Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag stapten in 2019 op als wethouder nadat duidelijk werd dat zij verdachten waren in een corruptiezaak. De raad nam, een paar dagen na de inval van de rijksrecherche in de woningen en werkkamers van de twee wethouders, een motie van wantrouwen aan tegen De Mos en Guernaoui. Daarop namen de wethouders ontslag.
Hangende het onderzoek van de Rijksrecherche viel Hart voor Den Haag in 2022 buiten de politieke coalitie, hoewel de partij de grootste van Den Haag werd. En na de volledige vrijspraak van corruptie en omkoping in april 2023 keerden de lokalo’s evenmin terug op het pluche. Ook nu lukte het Hart voor Den Haag niet om een meerderheidscoalitie te smeden in Den Haag.
Ondertussen zit Hart voor Den Haag, de grootste partij van de stad, nog altijd niet in het college van burgemeester en wethouders. Tot frustratie van De Mos.
Lopende strafzaken
Maar volgens Otte was aftreden helemaal niet nodig geweest, zo zegt hij in het interview met EW Magazine. ‘Zolang iemand niet is veroordeeld, is hij niet meer dan een verdachte’, zegt hij daarin.
Otte: ‘In sommige landen kan iemand met twintig lopende strafzaken tegen zich gewoon kandidaat zijn voor het presidentschap. (…) Dus op het moment dat die partij een serieuze partner was geweest voor anderen, dan hadden ze daarmee gewoon een coalitie gevormd.’ Het aftreden van de oud-wethouders was volgens Otte een eigen keuze. ‘Ja, dat had voor ons helemaal niet gehoeven.’
‘Ongekende heksenjacht’
De Mos is woest. ‘Ik had niet weg gehoeven? Dat is wel héél wrang om te moeten horen’, zegt hij. ‘Otte & Co hadden daaraan moeten denken voordat ze met een jarenlange ongekende heksenjacht op mij en mijn partij de democratie in Den Haag om zeep hielpen.’
Volgens De Mos hebben de heftigheid van de invallen van de rijksrecherche en de beschuldigingen van het OM de val van het college ingeleid. Hij noemt de uitspraken ‘weinig geloofwaardig’ en een ‘doekje voor het heftige bloeden’.
Hoger beroep
De Mos: ‘Dankzij het handelen van het OM is mijn carrière naar God geholpen en ben ik al jaren geen wethouder meer. Ik lijd aan imago-, reputatie-, gezondheidS-, emotionele-, en financiële schade.’ Het hoger beroep tegen De Mos en co begint op dinsdag 5 maart.
De VVD heeft giften in de vorm van dure etentjes de afgelopen jaren meermaals niet opgegeven in het geschenkenregister van de Tweede Kamer, terwijl dit wel verplicht is. Het ging om bedragen van minimaal 12.772 euro per jaar, meldt onderzoeksplatformFollow the Money (FTM) zaterdag. Code Oranje lijsttrekker Richard de Mos wil dat het OM zijn zaak seponeert.
Telegraaf 23.02.2021
Richard de Mos heeft daarom een verzoek tot verhoren van het Openbaar Ministerie (OM) afgeslagen. De oud-wethouder en fractievoorzitter van Groep de Mos zegt dat er in het onderzoek met twee maten wordt gemeten: ‘Ik ben wel even klaar met deze hypocriete klopjacht op mij en mijn partij.’
“De VVD haalt bakken geld binnen via donaties. Ook grote bedrijven doen een flinke duit in het zakje. De partij geeft deze giften niet op, terwijl dat wel van de wet moet. En ik werd van mijn bed gelicht vanwege een middag op een boot en een uitsmijter. Politieke karaktermoord die de VVD erg goed uitkwam.”
In strijd met de wet
Volgens Kars Veling, oud-Kamerlid voor de ChristenUnie en voorzitter van de commissie die de Wfpp in 2018 evalueerde, is dat in strijd met de wet: “De verplichting om giften aan politieke partijen openbaar te maken geldt ook voor giften in natura”, aldus Veling op FTM. Het Koetshuis ter beschikking stellen en gratis catering leveren, lijkt hem ‘daar zeker onder te vallen’.
André Krouwel, universitair docent politicologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, is al even stellig: “Alles van waarde dat je krijgt, of het nu een goed is of een dienst, is een gift.” Organisator van de diners is de Stichting Ondersteuning VVD Tweede Kamerverkiezingen (SOV), een neveninstelling van de partij. In 2017 spekte de SOV de verkiezingskas met liefst 1,16 miljoen euro.
Corruptieaffaire volgend jaar voor de rechter
Het Openbaar Ministerie brengt de corruptieaffaire rond de Haagse oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui definitief voor de rechter. Maar een proces laat nog wel op zich wachten. Volgens zijn advocaat wordt het zeker niet eerder dan volgend jaar zomer, zegt De Mos desgevraagd. Dat is dus na de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart 2022.
De zaak is afgerond en ligt bij de rechter-commissaris. Die geeft de verdediging van de verdachten nu de gelegenheid om in beslotenheid getuigen te laten horen. Een van hen is Richard de Mos zelf: ,,Justitie wil nu van mij weten op welke dagen in januari, februari en maart ik verhinderd ben”, zegt de partijleider van Hart voor Den Haag geërgerd. ,,Men wil mij dus midden in de campagne voor de Haagse raadsverkiezingen van maart gaan horen. Dit is een politiek proces.”
AD 23.02.2021
Seponeren zaak De Mos
Lijsttrekker Richard de Mos van Code Oranje wil dat het Openbaar Ministerie zijn zaak als de wiedeweerga seponeert. “Wat de VVD doet met het ophalen van donaties is precies wat het OM mij verwijt met het grote verschil dat bij de VVD de bedragen vele malen groter zijn en de donaties een structureel karakter hebben”, zegt De Mos.
Onschuldig
De Mos, die op 17 maart 2021 ook aan de Tweede Kamerverkiezingen mee doet met zijn partij Code Oranje, zegt dat de ene partij wordt gekielhaald en de andere, machtige partij, geen strobreed in de weg wordt gelegd. Ook benadrukt hij dat hij onschuldig is en dat in zijn onlangs verschenen boek ‘Mijn Verhaal’ aantoont.
De Mos wil dat het OM zijn zaak seponeert. ,,Ik werd van mijn bed gelicht vanwege een middag op een boot en een uitsmijter. Politieke karaktermoord die de VVD erg goed uitkwam.”
“Onze lokale partij nam volstrekt legaal donaties aan van de bakker, de slager op de hoek en een zalencentrum, de landelijke VVD doet het van de grootste vastgoedondernemer van Nederland en een bataljon aan rijke lui.
Verschil moet er wezen maar leg mij maar uit waarom ik de Rijksrecherche op de koffie gekregen heb. “Benieuwd welke VVD’ers worden afgeluisterd en binnenkort van hun bed worden gelicht,” zegt De Mos, die er ook op wijst dat landelijke partijen verplicht zijn om donaties op te geven en lokale partijen niet.
Reactie advocaat en DDS-columnist Plasman
“Wanneer het Openbaar Ministerie van mening is dat de anonieme fondsenwerving bij de VVD geen reden is voor een strafrechtelijk onderzoek door de Rijksrecherche, dan dienen de zaken tegen De Mos, Guernaoui en anderen per direct geseponeerd te worden”, vult advocaat Peter Plasman aan.
“Of meent het Openbaar Ministerie dat gelijke monniken, gelijke kappen hier niet opgaat omdat de donaties richting VVD vele malen groter zijn dan die richting Groep De Mos?”, aldus Plasman. “De VVD-top zit bijna elk jaar in Zuid Frankrijk in de villa van top zakenman Ben Verwaayen. Maar een paar uur varen op het IJsselmeer door De Mos is corruptie.
Geen partij in Den Haag krijgt zoveel geld van donateurs als Richard de Mos: 12.000 euro
Hart voor Den Haag heeft vorig jaar ruim 12.000 euro binnengehaald aan donaties. De lokale partij is in Den Haag de enige die kan rekenen op substantiële giften, zo blijkt uit de financiële cijfers van politieke partijen.
Vorig jaar nam de gemeenteraad een voorstel aan van raadslid Peter Bos van de Haagse stadspartij over meer financiële transparantie. Alle partijen in Den Haag worden daarin opgeroepen donaties en giften boven de 500 euro jaarlijks openbaar te maken.
Van de veertien politieke partijen blijken er elf financiële gegevens over 2020 te hebben gedeeld. Alleen de Partij van de Eenheid, de Partij van de Vrijheid en de Islam Democraten lieten ondanks meerdere verzoeken helemaal niets zien.
De Partij van Richard de Mos staat met 12.170 euro eenzaam bovenaan als het om giften en donaties gaat. ChristenUnie/SGP (3120 euro) en de PvdA (700 euro) volgen op een straatlengte afstand. Geen van deze partijen hebben individuele donaties ontvangen van boven de 500 euro. Van Hart voor den Haag is dat niet bekend.
Vermoorde onschuld
Opvallend genoeg maakt de partij van De Mos haar bedrag aan donaties pas openbaar na een verzoek van deze krant. De lokale partij heeft bij de gemeente alleen een staatje met de totale inkomsten en uitgaven van 2020 ingeleverd.
Peter Bos van de HSP vindt dat ‘teleurstellend’. De achtergrond van de niet-verplichte Haagse regeling voor partijfinanciering is onder meer de corruptiezaak tegen de voormalige wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Zij worden ervan verdacht als lokale bestuurders bevriende ondernemers te hebben bevoordeeld die ook sponsor waren van hun lokale partij.
Uit het boek Mijn Verhaal dat de politicus over de kwestie schreef blijkt dat zijn partij bij de raadsverkiezingen van 2018 beschikte over zeker 80.000 euro aan donaties. De Mos en de andere verdachten in de zaak ontkennen de beschuldigingen van corruptie en omkoping ten stelligste.
Als het om de beschuldigingen gaat spelen ze de vermoorde onschuld, aldus Peter Bos
,,Door nu duidelijkheid te geven over alle giften boven de 500 euro hadden Hart voor Den Haag en De Mos kunnen laten zien dat ze financiële transparantie serieus nemen, zegt Peter Bos. ,,Als het om de beschuldigingen gaat spelen ze de vermoorde onschuld, maar ze laten bewust de kans lopen om aan iedereen te laten zien dat het ze menens is.’’
Richard de Mos vindt het onzin: ,,De raad kan vragen wat ze wil, maar de inkomsten- en uitkomstenstroom is verder toch echt aan de leden van de Vereniging Groep de Mos. En met een hypocriete, hijgerige HSP hebben zij niet veel op.’’
Vriendenclubs
Den Haag loopt met haar vrijwillige regelingen rond financiële transparantie vooruit op eventuele wetgeving voor lokale partijfinanciering. Landelijk is het zo dat elke donatie boven de 4500 euro openbaar gemaakt moet worden, maar op gemeentelijk niveau is er momenteel niets over financiële verantwoording voor politieke partijen geregeld.
Een volgende stap naar meer transparantie is ook nodig. Partijen als de VVD en ook Hart voor Den Haag hebben een speciaal opgerichte ‘vriendenclub’ waarvan de leden geld schenken dat ook als donatie meetelt, maar die nu jaarlijks niet openbaar wordt. Op initiatief van de HSP is deze maand een voorstel om deze boeken te openen, ook aangenomen.
Uit de soms summiere en soms zeer uitgebreide financiële verantwoording die elf partijen openbaar hebben gemaakt, blijkt ook dat sommige hard aan het sparen zijn voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart. Zo had GroenLinks Den Haag op 1 januari 21.700 euro voor de lokale verkiezingen in kas. ,,Dit fonds vult zich nog verder aan’’, schrijft de partij. De campagnekas van de lokale PvdA is nog net iets ruimer gevuld met 25.000 euro (op 1 januari).
AD 23.09.2021Het Openbaar Ministerie brengt de corruptieaffaire rond de Haagse oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui definitief voor de rechter. Maar een proces laat nog wel op zich wachten. Volgens zijn advocaat wordt het zeker niet eerder dan volgend jaar zomer, zegt De Mos desgevraagd. Dat is dus na de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart 2022.
De zaak is afgerond en ligt bij de rechter-commissaris. Die geeft de verdediging van de verdachten nu de gelegenheid om in beslotenheid getuigen te laten horen. Een van hen is Richard de Mos zelf: ,,Justitie wil nu van mij weten op welke dagen in januari, februari en maart ik verhinderd ben”, zegt de partijleider van Hart voor Den Haag geërgerd. ,,Men wil mij dus midden in de campagne voor de Haagse raadsverkiezingen van maart gaan horen. Dit is een politiek proces.”
In de zaak die Den Haag al twee jaar in z’n greep houdt, verdenkt Justitie de twee oud-wethouders ervan criminele organisaties te hebben gevormd met ondernemers uit de horeca en het vastgoed. Als gulle donateurs van de lokale partij Hart voor Den Haag kregen zij volgens het Openbaar Ministerie vergunningen, geheime informatie en invloed op het Haagse gemeentebeleid.
,,Volstrekte onzin”, meent politicus De Mos, die de kans dat Justitie de zaak zou seponeren al heel klein achtte: ,,Ze zijn met 130 kilometer per uur een tunnel ingereden, hebben een staatsgreep gepleegd en kunnen nu meer niet terug.”
Opschudding
Volgens het OM zijn de verdachten in de corruptieaffaire allemaal op de hoogte gesteld van de feiten waarvoor ze vervolgd gaan worden. ,,De zaak ligt nu bij de rechter-commissaris. Als die straks klaar is met het horen van de getuigen van de verdediging komt de planning van de zitting aan de orde”, zegt een woordvoerder.
Of dat inderdaad niet eerder wordt dan volgend jaar zomer, zoals verdachte Richard de Mos en zijn advocaat Peter Plasman denken, kan de woordvoerder van het Openbaar Ministerie niet zeggen: ,,Ik heb daar geen idee van.”
De huidige onduidelijkheid bemoeilijkt de lokale politiek. Daar moeten we vanaf en daarom dring ik aan op snelheid, aldus Jan van Zanen, Burgemeester Den Haag.
Inmiddels is het bijna twee jaar geleden dat de rijksrecherche in de vroege ochtend invallen deed op het stadhuis en in de woningen van de Haagse wethouders en die van enkele bevriende ondernemers. Diezelfde morgen bracht het OM naar buiten dat de twee bestuurders worden verdacht van omkoping, corruptie en schending van het ambtsgeheim. Later kwamen daar nog de verdenkingen van meineed en deelname aan criminele organisaties bij.
Voor de partijleider van Hart voor Den Haag duurt alle onzekerheid veel te lang. En hij is niet de enige. Ook Haags burgemeester Van Zanen maande al meermaals tot spoed. ,,Natuurlijk moet het onderzoek zorgvuldig worden uitgevoerd”, zei hij vorig jaar. ,,Maar de huidige onduidelijkheid bemoeilijkt de lokale politiek. Daar moeten we vanaf en daarom dring ik aan op snelheid.”
Vraagteken
Duidelijk is wel dat de vermeende corruptieaffaire als een schaduw over de Haagse gemeenteraadsverkiezingen van maart zal hangen. Ook het vormen van een nieuw college van burgemeester en wethouders zal volgend jaar gebeuren met een groot vraagteken op de achtergrond.
,,Dat is niet goed. Niet voor ons en niet voor de stad. Justitie laat het zwaard van Damocles boven onze hoofden hangen‘’, zegt politicus De Mos. ,,Ik ga nu voor de tweede keer als een verdachte de verkiezingen in. Vorig jaar landelijk, met Code Oranje, en nu lokaal, met Hart voor Den Haag. Maar geen nood, we worden fluitend de grootste.”
AD 22.02.2021 Richard de Mos gaat vandaag niet naar het verhoor door de Rijksrecherche over zijn vermeende fraudezaak. De Mos wordt verdacht van het bevoorrechten van mensen die aan zijn partij doneren. Justitie kan De Mos niet dwingen, met bijvoorbeeld arrestatie, om alsnog naar het verhoor te komen.
,,Mijn spraakwater is even op”, zegt hij. ,,Ik wacht het onderzoek af dat het Openbaar Ministerie gaat doen naar het handelen van de VVD. Gelijke monniken, gelijke kappen.”
De Mos zegt na het lezen dit weekeinde over berichten van donaties richting de VVD ‘even klaar te zijn met deze hypocriete klopjacht op mij en mijn partij’. Het gaat om berichten van onderzoeksplatform Follow the Money (FTM) dat de VVD giften heeft aangenomen in de vorm van dure etentjes en die niet heeft opgegeven in het geschenkenregister van de Tweede Kamer, terwijl dit wel verplicht is. Het ging om bedragen van minimaal 12.772 euro per jaar, meldt Follow the Money.
Onschuldig
De Mos, die op 17 maart ook aan de Tweede Kamerverkiezingen mee doet met zijn partij Code Oranje, zegt dat de ene partij wordt gekielhaald en de andere, machtige partij, geen strobreed in de weg wordt gelegd. Ook benadrukt hij dat hij onschuldig is en dat in zijn onlangs verschenen boek ‘Mijn Verhaal’ aantoont.
De Mos wil dat het OM zijn zaak seponeert. ,,Ik werd van mijn bed gelicht vanwege een middag op een boot en een uitsmijter. Politieke karaktermoord die de VVD erg goed uitkwam.”
Afgeluisterd
,,Wat de VVD doet met het ophalen van donaties is precies wat het OM mij verwijt, met het grote verschil dat bij de VVD de bedragen vele malen groter zijn en de donaties een structureel karakter hebben”, zegt De Mos. ,,Onze lokale partij nam volstrekt legaal donaties aan van de bakker, de slager op de hoek en een zalencentrum, de landelijke VVD doet het van de grootste vastgoedondernemer van Nederland en een bataljon aan rijke lui.
Verschil moet er wezen, maar leg mij maar uit waarom ik de Rijksrecherche op de koffie gekregen heb. Benieuwd welke VVD’ers worden afgeluisterd en binnenkort van hun bed worden gelicht”, zegt De Mos. Hij wijst er op dat dat landelijke partijen verplicht zijn om donaties op te geven en lokale partijen niet.
Je kan niet worden aangehouden om iemand tot praten te dwingen, aldus Peter Plasman.
Zijn advocaat Peter Plasman staat achter de reactie van De Mos. ,,Wanneer het Openbaar Ministerie van mening is dat de anonieme fondsenwerving bij de VVD geen reden is voor een strafrechtelijk onderzoek door de Rijksrecherche, dan dienen de zaken tegen De Mos, Guernaoui en anderen per direct geseponeerd te worden”, zegt Plasman.
,,Of meent het Openbaar Ministerie dat gelijke monniken, gelijke kappen hier niet opgaat, omdat de donaties richting VVD vele malen groter zijn dan die richting Groep De Mos?”, aldus Plasman. ,,De VVD-top zit bijna elk jaar in Zuid-Frankrijk in de villa van top zakenman Ben Verwaayen. Maar een paar uur varen op het IJsselmeer door De Mos is corruptie.”
Vrijwilligheid
Volgens Plasman blijft de weigering naar de verhoren te komen zonder gevolgen. ,,De Mos heeft tot nu toe altijd op basis van vrijwilligheid mee gewerkt aan de verhoren. Maar het ongenoegen over de VVD is nu groter dan weer naar het verhoor te gaan”, zegt Plasman.
Een en ander kan niet leiden tot bijvoorbeeld zijn aanhouding. ,,Als het belang van aanhouding er zou zijn, was dat er ook geweest op 1 oktober 2019 toen deze zaak begon. Het zou heel erg mosterd na de maaltijd zijn om dat nu wel te doen. Je kan niet worden aangehouden om iemand tot praten te dwingen.
Het recht om niet actief mee te werken aan het onderzoek is een grondrecht van een verdachte, dat mag je niet doorkruisen met een soort chantage van ‘u moet verklaren, anders wordt u aangehouden’. Dat doet justitie ook niet, hoor.”
Criminele organisaties
Volgens Plasman waren de verhoren inhoudelijk ook wel afgerond, ook al stonden er afspraken voor vandaag en eind maart. ,,Dat heeft met de aard van de beschuldiging te maken. Je moet over alle beschuldigingen worden gehoord. Omdat de beschuldigingen van deelname aan criminele organisaties er ook liggen en er nu dat etiketje op zit, moet hij daarover formeel ook worden gehoord.
Maar dat gaat in feite over dezelfde onderliggende feiten als in de andere dossiers. Het is niet zo dat De Mos nu een deel van de feiten onbesproken laat. Het bleek al eerder een volledige herhaling van zetten te zijn. Het belang daarvan ziet De Mos niet en het VVD ongenoegen krijgt de overhand.”
Plasman zegt de afspraak van vandaag keurig te hebben afgebeld.
OmroepWest 22.02.2021 Richard de Mos heeft een verzoek tot verhoren van het Openbaar Ministerie (OM) afgeslagen. De oud-wethouder en fractievoorzitter van Groep de Mos zegt dat er in het onderzoek met twee maten wordt gemeten: ‘Ik ben wel even klaar met deze hypocriete klopjacht op mij en mijn partij.’
Komende Tweede Kamerverkiezingen is De Mos lijsttrekker van Code Oranje. Hoewel hij onlangs nog een boek presenteerde waarin hij zich uitvoerig verdedigde, zegt de Mos dat zijn hoofd momenteel niet staat naar het corruptieonderzoek waarin hij samen met twee partijgenoten en vijf donateurs verdachte is. ‘In afwachting op een diepgravend onderzoek naar de VVD schort ik alle ontmoetingen, met de overigens vriendelijke rechercheurs, op.’
Met dat ‘diepgravend onderzoek’ doelt De Mos op de onthullingen van onderzoeksplatform Follow The Money (FTM). Daaruit blijkt dat de VVD veel geld ontvangt uit exclusieve fondsenwervingsclubs waar veel prominente zakenlui aan verbonden zijn. De Mos staat centraal in een onderzoek naar deelname aan een criminele organisatie als wethouder van Den Haag. Onder meer omdat zijn partij donaties zou hebben aangenomen, en deze donateurs vervolgens zou hebben bevoordeeld.
‘Bataljon aan rijke lui’
Volgens De Mos doet de VVD precies dat waarvan hij door het OM wordt beschuldigd. ‘Onze lokale partij nam volstrekt legaal donaties aan van de bakker, de slager op de hoek en een zalencentrum. De landelijke VVD doet het van de grootste vastgoedondernemer van Nederland en een bataljon aan rijke lui.’ Overigens ontving Groep de Mos ook voor zeker 50.000 euro aan donaties van projectontwikkelaars en vastgoedondernemers. Eigenaren van die bedrijven zijn ook verdachte in het onderzoek.
De Mos doet de oproep aan het OM om de zaak tegen hem te laten seponeren. ‘Wat de VVD doet met het ophalen van donaties is precies wat het OM mij verwijt. Met het grote verschil dat bij de VVD de bedragen vele malen groter zijn en de donaties een structureel karakter hebben.’
Geen commentaar
Ook advocaat en Code Oranje-lid Peter Plasman is van mening dat het OM met twee maten meet. Volgens Plasman moet het OM de zaken tegen De Mos, Guernaoui en anderen per direct stopzetten. ‘Of meent het Openbaar Ministerie dat gelijke monniken, gelijke kappen hier niet opgaat, omdat de donaties richting VVD vele malen groter zijn dan die richting Groep De Mos?’
De omvang van de verhoren die De Mos afslaat is niet duidelijk. Een woordvoerder van het OM zegt tegen Omroep West geen commentaar te willen geven op het verzoek van De Mos en Plasman. Wel liet het OM recent weten bezig te zijn om het onderzoeksdossier af te ronden.
Den HaagFM 22.02.2021 Richard de Mos weigert om vandaag te worden verhoord door de Rijksrecherche. De fractievoorzitter van Hart voor Den Haag zegt alle verhoren op te schorten in afwachting van een onderzoek van het Openbaar Ministerie (OM) naar het handelen van de landelijke VVD. “De VVD doet in veel grotere omvang precies wat mij verweten wordt.” De ex-wethouder is verdachte in een corruptieonderzoek en wil nu dat zijn zaak geseponeerd wordt.
“De VVD haalt bakken geld binnen via donaties. Ook grote bedrijven doen een flinke duit in het zakje. De partij geeft deze giften niet op, terwijl dat wel van de wet moet. En ik werd van mijn bed gelicht vanwege een middag op een boot en een uitsmijter”, schrijft De Mos op de website van Code Oranje, de partij waar hij lijsttrekker van is voor de Tweede Kamerverkiezingen. De partijleider reageert op een onderzoek van Follow The Money, zij concludeerde dit weekend dat de VVD verschillende giften niet heeft opgegeven in het geschenkenregister van de Tweede Kamer.
“Wat de VVD doet met het ophalen van donaties is precies wat het OM mij verwijt met het grote verschil dat bij de VVD de bedragen vele malen groter zijn en de donaties een structureel karakter hebben”, zegt De Mos. “Onze lokale partij nam volstrekt legaal donaties aan van de bakker, de slager op de hoek en een zalencentrum, de landelijke VVD doet het van de grootste vastgoedondernemer van Nederland en een bataljon aan rijke lui. Verschil moet er wezen maar leg mij maar uit waarom ik de Rijksrecherche op de koffie gekregen heb. Benieuwd welke VVD’ers worden afgeluisterd en binnenkort van hun bed worden gelicht.”
Haagse VVD:‘Alles is conform de regels’
Frans de Graaf van de Haagse VVD laat weten dat de fondsenwervingsdiners van vastgoedondernemer Cor van Zadelhoff uit het onderzoek van FTM op eigen initiatief van Van Zadelhoff worden georganiseerd. Aanwezigen zouden daarbij een donatie doen aan de stichting SOV. “Dat bedrag ontvangt de VVD vervolgens en die geeft dat keurig op bij het ministerie van Binnenlandse Zaken, die dat vervolgens publiceert. Alles is conform de regels.”
AD 22.02.2021 Richard de Mos zou vandaag gehoord worden door de Rijksrecherche, maar hij wil eerst het onderzoek van het OM naar de VVD afwachten. De Mos: ,,De VVD doet in veel grotere omvang precies wat mij verweten wordt.”
De Mos werd in september voor het eerst verhoord. De voormalige wethouder wordt verdacht van corruptie, omkoping en deelname aan criminele organisaties. Hij wil nu alle verhoren opschorten in afwachting van het onderzoek van het OM naar het handelen van de VVD.
,,Gelijke monniken, gelijke kappen. Wat de VVD doet met het ophalen van donaties is precies wat het OM mij verwijt met het grote verschil dat bij de VVD de bedragen vele malen groter zijn en de donaties een structureel karakter hebben.
Onze lokale partij nam volstrekt legaal donaties aan van de bakker, de slager op de hoek en een zalencentrum, de landelijke VVD doet het van de grootste vastgoedondernemer van Nederland en een bataljon aan rijke lui. Verschil moet er wezen maar leg mij maar uit waarom ik de Rijksrecherche op de koffie gekregen heb. Benieuwd welke VVD’ers worden afgeluisterd en binnenkort van hun bed worden gelicht.”
Zwendel met vergunningen, luie wethouders en boottochtjes, aldus het boek van Richard de Mos
Het corruptieonderzoek naar de voormalig wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is begonnen na een tip over zwendel met horecavergunningen. Die tip kwam terecht op het stadhuis waarna een ambtenaar de Rijksrecherche heeft ingeschakeld. Dat schrijft Richard de Mos in zijn boek ‘Mijn verhaal’, dat nu is verschenen, aldus mediapartner Omroep West.
Telegraaf 02.02.2021
In het boek beschrijft De Mos verder welke verdenkingen het Openbaar Ministerie (OM) tegen hem, zijn partijgenoten en een aantal Haagse ondernemers heeft. Hij doet dat aan de hand van het omvangrijke strafdossier dat hij van het OM heeft gekregen. Zijn advocaat Peter Plasman wijst er in het voorwoord op dat het een eenzijdig boek is. Maar Plasman voegt daaraan toe dat eenzijdigheid niet betekent dat het verhaal niet klopt.
AD 30.01.2021
De Haagse corruptieaffaire rond Richard de Mos draait om zeker 80.000 euro aan donaties van bevriende ondernemers. Een groot deel van het geld ging naar de politieke partij, in ruil kregen sponsoren volgens justitie vergunningen, geheime informatie en invloed op beleid, zo beschrijft De Mos in een boek waarmee hij zijn onschuld wil aantonen. ,,Iedere partij krijgt donaties!”
AD 01.02.2021
Voor het eerst wordt meer van de omvang duidelijk van de Haagse corruptieaffaire rond politicus Richard de Mos. De zaak leek alleen om gesjoemel met nachtvergunningen en integratiesubsidies te gaan, maar er is meer: een plan voor een erfpachtkorting, een pand voor de Haagse band Di-rect, de lobby voor een winkelcentrum Leyweg en de deal rond parkeergarage De Zeeheld zijn volgens het OM ook niet in de haak.
Kom maar op ventje !!!
Dinsdag ligt het boek over de opkomst en de val van De Mos, die onder meer wordt verdacht van omkoping en van corruptie, bij de boekhandels.
Het Kort geding dat horeca-adviseur John Poen tegen Richard de Mos heeft aangespannen is van de baan. Poen en De Mos hebben overeenstemming bereikt over een aanpassing van het boek ‘Mijn Verhaal’ van De Mos in de tweede druk. Nu hoeft het boek niet te worden aangepast. Poen eiste een rectificatie omdat De Mos schrijft dat het corruptieonderzoek naar zijn partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos begon met een tip van Poen. Maar Poen zegt dat er sprake is van een misverstand.
In ‘Mijn Verhaal’ krijgt John Poen de rol toebedeeld van aanstichter van het strafproces tegen De Mos. Maar de horeca-adviseur bezweert bij hoog en laag dat het verhaal, gebaseerd op het strafdossier, niet klopt. ,,Mijn cliënt is geen informant geweest. We hebben een geluidsfragment om dat te bewijzen’’, zegt advocaat Danny Pieterse.
AD 01.02.2021
Richard de Mos doet de onthullingen in zijn boek Mijn verhaaldat dit weekeinde uitkwam. De voormalig wethouder wordt samen met partijgenoten Rachid Guernaoui (ex-wethouder) en Nino Davituliani (raadslid) verdacht van corruptie. De Mos wordt verdacht van lidmaatschap van twee criminele organisaties, omkoping, meineed en schending van het ambtsgeheim. In oktober 2019 moest hij opstappen als wethouder toen de Rijksrecherche was binnengevallen op het stadhuis en bij betrokken politici en ondernemers thuis.
AD 01.02.2021
Het begon bij raadslid Davituliani
De Haagse corruptieaffaire begint als er bij de Rijksrecherche een tip binnenkomt dat in Den Haag horecavergunningen ‘te koop zijn’ voor 15.000 euro. Daarvoor zou een 06-nummer gebeld moeten worden, zodat de vergunning geregeld kan worden. Dat 06-nummer blijkt van Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani te zijn, schrijft De Mos. Zij is de partner van Erding, broer van Atilla Akyol, eigenaar van het zalencentrum Opera en vriend van de partij(leider).
Het onderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos is gestart nadat een ambtenaar aan de bel trok, omdat hij een gerucht had gehoord dat er bij de gemeente Den Haag horecavergunningen te koop waren voor 15.000 euro. Dit schrijft Richard de Mos in zijn boek ‘Mijn Verhaal’, maar blijkt ook uit documenten van het Openbaar Ministerie (OM) die Omroep West heeft ingezien.
De betreffende ambtenaar is een bibob-coördinator, wiens taak het is om de financiële status en achtergrond te controleren van ondernemers die een vergunning aanvragen. Zo moet worden voorkomen dat malafide bedrijven voet aan de grond krijgen.
AD 03.02.2021
Integriteitsmelding
Op dinsdag 17 september 2018 ontvangt de ambtenaar signalen dat er iets niet in de haak is op het stadhuis. Hij stuurt daarop een mail naar de directeur veiligheid van de gemeente met de titel ‘integriteitsmelding’.
De ambtenaar schrijft dat hij is gebeld door horeca-adviseur John Poen, die bedrijven onder meer helpt met de aanvraag van vergunningen. Poen begeleidt momenteel de restauranteigenaar Haci Yilmaz, die zijn sluitingstijd wil oprekken van 23.00 naar 2.30 uur. Eerder is een vergunningsaanvraag hiervoor afgewezen, vanwege het bestemmingsplan van het pand in de Newtonstraat in Den Haag.
Volgens de ambtenaar zou Yilmaz zijn benaderd door een vrouw die voor 15.000 euro deze vergunning alsnog zou kunnen regelen. In de mail schrijft de ambtenaar verder dat hij onlangs ook een tip heeft gekregen van een andere bekende, namelijk dat het gerucht rondgaat dat er bij de gemeente ‘wat te regelen valt’ qua horeca. Deze tipgever wordt niet bij naam genoemd.
AD 03.02.2021
Brein achter de operatie
Twee dagen later mailt de ambtenaar opnieuw. Volgens de informatie die hij van Poen zegt te hebben gekregen, is er al twee keer eerder betaald voor een vergunning, in een procedure die ongeveer zes tot negen maanden duurt. Vermoedelijk zit er een ambtenaar in het complot, die een deel van het bedrag ontvangt.
Het brein achter de operatie zou een kersvers gemeenteraadslid van Groep de Mos zijn: Nino Davituliani. Zij zou volgens de tip ook haar plek op de kieslijst hebben gekocht voor een flink bedrag, dat is betaald door de familie Akyol. Haar partner Erdinç Akyol is de broer van partijdonateur Atilla Akyol.
Op basis van deze berichten wordt de rijksrecherche ingeseind en wordt het onderzoek ‘Tyrus’ geopend, zo is te lezen in een proces-verbaal. Dit is ook het onderzoek waarin oud-wethouders Richard de Mos, Rachid Guernaoui, raadslid Nino Davituliani, haar partner en een viertal partijdonateurs verdachten zijn. Met deze mails is het dus begonnen.
AD 06.02.2021
AD 06.02.2021
AD 06.02.2021
Aanleiding voor aftappen
Na het gesprek op het stadhuis hebben Davituliani en Akyol nooit meer contact gehad met Poen. Wel is er nog contact geweest tussen Akyol en Yilmaz, maar dit zou vooral zijn gegaan over een bruiloft in zalencentrum Opera. Er is in ieder geval nooit een vergunning afgegeven voor de zaak, die inmiddels een nieuwe eigenaar heeft.
Desondanks is het gesprek op het stadhuis essentieel voor de rest van het onderzoek. Het koppelen van Akyol aan Yilmaz door Davituliani, is de eerste aanleiding geweest voor de recherche om de telefoon van Akyol voor zeker een half jaar af te tappen. In die periode horen ze hem zeggen dat er bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018betaald is voor stemmen, en aan Rachid Guernaoui vragen wanneer de jaarlijkse subsidies voor een Turks-Azerbeidjaanse stichting worden overgemaakt.
En in dezelfde tijd knokt De Mos, weliswaar conform het coalitieakkoord, in het college voor meer nachtontheffingen, waarvan er twee ten goede komen aan het zalencentrum van de broers Akyol. Redenen voor de recherche om ook Atilla Akyol en later Richard de Mos te gaan af luisteren en om, op 1 oktober 2019, binnen te vallen op het stadhuis.
Dat er een corruptieonderzoek liep werd dus op 1 oktober 2019 duidelijk. Toen waren er invallen bij De Mos en de andere verdachten. Een dag later spatte het college waarin Hart voor Den Haag/Groep de Mos zat uiteen en werd er een motie van wantrouwen tegen de wethouders De Mos en Guernaoui aangenomen. Zij namen vervolgens ontslag. Inmiddels is De Mos weer fractievoorzitter van zijn partij in de Haagse gemeenteraad.
AD 07.02.2021 Axel Veldhuijzen, chef van AD Haagsche Courant schrijft wekelijks een commentaar over het nieuws. Deze keer schrijft hij over het boek van Richard de Mos ‘Mijn Verhaal.’
Richard de Mos heeft een boek geschreven. Misschien had hij dat alleen niet moeten uitgeven. Hij is zonder twijfel de meest spraakmakende Haagse politicus van de afgelopen decennia. Hij zegt wat hij denkt en doet wat hij zegt. Dat maakt hem voor velen ook zo sympathiek.
Maar in zijn deze week verschenen boek ‘Mijn Verhaal’ maakt de lezer ook kennis met een andere De Mos. Waar de lijsttrekker van Hart voor Den Haag en Code Oranje zich publiekelijk altijd heel toegankelijk en aimabel presenteert, is dit boek vooral het verhaal van een rancuneuze politicus zonder zelfinzicht.
Bootreisje
De rechter zal bepalen of De Mos zijn sponsors en vrienden heeft bevoordeeld. In zijn boek, dat een even eenzijdige als lezenswaardige versie van het strafdossier is, somt De Mos wel wat zaken op die op zijn minst opmerkelijk zijn te noemen: de door vrienden geregelde huiskraan voor zijn deur die pas na de politie-inval werd betaald, het bootreisje met vastgoedjongens en het gebruiken van projectontwikkelaars als politiek adviseurs.
Voor één kapitale fout werd De Mos behoed. Toen de eigenaar van het bevriende horecabedrijf De Opera (die van de nachtvergunningen) hem een gratis vloer voor zijn woning aanbood, was het de vriendin van de politicus die het beter vond dat hij dit geschenk niet aannam. Zo’n advies had Richard de Mos de afgelopen jaren wel wat vaker mogen krijgen.
In zijn boosheid bij het schrijven rekent De Mos genadeloos af met alles en iedereen, aldus Axel Veldhuijzen.
De flamboyante beroepspoliticus die volgens eigen zeggen onbemiddelbaar op de arbeidsmarkt was nadat hij van de PVV-lijst was gegooid, laat in zijn boek steeds zien dat zijn bedoelingen meestal goed zijn, maar de uitwerking van zijn plannen vaak ondoordacht.
In zijn boosheid bij het schrijven rekent De Mos genadeloos af met alles en iedereen, ook met loyale ambtenaren. Dat maakt hem niet sympathieker of betrouwbaarder. Het was daarom beter geweest als ‘Mijn Verhaal’ na het schrijven in een la was blijven liggen. Kennelijk heeft niemand dat hem geadviseerd.
AD 06.02.2021 Met een vuistdik boek heeft Richard de Mos zijn frustraties van zich afgeschreven. Na een week van publicaties over Mijn Verhaal blijft het de vraag of het wel verstandig is om zo mededeelzaam te zijn over de zware verdenkingen van corruptie en omkoping. ,,Hij heeft nu al zijn kaarten op tafel gelegd.’’
Het is warm en druk in het kale zaaltje op het Haagse stadhuis. Tal van partijgenoten van Richard de Mos zijn afgekomen op de presentatie van Mijn Verhaal, het boek van 352 pagina’s dat de voorman van Hart voor Den Haag/Groep De Mos deze week het licht liet zien.
Het lijkt deze woensdag een demonstratie van eensgezindheid. Een boodschap aan de buitenwacht: hier staan ze pal achter ‘Onze Ries’ en pal achter het boek, waarin de politicus zich pagina na pagina verweert tegen het grote rijksrechercheonderzoek naar hem, twee partijgenoten en vijf lokale ondernemers. En tegen de daaropvolgende verdenking van omkoping, van ambtelijke corruptie en van de deelname aan niet één, maar twee criminele organisaties.
‘Uniek’, noemt advocaat Peter Plasman het werk van zijn charismatische cliënt. Bij zijn weten is het niet eerder voorgekomen dat een verdachte in een strafzaak zich in een boek verdedigt tegen alle aantijgingen, terwijl een rechtbank zich nog over de zaak zal moeten buigen.
Prematuur
Na alle artikelen die de afgelopen week in kranten en op nieuwswebsites over Mijn verhaal verschenen, is het een van de vragen die blijven hangen: Is het wel verstandig, dat wat premature, vuistdikke boek waarin Richard de Mos het halve strafdossier beschrijft, met naam en toenaam van iedereen die voorbijkomt? Doet die publicatie niet meer kwaad dan goed?
Uit juridisch oogpunt mogelijk wel, zo vermoedt strafadvocaat Sidney Smeets van Spong Advocaten. Hij gaat niet specifiek in op het boek van De Mos, maar zegt wel dat hij doorgaans cliënten afraadt om zelf in de publiciteit te treden. ,,Over het algemeen is een rechtbank er niet van gecharmeerd als een dossier op straat komt te liggen, voordat ze er zelf een oordeel over heeft kunnen vellen. Zeker niet als er verklaringen van anderen – met naam en al – in voorkomen. Dat schaadt de privacy.’’
Een dik boek met een eigen interpretatie van al het onderzoekswerk kan nog gevoeliger liggen: ,,De rechtbank heeft alle informatie’’, zegt advocaat Smeets. ,,Als je daar nogal selectief zaken uit haalt en in de media brengt, dan ben je bezig de publieke opinie te beïnvloeden.’’
Strafmatiging
In hun beroepseer aangetaste rechters zijn dan niet het enige probleem. Met het zelf opzoeken van de media kan een verdachte in een strafzaak de kans op een lagere straf verspelen. Het is een belangrijke reden dat advocaten hun cliënten op het hart drukken publicitair te zwijgen.
,,Als er op televisie veel over je wordt gepraat en in kranten veel over je wordt geschreven, dan kan dat strafmatiging opleveren, maar dan moet je niet zelf de publiciteit opzoeken’’, zegt Smeets.
Ik heb niets te verbergen, aldus Richard de Mos.
Of De Mos zich daar druk over maakt is, zeer de vraag. Overtuigd als de politicus is van zijn onschuld, van de ‘hetze van het Openbaar Ministerie’ tegen hem en zijn succesvolle lokale partij, gaat hij uit van vrijspraak, of zelfs een sepot van de zaak. ‘Ik heb niks te verbergen’, is zijn credo vanaf de dag dat de rijksrecherche een inval deed in zijn wethouderswerkkamer en woning.
Tegengas
Theo de Roos heeft er begrip voor dat De Mos het beeld wil corrigeren dat het OM met de voorlopige aanklacht van de lokale politicus en zijn kompanen gecreëerd heeft. ,,Hij is een bekende Hagenaar en een bekende Nederlander die volop in de schijnwerpers staat en dan dit over zich heen krijgt’’, zegt de voormalig advocaat en voormalig raadsheer van het gerechtshof in Den Bosch. ,,Dan snap ik dat boek wel. Maar of het tactisch handig is, kun je je afvragen.’’
Het risico van het boek is dat het OM ermee aan de haal gaat, aldus Peter Plasman.
In plaats van te reageren op wat de aanklager aanbrengt, legt De Mos nu al zijn kaarten op tafel, stelt De Roos. Dat ziet ook de advocaat van de lokale politicus in. ,,Het risico van het boek is dat het OM ermee aan de haal gaat’’, zegt Peter Plasman bij de presentatie in het stadhuis.
Toch heeft de raadsman niet overwogen om zijn cliënt het boek af te raden. ,,De Mos wil verder met zijn leven. Hij kan niet jarenlang wachten tot er eindelijk een proces komt. Hij redeneert als een politicus en wil verder als politicus. Dan zul je dus tegengas moeten geven.’’
Roeptoeteren
Het is een strategie die ingaat tegen de algemene wijsheid die zegt ‘wie geschoren wordt, moet stil zitten’. Die zegt dat roeptoeteren bij reputatieschade niet het beste verweer is. Toch is men ook in de wereld van imagodeskundigen niet altijd overtuigd van de tactiek van het zwijgen.
Journalisten gaan graven, ze blijven over de kwestie schrijven, aldus Zabeth van Veen.
,,Dat denkt men vaak. Maar een mogelijke strafzaak blijft je als politicus achtervolgen’’, zegt Zabeth van Veen van ImagoMatch. ,,Journalisten gaan graven, ze blijven over de kwestie schrijven. Dan is het niet verstandig om stil te zitten. De Mos heeft niets te verliezen. De verdenkingen liggen op straat. Dan kun je het beetje regie dat je nog hebt het best in eigen hand houden.’’
Met zijn boek kan hij begrip kweken, zegt Van Veen. ,,Zijn boodschap: ‘Ik doe het allemaal voor de ondernemers, voor de stad en niet voor mezelf’ zou kiezers kunnen overtuigen. Die zeggen wellicht: Je moet ook onorthodox zijn, je moet langs het randje schuren. Deze man snapt dat.’’
Ombudspolitiek
Het is precies waarop Richard de Mos hoopt. Als lijsttrekker van de nieuwe landelijke partij Code Oranje koos hij voor de vlucht vooruit. De zogenoemde ombudspolitiek die hem groot maakte in Den Haag, wil hij, met onder anderen zijn advocaat als medekandidaat, in de Tweede Kamer voortzetten. En voor een zetel hoeft hij heus niet iedereen te overtuigen van zijn verhaal.
Ik laat het oordeel geheel aan de lezers, aldus Richard de Mos.
Op de vraag wie er gebaat is bij een nadrukkelijk eenzijdig boek als Mijn Verhaal is het antwoord van de politicus veelzeggend: ,,Ik laat het oordeel geheel aan de lezers. Een GroenLinks-stemmer zal wellicht niet enthousiast worden van mijn boek, andere kiezers misschien wel.’’
Afbreuk
Of hem dat genoeg helpt? Politicoloog Joost van Spanje benadrukt dat nieuwe partijen in Nederland bijna altijd gedoemd zijn te mislukken. Negentig procent haalt de Tweede Kamer niet. Ook is er op rechts bar weinig ruimte, met naast de VVD al de PVV, Forum voor Democratie en nieuwkomer JA21 die in verschillende peilingen de kiesdrempel weet te halen.
De verdenking van het OM doet verder afbreuk aan de kansen van De Mos en Code Oranje, stelt Van Spanje. ,Dat weten we uit onderzoek. Het is een bijkomend probleem.’’ En zijn boek dan? ,,Ach, wie gaat er voor de verkiezingen van 17 maart nog een dik boek lezen van een politicus?”
AD 03.02.2021 De Haagse horeca-adviseur John Poen bevond zich de afgelopen dagen in het oog van de storm. Na het verschijnen van Mijn verhaal, het boek van Richard de Mos, stond hij opeens te boek als de aanstichter van het grote rechercheonderzoek naar de Haagse politicus. Als informant zelfs.
,,Mijn leven is ingestort, verzucht Poen. ,,Ik ben zakelijk en privé keihard geraakt. Het voelde als de hel op aarde.’’
Poen kreeg vorige week een telefoontje van een journalist, vertelt hij: ‘U staat in het boek van De Mos’. Een geintje, dacht ik nog. Maar ik kreeg wat passages te horen en schrok me rot”, vertelt hij. ,,Ik dacht: nu kan ik het wel vergeten met mijn baan.”
John Poen adviseert horecabazen, ondernemers in de Haagse regio en daarbuiten. Hij helpt ze met de bureaucratische rompslomp die aan het verkrijgen van vergunningen en aan contracten met brouwers kleeft. Hij is een oliemannetje.
En dan word ik afgeschilderd als een verklikker!, aldus Poen.
,,Het is werk achter de schermen, daarom hoef ik ook niet zo in de openbaarheid. En zeker niet zoals nu, natuurlijk. Ik krijg geregeld vertrouwelijke informatie onder ogen: salarissen, afkoopsommen voor bedrijven. Integriteit en betrouwbaarheid zijn alles in mijn werk. En dan word ik afgeschilderd als een verklikker!”
Niet alleen zakelijk, ook privé viel het niet mee. Een voorbijganger maakte hem uit voor ‘verrader’. Op sociale media ging een foto van hem rond, met de tekst ‘Dagboek van een informant: hoe een kale nietsnut met leugens een hele stad op tilt zet’. ,,Ik heb toen aangeklopt bij Jake Hampel, een vriend. Die heeft beveiliging voor mijn gezin kunnen regelen.”
Observatieteam
Even kort de feiten op een rij: in het boek van De Mos krijgt Poen op basis van het strafdossier de rol van informant toebedeeld. Hij zou een ambtenaar hebben verteld dat er in Den Haag vergunningen te koop zijn voor 15.000 euro per stuk, mogelijk via Groep de Mos. Bij brasserie MaZo in het stadhuis heeft hij een gesprek met een raadslid dat door een observatieteam van de recherche blijkt te worden gevolgd. Het onderzoek naar De Mos en co. is geboren.
Maar John Poen ontkent dat hij de Haagse ambtenaar over het vermeende vergunningenschandaal heeft getipt. ,,En dat bevestigt deze man in een telefoongesprek met mij”, benadrukt Poen. Tijdens het gesprek bij MaZo had hij ook geen idee dat er over de kwestie een integriteitsmelding was gedaan. Het recherchewerk om hem heen ontging hem volledig.
Poen vindt het lastig om anderen te kapittelen. De ambtenaar die de vergunningenkwestie volgens hem aan de orde stelde en daarmee het onderzoek naar De Mos, twee partijgenoten en vijf lokale ondernemers bewust of onbewust aan het rollen bracht, is de integriteit zelve, bezweert hij zelfs. ,,Hij is een buitengewoon vriendelijke man bovendien.”
Om zijn gelijk te kunnen bewijzen voelde hij zich wel genoodzaakt het recente telefoongesprek met de vriendelijke ambtenaar op te nemen: ,,Er was helaas geen andere manier”, verzucht Poen. ,,Het kan zijn dat deze man onder druk is gezet door anderen. Het is niet uitgesloten dat De Mos gelijk heeft als hij zegt dat er sprake is van een hetze.”
Regeling
John Poen voelt zich sinds gisteren wat rustiger, vooral dankzij de regeling die hij trof met De Mos waardoor een kort geding over het boek werd afgeblazen. De Mos belooft een tweede druk van zijn boek aan te passen. Ook verklaart hij naar aanleiding van het opgenomen telefoongesprek dat het onwaarschijnlijk is dat de Poen een informant is.
De horecaman wilde aanvankelijk ook niet naar de rechter om het boek van De Mos. ,,Ik ben juist een fan van zijn partij. Maar ik kon niet anders. Ik moest zowel privé als zakelijk voor mijzelf opkomen. Het gaat om eerherstel.”
AD 02.02.2021 Het kort geding over Mijn verhaal, het boek van Richard de Mos gaat niet door. Horeca-adviseur John Poen en de Haagse politicus hebben vlak voor het begin van de rechtszaak om 10.00 uur een regeling getroffen.
In het boek is John Poen de aanstichter van het rechercheonderzoek naar De Mos, twee partijgenoten en enkele Haagse ondernemers. ,,Mijn cliënt heeft zich daarbij gebaseerd op processen-verbaal in het strafdossier en had geen eigen wetenschap‘’, zegt advocaat Plasman. ,,Een recente geluidsopname roept vraagtekens op‘’, zegt Richard de Mos.
De partijen zijn overeengekomen dat het boek van de Mos nu niet wordt aangepast. Wel komt er bij een tweede druk een toevoeging.
De Haagse politicus schreef in zijn boek dat Poen een gemeenteambtenaar had verteld dat er in Den Haag mogelijk vergunningen werden verkocht voor 15.000 euro per stuk. En dat dat wellicht via de partij van De Mos ging. Het was het begin van het rijksrechercheonderzoek dat heeft geleid tot de aanklacht tegen De Mos van corruptie en omkoping.
‘Verrader’
Horeca-adviseur Poen beweert dat niet hij, maar de gemeenteambtenaar waar hij destijds mee in gesprek was, is begonnen over vergunningen die in Den Haag mogelijk te koop waren voor 15.000 euro per stuk. Dat zou hij twee keer tegenover de rijksrecherche hebben verklaard. Ook weigerde hij het getuigenverslag bij de rijksrecherche te ondertekenen.
Als Poen de waarheid spreekt, is het interessant om uit te zoeken hoe de Rijksrecherche dan aan de informatie komt die ze heeft verstrekt, aldus De Mos.
Richard de Mos: ,,Ik heb Poen in Mijn verhaal een informant genoemd op basis van de processen-verbaal die de rijksrecherche onder ambtseed heeft opgemaakt. Als Poen de waarheid spreekt, is het interessant om uit te zoeken hoe de Rijksrecherche dan aan de informatie komt die ze heeft verstrekt. Zeker nu het recent opgenomen telefoongesprek tussen de ambtenaar en horeca-adviseur Poen grote vraagtekens oproept.”
Horeca-adviseur John Poen is enorm blij en opgelucht dat De Mos nu ook de lezing van het OM betwijfelt. Hij vreesde niet meer aan de bak te komen na de ‘beschuldiging’. Ook werd de adviseur op straat en via sociale media uitgemaakt voor ‘verrader’ en vreesde hij voor erger.
OmroepWest 02.02.2021 Het kort geding dat horeca-adviseur John Poen tegen Richard de Mos heeft aangespannen is van de baan. Poen en De Mos hebben overeenstemming bereikt over een aanpassing van het boek ‘Mijn Verhaal’ van De Mos in de tweede druk. Nu hoeft het boek niet te worden aangepast. Poen eiste een rectificatie omdat De Mos schrijft dat het corruptieonderzoek naar zijn partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos begon met een tip van Poen. Maar Poen zegt dat er sprake is van een misverstand.
In het boek van De Mos staat dat het onderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos is gestart nadat een ambtenaar aan de bel trok omdat hij van Poen zou hebben gehoord dat er bij de gemeente Den Haag horecavergunningen te koop waren voor 15.000 euro. Dit heeft De Mos opgemaakt uit het strafdossier dat hij van justitie heeft gekregen.
Maar Poen zei eerder al tegen Omroep West dat de ambtenaar hem verkeerd zou hebben begrepen, dus dat er vals alarm zou zijn geslagen. Volgens Poen wordt hij hierdoor nu gezien als verrader in de horecawereld, waar zich veel Groep de Mos-aanhangers begeven. Zo gaat er een foto rond met een balkje voor zijn ogen en de tekst ‘Dagboek van een informant: hoe een kale nietsnut met leugens een hele stad op tilt zette’.
Kou uit de lucht
Poen eiste daarom een rectificatie van De Mos. Inmiddels is de kou uit de lucht. In een gezamenlijke verklaring erkennen de twee dat De Mos de term ‘informant’ heeft gebruikt op basis van het proces-verbaal van onder andere de ambtenaar die aan de bel trok en niet omdat hij daar zelf weet van had. Bovendien heeft Poen aan De Mos een geluidsopname laten horen waarin de betreffende ambtenaar erkent dat Poen verkeerd is begrepen.
‘Ik heb Poen in ‘Mijn Verhaal’ informant genoemd op basis van de processen-verbaal die de Rijksrecherche onder ambtseed heeft opgemaakt. Poen ontkent dit nu. Als Poen de waarheid spreekt, is het interessant om uit te zoeken hoe de Rijksrecherche dan aan de informatie komt die zij heeft verstrekt’, zegt De Mos. ‘Mijn advocaat Peter Plasman en ik zetten daarom grote vraagtekens bij de start van het onderzoek. Zeker ook nu een recent opgenomen telefoongesprek tussen Poen en de ambtenaar die het onderzoek mede heeft aangezwengeld vraagtekens oproept.’
Den HaagFM 02.02.2021 Bijna kon Richard de Mos niet meer bij Den Haag FM aanschuiven vanwege het kort geding dat tegen hem was aangespannen door horeca-adviseur John Poen. Dat zou vandaag om 10:00 uur plaatsvinden, maar is op het laatste moment ingetrokken. De twee zijn tot een schikking gekomen over de tweede druk van De Mos’ boek ‘Mijn Verhaal’, dat vrijdag uitkwam. Bij Haags Bakkie reageert hij: ‘Het verhaal blijft zoals het is.’
In ‘Mijn Verhaal’ schrijft De Mos dat een ambtenaar naar aanleiding van een tip van Poen aan de bel trok met het bericht dat de gemeente horecavergunningen verkocht voor 15.000 euro. De Mos had dit opgemaakt uit het strafdossier dat hij van justitie kreeg. Poen zou hierdoor als verrader worden gezien en beschimpt worden in de horecawereld en eiste een rectificatie.
Vraagtekens
De Mos en Poen zijn vanochtend tot overeenstemming gekomen. Mediapartner Omroep West berichtte dat zij in een gezamenlijke verklaring erkennen dat De Mos de term ‘informant’ heeft gebruikt op basis van het proces-verbaal van onder andere de ambtenaar die aan de bel trok en niet omdat hij daar zelf weet van had. Ook heeft Poen hem een geluidsopname laten horen waarin de betreffende ambtenaar erkent dat Poen verkeerd is begrepen.
Naar aanleiding daarvan besluit De Mos om Poen tegemoet te komen door in de tweede druk van zijn boek ook zijn kant van het verhaal te belichten. De rest wil hij echter laten zoals het is. ‘Ik heb mijn informatie uit de processen verbaal die onder ambtseed door de Rijksrecherche zijn opgemaakt,’ vertelt De Mos aan Den Haag FM. ‘Poen ontkent dit. Als hij de waarheid spreekt, dan is dat nogal wat.’
Het is een zaak waar De Mos overigens graag in zou duiken. ‘Mijn advocaat en ik zetten wel degelijk vraagtekens bij het onderzoek van de Rijksrecherche. Het staat allemaal zwart op wit, dus als het niet klopt hebben ze wat uit te leggen.’
Bulldozer
In zijn boek neemt De Mos geen blad voor de mond. ‘Gisteren kwam er bericht dat ik kritisch ben en dat ik mensen bij naam noem. Dat klopt, maar ik ben ook lief voor mensen die goed voor me zijn geweest.’ Ook wilde hij met dit boek reageren op het corruptieonderzoek door de Rijksrecherche. ‘De zware verdachtmakingen weerleg ik. Verder is het aan de kiezer en lezer om te oordelen.’
De eventuele terugslag die hij kan verwachten van verschillende belanghebbenden probeert De Mos naast zich neer te leggen. ‘Mensen hebben zo veel over me gezegd. Ik ben overreden met een bulldozer en die is daarna nog even in zijn achteruit gezet. Mag ik dan ook even mijn verhaal doen?’
‘Het begin van iets moois’
Wel geeft De Mos aan dat ook hij niet onaantastbaar was als het gaat om alle commotie. ‘Het was ook zwaar. Ik ben een paar weken van het padje geweest en mijn relatie leed eronder. Wat dat betreft ben ik net een mens,’ grapt hij. ‘Dat verdriet heb ik ook van me af kunnen schrijven, dus het werkte ook therapeutisch.’
Tot nu toe heeft de Mos vooral goede reacties mogen ontvangen. ‘Ik hoorde dat ambtenaren het al volop hebben besteld en van sommige heb ik appjes gehad dat ze zich erin herkennen. Ik vond het heel leuk om het boek te schrijven, dus misschien is dit het begin van iets moois.’
AD 01.02.2021 Ze zijn vrienden van ex-wethouder Richard de Mos, maar ook adviseur, donateur of ‘meedenker’. Volgens het OM is de relatie tussen De Mos en leden van zijn klankbordgroep corrupt. In zijn nieuwe boek gaat De Mos zelf de dossiers langs. Over een hijskraan, boottochtjes en een nieuwe vloer. ,,Ik had mijn wethouderspet op moeten zetten.”
Het was zo’n moment dat de meeluisterende rijksrechercheurs vast dachten: bingo. Beet. Het is 27 juni 2019 als Richard de Mos van zijn klusjesman hoort dat hij een grote hijskraan nodig heeft om een nieuwe schuifpui in zijn tuin te krijgen, aan de achterkant van het huis. De pui moet over het dak
Wethouder De Mos doet dan wat hij standaard doet als er een probleem is: een hulplijn inschakelen, de telefoon pakken, iets regelen. Hij belt een vastgoedbekende. ,,Ik heb misschien een superstomme vraag”, horen de agenten die al sinds 2018 onderzoek doen naar corruptie in en rond de politieke partij Groep de Mos/Hart voor Den Haag.
,,Nou moet ik zo’n kraan hebben om de schuifpui over mijn huis heen te tillen. Heb jij daar een adresje voor?” Aan de andere kant van de lijn antwoordt Michel Zaadhof van NU Projectontwikkeling, hij is ook bestuurslid van Groep de Mos en lid van de ‘klankbordgroep’: ,,Ja, dat kunnen we wel regelen.”
Op 8 augustus wordt de straat van de eerste locoburgemeester in de Haagse Vruchtenbuurt tijdelijk afgezet en arriveert de hijskraan die de schuifpui op de plek takelt.
De Mos vraagt aan Zaadhof wat het ding moet kosten (865,15 euro), maar de rekening komt maanden later, ‘kruist de invallen’ van oktober, in november betaalt De Mos de factuur.
De hijskraan voor een dag is een gift, oordeelt het OM volgens De Mos in zijn boek Mijn verhaal. Niet meer dan een ietwat vertraagde factuur, vindt de politicus zelf. Het zoveelste gevalletje niks aan de hand, zo leest het pagina na pagina in de alternatieve pleitnota waarin de populaire politicus – hij wil met Code Oranje de Tweede Kamer in, Johan Derksen is ‘ambassadeur’ – probeert af te rekenen met de verdachtmakingen.
De rijksrecherche onderzoekt al jaren corruptie en omkoping rond de partij van de volksheld en verkiezingswinnaar (2018) uit Den Haag. Er is geld gestort, er zijn campagnefilmpjes en advertenties gemaakt en betaald, en in ruil daarvoor is geheime informatie gelekt, kregen ondernemers een voorkeursbehandeling en vergunningen, zo meldde het OM eerder.
Dit zegt De Mos er nu zelf over
Richard de Mos vindt dat het OM zijn zaak moet ‘seponeren’: ,,Ze hebben me met een gigantische zet voor de bus gegooid.” ‘Ze’ zijn politieke opponenten, media, ambtenaren: iedereen die vragen stelde of kritiek leverde op nauwe banden tussen De Mos en ondernemers krijgt ervan langs in het boek.
Zijn partij deugt, is De Mos’ boodschap, er is geen voor-wat-hoort-wat-politiek, hij stemde ook tegen de belangen van donateurs, hij is er zelf geen cent beter van geworden, andere collegeleden waren telkens betrokken: ,,Dan maakt het OM een heel grote zaak van het plan voor afschaffen erfpachtsuppletie. Dat plan komt van Edwin Jansen ja, en wij voerden het in ons programma in en het kwam in het coalitieakkoord. Maar dat is generiek goed voor de huizenmarkt, dat is niet alleen voor Jansen winst. Die nachtvergunningen idem: vijf mensen kregen er een, vijf aanvragen lagen er. Niemand had extra voordeel.”
De Mos zegt nooit ‘iets te doen of te laten’ onder druk van donateurs: ,,Dan zeggen ze dat ik een pand voor Di-rect regel voor vriend Jansen. We willen Di-rect in de stad houden, logisch toch? De deal heb ik verder niet begeleid, ik jaagde het alleen aan, net als bij parkeergarage De Zeeheld.”
Dat hij soms ‘trots’ appt of spreekt tegenover ondernemers is ‘logisch’: ,,Je showt winstpunten toch, tuurlijk doe je dan trots naar je donateurs.
Het enige spannende vind ik die vloer: daarvan had ik meteen moeten zeggen ‘joh, Atilla, top, maar dat doen we beter niet’. Maar ik stond daar in m’n korte broekie tijdens m’n vakantie op mijn eigen zolder. Hij is ook gewoon een kameraad van me, hè.”
Wat justitie na langdurig onderzoek – inclusief telefoontaps, afluisteroperaties in een Haagse restaurant, het doorspitten een bult mail- en appverkeer en verhoren van verdachten en getuigen – als corrupt beschouwt, is volgens De Mos niets meer dan een logisch gevolg van zijn onorthodoxe, daadkrachtige ‘ombudspolitiek’ van een ‘wij regelen het-partij’.
De rechercheurs zien een kleine club ondernemers, verzameld in de ‘klankbordgroep’, die als schaduwmacht opereert. De ondernemers denken mee, krijgen collegeplannen te lezen voor publicatie, adviseren De Mos bij belangrijke plannen en besluiten, maar steunen zijn partij ook financieel. En ze zitten eerste rang.
De klankbordgroep lijkt voor de partijleider zelfs belangrijker dan de gekozen volksvertegenwoordigers: na de verkiezingsoverwinning in 2018 – Groep de Mos wordt met acht zetels in één klap de grootste – komt de partijleider eerst samen met de ondernemers en pas daarna met zijn nieuwe fractie.
Informatie uit college-onderhandelingen belandt bij de meedenkgroep, het heikele besluit over extra miljoenen voor het cultuurpaleis in het Haagse Spuikwartier gaat éérst langs twee bevriende ondernemers. Nieuwe erfpachtregels en een plan voor huisvestingsverordening worden ook vroegtijdig voorgelegd.
Zo wordt De Mos serieus beïnvloed door de donateurs, redeneert het OM volgens het boek, en hebben de partijbaronnen voordeel van voorkennis via hun directe lijnen met het stadhuis. Plannen die hen goed uitkomen en geld opleveren – nachtvergunningen, een erfpachtkorting – halen het verkiezingsprogramma en het coalitieakkoord. Kassa voor de kleine kring van intimi? ‘Goed voor de hele stad’, luidt het verweer van de politicus.
Partij
Van donaties profiteert vooral de partij. Bevriende ondernemers geven royaal: een advertentiecampagne van dik 30.000 euro in huis-aan-huis-kranten wordt door Atilla Akyol in het verkiezingsjaar direct afgetikt bij die kranten. De Mos schrijft: ,,Het uiteindelijke bedrag voor de advertorials is 31.859 euro.
Goedzak Akyol betaalde nog eens bijna 2.000 euro meer dan.” Akyol – zelf ook verdachte – is eigenaar van zalencentrum Opera, de informele huiskamer van de partij, en al jarenlang een goede vriend van De Mos. Dit zijn geen kinderachtige bedragen: het totale campagnebudget van de partij lag rond een ton in het jaar dat De Mos glansrijk de verkiezingen in Den Haag won (hij steeg van 3 naar 8 zetels). Alleen de VVD beschikte over een vettere campagnekas.
Vastgoedondernemer Dennis Buis – ook verdachte, zo blijkt nu – van NU Projectontwikkeling stort in verkiezingsjaar 2018 en 2019 in totaal meer dan 50.000 euro in de partijkas van De Mos. Volgens De Mos zelf is dat alles in de haak, zo herhaalt hij steeds in zijn kenmerkende retoriek – over ‘luistervinken’ van de rijksrecherche, en ‘Zoete Lieve Gerritje’ die het niet betalen kan, opponenten van politiek en media die hem willen ‘slopen’.
Maar het OM slaat juist aan op spontane uitspraken van De Mos, die niet bedacht zijn of achteraf beschreven. ‘Je moet natuurlijk niet zeggen dat ik je getipt heb’, zegt hij bijvoorbeeld tegen Akyol nadat de omstreden nachtvergunningen verstrekt zijn in het voorjaar van 2019. Ook zegt de partijleider: ‘Ik heb er heel erg voor moeten knokken, maar nu is het geregeld’.
En als een zakenrelatie van een donateur een vergunning voor een uitbouw bij zijn huis wil, krijgt hij later van wethouder De Mos zelf te horen dat het ‘geregeld’ is. Als vastgoedvriend Edwin Jansen (ook verdachte, ook van NU Projectontwikkeling) in ruil voor behoud van parkeerplaatsen in garage De Zeeheld elders in de stad 60 woningen ontwikkelen, biedt De Mos deze deal bij collega-wethouders aan als een ‘herenakkoord’.
Als De Mos via diezelfde Jansen hoort dat de band Di-rect een gemeentepand wil kopen, appt hij de vastgoeddirecteur van de gemeente dat hij ‘de bieding graag gehonoreerd wil zien’. Na het corruptieonderzoek is de koop overigens niet doorgegaan.
De verstrengeling tussen De Mos en de ondernemers is innig, zo blijkt uit het boek. Als het OM de zaak doorzet moet de rechter oordelen of zijn handelen vooral in ‘het grijze gebied’ valt of daadwerkelijk corrupt is, weet hoogleraar criminologie Hans Nelen (Universiteit Maastricht) desgevraagd: ,,De verstrengeling die hij beschrijft maakt hem kwetsbaar”, zegt Nelen, corruptie-expert, na het horen van de beschreven feiten. ,,Uit integreitsoogpunt zeg je al snel: dit is niet goed. Maar strafrechtelijk ligt de lat hoger: waar kun je aantonen dat een politicus een tegenprestatie levert voor een donatie? Dat zal moeten blijken.”
Dat andere politici ‘overal bij waren’, zoals De Mos steeds beweert, zegt daarbij weinig, weet Nelen: ,,Dat anderen meekeken of besloten zegt niks over het feit dat jij erbij was toen de boel voorgekookt werd. De zaak-Van Rey liet dat ook zien. Van Rey deed voortdurend ‘integriteitsmeldingen’ in zijn college en hield zich soms afzijdig bij een besluit dat een eigen belang raakte. Dat is niet genoeg. De vraag is: ontstaat er een klimaat waarbij je beïnvloed wordt, anderen voortrekt, je machtspositie misbruikt.”
Persoonlijk profijt beschrijft het boek in drie gevallen. Daarover meldt De Mos’ advocaat Peter Plasman (ook kandidaat op de Code Oranje-lijst) in het voorwoord dat het om twee boottochtjes en een hijskraan gaat: ,,Al met al schamele verdiensten voor een wethouder die in de ‘grootste corruptiezaak ooit’ deelnemer aan twee criminele organisaties en mensensmokkelaar zou zijn.”
Bijna beleeft het OM overigens weer zo’n bingo-moment als vriend Atilla Akyol diezelfde zomer bij De Mos thuis naar de nieuwe zolder komt kijken na een verbouwing. Atilla vindt de ‘goedkope Ikea-vloer’ in huize-De Mos maar niks en biedt de politicus een restant aan van een vloer uit zijn zalencentrum. Wat moet je ervoor hebben, vraagt De Mos nog. Niks joh, antwoordt Atilla, hij heeft het toch over. ‘Niet handig’, vindt De Mos zelf. ,,Ik had mijn wethouderspet op moeten zetten en meteen moeten zeggen dat ik zulke giften niet aanneem.”
De vloer wordt overigens niet geleverd: zijn vriendin waarschuwt De Mos dat het niet kosjer is om zo’n vloer aan te nemen. ‘En al zou de vloer wel gelegd zijn, dan nog is nergens een verband aan te tonen tussen een door mij verleende gunst en een door Akyol gegeven gift’.
Wie is wie in de Haagse corruptieaffaire?
De Haagse corruptieaffaire draait om omkoping, lekken, corruptie en de vorming van twee criminele organisaties. Volgens het OM spanden de politici samen met vijf ondernemers. In ruil voor donaties zouden de lokale ondernemers geheime informatie, vergunningen en een voorkeursbehandeling gekregen hebben.
Wie zijn de verdachten?
Richard de Mos, oprichter en partijleider van Groep de Mos. De voormalige basisschooldocent vertrok ooit bij de PVV, ging solo en werd in 2018 de grootste partij van Den Haag (met acht zetels). De Mos werd na de formatie wethouder Economie, Sport en Buitenruimte en eerste locoburgemeester. Na de inval door de Rijksrecherche moesten De Mos en collega-wethouder Rachid Guernaoui opstappen.
Guernaoui zat lang bij D66 maar stapte op toen hij in 2017 misgreep bij een wethouderspost. De voormalige rijksambtenaar sloot zich daarna aan bij Groep de Mos, in 2018 werd Guernaoui wethouder Financiën, Integratie en Stadsdelen.
Nino Davituliani is raadslid voor Groep de Mos sinds 2018, ze stond op plek vier van de kieslijst. Hiervoor werkte ze bij de Belastingdienst en het ministerie van Binnenlandse Zaken. Davituliani is de partner van Erding Akyol.
Erding is de broer van Atilla Akyol, eigenaar van zalencentrum Opera, die de omstreden nachtvergunningen kreeg van de gemeente. Beide broers zijn ook verdachte. De banden tussen Opera en Groep de Mos zijn innig, zo stond Atilla ook op de kieslijst in 2018, ook organiseerde de partij borrels, diners en campagne-avonden in de zaal.
In juli erkenden vastgoedondernemers Michel Zaadhof en Edwin Jansen (oud-manager van zangeres Anouk) dat zij ook als verdachte zijn aangemerkt door justitie. Beide directeuren van NU Projectontwikkeling zijn bekende sympathisanten van de partij. Zaadhof zat in het partijbestuur, ex-Idols-jurylid Jansen vierde het verkiezingsfeest in 2018 nog uitbundig mee. In het boek onthult De Mos dat ook NU-compagnon Dennis Buis verdachte is. Die naam is nieuw in het onderzoek.
Zaadhof, Jansen en Atilla Akyol schoven ook geregeld aan bij de informele ‘klankbordgroep’ van Groep de Mos, het overlegclubje waar wordt gesproken over actuele dossiers en partijzaken.
Alle betrokkenen ontkennen de beschuldigingen.
AD 01.02.2021 Haags politicus Richard de Mos ‘praat moreel verwerpelijke praktijken goed’, zegt de een. ,,Hij zet zichzelf alleen maar verder buitenspel”, meent de ander. Haagse politici die op het Mijn Verhaal van De Mos reageren, zijn vooralsnog niet heel erg onder de indruk. ,,Ik hoop dat de film beter wordt.”
In zijn boek schrijft politicus Richard de Mos over zijn opkomst, val en opkrabbelen. Vooral gaat het over het strafrechtelijk onderzoek dat momenteel tegen hem, twee partijgenoten en enkele Haagse ondernemers loopt. En dan in de eerste plaats over hoe onterecht de aanklacht van onder meer ambtelijke corruptie en omkoping is.
De politicus baseert zich daarbij op zijn strafdossier, maar dat overtuigt zijn collega’s niet. ,,Het is inderdaad ZIJN verhaal”, zegt bijvoorbeeld fractieleider Frans de Graaf van de Haagse VVD. ,,En ik heb niet de behoefte dat te recenseren.”
Gelezen hebben de meeste Haagse raadsleden het boek nog niet, hooguit passages. Het komt officieel ook pas dinsdag uit. Maar op basis van artikelen die er al over geschreven zijn hebben sommige politici al genoeg gelezen.
Film
,,Wat ik opmaak over wat ik ervan hoor, is dat Richard de Mos zich hiermee nog verder buitenspel zet”, zegt Arjen Kapteijns van GroenLinks ,,De manier dat hij voor zichzelf goedpraat dat hij grote sommen geld aanneemt van bedrijven geeft aan dat zijn morele kompas ernstige gebreken vertoont.” En over het boek: ,,Ik hoop dat de film beter wordt”
Dit is in de lokale politiek nog nooit vertoond, aldus Joris Wijsmuller.
Joris Wijsmuller van de HSP houdt het bij de feiten die nu bekend zijn: 80.000 euro aan verdachte donaties in de corruptieaffaire. ,,Dit is in de lokale politiek nog nooit vertoond”, zegt hij. ,,Maar De Mos doet voorkomen dat het heel normaal is. Laat duidelijk zijn dat dit voor de geloofwaardigheid van stadsbestuurders onacceptabel is.”
