat gaat niet gebeuren, bezwoer de wethouder nog eens. De torens groeien niet de lucht in, zonder dat er tegelijk plek wordt gereserveerd voor voorzieningen. Al is het wel taak van het college van burgemeester en wethouder én de raad om dat goed in de gaten te houden.
VVD’er Jan Pronk vroeg vorige week ook aandacht voor kwaliteit in het gebied. Projectontwikkelaars mogen er niet zomaar een paar torentjes neerzetten. De wethouder begreep die oproep. ‘Het is logisch om te kijken naar kwaliteit.’ Daarom komt er een ‘kwaliteitsplan’ en kijken ook welstandscommissie, experts en de stadsstedenbouwer mee.
‘Dit stemt ons niet vrolijk’
Toch: het kon buren van het gebied allemaal niet overtuigen. Jacob Snijders van het Wijkberaad Bezuidenhout, namens negen wijkorganisaties: ‘De inzet is goed. Maar dit stemt ons niet vrolijk. Het rammelt en we kunnen er nog steeds met kanonnen doorheen schieten. Maak een goed plan.’
Omdat ook de politiek nog veel vragen en zorgen bleef houden, trok Mulder het stuk na middernacht in. De bedoeling is dat er nu een nieuw document komt waarover de raad kan meepraten en dat ook ‘meer comfort’ moet bieden. De wethouder: ‘We moeten nu niet gaan doordrammen.’
AD 28.01.2021 De plannen voor hoge woontorens rond de drie grote Haagse NS-stations buitelen over elkaar heen, maar zonder bijbehorende scholen, speelplaatsen, parken en kinderopvang. Er is nog hélemaal niks geregeld, klagen bewoners, belanghebbenden en de politiek. Sterker, er ligt een tekort van 340 miljoen.
,,We willen geen Betondorp in Den Haag”, waarschuwt D66’er Daniel Scheper. Coalitiegenoot en CDA’er Cees Pluimgraaf is niet minder fel: ,,Je wilt tegen je kleinkinderen niet zeggen: Kijk, hier heeft opa Braziliaanse favela’s gecreëerd.”
Den Haag gaat bouwen en niet zo’n beetje. Tot 2040 moeten er tienduizenden huizen bijkomen om de groei van de stad te kunnen bijbenen en de woningnood te kunnen stuiten. En een aanzienlijk deel van die woningen gaat worden neergezet in het gebied tussen de NS-stations Centraal, Hollands Spoor en Laan van NOI. In hoge woontorens.
Maar waar bewoners en politici al tal van plannen voor hoge, heel hoge en superhoge woontorens voorbij zien komen, blijft het vanuit het stadhuis wel heel erg stil over de bijbehorende voorzieningen. Want waar moeten al die duizenden nieuwelingen naar de huisarts, waar kunnen hun kinderen opvang krijgen en waar kunnen ze genieten van groen? Ook in de gemeentelijke documenten is daar voorlopig nog niks concreets van terug te vinden.
Pijplijn
Nu al zitten er zo’n achtduizend nieuwe woningen in de pijplijn, weet voorzitter Jacob Snijder van Wijkberaad Bezuidenhout, een van de acht bewonersorganisaties die zich hebben verenigd vanwege de bouwplannen in hun gebied. ,,Over drie jaar zitten de eerste bewoners in hun kleine appartementjes in het zogeheten Central Innovation District, maar dan moeten ze nog jaren wachten op scholen, plantsoenen en extra openbaar vervoer”, vreest de voorzitter.
Over twintig jaar gerekend is dat 17 miljoen per jaar, aldus Jan Pronk.
En zeg hem niet dat alles wel goedkomt, want uit de stukken van de gemeente blijkt dat het stadsbestuur nog 340 miljoen euro moet zien te vinden voor al die noodzakelijke voorzieningen. ,,Over twintig jaar gerekend is dat 17 miljoen per jaar”, zegt raadslid Jan Pronk van de VVD, de partij van verantwoordelijk wethouder Anne Mulder. ,,Door de coronacrisis hebben we al bijna geen reserves meer. Hoe gaan we dat gat van jaarlijks 17 miljoen dichten?‘’
Verdichten en vergroenen is prima, vindt hij, maar hoe gaat het Haagse stadsbestuur voorkomen dat er straks wel allemaal woningen staan, maar geen voorzieningen? ,,Ik zie de projectontwikkelaars nu al komen”, zegt Pronk: ,,‘Sorry, onze bouwkosten zijn veel hoger geworden, wij kunnen niet meer zoveel meebetalen aan groen en sport’.”
