Er is hoop voor de broedplaats de Samenscholing in Moerwijk. De rechter heeft besloten dat de gebruikers er komende week definitief uit moeten. Nu blijkt echter dat er mogelijk een Alternatieve plek is gevonden voor de laatste culturele vrijplaats in Den Haag.
Dat heeft cultuurwethouder Saskia Bruines (D66) donderdagmiddag 19.01.2023 toegezegd in de raadsvergadering. Dat gebeurde nadat er een motie van de Partij voor de Dieren werd aangenomen. Meerdere linkse partijen willen dat de gemeente een nieuw (tijdelijk) pand vindt. Want als de Samenscholing weg moet uit de oude school aan de Beatrijsstraat, is het ook meteen klaar is met de Samenscholing, aldus Leonie Gerrtisen (Partij voor de Dieren).
‘Het geeft een sprankje hoop, al komt de oplossing wel erg laat. Over zeven dagen moeten we al weg. Hopelijk worden we niet blij gemaakt met een dooie mus’, zegt Quincy van De Samenscholing in Bob Staat Op. Het is nu afwachten of er ook echt een nieuw pand komt.
Gemeente kreeg gelijk
De gemeente wil de voormalige school waar de Samenscholing gevestigd is ombouwen tot bedrijfsruimte. De Samenscholing probeerde dat plan en de uitzetting aan de vechten in de rechtbank, maar verloor. Volgens de rechter zijn de regels in dit proces netjes gevolgd en heeft de gemeente het recht om zelf te bepalen wat ze met hun eigen gebouwen doen.
De gebruikers moeten het pand binnen een week verlaten. Elke dag, die ze er hierna nog in zitten, moeten ze 500 euro betalen.
Op 11 mei 2022 hebben de gemeenteraadsleden Faid, Arp, Gerritsen, Vavier en Holman van de fracties van de Haagse Stadspartij, SP, Partij voor de Dieren, GroenLinks en PvdA het initiatiefvoorstel ‘De Beatrijs’ ingediend. Met dit voorstel vragen zij het college om te onderzoeken welke mogelijkheden het college ziet om De Beatrijs als culturele broedplaats te behouden en om in kaart te brengen welke mogelijke alternatieve locaties er zijn.
Historische speelboot en vuurtoren keren terug op vertrouwde plek
De Haagse gemeenteraad heeft donderdagavond 19.01.2023 ingestemd met een voorontwerp voor het vernieuwde Kijkduin-Bad en het Deltaplein. In de plannen keren de historische speelboot en vuurtoren terug op hun vertrouwde plek aan de boulevard.
‘Met deze plannen geven we Kijkduin de allure terug die het verdient’, zegt wethouder Robert van Asten (D66). In de zomer van 2024 moeten het winkelcentrum en de appartementen af zijn.
Er wordt al een tijd verbouwd op het Nieuwe Kijkduin. De badplaats krijgt een complete make-over. ‘Het blijft een fijne, rustige familiebadplaats met haar unieke kustlijn. We behouden de identiteit van Kijkduin, maar maken het ook klaar voor de toekomst’, zegt de wethouder.
Volgens de plannen krijgen bewoners en bezoekers alle ruimte om over de vernieuwde boulevard langs het strand te kunnen wandelen. ‘De focus ligt op groen en verbinding met de duinen. Ook de historische speelboot en vuurtoren komen terug op hun oude plek.’
Mensen zijn opgegroeid met speelboot
‘Mensen zijn opgegroeid met de speelboot, vuurtoren en draaimolen. Dat willen we behouden. Zodat mensen nog steeds een ijsje kunnen eten aan de boulevard, met datzelfde gevoel van Kijkduin. Maar ook kunnen genieten van alle faciliteiten die een moderne badplaats te bieden heeft.’
Planning
Op dit moment wordt er nog gewerkt aan de nieuwe entree voor Kijkduin-Bad: de ondergrondse Entree en Fietsenstalling (EeF) aan de kop van de Kijkduinsestraat en onder het Deltaplein. In juni beginnen de eerste werkzaamheden aan de nieuwe boulevard, gevolgd door de herinrichting van het Deltaplein.
De herinrichting van de buitenruimte tegenover de Sterflats begint eind 2023. Voor de zomer van 2024 is de nieuwe buitenruimte van Kijkduin-Bad grotendeels klaar.
Bereikbaarheid
Om de badplaats bereikbaar en netjes te houden worden er plekken gereserveerd voor (deel-)scooters. Op de Kijkduinsestraat ter hoogte van de uitgang van de EeF komen aan beide zijden plekken voor het stallen van 80 (deel)scooters. Bij de eindhalte van de bus aan de Hoek van Hollandlaan komen nog eens 10 plekken.
Terugblik
Een vernieuwd winkelcentrum, horeca en appartementen, het Atlantic Hotel in een modern jasje en ondergrondse parkeergelegenheid voor auto’s en fietsen: Kijkduin moet volgens Den Haag weer een ‘levendige, ontspannen familiebadplaats’ worden. Daarvoor ondergaat het de komende jaren een totale make-over. Ook de afgelopen jaren is er veel gebeurd: de boulevard en het oude winkelcentrum werden al gesloopt.
Daarbij werden de vuurtoren, draaimolen en speelboot weggehaald. Vooral over het weghalen van de speelboot ontstond ophef, omdat men vreesde dat het speeltoestel niet meer terug zou komen. Wethouder Mulder gaf in september vorig jaar al aan dat er een replica van het schip terugkeert op de boulevard, omdat het oude toestel niet veilig meer bleek. Nu staat de replica van de boot ook daadwerkelijk in de plannen.