,,De Mos denkt blijkbaar dat als hij maar hard genoeg roept er niks verkeerds is aan zijn handelen. En dat zijn achterban er toch wel intrapt”, zegt Adeel Mahmood van Nida.
OmroepWest 31.01.2021 Horeca-adviseur John Poen eist een rectificatie van het boek ‘Mijn Verhaal’ van Richard de Mos. De Mos schrijft dat het corruptie-onderzoek naar zijn partij begon met een tip van Poen. Maar Poen zegt dat er sprake is van een misverstand en dat hij nu wordt beschimpt in de horecawereld. Het kort geding dient dinsdag om 10.00 uur.
Wat vaststaat, is dat het onderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos is gestart nadat een ambtenaar aan de bel trok omdat hij van Poen zou hebben gehoord dat er bij de gemeente Den Haag horecavergunningen te koop waren voor 15.000 euro. Dit is te lezen in stukken van de rijksrecherche. Maar Poen zei eerder al tegen Omroep West dat de ambtenaar hem verkeerd zou hebben begrepen, dus dat er vals alarm zou zijn geslagen.
De Mos vraagt in zijn boek hardop af of Poen niet onder druk is gezet door de recherche om hem en zijn partij er bij te lappen. Volgens Poen en zijn advocaat wordt hij hierdoor nu gezien als verrader in de horecawereld, waar zich veel Groep de Mos-gestemden begeven. Zo gaat er foto rond met een balkje voor zijn ogen en de tekst ‘Dagboek van een informant: hoe een kale nietsnut met leugens een hele stad op tilt zette.’
Onjuiste weergave door ambtenaar
De Mos schrijft in zijn boek ook dat Poen beweert dat er sprake is van een onjuiste weergave door de bewuste ambtenaar, maar doet dit op basis van een verklaring van Poen aan de rijksrecherche die niet door Poen wordt erkend.
Poen en zijn advocaat stellen namelijk allebei dat ze zich niet kon vinden in de verklaring die door de recherche was opgesteld. Poen heeft hem dan ook niet ondertekenend. Zij hadden gewild dat De Mos wederhoor bij Poen hadden gehaald. Via het kort geding hopen ze nu voor elkaar te krijgen dat er een rectificatie wordt opgenomen in het boek, dat dinsdag in de winkels ligt.
‘Nooit mijn advocaat gemaild’
Richard de Mos zegt in een reactie dat Poen ‘via via’ eerder al aan hem heeft laten weten dat hij zich onder druk gezet voelde door de rijksrecherche om een verklaring te tekenen waar hij niet achter stond. ‘Toen heb ik via via terug laten weten dat hij mijn advocaat moest mailen. Dat heeft hij nooit gedaan.’ Desondanks wist Poen niet dat De Mos hem in zijn boek zou noemen.
Waar Poen verder problemen mee heeft, is de volgende passage: ‘En wie is toch die ijverige John Poen? Is dat niet de man die betrokken is bij Feestcafe´ De Admiraal? De nieuwe club die een einde moest maken aan de roerige historie van ‘t Maliehuisje en Club Malie. In maart 2016 was er namelijk een grote inval in ‘t Maliehuisje. Daarbij werden maar liefst zeventien mensen opgepakt en heel wat drugs gevonden. De naam werd aangepast naar Club Malie. Maar ook toen ging het mis. In november 2017 was er opnieuw een inval waarbij drugs werden gevonden.’
Valse verklaring
Poen is inderdaad bedrijfsleider van De Admiraal, maar pas sinds 2019. Met ’t Maliehuisje en Club Malie zegt hij dus niks te maken te hebben.
Richard de Mos zegt verder dat hij zich in zijn boek puur heeft gebaseerd op de stukken van de rijksrecherche. Dat Poen zich niet in zijn verklaring herkent, kan volgens De Mos twee dingen betekenen: ‘Óf Poen probeert zijn straatje schoon te vegen, of de recherche heeft – onder ambtseed – een valse verklaring opgesteld.’ Verder zegt De Mos dat hij Poen nergens mee in verband brengt: ‘Ik stel alleen vragen.’
AD 31.01.2021 De Haagse horeca-adviseur John Poen stapt naar de rechter. Hij eist dat het boek ‘Mijn Verhaal’ van politicus Richard de Mos wordt aangepast. Dinsdag ligt het boek over de opkomst en de val van De Mos, die onder meer wordt verdacht van omkoping en van corruptie, bij de boekhandels.
In ‘Mijn Verhaal’ krijgt John Poen de rol toebedeeld van aanstichter van het strafproces tegen De Mos. Maar de horeca-adviseur bezweert bij hoog en laag dat het verhaal, gebaseerd op het strafdossier, niet klopt. ,,Mijn cliënt is geen informant geweest. We hebben een geluidsfragment om dat te bewijzen’’, zegt advocaat Danny Pieterse.
Pieterse zal nog dit weekeinde een dagvaarding opstellen namens John Poen voor een kort geding dat ‘hopelijk maandag nog’ kan plaatsvinden: ,,Het boek van De Mos uit de handel laten halen wordt op zo’n korte termijn waarschijnlijk lastig. Maar we willen op zijn minst een rectificatie of een bijschrift bij het boek waarin staat dat de informatie over Poen onjuist is.’’
Beschuldiging
John Poen vreest dat hij als horeca-adviseur niet meer aan de bak komt, nu hij ‘publiekelijk en volkomen ten onrechte’ wordt neergezet als de man die het rechercheonderzoek naar Richard de Mos, twee partijgenoten en enkele Haagse ondernemers zou hebben aangewakkerd. ,,Nu al heeft die beschuldiging een bijzonder grote impact op zijn leven’’, zegt advocaat Pieterse.
,,Een voorbijganger riep bijvoorbeeld al ‘verrader’ tegen hem. Op Facebook en in app-groepen gaat zijn naam rond als informant en wordt er een foto geplaatst van zijn gezicht met een balkje voor zijn ogen. Poen vreest voor verdergaande acties. Ik ken hem als een zeer welbespraakt man, nu zit hij erbij als een ellendig hoopje mens.’’
De horeca-adviseur verwijt Richard de Mos dat hij geen wederhoor heeft gepleegd, terwijl daar in dit geval aanleiding voor bestond, stelt zijn advocaat. De voorman van Hart voor Den Haag/Groep de Mos baseert zich namelijk op zijn strafdossier om Poen in ‘Mijn Verhaal’ aan te merken als de man die een ambtenaar van de gemeente Den Haag op de hoogte stelt dat er via de partij van De Mos mogelijk vergunningen te koop zijn bij de gemeente.
Hetze
,,Maar mijn cliënt ontkent dat ten stelligste. Hij heeft dat niet naar voren gebracht. Zijn getuigenverklaring bij de rijksrecherche heeft hij ook niet ondertekend, omdat hij het niet eens was met de weergave van het gesprek”, zegt advocaat Pieterse.
Omdat de rijksrecherche op haar beurt niets wilde aanpassen, greep Pieterse in. ,,Toen heb ik namens mijn cliënt medegedeeld dat hij verdere medewerking zou weigeren en alleen nog een verklaring zou afleggen tegen de rechter-commissaris.”
De eenzijdigheid van ‘Mijn Verhaal’, waarover de advocaat van De Mos in z’n voorwoord spreekt, heeft er volgens de advocaat toe geleid dat er een onjuist verhaal de wereld in is geholpen, met alle gevolgen van dien. ,,Richard de Mos schreef zijn boek om een hetze tegen zijn partij bloot te leggen, maar veroorzaakt nu mogelijk zelf een hetze tegen mijn cliënt.”
15.000 euro
Volgens zijn advocaat heeft John Poen de lezing die nu in het boek van De Mos staat ook al bij een informeel eerste gesprek met de rijksrecherche op het stadhuis ontkend. Hij is het niet die over vergunningen sprak die voor 15.000 euro bij de gemeente Den Haag te koop zouden zijn, maar de gemeenteambtenaar, stelt zijn advocaat.
Pieterse zegt over een geluidsopname, die het standpunt van de horeca-adviseur ondersteunt: ,,De beschuldiging snijdt geen hout en moet in het belang van mijn cliënt uit de wereld worden geholpen. Op deze manier wordt zijn eer en goede naam op ernstige wijze aangetast.”
Aanrader
Richard de Mos benadrukt dat de passages over Poen in het boek gebaseerd zijn op proces-verbaalstukken waaruit hij letterlijk heeft geciteerd. ,,Staat keurig in mijn boek. Een aanrader!‘’ Ook stelt de politicus dat hij afgelopen vrijdag nog door John Poen is gebeld. ,,Hij zei dat-ie zich gigantisch onder druk gezet voelde door de rijksrecherche om mij te beschadigen. Hij wilde graag afspreken om dat nader toe te lichten. En nu dit? Poen heeft mijn telefoonnummer, dus ik hoor het verder wel als hij het anders heeft bedoeld.”
OmroepWest 31.01.2021 Horeca-adviseur John Poen eist een rectificatie van het boek ‘Mijn Verhaal’ van Richard de Mos en gaat een kort geding aanspannen bij de rechter. De Mos schrijft dat het corruptie-onderzoek naar zijn partij begon met een tip van Poen. Maar Poen zegt dat er sprake is van een misverstand en dat hij nu wordt beschimpt in de horecawereld.
Wat vaststaat, is dat het onderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos is gestart nadat een ambtenaar aan de bel trok omdat hij van Poen zou hebben gehoord dat er bij de gemeente Den Haag horecavergunningen te koop waren voor 15.000 euro. Dit is te lezen in stukken van de rijksrecherche. Maar Poen zei eerder al tegen Omroep West dat de ambtenaar hem verkeerd zou hebben begrepen, dus dat er vals alarm zou zijn geslagen.
De Mos vraagt in zijn boek hardop af of Poen niet onder druk is gezet door de recherche om hem en zijn partij er bij te lappen. Volgens Poen en zijn advocaat wordt hij hierdoor nu gezien als verrader in de horecawereld, waar zich veel Groep de Mos-gestemden begeven. Zo gaat er foto rond met een balkje voor zijn ogen en de tekst ‘Dagboek van een informant: hoe een kale nietsnut met leugens een hele stad op tilt zette.’
Onjuiste weergave door ambtenaar
De Mos schrijft in zijn boek ook dat Poen beweert dat er sprake is van een onjuiste weergave door de bewuste ambtenaar, maar doet dit op basis van een verklaring van Poen aan de rijksrecherche die niet door Poen wordt erkend.
Poen en zijn advocaat stellen namelijk allebei dat ze zich niet kon vinden in de verklaring die door de recherche was opgesteld. Poen heeft hem dan ook niet ondertekenend. Zij hadden gewild dat De Mos wederhoor bij Poen hadden gehaald. Via het kort geding hopen ze nu voor elkaar te krijgen dat er een rectificatie wordt opgenomen in het boek, dat dinsdag in de winkels ligt.
‘Nooit mijn advocaat gemaild’
Richard de Mos zegt in een reactie dat Poen ‘via via’ eerder al aan hem heeft laten weten dat hij zich onder druk gezet voelde door de rijksrecherche om een verklaring te tekenen waar hij niet achter stond. ‘Toen heb ik via via terug laten weten dat hij mijn advocaat moest mailen. Dat heeft hij nooit gedaan.’ Desondanks wist Poen niet dat De Mos hem in zijn boek zou noemen.
Waar Poen verder problemen mee heeft, is de volgende passage: ‘En wie is toch die ijverige John Poen? Is dat niet de man die betrokken is bij Feestcafe´ De Admiraal? De nieuwe club die een einde moest maken aan de roerige historie van ‘t Maliehuisje en Club Malie. In maart 2016 was er namelijk een grote inval in ‘t Maliehuisje. Daarbij werden maar liefst zeventien mensen opgepakt en heel wat drugs gevonden. De naam werd aangepast naar Club Malie. Maar ook toen ging het mis. In november 2017 was er opnieuw een inval waarbij drugs werden gevonden.’
Valse verklaring
Poen is inderdaad bedrijfsleider van De Admiraal, maar pas sinds 2019. Met ’t Maliehuisje en Club Malie zegt hij dus niks te maken te hebben.
Richard de Mos zegt verder dat hij zich in zijn boek puur heeft gebaseerd op de stukken van de rijksrecherche. Dat Poen zich niet in zijn verklaring herkend, kan volgens De Mos twee dingen betekenen: ‘Óf Poen probeert zijn straatje schoon te vegen, of de recherche heeft – onder ambtseed – een valse verklaring opgesteld.’ Verder zegt De Mos dat hij Poen nergens mee in verband brengt: ‘Ik stel alleen vragen.’
Poen en zijn advocaat hopen dat het kort geding maandag of dinsdag kan plaatsvinden.
OmroepWest 31.01.2021 Richard de Mos doet in ‘Mijn verhaal’ een boekje open over het corruptieonderzoek, zijn werkwijze als politicus, en zijn omgang met en opvatting over zijn voormalige collega’s op het stadhuis. Hij gaat er in zijn boek bij tijd en wijle met een gestrekt been in. De partijleider van Hart voor Den Haag/Groep de Mos vindt dat hij in zijn recht staat. De Mos: ‘Ik ben neergezet als de Don Corleone van Den Haag en toen is er niemand voor mij gaan staan. Dit is mijn verhaal.’
Voormalig wethouder De Mos is verdachte in een corruptieonderzoek. Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt hem onder andere van ambtelijke corruptie, schending van het ambtsgeheim en lidmaatschap van criminele organisaties. Ook zijn partijgenoten Rachid Guernaoui en Nino Davituliani en een aantal Haagse ondernemers zijn verdachte in de zaak.
Op 1 oktober 2019 werd duidelijk dat het OM de politici en ondernemers op de korrel had. Toen deed de Rijksrecherche een inval in de woningen van de verdachten. Daarna viel op het stadhuis de coalitie met Hart voor Den Haag/Groep de Mos uiteen en namen de wethouders De Mos en Guernaoui ontslag. De Mos is inmiddels als fractievoorzitter teruggekeerd in de Haagse raad en hij is lijsttrekker van de landelijke beweging Code Oranje. Hij heeft aan de hand van zijn strafdossier een boek geschreven over de afgelopen turbulente maanden en wat daaraan vooraf ging.
Wat is het doel van uw boek?
Er is natuurlijk heel veel over mij en mijn partij geschreven. Een ‘trial by media’ heb ik het genoemd. Ik heb heel lang niet kunnen reageren omdat ik bijna een jaar heb moeten wachten voor ik de procestukken van het OM in handen kreeg. De afgelopen zomer heb ik de stukken gekregen en gelezen en nu heb ik mijn verhaal in een boek opgeschreven. De kiezers en lezers kunnen nu oordelen over de waarheid.
U beschrijft dat u een klankbordgroep heeft gevormd om u te adviseren. Drie van deze mensen zijn nu ook verdachte in uw zaak. Dat is onder andere horecaman Atilla Akyol van zalencentrum Opera en verder een aantal vastgoedmannen, zoals voormalig artiestenmanager Edwin Jansen. Hoe bent u tot deze samenstelling gekomen?
Allereerst: het is heel gangbaar dat een politieke partij een klankbordgroep heeft. Bij het formeren van een kabinet bijvoorbeeld zijn er tafels waar er gesproken wordt met lobbyisten, kenners en brancheorganisaties. Ik had een startende partij met een onervaren fractie en daar heb ik mensen omheen willen zoeken met kennis van zaken en een goed stel hersens. Zij hebben mij geadviseerd bij zoiets complex als de coalitieonderhandelingen.
Het waren vertrouwelingen?
Het waren vertrouwelingen van de partij, zoals elke partij vertrouwelingen heeft. Sommige partijen klankborden bijvoorbeeld met oud-voorzitters of de landelijke partijtop. Maar die heb ik niet. Ik heb daarom ge-klankbord met mensen die ik vertrouw en al langere tijd ken. Dat is belangrijk omdat een coalitieonderhandeling een vertrouwelijk proces is met vertrouwelijke stukken. En alles is dus ook in de vertrouwelijkheid gebeurd.
U beschrijft hoe Atilla Akyol als lijstduwer en partijlid tijdens de verkiezingscampagne 30.000 euro uitgeeft aan een reclamecampagne voor Groep de Mos in de huis-aan-huis bladen. Toen ik die 30.000 zag dacht ik wel: dat is een fors bedrag…
Zeker, maar doneren mag en daar zijn we niet geheimzinnig over geweest. De heer Akyol heeft zelf de facturen ontvangen van de huis-aan-huis bladen.
Maar maakt u zichzelf niet kwetsbaar als politicus. Wie betaalt, bepaalt toch?
Als je dat zegt, dan moeten we het begrip donatie afschaffen. Ik beschrijf in mijn boek dat alle partijen donaties ontvangen. De VVD heeft daarvoor allerlei vage stichtingen voor opgezet. De VVD krijgt van de Stichting Fonds Toekomst Liberaal Den Haag 50.000 euro. Niemand weet waar die 50.000 euro vandaan komen. Ik heb ook donateurs en Akyol is daar een van. Is het gek dat de heer Akyol doneert? Nee. Hij was tot twee keer toe kandidaat-raadslid.
Maar in een keer een bedrag van 30.000 euro van een individuele ondernemer, maakt misschien kwetsbaar..?
Dat bedrag en de advertentiecampagne heeft hij gespreid over een aantal maanden. En het was campagnetijd. Het is niet gek dat partijen grote donateurs hebben. Ik geloof dat 50PLUS een donateur heeft die drie ton heeft gedoneerd. En zo zijn er meer grote donateurs bij landelijke partijen. Dat is nooit een probleem. En nu is er een iemand – een partijlid en kandidaat notabene – die doneert aan Groep de Mos en dan is de wereld te klein. Dat vind ik vrij hypocriet.
Justitie legt een link tussen dit bedrag en het Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani, de schoonzus van Akyol. Zij zou volgens justitie ‘geplant’ zijn, oftewel: er zou betaald zijn voor haar raadszetel…
Je moet natuurlijk een stok vinden om de hond mee te slaan. Ja: Nino Davituliani is de schoonzus van Atilla Akyol, daar hebben we nooit geheimzinnig over gedaan. Bovendien heeft Akyol een extra reden te doneren omdat zijn schoonzus bij een partij zit die het geld goed kan gebruiken. Want even voor uw beeld: landelijke partijen krijgen subsidie, lokale partijen krijgen niets in de campagne. Wij moeten dus zelf campagnegeld vinden en dat geld hebben wij bij een fijne donateur gevonden. Daar zijn wij altijd heel transparant over geweest.
Maar als je als partij transparant bent, wil dat toch nog niet zeggen dat er niets aan de hand is?
Donaties mogen. Iedere partij in dit land mag donaties aannemen, ook Hart voor Den Haag. Sterker nog: voor lokale partijen zijn er niet eens regels voor. Landelijke partijen moeten donaties boven de 4500 euro openbaar maken. Zulke regels bestaan voor lokale partijen niet. Overigens wordt hier ook mee gemarchandeerd door verschillende landelijke partijen zo is uit onderzoek gebleken van Follow the Money en de Telegraaf. Zij geven ook niet alles op wat ze krijgen. Maar hoe dan ook: donaties mogen.
En u heeft Nino Davituliani niet geplant, zoals justitie zegt?
Dat is klinkklare onzin, maar je moet natuurlijk een stok hebben om mee te slaan. Vooral omdat justitie de zaak zo hard heeft aangezet, met een inval in woningen van wethouders, raadsleden en ondernemers. Eigenlijk heeft justitie een ministaatsgreep gepleegd in Den Haag. Hierdoor is het college gevallen en is het beleid veranderd. Dan moet je natuurlijk een verhaal hebben om de beschuldigingen te staven.
Er wordt ook gebluft door een van de Akyols blijkt uit tapverslagen. Er wordt gezegd: kijk we hebben Nino daar neergezet en daar hebben we veel geld voor betaald..?
Dat is voor hun rekening en Nino is daarvan het slachtoffer. Nino Davituliani is een hardwerkend raadslid. Bovendien: ze heeft de portefeuille veiligheid gekregen, dat heeft niets te maken met horeca. De heer Akyol is een zeer gewaardeerde donateur en een zeer gewaardeerd partijlid die heel veel heeft meegedacht met de partij.
En hij heeft er ook nooit een geheim van gemaakt dat hij nachtvergunningen wil?
Inderdaad. De nachtvergunningen hebben we in alle transparantie in ons verkiezingsprogramma gezet, in alle transparantie in een coalitieakkoord gekregen en vervolgens doen wij wat we hebben beloofd tijdens de verkiezingen. Dat is misschien nieuw. Bovendien zijn de vergunningen in collegiaal bestuur tot stand gekomen en verstrekt door oud-burgemeester Krikke. Niets wat niet zou mogen.
Iets anders wat mij opviel is dat veel mensen uit de klankbordgroep vaak terugkomen in plannenmakerij rondom vastgoedprojecten. Waarom kwam u steeds terug bij deze mensen die betrokken werden bij mogelijk lucratieve deals?
Eerst even voor de goede orde: in mijn boek heb ik voornamelijk de zaken beschreven die het OM mij in de schoenen schuift. Met mijn weerwoord daarop zodat de lezer kan zien hoe de vork in de steel zit. En in die zaken komen deze heren aan de orde, die overigens allemaal mooie voorstellen voor de stad hadden.
Waarom steeds zij, want er zijn nog meer ondernemers in de stad?
Ik ben een doener, dus als ik ideeën had over bijvoorbeeld winkelcentrum Leyweg dan ging ik mensen bellen. En daar zaten ook mensen uit mijn netwerk tussen, zoals iemand uit de klankbordgroep die flink wat McDonalds-vestigingen heeft. Ik heb hem gevraagd of hij een McDonalds wilde openen op de Leyweg, zodat het winkelcentrum nieuw leven ingeblazen kan worden. Maar daarnaast hebben we hierover ook met ondernemers gebeld waar ik geen relatie mee heb.
Dus u zegt: ik deed het voor de stad?
Inderdaad. En nog iets belangrijks: bij ieder plan dat ik had of lanceerde heb ik vanaf het allereerste moment ambtenaren betrokken.
U haalt flink uit naar uw voormalige collega-wethouders en oud-burgemeester Krikke. Ze zijn onbetrouwbaar of lui. Waarom heeft u dat gedaan, want u maakt veel vijanden op deze manier?
Voorop gesteld: ik ga ervan uit dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos met de gemeenteraadsverkiezingen in 2022 weer de grootste wordt en dat ziet er goed uit als we uitgaan van de peiling van Omroep West.
Daar zegt u zoiets: als u zo om u heenslaat in een boek, dan blijft er toch niemand over die nog met u samen wil werken?
Mensen hebben ook uitgehaald naar mij en mijn partij. De heer Kapteijns van GroenLinks heeft nog op de camera bij u staan oreren over hoe gevaarlijk de ombudspolitiek wel niet is. Dan is het niet meer dan billijk dat ik een keer mijn verhaal vertel en dat ik laat zien dat deze collega-wethouders niet collegiaal zijn geweest in een tijd dat mijn hele leven in elkaar stortte en dat mijn partij publiekelijk werd gesloopt. Binnen 24 uur hadden deze partijen een oordeel geveld en waren op slag vergeten dat je in Nederland onschuldig bent tot het tegendeel is bewezen.
Maar met dit wantrouwen kunt u toch nooit meer een collegiaal bestuur vormen met wie dan ook?
Dat kan altijd. Er is altijd een nieuwe start te maken met een nieuw begin. Ik heb mijn verhaal gedaan over alles wat er over mij geschreven is in een trail by media. Ik ben neergezet als de Don Corleone van Den Haag. Toen is er niemand voor mij gaan staan. Niemand heeft gezegd dat ik een hardwerkende wethouder was, waar goed mee te wheelen en dealen was. Een wethouder ook die anderen wat gunde. Dankzij mij heeft GroenLinks zelfs twee wethouders gekregen. In het boek ben ik kritisch naar mijzelf, naar het OM en ook naar de mensen met wie ik heb gewerkt. Maar er is ook genoeg ruimte voor humor en hier en daar wat veren. Dus ik zou iedereen aanraden om het te gaan lezen.
U citeert ambtenaren uit hun verhoren en sommigen noemt u met naam en toenaam. Waarom doet u dat?
Ik wil een boek zo inzichtelijk mogelijk maken en er is heel veel over mij gezegd en geschreven. Nu was het tijd om mijn weerwoord te laten horen. Dan ontkom je er niet aan om een boek zo gedetailleerd mogelijk te maken en dat heb ik geprobeerd.
Daar maakt u geen vrienden mee…
Ik denk dat heel veel ambtenaren behoorlijk fan waren van de wijze waarop ik heb gewerkt. De manier waarop ik vernieuwing heb willen brengen, de luiken heb willen opengooien, veel samen heb willen doen met burgers. Ook hebben ambtenaren veel ruimte gekregen om zichzelf te ontplooien en om ideeën aan te dragen. Ik denk dat veel ambtenaren mij heel erg missen en er zullen er ook een paar zijn die daar iets anders over denken, wellicht vanwege een politieke agenda. Maar ik heb mijn verhaal gedaan en ik heb mensen die mij beschadigd hebben of dat geprobeerd hebben niet lelijk benoemd.
Had u achteraf dingen anders moeten doen?
Tuurlijk. Iedereen is een mens en ieder mens maakt fouten. Ik heb daarom een hoofdstuk spiegelen. Ik ben een ongedurige man. Ik wil dat Rome in een dag gebouwd is en dat werkt niet altijd in het ambtelijk apparaat. Misschien moet ik in het vervolg daar anders in opereren. Aan de andere kant zingt ieder vogeltje zoals het gebekt is. Het is mijn stijl van besturen dat ik dingen wil fiksen en liefst zo snel mogelijk.
Den HaagFM 30.01.2021 Ze hielden de adem in. Op het stadhuis in Den Haag werd zowel verwachtingsvol als met enige angst gewacht op het moment dat oud-wethouder Richard de Mos zijn boek ‘Mijn verhaal’ zou publiceren. Dat is inmiddels gebeurd, het viel vrijdag op menig deurmat. Ook bij politici en ambtenaren, aldus Mediapartner Omroep West.
Grote vraag bij voormalige collega-wethouders, raadsleden, ambtenaren en andere betrokkenen rond De Mos was afgelopen week in hoeverre hij een boekje zou opendoen over alles dat er is gebeurd. Welke namen noemt hij? Met wie rekent hij af? In welke mate gaat De Mos in op alle verhoren door de Rijksrecherche en wie beticht hij van betrokkenheid bij zijn val?
De Haagse wethouder, grote man achter verkiezingswinnaar Hart voor Den Haag/Groep de Mos, trad destijds terug als wethouder (samen met partijgenoot Rachid Guernaoui) na huiszoekingen thuis en op kantoor, omdat hij wordt verdacht van corruptie, onder meer bij het verlenen van nachtvergunningen in de horeca.
Een dag later viel het stadsbestuur. Het Openbaar Ministerie (OM) heeft de zaak in onderzoek, omdat men De Mos verdenkt van niet alleen corruptie, maar ook deelname aan criminele organisaties, meineed en schending van het ambtsgeheim. Ook wordt hij verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman.
Ongerustheid en spanning
Tot vrijdagochtend heerst er op het stadhuis (en in mail- en appgroepen van de thuiswerkers) een sfeer van gezonde nieuwsgierigheid van ‘boeiend en benieuwd’ tot grote ongerustheid en spanning. De vragen die leven zorgen voor menig zweetdruppel, zoveel wordt duidelijk.
Ingewijden laten Omroep West dan desgevraagd weten dat er zorgen leven over welke mate van openhartigheid De Mos betracht. Hoewel het besef er is dat dit toch echt zijn verhaal is (en ook niet meer dan dat) en zijn openbare verweer, heerst er de angst dat De Mos, fractievoorzitter in Den Haag en ook lijsttrekker van de landelijke beweging Code Oranje, wild om zich heen slaat en een vat vol frustraties kan zijn. Dat hij naar verwachting van zijn hart geen moordkuil maakt, zorgt bepaald niet voor ontspanning.
Onderzoek Rijksrecherche
In het onderzoek door de Rijksrecherche naar corruptie en omkoping komt een beeld naar voren van geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen; zo liet het OM eerder weten.
Richard de Mos beziet de wereld op een andere manier. In een aankondiging van het boek staat nog: ‘De Mos is niet de man die lijdzaam toeziet hoe hij gesloopt wordt en besloot zíjn kant van het verhaal op te schrijven. In dit boek vecht hij terug van een achterstand in punten, die de meeste andere targets van het OM tot opgave zouden hebben verleid.
Het is een intrigerend verhaal met als centrale vraag: wíe is hier nu eigenlijk integer? Is dat het Openbaar Ministerie? Zijn dat de politici, van raadsleden tot ministers aan toe, van de gevestigde partijen? Of is het juist die gewone Hagenees Richard de Mos, die als ‘ongewenste vreemdeling’ in de politiek keihard knokt voor zijn mensen, de kiezers?’
‘Niet alleen vrienden’
In de loop van vrijdag, als de eerste exemplaren onverwacht vroeg blijken te worden geleverd, blijkt dat De Mos inderdaad geen blad voor de mond neemt. Hij heeft er eerder op gehint dat het – na de afrekening met hem door de, in zijn ogen, ‘gevestigde orde’ in 2019 – nu tijd is om zijn kant van het verhaal te vertellen. Om daarmee zijn afrekening te realiseren.
Alleen daarom al kijkt alles en iedereen op het stadhuis van nu en toen gespannen uit naar wat komen gaat, vertellen bronnen die liever niet met naam worden genoemd. Veel geruststellende woorden aan de voorkant hoeven de politici en ambtenaren niet te verwachten. Desgevraagd laat de auteur op dat moment weten ‘dat ik me realiseer dat ik niet alleen maar vrienden maak met dit boek’.
Ook ‘gewone’ ambtenaren genoemd
En De Mos doet van zich spreken. Opvallendst: niet alleen collega-politici als wethouders en oud-burgemeester Pauline Krikke neemt hij de maat, ook de ene na de andere ambtenaar moet het ontgelden, omdat hij citeert uit verhoren. En daar dan ook duidelijk over is. Men hield er aan het Spui in Den Haag al ernstig rekening mee dat ook ‘gewone’ ambtenaren met naam worden genoemd – hoe uitzonderlijk dit dan ook is – en die vrees wordt bewaarheid.
Daarmee toont De Mos zich dan niet alleen een politicus en oud-wethouder die ‘afrekent’ met wat er politiek is gebeurd, maar mengt hij zich ook als oud-werkgever tot zijn ambtenaren in de strijd. Dat is op z’n minst bijzonder en doet hem scheren langs de randen van wat gemeengoed is – al zal zijn meelezer en advocaat Peter Plasman de auteur De Mos voor al te grote uitglijders hebben behoed, mag je veronderstellen.
Zonder aanziens des persoons
Onder ambtenaren en politici was en is de belangstelling voor het boek hoe dan ook groot – ‘vriend en vijand’ zag ernaar uit en heeft het boek in de voorverkoop besteld. Ze kunnen daarmee rekenen op toezending met handtekening van hun oud-collega en/of oud-baas.
De Mos wilde daar voorafgaand aan het verschijnen best wat over zeggen, wanneer hij hoort dat er spanning heerst op het stadhuis en de interesse voor wat hij vertelt groot is. ‘Het is heel goed dat mensen boeken bestellen. Haha. En iedereen die het op tijd heeft aangevraagd, krijgt een handtekening plus een persoonlijk voorwoord dat echt door mij is geschreven, zonder aanziens des persoons.’
OmroepWest 30.01.2021 Ze hielden de adem in. Op het stadhuis in Den Haag werd zowel verwachtingsvol als met enige angst gewacht op het moment dat oud-wethouder Richard de Mos zijn boek ‘Mijn verhaal’ zou publiceren. Dat is inmiddels gebeurd, het viel vrijdag op menig deurmat. Ook bij politici en ambtenaren.
Grote vraag bij voormalige collega-wethouders, raadsleden, ambtenaren en andere betrokkenen rond De Mos was afgelopen week in hoeverre hij een boekje zou opendoen over alles dat er is gebeurd. Welke namen noemt hij? Met wie rekent hij af? In welke mate gaat De Mos in op alle verhoren door de Rijksrecherche en wie beticht hij van betrokkenheid bij zijn val?
De Haagse wethouder, grote man achter verkiezingswinnaar Hart voor Den Haag/Groep de Mos, trad destijds terug als wethouder (samen met partijgenoot Rachid Guernaoui) na huiszoekingen thuis en op kantoor, omdat hij wordt verdacht van corruptie, onder meer bij het verlenen van nachtvergunningen in de horeca. Een dag later viel het stadsbestuur. Het Openbaar Ministerie (OM) heeft de zaak in onderzoek, omdat men De Mos verdenkt van niet alleen corruptie, maar ook deelname aan criminele organisaties, meineed en schending van het ambtsgeheim. Ook wordt hij verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman.
Ongerustheid en spanning
Tot vrijdagochtend heerst er op het stadhuis (en in mail- en appgroepen van de thuiswerkers) een sfeer van gezonde nieuwsgierigheid van ‘boeiend en benieuwd’ tot grote ongerustheid en spanning. De vragen die leven zorgen voor menig zweetdruppel, zoveel wordt duidelijk.
Ingewijden laten Omroep West dan desgevraagd weten dat er zorgen leven over welke mate van openhartigheid De Mos betracht. Hoewel het besef er is dat dit toch echt zijn verhaal is (en ook niet meer dan dat) en zijn openbare verweer, heerst er de angst dat De Mos, fractievoorzitter in Den Haag en ook lijsttrekker van de landelijke beweging Code Oranje, wild om zich heen slaat en een vat vol frustraties kan zijn. Dat hij naar verwachting van zijn hart geen moordkuil maakt, zorgt bepaald niet voor ontspanning.
Onderzoek Rijksrecherche
In het onderzoek door de Rijksrecherche naar corruptie en omkoping komt een beeld naar voren van geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen; zo liet het OM eerder weten.
Richard de Mos beziet de wereld op een andere manier. In een aankondiging van het boek staat nog: ‘De Mos is niet de man die lijdzaam toeziet hoe hij gesloopt wordt en besloot zíjn kant van het verhaal op te schrijven. In dit boek vecht hij terug van een achterstand in punten, die de meeste andere targets van het OM tot opgave zouden hebben verleid. Het is een intrigerend verhaal met als centrale vraag: wíe is hier nu eigenlijk integer? Is dat het Openbaar Ministerie? Zijn dat de politici, van raadsleden tot ministers aan toe, van de gevestigde partijen? Of is het juist die gewone Hagenees Richard de Mos, die als ‘ongewenste vreemdeling’ in de politiek keihard knokt voor zijn mensen, de kiezers?’
‘Niet alleen vrienden’
In de loop van vrijdag, als de eerste exemplaren onverwacht vroeg blijken te worden geleverd, blijkt dat De Mos inderdaad geen blad voor de mond neemt. Hij heeft er eerder op gehint dat het – na de afrekening met hem door de, in zijn ogen, ‘gevestigde orde’ in 2019 – nu tijd is om zijn kant van het verhaal te vertellen. Om daarmee zijn afrekening te realiseren.
Alleen daarom al kijkt alles en iedereen op het stadhuis van nu en toen gespannen uit naar wat komen gaat, vertellen bronnen die liever niet met naam worden genoemd. Veel geruststellende woorden aan de voorkant hoeven de politici en ambtenaren niet te verwachten. Desgevraagd laat de auteur op dat moment weten ‘dat ik me realiseer dat ik niet alleen maar vrienden maak met dit boek’.
Ook ‘gewone’ ambtenaren genoemd
En De Mos doet van zich spreken. Opvallendst: niet alleen collega-politici als wethouders en oud-burgemeester Pauline Krikke neemt hij de maat, ook de ene na de andere ambtenaar moet het ontgelden, omdat hij citeert uit verhoren. En daar dan ook duidelijk over is. Men hield er aan het Spui in Den Haag al ernstig rekening mee dat ook ‘gewone’ ambtenaren met naam worden genoemd – hoe uitzonderlijk dit dan ook is – en die vrees wordt bewaarheid.
Daarmee toont De Mos zich dan niet alleen een politicus en oud-wethouder die ‘afrekent’ met wat er politiek is gebeurd, maar mengt hij zich ook als oud-werkgever tot zijn ambtenaren in de strijd. Dat is op z’n minst bijzonder en doet hem scheren langs de randen van wat gemeengoed is – al zal zijn meelezer en advocaat Peter Plasman de auteur De Mos voor al te grote uitglijders hebben behoed, mag je veronderstellen.
Zonder aanziens des persoons
Onder ambtenaren en politici was en is de belangstelling voor het boek hoe dan ook groot – ‘vriend en vijand’ zag ernaar uit en heeft het boek in de voorverkoop besteld. Ze kunnen daarmee rekenen op toezending met handtekening van hun oud-collega en/of oud-baas.
De Mos wilde daar voorafgaand aan het verschijnen best wat over zeggen, wanneer hij hoort dat er spanning heerst op het stadhuis en de interesse voor wat hij vertelt groot is. ‘Het is heel goed dat mensen boeken bestellen. Haha. En iedereen die het op tijd heeft aangevraagd, krijgt een handtekening plus een persoonlijk voorwoord dat echt door mij is geschreven, zonder aanziens des persoons.’
NOS 29.01.2021 De corruptiezaak tegen de Haagse oud-wethouder Richard De Mos is begonnen met de bewering dat je in Den Haag voor 15.000 euro vergunningen kunt kopen en dat een raadslid van De Mos’ partij daar een rol in zou spelen. Een gemeenteambtenaar tipte met die beschuldiging de Rijksrecherche, die vervolgens een onderzoek begon.
Dat schrijft de Mos in een boek, getiteld Mijn verhaal, dat maandag verschijnt. Daarin verdedigt hij zich tegen de verdenkingen van het Openbaar Ministerie aan het adres van hem en anderen rond zijn partij.
De Mos citeert daarbij uitgebreid uit het dikke strafdossier dat het OM hem en zijn advocaat Peter Plasman heeft verstrekt. In de 351 pagina’s wordt tevens duidelijk waar het OM zijn aanklachten op baseert, in ieder geval tot zover De Mos dat met de buitenwereld wil delen.
Pand voor band Di-rect
Er blijkt onder meer dat De Mos volgens justitie vriend, partijdonateur en vastgoedondernemer Edwin Jansen op diverse manieren heeft geholpen. Zo benadert Jansen de wethouder economie in de zomer van 2019 om hem te informeren dat de band Di-rect, waarvan Jansen voorheen de manager was, zijn oog had laten vallen op een gemeentelijk pand dat te koop stond. “Waarschijnlijk komt het wel goed, maar wil even met jou over hebben hoe we dit monitoren”, schrijft Jansen in een WhatsApp-bericht.
De Mos reageert positief: dit past in zijn ambitie om Den Haag een echte popstad te maken. Hij appt in reactie op Jansens bericht de verantwoordelijke ambtenaar: “Dit is fantastisch en van enorme meerwaarde voor de stad. Deze wil ik graag gehonoreerd zien.”
Hoogste bod
Een voorbeeld van corruptie, van vriendjespolitiek? Absoluut niet volgens De Mos: hij neemt als zelfverklaarde ‘ombudspoliticus’ de telefoon op voor iedereen met een goed idee dat past in zijn grootse plannen voor de stad. Bovendien: Di-rect bleek uiteindelijk ook het hoogste bod te hebben uitgebracht, dus ook wat dat betreft was er niets aan de hand. Toch is vanwege het corruptieonderzoek de verkoop voorlopig opgeschort
Ook de hierboven genoemde aantijging tegen raadslid Nino Davitualini vindt De Mos onzin: zij heeft de 15.000 euro nooit aangenomen. “En ze had trouwens ook helemaal niet de bevoegdheid om wat voor vergunning dan ook te regelen.”
Paniekaanvallen
Het opengooien van het dossier in boekvorm past goed bij deze high profile-zaak, waarin vrijwel alles ongebruikelijk is. Dat begon al met die unieke beelden van die eerste oktoberdag in 2019, toen de Rijksrecherche binnenviel in het woonhuis en de gemeentelijke werkkamer van De Mos. De locoburgemeester van de derde stad van het land viel hard van zijn troon en heeft daarna enige tijd nodig om zich weer op te richten, schrijft hij. “Ik huil, ik heb medelijden met mijzelf, ik ben een gebroken man die paniekaanvallen krijgt.”
De voorlopige aanklacht blijkt daarna eveneens ‘on-Nederlands’ zwaar. Het Openbaar Ministerie legt De Mos en zijn partijgenoot en collega-wethouder Rachid Guernaoui onder meer lidmaatschap van twee criminele organisaties ten laste. Die organisaties zouden zij hebben gevormd met een aantal horeca- en vastgoedondernemers, onder wie Edwin Jansen. Op zijn vroegst eind dit jaar komt de zaak voor de rechter, ruim twee jaar na de invallen bij De Mos en anderen.
Schenden ambtsgeheim
Al die tijd dat De Mos moet wachten, gebruikt hij nu om zich alvast uitgebreid te verdedigen. Advocaat Plasman noemt het boek in het voorwoord “een eenzijdig verhaal” van zijn cliënt, maar dat maakt het voor de schrijver zelf niet minder kloppend. Hij schetst een beeld van een OM dat een “mini-staatsgreep” zou hebben opgezet en in zijn vaste voornemen om hem veroordeeld te krijgen van alles uit de kast heeft gehaald: observatieteams, maandenlang afluisteren van diverse hoofdrolspelers en inbeslagname van De Mos’ telefoon en computers.
Het levert een hele stapel aan verdenkingen op die er volgens De Mos met de haren bij zijn gesleept. Bijvoorbeeld het ‘schenden van het ambtsgeheim’ dat hij zou hebben gedaan door tijdens de onderhandelingen over een nieuw college van burgemeester en wethouders terug te koppelen naar een ‘klankbordgroep’ met verschillende ondernemers uit de partij. Andere partijen voeren ook dat soort intern overleg, is zijn verweer. De twee gratis boottochten die hij maakte met vastgoedman en geldschieter Dennis Buis vindt hij nauwelijks het noemen waard.
‘Geen wederdiensten’
“Corruptie”, stelt De Mos aan het eind van zijn boek, “is als je geld ontvangt voor het leveren van een wederdienst. Ten eerste: ik heb geen geld voor mijzelf ontvangen, wel donaties voor mijn partij. Voor de duidelijkheid: dat is volstrekt legaal. Ten tweede: ik heb geen wederdiensten geleverd. Ik heb gedaan wat in mijn verkiezingsprogramma, en later het coalitie-akkoord, staat en wat mijn partij goed acht voor de stad. Ik deed dit overigens in collegiaal bestuur, dus samen met het gehele college.”
De politieke honger is ondertussen helemaal terug. De Mos is al geruime tijd terug als fractievoorzitter in de raad en half maart doet hij als lijsttrekker van Code Oranje een poging zijn ‘ombudspolitiek’ naar het Binnenhof te brengen. Bovendien: volgend jaar zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. Volgens een peiling van Omroep West enkele maanden geleden zou Groep De Mos die opnieuw kunnen winnen, met nog meer zetels dan in 2018.
Den HaagFM 29.01.2021 Het corruptieonderzoek naar de voormalig wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is begonnen na een tip over zwendel met horecavergunningen. Die tip kwam terecht op het stadhuis waarna een ambtenaar de Rijksrecherche heeft ingeschakeld. Dat schrijft Richard de Mos in zijn boek ‘Mijn verhaal’, dat nu is verschenen, aldus mediapartner Omroep West.
In het boek beschrijft De Mos welke verdenkingen het Openbaar Ministerie (OM) tegen hem, zijn partijgenoten en een aantal Haagse ondernemers heeft. Hij doet dat aan de hand van het omvangrijke strafdossier dat hij van het OM heeft gekregen. Zijn advocaat Peter Plasman wijst er in het voorwoord op dat het een eenzijdig boek is. Maar Plasman voegt daaraan toe dat eenzijdigheid niet betekent dat het verhaal niet klopt.
Dat er een corruptieonderzoek liep werd op 1 oktober 2019 duidelijk. Toen waren er invallen bij De Mos en de andere verdachten. Een dag later spatte het college waarin Hart voor Den Haag/Groep de Mos zat uiteen en werd er een motie van wantrouwen tegen de wethouders De Mos en Guernaoui aangenomen. Zij namen vervolgens ontslag. Inmiddels is De Mos weer fractievoorzitter van zijn partij in de Haagse gemeenteraad.
Het boek aan de hand van een aantal opvallende passages:
Het begin
Het onderzoek is vanuit de Haagse ambtenarij ‘aangezwengeld’, staat in het boek. Een voor De Mos onbekende tipgever, John Poen, had aan een ambtenaar laten weten dat er in Den Haag tegen betaling van 15.000 euro horecavergunningen konden worden gekocht via Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani. Poen zou daarachter zijn gekomen omdat een horecaondernemer Yilmaz – ook een onbekende voor De Mos – wilde dat Poen dit voor hem zou regelen.
Uit het boek: ‘Volgens Poen vroeg Yilmaz aan hem om via deze weg een vergunning voor zijn eetcafé te regelen. Yilmaz verstrekte aan Poen een telefoonnummer dat gebeld kon worden om de vergunningsaanvraag te regelen. Dit nummer is gekoppeld aan ons raadslid Nino Davituliani.’
De Rijkrecherche heeft vervolgens een observatieteam met afluisterapparatuur gestuurd naar een ontmoeting die Poen en Davituliani hadden in de Brasserie in het stadhuis.
Uit het boek: ‘Op 2 oktober 2018 is dus de door een observatieteam gadegeslagen ontmoeting tussen John Poen en Nino Davituliani. Hoewel de Rijksrecherche hierna start met afluisteren, moet deze ontmoeting een grote teleurstelling voor ze zijn. Nino stelt, zo blijkt uit het proces verbaal, duidelijk tegenover Poen dat er via haar of Groep de Mos niets te regelen is. Ook wordt er geen moment over geld gesproken, laat staan over 15.000 euro waarvoor de ambtenaar het onderzoek had aangezwengeld.’
Desondanks gaat de Rijksrecherche verder met het onderzoek omdat Davituliani haar partner en horecaman Erdinç Akyol erbij haalt, ‘omdat Nino wel wilde meedenken over hoe een horecaondernemer met een hulpvraag eventueel geholpen kan worden’, zo schrijft De Mos. Hierna start het afluisteren van Atilla en Erdinç Akyol, bekend van zalencentrum Opera en later ook van Richard de Mos.
De donateurs en een klankbordgroep
Broer van Erdinç is Atilla Akyol. De laatste is sinds 2014 partijlid en lijstduwer van Groep de Mos. Ook maakt hij deel uit van de klankbordgroep die Richard de Mos na zijn enorme verkiezingszege in maart 2018 opricht en als doel heeft om De Mos van advies te voorzien. Bovendien is Akyol donateur van de partij en de zwager van raadslid Nino Davituliani. De broers Akyol en Davituliani zijn alle drie verdachten in de corruptiezaak rondom De Mos.
Uit het boek: ‘Voor de advertorials in de lokale huis-aan-huis-bladen zegt Atilla Akyol mij 30.000 euro toe. Niet vreemd voor een partijlid en lijstduwer op de kandidatenlijst. Helemaal logisch omdat zijn schoonzus Nino Davituliani, die eerder tevergeefs bij de PVV had gesolliciteerd, op de kandidatenlijst is komen te staan. Het OM ziet dat, nogal vergezocht, anders: ‘Nino zou geplant zijn!’. Ja geplant. (…) Het komt het OM goed uit dat Erdinç Akyol tegen een vriend bluft dat hij Atilla heeft moeten smeken om Nino in de partij de krijgen en dat ze daar veel geld voor hebben moeten betalen. De waarheid is dat Nino gewoon een selectieprocedure heeft doorlopen.’
Naast Atilla Akyol zitten ook Eugene de la Croix van de Uithof en vastgoedman Edwin Jansen in de klankbordgroep die Richard de Mos adviseert. Jansen is bekend als oud-artiestenmanager en ontdekker van onder andere zangeres Anouk en DI-RECT.
Uit het boek: ‘Anders dan gevestigde partijen, had ik niet of nauwelijks kaderleden, met het bijbehorende netwerk, waarmee ik kon klankborden. (…) Je zoekt daarbij naar mensen die je kent, die je vertrouwt, die je werk uit handen kunnen nemen, die het niveau hebben om mee te denken en die hun maatschappelijke kennis en ervaring beschikbaar willen stellen.’
Edwin Jansen helpt tijdens de campagne naar de verkiezingen in maart 2018 actief mee.
Uit het boek: ‘Via zijn netwerk maken we op een betaalbare manier onze mooie campagnefilm. De kosten voor een voice-over, de video- en posterproductie en de tekstbijdrage door een speechwriter worden betaald door de vereniging. Je netwerk gebruiken, zeg ik. Een misdaad, zegt de Rijksrecherche, die met veel tromgeroffel in het proces-verbaal schrijft: ‘Uit bovenstaande onderzochte mails is het vermoeden dat Edwin Jansen een organiserende rol heeft gespeeld bij het produceren van de promotiefilm en fotoshoot voor het postmateriaal ten behoeve van de campagne van Groep de Mos.”
Ook is Edwin Jansen de schakel tussen De Mos en de bekende Haagse band DI-RECT. Volgens Jansen heeft de band zijn oog laten vallen op een pand van de gemeente waarin de muzikanten hun hoofdkwartier en studio willen onderbrengen. Ze willen de vraagprijs betalen, maar er zijn meer gegadigden. Jansen dringt er bij De Mos op aan om actie te ondernemen, omdat DI-RECT anders Den Haag dreigt te verlaten.
Uit het boek: ‘Ik vind het, in het kader van Den Haag Popstad, een prima verhaal en ik stuur naar de directeur van de Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag op 23 september 2019 de volgende app: ‘Hoi Mariska, deze bieding op de Hulshorststraat van DI-RECT is binnengekomen vandaag. Dat is fantastisch en van enorme meerwaarde voor de stad. Deze wil ik graag gehonoreerd zien.’ (…) ‘Op 24 september 2019 was het pand rond. Ik krijg van Edwin nog een filmpje waar Spike, die met een enthousiast ‘Wow’ erg blij reageert. Is dit corrupt? Nee, dit is het goede doen voor Den Haag en snel adequaat doorpakken.’
Volgens De Mos blijkt DI-RECT de hoogste bieder te zijn voor het pand. Maar vanwege het corruptieonderzoek is de verkoop alsnog geannuleerd.
Geen lid van de klankbordgroep maar wél donateur en volgens het boek een van de verdachten, is de Haagse vastgoedondernemer Dennis Buis.
Uit het boek: ‘Een brutaal mens heeft de halve wereld, dus ik vroeg mensen of ze ons konden steunen en mailde ook Dennis Buis. Tot mijn grote verrassing doet hij, vanuit verschillende vennootschappen, donaties van 20.000 euro.’
De Mos zou volgens het OM een gift hebben aangenomen van Buis die hij niet heeft opgegeven, namelijk twee boottochten over het IJsselmeer, inclusief eten bij een luxe restaurant. Om dit vast te leggen, is een observatieteam gestuurd.
Uit het boek: ‘Vanuit een verscholen hoekje fotografeert het observatieteam naar hartenlust wie er die warme zomerdag komen opdagen bij de Lengers Yachts BV in Muiden. De waarde van de boot van Dennis is natuurlijk reuze interessant. Van belang voor de framing. Dus wordt de boot ‘een waarde van enkele honderdduizenden euro’s’ toegedicht. Ook de auto’s en inzittenden van de genodigden van Buis krijgen een eervolle vermelding in een processtuk vol sfeerkiekjes’ (…) ‘Waarom betaalde Buis de diners in 2018 en 2019?’ ‘Dat wilde-ie graag. Er zijn zat wethouders die zeggen: ‘Ik betaal en declareer de rekening.’ Ik was daar prive´, heb nooit de belastingbetaler voor iets laten opdraaien.’
Richard de Mos gaat er prat op dat hij goede contacten heeft in de stad en opkomt voor problemen van individuele burgers en ondernemers. Volgens hemzelf heeft hij zich losgemaakt van ideologieën en hij omschrijft zichzelf als ‘uitvinder van de ombudspolitiek’.
Uit het boek: ‘Het opkomen voor de (individuele) belangen van burgers en kleine ondernemers, die worden platgewalst door de gemeentelijke regeltjesbulldozer, is daarom mijn politieke missie. De politicus als ombudsman, waarbij de volksvertegenwoordigende taak met stip op nummer één staat. Benaderbaar, altijd bereikbaar en denken in oplossingen, niet in problemen. Dat is in een notendop de ideologie waar mijn politieke partij voor staat.’
De voormalige collega-wethouders en oud-burgemeester Krikke
De Mos is slecht te spreken over de wethouders en burgemeester Krikke met wie hij meer dan een jaar heeft samengewerkt.
Uit het boek: ‘In mijn periode als wethouder heb ik helaas moeten ervaren dat collega-wethouders vaak angstig en weinig ondernemend zijn. Het zijn mensen die een poosje op de winkel passen. Ze zijn bezig met hun carrière. Hopen uiteindelijk minister te worden of wedijveren om een andere beloning voor trouwe dienst aan de partij. Maar ze zijn er niet voor de stad. (…). Bovendien zijn sommigen ronduit lui. Ze zitten liever thuis achter de piepers dan dat ze op het stadhuis aan het werk zijn.’
Over voormalig VVD-wethouder Boudewijn Revis is De Mos ronduit negatief.
Uit het boek: ‘CDA-wethouder Karsten Klein waarschuwt mij bij de sleuteloverdracht voor deze VVD’er. Een opmerking van een jaloers iemand die zijn wethouderfunctie verliest, dacht ik toen nog. Maar al gauw bleken de woorden van Klein te kloppen. Revis heeft altijd een dubbele agenda, met overal binnen het ambtelijk apparaat door hem geplaatste pionnen die voor hem lopen.’
Uit het boek: ‘Als nietsdoen tot kunst verheven wordt, dan zijn de GroenLinks-wethouders Liesbeth van Tongeren en Bert van Alphen grote sterren. Op brandende ambitie kun je deze wethouders niet snel betrappen, op kennis van de stad evenmin.’
Aanvankelijk kan De Mos het goed vinden met oud-burgemeester Krikke, maar na de inval van justitie bekoelt de relatie razendsnel. De Mos vindt dat zij hem en collega-wethouder Rachid Guernaoui heeft laten vallen. De dag na de presentatie van het zeer kritische rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over de vonkenregen op Scheveningen probeert Krikke nog wel in contact te komen met de Mos. Haar positie wankelt op dat moment.
Uit het boek: ‘Die dag gaat mijn telefoon diverse keren over. Het is Krikke. Rond twaalf uur appt ze: ‘Richard, ik probeer je al een aantal malen te bellen, maar ik kom niet door. Wil graag een kopje koffie met je drinken. Daarvoor kom ik graag bij je langs, of kunnen we afspreken op een andere plek die jij goed vindt. Wat is een goed moment om samen even te zitten?’ Ik reageer niet. Toen ik collegialiteit van haar kant het hardst nodig had, was ze er niet. Geen persoonlijk contact, geen pogingen daartoe.(…) Ze had mij laten vallen als een baksteen. Nu was ik er niet.’
Een paar dagen later biedt Krikke haar ontslag aan als burgemeester van Den Haag.
Over woede en verdriet
Na de inval op 1 oktober 2019 in zijn woning, ziet De Mos het een tijdje niet meer zitten.
Uit het boek: ‘Maar ik ben politicus. Ik moet vandaag of morgen naar buiten met mijn verhaal, mezelf presenteren als degene die de leiding heeft over het proces en die daarbij ook de oplossingen heeft. Ook al wil ik liever tegen een muur slaan, een deur intrappen, schreeuwen en huilen en thuis instorten met de gordijnen dicht. (…) Ik ben zo bang voor het gevoel, zo bang dat mijn sterke masker afgaat als ik in de openbaarheid zal treden. Zo bang dat men ziet hoe kapot ik ben. Kapot van woede en verdriet die in mij woeden.’
Bovendien knaagt het dat De Mos een jaar lang is afgeluisterd.
Uit het boek: ‘Pijnlijk hierbij is het feit dat de Rijksrecherche maandenlang als Big Brother heeft mogen meegenieten van de (intieme) gebeurtenissen in mijn privéleven. Mijn goede en slechte eigenschappen, mijn nukken, mijn liefdesverklaringen of juist ruzies met dierbaren, mijn fantasieën, mijn verdriet en vreugde, ze hebben het allemaal live mee kunnen volgen. (…) Na de invallen word ik nog geruime tijd afgeluisterd, zou later uit het proces verbaal blijken. Die periode heb ik, onder meer in een dronken bui gebruikt om het OM onder het uitroepen van ‘Stelletje hondenlullen!’ duizend maal te danken voor hun aandacht en liefde.’
De reden van het onderzoek
Volgens De Mos is er doelbewust aangestuurd op zijn val.
Uit het boek: ‘Het onderzoek is gebaseerd op verklikkerswerk van mensen die uit waren op mijn val. Op machten en krachten die ervoor gezorgd hebben dat justitie zich ongekend hard op mij en mijn partij hebben gestort. Kleurde Den Haag te groengeel en werd Hart voor Den Haag te groot? Mocht ik van de elite geen tijdelijk burgemeester worden? Wie de aanjager van deze zaak ook mag zijn, duidelijk is dat Groep de Mos het veld moest ruimen.’
AD 29.01.2021 De Haagse corruptieaffaire rond Richard de Mos draait om zeker 80.000 euro aan donaties van bevriende ondernemers. Een groot deel van het geld ging naar de politieke partij, in ruil kregen sponsoren volgens justitie vergunningen, geheime informatie en invloed op beleid, zo beschrijft De Mos in een boek waarmee hij zijn onschuld wil aantonen. ,,Iedere partij krijgt donaties!”
Voor het eerst wordt meer van de omvang duidelijk van de Haagse corruptieaffaire rond politicus Richard de Mos. De zaak leek alleen om gesjoemel met nachtvergunningen en integratiesubsidies te gaan, maar er is meer: een plan voor een erfpachtkorting, een pand voor de Haagse band Di-rect, de lobby voor een winkelcentrum Leyweg en de deal rond parkeergarage De Zeeheld zijn volgens het OM ook niet in de haak.
Richard de Mos doet de onthullingen in zijn boek Mijn verhaal dat dit weekeinde uitkomt. De voormalig wethouder wordt samen met partijgenoten Rachid Guernaoui (ex-wethouder) en Nino Davituliani (raadslid) verdacht van corruptie. De Mos wordt verdacht van lidmaatschap van twee criminele organisaties, omkoping, meineed en schending van het ambtsgeheim. In oktober 2019 moest hij opstappen als wethouder toen de Rijksrecherche was binnengevallen op het stadhuis en bij betrokken politici en ondernemers thuis.
De Mos, partijgenoten en ondernemers ontkennen alle aantijgingen. De Mos zegt zelf: ,,Er is niks mis, dat beschrijf ik nauwkeurig in het boek. Het OM zegt steeds: van die plannen worden bevriende ondernemers beter. Maar het zijn generieke maatregelen: iederéén profiteert. En iedere partij krijgt donaties, dat is niet verboden!”
Uit het boek blijkt dat De Mos volgens het OM in zeker twee gevallen een persoonlijke gift ontvangt van een bevriende ondernemer: Dennis Buis van NU Projectontwikkeling neemt De Mos mee uit varen op het IJsselmeer, daarna volgt een etentje bij een restaurant. ,,De waarde van de boot van Dennis is natuurlijk reuze interessant. Van belang voor de framing.
Dus wordt de boot ‘een waarde van enkele honderdduizenden euro’s’ toegedicht. Ook de auto’s en inzittenden van de genodigden van Buis krijgen een eervolle vermelding in een processtuk vol sfeerkiekjes”, schrijft de politicus die met Code Oranje meedoet aan de komende Tweede Kamerverkiezingen.
Het begon bij raadslid Davituliani
De Haagse corruptieaffaire begint als er bij de Rijksrecherche een tip binnenkomt dat in Den Haag horecavergunningen ‘te koop zijn’ voor 15.000 euro. Daarvoor zou een 06-nummer gebeld moeten worden, zodat de vergunning geregeld kan worden. Dat 06-nummer blijkt van Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani te zijn, schrijft De Mos. Zij is de partner van Erding, broer van Atilla Akyol, eigenaar van het zalencentrum en vriend van de partij(leider).
Een klokkenluider maakt een afspraak met het raadslid om te kijken of er inderdaad een vergunning tegen betaling verkregen kan worden, de Rijksrecherche observeert deze afspraak op 2 oktober 2018 in het Haagse stadhuis. Het raadslid zou volgens het proces-verbaal echter stellen dat ‘er niks te regelen is’.
Wel verwijst ze de klokkenluider naar haar partner Erding omdat hij horecaervaring heeft. Erding en Atilla worden daarna afgeluisterd, zo gaat het balletje rollen en daarna komen ook de Groep de Mos-wethouders in beeld.
Uit tapverslagen blijkt volgens het boek dat het OM er vanuit gaat dat raadslid Davituliani ‘geplant’ is door de broers A. bij de partij. Dat Erding op een van de taps ‘bluft’ dat hij Atilla heeft gesmeekt om Nino ‘in de partij te krijgen’ en dat ‘er heel veel geld voor betaald’ is, zou die verdenking staven.
Maar De Mos ontkent dat zij als marionet in de partij geschoven is, hij schrijft: ‘De waarheid is dat Nino gewoon de selectieprocedure heeft doorlopen. Zoals ik ook app aan Erding: ook zonder donaties zou ze in de top 5 gestaan hebben’.
Donaties
Volgens het OM speelde De Mos een sleutelrol bij het aanjagen of vlottrekken van diverse projecten waarbij hij bevriende vastgoed- en horecaondernemers voortrok door ze informatie en invloed te bieden. In ruil daarvoor doneerden betrokken ondernemers in totaal zeker 80.000 euro aan de partij, zo becijferde de Rijksrecherche volgens het boek. De Mos schetst daarin een beeld van een partij waarin de ‘klankbordgroep’ van bevriende Haagse ondernemers en donateurs als schaduwmacht opereert.
De vastgoed- en horecaondernemers zitten eerste rang bij de vorming van het stadsbestuur, plannen die goed voor hen uitpakken (het schrappen van erfpachtsuppletie, de uitgifte van nachtvergunningen) belanden in het verkiezingsprogramma en coalitieakkoord. Ook worden ze op de hoogte gehouden van de coalitieonderhandelingen en worden ze betrokken bij formele besluiten van het Haagse college van burgemeester en wethouders. ,,Gaat het de goede kant op”, appt een van de ondernemers naar De Mos tijdens de onderhandelingen in 2018. ,,Probeer sowieso economie in te lijven, hè.” Volgens De Mos is alles in de haak: ,,Ze moeten seponeren.”
Hoofdrolspelers in de Haagse corruptieaffaire
De Haagse corruptieaffaire draait om omkoping, lekken, corruptie en de vorming van twee criminele organisaties. Volgens het OM spanden de politici samen met vijf ondernemers. In ruil voor donaties zouden de lokale ondernemers geheime informatie, vergunningen en een voorkeursbehandeling gekregen hebben. Wie zijn de verdachten?
Richard de Mos, oprichter en partijleider van Groep de Mos. De voormalige basisschooldocent vertrok ooit bij de PVV, ging solo en werd in 2018 de grootste partij van Den Haag (met acht zetels). De Mos werd na de formatie wethouder Economie, Sport en Buitenruimte en eerste locoburgemeester. Na de inval door de Rijksrecherche moesten De Mos en collega-wethouder Rachid Guernaoui opstappen.
Guernaoui zat lang bij D66 maar stapte op toen hij in 2017 misgreep bij een wethouderspost. De voormalige rijksambtenaar sloot zich daarna aan bij Groep de Mos, in 2018 werd Guernaoui wethouder Financiën, Integratie en Stadsdelen.
Nino Davituliani is raadslid voor Groep de Mos sinds 2018, ze stond op plek vier van de kieslijst. Hiervoor werkte ze bij de Belastingdienst en het ministerie van Binnenlandse Zaken. Davituliani is de partner van Erding.
Erding is de broer van Atilla Akyol, eigenaar van zalencentrum Opera, die de omstreden nachtvergunningen kreeg van de gemeente. Beide broers zijn ook verdachte. De banden tussen Opera en Groep de Mos zijn innig, zo stond Atilla ook op de kieslijst in 2018, ook organiseerde de partij borrels, diners en campagne-avonden in de zaal.
In juli erkenden vastgoedondernemers Michel Zaadhof en Edwin Jansen (ook oud-manager van zangeres Anouk) dat zij ook als verdachte zijn aangemerkt door justitie. Beide directeuren van NU Projectontwikkeling zijn bekende sympathisanten van de partij. Zaadhof zat in het partijbestuur, ex-Idols-jurylid Jansen vierde het verkiezingsfeest in 2018 nog uitbundig mee.
Zaadhof, Jansen en Atilla schoven ook geregeld aan bij de informele ‘klankbordgroep’ van Groep de Mos, het overlegclubje waar wordt gesproken over actuele dossiers en partijzaken. Mogelijk is daar dus geheime informatie doorgespeeld.
OmroepWest 29.01.2021 Op 2 oktober 2018 schuiven Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani en horeca-adviseur John Poen aan bij een tafeltje in brasserie MaZo, onderin het Haagse stadhuis. Een kort gesprek staat op de agenda, over wat Davituliani kan betekenen voor een klant van Poen. Een hele normale gang van zaken in wat haar partij ‘ombudspolitiek’ noemt. Maar vandaag zal anders zijn, want een paar tafeltjes verderop zit een observatieteam van de rijksrecherche, te luisteren naar wat een essentiële gebeurtenis zal blijken in het corruptie-onderzoek naar Groep de Mos.
Het onderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos is gestart nadat een ambtenaar aan de bel trok, omdat hij een gerucht had gehoord dat er bij de gemeente Den Haag horecavergunningen te koop waren voor 15.000 euro. Dit schrijft Richard de Mos in zijn boek ‘Mijn Verhaal’, maar blijkt ook uit documenten van het Openbaar Ministerie (OM) die Omroep West heeft ingezien.
De betreffende ambtenaar is een bibob-coördinator, wiens taak het is om de financiële status en achtergrond te controleren van ondernemers die een vergunning aanvragen. Zo moet worden voorkomen dat malafide bedrijven voet aan de grond krijgen.
Integriteitsmelding
Op dinsdag 17 september 2018 ontvangt de ambtenaar signalen dat er iets niet in de haak is op het stadhuis. Hij stuurt daarop een mail naar de directeur veiligheid van de gemeente met de titel ‘integriteitsmelding’.
De ambtenaar schrijft dat hij is gebeld door horeca-adviseur John Poen, die bedrijven onder meer helpt met de aanvraag van vergunningen. Poen begeleidt momenteel de restauranteigenaar Haci Yilmaz, die zijn sluitingstijd wil oprekken van 23.00 naar 2.30 uur. Eerder is een vergunningsaanvraag hiervoor afgewezen, vanwege het bestemmingsplan van het pand in de Newtonstraat in Den Haag. Volgens de ambtenaar zou Yilmaz zijn benaderd door een vrouw die voor 15.000 euro deze vergunning alsnog zou kunnen regelen. In de mail schrijft de ambtenaar verder dat hij onlangs ook een tip heeft gekregen van een andere bekende, namelijk dat het gerucht rondgaat dat er bij de gemeente ‘wat te regelen valt’ qua horeca. Deze tipgever wordt niet bij naam genoemd.
Brein achter de operatie
Twee dagen later mailt de ambtenaar opnieuw. Volgens de informatie die hij van Poen zegt te hebben gekregen, is er al twee keer eerder betaald voor een vergunning, in een procedure die ongeveer zes tot negen maanden kost. Vermoedelijk zit er een ambtenaar in het complot, die een deel van het bedrag ontvangt. Het brein achter de operatie zou een kersvers gemeenteraadslid van Groep de Mos zijn: Nino Davituliani. Zij zou volgens de tip ook haar plek op de kieslijst hebben gekocht voor een flink bedrag, dat is betaald door de familie Akyol. Haar partner Erdinç Akyol is de broer van partijdonateur Atilla Akyol.
Op basis van deze berichten wordt de rijksrecherche ingeseind en wordt het onderzoek ‘Tyrus’ geopend, zo is te lezen in een proces-verbaal. Dit is ook het onderzoek waarin oud-wethouders Richard de Mos, Rachid Guernaoui, raadslid Nino Davituliani, haar partner en een viertal partijdonateurs verdachten zijn. Met deze mails is het dus begonnen.
In de brasserie
Twee weken later vindt het gesprek plaats tussen Poen en Davituliani en de conversatie wordt dus gadegeslagen en opgenomen door de recherche. In een transcript van de opname valt te lezen dat er niet over geld gesproken wordt. Ook zegt Davituliani al snel dat ze Yilmaz niet verder kan helpen, omdat vergunningen niet in haar portefeuille (veiligheid) vallen. ‘Dat komt dan heel erg over als belangenverstrengeling en dan krijg ik problemen.’ Ook wil ze het niet ter sprake brengen in haar partij.
Wat Davituliani wel voorstelt, is om haar vriend Erdinç Akyol te vragen om advies. Hij loopt al jaren rond in de Haagse horeca en heeft net als Yilmaz een Turkse achtergrond. Davituliani belt Akyol, die haar net heeft afgezet en nog in de stad is. Even later schuift hij aan, maar ook hij denkt weinig te kunnen betekenen – en zegt dat Yilmaz in zijn handjes mag knijpen voor de vergunningen die hij al heeft. Wel geeft hij aan nog wat rond te vragen en bereikbaar te zijn voor eventueel advies. Het is gesprek is daarna snel klaar, toch zal de entree van Akyol een staartje krijgen.
Grapje
De documenten van het OM maken duidelijk wat de precieze aanleiding is geweest voor de recherche om het onderzoek te openen. Onduidelijker is op basis van welke informatie John Poen de ambtenaar heeft getipt. Want opvallend genoeg ontkent Poen, zowel tegen de recherche als Omroep West, dat hij de ambtenaar heeft verteld over het kopen van horecavergunningen.
Wat er is gebeurd volgens Poen: ‘Ik doe dit werk al dertig jaar en al die tijd gaan er, in allerlei gemeentes, geruchten rond dat er vergunningen te koop zijn. Dat kan niet, want voor een aanvraag heb ik meestal met zeven verschillende personen te maken.’ Volgens Poen gaan in die geruchten telkens weer namen van verschillende partijen rond. De ambtenaar zou tegen hem hebben gezegd dat het gerucht weer rondging, nu rond Groep de Mos. ‘”Dat komt mooi uit”, grapte ik toen tegen de ambtenaar, ‘”want ik heb binnenkort een afspraak met Davituliani om te praten over een vergunning, dan hoor ik het wel”‘, aldus Poen.
Excuses aangeboden
Poen denkt dat de ambtenaar zijn opmerking over Davituliani heeft gekoppeld aan het eerdere gerucht. Volgens Poen heeft de ambtenaar hem dus verkeerd begrepen en daarvoor later ook zijn excuses aangeboden. Poen staat immers nu bekend als de man door wie het onderzoek naar Groep de Mos begon, terwijl: ‘Ik werk in de horeca en De Mos is het beste wat de Haagse horeca ooit is overkomen.’
Op de vraag of de ambtenaar inderdaad zijn excuses heeft aangeboden aan Poen, laat een gemeentewoordvoerder weten niet op het onderzoek van de rijksrecherche in te gaan. Er valt in ieder geval weinig spijt of twijfel te bekennen in het verhoortranscript van de ambtenaar: ‘De informatie van Poen was behoorlijk explosief. (…) Nino Davituliani kan als lid van de gemeenteraad zelf geen vergunning afgeven.
Wel is in het algemeen bekend dat Groep de Mos zich inzet voor de horeca in Den Haag en het aanvragen voor vergunningen wil vereenvoudigen. Ik heb toen voor mijzelf de afweging gemaakt dat ik iets met deze informatie moest doen (…) U moet weten dat Poen weleens eerder op basis van wederzijds vertrouwen interessante informatie met mij heeft gedeeld (…) Ik ben naar mijn leidinggevende gegaan en heb deze casus met hem besproken. Samen waren wij het volstrekt eens dat deze mogelijke werkwijze van Nino Davituliani als volstrekt niet integer kon worden aangemerkt.’
Ombudspolitiek
Vraag blijft waarom Poen überhaupt met Davituliani ging praten. Hij zei tijdens het gesprek met Davituliani namelijk ook dat hij Ralf Sluijs, het raadslid van Groep de Mos dat wel over vergunningen gaat, goed kent. Poen zegt hierover tegen Omroep West: ‘Ik wist eigenlijk al dat die vergunningsaanvraag kansloos zou zijn, omdat er een wijziging van het bestemmingsplan nodig was. Maar Yilmaz had gehoord dat Davituliani misschien iets voor hem kon betekenen. Op zijn aandringen heb ik toen een afspraak gemaakt.’
Ook Davituliani zegt dat dit de reden is van de afspraak: ‘Ik spreek geregeld met mensen af om problemen aan te horen. Dat doen we vanuit onze partij. Dat is onze ombudspolitiek.’
Aanval vanuit de ambtenarij
Omdat Poen ook tegen de rijksrecherche heeft gezegd dat zijn uitspraken verkeerd zijn weergegeven, spreekt Richard de Mos in zijn boek van een ‘aanval vanuit de ambtenarij’. Hij vraagt zich af welk belang de ambtenaar had die aan de bel trok. De Mos denkt aan een politiek motief, maar hint ook op iets anders: ‘Al veel langer lopen er onderzoeken naar ambtenaren. In 2017 werd onder de naam ‘Carum’ onderzoek gedaan naar personen die voor grote geldbedragen vergunningen zouden regelen. Dit onderzoek gaat helemaal terug naar het handelen van ambtenaren tot 2014.’
De Mos suggereert daarmee, zonder hiervoor verder bewijs aan te voeren, dat ambtenaren zelf iets te verbergen hebben en daarom zijn partij voor de bus gooien. Een woordvoerder van de gemeente laat weten niet bekend te zijn met een onderzoek naar vergunningenverkoop door ambtenaren. Verder stelt hij dat de gemeente ‘het altijd als een goede zaak beschouwt dat als medewerkers een signaal ontvangen of vermoeden hebben van fraude of niet-integer gedrag, ze daarvan een melding maken.’ Ook John Poen twijfelt niet aan de integriteit van de ambtenaar: ‘Hij is zo integer als maar kan.’
Aanleiding voor aftappen
Na het gesprek op het stadhuis hebben Davituliani en Akyol nooit meer contact gehad met Poen. Wel is er nog contact geweest tussen Akyol en Yilmaz, maar dit zou vooral zijn gegaan over een bruiloft in zalencentrum Opera. Er is in ieder geval nooit een vergunning afgegeven voor de zaak, die inmiddels een nieuwe eigenaar heeft.
