Met dank aan Rutte IV brengt Den Haag de financiën eindelijk op orde
Vaak heeft Den Haag geklaagd over het gierige kabinet, maar het is toch echt mede te danken aan de vrijgevigheid van Rutte IV dat het stadsbestuur eindelijk toekomt aan groot onderhoud. Zowel financieel als op straat.
Het doemscenario van voormalig minister Piet Hein Donner is niet uitgekomen. De Haagse formateur schetste in juni een gitzwart beeld van de gemeentelijke financiën. Het was volgens de minister van staat haast een wonder dat geen van de vijf onderhandelende partijen van tafel was gelopen, nadat ze over het de financiële situatie waren bijgepraat.
Maar de Haagse begroting van 2023 (en verder) ziet er toch een stuk gunstiger uit dan iedereen na die donkere toespraak dacht. Sterker: over het Haagse huishoudboekje lijken we ons tot 2027 niet al te veel zorgen te maken. ‘Rooskleurig’ gaat wethouders Saskia Bruines (D66, financiën) een stap te ver, maar: ,,Voor de komende jaren ziet het er prima uit”, zei ze donderdag 27.10.2022 bij de presentatie van de begroting.
Programmabegroting 2023-2026
De gepresenteerde begroting is een financiële uitwerking van het coalitieakkoord dat vorige maand is gepresenteerd. Toen werd al duidelijk dat de lasten voor Hagenaars omhoog gaan, omdat de gemeente er financieel slecht voorstaat. Dat komt volgens het stadsbestuur vooral doordat het Rijk onvoldoende geld geeft voor de extra taken die gemeenten hebben gekregen.
De komende jaren is dit probleem minder nijpend door compensatie van het Rijk, maar voor de periode na 2026 is er nog geen oplossing.
Inderdaad blijkt nu dat Hagenaars de komende jaren meer gaan betalen voor hun auto en hun huis. Met die extra inkomsten wil Den Haag de financiële problemen van de stad oplossen, de toenemende armoede in de stad opvangen en de doorstroming in het verkeer verbeteren.
Voor Hagenaars betekent de hogere lasten onder andere dat in bijna alle wijken van de stad betaald parkeren wordt ingevoerd. Alleen de wijken Vroondaal, Wateringse Veld en het stadsdeel Leidschenveen/Ypenburg vormen een uitzondering. Hiervoor wordt alleen vergunningparkeren ingevoerd als de parkeerdruk daartoe aanleiding geeft, staat in de begroting.
OZB omhoog en parkeren op straat duurder
Verder worden in 2023 de tarieven voor parkeren op straat verhoogd met 50 cent per uur. In Scheveningen en het centrum wordt het tarief verhoogd naar 6,50 euro per uur. Daarnaast stijgen de tarieven voor de eerste bewonersvergunning naar 7,50 per maand en de bezoekersvergunning voor bewoners naar 30,95 euro per jaar. Dat levert de stad in 2023 7,7 miljoen extra op. De totale opbrengsten van de parkeerbelasting komen volgend jaar op 86,4 miljoen.
Daarnaast verhoogt het college de onroerendzaakbelasting (OZB) en dat zorgt voor een extra bedrag van ongeveer 16,9 miljoen euro voor de stad. Verder gaat de afvalstoffenheffing omhoog en stijgt per 1 januari 2024 de toeristenbelasting naar een bedrag van maximaal 6 euro. Dat bedrag geldt tot en met 2026, daarna worden er nieuwe tariefafspraken gemaakt.
Bezuinigingen op Wmo en ambtenaren
Ook zijn er bezuinigingen ingepland, onder meer op de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo). Het college wil het beroep dat mensen doen op de Wmo inkomensafhankelijk maken, waarmee de komende jaren in totaal 5 miljoen euro wordt bespaard. Bovendien snijdt het college in het ambtelijke apparaat en verwacht daarmee 9 miljoen euro te bezuinigen.
Om de toenemende armoede in de stad op te vangen, heeft het college extra geld uitgetrokken. ‘De verwachting is dat door de nasleep van corona en de huidige hoge inflatie de komende jaren meer Haagse inwoners te maken krijgen met financiële problemen en een beroep doen op de gemeentelijke dienstverlening’, staat in de begroting. ‘We trekken negen miljoen uit om het groeiende beroep op te vangen.’
Gezinnen met kinderen in armoede
Verder is er extra aandacht voor het toenemende aantal gezinnen met kinderen dat in armoede leeft. ‘We trekken extra geld uit voor armoedevoorzieningen voor gezinnen met kinderen met een inkomen tussen 130 en 150 procent van het wettelijk bestaansminimum. We trekken hier eenmalig 2 miljoen voor uit in 2023’, staat in de begroting.
