Immigratie naar Den Haag? Zo veel mogelijk afremmen.
Met dat pittige pleidooi trapten de rechtse oppositiepartijen Hart voor Den Haag en PVV donderdag 16.09.2021 in het stadhuis als het ware de campagne voor de Haagse gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 af.
Het leverde een hoop bonje op tijdens de algemene beschouwingen in de Haagse raadzaal. ,,Ik word hier boos van’’, verzuchtte Mikal Tseggai van de lokale PvdA. ,,U zegt dat de stad te hard groeit en er in Den Haag dus geen plaats meer is voor mensen die voor oorlog en geweld hun land moeten ontvluchten? Ik vind het echt schandalig.’’
De bevolkingsgroei van Den Haag wordt steeds meer een thema in de stad. Tot 2040 komen er zo’n 100.000 nieuwe Hagenaars bij, gelijk aan het inwonertal van Delft. En al die mensen moeten binnenstedelijk een plek zien te krijgen, want aan de randen van de stad heeft Den Haag geen ruimte. Daarom liggen er plannen voor de bouw van vele tienduizenden extra woningen. Maar het is een hels karwei om dat midden in de stad netjes voor elkaar te krijgen.
Sterker: politieke partijen als Hart voor Den Haag en PVV, maar ook VVD en CDA zien Den Haag er in meer of mindere mate onder lijden. Ze vinden dat het absorptievermogen van de stad z’n einde nadert. ,,Den Haag piept en kraakt”, zegt bijvoorbeeld Richard De Mos. Maar over de oplossingen denken de raadsfracties heel verschillend.
Uitgehold
Omdat de Haagse bevolking vooral groeit door arbeidsmigranten, asielzoekers en expats wil de Haagse PVV een immigratiestop. Hart voor Den Haag ziet meer in een flinke rem op de immigratie. De Mos: ,,Als Den Haag zo hard blijft groeien, komt de leefbaarheid en het voorzieningenniveau van de stad onder druk te staan. We kunnen het niet meer aan.’’
Op links leidt die redenering tot tandenknarsen en vuurspuwen. SP en GroenLinks verwijten De Mos dat hij met zijn partij de verkeerde conclusies trekt. Dat er in de stad veel te weinig woningen zijn voor Hagenaars komt niet door immigranten, maar eenvoudigweg door het feit dat Den Haag jarenlang bijna niks heeft bijgebouwd, zo mopperen ze.
SP’er Lesly Arp: ,,U maakt zich zorgen over de verzorgingsstaat? Ik kan u zeggen dat die niet wordt uitgehold door nieuwkomers, maar door landelijk VVD-beleid. Hetzelfde beleid dat kwetsbare mensen onderling laat strijden om woningen en andere zaken.’’
Westland
Ook CDA en VVD blijven weg van de anti-migratiestandpunten van beide oppositiepartijen, al vindt VVD’er Frans de Graaf de discussie over de groei van de stad wel een terechte. ,,Het is alleen jammer dat het hier direct ontaardt in enerzijds verwijten over wegkijken en anderzijds – impliciet – over racisme. Het kan ook veel praktischer.’’
Door de lasten beter te verdelen bijvoorbeeld. ,,Den Haag vangt heel veel arbeidsmigranten op die werken in de kassen van Westland. Maar die gemeente doet zelf haast niets aan huisvesten van hun werknemers. Daar moeten we harde afspraken over maken.” Dat geldt ook voor woningen voor zorgdoelgroepen als dak- en thuislozen: ,,In feite regelt Den Haag dat nu voor de hele regio.”
Haagse stellen die een of twee kinderen krijgen moeten uitwijken naar buurgemeenten voor een leuke woning
Het CDA ziet Den Haag zich graag concentreren op het bouwen van huizen voor gezinnen. Dat gebeurt nu veel te weinig. ,,Haagse stellen die een of twee kinderen krijgen moeten uitwijken naar buurgemeenten voor een leuke woning.”
De PVV en Hart voor Den Haag verschillen onderling ook nog wel van mening. De partij van Richard de Mos wil vooral een krachtig signaal afgeven aan de landelijke politiek over de wenselijkheid van een rem op immigratie. De PVV vindt dat Den Haag daar ook zelf wat aan kan doen. ,,Geen sociale woningen bijbouwen, dat is slechts een blanco cheque voor links om hun stemvee binnen te hengelen”, zegt Sebastian Kruis. ,,En vooral: geef huizen alleen aan Hagenaars en Hagenezen..’
Den Haag moet stevig doorpakken
De Haagse politiek moet doortastender en zelfbewuster worden. Bij belangrijke onderwerpen stevig doorpakken, meer ‘de tanden laten zien’ naar bijvoorbeeld het Rijk. Dit pleidooi voor een nieuwe vorm van politiek bedrijven doen bijna alle grotere partijen in de Haagse gemeenteraad tijdens de algemene beschouwingen. Want, zeggen ze: de komende jaren zijn belangrijke besluiten nodig op het gebied van de woningmarkt, duurzaamheid en de financiën.
De partijen spraken donderdag over de plannen van het stadsbestuur voor het komend halfjaar – in maart zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. En ze blikken ook terug. Veel fracties gaan pleiten voor een nieuw elan. ‘Het stadsbestuur mag wel wat vastberadener optreden’, zegt bijvoorbeeld Arjen Kapteijns van coalitiepartij GroenLinks. ‘We moeten meer onze verantwoordelijkheid pakken’, stelt Kavish Partiman van het CDA. En Mikal Tseggai van de PvdA: ‘Het is de opdracht van de politiek om met oplossingen te komen.’