Desondanks is het gesprek op het stadhuis essentieel voor de rest van het onderzoek. Het koppelen van Akyol aan Yilmaz door Davituliani, is de eerste aanleiding geweest voor de recherche om de telefoon van Akyol voor zeker een half jaar af te tappen. In die periode horen ze hem zeggen dat er bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 betaald is voor stemmen, en aan Rachid Guernaoui vragen wanneer de jaarlijkse subsidies voor een Turks-Azerbeidjaanse stichting worden overgemaakt. En in dezelfde tijd knokt De Mos, weliswaar conform coalitieakkoord, in het college voor meer nachtontheffingen, waarvan er twee ten goede komen aan het zalencentrum van de broers Akyol. Redenen voor de recherche om ook Atilla Akyol en later Richard de Mos te gaan af luisteren en om, op 1 oktober 2019, binnen te vallen op het stadhuis.
Alle betrokkenen hebben aan Omroep West laten weten dat zij instemmen met het noemen van hun volledige naam in dit artikel. Tips? sjors.hofstede@omroepwest.nl
OmroepWest 29.01.2021 Het corruptieonderzoek naar de voormalig wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is begonnen na een tip over zwendel met horecavergunningen. Die tip kwam terecht op het Haagse stadhuis waarna een ambtenaar de Rijksrecherche heeft ingeschakeld. Dat schrijft Richard de Mos in zijn boek ‘Mijn verhaal’, dat nu is verschenen.
In het boek beschrijft De Mos welke verdenkingen het Openbaar Ministerie (OM) tegen hem, zijn partijgenoten en een aantal Haagse ondernemers heeft. Hij doet dat aan de hand van het omvangrijke strafdossier dat hij van het OM heeft gekregen. Zijn advocaat Peter Plasman wijst er in het voorwoord op dat het een eenzijdig boek is. Maar Plasman voegt daaraan toe dat eenzijdigheid niet betekent dat het verhaal niet klopt.
Dat er een corruptieonderzoek liep werd op 1 oktober 2019 duidelijk. Toen waren er invallen bij De Mos en de andere verdachten. Een dag later spatte het college waarin Hart voor Den Haag/Groep de Mos zat uiteen en werd er een motie van wantrouwen tegen de wethouders De Mos en Guernaoui aangenomen. Zij namen vervolgens ontslag. Inmiddels is De Mos weer fractievoorzitter van zijn partij in de Haagse gemeenteraad.
Het boek aan de hand van een aantal opvallende passages:
Het begin
Het onderzoek is vanuit de Haagse ambtenarij ‘aangezwengeld’, staat in het boek. Een voor De Mos onbekende tipgever, John Poen, had aan een ambtenaar laten weten dat er in Den Haag tegen betaling van 15.000 euro horecavergunningen konden worden gekocht via Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani. Poen zou daarachter zijn gekomen omdat een horecaondernemer Yilmaz – ook een onbekende voor De Mos – wilde dat Poen dit voor hem zou regelen.
Uit het boek: ‘Volgens Poen vroeg Yilmaz aan hem om via deze weg een vergunning voor zijn eetcafé te regelen. Yilmaz verstrekte aan Poen een telefoonnummer dat gebeld kon worden om de vergunningsaanvraag te regelen. Dit nummer is gekoppeld aan ons raadslid Nino Davituliani.’
De Rijkrecherche heeft vervolgens een observatieteam met afluisterapparatuur gestuurd naar een ontmoeting die Poen en Davituliani hadden in de Brasserie in het stadhuis.
Uit het boek: ‘Op 2 oktober 2018 is dus de door een observatieteam gadegeslagen ontmoeting tussen John Poen en Nino Davituliani. Hoewel de Rijksrecherche hierna start met afluisteren, moet deze ontmoeting een grote teleurstelling voor ze zijn. Nino stelt, zo blijkt uit het proces verbaal, duidelijk tegenover Poen dat er via haar of Groep de Mos niets te regelen is. Ook wordt er geen moment over geld gesproken, laat staan over 15.000 euro waarvoor de ambtenaar het onderzoek had aangezwengeld.’
Het stadhuis van Den Haag| Foto: Richard Mulder
Desondanks gaat de Rijksrecherche verder met het onderzoek omdat Davituliani haar partner en horecaman Erdinç Akyol erbij haalt, ‘omdat Nino wel wilde meedenken over hoe een horecaondernemer met een hulpvraag eventueel geholpen kan worden’, zo schrijft De Mos. Hierna start het afluisteren van Atilla en Erdinç Akyol, bekend van zalencentrum Opera en later ook van Richard de Mos.
De donateurs en een klankbordgroep
Broer van Erdinç is Atilla Akyol. De laatste is sinds 2014 partijlid en lijstduwer van Groep de Mos. Ook maakt hij deel uit van de klankbordgroep die Richard de Mos na zijn enorme verkiezingszege in maart 2018 opricht en als doel heeft om De Mos van advies te voorzien. Bovendien is Akyol donateur van de partij en de zwager van raadslid Nino Davituliani. De broers Akyol en Davituliani zijn alle drie verdachten in de corruptiezaak rondom De Mos.
Uit het boek: ‘Voor de advertorials in de lokale huis-aan-huis-bladen zegt Atilla Akyol mij 30.000 euro toe. Niet vreemd voor een partijlid en lijstduwer op de kandidatenlijst. Helemaal logisch omdat zijn schoonzus Nino Davituliani, die eerder tevergeefs bij de PVV had gesolliciteerd, op de kandidatenlijst is komen te staan. Het OM ziet dat, nogal vergezocht, anders: ‘Nino zou geplant zijn!’. Ja geplant. (…) Het komt het OM goed uit dat Erdinç Akyol tegen een vriend bluft dat hij Atilla heeft moeten smeken om Nino in de partij de krijgen en dat ze daar veel geld voor hebben moeten betalen. De waarheid is dat Nino gewoon een selectieprocedure heeft doorlopen.’
Naast Atilla Akyol zitten ook Eugene de la Croix van de Uithof en vastgoedman Edwin Jansen in de klankbordgroep die Richard de Mos adviseert. Jansen is bekend als oud-artiestenmanager en ontdekker van onder andere zangeres Anouk en DI-RECT.
Uit het boek: ‘Anders dan gevestigde partijen, had ik niet of nauwelijks kaderleden, met het bijbehorende netwerk, waarmee ik kon klankborden. (…) Je zoekt daarbij naar mensen die je kent, die je vertrouwt, die je werk uit handen kunnen nemen, die het niveau hebben om mee te denken en die hun maatschappelijke kennis en ervaring beschikbaar willen stellen.’
Edwin Jansen in 2003| Foto: ANP
Edwin Jansen helpt tijdens de campagne naar de verkiezingen in maart 2018 actief mee.
Uit het boek: ‘Via zijn netwerk maken we op een betaalbare manier onze mooie campagnefilm. De kosten voor een voice-over, de video- en posterproductie en de tekstbijdrage door een speechwriter worden betaald door de vereniging. Je netwerk gebruiken, zeg ik. Een misdaad, zegt de Rijksrecherche, die met veel tromgeroffel in het proces-verbaal schrijft: ‘Uit bovenstaande onderzochte mails is het vermoeden dat Edwin Jansen een organiserende rol heeft gespeeld bij het produceren van de promotiefilm en fotoshoot voor het postmateriaal ten behoeve van de campagne van Groep de Mos.”
Ook is Edwin Jansen de schakel tussen De Mos en de bekende Haagse band DI-RECT. Volgens Jansen heeft de band zijn oog laten vallen op een pand van de gemeente waarin de muzikanten hun hoofdkwartier en studio willen onderbrengen. Ze willen de vraagprijs betalen, maar er zijn meer gegadigden. Jansen dringt er bij De Mos op aan om actie te ondernemen, omdat DI-RECT anders Den Haag dreigt te verlaten.
Uit het boek: ‘Ik vind het, in het kader van Den Haag Popstad, een prima verhaal en ik stuur naar de directeur van de Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag op 23 september 2019 de volgende app: ‘Hoi Mariska, deze bieding op de Hulshorststraat van DI-RECT is binnengekomen vandaag. Dat is fantastisch en van enorme meerwaarde voor de stad. Deze wil ik graag gehonoreerd zien.’ (…) ‘Op 24 september 2019 was het pand rond. Ik krijg van Edwin nog een filmpje waar Spike, die met een enthousiast ‘Wow’ erg blij reageert. Is dit corrupt? Nee, dit is het goede doen voor Den Haag en snel adequaat doorpakken.’
Volgens De Mos blijkt DI-RECT de hoogste bieder te zijn voor het pand. Maar vanwege het corruptieonderzoek is de verkoop alsnog geannuleerd.
Gitarist Spike van DI-RECT| Foto: ANP
Geen lid van de klankbordgroep maar wél donateur en volgens het boek een van de verdachten, is de Haagse vastgoedondernemer Dennis Buis.
Uit het boek: ‘Een brutaal mens heeft de halve wereld, dus ik vroeg mensen of ze ons konden steunen en mailde ook Dennis Buis. Tot mijn grote verrassing doet hij, vanuit verschillende vennootschappen, donaties van 20.000 euro.’
De Mos zou volgens het OM een gift hebben aangenomen van Buis die hij niet heeft opgegeven, namelijk twee boottochten over het IJsselmeer, inclusief eten bij een luxe restaurant. Om dit vast te leggen, is een observatieteam gestuurd.
Uit het boek: ‘Vanuit een verscholen hoekje fotografeert het observatieteam naar hartenlust wie er die warme zomerdag komen opdagen bij de Lengers Yachts BV in Muiden. De waarde van de boot van Dennis is natuurlijk reuze interessant. Van belang voor de framing. Dus wordt de boot ‘een waarde van enkele honderdduizenden euro’s’ toegedicht. Ook de auto’s en inzittenden van de genodigden van Buis krijgen een eervolle vermelding in een processtuk vol sfeerkiekjes’ (…) ‘Waarom betaalde Buis de diners in 2018 en 2019?’ ‘Dat wilde-ie graag. Er zijn zat wethouders die zeggen: ‘Ik betaal en declareer de rekening.’ Ik was daar prive´, heb nooit de belastingbetaler voor iets laten opdraaien.’
Richard de Mos gaat er prat op dat hij goede contacten heeft in de stad en opkomt voor problemen van individuele burgers en ondernemers. Volgens hemzelf heeft hij zich losgemaakt van ideologieën en hij omschrijft zichzelf als ‘uitvinder van de ombudspolitiek’.
Uit het boek: ‘Het opkomen voor de (individuele) belangen van burgers en kleine ondernemers, die worden platgewalst door de gemeentelijke regeltjesbulldozer, is daarom mijn politieke missie. De politicus als ombudsman, waarbij de volksvertegenwoordigende taak met stip op nummer één staat. Benaderbaar, altijd bereikbaar en denken in oplossingen, niet in problemen. Dat is in een notendop de ideologie waar mijn politieke partij voor staat.’
Richard de Mos praat met een Westlander Foto: Omroep West
De voormalige collega-wethouders en oud-burgemeester Krikke
De Mos is slecht te spreken over de wethouders en burgemeester Krikke met wie hij meer dan een jaar heeft samengewerkt.
Uit het boek: ‘In mijn periode als wethouder heb ik helaas moeten ervaren dat collega-wethouders vaak angstig en weinig ondernemend zijn. Het zijn mensen die een poosje op de winkel passen. Ze zijn bezig met hun carrière. Hopen uiteindelijk minister te worden of wedijveren om een andere beloning voor trouwe dienst aan de partij. Maar ze zijn er niet voor de stad. (…). Bovendien zijn sommigen ronduit lui. Ze zitten liever thuis achter de piepers dan dat ze op het stadhuis aan het werk zijn.’
Over voormalig VVD-wethouder Boudewijn Revis is De Mos ronduit negatief.
Uit het boek: ‘CDA-wethouder Karsten Klein waarschuwt mij bij de sleuteloverdracht voor deze VVD’er. Een opmerking van een jaloers iemand die zijn wethouderfunctie verliest, dacht ik toen nog. Maar al gauw bleken de woorden van Klein te kloppen. Revis heeft altijd een dubbele agenda, met overal binnen het ambtelijk apparaat door hem geplaatste pionnen die voor hem lopen.’
V.l.n.r. collegeleden Richard de Mos, Pauline Krikke, Boudewijn Revis en Liesbeth van Tongeren in 2018.
En met zijn GroenLinks-collega’s heeft hij ook weinig op.
Uit het boek: ‘Als nietsdoen tot kunst verheven wordt, dan zijn de GroenLinks-wethouders Liesbeth van Tongeren en Bert van Alphen grote sterren. Op brandende ambitie kun je deze wethouders niet snel betrappen, op kennis van de stad evenmin.’
Aanvankelijk kan De Mos het goed vinden met oud-burgemeester Krikke, maar na de inval van justitie bekoelt de relatie razendsnel. De Mos vindt dat zij hem en collega-wethouder Rachid Guernaoui heeft laten vallen. De dag na de presentatie van het zeer kritische rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over de vonkenregen op Scheveningen probeert Krikke nog wel in contact te komen met de Mos. Haar positie wankelt op dat moment.
Uit het boek: ‘Die dag gaat mijn telefoon diverse keren over. Het is Krikke. Rond twaalf uur appt ze: ‘Richard, ik probeer je al een aantal malen te bellen, maar ik kom niet door. Wil graag een kopje koffie met je drinken. Daarvoor kom ik graag bij je langs, of kunnen we afspreken op een andere plek die jij goed vindt. Wat is een goed moment om samen even te zitten?’ Ik reageer niet. Toen ik collegialiteit van haar kant het hardst nodig had, was ze er niet. Geen persoonlijk contact, geen pogingen daartoe.(…) Ze had mij laten vallen als een baksteen. Nu was ik er niet.’
Een paar dagen later biedt Krikke haar ontslag aan als burgemeester van Den Haag.
Burgemeester Pauline Krikke tijdens het debat over de vonkenregen. Foto: ANP
Over woede en verdriet
Na de inval op 1 oktober 2019 in zijn woning, ziet De Mos het een tijdje niet meer zitten.
Uit het boek: ‘Maar ik ben politicus. Ik moet vandaag of morgen naar buiten met mijn verhaal, mezelf presenteren als degene die de leiding heeft over het proces en die daarbij ook de oplossingen heeft. Ook al wil ik liever tegen een muur slaan, een deur intrappen, schreeuwen en huilen en thuis instorten met de gordijnen dicht. (…) Ik ben zo bang voor het gevoel, zo bang dat mijn sterke masker afgaat als ik in de openbaarheid zal treden. Zo bang dat men ziet hoe kapot ik ben. Kapot van woede en verdriet die in mij woeden.’
Bovendien knaagt het dat De Mos een jaar lang is afgeluisterd.
Uit het boek: ‘Pijnlijk hierbij is het feit dat de Rijksrecherche maandenlang als Big Brother heeft mogen meegenieten van de (intieme) gebeurtenissen in mijn privéleven. Mijn goede en slechte eigenschappen, mijn nukken, mijn liefdesverklaringen of juist ruzies met dierbaren, mijn fantasieën, mijn verdriet en vreugde, ze hebben het allemaal live mee kunnen volgen. (…) Na de invallen word ik nog geruime tijd afgeluisterd, zou later uit het proces verbaal blijken. Die periode heb ik, onder meer in een dronken bui gebruikt om het OM onder het uitroepen van ‘Stelletje hondenlullen!’ duizend maal te danken voor hun aandacht en liefde.’
De reden van het onderzoek
Volgens De Mos is er doelbewust aangestuurd op zijn val.
Uit het boek: ‘Het onderzoek is gebaseerd op verklikkerswerk van mensen die uit waren op mijn val. Op machten en krachten die ervoor gezorgd hebben dat justitie zich ongekend hard op mij en mijn partij hebben gestort. Kleurde Den Haag te groengeel en werd Hart voor Den Haag te groot? Mocht ik van de elite geen tijdelijk burgemeester worden? Wie de aanjager van deze zaak ook mag zijn, duidelijk is dat Groep de Mos het veld moest ruimen.’
Inmiddels is Richard de Mos onder de naam “Code Oranje” op de vlucht naar de Tweede Kamer, in afwachting op de uitslag van het onderzoek naar de vermeende Fraude-affaire.
Den Haag Te Kijk ging alvast een stapje verder en ontwikkelde een heuse complot-theorie !!!!
Coup van de PvdA en CDA
“Haagse wethouders wisten van ‘verdachte’ plannen De Mos voor De Schilde. De beschuldiging van De Mos was de opmaat naar een Coup van PvdA en CDA.
Met de laatste gemeenteraadsverkiezingen werden de PvdA en het CDA gedwongen om tandenknarsend in de oppositiebankjes plaats te nemen. De landelijke CDA en PvdA waren daar natuurlijk niet gelukkig mee.
En toen de positie van Krikke onhoudbaar was geworden, zou De Mos waarnemend burgemeester worden.
Dat nooit, was de opvatting.
Nu zijn de lijntjes vanuit de landelijke politiek en justitie erg kort en werd er een plannetje uitgedacht. Er werd een inval gedaan op het stadhuis en de Mos werd van corruptie beschuldigd.
Daarmee was ook die coup een feit, zodat die niet gekozen PvdA en CDA alsnog in het college kwamen.
De Mos zegt in zijn boek ‘Mijn Verhaal’ álles te vertellen over de inval door de Rijksrecherche, de verdachtmakingen aan zijn adres, de “machten die hem van het politieke toneel wilden verdringen”, maar ook zijn jeugd en het ontstaan van zijn ombudspolitiek komen aan bod. Het boek zal in februari 2021 verschijnen.
Richard de Mos was tot oktober 2019 wethouder Economie, Sport en Buitenruimte, daarna keerde hij als fractievoorzitter terug in de Haagse gemeenteraad. Tevens is hij, met zijn advocaat Peter Plasman, actief voor de landelijke politieke partij Code Oranje.
OmroepWest 21.12.2020 De Haagse PVV wil een debat met burgemeester Jan van Zanen en wethouder Liesbeth van Tongeren over de uitruil die heeft plaatsgevonden in het vorige stadsbestuur. Dit weekend bleek na onderzoek van Den Haag FM en Omroep West dat wethouder Liesbeth van Tongeren en oud-wethouder Boudewijn Revis betrokken waren bij de plannen van oud-wethouder Richard de Mos voor een polenhotel in De Schilde en attractiepark Plopsaland in Den Haag. In ruil zou er steun komen voor de energietransitie in de stad.
‘Ik zag het bericht de hele dag tevreden rondgetweet worden door Groep de Mos-leden. Ik vind het eigenlijk echt om je dood te schamen, want dan vindt er op het gemeentehuis een uitruil plaats tussen wethouders waarbij in ruil voor een mogelijk attractiepark een vestiging van een polenhotel in Moerwijk komt’, zegt PVV-fractievoorzitter Sebastian Kruis. ‘Uiteindelijk blijkt dat hetgene wat nu door het Openbaar Ministerie van Richard de Mos wordt onderzocht dat dat mogelijk het handelen van het hele college aangaat. Het is wel een beetje raar dat nu één iemand voor de rechter staat, terwijl het hele college een levendige handel achter de schermen had.’
Hart voor Den Haag/Groep de Mos-raadslid Ralf Sluijs sprak na de reconstructie van een verdachtmaking richting De Mos ‘waar geen spaan van heel blijft’. Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij noemde het een opmerkelijke reconstructie vanuit het gezichtspunt van De Mos en Akyol: ‘Revis en Van Tongeren waren op de hoogte van de plannen van De Mos, maar de overige collega’s waren dat niet toen het college besloot tot portefeuille-overdracht van het gebouw De Schilde.’ De Mos zei dit weekend onder de bus te zijn gegooid door zijn collega-wethouders.
‘Schokkend dat je zulke grote besluiten inruilt voor klein bier’
‘Het werpt ook wel een ander licht op de situatie dat die wethouders dus weten dat er eigenlijk niks aan de hand zou zijn geweest als het gaat om mogelijke corruptie in dit dossier’, stelt Kruis. ‘Alleen daar staat tegenover – en dat vind ik een debat waard – dat dit achterkamertjespolitiek is waar de mensen dus geen zicht op hebben. En nu zie je hoe het gaat: Richard de Mos krijgt Plopsaland en de hele stad krijgt de energietransitie waar meer dan de helft niet op zit te wachten. Ik vind het schokkend dat je zulke grote besluiten inruilt voor klein bier.’
Kruis hekelt de uitruil die heeft plaatsgevonden: ‘Dat ergens een polenhotel kan worden gevestigd, zodat ergens anders mogelijk een attractiepark kan komen. En Groep de Mos stemt vervolgens wel in met de kadernota duurzaamheid. Dat is nogal wat, dat je iets weggeeft wat een van je speerpunten zou moeten zijn: een tegengeluid tegen de groene gekte. Dat dit de uitruil was vind ik extra schokkend.’
‘Politiek koehandel’
Kruis onderschrijft daarmee wat Partij voor de Dieren-fractievoorzitter Robert Barker dit weekend al schreef: ‘Bij De Schilde was sprake van doorsnee politieke koehandel: De Mos kreeg De Schilde, Van Tongeren steun voor haar kadernota duurzaamheid. Ook al is dit niet strafbaar; hier is wel sprake van ongewenst gedrag.’
‘Het is schokkend dat je instemt met zulke grote besluiten in ruil voor een mogelijk pretpark en een polenhotel in De Schilde. Dat draagt niet bij aan de leefbaarheid in een van de zwakste wijken van Den Haag en dan krijgen we ook nog een peperdure energietranstitie’, vindt Kruis. Ook Abdoel Haryouli van DENK Den Haag hekelde dit weekend de geplande verhuizing van het polenhotel van de Lozerlaan naar De Schilde.
Debat met burgemeester Van Zanen en wethouder Van Tongeren
Burgemeester Van Zanen en wethouder Van Tongeren moeten wat de PVV betreft namens het stadsbestuur tekst en uitleg geven over de uitruil. ‘Ik wil bijvoorbeeld horen waarom zij dachten dat het een goed idee was om een polenhotel te plaatsen in Moerwijk. De ondernemer krijgt zijn handel – shortstay levert klauwen met geld op – en de gemeente betaalt voor de ellende die ermee samenhangt. De leefbaarheid komt onder druk te staan en de ondernemer heeft alleen maar de kamerverhuur.’
‘Ik heb het gevoel dat ze zijn gefocust op één doel: een tweetje eruit doen. Richard de Mos wilde Plopsaland en mevrouw Van Tongeren wilde de kadernota erdoorheen jassen. Dat was het doel en daar mag alles voor wijken. Politici zijn meedogenloos wat dat betreft. Dit had voor de wijk jarenlang gevolgen kunnen hebben. Ik vind het zorgwekkend dat tegen deze achtergrond alles wordt kortgesloten. Het gaat om een attractiepark… De stad heeft wel andere problemen en prioriteiten. Richard de Mos gaat over zijn eigen keuzes, maar ik denk wel dat als je ziet wat hij heeft opgegeven voor dit prestigeproject, dan is het misschien even veelzeggend dat Plopsaland er niet gaat komen.’
Den HaagFM 22.12.2020 De Haagse PVV wil een debat met burgemeester Jan van Zanen en wethouder Liesbeth van Tongeren over de uitruil die heeft plaatsgevonden in het vorige stadsbestuur. Dit weekend bleek na onderzoek van Den Haag FM en Omroep West dat wethouder Van Tongeren en oud-wethouder Boudewijn Revis betrokken waren bij de plannen van oud-wethouder Richard de Mos voor een polenhotel in De Schilde en attractiepark Plopsaland in Den Haag. In ruil zou er steun komen voor de energietransitie in de stad.
“Ik zag het bericht de hele dag tevreden rondgetweet worden door Groep de Mos-leden. Ik vind het eigenlijk echt om je dood te schamen, want dan vindt er op het gemeentehuis een uitruil plaats tussen wethouders waarbij in ruil voor een mogelijk attractiepark een vestiging van een polenhotel in Moerwijk komt”, zegt PVV-fractievoorzitter Sebastian Kruis. “Uiteindelijk blijkt dat hetgene wat nu door het Openbaar Ministerie van Richard de Mos wordt onderzocht dat dat mogelijk het handelen van het hele college aangaat. Het is wel een beetje raar dat nu één iemand voor de rechter staat terwijl het hele college een levendige handel achter de schermen had.”
Hart voor Den Haag/Groep de Mos-raadslid Ralf Sluijs sprak na de reconstructie van een verdachtmaking richting De Mos “waar geen spaan van heel blijft“. Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij noemde het een opmerkelijke reconstructie vanuit het gezichtspunt van De Mos en Akyol: “Revis en Van Tongeren waren op de hoogte van de plannen van De Mos, maar de overige collega’s waren dat niet toen het college besloot tot portefeuille-overdracht van het gebouw De Schilde.” De Mos zei dit weekend onder de bus te zijn gegooid door zijn collega-wethouders.
“Schokkend dat je zulke grote besluiten inruilt voor klein bier”
“Het werpt ook wel een ander licht op de situatie dat die wethouders dus weten dat er eigenlijk niks aan de hand zou zijn geweest als het gaat om mogelijke corruptie in dit dossier”, stelt Kruis. “Alleen daar staat tegenover – en dat vind ik een debat waard – dat dit achterkamertjespolitiek is waar de mensen dus geen zicht op hebben. En nu zie je hoe het gaat: Richard de Mos krijgt Plopsaland en de hele stad krijgt de energietransitie waar meer dan de helft niet op zit te wachten. Ik vind het schokkend dat je zulke grote besluiten inruilt voor klein bier.”
Kruis hekelt de uitruil die heeft plaatsgevonden: “Dat ergens een polenhotel gevestigd kan worden gevestigd, zodat ergens anders mogelijk een attractiepark kan komen. En Groep de Mos stemt vervolgens wel in met de kadernota duurzaamheid. Dat is nogal wat, dat je iets weggeeft wat een van je speerpunten zou moeten zijn: een tegengeluid tegen de groene gekte. Dat dit de uitruil was vind ik extra schokkend.”
Kruis onderschrijft daarmee wat Partij voor de Dieren-fractievoorzitter Robert Barker dit weekend al schreef: “Bij De Schilde was sprake van doorsnee politieke koehandel: De Mos kreeg De Schilde, Van Tongeren steun voor haar kadernota duurzaamheid. Ook al is dit niet strafbaar; hier is wel sprake van ongewenst gedrag.”
“Het is schokkend dat je instemt met zulke grote besluiten in ruil voor een mogelijk pretpark en een polenhotel in De Schilde. Dat draagt niet bij aan de leefbaarheid in een van de zwakste wijken van Den Haag en dan krijgen we ook nog een peperdure energietranstitie”, vindt Kruis. Ook Abdoel Haryouli van DENK Den Haag hekelde dit weekend de geplande verhuizing van het polenhotel van de Lozerlaan naar De Schilde.
Het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan moest van @RicharddeMos vanwege electorale redenen wijken. Hij wilde de arbeidsmigranten verplaatsen naar een v/d meest onleefbare, kwetsbare en dichtstbevolkte wijken van NL: De Groente- en Fruitmarkt. Daar horen ze volgens Richard de Mos thuis.
Debat met burgemeester Van Zanen en wethouder Van Tongeren
Burgemeester Van Zanen en wethouder Van Tongeren moeten wat de PVV betreft namens het stadsbestuur tekst en uitleg geven over de uitruil. “Ik wil bijvoorbeeld horen waarom zij dachten dat het een goed idee was om een polenhotel te plaatsen in Moerwijk. De ondernemer krijgt zijn handel – shortstay levert klauwen met geld op – en de gemeente betaalt voor de ellende die ermee samenhangt. De leefbaarheid komt onder druk te staan en de ondernemer heeft alleen maar de kamerverhuur.”
“Ik heb het gevoel dat ze zijn gefocust op één doel: een tweetje eruit doen. Richard de Mos wilde Plopsaland en mevrouw Van Tongeren wilde de kadernota erdoorheen jassen. Dat was het doel en daar mag alles voor wijken. Politici zijn meedogenloos wat dat betreft. Dit had voor de wijk jarenlang gevolgen kunnen hebben. Ik vind het zorgwekkend dat tegen deze achtergrond alles wordt kortgesloten. Het gaat om een attractiepark… De stad heeft wel andere problemen en prioriteiten. Richard de Mos gaat over zijn eigen keuzes, maar ik denk wel dat als je ziet wat hij heeft opgegeven voor dit prestigeproject, dan is het misschien even veelzeggend dat Plopsaland er niet gaat komen.”
Door denhaagtekijk – 20.12.2020 De beschuldiging van De Mos was de opmaat naar een coup van PvdA en CDA.
Met de laatste gemeenteraadsverkiezingen werden de PvdA en het CDA gedwongen om tandenknarsend in de oppositiebankjes plaats te nemen.
De landelijke CDA en PvdA waren daar natuurlijk niet gelukkig mee.
En toen de positie van Krikke onhoudbaar was geworden, zou De Mos waarnemend burgemeester worden.
Dat nooit, was de opvatting.
Nu zijn de lijntjes vanuit de landelijke politiek en justitie erg kort en werd er een plannetje uitgedacht.
Er werd een inval gedaan op het stadhuis en de Mos werd van corruptie beschuldigd.
Daarmee was ook die coup een feit, zodat die niet gekozen PvdA en CDA alsnog in het college kwamen.
Hoezo Kiezersbedrog?
Tijdens die Scheveningse vuurregen werd eigenlijk een vioolspelende Krikke op het balkon van dat ijspaleis verwacht, die een stadhuis met “uitzicht op zee” wel zag zitten.
Den HaagFM 20.12.2020 De Haagse wethouder Liesbeth van Tongeren en oud-wethouder Boudewijn Revis waren er van op de hoogte dat Richard de Mos plannen had met De Schilde. De voorgenomen overname van dit bedrijfspand door Groep de Mos-donateur Atilla Akyol is onderdeel van het corruptieonderzoek door de rijksrecherche, maar uit onderzoek door Den Haag FM en Omroep West blijkt dat De Mos op dit vlak niet buiten zijn portefeuille handelde.
Gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten maken duidelijk dat De Mos niet degene was die Akyol introduceerde bij de exploitant van De Schilde en dat hij zich niet heeft bemoeid met onderhandelingen over het gebouw. Wel koppelde hij Akyol aan de juiste topambtenaar, een directeur van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Deze dienst viel destijds onder de verantwoordelijkheid van Revis.
Onder leiding van die topambtenaar doorliepen de plannen van Akyol en zijn adviseur – beiden zijn verdachten in het corruptieonderzoek – het juiste ambtelijke proces bij de gemeente. Betrokkenen op het stadhuis zeggen dat zij nooit signalen van integriteitsschendingen hebben ontvangen.
Niet achter de rug van Van Tongeren
In september 2018 sprak Akyol voor het eerst met de exploitant van De Schilde, dat slechts gedeeltelijk eigendom is van de gemeente. Op dat moment was Van Tongeren als wethouder duurzaamheid verantwoordelijk voor het gebouw met de kassen op het dak.
Dat moest namelijk fungeren als broedplaats voor startups die zich bezighouden met het verbouwen van duurzaam voedsel. De Mos zou volgens NRC en Den Haag Centraal stiekem in haar portefeuille hebben gerommeld met de voorgenomen verhuur of verkoop, maar dat blijkt dus niet waar.
Een ander gerucht luidt dat De Mos in juli 2019 Van Tongeren onder druk heeft gezet, om De Schilde over te hevelen naar zijn portefeuille. Ook dat gaat niet op, want uit documenten blijkt dat er eerder sprake is geweest van doorsnee politieke koehandel: De Mos kreeg De Schilde, Van Tongeren steun voor haar kadernota duurzaamheid.
De Mos kreeg steun bij een aantal economische plannen, Van Tongeren meer budget voor haar duurzaamheidsplannen. In deze documenten is ook te lezen dat Van Tongeren wist dat De Mos een andere bestemming voor De Schilde voor ogen had, plus dat de zittende, duurzame bedrijven mochten blijven.
Polenhotel
De Mos wilde De Schilde graag in zijn portefeuille, omdat het pand verlieslatend was en dit betaald werd uit zijn begroting. Wat ook meespeelde, is dat hij bij De Uithof ruimte wilde maken voor een attractie- of waterpark van Plopsa. Daarvoor moesten dan wel de arbeidsmigranten in het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan een ander onderkomen vinden. De Mos wist dat Akyol in zijn businessplan had opgenomen om De Schilde te gaan gebruiken voor short stay-woningen. ‘Dan is het één plus één is twee’, aldus De Mos.
De Mos mocht en kon alleen niet in zijn eentje over de bestemming van De Schilde en de arbeidsmigranten beslissen, want grondzaken en huisvesting van arbeidsmigranten behoorden tot de portefeuille van Revis. Maar ook hier ging De Mos zijn boekje niet te buiten: uit gemeentelijke documenten blijkt dat Revis in september 2019 vanuit zijn eigen ambtelijke top is gevraagd om medewerking te verlenen aan het nieuwe ‘planologische voorstel’ voor De Schilde.
Het college bevestigt dit in een antwoord op schriftelijke vragen, waarin ook wordt geschreven dat Revis op de hoogte was van de ontwikkelingen rond Plopsa. Actief was hij er nog niet bij betrokken: het was immers nog niet zeker dat de plannen voor De Schilde überhaupt door zouden gaan.
Nooit verhoord
Richard de Mos zegt dat hij van de rijksrecherche een dik dossier heeft ontvangen over De Schilde, maar dat hij er nooit over is verhoord: ‘Geen seconde!’ Het Openbaar Ministerie gaat niet in op vragen of De Schilde nog steeds onderdeel is van het onderzoek.
De Mos zegt nergens spijt van te hebben en vindt het vreemd dat er achteraf zoveel geruchten uit het stadhuis kwamen en niemand voor hem opstond. ‘Alsof mijn politieke opponenten een trap na wilde geven.’
Als Revis en Van Tongeren wordt gevraagd waarom zij nooit hebben verklaard dat ze geen misstanden hebben waargenomen, antwoordt Revis dat hij niet kan weten wat er precies onderzocht wordt, dus dat hij dat ook niet kan becommentariëren. Liesbeth van Tongeren wil nergens op in gaan, lopende het onderzoek.
Najaar 2021
Dat onderzoek is nog in volle gang. Onder meer Richard de Mos en oud-wethouder Rachid Guernaoui worden verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie. Naar verwachting komt de zaak in het najaar van 2021 voor de rechter.
OmroepWest 20.12.2020 De Haagse wethouder Liesbeth van Tongeren en oud-wethouder Boudewijn Revis waren er van op de hoogte dat Richard de Mos plannen had met De Schilde. De voorgenomen overname van dit bedrijfspand door Groep de Mos-donateur Atilla Akyol is onderdeel van het corruptieonderzoek door de rijksrecherche, maar uit onderzoek door Den Haag FM en Omroep West blijkt dat De Mos op dit vlak niet buiten zijn portefeuille handelde.
Gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten maken duidelijk dat De Mos niet degene was die Akyol introduceerde bij de exploitant van De Schilde en dat hij zich niet heeft bemoeid met onderhandelingen over het gebouw.
Wel koppelde hij Akyol aan de juiste topambtenaar, een directeur van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Deze dienst viel destijds onder de verantwoordelijkheid van Revis.
Onder leiding van die topambtenaar doorliepen de plannen van Akyol en zijn adviseur – beiden zijn verdachten in het corruptieonderzoek – het juiste ambtelijke proces bij de gemeente. Betrokkenen op het stadhuis zeggen dat zij nooit signalen van integriteitsschendingen hebben ontvangen.
Niet achter de rug van Van Tongeren
In september 2018 sprak Akyol voor het eerst met de exploitant van De Schilde, dat slechts gedeeltelijk eigendom is van de gemeente. Op dat moment was Van Tongeren als wethouder duurzaamheid verantwoordelijk voor het gebouw met de kassen op het dak.
Dat moest namelijk fungeren als broedplaats voor startups die zich bezighouden met het verbouwen van duurzaam voedsel. De Mos zou volgens NRC en Den Haag Centraal stiekem in haar portefeuille hebben gerommeld met de voorgenomen verhuur of verkoop, maar dat blijkt dus niet waar.
Een ander gerucht luidt dat De Mos in juli 2019 Van Tongeren onder druk heeft gezet, om De Schilde over te hevelen naar zijn portefeuille. Ook dat gaat niet op, want uit documenten blijkt dat er eerder sprake is geweest van doorsnee politieke koehandel: De Mos kreeg De Schilde, Van Tongeren steun voor haar kadernota duurzaamheid.
De Mos kreeg steun bij een aantal economische plannen, Van Tongeren meer budget voor haar duurzaamheidsplannen. In deze documenten is ook te lezen dat Van Tongeren wist dat De Mos een andere bestemming voor De Schilde voor ogen had, plus dat de zittende, duurzame bedrijven mochten blijven.
Polenhotel
De Mos wilde De Schilde graag in zijn portefeuille, omdat het pand verlieslatend was en dit betaald werd uit zijn begroting. Wat ook meespeelde, is dat hij bij De Uithof ruimte wilde maken voor een attractie- of waterpark van Plopsa. Daarvoor moesten dan wel de arbeidsmigranten in het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan een ander onderkomen vinden.
De Mos wist dat Akyol in zijn businessplan had opgenomen om De Schilde te gaan gebruiken voor short stay-woningen. ‘Dan is het één plus één is twee’, aldus De Mos.
De Mos mocht en kon alleen niet in zijn eentje over de bestemming van De Schilde en de arbeidsmigranten beslissen, want grondzaken en huisvesting van arbeidsmigranten behoorden tot de portefeuille van Revis. Maar ook hier ging De Mos zijn boekje niet te buiten: uit gemeentelijke documenten blijkt dat Revis in september 2019 vanuit zijn eigen ambtelijke top is gevraagd om medewerking te verlenen aan het nieuwe ‘planologische voorstel’ voor De Schilde.
Het college bevestigt dit in een antwoord op schriftelijke vragen, waarin ook wordt geschreven dat Revis op de hoogte was van de ontwikkelingen rond Plopsa. Actief was hij er nog niet bij betrokken: het was immers nog niet zeker dat de plannen voor De Schilde überhaupt door zouden gaan.
Nooit verhoord
Richard de Mos zegt dat hij van de rijksrecherche een dik dossier heeft ontvangen over De Schilde, maar dat hij er nooit over is verhoord: ‘Geen seconde!’ Het Openbaar Ministerie gaat niet in op vragen of De Schilde nog steeds onderdeel is van het onderzoek. De Mos zegt nergens spijt van te hebben en vindt het vreemd dat er achteraf zoveel geruchten uit het stadhuis kwamen en niemand voor hem opstond. ‘Alsof mijn politieke opponenten een trap na wilde geven.’
Als Revis en Van Tongeren wordt gevraagd waarom zij nooit hebben verklaard dat ze geen misstanden hebben waargenomen, antwoordt Revis dat hij niet kan weten wat er precies onderzocht wordt, dus dat hij dat ook niet kan becommentariëren. Liesbeth van Tongeren wil nergens op in gaan, lopende het onderzoek.
Najaar 2021
Dat onderzoek is nog in volle gang. Onder meer Richard de Mos en oud-wethouder Rachid Guernaoui worden verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie. Naar verwachting komt de zaak in het najaar van 2021 voor de rechter.
Den HaagFM 20.12.2020 Het corruptieonderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos richt zich onder meer op een voorgenomen vastgoeddeal rond de voormalige Philipsfabriek De Schilde. Maar onderzoek van Den Haag FM en Omroep West roept de vraag op of er wel misstanden hebben plaatsgevonden. Collega-wethouders van Richard de Mos waren op de hoogte en ambtenaren betrokken. ‘De Schilde had er nooit voor een lagere prijs uit kunnen gaan.’
Als het verkeer mee zit, is het zo’n tien minuten rijden van het huis van Atilla Akyol naar het zalencentrum dat hij runt. Vanuit de Reinkenstraat via het Regentessenkwartier naar de Troelstrakade, en vervolgens linksaf de Fruitweg op. Nog voor de Viaductweg ligt Opera dan aan zijn rechterhand, maar eerst passeert hij een gebouw dat in 2016 kan rekenen op internationale belangstelling: De Schilde.
Redenen voor deze aandacht zijn 1.200 vierkante meter aan kassen op het dak en een tiliapiakwekerij op de verdieping eronder, als onderdeel van de pas geopende, grootste stadsboerderij van Europa. De manier van telen en kweken wordt bestempeld als revolutionair. Media als The Guardian en National Geographic komen langs, allen met de vraag: ‘Is dit de toekomst?’
Nee, blijkt het antwoord. In twee jaar lukt het Urban Farmers, het bedrijf achter het project, niet om de boel financieel op orde te krijgen en in juli 2018 wordt het faillissement uitgesproken. Daarmee komt een einde aan deze poging tot stadslandbouw, maar niet aan de publiciteit voor De Schilde.
Inval op het stadhuis
Want op 1 oktober 2019 schudt de rijksrecherche Den Haag op, met invallen op het stadhuis en bij twee wethouders, een raadslid en een horecaondernemer thuis: Groep de Mos/Hart voor Den Haag-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Ook Atilla Akyol, zijn broer Erdinç en diens partner, raadslid Nino Davituliani, zijn verdachten.
Vingers op het stadhuis wijzen dan vooral naar recent uitgegeven nachtvergunningen, voor onder meer zalencentrum Opera. De vergunningen zijn al veelbesproken omdat ze op verzoek van Groep de Mos zijn opgenomen in het coalitieakkoord en Opera die partij sponsort; Atilla Akyol was in maart 2018 ook verkiesbaar als lijstduwer.
Een maand later blijkt dat het onderzoek meer omvat dan vergunningen, als NRC en Den Haag Centraal schrijven dat de rijksrecherche zich ook richt op een voorgenomen vastgoeddeal rond De Schilde. De Mos zou zich – zonder medeweten van zijn verantwoordelijke collega-wethouders – hebben bemoeid met de bestemming van het gebouw, om zo een aantal van zijn partijfinanciers te bevoordelen.
Zijn plan volgens deze media: De Schilde in handen laten komen van zijn ‘vastgoedvrienden’ en het onderkomen voor arbeidsmigranten aan de Lozerlaan verplaatsen naar dit pand. Daar zou dan weer ruimte komen voor een attractiepark, waar De Mos als wethouder economie en toerisme mooi mee kon pronken. Het park zou bovendien in de buurt van recreatiecentrum De Uithof, een onderneming van een andere partijdonateur – Eugène de la Croix.
Justitie wil in de publicaties niets bevestigen, maar stelt in juli 2020 wel dat er sprake was van een ‘criminele organisatie’ rond vastgoed – en breidt het aantal verdenkingen uit met twee projectontwikkelaars, die ook doneerde aan Groep de Mos. Een van hen is Michel Zaadhof, een jeugdvriend van Akyol. De ander is Edwin Jansen, voormalig Idols-jurylid en ex-echtgenoot en -manager van zangeres Anouk.
Maar hoe concreet zijn de integriteitsschendingen bij de voorgenomen overname? Richard de Mos zegt dat hij inderdaad arbeidsmigranten wilde vestigen in De Schilde, om zo ruimte te maken voor een attractiepark. Maar uit gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten, blijkt dat De Mos de bevriende ondernemers niet introduceerde bij de exploitant, dat De Mos zich niet heeft bemoeid met onderhandelingen over het gebouw en bovendien: dat andere verantwoordelijke wethouders op de hoogte waren van de plannen die hij met De Schilde had. Kortom: dat Richard de Mos níet buiten zijn portefeuille rommelde.
Ruimte voor examens
Terug naar de zomer van 2018, na het faillissement van Urban Farmers. Atilla Akyol, die sinds 2003 onderneemt met Opera, moet dan al talloze keren voorbij De Schilde zijn gereden. Zo is hem al eerder opgevallen dat de begane grond en de eerste verdieping, die geen onderdeel uitmaakten van Urban Farmers, leegstaan en te huur zijn. ‘Ik was op dat moment op zoek naar extra ruimte voor de Universiteit Leiden. Dat is een grote klant van mij, omdat zij examens afnemen in mijn zalen. Zij groeiden heel erg in Den Haag en hadden meer plekken nodig. Ik probeerde dat voor hen te regelen.’
Akyol neemt contact op met de makelaar, maar krijgt nul op rekest: Urban Farmers is net failliet gegaan en verhuur is even niet mogelijk. ‘Daar hield het toen op voor mij want ik wist niet met wie ik verder moest praten.’
Tot Akyol wordt benaderd door Eugène de la Croix. Die is gevraagd door de exploitant van De Schilde of hij nog geïnteresseerden kent. Zo hoort Akyol bij wie hij wél terecht kan.
Dat is bij Roderik Wuite. Hij is directeur bij Starterspanden BV/CV, het gemeentelijke bedrijf dat invulling moet geven aan De Schilde. Starterspanden bezit ook 2 procent van de aandelen in het gebouw. 49 procent is in handen van het Fonds Ruimte en Economie Den Haag (FRED), de overige 49 procent is bezit van de gemeente.
Het pand is dus maar voor een deel gemeentelijk bezit.
Die aandeelhouders hebben in het verleden al veel geld in De Schilde gestopt, en dat wordt niet minder nu het pand leegstaat. De gemeente ziet nog steeds het liefst dat het gebouw wordt gebruikt als broedplaats voor duurzaamheids-startups, vooral met betrekking tot voedsel. Maar omdat er vanuit die hoek weinig bedrijven zich aanbieden, is Wuite bereid verder te kijken.
‘Het idee was misschien anders, maar als je thuis geen inkomsten meer hebt, ga je ook naar andere oplossingen kijken om je portemonnee te vullen’, aldus Wuite. Daarom heeft hij een balletje opgeworpen bij De la Croix, met wie hij namens het FRED eerder heeft samengewerkt bij de aanleg van zonnepanelen bij de Uithof. ‘Ik heb hem gevraagd of hij toevallig een geïnteresseerde ondernemer kende.’
Het was dus niet Richard de Mos die Atilla Akyol in contact bracht met de exploiterende partij. Wel zegt De Mos dat hij Akyol – ‘een goede vriend, we drinken regelmatig samen een biertje en gaan naar de sauna’ – heeft verteld bij wie hij het beste kan aankloppen op het stadhuis als hij iets wil met De Schilde. ‘Als je niet bekend bent met de gemeente is het onmogelijk om daar iemand te spreken te krijgen over een idee’, zegt Akyol er zelf over.
Was De Mos zelf naar Akyol toegestapt, had hij wel buiten zijn portefeuille gehandeld. Vanwege het duurzame oogmerk valt De Schilde op dat moment onder de inhoudelijke verantwoordelijkheid van Liesbeth van Tongeren (GroenLinks), wethouder duurzaamheid en energietransitie.
De Mos is wel verantwoordelijk voor het verlies, aangezien bedrijfsruimtes onder zijn begroting vallen. Gesprekken over huur of koop lopen echter via geen van beiden, maar via de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Die valt dan onder – de inmiddels naar Staatsbosbeheer vertrokken – wethouder Boudewijn Revis (VVD).
Broodje in Wassenaar
Maar voor het eerste gesprek op het stadhuis wordt er nog een broodje gegeten in Wassenaar: op 19 september 2018 hebben Akyol en Wuite voor het eerst afgesproken, bij restaurant De Landbouw. Akyol heeft jeugdvriend de projectontwikkelaar meegenomen als adviseur. Hij zal ook aanwezig zijn bij de rest van de gesprekken.
Akyol is aanvankelijk alleen geïnteresseerd in de onderste twee verdiepingen. ‘2.500 vierkante meter open ruimte. Heel geschikt voor een examenzaal, en beneden wilde ik een restaurant beginnen of een extra feestzaal voor mijn zalencentrum maken.’ Maar tijdens het gesprek komen er meer opties op tafel. Bijvoorbeeld de huur van meerdere, of zelfs alle verdiepingen.
Akyol: ‘Ik was wel geïnteresseerd, want ik ben ondernemer, maar wilde wel weten of het bestemmingsplan daar kon worden gewijzigd.’ Zo hoopte hij ruimte te maken voor short stay-woningen, onder meer voor arbeidsmigranten. ‘Daar ben ik tien jaar geleden ook al mee bezig geweest.’
Roderik Wuite vertegenwoordigt in de gesprekken niet alleen Starterspanden, maar ook het FRED. Toch kan hij niet in zijn eentje beslissen: er moet ook worden gesproken met de gemeente, zeker als er moet worden gesleuteld aan het bestemmingsplan. Wuite adviseert Akyol wel om eerst een businessplan te schrijven.
Na dit eerste gesprek komt Richard de Mos om de hoek kijken. Zoals gezegd loopt Akyol regelmatig tegen muren op bij de gemeente, dus vraagt hij zijn vriend De Mos met wie hij dan beste kan spreken. Die koppelt hem aan de juiste ambtenaar: Henk Harms, directeur Ontwikkeling en Realisatie bij de Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO), een departement van Revis.
‘Ik ken De Mos alleen van televisie’
Op 11 december 2018 vindt het eerste formele gesprek plaats op het stadhuis, met aan tafel onder meer Akyol, zijn adviseur, Wuite en Harms. Hierna zullen er nog velen volgen, en op een gegeven moment komt ook de optie verkoop ter sprake.
Belangrijk hierbij is dat het prijskaartje van het pand afhankelijk is van wat er mee gaat gebeuren: krijgt het gedeeltelijk de bestemming (short stay-)woningen, wordt het gebouw gewilder op de markt en dus de prijs hoger. Ambtenaren schatten de waarde van De Schilde tijdens de gesprekken op zo’n zeven á acht miljoen euro. Niet wonderlijk dus dat vlak voor Akyol interesse toonde, er een bod van drie miljoen werd afgewezen.
Maar voor een definitieve prijs moet dus eerst worden gekeken naar het bestemmingsplan. Wat daarin mogelijk is, wordt onder meer bepaald in een adviesprocedure bij het Haags Initiatieven Team. Dat team valt ook onder de DSO en toetst bij verschillende ambtelijke afdelingen hoe kansrijk de plannen van een ondernemer zijn. Die ondernemer krijgt vervolgens een advies, en de wethouder die verantwoordelijk is voor vergunningen krijgt een verslag. Dit was destijds ook Boudewijn Revis.
Ook het plan van Akyol en zijn adviseur volgt deze procedure. Dat stellen zijzelf, maar het blijkt ook uit antwoorden van het college op schriftelijke vragen: op 10 april 2019 zijn een aantal aandachtspunten benoemd die verder moeten worden uitgewerkt.
Na 6 mei gaan de ondernemers in gesprek met diverse ambtelijke afdelingen: wonen, grondzaken, hotelbeleid en horeca. Die laatste twee vallen wel onder De Mos, maar alleen zijn ambtenaren zijn erbij betrokken. Bovendien valt de beoordeling van het businessplan nog steeds onder de DSO: het was dus aan Henk Harms om dat plan uit te werken.
Betrokkenen bij de gesprekken zeggen dan ook dat zij geen signalen hebben ontvangen van integriteitsschendingen. Wuite, eindverantwoordelijke voor de exploitatie, heeft Richard de Mos zelfs nog nooit gezien: ‘Ik ken hem alleen van televisie.’
Plopsaland
Wel is De Mos in de tussentijd geïnteresseerd geraakt in De Schilde. Dat begint in maart 2019, met een bezoek aan De Panne in België. Daar bekijkt hij met ambtenaren hoe WOII-bunkers daar zijn opengesteld en gaat hij naar attractiepark Plopsaland. Doel van dat bezoek is onderzoeken of het park ook geschikt is voor Den Haag, en of eigenaar Steve van den Kerkhof oren heeft naar het openen van een nieuw (water)park. Beide zaken blijken het geval.
In juni gaat De Mos met Van den Kerkhof op stap in Den Haag om mogelijke locaties te bekijken. Op ambtelijk advies wordt er gekeken bij onder meer het ADO-stadion, op Scheveningen en bij De Uithof. Van den Kerkhof werd vooral enthousiast bij die laatste locatie. ‘Hij zei: “Allez, meneer De Mos, ik wil hier”.’
Ook De Mos heeft een voorkeur voor deze plek: hij wil het toerisme spreiden over Den Haag zodat iedereen meeprofiteert. In dit geval zou dat het economisch zwakkere Zuidwest zijn, wat De Mos eveneens goed uitkomt: hij is als wethouder ook verantwoordelijk voor dit stadsdeel.
De Mos ontkent dat Uithof-eigenaar en partijdonateur Eugène de la Croix hierbij van invloed was: ‘De locatie is bezocht op ambtelijk advies.’ Overigens wordt er anno 2020 door ambtenaren nog steeds nagedacht over een attractiepark op deze locatie.
Alleen: voor er een attractie kan landen, moet er ruimte worden vrijgemaakt zonder het omliggende natuurgebied aan te tasten. Dat kan volgens De Mos op twee manieren: door de volkstuinen aan de Jaap Edenweg te verplaatsen, of door een andere plek te zoeken voor het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan. Dat eerste is geen optie voor De Mos: ‘Mijn achterban zit in die tuinen. Dus moest ik op zoek naar een manier om de arbeidsmigranten te verplaatsen.
Grondzaken en huisvesting van arbeidsmigranten behoren alleen niet toe aan De Mos, maar aan Revis. En die kampt al met een tekort aan short stay-woningen: ‘Ik wist dat als ik Revis zou vertellen dat ze daar weg moesten, dat hij zou zeggen: “Waar moet ik ze dan laten?” Dus wilde ik het probleem oplossen voor het ontstond, door alvast een andere plek voor te dragen.’
Eén plus één is twee
Op dat moment komen er dus een aantal dingen samen: De Mos weet van Akyol – ‘we praten weleens met elkaar’ – dat hij nadenkt over het vestigen van arbeidsmigranten in De Schilde. Dat staat ook al in het businessplan dat Akyol begin 2019 schreef.
De Mos zegt ook dat hij er door de interesse van Akyol op is gewezen dat De Schilde verlies laat, en dat dit geld van zijn begroting gaat (‘daar ben ik niet zo van, verlies betalen met belastinggeld’). Tel daarbij op dat er plek nodig is voor arbeidsmigranten en ‘één plus één is twee’, aldus De Mos.
De Mos geeft dus toe dat hij wilde schuiven met arbeidsmigranten om grond vrij te spelen en dat dit niet binnen zijn portefeuille viel. Maar hij opereerde ook niet op eigen houtje: ‘Ik heb continu de topambtenaren van DSO meegenomen in dit proces.’ Ook had hij regelmatig overleg met Revis over zaken die elkaars portefeuille raakten: ‘We zijn allebei haantjes dus we botsten vaak. Daarom probeerden we dit soort dingen aan de voorkant glad te strijken.’ Bij deze ‘combi-stafs’ zaten ambtenaren van beide wethouders.
Uit gemeentelijke documenten blijkt dan ook dat Revis in september 2019 vanuit zijn eigen ambtelijke top is gevraagd om medewerking te verlenen aan het nieuwe ‘planologische voorstel’ voor De Schilde. Het college bevestigt dit in een antwoord op schriftelijke vragen, waarin ook wordt geschreven dat Revis op de hoogte was van de ontwikkelingen rond Plopsa. Actief was hij er nog niet bij betrokken: het was immers nog niet zeker dat de plannen voor De Schilde überhaupt door zouden gaan.
Boudewijn Revis laat in reactie dat hij als oud-wethouder niet over zijn graf wil regeren en onthoudt zich van commentaar. Op de vraag waarom hij niet verklaarde nooit een misstand te hebben waargenomen, antwoordt hij wel dat hij niet precies weet wat er onderdeel is van het onderzoek – en dat ook dus niet kan becommentariëren.
Koehandel
Om vaart te zetten achter de plannen voor Plopsa – ‘ik wilde binnen mijn ambtstermijn scoren met een attractiepark’ – stapt Richard de Mos eind juni 2019 naar Liesbeth van Tongeren: hij wil ook de inhoudelijke verantwoordelijkheid voor De Schilde. Volgens NRC en Den Haag Centraal zou De Mos hierbij Van Tongeren onder druk hebben gezet, maar er lijkt eerder sprake te zijn geweest van gewone politieke onderhandelingen.
Uit documenten wordt namelijk duidelijk dat Van Tongeren geen waarde hechtte aan het gebouw De Schilde an sich, en dat zij het kon missen als er elders plek zou komen voor duurzame startups. Zo zijn er meer dingen geruild: De Mos kreeg behalve De Schilde bijvoorbeeld ook steun bij zijn plannen voor de Leyweg en het Escher Museum, plus er kwam een uitzonderingspositie voor brommertochten als Kâhwe Klâhwe in de nieuwe milieuzones.
Van Tongeren kreeg op haar beurt steun bij een initiatiefvoorstel voor meer bomen en De Mos z’n stem voor haar kadernota Duurzaamheid – iets wat doorgaans niet zo in het straatje van zijn partij ligt. Verder werd afgesproken dat de nog zittende ondernemers in De Schilde, konden blijven, tegen een relatief voordelige huur. Uit documenten blijkt dat ook hierbij diverse bestuursadviseurs en topambtenaren betrokken waren.Van Tongeren wil desgevraagd nergens op ingaan.
Op 16 juli 2019 wordt tijdens een collegevergadering besloten tot de overdracht van De Schilde naar de portefeuille van De Mos. Die is niet bij deze vergadering vanwege het overlijden van zijn moeder, maar als er bezwaren waren geweest tegen dit voorstel was het besluit volgens hem uitgesteld. Ook de verklaring van een andere bron in het college suggereert dat het voorstel zonder al te veel discussie is aangenomen.
Vanaf dit moment is De Mos officieel verantwoordelijk voor De Schilde, maar veel plezier zal hij er niet van hebben. Voordat hij iets van zijn plannen ten uitvoering kan brengen, staat de rijksrecherche op de stoep. Twee weken later dient hij zijn ontslag in.
De gesprekken over De Schilde zijn dan al gestopt. Op 2 oktober 2019, een dag na de inval, laten Akyol en zijn adviseur weten dat zij hun initiatief terugtrekken. En als zij er nu op terugkijken, denken zij dat het niet tot een verkoop was gekomen.
Omdat de uiteindelijke bestemming nog niet duidelijk was, kon het gebouw nog niet getaxeerd worden, maar het bedrag van zeven á acht miljoen euro dat eerder werd genoemd, was volgens hen te veel geweest. Akyols adviseur is bovendien projectontwikkelaar, geen belegger. ‘Ik had waarschijnlijk hooguit wat verdiepingen gehuurd’, zegt Akyol.
Was het er allemaal wél van gekomen, en waren de arbeidsmigranten van De Uithof naar De Schilde verhuisd, dan had De Mos zijn donateurs daar alsnog niet mee bevoordeeld, zegt hij: ‘Zij waren al in gesprek over dat pand.’ Bovendien, zegt Akyol: ‘Ik was al bezig met een andere partij om daar migranten te vestigen. Ik had Richard best willen helpen, maar dan had er wel een marktconforme prijs betaald moeten worden. Die prijs bepaalde namelijk ook wat ik voor het pand zou betalen.’
Volgens Roderik Wuite had De Schilde ook nooit voor een voordelige prijs verkocht of verhuurd kunnen worden, zelfs al had Richard de Mos of een willekeurige andere bestuurder dat gewild: ‘De gemeente is niet de enige aandeelhouder. Het FRED had nooit toegestaan dat De Schilde er voor een lagere prijs was uitgegaan.’ Wuite onderstreept dan ook dat volgens hem alles netjes is verlopen.
Geen seconde verhoord
Zo blijft het de vraag waarom de rijksrecherche is aangeslagen op het Schilde-dossier. Richard de Mos zegt dat hij van de rijksrecherche een dik dossier heeft ontvangen over De Schilde, maar dat hij er nooit over is verhoord: ‘Geen seconde!’
Ook is het gissen waarom er, in het geval dat er wel iets mis zou zijn gegaan, geen ambtenaar of wethouder aan de bel heeft getrokken. De Mos heeft er in ieder geval geen spijt van dat hij zich op hetzelfde terrein als zijn donateurs heeft begeven. ‘Het spijt me alleen voor de stad, en vooral voor Zuidwest. Er mist nu én een mooie A-attractie en Moerwijk mist een hernieuwde Schilde, waar buiten arbeidsmigranten ook een supermarkt, horeca en een rooftopbar zouden komen.’
Volgens de Mos zijn er messen in zijn rug gestoken. ‘Ik heb continu ambtenaren en collega’s betrokken en nooit heeft er iemand gezegd: “Richard, is het wel in de haak met die Akyol?” Ze vonden het allemaal een mooi plan. En dan achteraf komen er allemaal geruchten vanuit het stadhuis, alsof mijn politieke opponenten een trap na willen geven.’
Minder zwart-wit
Het Openbaar Ministerie (OM) wil niet reageren op vragen of De Schilde nog deel uitmaakt van het onderzoek. Mocht dat niet meer het geval zijn, is dat overigens geen bewijs dat Richard de Mos of andere verdachten nooit een letter van de wet hebben overtreden.
Maar dat het ambtelijke proces rond De Schilde juist is verlopen, is wel een verdere bevestiging dat de feiten in het onderzoek minder zwart-wit zijn dan ze tot dusver vaak zijn voorgesteld. Zo werden afgelopen zomer ook de nachtvergunningen voor Opera opnieuw toegekend na een bezwaarprocedure en heeft de gemeente al meerdere malen gesteld dat er tijdens de toekenningsprocedure voor deze vergunningen niks raars is gebeurd.
Of er stafbare feiten zijn gepleegd, en welke dit dan zijn, zal dus nog moeten blijken. Justitie verdenkt onder andere De Mos en voormalig collegawethouder Rachid Guernaoui van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie.
Het OM hoopt eind februari het complete dossier rond te hebben, waarna een tenlastelegging volgt en de eventueel overgebleven gedachten zich kunnen voorbereiden op een strafzaak. Deze dient naar verwachting aan het einde van het nieuwe jaar.
Verantwoording
Dit verhaal is tot stand gekomen via gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten. Alle opgeschreven feiten en uitspraken zijn gecontroleerd bij verschillende bronnen, waarvan een aantal anoniem wenst te blijven. De namen van deze personen zijn bekend bij de redactie. De verdachten hebben er geen bezwaar tegen dat zij bij hun volledige naam worden genoemd.
OmroepWest 20.12.2020 Het corruptieonderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos richt zich onder meer op een voorgenomen vastgoeddeal rond de voormalige Philipsfabriek De Schilde. Maar onderzoek van Den Haag FM en Omroep West roept de vraag op of er wel misstanden hebben plaatsgevonden. Collega-wethouders van Richard de Mos waren op de hoogte en ambtenaren betrokken. ‘De Schilde had er nooit voor een lagere prijs uit kunnen gaan.’
Als het verkeer mee zit, is het zo’n tien minuten rijden van het huis van Atilla Akyol naar het zalencentrum dat hij runt. Vanuit de Reinkenstraat via het Regentessenkwartier naar de Troelstrakade, en vervolgens linksaf de Fruitweg op. Nog voor de Viaductweg ligt Opera dan aan zijn rechterhand, maar eerst passeert hij een gebouw dat in 2016 kan rekenen op internationale belangstelling: De Schilde.
Redenen voor deze aandacht zijn 1.200 vierkante meter aan kassen op het dak en een tiliapiakwekerij op de verdieping eronder, als onderdeel van de pas geopende, grootste stadsboerderij van Europa. De manier van telen en kweken wordt bestempeld als revolutionair. Media als The Guardian en National Geographic komen langs, allen met de vraag: ‘Is dit de toekomst?’
De viskwekerij in De Schilde | Foto: Omroep West
Nee, blijkt het antwoord. In twee jaar lukt het Urban Farmers, het bedrijf achter het project, niet om de boel financieel op orde te krijgen en in juli 2018 wordt het faillissement uitgesproken. Daarmee komt een einde aan deze poging tot stadslandbouw, maar niet aan de publiciteit voor De Schilde.
Dit verhaal is tot stand gekomen via gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten. Alle opgeschreven feiten en uitspraken zijn gecontroleerd bij verschillende bronnen, waarvan een aantal anoniem wenst te blijven. De namen van deze personen zijn bekend bij de redactie. De verdachten hebben er geen bezwaar tegen dat zij bij hun volledige naam worden genoemd. Tips? Mailen kan naar sjors.hofstede@omroepwest.nl.
Inval op het stadhuis
Want op 1 oktober 2019 schudt de rijksrecherche Den Haag op, met invallen op het stadhuis en bij twee wethouders, een raadslid en een horecaondernemer thuis: Groep de Mos/Hart voor Den Haag-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Ook Atilla Akyol, zijn broer Erdinç en diens partner, raadslid Nino Davituliani, zijn verdachten.
Vingers op het stadhuis wijzen dan vooral naar recent uitgegeven nachtvergunningen, voor onder meer zalencentrum Opera. De vergunningen zijn al veelbesproken omdat ze op verzoek van Groep de Mos zijn opgenomen in het coalitieakkoord en Opera die partij sponsort; Atilla Akyol was in maart 2018 ook verkiesbaar als lijstduwer.
Een maand later blijkt dat het onderzoek meer omvat dan vergunningen, als NRC en Den Haag Centraal schrijven dat de rijksrecherche zich ook richt op een voorgenomen vastgoeddeal rond De Schilde. De Mos zou zich – zonder medeweten van zijn verantwoordelijke collega-wethouders – hebben bemoeid met de bestemming van het gebouw, om zo een aantal van zijn partijfinanciers te bevoordelen.
Zijn plan volgens deze media: De Schilde in handen laten komen van zijn ‘vastgoedvrienden’ en het onderkomen voor arbeidsmigranten aan de Lozerlaan verplaatsen naar dit pand. Daar zou dan weer ruimte komen voor een attractiepark, waar De Mos als wethouder economie en toerisme mooi mee kon pronken. Het park zou bovendien in de buurt van recreatiecentrum De Uithof, een onderneming van een andere partijdonateur – Eugène de la Croix staan.
De Schilde| Foto: Omroep West
Justitie wil in de publicaties niets bevestigen, maar stelt in juli 2020 wel dat er sprake was van een ‘criminele organisatie’ rond vastgoed – en breidt het aantal verdenkingen uit met twee projectontwikkelaars, die ook doneerden aan Groep de Mos. Een van hen is Michel Zaadhof, een jeugdvriend van Akyol. De ander is Edwin Jansen, voormalig Idols-jurylid en ex-echtgenoot en -manager van zangeres Anouk.
Maar hoe concreet zijn de integriteitsschendingen bij de voorgenomen overname? Richard de Mos zegt dat hij inderdaad arbeidsmigranten wilde vestigen in De Schilde, om zo ruimte te maken voor een attractiepark.
Maar uit gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten, blijkt dat De Mos de bevriende ondernemers niet introduceerde bij de exploitant, dat De Mos zich niet heeft bemoeid met onderhandelingen over het gebouw en bovendien: dat andere verantwoordelijke wethouders op de hoogte waren van de plannen die hij met De Schilde had. Kortom: dat Richard de Mos níet buiten zijn portefeuille rommelde.
Ruimte voor examens
Terug naar de zomer van 2018, na het faillissement van Urban Farmers. Atilla Akyol, die sinds 2003 onderneemt met Opera, moet dan al talloze keren voorbij De Schilde zijn gereden. Zo is hem al eerder opgevallen dat de begane grond en de eerste verdieping, die geen onderdeel uitmaakten van Urban Farmers, leegstaan en te huur zijn. ‘Ik was op dat moment op zoek naar extra ruimte voor de Universiteit Leiden. Dat is een grote klant van mij, omdat zij examens afnemen in mijn zalen. Zij groeiden heel erg in Den Haag en hadden meer plekken nodig. Ik probeerde dat voor hen te regelen.’
Akyol neemt contact op met de makelaar, maar krijgt nul op rekest: Urban Farmers is net failliet gegaan en verhuur is even niet mogelijk. ‘Daar hield het toen op voor mij want ik wist niet met wie ik verder moest praten.’
Tot Akyol wordt benaderd door Eugène de la Croix. Die is gevraagd door de exploitant van De Schilde of hij nog geïnteresseerden kent. Zo hoort Akyol bij wie hij wél terecht kan.
Dat is bij Roderik Wuite. Hij is directeur bij Starterspanden BV/CV, het gemeentelijke bedrijf dat invulling moet geven aan De Schilde. Starterspanden bezit ook 2 procent van de aandelen in het gebouw. 49 procent is in handen van het Fonds Ruimte en Economie Den Haag (FRED), de overige 49 procent is bezit van de gemeente. Het pand is dus maar voor een deel gemeentelijk bezit.
Die aandeelhouders hebben in het verleden al veel geld in De Schilde gestopt, en dat wordt niet minder nu het pand leegstaat. De gemeente ziet nog steeds het liefst dat het gebouw wordt gebruikt als broedplaats voor duurzaamheids-startups, vooral met betrekking tot voedsel. Maar omdat er vanuit die hoek weinig bedrijven zich aanbieden, is Wuite bereid verder te kijken.
Foto: Omroep West
‘Het idee was misschien anders, maar als je thuis geen inkomsten meer hebt, ga je ook naar andere oplossingen kijken om je portemonnee te vullen’, aldus Wuite. Daarom heeft hij een balletje opgeworpen bij De la Croix, met wie hij namens het FRED eerder heeft samengewerkt bij de aanleg van zonnepanelen bij De Uithof. ‘Ik heb hem gevraagd of hij toevallig een geïnteresseerde ondernemer kende.’
Het was dus niet Richard de Mos die Atilla Akyol in contact bracht met de exploiterende partij. Wel zegt De Mos dat hij Akyol – ‘een goede vriend, we drinken regelmatig samen een biertje en gaan naar de sauna’ – heeft verteld bij wie hij het beste kan aankloppen op het stadhuis als hij iets wil met De Schilde. ‘Als je niet bekend bent met de gemeente is het onmogelijk om daar iemand te spreken te krijgen over een idee’, zegt Akyol er zelf over.
Was De Mos zelf naar Akyol toegestapt, had hij wel buiten zijn portefeuille gehandeld. Vanwege het duurzame oogmerk valt De Schilde op dat moment onder de inhoudelijke verantwoordelijkheid van Liesbeth van Tongeren (GroenLinks), wethouder duurzaamheid en energietransitie.
De Mos is wel verantwoordelijk voor het verlies, aangezien bedrijfsruimtes onder zijn begroting vallen. Gesprekken over huur of koop lopen echter via geen van beiden, maar via de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Die valt dan onder – de inmiddels naar Staatsbosbeheer vertrokken – wethouder Boudewijn Revis (VVD).
Broodje in Wassenaar
Maar voor het eerste gesprek op het stadhuis wordt er nog een broodje gegeten in Wassenaar: op 19 september 2018 hebben Akyol en Wuite voor het eerst afgesproken, bij restaurant De Landbouw. Akyol heeft jeugdvriend de projectontwikkelaar meegenomen als adviseur. Hij zal ook aanwezig zijn bij de rest van de gesprekken.
Akyol is aanvankelijk alleen geïnteresseerd in de onderste twee verdiepingen. ‘2.500 vierkante meter open ruimte. Heel geschikt voor een examenzaal, en beneden wilde ik een restaurant beginnen of een extra feestzaal voor mijn zalencentrum maken.’ Maar tijdens het gesprek komen er meer opties op tafel. Bijvoorbeeld de huur van meerdere, of zelfs alle verdiepingen.
Akyol: ‘Ik was wel geïnteresseerd, want ik ben ondernemer, maar wilde wel weten of het bestemmingsplan daar kon worden gewijzigd.’ Zo hoopte hij ruimte te maken voor short stay-woningen, onder meer voor arbeidsmigranten. ‘Daar ben ik tien jaar geleden ook al mee bezig geweest.’
Roderik Wuite vertegenwoordigt in de gesprekken niet alleen Starterspanden, maar ook het FRED. Toch kan hij niet in zijn eentje beslissen: er moet ook worden gesproken met de gemeente, zeker als er moet worden gesleuteld aan het bestemmingsplan. Wuite adviseert Akyol wel om eerst een businessplan te schrijven.
Na dit eerste gesprek komt Richard de Mos om de hoek kijken. Zoals gezegd loopt Akyol regelmatig tegen muren op bij de gemeente, dus vraagt hij zijn vriend De Mos met wie hij dan beste kan spreken. Die koppelt hem aan de juiste ambtenaar: Henk Harms, directeur Ontwikkeling en Realisatie bij de Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO), een departement van Revis.
‘Ik ken De Mos alleen van televisie’
Op 11 december 2018 vindt het eerste formele gesprek plaats op het stadhuis, met aan tafel onder meer Akyol, zijn adviseur, Wuite en Harms. Hierna zullen er nog velen volgen, en op een gegeven moment komt ook de optie verkoop ter sprake.
Belangrijk hierbij is dat het prijskaartje van het pand afhankelijk is van wat er mee gaat gebeuren: krijgt het gedeeltelijk de bestemming (short stay-)woningen, wordt het gebouw gewilder op de markt en dus de prijs hoger. Ambtenaren schatten de waarde van De Schilde tijdens de gesprekken op zo’n zeven á acht miljoen euro. Niet verwonderlijk dus dat vlak voor Akyol interesse toonde, er een bod van drie miljoen werd afgewezen.
Maar voor een definitieve prijs moet dus eerst worden gekeken naar het bestemmingsplan. Wat daarin mogelijk is, wordt onder meer bepaald in een adviesprocedure bij het Haags Initiatieven Team. Dat team valt ook onder de DSO en toetst bij verschillende ambtelijke afdelingen hoe kansrijk de plannen van een ondernemer zijn. Die ondernemer krijgt vervolgens een advies, en de wethouder die verantwoordelijk is voor vergunningen krijgt een verslag. Dit was destijds ook Boudewijn Revis.
Ook het plan van Akyol en zijn adviseur volgt deze procedure. Dat stellen zijzelf, maar het blijkt ook uit antwoorden van het college op schriftelijke vragen: op 10 april 2019 zijn een aantal aandachtspunten benoemd die verder moeten worden uitgewerkt.
Na 6 mei gaan de ondernemers in gesprek met diverse ambtelijke afdelingen: wonen, grondzaken, hotelbeleid en horeca. Die laatste twee vallen wel onder De Mos, maar alleen zijn ambtenaren zijn erbij betrokken. Bovendien valt de beoordeling van het businessplan nog steeds onder de DSO: het was dus aan Henk Harms om dat plan uit te werken.
Betrokkenen bij de gesprekken zeggen dan ook dat zij geen signalen hebben ontvangen van integriteitsschendingen. Wuite, eindverantwoordelijke voor de exploitatie, heeft Richard de Mos zelfs nog nooit gezien: ‘Ik ken hem alleen van televisie.’
Plopsaland
Wel is De Mos in de tussentijd geïnteresseerd geraakt in De Schilde. Dat begint in maart 2019, met een bezoek aan De Panne in België. Daar bekijkt hij met ambtenaren hoe WOII-bunkers zijn opengesteld en gaat hij naar attractiepark Plopsaland. Doel van dat bezoek is onderzoeken of het park ook geschikt is voor Den Haag, en of eigenaar Steve van den Kerkhof oren heeft naar het openen van een nieuw (water)park. Beide zaken blijken het geval.