Daarnaast wil het college de doorstroming van voetgangers, fietsers en automobilisten in de stad verbeteren. Daarom investeert het college vanaf volgend jaar vier miljoen per jaar voor het maken van plannen voor nieuwe wegen en het verbeteren van bestaande knelpunten. Het gaat onder meer om een mogelijke onderdoorgang van de Teldersweg-Scheveningseweg, het onderzoeken van een ongelijkvloerse variant voor het verkeersknooppunt de Zevensprong en de herinrichting van het Hobbemaplein.
Tevreden, maar er zijn ook zorgen
Wethouder Bruines is tevreden over de begroting. ‘Met deze Haagse begroting zetten we stappen naar een solide basis voor de toekomst, waarbij we met elke euro een maximaal effect voor de Haagse inwoners willen bereiken’, zegt zij. Maar ze heeft ook zorgen. Bruines: ‘Bij een solide toekomst hoort ook een bijdrage van de Rijksoverheid die toereikend is voor de langere termijn.
Vooralsnog is daar vanaf 2026 onvoldoende sprake van. De gesprekken tussen gemeenten en het Rijk over de herverdeling van het gemeentefonds en nieuwe financieringssystematiek zijn daarom van groot belang.’
Den Haag wordt een beetje kleiner en geeft een strook grond na 22 jaar geleden terug aan Rijswijk
De stad geeft buurgemeente Rijswijk een strook grond terug die 22 jaar geleden werd geannexeerd. Maar dat gaat veranderen. Gisteravond 20.10.2022 besloot de politiek in Den Haag een strook grond van een kleine kilometer langs de Trekvliet na bijna 22 jaar terug te geven aan Rijswijk.
Bij de gemeentelijke herindeling van 2001 kreeg de hofstad de grond om er een (deels ondergrondse) weg te kunnen aanleggen die zou moeten aansluiten op de A13. Maar dit zogeheten Trekvliet-tracé is sinds de aanleg van de Rotterdamsebaan overbodig geworden.
Dwars door de wijk
Bijzonder is het wel, zo’n grenscorrectie. Het gebeurt maar zelden. Den Haag maakt zich er niet zo druk over, Rijswijk lijkt er zwaarder aan te tillen. En dat heeft veel te maken met de omstreden gemeentelijke herindeling van 2001.
Destijds dreigde Rijswijk veel meer grond te verliezen aan Den Haag. De nu zo smalle Haagse corridor naar de Vlietzone zou veel breder worden en dwars door de Rijswijkse wijk Leeuwendaal gaan. ,,Daar is er gelukkig nooit van gekomen”,
Stukje grond terug naar Rijswijk
De gemeenteraad stemde donderdag 21.04.2022 reeds in met de teruggave van een stukje grond aan Rijswijk dat bij de gemeentelijke herindeling van 2001 naar Den Haag ging. Het gaat om het gebied in de buurt van de Cromvlietkade, Geestbrugkade en een gedeelte van de Nassaukade. Daar staan de woningen op Rijswijks grondgebied, terwijl de stoepen, straten en de groenvoorzieningen binnen de gemeente Den Haag liggen.
Zo ontstond voor Den Haag een ‘corridor’ naar de Vlietzone. De bedoeling was dat hierover een weg over eigen Haags grondgebied naar het centrum naar de rijkswegen kon worden aangelegd. Met de komst van de Rotterdamsebaan is de noodzaak daarvan verdwenen.
Ook de kiosk aan de Cromvlietkade mag blijven, al gaat de huurovereenkomst over naar Rijswijk. Een aantal jaar geleden zorgde dat voormalige benzinestationnetje nog tot onenigheid tussen omwonenden en een ondernemer die er een Mexicaans restaurant wilde beginnen. Bewoners vreesden overlast en wilden het tegenhouden. Het stak bewoners dat ze niet door de andere gemeente werden geïnformeerd over de komst van de zaak.
Helderheid
Rijswijk vroeg Den Haag daarom de grond weer terug te geven. Dat doet Den Haag dan nu ook. ‘Dit zorgt voor eenduidigheid en helderheid voor de bewoners op het gebied van beheer, onderhoud en handhaving,’ aldus de gemeente.
Rijswijk krijgt van Den Haag de wegen, het groen, de riolering, verlichting en straatmeubilair. En hoeft daarvoor niets te betalen. Wel heeft Rijswijk beloofd de fietsroute via deze wegen te laten bestaan en die in de winter ook te strooien.
