Na ruim zes jaar als burgemeester vertrekt Jan van Zanen uit Utrecht. Woensdag 01.07.2020 gaat hij aan de slag als de nieuwe burgemeester van Den Haag. RTV Utrecht sprak met Van Zanen in een afscheidsinterview over zijn tijd als burgervader: over de start van de Tour de France in de Domstad in 2015 en over het grootste dieptepunt van de afgelopen jaren: de tramaanslag op het 24 Oktoberplein.
Telegraaf 02.07.2020
AD 02.07.2020
Een publiekelijk afscheid in Utrecht van Van Zanen was vanwege de coronamaatregelen niet mogelijk. Van Zanen nam daarom vrijdag 26.06.2020afscheid van de stad met een fietstocht. Hij kwam langs alle tien wijken van Utrecht. Hij volgde voor een deel het parcours van de Vuelta, de Ronde van Spanje, die deze zomer zou beginnen in Utrecht maar vanwege het coronavirus is uitgesteld.
Jan van Zanen, die zich nog één dag burgemeester van Utrecht mocht noemen, heeft een afscheidsbrief aan alle Utrechters geschreven, waarin hij herinneringen ophaalt zoals de start van de Tour de France en de Canal Pride. Op woensdag vertrekt hij naar Den Haag.
VK 30.06.2020
Op woensdagavond 01.07.2020 wordt Jan van Zanen (58) dus de nieuwe burgemeester van Den Haag. En met hem krijgt de stad een stevige en aimabele eerste burger, zeggen de mensen die het kunnen weten. Maar ook één die wel heel erg lijkt op al die andere burgemeesters in ons land: namelijk man, blank en al een beetje gerimpeld.
Telegraaf 01.07.2020
In de wijde regio rond Den Haag is de variatie wat dat betreft ver te zoeken. Sinds het ongelukkige vertrek van Haagse burgermoeder Pauline Krikke is minder dan een op de vier burgemeesters in Haaglanden een vrouw, lager nog dan het landelijke gemiddelde. Een burgemeester met een kleurtje is helemaal niet te vinden.
Qua leeftijd gaat het wel een klein beetje de goede kant op. Met het vertrek van Remkes (69) in Den Haag en Aptroot (69) in Zoetermeer wordt het regionale burgemeesterskorps gemiddeld drie jaar jonger (55).
Nederland verkleurt en vervrouwelijkt razendsnel, dat zouden we ook op dit niveau echt meer mogen terugzie, aldus Socioloog Dick Pels.
Maar maakt het eigenlijk wat uit dat we in Haaglanden maar weinig variatie in burgemeesters kennen?
Socioloog Dick Pels vindt van wel. ,,Nederland verkleurt en vervrouwelijkt razendsnel, dat zouden we ook op dit niveau echt meer mogen terugzien.’’ Niet zo veel, meent Haags raadslid Pieter Grinwis. ,,De gemeenteraad moet een afspiegeling van de samenleving zijn. De burgemeester is een bestuurder, die kies je op kwaliteit.’’
OmroepWest 01.07.2020 ‘Ik ga ervoor, met alles wat ik in me heb.’ Dat zei Jan van Zanen (VVD), die sinds woensdag de nieuwe burgemeester van Den Haag is. ‘Dat verklaar en beloof ik’, zo legde hij de belofte woensdagavond af in het Atrium van het Haagse stadhuis.
De kersverse burgemeester pleitte in zijn eerste toespraak in de Haagse gemeenteraad voor meer waardering voor gemeenten door het kabinet in deze moeilijke tijden. ‘Het gebeurt in de gemeenten. Het ging goed met het rijk en nu gaat het slechter. Ik vind dat het rijk gemeenten moet stutten. Besturen is mensenwerk en mensen wonen in gemeenten’, zei Van Zanen. ‘De structuur van Nederland is gebaseerd op wat lokaal gebeurt.’
Van Zanen is in Den Haag de opvolger van partijgenote Pauline Krikke. Die stapte vorig jaar op na een kritisch rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over de aanpak van vreugdevuren. Sinds het vertrek van Krikke nam oud-minister Johan Remkes waar in de hofstad. Van Zanen moet de rust terugbrengen in de Haagse lokale politiek na de onrust van de afgelopen jaren. Zo worden twee oud-wethouders, onder wie de fractievoorzitter van de grootste partij in de raad, verdacht van corruptie. Van vertrouwelijke gesprekken over de voordracht van Remkes als waarnemer lekten geluidsopnames uit.
‘Beloofd om mee te doen aan Nieuwjaarsduik’
‘Het is meer dan de skyline met allure. En hoe mooi het stadhuis ook is. Ik doe niets liever dan de stad in te gaan.’ Hij deed ook een bijzondere belofte: ‘Ik ben ook een fervent zwemmer en heb beloofd dat ik ooit eens ga meedoen aan de Nieuwjaarsduik’.
Van Zanen, die zichzelf in Utrecht voorstelde als ‘Jan van de gemeente’, wil graag Den Haag leren kennen. Vooral de mensen in de stad: ‘Mensen zijn het kapitaal van Den Haag.’
De commissaris van de koning sprak even daarvoor Van Zanen toe. ‘De komst van Jan van Zanen is goed nieuws dus en ook een nieuwe start. Het is een bestuurlijke topper. Dat betekent dat Den Haag vooruit kan kijken. Niet alle perikelen zijn verdwenen, maar er kan nu aan toekomst worden gewerkt.’
Ondanks de bestuurscrisis waarin Den Haag verkeerde, na het vertrek van burgemeester Krikke en twee oud-wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos en verschillende lekken, staat ‘Den Haag er in bestuurlijke kringen gelukkig nog goed op’, zo vatte Smit de komst van Van Zanen op.
‘Aimabel, maar streng als het moet’
Van Zanen wacht wel een stevige klus. ‘Den Haag besturen is geen sinecure. Dat is een taak voor toppers’, zei Smit. Volgens hem heeft Van Zanen niet alleen veel ervaring, maar ook een prettige persoonlijkheid. ‘Aimabel, maar streng als het moet. Over zijn integriteit bestaat geen enkele twijfel. ”Het is de liefde voor de mensen”, zoals hij daar zelf over zegt.’
Smit blikte terug op de bekendmaking. ‘Er was direct overal reuring toen het nieuws bekend werd. Op sociale media, in bestuurlijk Nederland, op redacties. Het AD Utrechts Nieuwsblad kopte: ‘Mokerslag voor Utrecht’, AD Haagsche Courant: ‘Den Haag vindt zijn zwaargewicht’. Hij gaat van de Domstad naar de Hofstad, van rood-wit naar groen-geel.’
‘Van Zanen is de Mercedes onder de burgemeesters’
Ook burgemeesters uit de regio mochten Van Zanen toespraken, zoals de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb (PvdA) en Delftse burgemeester Marja van Bijsterveldt (CDA). Beide burgemeesters vroegen aandacht voor de financiële posities van gemeenten in Nederland. Van Bijsterveldt: ‘De grote tekorten gaan leiden tot bezuinigingen op de basisbehoeften van mensen.’
Aboutaleb noemde Den Haag ‘mijn stad’. Hij woonde 15 jaar in het centrum en 15 jaar in Rijswijk. Aboutaleb: ‘Als ik iemand negatief over Den Haag hoor praten, word ik boos. Deze stad heeft veel in mij geïnvesteerd.’ De Rotterdamse burgemeester omschreef zijn nieuwe Haagse collega als volgt: ‘Jan van Zanen is de Mercedes onder de burgemeesters’.
Vandaag is Jan van Zanen beëdigd als burgemeester van Den Haag. Een aantal inwoners heet hem van harte welkom in de mooiste stad van Nederland 💛💚 @Gemeenteraad070
Den HaagFM 01.07.2020 ‘Ik ga ervoor, met alles wat ik in me heb.’ Dat zei Jan van Zanen (VVD), die sinds woensdag de nieuwe burgemeester van Den Haag is. ‘Dat verklaar en beloof ik’, zo legde hij de belofte woensdagavond af in het Atrium van het Haagse stadhuis.
Van Zanen is in Den Haag de opvolger van partijgenote Pauline Krikke. Die stapte vorig jaar op na een kritisch rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over de aanpak van vreugdevuren. Sinds het vertrek van Krikke nam oud-minister Johan Remkes waar in de hofstad.
Van Zanen moet de rust terugbrengen in de Haagse lokale politiek na de onrust van de afgelopen jaren. Zo worden twee oud-wethouders, onder wie de fractievoorzitter van de grootste partij in de raad, verdacht van corruptie. Van vertrouwelijke gesprekken over de voordracht van Remkes als waarnemer lekten geluidsopnames uit.
De kersverse burgemeester pleitte in zijn eerste toespraak in de Haagse gemeenteraad voor meer waardering voor gemeenten door het kabinet in deze moeilijke tijden. ‘Het gebeurt in de gemeenten.
Het ging goed met het rijk en nu gaat het slechter. Ik vind dat het rijk gemeenten moet stutten. Besturen is mensenwerk en mensen wonen in gemeenten’, zei Van Zanen. ‘De structuur van Nederland is gebaseerd op wat lokaal gebeurt.’
‘Het is meer dan de skyline met allure. En hoe mooi het stadhuis ook is. Ik doe niets liever dan de stad in te gaan.’ Hij deed ook een bijzondere belofte: ‘Ik ben ook een fervent zwemmer en heb beloofd dat ik ooit eens ga meedoen aan de Nieuwjaarsduik’.
Van Zanen, die zichzelf in Utrecht voorstelde als ‘Jan van de gemeente’, wil graag Den Haag leren kennen. Vooral de mensen in de stad: ‘Mensen zijn het kapitaal van Den Haag.’
De commissaris van de koning sprak even daarvoor Van Zanen toe. ‘De komst van Jan van Zanen is goed nieuws dus en ook een nieuwe start. Het is een bestuurlijke topper. Dat betekent dat Den Haag vooruit kan kijken. Niet alle perikelen zijn verdwenen, maar er kan nu aan toekomst worden gewerkt.’
Ondanks de bestuurscrisis waarin Den Haag verkeerde, na het vertrek van burgemeester Krikke en twee oud-wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos en verschillende lekken, staat ‘Den Haag er in bestuurlijke kringen gelukkig nog goed op’, zo vatte Smit de komst van Van Zanen op.
Van Zanen wacht wel een stevige klus. ‘Den Haag besturen is geen sinecure. Dat is een taak voor toppers’, zei Smit. Volgens hem heeft Van Zanen niet alleen veel ervaring, maar ook een prettige persoonlijkheid. ‘Aimabel, maar streng als het moet. Over zijn integriteit bestaat geen enkele twijfel. ”Het is de liefde voor de mensen”, zoals hij daar zelf over zegt.’
Smit blikte terug op de bekendmaking. ‘Er was direct overal reuring toen het nieuws bekend werd. Op sociale media, in bestuurlijk Nederland, op redacties. Het AD Utrechts Nieuwsblad kopte: ‘Mokerslag voor Utrecht’, AD Haagsche Courant: ‘Den Haag vindt zijn zwaargewicht’. Hij gaat van de Domstad naar de Hofstad, van rood-wit naar groen-geel.’
Ook burgemeesters uit de regio mochten Van Zanen toespraken, zoals de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb (PvdA) en Delftse burgemeester Marja van Bijsterveldt (CDA). Beide burgemeesters vroegen aandacht voor de financiële posities van gemeenten in Nederland. Van Bijsterveldt: ‘De grote tekorten gaan leiden tot bezuinigingen op de basisbehoeften van mensen.’
Aboutaleb noemde Den Haag ‘mijn stad’. Hij woonde 15 jaar in het centrum en 15 jaar in Rijswijk. Aboutaleb: ‘Als ik iemand negatief over Den Haag hoor praten, word ik boos. Deze stad heeft veel in mij geïnvesteerd.’ De Rotterdamse burgemeester omschreef zijn nieuwe Haagse collega als volgt: ‘Jan van Zanen is de Mercedes onder de burgemeesters’.
AD 01.07.2020 Vaarwel Johan Remkes en hallo burgemeester Jan van Zanen. We nemen vanavond afscheid van waarnemend burgemeester Remkes en verwelkomen Van Zanen als nieuwe burgervader van Den Haag. Niets missen? Volg alles via ons liveblog onderaan het artikel. Werkt er iets niet naar behoren? Ververs dan de pagina.
Jan van Zanen (VVD), voormalig burgemeester van Utrecht, neemt vanavond het stokje over van Johan Remkes. Zijn voorganger laat weten ‘zeer ingenomen te zijn met deze keuze’. ,,Hij is een zeer ervaren bestuurder en een echte burgemeester. Deze stad is bij hem in goede handen”, aldus Johan Remkes.
De komst van Van Zanen valt samen met het vertrek van Johan Remkes, die afgelopen maanden zorg heeft gedragen voor Den Haag. Hij kwam in beeld nadat VVD-burgemeester Pauline Krikke op 6 oktober 2019 opstapte. Haar vertrek was een direct gevolg van de bijna-ramp met het Scheveningse vreugdevuur in de jaarwisseling van 2018-2019.
Tot ziens Johan!
De 69-jarige Remkes heeft in Den Haag alles behalve achterover kunnen leunen. Zo stond hij onder meer aan het roer toen de rellen in Duindorp uitbraken eind 2019, haalde hij een bezem door de Haagse gemeenteraad door ze op het matje te roepen en ‘dwong’ ze constructiever samen te werken en hij handhaafde stevig tijdens rellen en demonstraties.
Bij zijn afscheid is hij dan ook benoemd tot ereburger van de stad. Hij kreeg van locoburgemeester Boudewijn Revis de Gouden Erepenning. Remkes reageerde met de woorden: ,,Ik ben redelijk van mijn stuk”. Bij zijn afscheidsspeech keek de VVD’er terug op zijn periode in Den Haag en haalde hij onder andere het surfdrama in Scheveningen aan, waarbij vijf mannen om het leven kwamen.