Ook over de vuurtoren en de draaimolen kunnen liefhebbers hun hart ophalen, want die keren ook terug in het ontwerp. Dat tot vreugde van VVD-raadslid Chris van der Helm. ‘Het was nog niet helemaal bekend of dat zou gebeuren’, zegt hij. ‘Het terugzetten van het speelschip, de draaimolen én de vuurtoren is weer een stap dichterbij. Mooi nieuws voor Kijkduin.’
Corruptiezaak gaat na drie jaar eindelijk van start
Op maandag 23 januari 2023 begint uiteindelijk de inhoudelijke behandeling van de zaak. Hier heeft het OM twaalf zittingsdagen voor uitgetrokken.
De zaak draait om ex-wethouder Richard de Mos, twee politici van zijn partij en vijf bevriende ondernemers die de partij spekten met verdachte donaties. In ruil voor die financiële steun kregen de partijvrienden voorrang, geheime informatie, vergunningen en subsidies, stelt het OM.
‘Ruim een ton aan verdachte donaties in Haagse corruptiezaak rond De Mos’
Het Openbaar Ministerie heeft in de corruptiezaak tegen Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag een bedrag van zeker 113.000 euroals verdachte donaties bestempeld. Dat meldt Omroep West op basis van de aanklacht van het OM.
Kortom, de corruptiezaak die Den Haag al meer dan drie jaar in een politieke wurggreep houdt, gaat volgende week echt van start. Het is zo’n fascinerend verhaal. Iemand die na de PVV zonder werk zit, krijgt het voor elkaar om een partij op te bouwen die in een mum van tijd de grootste van Den Haag wordt.
Hij maakte op een slimme en effectieve wijze gebruik van het gat dat andere partijen lieten vallen, luistert naar kiezers, werkt hard. En dan jaren later wordt het een corruptiezaak en is het allemaal dubbel zo interessant. Veel mensen zouden eieren voor hun geld hebben gekozen, maar De Mos knokt zich terug en wordt wéér de grootste partij.
Maar wat speelt er nou precies?”
Het blijkt toch dat echt niet altijd alles transparant is, hoewel dat wel vaak de uitstraling is bij De Mos. Pas laat komt er uiteindelijk een donateur in beeld die maar liefst 50.000 euro doneerde. Die stond niet op de bus met sponsoren. En ook heel laat komt naar boven dat de ondernemers van zalencentrum de Opera via een andere betalingsroute een advertentiecampagne van 30.000 euro hebben gefinancierd.
Twee donateurs die samen bijna een ton in de campagnekas storten: hoe kan je dan nog nee zeggen als zij iets vragen? Zelf zegt De Mos dat hij dat makkelijk kan. Hij verdedigt zijn aanpak nog altijd vol overtuiging.
De een vindt hem een boef, voor de ander is hij een Robin Hood. Wie al vindt dat De Mos niet deugt, zal blijven zeggen dat het niet in de haak is. Andersom zullen zijn fans ook niet snel van mening veranderen. Ik hoop wel dat mensen die deze podcast luisteren, de vele grijstinten in en rond zijn partij beter doorgronden. Het is vaak niet zwart-wit.
In ‘O, o, De Mos’ probeert verslaggever Niels Klaassen nieuw licht te schijnen op de methode-De Mos. Als stadhuisverslaggever zag hij van dichtbij hoe de voormalige PVV’er met hard werken de harten van veel kiezers veroverde. Maar de innige banden met ondernemers plaatsten hem ook in het vizier van justitie.
Volg de zoektocht naar antwoorden binnen en buiten de politiek, langs vriend en vijand én De Mos zelf vanaf volgende week maandag.
Vanaf 16 januari 2023 verschijnen de eerste afleveringen op AD.nl/podcasts, op sites van de aangesloten regionale dagbladen en in de podcast-apps.
Strafdossier Richard de Mos bevat ‘ernstige feiten’
Drieënhalf jaar nadat de woning en werkkamer van Richard de Mos werden doorzocht, wordt duidelijk welk bewijs justitie heeft vergaard voor de verdenking tegen de oud-wethouder van Den Haag. Nieuwsuur heeft het volledige strafdossier van de zaak in handen.
De Mos staat vanaf maandag met zeven anderen terecht op beschuldiging van het vormen van twee criminele organisaties, ambtelijke corruptie en het schenden van het ambtsgeheim.
Het dossier, dat het Openbaar Ministerie heeft samengesteld, bevat veel en stevig bewijs voor strafbare handelingen, vindt hoogleraar staatsrecht Wim Voermans aan de Universiteit van Leiden. “Ik zag De Mos als een nieuwe, frisse, hardwerkende politicus, maar dat beeld is na lezing van dit dossier wel gekanteld. Het zijn ernstige feiten die ten laste zijn gelegd. Justitie heeft dit goed uitgezocht, er is niet gefantaseerd. Dit ziet er niet goed uit.”
Justitie denkt dat drie vastgoed- en twee horecaondernemers uit Den Haag in ruil voor donaties van in totaal 113.000 euro aan de partij van De Mos een voorkeurspositie hebben gehad. Ze zouden vertrouwelijke informatie hebben gekregen over toekomstige vastgoedprojecten, het gemeentelijk beleid hebben kunnen beïnvloeden en twee nachtontheffingen voor hun horecazaak hebben ontvangen.
Na zes minuten gemaild
In ruil voor hun donaties kregen de vastgoedondernemers veel vertrouwelijke informatie over toekomstige vastgoedprojecten door wethouders De Mos en zijn collega Rachid Gernaoui doorgespeeld, zo constateert het OM in het dossier. Al direct bij de coalitie-onderhandelingen kregen de ondernemers een vertrouwelijk gespreksverslag gemaild van de eerste gespreksronde onder leiding van verkenner Hans Wiegel.
Zes minuten nadat De Mos het vertrouwelijke verslag ontving, mailde hij het aan de vastgoedondernemers door. “Het Wetboek van Strafrecht zegt dat een ambtenaar, raadslid of wethouder vertrouwelijke stukken niet mag doorspelen aan derden. Dat is strafbaar en dat mag niet”, aldus Voermans.