Drie Haagse raadsleden leggen hun werk onterecht neer. Dat vindt de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden. Een externe commissie legde in opdracht van de gemeenteraad in Den Haag de nieuwe raadsleden langs de integriteitsmeetlat en adviseerde drie raadsleden om hun functie op te geven vanwege mogelijke belangenverstrengeling. Maar het advies en de werkwijze van de commissie zijn ongewenst en in strijd met de wet, stelt de vereniging.
Belangenverstrengeling
De Adviescommissie tot toetsing van de verenigbaarheid van functies naast het raadslidmaatschap hield in opdracht van de gemeenteraad het werk of de functies van de 45 nieuwe raadsleden tegen het licht. De commissie bekeek of er belangenverstrengeling zou kunnen ontstaan.
Dat was volgens de onafhankelijke commissie bij tien raadsleden het geval. Zij zouden zich op specifieke momenten afzijdig moeten houden van beslissingen of niet het woord moeten voeren over bepaalde onderwerpen.
Aan drie van hen is zelfs geadviseerd om hun werk of functie op te geven, omdat het volgens de adviescommissie zou kunnen botsten met hun werk als volksvertegenwoordiger. Maar de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden heeft forse bedenkingen bij de werkwijze en het advies van de commissie en vindt dat de gemeenteraad de gekozen aanpak moet ‘heroverwegen’.
De afgelopen weken heeft de Adviescommissie tot toetsing van de verenigbaarheid van functies naast het raadslidmaatschap, het werk of de functies van de 45 nieuwe raadsleden tegen het licht gehouden. De commissie heeft gekeken of er belangenverstrengeling op de loer ligt. Dat is volgens de onafhankelijke commissie bij tien raadsleden het geval.
Zij zouden zich op specifieke momenten afzijdig moeten houden van beslissingen of niet het woord moeten voeren over bepaalden onderwerpen. Drie van hen is zelfs geadviseerd om hun werk of functie op te geven.
Haagse Corruptie
Integriteit is een belangrijk onderwerp op het Haagse stadhuis. Het kwam hoog op de agenda na een aantal kwesties die voor enorme opschudding zorgde. Meest in het oog springende zaken zijn de corruptieverdenking aan het adres van oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag.
Op het vlak van integriteit was in Den Haag wel wat te verbeteren, zo concludeerde voormalig waarnemend burgemeester Johan Remkes in 2019. Hij stelde een commissie in die alle wethouders controleert op integriteit, zoals het hebben van nevenfuncties en andere belangen.
OM zet corruptiezaak tegen Richard de Mos door: ex-wethouder ‘leidde twee criminele organisaties’
Het OM zet de corruptiezaak tegen ex-wethouder Richard de Mos en medeverdachten volledig door. Diverse bronnen stellen dat de verdenkingen overeind blijven in de definitieve aanklacht. De Mos wordt als leider bestempeld van twee criminele organisaties.
Op vrijdag 14 oktober 2022 is de eerste rechtszitting, in wat bekend is geworden als de Haagse Corruptieaffaire, tegen de oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui, voormalig raadslid Nino Davituliani en vijf Haagse ondernemers. Dan vindt er in de rechtbank in Rotterdam een regiezitting plaats, waarin het OM de definitieve tenlastelegging indient.
Op maandag 23 januari 2023 begint de inhoudelijke behandeling van de zaak. Hier heeft het OM twaalf zittingsdagen voor uitgetrokken.
De zaak draait om ex-wethouder Richard de Mos, twee politici van zijn partij en vijf bevriende ondernemers die de partij spekten met verdachte donaties. In ruil voor die financiële steun kregen de partijvrienden voorrang, geheime informatie, vergunningen en subsidies, stelt het OM.
‘Ruim een ton aan verdachte donaties in Haagse corruptiezaak rond De Mos’
Het Openbaar Ministerie heeft in de corruptiezaak tegen Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag een bedrag van zeker 113.000 euroals verdachte donaties bestempeld. Dat meldt Omroep West op basis van de aanklacht van het OM.
Het gaat om donaties van Haagse vastgoed- en horecaondernemers aan de partij. In ruil voor de giften zouden ze van de toenmalige wethouders toegang hebben gekregen tot geheime informatie, en bovendien een voorkeursbehandeling. De Mos en Guernaoui spraken de beschuldigingen al meerdere malen tegen.
Volgende week vrijdag 14.10.2022 begint het proces in de zaak, die al jaren sleept. Naast De Mos en Guernaoui staan ook voormalig Hart voor Den Haag-raadslid Nino Davituliani, drie vastgoedondernemers en twee horecaondernemers terecht.
Bouwkraan
In de verdenking staat onder meer dat een van de verdachte vastgoedondernemers een keer 20.000 euro en 32.500 euro heeft overgemaakt aan Hart voor Den Haag. Ook zou hij een bouwkraan ter beschikking hebben gesteld voor een klus bij De Mos thuis.