In juni gaat De Mos met Van den Kerkhof op stap in Den Haag om mogelijke locaties te bekijken. Op ambtelijk advies wordt er gekeken bij onder meer het ADO-stadion, op Scheveningen en bij De Uithof. Van den Kerkhof werd vooral enthousiast bij die laatste locatie. ‘Hij zei: “Allez, meneer De Mos, ik wil hier”.’
Ook De Mos heeft een voorkeur voor deze plek: hij wil het toerisme spreiden over Den Haag zodat iedereen meeprofiteert. In dit geval zou dat het economisch zwakkere Zuidwest zijn, wat De Mos eveneens goed uitkomt: hij is als wethouder ook verantwoordelijk voor dit stadsdeel.
De Mos ontkent dat Uithof-eigenaar en partijdonateur Eugène de la Croix hierbij van invloed was: ‘De locatie is bezocht op ambtelijk advies.’ Overigens wordt er anno 2020 door ambtenaren nog steeds nagedacht over een attractiepark op deze locatie.
Alleen: voor er een attractie kan landen, moet er ruimte worden vrijgemaakt zonder het omliggende natuurgebied aan te tasten. Dat kan volgens De Mos op twee manieren: door de volkstuinen aan de Jaap Edenweg te verplaatsen, of door een andere plek te zoeken voor het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan. Dat eerste is geen optie voor De Mos: ‘Mijn achterban zit in die tuinen. Dus moest ik op zoek naar een manier om de arbeidsmigranten te verplaatsen.
Grondzaken en huisvesting van arbeidsmigranten behoren alleen niet toe aan De Mos, maar aan Revis. En die kampt al met een tekort aan short stay-woningen: ‘Ik wist dat als ik Revis zou vertellen dat ze daar weg moesten, dat hij zou zeggen: “Waar moet ik ze dan laten?” Dus wilde ik het probleem oplossen voor het ontstond, door alvast een andere plek voor te dragen.’
Eén plus één is twee
Op dat moment komen er dus een aantal dingen samen: De Mos weet van Akyol – ‘we praten weleens met elkaar’ – dat hij nadenkt over het vestigen van arbeidsmigranten in De Schilde. Dat staat ook al in het businessplan dat Akyol begin 2019 schreef.
De Mos zegt ook dat hij er door de interesse van Akyol op is gewezen dat De Schilde verlies laat, en dat dit geld van zijn begroting gaat (‘daar ben ik niet zo van, verlies betalen met belastinggeld’). Tel daarbij op dat er plek een nodig is voor arbeidsmigranten en ‘één plus één is twee’, aldus De Mos.
De Mos geeft toe dat hij wilde schuiven met arbeidsmigranten om grond vrij te spelen en dat dit niet binnen zijn portefeuille viel. Maar hij opereerde niet op eigen houtje: ‘Ik heb continu de topambtenaren van DSO meegenomen in dit proces.’ Ook had hij regelmatig overleg met Revis over zaken die elkaars portefeuille raakten: ‘We zijn allebei haantjes dus we botsten vaak. Daarom probeerden we dit soort dingen aan de voorkant glad te strijken.’ Bij deze ‘combi-stafs’ zaten ambtenaren van beide wethouders.
Uit gemeentelijke documenten blijkt dan ook dat Revis in september 2019 vanuit zijn eigen ambtelijke top is gevraagd om medewerking te verlenen aan het nieuwe ‘planologische voorstel’ voor De Schilde. Het college bevestigt dit in een antwoord op schriftelijke vragen, waarin ook wordt geschreven dat Revis op de hoogte was van de ontwikkelingen rond Plopsa. Actief was hij er nog niet bij betrokken: het was immers nog niet zeker dat de plannen voor De Schilde überhaupt door zouden gaan.
Boudewijn Revis laat in een reactie weten dat hij als oud-wethouder niet over zijn graf wil regeren en onthoudt zich van commentaar. Op de vraag waarom hij niet verklaarde nooit een misstand te hebben waargenomen, antwoordt hij wel dat hij niet precies weet wat er onderdeel is van het onderzoek – en dat dus ook niet kan becommentariëren.
Koehandel
Om vaart te zetten achter de plannen voor Plopsa – ‘ik wilde binnen mijn ambtstermijn scoren met een attractiepark’ – stapt Richard de Mos eind juni 2019 naar Liesbeth van Tongeren: hij wil ook de inhoudelijke verantwoordelijkheid voor De Schilde. Volgens NRC en Den Haag Centraal zou De Mos hierbij Van Tongeren onder druk hebben gezet, maar er lijkt eerder sprake te zijn geweest van gewone politieke onderhandelingen.
Uit documenten wordt namelijk duidelijk dat Van Tongeren geen waarde hechtte aan het gebouw De Schilde an sich, en dat zij het kon missen als er elders plek zou komen voor duurzame startups. Zo zijn er meer dingen geruild: De Mos kreeg behalve De Schilde bijvoorbeeld ook steun bij zijn plannen voor de Leyweg en het Escher Museum, plus er kwam een uitzonderingspositie voor brommertochten als Kâhwe Klâhwe in de nieuwe milieuzones.
Van Tongeren kreeg op haar beurt steun bij een initiatiefvoorstel voor meer bomen en De Mos z’n stem voor haar kadernota Duurzaamheid – iets wat doorgaans niet zo in het straatje van zijn partij ligt. Verder werd afgesproken dat de nog zittende ondernemers in De Schilde konden blijven, tegen een relatief voordelige huur. Uit documenten blijkt dat ook hierbij diverse bestuursadviseurs en topambtenaren betrokken waren. Van Tongeren wil desgevraagd nergens op ingaan.
Op 16 juli 2019 wordt tijdens een collegevergadering besloten tot de overdracht van De Schilde naar de portefeuille van De Mos. Die is niet bij deze vergadering vanwege het overlijden van zijn moeder, maar als er bezwaren waren geweest tegen dit voorstel was het besluit volgens hem uitgesteld. Ook de verklaring van een andere bron in het college suggereert dat het voorstel zonder al te veel discussie is aangenomen.
Vanaf dit moment is De Mos officieel verantwoordelijk voor De Schilde, maar veel plezier zal hij er niet van hebben. Voordat hij iets van zijn plannen ten uitvoering kan brengen, staat de rijksrecherche op de stoep. Twee weken later dient hij zijn ontslag in.
De gesprekken over De Schilde zijn dan al gestopt. Op 2 oktober 2019, een dag na de inval, laten Akyol en zijn adviseur weten dat zij hun initiatief terugtrekken. En als zij er nu op terugkijken, denken zij dat het niet tot een verkoop was gekomen. Omdat de uiteindelijke bestemming nog niet duidelijk was, kon het gebouw nog niet getaxeerd worden, maar het bedrag van zeven á acht miljoen euro dat eerder werd genoemd, was volgens hen te veel geweest. Akyols adviseur is bovendien projectontwikkelaar, geen belegger. ‘Ik had waarschijnlijk hooguit wat verdiepingen gehuurd’, zegt Akyol.
Was het er allemaal wél van gekomen, en waren de arbeidsmigranten van De Uithof naar De Schilde verhuisd, dan had De Mos zijn donateurs daar alsnog niet mee bevoordeeld, zegt hij: ‘Zij waren al in gesprek over dat pand.’ Bovendien, zegt Akyol: ‘Ik was al bezig met een andere partij om daar migranten te vestigen. Ik had Richard best willen helpen, maar dan had er wel een marktconforme prijs betaald moeten worden. Die prijs bepaalde namelijk ook wat ik voor het pand zou betalen.’
Volgens Roderik Wuite had De Schilde ook nooit voor een voordelige prijs verkocht of verhuurd kunnen worden, zelfs al had Richard de Mos of een willekeurige andere bestuurder dat gewild: ‘De gemeente is niet de enige aandeelhouder. Het FRED had nooit toegestaan dat De Schilde er voor een lagere prijs was uitgegaan.’ Wuite onderstreept dan ook dat volgens hem alles netjes is verlopen.
Geen seconde verhoord
Zo blijft het de vraag waarom de rijksrecherche is aangeslagen op het Schilde-dossier. Richard de Mos zegt dat hij van de rijksrecherche een dik dossier heeft ontvangen over De Schilde, maar dat hij er nooit over is verhoord: ‘Geen seconde!’
Ook is het gissen waarom er, in het geval dat er wel iets mis zou zijn gegaan, geen ambtenaar of wethouder aan de bel heeft getrokken. De Mos heeft er in ieder geval geen spijt van dat hij zich op hetzelfde terrein als zijn donateurs heeft begeven. ‘Het spijt me alleen voor de stad, en vooral voor Zuidwest. Er mist nu én een mooie A-attractie en Moerwijk mist een hernieuwde Schilde, waar buiten arbeidsmigranten ook een supermarkt, horeca en een rooftopbar zouden komen.’
Volgens De Mos zijn er messen in zijn rug gestoken. ‘Ik heb continu ambtenaren en collega’s erbij betrokken en nooit heeft er iemand gezegd: “Richard, is het wel in de haak met die Akyol?” Ze vonden het allemaal een mooi plan. En dan achteraf komen er allemaal geruchten vanuit het stadhuis, alsof mijn politieke opponenten een trap na willen geven.’
Minder zwart-wit
Het Openbaar Ministerie (OM) wil niet reageren op vragen of De Schilde nog deel uitmaakt van het onderzoek. Mocht dat niet meer het geval zijn, is dat overigens geen bewijs dat Richard de Mos of andere verdachten nooit een letter van de wet hebben overtreden.
Maar dat het ambtelijke proces rond De Schilde juist is verlopen, is wel een verdere bevestiging dat de feiten in het onderzoek minder zwart-wit zijn dan ze tot dusver vaak zijn voorgesteld. Zo werden afgelopen zomer ook de nachtvergunningen voor Opera opnieuw toegekend na een bezwaarprocedure en heeft de gemeente al meerdere malen gesteld dat er tijdens de toekenningsprocedure voor deze vergunningen niks raars is gebeurd.
Of er stafbare feiten zijn gepleegd, en welke dit dan zijn, zal dus nog moeten blijken. Justitie verdenkt onder andere De Mos en voormalig collegawethouder Rachid Guernaoui van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie.
Het OM hoopt eind februari het complete dossier rond te hebben, waarna een tenlastelegging volgt en de eventueel overgebleven gedachten zich kunnen voorbereiden op een strafzaak. Deze dient naar verwachting aan het einde van het nieuwe jaar.
Groep de Mos is volgens een peiling momenteel de grootste partij van Den Haag
Hart voor Den Haag/Groep de Mos van voormalig wethouder Richard de Mos, die verdacht wordt van corruptie, is volgens een peiling momenteel de grootste partij in de Hofstad.
Telegraaf 06.10.2020
AD 06.10.2020
No Ties
Volgens een poll van onderzoeksbureau No Ties, in opdracht van Omroep West staat, staat de partij op elf zetels in de gemeenteraad, drie meer dan nu het geval is.
De Mos was tot vorig jaar wethouder, maar stapte op na een inval van de Rijksrecherche in zijn woning en in zijn kantoor op het stadhuis.
Vergunningen
Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt hem en Rachid Guernaoui, partijgenoot en ook oud-wethouder, van ambtelijke corruptie. De twee zouden bevriende ondernemers hebben geholpen met vergunningen in ruil voor donaties aan de partij. De Mos nam ontslag als wethouder en keerde later terug als fractievoorzitter van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
In een reactie stelt De Mos ‘enorm veel energie te halen’ uit de peiling. ,,Zoveel vertrouwen na een voor ons zo moeilijk jaar, geeft ons extra motivatie om door te gaan en te blijven knokken voor al die lieve mensen. De inwoners van deze stad zijn niet dom en zien, ondanks een haatcampagne van politieke opponenten en knotsgekke, valse beschuldigingen van het OM, dat wij voor de stad veel goeds bereiken.”
AD 08.09.2020
Eindelijk gerechtigheid ??
Het Openbaar Ministerie (OM) startte maandag 07.09.2020 met de verhoren van Richard de Mos, meldt mediapartner Omroep West. Bijna een jaar geleden viel de Rijksrecherche de woning en werkkamer binnen van de Haagse ex-wethouder. De Mos is verdachte in een corruptiezaak.
Behalve van lekken, corruptie en omkoping beschuldigt het OM de voormalige Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag ook van meineed en deelname aan aan twee criminele organisaties.
Op 16 oktober2019 trad De Mos terug alswethouder van het Haagse gemeentebestuur vanwege de verdenkingen. Tegen hem en Rachid Guernaoui werd een motie van wantrouwen ingediend.
Groot Rijswijk 03.09.2020
AD 02.09.2020
Inmiddels is hij weer partijleider van Hart voor Den Haag/Groep de Mos en wil in 2022 niet alleen Den Haag veroveren, maar ook meedoen met de gemeenteraadsverkiezingen in randgemeentes van de hofstad, zoals Westland, Rijswijk en Delft.
Posthoorn 09.09.2020
Terugblik
Dat justitie de twee op de korrel heeft, wordt duidelijk op dinsdagochtend 1 oktober 2019. De Rijksrecherche doet die dag in alle vroegte een inval in de woningen van de twee zittende wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Naast De Mos en Guernaoui blijken ook Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani en de Haagse ondernemers Atilla Akyol van zalencentrum Opera en de vastgoedondernemers Edwin Jansen en Michel Zaadhof verdachte in de zaak. Allemaal ontkennen ze iets fout te hebben gedaan.
Het OM maakt de dinsdag van de inval in de loop van de middag bekend dat de wethouders verdacht worden van ambtelijke corruptie, schending van het ambtsgeheim en omkoping. Zo zou er sprake zijn geweest van het tegen betaling regelen van nachtvergunningen voor horecabedrijven.
Nachtvergunningen
Begin september 2019 heeft het Haagse stadsbestuur namelijk vijf extra nachtvergunningen uitgegeven. Twee hiervan komen terecht bij zalencentrum Opera van horecaondernemer Atilla Akyol. En dat vindt justitie verdacht, omdat Akyol nauwe banden heeft met Groep de Mos. Hij staat op de kandidatenlijst van de partij en de Opera is donateur van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Wat De Mos betreft is er niets mis met die donaties, zegt hij vooruit kijkend op zijn verhoor. ‘Hart voor Den Haag heeft openlijk donaties ontvangen van Haagse ondernemers’, zegt hij. ‘We waren hard bezig om onze verkiezingsbeloften in te lossen en wij hebben openlijk ideeën bij Haagse inwoners en ondernemers opgehaald.
Dat is onze manier van politiek bedrijven. Er is geen enkel signaal dat ik geld voor mijzelf heb ontvangen. Wel heb ik dus donaties voor mijn partij gekregen. Maar voor de duidelijkheid: dat is volstrekt legaal. De verdenking lijkt voorlopig op een wilde slag in de lucht.’
Geen wederdiensten
Hij ontkent dat er sprake is van het leveren van wederdiensten door hemzelf of door zijn partij. ‘Corruptie is als je stiekem geld of goederen ontvangt in ruil voor het verrichten van een wederdienst’, reageert De Mos. ‘Wij hebben gewoon gedaan wat in het verkiezingsprogramma van onze partij stond.
Bovendien was er in het college waar Hart voor Den Haag in zat, sprake van collegiaal bestuur. Alle besluiten werden samen met het gehele college genomen. Alsof een wethouder eigenstandig nachtvergunningen kan verlenen. Dat kan hij niet.’
Daarnaast wijst De Mos naar een besluit van waarnemend burgemeester Johan Remkes, eind juni van dit jaar. Op de laatste dag dat Remkes nog burgemeester is, besluit hij dat zalencentrum Opera de nachtvergunningen mag houden.
Remkes legt daarmee het advies van de Adviescommissie bezwaarschriften naast zich neer, die de burgemeester een paar maanden eerder adviseert om de verleende vergunning in te trekken na klachten van omwonenden. ‘Ook in de ogen van Remkes, was er niets aan de hand’, concludeert De Mos hieruit.
Criminele organisaties
Maar volgens justitie is er naast de nachtvergunningen meer aan de hand. Vlak voor de zomer, op 10 juli 2020 maakt het OM duidelijk dat de verdenking is uitgebreid. Het OM verdenkt de ex-wethouders van deelname aan criminele organisaties.
‘We zien dat een clubje van wethouders en ondernemers heel hecht was en structureel bezig was met omkoping en corruptie’, stelt een woordvoerder van het OM in het TV West Nieuws bij Omroep West. ‘Het gaat om twee criminele organisaties. Eén die toeziet op de horecaondernemers en één die toeziet op het vastgoed, steeds, met een wethouder daarbij.’
De Mos is nog altijd woedend over deze verdenking. ‘Ik word, zeker ook in de beeldvorming, op één lijn gezet met de leden van motorclubs als Hells Angels en Satudarah’, zegt hij. ‘Het OM lijkt gevangen te zijn geraakt in zijn eigen tunnelvisie.
Eerst ben ik een half jaar afgeluisterd, daarna vindt er een inval in mijn woning plaats en nu word ik, via ‘trial by media’ beschuldigd van deelname aan criminele organisaties. Dat is heftig en onterecht.’
Gevaarlijke klucht
Volgens De Mos krijgt de zaak trekjes van een ‘gevaarlijke klucht’. De Mos: ‘Op basis van deze redeneringen van het OM loopt iedere wethouder en ieder college van B&W in Nederland het risico om van deelname aan een criminele organisatie te worden beschuldigd.
Bijna iedere politieke partij heeft te maken met donaties en hoe daarmee om te gaan. Iedere actieve wethouder heeft dagelijks contact met belanghebbenden in stad of dorp. In ieder college spelen er vragen over hoe om te gaan met geheime stukken en hoe dit zich tot de openbaarheid verhoudt.’
De Mos vindt dat hier een open debat over gevoerd moet worden. ‘Het is van groot belang dat het gesprek hierover in alle openheid wordt gevoerd’, zegt hij. ‘Was het OM nu maar tot die conclusie gekomen. Dat zou een nuttige discussie opleveren over belangrijke vragen in onze democratie, die wat mij betreft zou uitmonden in volledige transparantie over donaties en over politieke lobby.’
Telegraaf 02.10.2020
De partij is blut
Een jaar na de inval bij de Haagse ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is de verenigingskas van de partij leeg. Hieruit werden de juridische kosten voor de van corruptie verdachte politici betaald. Maar de bodem is bereikt en nu start de partij een crowdfunding actie om de kas weer te vullen. De Mos: ‘We hebben tienduizenden euro’s nodig.’
AD 02.10.2020
Geldzorgen
Kortom, zijn grote verhoor door de rijksrecherche moet nog beginnen, maar nu al moet oud-wethouder Rachid Guernaoui met de pet rond om de advocaatkosten te kunnen betalen. Met Richard de Mos begint hij daarvoor nu een crowdfunding, precies een jaar na de inval in het corruptieonderzoek tegen de politici.
De partijkas is leeg, dat is zelfs nog zonder zitting het gevolg van het onderzoek van het Openbaar Ministerie naar de politici van Hart voor Den Haag en de bevriende ondernemers. Die zouden de partij financieel hebben gesteund in ruil voor vergunningen en andere wederdiensten, luidt de aanklacht die het stadhuis nog steeds doet trillen op haar grondvesten.
Najaar volgend jaar
Wanneer de inhoudelijke behandeling van de zaak in de rechtszaal begint is nog niet duidelijk. Volgens het OM zal het in elk geval niet eerder zijn dan in het najaar van volgend jaar.
OmroepWest 06.10.2020 Den Haag schuift op naar rechts en rekent af met de gevestigde politieke partijen. Dit valt op te maken uit een tussentijdse opiniepeiling.
Met nog anderhalf jaar te gaan voor de gemeenteraadsverkiezingen lijkt het stadhuis af te stevenen op een politieke kloof van jewelste waardoor het besturen van de stad uitermate lastig kan worden. Hoe zit dat? Een paar vragen en antwoorden.
Waarom hebben Omroep West en Den Haag FM de peiling laten uitvoeren?
Een jaar nadat duidelijk werd dat het Openbaar Ministerie (OM) twee Haagse wethouders van Groep de Mos op de korrel heeft in een corruptieonderzoek, hebben Omroep West en Den Haag FM een opiniepeiling laten doen door onderzoeksbureau No Ties. De vraag die leefde was: hoe zouden de verhoudingen in de Haagse gemeenteraad eruit zien als er nu verkiezingen zouden zijn?
En?
De kopgroep van deze peiling bestaat uit Hart voor Den Haag/Groep de Mos die de grootste partij van de stad blijft (van acht naar elf zetels), de PVV (omhoog van twee naar zeven) en de VVD (stabiel met zeven zetels). De partijen die hierop volgen zijn D66 en GroenLinks die allebei vier zetels zouden krijgen.
De eerste drie vormen dus een flink rechts blok…
Zeker. Deze drie partijen zouden een riante meerderheid kunnen vormen met 25 van de 45 zetels.
Hoe zit het met de huidige coalitie?
Op de VVD na verliezen deze partijen in de peiling. D66, GroenLinks, CDA en PvdA zakken allemaal met één of twee zetels.
Wat zegt dat?
De Haagse kiezer lijkt het vertrouwen in de gevestigde (midden)partijen te verliezen. Tegelijkertijd wordt de populariteit van Groep de Mos groter – ondanks de corruptieaffaire – en zit de PVV flink in de lift. PVV-fractievoorzitter Sebastian Kruis verklaart de winst van zijn partij onder andere uit het feit dat zijn partijleider Geert Wilders het goed doet.
En waar komt de winst van De Mos vandaan?
Volgens fractievoorzitter Richard de Mos slaat zijn ombudspolitiek aan. Bovendien zegt De Mos dat de kiezer niet begrijpt dat zijn partij in oktober 2019 vanwege de corruptieaffaire uit het college is gezet, terwijl Groep de Mos toch de grote winnaar was van de verkiezingen in 2018. Nu voert het nieuwe college beleid uit van verliezende partijen en dat is niet uit te leggen, zegt De Mos.
Als we de statistieken erbij pakken dan blijkt uit het onderzoek dat mensen die blanco of niet hadden gestemd in 2018, hebben bijgedragen aan de winst van De Mos in de peiling. Het verhaal van De Mos slaat kennelijk aan bij een groep mensen die weinig vertrouwen heeft in de politiek. Een ander cijfer: van de Groep de Mos-stemmers (in de peiling) is 73 procent door de corruptieaffaire negatiever over de Haagse politiek gaan denken.
De groei van De Mos lijkt hem dus te zitten in de ontevreden stemmers. Kiezers die geloven in de onschuld van De Mos, het gevoel hebben dat de gevestigde partijen hem een loer willen draaien en de politiek als geheel wantrouwen. Of om met de woorden van Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij te spreken: de ontevreden stem komt vooral terecht bij de rechtse partijen.
Over Joris Wijsmuller gesproken, hoe zit het met links Den Haag?
Collegepartijen GroenLinks en de PvdA verliezen dus, maar de Haagse Stadspartij (3 zetels), SP (1) en de Partij voor de Dieren (2) blijven stabiel. Wijsmuller noemt de uitslag van de opiniepeiling een wake-up call. Hij vindt het ‘schrikken’ dat twee ‘opportunistische’ partijen zo groeien. ‘De ene is verwikkeld in een corruptieschandaal en de ander schuwt racisme niet’, zegt hij.
Globaal gezien wint rechts dus, verliest het midden en blijft links stabiel. Met deze verkiezingsuitslag komt er dus een rechts college?
Dat valt nog te bezien. Groep de Mos, PVV en de VVD zouden getalsmatig een college kunnen vormen, maar de corruptiezaak van Richard de Mos zit een samenwerking tussen Groep de Mos en de VVD in de weg. Voorlopig is deze zaak nog niet afgerond en het kan weleens jaren gaan duren. Ook andere partijen zullen niet in de rij staan om met een partij waarvan de partijleider in het verdachtenbankje zit samen te gaan. En ook de PVV heeft in de Haagse raad weinig bondgenoten.
Het zou kunnen betekenen dat de grootste partijen in Den Haag tot de oppositiebanken zijn veroordeeld en belangrijker nog: dat een groot deel van de Haagse kiezers zich niet gehoord voelt. Dat vergroot de kloof tussen de politiek en de Hagenaars. Daarnaast zal het nodig zijn om een brede coalitie te vormen met veel kleinere partijen. Dat maakt het besturen van een stad bijzonder lastig.
Pfff.. Dat wordt nog wat. Maar waar hebben we het eigenlijk over, peilingen zijn toch palingen?
Tuurlijk. En: de enige echte peiling is die op de verkiezingsdag (16 maart 2022) in het stemhokje. Maar peilingen geven wel een trend aan en het is een indicatie waar de kiezersgunst heen gaat.
Den HaagFM 05.10.2020 Haagse politici reageren verdeeld op een opiniepeiling van Omroep West en Den Haag FM. Richard de Mos zag zijn partij groeien naar elf zetels en was een tevreden man. ‘We hebben niet het makkelijkste jaar achter de rug, dus dat was een emotioneel moment.’ Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij had een heel ander gevoel: ‘Het is een wake-up call.’
Uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau No Ties in opdracht van Omroep West en Den Haag FM blijkt dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos nog altijd de grootste partij van de hofstad is. Als er nu verkiezingen zouden worden gehouden zou de ploeg van De Mos groeien van acht naar elf zetels.
Fractievoorzitter De Mos is uitermate blij met het resultaat. ‘Als je het vertrouwen van de stad krijgt en voelt dan maakt je dat geëmotioneerd en trots op de fractie’, vertelt hij in het nieuwe radioprogramma West wordt Wakker.
Verplichtingen
Volgens De Mos is de peiling het bewijs dat de aanpak van Groep de Mos aanspreekt. ‘Wij kijken naar wat wel kan, in plaats van wat niet kan en willen beslissingen nemen samen met de mensen in plaats van over de mensen. Ik denk dat je dit terug ziet in de score en het schept voor ons verplichtingen om op deze manier door te gaan.’
De andere grote winnaar in de opiniepeiling is de PVV. Die partij gaat van twee naar zeven zetels. Fractievoorzitter Sebastian Kruis denkt dat dit succes vooral te danken is aan Geert Wilders. ‘Er spelen landelijk veel thema’s waar de PVV een eigen geluid laat horen wat de gewone Nederlander aanspreekt. Mensen maken zich zorgen over hun baan, of ze hun horecazaak open kunnen houden en de islamisering.’
Alternatieve geluid
De Haagse fractie profiteert hier volgens Kruis van. ‘Deze onderwerpen spelen in Den Haag misschien nog wel meer dan in de rest van het land, want deze stad kent zoveel problemen. De PVV is dan nodig om het alternatieve geluid te laten horen.’
Joris Wijsmuller stond maandagmorgen met een minder goed gevoel op. Zijn Haagse Stadspartij stond dan wel nog steeds op drie zetels in de peiling, de groei van Groep de Mos en de PVV was voor hem een grote tegenvaller. ‘Het is voor ons een wake-up call en hopelijk ook voor de kiezers in Den Haag.’
Corruptieschandaal
‘Het is schrikken dat twee opportunistische partijen zo groeien’, vervolgt Wijsmuller. ‘De ene partij is verwikkeld in een corruptieschandaal en de ander schuwt het racisme niet’, zo verwijst de fractievoorzitter naar Groep de Mos en de PVV. ‘En dit zouden dan de winnaars in Den Haag zijn. Ik zou dat echt verschrikkelijk vinden.’
De groei van Groep de Mos en de PVV gaat vooral ten koste van de gevestigde partijen. Zo leveren de PvdA, D66, GroenLinks en het CDA allemaal een of twee zetels in. De enige uitzondering is de VVD, tot verbazing van Wijsmuller. ‘Die hebben de opmerkelijke kwaliteit dat alles als een soort teflon van hun afglijdt. Of het nu om schandalen op het stadhuis gaat of de gevolgen van hun beleid zoals het tekort op de woningmarkt, de kiezers blijven ze hiervoor belonen.’
Netje citroenen gegeten
‘Wijsmuller heeft vanmorgen een netje citroenen gegeten denk ik’, reageerde De Mos op de kritiek van de fractievoorzitter van de Stadspartij. ‘Ik vind dat je de kiezer niet zo kunt schofferen. Het staat iedereen vrij om te stemmen op wie hij wil. En gelukkig stemmen ze in meerderheid op Groep de Mos.’
OmroepWest 05.10.2020 Haagse politici reageren verdeeld op een opiniepeiling van Omroep West. Richard de Mos zag zijn partij groeien naar elf zetels en was een tevreden man. ‘We hebben niet het makkelijkste jaar achter de rug, dus dat was een emotioneel moment.’ Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij had een heel ander gevoel: ‘Het is een wake-up call.’
Uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau No Ties in opdracht van Omroep West en Den Haag FM blijkt dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos nog altijd de grootste partij van de hofstad is. Als er nu verkiezingen zouden worden gehouden zou de ploeg van De Mos groeien van acht naar elf zetels.
Fractievoorzitter De Mos is uitermate blij met het resultaat. ‘Als je het vertrouwen van de stad krijgt en voelt dan maakt je dat geëmotioneerd en trots op de fractie’, vertelt hij in het nieuwe radioprogramma West wordt Wakker.
Verplichtingen
Volgens De Mos is de peiling het bewijs dat de aanpak van Groep de Mos aanspreekt. ‘Wij kijken naar wat wel kan, in plaats van wat niet kan en willen beslissingen nemen samen met de mensen in plaats van over de mensen. Ik denk dat je dit terug ziet in de score en het schept voor ons verplichtingen om op deze manier door te gaan.’
De andere grote winnaar in de opiniepeiling is de PVV. Die partij gaat van twee naar zeven zetels. Fractievoorzitter Sebastian Kruis denkt dat dit succes vooral te danken is aan Geert Wilders. ‘Er spelen landelijk veel thema’s waar de PVV een eigen geluid laat horen wat de gewone Nederlander aanspreekt. Mensen maken zich zorgen over hun baan, of ze hun horecazaak open kunnen houden en de islamisering.’
Alternatieve geluid
De Haagse fractie profiteert hier volgens Kruis van. ‘Deze onderwerpen spelen in Den Haag misschien nog wel meer dan in de rest van het land, want deze stad kent zoveel problemen. De PVV is dan nodig om het alternatieve geluid te laten horen.’
Joris Wijsmuller stond maandagmorgen met een minder goed gevoel op. Zijn Haagse Stadspartij stond dan wel nog steeds op drie zetels in de peiling, de groei van Groep de Mos en de PVV was voor hem een grote tegenvaller. ‘Het is voor ons een wake-up call en hopelijk ook voor de kiezers in Den Haag.’
Corruptieschandaal
‘Het is schrikken dat twee opportunistische partijen zo groeien’, vervolgt Wijsmuller. ‘De ene partij is verwikkeld in een corruptieschandaal en de ander schuwt het racisme niet’, zo verwijst de fractievoorzitter naar Groep de Mos en de PVV. ‘En dit zouden dan de winnaars in Den Haag zijn. Ik zou dat echt verschrikkelijk vinden.’
De groei van Groep de Mos en de PVV gaat vooral ten koste van de gevestigde partijen. Zo leveren de PvdA, D66, GroenLinks en het CDA allemaal een of twee zetels in. De enige uitzondering is de VVD, tot verbazing van Wijsmuller. ‘Die hebben de opmerkelijke kwaliteit dat alles als een soort teflon van hun afglijdt. Of het nu om schandalen op het stadhuis gaat of de gevolgen van hun beleid zoals het tekort op de woningmarkt, de kiezers blijven ze hiervoor belonen.’
Netje citroenen gegeten
‘Wijsmuller heeft vanmorgen een netje citroenen gegeten denk ik’, reageerde De Mos op de kritiek van de fractievoorzitter van de Stadspartij. ‘Ik vind dat je de kiezer niet zo kunt schofferen. Het staat iedereen vrij om te stemmen op wie hij wil. En gelukkig stemmen ze in meerderheid op Groep de Mos.’
Telegraaf 05.10.2020 De partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos van voormalig wethouder Richard de Mos, die verdacht wordt van corruptie, is volgens een peiling momenteel de grootste partij in de Hofstad. Volgens de poll van onderzoeksbureau No Ties in opdracht van Omroep West staat de partij op elf zetels in de gemeenteraad, drie meer dan nu het geval is.
De Mos was tot vorig jaar wethouder, maar stapte op na een inval van de Rijksrecherche in zijn woning en in zijn kantoor op het stadhuis. Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt hem en Rachid Guernaoui, partijgenoot en ook oud-wethouder, van ambtelijke corruptie. De twee zouden bevriende ondernemers hebben geholpen met vergunningen in ruil voor donaties aan de partij. De Mos nam ontslag als wethouder en keerde later terug als fractievoorzitter van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
In een reactie stelt De Mos „enorm veel energie te halen” uit de peiling. „Zoveel vertrouwen na een voor ons zo moeilijk jaar, geeft ons extra motivatie om door te gaan en te blijven knokken voor al die lieve mensen. De inwoners van deze stad zijn niet dom en zien, ondanks een haatcampagne van politieke opponenten en knotsgekke, valse beschuldigingen van het OM, dat wij voor de stad veel goeds bereiken.”
AD 05.10.2020 Hart voor Den Haag/Groep de Mos van voormalig wethouder Richard de Mos, die verdacht wordt van corruptie, is volgens een peiling momenteel de grootste partij in de hofstad.
Volgens een poll van onderzoeksbureau No Ties, in opdracht van Omroep West, staat de partij op elf zetels in de gemeenteraad, drie meer dan nu het geval is.
De Mos was tot vorig jaar wethouder, maar stapte op na een inval van de Rijksrecherche in zijn woning en in zijn kantoor op het stadhuis.
Vergunningen
Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt hem en Rachid Guernaoui, partijgenoot en ook oud-wethouder, van ambtelijke corruptie. De twee zouden bevriende ondernemers hebben geholpen met vergunningen in ruil voor donaties aan de partij. De Mos nam ontslag als wethouder en keerde later terug als fractievoorzitter van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
In een reactie stelt De Mos ‘enorm veel energie te halen’ uit de peiling. ,,Zoveel vertrouwen na een voor ons zo moeilijk jaar, geeft ons extra motivatie om door te gaan en te blijven knokken voor al die lieve mensen. De inwoners van deze stad zijn niet dom en zien, ondanks een haatcampagne van politieke opponenten en knotsgekke, valse beschuldigingen van het OM, dat wij voor de stad veel goeds bereiken.”
Den HaagFM 05.10.2020 Het vertrouwen van de Haagse kiezers in Hart voor Den Haag/Groep de Mos is onverminderd groot. De corruptieaffaire rond de ex-wethouders De Mos en Guernaoui lijkt daar geen verandering in gebracht te hebben. Als er nu gemeenteraadsverkiezingen gehouden zouden worden, blijft Groep de Mos de grootste partij in Den Haag. De partij stijgt zelfs van 8 naar 11 zetels. Dat blijkt uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau No Ties in opdracht van Omroep West en Den Haag FM. De PVV groeit fors en stijgt van 2 naar 7 zetels. D66 en CDA verliezen.
Het is deze week een jaar geleden dat het stadhuis in Den Haag in een ongekende bestuurlijke crisis terecht kwam. In een week tijd viel het college, stapten twee wethouders op en nam Pauline Krikke ontslag als burgemeester van Den Haag vanwege een vernietigend rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) over de vonkenregen op Scheveningen.
De rampweek begon op 1 oktober 2019. In de vroege ochtend viel de Rijksrecherche de woningen en werkkamers binnen van Richard de Mos en Rachid Guernaoui, beide wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Ze bleken verdachten in een corruptieaffaire waarbij ook Haagse horeca- en vastgoedondernemers betrokken zouden zijn. Alle verdachten ontkennen de beschuldigingen.
Coalitie valt uit elkaar
Gevolg van de verdenkingen is dat een dag na de inval de coalitie uit elkaar viel. VVD, D66 en GroenLinks wilden niet meer samenwerken met Hart voor Den Haag/Groep de Mos. De Mos en Guernaoui namen na een motie van wantrouwen ontslag als wethouder en Richard de Mos keerde terug in de gemeenteraad als fractievoorzitter van zijn partij. Een paar maanden later is er een nieuw college met daarin VVD, D66 en GroenLinks, aangevuld met CDA en PvdA.
Uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau No Ties waaraan 685 Hagenaars hebben deelgenomen, blijkt dat als er nu verkiezingen gehouden zouden worden, Hart voor Den Haag/Groep de Mos de grootste partij blijft. De grootste oppositiepartij wint zelfs 3 zetels en komt uit op 11. Ook de PVV doet het goed in de peiling. De oppositiepartij zou meer dan drie keer zo groot worden als nu en gaat van 2 naar 7 zetels. De ChristenUnie/SGP stijgt van 1 zetel naar 3.
Huidige coalitie
De meeste partijen uit de huidige coalitie verliezen zetels. Alleen de VVD blijft met 7 zetels gelijk. D66 en het CDA verliezen het meest. Zij zakken allebei met 2 zetels. D66 gaat van 6 naar 4 en het CDA van 3 naar 1 zetel. GroenLinks en de PvdA zakken allebei met 1 zetel. GroenLinks gaat van 5 naar 4 en de PvdA van 3 zetels nu naar 1 zetel. De linkse oppositie Haagse Stadspartij (3 zetels), Partij voor de Dieren (2 zetels) en de SP (1) blijven gelijk.
Opvallend is dat de partijen Nida, Islam Democraten en de Partij van de Eenheid in de peiling niet zouden terugkeren in de gemeenteraad. Dat kan ermee te maken hebben dat migranten vaak lastig ‘te peilen’ zijn. Ook de Partij voor de Toekomst (voorheen 50PLUS) zou niet terugkeren in de gemeenteraad.
Niet-stemmers
De winst van Groep de Mos wordt mede bepaald door de mensen die in 2018 niet of blanco hadden gestemd, zo blijkt uit de peiling. Ook heeft de affaire voor bijna 50 procent van alle respondenten geen invloed op hun stem bij de volgende verkiezingen.
Voor kiezers zijn ‘betaalbaar wonen’ en ‘veiligheid, criminaliteit en openbare orde’ de belangrijkste thema’s. Voor 11 procent is integriteit en betrouwbaarheid van het stadsbestuur een belangrijk onderwerp. Verkeer, parkeren en bereikbaarheid vinden kiezers minder belangrijk in vergelijking met de verkiezingen van 2018.
Het onderzoek is uitgevoerd door No Ties in opdracht van Omroep West en Den Haag FM. Het was een online vragenlijst. Voor het onderzoek is het ISO gecertificeerde panel ‘inVotes’ van No Ties gebruikt. Het is een representatieve steekproef van de Haagse populatie (18+) die is uitgenodigd; dat wil zeggen: representatief t.o.v. leeftijd, geslacht en gekozen partij bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 (gebaseerd op de gepubliceerde cijfers). De resultaten zijn gewogen. Het veldwerk vond plaats van vrijdag 11 tot woensdag 17 september 2020. In totaal hebben 685 respondenten deelgenomen aan het onderzoek.
OmroepWest 05.10.2020 Het vertrouwen van de Haagse kiezers in Hart voor Den Haag/Groep de Mos is onverminderd groot. De corruptieaffaire rond de ex-wethouders De Mos en Guernaoui lijkt daar geen verandering in gebracht te hebben. Als er nu gemeenteraadsverkiezingen gehouden zouden worden, blijft Groep de Mos de grootste partij in Den Haag. De partij stijgt zelfs van 8 naar 11 zetels. Dat blijkt uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau No Ties in opdracht van Omroep West en Den Haag FM. De PVV groeit fors en stijgt van 2 naar 7 zetels. D66 en CDA verliezen.
Het is deze week een jaar geleden dat het stadhuis in Den Haag in een ongekende bestuurlijke crisis terecht kwam. In een week tijd viel het college, stapten twee wethouders op en nam Pauline Krikke ontslag als burgemeester van Den Haag vanwege een vernietigend rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) over de vonkenregen op Scheveningen.
De rampweek begon op 1 oktober 2019. In de vroege ochtend viel de Rijksrecherche de woningen en werkkamers binnen van Richard de Mos en Rachid Guernaoui, beide wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Ze bleken verdachten in een corruptieaffaire waarbij ook Haagse horeca- en vastgoedondernemers betrokken zouden zijn. Alle verdachten ontkennen de beschuldigingen.
Coalitie valt uit elkaar
Gevolg van de verdenkingen is dat een dag na de inval de coalitie uit elkaar viel. VVD, D66 en GroenLinks wilden niet meer samenwerken met Hart voor Den Haag/Groep de Mos. De Mos en Guernaoui namen na een motie van wantrouwen ontslag als wethouder en Richard de Mos keerde terug in de gemeenteraad als fractievoorzitter van zijn partij. Een paar maanden later is er een nieuw college met daarin VVD, D66 en GroenLinks, aangevuld met CDA en PvdA.
Uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau No Ties waaraan 685 Hagenaars hebben deelgenomen, blijkt dat als er nu verkiezingen gehouden zouden worden, Hart voor Den Haag/Groep de Mos de grootste partij blijft. De grootste oppositiepartij wint zelfs 3 zetels en komt uit op 11. Ook de PVV doet het goed in de peiling. De oppositiepartij zou meer dan drie keer zo groot worden als nu en gaat van 2 naar 7 zetels. De ChristenUnie/SGP stijgt van 1 zetel naar 3.
Peiling oktober 2020| Bron: Omroep West / No Ties
Huidige coalitie
De meeste partijen uit de huidige coalitie verliezen zetels. Alleen de VVD blijft met 7 zetels gelijk. D66 en het CDA verliezen het meest. Zij zakken allebei met 2 zetels. D66 gaat van 6 naar 4 en het CDA van 3 naar 1 zetel. GroenLinks en de PvdA zakken allebei met 1 zetel. GroenLinks gaat van 5 naar 4 en de PvdA van 3 zetels nu naar 2 zetel. De linkse oppositie Haagse Stadspartij (3 zetels), Partij voor de Dieren (2 zetels) en de SP (1) blijven gelijk.
Opvallend is dat de partijen Nida, Islam Democraten en de Partij van de Eenheid in de peiling niet zouden terugkeren in de gemeenteraad. Dat kan ermee te maken hebben dat migranten vaak lastig ‘te peilen’ zijn. Ook de Partij voor de Toekomst (voorheen 50PLUS) zou niet terugkeren in de gemeenteraad.
Niet-stemmers
De winst van Groep de Mos wordt mede bepaald door de mensen die in 2018 niet of blanco hadden gestemd, zo blijkt uit de peiling. Ook heeft de affaire voor bijna 50 procent van alle respondenten geen invloed op hun stem bij de volgende verkiezingen.
De affaire heeft voor bijna 50 procent van de kiezers waarschijnlijk geen invloed op hun stem bij nieuwe verkiezingen| Foto: Omroep West
Voor kiezers zijn ‘betaalbaar wonen’ en ‘veiligheid, criminaliteit en openbare orde’ de belangrijkste thema’s. Voor 11 procent is integriteit en betrouwbaarheid van het stadsbestuur een belangrijk onderwerp. Verkeer, parkeren en bereikbaarheid vinden kiezers minder belangrijk in vergelijking met de verkiezingen van 2018.
Belangrijkste thema’s voor komende verkiezingen | Foto: Omroep West / No Ties
Belangrijkste thema’s voor komende verkiezingen| Foto: Omroep West / No Ties
Belangrijkste thema’s voor komende verkiezingen | Foto: Omroep West / No Ties
Onderzoeksverantwoording: Het onderzoek is uitgevoerd door No Ties in opdracht van Omroep West. Het was een online vragenlijst. Voor het onderzoek is het ISO gecertificeerde panel ‘inVotes’ van No Ties gebruikt. Het is een representatieve steekproef van de Haagse populatie (18+) die is uitgenodigd; dat wil zeggen: representatief t.o.v. leeftijd, geslacht en gekozen partij bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 (gebaseerd op de gepubliceerde cijfers). De resultaten zijn gewogen. Het veldwerk vond plaats van 11 tot 17 september 2020. In totaal hebben 685 respondenten deelgenomen aan het onderzoek.
AD 01.10.2020 Zijn grote verhoor door de rijksrecherche moet nog beginnen, maar nu al moet oud-wethouder Rachid Guernaoui met de pet rond om de advocaatkosten te kunnen betalen. Met Richard de Mos begint hij daarvoor nu een crowdfunding, precies een jaar na de inval in het corruptieonderzoek tegen de politici.
De partijkas is leeg, dat is zelfs nog zonder zitting het gevolg van het onderzoek van het Openbaar Ministerie naar de politici van Hart voor Den Haag en de bevriende ondernemers. Die zouden de partij financieel hebben gesteund in ruil voor vergunningen en andere wederdiensten, luidt de aanklacht die het stadhuis nog steeds doet trillen op haar grondvesten.
Rachid Guernaoui zit sinds die dag thuis, noodgedwongen. Hij wilde na zijn ontslag als wethouder weer aan de slag bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Ambtenaren hebben een terugkeergarantie als zij de politiek in gaan, dan krijgen ze een ‘politiek verlof’, en kunnen ze nadien weer aan het werk als ambtenaar.
Ik kreeg de opdracht om elders binnen het rijk naar werk te zoeken, maar dat is een illusie, aldus Guernaoui.
,,Maar voor mij was er geen functie. Daarom zit ik nu betaald thuis. Ik kreeg de opdracht om elders binnen het rijk naar werk te zoeken, maar dat is een illusie, zolang de verdenkingen nog boven mijn hoofd hangen.”
Nu wil het departement van hem af. ,,Ook daartegen moet ik nu bezwaar maken, weer procederen, weer een advocaat betalen. Kan je het je voorstellen, na twintig jaar trouwe dienst?”
En de rekeningen voor advocaatkosten stapelden zich al op, door het corruptieonderzoek. ,,Ook al heb ik een goede deal kunnen sluiten met raadsman Job Knoester, dan nog is het heel duur. Om een idee te geven: er komen waarschijnlijk nog vijf verhoordagen aan. Daarbij is een advocaat noodzakelijk, alleen die verhoren kosten dan al vele duizenden euro’s. Want er moet ook 21 procent BTW over worden betaald.”
‘Zelf uitzoeken’
De gemeente betaalt niets, dat kreeg hij meteen al te horen. ,,We moesten het zelf maar uitzoeken, omdat het een strafzaak betreft.”
Nu al is het tweetal tienduizenden euro’s kwijt aan advocaten. ,,En dan ben ik één keer verhoord, nota bene over een subsidie die ik gehalveerd heb ten opzichte van mijn voorgangers.”
Een vijfdaags verhoor had vorige maand moeten beginnen. ,,Maar dat werd ineens uitgesteld, er moet nog onderzoek gedaan worden. En dat een jaar na de inval! Ik denk zelfs dat ze al een jaar eerder met het onderzoek begonnen zijn, nog steeds hebben ze geen dossier?”
Mijn spaargeld gaat er ook in, maar dat zal niet genoeg zijn, aldus Guernaoui.
Inmiddels is wel de partijkas van Hart voor Den Haag leeg. Het eerste potje waaruit de juridische kosten betaald werden, is inmiddels leeg. ,,Mijn spaargeld gaat er ook in, maar dat zal niet genoeg zijn. En nu zit ik op het punt dat ik familie en vrienden moet aankijken en we een crowdfundactie beginnen.”
Advocaat Knoester heeft inmiddels afscheid van Guernaoui genomen, vertelt de politicus. ,,Het dossier werd zo dik, dat de zaak te groot werd voor zijn kantoor. Daarom zit ik nu bij Peter Plasman, de advocaat van Richard.” Bij die keuze speelt mee dat Plasman niet eerst het hele dossier hoeft te lezen. Want ook dat wordt in rekening gebracht door de raadsman.
Vandaag is het precies een jaar na de invallen van de Rijksrecherche: gevolgd door knotsgekke beschuldigingen die ons in een politiek proces trokken. Onze advocaten maken veel uren om ons te verdedigen: dat kost geld, veel geld. #Crowdfunding#donatie
Vandaag is het precies een jaar na de invallen van de Rijksrecherche: gevolgd door knotsgekke beschuldigingen die ons in een politiek proces trokken. Onze advocaten maken veel uren om ons te verdedigen: dat kost geld, veel geld. #Crowdfunding#donatie ⤵️ https://t.co/TLA22Ka6fDpic.twitter.com/oVjsKD9NyA
Wie in voorarrest wordt genomen als verdachte, heeft recht op een door de staat bekostigde advocaat. Dat werden beide wethouders niet, dus moeten zij zelf betalen. Blijken ze onschuldig, dan worden al die kosten verhaald op de staat. ,,Maar dat is pas op het allerlaatste, tot die tijd moet je alles voorschieten. Waarom duurt het allemaal zo lang? OM, schiet op!” Maar justitie gaf eerder al aan nog een jaar nodig te hebben voordat de zaak op zitting kan.
Die financiële druk hangt steeds meer als een zwaard van Damocles boven zijn hoofd en laat Guernaoui niet koud. ,,Dit maakt de strijd oneerlijk, je moet je wel verdedigen tegen deze onterechte beschuldigingen, op deze manier. Het voelt heel oneerlijk, alsof je met een hand op de rug moet vechten. Maar ik kan dat ook niet doen zonder advocaat, dan red je het niet.”
OmroepWest 01.10.2020 Een jaar na de inval bij de Haagse ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is de verenigingskas van de partij leeg. Hieruit werden de juridische kosten voor de van corruptie verdachte politici betaald. Maar de bodem is bereikt en nu start de partij een crowdfunding actie om de kas weer te vullen. De Mos: ‘We hebben tienduizenden euro’s nodig.’
De twee ontkennen. Gevolg van de verdenkingen is dat de coalitie valt en Hart voor Den Haag/Groep de Mos door VVD, D66 en GroenLinks uit het college wordt gezet. Precies een jaar na de inval heeft Omroep West een dubbelinterview met Richard de Mos en Rachid Guernaoui.
Richard de Mos
Allereerst Richard de Mos. Nadat hij als wethouder in oktober 2019 ontslag nam na een motie van wantrouwen is hij kort daarna de politieke arena weer ingestapt. Hij werd fractievoorzitter van zijn partij. Het OM is begin van deze maand gestart met het horen van De Mos.
Richard de Mos.| Foto: ANP
Hoe lopen de verhoren?
Die verlopen in een gemoedelijke sfeer. We krijgen bij elke knik koffie en ik ben blij dat ik mijn verhaal eindelijk kan doen. Ik hoop echt dat de Rijksrecherche op basis van mijn verhaal de knotsgekke beschuldigingen wil heroverwegen en dat ze niet blijven hangen in een tunnelvisie omdat ze nou eenmaal een zware beschuldiging hebben neergelegd.
Vallen de verhoren u mee of tegen?
Ze vallen mij heel erg mee, want ik heb overal een verklaring voor. Dat zegt mijn advocaat Peter Plasman ook. Hij zegt over mij dat ik een spraakwaterval ben, maar dat ik overal een goed antwoord op heb. Had het Openbaar Ministerie maar eerder naar mij geluisterd, want dan zouden we die beschuldigingen mogelijk niet hebben gehad en dan had het college misschien niet hoeven vallen.
Op welke manier heeft uw zaak het afgelopen jaar de politiek in Den Haag beïnvloed?
In mijn optiek is er in Den Haag een mini-staatsgreep gepleegd. De kiezer heeft in 2018 in groten getale op Groep de Mos gestemd en vervolgens is er een coalitie gevormd die recht doet aan de verkiezingsuitslag.
Nu zie je dat er een college zit met partijen waarvan er drie fors verloren hebben. Deze partijen maken beleid dat anders is dan waar de kiezers in meerderheid voor hebben gekozen. De zaak heeft de democratie dus enorme schade berokkend.
Uw voormalig coalitiegenoot VVD vindt dat u juist zorgt voor schade. In een ingezonden brief in het AD Haagsche Courant schreef de partij deze week dat u zichzelf opstelt als slachtoffer van duistere complotten en anderen verdacht maakt met valse insinuaties. Wat vindt u daarvan?
Voorop gesteld: de VVD mag alles schrijven in de krant, want de dag erna wordt de vis erin verpakt. Maar als ik op de inhoud van de brief in ga, dan zie ik dat Groep de Mos-raadslid Ralf Sluijs steekhoudende kritiek heeft geuit op voormalig VVD-wethouder Boudewijn Revis.
Het pand van Omar Munie is zwaar onder de marktwaarde verkocht, hoe kan dat? Bij bouwproject Amare is een topambtenaar voor de bus gegooid. Er is daar met geld geschoven. De kosten van heel veel projecten zijn onder de verantwoordelijkheid van Revis gierend uit de klauwen gelopen.
Maar zal de VVD niet bedoelen dat u uw persoonlijke strafzaak te veel projecteert op uw politieke werk?
Dat denk ik niet. We hebben gewoon kritiek op het functioneren van een wethouder en daarbij gaan aantoonbare zaken fout. Het busplatform bij Den Haag CS, de fietsenstalling onder het KJ-plein, Amare. Deze projecten zijn allemaal duurder geworden.
Ralf Sluijs doet gewoon zijn controlerende taak als raadslid. In Nederland ben je onschuldig tot het tegendeel is bewezen, dat heeft Mark Rutte nota bene in het tv-programma Buitenhof gezegd. En dan gaat de VVD in Den Haag op de stoel van de rechter zitten. Ik vind het gewaagd.
Was het achteraf gezien wel een verstandige keuze van u om terug te keren als fractievoorzitter in de gemeenteraad?
Dat was een hele verstandige keuze. Ik heb een verplichting naar de mensen die op Groep de Mos hebben gestemd. En ik ga niet weg vanwege onterechte, stuitende beschuldigingen. Ik blijf knokken voor mijn kiezers.
Wie betaalt eigenlijk uw juridische kosten?
Die betalen wij uit de verenigingskas van de partij. Dat geld wordt bijeengebracht door de raadsleden die iedere maand honderd euro inleggen en door de wethouders die elke maand vierhonderd euro betalen. Rachid en ik leggen dat bedrag nog elke maand in. Maar na een jaar advocaatkosten zijn we als vereniging Groep de Mos blut.
Dat betekent dat wij de juridische kosten met privégelden moeten gaan betalen. Wij hebben met onze advocaten een redelijk uurtarief kunnen afspreken, maar in de zaak gaat heel veel tijd zitten. Daardoor lopen de kosten op. Daarom zijn we een crowdfunding actie gestart en vragen we mensen ons te helpen. We hebben tienduizenden euro’s nodig.
Vermengt u met deze actie uw juridische zaak niet te veel met uw politieke werk?
Nee. Om mijn politieke werk goed te kunnen doen moet ik in het politiek proces waarin ik verzeild ben geraakt, worden bijgestaan door advocaten. Ik ben er steeds zekerder van dat het een politiek proces is en dat er sprake is van karaktermoord. En om mijn werk te kunnen blijven doen, heb ik geld nodig om de dure advocaten te kunnen betalen.
U start dus een crowdfunding om Peter Plasman, één van uw dure advocaten, te betalen. Maar Peter Plasman is sinds deze week ook uw partijgenoot geworden in de landelijke partij Code Oranje. Maakt u het niet erg diffuus?
Peter is nu mijn running mate en we hebben met hem afgesproken dat ik waarschijnlijk een andere advocaat toegewezen krijg als we de Tweede Kamer halen. Dan behartigt Peter mijn belangen dus niet meer. Maar voorlopig moet ook het kantoor van Peter Plasman betaald worden voor het werk dat gedaan wordt. En over deze betaling zijn wij weer erg transparant.
Rachid Guernaoui
Rachid Guernaoui werkte voor hij wethouder werd bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hij kreeg verlof om als wethouder aan de slag te gaan. Maar dit avontuur bleek van korte duur. In oktober 2019 nam hij ontslag vanwege de corruptiezaak. Sindsdien zit Guernaoui thuis.
Voormalig wethouder Rachid Guernaoui | Foto: ANP
Hoe gaat het een jaar na de inval?
Het is al een jaar een nachtmerrie. Ze hebben mij politiek en maatschappelijk buitenspel gezet met valse beschuldigingen waar ik mij niet tegen kan verweren. Ik zit nu al een jaar thuis en ik kan niets doen. Terwijl ik juist met volle energie bezig was voor de stad.
Nadat ik ontslag had genomen als wethouder ben ik teruggegaan naar het ministerie van Binnenlandse Zaken waar ik al twintig jaar in dienst ben. Ik heb gezegd dat mijn verlof is afgelopen en dat ik weer aan het werk wil. Maar ze hebben mij daar geen nieuw werk gegeven, dus nu zit ik betaald thuis.
Dat is vast geen fijn gevoel..?
Nee, dat is verschrikkelijk. Je wordt wakker en je vraagt je af wat je deze dag gaat doen. Maar er is niets te doen. Ik probeer de dag door te komen met boeken lezen, koffie drinken en met andere mensen praten. Want in deze tijd en met deze beschuldigingen solliciteren is een illusie.
Richard de Mos werkt wel door. Bekijkt u dat met jaloezie?
Nee, ik ben heel blij dat Richard weer raadslid heeft kunnen worden zodat hij weer aan de slag kan met onze ideeën. Maar ik zit ondertussen thuis en wacht af. Ik begrijp werkelijk niet waarom het OM nog steeds niet klaar is met het onderzoek dat al meer dan een jaar geleden begonnen is. Ik heb alle tijd om aan het onderzoek mee te werken en ze mogen mij alle vragen stellen.
Is er het afgelopen jaar weleens een moment geweest waarop u dacht: dit of dat is misschien niet handig geweest en dat had ik als wethouder anders moeten doen?
Ik heb mijn dossier gelezen en ik denk vooral dat wat het OM heeft gedaan niet handig is. Mij beschuldigen van lidmaatschap van een criminele organisatie. Ze zijn compleet de weg kwijt. Als je bezig bent met beleid en je deelt dat met anderen voor advies, dan zegt het OM dat dit niet mag. Maar beleid maak je niet op het stadhuis, dat doe je samen met de stad. Het OM grijpt op deze manier in in een politiek proces.
Welk beleid heeft u gedeeld met anderen?
Ik ben nog niet verhoord dus ik weet niet precies waarom ze tot deze conclusie zijn gekomen. Ik hoop zo snel mogelijk verhoord te worden zodat ik de uitkomst van de verhoren en mijn verhaal kan delen met de stad. Maar wat ik en mijn advocaat tot nu toe hebben gelezen, slaat nergens op. Er is niets strafrechtelijks aan de hand.
U bent nog helemaal niet verhoord?
Voor de zomer ben ik verhoord over het verlenen van subsidies. Dat ging over het verstrekken van een subsidie aan een Azerbeidzjaanse vereniging. Omdat ik daarover heb gesproken met een partijgenoot, vindt het OM dat ik iets verkeerds heb gedaan. Maar het is een jaarlijkse subsidie die de vereniging al twintig jaar krijgt.
Daarnaast kreeg de vereniging van mijn voorganger veel meer, ik heb de aanvraag met vijftig procent gekort en ik heb keurig het ambtelijk advies gevolgd. Dus daar is helemaal niets mis mee. Dit heb ik uitgelegd maar ze luisteren niet. Ik ben bang dat het OM in een tunnelvisie zit en dat is schadelijk voor mij, voor Richard, voor de partij en voor de stad.
Waarom is het schadelijk voor de stad?
Omdat wij als grootste politieke partij zijn uitgeschakeld.
Maar er zijn misschien juist ook mensen die zeggen: het is goed dat deze partij op tijd is uitgeschakeld want er zijn mogelijk dingen gebeurd die niet kloppen?
Er is helemaal niets misgegaan en als er wat is misgegaan dan moet het OM daarmee naar buiten komen. Maar ze komen al een jaar met beschuldigingen zonder daarover met mij te spreken en zonder aan Den Haag uit te leggen wat er aan de hand is.
Hoe lang houdt u dit nog vol?
In 2022 zijn er gemeenteraadsverkiezingen en dan kan ik weer meedoen.
Dat is uw stip op de horizon?
Ja. Dan zijn er nieuwe ronden, nieuwe kansen en dan gaan we eens kijken hoe Den Haag gaat kiezen. Mijn ambitie is in elk geval om weer wethouder te worden.
Den HaagFM 01.10.2020 Een jaar na de inval bij de Haagse ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is de verenigingskas van de partij leeg. Hieruit werden de juridische kosten voor de van corruptie verdachte politici betaald. Maar de bodem is bereikt en nu start de partij een crowdfunding om de kas weer te vullen. De Mos: ‘We hebben tienduizenden euro’s nodig.’
Op dinsdag 1 oktober 2019 viel de Rijksrecherche de woningen en werkkamers binnen van Richard de Mos en Rachid Guernaoui. De politici van de grootste partij in de Haagse gemeenteraad worden onder andere verdacht van corruptie en deelname aan criminele organisaties met Haagse horeca- en vastgoedondernemers.
De twee ontkennen. Gevolg van de verdenkingen is dat de coalitie valt en Hart voor Den Haag/Groep de Mos door VVD, D66 en GroenLinks uit het college wordt gezet. Precies een jaar na de inval heeft mediapartner Omroep West een dubbelinterview met Richard de Mos en Rachid Guernaoui.R
Richard de Mos
Allereerst Richard de Mos. Nadat hij als wethouder in oktober 2019 ontslag nam na een motie van wantrouwen is hij kort daarna de politieke arena weer ingestapt. Hij werd fractievoorzitter van zijn partij. Het OM is begin van deze maand gestart met het horen van De Mos.
Hoe lopen de verhoren?
Die verlopen in een gemoedelijke sfeer. We krijgen bij elke knik koffie en ik ben blij dat ik mijn verhaal eindelijk kan doen. Ik hoop echt dat de Rijksrecherche op basis van mijn verhaal de knotsgekke beschuldigingen wil heroverwegen en dat ze niet blijven hangen in een tunnelvisie omdat ze nou eenmaal een zware beschuldiging hebben neergelegd.
Vallen de verhoren u mee of tegen?
Ze vallen mij heel erg mee, want ik heb overal een verklaring voor. Dat zegt mijn advocaat Peter Plasman ook. Hij zegt over mij dat ik een spraakwaterval ben, maar dat ik overal een goed antwoord op heb. Had het Openbaar Ministerie maar eerder naar mij geluisterd, want dan zouden we die beschuldigingen mogelijk niet hebben gehad en dan had het college misschien niet hoeven vallen.
Op welke manier heeft uw zaak het afgelopen jaar de politiek in Den Haag beïnvloed?
In mijn optiek is er in Den Haag een mini-staatsgreep gepleegd. De kiezer heeft in 2018 in grote getale op Groep de Mos gestemd en vervolgens is er een coalitie gevormd die recht doet aan de verkiezingsuitslag. Nu zie je dat er een college zit met partijen waarvan er drie fors verloren hebben. Deze partijen maken beleid dat anders is dan waar de kiezers in meerderheid voor hebben gekozen. De zaak heeft de democratie dus enorme schade berokkend.
Uw voormalig coalitiegenoot VVD vindt dat u juist zorgt voor schade. In een ingezonden brief in het AD Haagsche Courant schreef de partij deze week dat u zichzelf opstelt als slachtoffer van duistere complotten en anderen verdacht maakt met valse insinuaties. Wat vindt u daarvan?
Voorop gesteld: de VVD mag alles schrijven in de krant, want de dag erna wordt de vis erin verpakt. Maar als ik op de inhoud van de brief in ga, dan zie ik dat Groep de Mos-raadslid Ralf Sluijs steekhoudende kritiek heeft geuit op voormalig VVD-wethouder Boudewijn Revis.
Het pand van Omar Munie is zwaar onder de marktwaarde verkocht, hoe kan dat? Bij bouwproject Amare is een topambtenaar voor de bus gegooid. Er is daar met geld geschoven. De kosten van heel veel projecten zijn onder de verantwoordelijkheid van Revis gierend uit de klauwen gelopen.
Maar zal de VVD niet bedoelen dat u uw persoonlijke strafzaak te veel projecteert op uw politieke werk?
Dat denk ik niet. We hebben gewoon kritiek op het functioneren van een wethouder en daarbij gaan aantoonbare zaken fout. Het busplatform bij Den Haag CS, de fietsenstalling onder het KJ-plein, Amare. Deze projecten zijn allemaal duurder geworden.
Ralf Sluijs doet gewoon zijn controlerende taak als raadslid. In Nederland ben je onschuldig tot het tegendeel is bewezen, dat heeft Mark Rutte nota bene in het tv-programma Buitenhof gezegd. En dan gaat de VVD in Den Haag op de stoel van de rechter zitten. Ik vind het gewaagd.
Was het achteraf gezien wel een verstandige keuze van u om terug te keren als fractievoorzitter in de gemeenteraad?
Dat was een hele verstandige keuze. Ik heb een verplichting naar de mensen die op Groep de Mos hebben gestemd. En ik ga niet weg vanwege onterechte, stuitende beschuldigingen. Ik blijf knokken voor mijn kiezers.
Wie betaalt eigenlijk uw juridische kosten?
Die betalen wij uit de verenigingskas van de partij. Dat geld wordt bijeengebracht door de raadsleden die iedere maand honderd euro inleggen en door de wethouders die elke maand vierhonderd euro betalen. Rachid en ik leggen dat bedrag nog elke maand in. Maar na een jaar advocaatkosten zijn we als vereniging Groep de Mos blut.
Dat betekent dat wij de juridische kosten met privégelden moeten gaan betalen. Wij hebben met onze advocaten een redelijk uurtarief kunnen afspreken, maar in de zaak gaat heel veel tijd zitten. Daardoor lopen de kosten op. Daarom zijn we een crowdfundingsactie gestart en vragen we mensen ons te helpen. We hebben tienduizenden euro’s nodig.
Vermengt u met deze actie uw juridische zaak niet te veel met uw politieke werk?
Nee. Om mijn politieke werk goed te kunnen doen moet ik in het politiek proces waarin ik verzeild ben geraakt, worden bijgestaan door advocaten. Ik ben er steeds zekerder van dat het een politiek proces is en dat er sprake is van karaktermoord. En om mijn werk te kunnen blijven doen, heb ik geld nodig om de dure advocaten te kunnen betalen.
U start dus een crowdfunding om Peter Plasman, één van uw dure advocaten, te betalen. Maar Peter Plasman is sinds deze week ook uw partijgenoot geworden in de landelijke partij Code Oranje. Maakt u het niet erg diffuus?
Peter is nu mijn running mate en we hebben met hem afgesproken dat ik waarschijnlijk een andere advocaat toegewezen krijg als we de Tweede Kamer halen. Dan behartigt Peter mijn belangen dus niet meer. Maar voorlopig moet ook het kantoor van Peter Plasman betaald worden voor het werk dat gedaan wordt. En over deze betaling zijn wij weer erg transparant.
Rachid Guernaoui
Rachid Guernaoui werkte voor hij wethouder werd bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hij kreeg verlof om als wethouder aan de slag te gaan. Maar dit avontuur bleek van korte duur. In oktober 2019 nam hij ontslag vanwege de corruptiezaak. Sindsdien zit Guernaoui thuis.
Hoe gaat het een jaar na de inval?
Het is al een jaar een nachtmerrie. Ze hebben mij politiek en maatschappelijk buitenspel gezet met valse beschuldigingen waar ik mij niet tegen kan verweren. Ik zit nu al een jaar thuis en ik kan niets doen. Terwijl ik juist met volle energie bezig was voor de stad. Nadat ik ontslag had genomen als wethouder ben ik teruggegaan naar het ministerie van Binnenlandse Zaken waar ik al twintig jaar in dienst ben. Ik heb gezegd dat mijn verlof is afgelopen en dat ik weer aan het werk wil. Maar ze hebben mij daar geen nieuw werk gegeven, dus nu zit ik betaald thuis.
Dat is vast geen fijn gevoel..?
Nee, dat is verschrikkelijk. Je wordt wakker en je vraagt je af wat je deze dag gaat doen. Maar er is niets te doen. Ik probeer de dag door te komen met boeken lezen, koffie drinken en met andere mensen praten. Want in deze tijd en met deze beschuldigingen solliciteren is een illusie.
Richard de Mos werkt wel door. Bekijkt u dat met jaloezie?
Nee, ik ben heel blij dat Richard weer raadslid heeft kunnen worden zodat hij weer aan de slag kan met onze ideeën. Maar ik zit ondertussen thuis en wacht af. Ik begrijp werkelijk niet waarom het OM nog steeds niet klaar is met het onderzoek dat al meer dan een jaar geleden begonnen is. Ik heb alle tijd om aan het onderzoek mee te werken en ze mogen mij alle vragen stellen.
Is er het afgelopen jaar weleens een moment geweest waarop u dacht: dit of dat is misschien niet handig geweest en dat had ik als wethouder anders moeten doen?
Ik heb mijn dossier gelezen en ik denk vooral dat wat het OM heeft gedaan niet handig is. Mij beschuldigen van lidmaatschap van een criminele organisatie. Ze zijn compleet de weg kwijt. Als je bezig bent met beleid en je deelt dat met anderen voor advies, dan zegt het OM dat dit niet mag. Maar beleid maak je niet op het stadhuis, dat doe je samen met de stad. Het OM grijpt op deze manier in in een politiek proces.
Welk beleid heeft u gedeeld met anderen?
Ik ben nog niet verhoord dus ik weet niet precies waarom ze tot deze conclusie zijn gekomen. Ik hoop zo snel mogelijk verhoord te worden zodat ik de uitkomst van de verhoren en mijn verhaal kan delen met de stad. Maar wat ik en mijn advocaat tot nu toe hebben gelezen, slaat nergens op. Er is niets strafrechtelijks aan de hand.
U bent nog helemaal niet verhoord?
Voor de zomer ben ik verhoord over het verlenen van subsidies. Dat ging over het verstrekken van een subsidie aan een Azerbeidzjaanse vereniging. Omdat ik daarover heb gesproken met een partijgenoot, vindt het OM dat ik iets verkeerds heb gedaan. Maar het is een jaarlijkse subsidie die de vereniging al twintig jaar krijgt.
Daarnaast kreeg de vereniging van mijn voorganger veel meer, ik heb de aanvraag met vijftig procent gekort en ik heb keurig het ambtelijk advies gevolgd. Dus daar is helemaal niets mis mee. Dit heb ik uitgelegd maar ze luisteren niet. Ik ben bang dat het OM in een tunnelvisie zit en dat is schadelijk voor mij, voor Richard, voor de partij en voor de stad.
Waarom is het schadelijk voor de stad?
Omdat wij als grootste politieke partij zijn uitgeschakeld.
Maar er zijn misschien juist ook mensen die zeggen: het is goed dat deze partij op tijd is uitgeschakeld want er zijn mogelijk dingen gebeurd die niet kloppen?
Er is helemaal niets misgegaan en als er wat is misgegaan dan moet het OM daarmee naar buiten komen. Maar ze komen al een jaar met beschuldigingen zonder daarover met mij te spreken en zonder aan Den Haag uit te leggen wat er aan de hand is.
Hoe lang houdt u dit nog vol?
In 2022 zijn er gemeenteraadsverkiezingen en dan kan ik weer meedoen.
Dat is uw stip op de horizon?
Ja. Dan zijn er nieuwe ronden, nieuwe kansen en dan gaan we eens kijken hoe Den Haag gaat kiezen. Mijn ambitie is in elk geval om weer wethouder te worden.
AD 07.09.2020 Richard de Mos wordt de komende weken gehoord door het Openbaar Ministerie. Hij is verdachte in een corruptiezaak. Op Twitter reageert hij: ‘Ik ben blij dat ik eindelijk kan uitleggen dat het OM de plank volledig misslaat.’
Behalve van lekken, corruptie en omkoping beschuldigt het OM de voormalige Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag ook van meineed en deelname aan aan twee criminele organisaties.
Richard de Mos reageert op Twitter op een artikel van nieuwssite Omroep West: ‘Tot en met half oktober ga ik een aantal dagen gehoord worden over de valse beschuldigingen aan mijn adres. Een schande dat dit zolang op zich heeft laten wachten, maar ik ben blij dat ik eindelijk kan uitleggen dat het OM de plank volledig misslaat.’
Vanmorgen maakte de politicus nog een selfie voor het Paleis van Justitie in Den Haag. Rachid Guernaoui wil echter nog niets kwijt over wanneer hij wordt verhoord. ,,Daar wil ik te zijner tijd samen met mijn advocaat zelf over naar buiten treden.”
De verhoren vinden nu plaats, maar een inhoudelijke behandeling in de rechtszaal kan pas op zijn vroegst in het najaar van 2021 plaatsvinden, zo gaf het OM eerder aan. Dat de zaak zo lang speelt, kan ook gevolgen hebben voor de toekomstige politieke plannen van de Mos, zo geeft hij aan.
In maart doet hij mee met de verkiezingen in de Tweede Kamer, met een programma dat hij nog moet presenteren. ,,Ik hoop dat wij daarbij een eerlijke kans krijgen om onze ombudspolitiek landelijk uit te rollen, zonder een grenzeloze ‘trial by media’.”
De advocaat van De Mos, Peter Plasman, nam dit weekend nog contact op met Nieuwsuur voor het eisen van een rectificatie. In de uitzending van vrijdagavond sprak presentator Jeroen Wollaars over ‘Haagse politici die veroordeeld worden voor lidmaatschap van een criminele organisatie’.
,,Terwijl het nog niet eens bekend is of deze zaak ook daadwerkelijk onder de rechter komt en zonder dat ik nog maar een seconde ben verhoord over de knotsgekke aantijgingen, stelt Nieuwsuur doodleuk dat er een veroordeling zal volgen”, aldus een verontwaardigde Richard de Mos. Het programma zou tegen Plasman hebben gezegd dat het om een verspreking ging.
Op 16 oktober trad De Mos terug als wethouder van de partij vanwege de verdenkingen. Tegen hem en Rachid Guernaoui werd een motie van wantrouwen ingediend.
Inmiddels is hij partijleider van Hart voor Den Haag/Groep de Mos en wil in 2022 niet alleen Den Haag veroveren, maar ook meedoen met de gemeenteraadsverkiezingen in randgemeentes van de hofstad, zoals Westland, Rijswijk en Delft.
Bijlezen wat er met Richard de Mos in de afgelopen tijd is gebeurd omtrent de corruptieverdenking?
Den HaagFM 07.09.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) start maandag 07.09.2020 met de verhoren van Richard de Mos, meldt mediapartner Omroep West. Bijna een jaar geleden viel de Rijksrecherche de woning en werkkamer binnen van de Haagse ex-wethouder. De Mos is verdachte in een corruptiezaak. Richard de Mos: ‘Een schande dat dit zolang op zich heeft laten wachten, maar ik ben blij dat ik eindelijk kan uitleggen dat het OM de plank volledig misslaat.’
Richard de Mos is al een klein jaar geen wethouder meer en zijn partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos maakt al even lang geen deel meer uit van de coalitie. De Mos nam in dezelfde week van de inval ontslag als wethouder.
Dat deed hij na een motie van wantrouwen die door de Haagse gemeenteraad werd aangenomen. Datzelfde deed zijn partijgenoot en collega-wethouder Rachid Guernaoui, die ook verdachte is in de corruptiezaak.