Volgens De Mos is het heel gebruikelijk om te klankborden tijdens onderhandelingen. En is het stempel ‘vertrouwelijk’ gezet door “een overijverige ambtenaar”. “Je ziet aan alles dat het Openbaar Ministerie geen kaas heeft gegeten van de politieke mores”, aldus De Mos.
Hieronder zie je het document en de mail waarin het vertrouwelijke document was toegevoegd:
Nieuwsuur
Nieuwsuur
Het dossier bevat ook een uitgebreide uiteenzetting over het verloop van een raadsdebat over de zogeheten ‘Woonagenda’, waarbij de vastgoedondernemers een raadslid van Groep de Mos een spreektekst aanleveren. Dit nadat De Mos het raadslid via een appje had opgedragen met de ondernemer te klankborden.
Het raadslid leest de tekst letterlijk van A tot Z voor, tot verbazing van de vastgoedondernemers, zo blijkt uit een onderschepte mail. “Wat denk je; hij lepelt letterlijk de tekst op wat ik gisteren even snel opgeschreven heb. Op zich prima, alleen lijkt het wel een analfabeet met leesproblemen, want krachtig komt het niet uit zijn mond”, zo schrijft de donateur van Groep de Mos aan zijn vastgoed-collega’s.
Bekijk hier de passage uit de mail:
Een passage uit de mail
Peter Bos, acht jaar lang gemeenteraadslid voor de Haagse Stadspartij, leest deze passage uit het justitiedossier met verbazing, “Dit is heel apart, en ik denk dat het de nodige vragen oproept. Zeker als het gebeurt omdat de ontwikkelaar iets terug wil voor zijn donaties. Dat is heel kwalijk natuurlijk.”
Volgens De Mos haalt zijn partij wel vaker goede ideeën op bij ondernemers, en worden die dan gebruikt voor beleid dat iedereen ten goede komt.
Ja knikken
Het dossier bevat ook veel afgeluisterde gesprekken en onderschepte appjes over de verlening van vijf nachtontheffingen voor horecazaken.
Volgens het OM deed De Mos er alles aan om een paar ontheffingen bij één van zijn grote sponsoren, Atilla Akyol, de eigenaar van zalencentrum Opera, te laten belanden.
Als ambtenaren voorstellen om als voorwaarde voor de ontheffing op te nemen dat er geen huizen binnen een straal van 200 meter van de horeca-gelegenheid aanwezig mogen zijn in verband met mogelijke overlast, laat De Mos die voorwaarde met enige nadruk schrappen.
Een betrokken ambtenaar verklaart als getuige tegenover justitie: “In een stafoverleg, waar dus ook de managers en zo bij zaten, even voor de duidelijkheid, toen heeft Richard gezegd: ‘Nee, die regeling van die woningen, die moet er maar uit.’ En toen heeft iedereen ja geknikt. Nou als dan iedereen ja knikt.”
Gefikst
Justitie tapte ook een telefoongesprek af tussen De Mos en de eigenaar van het zalencentrum, tweeënhalf uur voordat het besluit wereldkundig werd gemaakt. Eerst vertelt De Mos over de aanvankelijke tegenstand van toenmalig burgemeester Pauline Krikke (VVD), die al in zwaar weer verkeerde vanwege haar rol bij de uit de hand gelopen Scheveningse vreugdevuren tijdens de jaarwisseling. “En ik heb nu gezegd: als je vervelend blijft doen, dan steun ik jou niet meer, dan ben je geen burgemeester meer, dus nou even opschieten, dus.”
En over de vergunning: “Ik mag er vijf uitgeven. Dan is wie het eerst haalt, het eerst maalt. Jij krijgt dus vanmiddag de aanvraag in je app. En dan moet je meteen aanvragen en dan heb ik een nachtvergunning voor tien jaar voor je geregeld”, aldus De Mos in het afgeluisterde telefoongesprek.
Dan kom je heel dicht in de buurt van omkoping, aldus hoogleraar staatsrecht Wim Voermans
Volgens Voermans gaat De Mos hier over de schreef: “De Mos is heel actief, zet grote druk op het intrekken van die 200 meter-voorwaarde, want dat is van groot belang voor zijn donateur. En als je er dan ook nog voor zorgt dat deze ondernemer deze vertrouwelijke informatie eerder te horen krijgt dan andere ondernemers? Ja, dan voedt dat het vermoeden van strafbare dingen. Dan kom je heel dicht in de buurt van omkoping.”
De Mos zelf ziet geen kwaad in het telefoontje met Akyol. “Mag ik hem effe bellen, nadat we jarenlang hebben gevochten voor die nachtontheffingen? Als het dan eindelijk rond is. Ik was heel trots dat we het gefikst hadden, ja.”
Stevig bewijs
Maar volgens Voermans is het dossier zorgvuldig en stevig opgebouwd. “Het OM zegt dat er hier sprake is van een selecte groep ondernemers, die fors heeft gedoneerd aan de partij. En die lijken dingen op bestelling voor elkaar te krijgen. En daarvoor wordt in dit dossier stevig bewijs aangedragen.”
De Mos zegt dat hij uitgaat van vrijspraak. “Ik ben blij dat de zaak nu eindelijk voor de rechter komt. En heb een rotsvast vertrouwen in een goede afloop.”
Vrijplaats ´De Samenscholing` moet binnen twee weken leeg
De gebruikers van vrijplaats De Samenscholing in Moerwijk in Den Haag moeten het pand binnen twee weken verlaten. Iedere dag dat zij er langer blijven zitten, moeten ze 500 euro boete betalen. Dat heeft de rechtbank bepaald in een kort geding dat de gebruikers hadden aangespannen tegen de gemeente Den Haag. In de politiek blijven ondertussen een aantal partijen strijden voor behoud van de vrijplaats.