Verder betaalde een Haagse horecaondernemer voor advertenties voor Hart voor Den Haag in lokale kranten. Ook gaf hij geld voor de aanschaf en reparatie van een campagnebus voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. De bedragen hiervoor liepen op tot bijna 50.000 euro.
Verhoudingen vertroebelen
Het OM vindt de betalingen verdacht, omdat ze de verhoudingen tussen de politici en de ondernemers vertroebelden, schrijft Omroep West. Daardoor zouden De Mos en Guernaoui als wethouders niet meer neutraal en onafhankelijk beslissingen hebben kunnen nemen.
Het OM stelt in de aanklacht dat ondernemers door de donaties een voorkeursbehandeling kregen wanneer De Mos en Guernaoui politieke beslissingen moesten nemen of voorstellen indienden. De ondernemers zouden bovendien de kans hebben gekregen om invloed uit te oefenen op het woningbouw- en vergunningenbeleid van de gemeente Den Haag.
Ombudsmanpolitiek
De Mos en Guernaoui spreken de beschuldigingen met klem tegen. Volgens de politici is er geen sprake van corruptie en stond er niets tegenover de donaties die zij kregen.
“Een miljoen euro doneren aan D66 is wel toegestaan. Anders dan landelijke partijen krijgen lokale partijen geen subsidie. Maar als zij een ton ophalen voor hun campagne is het verdacht”, zegt De Mos in een reactie tegen het ANP.
In een boek over de zaak schreef Richard de Mos dat hij juist trots is op zijn “ombudsmanpolitiek” en dat veel plannen goed waren voor de hele stad.
Van horecabaas tot oud-jurylid van Idols: wie is wie in Haagse corruptiezaak?
Buiten voormalig wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui verdenkt het Openbaar Ministerie ook een oud-raadslid, twee broers uit de horecawereld en een drietal vastgoedondernemers. Maar wie zijn dit precies, en hoe raakten zij bij de zaak betrokken?
Het onderzoek begint in september 2018 nadat een ambtenaar van de gemeente Den Haag melding doet van een gerucht over Hart voor Den Haag-raadslid Nino Davituliani. Zij zou het brein zijn achter een operatie waarin illegaal horecavergunningen worden verkocht. Ook zou haar plaats op de kieslijst zijn gekocht door partijdonateur en horecaondernemer Atilla Akyol. Davituliani is de partner van Akyols jongere broer, Erdinç.
Tijdens een gesprek met de vermeende bron van het gerucht, een horeca-adviseur die wil nagaan of Davituliani iets voor hem kan betekenen bij een vergunningsaanvraag, zegt Davituliani dat zij als raadslid niet over vergunningen gaat en ook niet over de portefeuille horeca.
Toch geven het gesprek, het gerucht en de banden met de Akyols voldoende aanleiding voor het Openbaar Ministerie (OM) om haar te verdenken. Volgens haar advocaat onterecht; hij heeft eerder een verzoek ingediend om Davituliani te schrappen als verdachte. Davituliani kreeg afgelopen gemeenteraadsverkiezingen een lagere plek op de kieslijst en werd niet herkozen.
Erdinç Akyol, horecaondernemer en het vervolg
Erdinç Akyol schuift in oktober 2018 aan bij het gesprek van Davituliani met de horeca-adviseur. Akyol zou de klant van de adviseur kennen uit de Turkse horecakring. Als Davituliani er zelf niet uitkomt met de adviseur, vraagt Davituliani aan Akyol of hij iets voor de klant van de adviseur kan betekenen.
Akyol werkt op dat moment voor zalencentrum Opera, eigendom van zijn broer en regelmatig locatie voor partij-evenementen van Groep de Mos. Opera was één van de ontvangers van de omstreden nachtvergunningen die werden verleend op initiatief van De Mos.
Wat Erdinç Akyol precies bespreekt op het stadhuis, is volgens een transcript van de Rijksrecherche slecht verstaanbaar. Wel valt te lezen dat Akyol het contact met de horeca-adviseur en zijn klant overneemt van Davituliani. Na afloop van de ontmoeting wordt hij afgetapt door de rijksrecherche, die hem later hoort praten over stemfraude en het sjoemelen met subsidiegeld.
Zo dijt de blik van het OM steeds verder uit. De advocaat van Akyol noemt de telefoontjes van zijn cliënt ‘bluf’: Akyol zou alleen hebben opgeschept over zijn goede contacten op het stadhuis. Voor daadwerkelijke fraude is volgens hem geen bewijs gevonden.