Na zijn vertrek gaat Remkes nog niet met de benen omhoog, ook al is hij de pensioenleeftijd al gepasseerd. Zoals hij zelf al eerder tegen deze site zei: ,,Remkes gaat niet achter de geraniums zitten.” Hij wordt voorzitter van de Raad van Toezicht van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Maar er is nog wel tijd voor wat ontspanning. Hij begint op 1 september pas met zijn nieuwe functie.
In ruim zes jaar als burgemeester van Utrecht maakte Jan van Zanen (58) alles mee. En (bijna) alles wat hij deed, ging hem goed af. Dat hij de stad waar hij thuiskwam nu verruilt voor Den Haag is daarom minder verrassend dan het lijkt.
De net in Utrecht herkozen burgemeester maakte grote indruk op heel Nederland na de tramaanslag in die stad, aldus Axel Veldhuijzen, chef AD Haagsche Courant.
,,Denk je aan een burgemeester die duidelijk en vriendelijk is, die zowel bij presidenten als bij 100-jarigen geloofwaardig overkomt, dan kom je al snel uit bij een Jan van Zanen”, schreef Axel Veldhuijzen, chef AD Haagsche Courant, nadat bekend werd gemaakt wie de nieuwe burgervader van de hofstad zou worden.
,,De net in Utrecht herkozen burgemeester maakte grote indruk op heel Nederland na de tramaanslag in die stad. Hij aarzelde niet om de hele stad af te sluiten om de dader te vinden, maar verwoordde het verdriet van de stad ook op een manier waarop alle Utrechters zich herkenden.”
Wederom wil de Haagse gemeenteraad een rem gaan zetten op de (Top)-salarissen van semi-publiekeinstellingen waarmee de gemeente zaken doet.
De Haagse Stadspartij, PvdA, SP, Partij voor de Dieren en VVD hebben aan het stadsbestuur vragen gesteld over de beloning van directies van Haagse kunstinstellingen.
PH 17.06.2020
Dit naar aanleiding van het Advies Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur Den Haag.
De partijen stellen dat er in de sector wel wordt gekeken naar een eerlijke beloning voor kunstenaars en werknemers, maar naar de beloning van de directies is niet gekeken zo stellen zij.
Uit vragen blijkt dat de partijen constateren dat directieleden van het Nationale Theater, het Nederlands Dans Theater, het Residentie Orkest en het Dans- en Muziekcentrum Den Haag een hogere beloning krijgen dan volgens de CAO is toegestaan. De partijen willen weten hoe dit kan en hoe dat in verhouding staat tot subsidiegelden vanuit de gemeente.
“Instellingen geven aan dat zij moeite hebben hun werknemers een eerlijke vergoeding te geven, terwijl de directieleden wel zeer fors betaald worden. Dat is krom en niet te verteren”, Aldus Peter Bos van de Haagse Stadspartij.
De vragen volgen op een Publicatie van het Het Cultureel Persbureau *. Daaruit blijkt dat directieleden van het Nationale Theater, het Nederlands Dans Theater, het Residentie Orkest en het Dans- en Muziekcentrum Den Haag beloningen ontvangen tussen de €109.840,- en €151.651,- per jaar.
Volgens de CAO Toneel en Dans is het maximum salaris voor artistieke en zakelijke directieleden in 2019 een bedrag van €6.827,- per maand. Dit komt incl. vakantietoeslag neer op een jaarlijkse beloning van maximaal €88.478,-.
Regels bij aanbesteding
Vanaf 1 februari 2018 ging de gemeente al bij aanbestedingen contractueel vastleggen dat bij bijvoorbeeld scholen, woningbouwcorporaties en zorginstellingen niemand meer mag verdienen dan een minister.
Teruggefloten door Raad van State
Gemeenten mogen zich bij een subsidieverstrekking voor bijvoorbeeld het verlenen van verpleegzorg niet bemoeien met het salaris van de bestuurder, oordeelde de rechter al eerder.
Ook mogen lagere overheden niet zomaar landelijke overgangsrechten negeren voor het afbouwen van topsalarissen. Daarmee gingen in totaal voor vier ton aan Haagse subsidiekortingen voor 25 instellingen de prullenbak in.
Dit omdat de Raad van State in mei van dat jaar de gemeente nog terugfloot. Volgens de hoogste rechter mogen gemeenten niet dit soort eisen stellen aan de organisaties die subsidies krijgen. De Raad van State oordeelde in 2016 dat de Haagse aanpak van topinkomens illegaal is.
Teruggedraaid
Een dikke 5 jaar geleden moest Den Haag na een uitspraak van de Raad van State een subsidiekorting voor een groot aantal instellingen terugdraaien. Die korting was opgelegd omdat bij er bij die instellingen medewerkers waren die meer dan 178.000 euro – het salaris van een minister – verdienden. De Raad van State vond echter dat het toekennen van subsidies niet mag worden gebruikt voor ‘inkomenspolitiek’. De Bruijn herinnerde de raad aan die uitspraak. ‘Wij zijn toen hardhandig terug gefloten.’
Terugblik
De Haagse discussie over de lokale aanpak van veelverdieners bij semi-publieke instellingen sleept al jaren. Keer op keer eist de gemeenteraad harde actie tegen de topmannen- en vrouwen die meer verdienen dan de landelijke norm, maar telkens wordt De Bruijn op de vingers getikt door de rechter of het kabinet.
Na de nederlaag bij de Raad van State moest De Bruijn vorig jaar strafkortingen terugdraaien bij 25 instellingen waar de gemeente subsidie had gekort omdat medewerkers meer verdienen dan een ministerssalaris (179.000 euro) of afgeleiden.
Den HaagFM 15.06.2020 De Haagse Stadspartij, PvdA, SP, Partij voor de Dieren en VVD hebben aan het stadsbestuur vragen gesteld over de beloning van directies van Haagse kunstinstellingen. Dit naar aanleiding van het Advies Meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur Den Haag. De partijen stellen dat er in de sector wel wordt gekeken naar een eerlijke beloning voor kunstenaars en werknemers, maar naar de beloning van de directies is niet gekeken zo stellen zij.
Uit vragen blijkt dat de partijen constateren dat directieleden van het Nationale Theater, het Nederlands Dans Theater, het Residentie Orkest en het Dans- en Muziekcentrum Den Haag een hogere beloning krijgen dan volgens de CAO is toegestaan. De partijen willen weten hoe dit kan en hoe dat in verhouding staat tot subsidiegelden vanuit de gemeente.
“Instellingen geven aan dat zij moeite hebben hun werknemers een eerlijke vergoeding te geven, terwijl de directieleden wel zeer fors betaald worden. Dat is krom en niet te verteren”, zo zegt Peter Bos van de Haagse Stadspartij.
De vijf genoemde instellingen (NDT, RO, DMC, HNT en Kunstmuseum) ontvangen straks bij elkaar 53,6% van de beschikbare gemeentelijke subsidie. Het stijgt van 24,4 mln. in 2013 naar 29,8 mln. voor 2021. Het aandeel van de overigen daalt van 50,6% naar 46,4%. Lijkt wel kapitalisme.
Al eerder was er diediscussieover onze vaderlandse geschiedenis met o.a. de rol van de VOC in het koloniale tijdperk.
AD 19.06.2020
De rode draad in deze kwestie betreft de rol van de Vaderlandse “helden” versus de Slavernij.
PH 17.06.2020
Eigenlijk kan dan de naam van het Haagse Zeeheldenkwartier ook wel op de schop, zegt de Haagse kunstenaar Henk Augustijn semi-grappend.
,,Die zeehelden waren natuurlijk heel dubieuze figuren. Prins Hendrik was een eikel eerste klas”.
Waarom zouden we de wijk voortaan niet Beatheldenkwartier, of Rockheldenkwartier noemen. Dat is toch veel leuker?”
Door de dood van George Floyd is inmiddels de maatschappelijke onrust weer opgelaaid !!!
verder:
Beathelden
Op twee locaties in het Zeeheldenkwartier komen schilderingen van de Haagse rockgeschiedenis. De beroemde bands Shocking Blue en The Motions hadden in de jaren ’60 hun thuisbasis in het Zeeheldenkwartier en dat stukje geschiedenis wordt zo weer tot leven gebracht.
Op het transformatorhuisje op het Prins Hendrikplein komt een afbeelding van Shocking Blue zangeres Mariska Veres. Zij woonde een tijd in de Van Speijkstraat. Op de blinde muur van het hoekpand van de Zoutmanstraat en de Elandstraat komt de tekst van de eerste hit van The Motions te staan. Zanger Rudy Bennett woonde indertijd ook in de wijk.
In de Elandstraat en op het Prins Hendrikplein wordt de komende tijd gewerkt aan Muurschilderingen die er moeten komen ter herinnering aan The Motions en Shocking Blue, voor beide bands was het Zeeheldenkwartier hun thuishaven. De werkzaamheden beginnen komende maandag 17.08.2020 en de muurschilderingen staan op de rol om op 29 augustus 2020 te worden onthuld.
Een beeltenis van Shocking Blue-zangeres Mariska Veres zal te zien zijn op het transformatorhuisje op het Prins Hendrikplein. Van The Motions zal een stuk songtekst komen te staan op het hoekpand van de Elandstraat.
In de weken van werkzaamheden zal er in de Heldenhoek in het Zeeheldenkwartier een tentoonstelling zijn die gaat over beide bands uit de jaren 60, zo schrijft Zeeheldennieuws.
Den Haag Beatstad
Initiatiefnemer Henk Augustijn vindt dat er meer aandacht moet zijn voor de muzikale geschiedenis van Den Haag.
“Den Haag staat sinds de jaren ’60 bekend als de Beatstad van Nederland. Het was de bakermat van de ‘Nederbiet‘. Den Haag bracht vele roemruchte bands voort zoals Golden Earring, Q65, The Motions, Shocking Blue, Sandy Coast en Earth and Fire. Gek genoeg is daar weinig van terug te vinden in de stad.”
Om daar verandering in te brengen heeft Augustijn al op andere plekken in Den Haag muurschilderingen aangebracht van Q65, de Tielman Brothers en Golden Earring. Volgens hem mogen The Motions en Shocking Blue niet ontbreken.
Beide bands scoorden in de jaren ’60 van de vorige eeuw grote hits. The Motions was de eerste Nederlandse ‘beatgroep’ die in de hitparade terecht kwam. Van hun protestlied Wasted Words verkochten ze meer dan 25.000 exemplaren en daarmee behaalden ze nummer drie van de hitlijst.
Gitarist Robbie van Leeuwen verliet in 1967 de band en richtte Shocking Blue op. Die band maakte in 1969 het nummer Venus wat wereldwijd een enorm succes werd, met nummer één noteringen in onder andere Frankrijk, Spanje, Zuid Afrika, Australië en de Verenigde Staten.
Premier Mark Rutte (VVD), zelf historicus, vroeg zich indertijd zelfs openlijk af of het Mauritshuis dan maar niet ook de naam moest veranderen. Hij waarschuwde voor een nieuweBeeldenstormen zei dat we ook iemand als Jan Pieterszoon Coenniet alleen mogen beoordelen met de opvattingen van nu. Coen was in de zeventiende eeuw gouverneur-generaal van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC).
CDA-leider Sybrand Bumavindt de huidige discussie over ‘beladen namen’ uit de Nederlandse geschiedenis belachelijk, en is tegen hetwegmoffelen van die namen. ‘Alsof je door beelden omver te werpen en namen uit te wissen een beter mens wordt,’ zei hij toen in een interview met AD over de ophef over het Mauritshuis.
Den HaagFM 12.08.2020 In de Elandstraat en op het Prins Hendrikplein wordt de komende weken gewerkt aan muurschilderingen die er moeten komen ter herinnering aan The Motions en Shocking Blue, voor beide bands was het Zeeheldenkwartier hun thuishaven. De werkzaamheden beginnen komende maandag en de muurschilderingen staan op de rol om op 29 augustus te worden onthuld.
Een beeltenis van Shocking Blue-zangeres Mariska Veres zal te zien zijn op het transformatorhuisje op het Prins Hendrikplein. Van The Motions zal een stuk songtekst komen te staan op het hoekpand van de Elandstraat.
In de weken van werkzaamheden zal er in de Heldenhoek in het Zeeheldenkwartier een tentoonstelling zijn die gaat over beide bands uit de jaren 60, zo schrijft Zeeheldennieuws.
AD 11.06.2020 Mooie Mariska krijgt haar eigen plekje in het Zeeheldenkwartier. Kunstenaar Marcello maakt een schildering van de zangeres van Shocking Blue die in 1969 met Venus een kanjer van een hit scoorde in Amerika. Haar beeltenis prijkt na de zomer waarschijnlijk op een transformatorhuisje op het Prins Hendrikplein.
Even verderop, op de hoek van de Zoutmanstraat en de Elandstraat, moet de wijk een tweede herinnering krijgen aan de Haagse beat. Op de blinde muur van het hoekpand zullen straks de vier coupletten te lezen zijn van Wasted Words, de eerste hit van The Motions, de band van de Haagse gitarist Robbie van Leeuwen die een paar jaar later Shocking Blue begon.
Ja, het Zeeheldenkwartier mag zich de bakermat noemen van deze beroemde bands uit de jaren 60, zegt de 62-jarige Haagse kunstenaar Henk Augustijn. Hij maakte de bloeiperiode van de Haagse muziek als jongetje mee. ,,Ik weet het nog heel goed”, lacht hij. ,,Destijds was iedereen verliefd op Mariska Veres, het meisje uit de Van Speijkstraat.’’
Roze Cadillac
Augustijn vindt dat de glorietijd van de Haagse muziek meer geëerd mag worden. De eerste reacties op zijn plan voor het Zeeheldenkwartier zijn ook positief, zoals hij eerder al veel lof kreeg toegezwaaid in Escamp. Daar liet de kunstenaar in 2016 op het Almeloplein een tekst van de al even beroemde Haagse beatband Q65 op een gevel vereeuwigen. Bij de onthulling was het ongekend druk en reed oud-gitarist Joop Roelofs trots rond in een roze Cadillac.
Alleen op de geveltest was wat kritiek, herinnert Augustijn zich. ‘This is my life of sadness’ luidt de eerste regel. ,,Of dat niet leuker kon, vroegen sommigen zich af. Nou, zei ik, niemand loopt voor zijn plezier het Almeloplein op, hoor.”
