Nieuwe woontoren Cantate bij cultuurpaleis door ruzie zwaar vertraagd
Het gaat om ‘Toren Cantate’ oftewel ‘toren C’, zoals de nog niet gebouwde toren is genoemd, die op de plek komt van het Nederlands Dans Theater. Omdat de gemeente het niet eens wordt met de ontwikkelaar, dreigt het contract ontbonden te worden, laat wethouder Anne Mulder (VVD, stadsontwikkeling) in een brief aan de Haagse gemeenteraad weten.
Den Haag is nog lang niet af van de bouwoverlast rond het gloednieuwe cultuurpaleis Amare aan het Spuiplein. Vanwege een ruzie tussen de gemeente en projectontwikkelaar VolkerWessels laat één van de drie beoogde (woon)torens, Toren C, zeer waarschijnlijk nog jaren op zich wachten, en dan zitten we dus nog jaren een bouwput.
De vertraging levert een hele reeks van problemen op. Zo kan de parkeergarage onder het Spuiplein deels niet worden afgebouwd tot Toren C klaar is – nu op zijn vroegst in 2027. Dat kan weer leiden tot schadeclaims en een gebrek aan parkeerplekken rond het cultuurpaleis. Ook het zogeheten Stadsbalkon boven de expeditieruimte van Amare kan voorlopig niet worden afgemaakt. ,,We zitten daar nog jaren in een bouwput’’, zegt Lesley Arp van de SP.
De onenigheid tussen het Haagse stadsbestuur en VolkerWessels draait om wat er in het gebouw moet komen. Volgens eerdere afspraken zou Toren C een hotel krijgen met 140 kamers en nog eens 58 huurappartementen. Maar daar kan de bouwer zich niet (meer) in vinden. Den Haag lijkt er nu echt klaar mee: ,,Het voornemen is om onze overeenkomst te ontbinden’’, schrijft wethouder Anne Mulder (stadsontwikkeling) in antwoord op vragen uit de politiek.
Amare krijgt een valse start, aldus Lesley Arp, SP.
Over de precieze inhoud van het geschil houden beide partijen zich op de vlakte. Wel is duidelijk dat Den Haag op zoek wil naar een nieuwe projectontwikkelaar voor Toren C. Mulder hoopt dan met de nieuwe partij het hotel en de woningen alsnog te kunnen laten bouwen. ,,Als dat niet lukt, kom ik bij de gemeenteraad terug’’, zei hij onlangs in de raadzaal.
Ontluisterend
Robert Barker van de Partij voor de Dieren vindt het ‘ontluisterend’ dat het contract met VolkerWessels voor de bouw van Toren C niet waterdicht blijkt te zijn. ,,Hoezo kunnen ze niet verplicht worden om volgens de afspraken te bouwen? Het is niet de eerste keer dat de gemeente dit overkomt.’’
Ook hij vreest een jarenlange bouwput: ,,Het Spuiplein krijgt straks een tijdelijke inrichting, het Stadsbalkon van Amare ook. Het is allemaal nog niet af. We zijn hier nog jaren mee zoet.’’ En dat is niet prettig voor het kersverse en nogal prestigieuze cultuurpaleis van Den Haag. ,,Amare krijgt een valse start’’, zegt SP’er Arp.
Wat haar betreft zit er nog wel een voordeeltje aan de ruzie tussen Den Haag en VolkerWessels. Als wethouder Mulder toch op zoek moet naar een nieuwe bouwer, kan de Haagse gemeenteraad gerust meepraten over een nieuwe invulling van Toren C, vindt Arp. Een voorstel van die strekking werd vorige week door de politiek aangenomen.
Wat ons betreft compenseren we de eerder geschrapte 88 sociale huurappartementen in Toren C, aldus Lesley Arp, SP.
Excessief
Veel partijen zien het als een kans om alsnog een flink aantal sociale woningen in het ensemble van drie torens bij het Spuiplein te krijgen. Eerder werden die tot grote ergernis van vooral de linkerflank van de Haagse politiek door toenmalig wethouder Boudewijn Revis (VVD, stadsontwikkeling) uit het project gehaald. Vanwege excessief gestegen bouwkosten zouden de torens met de goedkope appartementen onbetaalbaar zijn geworden voor de ontwikkelaar.
Lesley Arp en Robert Barker hopen nu op een nieuwe kans. ,,De Haagse woonagenda zegt dat 30 procent van de woningen bij nieuwe bouwprojecten sociaal moet zijn’’, zegt Arp. ,,Wat ons betreft compenseren we de eerder geschrapte 88 sociale huurappartementen in Toren C.’’
De tegenvaller bij de bouw van de toren is er een van vele rond Amare. De Haagse politiek begint daarom na de gemeenteraadsverkiezingen van maart aan een eigen onderzoek – een raadsenquête – naar de bouw van het Haagse cultuurpaleis.
Als lijsttrekker is Geert Tomlow (66) door het bestuur van 50PLUS voorgedragen in Den Haag. Op 12 december 2021 is het aan de leden om de voordracht goed keuren. Wanneer dat gebeurt zal het aan Tomlow zijn om, na een tumultueuze periode bij zijn partij, in maart 2022 te proberen zetels te behalen in de gemeenteraad. Na twee jaar afwezigheid moet de partij daarmee terugkeren in Den Haag. ‘Wat ik met 50PLUS wil is dat we de ervaring van ouderen inzetten om problemen op te lossen’, aldus Tomlow.