170 miljoen
Volgens Jacob Snijder van Wijkberaad Bezuidenhout is het probleem nog groter dan het nu al lijkt. Want volgens de eigen gemeentelijke normen heeft het Bezuidenhout nu al een tekort aan vierkante meters voor buurtgroen, voor sporthallen, tandartsenpraktijken, speelplaatsen en meer. Volgens een serieuze schatting bedraagt het tekort al 170 miljoen.
Het geld gaat er wel komen, aldus Anne Mulder.
Voormalig wethouder stadsontwikkeling Boudewijn Revis benadrukte geregeld dat er voldoende tijd is. De bouwproductie loopt tot 2040 door en zal natuurlijk gefaseerd worden uitgevoerd. Zijn opvolger Anne Mulder kon gisteren alle vragen niet beantwoorden in het debat over woonvoorzieningen, want de bewonersclubs en raadsleden soupeerden de beschikbare tijd op.
,,Het geld gaat er wel komen”, zei Anne Mulder eerder deze week over het tekort. ,,Dan krijgt een gebied dynamiek, komen er subsidies los en maken we daar geld voor vrij.” Of het op tijd komt? ,,Je kunt geen huizen bouwen zonder scholen of speelplekken. En je moet uitkijken dat het groen niet achterblijft. Dat wil ook het college niet.”
Den HaagFM 28.01.2021 De gemeenteraad kijkt met argusogen naar een van de grootste ontwikkelingen in de stad van de afgelopen decennia: de bouw van ruim 20.000 woningen in het gebied tussen de drie stations. Vrijwel alle partijen hebben flinke kritiek op de plannen, schrijft mediapartner Omroep West. Er zou nu te weinig plek gereserveerd voor sport, groen en voorzieningen. Ook zijn er vragen over de ontsluiting, de kwaliteit van wat er gaat worden gebouwd en de financiering van de plannen, bleek woensdag 27.01.2021 tijdens een commissievergadering van de raad.
In het gebied, dat in de gemeentelijke plannen Central Innovation District heet, moeten de komende jaren 20.500 woningen en 25.000 arbeidsplekken worden gecreëerd. Dit omdat Den Haag de komende jaren een forse bevolkingsgroei wacht. De stad telt nu 553.000 inwoners; in 2030 zijn dat er al bijna 600.000, zo blijkt uit prognoses. Dit terwijl er nu al een groot gebrek aan woningen is.
De huizen moeten vooral in het gebied tussen CS, Hollands Spoor en Laan van Noi komen, en dan met name in de Binckhorst en Laak. Veel ervan komen in torens, sommige hoger dan honderd meter. De rest van de stad zou dan gespaard blijven van grootschalige woningbouw.
Bewoners en politiek hebben zorgen
Bewonersorganisaties van de wijken rondom dat gebied uitten al eerder hun zorgen. Zij zien in de plannen nu nog te weinig ruimte voor scholen, winkels, artsen, groen en sport. Diezelfde bezwaren leven in de gemeenteraad, bleek woensdag. En die kritiek werd breed gedeeld, van links tot rechts.
Zo vreest het CDA dat het stadsbestuur ‘veel te ambitieus’ is en de ‘menselijke maat’ uit het oog is verloren. Raadslid Cees Pluimgraaff vreest zelfs dat de toekomstige generaties de huidige daarvoor ter verantwoording gaan roepen en dat dan een onthutsend antwoord volgt: ‘Kijk, hier heeft opa Braziliaanse favela’s gecreëerd.’ Daniel Scheper van D66: ‘Het moet geen betondorp 2 worden. Een grote toren, zoals in Amsterdam. Het moet ook een plek worden waar het goed toeven is. Daar maak ik me wel zorgen over.’
Te weinig plek voor groen
Lesley Arp van de SP constateerde ook dat er te weinig plek is voor groen en om te spelen. Daarvoor zouden de bewoners onder meer naar het Haagse Bos moeten. ‘Maar dat moet niet een soort buurtpark worden.’ William de Blok van Hart voor Den Haag had wel een plek voor ogen. Daar was nu een erotisch centrum gepland, in een driehoek tussen de sporen. ‘Daar geen prostitutie, dan liever sport.’