Dat justitie de twee op de korrel heeft, wordt duidelijk op dinsdagochtend 1 oktober 2019. De Rijksrecherche doet die dag in alle vroegte een inval in de woningen van de twee zittende wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Ook op het stadhuis doorzoekt de Rijksrecherche de werkkamers van de politici en neemt documenten, telefoons en andere elektronica mee.
Haagse ondernemers
Naast De Mos en Guernaoui blijken ook Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani en de Haagse ondernemers Atilla Akyol van zalencentrum Opera en de vastgoedondernemers Edwin Jansen en Michel Zaadhof verdachte in de zaak. Allemaal ontkennen ze iets fout te hebben gedaan.
Het OM maakt de dinsdag van de inval in de loop van de middag bekend dat de wethouders verdacht worden van ambtelijke corruptie, schending van het ambtsgeheim en omkoping. Zo zou er sprake zijn geweest van het tegen betaling regelen van nachtvergunningen voor horecabedrijven.
Nachtvergunningen
Begin september 2019 heeft het Haagse stadsbestuur namelijk vijf extra nachtvergunningen uitgegeven. Twee hiervan komen terecht bij zalencentrum Opera van horecaondernemer Atilla Akyol. En dat vindt justitie verdacht, omdat Akyol nauwe banden heeft met Groep de Mos. Hij staat op de kandidatenlijst van de partij en de Opera is donateur van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Wat De Mos betreft is er niets mis met die donaties, zegt hij vooruit kijkend op zijn verhoor. ‘Hart voor Den Haag heeft openlijk donaties ontvangen van Haagse ondernemers’, zegt hij. ‘We waren hard bezig om onze verkiezingsbeloften in te lossen en wij hebben openlijk ideeën bij Haagse inwoners en ondernemers opgehaald.
Dat is onze manier van politiek bedrijven. Er is geen enkel signaal dat ik geld voor mijzelf heb ontvangen. Wel heb ik dus donaties voor mijn partij gekregen. Maar voor de duidelijkheid: dat is volstrekt legaal. De verdenking lijkt voorlopig op een wilde slag in de lucht.’
Geen wederdiensten
Hij ontkent dat er sprake is van het leveren van wederdiensten door hemzelf of door zijn partij. ‘Corruptie is als je stiekem geld of goederen ontvangt in ruil voor het verrichten van een wederdienst’, reageert De Mos. ‘Wij hebben gewoon gedaan wat in het verkiezingsprogramma van onze partij stond.
Bovendien was er in het college waar Hart voor Den Haag in zat, sprake van collegiaal bestuur. Alle besluiten werden samen met het gehele college genomen. Alsof een wethouder eigenstandig nachtvergunningen kan verlenen. Dat kan hij niet.’
Daarnaast wijst De Mos naar een besluit van waarnemend burgemeester Johan Remkes, eind juni van dit jaar. Op de laatste dag dat Remkes nog burgemeester is, besluit hij dat zalencentrum Opera de nachtvergunningen mag houden.
Remkes legt daarmee het advies van de Adviescommissie bezwaarschriften naast zich neer, die de burgemeester een paar maanden eerder adviseert om de verleende vergunning in te trekken na klachten van omwonenden. ‘Ook in de ogen van Remkes, was er niets aan de hand’, concludeert De Mos hieruit.
Criminele organisaties
Maar volgens justitie is er naast de nachtvergunningen meer aan de hand. Vlak voor de zomer, op 10 juli 2020 maakt het OM duidelijk dat de verdenking is uitgebreid. Het OM verdenkt de ex-wethouders van deelname aan criminele organisaties.
‘We zien dat een clubje van wethouders en ondernemers heel hecht was en structureel bezig was met omkoping en corruptie’, stelt een woordvoerder van het OM in het TV West Nieuws bij Omroep West. ‘Het gaat om twee criminele organisaties. Eén die toeziet op de horecaondernemers en één die toeziet op het vastgoed, steeds, met een wethouder daarbij.’
De Mos is nog altijd woedend over deze verdenking. ‘Ik word, zeker ook in de beeldvorming, op één lijn gezet met de leden van motorclubs als Hells Angels en Satudarah’, zegt hij. ‘Het OM lijkt gevangen te zijn geraakt in zijn eigen tunnelvisie. Eerst ben ik een half jaar afgeluisterd, daarna vindt er een inval in mijn woning plaats en nu word ik, via ‘trial by media’ beschuldigd van deelname aan criminele organisaties. Dat is heftig en onterecht.’
Gevaarlijke klucht
Volgens De Mos krijgt de zaak trekjes van een ‘gevaarlijke klucht’. De Mos: ‘Op basis van deze redeneringen van het OM loopt iedere wethouder en ieder college van B&W in Nederland het risico om van deelname aan een criminele organisatie te worden beschuldigd.
Bijna iedere politieke partij heeft te maken met donaties en hoe daarmee om te gaan. Iedere actieve wethouder heeft dagelijks contact met belanghebbenden in stad of dorp. In ieder college spelen er vragen over hoe om te gaan met geheime stukken en hoe dit zich tot de openbaarheid verhoudt.’
De Mos vindt dat hier een open debat over gevoerd moet worden. ‘Het is van groot belang dat het gesprek hierover in alle openheid wordt gevoerd’, zegt hij. ‘Was het OM nu maar tot die conclusie gekomen.
Dat zou een nuttige discussie opleveren over belangrijke vragen in onze democratie, die wat mij betreft zou uitmonden in volledige transparantie over donaties en over politieke lobby.’
Najaar volgend jaar
Wanneer de inhoudelijke behandeling van de zaak in de rechtszaal begint is nog niet duidelijk. Volgens het OM zal het in elk geval niet eerder zijn dan in het najaar van volgend jaar.
OmroepWest 06.09.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) start maandag 07.09.2020 met de verhoren van Richard de Mos. Bijna een jaar geleden viel de Rijksrecherche de woning en werkkamer binnen van de Haagse ex-wethouder. De Mos is verdachte in een corruptiezaak.
Richard de Mos: ‘Een schande dat dit zolang op zich heeft laten wachten, maar ik ben blij dat ik eindelijk kan uitleggen dat het OM de plank volledig misslaat.’
Richard de Mos is al een klein jaar geen wethouder meer en zijn partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos maakt al even lang geen deel meer uit van de coalitie. De Mos nam in dezelfde week van de inval ontslag als wethouder.
Dat deed hij na een motie van wantrouwen die door de Haagse gemeenteraad werd aangenomen. Datzelfde deed zijn partijgenoot en collega-wethouder Rachid Guernaoui, die ook verdachte is in de corruptiezaak.
Dat justitie de twee op de korrel heeft, wordt duidelijk op dinsdagochtend 1 oktober 2019. De Rijksrecherche doet die dag in alle vroegte een inval in de woningen van de twee zittende wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Naast De Mos en Guernaoui blijken ook Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani en de Haagse ondernemers Atilla Akyol van zalencentrum Opera en de vastgoedondernemers Edwin Jansen en Michel Zaadhof verdachte in de zaak. Allemaal ontkennen ze iets fout te hebben gedaan.
Het OM maakt de dinsdag van de inval in de loop van de middag bekend dat de wethouders verdacht worden van ambtelijke corruptie, schending van het ambtsgeheim en omkoping. Zo zou er sprake zijn geweest van het tegen betaling regelen van nachtvergunningen voor horecabedrijven.
Nachtvergunningen
Begin september 2019 heeft het Haagse stadsbestuur namelijk vijf extra nachtvergunningen uitgegeven. Twee hiervan komen terecht bij zalencentrum Opera van horecaondernemer Atilla Akyol. En dat vindt justitie verdacht, omdat Akyol nauwe banden heeft met Groep de Mos. Hij staat op de kandidatenlijst van de partij en de Opera is donateur van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Wat De Mos betreft is er niets mis met die donaties, zegt hij vooruit kijkend op zijn verhoor. ‘Hart voor Den Haag heeft openlijk donaties ontvangen van Haagse ondernemers’, zegt hij. ‘We waren hard bezig om onze verkiezingsbeloften in te lossen en wij hebben openlijk ideeën bij Haagse inwoners en ondernemers opgehaald.
Dat is onze manier van politiek bedrijven. Er is geen enkel signaal dat ik geld voor mijzelf heb ontvangen. Wel heb ik dus donaties voor mijn partij gekregen. Maar voor de duidelijkheid: dat is volstrekt legaal. De verdenking lijkt voorlopig op een wilde slag in de lucht.’
Geen wederdiensten
Hij ontkent dat er sprake is van het leveren van wederdiensten door hemzelf of door zijn partij. ‘Corruptie is als je stiekem geld of goederen ontvangt in ruil voor het verrichten van een wederdienst’, reageert De Mos. ‘Wij hebben gewoon gedaan wat in het verkiezingsprogramma van onze partij stond.
Bovendien was er in het college waar Hart voor Den Haag in zat, sprake van collegiaal bestuur. Alle besluiten werden samen met het gehele college genomen. Alsof een wethouder eigenstandig nachtvergunningen kan verlenen. Dat kan hij niet.’
Daarnaast wijst De Mos naar een besluit van waarnemend burgemeester Johan Remkes, eind juni van dit jaar. Op de laatste dag dat Remkes nog burgemeester is, besluit hij dat zalencentrum Opera de nachtvergunningen mag houden.
Remkes legt daarmee het advies van de Adviescommissie bezwaarschriften naast zich neer, die de burgemeester een paar maanden eerder adviseert om de verleende vergunning in te trekken na klachten van omwonenden. ‘Ook in de ogen van Remkes, was er niets aan de hand’, concludeert De Mos hieruit.
Criminele organisaties
Maar volgens justitie is er naast de nachtvergunningen meer aan de hand. Vlak voor de zomer, op 10 juli 2020 maakt het OM duidelijk dat de verdenking is uitgebreid. Het OM verdenkt de ex-wethouders van deelname aan criminele organisaties.
‘We zien dat een clubje van wethouders en ondernemers heel hecht was en structureel bezig was met omkoping en corruptie’, stelt een woordvoerder van het OM in het TV West Nieuws bij Omroep West. ‘Het gaat om twee criminele organisaties. Eén die toeziet op de horecaondernemers en één die toeziet op het vastgoed, steeds, met een wethouder daarbij.’
De Mos is nog altijd woedend over deze verdenking. ‘Ik word, zeker ook in de beeldvorming, op één lijn gezet met de leden van motorclubs als Hells Angels en Satudarah’, zegt hij. ‘Het OM lijkt gevangen te zijn geraakt in zijn eigen tunnelvisie.
Eerst ben ik een half jaar afgeluisterd, daarna vindt er een inval in mijn woning plaats en nu word ik, via ‘trial by media’ beschuldigd van deelname aan criminele organisaties. Dat is heftig en onterecht.’
Gevaarlijke klucht
Volgens De Mos krijgt de zaak trekjes van een ‘gevaarlijke klucht’. De Mos: ‘Op basis van deze redeneringen van het OM loopt iedere wethouder en ieder college van B&W in Nederland het risico om van deelname aan een criminele organisatie te worden beschuldigd.
Bijna iedere politieke partij heeft te maken met donaties en hoe daarmee om te gaan. Iedere actieve wethouder heeft dagelijks contact met belanghebbenden in stad of dorp. In ieder college spelen er vragen over hoe om te gaan met geheime stukken en hoe dit zich tot de openbaarheid verhoudt.’
De Mos vindt dat hier een open debat over gevoerd moet worden. ‘Het is van groot belang dat het gesprek hierover in alle openheid wordt gevoerd’, zegt hij. ‘Was het OM nu maar tot die conclusie gekomen. Dat zou een nuttige discussie opleveren over belangrijke vragen in onze democratie, die wat mij betreft zou uitmonden in volledige transparantie over donaties en over politieke lobby.’
Najaar volgend jaar
Wanneer de inhoudelijke behandeling van de zaak in de rechtszaal begint is nog niet duidelijk. Volgens het OM zal het in elk geval niet eerder zijn dan in het najaar van volgend jaar.
Telegraaf 07.09.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) gaat beginnen met het verhoren van voormalig wethouder in Den Haag Richard de Mos. Hij bevestigt berichtgeving hierover van Omroep West. Bijna een jaar geleden, op 1 oktober, doorzocht de recherche zijn woning en werkplek wegens de verdenking van betrokkenheid bij een corruptiezaak.
„Tot en met half oktober ga ik een aantal dagen gehoord worden over de valse beschuldigingen aan mijn adres. Een schande dat dit zolang op zich heeft laten wachten, maar ik ben blij dat ik eindelijk kan uitleggen dat het #OM de plank volledig misslaat”, meldt De Mos op Twitter bij het bericht van Omroep West. Volgens de regionale omroep gaan de verhoren maandag van start.
Niet lang na de invallen, nam De Mos ontslag als wethouder en ging terug naar de Haagse gemeenteraad als fractievoorzitter van zijn partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Ook zijn partijgenoot en collega-wethouder Rachid Guernaoui is sinds vorig jaar verdachte in de zaak.
Tot en met half oktober ga ik een aantal dagen gehoord worden over de valse beschuldigingen aan mijn adres. Een schande dat dit zolang op zich heeft laten wachten, maar ik ben blij dat ik eindelijk kan uitleggen dat het #OM de plank volledig misslaat.
Het Openbaar Ministerie verdenkt De Mos en Guernaoui van ambtelijke corruptie. Ze zouden bevriende ondernemers hebben geholpen met vergunningen in ruil voor donaties.
Vervolg onderzoek ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui
Het Landelijk Parket maakte de flinke verzwaring van de verdenkingen op vrijdag 10.07.2020 bekend.
Telegraaf 11.07.2020
Invallen in woningen en werkkamers
Op dinsdag 1 oktober 2019 zijn de werkkamers en woningen van De Mos en Guernaoui doorzocht. Ze legden hun functie in oktober 2019 neer. Een dag later viel het Haagse college van burgemeester en wethouders over de kwestie.
Toen maakte het OM alleen bekend dat beide wethouders tegen betaling nachtvergunningen verstrekt zouden hebben. Later werd duidelijk dat het onderzoek zich waarschijnlijk ook richt op een verdachte vastgoeddeal, gesjoemel met subsidies en het ronselen van stemmen.
Het OM verwacht de zaak tegen de politici van de lokale partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos en de vijf ondernemers op z’n vroegst pas eind 2021 inhoudelijk te kunnen behandelen. Dat zal dan vlak voor de volgende gemeenteraadsverkiezingen zijn.
Komende week krijgen de advocaten van de verdachten het voorlopige strafdossier. Daarmee kunnen zij zich voorbereiden op hun verhoren in september en oktober. Daarna volgt het vermoedelijke vervolgingsbesluit.
In het najaar worden de ex-wethouders verhoord, daarna moet het OM nog formeel een vervolgingsbesluit nemen.
AD 11.07.2020
Nieuw licht op de zaak
Meineed – het afleggen van een valse verklaring onder ede – en het lidmaatschap van twee criminele organisaties zijn nieuw in de aanklacht sinds de Rijksrecherche in oktober 2019 binnenviel bij beide ex-wethouders en drie ondernemers in Den Haag.
PH 15.07.2020
In het onderzoek door de rijksrecherche naar corruptie en omkoping komt een beeld naar voren van geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen. Het OM verwacht dat de zaak op z’n vroegst eind 2021 wordt behandeld.
AD 11.07.2020
Het OM meldde vrijdag dat De Mos en Rachid Guernaoui worden verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie. Richard de Mos wordt bovendien verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman.
Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt twee wethouders van de Haagse partij Groep de Mos ervan nauw te hebben samengewerkt met twee groepen van ondernemers, zo wordt vrijdag aan NU.nl uitgelegd. Als groep zouden ze strafbare feiten als corruptie hebben gepleegd, wat ten laste wordt gelegd als deelname aan een criminele organisatie.
Mensensmokkel
Volgens Peter Plasman, advocaat van Richard de Mos, is het nog steeds niet duidelijk waar de beschuldigingen op gebaseerd zijn. De enige beschuldiging waarvan duidelijk is wat er mee wordt bedoeld, is volgens Plasman het inhuren van een illegale klusjesman. ‘Het OM brengt het wat vaag, maar wat daar staat is een ernstige beschuldiging, want het gaat om mensensmokkel, waar maar liefst maximaal zes jaar gevangenisstraf op staat.’
Volgens Plasman zit de partner van Richard de Mos in de Oekraïense gemeenschap, waar de betreffende klusjesman zich ook in zou bevinden. ‘Deze meneer woont al 26 jaar in Nederland, spreekt de taal, heeft een Nederlands rijbewijs, heeft een bedrijf en heeft op factuur een zolder verbouwd voor mijn cliënt. Wat nu kennelijk aan de orde is, is dat die meneer zijn verblijf in Nederland niet goed heeft geregeld.
AD 16.07.2020
Meer verdachte
Twee Haagse vastgoedondernemers zijn verdachte in de corruptiezaak van oud-wethouder Richard de Mos. Dat maken de topmannen van NU Projectontwikkeling zelf in een verklaring bekend. Het gaat om Edwin Jansen, voormalig echtgenoot en manager van zangeres Anouk en ex-jurylid van Idols, en Michel Zaadhof. De vastgoedondernemers waren donateur van de partij van De Mos. Volgens de directieleden zijn de verdenkingen onterecht.
In de verklaring van NU Projectontwikkeling staat dat Jansen en Zaadhof afgelopen week de tenlastelegging van het Openbaar Ministerie hebben gekregen.
Daarin staat dat zij als privépersoon verdachten zijn in het strafrechtelijk onderzoek tegen Richard de Mos. De Mos van Hart voor Den Haag/Groep de Mos wordt verdacht van onder andere corruptie en deelneming aan criminele organisaties. Het zou volgens het OM gaan om criminele organisaties rondom mensen uit de vastgoedwereld en mensen uit de horeca. De Mos ontkent.
Groot Rijswijk 03.09.2020
AD 02.09.2020
Naar de Tweede Kamer !!
Oud-wethouder van Den Haag Richard de Mos komt na de zomer met een landelijke beweging en gaat meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen. Dat zei hij vrijdagavond in de talkshow Beau, meldt mediapartner Omroep West. “Ik ga de ombudspolitiek landelijk uitrollen en dan gaan we de boel eens stevig opfrissen daar aan de andere kant van Den Haag.”
Den HaagFM 28.08.2020 Voormalig wethouder Richard de Mos heeft het dossier gekregen waarin staat waarop het Openbaar Ministerie (OM) de verdenking aan zijn adres heeft gebaseerd. Dat bevestigt hij vrijdag aan Den Haag FM. De Haagse ex-wethouder van Hart voor Den Haag/Groep de Mos wordt verdacht van corruptie en trad vanwege de zaak half oktober af.
Wat in het dossier staat wil De Mos niet bekendmaken. “Ik kom naar buiten als ik wat te melden heb en eindelijk gehoord ben”, antwoordt de partijleider desgevraagd. De Mos schetst de omvang van het dossier: “Het is dik genoeg om er een mooi boek over te schrijven. Geef ik voor Kerst uit als mooi presentje voor onder de boom.”
Zijn ex-collega-wethouder Rachid Guernaoui kreeg eind vorig jaar al zijn dossier in handen, maar blijkbaar nog niet alles. “Ik heb ook weer wat gekregen”, reageert Guernaoui.
De Mos en zijn partijgenoten Guernaoui en Nino Davituliani worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Op dinsdag 1 oktober viel de Rijksrecherche daarom de woningen en werkkamers van de politici binnen. Maar het OM heeft tot nu toe niets over de zaak naar buiten gebracht. De drie politici ontkennen de beschuldigingen.
Vanwege de zaak namen wethouders Guernaoui en De Mos ontslag en braken coalitiegenoten VVD, D66 en GroenLinks met Hart voor Den Haag/Groep de Mos. PvdA en CDA schoven in plaats van Hart voor Den Haag aan bij een nieuw college.
OmroepWest 28.08.2020 Voormalig wethouder Richard de Mos heeft het dossier gekregen waarin staat waarop het Openbaar Ministerie (OM) de verdenking aan zijn adres heeft gebaseerd. Dat bevestigt hij vrijdag aan Den Haag FM. De Haagse ex-wethouder van Hart voor Den Haag/Groep de Mos wordt verdacht van corruptie en trad vanwege de zaak half oktober af.
Wat in het dossier staat wil De Mos niet bekendmaken. ‘Ik kom naar buiten als ik wat te melden heb en eindelijk gehoord ben’, antwoordt de partijleider desgevraagd aan mediapartner Den Haag FM. Hij zegt wel: ‘Het is dik genoeg om er een mooi boek over te schrijven. Geef ik voor Kerst uit als mooi presentje voor onder de boom’.
Zijn ex-collega-wethouder Rachid Guernaoui kreeg eind vorig jaar al zijn dossier in handen, maar blijkbaar nog niet alles. ‘Ik heb ook weer wat gekregen’, reageert Guernaoui. ‘Na bestudering van het dossier zie ik de uitkomsten met nog meer vertrouwen tegemoet dan ik al deed’, reageerde hij toen. ‘Met mijn advocaat ben ik bezig met een strategie voor het vervolg. Tot die tijd geven wij geen nadere toelichting.’
Corruptie en omkoping
De Mos en zijn partijgenoten Guernaoui en Nino Davituliani worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Op dinsdag 1 oktober viel de Rijksrecherche daarom de woningen en werkkamers van de politici binnen. Maar het OM heeft tot nu toe niets over de zaak naar buiten gebracht. De drie politici ontkennen de beschuldigingen.
Vanwege de zaak namen wethouders Guernaoui en De Mos ontslag en braken coalitiegenoten VVD, D66 en GroenLinks met Hart voor Den Haag/Groep de Mos. PvdA en CDA schoven in plaats van Hart voor Den Haag aan bij een nieuw college.
Den HaagFM 28.07.2020 De Haagse horeca-ondernemer Atilla Akyol en oud-wethouder Richard de Mos zijn er boos over. Volgens het Openbaar Ministerie (OM) maken ze deel uit van ‘criminele organisaties’. De heren begrijpen er niets van. Zeker: De Mos heeft Akyol in het verleden geholpen en andersom heeft Akyol de partij financieel gesteund. Maar dat gebeurde in alle openheid en van een voorkeursbehandeling voor zijn vriend was volgens De Mos geen sprake: ‘Ik neem de telefoon op voor iedereen’.
De NOS sprak met Richard de Mos en Atilla Akyol in Akyols zalencentrum Opera. Op de stoep van het zalencentrum, aan de rand van de Schilderswijk, herkent de eerste passerende fietser de politicus meteen: ‘Hé Richard, ouwe pooier!’
‘Haagse humor’, grinnikt De Mos. Eenmaal binnen in het gigantische zalencomplex vat hij het zo samen: ‘De hele stad kent mij, en ik ken de halve stad.’
De oud-PVV’er gelooft heilig in zijn ‘ombudspolitiek’. Hij is een volksvertegenwoordiger die niet de hele dag in de stukken zit, maar overal zijn neus laat zien, aanspreekbaar is en wil helpen problemen van burgers en ondernemers op te lossen.
Zo leerde hij ook Atilla Akyol kennen, een succesvolle horecaondernemer die werd geboren in Turkije en opgroeide in Den Haag. Akyol wist naar eigen zeggen niet wat hij meemaakte toen hij De Mos in 2014 ontmoette en hem vertelde over zijn problemen met de gemeente. Tot die tijd was het stadhuis voor hem een ondoordringbare bureaucratie.
Richard de Mos bleek anders. Het oppositieraadslid kwam gelijk in actie. Akyol: ‘Ik zat met het punt dat als iemand vervelend deed in een van mijn zalen -kan altijd gebeuren met een half miljoen bezoekers per jaar- ik het risico liep dat meteen mijn hele centrum van de gemeente dicht moest. Niet alleen vervelend voor mij, maar vooral ook voor al die bruidsparen die hier hun feest vieren.’
De Mos: ‘Ik heb de toenmalige wethouder benaderd en zo kreeg Atilla twee vergunningen. Zodat hij, als de ene werd ingenomen, door kon blijven draaien op de andere.’
Die ‘frisse wind’ was voor Akyol aanleiding om lid en donateur te worden van Groep de Mos. Tijdens de verkiezingscampagne van 2018 hing hij een partijspandoek van veertien meter aan zijn pui. Hij was een van de sponsors van de verkiezingsbus waarmee de flamboyante De Mos tijdens zijn campagne door de stad toerde. Zijn naam prijkte ook op de kandidatenlijst.
De campagne was uiterst succesvol: Groep de Mos werd met acht zetels de grootste partij. Maar er was van meet af aan ook kritiek op de Amerikaans aandoende stijl van de partij. Met name in 2017, toen De Mos een motie indiende om zalencentrum Opera een nachtvergunning te bezorgen. Een fel debat in de gemeenteraad volgde: dit was toch vriendjespolitiek? Toen Groep de Mos na de verkiezingen deel ging uitmaken van het college kwam die vergunning er ook daadwerkelijk, net als overigens voor vier andere centra met een oppervlakte van meer dan 1.000 vierkante meter.
De exacte inhoud van het voorlopige strafdossier is onbekend – de verdachten hebben voor strikte geheimhouding moeten tekenen – maar uit persberichten blijkt dat het OM meent dat De Mos en de zijnen de afgelopen jaren op tal van punten over de schreef zijn gegaan. In de persberichten is sprake van schending van het ambtsgeheim, meineed, corruptie en zelfs deelneming aan criminele organisaties. Dat laatste lijkt te verwijzen naar een ‘klankbordgroep’ van de Groep De Mos waar alle verdachte horeca- en vastgoedondernemers deel van uitmaakten.
Het OM denkt dat Akyol, die in de loop van de jaren een vriendschap ontwikkelde met De Mos, diens partij financieel heeft gesteund ‘in ruil voor gunsten’.
De ondernemer begrijpt er niets van: ‘Ik heb die nachtvergunning niet eens voor mijzelf nodig! Mijn centrum draait voor het belangrijkste deel op bruiloften van Turkse Nederlanders. Die zijn om 23.00 uur, hooguit 23.30 uur afgelopen. Die vergunning was eerder voor het verrijken van het nachtleven, met name voor dancefeesten. Vanwege het gebrek aan geschikte locaties worden die nu vooral buiten Den Haag georganiseerd. Wij willen zorgen dat deze stad ’s nachts weer aantrekkelijker wordt.’
‘Wij zijn bovendien transparant geweest’, vult De Mos aan. ‘Over de donaties, die een partij als de VVD verstopt in stichtingen, maar ook over de nachtvergunningen. Die stonden in ons verkiezingsprogramma en belandden vervolgens in het college-akkoord. En ze kwamen er niet alleen voor de Opera, maar voor alle bedrijven die aan de criteria voldeden. Burgemeester Remkes heeft er vlak voor zijn vertrek vorige maand ook nog eens definitief groen licht voor gegeven. Wat hebben we hier nou eigenlijk fout gedaan?’
Het Openbaar Ministerie laat aan de NOS weten pas in de rechtszaal te zullen ingaan op het corruptieonderzoek en de verdenkingen tegen De Mos en Akyol.
NOS 28.07.2020 Volgens justitie maken ze deel uit van “criminele organisaties”, met zakenmensen en politici van de lokale partij Hart voor Den Haag/Groep De Mos. Horeca-ondernemer Atilla Akyol en oud-wethouder Richard de Mos zijn er boos over.
Zeker: De Mos heeft Akyol in het verleden geholpen en andersom heeft Akyol de partij financieel gesteund. Maar dat gebeurde in alle openheid en van een voorkeursbehandeling voor zijn vriend was volgens De Mos geen sprake: “Ik neem de telefoon op voor iedereen.”
‘Haagse humor’
Wie wil weten hoe bekend De Mos is in Den Haag, hoeft slechts twee stappen op straat met hem te zetten. Op de stoep van zalencentrum Opera herkent de eerste passerende fietser hem meteen: “Hé Richard, ouwe pooier!!”
“Haagse humor”, grinnikt De Mos. Eenmaal binnen in Akyols gigantische zalencomplex aan de rand van de Schilderswijk vat hij het zo samen: “De hele stad kent mij, en ik ken de halve stad.”
Ombudspolitiek
De oud-PVV’er gelooft heilig in zijn “ombudspolitiek”. Hij is een volksvertegenwoordiger die niet de hele dag in de stukken zit, maar overal zijn neus laat zien, aanspreekbaar is en wil helpen problemen van burgers en ondernemers op te lossen.
Zo leerde hij ook Atilla Akyol kennen, een succesvolle horecaondernemer die werd geboren in Turkije en opgroeide in Den Haag. Akyol wist naar eigen zeggen niet wat hij meemaakte toen hij De Mos in 2014 ontmoette en hem vertelde over zijn problemen met de gemeente. Tot die tijd was het stadhuis voor hem een ondoordringbare bureaucratie.
Bruidsparen
Volgens Richard de Mos bleek anders. Het oppositieraadslid kwam gelijk in actie. Akyol: “Ik zat met het punt dat als iemand vervelend deed in een van mijn zalen – kan altijd gebeuren met een half miljoen bezoekers per jaar – ik het risico liep dat meteen mijn hele centrum van de gemeente dicht moest. Niet alleen vervelend voor mij, maar vooral ook voor al die bruidsparen die hier hun feest vieren.”
De Mos: “Ik heb de toenmalige wethouder benaderd en zo kreeg Atilla twee vergunningen. Zodat hij, als de ene werd ingenomen, door kon blijven draaien op de andere.”
Verkiezingsbus
Die “frisse wind” was voor Akyol aanleiding om lid en donateur te worden van Groep De Mos. Tijdens de verkiezingscampagne van 2018 hing hij een partijspandoek van 14 meter aan zijn pui. Hij was een van de sponsors van de verkiezingsbus waarmee de flamboyante De Mos tijdens zijn campagne door de stad toerde. Zijn naam prijkte ook op de kandidatenlijst.
De campagne was uiterst succesvol: Groep de Mos werd met acht zetels de grootste partij. Maar er was van meet af aan ook kritiek op de Amerikaans aandoende stijl van de partij. Met name in 2017, toen De Mos een motie indiende om zalencentrum Opera een nachtvergunning te bezorgen. Een fel debat in de gemeenteraad volgde: dit was toch vriendjespolitiek? Toen Groep de Mos na de verkiezingen deel ging uitmaken van het college kwam die vergunning er ook daadwerkelijk, net als overigens voor vier andere centra met een oppervlakte van meer dan 1000 vierkante meter.
“Ik heb die nachtvergunning niet eens voor mijzelf nodig; Turkse bruiloften zijn om hooguit 23.30 uur afgelopen”, aldus Horecaondernemer Atilla Akyol
De exacte inhoud van het voorlopige strafdossier is onbekend – de verdachten hebben voor strikte geheimhouding moeten tekenen – maar uit persberichten blijkt dat het Openbaar Ministerie meent dat De Mos en de zijnen de afgelopen jaren op tal van punten over de schreef zijn gegaan. In de persberichten is sprake van schending van het ambtsgeheim, meineed, corruptie en zelfs deelneming aan criminele organisaties. Dat laatste lijkt te verwijzen naar een ‘klankbordgroep’ van de Groep De Mos waar alle verdachte horeca- en vastgoedondernemers deel van uitmaakten.
Het OM denkt dat Akyol, die in de loop van de jaren een vriendschap ontwikkelde met De Mos, diens partij financieel heeft gesteund “in ruil voor gunsten”. De ondernemer begrijpt er niets van: “Ik heb die nachtvergunning niet eens voor mijzelf nodig! Mijn centrum draait voor het belangrijkste deel op bruiloften van Turkse Nederlanders. Die zijn om 23.00 uur, hooguit 23.30 uur afgelopen. Die vergunning was eerder voor het verrijken van het nachtleven, met name voor dancefeesten. Vanwege het gebrek aan geschikte locaties worden die nu vooral buiten Den Haag georganiseerd. Wij willen zorgen dat deze stad ’s nachts weer aantrekkelijker wordt.”
Groen licht Remkes
“Wij zijn bovendien transparant geweest”, vult De Mos aan. “Over de donaties, die een partij als de VVD verstopt in stichtingen, maar ook over de nachtvergunningen. Die stonden in ons verkiezingsprogramma en belandden vervolgens in het college-akkoord. En ze kwamen er niet alleen voor de Opera, maar voor alle bedrijven die aan de criteria voldeden. Burgemeester Remkes heeft er vlak voor zijn vertrek vorige maand ook nog eens definitief groen licht voor gegeven. Wat hebben we hier nou eigenlijk fout gedaan?”
Reactie justitie
Het Openbaar Ministerie laat weten pas in de rechtszaal te zullen ingaan op het corruptieonderzoek en de verdenkingen tegen De Mos en Akyol.
OmroepWest 28.07.2020 De Haagse horeca-ondernemer Atilla Akyol en oud-wethouder Richard de Mos zijn er boos. over. Volgens het Openbaar Ministerie (OM) maken ze deel uit van ‘criminele organisaties’. De heren begrijpen er niets van. Zeker: De Mos heeft Akyol in het verleden geholpen en andersom heeft Akyol de partij financieel gesteund. Maar dat gebeurde in alle openheid en van een voorkeursbehandeling voor zijn vriend was volgens De Mos geen sprake: ‘Ik neem de telefoon op voor iedereen’.
De NOS sprak met Richard de Mos en Atilla Akyol in Akyols zalencentrum Opera. Op de stoep van het zalencentrum, aan de rand van de Schilderswijk, herkent de eerste passerende fietser de politicus meteen: ‘Hé Richard, ouwe pooier!’ ‘Haagse humor’, grinnikt De Mos. Eenmaal binnen in het gigantische zalencomplex vat hij het zo samen: ‘De hele stad kent mij, en ik ken de halve stad.’
De oud-PVV’er gelooft heilig in zijn ‘ombudspolitiek’. Hij is een volksvertegenwoordiger die niet de hele dag in de stukken zit, maar overal zijn neus laat zien, aanspreekbaar is en wil helpen problemen van burgers en ondernemers op te lossen. Zo leerde hij ook Atilla Akyol kennen, een succesvolle horecaondernemer die werd geboren in Turkije en opgroeide in Den Haag. Akyol wist naar eigen zeggen niet wat hij meemaakte toen hij De Mos in 2014 ontmoette en hem vertelde over zijn problemen met de gemeente. Tot die tijd was het stadhuis voor hem een ondoordringbare bureaucratie.
Twee vergunningen
Richard de Mos bleek anders. Het oppositieraadslid kwam gelijk in actie. Akyol: ‘Ik zat met het punt dat als iemand vervelend deed in een van mijn zalen -kan altijd gebeuren met een half miljoen bezoekers per jaar- ik het risico liep dat meteen mijn hele centrum van de gemeente dicht moest. Niet alleen vervelend voor mij, maar vooral ook voor al die bruidsparen die hier hun feest vieren.’
Atilla Akyol | Beeld: NOS
De Mos: ‘Ik heb de toenmalige wethouder benaderd en zo kreeg Atilla twee vergunningen. Zodat hij, als de ene werd ingenomen, door kon blijven draaien op de andere.’
Spandoek van 14 meter
Die ‘frisse wind’ was voor Akyol aanleiding om lid en donateur te worden van Groep de Mos. Tijdens de verkiezingscampagne van 2018 hing hij een partijspandoek van veertien meter aan zijn pui. Hij was een van de sponsors van de verkiezingsbus waarmee de flamboyante De Mos tijdens zijn campagne door de stad toerde. Zijn naam prijkte ook op de kandidatenlijst.
Ik heb die nachtvergunning niet eens voor mijzelf nodig! Turkse bruiloften zijn om hooguit 23.30 uur afgelopen
De campagne was uiterst succesvol: Groep de Mos werd met acht zetels de grootste partij. Maar er was van meet af aan ook kritiek op de Amerikaans aandoende stijl van de partij. Met name in 2017, toen De Mos een motie indiende om zalencentrum Opera een nachtvergunning te bezorgen. Een fel debat in de gemeenteraad volgde: dit was toch vriendjespolitiek? Toen Groep de Mos na de verkiezingen deel ging uitmaken van het college kwam die vergunning er ook daadwerkelijk, net als overigens voor vier andere centra met een oppervlakte van meer dan 1.000 vierkante meter.
Klankbordgroep
De exacte inhoud van het voorlopige strafdossier is onbekend -de verdachten hebben voor strikte geheimhouding moeten tekenen- maar uit persberichten blijkt dat het OM meent dat De Mos en de zijnen de afgelopen jaren op tal van punten over de schreef zijn gegaan. In de persberichten is sprake van schending van het ambtsgeheim, meineed, corruptie en zelfs deelneming aan criminele organisaties. Dat laatste lijkt te verwijzen naar een ‘klankbordgroep’ van de Groep De Mos waar alle verdachte horeca- en vastgoedondernemers deel van uitmaakten.
Het OM denkt dat Akyol, die in de loop van de jaren een vriendschap ontwikkelde met De Mos, diens partij financieel heeft gesteund ‘in ruil voor gunsten’. De ondernemer begrijpt er niets van: ‘Ik heb die nachtvergunning niet eens voor mijzelf nodig! Mijn centrum draait voor het belangrijkste deel op bruiloften van Turkse Nederlanders. Die zijn om 23.00 uur, hooguit 23.30 uur afgelopen. Die vergunning was eerder voor het verrijken van het nachtleven, met name voor dancefeesten. Vanwege het gebrek aan geschikte locaties worden die nu vooral buiten Den Haag georganiseerd. Wij willen zorgen dat deze stad ’s nachts weer aantrekkelijker wordt.’
Groen licht Remkes
‘Wij zijn bovendien transparant geweest’, vult De Mos aan. ‘Over de donaties, die een partij als de VVD verstopt in stichtingen, maar ook over de nachtvergunningen. Die stonden in ons verkiezingsprogramma en belandden vervolgens in het college-akkoord. En ze kwamen er niet alleen voor de Opera, maar voor alle bedrijven die aan de criteria voldeden. Burgemeester Remkes heeft er vlak voor zijn vertrek vorige maand ook nog eens definitief groen licht voor gegeven. Wat hebben we hier nou eigenlijk fout gedaan?’
Reactie justitie
Het Openbaar Ministerie laat aan de NOS weten pas in de rechtszaal te zullen ingaan op het corruptieonderzoek en de verdenkingen tegen De Mos en Akyol.
AD 18.07.2020 Nog geen jaar lang was Flora van den Berg partijvoorzitter van Groep de Mos. Twee oud-wethouders van die partij zijn verwikkeld in een corruptie-affaire. Het geritsel en geregel in de eenmanszaak van Richard de Mos ging Van den Berg te ver. ‘Je moet geen cash geld willen’.
Het was zo’n moment dat Flora van den Berg als voorzitter van Groep de Mos besefte: dit gaat zo niet. In het najaar van 2018, de lokale verkiezingen zijn allang voorbij, komt er plots iemand verhaal halen bij het partijbestuur: of er even 9000 euro betaald kan worden voor de reparatie van de campagnebus. ,,Deze meneer kwam ook nog eens namens een ander om het geld te halen”, vertelt Van den Berg op een Haags terras. ,,Er was geen factuur, geen bonnetje, niks. Dat kan niet.”
Van den Berg – werkzaam bij het bedrijfsbureau van de korpsstaf van de Nationale Politie – wordt in mei 2018 partijvoorzitter van Groep de Mos na de gigantische verkiezingszege. Haar man kent wethouder Rachid Guernaoui van vroeger, na een paar gesprekken raakt ze geboeid door het lokale politieke succesverhaal.
Haar klassieke kledingstijl en geaffecteerde accent maken van Flora een dissonant in de partij van ‘vrije jongens’ in spijkerbroek die zich soms in plat Haags door vergaderavonden bluffen. ,,Dat kan zo lijken, maar toch was ik nieuwsgierig, voelde me aangesproken door die ombudspolitiek, de daadkracht, de gezelligheid ook.”
Zolderkamerclub
Met haar baan en cv is Van den Berg voor Groep de Mos op dat moment de ideale kandidaat om de zolderkamerclub van ex-PVV’er Richard de Mos te helpen omvormen tot professionele partij. ,,Vooraf had ik twee voorwaarden: ik wil geen gedonder met financiën en ik wil kunnen huishouden als het nodig is. Het bleek trekken aan een dood paard.”
Negen maanden later stapt ze op, moegestreden door verwoede pogingen de boel op te schonen, concluderend dat haar voorzitterschap een façade is, een fraai visitekaartje voor de buitenwereld terwijl De Mos zijn partij blijft runnen als eenmanszaak, inclusief dominante schaduwmacht van de omstreden ‘klankbordgroep’, een club van Haagse ondernemers uit de horeca en het vastgoed (zie kader onderaan). Omdat deze krant haar benadert wil ze haar verhaal vertellen. ,,Ik wil niet wegduiken, ik heb ook bij de Rijksrecherche verklaard wat ik wist.”
Heeft u nu spijt van dat avontuur?
,,Nee, geen moment. Maar ik ben wel blij dat ik vorig jaar ben opgestapt, dat mijn bestuurlijke gevoel zei: dit werkt niet. Ik gun de politici het beste, maar professioneel werd het niet.
De zogenaamde ‘vrienden van de partij’ die zoveel regelen, op de achtergrond een belangrijke rol hebben. Dat is niet goed. Ik had een keer een gesprek over de toekomst van de partij met Richard de Mos, en dan zat er opeens een ondernemer bij met de grootste verhalen over ‘we doen het zo, en dit is het toekomstplan’, en dat ik zei: oké, maar wie bent u eigenlijk?”
Toen u instapte waren er al vraagtekens over financiën. We schreven in maart 2018 over een grote reclamepaal langs de snelweg die De Mos cadeau had gekregen tijdens de campagne.
,,Ik weet nog steeds niet wie die paal gefinancierd heeft. Telkens vroegen we naar verantwoording. ‘Jongens, zet alles op papier, schrijf het netjes op’. Soms was onduidelijk wat iets ons ging kosten, wie zaken betaalde. Uitleg daarover kwam dan steeds laat, of niet. ‘Dat komt wel goed’.
Dan regelde een ondernemer weer iets. Een bestuursvergadering voelde vaak als een déjà-vu: ik hamerde dan op thema’s die de vorige keer ook al aan de orde waren geweest. En dan ging Richard er dwars doorheen. Ik snap trouwens ook niet dat coalitiepartijen tijdens de formatie akkoord zijn gegaan met dat staatje met partijfinanciën, het was een heel kort overzicht, zonder specificaties verder.”
Maar is dat dan niet ook het moment om te zeggen voor uzelf: ho, ik stop hiermee.
,,Ik wist dat het heel hard werken zou worden, dat ik steeds moest doorvragen. We waren ook bezig met een nieuwe begroting, inclusief alle cijfers achter de komma, alle giften in natura. Daar heb ik hard aan gewerkt. Er is een stichting opgericht voor de donaties, zoals dat hoort.
De lootjesavonden met cash geld: die hebben we afgeschaft. Maar het is lastig als de rest steeds denkt: joh, dat is niet nodig. Toen maanden na de campagne nog iemand die 9000 euro kwam claimen dacht ik: dit gaat zo niet.”
Toen besloot u op te stappen?
,,Dat was een druppel, ja, maar ook belangrijk was de rol van de klankbordgroep. Ik wist dat deze bestond, maar dacht dat het een meedenk-orgaan was, een groepje mensen waarbij ideeën getoetst worden.
Tot ik op een avond aanschoof en ze doodleuk bespraken dat een politieke samenwerking met een nieuwe partij Code Oranje mogelijk was. Dat is een partij-aangelegenheid, ik had dat plan maanden daarvoor afgeschoten. Dat was het moment dat ik besefte dat het partijbestuur op papier de leiding had, maar dat besluiten elders genomen werden.”
Inmiddels zijn ondernemers uit die klankbordgroep verdachten. Bent u achteraf getuige geweest van misdrijven?
,,Ik heb ook tegen de Rijksrecherche gezegd: nee. Ik kan niet zeggen dat ik getuige was van corruptie. Ik werd dus ook vrij vaak erbuiten gehouden. Als ze met een fractiebudget een partijding wilden doen, zei ik: niet doen. Ik zei ook: je moet geen dubbele petten op hebben, raadsleden moeten niet in het partijbestuur. We moeten overal facturen van hebben. Basale dingen. We zijn een politieke partij, geen gezelligheidsvereniging.”
Als u geen misdrijven zag, wat zag u dan wel?
,,Het was veel in het grijze gebied, denk ik. Een slecht georganiseerde administratie, veel mondelinge afspraken, kleine en grote beloftes aan partijvrijwilligers en ondernemers in de stad.
Het is een partij als een vriendenclub, dingen worden ‘gewoon’ geregeld. En als er problemen zijn, wordt dat dus ook zo opgelost, zonder lastige vragen. Maar dat kan niet. Je moet verantwoording kunnen afleggen. Dus ik snap wel dat daar onderzoek naar loopt.”
De innige banden met ondernemers waren er al lang: bij zalencentrum Opera konden jullie elk jaar een kerstdiner organiseren voor honderden arme Hagenaars.
,,Ik heb daar ook een keer rondgelopen met schalen vol lekkers. Het was echt een mooie avond. Maar ik heb er nu een nare nasmaak van. Toen dacht ik: Atilla (uitbater van de Opera, ook verdachte, red.) is een kleine man met een groot hart, dat hij deze avond aan de partij en de mensen gunt. Wat naïef hè, denk je nu misschien. Er kwam geen factuur van, nee, dat wilde hij absoluut niet. Met de kennis van nu denk ik: wat kreeg hij dan terug?”
Als de politie-ambtenaar vertelt over haar bestuursperiode schildert ze een beeld van ‘Flora in Groep de Mos-Wonderland’, een politiek imperium in opbouw, waar betrokkenen weinig op hebben met formaliteiten. ,,We houden niet van politiek, zeiden ze vaak. Ik zei: dat kan best, maar je doet aan politiek. En het is niet dat Richard niet gewaarschuwd was. Oppositiepartijen hamerden erop, wij intern, de gemeentelijke boekhouder sprak ons nog aan op de avond van de installatie: zorg dat alles klopt. ‘Richard, we moeten roomser zijn dan de paus’, zei ik.
‘Richard, we moeten roomser dan de paus zijn’, zei ik
Dat lijkt niet gelukt, als we het OM moeten geloven. Wat denkt u van de aantijgingen?
,,Die zijn heftig. Ik hoop dat het allemaal niet zo erg is als nu beschreven wordt. Voor de duizenden kiezers hoop ik dat, voor de politici zelf, voor al die vrijwilligers. Maar het is een beetje tegen beter weten in. Ik heb niet de indruk dat het grote criminelen zijn die zichzelf willen verrijken.
Tegelijkertijd geldt ook: je kunt goede intenties hebben en toch de grens over gaan, fouten maken. Maar er speelt een groter verhaal denk ik, ik hoorde ook namen bij de Rijksrecherche van mensen die ik helemaal niet ken. Wat ik wel kwalijk vind, is dat ze bij Groep de Mos nu spreken van een heksenjacht en een OM dat hun partij kapot wil maken. Zo creëren ze een nog grotere kloof tussen hun kiezers en de politiek, dat is niet goed.”
Hoe gaat dit aflopen?
,,Geen idee. Ik zit nu een tijdje bij de politie en als ik iets geleerd heb daar is het wel: de realiteit kan altijd nog gekker dan je denkt.”
Partijleider Richard de Mos ‘herkent zich totaal niet’ in het verhaal van de voormalige partijvoorzitter. ,,Ze is maar kort voorzitter geweest, ineens was ze weg. We waren een vereniging met groeistuipen, maar Flora had de schone taak om verder te professionaliseren. Dat doet de nieuwe voorzitter nu goed.”
Dat er een late rekening kwam voor de campagnebus is ‘een los eindje’ dat je na verkiezingen moet dichtknopen, zegt De Mos, die niet wil ingaan op andere constateringen van de ex-voorzitter: ,,Ik ga niet op alle interne dingen in, maar ik vind dit weinig kies.
Het is bijzonder treurig dat iemand die een aantal maanden voorzitter was wordt gezocht om nog meer modder naar de partij te gooien. Dat is gewoon riooljournalistiek. Je zou ook een artikel kunnen maken over de fractie die ondanks alle onterechte shit hechter is dan ooit.”
Hoofdrolspelers in de Haagse corruptie-affaire
De Haagse corruptie-affaire draait om omkoping, lekken, corruptie en de vorming van twee criminele organisaties. Volgens het OM spanden de politici samen met vijf ondernemers. In ruil voor donaties zouden de lokale ondernemers geheime informatie, vergunningen en een voorkeursbehandeling gekregen hebben.
Wie zijn de verdachten?
Richard de Mos, oprichter en partijleider van Groep de Mos. De voormalige basisschooldocent vertrok ooit bij de PVV, ging solo en werd in 2018 de grootste partij van Den Haag (met 8 zetels). De Mos werd na de formatie wethouder Economie, Sport en Buitenruimte en eerste loco-burgemeester. Na de inval door de Rijksrecherche moesten De Mos en collega-wethouder Rachid Guernaoui opstappen.
Guernaoui zat lang bij D66 maar stapte op toen hij in 2017 een wethouderspost misgreep. De voormalige rijksambtenaar sloot zich daarna aan bij Groep de Mos, in 2018 werd Guernaoui wethouder Financiën, Integratie en Stadsdelen.
Nino Davituliani is raadslid voor Groep de Mos sinds 2018, ze stond op plek vier van de kieslijst. Hiervoor werkte ze bij de Belastingdienst en het ministerie van Binnenlandse Zaken. Davituliani is de partner van Erding A.
Erding is de broer van Atilla A., eigenaar van zalencentrum Opera, die de omstreden nachtvergunningen kreeg van de gemeente. Beide broers zijn ook verdachte. De banden tussen Opera en Groep de Mos zijn innig, zo stond Atilla ook op de kieslijst in 2018, ook organiseerde de partij borrels, diners en campagne-avonden in de zaal.
Afgelopen woensdag erkenden vastgoedondernemers Michel Zaadhof en Edwin Jansen (ook oud-manager van zangeres Anouk) dat zij ook als verdachte zijn aangemerkt door justitie. Beide directeuren van NU Projectontwikkeling zijn bekende sympathisanten van de partij.
Zaadhof zat in het partijbestuur, ex-Idols-jurylid Jansen vierde het verkiezingsfeest in 2018 nog uitbundig mee.
Zaadhof, Jansen en Atilla A. schoven ook geregeld aan bij de informele ‘klankbordgroep’ van Groep de Mos, het overlegclubje waar wordt gesproken over actuele dossiers en partijzaken. Mogelijk is daar geheime informatie doorgespeeld.
Alle betrokkenen ontkennen de beschuldigingen.
OmroepWest 18.07.2020 Corruptie heeft Flora van den Berg niet waargenomen in de negen maanden dat zij partijvoorzitter was van Groep de Mos. Wel ‘veel in het grijze gebied’, meldt het AD. Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt twee oud-wethouders van de Haagse partij Groep de Mos van deelname aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horeca-ondernemers, schending van het ambtsgeheim, meineed en corruptie.
Van den Berg, werkzaam bij het bedrijfsbureau van de korpsstaf van de Nationale Politie, sloot zich aan bij de partij omdat ze zich aangesproken voelde door de ‘ombudspolitiek, de daadkracht, de gezelligheid’. Ze heeft geen spijt van het avontuur, maar is blij dat ze is opgestapt, zegt ze in het AD.
‘Ik gun de politici het beste, maar professioneel werd het niet. De zogenaamde “vrienden van de partij” die zo veel regelen, op de achtergrond een belangrijke rol hebben. Dat is niet goed. Ik had een keer een gesprek over de toekomst van de partij met Richard de Mos en dan zat er opeens een ondernemer bij met de grootste verhalen over “we doen het zo, en dit is het toekomstplan”, en dan zei ik: oké, maar wie bent u eigenlijk.’
Tegen de Rijksrecherche heeft ze verklaard dat ze geen getuige is geweest van corruptie, schrijft het AD. ‘Het was veel in het grijze gebied, denk ik. Een slecht georganiseerde administratie, veel mondelinge afspraken, kleine en grote beloftes aan partijvrijwilligers en ondernemers in de stad.
Het is een partij als een vriendenclub, dingen worden “gewoon” geregeld. En als er problemen zijn, wordt dat dus ook zo opgelost, zonder lastige vragen. Maar dat kan niet. Je moet verantwoording kunnen afleggen. Dus ik snap wel dat daar onderzoek naar loopt.’
‘Tegen beter weten in’
De aantijgingen van het OM noemt Van den Berg heftig. ‘Ik hoop dat het allemaal niet zo erg is als nu beschreven wordt. Voor de duizenden kiezers hoop ik dat, voor de politici zelf, voor al die vrijwilligers. Maar het is een beetje tegen beter weten in. Ik heb niet de indruk dat het grote criminelen zijn die zichzelf willen verrijken. Tegelijkertijd geldt ook: je kunt goede intenties hebben en toch de grens over gaan, fouten maken.’
Partijleider Richard de Mos “herkent zich totaal niet” in het verhaal, meldt het AD. ‘Ze is maar kort voorzitter geweest, ineens was ze weg. We waren een vereniging met groeistuipen, maar Flora had de schone taak om verder te professionaliseren. Dat doet de nieuwe voorzitter nu goed.’
Den HaagFM 18.07.2020 Corruptie heeft Flora van den Berg niet waargenomen in de negen maanden dat zij partijvoorzitter was van Groep de Mos. Wel ‘veel in het grijze gebied’, meldt het AD. Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt twee oud-wethouders van de Haagse partij Groep de Mos van deelname aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horeca-ondernemers, schending van het ambtsgeheim, meineed en corruptie.
Van den Berg, werkzaam bij het bedrijfsbureau van de korpsstaf van de Nationale Politie, sloot zich aan bij de partij omdat ze zich aangesproken voelde door de ‘ombudspolitiek, de daadkracht, de gezelligheid’. Ze heeft geen spijt van het avontuur, maar is blij dat ze is opgestapt, zegt ze in het AD.
“Ik gun de politici het beste, maar professioneel werd het niet. De zogenaamde “vrienden van de partij” die zo veel regelen, op de achtergrond een belangrijke rol hebben. Dat is niet goed. Ik had een keer een gesprek over de toekomst van de partij met Richard de Mos en dan zat er opeens een ondernemer bij met de grootste verhalen over “we doen het zo, en dit is het toekomstplan”, en dan zei ik: oké, maar wie bent u eigenlijk.”
‘Tegen beter weten in’
De aantijgingen van het OM noemt Van den Berg heftig. “Ik hoop dat het allemaal niet zo erg is als nu beschreven wordt. Voor de duizenden kiezers hoop ik dat, voor de politici zelf, voor al die vrijwilligers. Maar het is een beetje tegen beter weten in. Ik heb niet de indruk dat het grote criminelen zijn die zichzelf willen verrijken. Tegelijkertijd geldt ook: je kunt goede intenties hebben en toch de grens over gaan, fouten maken.”
Partijleider Richard de Mos “herkent zich totaal niet” in het verhaal, meldt het AD. “Ze is maar kort voorzitter geweest, ineens was ze weg. We waren een vereniging met groeistuipen, maar Flora had de schone taak om verder te professionaliseren. Dat doet de nieuwe voorzitter nu goed.”
Den HaagFM 16.07.2020 Twee directeuren van vastgoedbedrijf NU Projectontwikkeling in Den Haag worden verdacht van het omkopen van ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui. Het gaat om Edwin Jansen en Michel Zaadhof. De eerste was eerder de manager van zangeres Anouk, de tweede tot vorig jaar bestuurslid van de Haagse politieke partij Groep de Mos. Dat blijkt uit onderzoek van NRC.
Het Openbaar Ministerie denkt dat het duo samen met een derde vastgoedondernemer en de ex-wethouders een criminele organisatie vormden. De verdachten – die volgens NRC geen bezwaar hebben dat hun naam wordt genoemd – zijn vorige week vrijdag op de hoogte gebracht van de aanklachten tegen hen.
NU Projectontwikkeling verkocht vorig jaar een parkeergarage aan de gemeente Den Haag. Volgens bronnen rond het onderzoek luidt de verdenking dat toenmalig wethouder Richard de Mos vertrouwelijke informatie over de garage gedeeld heeft met de projectontwikkelaar. De Mos zegt in een reactie “niets van doen” te hebben gehad met de koop van de garage.
AD 15.07.2020 Twee bekende Haagse vastgoedondernemers – Michel Zaadhof en Edwin Jansen (oud-manager van zangeres Anouk, voormalig Idols-jurylid) – zijn ook aangemerkt als verdachten in de Haagse corruptie-affaire. Dat melden de twee in een persverklaring, na vragen van deze nieuwssite.
Ze worden naar eigen zeggen verdacht van corruptie. De ondernemers ontkennen. Jansen en Zaadhof zijn bekende sympathisanten van de partij Groep de Mos, ze zitten ook in de nu omstreden klankbordgroep van ondernemers die ‘meedenken’ over de koers van de partij.
Volgens het OM maakten de politici van Groep de Mos zich samen met in totaal vijf horeca- en vastgoedondernemers schuldig aan omkoping, corruptie, schending van het ambtsgeheim, meineed en deelname aan een criminele organisatie. Tot dusver was bekend dat twee uitbaters van een lokaal zalencentrum verdachten waren, de twee vastgoedondernemers komen daar nu bij.
Zij reageren fel op de voorlopige aanklacht: ,,Uit de conceptteksten valt op te maken dat Jansen en Zaadhof verdacht worden van schending van het ambtsgeheim voor De Mos en corruptie. Beide verdenkingen zijn onterecht en illustreren een volledig onbegrip van de situatie.”
Donaties
De ondernemers stellen twee keer gedoneerd te hebben aan de partij, in totaal 11.000 euro, voor een campagnefilmpje en een website. ,,Jansen en Zaadhof hebben nooit de indruk gehad dat de klankbordgroep van Groep de Mos illegaal zou zijn. Ook kennen zij geen documenten waarvan voor hen duidelijk was dat daarmee een ambtsgeheim geschonden zou worden.”
Uitslagenavond van de Haagse gemeenteraadsverkiezingen: voormalig Idols-jurylid Edwin Jansen viert feest naast Richard de Mos, zoals te zien op dit filmpje. Jansen staat links van De Mos.
De Mos heeft nooit de portefeuille Ruimtelijke Ordening gehad en heeft dus geen gunsten kunnen verlenen
Ook zouden er geen projecten van NU Projectontwikkeling tot stand zijn gekomen door de innige banden met de partij: ,,De Mos heeft nooit de portefeuille Ruimtelijke Ordening gehad en heeft dus geen gunsten kunnen verlenen. Ook blijkt uit de aangeleverde voorlopige concepttekst dat het OM geen concrete gevallen van corruptie heeft kunnen vaststellen. We zijn er zeker van dat het onderzoek zal uitwijzen dat we geen strafbare feiten hebben gepleegd.”
De mogelijke betrokkenheid van NU Projectontwikkeling bij de corruptieaffaire werd al snel na de invallen vorig jaar door bronnen benoemd, maar Edwin Jansen ontkende dit toen stellig op vragen van deze nieuwssite: ,,Ik ben absoluut niet betrokken.
Ik heb er weinig mee te maken. Ik vind het wel shit voor de stad, en shit voor Richard. Maar het is ook een ver-van-mijn-bedshow.” Er zou ook geen financiële steun vanuit Jansen en/of zijn bedrijf zijn gegaan zei hij: ,,Nee, absoluut niet.” Vandaag erkent hij het tegendeel.
Ze hebben ook met andere wethouders overleg gevoerd, schrijven de ondernemers in hun persverklaring: ,,We zitten ook in de klankbordgroep van de wethouder Ruimtelijke Ordening (Boudewijn Revis – VVD, red.)” Die ontkent tegenover deze nieuwssite dat hij in een vergelijkbaar overlegorgaan zaken doet met de vastgoedondernemers: ,,Er is weleens overleg met NU Projectontwikkeling geweest” zegt Revis, die afgelopen week zijn vroegtijdige vertrek aankondigde.
,,Maar we behandelen hen als iedere andere ontwikkelaar. Dat is geen een-op-een contact zonder ambtenaren, dus dat beeld van een klankbordgroep herken ik totaal niet.” Wel schoven de ondernemers aan in een formeel overlegorgaan voor de woonagenda van het college. Revis: ,,Maar dat is iets anders.” NU Projectontwikkeling doet tal van vastgoedprojecten in Den Haag maar wethouder Revis heeft ‘niet de indruk’ dat de ontwikkelaar voorgetrokken is.
De Zeeheld
Op het Haagse stadhuis wordt met terugwerkende kracht met argwaan gekeken naar de miljoenendeal rond parkeergarage De Zeeheld. Den Haag kocht die garage eerder van NU Projectontwikkeling voor 3,76 miljoen euro. Dat bedrag is ‘marktconform’ en de deal ‘klopte inhoudelijk en qua proces’, zei een betrokken bron op het stadhuis eerder.
,,Maar van de buitenkant kunnen wij natuurlijk niet zien als er voorinformatie naar een partij gaat, dat zou ook een vorm van bevoordeling kunnen zijn”, zei deze ingewijde. In regionale media prees Edwin Jansen vorig jaar nog ‘de lobby’ van Richard de Mos rond de parkeergarage: ,,Hij (Richard, red.) vroeg of hij de lobby op het stadhuis kon aangaan. Dat vond ik prima.”
De Mos zegt nu dat die lobby bestond uit één mailtje naar toenmalige collegecollega’s. ,,Dat is alles. Ik heb die onderhandelingen verder niet gedaan, daar ging een andere wethouder over”, zegt De Mos, die ontkent dat er enige geheime informatie of voorkennis uit het stadhuis (via de klankbordgroep) bij NU Projectontwikkeling is beland. ,,Ik weet van niks.”
OmroepWest 15.07.2020 Twee Haagse vastgoedondernemers zijn verdachte in de zaak van oud-wethouder Richard de Mos. Dat maken de topmannen van NU Projectontwikkeling zelf in een verklaring bekend. Het gaat om Edwin Jansen, voormalig echtgenoot en manager van zangeres Anouk en ex-jurylid van Idols, en Michel Zaadhof. De vastgoedondernemers waren donateur van de partij van De Mos. Volgens de directieleden zijn de verdenkingen onterecht.
In de verklaring van NU Projectontwikkeling staat dat Jansen en Zaadhof afgelopen week de tenlastelegging van het Openbaar Ministerie hebben gekregen.
Daarin staat dat zij als privépersoon verdachten zijn in het strafrechtelijk onderzoek tegen Richard de Mos. De Mos van Hart voor Den Haag/Groep de Mos wordt verdacht van onder andere corruptie en deelneming aan criminele organisaties. Het zou volgens het OM gaan om criminele organisaties rondom mensen uit de vastgoedwereld en mensen uit de horeca. De Mos ontkent.
Volgens Jansen en Zaadhof valt uit de concept-tenlastelegging op te maken dat zij worden verdacht van schending van het ambtsgeheim door De Mos en van corruptie. ‘De onderbouwing is nog onbekend en zal pas later deze maand met de advocaten worden gedeeld onder de verplichting daarover strikte geheimhouding te betrachten’, staat in de verklaring. ‘Beide verdenkingen zijn onterecht en illustreren een volledig onbegrip van de situatie.’
Gecharmeerd
De vastgoedondernemers leggen in de verklaring uit hoe zij betrokken zijn geraakt bij bij de partij van Richard de Mos. ‘Toen De Mos een nieuwe politieke beweging startte, waren Jansen en Zaadhof gecharmeerd van zijn enthousiaste wijze van politiek bedrijven. Bovendien waren zij onder de indruk van zijn steun onder de bevolking van Den Haag en van zijn daadkrachtige manier van handelen.’
De twee erkennen dat zij Groep de Mos financieel hebben gesteund door in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018 twee donaties te doen aan de partij. In de tenlastelegging wordt gesproken over een bedrag van 5000 euro in 2017 en 6000 euro in 2018. Verder steunden de ondernemers de partij door ‘het inzetten’ van hun netwerk bij het maken van een campagnefilmpje en bij het geven van een financiële bijdrage voor een website.
Complexe onderhandelingen
Ook sloten de vastgoedmannen zich aan bij een klankbordgroep, na de verkiezingen van maart 2018, staat in de verklaring. ‘De partij maakte toen kans op deelname aan het college van burgemeester en wethouders en zag zich gesteld voor complexe onderhandelingen over een coalitieakkoord met andere reeds gesettelde partijen met een groot netwerk.
Jansen en Zaadhof hebben destijds hun maatschappelijke kennis en ervaring beschikbaar gesteld aan de partij. Zij doen dit bijvoorbeeld ook in een klankbordgroep van de wethouder Ruimtelijke Ordening.’
De top van NU zegt in de verklaring nooit de indruk te hebben gehad dat deelname aan de klankbordgroep illegaal was. ‘Ook kennen zij geen documenten waarvan voor hen duidelijk was dat daarmee een ambtsgeheim geschonden zou worden. Los daarvan hebben zij deze gesprekken vertrouwelijk behandeld en niet met derden gedeeld.’
Bevoordelen
NU Projectontwikkeling ontkent ten stelligste te zijn bevoordeeld. ‘Jansen en Zaadhof hebben hun persoonlijke politiek engagement nooit ingezet om projecten voor NU Projectontwikkeling te bevoordelen. Er zijn ook geen onderhandelingen geweest of afspraken gemaakt tussen De Mos en NU Projectontwikkeling. De Mos heeft ook nooit de portefeuille Ruimtelijke Ordening gehad en dus geen gunsten kunnen verlenen.
Voorts blijkt ook uit de aangeleverde voorlopige concepttekst dat het Openbaar Ministerie geen concrete gevallen van corruptie heeft kunnen vaststellen. Daar is een verklaring voor: dergelijke projecten zijn er niet. Jansen en Zaadhof zijn er zeker van dat het onderzoek zal uitwijzen dat zij geen strafbare feiten hebben gepleegd. Dat het Openbaar Ministerie in dit vroegtijdig stadium een persbericht uitgeeft, is volgens hen bijzonder onzorgvuldig en onbegrijpelijk.’
Nu Projectontwikkeling is in Den Haag onder meer verantwoordelijk voor een groot aantal projecten in de buurt van de Waldorpstraat. Ook rond de Laakhavens heeft het een paar gebouwen neergezet.
Reactie gemeente Den Haag
Volgens de woordvoerder van wethouder Boudewijn Revis (VVD) zat NU Projectontwikkeling niet in een klankbordgroep met de wethouder Ruimtelijke Ordening. ‘NU projectontwikkeling maakte deel uit van de Haagse Tafel wonen’, zegt hij. ‘Een afstemmingsoverleg tussen corporaties, ontwikkelaars en gemeente.
Dat is een officiële werkgroep vanuit de gemeente. De Haagse Tafel wonen is onderdeel van de door de Haagse gemeenteraad vastgestelde woonagenda en staat onder onafhankelijk voorzitterschap en wordt ambtelijk ondersteund.’
Het Openbaar Ministerie laat weten niet inhoudelijk op de zaak in te willen gaan.
AD 11.07.2020 Voor het Openbaar Ministerie zijn Richard de Mos en Rachid Guernaoui hetzelfde als mensen die een drugslijn runnen. Samen met vijf ondernemers zouden de oud-wethouders twee criminele organisaties vormen. Wat weten we over de aanklachten?
1. Verkiezingscampagne
Twee weken lang hing er een advertentie van Groep de Mos op een reclamezuil langs de snelweg. Het zou zomaar eens een voorbeeld kunnen zijn van waar het volgens het Openbaar Ministerie (OM) al mis ging. De Mos zei de paal cadeau te hebben gekregen. Het OM meent dat er betaald is voor de campagne, het maken van een website, promotiefilmpjes en etentjes in ruil voor wederdiensten na de verkiezingen.
Begin juni berichtte NRC dat mensen rond de partij stemmen gekocht hadden. Wie aan medeverdachten de horecabroers Atilla en Erdinç A. twintig stempassen zou leveren, kreeg er 150 euro voor, meldde een bron aan die krant. Nader onderzoek leerde dat in het stembureau, op een steenworp afstand van het bedrijf van een van de broers bijna een kwart van de stemmen voor Groep de Mos waren.
Ook werden maar liefst 506 voorkeursstemmen uitgebracht op Atilla A. In een afgeluisterd gesprek hoorde de rijksrecherche Erdinç ook nog zeggen: er is betaald voor stemmen voor Groep de Mos, en hij heeft ze ‘geregeld’. De maximale straf voor het ronselen van stemmen is een maand cel, voor het omkopen van kiezers kan de rechter een gevangenisstraf van zes maanden opleggen.
Overigens staat buiten kijf dat de partij ook zonder deze vermeende praktijken de grootste van Den Haag zou zijn geworden.
3. Meineed
Bij de benoeming tot wethouder beloofden De Mos en Guernaoui geen giften of gunsten te verstrekken of te beloven aan anderen. Het OM denkt dat ze dat juist wel hebben gedaan, en dus valt de belofte die de twee deden in de raadzaal onder meineed. De maximale straf die hierop staat is zes jaar.
De verkiezingen zijn voorbij. Payback time. Althans, dat stelt het OM in de aanklachten. De Mos en Guernaoui worden verdacht van het lekken van vertrouwelijke informatie, het geven van voorkeursbehandelingen en het verstrekken van vergunningen.
In deze krant zei Richard de Mos in december ‘je benadert toch altijd als eerste de mensen die je kent?’ Ook claimde hij (volgens een goed ingevoerde stadhuisbron) het dossier ‘De Schilde’. De Mos had met Atilla A. het plan om in het leegstaand gemeentepand De Schilde arbeidsmigranten te huisvesten.
Uit tapverslagen die deze krant inzag wordt Guernaoui genoemd als ‘onze man’ op het stadhuis die subsidiegeld voor ze kon regelen. Onderling spreken Erdinç A. en de voorzitter van een Turkse vereniging over verdere verdeling van subsidiegeld. ‘Maak het 15.000 euro daarvoor, dan ga ik 7,5 aan je teruggeven.’ Ook zou met het verstrekken van de nachtvergunning voor het zalencentrum Opera van de broers A. gesjoemeld zijn.
5. Criminele organisaties
Maar de meest bijzondere aanklacht die het OM gisteren naar buiten bracht is het verwijt dat de voormalige wethouders met groepjes ondernemers uit de horeca en het vastgoed zodanig hebben samengewerkt, dat ze twee criminele organisaties vormden.
Daar staat een maximale gevangenisstraf van zes jaar op. Zo’n celstraf krijgen drugscriminelen die een partij coke invoeren en verhandelen. ,,Maar daarin is altijd duidelijk wie verantwoordelijk was voor de logistiek of voor de inkoop zorgde”, zegt een Haagse advocaat. ,,Het lijkt me voor het OM nog een zware dobber om aan te tonen wat de structuur hiervan is.”
Het lijkt, zegt hij, dat het OM een groot sleepnet heeft gepakt en elke zaak waarvan ze denkt bewijs te hebben in de huidige aanklachten heeft meegenomen. ,,Omdat er anders hoe dan ook gelazer van komt.”
De ene helft verwijt het OM dat ‘die ambtenaren elkaar de hand boven het hoofd houden’ als een onderdeel niet voor de rechter komt; de andere helft zegt beschuldigend ‘hebben ze daar nou al die heisa voor uit de kast gehaald, ze hebben helemaal niets!’
Den HaagFM 11.07.2020 Als fractieleider Richard de Mos en raadslid Nino Davituliani van Hart voor Den Haag/Groep de Mos zich tijdelijk zouden terugtrekken uit de Haagse gemeenteraad, dan wordt de campagne bij de gemeenteraadsverkiezingen niet belast met het corruptieonderzoek. Dat stelde VVD-fractievoorzitter Frans de Graaf zaterdag in het politieke radioprogramma Spuigasten op Den Haag FM.
De Mos en Davituliani zijn verdachten in een corruptiezaak. Ex-wethouder De Mos wordt samen met zijn oud-collega Rachid Guernaoui verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie.
Ook het raadslid wordt ervan verdacht deel te hebben genomen aan een criminele organisatie. Op 1 oktober werden er in hun woningen en werkkamers door de Rijksrecherche invallen gedaan. De politici ontkennen schuldig te zijn.
Maar het kan nog heel lang kan gaan duren voordat de rechter eindelijk een oordeel velt. Men vermoedt dat het tijdschema van het OM niet gaat worden gehaald, zodat de zaak voor de rechter is rond de verkiezingen en de uitspraak pas daarna komt.
Daardoor is de verwachting dat de corruptiezaak de gemeenteraadsverkiezingen in 2022 zal domineren. De Graaf ziet de toekomst somber in. Hij vermoedt dat de corruptiezaak een belangrijk thema tijdens de campagne zal worden. “Dat zou wel slecht zijn, want je kunt het beter hebben over dingen die goed zijn voor de stad.”
VVD’er De Graaf denkt dat de impact op de campagne kleiner is als De Mos en Davituliani zich tijdelijk terugtrekken uit de raad. “Want er is natuurlijk een manier om dat te voorkomen en dat is als de verdachten – die op dit moment in de gemeenteraad zitten – zich gewoon terugtrekken uit het politieke leven totdat er een uitspraak is”, stelt De Graaf vast.
Volgens de liberaal zou “bij iedere normale partij” het gebruik zijn. “Als het bij mijn partij zoiets zou gebeuren, dan zouden die verdachten echt al lang en breed weg zijn. Ze kiezen ervoor om dat niet te doen en daarmee wordt het wellicht een onderwerp van de campagne over anderhalf jaar. Maar ik kijk er niet met vrees naar, want ik denk niet dat het goed is voor de partij in kwestie”, aldus De Graaf.
Den HaagFM 11.07.2020 Oud-wethouder van Den Haag Richard de Mos komt na de zomer met een landelijke beweging en gaat meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen. Dat zei hij vrijdagavond in de talkshow Beau, meldt mediapartner Omroep West. “Ik ga de ombudspolitiek landelijk uitrollen en dan gaan we de boel eens stevig opfrissen daar aan de andere kant van Den Haag.”
De Mos zat vrijdag aan tafel bij Beau van Erven Dorens om te praten over de beschuldigingen van het Openbaar Ministerie (OM) aan zijn adres en dat van Rachid Guernaoui. Het OM meldde vrijdag dat De Mos en Rachid Guernaoui worden verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie. Richard de Mos wordt bovendien verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman.
De Mos reageert ‘furieus’ op de beschuldigingen van het OM en noemt het ‘het meest smerige politieke proces ooit’. Bij Beau liet De Mos weten ‘strijdvaardig’ te zijn en mee te doen aan de Tweede Kamerverkiezingen.
OmroepWest 10.07.2020 Oud-wethouder van Den Haag Richard de Mos komt na de zomer met een landelijke beweging en gaat meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen. Dat zei hij vrijdagavond in de talkshow Beau. ‘Ik ga de ombudspolitiek landelijk uitrollen en dan gaan we de boel eens stevig opfrissen daar aan de andere kant van Den Haag.’