Alle verdachten geven er de voorkeur aan dat hun naam voluit wordt geschreven. Alle informatie over de verdenkingen is gebaseerd op stukken uit het strafdossier, gesprekken met advocaten of de definitieve tenlastelegging van het OM. Tips? Mailen kan naar sjors.hofstede@omroepwest.nl.
Atilla Akyol, horecabaas en lijstduwer
Atilla Akyol is de reden dat de lijntjes tussen zalencentrum Opera en het stadsbestuur zo kort zijn. De eigenaar van het zalencentrum ontmoet Richard de Mos wanneer die net begonnen is met zijn lokale partij en kan zich goed vinden in de ideeën van De Mos, vooral over horeca.
De twee raken naar eigen zeggen goed bevriend en Akyol wordt buiten donateur ook lijstduwer van de partij bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. De 50.000 euro die Akyols bedrijf doneert wordt door het OM bestempeld als verdacht.
Ruim voor de verkiezingen is de relatie tussen De Mos en Akyol al eens besproken in de krantenkolommen, nadat De Mos een motie heeft ingediend om specifiek zalencentrum Opera een nachtvergunning te verlenen.
Dit leidt tot boosheid bij een aantal partijen, die De Mos beschuldigen van cliëntelisme. Als De Mos eenmaal wethouder is, start hij samen met burgemeester Pauline Krikke een pilot met nachtvergunningen voor zalencentra.
Van de vijf vergunningen gaan er twee naar Opera, wat opnieuw ophef veroorzaakt. De regeling vormt een behoorlijk deel van het onderzoek door de Rijksrecherche en is ook al tegen het licht gehouden door de bestuursrechter. Deze oordeelde dat met de procedure an sich niets mis was, maar liet een uitspraak over de achterliggende intenties – en dus eventuele corruptie – over aan de strafrechter.
Michel Zaadhof, projectontwikkelaar en oud-voorzitter
Michel Zaadhof is een jeugdvriend van Atilla Akyol en directeur van vastgoedontwikkelaar NU Projectontwikkeling. Hij ontmoet Richard de Mos in beide hoedanigheden: Atilla Akyol brengt de twee met elkaar in contact nadat De Mos een motie heeft ingediend om een parkeergarage in het Zeeheldenkwartier te behouden. Het bedrijf van Zaadhof is eigenaar van de garage.
Zaadhof raakt na de ontmoeting betrokken als adviseur bij Groep de Mos en is in 2019 ook tijdelijk partijvoorzitter. Na de verkiezingswinst in 2018 voegt hij zich bij de klankbordgroep die onderhandelaars De Mos en Guernaoui adviseert bij de collegevorming. Doordat De Mos vlak na het aantreden als wethouder ook advies vraagt over een interne collegeruzie, rijzen er verdenkingen over schending van het ambtsgeheim.
Zaadhof wordt tevens verdacht omdat NU Projectontwikkeling 11.000 euro heeft gedoneerd voor reclames, waarmee volgens het OM invloed is gekocht. Ook onderzocht het OM een afgeketste vastgoeddeal waarbij Zaadhof advies gaf aan Atilla Akyol.
Edwin Jansen, voormalig Idols-jurylid met nieuwe carrière
Edwin Jansen, vooral bekend als oud-jurylid van talentenjacht Idols en als voormalig manager van Anouk en DI-RECT, raakt op dezelfde manier bij Groep de Mos betrokken als Michel Zaadhof. Na zijn carrière in de muziekwereld is Jansen in het vastgoed gestapt. Net als Zaadhof is hij directeur van NU Projectontwikkeling.
Ook Jansen schuift aan in het gesprek over de parkeergarage, raakt verder bij Groep de Mos betrokken als adviseur en treedt uiteindelijk toe tot de klankbordgroep. De verdenkingen aan zijn adres zijn dan ook nagenoeg hetzelfde als die tegen Zaadhof.
Door de donaties zouden de ondernemers invloed hebben gekocht op het vastgoedbeleid van de gemeente Den Haag. Beiden ontkennen alle aantijgingen en zeggen de partij alleen te hebben willen helpen met hun kennis en netwerk, zonder daarvoor te zijn bevoordeeld.
Dennis Buis, vastgoedpartner en pandjesbaas
De oprichter van NU Projectontwikkeling en tevens een van de grootste pandjesbazen van Den Haag, aldus de Volkskrant in 2019, is Dennis Buis. Hij bleef na de inval op het stadhuis in oktober 2019 lang onder de radar. Pas wanneer De Mos begin 2021 zijn boek publiceert, wordt bekend dat Buis de achtste verdachte is.