Een leegstaand schoolgebouw aan de Beatrijsstraat in Moerwijk werd in 2015 in gebruik genomen als vrijplaats. Hier vonden veel mensen die eerder in de Vloek in Scheveningen een plekje hadden, sindsdien onderdak. Ze mochten gratis gebruik maken van het pand. Er traden bandjes op, er was een weggeefwinkel, een veganistisch restaurant, een filmzaal, een moestuin. Er werd radio gemaakt, er waren lezingen, discussies en buurtmarkten.
De gemeente wilde het gebouw echter terug en vroeg de gebruikers het pand per 6 januari 2023 op te leveren. Reden is dat de wethouder Saskia Bruines (D66, economie) een nieuwe bestemming voor de oude school heeft gevonden. De bedoeling is dat er kleinschalige bedrijven in worden gevestigd. Het idee daarachter is dat in Den Haag Zuidwest een groot gebrek is aan betaalbare ruimte voor ondernemingen. De bedoeling is dat al snel wordt begonnen met het verwijderen van het asbest in het pand, zodat het daarna kan worden gerenoveerd.
Geen haast
Omdat de gebruikers wilden blijven en niet uit het pand vertrokken, spande de gemeente een kort geding aan. Tijdens de zitting, eind december, betoogden hun advocaten onder meer dat er geen haast is met de ontruiming omdat de plannen voor de nieuwe invulling nog in een pril stadium verkeren. Er zou nog niet eens een concreet, uitgewerkt plan zijn. Ook hadden ze twijfels over de financiering ervan.
Verder zei de advocaat van de gebruikers dat zij het pand niet gebruikten, maar in feite huren. En dat ze daarom beter moeten worden beschermd. Bovendien zou het stadhuis hen een andere plek moeten aanbieden. Dat was niet gebeurd.
Ontruimen
Maar de rechter gaat in al deze punten niet mee, blijkt uit het vonnis dat vandaag 13.01.2023 openbaar is geworden. Volgens de rechter is het ‘voldoende aannemelijk dat de opzegging van de overeenkomst rechtsgeldig’ is. Er is, zegt de rechter ook, geen sprake van huur. Het contract dat de gemeente en de gebruikers sloten is duidelijk: zij hadden duidelijk voor ogen ‘om een bruikleenovereenkomst aan te gaan’.
Volgens Quincy is de locatie een echte ontmoetingsplek. ‘We hebben concerten, een veganistisch restaurant en Koerdische vrouwen komen er samen.’ Ook wordt het radioprogramma Radio Tonka op Den Haag FM uitgezonden vanuit het pand. ‘Het is een culturele plek, we zijn een community. Mensen kunnen er naartoe komen om zichzelf te ontplooien.’
Volgens wethouder Saskia Bruines (D66, economische zaken) moet de voormalige school een nieuwe bestemming krijgen, omdat er een ‘schreeuwend tekort aan betaalbare bedrijfsruimte’ is. Ook wil de gemeente graag dit deel van Den Haag een impuls geven.
‘Dit is een economische kans voor de wijk- en culturele ondernemers in Zuidwest’, zei Bruines vorig jaar volgens mediapartner Omroep West. Het zou een ‘duurzame economische broedplaats’ moeten worden voor wijkondernemers en ondernemende kunstenaars.
Niet benaderd
Quincy snapt niet dat De Samenscholing niet in het plan staat. ‘Die functie die we kunnen doen komt helemaal te vervallen, er staat niks over in het plan.’ Volgens Quincy is het plan geschreven door ambtenaren die de mensen van De Samenscholing niet hebben benaderd.’
Hoger beroep want de Buurt is boos
Sinds in april bekend werd dat de gemeente het pand aan de Beatrijsstraat wil ombouwen tot kleine bedrijfsruimtes, groeiden de zorgen onder de gebruikers van De Samenscholing. ‘De buurt is boos en wij zijn boos’, zei Quincy van De Samenscholing eerder bij Bob Staat Op.
‘Het is een slap in the face’, zegt Quinten van De Samenscholing tegen Den Haag FM. Ze gaan met de advocaat om te tafel om te praten over een eventueel hoger beroep. Volgens Quincy is de locatie een echte ontmoetingsplek.
‘We hebben concerten, een veganistisch restaurant en Koerdische vrouwen komen er samen.’ Ook wordt het radioprogramma Radio Tonka op Den Haag FM uitgezonden vanuit het pand. ‘Het is een culturele plek, we zijn een community. Mensen kunnen er naartoe komen om zichzelf te ontplooien.’
Terugblik
Hoewel de Samenscholing hier nu ruim zes jaar is gevestigd, kent die broedplaats een veel langere geschiedenis. De wortels ervan liggen in De Vloek. De Vloek was dertien jaar lang een ‘culturele vrijplaats’ aan de Hellingweg op Scheveningen.
De gebruikers erkennen dat hun komst nu bijna zeven jaar geleden geleden wellicht tot wat onrust leidde bij de buren. Maar inmiddels zijn de verhoudingen goed. Dat bleek onder meer wel tijdens corona, toen ze meehielpen de voedselbank te steunen en door de goedbezochte activiteiten waar ook de buurt welkom is.
Al meer dan vijftien jaar lang strompelen politici van rel naar crisis. ,,Dit dorp heeft een olifantengeheugen.”
Dit is Wassenaar.
Het Villadorp tegen de duinen met amper 26.000 inwoners. Woonplaats van veel Oranjes, miljonairs, adel en expats. Een gemiddelde woning kost hier meer dan vijf ton (ruim twee keer zoveel als elders in het land), meer dan de helft van de kiezers stemde in 2012 VVD.