Verder is er kritiek op de betaalbaarheid. De plannen kennen een tekort van 340 miljoen euro, 17 miljoen per jaar. Terwijl de gemeente geen geld heeft. ‘Hoe gaan we dat gat overbruggen,’ vroeg VVD’er Jan Pronk zich af.
Niet goed naar inspraak geluisterd
Daarnaast vinden veel partijen dat er te weinig is gedaan met de reacties van bewonersorganisatie, milieuverenigingen en de belangenbehartigers van het openbaar vervoer op de eerste versies van de plannen. ‘Die lijken vergeten’, aldus PvdA-fractieleider Mikal Tseggai. Zij pleitte ook voor het bouwen van zwembaden en tennisbanen in de torens die straks moeten verrijzen. ‘Dat kan bijvoorbeeld ook in Dubai, waarom hier niet?’
Verder wil de PvdA dat de Vaillantlaan wordt ondertunneld, omdat daar straks nog meer verkeer overheen gaat rijden wanneer de nieuwe woningen klaar zijn. Dit terwijl het stadsbestuur nog geen maand geleden duidelijk had gemaakt dat een tunnel onder de Vaillantlaan niet werkt en bovendien heel duur is.
Goedkope politiek
Haar pleidooi leidde dan ook tot een aanvaring met PVV-fractieleider Sebastian Kruis. ‘Dit is goedkope politiek. Allemaal wensen opnoemen, zonder financiële onderbouwing. Dat is onverantwoord. En dan straks lekker een tweetje eruit ‘Wij willen zwembaden in hoogbouw’. Dat is gewoon prietpraat, het klopt niet.’
Zijn partij heeft een heel andere oplossing voor ogen. Er moeten niet meer mensen bijkomen in Den Haag, zodat er ook niet zoveel hoeft te worden gebouwd. ‘Den Haag is vol.’
Veel kantoorruimte gepland
In het gebied moet ook veel kantoorruimte komen, goed voor 25.000 arbeidsplekken. De grote vraag is of dat nodig is na de coronacrisis, aldus Pieter Grinwis van de ChristenUnie/SGP. Hij wees erop dat veel grote bedrijven nu al hebben aangekondigd hun personeel vaker thuis te willen laten werken. Tegelijk miste hij dan weer harde afspraken over plek voor bijvoorbeeld artsen en tandartsen.
Dan vreest de VVD, de eigen partij van wethouder Anne Mulder die over de plannen gaat, ook nog voor een gebrek aan kwaliteit. Jan Pronk pleitte daarom voor ‘Haagse herkenbare bouw’. Het raadslid: ‘We hebben maar een kans om dit goed te doen. Wij willen hier geen projectontwikkelaars-torentjes. Maar iets waar bewoners trots op zijn. We gaan hier dan ook streng op toezien.’ Wethouder Mulder gaat tijdens het vervolg van de vergadering volgende week, reageren op de kritiek.
Geen strafrechtelijk onderzoek naar valsheid in geschrift bouw Amare
Het Openbaar Ministerie (OM) doet geen verder strafrechtelijk onderzoek naar het plegen van valsheid in geschrifte door de vertrokken Haagse oud-topambtenaar die verantwoordelijk was voor de bouw van cultuurcomplex Amare. Raadslid Ralf Sluijs had eind mei 2929 namens Hart voor Den Haag aangifte tegen hem gedaan vanwege valsheid in geschrifte, maar het OM ziet ‘geen redelijk vermoeden van schuld’. Dat meldt mediapartner Omroep West.
AD 18.11.2020
Volgens Hart voor Den Haag-raadslid Ralf Sluijs is er rond het vertrek van de topambtenaar sprake geweest van valsheid in geschrifte en het lekken van vertrouwelijke informatie. De topambtenaar vertrok vorig jaar ‘in goed overleg’ omdat hij volgens het college de gedragscode had overtreden en niet transparant zou zijn geweest. Verder wilde het college niets over de zaak kwijt, omdat het een privékwestie is en een zaak tussen werkgever en werknemer.
Notabene NRC Handelsblad wist te melden dat de topambtenaar dubieuze financiële toezeggingen zou hebben gedaan aan de ontwikkelaar van Amare, waar niet de gemeente, maar de bouwer beter van zou worden. Hart voor Den Haag beweert daarom dat de topambtenaar ‘voor de bus is gegooid’ door toenmalig verantwoordelijk wethouder Boudewijn Revis..