Tot 2020 was 50PLUS nog vertegenwoordigd in de gemeenteraad. Bij de verkiezingen van 2018 werd een zetel behaald door lijsttrekker Frans Hoynck van Papendrecht. Bij het vertrek van partijleider Henk Krol vertrok ook het raadslid bij de partij. De fractie heette vervolgens kortstondig Partij voor de Toekomst. Daarna werd Hoynck van Papendrecht een eenmansfractie, tot hij zich aansloot bij Hart voor Den Haag/ Groep de Mos.
Tomlow maakte dat proces van dichtbij mee. Bij de verkiezingen van 2018 was hij de nummer twee op de lijst en hij werd fractievertegenwoordiger. ‘Los van de persoonlijke noot, ik was als fractievertegenwoordiger net lekker bezig, was het heel vervelend allemaal.’ Tomlow spreekt van ‘partijverraad’ doordat Hoynck van Papendrecht bij zijn vertrek de zetel meenam. ‘Als je zelf besluit om een partij te verlaten, dan lever je je zetel in. Ik vind dat dat hoort.’ Een terugkeer van Hoynck van Papendrecht bij 50PLUS zit er niet in verzekert Tomlow. ‘De geloofwaardigheid is weg. Zeker als je vier partijen verslijt.’
Kamerlid brak met partij
Daarnaast was er ook nog het landelijke gedoe wat er kort na de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 toe leidde dat Liane den Haan opstapte om als zelfstandig Kamerlid door te gaan. Daardoor kent de partij nu geen vertegenwoordiging in de Kamer.
‘Het is traumatisch. Dat is voor veel 50PLUS’ers zo geweest’, zegt Tomlow over die gebeurtenissen. ‘Het schip was niet meer te sturen. Dat is pas afgelopen toen Liane uit de partij stapte.’ Er was ‘veel spanning en stress’. Nu zegt hij juist ‘een goede vibe’ bij de leden van zijn partij te voelen voor de komende gemeenteraadsverkiezingen.
Terugkeer in gemeenteraad
In onze stad hoopt de partij na 17 maart weer een plek in de raad te hebben. ‘In Den Haag hebben we de meeste leden’, zegt Tomlow over de keuze om hier weer mee te doen aan de verkiezingen. Mede daarom is hij resoluut in het beantwoorden van de vraag of een zetel haalbaar is. ‘Ja. Het blijft bij 50PLUS heel simpel: We zijn de enige partij die structureel aandacht besteedt aan de problemen van ouderen.’
De doelgroep van de ouderenpartij kan wel wat extra aandacht gebruiken stelt Tomlow. ‘Bij ieder rapport dat ik krijg scan ik op het woord ouderen. Het komt er bijna niet in voor en het is wel een andere doelgroep dan wat het gemiddelde is in de stad.’ Hij haalt daarbij een voorbeeld aan van een vrouw die door de hoge parkeerkosten niet bij haar zorgverlener kan komen. Daarnaast pleit hij ervoor dat er een speciaal loket komt om ouderen te helpen hun weg te vinden binnen de gemeente. ‘Het liefst zie ik een servicepunt voor ouderen.’
‘Gooi de stad op slot’
Er is voor de oudere Hagenezen en Hagenaars ook een rol weggelegd waar het gaat om huisvesting. Er zouden meer mogelijkheden moeten komen om door te stromen naar andere huizen. Op die manier ontstaat er volgens Tomlow voor een nieuwe generatie ruimte om in de vrijgekomen woningen, als gezin, terecht te komen.
Waar het gaat om de bevolkingsgroei wil hij de stad het liefst ‘op slot gooien’. Tomlow pleit voor een puntensysteem waarbij mensen die in de stad werken als bijvoorbeeld agent of docent hier mogen komen wonen. ‘Graag zelfs.’ Maar er is niet voor iedereen plek binnen de stadsgrenzen. ‘Buitenlandse studenten bijvoorbeeld, dat doen we niet meer. Als we daar niet voor kiezen dan gaat het mis denk ik’, zegt Tomlow. ‘Dat klinkt hard, maar dat is nodig.’
Kandidatenlijst:
Geert Tomlow
Stana van Ginkel
Alexander Mullenders
Louis Kock
Harry Claassen
Theo Heere
Arnold van der Ree
Sjoerd Fekkes
Op 12 december moet duidelijk worden of de leden van 50PLUS de voordracht van Tomlow als lijsttrekker goedkeuren. De gemeenteraadsverkiezingen zijn op 16 maart 2022.
AD 24.11.2021 De Nationale Bond tegen Overheidszaken en 50Plus lijken zich warm te lopen voor de komende gemeenteraadsverkiezingen in Den Haag. Zij waren aanwezig bij een informatiebijeenkomst voor partijen die de gemeente onlangs hield.