Verscheurd
Maar Wassenaar is ook al ruim vijftien jaar een politiek slagveld. Het gemeentebestuur sneuvelde minstens twee keer, een zakencollege moest de boel tijdelijk redden, tal van wethouders stapten op.
Wat is er aan de hand in het dorp?
Waarom struikelen politici in het chique raadhuis De Paauw al een decennium van ruzie naar rel? Kenners wijzen op een giftige cocktail: de kleine Wassenaarse gemeenschap met invloedrijke (‘lastige’) bewoners, politici die al járen actief zijn en een VVD die in maar liefst vijf partijen uiteengevallen is. Politiek wordt al snel persoonlijk in een dorp. En in Wassenaar misschien een beetje té, zegt een betrokkene: ,,Men kent elkaar te goed.”
Grondruil
Daar komt heibel van. Over praktisch van alles: fietstunnels, een grondruil met Harry Mens en de beveiliging van de Amerikaanse ambassade. En als het echt spannend wordt, is de Wassenaarse methode er een van intimidatie en sabotage, merkte Sabine Verschoor. De D66-wethouder stapte dit voorjaar op uit onvrede over de bestuurscultuur.
,,Er wordt op de man gespeeld. Er zitten een paar mensen die alleen maar bezig zijn met het beschadigen van anderen.” Raadslid Ben Paulides (ex-VVD) wordt gezien als grootste onruststoker met zijn complottheorieën en verdachtmakingen. Paulides meent juist dat hij als enige aan de bel trekt als het nodig is, bijvoorbeeld bij de seksrel in 2012.
Vetes
Gekissebis en persoonlijke vetes domineren, zeggen verschillende bronnen. Verschoor: ,,De onderlinge verhoudingen zijn al sinds tien jaar erg slecht, daar komen ze niet overheen. Het dorp heeft een olifantengeheugen.”
Oud-raadslid Antoon Claassen (GroenLinks): ,,Het is te vaak incidentenpolitiek. De onderlinge wrevel is heel groot. Er hoeft maar iets te gebeuren en dan wordt er een wereldprobleem van gemaakt.” Zelfs over speeltoestellen bij het gemeentehuis kan volgens Claassen ‘geen volwassen debat’ gevoerd worden. ,,Er werd moord en brand geschreeuwd.”
Een tweede termijn kreeg Hoekema nog wel, maar de burgemeester blijft ook daarna bij een groot deel van de raad de boeman als iets misgaat.
Pizza’s
De kiem van de bestuurschaos ligt in 2006. Tot die tijd wás Wassenaar de VVD. Bij de verkiezingen van tien jaar geleden halveerde de VVD, de afsplitsing Wat Wassenaar Wil werd in een klap even groot. Sindsdien is het nooit meer echt rustig geworden.
De VVD worstelt met de oppositierol, partijen liggen voortdurend overhoop met elkaar en de wethouders. Hoekema is geregeld het middelpunt van een rel. De verbouwing van zijn ambtswoning pakt duurder uit, hij vergeet pizza’s af te rekenen bij de supermarkt, er worden vraagtekens gezet bij een bezoek aan Tanzania en de afwikkeling van de seksrel. Zo krijgt de burgervader nooit het krediet of gezag om ruzies weg te masseren.
Een nieuw dieptepunt in de schandalen van de gemeente Wassenaar
Een wethouder die inwoners en raadsleden ‘hoeren’ en ‘grote kut’ noemt. Het is een nieuw dieptepunt in de lokale politiek in Wassenaar. Een overzicht van vijftien jaar schandalen, van de seksrel tot een burgemeester die voor een schijntje in een miljoenenvilla woont.
Wassenaar werd op 12 februari 2012 even het middelpunt van Nederland. Na een vergadering blijven er twaalf mensen nog tot diep in de nacht borrelen. Onder hen VVD-wethouder Henk de Greef en raadslid Mary-Jo van de Velde. De wethouder zou die avond tegen dit raadslid hebben gezegd dat hij haar ‘een lesje zou willen leren op zijn eigen kamer, gordijnen dicht, met een bepaald lichaamsdeel’. Ook zou hij in dat gesprek opgeschept hebben over de lengte van zijn geslachtsdeel.
Het raadslid treedt naar buiten met de uitspraken en de ‘Wassenaarse seksrel’ is geboren. Wethouder De Greef ontkent alle beschuldigingen en ook een BING-onderzoek pleit hem vrij.
Dit rapport is echter zo onzorgvuldig opgesteld dat de opsteller door de Accountantskamer hem hiervoor berispt. In de uitspraak staat dat de man eigenlijk geschorst of geroyeerd zou moeten worden voor de kwaliteit van zijn werk, maar omdat hij al is gestopt als accountant blijft het bij een berisping.
Sfeer is ‘te persoonlijk’
Uiteindelijk wordt de seksrel geschikt. De gemeente Wassenaar betaalt de betrokken partijen in totaal 150.000 euro, waarna er afgezien wordt van verdere maatregelen. Wel wordt er een onderzoek ingesteld naar de bestuurscultuur binnen het villadorp. Het is niet de laatste keer dat een dergelijk onderzoek uit de kast wordt getrokken om de verhoudingen binnen de lokale politiek te veranderen.
De sfeer is volgens de partijen ‘te persoonlijk’. Een van de oorzaken van het niet-functioneren van de gemeenteraad is burgemeester Jan Hoekema, volgens Bert Ooms, oud-lijsttrekker en fractievoorzitter van de plaatselijke VVD. ‘Hij is verantwoordelijk voor het gemeentebestuur. Hij heeft onvoldoende gedaan om de sfeer te veranderen. Hij komt nu met een onafhankelijk onderzoek, maar dat is te laat.’