De Mos zegt dat hij Buis zelf heeft benaderd toen hij zocht naar donateurs. Buis stortte vanuit diverse bv’s in totaal 50.000 euro in de partijkas van De Mos. Ook nam hij De Mos en andere vastgoedondernemers tweemaal mee op een boottocht, gevolgd door een diner. De Mos heeft regelmatig schertsend verteld dat dit de enige persoonlijke voordelen zijn die hij heeft ontvangen van zijn donateurs.
Buis was geen lid van de klankbordgroep, maar zou volgens het OM ook zijn bevoordeeld in ruil voor de donaties. Hoe precies wordt uit de definitieve tenlastelegging nog niet duidelijk. Mogelijk hebben de verdenkingen betrekking op de verkoop van de voormalige V&D aan de Haagse Leyweg, waarin Buis en Hommerson Casino interesse hadden.
De Mos hield zich als wethouder veel met de herontwikkeling van winkelcentrum Leyweg bezig. Uiteindelijk kreeg het oude winkelpand een andere bestemming.
Op het veen blijft Richard de Mos de held, op het zand zien ze hem echt niet meer zitten
Drie jaar na de aanhouding van Richard de Mos vanwege corruptie, begint vrijdag 14.10.2022 dan de rechtszaak. Eindelijk gerechtigheid, zou je zeggen. Maar de uitkomst zal voor Den Haag weinig uitmaken. In de stad is de schade allang aangericht.
Het levenstempo ligt vrij laag aan de Haagse Leyweg. Op de dinsdagse weekmarkt nemen buurtgenoten alle tijd om een visje te verorberen of om in goed gezelschap de wereld door te nemen. Vooral ouderen laten zich zien. Of iets specifieker: lokale pensionado’s.
En nee, met de wereld gaat het niet best. Niet aan de hoge tafel bij de viskraam en niet op het kleine terras een paar kramen verderop. Gelukkig fungeert de politiek in Zuidwest als een welkome kop van Jut: het ‘Haags zooitje’ krijgt er ongenadig van langs.
Eén uitzondering maken ze wel, de verder zo gemoedelijke zestigers en zeventigers. Nogal nadrukkelijk ook: Richard de Mos is met zijn Hart voor Den Haag/Groep de Mos anders dan alle anderen, beweren ze. ,,Hij zegt waar het op staat”, vindt Anja (70). ,,Hij is er voor de gewone man’’, meent Hans (79). ,,Hij is eerlijk”, zegt Hennie (77).
Karaktermoord
‘Eerlijk: het is een bijzondere kwalificatie voor de man die deze vrijdag na drie jaar wachten voor de rechter staat. Want al noemen ze andere politici hier op het veen graag leugenaars, zakkenvullers en beloftebrekers, het is toch echt hun ‘Ries’ die ernstig verdacht wordt.
Corruptie en omkoping staat er op zijn dagvaarding. Volgens Justitie vormde de lokale politicus en voormalige wethouder zelfs jarenlang een criminele organisatie met mede-bestuurder Rachid Guernaoui en vijf bevriende ondernemers.
Hoe dat zit? Rond de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 spekten drie vastgoedmannen en twee horecabazen de lokale partij met ruim een ton aan donaties en giften in ruil voor vergunningen, geheime informatie en subsidies, stelt het Openbaar Ministerie.
Na de invallen op het stadhuis en bij hen thuis, trokken de twee politici zich terug als wethouder. Maar dat was allerminst een bekentenis. Schuldig? Zij? Welnee! Te vuur en te zwaard verdedigen ze zich tegen de ’politieke karaktermoord’.
De vraag is nu: maakt het eigenlijk uit wat het oordeel van de rechter zal zijn? De Hagenaar op straat lijkt nauwelijks nieuwsgierig naar de uitkomst van de zaak: hij of zij heeft al lang partij gekozen.
Bloemen
Op de weekmarkt in Morgenstond werkt pensionado Rob (79) geconcentreerd een broodje hamburger-met-ei weg. Zo nu en dan knikt hij, in reactie op gesprekspartner Hans die staande naast zijn terrastafeltje onverstoorbaar tegen hem aan kletst. Ze kennen elkaar goed. Beiden werkten ze in het verleden – ‘met trots’- voor de HTM. ,,Ik kom hier elke week bloemen kopen voor mijn vrouw. En Rob zit hier altijd”, zegt Hans.
Politiek kunnen ze het ook vinden. Landelijk stemmen de mannen PVV, maar als het om hun stad gaat, is De Mos hun man. Opnieuw klinkt er dat de lokale politicus zo eerlijk is. En dat hij opkomt voor gewone mensen: ,,Niet voor de VVD’ers, de rijken’’, zegt Rob.