Telegraaf 18.11.2020
De oud-topambtenaar was tot eind 2019 verantwoordelijk voor de bouw van cultuurcomplex Amare. In dit dossier zou hij ‘niet- integer’ hebben gehandeld en zou hij zijn gedragscode hebben geschonden, concludeerde het stadsbestuur begin dit jaar na een integriteitsonderzoek. De directeur vertrok vervolgens in goed overleg bij de gemeente.
Het stadsbestuur deed verder geen mededelingen over de kwestie, maar volgens NRC Handelsblad zou de oud-directeur dubieuze financiële toezeggingen hebben gedaan aan de ontwikkelaar van cultuurpaleis Amare, die nadelig waren voor de gemeente.
De gemeente heeft in dat geval een aangifteplicht, maar voert deze niet uit, aldus Ralf Sluijs.
De fractie van Hart voor Den Haag /Groep de Mos nam geen genoegen met het vertrek van de topambtenaar. Volgens raadslid Ralf Sluijs zou de man valsheid in geschrifte hebben gepleegd en bovendien vertrouwelijke informatie hebben gelekt. ,,De gemeente heeft in dat geval een aangifteplicht, maar voert deze niet uit’’, zei Sluijs destijds. ,,Dan doen wij het maar.”
Telegraaf 08.12.2020
Doofpot
In een brief aan het raadslid schrijft het Openbaar Ministerie nu dat er in de kwestie van de voormalige ambtenaar ‘geen redelijk vermoeden van schuld is’. Verder strafrechtelijk onderzoek zou bovendien ‘niet opportuun’ zijn, omdat de gemeente Den Haag niet financieel benadeeld is en zelf geen aangifte ‘van enig strafbaar feit’ heeft gedaan, aldus Justitie.
Hart voor Den Haag is het er bepaald niet mee eens en spreekt van een doofpot. ,,Er liggen geen splinters, maar hele balken aan bewijs voor de laakbare en schimmige handelswijze die het IJspaleis erop nahoudt”, zegt Ralf Sluijs.
NU 17.11.2020 Het Openbaar Ministerie gaat geen strafrechtelijk onderzoek doen naar een oud-topambtenaar van Den Haag. Raadslid Ralf Sluijs had eind mei namens Hart voor Den Haag aangifte tegen hem gedaan vanwege valsheid in geschrifte.
In september dit jaar werd er bij het politiebureau Loosduinen aangifte gedaan van een diefstal van een grafmonument van een begraafplaats in Den Haag.
De politie begon daarop direct een onderzoek, dat leidde naar de verdachte. Bij zijn aanhouding troffen de agenten veel beelden aan in zijn huis. De grafmonumenten, die in beslag zijn genomen, zijn waarschijnlijk afkomstig van begraafplaatsen in Den Haag.
Het stadsbestuur deed verder geen mededelingen over de kwestie, maar volgens NRC Handelsblad zou de oud-directeur dubieuze financiële toezeggingen hebben gedaan aan de ontwikkelaar van cultuurpaleis Amare, die nadelig waren voor de gemeente.
De fractie van Hart voor Den Haag /Groep de Mos nam geen genoegen met het vertrek van de topambtenaar. Volgens raadslid Ralf Sluijs zou de man valsheid in geschrifte hebben gepleegd en bovendien vertrouwelijke informatie hebben gelekt. “De gemeente heeft in dat geval een aangifteplicht, maar voert deze niet uit”, zei Sluijs destijds. “Dan doen wij het maar.”
In een brief aan het raadslid schrijft het OM dat er in de kwestie van de voormalige ambtenaar “geen redelijk vermoeden van schuld is”. Verder strafrechtelijk onderzoek zou bovendien ‘niet opportuun’ zijn, omdat de gemeente Den Haag niet financieel benadeeld is en zelf geen aangifte “van enig strafbaar feit” heeft gedaan, aldus Justitie.
AD 17.11.2020 Het Openbaar Ministerie gaat geen strafrechtelijk onderzoek doen naar een oud-topambtenaar van Den Haag. Raadslid Ralf Sluijs had eind mei namens Hart voor Den Haag aangifte tegen hem gedaan vanwege valsheid in geschrifte.