Een jaar later moest de politie de Terletstraat zelfs afzetten, toen er een enorme menigte op de onthulling van een geveltekst van de Golden Earring was afgekomen. ‘It’s good to be back home’ luidt de tekst, die sindsdien boven de deur van het ouderlijk huis van bassist Rinus Gerritse staat, de plek waar de prille Haagse band wel eens oefende.
Ik weet nog dat ik zelf eerst opteerde voor de tekst van het nummer ‘Please go’. Vond ik wel humor, zo boven het Haagse trapportiek
,,Ik weet nog dat ik zelf eerst opteerde voor de tekst van het nummer ‘Please go’. Vond ik wel humor, zo boven het Haagse trapportiek”, vertelt Henk Augustijn. ,,Maar dat vond men uiteindelijk toch niet zo’n heel erg goed idee.’’
Gruppo
De kunstenaar hoopt na de zomer een fiat te hebben voor de geveltekst van The Motions en de afbeelding van zangeres Mariska Veres in het Zeeheldenkwartier. Het zou weer een mooie mijlpaal zijn in zijn strijd voor een levendige herinnering aan de Haagse beat. ,,Veel Hagenaars vinden het prachtig”, zegt hij. ,,Ik denk dat ik echt iets heb aangeboord.”
En misschien kunnen we nog een stap verder gaan, filosofeert Augustijn. In het Zeeheldenkwartier woonden niet alleen de leden van de Motions en Shocking Blue, ook Barry Hay van de Golden Earring vertoefde er, net als zangeres Anouk, Spike van Di-rect en Hans van den Burg, de bandleider van het in de jaren 80 zo populaire Gruppo Sportivo.
Eigenlijk kan de naam van het Haagse Zeeheldenkwartier ook wel op de schop, zegt de Haagse kunstenaar semi-grappend. ,,Die zeehelden waren natuurlijk heel dubieuze figuren. Prins Hendrik was een eikel eerste klas. Waarom zouden we de wijk voortaan niet Beatheldenkwartier, of Rockheldenkwartier noemen. Dat is toch veel leuker?”
Het corruptie-onderzoek naar oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos voltrekt zich in alle stilte.
Toch komen er viaNRCal weer nieuwe beschuldigingen naar buiten. Deze keer gaat het om Turks-Nederlandse partijvrienden, die in 2018 stemmen zouden hebben gekocht en geronseld voor Groep de Mos.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 zijn er in Den Haag stemmen gekocht van kiezers met een migratieachtergrond voor de lokale partij van Richard de Mos. Dat schrijft NRC op basis van tapverslagen van het corruptieonderzoek rond Groep de Mos.
AD 06.06.2020
Wat is het nieuws?
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 in Den Haag zijn in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratie-achtergrond gekocht voor de lokale partij van Richard de Mos, blijkt uit de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een verdachte in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos.
De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van B en W.
Wie twintig stempassen zou afgeven, kreeg er 150 euro voor, viel te lezen in een e-mail die in handen kwam van NRC. Dit zou volgens een bron bij veel mensen in de Turkse gemeenschap in Den Haag bekend zijn geweest.
In oktober 2019 deed de rijksrecherche invallen in de kantoren en woningen van toenmalig wethouders Richard de Mos en zijn collega en partijgenoot Rachid Guernaoui. Beiden zeggen niets fout te hebben gedaan.
Vergunning Opera
AD 03.07.2020
‘Laffe streek’ wekt wrevel en Vraagtekens bij actie Remkes die vlak voor vertrek nachtvergunning Opera in stand hield
Er zijn vragen gerezen in de Haagse gemeenteraad bij het besluit van interim-burgemeester Remkes dat partycentrum Opera zijn nachtvergunningen mag houden. De HSP noemt het onbegrijpelijk dat Johan Remkes op zijn laatste werkdag als burgemeester, 30 juni, besloot de omstreden nachtvergunningen in stand te houden voor het partycentrum.
Telegraaf 04.07.2020
Zijn brief daarover viel 2 juli op de deurmat bij Hagenaars die bezwaar maakten tegen de nachtelijke feesten. Remkes was toen al weg uit de stad. Ook GroenLinks en D66 blijven achter met veel vragen.
Inval ivm Opera
Ook de woonadressen van drie Haagse ondernemers werden doorzocht. Een van hen, Erdinc Akyol, heeft volgens NRC in een afgeluisterd gesprek gezegd dat bij de raadsverkiezingen in ruil voor stemmen voor Groep de Mos ‘een financiële vergoeding‘ is betaald ‘aan partijen’.
AD 06.06.2020
Wat is er aan de hand?
De Turkse broers A. zouden betrokken zijn geweest bij het ronselen van stemmen voor Groep de Mos. In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 zouden ze stempassen van kiezers in de omgeving van de Schilderswijk hebben gekocht. Atilla A. stond op de lijst van de partij. ‘Wie twintig stempassen afgeeft, krijgt daar 150 euro voor’, zo staat te lezen in het NRC-artikel.
Reacties HSP, Islam Democraten en ChristenUnie-SGP
De Haagse Stadspartij (HSP) doet een oproep aan het stadsbestuur om inzicht te krijgen over het stemgedrag, per volmacht, in de Schilderswijk en Transvaal. De partij doet dit nadat NRC vrijdag schreef over mogelijke stemfraude waarbij stemmen zouden zijn gekocht voor Hart voor Den Haag/ Groep de Mos.
Of dat heeft geleid tot meer voorkeurstemmen tot een bepaalde partij, dat is wel de vraag.” Ook Islam Democraten-fractievoorzitter Tahsin Çetinkaya sprak zich over de kwestie uit, zijn partij liep een tweede zetel mis bij de verkiezingen van 2018. “”We hebben een 2e zetel met ongeveer 200 stemmen verloren. Dit betekent nog wat.” Joris Wijsmuller: “Daar moet je niet aan denken en daarom is het belangrijk dat het wordt opgehelderd. Het stadsbestuur moet onderzoeken of er echt niet iets opmerkelijks is gebeurd.
Stel dat dat het geval is, dan is het de vraag wat voor betekenis dat heeft. Alleen al het idee is heel kwalijk en schadelijk. Dat vraagt om direct onderzoek.”
Wijsmuller HSP reageert: “Als er inderdaad aanleiding is om te denken dat er met volmachten makkelijker geronseld zou worden of dat er stemmen zijn gekocht, dan is dat aanleiding voor de minister om eens na te denken over strengere regels voor volmachten om dat risico wat in te perken. Dat is niet aan ons als gemeenteraad.
Wij moeten gewoon met geloofwaardigheid verder kunnen en daarom is het belangrijk dat we opheldering krijgen hoe dit zit”, aldus de fractievoorzitter van de HSP.
AD 06.06.2020
Hoe reageren De Mos en Guernaoui?
Woedend. ‘Dit is smaad, een lastercampagne. Allemaal roddel en achterklap’, stelt Hart voor Den Haag op haar website. ,,Nadat wij – via Rachid Guernaoui – tapverslagen hebben gedeeld met NRC om onze onschuld te bewijzen, haalt de krant er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen geronseld of gekocht.’
Reactie Haagse oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD)
“Ik zou willen dat het OM snel tot een conclusie komt en dat er eventueel een vervolging volgt. Dan kan het voor de rechter een rol gaan spelen”, zei de Haagse oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag
‘Voor de stad is het zo ongelofelijk belangrijk dat we dit soort gedoe een keer achter ons kunnen laten, want het blijft de stad ook als geheel achtervolgen.’
Dit pleidooi hield de oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag zaterdag in het politieke radioprogramma Spuigasten op Den Haag FM. ‘Ik zou willen dat het OM snel tot een conclusie komt en dat er eventueel een vervolging volgt. Dan kan het voor de rechter een rol gaan spelen’, zei de Haagse oud-burgemeester
NRC berichtte deze week dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos in verband wordt gebracht met stemfraude bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. ‘Dan zal dit ongetwijfeld ook aan de orde komen, want als ik het goed begrepen heb, dan is het een onderdeel van het onderzoek waar weer een stukkie uit is gekomen. Daar moeten we toch op wachten”, reageerde Van Aartsen.
Reactie waarnemend burgemeester Johan Remkes (VVD)
De Haagse waarnemend burgemeester Johan Remkes (VVD) zei eerder te hopen dat het corruptieonderzoek van het Openbaar Ministerie naar de twee ex-wethouders “zo snel mogelijk wordt afgerond”.
Remkes zou hierop aandringen bij het OM. “Dat mag je als burgemeester best doen. Ze kunnen ook zeggen: ‘U gaat er niet over’, maar dat zullen ze zeker niet tegen Remkes hebben gezegd”, beweerde Van Aartsen.
Sinds de inval in de werkkamers op het stadhuis en de woningen van de wethouders zijn er ruim acht maanden verstreken. “Ik weet ook niet waarom het zolang duurt.
OmroepWest 25.06.2020 Cultureel-religieuze motieven, zo verklaart de gemeente Den Haag het hoge percentage volmachtstemmen bij sommige kiesbureaus tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2018.
Een analyse van die verkiezingsuitslag door Omroep West ondersteunt dit: op plekken waar veel per volmacht wordt gestemd, krijgen islamitische partijen soms wel zes keer zo veel stemmen. Opvallend is dat de van kiesfraude beschuldigde Groep de Mos bij deze kiesbureaus juist minder stemmen krijgt.
Uit die analyse blijkt dat er bij die verkiezingen in Den Haag opvallend veel per volmacht is gestemd. Maar liefst veertien Haagse stembureaus stonden in de landelijke ‘volmachttop-25’, en in acht van die bureaus zijn er veel stemmen gegaan naar Atilla Akyol, de lijstduwer van Groep de Mos die volgens NRC betrokken is bij het ronselen. De partijfinancier en zakenman is ook verdachte in de corruptiezaak rond Groep de Mos.
Gerommel met stempassen
Voor NRC is de populariteit van Akyol in bureaus met veel volmachtstemmen een aanwijzing dat er met stempassen is gerommeld. Volgens een tipgever uit de Turkse gemeenschap in Den Haag zou er 150 euro worden betaald aan wie twintig stempassen leverde.
Signalen hierover zijn echter nooit beland bij de gemeente, die wijst op cultureel-religieuze motieven voor stemmen per volmacht. Met name in islamitische kringen zouden ouders vaak hun kinderen volmachtigen.
Stembureaus met afwijkend veel volmachtstemmen | Bron: Omroep West
Achtergrond speelt mee in volmachtstemmen
Een indicatie dat de cultureel-religieuze achtergrond meespeelt in het volmachtstemmen, komt ook naar voren uit een analyse van de verkiezingsuitslag van 2018 door Omroep West. Over alle stembureaus genomen, kregen de islamitische partijen Islam Democraten, NIDA en Partij voor de Eenheid respectievelijk 25,6, 16,5 en 14,9 stemmen per bureau.
Kijk je alleen naar de 32 bureaus waar statistisch gezien afwijkend veel per volmacht werd gestemd, krijgen de islamitische partijen drie tot vier keer zo veel stemmen. Dit verschil wordt nog groter als je alleen kijkt naar de veertien bureaus uit de landelijke ‘volmachttop-25’ waar NRC het over heeft. Daar krijgen Islam Democraten, NIDA en Partij van de Eenheid achtereenvolgens gemiddeld 171,3, 87,4 en 103,7 stemmen per bureau. Vijf tot zes keer zo veel als gemiddeld dus.
Volmachtstemmen islamitische partijen| Bron: Omroep West
Eenderde van de stemmen komt uit veertien bureaus
Ter indicatie van hoe belangrijk de top 14-bureaus waren voor de islamitische partijen: Islam Democraten kreeg in totaal 6943 stemmen, waarvan er 2398 werden uitgebracht in deze bureaus. Ruim een derde van hun stemmen is dus afkomstig uit slechts een fractie van de 271 bureaus.
Voor de overige partijen lijkt het belang van de volmachtstem minder groot: op CDA en PvdA na, scoorden ze allemaal (iets) minder goed bij bureaus waar veel met volmachtstemmen werd gestemd. Dat geldt dus ook voor die partij die in verband wordt gebracht met stembusfraude, Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Groep de Mos
Over de hele stad genomen, kreeg de partij van Richard de Mos gemiddeld 128 stemmen per bureau. Bij bureaus waar afwijkend veel per volmacht werd gestemd, ligt dat gemiddelde 13 procent lager: 103,7.
Volmachtstemmen Hart voor Den Haag/Groep de Mos| Bron: Omroep West
In de veertien stembussen uit de top 25 van NRC – waar Atilla Akyol dus veel stemmen kreeg – werden nog minder stemmen voor Groep de Mos gedaan: gemiddeld 79,8. In andere woorden: Akyol, een bekende ondernemer uit Schilderswijk en Transvaal, mag er dan misschien wel goed scoren, de partij als geheel minder.
Gesjoemel met stemmen?
Betekent dit dan dat er niet gesjoemeld is met stemmen? Nee. Partijen zouden geronselde stemmen even goed verspreid over de hele stad uit kunnen laten brengen, want uiteindelijk telt het totaal. Daarin kunnen ook de 29 stemmen voor Atilla Akyol bij stembureau OBS De Galjoen doorslaggevend zijn, of de rest van de partij er nou goed scoorde of niet.
Wat deze cijfers wel laten zien, is dat per volmacht stemmen inderdaad een fenomeen is dat meer voorkomt in buurten met veel islamitische inwoners. Adeel Mahmood van islampartij Nida zei onlangs al tegen Omroep West dat er in buurten als de Schilderswijk en Transvaal zelfs actief campagne wordt gevoerd om het lage opkomstpercentage in de buurten op te krikken. ‘Dan worden mensen die niet van plan zijn om te gaan stemmen of geen politieke interesse hebben, opgeroepen om hun volmacht te geven aan familieleden.’
Alarmbellen
Het verklaart dat er geen alarmbellen zijn afgegaan door de stemmen van Akyol, een bekende man in een buurt waar er vaker veel volmachtstemmen worden uitgebracht. Dit laatste wordt bevestigd door een blik op de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen in 2019, in een top 32 van de bureaus met meeste volmachtstemmen komen veel dezelfde namen naar boven als in 2018.