De Mos zat vrijdag aan tafel bij Beau van Erven Dorens om te praten over de beschuldigingen van het Openbaar Ministerie (OM) aan zijn adres en dat van Rachid Guernaoui. Het OM meldde vrijdag dat De Mos en Rachid Guernaoui worden verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie. Richard de Mos wordt bovendien verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman.
De Mos reageert ‘furieus’ op de beschuldigingen van het OM en noemt het ‘het meest smerige politieke proces ooit‘. Bij Beau liet De Mos weten ‘strijdvaardig’ te zijn en mee te doen aan de Tweede Kamerverkiezingen.
“Ik ga de ombudspolitiek landelijk uitrollen”, vertelt oud-wethouder @RicharddeMos bij #BEAU. Hij komt na de zomer met een landelijke beweging en gaat meedoen aan de landelijke verkiezingen.
Richard de Mos was samen met zijn advocaat Peter Plasman te gast bij Beau. Plasman stelt dat het Openbaar Ministerie onbehoorlijk handelt door vrijdag een persbericht naar buiten te brengen met nieuwe beschuldigingen, zonder dat De Mos ‘ook maar één keer ondervraagd is’.
Job Knoester, advocaat van Rachid Guernaoui, laat via een persbericht weten zich hierbij aan te sluiten. ‘Rachid Guernaoui wordt niet in staat gesteld zich te verdedigen. Hij heeft geen dossier op het moment dat het OM de publiciteit zoekt. Toch wil hij heel duidelijk zijn: de beschuldigingen van het OM zijn onterecht, onjuist en onwaar’, zo staat er te lezen.
OmroepWest 10.07.2020 De Haagse oud-wethouder Richard de Mos reageert ‘furieus’ op de beschuldigingen van het Openbaar Ministerie (OM) aan zijn adres en dat van Rachid Guernaoui. ‘Het OM maakt zich met nieuwe valse beschuldigingen, laster en leugens schuldig aan verdere karaktermoord op een politieke partij en haar achterban’, zegt De Mos in een schriftelijke verklaring. ‘We zijn terechtgekomen in het meest smerige politieke proces ooit.’
Het OM meldde vrijdag dat De Mos en Rachid Guernaoui worden verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie. Richard de Mos wordt bovendien verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman.
De partij van De Mos, Hart voor Den Haag/Groep de Mos, stelt dat er forse beschuldigingen worden gedaan en als waarheid worden geframed naar de media. ‘Deze nieuwe en ongefundeerde beschuldigingen, waarvan de inhoudelijke behandeling pas rondom de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 zal plaatsvinden, tonen aan dat dit een politiek proces is, om ons rücksichtslos en ongenadig hard kapot te maken’, zegt De Mos.
Richard de Mos en zijn advocaat Peter Plasman reageren op de beschuldigingen van het Openbaar Ministerie.
Mensensmokkel
Volgens Peter Plasman, advocaat van Richard de Mos, is het nog steeds niet duidelijk waar de beschuldigingen op gebaseerd zijn. De enige beschuldiging waarvan duidelijk is wat er mee wordt bedoeld, is volgens Plasman het inhuren van een illegale klusjesman. ‘Het OM brengt het wat vaag, maar wat daar staat is een ernstige beschuldiging, want het gaat om mensensmokkel, waar maar liefst maximaal zes jaar gevangenisstraf op staat.’
Volgens Plasman zit de partner van Richard de Mos in de Oekraïense gemeenschap, waar de betreffende klusjesman zich ook in zou bevinden. ‘Deze meneer woont al 26 jaar in Nederland, spreekt de taal, heeft een Nederlands rijbewijs, heeft een bedrijf en heeft op factuur een zolder verbouwd voor mijn cliënt. Wat nu kennelijk aan de orde is, is dat die meneer zijn verblijf in Nederland niet goed heeft geregeld.
Dat weten wij niet, maar dat is kennelijk de mededeling van het OM. Dat moet mijn cliënt dan weten? Deze beschuldiging geeft aan hoe het OM tekeergaat tegen mijn cliënt, want dit is volkomen belachelijk. En dat zijn de rest van de beschuldigingen ook volgens mijn cliënt, maar daarvan willen we graag weten waarop dat gebaseerd is.’
Guernaoui: ‘Wij hebben niets onrechtmatigs gedaan’
Ook Rachid Guernaoui reageerde vrijdag op de beschuldigingen van het OM. ‘Wij hebben niets onrechtmatigs gedaan en daarom zijn we erg geschrokken van de valse beschuldigingen. Wij worden op dezelfde manier gefinancierd als alle andere politieke partijen. Wij krijgen onze inkomsten uit contributie, afdracht van raadsleden en wethouders én van donaties’, aldus Guernaoui.
Na het lezen van de voorlopige tenlasteleggingen richting de oud-wethouders en het raadslid, ziet Hart voor Den Haag de uitkomsten van het onderzoek met méér dan vertrouwen tegemoet, meldt de partij in een verklaring.
Den HaagFM 10.07.2020 De Haagse oud-wethouder Richard de Mos beschuldigt het Openbaar Ministerie van een “aanhoudende lastercampagne”. Het OM maakte vrijdag bekend dat de partijleider van Hart voor Den Haag/Groep de Mos wordt verdacht van deelname aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van ambtsgeheim, meineed en corruptie. Oud-wethouder Rachid Guernaoui, een partijgenoot van De Mos, wordt daar ook van verdacht.
De Mos was tot vorig jaar wethouder, maar stapte op na een inval van de Rijksrecherche in zijn woning en in zijn kantoor op het stadhuis. De Mos en Guernaoui zouden bevriende ondernemers hebben geholpen met vergunningen in ruil voor donaties aan de partij.
“Het OM maakt zich met nieuwe valse beschuldigingen, laster en leugens schuldig aan de verdere karaktermoord op een politieke partij en haar achterban”, verklaart De Mos. Hij zegt dat er sprake is van een politiek proces om de partij “rücksichtslos en ongenadig hard kapot te maken”.
Ook Guernaoui zegt dat hij niets onrechtmatigs heeft gedaan. “Wij worden op dezelfde manier gefinancierd als alle andere politieke partijen. Wij krijgen onze inkomsten uit contributie, afdracht van raadsleden en wethouders én van donaties.”
OmroepWest 10.07.2020 ‘We drinken de gifbeker helemaal leeg’, zegt fractievoorzitter Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij en het langstzittend lid van de gemeenteraad van Den Haag.
Nadat de stad deze week werd opgeschrikt door het nieuws over een ambtenaar die voor bijna twee miljoen euro kon frauderen, is er deze vrijdag het bericht dat het Openbaar Ministerie met zware aanklachten komt tegen de oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui.
Zij worden onder meer verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie. ‘Je weet dat dit moment een keer gaat komen’, aldus Wijsmuller. ‘Maar wat nu blijkt is dat het wel wat verder gaat dan een beetje uit de hand gelopen ombudspolitiek. Aanvankelijk waren er drie aanklachten. Daar doet het Openbaar Ministerie er nu nog eens zes bovenop.’
Frans de Graaf, fractievoorzitter van de grootste coalitiepartij VVD, zegt in een eerste reactie dat het goed is dat er negen maanden na de inval nu meer duidelijkheid komt van het Openbaar Ministerie. Inhoudelijk wil hij niet op de aanklachten ingaan.
‘Dat is een zaak tussen de verdachten en het OM. Maar dit is wel erg slecht voor het aanzien van het stadsbestuur.’ Hij wil geen oordeel vellen over wat andere partijen moeten doen. Maar, zegt hij wel: ‘Als dit in mijn partij was gebeurd, waren ze weggestuurd.’
Teleurgesteld
Teleurstelling overheerst bij de oppositiepartij ChristenUnie/SGP. Fractievoorzitter Pieter Grinwis zegt het ‘fijn’ te vinden dat het Openbaar Ministerie ‘eindelijk’ eens wat van zich laat horen, negen maanden na de inval. ‘Maar ik ben wel teleurgesteld. Je had verwacht dat het OM nu wel duidelijk zou maken dat ze ook echt in staat van beschuldiging worden gesteld óf dat de zaak zouden worden geseponeerd.
Maar dit is meer een tussenmededeling. Want nu weten we nog steeds niet wat ze dan precies hebben gedaan. Neem ‘schending van het ambtsgeheim’. Dat kan ook zoiets zijn als dat een van de toenmalig wethouders een mailtje met een document naar z’n privéadres heeft gestuurd om het thuis nog een rustig te kunnen lezen. Heel frustrerend, dit.’
Ook andere partijen in de raad wijzen erop dat het nieuws over Hart voor Den Haag ervoor zorgt dat het beeld van Den Haag deze week niet al te florissant is. ‘Dit is een schok voor iedereen die op welke manier dan ook een band met Den Haag heeft’, aldus Arjen Kapteijns van GroenLinks. Hij wijst erop dat de zaak nog voor de rechter moet komen. ‘Maar ik ben er wel van geschrokken dat het OM met nog zwaardere aanklachten komt dan eerder het geval was.’
‘Slecht voor het imago’
Dat er vooralsnog niets is bewezen is iets wat Robert Barker van de Partij voor de Dieren onderschrijft. ‘Onschuldig tot het tegendeel is bewezen. Maar dit is wel heel slecht voor het imago van Den Haag, terwijl we er al niet zo goed op staan.’
D66 is terughoudend in een reactie. ‘Wij zijn er nooit zo’n fan van als politici lopende rechtszaken gaan becommentariëren’, aldus fractievoorzitter Hanneke van der Werf. ‘Maar het is in ieder geval wel goed dat er nu schot in de zaak zit.’
Onzekerheid
Grinwis van de ChristenUnie/SGP wijst erop dat het nog heel lang kan gaan duren voordat de rechter eindelijk een oordeel velt. Hij vermoedt dat het tijdschema van het OM niet gaat worden gehaald, zodat de zaak voor de rechter is rond de verkiezingen en de uitspraak pas daarna komt. De stad, de politiek, de betrokken leden van Hart voor Den Haag: iedereen verkeert tot die tijd in onzekerheid, zegt Grinwis ook. ‘Dit toekomstperspectief is gitzwart.’
Dat laatste vermoedt ook Wijsmuller van de Haagse Stadspartij. ‘Dit zorgt voor heel donkere wolken boven het Haags stadhuis. Het belooft een heet jaar te worden.’ Burgemeester Jan van Zanen wil niet reageren.
NU 10.07.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt twee wethouders van de Haagse partij Groep de Mos ervan nauw te hebben samengewerkt met twee groepen van ondernemers, zo wordt vrijdag aan NU.nl uitgelegd. Als groep zouden ze strafbare feiten als corruptie hebben gepleegd, wat ten laste wordt gelegd als deelname aan een criminele organisatie.
Richard de Mos en Rachid Guernaoui hebben eerder hun functie als wethouder neergelegd als gevolg van de verdenkingen. Ze worden in september verhoord, is de verwachting.
Het OM denkt dat de mannen zijn omgekocht en tegen betaling vergunningen hebben verstrekt. Ook worden ze gelinkt aan omkoping van kiezers.
“De verdenkingen tegen drie vastgoedondernemers en twee horecaondernemers hangen nauw samen met de beschuldigingen tegen de politici.” Het gaat om twee groepen ondernemers, namelijk vastgoedondernemers en horecaondernemers.
Eerder in de zaak vielen tientallen rechercheurs het stadhuis binnen. In het onderzoek komt tot dusver een beeld naar voren van “geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen”, aldus het OM.
De wethouders ontkennen de beschuldigingen en stellen altijd juist te hebben gehandeld.
NOS 10.07.2020 Het Openbaar Ministerie verdenkt de Haagse oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van deelname aan criminele organisaties, meineed, corruptie en schending van hun ambtsgeheim.
Volgens justitie zaten de wethouders in criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers. Ze worden waarschijnlijk in september en oktober verhoord. Beiden weerspreken de beschuldigingen. Volgens hen is er sprake van een “aanhoudende lastercampagne” van het OM.
Bij de wethouders werden in oktober vorig jaar invallen gedaan, zowel in hun kantoor in het stadhuis van Den Haag als in hun woningen. Ze legden hun functie in oktober 2019 neer. Het college van Den Haag viel over de kwestie.
Illegale klusjesman
Beide wethouders zaten namens Hart voor Den Haag/Groep de Mos in het college. Die is met acht zetels grootste partij van Den Haag. Ook een raadslid van de partij is verdachte. Het OM verdenkt dat raadslid van meineed en deelname aan de criminele organisatie met de horecaondernemers. Een van de wethouders wordt bovendien verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman.
In de zaak worden ook drie vastgoedondernemers en twee horecaondernemers verdacht. Hun wordt vooralsnog verweten dat ze betrokken zijn bij de schending van ambtsgeheimen door de wethouders en omkoping van de politici. Een van hen had bovendien een vuurwapen, zegt het OM.
In het onderzoek door de rijksrecherche naar corruptie en omkoping komt een beeld naar voren van geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen. Het OM verwacht dat de zaak op z’n vroegst eind 2021 wordt behandeld.
‘Laster, leugens’
Beide oud-wethouders zeggen in een verklaring “met grote verbijstering” kennis te hebben genomen van de berichtgeving. “Het OM maakt zich met nieuwe valse beschuldigingen, laster en leugens schuldig aan de verdere karaktermoord op een politieke partij en haar achterban”, zegt De Mos.
Hij vindt dat er sprake is van een politiek proces. “Deze nieuwe en ongefundeerde beschuldigingen, waarvan de inhoudelijke behandeling pas rondom de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 zal plaatsvinden, tonen aan dat dit een politiek proces is, om ons rücksichtslos en ongenadig hard kapot te maken”, meldt hij.
Ook Guernaoui zegt dat De Mos en hij niets verkeerd hebben gedaan. “Wij krijgen onze inkomsten uit contributie, afdracht van raadsleden en wethouders én van donaties.”
AD 10.07.2020 De Haagse corruptieaffaire dijt verder uit. Behalve van lekken, corruptie en omkoping beschuldigt het OM de voormalige Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui nu ook van meineed en deelname aan twee criminele organisaties. Daarop staat een gevangenisstraf van maximaal zes jaar.
Het Landelijk Parket maakte de flinke verzwaring van de verdenkingen eerder vandaag bekend. In het najaar worden de ex-wethouders verhoord, daarna moet het OM nog formeel een vervolgingsbesluit nemen.
Meineed – het afleggen van een valse verklaring onder ede – en het lidmaatschap van twee criminele organisaties zijn nieuw in de aanklacht sinds de Rijksrecherche in oktober binnenviel bij beide ex-wethouders en drie ondernemers in Den Haag. ,,We verdenken de wethouders ervan dat ze met groepjes ondernemers uit de horeca en het vastgoed zodanig hebben samengewerkt dat ze criminele organisaties vormden”, meldt een woordvoerder van het OM.
Het zou gaan om twee verschillende criminele clubs. De woordvoerder kan niet ingaan op details van de zaak. In totaal heeft justitie nu de twee ex-wethouders, een raadslid en vijf ondernemers uit de horeca en het vastgoed op de korrel.
Dan beloof je integer te handelen, dat verdraagt zich niet met verdenking, aldus Woordvoerder OM.
,,In het onderzoek komt een beeld naar voren van geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes”, schrijft het OM, ,,en het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen.”
De meineed zou gepleegd zijn tijdens de benoeming van de wethouders en het raadslid in de raadzaal. Politici verklaren dan geen giften of gunsten te verstrekken of beloven aan anderen. ,,Dan beloof je integer te handelen, dat verdraagt zich niet met verdenking”, meldt de woordvoerder van het OM.
Het OM verwacht de zaak tegen de politici van de lokale partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos en de vijf ondernemers op z’n vroegst pas eind 2021 inhoudelijk te kunnen behandelen. Dat zal dan vlak voor de volgende gemeenteraadsverkiezingen zijn. Komende week krijgen de advocaten van de verdachten het voorlopige strafdossier. Daarmee kunnen zij zich voorbereiden op hun verhoren in september en oktober. Daarna volgt het vermoedelijke vervolgingsbesluit.
Een van de twee oud-wethouders wordt eveneens verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman.
Wij hebben niets onrechtmatigs gedaan en daarom zijn we erg geschrokken van de valse beschuldigingen, aldus Rachid Guernaoui.
In oktober barstte de bom met invallen bij De Mos en Guernaoui thuis en op het Haagse stadhuis. Toen maakte het OM alleen bekend dat beide wethouders tegen betaling nachtvergunningen verstrekt zouden hebben. Later werd duidelijk dat het onderzoek zich waarschijnlijk ook richt op een verdachte vastgoeddeal, gesjoemel met subsidies en het ronselen van stemmen.
‘Heksenjacht’
In een schriftelijke reactie spreken de Groep de Mos-politici van ‘een heksenjacht’. ‘Het OM maakt zich met nieuwe valse beschuldigingen, laster en leugens schuldig aan de verdere karaktermoord op een politieke partij en haar achterban’, schrijft De Mos, die vooralsnog geen verdere toelichting wil geven op de nieuwe feiten.
‘Deze nieuwe en ongefundeerde beschuldigingen, waarvan de inhoudelijke behandeling pas rondom de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 zal plaatsvinden, tonen aan dat dit een politiek proces is.’ Oud-wethouder Rachid Guernaoui is ook niet bereikbaar voor mondeling commentaar, maar schrijft: ‘Wij hebben niets onrechtmatigs gedaan en daarom zijn we erg geschrokken van de valse beschuldigingen.’
‘Uitzonderlijk’
De aanklacht van het OM is fors en ‘uitzonderlijk’, zegt hoogleraar organisatie-ethiek Wim Dubbink (Tilburg University): ,,Ik snap dat het OM op deze manier een streep zet. Vaak is de reflex bij mensen iets als ‘ach ja, het zal wel meevallen, ze doen zoveel goeds’. Maar als de feiten zo hard zijn, als het waar is, dan begrijp ik dat het OM dit zo expliciet benoemt. Corruptie en belangenverstrengeling kunnen gewoon niet.”
Telegraaf 10.07.2020 Twee Haagse wethouders van Groep de Mos die in oktober 2019 hun functie neerlegden, worden verdacht van schending van het ambtsgeheim, corruptie en omkoping, en zelfs deelname aan een criminele organisatie. Dat heeft het Openbaar Ministerie vrijdag bekendgemaakt.
De verdachten in het strafrechtelijk onderzoek zijn inmiddels op de hoogte gebracht van de voorlopige aanklachten tegen hen. De verhoren door de Rijksrecherche zullen waarschijnlijk in september en oktober plaatsvinden.
Mogelijk wordt er daarna nog verder onderzoek gedaan, en worden er dan ook getuigen gehoord. Een inhoudelijke behandeling van de zaak verwacht het OM op z’n vroegst eind 2021.
De verdenkingen tegen de twee wethouders – Richard de Mos en Rachid Guernaoui – hebben betrekking op contacten met enkele vastgoed- en horecaondernemers.
Omkoping
Eén raadslid van de Groep de Mos wordt verdacht van meineed en deelneming aan de vermoedelijke criminele organisatie met de horecaondernemers. De verdenkingen tegen drie vastgoedondernemers en twee horecaondernemers hangen nauw samen met de beschuldigingen tegen de politici.
De ondernemers wordt vooralsnog verweten dat zij betrokkenheid hebben bij de schending van ambtsgeheimen door de wethouders en omkoping van de politici. Een van hen bleek bovendien in het bezit van een vuurwapen.
In het onderzoek door de Rijksrecherche naar corruptie en omkoping komt een beeld naar voren van geldstortingen, betalingen voor een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen.
Smerig politiek proces
Oud-wethouder Rachid Guernaoui en Richard de Mos hebben ’met grote verbijstering kennisgenomen’ van de voorlopige aanklachten.
„We zijn terechtgekomen in het meest smerige politieke proces ooit”, zegt oud-wethouder De Mos, nu fractievoorzitter van Hart voor Den Haag.
„Het OM maakt zich met nieuwe valse beschuldigingen, laster en leugens schuldig aan de verdere karaktermoord op een politieke partij en haar achterban. Deze nieuwe en ongefundeerde beschuldigingen, waarvan de inhoudelijke behandeling pas rondom de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 zal plaatsvinden, tonen aan dat dit een politiek proces is, om ons rücksichtslos en ongenadig hard kapot te maken.”
Oud-wethouder Rachid Guernaoui: „Wij hebben niets onrechtmatigs gedaan en daarom zijn we erg geschrokken van de valse beschuldigingen. Wij worden op dezelfde manier gefinancierd als alle andere politieke partijen. Wij krijgen onze inkomsten uit contributie, afdracht van raadsleden en wethouders én van donaties.”
De Mos en Guernaoui melden dat zij de uitkomsten van het OM-onderzoek ’méér dan met vertrouwen tegemoetzien’. Raadslid Nino Davituliani onthoudt zich voorlopig nog van commentaar.
OmroepWest 10.07.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt de Haagse oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie.
Een van beide ex-wethouders wordt bovendien verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman. De Mos en Guernaoui zijn vrijdag op de hoogte gebracht van de voorlopige aanklachten tegen hen, meldt het OM.
Raadslid Nino Davituliani van de Groep de Mos wordt verdacht van meineed en deelneming aan de vermoedelijke criminele organisatie met de horecaondernemers. Ook zijn er verdenkingen tegen drie vastgoedondernemers en twee horecaondernemers die nauw samenhangen met de beschuldigingen tegen de Haagse politici.
De ondernemers wordt vooralsnog verweten dat zij betrokkenheid hebben bij de schending van ambtsgeheimen door de wethouders en omkoping van de politici. Een van hen bleek bovendien in het bezit van een vuurwapen.
‘We zien dat een clubje van wethouders en ondernemers heel hecht waren en structureel bezig waren met omkoping en corruptie. De meineed gaat om hun installatie waarbij ze de eed of belofte hebben afgelegd om geen gunsten en giften aan te nemen.
Het gaat om twee criminele organisaties. Een die toeziet op de horecaondernemers en een die toeziet op het vastgoed. Steeds met een wethouder daarbij’, zegt een woordvoerder van het OM.
Onderzoek rijksrecherche
In het onderzoek door de rijksrecherche naar corruptie en omkoping komt een beeld naar voren van geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen, meldt het OM.
Komende week krijgen hun advocaten van De Mos en Guernaoui de voorlopige dossiers. In september en oktober vinden waarschijnlijk verhoren plaats door de rijksrecherche. Naar aanleiding daarvan wordt mogelijk nog verder onderzoek gedaan, waaronder het horen van getuigen.
Daarna kunnen de verdachten hun onderzoekswensen indienen bij de rechter-commissaris. Het Openbaar Ministerie verwacht dat de inhoudelijke behandeling van de zaak op zijn vroegst eind 2021 plaatsvindt.
Invallen in woningen en werkkamers
Op dinsdag 1 oktober 2019 zijn de werkkamers en woningen van De Mos en Guernaoui doorzocht. Een dag later viel het Haagse college van burgemeester en wethouders. Collegepartijen VVD, D66 en GroenLinks wilden niet verder met Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Beide oud-wethouders hebben de aantijgingen van het OM altijd ontkend.
Den HaagFM 10.07.2020 De oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui (beiden Hart voor Den Haag/Groep de Mos) worden verdacht van deelname aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie.
Het Openbaar Ministerie heeft hen vrijdag op de hoogte gebracht van de voorlopige aanklachten tegen hen. Ze worden naar verwachting in september en oktober gehoord door de Rijksrecherche.
Een van de oud-wethouders wordt ook verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman. Een raadslid van Hart voor Den Haag/Groep de Mos, Nino Davituliani, wordt eveneens verdacht van meineed en deelname aan de “vermoedelijk criminele organisatie met de horecaondernemers”.
De verdenkingen tegen drie vastgoedondernemers en twee horecaondernemers hangen nauw samen met de beschuldigingen tegen de politici. De ondernemers wordt vooralsnog verweten dat zij betrokkenheid hebben bij de schending van ambtsgeheimen door de wethouders en omkoping van de politici. Een van hen bleek bovendien in het bezit van een vuurwapen.
In de zaak komt volgens het OM “een beeld naar voren van geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen”.
Komende week wordt aan de advocaten van de verdachten het voorlopige strafdossier verstrekt. Daarmee kunnen zij zich voorbereiden op hun verhoren door de Rijksrecherche. Die verhoren zullen waarschijnlijk in september en oktober plaatsvinden.
Naar aanleiding daarvan zal mogelijk nog verder onderzoek worden gedaan, waaronder het horen van getuigen. Vervolgens wordt het strafdossier afgerond, waarna de verdachten hun onderzoekswensen kunnen indienen bij de rechter-commissaris. Een inhoudelijke behandeling van de zaak verwacht het OM op z’n vroegst eind 2021.
De Mos en Guernaoui vroegen al sinds de inval in hun werkkamers en woningen op 1 oktober vorig jaar om meer duidelijkheid. De Mos vertelde in Spuigasten op Den Haag FM dat hij minister Ferd Grapperhaus (CDA) van Justitie en Veiligheid een brief had geschreven met daarin de oproep om een termijn vast te stellen voor de corruptiezaak waarin hij en zijn ex-collega Guernaoui verdachten zijn, maar de minister wilde daar niet in mee.
MSN 10.07.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt twee wethouders van de Haagse partij Groep de Mos ervan nauw te hebben samengewerkt met twee groepen van ondernemers, zo wordt vrijdag aan NU.nl uitgelegd. Als groep zouden ze strafbare feiten als corruptie hebben gepleegd, wat ten laste wordt gelegd als deelname aan een criminele organisatie.
Richard de Mos en Rachid Guernaoui hebben eerder hun functie als wethouder neergelegd als gevolg van de verdenkingen. Ze worden in september verhoord, is de verwachting.
Het OM denkt dat de mannen zijn omgekocht en tegen betaling vergunningen hebben verstrekt. Ook worden ze gelinkt aan omkoping van kiezers.
“De verdenkingen tegen drie vastgoedondernemers en twee horecaondernemers hangen nauw samen met de beschuldigingen tegen de politici.” Het gaat om twee groepen ondernemers, namelijk vastgoedondernemers en horecaondernemers.
Eerder in de zaak vielen tientallen rechercheurs het stadhuis binnen. In het onderzoek komt tot dusver een beeld naar voren van “geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen”, aldus het OM.
De wethouders ontkennen de beschuldigingen en stellen altijd juist te hebben gehandeld.
Het corruptie-onderzoek naar oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos voltrekt zich in alle stilte.
Toch komen er viaNRCal weer nieuwe beschuldigingen naar buiten. Deze keer gaat het om Turks-Nederlandse partijvrienden, die in 2018 stemmen zouden hebben gekocht en geronseld voor Groep de Mos.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 zijn er in Den Haag stemmen gekocht van kiezers met een migratieachtergrond voor de lokale partij van Richard de Mos. Dat schrijft NRC op basis van tapverslagen van het corruptieonderzoek rond Groep de Mos.
AD 06.06.2020
Wat is het nieuws?
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 in Den Haag zijn in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratie-achtergrond gekocht voor de lokale partij van Richard de Mos, blijkt uit de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een verdachte in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos.
De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van B en W.
Wie twintig stempassen zou afgeven, kreeg er 150 euro voor, viel te lezen in een e-mail die in handen kwam van NRC. Dit zou volgens een bron bij veel mensen in de Turkse gemeenschap in Den Haag bekend zijn geweest.
In oktober 2019 deed de rijksrecherche invallen in de kantoren en woningen van toenmalig wethouders Richard de Mos en zijn collega en partijgenoot Rachid Guernaoui. Beiden zeggen niets fout te hebben gedaan.
Vergunning Opera
AD 03.07.2020
‘Laffe streek’ wekt wrevel en Vraagtekens bij actie Remkes die vlak voor vertrek nachtvergunning Opera in stand hield
Er zijn vragen gerezen in de Haagse gemeenteraad bij het besluit van interim-burgemeester Remkes dat partycentrum Opera zijn nachtvergunningen mag houden. De HSP noemt het onbegrijpelijk dat Johan Remkes op zijn laatste werkdag als burgemeester, 30 juni, besloot de omstreden nachtvergunningen in stand te houden voor het partycentrum.
Telegraaf 04.07.2020
Zijn brief daarover viel 2 juli op de deurmat bij Hagenaars die bezwaar maakten tegen de nachtelijke feesten. Remkes was toen al weg uit de stad. Ook GroenLinks en D66 blijven achter met veel vragen.
Inval ivm Opera
Ook de woonadressen van drie Haagse ondernemers werden doorzocht. Een van hen, Erdinc Akyol, heeft volgens NRC in een afgeluisterd gesprek gezegd dat bij de raadsverkiezingen in ruil voor stemmen voor Groep de Mos ‘een financiële vergoeding‘ is betaald ‘aan partijen’.
AD 06.06.2020
Wat is er aan de hand?
De Turkse broers A. zouden betrokken zijn geweest bij het ronselen van stemmen voor Groep de Mos. In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 zouden ze stempassen van kiezers in de omgeving van de Schilderswijk hebben gekocht. Atilla A. stond op de lijst van de partij. ‘Wie twintig stempassen afgeeft, krijgt daar 150 euro voor’, zo staat te lezen in het NRC-artikel.
Reacties HSP, Islam Democraten en ChristenUnie-SGP
De Haagse Stadspartij (HSP) doet een oproep aan het stadsbestuur om inzicht te krijgen over het stemgedrag, per volmacht, in de Schilderswijk en Transvaal. De partij doet dit nadat NRC vrijdag schreef over mogelijke stemfraude waarbij stemmen zouden zijn gekocht voor Hart voor Den Haag/ Groep de Mos.
Of dat heeft geleid tot meer voorkeurstemmen tot een bepaalde partij, dat is wel de vraag.” Ook Islam Democraten-fractievoorzitter Tahsin Çetinkaya sprak zich over de kwestie uit, zijn partij liep een tweede zetel mis bij de verkiezingen van 2018. “”We hebben een 2e zetel met ongeveer 200 stemmen verloren. Dit betekent nog wat.” Joris Wijsmuller: “Daar moet je niet aan denken en daarom is het belangrijk dat het wordt opgehelderd. Het stadsbestuur moet onderzoeken of er echt niet iets opmerkelijks is gebeurd.
Stel dat dat het geval is, dan is het de vraag wat voor betekenis dat heeft. Alleen al het idee is heel kwalijk en schadelijk. Dat vraagt om direct onderzoek.”
Wijsmuller HSP reageert: “Als er inderdaad aanleiding is om te denken dat er met volmachten makkelijker geronseld zou worden of dat er stemmen zijn gekocht, dan is dat aanleiding voor de minister om eens na te denken over strengere regels voor volmachten om dat risico wat in te perken. Dat is niet aan ons als gemeenteraad.
Wij moeten gewoon met geloofwaardigheid verder kunnen en daarom is het belangrijk dat we opheldering krijgen hoe dit zit”, aldus de fractievoorzitter van de HSP.
AD 06.06.2020
Hoe reageren De Mos en Guernaoui?
Woedend. ‘Dit is smaad, een lastercampagne. Allemaal roddel en achterklap’, stelt Hart voor Den Haag op haar website. ,,Nadat wij – via Rachid Guernaoui – tapverslagen hebben gedeeld met NRC om onze onschuld te bewijzen, haalt de krant er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen geronseld of gekocht.’
Reactie Haagse oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD)
“Ik zou willen dat het OM snel tot een conclusie komt en dat er eventueel een vervolging volgt. Dan kan het voor de rechter een rol gaan spelen”, zei de Haagse oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag
‘Voor de stad is het zo ongelofelijk belangrijk dat we dit soort gedoe een keer achter ons kunnen laten, want het blijft de stad ook als geheel achtervolgen.’
Dit pleidooi hield de oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag zaterdag in het politieke radioprogramma Spuigasten op Den Haag FM. ‘Ik zou willen dat het OM snel tot een conclusie komt en dat er eventueel een vervolging volgt. Dan kan het voor de rechter een rol gaan spelen’, zei de Haagse oud-burgemeester
NRC berichtte deze week dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos in verband wordt gebracht met stemfraude bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. ‘Dan zal dit ongetwijfeld ook aan de orde komen, want als ik het goed begrepen heb, dan is het een onderdeel van het onderzoek waar weer een stukkie uit is gekomen. Daar moeten we toch op wachten”, reageerde Van Aartsen.
Reactie waarnemend burgemeester Johan Remkes (VVD)
De Haagse waarnemend burgemeester Johan Remkes (VVD) zei eerder te hopen dat het corruptieonderzoek van het Openbaar Ministerie naar de twee ex-wethouders “zo snel mogelijk wordt afgerond”.
Remkes zou hierop aandringen bij het OM. “Dat mag je als burgemeester best doen. Ze kunnen ook zeggen: ‘U gaat er niet over’, maar dat zullen ze zeker niet tegen Remkes hebben gezegd”, beweerde Van Aartsen.
Sinds de inval in de werkkamers op het stadhuis en de woningen van de wethouders zijn er ruim acht maanden verstreken. “Ik weet ook niet waarom het zolang duurt.
OmroepWest 25.06.2020 Cultureel-religieuze motieven, zo verklaart de gemeente Den Haag het hoge percentage volmachtstemmen bij sommige kiesbureaus tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2018.
Een analyse van die verkiezingsuitslag door Omroep West ondersteunt dit: op plekken waar veel per volmacht wordt gestemd, krijgen islamitische partijen soms wel zes keer zo veel stemmen. Opvallend is dat de van kiesfraude beschuldigde Groep de Mos bij deze kiesbureaus juist minder stemmen krijgt.
Uit die analyse blijkt dat er bij die verkiezingen in Den Haag opvallend veel per volmacht is gestemd. Maar liefst veertien Haagse stembureaus stonden in de landelijke ‘volmachttop-25’, en in acht van die bureaus zijn er veel stemmen gegaan naar Atilla Akyol, de lijstduwer van Groep de Mos die volgens NRC betrokken is bij het ronselen. De partijfinancier en zakenman is ook verdachte in de corruptiezaak rond Groep de Mos.
Gerommel met stempassen
Voor NRC is de populariteit van Akyol in bureaus met veel volmachtstemmen een aanwijzing dat er met stempassen is gerommeld. Volgens een tipgever uit de Turkse gemeenschap in Den Haag zou er 150 euro worden betaald aan wie twintig stempassen leverde.
Signalen hierover zijn echter nooit beland bij de gemeente, die wijst op cultureel-religieuze motieven voor stemmen per volmacht. Met name in islamitische kringen zouden ouders vaak hun kinderen volmachtigen.
Stembureaus met afwijkend veel volmachtstemmen | Bron: Omroep West
Achtergrond speelt mee in volmachtstemmen
Een indicatie dat de cultureel-religieuze achtergrond meespeelt in het volmachtstemmen, komt ook naar voren uit een analyse van de verkiezingsuitslag van 2018 door Omroep West. Over alle stembureaus genomen, kregen de islamitische partijen Islam Democraten, NIDA en Partij voor de Eenheid respectievelijk 25,6, 16,5 en 14,9 stemmen per bureau.
Kijk je alleen naar de 32 bureaus waar statistisch gezien afwijkend veel per volmacht werd gestemd, krijgen de islamitische partijen drie tot vier keer zo veel stemmen. Dit verschil wordt nog groter als je alleen kijkt naar de veertien bureaus uit de landelijke ‘volmachttop-25’ waar NRC het over heeft. Daar krijgen Islam Democraten, NIDA en Partij van de Eenheid achtereenvolgens gemiddeld 171,3, 87,4 en 103,7 stemmen per bureau. Vijf tot zes keer zo veel als gemiddeld dus.
Volmachtstemmen islamitische partijen| Bron: Omroep West
Eenderde van de stemmen komt uit veertien bureaus
Ter indicatie van hoe belangrijk de top 14-bureaus waren voor de islamitische partijen: Islam Democraten kreeg in totaal 6943 stemmen, waarvan er 2398 werden uitgebracht in deze bureaus. Ruim een derde van hun stemmen is dus afkomstig uit slechts een fractie van de 271 bureaus.
Voor de overige partijen lijkt het belang van de volmachtstem minder groot: op CDA en PvdA na, scoorden ze allemaal (iets) minder goed bij bureaus waar veel met volmachtstemmen werd gestemd. Dat geldt dus ook voor die partij die in verband wordt gebracht met stembusfraude, Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Groep de Mos
Over de hele stad genomen, kreeg de partij van Richard de Mos gemiddeld 128 stemmen per bureau. Bij bureaus waar afwijkend veel per volmacht werd gestemd, ligt dat gemiddelde 13 procent lager: 103,7.
Volmachtstemmen Hart voor Den Haag/Groep de Mos| Bron: Omroep West
In de veertien stembussen uit de top 25 van NRC – waar Atilla Akyol dus veel stemmen kreeg – werden nog minder stemmen voor Groep de Mos gedaan: gemiddeld 79,8. In andere woorden: Akyol, een bekende ondernemer uit Schilderswijk en Transvaal, mag er dan misschien wel goed scoren, de partij als geheel minder.
Gesjoemel met stemmen?
Betekent dit dan dat er niet gesjoemeld is met stemmen? Nee. Partijen zouden geronselde stemmen even goed verspreid over de hele stad uit kunnen laten brengen, want uiteindelijk telt het totaal. Daarin kunnen ook de 29 stemmen voor Atilla Akyol bij stembureau OBS De Galjoen doorslaggevend zijn, of de rest van de partij er nou goed scoorde of niet.
Wat deze cijfers wel laten zien, is dat per volmacht stemmen inderdaad een fenomeen is dat meer voorkomt in buurten met veel islamitische inwoners. Adeel Mahmood van islampartij Nida zei onlangs al tegen Omroep West dat er in buurten als de Schilderswijk en Transvaal zelfs actief campagne wordt gevoerd om het lage opkomstpercentage in de buurten op te krikken. ‘Dan worden mensen die niet van plan zijn om te gaan stemmen of geen politieke interesse hebben, opgeroepen om hun volmacht te geven aan familieleden.’
Alarmbellen
Het verklaart dat er geen alarmbellen zijn afgegaan door de stemmen van Akyol, een bekende man in een buurt waar er vaker veel volmachtstemmen worden uitgebracht. Dit laatste wordt bevestigd door een blik op de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen in 2019, in een top 32 van de bureaus met meeste volmachtstemmen komen veel dezelfde namen naar boven als in 2018.
Provinciale Statenverkiezingen 2019 | Bron: Omroep West
Hoewel er bij de gemeente geen signalen zijn binnengekomen over stemmen met volmacht, wordt er wel gesproken over mogelijke aanpassingen, om ook vraagtekens als die rond Groep de Mos weg te nemen.
Van een afschaffing zal het in ieder geval niet komen, als het aan de Kiesraad ligt: ‘De onderhandse volmacht voorziet in een duidelijke behoefte en is voor sommige mensen zelfs de enige mogelijkheid om deel te nemen aan de verkiezingen.’ Tahsin Çetinkaya van de Islam Democraten: ‘Dit recht is niet verkeerd omdat er een partij is die het zou misbruiken.’
Meer weten over het risico en (en recht) van stemmen per volmacht? Lees dan deze analyse.
Den HaagFM 08.06.2020 De Haagse Stadspartij (HSP) doet een oproep aan het stadsbestuur om inzicht te krijgen over het stemgedrag, per volmacht, in de Schilderswijk en Transvaal. De partij doet dit nadat NRC vrijdag schreef over mogelijke stemfraude waarbij stemmen zouden zijn gekocht voor Hart voor Den Haag/ Groep de Mos.
Partijleider Richard de Mos ontkende dat hiervan sprake is geweest en sprak van ‘smaad en laster‘. “Ik hoop dat het niet waar is, maar we moeten met alles rekening houden”, zegt HSP-fractievoorzitter Joris Wijsmuller in Rob’s Tussendoortje op Den Haag FM. De partij heeft vragen gesteld aan het stadsbestuur.
“Stemfraude en de suggestie die uit het artikel van NRC spreekt is heel schadelijk voor de lokale democratie en dat mag niet boven de markt hangen.” NRC maakte een analyse van het gebruik van volmachten. “En dan blijkt dat in de Schilderswijk van heel Nederland veruit de meeste volmachten worden gebruikt.
En dat valt op omdat met name daar de persoon in kwestie daar veel voorkeurstemmen had. Nu vind ik het gevaarlijk om aan die ene analyse conclusies te verbinden, daarom wil ik ook zien hoe het bij de verkiezing ervoor was.
Dan kun je misschien zien of er een opvallende beweging heeft plaatsgevonden die leidt tot meer voorkeursstemmen voor een persoon of partij.” De Kiesraad waarschuwde de gemeente al in 2014 voor het feit dat er in Transvaal en de Schilderswijk veel gebruik werd van gemaakt om te stemmen per volmacht.
“Op het moment dat je door iemand anders je stem laat uitbrengen dan is daar geen zicht meer op, Dat maakt kwetsbaarder. Dat betekent dat mensen die veel volmachten in handen krijgen daar misschien bepaalde agenda’s mee kunnen dienen. Het is een wat risicovollere manier van stemmen.
Of dat heeft geleid tot meer voorkeurstemmen tot een bepaalde partij, dat is wel de vraag.” Ook Islam Democraten-fractievoorzitter Tahsin Çetinkaya sprak zich over de kwestie uit, zijn partij liep een tweede zetel mis bij de verkiezingen van 2018. “”We hebben een 2e zetel met ongeveer 200 stemmen verloren. Dit betekent nog wat.” Joris Wijsmuller: “Daar moet je niet aan denken en daarom is het belangrijk dat het wordt opgehelderd. Het stadsbestuur moet onderzoeken of er echt niet iets opmerkelijks is gebeurd.
Stel dat dat het geval is, dan is het de vraag wat voor betekenis dat heeft. Alleen al het idee is heel kwalijk en schadelijk. Dat vraagt om direct onderzoek.”
Wijsmuller HSP reageert: “Als er inderdaad aanleiding is om te denken dat er met volmachten makkelijker geronseld zou worden of dat er stemmen zijn gekocht, dan is dat aanleiding voor de minister om eens na te denken over strengere regels voor volmachten om dat risico wat in te perken. Dat is niet aan ons als gemeenteraad. Wij moeten gewoon met geloofwaardigheid verder kunnen en daarom is het belangrijk dat we opheldering krijgen hoe dit zit”, aldus de fractievoorzitter van de HSP.
AD 06.06.2020 Nergens in Nederland wordt er zo massaal met volmachten gestemd als in en rond de Haagse Schilderswijk. En dat is nogal link, zo blijkt maar weer uit de vermeende stemfraude bij Groep de Mos.
Het is 2014 als de Kiesraad de gemeente waarschuwt. In Den Haag wordt in Transvaal en in de Schilderswijk wel heel erg veel per volmacht gestemd. Een kwart tot een derde van de kiezers laat z’n stem door een ander uitbrengen.
En dat is best link. Bij het stemmen per volmacht bestaat het gevaar van fraude en misbruik, stelt een Europese organisatie die Nederland datzelfde jaar flink op z’n vingers tikt. Het is bovendien in strijd met het stemgeheim, zo heet het.
Zes jaar later dringt die boodschap opeens keihard door in Den Haag. In NRC verscheen deze week een artikel over stemfraude in de Schilderswijk. Twee Turks-Nederlandse ondernemers zouden geld hebben betaald om stemmen te kopen. ,,Wie twintig stempassen afgeeft, krijgt daar 150 euro voor’’, zegt een anonieme bron in de krant.
Het gaat hier om de broers Erdin en Atilla A. De laatste is lijstduwer, sponsor en een partijvriend van Groep de Mos/Hart voor Den Haag. De eerste heeft een vriendin die op de kieslijst van de lokale partij op de vierde plek is gezet.
Omkoping
De twee zijn inmiddels wel bekend in Haagse kringen. Sinds oud-wethouders De Mos en Guernaoui vorig jaar oktober van hun bed werden gelicht op de verdenking van corruptie en omkoping staat het vizier op de broers. Het is hun zalencentrum dat volgens Justitie in ruil voor giften van wethouder Richard de Mos onder meer twee nachtvergunningen kreeg.
Het recherche-onderzoek verloopt in alle stilte en dus slaan de nieuwe beschuldigingen in als een bom. Ook omdat ze worden gestaafd door verslagen van afgetapte gesprekken uit het recherche-onderzoek. En door een verkiezingsuitslag in de Schilderswijk.
Zo blijkt Atilla A. in het stembureau Theater de Vaillant in maart 2018 verreweg de meeste stemmen te hebben binnengehaald van alle 500 Haagse gemeenteraadskandidaten. Én: in geen enkel kiesbureau in Nederland werd zoveel via volmachten gestemd als juist in Theater de Vaillant: Bijna een derde van alle stemmen werd door een gemachtigde uitgebracht. Het zou nog een extra aanwijzing zijn dat er gerommeld is met de stempassen, meent NRC.
Hoogste percentage volmachtstemmen
De gemeente Den Haag kan het niet beamen. ,,Wij hebben destijds geen signalen van ronselen gehad”, zegt een Haagse woordvoerder. ,,Ook niet uit andere bronnen. En tja, wij kunnen natuurlijk niet in het onderzoeksdossier kijken.
Dat betekent niet dat Den Haag niks heeft gedaan met de waarschuwing van de Kiesraad. Via een speciale app hield de gemeente in maart 2018 nauwlettend in de gaten hoeveel er door anderen dan kiesgerechtigden gestemd werd in de kiesbureaus. Kwam het percentage boven de tien procent uit dan kregen het stembureau en de wijkagent een seintje.
We zullen het onderzoek van de recherche moeten afwachten om te weten of er inderdaad geronseld is. Feit blijft dat de acht stembureaus in en rond de Schilderswijk in 2018 de hoogste percentages volmacht-stemmen hadden van heel Nederland.
Zoon of dochter
Een kwestie van traditie, denkt Adeel Mahmood van Nida. ,,Bij verkiezingen wordt er in Transvaal en in de Schilderswijk vaak opgeroepen om met een volmacht te stemmen. De opkomst is meestal laag. Ouderen zijn niet erg gemotiveerd om naar het stemhokje te gaan. Dus zegt men: geef vooral een machtiging mee aan je zoon of je dochter.‘’
Je baseert dit artikel op niks. Er zijn geen harde feiten, aldus Tahsin Cetinkaja.
Hart voor Den Haag/Groep de Mos ontkent het ronselen en het stemmen kopen in alle toonaarden. ,,Het is allemaal smaad en laster”, zegt de Haagse partij die een medestander vindt in raadslid Tahsin Cetinkaja van de Islam Democraten. ,,Ik heb met die mensen van NRC gesproken en gezegd: Je baseert dit artikel op niks. Er zijn geen harde feiten.”
Ronselen lijkt hem sowieso een knap lastige klus. ,,Daar moet je zoveel voor regelen. Ga maar na: Eén persoon mag maximaal drie stemmen uitbrengen. Voor 200 stemmen moet je dan 70 man bij elkaar krijgen om voor je naar het stemhokje gaan. Weet je, ik woon midden in de Schilderswijk en ik heb nóóit iets gezien.’’
Den HaagFM 06.06.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) moet snel het corruptieonderzoek naar Richard de Mos en Rachid Guernaoui afronden en tot een conclusie komen. Dat pleidooi hield oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag zaterdag in het politieke radioprogramma Spuigasten op Den Haag FM.
De Haagse ex-wethouders De Mos en Guernaoui (beiden van Hart voor Den Haag/Groep de Mos) worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Op dinsdag 1 oktober viel de Rijksrecherche daarom de woningen en werkkamers van de politici binnen. Maar het OM heeft tot nu toe niets over de zaak naar buiten gebracht. De twee politici ontkennen de beschuldigingen.
“Ik zou willen dat het OM snel tot een conclusie komt en dat er eventueel een vervolging volgt. Dan kan het voor de rechter een rol gaan spelen”, zei de Haagse oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag
NRC berichtte deze week dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos in verband wordt gebracht met stemfraude bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. “Dan zal dit ongetwijfeld ook aan de orde komen, want als ik het goed begrepen heb, dan is het een onderdeel van het onderzoek waar weer een stukkie uit is gekomen. Daar moeten we toch op wachten”, reageerde Van Aartsen. “Voor de stad is het zo ongelofelijk belangrijk dat we dit soort gedoe een keer achter ons kunnen laten, want het blijft de stad ook als geheel achtervolgen.”
De Haagse waarnemend burgemeester Johan Remkes (VVD) zei eerder te hopen dat het corruptieonderzoek van het Openbaar Ministerie naar de twee ex-wethouders “zo snel mogelijk wordt afgerond”.
Remkes zou hierop aandringen bij het OM. “Dat mag je als burgemeester best doen. Ze kunnen ook zeggen: ‘U gaat er niet over’, maar dat zullen ze zeker niet tegen Remkes hebben gezegd”, beweerde Van Aartsen.
Sinds de inval in de werkkamers op het stadhuis en de woningen van de wethouders zijn er ruim acht maanden verstreken. “Ik weet ook niet waarom het zolang duurt. Je zou echt willen – en volgens mij is dat ook uit de raad gekomen deze dagen, na het NRC-stuk: rond het nu af, kom tot een conclusie. Dan sleept het zich mogelijkerwijs toch nog langer voort, als het tot een rechtszaak zou komen. Maar alsjeblieft, voor de stad is dit beroerd”, aldus Van Aartsen.
OmroepWest 06.06.2020 Oud-burgemeester van Den Haag Jozias van Aartsen vindt dat het Openbaar Ministerie (OM) snel het corruptieonderzoek naar Richard de Mos en Rachid Guernaoui moet afronden en tot een conclusie moet komen. ‘Voor de stad is het zo ongelofelijk belangrijk dat we dit soort gedoe een keer achter ons kunnen laten, want het blijft de stad ook als geheel achtervolgen.’
Dit pleidooi hield de oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag zaterdag in het politieke radioprogramma Spuigasten op Den Haag FM. ‘Ik zou willen dat het OM snel tot een conclusie komt en dat er eventueel een vervolging volgt. Dan kan het voor de rechter een rol gaan spelen’, zei de Haagse oud-burgemeester
NRC berichtte deze week dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos in verband wordt gebracht met stemfraude bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. ‘Dan zal dit ongetwijfeld ook aan de orde komen, want als ik het goed begrepen heb, dan is het een onderdeel van het onderzoek waar weer een stukkie uit is gekomen. Daar moeten we toch op wachten’, reageerde Van Aartsen. ‘Voor de stad is het zo ongelofelijk belangrijk dat we dit soort gedoe een keer achter ons kunnen laten, want het blijft de stad ook als geheel achtervolgen.’
De Haagse waarnemend burgemeester Johan Remkes (VVD) zei eerder op Den Haag FM te hopen dat het corruptieonderzoek van het Openbaar Ministerie naar de twee ex-wethouders ‘zo snel mogelijk wordt afgerond’. Remkes zou hierop aandringen bij het OM. ‘Dat mag je als burgemeester best doen. Ze kunnen ook zeggen: ‘U gaat er niet over’, maar dat zullen ze zeker niet tegen Remkes hebben gezegd’, beweerde Van Aartsen.
‘Kom tot een conclusie’
Sinds de inval in de werkkamers op het stadhuis en de woningen van de wethouders zijn er ruim acht maanden verstreken. ‘Ik weet ook niet waarom het zolang duurt. Je zou echt willen – en volgens mij is dat ook uit de raad gekomen deze dagen, na het NRC-stuk: rond het nu af, kom tot een conclusie. Dan sleept het zich mogelijkerwijs toch nog langer voort, als het tot een rechtszaak zou komen. Maar alsjeblieft, voor de stad is dit beroerd’, aldus Van Aartsen.
OmroepWest 05.06.2020 ‘Wij hebben de harten gestolen van vele Hagenezen. We hebben 33.000 stemmen, dus wij hebben helemaal geen stemfraude nodig.’ Richard de Mos reageert verontwaardigd op een artikel van NRC waarin staat dat er in Den Haag stemmen zijn gekocht voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in 2018.
De krant schreef hier donderdag over op basis van een anonieme bron en tapverslagen van het corruptieonderzoek rond de partij. Volgens de krant zouden de twee broers Akyol – die ook verdachten zijn in het corruptieonderzoek – 150 euro hebben gegeven voor elke twintig stempassen.
Richard de Mos laat in Studio Haagsche Bluf op Radio West weten dit niet erg overtuigend te vinden. ‘Dit wordt gezegd op basis van één anonieme bron. Vooropgesteld, als het waar is, dan nemen we daar met klem afstand van, want we hebben dit helemaal niet nodig. Maar ik vind het onderzoek van het NRC erg zwak.’
In oktober 2019 deed de rijksrecherche invallen in de kantoren en woningen van toenmalig wethouders Richard de Mos en zijn collega en partijgenoot Rachid Guernaoui. Beiden zeggen niets fout te hebben gedaan. Ook de woonadressen van drie Haagse ondernemers werden doorzocht.
Een van hen, Erdinc Akyol, heeft volgens NRC in een afgeluisterd gesprek gezegd dat bij de raadsverkiezingen in ruil voor stemmen voor Groep de Mos ‘een financiële vergoeding’ is betaald ‘aan partijen’.
‘Verkeerd vertaald’
De Mos ontkent dat hij op de hoogte was over het bieden van geld voor stempassen. ‘Dit is dus op basis van één anonieme bron. Daar kan ik niks mee. Het antwoord daarop is klip en klaar nee.’
Op het feit dat ook in de tapverslagen te lezen valt dat Erdinc Akyol tegen de voorzitter van een Turks-Azerbeidzjaanse vereniging zegt dat er betaald is voor stemmen voor de partij, reageert De Mos: ‘Ik heb natuurlijk naar Akyol gebeld. Hij zegt: dit is vertaald uit het Turks-Azerbeidzjaans, zo heb ik het helemaal niet gezegd.’
Volmachtstemmen
Ook het hoge aantal volmachtstemmen op Atilla Akyol bij sommige stembureaus in de stad, duidt volgens De Mos niet op stemfraude. ‘Ik ben het ermee eens dat er geen fraai beeld ontstaat.
Wat er met die volmachten gebeurd is, daar heb ik geen zicht op en daar heeft onze partij niks mee te maken. Het is wel zo dat het bij mensen met een migratieachtergrond gebruikelijk is dat er volmachten gegeven worden. De gemeente heeft daarin ook geen gekke dingen gezien.’
‘Er hebben zo’n zeshonderd mensen gestemd op Akyol van de 33.000′, gaat De Mos verder. ‘Hij is in die wijken bekend, hij loopt daar al jaren. Ik vind het niet veel. Er zijn Turkse mensen die op voorkeursstemmen in de raad zijn gekomen in het verleden, dat is de heer Akyol niet eens gelukt.’
Woest en verdrietig
Toch gaat het artikel van NRC niet in de koude kleren van De Mos zitten. ‘Ik heb keihard moeten knokken om hier te komen en mooie dingen voor de stad te doen. Dat is waarvoor ik de politiek in ben gegaan. Natuurlijk ben ik teleurgesteld, woest en verdrietig. Dat is met geen pen te beschrijven’, aldus De Mos.
Luister hier het hele gesprek met Richard de Mos terug:
AD 05.06.2020 Of hij gestemd heeft bij de vorige raadsverkiezingen? Mehmet Döker snapt direct waar het gesprek naartoe gaat. ,,Ja ik heb gestemd en ja: op Richard de Mos. En nee, daar heb ik geen cent voor gekregen.”
De ondernemer met Turkse wortels op het Paletplein gelooft er niets van dat er stemmen in de buurt gekocht zouden zijn om De Mos in het zadel te helpen. ,,Ik koos destijds voor De Mos, omdat hij ondernemers snapt. Ik heb hier een zaak, deels kapsalon, deels telefoonwinkel. De tijd alleen al om een pui tussen beide delen te realiseren bedroeg acht weken. Vergunningengedoe. De gemeente denkt totaal niet mee, De Mos was een positieve uitzondering en deed dat wél.”
In stembureau Theater de Vaillant werden bij de vorige verkiezingen 32,9 procent van de stemmen via een volmacht uitgebracht. Het landelijke gemiddelde ligt op 9,7 procent volmachtsstemmen. Döker is niet onder de indruk. ,,Tuurlijk, als je ouders niets met politiek hebben en niet van plan zijn te stemmen, dan is het toch logisch dat je die passen gebruikt om je eigen stem sterker te maken? Dat gebeurt overal, dat is niet illegaal.”
Nu De Mos wethouder af is en strafrechtelijk wordt vervolgd, is ook voor Döker de politieke kous af. ,,Ik stem nooit meer. Schrijf maar op: fuck de politiek. Het is te oneerlijk voor woorden.”
Ik verbaasde me er toen al over dat De Mos de grootste in de stad was, ik kende niemand die op hem ging stemmen, aldus Alliance.
Een rondvraag op straat toont aan dat veel mensen de naam De Mos niet kennen. Bewoners als Alexander – ‘achternaam hoeft niet’- , in de buurt bekend als de Belg: ,,Ik heb zestien jaar in België gewoond, maar kom uit Albanië. Maar waar in Europa je bent, politici zijn toch niet te vertrouwen. Als buitenlander heb ik dan nog het meeste vertrouwen in Geert Wilders. Hij is tenminste eerlijk.”
Buurtbewoner Alliance (24) stemde bij de laatste raadsverkiezingen GroenLinks. Hij schrikt van de vermeende fraude met stemmen. ,,Maar ergens klinkt het logisch. Ik verbaasde me er toen al over dat De Mos de grootste in de stad was, ik kende niemand die op hem ging stemmen.”
AD 05.06.2020 Het corruptie-onderzoek naar oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos voltrekt zich in alle stilte. Toch komen er via NRC nieuwe beschuldigingen naar buiten. Deze keer gaat het om Turks-Nederlandse partijvrienden, die in 2018 stemmen zouden hebben gekocht en geronseld voor Groep de Mos. ‘Het is allemaal roddel en achterklap’, zo stelt de partij.
Wat is er aan de hand?
De Turkse broers A. zouden betrokken zijn geweest bij het ronselen van stemmen voor Groep de Mos. In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 zouden ze stempassen van kiezers in de omgeving van de Schilderswijk hebben gekocht. Atilla A. stond op de lijst van de partij. ‘Wie twintig stempassen afgeeft, krijgt daar 150 euro voor’, zo staat te lezen in het NRC-artikel.
De krant heeft twee bronnen: een anonieme bron uit de Turkse gemeenschap in Den Haag. En de transcripties van tapverslagen die verdachte Rachid Guernaoui nota bene zelf met NRC gedeeld heeft.
In een door de rijksrecherche afgeluisterd gesprek zegt Erdinc A. tegen de voorzitter van een migrantenorganisatie dat er betaald is voor stemmen voor Groep de Mos. Ook bij andere gelegenheden is A. op band te horen over het regelen van stemmen voor Groep de Mos en de bijbehorende ‘subsidiekansen.’
Heeft dat vermeende ronselen van stemmen wat opgeleverd?
Bij het stembureau in Theater de Vaillant haalde Groep de Mos in 2018 bijna een kwart van de stemmen. Van alle honderden gemeenteraadskandidaten kreeg Atilla A. de meeste stemmen: 696. Opvallender: in geen enkel stembureau in Nederland werd zoveel bij volmacht gestemd, ontdekte NRC. Ofwel: stemmen die niet zijn uitgebracht door de kiesgerechtigde, maar door een door hem gemachtigde persoon.
Hoe reageren De Mos en Guernaoui?
Woedend. ‘Dit is smaad, een lastercampagne. Allemaal roddel en achterklap’, stelt Hart voor Den Haag op haar website. ,,Nadat wij – via Rachid Guernaoui – tapverslagen hebben gedeeld met NRC om onze onschuld te bewijzen, haalt de krant er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen geronseld of gekocht.’
Voor stoere teksten die hij blijkbaar aan de telefoon heeft uitgeslagen kan onze partij geen verantwoordelijkheid dragen, aldus Groep de Mos.
Even verderop in de verklaring is de toon zakelijker: ‘Mocht blijken dat de heer Erdinc A. heeft gehandeld zoals NRC op basis van één anonieme bron beschrijft, dan nemen wij daar met klem afstand van. Voor stoere teksten die hij blijkbaar aan de telefoon heeft uitgeslagen kan onze partij geen verantwoordelijkheid dragen.’
Waar gaat het recherche-onderzoek naar de twee leden van Groep de Mos verder ook weer over?
De Mos en Guernaoui worden verdacht van omkoping en/of ambtelijke corruptie. Een van de verdenkingen is dat Richard de Mos partijgenoot, vriend en sponsor Atilla A. – in ruil voor giften – aan twee nachtvergunningen heeft geholpen. Ook zou de recherche haar pijlen richten op de verkoop van een gemeentepand waarin De Mos Atilla A. arbeidsmigranten wilde laten vestigen.
Bij Rachid Guernaoui speelt iets anders. Justitie verdenkt de oud-wethouder ervan subsidie te hebben geregeld voor een Turkse vereniging, terwijl een flink deel van dat gemeentegeld weer ten goede kwam aan het zalencentrum gerund door de broers A.. Volgens Guernaoui is er ‘absoluut niets onrechtmatigs gebeurd’. ,,Ik heb conform de ambtelijke adviezen besloten.’’
OmroepWest 05.06.2020 Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 zijn er mogelijk in Den Haag stemmen gekocht voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Dat schrijft NRC op basis van tapverslagen van het corruptieonderzoek rond de lokale partij van Richard de Mos.
In oktober 2019 deed de rijksrecherche invallen in de kantoren en woningen van toenmalig wethouders Richard de Mos en zijn collega en partijgenoot Rachid Guernaoui. Beiden zeggen niets fout te hebben gedaan.
Ook de woonadressen van drie Haagse ondernemers werden doorzocht. Een van hen, Erdinc Akyol, heeft volgens NRC in een afgeluisterd gesprek gezegd dat bij de raadsverkiezingen in ruil voor stemmen voor Groep de Mos ‘een financiële vergoeding’ is betaald ‘aan partijen’.
‘Subsidie in ruil voor stemmen’
Zijn gesprekspartner, voorzitter van een Turks-Azerbeidzjaanse vereniging, zou worden beloond met een subsidie voor zijn vereniging omdat hij veel stemmen heeft geregeld. ‘Rachid en Richard zijn in onze handen’, zou Akyol hebben gezegd.
Ook het hoge aantal volmachtstemmen bij sommige stembureaus in de stad, kan volgens NRC wijzen op stemfraude: acht stembureaus waar veel op lijstduwer Atilla Akyol werd gestemd, staan in de landelijke ‘volmachtentoptwintig’. Bij een stembureau in de Schilderswijk ging een derde van de uitgebrachte stemmen per volmacht. Dat is het hoogste percentage van heel Nederland. Gemiddeld is het zo’n 10 procent.
Tegenover NRC ontkent Akyol dat hij stemmen heeft gekocht, wat strafbaar is. ‘Het is één groot misverstand. In die telefoontjes heb ik maar wat geluld.’
Reactie Groep De Mos: Ze proberen partij te slopen
Ook Groep de Mos ontkent dat er sprake is van ronselen. In een reactie schrijft de partij: ‘Nadat wij via Rachid Guernaoui tapverslagen met NRC delen om onze onschuld te bewijzen, haalt NRC er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan.’ De partij spreekt van laster en smaad: ‘Terwijl onze Richard de Mos na 8 (!) maanden nog niets weet of verhoord is; blijft de NRC alles doen om onze partij te slopen. We hebben nieuws: dat gaat jullie NOOIT lukken.’
De partij gaat verder: ‘Mocht blijken dat de heer Erdinc Akyol heeft gehandeld op de wijze die NRC op basis van één anonieme bron beschrijft, neemt Hart voor Den Haag / Groep de Mos daar met klem afstand van. Voor stoere teksten die hij blijkbaar aan de telefoon uitgeslagen heeft kan onze partij geen verantwoordelijkheid dragen.’
Reactie NRC-artikel 1/2: Nadat wij – via @RachidG – tapverslagen met NRC delen om onze onschuld te bewijzen, haalt NRC er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen gekocht. Smaad, laster(campagne), roddel, & achterklap dus!
Reactie NRC-artikel 2/2: Terwijl onze @RicharddeMos na 8 (!) maanden nog niets weet of verhoord is; blijft de NRC alles doen om onze partij te slopen. We hebben nieuws: dat gaat jullie NOOIT lukken. #weblijvenstaanvoordegewoneman07:13 – 5 jun. 2020
AD 05.06.2020 De lokale partij Groep de Mos van Richard de Mos zou in de Haagse gemeenteraadsverkiezingen in 2018 stemmen van kiezers met een migratieachtergrond in de omgeving van de Schilderswijk hebben gekocht. Dat meldde de NRC gisteren. Groep de Mos reageerde vanochtend via Twitter op het nieuws: ‘Verzonnen stok om mee te slaan.’
De NRC bracht het nieuws op basis van de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een van de Turks-Nederlandse verdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos. De passages werden door de krant ingezien. De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning.
Maar volgens de lokale partij zijn er nooit stemmen gekocht. ‘Smaad, laster(campagne), roddel en achterklap’, reageert Groep de Mos op hun website. Rachid Guernaoui, voormalig wethouder van de partij en een van de verdachten in het corruptieonderzoek, deelde zelf de tapverslagen met de krant. ‘Om onze onschuld te bewijzen. Haalt NRC er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan.’
Stemmen kopen
In het artikel schrijft de krant dat de Turks-Nederlandse broers Erdinç en Atilla Akyol 150 euro betaalden voor twintig stempassen. ‘Een bron uit de Turkse gemeenschap in Den Haag meldde dat twee hoofdverdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos stemmen hebben gekocht en geronseld voor de lokale politieke partij bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018’, valt te lezen.
Groep de Mos laat weten daar met klem afstand van te nemen, mocht de wijze waarop gehandeld werd waar zijn. ‘Voor stoere teksten die hij blijkbaar aan de telefoon uitgeslagen heeft kan onze partij geen verantwoordelijkheid dragen.’
Den HaagFM 05.04.2020 Partijleider en fractieleider Richard de Mos ontkent dat er bij de gemeenteraadsverkiezingen in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratieachtergrond zijn gekocht voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
De Mos reageert furieus op de berichtgeving van NRC: “Nadat wij tapverslagen met NRC delen om onze onschuld te bewijzen, haalt NRC er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen gekocht. Smaad, laster(campagne), roddel en achterklap dus!”
NRC meldde donderdagavond dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos in verband wordt gebracht met stemfraude bij de verkiezingen in 2018. Dat blijkt volgens de krant uit de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een van de Turks-Nederlandse verdachten in het corruptieonderzoek rond Hart voor Den Haag/Groep de Mos. De passages zijn door de krant ingezien.
Wie twintig stempassen zou afgeven, kreeg er 150 euro voor, viel te lezen in een e-mail die in handen kwam van de krant. Dit zou volgens een bron bij veel mensen in de Turkse gemeenschap in Den Haag bekend zijn geweest.
Hart voor Den Haag/Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van burgemeester en wethouders.
Nadat op 1 oktober vorig jaar de Rijksrecherche invallen deed in de werkkamers op het stadhuis en de woningen van de wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui, omdat ze door het Openbaar Ministerie worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van zijn ambtsgeheim, zegden VVD, D66 en GroenLinks het vertrouwen in hun coalitiepartner Hart voor Den Haag/Groep de Mos op.
Daarop viel het college. Een paar maanden later werd een nieuwe coalitie gevormd met VVD, D66, GroenLinks, PvdA en CDA.
Richard de Mos (midden, met bril) viert zijn verkiezingsoverwinning in 2018 ANP
NOS 05.06.2020 Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 zijn er in Den Haag stemmen gekocht van kiezers met een migratieachtergrond voor de lokale partij van Richard de Mos. Dat schrijft NRC op basis van tapverslagen van het corruptieonderzoek rond Groep de Mos.
In oktober 2019 deed de rijksrecherche invallen in de kantoren en woningen van toenmalig wethouders Richard de Mos en zijn collega en partijgenoot Rachid Guernaoui. Beiden zeggen niets fout te hebben gedaan.
Ook de woonadressen van drie Haagse ondernemers werden doorzocht. Een van hen, Erdinc A., zou in een afgeluisterd gesprek hebben verteld dat bij de raadsverkiezingen in ruil voor stemmen voor Groep de Mos “een financiële vergoeding” is betaald “aan partijen”.
Zijn gesprekspartner, voorzitter van een Turks-Azerbeidzjaanse vereniging, zou worden beloond met een subsidie voor zijn vereniging omdat hij veel stemmen heeft geregeld. “Rachid en Richard zijn in onze handen”, zou A. hebben gezegd.
Heel veel volmachtstemmen
Ook het hoge aantal volmachtstemmen bij sommige stembureaus in de stad wijst volgens de krant mogelijk op stemfraude. “In de Schilderswijk werd een derde van de stemmen met volmacht ingediend. Geen enkel ander stembureau in Nederland had zo veel volmachten”, zegt NRC-journalist Joep Dohmen in het NOS Radio 1 Journaal.
Tegenover NRC ontkent A. dat hij stemmen heeft gekocht, wat strafbaar is. “Het is één groot misverstand. In die telefoontjes heb ik maar wat geluld.”
Ook de partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos ontkent dat er fraude is gepleegd. “Terwijl onze Richard de Mos na acht (!) maanden nog niets weet of verhoord is, blijft NRC alles doen om onze partij te slopen. We hebben nieuws: dat gaat jullie nooit lukken”, staat in een verklaring.
Minister Ollongren zei vanochtend dat ze geschrokken is van het bericht in NRC, maar dat ze er verder niets over weet. “Ik weet niet of het klopt, dat moet worden uitgezocht.”
NU 05.06.2020 Twee horecaondernemers in Den Haag zouden voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 stemmen hebben geronseld voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos, de lokale politieke partij van Richard de Mos. Dat blijkt uit afgeluisterde telefoongesprekken waarvan de transcripties zijn ingezien door NRC.
Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018 kwam Groep de Mos als grootste partij uit de bus, met acht zetels. In en om de Schilderswijk zouden stemmen van kiezers met een migratieachtergrond zijn gekocht.
Dat blijkt uit telefoongesprekken die zijn gevoerd door horecaondernemer Erdinç A., die samen met zijn broer Atilla A. verdachte is in de corruptiezaak die de Rijksrecherche heeft ingesteld naar de toenmalige wethouders De Mos en Rachid Guernaoui.
Erdinç A. zou in november 2018 tegen de voorzitter van de Turks Azerbeidzjaanse Culturele Vereniging in Den Haag gezegd hebben dat hij hem wilde belonen omdat hij had geholpen met het ronselen van stemmen.
Een bron binnen de Turkse gemeenschap erkent in gesprek met NRC dat een week voor de verkiezingen in Turkse kringen bekend was dat de gebroeders A. 150 euro zouden betalen voor twintig stempassen.
‘Rachid en Richard zijn in onze handen’
“Rachid en Richard zijn in onze handen”, doelde Erdinç A. in een gesprek met de voorzitter van de vereniging in november 2018 op Guernaoui en voormalig PVV-Kamerlid De Mos, die op dat moment inmiddels wethouder waren.
De verkiezingsuitslag wijst ook op mogelijke stemfraude, want bij verschillende stembureaus was het aantal stemmen dat per volmacht werd uitgebracht opvallend groot.
Bij één stembureau kreeg Atilla A., die op de kieslijst van Groep de Mos stond, drie kwart van de stemmen op die partij. Op dat kantoor werd een derde van de stemmen per volmacht uitgebracht. Landelijk ligt dat percentage rond de 10.
Wethouders verloren vertrouwen gemeenteraad
In oktober 2019 werden de toenmalige wethouders De Mos en Guernaoui door het Openbaar Ministerie beschuldigd van corruptie. Zij werden verdacht van onder meer het tegen betaling regelen van vergunningen. De twee wethouders verloren een dag later het vertrouwen van de gemeenteraad.
In november bleek dat De Mos en Guernaoui ook verdacht werden van het bevoordelen van partijgenoot Atilla A. bij de verkoop van een groot gemeentelijk pand.
AD 04.06.2020 Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 in Den Haag zijn in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratieachtergrond gekocht voor de lokale partij van Richard de Mos.
Dat meldt NRC op basis van de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een van de Turks-Nederlandse verdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos. De passages zijn door NRC ingezien.
De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van B en W.
NRC 04.06.2020 De Rijksrecherche luisterde in maart 2018 gesprekken af waarin wordt gesproken over het kopen van stemmen.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 in Den Haag zijn in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratieachtergrond gekocht voor de lokale partij van Richard de Mos.
Dat blijkt uit de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een van de Turks-Nederlandse verdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos. De passages zijn door NRC ingezien.
De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van B en W.
De Rijksrecherche doet al anderhalf jaar onderzoek naar mogelijke omkoping van de toenmalige wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui door de Turks-Nederlandse horecaondernemers Atilla en Erdinç Akyol. Zij zouden onder meer nachtvergunningen voor hun zalencentrum Opera hebben geregeld.
‘Financiële vergoeding’
De telefoons van de broers zijn maandenlang afgeluisterd. In een van de gesprekken, op 22 november 2018, spreekt Erdinç Akyol met de voorzitter van de Turks Azerbeidzjaanse Culturele Vereniging in Den Haag, Ilhan Askin. Akyol vertelt in dat gesprek dat bij de raadsverkiezingen van 2018 in ruil voor stemmen voor Groep de Mos „een financiële vergoeding” is betaald „aan partijen”.
Akyol zegt ook dat Askin beloond zal worden omdat hij veel stemmen geregeld heeft. Askin krijgt te horen dat de Akyols een gemeentelijke subsidie zullen regelen voor zijn vereniging, via wethouder Rachid Guernaoui. Die was in maart 2018 namens Groep de Mos wethouder geworden, net als Richard de Mos. „Rachid en Richard zijn in onze handen”, zegt Erdinç Akyol in het gesprek.
Broer Atilla Akyol stond bij de raadsverkiezingen op plek 35 van de kandidatenlijst van De Mos. De vrouw van Erdinç, Nino Davituliani, op plek vier. Davituliani is eveneens verdachte in het corruptieonderzoek. Justitie doorzocht in oktober vorig jaar de woningen van de Akyols, De Mos en Guernaoui, net als de werkkamers van beide wethouders in het stadhuis.
Erdinç Akyol ontkent tegenover NRC stemmen gekocht te hebben. „Het is één groot misverstand. In die telefoontjes heb ik maar wat geluld. Ronselen, kopen van stemmen? Welnee man. Lariekoek, gelul.”
Dat stemmen zijn gekocht, wordt tegenover NRC ook gemeld door een bron uit de Turkse gemeenschap in Den Haag. Een week vóór de verkiezingen was volgens deze bron in Turkse kringen bekend dat de Akyols voor twintig stempassen 150 euro betaalden.
Op het ronselen van stemmen staat een maand cel, op het omkopen van kiezers zes maanden en op het voorhanden hebben van stempassen om die „wederrechtelijk te gebruiken” twee jaar cel.
Volmachtstemmen
Een aanwijzing voor mogelijke stemfraude in de Schilderswijk en omgeving, is ook te vinden in de verkiezingsuitslag. In het stembureau theater De Vaillant aan de Hobbemastraat kreeg Groep De Mos bijna een kwart (23,8 procent) van alle stemmen. Die gingen voor driekwart naar Atilla Akyol.