Ambtswoning voor 630.000 euro verbouwd
Hoekema is dan sinds 2007 burgemeester van het dorp. Direct bij zijn aantreden komt hij al onder vuur te liggen. Hoekema gaat namelijk in een van de villa’s in het dorp wonen. Deze wordt voor zijn intrek voor 630.000 euro verbouwd en opgeknapt. De huur die de nieuwe burgemeester voor zijn ambtswoning gaat betalen? ‘Slechts’ 860 euro per maand.
De nieuwe burgemeester begrijpt de ophef over de lage huurprijs niet. Hij vertelt dat hij verplicht is om naar de ambtswoning te verhuizen en dat hij zelf nooit zo’n huis zou kunnen betalen. ‘We hebben echt geen gouden kranen.’
De kritiek op Hoekema neemt steeds verder toe. Hij is wel erg vaak buiten het dorp bezig met vooral culturele activiteiten, signaleren sommigen. ‘Hij kan zijn energie beter in de lokale politiek steken’, aldus een raadslid.
Een van de voorbeelden is een bezoek aan een school in Tanzania die de burgemeester op kosten van de gemeente wil maken. De school is door een Wassenaarse geopend en Hoekema wil deze graag bezoeken. ‘Hoe kan het dat burgemeester Jan Hoekema op kosten van de gemeente naar Tanzania gaat voor de opening van een school die al een paar jaar open is?’, vraagt Ben Paulides, fractievoorzitter Democratische Liberalen Wassenaar zich over de in 2015 geplande reis af.
Geheime aanvulling wachtgeld burgemeester
Het bezoek aan Tanzania gaat niet door, maar het vertrouwen in de burgemeester is tot een dieptepunt gekelderd. Een jaar later barst de bom definitief. De Amerikaanse ambassade verhuist van Den Haag naar Wassenaar, waarbij de kosten voor de beveiliging door het dorp betaald zouden moeten worden. Daar gaat de gemeenteraad niet mee akkoord. Hoekema trekt zijn conclusies en neemt ontslag.
Niet alleen de komst, ook het vertrek van de Hoekema leidt echter nog tot veel commotie. De burgemeester bereikt namelijk tien maanden later zijn AOW-leeftijd. Hij spreekt met de gemeente af dat zij zijn wachtgeldregeling in het geheim aanvullen tot honderd procent van zijn salaris tot hij de AOW ingaat. Deze regeling is in strijd met de wet. Als het nieuws naar buiten komt betaalt Hoekema alsnog de bijna 18.000 euro terug.
Jaar langer wonen in miljoenenvilla
Wie denkt dat dit het einde is van alle schandalen komt bedrogen uit. Hoekema en zijn vrouw, PvdA-politicus Marleen Barth, bedingen dat ze ook nog een jaar langer mogen blijven wonen in de ambtelijke villa, waarvan de waarde op dat moment geschat wordt op twee miljoen euro. De huurprijs is in de tien jaar dat ze in Wassenaar wonen wel gestegen, ze betalen op dat moment namelijk 1400 euro per maand.
Een bedrag waar het echtpaar het niet mee eens is. In een stekelige e-mail probeert Barth de prijs voor enkele maanden te verlagen tot 1000 euro per maand. Dit lukt niet en als het NRC over de afspraken en de e-mails publiceert wordt Barth gedwongen op te stappen als Eerste Kamerlid.
Ook voor Hoekema krijgt deze woning nog een staartje. Hij is na zijn vertrek waarnemend burgemeester geworden in het Noord-Hollandse Langedijk. Deze gemeente verliest na de affaire het vertrouwen in Hoekema, waarna hij opnieuw ontslag neemt.
Rust in de politiek terugbrengen
Hoekema wordt (tijdelijk) opgevolgd door Charlie Aptroot. Zijn eerste taak: het terugbrengen van het vertrouwen in de lokale politiek. ‘De slechte verhoudingen in de gemeente zijn een ernstig probleem’, schrijft hij kort na zijn aantreden in 2017. ‘Het is gedurende vele jaren steeds ernstiger geworden, nooit echt open besproken en er is niet geprobeerd de onderlinge verhoudingen echt aan te pakken en te verbeteren.’
Toch lukt het Aptroot niet om de problemen echt aan te pakken. In 2019 wordt begonnen met de zoektocht naar een nieuwe burgemeester. Dit moet volgens de lokale politici een verbinder zijn, iemand die rust in de politiek terug kan brengen.
‘Elkaar continu de tent uitvechten’
Commissaris van de Koning Jaap Smit is bij de presentatie van de profielschets aanwezig en is dan al sceptisch. ‘Als je een verbinder zoekt, moet je je wel je realiseren dat je de instelling moet hebben met elkaar verbonden te willen zijn. Want wanneer je als raad elkaar continu de tent aan het uit vechten bent en dan tegen de nieuwe burgemeester zegt hij of zij moet ons weer verbinden, dan werkt het natuurlijk niet.’
De nieuwe burgemeester wordt uiteindelijk Leendert de Lange. Onder zijn bewind is het ogenschijnlijk enkele jaren rustig, maar eind december blijkt dat dit toch niet het geval is geweest. Het college valt al binnen vier maanden na het aantreden. Oorzaak is de verhoging van de OZB-belasting met 20 procent.
De verhoging van 20 procent is afgesproken in het collegeakkoord, maar de partijen verschillen van mening over hoe de afspraken uitgelegd en uitgevoerd moeten worden. De VVD zegt het vertrouwen op en wethouder Caroline Klaver-Bouman dient haar ontslag in.
In december mag zij tijdens de laatste gemeenteraadsvergadering van het jaar afscheid nemen. Tijdens haar afscheidsspeech doet zij een boekje open over de afgelopen raadsperiode.
Ze vertelt niet alleen hoe de gesprekken binnen het college stroef verliepen, maar ook dat de omgangsvormen onacceptabel zijn. Volgens haar noemt wethouder Henri Hendrickx inwoners van het villadorp en oppositieleden ‘grote kut’ en ‘hoeren’ en moet er wat gedaan worden aan de veiligheid van medewerkers van de gemeente.