Provinciale Statenverkiezingen 2019 | Bron: Omroep West
Hoewel er bij de gemeente geen signalen zijn binnengekomen over stemmen met volmacht, wordt er wel gesproken over mogelijke aanpassingen, om ook vraagtekens als die rond Groep de Mos weg te nemen.
Van een afschaffing zal het in ieder geval niet komen, als het aan de Kiesraad ligt: ‘De onderhandse volmacht voorziet in een duidelijke behoefte en is voor sommige mensen zelfs de enige mogelijkheid om deel te nemen aan de verkiezingen.’ Tahsin Çetinkaya van de Islam Democraten: ‘Dit recht is niet verkeerd omdat er een partij is die het zou misbruiken.’
Meer weten over het risico en (en recht) van stemmen per volmacht? Lees dan deze analyse.
Den HaagFM 08.06.2020 De Haagse Stadspartij (HSP) doet een oproep aan het stadsbestuur om inzicht te krijgen over het stemgedrag, per volmacht, in de Schilderswijk en Transvaal. De partij doet dit nadat NRC vrijdag schreef over mogelijke stemfraude waarbij stemmen zouden zijn gekocht voor Hart voor Den Haag/ Groep de Mos.
Partijleider Richard de Mos ontkende dat hiervan sprake is geweest en sprak van ‘smaad en laster‘. “Ik hoop dat het niet waar is, maar we moeten met alles rekening houden”, zegt HSP-fractievoorzitter Joris Wijsmuller in Rob’s Tussendoortje op Den Haag FM. De partij heeft vragen gesteld aan het stadsbestuur.
“Stemfraude en de suggestie die uit het artikel van NRC spreekt is heel schadelijk voor de lokale democratie en dat mag niet boven de markt hangen.” NRC maakte een analyse van het gebruik van volmachten. “En dan blijkt dat in de Schilderswijk van heel Nederland veruit de meeste volmachten worden gebruikt.
En dat valt op omdat met name daar de persoon in kwestie daar veel voorkeurstemmen had. Nu vind ik het gevaarlijk om aan die ene analyse conclusies te verbinden, daarom wil ik ook zien hoe het bij de verkiezing ervoor was.
Dan kun je misschien zien of er een opvallende beweging heeft plaatsgevonden die leidt tot meer voorkeursstemmen voor een persoon of partij.” De Kiesraad waarschuwde de gemeente al in 2014 voor het feit dat er in Transvaal en de Schilderswijk veel gebruik werd van gemaakt om te stemmen per volmacht.
“Op het moment dat je door iemand anders je stem laat uitbrengen dan is daar geen zicht meer op, Dat maakt kwetsbaarder. Dat betekent dat mensen die veel volmachten in handen krijgen daar misschien bepaalde agenda’s mee kunnen dienen. Het is een wat risicovollere manier van stemmen.
Of dat heeft geleid tot meer voorkeurstemmen tot een bepaalde partij, dat is wel de vraag.” Ook Islam Democraten-fractievoorzitter Tahsin Çetinkaya sprak zich over de kwestie uit, zijn partij liep een tweede zetel mis bij de verkiezingen van 2018. “”We hebben een 2e zetel met ongeveer 200 stemmen verloren. Dit betekent nog wat.” Joris Wijsmuller: “Daar moet je niet aan denken en daarom is het belangrijk dat het wordt opgehelderd. Het stadsbestuur moet onderzoeken of er echt niet iets opmerkelijks is gebeurd.
Stel dat dat het geval is, dan is het de vraag wat voor betekenis dat heeft. Alleen al het idee is heel kwalijk en schadelijk. Dat vraagt om direct onderzoek.”
Wijsmuller HSP reageert: “Als er inderdaad aanleiding is om te denken dat er met volmachten makkelijker geronseld zou worden of dat er stemmen zijn gekocht, dan is dat aanleiding voor de minister om eens na te denken over strengere regels voor volmachten om dat risico wat in te perken. Dat is niet aan ons als gemeenteraad. Wij moeten gewoon met geloofwaardigheid verder kunnen en daarom is het belangrijk dat we opheldering krijgen hoe dit zit”, aldus de fractievoorzitter van de HSP.
AD 06.06.2020 Nergens in Nederland wordt er zo massaal met volmachten gestemd als in en rond de Haagse Schilderswijk. En dat is nogal link, zo blijkt maar weer uit de vermeende stemfraude bij Groep de Mos.
Het is 2014 als de Kiesraad de gemeente waarschuwt. In Den Haag wordt in Transvaal en in de Schilderswijk wel heel erg veel per volmacht gestemd. Een kwart tot een derde van de kiezers laat z’n stem door een ander uitbrengen.
En dat is best link. Bij het stemmen per volmacht bestaat het gevaar van fraude en misbruik, stelt een Europese organisatie die Nederland datzelfde jaar flink op z’n vingers tikt. Het is bovendien in strijd met het stemgeheim, zo heet het.
Zes jaar later dringt die boodschap opeens keihard door in Den Haag. In NRC verscheen deze week een artikel over stemfraude in de Schilderswijk. Twee Turks-Nederlandse ondernemers zouden geld hebben betaald om stemmen te kopen. ,,Wie twintig stempassen afgeeft, krijgt daar 150 euro voor’’, zegt een anonieme bron in de krant.
Het gaat hier om de broers Erdin en Atilla A. De laatste is lijstduwer, sponsor en een partijvriend van Groep de Mos/Hart voor Den Haag. De eerste heeft een vriendin die op de kieslijst van de lokale partij op de vierde plek is gezet.
Omkoping
De twee zijn inmiddels wel bekend in Haagse kringen. Sinds oud-wethouders De Mos en Guernaoui vorig jaar oktober van hun bed werden gelicht op de verdenking van corruptie en omkoping staat het vizier op de broers. Het is hun zalencentrum dat volgens Justitie in ruil voor giften van wethouder Richard de Mos onder meer twee nachtvergunningen kreeg.
Het recherche-onderzoek verloopt in alle stilte en dus slaan de nieuwe beschuldigingen in als een bom. Ook omdat ze worden gestaafd door verslagen van afgetapte gesprekken uit het recherche-onderzoek. En door een verkiezingsuitslag in de Schilderswijk.
Zo blijkt Atilla A. in het stembureau Theater de Vaillant in maart 2018 verreweg de meeste stemmen te hebben binnengehaald van alle 500 Haagse gemeenteraadskandidaten. Én: in geen enkel kiesbureau in Nederland werd zoveel via volmachten gestemd als juist in Theater de Vaillant: Bijna een derde van alle stemmen werd door een gemachtigde uitgebracht. Het zou nog een extra aanwijzing zijn dat er gerommeld is met de stempassen, meent NRC.
Hoogste percentage volmachtstemmen
De gemeente Den Haag kan het niet beamen. ,,Wij hebben destijds geen signalen van ronselen gehad”, zegt een Haagse woordvoerder. ,,Ook niet uit andere bronnen. En tja, wij kunnen natuurlijk niet in het onderzoeksdossier kijken.
Dat betekent niet dat Den Haag niks heeft gedaan met de waarschuwing van de Kiesraad. Via een speciale app hield de gemeente in maart 2018 nauwlettend in de gaten hoeveel er door anderen dan kiesgerechtigden gestemd werd in de kiesbureaus. Kwam het percentage boven de tien procent uit dan kregen het stembureau en de wijkagent een seintje.
We zullen het onderzoek van de recherche moeten afwachten om te weten of er inderdaad geronseld is. Feit blijft dat de acht stembureaus in en rond de Schilderswijk in 2018 de hoogste percentages volmacht-stemmen hadden van heel Nederland.
Zoon of dochter
Een kwestie van traditie, denkt Adeel Mahmood van Nida. ,,Bij verkiezingen wordt er in Transvaal en in de Schilderswijk vaak opgeroepen om met een volmacht te stemmen. De opkomst is meestal laag. Ouderen zijn niet erg gemotiveerd om naar het stemhokje te gaan. Dus zegt men: geef vooral een machtiging mee aan je zoon of je dochter.‘’
Je baseert dit artikel op niks. Er zijn geen harde feiten, aldus Tahsin Cetinkaja.
Hart voor Den Haag/Groep de Mos ontkent het ronselen en het stemmen kopen in alle toonaarden. ,,Het is allemaal smaad en laster”, zegt de Haagse partij die een medestander vindt in raadslid Tahsin Cetinkaja van de Islam Democraten. ,,Ik heb met die mensen van NRC gesproken en gezegd: Je baseert dit artikel op niks. Er zijn geen harde feiten.”
Ronselen lijkt hem sowieso een knap lastige klus. ,,Daar moet je zoveel voor regelen. Ga maar na: Eén persoon mag maximaal drie stemmen uitbrengen. Voor 200 stemmen moet je dan 70 man bij elkaar krijgen om voor je naar het stemhokje gaan. Weet je, ik woon midden in de Schilderswijk en ik heb nóóit iets gezien.’’
Den HaagFM 06.06.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) moet snel het corruptieonderzoek naar Richard de Mos en Rachid Guernaoui afronden en tot een conclusie komen. Dat pleidooi hield oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag zaterdag in het politieke radioprogramma Spuigasten op Den Haag FM.
De Haagse ex-wethouders De Mos en Guernaoui (beiden van Hart voor Den Haag/Groep de Mos) worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Op dinsdag 1 oktober viel de Rijksrecherche daarom de woningen en werkkamers van de politici binnen. Maar het OM heeft tot nu toe niets over de zaak naar buiten gebracht. De twee politici ontkennen de beschuldigingen.
“Ik zou willen dat het OM snel tot een conclusie komt en dat er eventueel een vervolging volgt. Dan kan het voor de rechter een rol gaan spelen”, zei de Haagse oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag
NRC berichtte deze week dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos in verband wordt gebracht met stemfraude bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. “Dan zal dit ongetwijfeld ook aan de orde komen, want als ik het goed begrepen heb, dan is het een onderdeel van het onderzoek waar weer een stukkie uit is gekomen. Daar moeten we toch op wachten”, reageerde Van Aartsen. “Voor de stad is het zo ongelofelijk belangrijk dat we dit soort gedoe een keer achter ons kunnen laten, want het blijft de stad ook als geheel achtervolgen.”
De Haagse waarnemend burgemeester Johan Remkes (VVD) zei eerder te hopen dat het corruptieonderzoek van het Openbaar Ministerie naar de twee ex-wethouders “zo snel mogelijk wordt afgerond”.
Remkes zou hierop aandringen bij het OM. “Dat mag je als burgemeester best doen. Ze kunnen ook zeggen: ‘U gaat er niet over’, maar dat zullen ze zeker niet tegen Remkes hebben gezegd”, beweerde Van Aartsen.
Sinds de inval in de werkkamers op het stadhuis en de woningen van de wethouders zijn er ruim acht maanden verstreken. “Ik weet ook niet waarom het zolang duurt. Je zou echt willen – en volgens mij is dat ook uit de raad gekomen deze dagen, na het NRC-stuk: rond het nu af, kom tot een conclusie. Dan sleept het zich mogelijkerwijs toch nog langer voort, als het tot een rechtszaak zou komen. Maar alsjeblieft, voor de stad is dit beroerd”, aldus Van Aartsen.
OmroepWest 06.06.2020 Oud-burgemeester van Den Haag Jozias van Aartsen vindt dat het Openbaar Ministerie (OM) snel het corruptieonderzoek naar Richard de Mos en Rachid Guernaoui moet afronden en tot een conclusie moet komen. ‘Voor de stad is het zo ongelofelijk belangrijk dat we dit soort gedoe een keer achter ons kunnen laten, want het blijft de stad ook als geheel achtervolgen.’
Dit pleidooi hield de oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag zaterdag in het politieke radioprogramma Spuigasten op Den Haag FM. ‘Ik zou willen dat het OM snel tot een conclusie komt en dat er eventueel een vervolging volgt. Dan kan het voor de rechter een rol gaan spelen’, zei de Haagse oud-burgemeester
NRC berichtte deze week dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos in verband wordt gebracht met stemfraude bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. ‘Dan zal dit ongetwijfeld ook aan de orde komen, want als ik het goed begrepen heb, dan is het een onderdeel van het onderzoek waar weer een stukkie uit is gekomen. Daar moeten we toch op wachten’, reageerde Van Aartsen. ‘Voor de stad is het zo ongelofelijk belangrijk dat we dit soort gedoe een keer achter ons kunnen laten, want het blijft de stad ook als geheel achtervolgen.’
De Haagse waarnemend burgemeester Johan Remkes (VVD) zei eerder op Den Haag FM te hopen dat het corruptieonderzoek van het Openbaar Ministerie naar de twee ex-wethouders ‘zo snel mogelijk wordt afgerond’. Remkes zou hierop aandringen bij het OM. ‘Dat mag je als burgemeester best doen. Ze kunnen ook zeggen: ‘U gaat er niet over’, maar dat zullen ze zeker niet tegen Remkes hebben gezegd’, beweerde Van Aartsen.
‘Kom tot een conclusie’
Sinds de inval in de werkkamers op het stadhuis en de woningen van de wethouders zijn er ruim acht maanden verstreken. ‘Ik weet ook niet waarom het zolang duurt. Je zou echt willen – en volgens mij is dat ook uit de raad gekomen deze dagen, na het NRC-stuk: rond het nu af, kom tot een conclusie. Dan sleept het zich mogelijkerwijs toch nog langer voort, als het tot een rechtszaak zou komen. Maar alsjeblieft, voor de stad is dit beroerd’, aldus Van Aartsen.
OmroepWest 05.06.2020 ‘Wij hebben de harten gestolen van vele Hagenezen. We hebben 33.000 stemmen, dus wij hebben helemaal geen stemfraude nodig.’ Richard de Mos reageert verontwaardigd op een artikel van NRC waarin staat dat er in Den Haag stemmen zijn gekocht voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in 2018.
De krant schreef hier donderdag over op basis van een anonieme bron en tapverslagen van het corruptieonderzoek rond de partij. Volgens de krant zouden de twee broers Akyol – die ook verdachten zijn in het corruptieonderzoek – 150 euro hebben gegeven voor elke twintig stempassen.