Volgens ex-trambestuurders gaat het bergafwaarts sinds Richard de Mos met zijn lokale partij niet meer aan het roer van de stad staat. Neem de dertien tramhaltes die vorig jaar geschrapt zijn in Den Haag. Dat gaat de voormalige HTM’ers nogal aan het hart. ,,Ouderen moeten nu veel te ver lopen om bij een halte te komen”, moppert Rob.
,,De Mos vindt dat ook maar niks’’, weet zijn gesprekspartner. ,,Als het aan hem had gelegen, was dit nooit gebeurd.’’ Had hij de maatregel dan kunnen tegenhouden? ,,Ach, misschien niet. Maar hij vecht tenminste wel voor behoud van die haltes.”
Onwrikbaar
Nog zoiets. Hans heeft een hond. En als De Mos nog wethouder zou zijn, hoefde hij nu geen hondenbelasting te betalen, beweert de Hagenees. Dat klopt inderdaad: toen het college met De Mos in 2018 aantrad, zou de hondenbelasting worden afgeschaft. Ruim een jaar en een Haags stadsbestuur zonder Groep De Mos later kwam de belasting plotseling weer terug.
Maar die rechtszaak dan? Met die heftige beschuldigingen tegen de partijleider van Groep de Mos? Brengt dat de ex-trambestuurders niet aan het twijfelen? Hans is beslist: ,,Ik geloof niet dat hij iets verkeerds gedaan heeft. Ze moeten hem gewoon hebben.”
Ik geloof niet dat hij iets verkeerds gedaan heeft. Ze moeten hem gewoon hebben, aldus Hans
Zelfs een onverhoopte veroordeling brengt het onwrikbare geloof in de politicus Richard de Mos niet aan het wankelen, zo blijkt na doorvragen. Hans glimlacht: ,,Dan is hij fout geweest. Jammer dan. Maar ook dan blijft hij gewoon onze man, hè, Rob?’’ Of zoals Hennie en Anja zeggen: Misschien was hij wel tegengevallen. Maar joh, wie rommelt er niet in de politiek?”
Stoeptegel
Het is deze onvoorwaardelijkheid die De Mos en zijn partij bij de lokale verkiezingen in maart opnieuw de grootste maakte in Den Haag. Schuldig of niet, op het veen maakt het niet uit: in Haagse wijken als Leyenburg en Loosduinen behaalde Hart voor Den Haag/ Groep de Mos zelfs drie keer zoveel stemmen als partij nummer twee.
John van Zweden verbaast het niks. Hart voor Den Haag is er voor Loosduinen en Zuidwest, is er voor lokale ondernemers. Als geen elke andere partij in de stad, zegt de Haagse behangkoning en partij-vriend van het eerste uur. ,,Wat raadslid Ralf Sluijs nu doet voor het mkb, zie ik geen wethouder hem nadoen. Als er een stoeptegel fout ligt, springt hij er bovenop. En neem al die werkzaamheden: de stad ligt compleet open. Ik weet zéker dat het anders zou gaan als De Mos in het stadsbestuur zat.”
Hij vindt het een enorme schande dat de lokale politiek ‘zijn’ partij ook na die mooie overwinning in maart uit het Haagse college van burgemeester en wethouders heeft gehouden. Vooral dankzij ‘gluipdeken’ Robert Van Asten, de voorman van D66, stelt Van Zweden.
,,Wat staat er in hun verkiezingsprogramma? ‘We sluiten niemand uit’. En wat doen ze? ‘Richard en zijn partij vanwege die rare beschuldigingen aan de kant schuiven. Dat is echt het allerkwalijkste. Ik kan er soms nog niet van slapen, zo boos maak ik me.”
Het zijn niet uitsluitend de mensen in de kwetsbare wijken en de ras-Hagenezen die Richard de Mos en co categorisch steunen. Zelfs een voormalige VVD-wethouder als Frits Huffnagel vindt het onbegrijpelijk dat de grootste partij niet mee mag doen in het Haagse stadsbestuur.
Dat Richard de Mos zo’n zware aanklacht aan zijn broek heeft en nu voor de rechter moet komen, doet daar wat hem betreft helemaal niks aan af. ,,Vooralsnog is die aanklacht een grove aantijging zonder bewijs,” zegt Frits Huffnagel.
Alarmbellen
Maar wie fans heeft, kent ook haters. Hagenaars die niets moeten hebben van De Mos nu hij zo heftig onder vuur ligt, die vinden dat hij zich helemaal uit de politiek had moeten terugtrekken. Wat als het vonnis Richard de Mos straks vrijpleit? Zijn ze in Zeeheldenkwartier of Duinoord dan wel bereid om hem bij verkiezingen een kans te geven?