‘Wat is het rustig geworden in Wassenaar’
Haar speech wordt met een langdurig en luid applaus ontvangen door de gemeenteraad. Toch laten wethouder Hendrickx en de overige leden van het college weten zich niet te herkennen in de woorden van hun oud-collega. Maar Klaver is niet de eerste die aan de bel heeft getrokken.
Want begin januari besluit burgemeester De Lange dat er toch een extern onderzoek moet komen naar de ‘integriteit en bestuurscultuur’ in Wassenaar. Dit omdat er meerdere signalen zijn binnengekomen, zo blijkt uit een brief aan de gemeenteraad.
Volgens burgemeester De Lange is het de afgelopen jaren echt goed gegaan binnen het gemeentebestuur. ‘Ik kreeg in bestuurlijke en landelijke kringen juist geregeld de opmerking te horen: ‘Wat is het rustig in Wassenaar geworden’, vertelt hij in een reactie aan Omroep West. ‘Na helderheid over de blijvende bestuurlijke zelfstandigheid van Wassenaar zijn in de afgelopen jaren de onderlinge verhoudingen verbeterd.’
Oude cultuur steekt weer de kop op
Toch ging het in november vorig jaar toch weer fout, legt De Lange uit. ‘Rond de bespreking van de begroting in november 2022 zijn politieke en bestuurlijke spanningen ontstaan die hebben geleid tot het uiteenvallen van het college. Daarbij zagen we dat de oude cultuur helaas de kop weer opstak. Het is dan ook belangrijk om dit te onderkennen, een streep te trekken, hiermee te stoppen en weer over te gaan tot investeren in goede verhoudingen, richten op de inhoud en ordelijk bestuur.’
Vandaar dat de burgemeester een onderzoek in laat stellen. ‘De bestuurscultuur in ons dorp is vaak scherp´. Dat mag, maar dan moet je wel de grenzen bewaken en ingrijpen als er signalen zijn, die een ordentelijk bestuur in de weg staan.
Naar aanleiding van diverse signalen heb ik dan ook, na overleg met de fractievoorzitters, besloten een nader inventariserend onderzoek in te stellen naar de integriteit en bestuurscultuur in Wassenaar door een extern bureau. Op basis daarvan moeten we met elkaar kijken hoe we daar lessen uit kunnen trekken voor de toekomst. `Het belangrijke politiek- en bestuurlijke werk van – gisteren, vandaag en morgen – kan alleen maar worden gedaan in een sociaal veilige omgeving.’
Frisse start
Hoe nu verder?
Wassenaar opheffen en laten samengaan met Voorschoten? Het zou een frisse start zijn, met een nieuw gemeentebestuur en een verse gemeenteraad.
Met een schuin oog kijkt men naar Bloemendaal, het Noord-Hollandse broertje van Wassenaar. Daar loopt de politiek ook vast. Zelfs zo erg dat commissaris van de Koning Johan Remkes dreigde met opheffing. Zijn Zuid-Hollandse collega Jaap Smit kan hier hetzelfde doen.
Na ruim twintig jaar lijkt het Koningin Julianaplein naast station Den Haag Centraal daadwerkelijk bebouwd te worden. ,,De meeste seinen staan op groen”, zegt wethouder Van Asten over de woontorencombinatie met pakweg 400 appartementen die er moet gaan komen.
Zo verkocht de gemeente twee dagen voor het nieuwe jaar eindelijk de grond voor het bouwproject aan de ontwikkelaar. Voor 24 miljoen euro. ,,We hopen nu vrij snel met plannen naar u toe te komen”, zegt Van Asten (D66, stadsontwikkeling) deze woensdagochtend 11.01.2023 tegen de Haagse politiek. Voor 1 april 2023 valt er een definitieve beslissing.
Gezien de vele nieuwbouwprojecten die nu stil liggen, zou de bouw van de KJ-torens goed nieuws betekenen. Maar niet alle Haagse raadsleden zijn er gerust op. Zo wil onder anderen Robert Barker van de Partij voor de Dieren weten of het stadsbestuur overweegt om extra geld naar de ontwikkelaars Amvest Development en Synchroon te schuiven. Zij kregen de plannen voor de torencombinatie met 400 appartementen tot voor kort niet rondgerekend.
De grond is verkocht. Waarom moet er nog gepraat worden?.
Op zijn vraag komt ook na herhaling geen antwoord. ,,Er zijn nu gesprekken gaande om te kijken hoe we kunnen beginnen met de bouw”, aldus Van Asten. ,,Daar ga ik niet op vooruitlopen”, Fractieleider Barker van de Partij voor de Dieren, na afloop van de vergadering: ,,De grond is verkocht. Waarom moet er nog gepraat worden? Ik vrees dat de gemeente straks weer gaat bijlappen.”
Terugblik.
M-gebouw
Den Haag heeft al sinds de eeuwwisseling grote plannen met het Koningin Julianaplein. In 2002 wordt er een wedstrijd onder architecten uitgeschreven voor een joekel van een kantoor- en winkelpand naast station Den Haag Centraal. Het blijkt een gebed zonder eind.
In het begin staat het plan voor een driepotig M-gebouw van Rem Koolhaas op een laag pitje omdat de exploitatie lastig rond te krijgen is. Ook zijn er daarna jarenlange strubbelingen tussen architect en gemeente. Als er na acht jaar dan eindelijk groen licht komt voor de bouw, blijkt de kredietcrisis hard te hebben toegeslagen. Projectontwikkelaar Multi Vastgoed trekt zich opeens terug uit het project.