Zestien partijen lieten zich zien tijdens de informatiebijeenkomst. Onder hen sowieso de meerderheid van de partijen die nu al in de gemeenteraad vertegenwoordigd is. De islamitische partijen Nida, Partij van de Eenheid en de Islam Democraten waren er niet bij. Zij staan volgend jaar niet meer op het Haagse stembiljet. De Islam Democraten ging samen met Denk, dat wel aanwezig was.
Naast Denk waren nog twee ‘nieuwe’ partijen bij de bijeenkomst. De eerste is de Nationale Bond tegen Overheidszaken, die onlangs de naam liet registreren voor de verkiezingen. Ook 50Plus was van de partij. Die deed vorige keer eveneens mee met de raadsverkiezingen, maar raadslid Frans Hoynck van Papendrecht stapte eerst over naar de Partij voor de Toekomst en sloot zich later aan bij Groep de Mos.
Te weinig kandidaten
Twee andere partijen die bezig zijn lokale Haagse afdelingen op poten te zetten, Bij1 en Volt, zijn nog niet klaar voor de verkiezingen in maart volgend jaar. Het Haagse bestuur van Bij1 wilde dat dolgraag, maar het landelijk bestuur stak daar een stokje voor. De lokale afdeling van Volt trok er zelf vroegtijdig de stekker uit, omdat er te weinig geschikte kandidaten te vinden waren die een evenwichtige lijst konden vormen.
Partijen hebben tot 20 december de tijd om hun naam te laten registreren voor de verkiezingen en kunnen tot 31 januari een kandidatenlijst inleveren.
Den HaagFM 19.11.2021 De initiatiefnemer van COPD Huis JAN is voorgesteld als de nummer 2 van 50PLUS. Dat blijkt uit de kandidatenlijst die vandaag bekend is geworden. Stana van Ginkel nam het initiatief voor een gespecialiseerd zorg- en verpleeghuis voor mensen met vergevorderde en ernstige COPD. Dit deed ze samen met haar broer nadat hun vader op 69-jarige leeftijd overleed aan de ziekte. Van Ginkel op de lijst direct achter lijsttrekker Geert Tomlow.
De top 3 wordt compleet gemaakt met Alexander Mullenders, hij zet zich met Stichting Scipova in voor verbetering van schuldhulpverlening en armoedebestrijding en is op de kandidatenlijst de enige persoon onder de 50 jaar.
Geert Tomlow (lb), Alexander Mullenders (rb), Arnold van der Ree (lo) en Stana van Ginkel (ro).
De kandidatenlijst kent in totaal acht namen. Opvallen daarbij is de terugkeer van Arnold van der Ree op een zevende plaats, in 2019 nam hij afscheid van de partij toen partijleiders Henk Krol (50PLUS) en Richard de Mos (Hart voor Den Haag/ Groep de Mos) bekendmaakten te gaan samenwerken. Van der Ree was toen fractievertegenwoordiger voor 50PLUS. Van der Ree is bij de partij gebleven, momenteel door een functie bij het hoogheemraadschap.
Tomlow zegt ‘heel blij’ te zijn met de lijstsamenstelling, hij noemt de nummers 2, 3 en 4 ‘de jonge garde die 50PLUS verder gaat brengen in de toekomst’. Hij vertelde eerder aan Den Haag FM dat hij hoopt dat zijn partij kan terugkeren in de Haagse raad: ‘Wat ik met 50PLUS wil is dat we de ervaring van ouderen inzetten om problemen op te lossen’.
Kandidatenlijst:
Geert Tomlow
Stana van Ginkel
Alexander Mullenders
Louis Kock
Harry Claassen
Theo Heere
Arnold van der Ree
Sjoerd Fekkes
De lijstvolgorde moet nog vastgesteld worden door de leden van 50PLUS, dat gebeurt op 12 december. Geert Tomlow werd eerder al verkozen tot lijsttrekker van de partij.
2018-2020: een zetel
50PLUS wist bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 een zetel te bemachtigen in de gemeenteraad. Twee jaar later besloot fractievoorzitter Frans Hoynck van Papendrecht de partij te verlaten. Sindsdien heeft 50PLUS geen vertegenwoordiging in de raad. Geert Tomlow was bij die verkiezingen de nummer twee van de partij, nu is hij lijsttrekker en behept met het zorgen voor een terugkeer van de partij in de raad.
Huidig raadslid Lesley Arp wil de lijsttrekker zijn van de SP bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2022. Dat valt op te maken uit de concept kandidatenlijst die vandaag bekend is gemaakt. ‘Dat is wat de commissie voorstelt, en daar ben ik superblij mee’, reageert Arp. Op een tweede plek staat fractievertegenwoordiger Rick Hoefsloot. De top vijf wordt compleet gemaakt met Janet Ramesar, Carla Zoutenbier en Joshua Versijde. ‘Allemaal kanjers’, vindt Arp.
Arp kwam in 2019 in de gemeenteraad toen zij Hanne Drost opvolgde als fractievoorzitter van de eenmansfractie en nu wil ze graag door. ‘Soms krijg je een punthoofd van de discussies in de raad, maar ik heb er ook plezier in. Ik denk dat ik me goed kan inzetten de komende tijd.’ Wel hoopt ze dat er wat collega’s van haar politieke kleur bijkomen in de raad. ‘Ik zou het mooi vinden om te verdriedubbelen.’