In dit stembureau was een derde (32,9 procent) van alle uitgebrachte stemmen een volmachtstem – waarbij een kiesgerechtigde iemand met zijn of haar stempas laat stemmen. In geen enkel ander stembureau in Nederland werd (procentueel) zo vaak per volmacht gestemd.
Een hoog percentage volmachtstemmen kan een aanwijzing zijn dat er is geronseld of dat er stempassen zijn gekocht. Ook andere stembureaus, waar Akyol goed scoorde, hadden opmerkelijk veel volmachtstemmen. Landelijk wordt zo’n 10 procent van de stemmen per volmacht uitgebracht.
Het aantal volmachtstemmen bij de raadsverkiezingen in Den Haag was in 2018 beduidend hoger dan in steden als Amsterdam of Rotterdam. Een onderzoek naar het afwijkende stemgedrag heeft de gemeente Den Haag niet gedaan, omdat er „geen signalen van ronselen” waren, aldus een woordvoerder. Hij wijst daarnaast op „de cultureel-religieuze motieven die vaak een rol spelen bij de keuze om per volmacht te stemmen.”
Het OM geeft geen commentaar op vragen over de stemfraude. Groep de Mos reageerde vrijdag: „Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen gekocht of geronseld.”
NRC 04.06.2020 De broers Atilla en Erdinç Akyol zouden betrokken zijn bij het ronselen van stemmen voor de Haagse Groep De Mos. Onderzoek van NRC toont een opvallend hoog aantal stemmen per volmacht aan.
Wat is het nieuws?
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 in Den Haag zijn in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratie-achtergrond gekocht voor de lokale partij van Richard de Mos, blijkt uit de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een verdachte in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos.
De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van B en W.
Wie twintig stempassen zou afgeven, kreeg er 150 euro voor, viel te lezen in een e-mail die in handen kwam van NRC. Dit zou volgens een bron bij veel mensen in de Turkse gemeenschap in Den Haag bekend zijn geweest.
„Wie twintig stempassen aan Atilla Akyol of Erdinç Akyol zou afgeven, kreeg er 150 euro voor.” De e-mail die de redactie van NRC in december vorig jaar kreeg, is brisant. Een bron uit de Turkse gemeenschap in Den Haag meldde dat twee hoofdverdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos stemmen hebben gekocht en geronseld voor de lokale politieke partij bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018.
Een week voor de verkiezingen deden de geruchten al de ronde, schreef de bron, die anoniem wil blijven. „Veel mensen in de Turkse gemeenschap in Den Haag weten dit.”
De Turks-Nederlandse broers Erdinç en Atilla Akyol spelen sinds de invallen van de Rijksrecherche in oktober vorig jaar een hoofdrol in het nieuws over de corruptieaffaire. Het duo sponsorde Groep de Mos – als uitbaters van het multiculturele zalencentrum Opera. Samen met de voormalige wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui zijn ze verdachten in het onderzoek dat luistert naar de naam van de oude Fenicische havenstad Tyrus, in het tegenwoordige Libanon.
Eind vorig jaar bleek dat ‘Tyrus’ onder meer draaide om de verlening van twee nachtvergunningen door toenmalig wethouder Richard de Mos aan zalencentrum Opera. De tip die NRC kreeg stelt dat de broers Akyol ook betrokken zijn bij stemfraude bij de raadsverkiezingen in 2018. Die leverden Groep de Mos een flinke overwinning op. Met acht zetels is de partij de grootste fractie in de gemeenteraad.
Jos van Rey
Geruchten over het ronselen van stemmen bij raadsverkiezingen zijn van alle tijden, maar tot veroordelingen komt het in Nederland zelden. De bekendste zaak is die van voormalig wethouder Jos van Rey, uit Roermond. Bij een huiszoeking in zijn woning trof de Rijksrecherche in 2012 een partij stempassen aan. In 2019 bekrachtigde de Hoge Raad zijn veroordeling voor corruptie, maar ook voor „het wederrechtelijk gebruik van stempassen en volmachtbewijzen”.
Op het ronselen van stemmen staat een maand cel, op het omkopen van kiezers zes maanden en op het voorhanden hebben van stempassen om die „wederrechtelijk te gebruiken” twee jaar cel.
Eén bron is geen bron, en dus zocht NRC verder naar aanwijzingen voor het ronselen of kopen van stemmen. En die zijn er, bijvoorbeeld in de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen in 2018.
Atilla Akyol
De Turkse gemeenschap in Den Haag is sterk vertegenwoordigd in de buurten als de Schilderswijk en Transvaal. In het hart van dit gebied, aan de Hobbemastraat, ligt theater De Vaillant, waar in 2018 een stembureau was ingericht. Hier kreeg Groep De Mos bijna een kwart (23,8 procent) van alle stemmen. Uitgerekend Atilla Akyol, die op een steenworp afstand van het stembureau een zaak heeft, incasseerde hier van alle 506 raadskandidaten de meeste stemmen.
Atilla Akyol stond bij de raadsverkiezingen op plek 35 van de kandidatenlijst van Groep de Mos en kreeg in totaal 696 stemmen – bijna allemaal in de Schilderswijk en omgeving. Dat waren er 236 meer dan bij de raadsverkiezingen in 2014, toen hij eveneens lijstduwer en financier van De Mos was.
Uit gegevens van de Kiesraad blijkt nog iets opvallends. In theater De Vaillant, waar Atilla Akyol goede zaken deed, is een extreem hoog percentage volmachtstemmen uitgebracht. Een derde (32,9 procent) van alle geldige stemmen is er niet uitgebracht door de kiesgerechtigde zelf, maar door een gemachtigde.
In geen van de 8.699 Nederlandse stembureaus lieten zo veel kiezers iemand anders stemmen met hun stempas. Ook de zeven andere locaties waar Akyol goed scoorde, staan in de landelijke ‘volmachtentoptwintig’ die NRC heeft opgesteld (zie graphic).
Een hoog percentage stemmen per volmacht kan een aanwijzing zijn dat er met stempassen is gerommeld. Onderzoek hiernaar heeft de gemeente Den Haag, die de top twintig domineert en duidelijk hoger scoort dan bijvoorbeeld Amsterdam en Rotterdam, niet gedaan. Een woordvoerder wijst op „de cultureel-religieuze motieven die vaak een rol spelen bij de keuze om per volmacht te stemmen”. En bovendien, zegt hij: er waren „geen signalen van ronselen”.
Maar de signalen blijken nu – meer dan twee jaar na de verkiezingen – wel degelijk te bestaan, als bijvangst in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos. In een door de Rijksrecherche op 22 november 2018 afgeluisterd gesprek, luisterend naar de naam ‘2005111400.TAP’, zegt Erdinç Akyol onomwonden tegen de voorzitter van de Turks Azerbeidzjaanse Culturele Vereniging in Den Haag, Ilhan Askin: er is betaald voor stemmen voor Groep de Mos.
Akyol vertelt Askin dat hij die bij de raadsverkiezingen heeft „geregeld” voor De Mos. „Andere partijen” hebben volgens Akyol „een financiële vergoeding” hiervoor gekregen, maar met Askin wil Akyol het anders oplossen. Die neemt „een bijzondere positie in” en zal worden beloond met subsidies. Akyol gaat dit voor hem regelen: „Hij [oud-wethouder Rachid Guernaoui, red.] gaat je 100 procent subsidie verstrekken.”
Over de toekenning van deze subsidie is Guernaoui inmiddels gehoord, voor zover bekend als eerste verdachte. Daarbij is „absoluut niets onrechtmatigs gebeurd”, zegt Guernaoui tegen NRC. „Ik heb conform de ambtelijke adviezen besloten.”
Verenigingsvoorzitter Ilhan Askin zegt tegen NRC eveneens van niets te weten. Niemand van zijn vereniging heeft stemmen voor wie dan ook geregeld, zegt Askin. „Ik heb nimmer volmachten opgevraagd of bij volmacht voor wie dan ook gestemd. Tevens heb ik nimmer betalingen ontvangen.”
Een keurige burger
De bron van de verdenkingen, Erdinç Akyol, is nog nergens aan het woord gekomen. Niet over de mogelijke stemfraude en ook niet over zijn – eveneens afgeluisterde – opmerking: „Zowel Richard als Rachid zijn in onze handen”.
Tegenover NRC zegt Akyol hierover: „Die opmerking is vertaald uit het Azerbeidzjaans naar het Turks, en daarna naar het Nederlands. Ik zei ‘dat het onze vrienden zijn’, of zoiets. Door de vertaling krijgt het een andere lading.”
En, vervolgt Akyol: „Ze zeggen ook dat ik stemmen heb geregeld voor mijn broer Atilla. Niet waar, ik was aan de slag om mijn partner te promoten.”
Die partner is Nino Davituliani, vierde op de kandidatenlijst van De Mos. Davituliani, eveneens verdachte in het corruptieonderzoek, was in 2018 goed voor 316 stemmen.
Van de tip die NRC over de stemfraude kreeg, is Akyol niet onder de indruk. „Die Haagse bron die vertelt dat ik stemmen koop, is gewoon heel erg jaloers, omdat wij allemaal succesvol zijn.”
Al met al zit hij er mooi mee. „Ik ben een keurige burger. Een Azerbeidzjaanse Turk die al vijftig jaar in Nederland woont. Heb zelfs keurig mijn dienstplicht gedaan in Nederland.”
‘Stemmen regelen’
Dat de Rijksrecherche aansloeg op het ritselen van stemmen, is niet verwonderlijk. Rechercheurs hoorden op de tap dat Erdinç Akyol diverse organisaties en mensen belde om met hen het aantal stemmen dat zij hadden geregeld voor Groep de Mos te bespreken, gekoppeld aan hun subsidiekansen. In de gesprekken lijkt Akyol druk doende een slaatje te slaan uit het feit dat hij de wethouders kent. Zonder zijn bemiddeling maak je nauwelijks kans bij Groep de Mos, spiegelt hij zijn gesprekspartners voor.
„Je moet stemmen voor ons regelen, maar je hebt dit niet hard gemaakt,” zegt Akyol tegen een organisator van multiculturele ontmoetingen. „Als ik nu naar Groep de Mos ga, gaan ze antwoorden dat jij niets voor hen betekend hebt.”
Tegen een andere Groep de Mos-sympathisant zegt Akyol, aldus een ander tapverslag: „Ik krijg nog geld van je.” De man heeft „maar 38 stemmen geregeld”. Hij doet de man een oplossing aan de hand. „Ik ga subsidie regelen, je gaat 40/50 duizend euro per jaar krijgen.” Daarvan „is de helft mijn geld”, zegt Akyol.
Reacties
Justitie wil niet reageren op vragen over de stemfraude. Ook de advocaat van Richard de Mos laat weten geen commentaar te geven. Groep de Mos publiceerde vrijdag op haar website een reactie. Daarin staat dat Rachid Guernaoui tapverslagen met NRC heeft „gedeeld”. NRC haalde daar „een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen gekocht of geronseld.”
Meer
„Ach, die afgeluisterde telefoontjes”, zegt Erdinç Akyol tegen NRC. „Het is één groot misverstand. In die telefoontjes heb ik maar wat geluld. Ronselen, kopen van stemmen? Welnee man. Lariekoek, gelul.” Hij is nog niet gehoord door de Rijksrecherche, zegt hij. Wel heeft hij oprecht spijt dat zijn woorden Rachid Guernaoui in de problemen hebben gebracht. „Ik heb wat overdreven, en dat heeft hem als wethouder zijn nek gekost. Heel sneu voor Rachid. Die man heeft niets verkeerd gedaan.”
Tijdens zijn opgenomen telefoontjes is Akyol minder flatteus over de ex-wethouder. Over Guernaoui zegt hij volgens een tapverslag: „Die flikker is een Marokkaan”.
Akyol tegen NRC: „Dat ik Marokkaanse flikker gezegd heb is ook een beetje een stopwoordje. Ik bedoel er niks ergs mee.”
Met medewerking van Arlen Poort.
De broers Akyol
De financiers van Groep de Mos kwamen eerder in aanraking met de politie. Zo werd een café dat Erdinç Akyol (Ernst voor zijn Nederlandse vrienden) in de Schilderswijk uitbaatte, in 2015 gesloten wegens illegaal gokken. En in 2018 volgde voor hem een veroordeling tot 50 uur werkstraf en een boete voor het met de dood bedreigen van zijn ex-vriendin. In de woning van Atilla Akyol vond de politie in 2019 een vuurwapen met munitie. Ook was hij verdachte in een onderzoek naar witwassen en illegaal gokken. De broers hebben geen bezwaar dat hun naam voluit genoemd wordt.
Op 1 oktober 2019, ruim zeven maanden geleden, viel de Rijksrecherche bij de toenmalige wethouders binnen. Vervolgens werd door de coalitiepartners VVD, D66 en GroenLinks het vertrouwen in de wethouders opgezegd.
En vanwege deze zwaarbeladen corruptiezaak viel uiteindelijk het Haagse college. Zowel De Mos als Guernaoui zeggen nog steeds helemaal niets fout te hebben gedaan.
AD 05.06.2020
Geen tijdslimiet
Sindsdien hebben zowel De Mos als Guernaoui meerdere malen gepoogd om duidelijkheid te krijgen over de zaak, maar zonder succes. Eerder zei waarnemend burgemeester Johan Remkes de hoop te hebben dat het Openbaar Ministerie (OM) het corruptieonderzoek zo snel mogelijk afrondt.
De Mos zei bij Den Haag FM dat hij een maand geleden minister Grapperhaus een brief heeft geschreven. ‘Ik snap heel goed dat de minister recht aan de trias politica moet doen, maar hij is wel de baas van het OM. Ik heb gezegd: Van politicus tot politicus, van mens tot mens, doe wat aan deze termijn.’
Minister Grapperhaus heeft de brief van De Mos beantwoord, maar niet met het antwoord waar hij op hoopte. ‘De minister heeft gereageerd dat hij daarin niet gaat treden. Ik vind het heel jammer dat de minister niet wil drukken op een tijdslimiet.’
AD 28.05.2020
AD 28.05.2020
Recht op duidelijkheid
De Mos vindt dat hij na ruim zeven maanden onduidelijkheid daar wel recht op heeft. ‘We zijn met veel bombarie binnengekomen. Er is van alles gezegd: volgens het NOS Journaal van 1 oktober is het ‘de grootste corruptiezaak ooit’. De minister was al in januari 2019 op de hoogte dat er een onderzoek naar me liep. Dan is het eigenlijk al politiek gemaakt.’
De ex-wethouder vindt het niet kunnen dat hij na zeven maanden nog steeds niet weet waarvan hij precies wordt verdacht. ‘Als je iemand zo lang afluistert, als je iemand zo lang volgt. Kom dan met iets en dan kan ik mij ook verdedigen’, aldus De Mos.
Het stellen van een termijn
Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid wil het Openbaar Ministerie geen termijn opleggen om duidelijkheid te geven over de Haagse corruptiezaak.
Ex-wethouder Rachid Guernaoui van Groep de Mos/Hart voor Den Haag was al eerder druk bezig met een procedure om een termijn te stellen aan het corruptieonderzoek dat hem en Richard de Mos al maanden boven het hoofd hangt. Volgens Guernaoui duurt het allemaal veel te lang.
‘De verdenking is al een jaar oud. Ze hebben alle tijd gehad om het te onderzoeken en er gebeurt niks’.
Guernaoui werd samen met ex-wethouder Richard de Mos verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Beide mannen moesten wegens de verdenkingen hun positie als wethouder verlaten. Guernaoui vindt nu dat het allemaal lang genoeg heeft geduurd.
‘Het is inmiddels ruim vijf maanden geleden dat ze een inval bij mij thuis hebben gedaan, en sindsdien is het oorverdovend stil bij het ministerie. Het OM reageert niet, dus ik ben bezig met een procedure om een termijn aan het onderzoek te stellen’, vertelt Guernaoui.
AD 15.05.2020
Het zit Richard de Mos niet erg mee !!!
Ondertussen heeft Richard de Mos namelijk wederom een flinke tegenslag moeten incasseren. Ook zijn nieuwe droombaan zag hij in rook opgaan !!
Richard de Mos is namelijk afgewezen als burgemeester van Den Haag. Ook Bert Blase zal niet de nieuwe burgemeester van de Hofstad worden. Dat schrijven de twee in een verklaring. De Mos en Blase solliciteerden beiden openlijk op de functie. ‘In plaats van te kiezen voor openheid en transparantie, kiest de gevestigde orde voor achterkamertjes’, reageert De Mos.
Richard de Mos, fractievoorzitter van Hart voor Den Haag/Groep de Mos en Bert Blase die waarnemend burgemeester in Heerhugowaard is maakten hun sollicitatie zelf bekend. Dat is niet gebruikelijk, maar ze wilden hiermee duidelijk maken dat wat hun betreft de burgemeestersprocedure transparanter moet worden.
Ze zijn allebei op gesprek geweest bij Jaap Smit, de commissaris van de Koning van Zuid-Holland. Smit maakt de eerste selectie en stuurt de ‘geschikte’ kandidaten vervolgens door naar de vertrouwenscommissie. De vertrouwenscommissie, die bestaat uit raadsleden voert vervolgens in het diepste geheim gesprekken met sollicitanten en kiest, samen met de gemeenteraad de nieuwe burgemeester.
‘Black box’
Maar zover zijn De Mos en Blase niet gekomen. Volgens de twee heeft Smit beide kandidaten laten weten dat zij niet tot zijn selectie behoren. ‘De actie van de commissaris illustreert precies de black box die de hele gang van zaken is’, schrijven de twee in een verklaring.
‘Zonder openbaarheid en zonder verantwoording wijst de commissaris kandidaten af die het hem lastig maken. Niemand heeft zicht op dit proces. (…) Den Haag krijgt dus een burgemeester die niet zijn nek heeft uitgestoken door zijn sollicitatie openbaar te maken en die ongetwijfeld afkomstig is van een gevestigde partij.’
De Mos: ‘Het is bizar dat de bekendste en belangrijkste bestuurder van de stad in een schrale partijpolitieke tombola wordt verkozen, in het geheim en achter gesloten deuren. In plaats van te kiezen voor openheid en transparantie, waarbij kandidaten op campagne gaan en in debat gaan met elkaar en met de stad, blijft de gevestigde orde kiezen voor achterkamertjes, de banencarrousel en sferen der geheimzinnigheid uit een achterhaald en ondemocratisch systeem.’
Onder andere Richard de Mos wilde de nieuwe burgemeester worden van Den Haag. Nogal opmerkelijk voor een politicus die verdacht wordt van ambtelijke corruptie en schending van het ambtsgeheim.
Telegraaf 12.03.2020
,,Mensen zien mij graag als hun burgemeester.”, aldus Richard de Mos
Het corruptieonderzoek op het Haagse stadhuis zou al in 2018 zijn begonnen. Tot in elk geval 11 juli 2019 had justitie in eerste instantie slechts één Haagse wethouder, op de korrel. Vermoedelijk de inmiddels ex-wethouder Richard de Mos. Dit alles bleek althans uit de mails en documenten die Omroep West heeft gekregen over de Haagse zaak door een beroep te doen op de Wet openbaarheid van bestuur(Wob).
Telegraaf 28.02.2020
Nachtvergunningen
Wel wordt duidelijk dat het onderzoek onder andere zou gaan om het verlenen van vijf nachtvergunningen voor horecabedrijven, waaronder aan zalencentrum Opera. Het zalencentrum zou ook hebben geprofiteerd van subsidies. Dat is volgens het OM verdacht, omdat Opera donateur is van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Naast de twee ex-wethouders is ook Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani verdachte in de zaak. Alle drie ontkennen iets fout te hebben gedaan.
Den HaagFM 29.05.2020Nadat bekend is geworden dat Utrechter Jan van Zanen wordt voorgedragen als nieuwe burgemeester van Den Haag sprak presentator Rob Kemperman met Richard de Mos van Hart voor Den Haag/ Groep de Mos. Een gesprek over Van Zanen en de ambities van Richard zelf.
Als het aan Hart voor Den Haag/ Groep de Mos fractievoorzitter Richard de Mos ligt dan gaat de nieuwe burgemeester, Jan van Zanen, vanaf 1 juli snel de stad ontdekken. “Hij moet de wijken in en de verschillen en achtergronden van Den Haag leren kennen. Van Duindorp tot de Schilderswijk”, zo stelt Richard in Rob’s Tussendoortje op Den Haag FM. De Mos is te spreken over de kwaliteiten van Van Zanen. “Ik moet wel zeggen dat het een man is met ruime ervaring, dat is goed voor de stad. Maar hij moet zich wel gaan bewijzen, hij moet laten zien dat ie groen-geel bloed heeft.”
Dat Jan overstapt vanuit Utrecht snapt Richard wel. “Als je in Utrecht verlengd en je krijgt Den Haag op een presenteerblaadje dan is de overgang snel gemaakt als je die kans krijgt. Den Haag is natuurlijk een mooiere stad.” In Utrecht vindt men het jammer om hun burgervader te zien vertrekken. “Ik heb meerdere reactie vernomen vanuit Utrecht dat mensen het jammer vinden. Dat is een goed teken, want als de vlag uit gaat bij een vertrek dan heeft iemand het niet goed gedaan. Bij Van Zanen is het wel zo dat Utrechters zeggen dat het ons burgemeester is geweest. We hopen dat we over een aantal jaren hetzelfde kunnen zeggen in Den Haag, dan heeft ie het goed gedaan.”
Op Den Haag FM spreekt De Mos de hoop uit dat ‘Jan van de gemeente’, zoals hij in Utrecht genoemd wordt, ook in Den Haag benaderbaar blijft. Ook in de raadszaal: “Benaderbaar en iemand die de raad met een vleugje humor kan voorzitten en dat hij samen met de raad en het college de stad verder vooruit wil helpen.”
Eigen ambities De Mos
Op de dag dat we Richard spreken, 29 mei 2020, is het exact twee jaar terug dat hij als onderhandelaar het coalitieakkoord van Hart voor Den Haag/ Groep de Mos, VVD, D66 en GroenLinks presenteerde, maar de oud-wethouder denkt daar niet met veel weemoed aan terug. “Het is jammer dat we niet meer in het stadsbestuur zitten. Dat is vooral jammer voor Den Haag. Ik ben een man van vooruitkijken. Over twee jaar zijn er weer verkiezingen en dan willen we weer de grootste worden en weer terugkomen in het stadsbestuur.”
Vooruitkijken lijkt het mantra van De Mos te zijn, er komt een boek aan en in het AD liet hij doorschemeren dat ook de landelijke politiek naar hem lonkt. “Een aantal partijen heeft bij me geïnformeerd. Ik ben nu aan het kijken of er een mogelijkheid is. Al heeft de lokale politiek prioriteit, maar het zou kunnen dat ik landelijk iets ga doen.” Zelf verwacht hij dat het niet moeilijk zal zijn om het werken in de landelijke en lokale politiek te gaan combineren. “Ik heb het twee jaar op een hele goede manier kunnen doen als Kamerlid en raadslid. Het was een combinatie die mij goed lag en het kon elkaar versterken.”
Een wethouderspost zou die combinatie kunnen bemoeilijken, al heeft De Mos nog niet de knoop doorgehakt of hij opnieuw wethouder zou willen worden. “Ik zeg nooit nooit. In de politiek is niks zeker. Wethouder worden is geen doel op zich. Het gaat erom dat de partij weer bestuurt straks.” De Mos wilde nog niet zeggen welke partijen contact met hem hebben opgenomen. “Ik heb met meerdere partijen contact. In de zomer wil ik een goede keuze gaan maken of ik het doe of niet. Als ik meedoe met verkiezingen dan moet het wel een succesformule worden.” Dat betekent niet dat kleine partijen zijn uitgesloten. “Het is niet zo dat kleine partijen geen invloed kunnen uitoefenen natuurlijk.”
AD 28.05.2020 Na zijn val als wethouder heeft Richard de Mos meer power dan ooit, zegt hij. Hij schrijft een boek en denkt na over een positie in het parlement. ,,Veel mensen in Nederland vinden dat ik ballen heb.’’
Acht maanden geleden viel de rijksrecherche uw huis en uw werkkamer op het stadhuis binnen. U wordt verdacht van corruptie bij de afgifte van nachtvergunningen.
Hoe gaat het nu met u?
,,Het gaat heel goed met me. Ik zit vol ambitie, werklust en power. De oude Richard de Mos is gewoon weer terug. En de coronatijd heb ik benut door thuis veel te werken. Ik ben een boek aan het schrijven, over de opkomst van Groep de Mos, over de inval begin oktober door de rijksrecherche.
Ik heb veel te vertellen. Het is een boek dat me is overkomen. Terugblikken en vooral vooruitblikken. Met een duidelijke keuze voor hoe ik wil leven: je kan ervoor kiezen om aandacht te geven aan wat je hebt verloren of aan wat je nog hebt en in de toekomst nog zult krijgen. Ik kies voor dat laatste.’’
Een boek over uw val als wethouder?
,,En over de wederopstanding, dat moet er nadrukkelijk wel bij. Ik denk dat mensen het erg interessant zullen vinden, omdat ze het verhaal nu ook een keer volledig van mijn kant kunnen horen.
Dat begint bij de opkomst van mijn partij, de invallen en het opstaan tot aan het mezelf hervinden. Ik heb nu op mijn laptopje 119 pagina’s getikt. En ik ben nog lang niet klaar. Ik mik op de kerst, als mooi boek voor onder de kerstboom. Het is ook een verhaal dat persoonlijk is. Over de mens Richard de Mos.’’
Het is de dag waarop de nieuwe burgemeester van Den Haag bekend wordt gemaakt. U heeft gesolliciteerd, maar krijgt de baan niet.
Hoe voelt u zich daaronder?
,,Het gaat niet om de persoon Richard de Mos, maar dat ik niet de burgemeester geworden ben, is jammer voor de stad. Ik ben er wel vol voor gegaan. En ik denk dat ik als burgemeester de stad zeker meer elan had kunnen geven. Mijn grote voorbeeld is burgemeester Aboutaleb van Rotterdam, met zijn Rotterdam-first-gedachte. Hij heeft Rotterdam op de kaart gezet. Voor het arme Rotterdam-Zuid heeft het rijk de geldkraan opengedraaid. Den Haag Zuidwest, qua problematiek gelijk, moet het doen met een schijntje.’’
U hebt na de inval door de Rijksrecherche en uw val als wethouder in een donker gat gezeten?
,,Kort. Twee weken zat ik in zak en as. Ik ben een heel emotionele man. Natuurlijk heb ik gehuild. Ik heb het waardeloos gevonden voor de stad. Onze bestuursstijl zorgde voor een goede vibe. Vanaf het moment dat ik, op 14 oktober, bij Jeroen Pauw aan tafel zat, heb ik tegen mezelf gezegd ‘nu moet die rug recht en je kop omhoog’.
Later heb ik mijn positiviteit hervonden. Ik zie veel opties. Ook buiten de politiek. Misschien begin ik wel ooit een goed restaurant of ga ik terug voor de klas. Met een heel fijn gezinsleven ben ik een blij man. Ik heb weer het gevoel dat niemand mij afhoudt van mijn koers. En mijn koers is: positief. Ik laat me niet door het OM daarvan weerhouden.’’
Voetstuk
U bent een politiek icoon geweest en u viel na de inval door de Rijksrecherche van uw voetstuk.
Gaat u in uw boek excuus aanbieden aan de stad?
,,Ik zou niet weten waar ik excuus voor moet aanbieden. Ik bracht vernieuwende ombudspolitiek, wilde in mijn enthousiasme daarbij misschien te snel, maar ik heb geen strafbare feiten gepleegd.
Misschien moet het OM excuses maken, de stad mist nu veel mooi beleid, de grootste partij is uit de coalitie gewipt. En icoon geweest? We zijn nog steeds de grootste en het merk De Mos is springlevend. Ik word ook gevraagd door diverse landelijke partijen of ik in 2021 landelijk wat wil.”
Ik ben een mens. Ik ben misschien niet altijd even handig geweest. Maar ik heb mezelf nooit verrijkt, aldus Richard de Mos.
Ze willen u op hun kieslijst voor de Tweede Kamer, al zal u tegen die tijd misschien een strafblad hebben?
,,Ja, maar ikzelf ben ik er heilig van overtuigd dat justitie de zaak seponeert. Ik ben een mens. Ik ben misschien niet altijd even handig geweest. Maar ik heb mezelf nooit verrijkt. Iedere euro die we ophaalden is naar de partij gegaan. Ik ben geen corrupte klootzak.’’
Dan boos: ,,Het is een schande dat ik acht maanden na de inval door de Rijksrecherche nog steeds niet gehoord ben, en er geen tenlastelegging ligt.’’
Partijen
Welke partijen hebben u eigenlijk gepolst voor de Tweede Kamer? Forum voor Democratie? Code Oranje, de beweging van waarnemend burgemeester van Heerhugowaard Bert Blase? De nieuwe Partij voor de Toekomst van Henk Krol, uiteraard? ,,Ik ga er niks over zeggen. Ik heb het in overweging. Het sterkt mij in mijn gedachte dat ik er nog steeds toe doe.
De ombudspolitiek is ook voor hen interessant. Traditionele partijen denken in termen van liberaal, sociaaldemocratisch, christen-conservatief. Ik denk dat die tijd van politiek bedrijven voorbij is. Je moet gewoon problemen signaleren en die oplossen. Doen wat goed is voor Nederland.’’
Wanneer hakt u de knoop door?
,,In de zomer. De zomer wordt voor mij een spannende tijd. Dat merk je misschien ook wel, ik zit boordevol energie en positiviteit. Ik zeg niet dat ik het doe. Het is geen sinecure om naar de Tweede Kamer te gaan. En mijn drijfveer voor 2022 ligt natuurlijk hier. Ik wil met Hart voor Den Haag de grootste worden en weer gaan besturen.’’
Wat wenst u de stad voor burgemeester toe?
,,Een scherpe onderhandelaar. Een burgemeester die denkt in ‘wat kan wel’, niet in ‘wat kan niet’. En ook een burgemeester die Den Haag op de kaart zet, die verbindt en de economie aanjaagt. Een vleugje De Mos, dus.”
OmroepWest 17.05.2020 Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid wil het Openbaar Ministerie geen termijn opleggen om duidelijkheid te geven over de Haagse corruptiezaak.
Ex-wethouder Richard de Mos (Hart voor Den Haag/Groep de Mos) heeft de minister een brief geschreven met daarin de oproep om een termijn vast te stellen voor de corruptiezaak waarin hij en zijn ex-collega Rachid Guernaoui verdachten zijn, maar de minister wilde daar niet in mee. Dat zei De Mos in het politieke radioprogramma Spuigasten op Den Haag FM.
In de Haagse corruptiezaak worden de ex-wethouders De Mos en Guernaoui verdacht van ambtelijke corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Op 1 oktober, ruim zeven maanden geleden, viel de Rijksrecherche bij de toenmalige wethouders binnen.
Vervolgens werd door de coalitiepartners VVD, D66 en GroenLinks het vertrouwen in de wethouders opgezegd, waardoor het college viel. Sindsdien hebben zowel De Mos als Guernaoui meerdere malen gepoogd om duidelijkheid te krijgen over de zaak, maar zonder succes. Eerder zei waarnemend burgemeester Johan Remkes de hoop te hebben dat het Openbaar Ministerie (OM) het corruptieonderzoek zo snel mogelijk afrondt.
Geen tijdslimiet
De Mos zei bij Den Haag FM dat hij een maand geleden minister Grapperhaus een brief heeft geschreven. ‘Ik snap heel goed dat de minister recht aan de trias politica moet doen, maar hij is wel de baas van het OM. Ik heb gezegd: Van politicus tot politicus, van mens tot mens, doe wat aan deze termijn.’
Minister Grapperhaus heeft de brief van De Mos beantwoord, maar niet met het antwoord waar hij op hoopte. ‘De minister heeft gereageerd dat hij daarin niet gaat treden. Ik vind het heel jammer dat de minister niet wil drukken op een tijdslimiet.’
Recht op duidelijkheid
De Mos vindt dat hij na ruim zeven maanden onduidelijkheid daar wel recht op heeft. ‘We zijn met veel bombarie binnengekomen. Er is van alles gezegd: volgens het NOS Journaal van 1 oktober is het ‘de grootste corruptiezaak ooit’. De minister was al in januari 2019 op de hoogte dat er een onderzoek naar me liep. Dan is het eigenlijk al politiek gemaakt.’
De ex-wethouder vindt het niet kunnen dat hij na zeven maanden nog steeds niet weet waarvan hij precies wordt verdacht. ‘Als je iemand zo lang afluistert, als je iemand zo lang volgt. Kom dan met iets en dan kan ik mij ook verdedigen’, aldus De Mos.
DenHaagFM 17.05.2020 Minister Ferd Grapperhaus (CDA) van Justitie en Veiligheid wil het Openbaar Ministerie geen termijn opleggen om duidelijkheid te geven over de Haagse corruptiezaak.
Ex-wethouder Richard de Mos (Hart voor Den Haag/Groep de Mos) heeft de minister een brief geschreven met daarin de oproep om een termijn vast te stellen voor de corruptiezaak waarin hij en zijn ex-collega Rachid Guernaoui verdachten zijn, maar de minister wilde daar niet in mee, zo zei De Mos in het politieke radioprogramma Spuigasten op Den Haag FM.
In de Haagse corruptiezaak worden de ex-wethouders De Mos en Guernaoui verdacht van ambtelijke corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Op 1 oktober, ruim zeven maanden geleden, viel de Rijksrecherche bij de toenmalige wethouders binnen. Vervolgens werd door de coalitiepartners VVD, D66 en GroenLinks het vertrouwen in de wethouders opgezegd, waardoor het college viel.
Sindsdien hebben zowel De Mos als Guernaoui meerdere malen gepoogd om duidelijkheid te krijgen over de zaak, maar zonder succes. Eerder zei waarnemend burgemeester Johan Remkes de hoop te hebben dat het Openbaar Ministerie (OM) het corruptieonderzoek zo snel mogelijk afrondt.
De ex-wethouder zei dat hij een maand geleden minister Grapperhaus een brief heeft geschreven. De Mos: “Ik snap heel goed dat de minister de trias politica moet recht doen, maar hij is wel de baas van het OM. Ik heb gezegd: ‘Van politicus tot politicus, van mens tot mens, doe wat aan deze termijn’.”
Minister Grapperhaus heeft de brief van De Mos beantwoord, maar niet met het antwoord waar hij op hoopte. “De minister heeft gereageerd dat hij daarin niet gaat treden. Ik vind het heel jammer dat de minister niet wil drukken op een tijdslimiet.”
De Mos vindt dat hij na ruim zeven maanden onduidelijkheid daar wel recht op heeft. “We zijn met veel bombarie binnengekomen. Er is van alles gezegd: volgens het NOS Journaal van 1 oktober is het ‘de grootste corruptiezaak ooit’. De minister was al in januari 2019 op de hoogte dat er een onderzoek naar me liep. Dan is het eigenlijk al politiek gemaakt.”
De ex-wethouder vindt het niet kunnen dat hij na zeven maanden nog steeds niet weet waarvan hij precies wordt verdacht. “Als je iemand zo lang afluistert, als je iemand zo lang volgt. Kom dan met iets en dan kan ik mij ook verdedigen”, aldus De Mos.
De Haagse gemeenteraaddebatteerde woensdag 06.05.2020 tot laat in de avond voor het eerst over het vertrek van topambtenaar Henk Harms, die de integriteitsregels overtrad rond de bouw van cultuurpaleis Amare.
Burgemeester Remkes kreeg in het eerste Debat over de affaire-Amareop zijn falie van zowel oppositie- als coalitiepartijen in de Haagse raad, omdat hij weigert meer openheid te geven over het integriteitsonderzoek naar vertrekkend bouwambtenaar Henk Harms.
AD 15.05.2020
AD 15.05.2020
Geheim
Het integriteitsdossier waarin staat hoe een vertrokken Haagse topambtenaar te werk ging blijft geheim. Openbaarmaking zou volgens het college een inbreuk zijn op de persoonlijke levenssfeer van de ambtenaar.
Het dossier rond het verplichte vertrek van topambtenaar Henk Harms, die blunderde bij de bouw van cultuurpaleis Amare, wordt geheel in lijn met zijn manier van werken weggesjoemeld. Ondanks hevige protesten in de raadsvergadering wordt er niets openbaar.
AD 07.05.2020
Nog geen half jaar nadat de waarnemend burgemeester de raad de les las omdat die niet scherp genoeg zou zijn op integriteitskwesties, kreeg hij dit verwijt als een boemerang terug.
Want waarom deed hij pas onderzoek naar akkoordjes met bouwbedrijf VolkerWessels nadat NRC Handelsblad berichtte dat deze leken op ontoelaatbare bevoordeling van de bouwer?
,,We moesten wel onderzoek doen, want een moedige ambtenaar meldde dit bij haar leidinggevende”, aldus waarnemend burgemeester Remkes.
Bovendien ging hij in op uitnodigingen van bouwer Volker Wessels om wedstrijden van Feyenoord vanuit een skybox te bekijken. ‘Onaanvaardbaar’, aldus burgemeester Johan Remkes. ‘Dat zien concurrenten en zo ontstaat een beeld van afhankelijkheid en bevoordeling.’
Afscheid genomen
Afgelopen vrijdag maakte de waarnemend burgemeester bekend dat de ambtenaar ‘in goed overleg’ en met een regeling vertrekt bij de gemeente. Ook van een externe medewerker is afscheid genomen vanwege de kwestie. NRC Handelsblad berichtte dat de eerste de bouwer van het cultuurpaleis Amare zou hebben bevoordeeld.
Zo zou onder diens verantwoordelijkheid de kosten hebben kunnen oplopen. Ook zou hij om Volker Wessels tegemoet te komen, dat bedrijf willen laten bouwen op de plek van de Kerk van de Heilige Martelaren van Gorcum aan het Stadhoudersplantsoen.
Revis verklaarde vandaag tijdens een uren durend debat in het Haagse stadhuis dat er geen sprake is van extra kosten die de gemeente ophoestte zonder dat de raad daarvan weet.
Hij deelde namelijk zelf al in rapportages over het Spuikwartier mee dat de gemeente de bouwer anderhalf miljoen euro moet betalen omdat de bouwplaats van een van de nieuwe torens naast het cultuurpaleis niet op tijd kan worden opgeleverd.
Dit heeft weer te maken met een vertraging bij de bouw van Amare. Overigens zei hij ook dat dit bedrag nog lager kan uitvallen omdat ook de bouw van de toren is vertraagd.
Telegraaf 19.05.2020
Gevraagd
De wethouder ontkende met stelligheid dat de gemeente heeft toegezegd dat bouwer Volker Wessels mag bouwen op de plek van de kerk. De bouwer zou daarom wel een paar keer hebben gevraagd. Maar volgens Revis is er straks sprake van een openbare inschrijving. Iedereen die er wil bouwen, mag zich melden.
Veel partijen in de gemeenteraad maken zich grote zorgen over de kwestie, zo bleek ook tijdens het debat. ‘Er is sprake van een patroon van mismanagement’, aldus Peter Bos van de Haagse Stadspartij.
Hij pleitte ook voor onderzoek naar andere dossiers waarbij de ambtenaar was betrokken. Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag sprak van een ‘ongekende veenbrand’. En Bülent Aydin van de PvdA: ‘Dit geeft geen fraai beeld van de stad die toch al onder een vergrootglas ligt.’
Positie in gevaar
De partijen wilden ook weten of er iets mis is binnen de gemeentelijke organisatie. Enkele fracties lieten zelfs duidelijk doorschemeren dat de positie van Revis in gevaar kon komen.
‘U bent niet boven iedere twijfel verheven. Vandaar dat u beter de eer aan uzelf kan houden’, aldus Sebastiaan Kruis (PVV). De Islam Democraten gingen nog verder. Die zeiden afgelopen week per Tweet het vertrouwen in het hele college op.
Waarnemend burgemeester Remkes vertelde dat midden september vorig jaar signalen binnenkwamen over de betreffende ambtenaar. Die kwamen terecht bij de directeur van de dienst en integriteitscoördinator van de gemeente.
Na gesprekken werd een onafhankelijk onderzoek ingesteld en werd juridisch advies ingewonnen. Uiteindelijk was dus de conclusie dat de gedragscode was overschreden en dat hij moest vertrekken. De waarnemend burgemeester benadrukte ook geen sprake was van valsheid in geschifte.
Systemen
Volgens hem toont de gang van zaken aan dat de systemen binnen de gemeente die in werking moeten treden bij bewust fout gedrag van ambtenaren, inderdaad werken. Maar dat er nog wel meer moet gebeuren om integriteit binnen het ambtelijke apparaat te bevorderen.
Daarom is het ook nodig om bijvoorbeeld meer deskundige ambtenaren in dienst te nemen. Zodat de gemeente ‘wat steviger in de schoenen staat’ bij onderhandelingen met onder meer grote bouwers.
Revis verklaarde dat hij – zeker omdat hij vanwege zijn portefeuille bouwen – zich altijd bewust is van de risico’s op het gebied van integriteit. Daarom spreekt hij nooit in z’n eentje met bouwers af.
En sluit hij nooit deals in tijdens van drank doordrenkte bijeenkomsten in bovenkamertjes van cafés. ‘Dat gebeurt gewoon in mijn werkkamer met een kopje koffie.’
AD 06.05.2020
Telegraaf 05.05.2020
Spoeddebat
De Haagse gemeenteraad is geschokt door de uitkomsten van het onderzoek. Oppositiepartijen SP, Haagse Stadspartij, Nida en Hart voor Den Haag/Groep de Mos willen een Spoeddebat.
Integriteitskwesties blijven het IJspaleis teisteren. Ontluisterende passage (draadje): “Hoffmann onderzocht onder meer de mogelijke toezegging van een bouwlocatie aan VolkerWessels – zonder aanbesteding en achter de rug van de gemeenteraad om.” https://t.co/unVB3MsT8111:53 – 1 mei. 2020Andere Tweets van Lesley Arp bekijken
Pieter Grinwis van de ChristenUnie/SGP vindt het goed dat burgemeester Remkes ‘doorpakt’. Grinwis: ‘Het is nu wel zaak niet alleen schoon schip te maken in ambtelijk en bestuurlijk Den Haag, maar ook recht te doen aan bewoners en bedrijven die nadeel hebben ondervonden van ‘het toevoegen van passages aan verslagen’, reageert hij.
Voor de bus gooien
Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag/Groep de Mos wijst met de beschuldigende vinger naar wethouder Boudewijn Revis (VVD). Revis is verantwoordelijk voor de bouw van Amare. Sluijs: ‘Het college kan een topambtenaar slachtofferen, maar wie is er politiek verantwoordelijk? Het heeft er alle schijn van dat wethouder Revis zijn handen schoon wil houden en zijn eigen topambtenaar voor de bus gooit.’
Het onderzoek naar de Haagse topambtenaar die niet integer zou hebben gehandeld moet op tafel komen. Hart voor Den Haag/Groep de Mos in de gemeenteraad doet hiervoor een Wob-verzoek (beroep op de Wet openbaarheid van bestuur). Hierdoor kunnen zij de stukken inzien.
Het college van burgemeester en wethouders weigert het onderzoek openbaar te maken omdat dit de privacy van de betrokken ambtenaar zou schaden.
AD 27.05.2020
Aangifte
Hart voor Den Haag, de grootste partij van de stad, heeft dinsdag 26.05.2020aangifte gedaan tegen een topambtenaar en tegen het Haagse stadsbestuur. De partij vermoedt vuil spel rond een onderzoek naar integriteit.
Volgens de partij is er in de kwestie rond de ambtenaar sprake van valsheid in geschrifte. En maakt het college er te weinig werk van. ,,Als het stadsbestuur weigert om aangifte te doen van strafbare zaken, dan doen wij dat”, zegt raadslid Ralf Sluijs.
Actualisering dekkingsbesluit en verwacht resultaat bedrijfsexploitatie Amare
De raad spreekt over het actualisering dekkingsbesluit en verwacht resultaat bedrijfsexploitatie Amare(externe link). Sinds december 2016 wordt de gemeenteraad elk kwartaal geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot de ontwikkelingen binnen de gebiedsontwikkeling Spuikwartier. Gezien de ontwikkelingen in het gebied en de fase waarin de bouw van Amare op dit moment verkeert, heeft de raad besloten eens per halfjaar een rapportage te willen ontvangen over de stand van zaken met betrekking tot de nieuwbouw van Amare.
De gemeente maakt van het Spuikwartier een bruisend gebied met veel afwisseling. Amare is daarin het nieuwe culturele hart van de stad. Het vernieuwde Spuiplein wordt een aantrekkelijke centrale ontmoetingsplaats en ook komen er honderden nieuwe woningen.
Er is nog discussie blijven liggen over zes ton aan extra facturen die VolkerWessels wil indienen. De raad is er dan ook nog niet klaar mee, 27 mei 2020 is er een nieuw debat.
OmroepWest 27.05.2020 Het is nog niet zeker of het Haagse cultuurcomplex Amare langdurig kan rekenen op extra financiële steun van de gemeente om het exploitatietekort aan te vullen.
De VVD, de grootste coalitiepartij, voelt daar niets voor. ‘Er zal eens een einde moeten komen aan de subsidiestroom. Want daar loopt de gemeente op leeg’, aldus raadslid Det Regts.
De liberalen presenteerden woensdag tijdens een debat over onder meer de exploitatie van Amare een heel eigen voorstel om de tekorten aan te vullen. In vijf jaar moet het nieuwe cultuurcomplex in plaats van de geplande 300.000 bezoekers maar liefst 600.000 mensen per jaar gaan trekken.
Volgens Regts moet dat makkelijk mogelijk zijn. De huidige prognoses zijn veel te laag, stelt zij. Meer bezoekers, leveren meer inkomsten op en dus zou er dan minder geld nodig zijn van de gemeente, is de redenering.
In een commissievergadering verklaarde het raadslid woensdag dat TivoliVredenburg in Utrecht jaarlijks een miljoen mensen ontvangt. Het Concertgebouw in Amsterdam trekt 700.000 mensen en De Doelen in Rotterdam 450.000.
‘Ik viel van mijn stoel’, aldus Regts daarom over schattingen dat het nieuwe Haagse cultuurcentrum in aanbouw in de toekomst slechts 300.000 bezoekers zou krijgen. ‘Amare is totaal niet bezig met een grotere verdiencapaciteit. Dat stuit me tegen de borst.’ Daarom vindt zij haar 600.000 gewenste mensen ‘geen onredelijke eis’.
Groter gat
Recent werd bekend dat de jaarlijkse exploitatie van het nieuwe onderkomen van onder meer het Koninklijk Conservatorium, Nederlands Dans Theater, het Residentie Orkest een groter gat vertoont dan aanvankelijk gedacht. In 2017 werd nog gedacht dat de bedrijfsvoering jaarlijks een tekort zou kennen van 2,1 miljoen.
Nu is berekend dat dit jaarlijks 2,7 miljoen wordt. Daarvoor is een aantal redenen. Zo is het gebouw in de praktijk veel groter geworden dan het ontwerp. Ook komt er geen beweegbare vloer in de grote zaal, zodat die minder makkelijk is te verhuren voor commerciële activiteiten. Verder speelt mee dat de gemeente fors bijdraagt aan de huisvesting van het Koninklijk Conservatorium in het gebouw.
Wethouder Robert Van Asten (D66, cultuur) verklaarde begin april dat hij dat tekort de eerste vijf jaar wil opvangen met incidenteel geld. Daarna gaat het totale budget voor kunst en cultuur van de gemeente omhoog.
Keihard
De grootste coalitiepartij kan leven met de tijdelijke oplossing. Maar na die vijf jaar moet er geen extra geld meer naar Amare, vindt Regts. ‘Dan moet het afgelopen zijn. Het moet echt mogelijk zijn om in dat gebouw meer mensen te trekken als ze er keihard aan trekken.’
Het voorstel van de VVD leidde tot verbazing bij andere partijen in de raad en het college. Volgens Pieter Grinwis (ChristenUnie/SGP) is er bij de liberalen sprake van ‘wensdenken’ en het ‘uitdelen van gratis champagne’.
Arjen Dubbelaar van Hart voor Den Haag: ‘Dit is een onredelijke wens. Er zijn uitgebreide analyses gemaakt van de mogelijke bezoekersaantallen.’ En zijn collega Robert Barker van de Partij voor de Dieren: ‘Dit is onzin. Dit gaat nooit gebeuren.’
Onderkant
Wethouder Van Asten erkende dat de 300.000 bezoekers ‘de onderkant van de benadering’ is. ‘Hopelijk kunnen we dat opkrikken.’ Maar volgens hem betekent het niet dat als er meer mensen naar voorstellingen komen, de gemeentelijke bijdrage omlaag gaat.
De extra inkomsten gaan dan namelijk naar de individuele instellingen die gebruik maken van Amare en kunnen niet worden gebruikt voor het exploitatietekort, staat in de huurcontracten.
Tijdens het debat bleek ook nog eens hoe de bouw van het complex en de kosten daarvan leidt tot irritatie in de politiek en daarbuiten. De tegenstanders, verenigd in SOS Den Haag, spraken van ‘een beerput’.
Zij pleitten voor het uitstellen van de beslissing om het exploitatietekort aan te vullen tot er een nieuwe burgemeester is. ‘Wees waakzaam. Daar hebben we recht op’, aldus inspreker Joop ten Velden.
Megalomane, bodemloze put
Ook bij een flink deel van de oppositie in de raad leeft grote onvrede. ‘Dit gebouw is een megalomane, bodemloze put’, sprak Barker van de Partij voor de Dieren. ‘Woorden schieten tekort. Toekomstige generaties gaan hiervoor bloeden.’
In de coalitie is de VVD niet de enige kritische partij. GroenLinks-raadslid Mariëlle Vavier zei bijvoorbeeld grote zorgen te hebben over de gevolgen voor andere instellingen, nu Amare zoveel geld krijgt. ‘Hoe zorgen we ervoor dat dit geen financieel blok aan ons been wordt?’
Verantwoord
Maar volgens Van Asten is dat niet het geval. Hij vindt de financiering verantwoord. Door het hele budget voor cultuur te verhogen, kan het complex extra geld krijgen, zonder dat de andere instellingen daarvan de dupe worden.
Zijn collega Boudewijn Revis (VVD, stadsontwikkeling) zei ook nog steeds voluit achter het besluit te staan om het te bouwen. ‘Dit vergoot de aantrekkingskracht van het centrum van Den Haag.’
Tijdens de volgende gemeenteraadsvergadering moet duidelijk worden of de VVD volhardt in de kritiek op het extra geld voor het cultuurcomplex.
AD 26.05.2020 Hart voor Den Haag, de grootste partij van de stad, heeft vanmorgen aangifte gedaan tegen een topambtenaar en tegen het Haagse stadsbestuur. De partij vermoedt vuil spel rond een onderzoek naar integriteit.
Volgens de partij is er in de kwestie rond de ambtenaar sprake van valsheid in geschrifte. En maakt het college er te weinig werk van. ,,Als het stadsbestuur weigert om aangifte te doen van strafbare zaken, dan doen wij dat”, zegt raadslid Ralf Sluijs.
Afgelopen najaar liet het Haagse college na een interne melding onderzoek doen naar de topambtenaar die onder meer de bouw van cultuurpaleis Amare onder zich had. Uit het onderzoek bleek dat de man op meerdere vlakken ‘niet-transparant’ heeft gehandeld en de gedragscode heeft geschonden. Onder meer door passages aan gespreksverslagen toe te voegen.
Kopzorgen
Maar in een groot artikel schetste NRC Handelsblad een heftiger beeld van de Haagse topambtenaar. Zo zou hij dubieuze financiële afspraken hebben gemaakt met projectontwikkelaars als VolkerWessels . ‘Zij werden er beter van en de ambtenaar bespaarde zijn wethouder kopzorgen’, zo omschreef de krant de praktijk van de directeur.
Raadslid Ralf Sluis van Hart voor Den Haag vermoedt nu dat de topambtenaar in opdracht van een wethouder heeft gehandeld en daarna ‘onder de bus is gegooid’. ,,Wij vragen ons af of het college zwijggeld heeft betaald aan de ambtenaar. Hij was de schaduw van de wethouder, die volgens NRC ook op de hoogte was van de schimmige afspraken.”
Pijnlijk
Sluijs vindt niet dat hij zijn partij wel erg ver gaat door aangifte te doen tegen een ambtenaar. ,,Sterker, dat is onze plicht als het college niets doet.” Het stadsbestuur heeft het in deze kwestie overigens nooit over strafbare feiten gehad.
Hart voor Den Haag is zelf ook nog verwikkeld in een pijnlijke affaire. Nog altijd worden de twee ex-wethouders van de partij verdacht van corruptie en schending van het ambtsgeheim. Ook een raadslid van de partij is als verdachte aangemerkt.
OmroepWest 26.05.2020 Hart voor Den Haag/Groep de Mos heeft dinsdagochtend aangifte gedaan tegen het Haagse college van burgemeester en wethouders en een vertrokken topambtenaar die niet integer zou hebben gehandeld. De ambtenaar was verantwoordelijk voor de bouw van cultuurcomplex Amare op het Spuiplein. De topambtenaar is inmiddels ‘in goed overleg’ vertrokken bij de gemeente.
Volgens Hart voor Den Haag-raadslid Ralf Sluijs is er op het stadhuis sprake geweest van valsheid in geschrifte en het lekken van vertrouwelijke informatie. Ook zegt hij dat het college een aangifteplicht heeft, maar deze plicht niet uitvoert. Sluijs: ‘Wij hebben altijd gezegd: als het college geen aangifte doet, dan doen wij het.’
Het college is afgelopen najaar een onderzoek begonnen tegen de topambtenaar na een integriteitsmelding. Uit dat onderzoek is gebleken dat de ambtenaar ‘de gedragscode heeft overtreden’ en hij zou op meerdere vlakken ‘niet transparant hebben gehandeld’, bijvoorbeeld door het toevoegen van passages aan gespreksverslagen.
Daarom is de topambtenaar vertrokken bij de gemeente Den Haag. Meer wilde het college niet kwijt over de kwestie en het weigerde – ondanks aandringen van de voltallige oppositie – om het onderzoek openbaar te maken.
Schimmige deals
Maar NRC Handelsblad wist meer details te melden. Zo zou de topambtenaar volgens de krant dubieuze financiële toezeggingen hebben gedaan aan bouwer Volker Wessels, die Amare ontwikkelt. Van deze toezeggingen is Volker Wessels, en niet de gemeente, beter geworden.
Dat gelooft Hart voor Den Haag/Groep de Mos niet. Sluijs: ‘De topambtenaar was de schaduw van wethouder Revis. Er is met miljoenen euro’s gemeenschapsgeld geschoven, er zijn afspraken gemaakt buiten de gemeenteraad om en er is mogelijk valsheid in geschrifte gepleegd om die misstanden te verdoezelen. Het college heeft de wettelijke plicht om hier aangifte van te doen, maar weigert dat pertinent.’
Geheimhouding
Het steekt Sluijs ook dat het college het onderzoek niet openbaar maakt. Alleen raadsleden mogen het rapport onder strikte geheimhouding lezen, maar daardoor kan er geen openbaar debat over gevoerd worden.
Volgens Sluijs wordt de topambtenaar ‘voor de bus gegooid’ om het politieke leven van de wethouder te redden. Hart voor Den Haag deed vorige week een beroep op de Wob, de Wet openbaarheid van bestuur, om informatie boven water te krijgen.
De aangifte van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is opvallend. Tegen partijleider en ex-wethouder Richard de Mos en partijgenoot en ex-wethouder Rachid Guernaoui loopt ook een onderzoek. Zij worden verdacht van corruptie, maar zij ontkennen.
‘Dat onderzoek loopt al meer dan zeven maanden en we hebben nog altijd niets over deze zaak gehoord’, zegt Sluijs. ‘Burgemeester Remkes is naar Den Haag gekomen om de integriteit te herstellen en bij het eerste het beste integriteitsschandaal laat hij een onderzoek doen, verstopt de resultaten in een kluis en weigert hij aangifte te doen.’
Den HaagFM 26.05.2020 Hart voor Den Haag/Groep de Mos heeft dinsdagochtend aangifte gedaan tegen het Haagse college van burgemeester en wethouders en een vertrokken topambtenaar die niet integer zou hebben gehandeld. De ambtenaar was verantwoordelijk voor de bouw van cultuurcomplex Amare op het Spuiplein. De topambtenaar is inmiddels ‘in goed overleg’ vertrokken bij de gemeente.
Volgens Hart voor Den Haag-raadslid Ralf Sluijs is er op het stadhuis sprake geweest van valsheid in geschrifte en het lekken van vertrouwelijke informatie. Ook zegt hij dat het college een aangifteplicht heeft, maar deze plicht niet uitvoert. Sluijs: ‘Wij hebben altijd gezegd: als het college geen aangifte doet, dan doen wij het.’
Het college is afgelopen najaar een onderzoek begonnen tegen de topambtenaar na een integriteitsmelding. Uit dat onderzoek is gebleken dat de ambtenaar ‘de gedragscode heeft overtreden’ en hij zou op meerdere vlakken ‘niet transparant hebben gehandeld’, bijvoorbeeld door het toevoegen van passages aan gespreksverslagen.
Daarom is de topambtenaar vertrokken bij de gemeente Den Haag. Meer wilde het college niet kwijt over de kwestie en het weigerde – ondanks aandringen van de voltallige oppositie – om het onderzoek openbaar te maken.
Schimmige deals
Maar NRC Handelsblad wist meer details te melden. Zo zou de topambtenaar volgens de krant dubieuze financiële toezeggingen hebben gedaan aan bouwer Volker Wessels, die Amare ontwikkelt. Van deze toezeggingen is Volker Wessels, en niet de gemeente, beter geworden.
Saillant is volgens de krant dat wethouder Boudewijn Revis (VVD) op de hoogte zou zijn geweest van deze toezeggingen. Maar Revis ontkent dat er ‘schimmige deals’ zijn gesloten.
Dat gelooft Hart voor Den Haag/Groep de Mos niet. Sluijs: ‘De topambtenaar was de schaduw van wethouder Revis. Er is met miljoenen euro’s gemeenschapsgeld geschoven, er zijn afspraken gemaakt buiten de gemeenteraad om en er is mogelijk valsheid in geschrifte gepleegd om die misstanden te verdoezelen. Het college heeft de wettelijke plicht om hier aangifte van te doen, maar weigert dat pertinent.’
Geheimhouding
Het steekt Sluijs ook dat het college het onderzoek niet openbaar maakt. Alleen raadsleden mogen het rapport onder strikte geheimhouding lezen, maar daardoor kan er geen openbaar debat over gevoerd worden.
Volgens Sluijs wordt de topambtenaar ‘voor de bus gegooid’ om het politieke leven van de wethouder te redden. Hart voor Den Haag deed vorige week een beroep op de Wob, de Wet openbaarheid van bestuur, om informatie boven water te krijgen.
De aangifte van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is opvallend. Tegen partijleider en ex-wethouder Richard de Mos en partijgenoot en ex-wethouder Rachid Guernaoui loopt ook een onderzoek. Zij worden verdacht van corruptie, maar zij ontkennen.
‘Dat onderzoek loopt al meer dan zeven maanden en we hebben nog altijd niets over deze zaak gehoord’, zegt Sluijs. ‘Burgemeester Remkes is naar Den Haag gekomen om de integriteit te herstellen en bij het eerste het beste integriteitsschandaal laat hij een onderzoek doen, verstopt de resultaten in een kluis en weigert hij aangifte te doen.’
AD 22.05.2020 Oppositiepartij Hart voor Den Haag zet juridische middelen in om inzicht te krijgen in de affaires bij de Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO). Als burgemeester Remkes blijft weigeren stukken te overleggen, gaat de partij via de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) naar de rechter.
Deze stap is gezichtsverlies voor Remkes. Die schreef in zijn beruchte ‘kerstboomoverpeinzingen’ over de mores op het Haagse stadhuis juist dat het nooit nodig zou mogen zijn dat raadsleden de WOB gebruiken. Volksvertegenwoordigers hebben al een veel uitgebreider informatierecht. Maar raadslid Ralf Sluijs wordt in de DSO-kwestie genegeerd. ,,Remkes valt door de mand.”
De geheimzinnigheid volgt op een integriteitsonderzoek naar DSO-directeur Harms, wegens te innige banden met bouwer VolkerWessels. Hij overtrad de regels, en vliegt eruit. Maar Remkes houdt details hierover geheim, met het argument dat het een ‘arbeidsrechtelijk conflict’ was geworden. De raad gaat niet over personeelszaken, ‘dus de kluis blijft dicht’, aldus de burgemeester.
Het is de vraag of die redenering standhoudt. Want opnieuw zijn er misstanden met VolkerWessels in het Spuikwartier. HSP en SP hebben vragen gesteld waarom de gemeente 785.000 euro uitgaf aan asbestsanering, maar hierover niet de stukken kon aanleveren.
OmroepWest 22.05.2020 Het onderzoek naar de Haagse topambtenaar die niet integer zou hebben gehandeld moet op tafel komen. Hart voor Den Haag/Groep de Mos in de gemeenteraad doet hiervoor een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur, de Wob. Het college van burgemeester en wethouders weigert het onderzoek openbaar te maken omdat dit de privacy van de betrokken ambtenaar zou schaden.
Het onderzoek is in opdracht van het stadsbestuur uitgevoerd naar aanleiding van een integriteitsmelding die afgelopen najaar op het stadhuis werd gedaan. De melding richtte zich op de topambtenaar die onder meer verantwoordelijk is voor de bouw van Amare, het nieuwe cultuur- en onderwijscomplex op het Spuiplein. Hij zou mogelijk niet integer hebben gehandeld.
In de tussentijd deed ook NRC Handelsblad onderzoek. De krant wist te melden dat de topambtenaar toezeggingen zou hebben gedaan aan Volker Wessels, de bouwer van Amare. Toezeggingen waar Volker Wessels en niet de gemeente van profiteerde en waarvan wethouder Boudewijn Revis (VVD) op de hoogte zou zijn. Revis ontkende eerder in een spoeddebat dat er sprake zou zijn geweest van ‘schimmige’ deals.
Persoonlijke levenssfeer
Raadsleden mogen het onderzoek alleen inkijken onder strikte geheimhouding. Dat betekent dat er geen openbaar debat over gevoerd kan worden en dat steekt de gehele oppositie. Daarom eiste de oppositie vorige week tijdens een raadsvergadering volledige openbaarheid van het onderzoek, maar dat wil het college niet. Openbaarmaking zou de ‘persoonlijke levenssfeer’ van de betrokken ambtenaar te zeer aantasten, zei het college.
De Wet openbaarheid van bestuur (Wob) regelt het recht op informatie van de overheid. Overheidsinformatie is altijd openbaar, tenzij de Wob of andere wetgeving bepaalt dat de gevraagde informatie niet geschikt is om openbaar te maken. Dat geldt bijvoorbeeld voor documenten die aan de strafrechter zijn voorgelegd.
Wob-verzoek
Hart voor Den Haag/Groep de Mos heeft nu een Wob-verzoek ingediend om de geheime stukken alsnog boven water te krijgen. De partij wil het onderzoek inclusief bijlagen hebben.
Daarnaast vraagt de partij om alle gespreksverslagen tussen de gemeente en VolkerWessels, alle gespreksverslagen tussen wethouder Revis en de gewezen topambtenaar en het integriteitsrapport van Bureau Berenschot over de zittende wethouders. Ook wil Hart voor Den Haag bouwdossiers, facturen, gespreksverslagen en notulen inlezen.
‘Er worden bouwbudgetten aangepast, fictieve bedragen in rekening gebracht en het weggeven van een kerk lag in de pijplijn’, zegt Hart voor Den Haag-raadslid Ralf Sluijs. ‘In opdracht van wie deed de topambtenaar dat? Als je bedenkt dat de topambtenaar ‘de schaduw van Revis’ werd genoemd, is het ‘ik weet nergens van’ van Revis op zijn minst ongeloofwaardig te noemen.’
Controlerende taak
Ook vraagt Sluijs zich af waarom het college geen aangifte heeft gedaan. ‘De topambtenaar heeft zich volgens berichtgeving in het NRC schuldig gemaakt aan valsheid in geschrifte en het schuiven met geld. Dat alleen is al een aangifte waard. Waarom is dat niet gebeurd?
Ik word belemmerd in het doen van mijn controlerende taak en neem deze obstructie van mijn werk hoog op.’ Eerder liet Sluijs weten dat zijn partij aangifte zal doen als het college dat niet doet.
Den HaagFM 22.05.2020 Het onderzoek naar de Haagse topambtenaar die niet integer zou hebben gehandeld moet op tafel komen. Hart voor Den Haag/Groep de Mos in de gemeenteraad doet hiervoor een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur, de Wob.
Het college van burgemeester en wethouders weigert het onderzoek openbaar te maken omdat dit de privacy van de betrokken ambtenaar zou schaden.
Hart voor Den Haag/Groep de Mos heeft nu een Wob-verzoek ingediend om de geheime stukken alsnog boven water te krijgen, schrijft mediapartner Omroep West. De partij wil het onderzoek inclusief bijlagen hebben.
Daarnaast vraagt de partij om alle gespreksverslagen tussen de gemeente en VolkerWessels, alle gespreksverslagen tussen wethouder Revis en de gewezen topambtenaar en het integriteitsrapport van Bureau Berenschot over de zittende wethouders. Ook wil Hart voor Den Haag bouwdossiers, facturen, gespreksverslagen en notulen inlezen.
‘Er worden bouwbudgetten aangepast, fictieve bedragen in rekening gebracht en het weggeven van een kerk lag in de pijplijn’, zegt Hart voor Den Haag-raadslid Ralf Sluijs. ‘In opdracht van wie deed de topambtenaar dat? Als je bedenkt dat de topambtenaar ‘de schaduw van Revis’ werd genoemd, is het ‘ik weet nergens van’ van Revis op zijn minst ongeloofwaardig te noemen.’
Ook vraagt Sluijs zich af waarom het college geen aangifte heeft gedaan. ‘De topambtenaar heeft zich volgens berichtgeving in het NRC schuldig gemaakt aan valsheid in geschrifte en het schuiven met geld. Dat alleen is al een aangifte waard. Waarom is dat niet gebeurd?
Ik word belemmerd in het doen van mijn controlerende taak en neem deze obstructie van mijn werk hoog op.’ Eerder liet Sluijs weten dat zijn partij aangifte zal doen als het college dat niet doet.
OmroepWest 20.05.2020 De gemeente Den Haag moet minder informatie geheimhouden. Dat vinden de Partij voor de Dieren, de Haagse Stadspartij, PvdA en CDA in de Haagse gemeenteraad. De partijen hebben samen een voorstel ingediend om de gemeente transparanter te maken.
Vorige week ontstond er in de Haagse gemeenteraad nog een pittige discussie over het geheim houden van een onderzoek naar een niet-integere topambtenaar die bij de gemeente is vertrokken.
Het college van burgemeester en wethouders wil het onderzoek niet openbaar maken omdat het de privacy van de betrokken ambtenaar zou schaden. De voltallige oppositie sprak schande van de geheimhouding en verweet het college de indruk te wekken dat het iets onder de pet wil houden.
Dit soort discussies kunnen volgens de partijen die de initiatiefnota ‘Openbaarheid. Toegankelijk, overzichtelijk en transparant’ voorkomen worden als de gemeente geheimhoudingen beter motiveert. ‘Nu leiden dit soort kwesties regelmatig tot discussie bij raadsleden, die niet begrijpen waarom sommige debatten in het geheim gevoerd worden’, zegt Robert Barker van de Partij voor de Dieren.
‘Dat moet anders. Er moet een duidelijk afwegingskader komen, waarin staat wanneer informatie openbaar gemaakt wordt en wanneer niet. Het stadsbestuur kiest te makkelijk om stukken geheim te verklaren. Hierdoor hebben inwoners van Den Haag geen zicht op wat de gemeente doet.’
Openbare informatie
Verder willen de partijen dat Hagenaren verzoeken tot openbaarmaking voortaan ook digitaal kunnen indienen. De gemeente moet deze verzoeken vervolgens op haar website publiceren, inclusief de openbaar gemaakte informatie, zo vinden de partijen. ‘Nu is openbaar gemaakte informatie van de gemeente nergens terug te vinden’, zegt Barker. ‘Zo kan het dat burgers tig keer om dezelfde informatie moeten vragen.’
Hart voor Den Haag/Groep de Mos heeft een eigen initiatiefvoorstel ingediend. De partij wil dat het ‘geheim omdat’ principe van het stadsbestuur toe moet naar het ‘te allen tijde openbaar tenzij’ principe. ‘De geheimhouding moet dan wel buitengewoon goed en uitvoerig gemotiveerd zijn, wil deze ook toegepast mogen worden’, zegt Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag.
‘Er moet een einde komen aan die gratuite dooddoeners, zeg maar de non argumenten om de raad bewust van informatie te onthouden. Wij willen dat de kluisdeuren wagenwijd open gaan en dat de termen transparantie en integriteit niet alleen bij loze kreten blijven maar ook in concrete daden omgezet worden en op iedereen gelijkwaardig worden toegepast.’
Onderzoek Rekenkamer
De Rekenkamer Den Haag onderzoekt op dit moment ook de gemeentelijke aanpak rond geheimhouding. Zo wil de Rekenkamer erachter komen of de gemeente het principe van ‘openbaar, tenzij’, dat de wet voorschrijft, ook echt naleeft.
AD 19.05.2020 Wat doe je als je overtuigd bent van de financiële onderbouwing van je prestigieuze cultuurpaleis bouwproject? Je laat je berekeningen doorlichten door de mensen die er het meeste verstand van hebben. Dat die vervolgens gehakt maken van jouw bierviltjesboekhouding is pijnlijk en beschamend.
Het cultuurpaleis Amare lijdt ernstig onder bouwblunders, malversaties en politiek gekonkel. Daar komt nu het huishoudboekje bij waar geen ene flikker van klopt. De Haagse Rekenkamer kreeg de opdracht om de financiële levensvatbaarheid van het gebouw te controleren. Conclusie: Amare wordt, op Muziekgebouw ’t IJ in 020 na, de meest gesubsidieerde instelling van Nederland.
Beetje technisch, maar volgt u mij met rustige tred: het college van b&w meent dat de zogeheten ‘subsidieratio’ ligt op 38,67 procent; de knappe koppen van de Rekenkamer komen op een kloeke 50,88 procent.
Ons was in 2017 beloofd dat het tekort op de exploitatie 2,7 miljoen per jaar zou zijn, maar dat daarvoor dekking was gevonden, voor een looptijd van twintig jaar. Wat blijkt? Er is dekking voor vijf jaar en daarna is de koek op.
Wie een ander een fout ziet maken en zwijgt, is medeplichtig, aldus Sjaak Bral.
Hoe komen ze dan toch aan die dekking? Dat komt mede omdat er geschoven wordt met kosten voor de bouw en kosten van de exploitatie van het gebouw. Daar is de Rekenkamer helemaal niet blij mee. ‘Hierdoor neemt het zicht op beschikbare dekkingsmiddelen en de totale gemeentelijke bijdrage af’.
Met andere woorden: ze zien nú al door de financiële bomen het boekhoudkundige bos niet meer. Niet zo vreemd dat de adviescommissie van de Rekenkamer tot de conclusie komt dat het exploitatieresultaat over de totale afgesproken periode van veertig jaar helemaal niet ‘neutraal’ is, zoals wordt gemeld. Het werkelijke tekort op de jaarlijkse bedrijfsexploitatie is geen 2,7, maar 6,5 miljoen euro, de totale cultuursubsidie bedraagt geen 6,1, maar ruim 8 miljoen euro.
De Haagse Rekenkamer prikt met gemak door de flodderige berekeningen en andermaal staan de politiek verantwoordelijken en hun ambtenaren totaal voor paal. Amare dreigt geen solide cultuurpaleis te worden, maar een financieel spiegeldoolhof. Ik ben benieuwd wat de gemeenteraad doet met de bevindingen van de Haagse Rekenkamer. Wie een ander een fout ziet maken en zwijgt, is medeplichtig.
OmroepWest 14.05.2020 Het onderzoeksrapport waarin staat hoe een vertrokken Haagse topambtenaar te werk ging blijft geheim. Openbaarmaking zou volgens het college een inbreuk zijn op de persoonlijke levenssfeer van de ambtenaar. De Haagse Stadspartij wil wel dat het integriteitsonderzoek openbaar wordt, maar de partij kreeg woensdagavond onvoldoende steun. Tot teleurstelling van de voltallige oppositie. ‘Het college laadt de verdenking op zich dat er iets te verbergen is.’
Het onderzoek is in opdracht van het stadsbestuur uitgevoerd naar aanleiding van een integriteitsmelding die afgelopen najaar op het stadhuis werd gedaan. De melding richtte zich op de topambtenaar die onder meer verantwoordelijk is voor de bouw van Amare, het nieuwe cultuur- en onderwijscomplex op het Spuiplein. Hij zou mogelijk niet integer hebben gehandeld.
In de tussentijd deed ook NRC Handelsblad onderzoek. De krant wist te melden dat de topambtenaar toezeggingen zou hebben gedaan aan Volker Wessels, de bouwer van Amare. Toezeggingen waar Volker Wessels en niet de gemeente van profiteerde en waarvan wethouder Boudewijn Revis (VVD) op de hoogte zou zijn. Revis ontkende vorige week in een spoeddebat dat er sprake zou zijn geweest van ‘schimmige’ deals.
Gedragscode
Hij baseerde zich daarbij op het onderzoek dat de gemeente heeft laten uitvoeren. Daaruit zou zijn gebleken dat de topambtenaar ‘niet transparant’ zou hebben gehandeld en zich niet aan de gedragscode zou hebben gehouden. Daarom zijn de ambtenaar en een extern ingehuurde medewerker ‘in goed overleg’ vertrokken bij de gemeente, schrijft het college begin mei aan de gemeenteraad.
Toch wil de oppositie dat het college het onderzoek openbaar maakt, onder de voorwaarde dat namen en functies ‘weggelakt’ worden. Dat moet voorkomen dat te herleiden is om welke personen het gaat. Nu mogen alleen raadsleden de onderzoeken lezen onder strikte geheimhouding. Maar dat is niet genoeg voor de oppositie.
‘De impact van deze integriteitskwestie is groot gebleken en raakt aan het vertrouwen tussen burger en bestuur’, zei Peter Bos van de Haagse Stadspartij tijdens de raadsvergadering. ‘Daarom is het van groot belang dat het debat hierover met zoveel mogelijke openbare informatie in de volle openbaarheid kan plaatsvinden.’
Ook de Partij voor de Dieren noemde het ‘wenselijk en noodzakelijk’ dat de onderzoeken openbaar worden gemaakt. PVV-fractievoorzitter Sebastian Kruis sloot zich daarbij aan. ‘Het onderzoek is vakkundig achter slot en grendel gezet omdat het de VVD niet uitkomt.’
