Oud-minister Donner moet formatie Haags college vlottrekken
Oud-minister Piet Hein Donner gaat als adviseur helpen bij de vastgelopen formatie in Den Haag. Twee verkenningspogingen zijn al mislukt, te veel partijen sluiten elkaar uit.
Bijna twee maanden na de gemeenteraadsverkiezingen is het nog niet gelukt om een meerderheidscoalitie aan de onderhandelingstafel te krijgen. De eerste verkenningsronde onder regie van de grootste partij in de stad, Hart voor Den Haag, mislukte.
Reden was dat te veel partijen de partij van Richard de Mos uitsluiten vanwege het strafrechtelijk onderzoek naar de oud-wethouders De Mos en Guernaoui. De twee worden onder andere verdacht van corruptie. De tweede ronde, waarbij D66 het voortouw nam, leverde ook geen resultaat op. Ook in die fase wierpen verschillende partijen blokkades op.
Onafhankelijke adviseur
Gisteravond besloot de Haagse raad om op zoek te gaan naar een onafhankelijke adviseur die boven de partijen staat en door een meerderheid van de raad wordt gesteund. De voormalige CDA-minister en oud-vicepresident van de Raad van State werd vanmiddag in een vertrouwelijke vergadering van de fractievoorzitters geschikt bevonden, meldt Omroep West.
De CDA-prominent is meteen aan de slag gegaan en gaat opnieuw in gesprek met de partijen. CDA-leider Bredemeijer is blij met Donner. “We hebben er vertrouwen in dat hij ons verder op weg kan helpen.”
De 73-jarige CDA’er was minister van Justitie, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Sinds 2018 is hij minister van staat.
Debat 12.05.2022
De Haagse gemeenteraad debatteerde donderdagavond 12.05.2022 over het klappen van de formatie. Bijna twee maanden na de gemeenteraadsverkiezingen is er in Den Haag nog altijd geen zicht op een coalitie. Na Hart voor Den Haag is het ook D66 niet gelukt om een doorbraak te forceren, omdat te veel partijen elkaar uitsluiten.
Half april zijn de verkenners Annelien Bredenoord (D66-Eerste Kamerlid en rector magnificus van de Erasmus Universiteit) en Joost Sneller (D66-Tweede Kamerlid en oud-raadslid in Den Haag) in opdracht van D66 gestart met hun poging om een ‘gedragen meerderheidscoalitie’ te vinden.
Een eerdere inspanning van Hart voor Den Haag, de grootste partij in de stad, mislukte, omdat te veel partijen niet met de partij van Richard de Mos willen samenwerken in een college. Reden is het corruptieonderzoek naar oud-wethouders De Mos en Guernaoui van Hart voor Den Haag.
Maar ook D66, die als tweede partij van de stad de regie in de formatie overnam, heeft geen potjes kunnen breken. De D66-verkenners liepen weer aan tegen partijen die blokkades hebben opgeworpen, waardoor een meerderheidscoalitie nu niet mogelijk is.
Volgens de verkenners ontbreekt het ‘bij partijen nog altijd aan de politieke wil om de keuzes te maken die nodig zijn om daadwerkelijk te gaan onderhandelen over de vorming van een meerderheidscoalitie’, zo schrijven ze in hun eindverslag.
De collegevorming zit alweer vast
De verkenners lieten er zelf al geen misverstand over bestaan teleurgesteld te zijn. ‘We moeten helaas constateren dat het op dit moment, bijna twee maanden na de verkiezingen, bij partijen nog altijd ontbreekt aan de politieke wil om de keuzes te maken die nodig zijn om daadwerkelijk te gaan onderhandelen over de vorming van een meerderheidscoalitie.’
Hoe verder, is nu nog onduidelijk. Bredenoord en Sneller legde in ieder geval hun taken neer.
Verhoudingen
De verhoudingen werden op 16 maart van dit jaar geboetseerd. Hart voor Den Haag wordt tijdens de gemeenteraadsverkiezingen met negen zetels opnieuw de grootste partij in de stad, op de voet gevolgd door D66 met acht zetels. Daarna VVD (zeven), GroenLinks (vijf), Partij voor de Dieren, PvdA en CDA met drie zetels en Denk met twee. En dan is er nog een aantal partijen met slechts één zetel.
Al tijdens de campagne worden de eerste belemmeringen opgeworpen. D66 wil niet in een coalitie met Hart voor Den Haag zolang de rechter geen oordeel heeft gevormd over de oud-wethouders Rachid Guernaoui en Richard de Mos. Ook PvdA en GroenLinks laten zich nadrukkelijk in die richting uit.
Blokkade
Daardoor wordt een coalitie mét Hart voor Den Haag erg moeilijk. Dat beseft ook de top van die partij. Vandaar dat de nummer twee, Rita Verdonk, direct na de verkiezingen op pad gaat om met partijen te praten en af te tasten wat er wél mogelijk is. Maar ondanks dat Guernaoui en De Mos verklaren dat zij geen wethouder willen worden, blijft de blokkade.