‘We hebben laten zien dat we de verhalen van de mensen in de wijk naar de raad kunnen brengen en ik hoop dat we dat kunnen verzilveren in meer zetels’, vertelt Arp. ‘We zijn ook een partij op straat, het is voor ons niet iets wat we alleen in de raad doen.’ De leden van de SP bepalen volgende week maandag (18 oktober) de definitieve lijstvolgorde.
Wat een eer om deze concept-lijst te mogen aanvoeren! Met in de top 5 de onvolprezen @HoefslootRick , strijders tegen onrecht @Sjenettt en @kruidje en jong talent @JVersijde . Op 18 oktober stemmen de leden over de lijst voor de gemeenteraadsverkiezingen 2022.
Fractievertegenwoordiger Rick Hoefsloot is ‘volksvertegenwoordiger in hart en nieren’ stelt Arp en staat op de lijst op de tweede plaats. ‘We zijn een goed team geweest de afgelopen tijd.’ Hoefsloot was onder meer verantwoordelijk voor het SP-meldpunt tegen energiearmoede, daarmee werden verhalen opgehaald van stadsgenoten die zich ‘blauw betalen aan de energierekening of hun kachel in de winter niet meer aan durven te zetten’.
Janet Ramesar
Daarna volgen ‘twee mensen die met hun poten in de klei staan en bewezen hebben te vechten tegen onrecht’, legt Arp uit. Op een verrassende derde plek staat Janet Ramesar, zij verwierf landelijke bekendheid als een van de ouders die gedupeerd werd bij de toeslagenaffaire. Daaropvolgend zette zij zich in als vertegenwoordiger van de getroffen ouders. ‘Het is een grote eer dat zij bij ons op de lijst wil staan.’
Lieve volgers, ik heb gesolliciteerd naar een plek op de lijst van @SPdenhaag voor de gemeenteraadsverkiezingen, en ik sta op de conceptlijst op NUMMER 3! Het is nu aan de leden om te bepalen wie waar komt.
Een vierde plek is bedacht voor Carla Zoutenbier, een thuiszorgmedewerker uit Duindorp. ‘Nog steeds zien we kwetsbare ouderen gekort worden op de thuiszorg, zij heeft ouderen geholpen daar bezwaar tegen te maken bijvoorbeeld’, zegt Arp over haar partijgenoot. ‘Met haar hebben we een kanjer uit de zorg in huis.’ Joshua Versijde (23) staat op de vijfde plek van de lijst. Hij is actief voor de jongeren van de SP en zette zich onder meer in voor de skaters in Den Haag en kwam hij op voor jongeren die door verhuurders slecht werden behandeld.
Speerpunten
Zorg, wonen, de verdeling van rijkdom en klimaatrechtvaardigheid zijn voor de SP de speerpunten in maart 2022. ‘Maar ook de macht moet beter verdeeld zijn: mensen moeten meer te zeggen hebben over hun woning en buurt. Dat dat niet gebeurt, daar kan ik me heel kwaad om maken. Dat moet beter.’
Daarbij zou er meer ruimte moeten komen voor zorgverleners om ook daadwerkelijk tijd te hebben voor cliënten en de Arp wil dat ook mensen in corporatiewoningen profiteren van verduurzamingen zoals zonnepanelen die geplaatst worden. ‘Als je nu ziet hoe dit wordt georganiseerd, dat is met subsidies en die komen toch eerder in de rijkere wijken terecht.’
De volledige conceptkandidatenlijst van de SP Den Haag
AD 15.10.2021 ‘Toeslagouder’ Janet Ramesar (36) staat op de derde plaats van de kandidatenlijst van de SP. De Haagse wil de strijd tegen armoede en onrecht ook vanuit de lokale politiek voeren.
,,Ik ben misschien om een andere reden bij de SP gekomen dan je denkt”, zegt Janet Ramesar lachend aan de telefoon. Ze is een van de slachtoffers van de toeslagenaffaire die de afgelopen jaren haar verhaal wilde vertellen in de media en daardoor het gezicht werd van de manier waarop overheidsinstanties machteloze burgers kunnen vermalen. De hele affaire rond de kindertoeslag werd door onder anderen SP-Kamerlid Renske Leijten en toenmalig CDA-kamerlid Pieter Omtzigt aangekaart en op de voet gevolgd.
,,Ik ben niet per se daarom bij de SP uitgekomen. Het CDA en Denk hebben ook veel gedaan in die kwestie. Als een andere partij op meer punten bij mij paste, had ik daarvoor gekozen. De SP heeft altijd in mijn geheugen gezeten, de bekende sponsjes van ze en vroeger stonden ze altijd bij de V&D met een rad.”
Armoede en schimmelwoningen
De rol die de partij in de toeslagenaffaire heeft gespeeld, is er niet helemaal los van te zien, maar ook de andere onderwerpen die de SP wil aanpakken, zoals armoede en schimmelwoningen, spreken Ramesar aan. ,,Het zijn onderwerpen waar ik zelf mee te maken heb gehad. Ik dacht bij mezelf: ‘Ik kan wel altijd aan de kant blijven staan en roepen, maar ik kan er ook iets aan gaan doen’.”