Inbreuk
Maar het college wil het onderzoek niet openbaar maken. ‘Dat geeft een niet te rechtvaardigen inbreuk op de persoonlijke levenssfeer voor betrokkenen’, zei wethouder Saskia Bruines (D66). ‘Niet alleen voor de twee betrokken medewerkers, ook voor derden die verklaringen hebben afgelegd. Zij hebben meegewerkt aan het onderzoek onder volstrekt vertrouwen. Dat vertrouwen willen wij niet schenden.’
Ook voor burgemeester Remkes is het ‘essentieel’ dat medewerkers op het stadhuis zich veilig moeten kunnen voelen. ‘Anders zal het effect zijn dat het aantal integriteitsmeldingen zal opdrogen’, zei hij. Remkes zou het wel een goed idee vinden als er een gemengde commissie wordt samengesteld met onder meer raadsleden, wethouders en ambtenaren. ‘Die commissie gaat om tafel om te spreken over de spelregels van de vertrouwelijkheid.’
Toezegging
Collegepartijen VVD, D66, GroenLinks, CDA en PvdA sloten zich bij het college aan. ‘Ook wij vinden maximale openbaarheid van groot belang’, zei Mariëlle Vavier van GroenLinks. ‘En wij zijn blij met de toezegging van het college dat er binnenkort een openbare brief komt met meer duiding over de kwestie. We kunnen meer informatie verwachten van het college. Daar zijn wij voorlopig tevreden mee.’
Den HaagFM 14.05.2020 Het onderzoeksrapport waarin staat hoe een vertrokken Haagse topambtenaar te werk ging blijft geheim. Openbaarmaking zou volgens het college een inbreuk zijn op de persoonlijke levenssfeer van de ambtenaar. De Haagse Stadspartij wil wel dat het integriteitsonderzoek openbaar wordt, maar de partij kreeg woensdagavond onvoldoende steun. Tot teleurstelling van de voltallige oppositie. “Het college laadt de verdenking op zich dat er iets te verbergen is.”
Het onderzoek is in opdracht van het stadsbestuur uitgevoerd naar aanleiding van een integriteitsmelding die afgelopen najaar op het stadhuis werd gedaan. De melding richtte zich op de topambtenaar die onder meer verantwoordelijk is voor de bouw van Amare, het nieuwe cultuur- en onderwijscomplex op het Spuiplein. Hij zou mogelijk niet integer hebben gehandeld.
In de tussentijd deed ook NRC Handelsblad onderzoek. De krant wist te melden dat de topambtenaar toezeggingen zou hebben gedaan aan Volker Wessels, de bouwer van Amare. Toezeggingen waar Volker Wessels en niet de gemeente van profiteerde en waarvan wethouder Boudewijn Revis (VVD) op de hoogte zou zijn. Revis ontkende vorige week in een spoeddebat dat er sprake zou zijn geweest van ‘schimmige’ deals.
Gedragscode
Hij baseerde zich daarbij op het onderzoek dat de gemeente heeft laten uitvoeren. Daaruit zou zijn gebleken dat de topambtenaar ‘niet transparant’ zou hebben gehandeld en zich niet aan de gedragscode zou hebben gehouden. Daarom zijn de ambtenaar en een extern ingehuurde medewerker ‘in goed overleg’ vertrokken bij de gemeente, schrijft het college begin mei aan de gemeenteraad. Het college wijdde in de brief niet verder uit over de kwestie vanwege privacy redenen en omdat de gemeente een verantwoordelijkheid heeft als werkgever.
Strikte geheimhouding
Toch wil de oppositie dat het college het onderzoek openbaar maakt, onder de voorwaarde dat namen en functies ‘weggelakt’ worden. Dat moet voorkomen dat te herleiden is om welke personen het gaat. Nu mogen alleen raadsleden de onderzoeken lezen onder strikte geheimhouding. Maar dat is niet genoeg voor de oppositie.
“De impact van deze integriteitskwestie is groot gebleken en raakt aan het vertrouwen tussen burger en bestuur,” zei Peter Bos van de Haagse Stadspartij tijdens de raadsvergadering. “Daarom is het van groot belang dat het debat hierover met zoveel mogelijke openbare informatie in de volle openbaarheid kan plaatsvinden.” Ook de Partij voor de Dieren noemde het “wenselijk en noodzakelijk” dat de onderzoeken openbaar worden gemaakt. PVV-fractievoorzitter Sebastian Kruis sloot zich daarbij aan. “Het onderzoek is vakkundig achter slot en grendel gezet omdat het de VVD niet uitkomt.”
Inbreuk
Maar het college wil het onderzoek niet openbaar maken. “Dat geeft een niet te rechtvaardigen inbreuk op de persoonlijke levenssfeer voor betrokkenen”, zei wethouder Saskia Bruines (D66). “Niet alleen voor de twee betrokken medewerkers, ook voor derden die verklaringen hebben afgelegd. Zij hebben meegewerkt aan het onderzoek onder volstrekt vertrouwen. Dat vertrouwen willen wij niet schenden.”
AD 13.05.2020 Het integriteitsdossier over topambtenaar Henk Harms blijft potdicht. Tot ergernis van een flink deel van de Haagse politiek maakt de gemeente niets meer openbaar dan een collegebrief van anderhalf kantje.
NRC Handelsblad schetste op 1 mei een ontluisterend beeld van de Haagse topambtenaar die namens de gemeente Den Haag geregeld afspraken maakte met aannemers en projectontwikkelaars. ,,Zij werden er financieel beter van en de directeur bespaarde de wethouder zo kopzorgen’’, heet het in het diepgravende artikel.
Ook maakte de krant melding van een integriteitsonderzoek naar de directeur bij de dienst stedelijke ontwikkeling. Nog diezelfde dag stuurde het Haagse college een summiere brief naar de gemeenteraad waarin wordt geconcludeerd dat de ambtenaar zijn gedragscode heeft geschonden en op meerdere vlakken niet-transparant heeft gehandeld. Maar: ‘Niet is vast komen te staan dat er afspraken over onrechtmatige betalingen zijn gemaakt’.
Verdenking
Waar in het NRC de beschuldigingen over de directeur over elkaar heen buitelen, houdt het college verder de mond dicht. En dat stoort een flink deel van de gemeenteraad mateloos. ,,Inwoners moeten kennelijk het NRC lezen, willen ze weten wat er hier gebeurt,’’ zei raadslid Ralph Sluijs van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. ,,Het stadsbestuur roept zo de verdenking over zich af dat ze iets te verbergen heeft’’, mopperde Peter Bos van de Haagse Stadspartij.
De HSP’er diende vanavond een voorstel in om op z’n minst delen van het het integriteitsrapport openbaar te maken, maar daar wil het Haagse college nog steeds niet aan. Uit privacy-overwegingen. Medewerkers die in vertrouwen aan het onderzoek hebben meegewerkt moeten er zeker van kunnen dat deze vertrouwelijkheid niet wordt geschonden. Anders zou het aantal meldingen van integriteitskwesties wel eens snel kunnen gaan dalen, heet het.
Toezeggingen
De motie van Peter Bos haalde het net niet. Het rapport over de topambtenaar blijft geheim. Wel deden de wethouders enige toezeggingen aan de raad. Zo komt wethouder Revis met een feitenrelaas over Amare en andere bouwprojecten.
Ook wil burgemeester Remkes een commissie van raadsleden, wethouders en externe deskundigen instellen om te praten over hoe er in politiek en bestuurlijk Den Haag met vertrouwelijkheid moet worden omgegaan. ,,Mijn beeld is dat dingen hier soms geheim worden verklaard, waarbij je je kunt afvragen of dat in alle opzichten nodig is.’’
Wethouder Saskia Bruines van personeelszaken is bereid om het in vertrouwen met de raad te hebben over hun vragen. Waarom is er geen aangifte van valsheid in geschrifte gedaan tegen de topambtenaar? En: waarom is hij niet ontslagen, maar wordt er minnelijk geschikt? Ook wil de wethouder bijlagen bij het integriteitsonderzoek vertrouwelijk ter inzage leggen, nadat ze een expert heeft geraadpleegd over wat ze wel en wat ze zwart moet maken.
Peter Bos van de Haagse Stadspartij reageerde op die opmerking als door een bij gestoken. ,,U wilt zelf niet alles in vertrouwelijkheid openbaar maken? Ongelooflijk, wij hebben als raadslid recht op alle informatie die we willen hebben.’’
OmroepWest 13.05.2020 Moet het onderzoeksrapport naar de handelwijze van een niet-integere Haagse topambtenaar geheim blijven of niet? Daarover praat de gemeenteraad woensdagavond. Waarnemend burgemeester Johan Remkes wil het rapport niet openbaar maken om de privacy van de ambtenaar te beschermen, maar volgens een deel van de raad probeert hij de pikante kwestie onder het tapijt te schoffelen.
En dan is er nog de suggestie van Remkes dat hij de bijlagen, die horen bij het onderzoek, niet toevertrouwt aan (sommige) raadsleden. Wat is er nu weer allemaal aan de hand in het IJspaleis?
Hoe zit dat met die niet-integere Haagse ambtenaar?
Het gaat om een topambtenaar van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO). Hij was eindverantwoordelijk voor de bouw van het prestigieuze en politiek gevoelige onderwijs- en cultuurcomplex Amare op het Spuiplein. Na een integriteitsmelding bij de gemeente heeft het college van burgemeester en wethouders een onderzoek uit laten voeren naar de topambtenaar en een extern ingehuurde medewerker.
Wat is de conclusie van dat onderzoek?
Het college is zeer terughoudend met het delen van de conclusie van dit onderzoek. In een openbare raadsbrief schrijft het college begin mei: ‘Zoals in november vermeld hoort de gemeente als werkgever bij signalen over handelen van ambtenaren altijd uiterst zorgvuldig om te gaan met het belang van haar werknemers. Daarom kunnen we in beginsel niet publiekelijk een uitspraak doen over een individuele ambtenaar.’
Uit privacyoverwegingen beperkt het college zich tot het noemen van enkele algemene uitkomsten. Zo heeft de topambtenaar volgens het onderzoek ‘de gedragscode overtreden’ en zou hij op meerdere vlakken ‘niet transparant hebben gehandeld’, bijvoorbeeld door het toevoegen van passages aan gespreksverslagen.
Ook de externe medewerker zou ‘niet transparant’ zijn geweest. Daarom vertrekt de topambtenaar ‘in goed overleg’ bij de gemeente Den Haag en wordt het contract van de externe medewerker ontbonden.
Tot zover de uitleg van het college?
Ja, het college weidt in de raadsbrief niet verder uit. NRC deed de afgelopen maanden ook onderzoek en weet meer details te melden. Zo zou de topambtenaar dubieuze financiële toezeggingen hebben gedaan aan bouwer Volker Wessels, die Amare ontwikkelt.
Van deze toezeggingen is Volker Wessels, en niet de gemeente, beter geworden. Saillant is dat volgens de krant wethouder Boudewijn Revis (VVD) op de hoogte zou zijn geweest van deze toezeggingen. Revis is politiek verantwoordelijk voor de bouw van Amare.
In een spoeddebat over de kwestie waste wethouder Revis vorige week zijn handen in onschuld. Hij zegt ‘geschrokken’ te zijn van het feit dat een ambtenaar die direct voor hem werkte, niet integer heeft gehandeld.
Maar hij ontkent dat er schimmige deals zijn gemaakt met bouwer Volker Wessels, bijvoorbeeld over het onderhands gunnen van een bouwproject op de plek van een kerk in de internationale zone in Den Haag. Ook zou er geen sprake zijn geweest van onrechtmatige betalingen of afspraken daarover en zou er binnen het mandaat gehandeld zijn.
Dat betekent dus dat er politiek weinig aan de hand is?
Volgens het college is dat inderdaad zo. Er is een integriteitsmelding geweest en daarop is gehandeld, zegt het college. En ook de VVD-fractie vindt dat er correct is gehandeld. ‘Het systeem heeft gewerkt’, redeneert VVD-fractievoorzitter Frans de Graaf tijdens het spoeddebat.
Maar door de publicatie van NRC is het beeld ontstaan dat de dienst DSO op schoot zit van een projectontwikkelaar. En dat knaagt bij raadsleden.
Dus?
Een aantal partijen wil dat het onderzoeksrapport openbaar gemaakt wordt, zodat de feiten open en bloot op tafel komen te liggen. Vooral oppositiepartijen zijn duidelijk, maar ook de collegepartijen GroenLinks en PvdA willen zoveel mogelijk openheid.
Oppositiepartij de Haagse Stadspartij gaat woensdagavond daarom een voorstel doen om de geheimhouding op te heffen. ‘De raad heeft het rapport vertrouwelijk mogen inzien, maar mag er alleen achter gesloten deuren over vergaderen. Daar baal ik van en ben ik boos over’, zegt Peter Bos van de Haagse Stadspartij.
‘Het college laadt de verdenking op zich dat het iets te verbergen heeft’, legt Bos uit. ‘Het rapport moet openbaar. Het gaat over beladen projecten, miljoenen belastinggeld, hoe de gemeente heeft gehandeld met betrekking tot kostenoverschrijdingen die door Volker Wessels zijn geclaimd en hoe onder verantwoordelijkheid van wethouder Revis deze topambtenaar zijn gang kon gaan.
Het college dient hier verantwoording over af te leggen en dat moet in een democratisch land gewoon openbaar.’
En Bos wil meer. Hij wil de bijlagen die bij het onderzoek horen kunnen lezen, desnoods vertrouwelijk.
Mogen de raadsleden deze dan niet lezen?
Nee. Het onderzoeksrapport ligt voor de raadsleden ter inzage op het stadhuis. Als ze het rapport willen lezen, moeten ze hun naam op een intekenlijst zetten. Maar de tientallen bijlagen met daarin onder meer mailwisselingen blijven ook voor de raadsleden geheim.
Terwijl die mails juist kunnen laten zien wat de toon is tussen de ambtenaren in het stadhuis en de aannemers. NRC beschrijft een wat duistere sfeer waarbij belangrijke deals werden gesloten op plekken buiten het stadhuis, zoals het Kurhaus en een skybox van Volker Wessels in het Feyenoord-stadion.
Waarom wil Remkes de bijlagen dan geheim houden?
Om de privacy van de betrokken ambtenaar te beschermen, zegt burgemeester Remkes. Dat moet volgens hem omdat de gemeente een verantwoordelijkheid heeft als werkgever.
Tijdens het spoeddebat voegt hij hier nog iets aan toe, waarbij hij verwijst naar de intekenlijst. ‘Ik heb ook gezien wie het rapport allemaal gelezen hebben en dat sterkt mij alleen maar in het voornemen om dat te doen’, zegt hij in de vergadering. Remkes houdt de bijlagen dus in de kluis.
Suggereert hij nou dat hij de bijlagen niet toevertrouwt aan de raadsleden?
Zo wordt het in elk geval opgevat door sommige raadsleden. PvdA-raadslid Bülent Aydin vraagt Remkes tijdens het debat om zijn uitspraak beter uit te leggen, ‘want mijn naam staat ook op die lijst’.
En SP-fractievoorzitter Lesley Arp noemt de uitspraak in een column in dagblad070 ‘een bizarre sneer die ondergetekende maar ook andere politici als een motie van wantrouwen in de richting van de raad hebben ervaren’.
Is de Haagse gemeenteraad dan van onbesproken gedrag?
Dat ook weer niet. Er lopen twee onderzoeken naar het lekken van vertrouwelijke informatie uit de gemeenteraad. Zo lekten de namen uit van de kandidaten die naast Pauline Krikke solliciteerden naar het burgemeesterschap van Den Haag.
Ook werden er geluidsopnamen gelekt van een besloten overleg tussen commissaris van de Koning van Zuid-Holland Jaap Smit en de fractievoorzitters van de Haagse gemeenteraad. Justitie deed in dit verband een inval bij Partij van de Eenheid-raadslid Arnoud van Doorn.
Aan de andere kant laten de publicaties van NRC over de werkwijze van de topambtenaar zien dat ook andere geledingen in het stadhuis niet waterdicht zijn.
De krant publiceerde details uit het onderzoeksrapport vlak voordat het college de raad per brief informeerde. In de verantwoording schrijft de krant dat het zijn onderzoek heeft gebaseerd op gesprekken met (oud)-ambtenaren en Haagse politici.
En laten we niet vergeten dat er nog een ander, verontrustend onderzoek loopt. Het corruptieonderzoek naar Richard de Mos en Rachid Guernaoui, de ex-wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Het thema integriteit is in Den Haag dus een loeiheet hangijzer. En dat betekent; venijnige debatten, getergde partijen, aangevallen wethouders en een waarnemend burgemeester die hoog spel speelt.
Den HaagFM 07.05.2020 Wethouder Boudewijn Revis zegt ‘geschrokken’ te zijn van het feit dat een ambtenaar die direct voor hem werkte, niet integer heeft gehandeld. Maar hij ontkent dat er schimmige deals zijn gemaakt met bouwer Volker Wessels, bijvoorbeeld over het onderhands gunnen van een bouwproject op de plek van een kerk in de internationale zone.
“Dit raakt me”, aldus Revis (VVD, stadsontwikkeling), woensdag tijdens een uren durend debat over de integriteitsschending door de ambtenaar. Revis benadrukte daarbij ook dat dit soort dingen niet moet kunnen bij de gemeente. “We moeten hier wat aan doen en dat gebeurt ook.”
De topambtenaar van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling, zo bleek vorige week, had passages in gespreksverslagen aangepast en daarmee de gedragscode van de gemeente overschreden.
Bovendien ging hij in op uitnodigingen van bouwer Volker Wessels om wedstrijden van Feyenoord vanuit een skybox te bekijken. “Onaanvaardbaar”, aldus burgemeester Johan Remkes. “Dat zien concurrenten en zo ontstaat een beeld van afhankelijkheid en bevoordeling.”
AD 07.05.2020 Burgemeester Remkes kreeg vandaag in het eerste debat over de affaire-Amare op zijn falie van zowel oppositie- als coalitiepartijen in de Haagse raad, omdat hij weigert meer openheid te geven over het integriteitsonderzoek naar vertrekkend bouwambtenaar Henk Harms.
Nog geen half jaar nadat de waarnemend burgemeester de raad de les las omdat die niet scherp genoeg zou zijn op integriteitskwesties, kreeg hij dit verwijt als een boemerang terug.
Want waarom deed hij pas onderzoek naar akkoordjes met bouwbedrijf VolkerWessels nadat NRC Handelsblad berichtte dat deze leken op ontoelaatbare bevoordeling van de bouwer? ,,We moesten wel onderzoek doen, want een moedige ambtenaar meldde dit bij haar leidinggevende”, zei Remkes.
Zo probeerde de gelouterde bestuurder iets kleins te maken van het integriteitsonderzoek naar Harms, die jarenlang de grote ambtelijke dealmaker was bij bouwprojecten.
Skybox
Remkes liet alleen onderzoek doen naar Harms’ optreden bij het nieuwe cultuurpaleis Amare. Vrijdag meldde hij dat de conclusies hiervan genoeg waren om af te willen van Harms, omdat die meermaals de regels overtrad in onderhandelingen over extra facturen van de aannemer. Ook was de directeur Stedelijke Ontwikkeling regelmatig in de skybox van de bouwer in de Kuip.
De onderhandelingen leidden er toe dat Den Haag 31 miljoen euro extra betaalde voor Amare. Zonder dat de raad dit nog kon terugdraaien. Maar Remkes legde het onderzoek van privédetectives nu ineens heel anders uit. ,,Dit integriteitsonderzoek betreft een arbeidsrechtelijk conflict tussen de gemeente en de ambtenaar.”
Met zo’n arbeidsconflict heeft de raad niets van doen, vindt Remkes. Daarom wil hij de bevindingen niet openbaar maken. Raadsleden mogen het lezen, op voorwaarde van geheimhouding. Een meerderheid van de raad, met daarin ook coalitiepartijen GroenLinks, D66 en PvdA, wil dat de Haagse burgers meer kunnen lezen, het liefst een versie waarbij alleen de namen van de betrokkenen worden zwartgelakt.
Storm van kritiek
,,Het rapport blijft in de kluis”, antwoordde Remkes beslist, een opmerking waarmee hij een storm van kritiek oogstte. Ook piekert hij er niet over om de raad de commentaren van betrokken ambtenaren op de conclusies te laten lezen.
,,Hoe moeten wij het college dan controleren”, brieste Ralf Sluis van Hart voor Den Haag. Hij ging er met gestrekt been in, zijn politiek leider Richard de Mos was immers op basis van een verdenking van corruptie alleen al uit het stadsbestuur gezet.
Ook hoeft volgens Remkes tegen de topambtenaar geen aangifte te worden gedaan wegens valsheid in geschrifte. Onder meer de PvdA drong hierop aan, wegens het achteraf passages aanvullen in verslagen. Dat lijkt niet strafbaar, aldus de waarnemend burgemeester. Maar hij wil wel dat justitie de ambtenaar achter de tralies zet die de zaak aan het licht bracht bij NRC Handelsblad. ,,Lekken is strafbaar.”
Dit is geen sfeer waarin je goed kan werken, aldus Bouwwethouder Revis.
Gaat het alleen om een arbeidsconflict? Bouwwethouder Revis maakte duidelijk dat in het rapport veel meer schokkende details staan. ,,Ik schrok van wat ambtenaren zeiden en van de taal die in mails wordt gebruikt”, zei hij, ,,Dit is geen sfeer waarin je goed kan werken.”
Revis ging daar verder niet op in, maar benadrukte wel dat VolkerWessels ondanks allerlei ruzies over meerkosten, nooit onrechtmatig is betaald.
Wel is er nog discussie over zes ton aan extra facturen die VolkerWessels wil indienen. De raad is er dan ook nog niet klaar mee, eind mei is er een nieuw debat.
OmroepWest 06.05.2020 De Haagse gemeenteraad debatteerde vanmiddag tot laat in de avond voor het eerst over het vertrek van topambtenaar Henk Harms, die de integriteitsregels overtrad rond de bouw van cultuurpaleis Amare. De rapen zijn gaar bij de oppositie, want het gaat de laatste tijd opvallend vaak mis bij gemeentelijke bouwprojecten.
De Haagse wethouder Boudewijn Revis zegt ‘geschrokken’ te zijn van het feit dat een ambtenaar die direct voor hem werkte, niet integer heeft gehandeld. Maar hij ontkent dat er schimmige deals zijn gemaakt met bouwer Volker Wessels, bijvoorbeeld over het onderhands gunnen van een bouwproject op de plek van een kerk in de internationale zone.
‘Dit raakt me’, aldus Revis (VVD, stadsontwikkeling), woensdag tijdens een uren durend debat over de integriteitsschending door de ambtenaar. Revis benadrukte daarbij ook dat dit soort dingen niet moet kunnen bij de gemeente. ‘We moeten hier wat aan doen en dat gebeurt ook.’
De topambtenaar van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling, zo bleek vorige week, had passages in gespreksverslagen aangepast en daarmee de gedragscode van de gemeente overschreden. Bovendien ging hij in op uitnodigingen van bouwer Volker Wessels om wedstrijden van Feyenoord vanuit een skybox te bekijken. ‘Onaanvaardbaar’, aldus burgemeester Johan Remkes. ‘Dat zien concurrenten en zo ontstaat een beeld van afhankelijkheid en bevoordeling.’
Afscheid genomen
Afgelopen vrijdag maakte de waarnemend burgemeester bekend dat de ambtenaar ‘in goed overleg’ en met een regeling vertrekt bij de gemeente. Ook van een externe medewerker is afscheid genomen vanwege de kwestie. NRC Handelsblad berichtte dat de eerste de bouwer van het cultuurpaleis Amare zou hebben bevoordeeld.
Zo zou onder diens verantwoordelijkheid de kosten hebben kunnen oplopen. Ook zou hij om Volker Wessels tegemoet te komen, dat bedrijf willen laten bouwen op de plek van de Kerk van de Heilige Martelaren van Gorcum aan het Stadhoudersplantsoen.
Revis verklaarde vandaag tijdens een uren durend debat in het Haagse stadhuis dat er geen sprake is van extra kosten die de gemeente ophoestte zonder dat de raad daarvan weet. Hij deelde namelijk zelf al in rapportages over het Spuikwartier mee dat de gemeente de bouwer anderhalf miljoen euro moet betalen omdat de bouwplaats van een van de nieuwe torens naast het cultuurpaleis niet op tijd kan worden opgeleverd.
Dit heeft weer te maken met een vertraging bij de bouw van Amare. Overigens zei hij ook dat dit bedrag nog lager kan uitvallen omdat ook de bouw van de toren is vertraagd.
Gevraagd
De wethouder ontkende met stelligheid dat de gemeente heeft toegezegd dat bouwer Volker Wessels mag bouwen op de plek van de kerk. De bouwer zou daarom wel een paar keer hebben gevraagd. Maar volgens Revis is er straks sprake van een openbare inschrijving. Iedereen die er wil bouwen, mag zich melden.
Veel partijen in de gemeenteraad maken zich grote zorgen over de kwestie, zo bleek ook tijdens het debat. ‘Er is sprake van een patroon van mismanagement’, aldus Peter Bos van de Haagse Stadspartij.
Hij pleitte ook voor onderzoek naar andere dossiers waarbij de ambtenaar was betrokken. Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag sprak van een ‘ongekende veenbrand’. En Bülent Aydin van de PvdA: ‘Dit geeft geen fraai beeld van de stad die toch al onder een vergrootglas ligt.’
Positie in gevaar
De partijen wilden ook weten of er iets mis is binnen de gemeentelijke organisatie. Enkele fracties lieten zelfs duidelijk doorschemeren dat de positie van Revis in gevaar kon komen. ‘U bent niet boven iedere twijfel verheven.
Vandaar dat u beter de eer aan uzelf kan houden’, aldus Sebastiaan Kruis (PVV). De Islam Democraten gingen nog verder. Die zeiden afgelopen week per Tweet het vertrouwen in het hele college op.
Waarnemend burgemeester Remkes vertelde dat midden september vorig jaar signalen binnenkwamen over de betreffende ambtenaar. Die kwamen terecht bij de directeur van de dienst en integriteitscoördinator van de gemeente.
Na gesprekken werd een onafhankelijk onderzoek ingesteld en werd juridisch advies ingewonnen. Uiteindelijk was dus de conclusie dat de gedragscode was overschreden en dat hij moest vertrekken. De waarnemend burgemeester benadrukte ook geen sprake was van valsheid in geschifte.
Systemen
Volgens hem toont de gang van zaken aan dat de systemen binnen de gemeente die in werking moeten treden bij bewust fout gedrag van ambtenaren, inderdaad werken. Maar dat er nog wel meer moet gebeuren om integriteit binnen het ambtelijke apparaat te bevorderen.
Daarom is het ook nodig om bijvoorbeeld meer deskundige ambtenaren in dienst te nemen. Zodat de gemeente ‘wat steviger in de schoenen staat’ bij onderhandelingen met onder meer grote bouwers.
Revis verklaarde dat hij – zeker omdat hij vanwege zijn portefeuille bouwen – zich altijd bewust is van de risico’s op het gebied van integriteit. Daarom spreekt hij nooit in z’n eentje met bouwers af.
En sluit hij nooit deals in tijdens van drank doordrenkte bijeenkomsten in bovenkamertjes van cafés. ‘Dat gebeurt gewoon in mijn werkkamer met een kopje koffie.’
AD 06.05.2020 De Haagse gemeenteraad debatteert vanmiddag voor het eerst over het vertrek van topambtenaar Henk Harms, die de integriteitsregels overtrad rond de bouw van cultuurpaleis Amare. De rapen zijn gaar bij de oppositie, want het gaat de laatste tijd opvallend vaak mis bij gemeentelijke bouwprojecten.
Groep de Mos/Hart voor Den Haag zal in de commissievergadering, die vanaf 16.00 op deze site te volgen is, vragen om een strafrechtelijk onderzoek van de Rijksrecherche.
De grootste partij van Den Haag is verbolgen dat haar wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui vorig jaar gedwongen moesten aftreden om een nog niet bewezen verdenking van corruptie, terwijl Harms bij zijn gedwongen vertrek vermoedelijk een flinke gouden handdruk meekrijgt en er geen aangifte wordt gedaan.
Veel partijen in Haagse politiek vrezen dat bouwer VolkerWessels, een van de aannemers die Amare bouwt, vaker is bevoordeeld in schimmige afspraken met de gemeente. In het dossier over het cultuurcomplex aan het Spui, waar het conservatorium, het Nationaal Dans Theater en het Residentie Orkest hun nieuwe thuis gaan vinden, is bijvoorbeeld gesproken over het stilletjes verkopen tegen een vriendenprijsje van een leegstaande kerk tegenover het Museon. Op deze zeer geliefde locatie zou de bouwer dan een appartementencomplex mogen bouwen.
Verhit debat
Naast wethouder Revis (verantwoordelijk voor bouwprojecten) zijn ook wethouders Bruines (personeelszaken) en waarnemend burgemeester Remkes naar de raad geroepen. Het belooft een verhit debat te worden, omdat het college een groot deel van de discussiepunten achter gesloten deuren wil bespreken.
Dat maakt discussiëren erg lastig, omdat je erg moet opletten wat wel en wat niet al in de media is gekomen, aldus Lesley Arp.
De raad heeft het onderzoek van Hofman Bedrijfsrecherche naar Harms, dat de aanleiding voor zijn vertrek vormt, mogen lezen. Voorwaarde was wel dat de inhoud niet in het debat gebruikt mag worden.
Omwille van de privacy van Harms moesten de volksvertegenwoordigers tekenen voor geheimhouding. ,,Dat maakt discussiëren erg lastig, omdat je erg moet opletten wat wel en wat niet al in de media is gekomen”, vertelt SP-raadslid Lesley Arp. Zij is een van de aanvragers van het spoeddebat.
Remkes moet op eieren lopen bij de discussie over wat wel en niet achter gesloten deuren moet worden besproken. Na de affaire-De Mos zei hij namelijk dat integriteitskwesties zoveel mogelijk ‘open en transparant’ dienen te worden afgehandeld.
Den HaagFM 06.05.2020 Hart voor Den Haag/Groep de Mos wil dat justitie een strafrechtelijk onderzoek start naar de Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO) van de gemeente Den Haag.
Aanleiding is het vertrek van een topambtenaar, omdat hij volgens het college de gedragscode niet heeft nageleefd en niet transparant heeft gehandeld. NRC Handelsblad schrijft dat deze ambtenaar het bouwbedrijf Volker Wessels zou hebben bevoordeeld. “Als het college geen aangifte doet, dan doen wij dat”, zegt Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Woensdagmiddag praat een raadscommissie van de gemeenteraad over de kwestie. Afgelopen vrijdag schreef het college in een brief aan de gemeenteraad dat de projectdirecteur van bouwproject Amare vertrekt bij de gemeente.
Hij was eindverantwoordelijk voor de bouw van het nieuwe onderwijs- en cultuurcomplex op het Spuiplein. Eind november vorig jaar werd de ambtenaar al van het project gehaald omdat hij mogelijk niet integer zou hebben gehandeld.
Uit onderzoek dat het college vervolgens heeft laten uitvoeren is gebleken dat hij de gedragscode niet heeft nageleefd en dat hij op meerdere vlakken niet transparant heeft gehandeld, bijvoorbeeld door het toevoegen van passages aan verslagen. Daarom vertrekt hij bij de gemeente.
Ook het contract van een extern ingehuurde kracht is ontbonden, schrijft het college aan de raad. Maar uit het onderzoek is volgens het college niet gebleken dat “er buiten een mandaat is gehandeld noch dat er afspraken over onrechtmatige betalingen zijn gemaakt.”
Uit onderzoek van NRC Handelsblad blijkt echter dat de topambtenaar zijn functie wel degelijk misbruikte om bouwer Volker Wessels te bevoordelen. Bovendien zou wethouder Boudewijn Revis (VVD) van een aantal toezeggingen die de ambtenaar deed op de hoogte zijn geweest.
Het is voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos aanleiding om een strafrechtelijk onderzoek te eisen naar de gang van zaken. Dat is opvallend want er loopt ook al een rijksrechercheonderzoek naar partijleider en ex-wethouder Richard de Mos en ex-wethouder Rachid Guernaoui. Zij worden door justitie verdacht van corruptie maar zeggen onschuldig te zijn.
“Wij horen al zeven maanden niets van de rijksrecherche en tegen ons is een onderzoek gestart zonder een greintje van bewijs”, zegt raadslid Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. “Er liggen hier geen splinters, maar hele balken aan bewijs. Het stadsbestuur moet direct aangifte doen, doen zij dat niet dan gaan wij het doen.”
OmroepWest 06.05.2020 Hart voor Den Haag/Groep de Mos wil dat justitie een strafrechtelijk onderzoek start naar de Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO) van de gemeente Den Haag. Aanleiding is het vertrek van een topambtenaar, omdat hij volgens het college de gedragscode niet heeft nageleefd en niet transparant heeft gehandeld.
NRC Handelsblad schrijft dat deze ambtenaar het bouwbedrijf Volker Wessels zou hebben bevoordeeld. ‘Als het college geen aangifte doet, dan doen wij dat’, zegt Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Hij was eindverantwoordelijk voor de bouw van het nieuwe onderwijs- en cultuurcomplex op het Spuiplein. Eind november vorig jaar werd de ambtenaar al van het project gehaald omdat hij mogelijk niet integer zou hebben gehandeld.
Uit onderzoek dat het college vervolgens heeft laten uitvoeren is gebleken dat hij de gedragscode niet heeft nageleefd en dat hij op meerdere vlakken niet transparant heeft gehandeld, bijvoorbeeld door het toevoegen van passages aan verslagen.
Daarom vertrekt hij bij de gemeente. Ook het contract van een extern ingehuurde kracht is ontbonden, schrijft het college aan de raad. Maar uit het onderzoek is volgens het college niet gebleken dat ‘er buiten een mandaat is gehandeld noch dat er afspraken over onrechtmatige betalingen zijn gemaakt’.
Toezeggingen
Uit onderzoek van NRC Handelsblad blijkt echter dat de topambtenaar zijn functie wel degelijk misbruikte om bouwer Volker Wessels te bevoordelen. Bovendien zou wethouder Boudewijn Revis (VVD) van een aantal toezeggingen die de ambtenaar deed op de hoogte zijn geweest.
Het is voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos aanleiding om een strafrechtelijk onderzoek te eisen naar de gang van zaken. Dat is opvallend want er loopt ook al een rijksrechercheonderzoek naar partijleider en ex-wethouder Richard de Mos en ex-wethouder Rachid Guernaoui. Zij worden door justitie verdacht van corruptie maar zeggen onschuldig te zijn.
Aangifte doen
‘Wij horen al zeven maanden niets van de rijksrecherche en tegen ons is een onderzoek gestart zonder een greintje van bewijs’, zegt raadslid Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. ‘Er liggen hier geen splinters, maar hele balken aan bewijs. Het stadsbestuur moet direct aangifte doen, doen zij dat niet dan gaan wij het doen.’
AD 03.05.2020 De oppositie in de gemeenteraad is helemaal klaar met de schandalen rond gemeentelijke vastgoedprojecten. Dat de deals van de weggestuurde topambtenaar Henk Harms nu door de rijksrecherche zouden worden onderzocht, maakt het onderwerp helemaal politiek explosief.
De partij Hart voor Den Haag vermoedt dat Harms is geslachtofferd om politieke problemen te voorkomen. De SP wijst erop dat de politieke baas van Harms, wethouder Boudewijn Revis, afwist van stilzwijgende afspraken. ,,Dit is een schandaal na een trits van andere misstappen”, zegt Tahsin Cetinkaya van Islam Democraten. Hij zegde zelfs per tweet het vertrouwen op in het college.
Het college houdt zich officieel nog even stil, maar een insider wijst erop dat Revis meteen een onderzoek heeft laten doen nadat hij de vermoedens van misstanden onder ogen kreeg. Volgens NRC Handelsblad heeft de rijksrecherche de stukken opgevraagd van een pakket afspraken rond bouwprojecten dat werd gemaakt in 2018, ten tijde van de coalitieonderhandelingen.
Aannemersgroep Cadanz kreeg hierdoor 31 miljoen euro extra voor de bouw van Amare, het nieuwe cultuurcentrum aan het Spui.
Meerkosten
Dat had niet gemogen, stellen stedenbouwkundigen die in hun vereniging SOS Den Haag de gang van zaken kritisch volgen. Voorzitter Guust Baartmans: ,,Voor de bouw is een totaalprijs afgesproken die de gemeente betaalt voor ontwerp, bouw en onderhoud. Meerkosten zouden voor Cadanz horen te zijn.” Cadanz is een consortium met daarin bouwreus VolkerWessels.
SOS Den Haag analyseerde de meerkosten, en concludeerde dat veel van het opgevoerde extra werk helemaal geen nieuwe zaken betrof, maar eisen die al in het oorspronkelijke plan waren vastgelegd.
Maar omdat de gebruikers nieuwe wensen hadden, of hun plannen niet duidelijk genoeg op papier hadden gezet, kon hierover toch een geschil ontstaan met de aannemer. Die ruzie liep zo hoog op, dat in de maanden voor de extra financiële injectie de bouw van Amare een tijdje heeft stilgelegen.
Aannemers
Het Rijksrechercheonderzoek richt zich volgens NRC met name op de deal met de aannemers. Een bron bij de gemeente bevestigt dat de rijksrecherche inderdaad met deze package-deal met aannemer Cadanz bezig is, maar om een andere reden dan mogelijke malversaties van ambtenaar Harms.
,,Het collegestuk met bedrijfsgevoelige informatie zou door de toenmalige wethouders De Mos en Guernaoui gedeeld zijn in een appgroep met hun adviseurs.” Daar zit onder meer concurrerend projectontwikkelaar NU bij.
Het dossier zou betrokken worden bij het al sinds vorig jaar lopende rijksrechercheonderzoek naar de oud-wethouders.
Een woordvoerder van het Landelijk Parket wilde gisteren geen commentaar geven op het verhaal. Ook de gemeente houdt zich stil.
Hij ondersteunde bijvoorbeeld bij plannen om nieuwe attracties naar de stad te halen, aldus Richard de Mos.
Richard de Mos (Hart voor Den Haag) had als wethouder ook te maken met de nu weggestuurde topambtenaar Harms. De Mos: ,,Hij ondersteunde bijvoorbeeld bij plannen om nieuwe attracties naar de stad te halen.’’
Zo was Harms volgens de ex-wethouder ook de man achter de omstreden erfpachtdeal voor Legoland Scheveningen. Het toenmalige college met Revis en Karsten Klein (CDA) ging bijna ten onder aan deze voor Legoland gunstige afspraken, waarbij de gemeente de verbouwing betaalde, in ruil voor een pachtsom achteraf.
Kelderdak
Ook bij Legoland is er nu een geschil over extra bouwkosten. De aannemer heeft het kelderdak (onder de Scheveningse boulevard) niet sterk genoeg gemaakt voor zware vrachtwagens. Dat was wel de eis, maar toch weigert de aannemer de meerkosten te betalen. Hierover dient een arbitragezaak.
De oppositie in de raad vindt dat het stadsbestuur heel wat uit te leggen heeft. Die eis heeft wethouder Revis de laatste tijd vaker gehoord, vorige week nog in de kwestie rond de verkoop, voor een spotprijs, van een statig pand naast paleis Noordeinde aan Omar Munie.
Hart voor Den Haag, de Haagse Stadspartij en de SP hebben al een spoeddebat aangevraagd. Ook de coalitie ziet de ernst van de zaak in, zeggen de fractievoorzitters van VVD en GroenLinks.
Ja, daar worden we toch wel een beetje stil van !!
Op weg naar de ontknoping
Justitieminister Grapperhaus wist al zeker 10 maanden voor de huiszoekingen bij de Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui dat er een corruptieonderzoek tegen hen liep.
AD 07.02.2020
Dat blijkt uit stukken die Omroep West en de NOS bij het Openbaar Ministerie hebben opgevraagd via de Wet openbaarheid van bestuur (WOB).
AD 07.02.2020
Toenmalig burgemeester Krikke was in die periode bewust niet geïnformeerd over het onderzoek. Zij hoorde pas in de ochtend van 1 oktober, toen de rijksrecherche op het punt stond invallen te doen bij de wethouders, via een telefoontje van het OM over het onderzoek.
Krikke zei later die dag al tegen Omroep West dat dat geen vreemde gang van zaken was: “Het Landelijk Parket doet onderzoek en dat is iets anders dan bijvoorbeeld de lokale driehoek (burgemeester, politie en justitie, red.), of iets wat daarop lijkt.” De rijksrecherche mag daarom zelf bepalen wie en wanneer personen worden ingelicht over een onderzoek.
AD 07.02.2020
‘Melding gevoelig onderzoek’
Het corruptieonderzoek op het Haagse stadhuis begon in eerste instantie met één Haagse wethouder, vermoedelijk de inmiddels ex-wethouder Richard de Mos. Dat valt op te maken uit stukken die Omroep West en de NOS bij het Openbaar Ministerie (OM) via een zogeheten Wob-verzoek hebben opgevraagd. Kennelijk kwam Rachid Guernaoui pas later in beeld.
Uit de opgevraagde WOB-documenten komt naar voren dat in januari vorig jaar een mail met als onderwerp “melding gevoelig onderzoek” naar de top van het OM en de Haagse hoofdofficier van justitie was verstuurd. Minister Grapperhaus was toen al via een ambtsbericht op de hoogte gebracht.
In de maanden daarna blijkt uit mails dat besloten wordt burgemeester Krikke bewust niet te informeren en dat minister Grapperhaus dat steunt. Waarom Krikke niet wordt geïnformeerd, blijft onduidelijk. Er is veel informatie zwartgelakt in de WOB-documenten en het OM wil de precieze inhoud van de ambtsberichten niet prijsgeven. Dit zou het strafrechtelijke onderzoek naar de inmiddels vertrokken wethouders kunnen schaden.
Het onderzoek zou in 2018 zijn begonnen. Tot in elk geval 11 juli 2019 heeft justitie slechts één wethouder op de korrel. Dat blijkt uit de mails en documenten die Omroep West heeft gekregen over de Haagse zaak door een beroep te doen op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).
Telegraaf 28.02.2020
Nachtvergunningen
Wel wordt duidelijk dat het onderzoek onder andere zou gaan om het verlenen van vijf nachtvergunningen voor horecabedrijven, waaronder aan zalencentrum Opera. Het zalencentrum zou ook hebben geprofiteerd van subsidies. Dat is volgens het OM verdacht, omdat Opera donateur is van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Naast de twee ex-wethouders is ook Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani verdachte in de zaak. Alle drie ontkennen iets fout te hebben gedaan.
Vanwege de corruptiezaak viel het Haagse college. Zowel De Mos als Guernaoui zegt niets fout te hebben gedaan.
Den HaagFM 28.02.2020 Ex-wethouder Rachid Guernaoui van Groep de Mos/Hart voor Den Haag is bezig met een procedure om een termijn te stellen aan het corruptieonderzoek dat hem al maanden boven het hoofd hangt. Volgens Guernaoui duurt het allemaal veel te lang. “De verdenking is al een jaar oud. Ze hebben alle tijd gehad om het te onderzoeken en er gebeurt niks”, vertelt hij in het radioprogramma Studio Haagsche Bluf op Radio West.
Guernaoui wordt samen met ex-wethouder Richard de Mos verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Beide mannen moesten wegens de verdenkingen hun positie als wethouder verlaten. Guernaoui vindt nu dat het allemaal lang genoeg heeft geduurd. “Het is inmiddels vijf maanden geleden dat ze een inval bij mij thuis hebben gedaan, en sindsdien is het oorverdovend stil bij het ministerie. Het OM reageert niet, dus ik ben bezig met een procedure om een termijn aan het onderzoek te stellen”, vertelt Guernaoui.
Ook waarnemend burgemeester Johan Remkes wil niet dat het onderzoek nog veel langer duurt. Dat zei hij vorige maand tijdens een aflevering van radioprogramma Spuigasten van Den Haag FM. “Ik hoop dat het onderzoek niet eindeloos duurt”, zei Remkes in Spuigasten. “Het is zowel naar de betrokkenen als naar het bestuur toe – denk ik – niet goed als dit soort processen te lang duren, want dan blijft het boven de markt zweven en dat is hartstikke slecht.”
Onderzoek ligt al maanden stil
Volgens Guernaoui ligt het onderzoek zelfs al maanden stil. “Anders had ik wel geweten dat ze ambtenaren aan het spreken zijn, en dat doen ze dus niet”, vertelt hij bij Studio Haagsche Bluf. Guernaoui en De Mos hebben vanaf het eerste moment volgehouden onschuldig te zijn.
OmroepWest 27.02.2020 Ex-wethouder Rachid Guernaoui van Groep de Mos/Hart voor Den Haag is bezig met een procedure om een termijn te stellen aan het corruptieonderzoek dat hem al maanden boven het hoofd hangt. Volgens Guernaoui duurt het allemaal veel te lang. ‘De verdenking is al een jaar oud. Ze hebben alle tijd gehad om het te onderzoeken en er gebeurt niks’, vertelt hij in het radioprogramma Studio Haagsche Bluf.
Guernaoui wordt samen met ex-wethouder Richard de Mos verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Beide mannen moesten wegens de verdenkingen hun positie als wethouder verlaten. Guernaoui vindt nu dat het allemaal lang genoeg heeft geduurd. ‘Het is inmiddels vijf maanden geleden dat ze een inval bij mij thuis hebben gedaan, en sindsdien is het oorverdovend stil bij het ministerie. Het OM reageert niet, dus ik ben bezig met een procedure om een termijn aan het onderzoek te stellen’, vertelt Guernaoui.
Ook waarnemend burgemeester Johan Remkes wil niet dat het onderzoek nog veel langer duurt. Dat zei hij vorige maand tijdens een aflevering van radioprogramma Spuigasten van mediapartner Den Haag FM. ‘Ik hoop dat het onderzoek niet eindeloos duurt’, zei Remkes in Spuigasten. ‘Het is zowel naar de betrokkenen als naar het bestuur toe – denk ik – niet goed als dit soort processen te lang duren, want dan blijft het boven de markt zweven en dat is hartstikke slecht.’
Onderzoek ligt al maanden stil
Volgens Guernaoui ligt het onderzoek zelfs al maanden stil. ‘Anders had ik wel geweten dat ze ambtenaren aan het spreken zijn, en dat doen ze dus niet’, vertelt hij bij Studio Haagsche Bluf. Guernaoui en De Mos hebben vanaf het eerste moment volgehouden onschuldig te zijn.
OmroepWest 27.02.2020 De gemeente Den Haag heeft de uitbater van zalencentrum Opera geholpen zijn vergunningen en ontheffingen op orde te krijgen. Dat blijkt uit antwoorden van waarnemend burgemeester Remkes op raadsvragen van de Haagse Stadspartij over horecavergunningen. De uitbater, Atilla Akyol, is verdachte in de omkopingszaak rond Hart voor Den Haag/Groep de Mos. De omstreden nachtvergunningen staan centraal in het onderzoek van het Openbaar Ministerie.
Uit de antwoorden van Remkes blijkt dat de gemeente de nachtvergunningen had verstrekt aan twee ‘slapende bv’s’ van Akyol. Dat is tegen de regels, omdat bedrijven zonder economische activiteit niet te controleren vallen. Toch is volgens Remkes ‘te allen tijde duidelijk geweest voor wiens rekening en risico de horeca-inrichtingen worden geëxploiteerd’. Daarom was er volgens de waarnemend burgemeester geen aanleiding de vergunningen en nachtontheffingen te weigeren.
Het komt volgens Remkes weleens voor dat een ondernemer in een andere bv omzet boekt dan in de bv waarvoor de vergunningen zijn verleend. ‘Wanneer dit blijkt, bijvoorbeeld uit de gegevens van de Kamer van Koophandel, wordt de ondernemer hierop aangeschreven om de situatie weer kloppend te maken. Dat is in dit geval inmiddels ook gebeurd.’
Ex-wethouders verdacht
Twee Haagse ex-wethouders, Richard de Mos en Rachid Guernaoui (beiden Hart voor Den Haag/Groep de Mos), worden verdacht van ambtelijke corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Zo zouden zij in ruil voor financiële steun aan de partij vergunningen hebben geregeld, onder meer voor zalencentrum Opera.
Ten tijde van de vergunningverlening was bij de gemeente bekend dat uitbater Akyol in 2017 verdachte was in een ‘groot witwas- en gokonderzoek’. Dat was voor de gemeente echter geen aanleiding om de ‘nachtontheffingen’ te weigeren. Wel schrijft Remkes nu dat er ‘naar de huidige inzichten een bredere consultatie van de buurt mogelijk gewenst was geweest’.
Meer transparantie
Ook gaat de waarnemend burgemeester bekijken of er – naar Amsterdams voorbeeld – een gemeentelijke website kan komen waarop precies terug te vinden is aan wie, waar en welke horecavergunning is afgegeven en onder welke voorwaarden. ‘Het college deelt de mening dat een dergelijke website transparant is voor omwonenden en andere belanghebbenden.’
NRC meldde in december dat er in het zalencentrum een shishalounge was gevestigd. Hoewel daar geen aparte vergunning voor nodig was, geldt dat wel voor de exploitatie van het restaurant dat Akyol daarbij geopend had. Dat heeft geleid tot een schriftelijke waarschuwing van de gemeente. Inmiddels is de shishalounge gesloten, aldus Remkes.
AD 07.02.2020 Burgemeester Pauline Krikke werd tot op het laatste moment buiten het corruptie-onderzoek naar Groep de Mos gehouden. De burgemeester was close met de voorman van de grootste partij in de stad.
Ze zijn bondgenoten. Twee buitenstaanders die elkaar nodig hebben in het Haagse IJspaleis. Als oud-PVV’er Richard de Mos met zijn lokale partij in 2018 de grootste wordt in de stad en als wethouder toetreedt tot het college, kan hij terecht bij burgemeester Pauline Krikke.
De Mos wordt als aanvoerder van de grote, lokale volkspartij met argusogen bekeken. Krikke zelf ligt ook niet erg goed. Al bij haar uitverkiezing in maart 2017 is er teleurstelling. De ex-burgemeester van Arnhem is niet de gedroomde opvolger van zwaargewicht Jozias van Aartsen.
Tandem
De Mos en Krikke worden een tandem, merken Haagse raads- en collegeleden al gauw. De burgemeester kan op vrijwel onvoorwaardelijke steun rekenen van Richard de Mos en zijn partij; andersom helpt Pauline Krikke de leider van de grootste partij graag uit de brand. Tot het corruptieonderzoek naar de twee wethouders van Groep de Mos roet in het eten gooit.
Is het een bondje van gelijkgestemden? Van twee Haagse bestuurders die moeten opboksen tegen de scepsis van de rest? Of kunnen ze het gewoon goed vinden: hij, de politicus die zich graag presenteert als man van het volk en zij, de burgemeester die graag en met verve de rol van burgermoeder op zich neemt?
Benard
Raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij spreekt van ‘een politiek verbond’ dat na de jaarwisseling van 2018/2019 aan kracht wint. Het uit de hand gelopen vreugdevuur op Scheveningen tast dan de toch al benarde positie van de burgemeester verder aan, maar Richard de Mos steunt haar door dik en dun.
Al moet de Onderzoeksraad voor Veiligheid nog een rapport uitbrengen, de joviale wethouder vindt dat de burgemeester best kan aanblijven: ,,Het is samen uit, samen thuis’’, zegt hij.
Het is het soort handjeklap waar De Mos vaker aan doet en waar partijen zich erg aan storen
Bos
Dat was de afspraak, denkt raadslid Bos: Jij steunt mij met de vreugdevuren en ik steun jouw met andere zaken, zoals de nachtvergunningen. ,,Het is het soort handjeklap waar De Mos vaker aan doet en waar partijen zich erg aan storen.’’
Richard de Mos ontkent de deal nadrukkelijk: ,,Onzin. Dat was niet aan de orde’’, zegt hij. Maar Peter Bos is bepaald niet het enige Haagse raadslid dat gemarchandeer vermoedt.
Dat komt begin mei 2019 ook naar buiten als blijkt dat het Haagse stadsbestuur vijf nachtvergunningen heeft uitgegeven aan grote horecagelegenheden. Haagse politici vermoeden onmiddellijk vuil spel, want als raadslid probeerde De Mos al eerder zo’n vergunning te regelen voor Zalencentrum Opera, waarvan de baas én sponsor én lijstduwer is van Groep de Mos/Hart voor Den Haag
De raadsfracties zijn verbijsterd als een paar dagen later blijkt dat burgemeester Krikke het uiteindelijke besluit nam over de kwestie die nu zo’n prominente rol speelt in het corruptieonderzoek naar De Mos en partijgenoot Rachid Guernaoui. ‘De burgemeester laat zich voor zijn karretje spannen’, menen partijen als Nida, HSP en PvdA.
Ze zijn ook verontwaardigd dat Krikke hun klacht over mogelijke vriendjespolitiek niet serieus neemt. Even later blijkt dat Zalencentrum Opera twee van de vijf nachtvergunningen heeft weten te bemachtigen door als snelste een aanvraag in te leveren.
Onwetend
Is de relatie tussen Richard de Mos en Pauline Krikke te close? Naar nu blijkt, dankzij stukken die Omroep West en de NOS boven water hebben gekregen, spreken het Openbaar Ministerie (OM) en minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid in een vroeg stadium van het onderzoek naar Haagse corruptie af om burgemeester Krikke onwetend te laten.
Zo ontstaat de bijzondere situatie dat in de zogenoemde veiligheidsdriehoek van politie, gemeente en OM, de hoofdofficier van Justitie en de baas van de eenheid Den Haag van de politie wel weten dat er een onderzoek loopt, terwijl Krikke als verantwoordelijke namens de gemeente Den Haag geen idee heeft.
Is het het bondgenootschap tussen wethouder en burgemeester? Of het feit dat Krikke uiteindelijk het besluit nam om de zo gewraak-te nachtvergunningen te verlenen? Misschien is er wel een heel andere, logische verklaring voor het niet informeren van de burgemeester. Het Openbaar Ministerie reageerde gisteren niet op vragen hierover.
Hoe dan ook: van het tandem Richard de Mos en Pauline Krikke bleef na de invallen van de rijksrecherche niets over. Het Haagse stadsbestuur nam meteen afscheid van wethouders Rachid Guernaoui en Richard de Mos en van hun lokale partij. Andersom vroeg Groep de Mos een paar dagen later na een vernietigend rapport over de vreugdevuren onmiddellijk om het opstappen van de burgemeester.
Zo kwam Guernaoui in het vizier
De Haagse corruptieaffaire begon, zo blijkt nu, met een onderzoek – Tyrus genaamd – naar omkoping van een ambtenaar van de gemeente door de salesmanager van zalencentrum Opera, Erding A. Al vlot kwam ook diens broer Atilla A. in beeld.
Dat blijkt uit de stukken die ex-wethouder Rachid Guernaoui van het OM heeft gekregen. Justitie vermoedde in het najaar van 2018 dat Erding A. ‘mogelijk samen’ met zijn partner Nino Davituliani (Groep de Mos-raadslid) vergunningen kon regelen op het stadhuis tegen betaling van 15.000 euro.
Op basis van die verdenking is de telefoon van Erding A. van half oktober 2018 tot half april 2019 afgetapt, ook de telefoon van zijn broer Atilla is afgeluisterd, van januari 2019 tot begin mei 2019.
Schending
In twee gesprekken duikt Guernaoui op, daarna richt het OM het vizier ook op de wethouder. De ex-wethouder van Groep de Mos wordt verdacht van corruptie en schending ambtsgeheim, vanwege ‘vermoedelijke betrokkenheid bij het tegen betaling verstrekken van subsidies die (deels) weer ten goede komen van het zalencentrum’, schrijft het OM in het proces-verbaal.
Een woordvoerder van het Landelijk Parket wil geen toelichting geven op het onderzoek. Ook kan hij niet zeggen wanneer het OM naar verwachting een besluit neemt over eventuele vervolging van de corruptieverdachten. Volgens de advocaat van raadslid Davituliani en de partij Groep de Mos komt er in het onderzoek een ‘informant’ voor. Het OM kan daarover geen mededelingen doen.
OmroepWest 06.02.2020 Het corruptieonderzoek op het Haagse stadhuis begon in eerste instantie met één wethouder, vermoedelijk de inmiddels ex-wethouder Richard de Mos. Dat valt op te maken uit stukken die Omroep West en de NOS bij het Openbaar Ministerie (OM) via een zogeheten Wob-verzoek hebben opgevraagd. Kennelijk kwam Rachid Guernaoui pas later in beeld. Zolang het strafrechtelijk onderzoek loopt, wil het OM hier niet op reageren.
Het onderzoek zou in 2018 zijn begonnen. Tot in elk geval 11 juli 2019 heeft justitie slechts één wethouder op de korrel. Dat blijkt uit de mails en documenten die Omroep West heeft gekregen over de Haagse zaak door een beroep te doen op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).
De Wet openbaarheid van bestuur (Wob) regelt het recht op informatie van de overheid. Overheidsinformatie is altijd openbaar, tenzij de Wob of andere wetgeving bepaalt dat de gevraagde informatie niet geschikt is om openbaar te maken. Dat geldt bijvoorbeeld voor documenten die aan de strafrechter zijn voorgelegd.
Eén wethouder
De inhoud van veel documenten is weggelakt, omdat het volgens justitie het strafrechtelijke onderzoek zou kunnen schaden. Duidelijk is wel dat Gerrit van der Burg, de topman binnen het OM, op dinsdag 9 april om 7.21 uur een vertrouwelijke mail ontvangt. Hierin wordt gesproken over slechts één wethouder, in enkelvoud dus.
‘Goedemorgen Gerrit, hierbij de update inzake de wethouder.’ Diezelfde dag ontvangt hij ook een memo over een formeel overleg met de minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus met daarin als agendapunt: ‘Gevoelige zaak wethouder (onderzoek…)’
‘De zaak van de wethouder’
Ook een paar weken later gaat het nog steeds om één wethouder. In een memo van 30 april 2019 staan verschillende onderwerpen die aan bod zullen komen tijdens een gesprek met de minister. Een van die onderwerpen blijkt ‘de zaak van de wethouder.’
Ten slotte krijgt Van der Burg via de mail op 11 juli 2019 om 10.43 uur nog de volgende update van een collega. ‘Ha Gerrit, Voor volledigheid nog korte terugkoppeling stand van zaken in (dan is een klein deel weggelakt, red.) (wethouder).’
Twee losstaande zaken
In een reactie laat Peter Plasman, advocaat van De Mos, het volgende weten: ‘Ik heb begrepen dat de zaken van de collega-wethouders deels los van elkaar staan.’ Deze conclusie deelt Job Knoester, de advocaat die Rachid Guernaoui bijstaat: ‘Het is niet voor niets dat de betrokkenen niet gezamenlijk optrekken. Zo treden ze ook niet gezamenlijk naar buiten.’
Tot ongenoegen van de verdachten hebben zij nog niet het complete strafdossier gekregen. Plasman: ‘Mijn cliënt wil met name graag weten waar de verdenking concreet op is gebaseerd zodat hij zich kan verdedigen. Op dit moment hebben we enkel een summier aanvangsproces-verbaal ontvangen.’
Knoester: ‘Mijn cliënt en ik hebben, na continu aandringen bij justitie, inmiddels iets meer. Maar ik vind het ongepast en ongehoord. Sinds oktober ligt het leven van mijn cliënt volledig overhoop. Op basis van de stukken die wij nu hebben, snap ik werkelijk niet waarom.’
NOS 06.02.2020 Justitieminister Grapperhaus wist al zeker tien maanden voor de huiszoekingen bij de Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui dat er een corruptieonderzoek tegen hen liep. Dat blijkt uit stukken die Omroep West en de NOS bij het Openbaar Ministerie hebben opgevraagd via de Wet openbaarheid van bestuur (WOB).
Toenmalig burgemeester Krikke was in die periode bewust niet geïnformeerd over het onderzoek. Zij hoorde pas in de ochtend van 1 oktober, toen de rijksrecherche op het punt stond invallen te doen bij de wethouders, via een telefoontje van het OM over het onderzoek.
Krikke zei later die dag al tegen Omroep West dat dat geen vreemde gang van zaken was: “Het Landelijk Parket doet onderzoek en dat is iets anders dan bijvoorbeeld de lokale driehoek (burgemeester, politie en justitie, red.), of iets wat daarop lijkt.” De rijksrecherche mag daarom zelf bepalen wie en wanneer personen worden ingelicht over een onderzoek.
‘Melding gevoelig onderzoek’
Uit de opgevraagde WOB-documenten komt naar voren dat in januari vorig jaar een mail met als onderwerp “melding gevoelig onderzoek” naar de top van het OM en de Haagse hoofdofficier van justitie was verstuurd. Minister Grapperhaus was toen al via een ambtsbericht op de hoogte gebracht.
In de maanden daarna blijkt uit mails dat besloten wordt burgemeester Krikke bewust niet te informeren en dat minister Grapperhaus dat steunt. Waarom Krikke niet wordt geïnformeerd, blijft onduidelijk. Er is veel informatie zwartgelakt in de WOB-documenten en het OM wil de precieze inhoud van de ambtsberichten niet prijsgeven. Dit zou het strafrechtelijke onderzoek naar de inmiddels vertrokken wethouders kunnen schaden.
Vanwege de corruptiezaak viel het Haagse college. Zowel De Mos als Guernaoui zegt niets fout te hebben gedaan.
AD 06.02.2020 Justitieminister Grapperhaus wist tien maanden voor de invallen bij de Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui al dat er een corruptieonderzoek tegen de mannen liep. Dat melden Omroep West en de NOS op basis van stukken die zij hebben opgevraagd bij het Openbaar Ministerie via de Wet openbaarheid van bestuur (WOB).
Grapperhaus was dus al vroegtijdig geïnformeerd, terwijl toenmalig burgemeester Krikke bewust niet op de hoogte werd gebracht over het onderzoek, zo blijkt uit de stukken. Zij kreeg op 1 oktober, vlak voordat de rijksrecherche de woningen binnenviel, pas te horen wat er aan de hand was. Via een telefoontje van het OM.
Maar omdat het Landelijk Parket, dat het onderzoek deed, niet onder de lokale driehoek van burgemeester, politie en justitie valt, mag de rijksrecherche zelf bepalen wie wordt ingelicht over een onderzoek en wanneer.
Gesjoemel met gemeentegeld
De corruptie-affaire in het Haagse stadhuis draait behalve om nachtvergunningen ook om gesjoemel met gemeentegeld. Volgens justitie regelde Rachid Guernaoui, een van de twee Groep de Mos-wethouders, een subsidie waar een bevriend zalencentrum profijt van had. Betrokkenen ontkennen.
Zo kwam Guernaoui in het vizier
De Haagse corruptieaffaire begon, zo blijkt nu, met een onderzoek – Tyrus genaamd – naar omkoping van een ambtenaar van de gemeente door de salesmanager van zalencentrum Opera, Erding A. Al vlot kwam ook diens broer Atilla A. in beeld.
Dat blijkt uit de stukken die ex-wethouder Rachid Guernaoui van het OM heeft gekregen. Justitie vermoedde in het najaar van 2018 dat Erding A. ‘mogelijk samen’ met zijn partner Nino Davituliani (Groep de Mos-raadslid) vergunningen kon regelen op het stadhuis tegen betaling van 15.000 euro.
Op basis van die verdenking is de telefoon van Erding A. van half oktober 2018 tot half april 2019 afgetapt, ook de telefoon van zijn broer Atilla is afgeluisterd, van januari 2019 tot begin mei 2019.
Schending
In twee gesprekken duikt Guernaoui op, daarna richt het OM het vizier ook op de wethouder. De ex-wethouder van Groep de Mos wordt verdacht van corruptie en schending ambtsgeheim, vanwege ‘vermoedelijke betrokkenheid bij het tegen betaling verstrekken van subsidies die (deels) weer ten goede komen van het zalencentrum’, schrijft het OM in het proces-verbaal.
Een woordvoerder van het Landelijk Parket wil geen toelichting geven op het onderzoek. Ook kan hij niet zeggen wanneer het OM naar verwachting een besluit neemt over eventuele vervolging van de corruptieverdachten. Volgens de advocaat van raadslid Davituliani en de partij Groep de Mos komt er in het onderzoek een ‘informant’ voor. Het OM kan daarover geen mededelingen doen.
Den HaagFM 06.02.2020 Minister Fred Grapperhaus van Justitie en Veiligheid (CDA) wist al tien maanden vóór de huiszoekingen bij de ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui dat er een corruptieonderzoek liep op het stadhuis in Den Haag. Toenmalig burgemeester Pauline Krikke werd niet geïnformeerd.
Zij kreeg pas op het moment van de invallen een telefoontje van het Openbaar Ministerie (OM). Dat blijkt uit stukken die Omroep West en de NOS bij het OM via een Wob-verzoek opvroegen. “Hierbij een melding van een zeer gevoelig onderzoek.”
Dinsdagochtend 1 oktober 2019 gaat de actie van start. De Rijksrecherche valt in alle vroegte de huizen en werkkamers van De Mos en Guernaoui binnen. De twee zijn verbijsterd. Diezelfde dag maakt het OM bekend dat ze de mannen verdenkt van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim.
OmroepWest 06.02.2020 Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid (CDA) wist al tien maanden vóór de huiszoekingen bij de Haagse ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui dat er een corruptieonderzoek liep op het stadhuis in Den Haag. Toenmalig burgemeester Pauline Krikke werd niet geïnformeerd. Zij kreeg pas op het moment van de invallen een telefoontje van het Openbaar Ministerie (OM). Dat blijkt uit stukken die Omroep West en de NOS bij het OM via een Wob-verzoek opvroegen. ‘Hierbij een melding van een zeer gevoelig onderzoek.’ Een reconstructie.
Richard de Mos en Rachid Guernaoui zijn maandag 30 september 2019 begonnen aan een nieuwe werkweek. De twee wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos weten dat het een spannende week wordt, want donderdag 3 oktober komt het langverwachte onderzoeksrapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) naar de Scheveningse vonkenregen uit. De uitkomst kan grote politieke gevolgen hebben.
Pauline Krikke zet zich om dezelfde reden schrap voor een pittige week op het stadhuis. De burgemeester krijgt niet alleen te maken met de presentatie van het OvV-rapport op donderdag, ze moet ook een demonstratie van boze boeren in goede banen leiden. Dinsdag 1 oktober komen ze op hun tractoren massaal naar Den Haag. De burgemeester en de wethouders weten op dat moment niet dat hun week een totaal andere en dramatische wending zal krijgen.
Puntjes op de i
Dezelfde maandag worden binnen het OM namelijk de puntjes op de i gezet van een lang voorbereide inval in de woningen en werkkamers van de wethouders. Dat wordt duidelijk uit de documenten die Omroep West heeft gekregen door een beroep te doen op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).
De Wet openbaarheid van bestuur (Wob) regelt het recht op informatie van de overheid. Overheidsinformatie is altijd openbaar, tenzij de Wob of andere wetgeving bepaalt dat de gevraagde informatie niet geschikt is om openbaar te maken. Dat geldt bijvoorbeeld voor documenten die aan de strafrechter zijn voorgelegd.
Op maandag 30 september 2019 om 17.37 uur krijgen Gerrit van der Burg en Theo Hofstee, de top van de landelijke leiding van het OM, een vertrouwelijke mail van een plaatsvervangend afdelingshoofd van het OM. Het gaat over de inval die de dag erna zal plaatsvinden.
Korte headsup
‘Ha Gerrit en Theo, (…). Morgen om 07.00 uur wordt BM (burgemeester red.) door Michiel ingelicht. Ik begreep al dat Gerrit vanavond nog even een korte headsup geeft aan de minister.’ Van der Burg antwoordt om 20.34 uur. ‘Inmiddels met Theo overlegd. Minister wist het al. (…).’ Het persbericht voor ‘de actie’ ligt dan al klaar.
Rechercheurs aan het werk bij woning wethouder De Mos | Beeld OMROEP WEST
Nachtvergunningen
Wel wordt duidelijk dat het onderzoek onder andere zou gaan om het verlenen van vijf nachtvergunningen voor horecabedrijven, waaronder aan zalencentrum Opera. Het zalencentrum zou ook hebben geprofiteerd van subsidies. Dat is volgens het OM verdacht, omdat Opera donateur is van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Naast de twee ex-wethouders is ook Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani verdachte in de zaak. Alle drie ontkennen iets fout te hebben gedaan.
De opgevraagde stukken geven een beeld van het verloop van de corruptiezaak. De eerste documenten die Omroep West krijgt, zijn van begin januari 2019. Uit een mail blijkt dat het onderzoek zo groot wordt, dat een Haagse officier van justitie zich genoodzaakt voelt om de top van het OM erop te wijzen. Ook de minister is dan al via een ambtsbericht op de hoogte gebracht van de corruptiezaak.
Zeer gevoelig onderzoek
Op maandag 7 januari 2019 om 20.02 uur schrijft de officier een mail met als onderwerp: ‘melding gevoelig onderzoek’. Hij schrijft: ‘Ha, hierbij de melding (zie in de bijlage een AB (ambtsbericht, red.)) van een zeer gevoelig RR-onderzoek (Rijksrechercheonderzoek, red.).’
De mail is gericht aan de top van het OM. De Haagse hoofdofficier van justitie Bart Nieuwenhuizen en zijn plaatsvervanger Michiel Zwinkels zitten in de cc en krijgen de melding dus ook. Een dikke maand later, op zondag 24 februari 2019, volgt om 19.41 uur een update van de zaak aan dezelfde ontvangers.
Zwart gemaakt
De precieze inhoud van de ambtsberichten geeft het Openbaar Ministerie niet prijs. Dit zou het strafrechtelijke onderzoek naar de twee Haagse verdachten kunnen schaden, zo redeneert het OM. Ook zijn alle mails en memo’s slechts gedeeltelijk leesbaar. Veel informatie is zwart gemaakt.
Maar duidelijk is wel dat vanaf begin januari 2019 de zaak bekend is bij de minister, de top van de landelijke leiding van het OM en bij de top van het OM in Den Haag. Het OM en minister Grapperhaus voeren bovendien minimaal twee formele overleggen over het corruptieonderzoek.
Burgemeester niet geïnformeerd
Wie dan nog van niets weet, is burgemeester Pauline Krikke. Zij wordt bewust niet geïnformeerd. In een mail van woensdag 1 mei 2019 staat een verslag van het overleg dat Grapperhaus heeft gehad met het OM over de zaak. ‘Er is gesproken over het onderzoek tegen de wethouder. VZ (voorzitter Van der Burg, red.) geeft aan dat de BM (burgemeester, red.) niet wordt geïnformeerd. De minister steunt deze lijn en zal het e.e.a. op papier zetten.’ De reden voor het niet informeren van de burgemeester valt niet op te maken uit de stukken.
Pauline Krikke.| Foto: ANP
Zomerborrel
Op vrijdag 5 juli staat er weer een persoonlijk gesprek tussen de top van het OM en de minister gepland. ‘Ha Gerrit, De minister is vrijdag tot 19.00 uur op de zomerborrel. In overleg met de hoofdofficier van het parket Den Haag zal worden bepaald wanneer en op welke wijze de burgemeester wordt geïnformeerd.’
Dan breekt de zomervakantie aan en komt het onderzoek op een lager pitje te staan. In augustus gaat het werk verder waar het is geëindigd en beginnen de voorbereidingen van de inval op dinsdag 1 oktober. Het Haagse OM stuurt op vrijdag 27 september 2019 de stand van zaken van het onderzoek naar het Landelijk Parket. ‘Ha, ik hoop dat je een heerlijke vakantie hebt gehad! Je staat vast te popelen om weer te beginnen.’
Ondankbare taak
Een paar dagen later is het zover, de dag van de inval bij de wethouders. Zoals afgesproken krijgt Krikke om 07.00 uur in de ochtend een telefoontje. De actie is dan net begonnen. Michiel Zwinkels heeft de ondankbare taak om de burgemeester te vertellen dat twee wethouders in haar college verdacht worden van corruptie. Zwinkels is waarnemend hoofdofficier van justitie, omdat Bart Nieuwenhuizen een paar maanden eerder is afgezwaaid.
De inval is een ongekende klap voor het Haagse stadhuis. Pauline Krikke zegt in een interview met Omroep West dat ze enorm geschrokken is en dat ze niet wist dat het corruptieonderzoek liep. Op de vraag of het gebruikelijk is dat de burgemeester hier niet van op de hoogte wordt gesteld, antwoordt ze dat dit niet vreemd is. ‘Het is een onderzoek van het Landelijk Parket en dat is iets totaal anders dan bijvoorbeeld de driehoek.’
Lokale driehoek
Krikke doelt op de lokale driehoek. Daarin zitten de burgemeester, de politiechef en de hoofdofficier van justitie. Zij voeren wekelijks overleg. De maanden voor de inval heeft zich dus de situatie voorgedaan dat hoofdofficier van justitie Bart Nieuwenhuizen, en later Michiel Zwinkels, wist dat er een corruptieonderzoek op het Haagse stadhuis liep, maar dit niet deelde met de burgemeester.
Volgens een woordvoerder van het Haagse stadhuis is dat een gevolg van de keuzes die de Rijksrecherche maakt. ‘De Rijksrecherche maakt in samenspraak met het OM zelf een afweging of, wie en op welk moment geïnformeerd wordt over een lopend onderzoek’, zegt zij. ‘De partijen binnen de driehoek bepalen zelf welke punten zij ter bespreking inbrengen.’
Gevolgen zijn groot
De gevolgen van het corruptieonderzoek zijn groot. Richard de Mos en Rachid Guernaoui zijn na een motie van wantrouwen opgestapt als wethouders. Vervolgens wilden coalitiegenoten VVD, DD6 en GroenLinks niet meer verder met Hart voor Den Haag/Groep de Mos en zetten zij de partij uit het college. De Mos is inmiddels weer terug in het stadhuis. Niet als wethouder, maar als fractievoorzitter van zijn partij. Rachid Guernaoui heeft nog geen nieuwe baan.
Pauline Krikke haalde de nieuwe werkweek op het stadhuis ook niet. Zij nam op zondagavond 6 oktober 2019 ontslag na het vernietigende OvV-rapport over de vonkenregen. Den Haag zoekt nu een nieuwe burgemeester. Tot 1 juli is Johan Remkes aangesteld als waarnemer. Langzaam krabbelt Den Haag weer op na een net zo bizarre, als dramatisch eerste week van oktober 2019.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
© ANP
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f6a2fb3c-06d1-11eb-951a-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f39ccbfa-f08a-11ea-acba-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d615e432-c2b7-11ea-842e-0255c322e81b.jpg)
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data58753857-8c7960.jpg)
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/06/data58752853-06b01f.jpg)
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/06/data58752853-06b01f.jpg)
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/06/data58745052-011fd3.png)
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2019/11/data51975794-a2fff6.jpg)
Jan de Wandelaar in het Den Haag van Morgen 