Onder deze moeilijke omstandigheden moeten de twee informateurs die door Hart voor Den Haag worden aangesteld op 31 maart aan de slag. Geerten Boogaard en Gert-Jan Oplaat slagen er niet in de partijen uit hun loopgraven te trekken. Ze moeten dan ook op 13 april melden dat er geen coalitie mogelijk is. De voorkeursvariantie van Hart voor Den Haag – een coalitie samen met VVD en D66 – komt er niet, omdat de democraten die blokkeren. Voor veel andere varianten is de Partij voor de Dieren nodig. Maar die is dan al afgehaakt vanwege de keuze voor Oplaat. Hij is ook belangenbehartiger van de pluimveesector en noemde dierenactivisten eerder ‘terroristen’.
Initiatief
Als tweede partij neemt D66 het initiatief over en stelt de rector magnificus van de Erasmus Universiteit Rotterdam en D66-senator Annelien Bredenoord en Tweede Kamerlid én oud-raadslid van die partij Joost Sneller aan als verkenner.
Zij voeren tussen 15 en 29 april gesprekken met alle partijen, behalve Hart voor Den Haag. Die partij wilde niet praten voordat D66 opheldering zou geven het lobbywerk van de in opspraak geraakte prominent Frans van Drimmelen en inzage in rapport over hem van die partij.
Acht alternatieven
Volgens de verkenners zijn er maar liefst acht alternatieven mogelijk: één zeven partijen variant; één zes partijen variant; vier vijf partijen varianten en twee vier partijen varianten. Die werden allemaal in diverse gesprekken besproken met partijen afzonderlijk of met combinaties van partijen. ‘Een hobbelig pad’, schrijven Bredenoord en Sneller woensdag in hun verslag.
Zó hobbelig dat het niet tot resultaat leidt. ‘Alle mogelijke coalities stuitten vroeg of laat in het verkenningsproces op een blokkade van één of meerdere mogelijke deelnemers.’
Ultieme poging
Dat is eigenlijk eind april al duidelijk. Toch maken ze dat nog niet bekend. Omdat D66, VVD en GroenLinks nog een ‘ultieme poging’ willen wagen om er toch nog uit te komen. Maar ook die mislukt.
Uit de verslagen van de gesprekken tussen de verkenners en de partijen wordt duidelijk waar de grootste bezwaren zitten. Zo willen vooral D66, GroenLinks en PvdA liever progressievere colleges dan het huidige. De VVD zou heel graag toch met Hart voor Den Haag in zee gaan en wil anders in een coalitie van ‘slechts’ vier partijen stappen. Dat laatste geldt ook voor het CDA. Daarnaast houden sommige partijen ook in meer of mindere mate aan elkaar vast, zoals VVD en CDA aan de ene kant en GroenLinks en de PvdA aan de andere.
Ingewikkeld
Het maakt het afmaken van de puzzel ingewikkeld. Onder leiding van Bredenoord en Sneller lukt dat nu in ieder geval niet. ‘In het licht van de grote en urgente uitdagingen waar de mooie stad Den Haag en haar inwoners voor staan, vinden wij dit een teleurstellende conclusie’, schrijven ze woensdagmiddag aan de raad.
Donderdagavond kwam de gemeenteraad bij elkaar om tijdens een ingelast debat te praten over hoe het nu verder moet. Een ‘zwaargewicht’ aanstellen, iemand die ‘boven de partijen staat’? Of is nu de derde partij in Den Haag, de VVD, aan zet?
Vertrouwen
De derde stad van het land heeft ondertussen nog geen zicht op een nieuwe coalitie. Terwijl, zoals Bredenoord en Sneller benadrukken, ‘de opgaven groot zijn’. Zij spreken daarom ook de wens uit dat de partijen snel het vertrouwen in elkaar hervinden om zich over de huidige blokkades heen te zetten. ‘De stad mag van haar bestuurders verwachten dat zij hun verantwoordelijkheid nemen voor de aanpak hiervan. Sterker nog: de inwoners van Den Haag hebben daar recht op.’
Zie ook: Geen transparantie bij de Haagse formatie – tussenstand coalitievorming 30.04.2022
Zie ook: Richard de Mos niet terug in de Haagse Coalitie – tussenstand coalitievorming 13.04.2022
Zie verder ook: Met Richard de Mos weer terug in de Haagse Coalitie ???