Richard de Mos laat in Studio Haagsche Bluf op Radio West weten dit niet erg overtuigend te vinden. ‘Dit wordt gezegd op basis van één anonieme bron. Vooropgesteld, als het waar is, dan nemen we daar met klem afstand van, want we hebben dit helemaal niet nodig. Maar ik vind het onderzoek van het NRC erg zwak.’
In oktober 2019 deed de rijksrecherche invallen in de kantoren en woningen van toenmalig wethouders Richard de Mos en zijn collega en partijgenoot Rachid Guernaoui. Beiden zeggen niets fout te hebben gedaan. Ook de woonadressen van drie Haagse ondernemers werden doorzocht.
Een van hen, Erdinc Akyol, heeft volgens NRC in een afgeluisterd gesprek gezegd dat bij de raadsverkiezingen in ruil voor stemmen voor Groep de Mos ‘een financiële vergoeding’ is betaald ‘aan partijen’.
‘Verkeerd vertaald’
De Mos ontkent dat hij op de hoogte was over het bieden van geld voor stempassen. ‘Dit is dus op basis van één anonieme bron. Daar kan ik niks mee. Het antwoord daarop is klip en klaar nee.’
Op het feit dat ook in de tapverslagen te lezen valt dat Erdinc Akyol tegen de voorzitter van een Turks-Azerbeidzjaanse vereniging zegt dat er betaald is voor stemmen voor de partij, reageert De Mos: ‘Ik heb natuurlijk naar Akyol gebeld. Hij zegt: dit is vertaald uit het Turks-Azerbeidzjaans, zo heb ik het helemaal niet gezegd.’
Volmachtstemmen
Ook het hoge aantal volmachtstemmen op Atilla Akyol bij sommige stembureaus in de stad, duidt volgens De Mos niet op stemfraude. ‘Ik ben het ermee eens dat er geen fraai beeld ontstaat.
Wat er met die volmachten gebeurd is, daar heb ik geen zicht op en daar heeft onze partij niks mee te maken. Het is wel zo dat het bij mensen met een migratieachtergrond gebruikelijk is dat er volmachten gegeven worden. De gemeente heeft daarin ook geen gekke dingen gezien.’
‘Er hebben zo’n zeshonderd mensen gestemd op Akyol van de 33.000′, gaat De Mos verder. ‘Hij is in die wijken bekend, hij loopt daar al jaren. Ik vind het niet veel. Er zijn Turkse mensen die op voorkeursstemmen in de raad zijn gekomen in het verleden, dat is de heer Akyol niet eens gelukt.’
Woest en verdrietig
Toch gaat het artikel van NRC niet in de koude kleren van De Mos zitten. ‘Ik heb keihard moeten knokken om hier te komen en mooie dingen voor de stad te doen. Dat is waarvoor ik de politiek in ben gegaan. Natuurlijk ben ik teleurgesteld, woest en verdrietig. Dat is met geen pen te beschrijven’, aldus De Mos.
Luister hier het hele gesprek met Richard de Mos terug:
AD 05.06.2020 Of hij gestemd heeft bij de vorige raadsverkiezingen? Mehmet Döker snapt direct waar het gesprek naartoe gaat. ,,Ja ik heb gestemd en ja: op Richard de Mos. En nee, daar heb ik geen cent voor gekregen.”
De ondernemer met Turkse wortels op het Paletplein gelooft er niets van dat er stemmen in de buurt gekocht zouden zijn om De Mos in het zadel te helpen. ,,Ik koos destijds voor De Mos, omdat hij ondernemers snapt. Ik heb hier een zaak, deels kapsalon, deels telefoonwinkel. De tijd alleen al om een pui tussen beide delen te realiseren bedroeg acht weken. Vergunningengedoe. De gemeente denkt totaal niet mee, De Mos was een positieve uitzondering en deed dat wél.”
In stembureau Theater de Vaillant werden bij de vorige verkiezingen 32,9 procent van de stemmen via een volmacht uitgebracht. Het landelijke gemiddelde ligt op 9,7 procent volmachtsstemmen. Döker is niet onder de indruk. ,,Tuurlijk, als je ouders niets met politiek hebben en niet van plan zijn te stemmen, dan is het toch logisch dat je die passen gebruikt om je eigen stem sterker te maken? Dat gebeurt overal, dat is niet illegaal.”
Nu De Mos wethouder af is en strafrechtelijk wordt vervolgd, is ook voor Döker de politieke kous af. ,,Ik stem nooit meer. Schrijf maar op: fuck de politiek. Het is te oneerlijk voor woorden.”
Ik verbaasde me er toen al over dat De Mos de grootste in de stad was, ik kende niemand die op hem ging stemmen, aldus Alliance.
Een rondvraag op straat toont aan dat veel mensen de naam De Mos niet kennen. Bewoners als Alexander – ‘achternaam hoeft niet’- , in de buurt bekend als de Belg: ,,Ik heb zestien jaar in België gewoond, maar kom uit Albanië. Maar waar in Europa je bent, politici zijn toch niet te vertrouwen. Als buitenlander heb ik dan nog het meeste vertrouwen in Geert Wilders. Hij is tenminste eerlijk.”
Buurtbewoner Alliance (24) stemde bij de laatste raadsverkiezingen GroenLinks. Hij schrikt van de vermeende fraude met stemmen. ,,Maar ergens klinkt het logisch. Ik verbaasde me er toen al over dat De Mos de grootste in de stad was, ik kende niemand die op hem ging stemmen.”
AD 05.06.2020 Het corruptie-onderzoek naar oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos voltrekt zich in alle stilte. Toch komen er via NRC nieuwe beschuldigingen naar buiten. Deze keer gaat het om Turks-Nederlandse partijvrienden, die in 2018 stemmen zouden hebben gekocht en geronseld voor Groep de Mos. ‘Het is allemaal roddel en achterklap’, zo stelt de partij.
Wat is er aan de hand?
De Turkse broers A. zouden betrokken zijn geweest bij het ronselen van stemmen voor Groep de Mos. In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 zouden ze stempassen van kiezers in de omgeving van de Schilderswijk hebben gekocht. Atilla A. stond op de lijst van de partij. ‘Wie twintig stempassen afgeeft, krijgt daar 150 euro voor’, zo staat te lezen in het NRC-artikel.
De krant heeft twee bronnen: een anonieme bron uit de Turkse gemeenschap in Den Haag. En de transcripties van tapverslagen die verdachte Rachid Guernaoui nota bene zelf met NRC gedeeld heeft.
In een door de rijksrecherche afgeluisterd gesprek zegt Erdinc A. tegen de voorzitter van een migrantenorganisatie dat er betaald is voor stemmen voor Groep de Mos. Ook bij andere gelegenheden is A. op band te horen over het regelen van stemmen voor Groep de Mos en de bijbehorende ‘subsidiekansen.’
Heeft dat vermeende ronselen van stemmen wat opgeleverd?
Bij het stembureau in Theater de Vaillant haalde Groep de Mos in 2018 bijna een kwart van de stemmen. Van alle honderden gemeenteraadskandidaten kreeg Atilla A. de meeste stemmen: 696. Opvallender: in geen enkel stembureau in Nederland werd zoveel bij volmacht gestemd, ontdekte NRC. Ofwel: stemmen die niet zijn uitgebracht door de kiesgerechtigde, maar door een door hem gemachtigde persoon.
Hoe reageren De Mos en Guernaoui?
Woedend. ‘Dit is smaad, een lastercampagne. Allemaal roddel en achterklap’, stelt Hart voor Den Haag op haar website. ,,Nadat wij – via Rachid Guernaoui – tapverslagen hebben gedeeld met NRC om onze onschuld te bewijzen, haalt de krant er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen geronseld of gekocht.’
Voor stoere teksten die hij blijkbaar aan de telefoon heeft uitgeslagen kan onze partij geen verantwoordelijkheid dragen, aldus Groep de Mos.
Even verderop in de verklaring is de toon zakelijker: ‘Mocht blijken dat de heer Erdinc A. heeft gehandeld zoals NRC op basis van één anonieme bron beschrijft, dan nemen wij daar met klem afstand van. Voor stoere teksten die hij blijkbaar aan de telefoon heeft uitgeslagen kan onze partij geen verantwoordelijkheid dragen.’
Waar gaat het recherche-onderzoek naar de twee leden van Groep de Mos verder ook weer over?
De Mos en Guernaoui worden verdacht van omkoping en/of ambtelijke corruptie. Een van de verdenkingen is dat Richard de Mos partijgenoot, vriend en sponsor Atilla A. – in ruil voor giften – aan twee nachtvergunningen heeft geholpen. Ook zou de recherche haar pijlen richten op de verkoop van een gemeentepand waarin De Mos Atilla A. arbeidsmigranten wilde laten vestigen.
Bij Rachid Guernaoui speelt iets anders. Justitie verdenkt de oud-wethouder ervan subsidie te hebben geregeld voor een Turkse vereniging, terwijl een flink deel van dat gemeentegeld weer ten goede kwam aan het zalencentrum gerund door de broers A.. Volgens Guernaoui is er ‘absoluut niets onrechtmatigs gebeurd’. ,,Ik heb conform de ambtelijke adviezen besloten.’’
OmroepWest 05.06.2020 Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 zijn er mogelijk in Den Haag stemmen gekocht voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Dat schrijft NRC op basis van tapverslagen van het corruptieonderzoek rond de lokale partij van Richard de Mos.
In oktober 2019 deed de rijksrecherche invallen in de kantoren en woningen van toenmalig wethouders Richard de Mos en zijn collega en partijgenoot Rachid Guernaoui. Beiden zeggen niets fout te hebben gedaan.
Ook de woonadressen van drie Haagse ondernemers werden doorzocht. Een van hen, Erdinc Akyol, heeft volgens NRC in een afgeluisterd gesprek gezegd dat bij de raadsverkiezingen in ruil voor stemmen voor Groep de Mos ‘een financiële vergoeding’ is betaald ‘aan partijen’.
‘Subsidie in ruil voor stemmen’
Zijn gesprekspartner, voorzitter van een Turks-Azerbeidzjaanse vereniging, zou worden beloond met een subsidie voor zijn vereniging omdat hij veel stemmen heeft geregeld. ‘Rachid en Richard zijn in onze handen’, zou Akyol hebben gezegd.
Ook het hoge aantal volmachtstemmen bij sommige stembureaus in de stad, kan volgens NRC wijzen op stemfraude: acht stembureaus waar veel op lijstduwer Atilla Akyol werd gestemd, staan in de landelijke ‘volmachtentoptwintig’. Bij een stembureau in de Schilderswijk ging een derde van de uitgebrachte stemmen per volmacht. Dat is het hoogste percentage van heel Nederland. Gemiddeld is het zo’n 10 procent.
Tegenover NRC ontkent Akyol dat hij stemmen heeft gekocht, wat strafbaar is. ‘Het is één groot misverstand. In die telefoontjes heb ik maar wat geluld.’
Reactie Groep De Mos: Ze proberen partij te slopen
Ook Groep de Mos ontkent dat er sprake is van ronselen. In een reactie schrijft de partij: ‘Nadat wij via Rachid Guernaoui tapverslagen met NRC delen om onze onschuld te bewijzen, haalt NRC er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan.’ De partij spreekt van laster en smaad: ‘Terwijl onze Richard de Mos na 8 (!) maanden nog niets weet of verhoord is; blijft de NRC alles doen om onze partij te slopen. We hebben nieuws: dat gaat jullie NOOIT lukken.’
De partij gaat verder: ‘Mocht blijken dat de heer Erdinc Akyol heeft gehandeld op de wijze die NRC op basis van één anonieme bron beschrijft, neemt Hart voor Den Haag / Groep de Mos daar met klem afstand van. Voor stoere teksten die hij blijkbaar aan de telefoon uitgeslagen heeft kan onze partij geen verantwoordelijkheid dragen.’
Reactie NRC-artikel 1/2: Nadat wij – via @RachidG – tapverslagen met NRC delen om onze onschuld te bewijzen, haalt NRC er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen gekocht. Smaad, laster(campagne), roddel, & achterklap dus!
Reactie NRC-artikel 2/2: Terwijl onze @RicharddeMos na 8 (!) maanden nog niets weet of verhoord is; blijft de NRC alles doen om onze partij te slopen. We hebben nieuws: dat gaat jullie NOOIT lukken. #weblijvenstaanvoordegewoneman07:13 – 5 jun. 2020
AD 05.06.2020 De lokale partij Groep de Mos van Richard de Mos zou in de Haagse gemeenteraadsverkiezingen in 2018 stemmen van kiezers met een migratieachtergrond in de omgeving van de Schilderswijk hebben gekocht. Dat meldde de NRC gisteren. Groep de Mos reageerde vanochtend via Twitter op het nieuws: ‘Verzonnen stok om mee te slaan.’
De NRC bracht het nieuws op basis van de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een van de Turks-Nederlandse verdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos. De passages werden door de krant ingezien. De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning.
Maar volgens de lokale partij zijn er nooit stemmen gekocht. ‘Smaad, laster(campagne), roddel en achterklap’, reageert Groep de Mos op hun website. Rachid Guernaoui, voormalig wethouder van de partij en een van de verdachten in het corruptieonderzoek, deelde zelf de tapverslagen met de krant. ‘Om onze onschuld te bewijzen. Haalt NRC er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan.’
Stemmen kopen
In het artikel schrijft de krant dat de Turks-Nederlandse broers Erdinç en Atilla Akyol 150 euro betaalden voor twintig stempassen. ‘Een bron uit de Turkse gemeenschap in Den Haag meldde dat twee hoofdverdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos stemmen hebben gekocht en geronseld voor de lokale politieke partij bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018’, valt te lezen.
Groep de Mos laat weten daar met klem afstand van te nemen, mocht de wijze waarop gehandeld werd waar zijn. ‘Voor stoere teksten die hij blijkbaar aan de telefoon uitgeslagen heeft kan onze partij geen verantwoordelijkheid dragen.’