Bij Peter Bos hoef je daar niet mee aan te komen. Het oud-raadslid van de Haagse Stadspartij heeft geen rechtszaak nodig om iets te vinden van de werkwijze van De Mos en co. Al jaren ergert hij zich aan de zogenoemde ombudspolitiek die volgens hem vooral naar cliëntalisme riekt, naar ‘voor wat hoort wat’: ,,En die signalen waren er al heel vroeg.”
Wat Hart voor Den Haag doet is, zoveel mogelijk aandacht vragen voor de horeca en voor het mkb
Zo vroeg Groep de Mos al in haar eerste verkiezingscampagne in 2014 en geregeld om geld en steun voor sponsor De Uithof. En daarna zag Bos het steeds vaker gebeuren. Met als dieptepunt de nachtvergunning die de Mos per motie probeerde te regelen voor zijn nieuwe sponsor, zalencentrum De Opera: ,,Alle alarmbellen gingen af.” Het was voor hem reden om aan een donatieregister voor Haagse partijen te werken, aan transparantie van de lokale financiering.
,,Het is een soort verdienmodel”, zegt het voormalige raadslid. ,,Wat Hart voor Den Haag doet is, zoveel mogelijk aandacht vragen voor de horeca en voor het mkb. Zo hopen ze op sponsorgeld. Hoezo zijn ze er voor de gewone man? Ze zijn er voor de ondernemers.”
Smerig
Dat de rijksrecherche op 1 oktober 2019 het stadhuis binnenviel, was niettemin een schok voor iedereen. Wethouders De Mos en Guernaoui traden af en er kwam een nieuwe coalitie. Maar dat hing volgens Peter Bos van los zand aan elkaar. ,,De omgangsvormen in de raad werden ook smeriger. Groep de Mos sloeg hard om zich heen. Andersom ging er een hoop gif naar die partij toe.”
Tot op de dag van vandaag werkt dat door, weet het ex-raadslid. Ook al omdat De Mos – terecht volgens hem – uit het Haagse stadsbestuur geweerd is. ,,De sfeer in de Haagse politiek is nog altijd dramatisch. De wond is nog lang niet geheeld. En als er straks een hoger beroep komt in de rechtszaak dan hebben we hier met z’n allen nog jaren last van”.
Naar buiten toe staat de stad Den Haag er evenmin fijn op, weet Bos. ,,Ik ben niet zo heel gevoelig voor beeldvorming, maar eerlijk is eerlijk: na de invallen stonden we voor joker. Als ik in een andere stad komt, zeggen mensen nog steeds: ‘ wat is het een zootje bij jullie. Hoe zit dat Met die De Mos?’ Het is het enige waar men politiek Den Haag vaak van kent. En dat is geen goed visitekaartje.”
Trumpiaans
Op een bankje in Zeeheldenkwartier leest Hans een boek van Harlan Coben. Om hem heen heeft zelfs het heerlijke herfstzonnetje nauwelijks mensen naar de biologische markt kunnen lokken. Het is nog rustiger dan eerder deze week aan de Leyweg.
En Richard de Mos lijkt hier verder weg, al is het maar omdat mensen niet heel positief reageren op zijn naam. Hans moet bijvoorbeeld niks van hem hebben: ,,Ik vind dat die man zich na die aanklacht terug had moeten trekken uit de politiek”, zegt hij.
Met dat cliëntalisme en Trumpiaanse gedoe, aldus Harlan Coben!!!
Moet de lokale politicus dan maar drie jaar bungelen, terwijl hij volhoudt onschuldig te zijn? Hans denkt even na: ,,Misschien ben ik bevooroordeeld, omdat ik hem sowieso een beetje een vervelende meneer vind. Met dat cliëntalisme en Trumpiaanse gedoe.”
En ook Ellen is geen fan. De Haagse bestelt bij de viskraam op het Prins Hendrikplein tonijnburgers op een bedje van zeekraal. ,,De corruptiezaak van De Mos en die ondernemers? Die leeft hier niet zo”, zegt ze. ,,Ik zou ook niet op zijn partij stemmen. Nu zeker niet meer.”
Toch is niet iedereen op de bio-markt anti-De Mos: ,,Zijn partij werd de grootste, de kiezers hebben gesproken”, vindt de 79-jarige Peter die op de betonnen rand naast de stenen schildpadden een broodje haring verorbert ,,Om hem dan uit te sluiten van een plek in het stadsbestuur? Nee, dat vind ik niet goed. Hem was een beter lot gegund.”
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Jan de Wandelaar in het Den Haag van Morgen 