Zie ook: Gemeenteraadsverkiezingen 16 maart 2022
meer:
Lees: Den Haag kan zich schrap zetten: flinke bezuinigingen én hogere lasten lijken onontkoombaar AD 30.06.2022
Lees: Donner over Haagse formatie: ‘Tanden op elkaar, persen en steun bieden’ – Omroep West 30.06.2022
Lees: Kunnen we niet wat minder vergaderen? Vraag schiet bij Hart voor Den Haag in verkeerde keelgat AD 28.06.2022
Lees: Hagenaars hard over ‘vuilnisbelt’ Den Haag: ‘Zet je ego opzij en ga besturen’ – Omroep West 16.06.2022
Lees: Deuren blijven gesloten bij coalitieonderhandelingen in Den Haag – Omroep West 09.06.2022
Lees: ‘Opschieten met dat gezeik en ga de stad besturen’, geef jouw mening over het Haagse coalitieakkoord – Omroep West 08.06.2022
Lees: Stevige kritiek Adri Duivesteijn (PvdA) op formatie: ‘Je gaat door met een gezichtsloos college’ – Den Haag FM 04.06.2022
Lees: Haagse oppositie moppert: betrek stad bij formatie – Omroep West 03.06.2022
Lees: Geef jouw mening: wat moet er in het Haagse coalitieakkoord? – Omroep West 01.06.2022
Lees: Wonen, auto’s en verkiezingsopkomst: dit ligt op de Haagse onderhandelingstafel – Omroep West 25.05.2022
Lees: D66, VVD, GroenLinks, PvdA en CDA moeten gaan onderhandelen, De Mos kijkt voorlopig toe AD 23.05.2022
Lees: Eindelijk witte rook in Den Haag: bestaande coalitie gaat door – Omroep West 23.05.2022
Lees: Donner adviseert nieuwe samenwerking van huidige coalitiepartijen, onderhandelingen gestart – Den Haag FM 23.05.2022
Lees: Eindelijk schot in Haagse formatie: Donner stevent af op doorstart coalitie – Omroep West 20.05.2022
Lees: Noodkreet van bewoners Den Haag Zuidwest: ‘We komen niet aan bod in formatie’ – Omroep West 19.05.2022
Lees: Bewoners Zuidwest slaan alarm: ‘Vergeet ons niet’ AD 19.05.2022
Lees: Stuurt Donner aan op doorstart coalitie? Zittende ‘pluchepartijen’ al drie keer aangeschoven AD 19.05.2022
Lees: Piet Hein Donner wijkt uit naar ‘geheime’ locatie voor formatiegesprekken – Omroep West 18.05.2022
Lees: Piet Hein Donner (CDA) voert formatiegesprekken op ‘geheime’ locatie – Omroep West 18.05.2022
Lees: CDA’er Piet Hein Donner moet Haagse formatie oplappen: wat scheelt eraan? – Omroep West 18.05.2022
Lees: Donner met open armen ontvangen, maar hij heeft geen tijd te verliezen AD 16.05.2022
Lees: Formatie gaat nieuwe ronde in: adviseur Donner spreekt opnieuw met alle partijen – Den Haag FM 16.05.2022
Lees: Ik dacht even dat hij Poetin bedoelde, maar gelukkig: het is Piet Hein Donner AD 14.05.2022
Lees: Piet Hein Donner moet de verlosser van de Haagse formatie worden NU 13.05.2022
Lees: Oud-minister Donner moet formatie Haags college vlottrekken NOS 13.05.2022
Lees: Piet Hein Donner moet impasse Haagse formatie doorbreken Telegraaf 13.05.2022
Lees: Piet Hein Donner moet de verlosser van de gestrande Haagse formatie worden AD 13.05.2022
Lees: Piet Hein Donner (CDA) moet formatie vlottrekken – Den Haag FM 13.05.2022
Lees: CDA-prominent Piet Hein Donner moet vastgelopen Haagse formatie loswrikken – Omroep West 13.05.2022
Lees: Na informateurs en verkenners moet nu een ‘adviseur’ Haagse formatie uit het slop trekken – Omroep West 13.05.2022
Lees: Gezocht: wijze adviseur M/V die de Haagse formatie gaat redden AD 12.05.2022
Lees: Volg hier live het debat over het mislukken van de formatie in Den Haag – Omroep West 12.05.2022
Lees: D66-leider over Haagse formatie: ‘Moeten op één lijn komen, anders draag je dat vier jaar mee’ – Omroep West 12.05.2022
Lees: Formatiepogingen lijken nog het meest op dat bankje AD 12.05.2022
Lees: Ondanks ‘grote opgaven’ is een coalitie in Den Haag nog ver weg – Omroep West 11.05.2022
Lees: Tweede formatiepoging in Den Haag mislukt, partijen willen niet samenwerken – Den Haag FM 11.05.2022
Lees: Den Haag is terug bij af: ook tweede poging om politieke coalitie te smeden mislukt: ‘Pijnlijk’ AD 11.05.2022
Lees: Twee maanden na verkiezingen is coalitie in Den Haag nog niet in zicht – Omroep West 11.05.2022
Lees: Formatie Den Haag opnieuw mislukt: partijen sluiten elkaar uit – Omroep West 11.05.2022
Lees: Bijna zeven weken later: zo staan de formaties ervoor in de Haagse regio AD 30.04.2022