Den HaagFM 05.04.2020 Partijleider en fractieleider Richard de Mos ontkent dat er bij de gemeenteraadsverkiezingen in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratieachtergrond zijn gekocht voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
De Mos reageert furieus op de berichtgeving van NRC: “Nadat wij tapverslagen met NRC delen om onze onschuld te bewijzen, haalt NRC er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen gekocht. Smaad, laster(campagne), roddel en achterklap dus!”
NRC meldde donderdagavond dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos in verband wordt gebracht met stemfraude bij de verkiezingen in 2018. Dat blijkt volgens de krant uit de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een van de Turks-Nederlandse verdachten in het corruptieonderzoek rond Hart voor Den Haag/Groep de Mos. De passages zijn door de krant ingezien.
Wie twintig stempassen zou afgeven, kreeg er 150 euro voor, viel te lezen in een e-mail die in handen kwam van de krant. Dit zou volgens een bron bij veel mensen in de Turkse gemeenschap in Den Haag bekend zijn geweest.
Hart voor Den Haag/Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van burgemeester en wethouders.
Nadat op 1 oktober vorig jaar de Rijksrecherche invallen deed in de werkkamers op het stadhuis en de woningen van de wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui, omdat ze door het Openbaar Ministerie worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van zijn ambtsgeheim, zegden VVD, D66 en GroenLinks het vertrouwen in hun coalitiepartner Hart voor Den Haag/Groep de Mos op.
Daarop viel het college. Een paar maanden later werd een nieuwe coalitie gevormd met VVD, D66, GroenLinks, PvdA en CDA.
Richard de Mos (midden, met bril) viert zijn verkiezingsoverwinning in 2018 ANP
NOS 05.06.2020 Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 zijn er in Den Haag stemmen gekocht van kiezers met een migratieachtergrond voor de lokale partij van Richard de Mos. Dat schrijft NRC op basis van tapverslagen van het corruptieonderzoek rond Groep de Mos.
In oktober 2019 deed de rijksrecherche invallen in de kantoren en woningen van toenmalig wethouders Richard de Mos en zijn collega en partijgenoot Rachid Guernaoui. Beiden zeggen niets fout te hebben gedaan.
Ook de woonadressen van drie Haagse ondernemers werden doorzocht. Een van hen, Erdinc A., zou in een afgeluisterd gesprek hebben verteld dat bij de raadsverkiezingen in ruil voor stemmen voor Groep de Mos “een financiële vergoeding” is betaald “aan partijen”.
Zijn gesprekspartner, voorzitter van een Turks-Azerbeidzjaanse vereniging, zou worden beloond met een subsidie voor zijn vereniging omdat hij veel stemmen heeft geregeld. “Rachid en Richard zijn in onze handen”, zou A. hebben gezegd.
Heel veel volmachtstemmen
Ook het hoge aantal volmachtstemmen bij sommige stembureaus in de stad wijst volgens de krant mogelijk op stemfraude. “In de Schilderswijk werd een derde van de stemmen met volmacht ingediend. Geen enkel ander stembureau in Nederland had zo veel volmachten”, zegt NRC-journalist Joep Dohmen in het NOS Radio 1 Journaal.
Tegenover NRC ontkent A. dat hij stemmen heeft gekocht, wat strafbaar is. “Het is één groot misverstand. In die telefoontjes heb ik maar wat geluld.”
Ook de partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos ontkent dat er fraude is gepleegd. “Terwijl onze Richard de Mos na acht (!) maanden nog niets weet of verhoord is, blijft NRC alles doen om onze partij te slopen. We hebben nieuws: dat gaat jullie nooit lukken”, staat in een verklaring.
Minister Ollongren zei vanochtend dat ze geschrokken is van het bericht in NRC, maar dat ze er verder niets over weet. “Ik weet niet of het klopt, dat moet worden uitgezocht.”
NU 05.06.2020 Twee horecaondernemers in Den Haag zouden voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 stemmen hebben geronseld voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos, de lokale politieke partij van Richard de Mos. Dat blijkt uit afgeluisterde telefoongesprekken waarvan de transcripties zijn ingezien door NRC.
Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018 kwam Groep de Mos als grootste partij uit de bus, met acht zetels. In en om de Schilderswijk zouden stemmen van kiezers met een migratieachtergrond zijn gekocht.
Dat blijkt uit telefoongesprekken die zijn gevoerd door horecaondernemer Erdinç A., die samen met zijn broer Atilla A. verdachte is in de corruptiezaak die de Rijksrecherche heeft ingesteld naar de toenmalige wethouders De Mos en Rachid Guernaoui.
Erdinç A. zou in november 2018 tegen de voorzitter van de Turks Azerbeidzjaanse Culturele Vereniging in Den Haag gezegd hebben dat hij hem wilde belonen omdat hij had geholpen met het ronselen van stemmen.
Een bron binnen de Turkse gemeenschap erkent in gesprek met NRC dat een week voor de verkiezingen in Turkse kringen bekend was dat de gebroeders A. 150 euro zouden betalen voor twintig stempassen.
‘Rachid en Richard zijn in onze handen’
“Rachid en Richard zijn in onze handen”, doelde Erdinç A. in een gesprek met de voorzitter van de vereniging in november 2018 op Guernaoui en voormalig PVV-Kamerlid De Mos, die op dat moment inmiddels wethouder waren.
De verkiezingsuitslag wijst ook op mogelijke stemfraude, want bij verschillende stembureaus was het aantal stemmen dat per volmacht werd uitgebracht opvallend groot.
Bij één stembureau kreeg Atilla A., die op de kieslijst van Groep de Mos stond, drie kwart van de stemmen op die partij. Op dat kantoor werd een derde van de stemmen per volmacht uitgebracht. Landelijk ligt dat percentage rond de 10.
Wethouders verloren vertrouwen gemeenteraad
In oktober 2019 werden de toenmalige wethouders De Mos en Guernaoui door het Openbaar Ministerie beschuldigd van corruptie. Zij werden verdacht van onder meer het tegen betaling regelen van vergunningen. De twee wethouders verloren een dag later het vertrouwen van de gemeenteraad.
In november bleek dat De Mos en Guernaoui ook verdacht werden van het bevoordelen van partijgenoot Atilla A. bij de verkoop van een groot gemeentelijk pand.
AD 04.06.2020 Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 in Den Haag zijn in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratieachtergrond gekocht voor de lokale partij van Richard de Mos.
Dat meldt NRC op basis van de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een van de Turks-Nederlandse verdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos. De passages zijn door NRC ingezien.
De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van B en W.
NRC 04.06.2020 De Rijksrecherche luisterde in maart 2018 gesprekken af waarin wordt gesproken over het kopen van stemmen.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 in Den Haag zijn in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratieachtergrond gekocht voor de lokale partij van Richard de Mos.
Dat blijkt uit de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een van de Turks-Nederlandse verdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos. De passages zijn door NRC ingezien.
De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van B en W.
De Rijksrecherche doet al anderhalf jaar onderzoek naar mogelijke omkoping van de toenmalige wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui door de Turks-Nederlandse horecaondernemers Atilla en Erdinç Akyol. Zij zouden onder meer nachtvergunningen voor hun zalencentrum Opera hebben geregeld.
‘Financiële vergoeding’
De telefoons van de broers zijn maandenlang afgeluisterd. In een van de gesprekken, op 22 november 2018, spreekt Erdinç Akyol met de voorzitter van de Turks Azerbeidzjaanse Culturele Vereniging in Den Haag, Ilhan Askin. Akyol vertelt in dat gesprek dat bij de raadsverkiezingen van 2018 in ruil voor stemmen voor Groep de Mos „een financiële vergoeding” is betaald „aan partijen”.
Akyol zegt ook dat Askin beloond zal worden omdat hij veel stemmen geregeld heeft. Askin krijgt te horen dat de Akyols een gemeentelijke subsidie zullen regelen voor zijn vereniging, via wethouder Rachid Guernaoui. Die was in maart 2018 namens Groep de Mos wethouder geworden, net als Richard de Mos. „Rachid en Richard zijn in onze handen”, zegt Erdinç Akyol in het gesprek.
Broer Atilla Akyol stond bij de raadsverkiezingen op plek 35 van de kandidatenlijst van De Mos. De vrouw van Erdinç, Nino Davituliani, op plek vier. Davituliani is eveneens verdachte in het corruptieonderzoek. Justitie doorzocht in oktober vorig jaar de woningen van de Akyols, De Mos en Guernaoui, net als de werkkamers van beide wethouders in het stadhuis.
Erdinç Akyol ontkent tegenover NRC stemmen gekocht te hebben. „Het is één groot misverstand. In die telefoontjes heb ik maar wat geluld. Ronselen, kopen van stemmen? Welnee man. Lariekoek, gelul.”
Dat stemmen zijn gekocht, wordt tegenover NRC ook gemeld door een bron uit de Turkse gemeenschap in Den Haag. Een week vóór de verkiezingen was volgens deze bron in Turkse kringen bekend dat de Akyols voor twintig stempassen 150 euro betaalden.
Op het ronselen van stemmen staat een maand cel, op het omkopen van kiezers zes maanden en op het voorhanden hebben van stempassen om die „wederrechtelijk te gebruiken” twee jaar cel.
Volmachtstemmen
Een aanwijzing voor mogelijke stemfraude in de Schilderswijk en omgeving, is ook te vinden in de verkiezingsuitslag. In het stembureau theater De Vaillant aan de Hobbemastraat kreeg Groep De Mos bijna een kwart (23,8 procent) van alle stemmen. Die gingen voor driekwart naar Atilla Akyol.
In dit stembureau was een derde (32,9 procent) van alle uitgebrachte stemmen een volmachtstem – waarbij een kiesgerechtigde iemand met zijn of haar stempas laat stemmen. In geen enkel ander stembureau in Nederland werd (procentueel) zo vaak per volmacht gestemd.
Een hoog percentage volmachtstemmen kan een aanwijzing zijn dat er is geronseld of dat er stempassen zijn gekocht. Ook andere stembureaus, waar Akyol goed scoorde, hadden opmerkelijk veel volmachtstemmen. Landelijk wordt zo’n 10 procent van de stemmen per volmacht uitgebracht.
Het aantal volmachtstemmen bij de raadsverkiezingen in Den Haag was in 2018 beduidend hoger dan in steden als Amsterdam of Rotterdam. Een onderzoek naar het afwijkende stemgedrag heeft de gemeente Den Haag niet gedaan, omdat er „geen signalen van ronselen” waren, aldus een woordvoerder. Hij wijst daarnaast op „de cultureel-religieuze motieven die vaak een rol spelen bij de keuze om per volmacht te stemmen.”
Het OM geeft geen commentaar op vragen over de stemfraude. Groep de Mos reageerde vrijdag: „Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen gekocht of geronseld.”
NRC 04.06.2020 De broers Atilla en Erdinç Akyol zouden betrokken zijn bij het ronselen van stemmen voor de Haagse Groep De Mos. Onderzoek van NRC toont een opvallend hoog aantal stemmen per volmacht aan.
Wat is het nieuws?
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 in Den Haag zijn in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratie-achtergrond gekocht voor de lokale partij van Richard de Mos, blijkt uit de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een verdachte in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos.
De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van B en W.
Wie twintig stempassen zou afgeven, kreeg er 150 euro voor, viel te lezen in een e-mail die in handen kwam van NRC. Dit zou volgens een bron bij veel mensen in de Turkse gemeenschap in Den Haag bekend zijn geweest.
„Wie twintig stempassen aan Atilla Akyol of Erdinç Akyol zou afgeven, kreeg er 150 euro voor.” De e-mail die de redactie van NRC in december vorig jaar kreeg, is brisant. Een bron uit de Turkse gemeenschap in Den Haag meldde dat twee hoofdverdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos stemmen hebben gekocht en geronseld voor de lokale politieke partij bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018.
Een week voor de verkiezingen deden de geruchten al de ronde, schreef de bron, die anoniem wil blijven. „Veel mensen in de Turkse gemeenschap in Den Haag weten dit.”
De Turks-Nederlandse broers Erdinç en Atilla Akyol spelen sinds de invallen van de Rijksrecherche in oktober vorig jaar een hoofdrol in het nieuws over de corruptieaffaire. Het duo sponsorde Groep de Mos – als uitbaters van het multiculturele zalencentrum Opera. Samen met de voormalige wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui zijn ze verdachten in het onderzoek dat luistert naar de naam van de oude Fenicische havenstad Tyrus, in het tegenwoordige Libanon.
Eind vorig jaar bleek dat ‘Tyrus’ onder meer draaide om de verlening van twee nachtvergunningen door toenmalig wethouder Richard de Mos aan zalencentrum Opera. De tip die NRC kreeg stelt dat de broers Akyol ook betrokken zijn bij stemfraude bij de raadsverkiezingen in 2018. Die leverden Groep de Mos een flinke overwinning op. Met acht zetels is de partij de grootste fractie in de gemeenteraad.
Jos van Rey
Geruchten over het ronselen van stemmen bij raadsverkiezingen zijn van alle tijden, maar tot veroordelingen komt het in Nederland zelden. De bekendste zaak is die van voormalig wethouder Jos van Rey, uit Roermond. Bij een huiszoeking in zijn woning trof de Rijksrecherche in 2012 een partij stempassen aan. In 2019 bekrachtigde de Hoge Raad zijn veroordeling voor corruptie, maar ook voor „het wederrechtelijk gebruik van stempassen en volmachtbewijzen”.
Op het ronselen van stemmen staat een maand cel, op het omkopen van kiezers zes maanden en op het voorhanden hebben van stempassen om die „wederrechtelijk te gebruiken” twee jaar cel.
Eén bron is geen bron, en dus zocht NRC verder naar aanwijzingen voor het ronselen of kopen van stemmen. En die zijn er, bijvoorbeeld in de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen in 2018.
Atilla Akyol
De Turkse gemeenschap in Den Haag is sterk vertegenwoordigd in de buurten als de Schilderswijk en Transvaal. In het hart van dit gebied, aan de Hobbemastraat, ligt theater De Vaillant, waar in 2018 een stembureau was ingericht. Hier kreeg Groep De Mos bijna een kwart (23,8 procent) van alle stemmen. Uitgerekend Atilla Akyol, die op een steenworp afstand van het stembureau een zaak heeft, incasseerde hier van alle 506 raadskandidaten de meeste stemmen.