Want de Haagse groeide aanvankelijk op aan de Leyweg, bij het winkelcentrum. ,,Daar heb ik een heel leuke jeugd gehad, speelden we met alle kinderen op straat. Toen we daar weg moesten kwamen we in Moerwijk terecht, helaas in een schimmelwoning met enkel glas. De inpandige kasten konden we niet gebruiken, omdat er dan schimmel op de kleren kwam.” Na een tijdje met haar ex-man en zoontje in Rotterdam te hebben gewoond, keerde ze terug naar Spoorwijk in Den Haag. ,,Daar was veel overlast. Nu woon ik in de Stationsbuurt, heel fijn. De wereld ligt voor me open.”
Lokaal is de SP wel heel zichtbaar. Hopelijk kunnen we nu in elk geval beter campagne voeren dan dit jaar, aldus Janet Ramesar.
Den Haag is volgens Ramesar een van de eerste gemeenten die besloten heeft schulden van de gedupeerden van de toeslagenaffaire kwijt te schelden. Haar eigen schulden heeft ze inmiddels bijna allemaal afbetaald. Het is voor haar vooral de vraag of ze alles uiteindelijk terugkrijgt. ,,Den Haag doet al wel veel aan armoedebeleid, maar de werkende armen worden wel een beetje vergeten. Mensen die tot tot 150 procent van het minimumloon verdienen en niet in aanmerking komen voor bijvoorbeeld de bijstand.” Daarnaast wil Ramesar onder meer aandacht vragen voor toezicht op bewindvoering en jeugdzorg. Ook zaken waar ze zelf inmiddels ervaring mee heeft.
Dat ze zo hoog op de voorlopige kandidatenlijst staat, derde achter lijsttrekker Lesley Arp en huidig fractiemedewerker Rick Hoefsloot, vindt ze wel spannend. Zelf had ze plaats zes of zeven ook al fijn gevonden. ,,Landelijk heeft de SP het dit jaar niet zo heel goed gedaan, maar lokaal is de partij wel heel zichtbaar. Hopelijk kunnen we nu in elk geval beter campagne voeren dan dit jaar.” De leden stellen begin volgende maand de kandidatenlijst definitief vast.
Kandidatenlijsten
Inmiddels hebben meer partijen hun (voorlopige) kandidatenlijsten bekendgemaakt. Zo is op de groslijst van de VVD de naam van Cock Jol terug te vinden, evenals Anita van de Laar, de vrouw van de twee jaar geleden overleden Haagse ereburger Rob van de Laar. Ook voormalig Kamerleden Martin Wörsdörfer, Ingrid de Caluwé en Bart de Liefde staan daarop. Op de lijst van de PvdA staat voormalig wethouder en Kamerlid Adri Duivesteijn, oud-Kamerlid en gemeenteraadslid Jeltje van Nieuwenhoven en huidig Kamerlid Kati Piri. Op de voorlopige lijst van D66 staat voormalig GroenLinks’er Niek Roozenburg en de oud-directeur van TV West, Andrew van Esch.
Maar Den Haag hoeft geen Manhattan aan de Noordzee te worden. Deinsde het stadhuis vorig jaar al terug voor een woontoren die op 240 meter hoogte de lucht zou gaan kussen, nu moeten twee torens van ruim 180 meter in het centrum het politiek ontgelden,‘We hoeven geen records te breken’.
Hoezo ruim 180 meter de lucht in?
Omwonenden en Haagse raadsleden moeten niks hebben van de hoge (woon)torens van nieuwbouwproject Bellevue, schuin tegenover station Den Haag Centraal. Ze nemen de ochtendzon weg op de Herengracht en het Voorhout en ze passen qua beeld niet bij de huidige bebouwing in de Haagse binnenstad. Die is zelfs op haar hoogste punt (de ministeries van Justitie en Binnenlandse Zaken) zo’n veertig meter lager.
De Haagse gemeenteraad gaat de enorme torens die naast het Centraal Station in Den Haag verrijzen al weer verbouwen voordat ze er staan. In plaats van 185 meter mogen ze maximaal 160 meter hoog worden. Verder moeten buurtbewoners veel beter bij de plannen worden betrokken. Volgens de politiek is de inspraak ‘tekort’ geschoten. Pas als de zorgen van de omwonenden zijn weggenomen, mogen de torens worden gebouwd.
AD 08.10.2021 De hoge torens van nieuwbouwplan Bellevue mogen niet meer dan 165 meter de lucht in. Een voorstel van VVD en Partij voor de Dieren om de geplande torens van pakweg 185 meter flink te kortwieken, werd gisteravond door de Haagse politiek aangenomen. Omwonenden en ondernemers moeten niks hebben van de al te hoge nieuwbouw, schuin tegenover station Den Haag Centraal. De torens zouden de ochtendzon wegnemen op de Herengracht en het Voorhout. Ook zouden ze qua beeld niet passen bij de huidige bebouwing die op het hoogste punt (de ministeries van Binnenlandse Zaken en Justitie) liefst veertig meter lager zijn. De politiek gaf hen gisteravond gelijk.