De topambtenaar was tot eind 2019 verantwoordelijk voor de bouw van cultuurcomplex Amare. In dit dossier zou hij ‘niet- integer’ hebben gehandeld en zou hij zijn gedragscode hebben geschonden, concludeerde het stadsbestuur begin dit jaar na een integriteitsonderzoek. De directeur vertrok vervolgens in goed overleg bij de gemeente.
Het stadsbestuur deed verder geen mededelingen over de kwestie, maar volgens NRC Handelsblad zou de oud-directeur dubieuze financiële toezeggingen hebben gedaan aan de ontwikkelaar van cultuurpaleis Amare, die nadelig waren voor de gemeente.
De gemeente heeft in dat geval een aangifteplicht, maar voert deze niet uit, aldus Ralf Sluijs.
De fractie van Hart voor Den Haag /Groep de Mos nam geen genoegen met het vertrek van de topambtenaar. Volgens raadslid Ralf Sluijs zou de man valsheid in geschrifte hebben gepleegd en bovendien vertrouwelijke informatie hebben gelekt. ,,De gemeente heeft in dat geval een aangifteplicht, maar voert deze niet uit’’, zei Sluijs destijds. ,,Dan doen wij het maar.”
Doofpot
In een brief aan het raadslid schrijft het Openbaar Ministerie nu dat er in de kwestie van de voormalige ambtenaar ‘geen redelijk vermoeden van schuld is’. Verder strafrechtelijk onderzoek zou bovendien ‘niet opportuun’ zijn, omdat de gemeente Den Haag niet financieel benadeeld is en zelf geen aangifte ‘van enig strafbaar feit’ heeft gedaan, aldus Justitie.
Hart voor Den Haag is het er bepaald niet mee eens en spreekt van een doofpot. ,,Er liggen geen splinters, maar hele balken aan bewijs voor de laakbare en schimmige handelswijze die het IJspaleis erop nahoudt”, zegt Ralf Sluijs.
OmroepWest 17.11.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) doet geen verder strafrechtelijk onderzoek naar het plegen van valsheid in geschrifte door de vertrokken Haagse topambtenaar die verantwoordelijk was voor de bouw van cultuurcomplex Amare. Hart voor Den Haag/Groep de Mos deed eind mei aangifte hiervan, maar het OM ziet ‘geen redelijk vermoeden van schuld’.
Volgens Hart voor Den Haag-raadslid Ralf Sluijs is er rond het vertrek van de topambtenaar sprake geweest van valsheid in geschrifte en het lekken van vertrouwelijke informatie. De topambtenaar vertrok vorig jaar ‘in goed overleg’ omdat hij volgens het college de gedragscode had overtreden en niet transparant zou zijn geweest. Verder wilde het college niets over de zaak kwijt, omdat het een privékwestie is en een zaak tussen werkgever en werknemer.
Maar NRC Handelsblad wist te melden dat de topambtenaar dubieuze financiële toezeggingen zou hebben gedaan aan de ontwikkelaar van Amare, waar niet de gemeente, maar de bouwer beter van zou worden. Hart voor Den Haag beweert daarom dat de topambtenaar ‘voor de bus is gegooid’ door toenmalig verantwoordelijk wethouder Boudewijn Revis. Dat ontkent Revis.
Geen schuld
Maar er komt geen strafrechtelijk onderzoek naar de zaak, maakte Sluijs dinsdag bekend. In een brief aan het raadslid schrijft het OM op 11 augustus 2020: ‘Op basis van uw aangifte en de daarbij gevoegde publicatie en andere stukken zie ik geen redelijk vermoeden van schuld aan valsheid in geschrift.’
Even verderop in de brief staat: ‘Daarnaast ben ik overigens – geheel ten overvloede – sowieso van oordeel dat nader strafrechtelijk onderzoek niet opportuun is, nu de toenmalige waarnemend burgemeester van de gemeente Den Haag in zijn brief van 1 mei jl. schrijft dat er geen sprake is geweest van financiële benadeling van de gemeente en de waarnemend burgemeester en de gemeente in deze kwestie zelf geen aangifte van enig strafbaar feit hebben gedaan.’
Schimmige handelswijze
Hart voor Den Haag is niet blij met het sepot door het OM. ‘Er liggen geen splinters maar hele balken aan bewijs voor de laakbare en schimmige handelswijze die het IJspaleis erop nahoudt’, zegt raadslid Ralf Sluijs. ‘Met het plegen van valsheid in geschrifte, het schuiven met miljoenen euro’s gemeenschapsgeld en het voor de bus gooien van de topambtenaar is de raad én de stad stelselmatig om de tuin geleid door voormalig wethouder Revis.’