Atilla Akyol stond bij de raadsverkiezingen op plek 35 van de kandidatenlijst van Groep de Mos en kreeg in totaal 696 stemmen – bijna allemaal in de Schilderswijk en omgeving. Dat waren er 236 meer dan bij de raadsverkiezingen in 2014, toen hij eveneens lijstduwer en financier van De Mos was.
Uit gegevens van de Kiesraad blijkt nog iets opvallends. In theater De Vaillant, waar Atilla Akyol goede zaken deed, is een extreem hoog percentage volmachtstemmen uitgebracht. Een derde (32,9 procent) van alle geldige stemmen is er niet uitgebracht door de kiesgerechtigde zelf, maar door een gemachtigde.
In geen van de 8.699 Nederlandse stembureaus lieten zo veel kiezers iemand anders stemmen met hun stempas. Ook de zeven andere locaties waar Akyol goed scoorde, staan in de landelijke ‘volmachtentoptwintig’ die NRC heeft opgesteld (zie graphic).
Een hoog percentage stemmen per volmacht kan een aanwijzing zijn dat er met stempassen is gerommeld. Onderzoek hiernaar heeft de gemeente Den Haag, die de top twintig domineert en duidelijk hoger scoort dan bijvoorbeeld Amsterdam en Rotterdam, niet gedaan. Een woordvoerder wijst op „de cultureel-religieuze motieven die vaak een rol spelen bij de keuze om per volmacht te stemmen”. En bovendien, zegt hij: er waren „geen signalen van ronselen”.
Maar de signalen blijken nu – meer dan twee jaar na de verkiezingen – wel degelijk te bestaan, als bijvangst in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos. In een door de Rijksrecherche op 22 november 2018 afgeluisterd gesprek, luisterend naar de naam ‘2005111400.TAP’, zegt Erdinç Akyol onomwonden tegen de voorzitter van de Turks Azerbeidzjaanse Culturele Vereniging in Den Haag, Ilhan Askin: er is betaald voor stemmen voor Groep de Mos.
Akyol vertelt Askin dat hij die bij de raadsverkiezingen heeft „geregeld” voor De Mos. „Andere partijen” hebben volgens Akyol „een financiële vergoeding” hiervoor gekregen, maar met Askin wil Akyol het anders oplossen. Die neemt „een bijzondere positie in” en zal worden beloond met subsidies. Akyol gaat dit voor hem regelen: „Hij [oud-wethouder Rachid Guernaoui, red.] gaat je 100 procent subsidie verstrekken.”
Over de toekenning van deze subsidie is Guernaoui inmiddels gehoord, voor zover bekend als eerste verdachte. Daarbij is „absoluut niets onrechtmatigs gebeurd”, zegt Guernaoui tegen NRC. „Ik heb conform de ambtelijke adviezen besloten.”
Verenigingsvoorzitter Ilhan Askin zegt tegen NRC eveneens van niets te weten. Niemand van zijn vereniging heeft stemmen voor wie dan ook geregeld, zegt Askin. „Ik heb nimmer volmachten opgevraagd of bij volmacht voor wie dan ook gestemd. Tevens heb ik nimmer betalingen ontvangen.”
Een keurige burger
De bron van de verdenkingen, Erdinç Akyol, is nog nergens aan het woord gekomen. Niet over de mogelijke stemfraude en ook niet over zijn – eveneens afgeluisterde – opmerking: „Zowel Richard als Rachid zijn in onze handen”.
Tegenover NRC zegt Akyol hierover: „Die opmerking is vertaald uit het Azerbeidzjaans naar het Turks, en daarna naar het Nederlands. Ik zei ‘dat het onze vrienden zijn’, of zoiets. Door de vertaling krijgt het een andere lading.”
En, vervolgt Akyol: „Ze zeggen ook dat ik stemmen heb geregeld voor mijn broer Atilla. Niet waar, ik was aan de slag om mijn partner te promoten.”
Die partner is Nino Davituliani, vierde op de kandidatenlijst van De Mos. Davituliani, eveneens verdachte in het corruptieonderzoek, was in 2018 goed voor 316 stemmen.
Van de tip die NRC over de stemfraude kreeg, is Akyol niet onder de indruk. „Die Haagse bron die vertelt dat ik stemmen koop, is gewoon heel erg jaloers, omdat wij allemaal succesvol zijn.”
Al met al zit hij er mooi mee. „Ik ben een keurige burger. Een Azerbeidzjaanse Turk die al vijftig jaar in Nederland woont. Heb zelfs keurig mijn dienstplicht gedaan in Nederland.”
‘Stemmen regelen’
Dat de Rijksrecherche aansloeg op het ritselen van stemmen, is niet verwonderlijk. Rechercheurs hoorden op de tap dat Erdinç Akyol diverse organisaties en mensen belde om met hen het aantal stemmen dat zij hadden geregeld voor Groep de Mos te bespreken, gekoppeld aan hun subsidiekansen. In de gesprekken lijkt Akyol druk doende een slaatje te slaan uit het feit dat hij de wethouders kent. Zonder zijn bemiddeling maak je nauwelijks kans bij Groep de Mos, spiegelt hij zijn gesprekspartners voor.
„Je moet stemmen voor ons regelen, maar je hebt dit niet hard gemaakt,” zegt Akyol tegen een organisator van multiculturele ontmoetingen. „Als ik nu naar Groep de Mos ga, gaan ze antwoorden dat jij niets voor hen betekend hebt.”
Tegen een andere Groep de Mos-sympathisant zegt Akyol, aldus een ander tapverslag: „Ik krijg nog geld van je.” De man heeft „maar 38 stemmen geregeld”. Hij doet de man een oplossing aan de hand. „Ik ga subsidie regelen, je gaat 40/50 duizend euro per jaar krijgen.” Daarvan „is de helft mijn geld”, zegt Akyol.
Reacties
Justitie wil niet reageren op vragen over de stemfraude. Ook de advocaat van Richard de Mos laat weten geen commentaar te geven. Groep de Mos publiceerde vrijdag op haar website een reactie. Daarin staat dat Rachid Guernaoui tapverslagen met NRC heeft „gedeeld”. NRC haalde daar „een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen gekocht of geronseld.”
Meer
„Ach, die afgeluisterde telefoontjes”, zegt Erdinç Akyol tegen NRC. „Het is één groot misverstand. In die telefoontjes heb ik maar wat geluld. Ronselen, kopen van stemmen? Welnee man. Lariekoek, gelul.” Hij is nog niet gehoord door de Rijksrecherche, zegt hij. Wel heeft hij oprecht spijt dat zijn woorden Rachid Guernaoui in de problemen hebben gebracht. „Ik heb wat overdreven, en dat heeft hem als wethouder zijn nek gekost. Heel sneu voor Rachid. Die man heeft niets verkeerd gedaan.”
Tijdens zijn opgenomen telefoontjes is Akyol minder flatteus over de ex-wethouder. Over Guernaoui zegt hij volgens een tapverslag: „Die flikker is een Marokkaan”.
Akyol tegen NRC: „Dat ik Marokkaanse flikker gezegd heb is ook een beetje een stopwoordje. Ik bedoel er niks ergs mee.”
Met medewerking van Arlen Poort.
De broers Akyol
De financiers van Groep de Mos kwamen eerder in aanraking met de politie. Zo werd een café dat Erdinç Akyol (Ernst voor zijn Nederlandse vrienden) in de Schilderswijk uitbaatte, in 2015 gesloten wegens illegaal gokken. En in 2018 volgde voor hem een veroordeling tot 50 uur werkstraf en een boete voor het met de dood bedreigen van zijn ex-vriendin. In de woning van Atilla Akyol vond de politie in 2019 een vuurwapen met munitie. Ook was hij verdachte in een onderzoek naar witwassen en illegaal gokken. De broers hebben geen bezwaar dat hun naam voluit genoemd wordt.
De bijlagen van het integriteitsonderzoek waarin staat hoe de vertrokken Haagse topambtenaar te werk ging, mogen door de gemeenteraad misschien worden ingezien. Op dit moment wordt hierover nog “extern advies”ingewonnen.
Dat schrijft het Haagse college van burgemeester en wethouders donderdag 04.06.2020 aan de gemeenteraad.
Het college zal u daarbij ook meenemen in de adviezen die het heeft ontvangen. Tevens zullen de afwegingen die het college op basis van de adviezen heeft gemaakt, met u gedeeld worden.”
Op 24 juni 2020 wordt deze kwestie in besloten setting besproken door de gemeenteraadscommissie.
Telegraaf 18.06.2020
Terugblik Raadsvergadering 03.06.2020
De Haagse gemeenteraad draait langzaam de duimschroeven aan bij de toekomstige gebruikers van het cultuurpaleis Amare in het centrum van de stad. Het dans- en muziekcentrum moet voor het einde van volgend jaar duidelijk maken hoe het gebouw optimaal kan worden gebruikt en met een zo goed mogelijke kostendekkende exploitatie komen. Als het even mogelijk is, moet daarna de jaarlijkse bijdrage van de gemeente aan Amare omlaag. De raad stemde laat in met een voorstel daartoe van de VVD.
De gemeenteraad sprak toen weer over het exploitatietekort van het cultuurpaleis. Bij veel partijen, ook in de coalitie, bestaat wrevel omdat het groter is dan aanvankelijk gedacht. In plaats van 2,1 miljoen euro, moet de gemeente jaarlijks 2,7 miljoen bijdragen.
‘Al voordat het wordt opgeleverd, is Amare technisch failliet‘, constateerde Pieter Grinwis van de ChristenUnie/SGP daarom. Zijn collega Arjen Dubbelaar van Hart voor Den Haag: ‘Vanaf dag een is het duidelijk dat dit de belastingbetaler veel geld kost.’ En Lesley Arp van de SP: ‘De vooruitzichten werden keer op keer te rooskleurig weergegeven. De rekening komt bij de gemeente en belastingbetaler te liggen.’
Meer bezoekers
De VVD pleitte vorige week tijdens een commissievergadering voor een nieuwe benadering van het exploitatietekort. In plaats van dat de bijdrage van de gemeente jaarlijks omhoog gaat, zouden de gebruikers van het cultuurpaleis veel meer bezoekers moeten gaan trekken. ‘Er zal eens een einde moeten komen aan de subsidiestroom. Want daar loopt de gemeente op leeg’, aldus raadslid Det Regts toen.
Telegraaf 04.06.2020
Donderdag 03.06.2020 ging haar partij niet zo ver. Wel verklaarde raadslid Ayse Yilmaz,die nu het woord voerde, dat het extra geld voor Amare niet ten koste mag gaan van andere culturele instellingen. Zij wilde er met een nieuw voorstel voor zorgen dat gemeente ‘zicht houdt op de lasten’.
Vandaar dat de gebruikers eind 2021 – dat is binnen enkele maanden nadat het gebouw in gebruik is genomen – met een nieuw en inzichtelijk bedrijfsplan moeten komen. Op basis daarvan moet de gemeente dan weer de exploitatie kunnen versterken. Dat voorstel kreeg uiteindelijk steun van veertig van de 41 aanwezige raadsleden.
Geen Raadsenquête
Onder aanvoering van Partij voor de Dieren deden negen fracties vlak voor middernacht woensdagavond 03.06.2020 de oproep om hiertoe voorbereidingen te treffen.
De hele oppositie met uitzondering van de Haagse Stadspartij steunde een voorstel van de Partij voor de Dieren om een Raadsenquête Amare te beginnen naar de bouw en exploitatie van Amare. De partijen wilden opheldering over de bouw die al twee jaar is vertraagd, het bouwbudget dat inmiddels al met 31 miljoen overschreden is, de jaarlijkse lasten die met 4,45 miljoen stijgen en de integriteitsproblemen rondom de ontwikkeling van het gebouw.
Robert Barker van de Partij voor de Dieren: ‘Dit megalomane project en alles wat ermee te maken heeft is een ongelofelijke puinhoop geworden. Elke keer moet er geld bij. De coalitiepartijen zitten erbij en kijken ernaar en doen alsof het er allemaal maar bij hoort.’
Peter Bos van de HSP verklaarde echter dat zijn partij geen voorstellen ‘op basis van geroeptoeter’ steunt. ‘Dat is populisme.’ Omdat ook de coalitiepartijen tegen een raadsenquête zijn, komt die er niet.
Geen dwang
Volgens wethouder Robert van Asten (D66, cultuur) hebben de toekomstige gebruikers van Amare geen dwang van de gemeenteraad nodig om een succes te willen maken van het gebouw. Zij bewezen al in het Zuiderstrandtheater dat zij hun best doen. Wel erkende hij dat als er straks meer mensen komen, de gemeentelijke bijdrage omlaag kan.
OmroepWest 17.06.2020 De bijlagen die horen bij een integriteitsonderzoek naar een vertrokken Haagse topambtenaar blijven grotendeels in de kluis. Daarmee volgt het college van burgemeester en wethouders het advies van juridische en bestuurskundige deskundigen. Het college heeft de gemeenteraad wel een handreiking geboden omdat er sprake is van een ‘uitzonderlijk geval’. De raad mag een aantal specifieke documenten inkijken.
De kwestie draait om een integriteitsonderzoek naar een topambtenaar die verantwoordelijk was voor de bouw van cultuurcomplex Amare op het Spuiplein. Uit het onderzoek dat het college afgelopen najaar na een integriteitsmelding liet uitvoeren, is gebleken dat hij niet transparant zou hebben gehandeld en de gedragscode zou hebben overtreden. Daarom zijn de ambtenaar en een extern ingehuurde medewerker ‘in goed overleg’ vertrokken bij de gemeente, schrijft het college begin mei aan de gemeenteraad.
In de tussentijd deed ook NRC Handelsblad onderzoek. De krant wist te melden dat de topambtenaar toezeggingen zou hebben gedaan aan Volker Wessels, de bouwer van Amare. Toezeggingen waar Volker Wessels en niet de gemeente van profiteerde en waarvan wethouder Boudewijn Revis (VVD) op de hoogte zou zijn. Revis ontkende vorige maand in een spoeddebat dat er sprake zou zijn geweest van ‘schimmige’ deals.