Impressie van de torens bij het Centraal Station in Den Haag. | Afbeelding Rijnboutt
Omroep 07.10.2021 De bouw van twee torens naast het Centraal Station in Den Haag gaat mogelijk niet door als de politiek besluit om een het complex te kortwieken. Die waarschuwing liet wethouder Anne Mulder donderdag horen tijdens een debat in de gemeenteraad. ‘Dan ontstaat een negatief effect op de businesscase en zou het project kunnen omvallen’, aldus de wethouder. Maar de gemeenteraad trok zich daar niets van aan. De twee torens mogen maximaal 160 meter hoog worden en niet 185, zoals in de plannen, legde de politiek vast.
De raad past daarmee het bouwplan voor het gebied tussen de Rijnstraat, Koningin Julianaplein, Bezuidenhoutseweg en de Oranjebuitensingel grondig aan. Op dit stukje grond, ook wel de Bellevue-locatie genoemd, willen de Duitse ontwikkelaar Patrizia en de Haagse woningbouwcorporatie Staedion twee enorme torens bouwen. Die moeten plek gaan bieden aan 1200 appartementen en 28.000 vierkante meter aan kantoorruimte.
Gijsbert van Herk, bestuursvoorzitter Staedion, verklaarde tijdens de vergadering dat de bouw op de Bellevue-locatie dringend nodig is vanwege het enorme gebrek aan woningen in de regio. Wel benadrukte ook hij dat het een ‘puzzel’ is. Gevolg daarvan is dat het project misschien op de lange baan wordt geschoven of helemaal niet doorgaat als aan die plannen wordt getornd.
Neemt niet weg dat buurtbewoners en een flink deel van de gemeenteraad flinke kritiek houden op de plannen. Zo vinden vrijwel alle partijen in de gemeenteraad dat de inspraak flink tekort is geschoten. De bewoners zouden niet serieus zijn genomen door de ontwikkelaars. Verder vinden de partijen dat de gemeente veel duidelijke moet maken waar in de omgeving plek wordt gereserveerd voor bijvoorbeeld artsen, scholen en groen.
‘Inbreuk op het stadsgezicht’
Daarnaast is er kritiek op de omvang van de torens. Hoewel het volgens de gemeentelijke nota’s is toegestaan dat ontwikkelaars hier zo de lucht in gaan, ontstaat daarover nu de theorie praktijk wordt grote twijfel. Peter Bos van de Haagse Stadspartij wees erop dat het gebied vlakbij de Koekamp en het historisch centrum ligt. ‘Het is een inbreuk op het stadsgezicht.’
Die visie wordt gedeeld door een groot aantal partijen in de raad, bleek. Daarom dienden VVD en Partij voor de Dieren een breed gesteund voorstel ruim twintig meter van de torens af te halen. Alle partijen – behalve Hart voor Den Haag – steunden het. Het liberale raadslid Jan Pronk was niet onder de indruk van de aankondiging van de wethouder dat het plan daardoor misschien in de gevarenzone komt. ‘Dat de ontwikkelaar zich gaat beraden, lijkt me een heel logische stap.’ Daarnaast was er ook nog unanieme steun voor een voorstel van de VVD dat de torens zo moeten worden ontworpen dat ze echt bij Den Haag passen, in de stijl van bijvoorbeeld de Bijenkorf of het huidige Ministerie van Economische Zaken en Klimaat aan de Bezuidenhoutseweg.
Binnenstad wordt aantrekkelijker
Wethouder Mulder (Stadsontwikkeling) is het niet eens met de kritiek op de omvang van de torens, zei hij. Hij benadrukte net als Staedion het grote belang van het bouwen van nieuwe woningen. Volgens hem zou door de komst ervan ook een minder aantrekkelijk stukje van de binnenstad mooier kunnen worden.
Verder beloofde Mulder de raad dat hij met concrete plannen komt voor de voorzieningen in het gebied. ‘Dat moet hand in hand gaan met de bouw.’ Ook gaat hij erop ‘toezien’ dat bewoners beter bij de plannen worden betrokken. Dat beloofde ook Staedion-topman Van Herk. Als de inspraak nu niet goed was, gaat dat alsnog goed gedegen gebeuren. Daarbij, zegde hij toe, moeten de bewoners ‘donders serieus’ worden genomen. Dat moet dan alsnog gebeuren voordat de plannen verder worden uitgewerkt – als de ontwikkelaars dat nog willen.
Impressie van de torens bij het Centraal Station in Den Haag. | Afbeelding Rijnboutt
OmroepWest 07.10.2021 De Haagse gemeenteraad gaat de enorme torens die naast het Centraal Station in Den Haag verrijzen al verbouwen voordat ze er staan. In plaats van 185 meter mogen ze maximaal 160 meter hoog worden. Verder moeten buurtbewoners veel beter bij de plannen worden betrokken. Volgens de politiek is de inspraak ‘tekort’ geschoten. Pas als de zorgen van de omwonenden zijn weggenomen, mogen de torens worden gebouwd.
De VVD en de Partij voor de Dieren hebben de afgelopen dagen flinke steun in de Haagse raad voor hun voorstellen hiertoe gekregen. Ze kunnen daardoor zeer waarschijnlijk op een meerderheid rekenen, als er donderdag over de plannen wordt gedebatteerd.