Ook baalt hij van de passage in de brief over de gemeente die geen aangifte heeft gedaan. Sluijs: ‘Wij hebben altijd gezegd dat het college aangifte moest doen van de vermeende strafbare feiten maar dat hebben ze stelselmatig geweigerd. Het is dan ook onverteerbaar dat die weigering door het OM nu als verzachtende omstandigheid gebruikt wordt om geen verder strafrechtelijk onderzoek te willen doen. Het stadsbestuur komt op deze manier wel erg makkelijk weg met deze doofpotcultuur.’ Komende woensdag debatteert de gemeenteraad over de aanpak van integriteit op het Haagse stadhuis.
Den HaagFM 17.11.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) doet geen verder strafrechtelijk onderzoek naar het plegen van valsheid in geschrifte door de vertrokken Haagse topambtenaar die verantwoordelijk was voor de bouw van cultuurcomplex Amare. Hart voor Den Haag/Groep de Mos deed eind mei aangifte hiervan, maar het OM ziet ‘geen redelijk vermoeden van schuld’. Dat meldt mediapartner Omroep West.
Volgens Hart voor Den Haag-raadslid Ralf Sluijs is er rond het vertrek van de topambtenaar sprake geweest van valsheid in geschrifte en het lekken van vertrouwelijke informatie. De topambtenaar vertrok vorig jaar ‘in goed overleg’ omdat hij volgens het college de gedragscode had overtreden en niet transparant zou zijn geweest. Verder wilde het college niets over de zaak kwijt, omdat het een privékwestie is en een zaak tussen werkgever en werknemer.
Maar NRC Handelsblad wist te melden dat de topambtenaar dubieuze financiële toezeggingen zou hebben gedaan aan de ontwikkelaar van Amare, waar niet de gemeente, maar de bouwer beter van zou worden. Hart voor Den Haag beweert daarom dat de topambtenaar ‘voor de bus is gegooid’ door toenmalig verantwoordelijk wethouder Boudewijn Revis. Dat ontkent Revis.
Geen schuld
Maar er komt geen strafrechtelijk onderzoek naar de zaak, maakte Sluijs dinsdag bekend. In een brief aan het raadslid schrijft het OM op 11 augustus 2020: ‘Op basis van uw aangifte en de daarbij gevoegde publicatie en andere stukken zie ik geen redelijk vermoeden van schuld aan valsheid in geschrift.’
Even verderop in de brief staat: ‘Daarnaast ben ik overigens – geheel ten overvloede – sowieso van oordeel dat nader strafrechtelijk onderzoek niet opportuun is, nu de toenmalige waarnemend burgemeester van de gemeente Den Haag in zijn brief van 1 mei jl. schrijft dat er geen sprake is geweest van financiële benadeling van de gemeente en de waarnemend burgemeester en de gemeente in deze kwestie zelf geen aangifte van enig strafbaar feit hebben gedaan.’
Schimmige handelswijze
Hart voor Den Haag is niet blij met het sepot door het OM. ‘Er liggen geen splinters maar hele balken aan bewijs voor de laakbare en schimmige handelswijze die het IJspaleis erop nahoudt’, zegt raadslid Ralf Sluijs. ‘Met het plegen van valsheid in geschrifte, het schuiven met miljoenen euro’s gemeenschapsgeld en het voor de bus gooien van de topambtenaar is de raad én de stad stelselmatig om de tuin geleid door voormalig wethouder Revis.’
Ook baalt hij van de passage in de brief over de gemeente die geen aangifte heeft gedaan. Sluijs: ‘Wij hebben altijd gezegd dat het college aangifte moest doen van de vermeende strafbare feiten maar dat hebben ze stelselmatig geweigerd. Het is dan ook onverteerbaar dat die weigering door het OM nu als verzachtende omstandigheid gebruikt wordt om geen verder strafrechtelijk onderzoek te willen doen. Het stadsbestuur komt op deze manier wel erg makkelijk weg met deze doofpotcultuur.’ Komende woensdag debatteert de gemeenteraad over de aanpak van integriteit op het Haagse stadhuis.
.jpg)
.jpg)
Schelpen
Jan de Wandelaar in het Den Haag van Morgen 