In 2015 kwam toenmalig Haags bouwwethouder Boudewijn Revis met een nieuw plan voor het Koningin Julianaplein. Er moest een ondergrondse fietsenstalling komen met daarboven een U-vormig gebouw (twee torens voor appartementen met ertussen een ‘vallei, met daktuinen en dakterras). En wel pal voor de blinde muur van Stichthage.
Maar ook hier sloeg de vertraging toe. De bouw van de torens zou in 2018 beginnen, maar eerst was er politieke weerstand en daarna bleek de aanleg van de ondergrondse fietsenstalling veel meer tijd te vergen dan gedacht. Daarna kon de ontwikkelaar geen aannemer vinden. Met hulp van de gemeente, ter waarde van twee miljoen euro, zou dat alsnog lukken.
Groen
Maar helaas. De bouw ging in de zomer van 2021 weer niet door en in 2022 evenmin. ,,Door de oorlog in de Oekraïne en de toenemende vraag naar grondstoffen stijgen de bouwkosten en neemt de onzekerheid toe”, zei een woordvoerder in juni 2019. ,,Het lukt de ontwikkelaar nu niet om sluitende afspraken te maken met de bouwer.”
Ruim een half jaar later ziet de zaak er beter uit. De grond is verkocht aan de ontwikkelaar en ‘de meeste seinen staan op groen’, zegt wethouder Van Asten. Het betekent overigens nog niet dat de eerste spade bij goed nieuws al heel snel de grond in gaat. ‘In de regel start de bouw acht maanden nadat een ontwikkelaar het besluit tot bouw genomen heeft’, heet het in een stuk van de gemeente.
Verbouwing Willem Dreeshuis dreigt vertraging op te lopen
De gemeente Den Haag houdt een vrijwilliger verantwoordelijk voor een dreigende vertraging bij de verbouwing van het Willem Dreeshuis aan de Beeklaan in Den Haag. De man zou zich hebben opgedrongen bij de herinrichting van de tuin van het voormalige bejaardenhuis. Hiervoor zou hij twee ruimtes in het complex bezet houden voor zijn tuingereedschap, waardoor de ingehuurde aannemer niet verder kan. Maandag stonden de vrijwilliger en de gemeente Den Haag tegenover elkaar in de rechtbank in Den Haag.
Volgens de vrijwilliger is hij door de huidige bewoners van het Willem Dreeshuis gevraagd met de tuin aan de slag te gaan. ‘We hebben de ambitie er een prachtige tuin te realiseren’, zei de Hagenaar tijdens het kort geding. Hij zou al tientallen jaren vrijwilligerswerk in tuinen doen.
Sinds de sluiting van het bejaardenhuis enkele jaren geleden wordt een gedeelte van het Willem Dreeshuis al gebruikt voor sociale verhuur. De gemeente Den Haag wil er samen met woningcorporatie Hof Wonen (voorheen Vestia) nog eens 59 wooneenheden vestigen. Er is al een aannemer in de arm genomen, maar de verbouwing dreigt vertraging op te lopen omdat het bedrijf geen toegang heeft tot een voormalige kapsalon en scootmobielruimte. De vrijwilliger zou daarin hout en tuingereedschap hebben opgeslagen.
Opgeblazen
,,Het is niet aan mijnheer om te bepalen wat er in het complex gebeurt”, zei de woordvoerder van de gemeente maandag 09.01.2023 bij de rechtbank. De Hagenaar zou zich ten onrechte opstellen als een vertegenwoordiger van de huidige bewoners van het complex. Volgens de gemeente had ze met enkele bewoners afgesproken om drie houten bankjes in de tuin op te knappen. Vervolgens zou de vrijwilliger dat plan ‘opgeblazen’ hebben tot een groot project.
De advocaat van de vrijwilliger beweert dat de gemeente op de hoogte was van de plannen om meer te doen met de tuin. De Hagenaar zegt zelf dat hij al tientallen jaren ervaring heeft met dergelijke projecten. Hij zou door bewoners van het Willem Dreeshuis gevraagd zijn. ,,We hebben de ambitie om er een prachtige tuin te realiseren.”
De rechter beslist op 23 januari 2023 of hij zich niet meer met het Willem Dreeshuis mag bemoeien.
Ombudsman Addie Stehouwer
Bewoners van de Bomenbuurt voelde zich eerder al niet gehoord over de plannen voor het Willem Dreeshuis. Ombudsman Addie Stehouwer vindt dit enigszins terecht en tikte de gemeente hierom op de vingers. ‘Ik hoop dat de bewoners uit de buurt in het gevolg serieus genomen gaan worden over hoe het plan verder wordt ingericht’, zei ze in Bob Staat Op.
De situatie rondom Willem Dreeshuis speelt al een tijdje. Het was eerder een verzorgingshuis, waar mensen zaten die niet makkelijk naar buiten kwamen. Die is gesloten vanwege de financiële situatie van de organisatie waar het van was. Het pand heeft een tijdje leeg gestaan, maar nu worden er dak- en thuislozen opgevangen in het gebouw.
De gemeente heeft in april vorig jaar de bewoners ingelicht dat er per 1 juni daklozen komen wonen, maar de buurtbewoners mochten hier niet over meebeslissen. Het algemene belang moet namelijk gediend worden van de daklozen die een dak boven hun hoofd krijgen. ‘Als ombundsman vind ik dat dit best kan; je kan zeggen, hier kunnen burgers geen inspraak over hebben, maar ze zouden er op een andere manier in betrokken kunnen worden’. Aldus de ombudsman.
‘Informeer de buurt goed’
Waar Stehouwer wel kritiek op heeft, is het volgende; ‘Ook al mogen mensen niet meebeslissen, hoor je ze wel goed te informeren over de situatie die gaat veranderen in hun woonomgeving’. Hier heeft de gemeente steken laten vallen, volgens de ombudsman.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Jan de Wandelaar in het Den Haag van Morgen 