De partijen willen daarbij niet alleen vastleggen dat ze worden gekortwiekt, ook komen er strikte regels voor het ontwerp. De torens moeten een karakteristiek ‘Haags’ uiterlijk krijgen. Zij moeten bijvoorbeeld doen herinneren aan ‘iconische bouwstijlen’ in de stad zoals de Amsterdamse School (de Bijenkorf), de nieuwe Haagse School (het Couperusplein), Berlage (de Driehoekjes) en het huidige ministerie van Economische Zaken en Klimaat van architect Gijsbert Friedhoff.
1200 appartementen
Op de zogeheten Bellevue-locatie – het gebied tussen de Rijnstraat, Koningin Julianaplein, Bezuidenhoutseweg en de Oranjebuitensingel – willen de grote Duitse ontwikkelaar Patrizia en de Haagse woningbouwcorporatie Staedion twee enorme torens bouwen. Die moeten plek gaan bieden aan 1200 appartementen en 28.000 vierkante meter aan kantoorruimte. Een belangrijk deel van de woningen is bestemd voor sociale en betaalbare huur, melden de initiatiefnemers.
De ontwikkelaars van het project zijn zelf enthousiast over de plannen. ‘Ik ben ervan overtuigd dat deze stad echt een plek verdient die op deze manier wordt ingevuld’, aldus directeur Dre Boidin van Staedion. Volgens hem is er grote vraag naar het type woningen dat erin komt.
Zo worden bijvoorbeeld de sociale huurwoningen niet al te groot. Volgens de directeur sluit dat helemaal aan bij de vraag die er nu is.’Ik vind het buitengewoon interessant om als Staedion het eerste sociale penthouse op 180 meter te kunnen aanbieden aan onze bewoners.’
Veertig meter hoger dan record nu
De gemeenteraad sprak afgelopen weken over het enorme project op de plek waar nu nog het kantoor van Staedion en een filiaal van de Rabobank staan, naast het Ministerie van Onderwijs. Als ze eenmaal klaar zijn, zouden ze ruim 40 meter hoger worden dan de gebouwen die nu het record hebben: de departementen van Justitie en Binnenlandse Zaken, even verderop aan de Turfmarkt.
Wij vrezen ook dat er veel overlast gaat ontstaan tijdens de bouw, aldus Bewoner Erik van Eeten.
De buren van de torens hebben grote moeite met de ambitieuze plannen. Zij vinden dat hun belangen niet voldoende worden meegewogen. Bewoner Erik van Eeten van een complex aan de Oranjebuitensingel wijst erop dat mensen daar nu relatief rustig, maar toch midden in de stad wonen. ‘Ons woongenot is groot. Maar we hebben geen idee wat de gevolgen zijn als er 1200 woningen en heel veel kantoren naast ons komen te staan. Wij vrezen ook dat er veel overlast gaat ontstaan tijdens de bouw.’
‘Dit is geen participatie’
De bewonersorganisatie van het Pleinkwartier – waar ongeveer 2.000 mensen wonen – vindt ook dat de inspraak tekort is geschoten. Uit een onder de bewoners gehouden enquête zou ‘vrijelijk’ zijn geciteerd, aldus woordvoerder Pauline van der Vorm. ‘Dit is geen participatie. Dus enkel zenden. Zo ga je niet met je buren om.’
Zij wijst er ook op dat de ‘menselijke maat’ ontbreekt en dat straks een groot tekort aan voorzieningen als scholen en groen gaat ontstaan. Verder neemt hittestress en windoverlast toe. Maar de torens hebben ook grote gevolgen voor de verdere omgeving. Van der Vorm: ‘Het Voorhout en de Herengracht raken de ochtendzon kwijt met de huidige bouwhoogte.’
Veel zorgen over plannen
Ook in de politiek, zo bleek, leven veel zorgen over wat de ontwikkelaars een ‘urban living concept’ noemen. Zo zijn er twijfels over of deze plek wel geschikt is voor gebouwen van deze omvang. ‘Ze worden wel heel hoog. Daar ben ik niet per se tegen. Maar ik vraag me wel af of het hier past’, aldus raadslid Judith Klokkenburg van de ChristenUnie/SGP.
Je moet de menselijke maat houden, aldus raadslid Jan Pronk
Dat ziet ook raadslid Jan Pronk van coalitiepartij VVD. Hij komt daarom met een aantal ingrijpende voorstellen. Zo mogen de torens straks niet hoger worden dan 160 meter. ‘Eigenlijk is het simpel’, zegt hij. ‘Wij willen graag woningen toevoegen. En dan vooral bij de stations. Maar dat is bestaand gebied. Er wonen al mensen. Je moet een goede balans zien te vinden tussen de noodzaak tot nieuwbouw en de belangen van de bestaande bewoners. Dus moet je de menselijke maat aanhouden. Het moet passen.’
Haagse uitstraling
Verder wil hij ervoor zorgen dat de gebouwen een typisch Haagse uitstraling krijgen. Ook daarvoor gaat hij voorstellen indienen. ‘Het moet er ook een beetje uitzien. Want je moet er honderd jaar tegenaan kijken.’