Tientallen bijlagen
Maar het stelde een deel van de gemeenteraad niet gerust. Het onderzoek zelf is door de gemeenteraad onder strikte geheimhouding te lezen, maar de tientallen bijlagen die horen bij het onderzoek niet. Die bijlagen bestaan uit onder meer mails, meldingen en gespreksverslagen.
Partijen in de gemeenteraad wilden deze bijlagen ook lezen, maar dat vond het college een slecht idee, zo bleek tijdens een debat. Het zou een te grote inbreuk zijn op de persoonlijke levenssfeer van de betrokken ambtenaar en andere medewerkers die aan het onderzoek hebben meegewerkt. ‘Met deze weigering laadt het college de verdenking op zich dat er heel wat te verbergen is‘, stelde de Haagse Stadspartij.
Extern advies
Om de raad tegemoet te komen besloot het college toch om te bekijken of er meer openheid gegeven kan worden en heeft hiervoor extern advies ingewonnen. Bestuurskundige Marcel Boogers van de Universiteit Twente en advocatenkantoor Pels Rijcken zijn hiervoor door het college in de arm genomen, schrijft het college in een brief aan de gemeenteraad.
De deskundigen adviseren over de meeste bijlagen vergelijkbaar. Die moeten geheim blijven omdat het algemeen belang niet opweegt tegen de bescherming van de eigen medewerkers. Zij moeten zich ‘te allen tijde’ vrij kunnen voelen om zich te melden bij een integriteitskwestie. Ook moeten medewerkers de vrijheid voelen om aan een integriteitsonderzoek mee te werken.
Meningen verdeeld
Over een aantal documenten die ‘persoonlijk van aard’ zijn, maar gaan over vastgoedprojecten in opdracht van de gemeente, zijn de meningen verdeeld. Het zijn documenten die volgens het college los van het integriteitsonderzoek al bestonden en die in het recente onderzoek zijn betrokken.
Volgens de juristen zouden deze stukken naar de gemeenteraad kunnen. Bestuurskundige Boogers adviseert daarentegen om terughoudend te zijn. Als reden geeft hij onder andere aan dat de onderzoeksbijlagen niet alleen betrekking hebben op de medewerkers waarnaar het onderzoek is uitgevoerd, maar ook op medewerkers die niet betrokkenen zijn.
Politiek vergrootglas
Boogers: ‘Interne communicatie, waarvan ambtenaren mochten verwachten dat hiervoor een zekere beleidsintimiteit gold, komt hiermee ineens onder een politiek vergrootglas te liggen. Dit zal ten koste gaan van hun vrijheid om onafhankelijk beleidsadvies te geven. Ook omdat een focus op de onderzoeksbijlagen de suggestie wekt dat niet het college, maar het ambtelijk apparaat verantwoordelijk wordt gehouden voor de gang van zaken bij de bouwprojecten.’
Volgens Boogers was het logischer geweest als het college eerst was gekomen met een eigen feitenrelaas en nadere duiding van de gebeurtenissen en zo politieke verantwoording had afgelegd. ‘Met zo’n verantwoordingsdebat kan meer recht worden gedaan aan het samenspel tussen gemeenteraad, het college van B&W en het ambtelijk apparaat dan de gemeenteraad inzage geven in de onderzoeksbijlagen bij ambtelijke integriteitsonderzoeken’, concludeert hij.
Maximale transparantie
Het college heeft besloten om tegen het advies van Boogers in, deze specifieke documenten toch vertrouwelijk aan de raad te laten lezen.
‘Wij willen de eerdergenoemde beleidsintimiteit voor onze ambtenaren zoveel mogelijk beschermen’, schrijft het college aan de gemeenteraad. ‘Tegelijkertijd wil het college maximale transparantie betrachten. Ook wil het college graag op een zo goed mogelijke manier over de inhoud van deze zaak met u van gedachten wisselen.
Na afweging van deze belangen komt het college tot de slotsom dat genoemde documenten in dit uitzonderlijke geval aan de raad ter inzage worden gegeven. Om de belangen van onze ambtenaren te beschermen zal dit gebeuren onder het opleggen van geheimhouding.’
Brief van het college over het vrijgeven van (sommige) bijlagen bijhorend bij het (geheime) integriteitsonderzoek naar de vertrokken topambtenaar bij het project Amare. Klinkt nog niet heel transparant: https://t.co/VvCeWCzCCT
Den HaagFM 04.06.2020 De bijlagen van het onderzoeksrapport waarin staat hoe een vertrokken Haagse topambtenaar te werk ging, mogen door de gemeenteraad misschien worden ingezien. Op dit moment wordt hierover nog “extern advies” ingewonnen.
Dat schrijft het Haagse college van burgemeester en wethouders donderdag aan de gemeenteraad. Eerder vroeg de voltallige oppositie in de gemeenteraad om het onderzoeksrapport openbaar te maken. Het geheime rapport mag alleen door de gemeenteraad worden gelezen, maar de bijbehorende bijlagen zijn niet door de raadsleden in te zien.
Het onderzoek is in opdracht van het stadsbestuur uitgevoerd naar aanleiding van een integriteitsmelding die afgelopen najaar op het stadhuis werd gedaan. De melding richtte zich op de topambtenaar die onder meer verantwoordelijk is voor de bouw van Amare, het nieuwe cultuur- en onderwijscomplex op het Spuiplein. Hij zou mogelijk niet integer hebben gehandeld.
In de tussentijd deed ook NRC Handelsblad onderzoek. De krant wist te melden dat de topambtenaar toezeggingen zou hebben gedaan aan VolkerWessels, de bouwer van Amare.
Toezeggingen waar VolkerWessels en niet de gemeente van profiteerde en waarvan wethouder Boudewijn Revis (VVD) op de hoogte zou zijn. Revis ontkende vorige maand in een spoeddebat dat er sprake zou zijn geweest van “schimmige” deals.
Het stadsbestuur zegde wel toe om te bekijken of de bijlagen van het rapport aan de gemeenteraad kunnen worden verstrekt. “Hiertoe zou onafhankelijk advies worden gevraagd aan extern deskundigen”, schrijft het college nu. “Indien besloten wordt om als gevolg van dit advies (delen van) de bijlagen aan u te verstrekken, dan zullen deze aan het begin van de week van 15 juni 2020 met u gedeeld worden.
Het college zal u daarbij ook meenemen in de adviezen die het heeft ontvangen. Tevens zullen de afwegingen die het college op basis van de adviezen heeft gemaakt, met u gedeeld worden.”
Op 24 juni 2020 wordt de kwestie in besloten setting besproken door de gemeenteraadscommissie.
Op 24 juni geheime vergadering over misstanden bij dienst DSO. Over of we (vertrouwelijk) de bijlagen van het rapport mogen inzien, wordt “extern advies” ingewonnen. College lijkt niks geleerd te hebben en traineert ons als raadsleden wederom in onze controlerende taak. 👇 pic.twitter.com/MJhKEAV1xn
OmroepWest 04.06.2020 De Haagse gemeenteraad draait langzaam de duimschroeven aan bij de toekomstige gebruikers van het cultuurpaleis Amare in het centrum van de stad. Het dans- en muziekcentrum moet voor het einde van volgend jaar duidelijk maken hoe het gebouw optimaal kan worden gebruikt en met een zo goed mogelijke kostendekkende exploitatie komen. Als het even mogelijk is, moet daarna de jaarlijkse bijdrage van de gemeente aan Amare omlaag. De raad stemde laat in met een voorstel daartoe van de VVD.
De gemeenteraad sprak toen weer over het exploitatietekort van het cultuurpaleis. Bij veel partijen, ook in de coalitie, bestaat wrevel omdat het groter is dan aanvankelijk gedacht. In plaats van 2,1 miljoen euro, moet de gemeente jaarlijks 2,7 miljoen bijdragen.
‘Al voordat het wordt opgeleverd, is Amare technisch failliet’, constateerde Pieter Grinwis van de ChristenUnie/SGP daarom. Zijn collega Arjen Dubbelaar van Hart voor Den Haag: ‘Vanaf dag een is het duidelijk dat dit de belastingbetaler veel geld kost.’ En Lesley Arp van de SP: ‘De vooruitzichten werden keer op keer te rooskleurig weergegeven. De rekening komt bij de gemeente en belastingbetaler te liggen.’
Meer bezoekers
De VVD pleitte vorige week tijdens een commissievergadering voor een nieuwe benadering van het exploitatietekort. In plaats van dat de bijdrage van de gemeente jaarlijks omhoog gaat, zouden de gebruikers van het cultuurpaleis veel meer bezoekers moeten gaan trekken. ‘Er zal eens een einde moeten komen aan de subsidiestroom. Want daar loopt de gemeente op leeg’, aldus raadslid Det Regts toen.
Donderdag ging haar partij niet zo ver. Wel verklaarde raadslid Ayse Yilmaz,die nu het woord voerde, dat het extra geld voor Amare niet ten koste mag gaan van andere culturele instellingen. Zij wilde er met een nieuw voorstel voor zorgen dat gemeente ‘zicht houdt op de lasten’.
Vandaar dat de gebruikers eind 2021 – dat is binnen enkele maanden nadat het gebouw in gebruik is genomen – met een nieuw en inzichtelijk bedrijfsplan moeten komen. Op basis daarvan moet de gemeente dan weer de exploitatie kunnen versterken. Dat voorstel kreeg uiteindelijk steun van veertig van de 41 aanwezige raadsleden.
Raadsenquête
De hele oppositie met uitzondering van de Haagse Stadspartij steunde een voorstel van de Partij voor de Dieren om een raadsenquête te beginnen naar de bouw en exploitatie van Amare. De partijen wilden opheldering over de bouw die al twee jaar is vertraagd, het bouwbudget dat inmiddels al met 31 miljoen overschreden is, de jaarlijkse lasten die met 4,45 miljoen stijgen en de integriteitsproblemen rondom de ontwikkeling van het gebouw.
Robert Barker van de Partij voor de Dieren: ‘Dit megalomane project en alles wat ermee te maken heeft is een ongelofelijke puinhoop geworden. Elke keer moet er geld bij. De coalitiepartijen zitten erbij en kijken ernaar en doen alsof het er allemaal maar bij hoort.’
Peter Bos van de HSP verklaarde echter dat zijn partij geen voorstellen ‘op basis van geroeptoeter’ steunt. ‘Dat is populisme.’ Omdat ook de coalitiepartijen tegen een raadsenquête zijn, komt die er niet.
Geen dwang
Volgens wethouder Robert van Asten (D66, cultuur) hebben de toekomstige gebruikers van Amare geen dwang van de gemeenteraad nodig om een succes te willen maken van het gebouw. Zij bewezen al in het Zuiderstrandtheater dat zij hun best doen. Wel erkende hij dat als er straks meer mensen komen, de gemeentelijke bijdrage omlaag kan.
AD 04.06.2020 Oppositiepartijen in de Haagse gemeenteraad willen een raadsonderzoek naar de serie kostenoverschrijdingen bij de bouw van het nieuwe cultuurpaleis Amare. Onder aanvoering van Partij voor de Dieren deden negen fracties vlak voor middernacht woensdagavond de oproep om hiertoe voorbereidingen te treffen.
De fracties willen de onderste steen boven uit wat zij de ‘bodemloze put op het Spuiplein’ noemen. De bouw is al twee jaar vertraagd, het bouwbudget al met 31 miljoen overschreden, en de jaarlijkse stijgen met 4,45 miljoen ten opzichte van de begroting. Ook willen ze meer te weten komen over de integriteitsproblemen rondom de ontwikkeling van het gebouw. De betrokken directeur van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling moest hierom vertrekken, na een onderzoek van Hoffman bedrijfsrecherche.
Daar komt het vooralsnog niet van, want de coalitie voelt er niets voor. De motie over voorbereidingen voor een raadsenquete werd weggestemd. De raad discussieerde tot ver na middernacht over extra miljoenen die jaarlijks nodig zijn voor de bedrijfsvoering van het nieuwe dans- en muziektheater. Dat wordt het nieuwe onderkomen van het Nederlands Dans Theater, het Residentieorkest en het Koninklijk Conservatorium.
Het extra geld is onder meer nodig omdat het nog niet is gelukt om sponsors te vinden om bij te dragen in de bouwkosten. Zo zou het Koninklijk Conservatorium 10 miljoen euro bij bedrijven of ‘suikerooms’ moeten ophalen. De andere bewoners kregen de opdracht 5 miljoen te verwerven.
De gemeente coördineerde die zoekopdracht, maar dat heeft helemaal niets opgeleverd. Bedrijven die gespecialiseerd zijn in sponsorwerving, maakten het stadhuis duidelijk dat niemand de knip trekt, nu de rekeningen allemaal door het IJspaleis betaald worden.
Directeur Henk van der Meulen van het conservatorium zegt dat de onderwijsinstelling graag op zoek gaat naar sponsoren, maar dat dit pas zin heeft als het gebouw in gebruik wordt genomen. Dan kunnen bijvoorbeeld voorstellingen of de inrichting van Amare financieren.
Gebeurt dat niet, dan staat het naastgelegen stadhuis aan de lat voor de 15 miljoen sponsorgeld. De raad stemde hier gisteren mee in. De volksvertegenwoordiging wil niet te strak de teugels aanbinden aan de leiding van Amare, als die op zoek gaat naar manieren om meer bezoekers te trekken. Ideeën van de VVD om hiertoe financiële prikkels in te bouwen, werden na overleg in de coalitie zo ver afgezwakt, dat er nauwelijks iets van overblijft. Nutteloos, oordeelden Hart voor Den Haag, de PVV en de PvdD over de oproep die uiteindelijk in stemming werd gebracht.
Gemeente Den Haag@GemeenteDenHaag
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data58753857-8c7960.jpg)
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/06/data58752853-06b01f.jpg)
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/06/data58752853-06b01f.jpg)
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/06/data58745052-011fd3.png)
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2019/11/data51975794-a2fff6.jpg)
Jan de Wandelaar in het Den Haag van Morgen 