Samen met Robert Barker van de Partij voor Dieren heeft Pronk nog meer wijzigingen voor ogen. Een voor hen ook belangrijk punt is dat de belanghebbenden veel beter worden gehoord. Bovendien willen beide raadsleden de gemeente dwingen om nu ook al duidelijk te maken waar in de buurt plek wordt gereserveerd voor voorzieningen als scholen, huisartsen en groen.
Barker: ‘Dat moeten wij nu vastleggen. Als die mensen er straks wonen en geen huisarts kunnen vinden of geen school voor hun kinderen, dan maak je Den Haag minder leefbaar. En wat voor stad bouw je dan?’
AD 07.10.2021 Hoogbouw? Prima. Maar Den Haag hoeft geen Manhattan aan de Noordzee te worden. Deinsde het stadhuis vorig jaar al terug voor een woontoren die op 240 meter hoogte de lucht zou gaan kussen, nu moeten twee torens van ruim 180 meter in het centrum het politiek ontgelden. ,,We hoeven hier geen records te breken.”
Hoezo ruim 180 meter de lucht in? Omwonenden en Haagse raadsleden moeten niks hebben van de hoge (woon)torens van nieuwbouwproject Bellevue, schuin tegenover station Den Haag Centraal. Ze nemen de ochtendzon weg op de Herengracht en het Voorhout en ze passen qua beeld niet bij de huidige bebouwing in de Haagse binnenstad. Die is zelfs op haar hoogste punt (de ministeries van Justitie en Binnenlandse Zaken) zo’n veertig meter lager.
Vandaag hoopt de gelegenheidstandem van VVD en Partij voor de Dieren de torens van Bellevue een kopje kleiner te maken tijdens de gemeenteraadsvergadering: een meter of 20, om precies te zijn. ,,We gaan in Den Haag de lucht in om woningen te realiseren, maar hoeven daarbij geen hoogterecords te breken’’, stellen Jan Pronk en Robert Barker.
Wat ons betreft komt ook het geplande hotel er niet, daarvan zijn er in het centrum al genoeg, aldus Robert Barker, PvdD.
Het zal er politiek om gaan spannen. Met het huidige plan komen er wél 1200 appartementen en studio’s bij op de hoek van de Rijnstraat en de Bezuidenhoutseweg, waarvan 360 in de sociale sector. En om al die extra woningen zit Den Haag te springen.
Volgens de indieners kunnen er ook met lagere torens nog steeds veel woningen gebouwd worden. ,,In het plan zit nu veel ruimte voor kantoren. Dat kan wel wat minder’’, zegt Robert Barker van de Partij voor de Dieren. ,,Wat ons betreft komt ook het geplande hotel er niet, daarvan zijn er in het centrum al genoeg.’’
Nationale records
Hoogbouw en woningen: ze zijn in Den Haag onlosmakelijk met elkaar verbonden. De stad groeit tot 2040 met misschien wel 100.000 inwoners. Nieuwkomers die voor een groot deel in het gebied rond de drie NS-stations onderdak moeten krijgen. Dat kan alleen als je flink de lucht in gaat.
Oud-wethouder Boudewijn Revis (VVD, bouwen) keek daarom niet op een metertje meer of minder. The sky is the limit, leek zijn credo. Maar onder opvolger en partijgenoot Anne Mulder is het stadsbestuur voorzichtiger, mede door de tegensputterende politiek die vreest dat massale nieuwbouw te weinig ruimte laat voor groen, sporthallen en scholen.
Zo nam het stadsbestuur onder Mulder al afscheid van de vergevorderde plannen voor De Laak, een combinatie-gebouw met drie torens van maar liefst 240, 180 en 70 meter in Laakhavens. ‘Te hoog en te massaal’, luidde het oordeel van het college. De projectontwikkelaar, die al toestemming dacht te hebben, stapte daarop naar de rechter.
Kleine hokjes
Als ook de torens van Bellevue gekortwiekt worden, komt dat niet door het stadsbestuur, maar door de politiek die in brede zin heel kritisch is op het bouwplan. Zo missen raadsfracties de benodigde voorzieningen in het plan. VVD en Partij voor de Dieren hopen vandaag af te dwingen dat daar eveneens snel duidelijkheid over gaat komen.
De SP vindt de toekomstige appartementen in Bellevue vooral erg klein. Bijna 500 van de 1200 woningen in Bellevue halen de 40 vierkante meter niet. Dat is 40 procent van het totaal en 20 procent meer dan de Haagse afspraken toestaan.
Holle marketingprietpraat die puur bedacht is om de regels te omzeilen, akdus Lesley Arp, SP.
Toch kan het omdat Den Haag een uitzondering op de regel biedt voor bijzondere woonvormen. Bellevue gaat voor het Urban Living Concept (voor jong, hoogopgeleid talent) en het Best Age Living Concept (voor actieve senioren met een stedelijke levensstijl).
,,Holle marketingprietpraat die puur bedacht is om de regels te omzeilen’’, moppert Lesley Arp van de SP. ,,Als we dit toestaan zijn andere projectontwikkelaars er als de kippen bij om hun bouwprojecten ook met kleine hokjes te vullen.”
Jan de Wandelaar in het Den Haag van Morgen 