Partiman van het CDA zegt die plannen te steunen. Voor hem is de woningcrisis zelfs een van de belangrijkste punten. Maar hij maakt zich wel zorgen. Want hij vreest dat er nu te eenzijdig wordt gebouwd. Te veel de lucht in, zorgt ervoor dat er wellicht straks te weinig huizen verrijzen voor gezinnen met kinderen. Zodat die toch gedwongen zijn naar buurgemeenten te trekken. ‘Terwijl dit mensen zijn die minimaal een beroep doen op voorzieningen en maximaal bijdragen aan de economie’, stelt hij.
Voor Tseggai is ook de woningmarkt een belangrijk onderwerp. Zij was bij het grote woonprotest van afgelopen weekeinde in Amsterdam en zag daar vooral een generatie in actie die tot nu toe vaak werd weggezet als lui, individualistisch, gericht op social media. Tseggai put daaruit hoop. Maar de politiek moet dan wel andere te werk gaan, zegt de fractieleider van de PvdA. Bij het oplossen van die woningcrisis is het van belang dat partijen over hun eigen schaduw heenstappen. Partijen moeten gaan samenwerken. ‘Ik zie nu te weinig eensgezindheid. Ik houd een pleidooi om door te pakken.’
Niet alleen meer huizen, maar minder mensen
De grootste partij in de raad, Hart voor Den Haag, ziet nog een andere oplossing voor de problemen op de woningmarkt. Niet alleen meer huizen bouwen, maar ervoor zorgen dat er minder mensen bijkomen. De stad kan de bevolkingsgroei niet meer aan, is het standpunt dat fractieleider Richard de Mos donderdag gaat herhalen.
‘Het absorptievermogen is bereikt, in onze steden is de bevolkingssamenstelling in onbalans en de sociale cohesie ver te zoeken. Criminaliteit, radicalisering en vervuiling op straat zijn schering en inslag en er is een tekort aan onder meer agenten, leraren en zorgpersoneel.’ Daarom, zegt hij, moet het stadsbestuur bij het Rijk duidelijk maken dat de landelijke overheid ‘paal en perk moet stellen aan de aanhoudende immigrati
Onbegaanbare weg
Dat is voor Kapteijns van GroenLinks echter een onbegaanbare weg. Hij vindt dat het stadsbestuur bij vaak wat moeilijkere onderwerpen zoals huisvesting van kwetsbare groepen, de klimaatverandering en het verplaatsen van coffeeshops wat meer daadkracht moet tonen. Daarbij kan het niet altijd iedereen naar de zin worden gemaakt, stelt hij. ‘We moeten goed naar de zorgen van mensen luisteren en die ook serieus nemen. Maar ook doorzetten.’
D66 wil juist die inwoners de komende jaren veel meer betrekken bij het maken van plannen. De denkkracht van de inwoners moet beter worden benut. Vandaar dat fractievoorzitter Dennis Groenewold ook vindt dat bij belangrijke beslissingen de ideeën van bewoners moeten worden gebruikt. ‘We moeten inderdaad keuzes maken. Maar daarbij kunnen we wel moderne vormen van democratie gebruiken.’ Daarbij denkt hij bijvoorbeeld aan het inzetten van een burgerforum bij het ontwikkelen van plannen voor het CID.
Geen grote stappen gezet bij duurzaamheid
Veel partijen vinden het ook van groot belang om meer aandacht te besteden aan duurzaamheid. Partiman wijst erop dat dit stadsbestuur ambitieuze plannen had, maar het daar ook een beetje bij is gebleven. ‘Grote stappen zijn nog niet gezet’, aldus de christendemocraat. Daarvoor wordt het nu wel dringen qua tijd, zegt hij. ‘Wij willen de wereld beter doorgeven aan de volgende generaties.’
Ook Groenewold van D66 vindt dat de komende jaren forse maatregelen moeten worden genomen om ervoor te zorgen dat Den Haag groener, maar ook veiliger en leefbaarder wordt.
Zorgen over het geld
Een andere groot punt van zorg voor veel partijen is de financiële staat van Den Haag. Uit de begroting die wethouder Anne Mulder vorige week presenteerde, doemt een somber beeld op. Als het Rijk niet bereid is om meer geld aan de grote steden te geven, leidt dat tot tekorten van 19 miljoen euro de komende jaren. Extra complicatie is dat er nog steeds geen nieuw kabinet is en het huidige geen grote beslissingen over dit soort onderwerpen kan nemen. ‘De rek is eruit’, herhaalt Tseggai de woorden van de wethouder. ‘Terwijl de verschillen in ongelijkheid in de stad toenemen.’
De partijen verschillen wel van mening over hoe hiermee om te gaan. Kapteijns van GroenLinks sluit een verhoging van de lokale belastingen niet uit. ‘Een paar tientjes meer voor de mensen in het Benoordenhout en de Vogelwijk.’ Ook D66 heeft dat opgenomen in het recent gepresenteerde verkiezingsprogramma. Partiman wil zover nog niet gaan. Hij vindt dat de gemeente ‘moet roeien met de riemen die we hebben’.
Nadenken over wat belangrijk is
Voor de VVD is het dreigende tekort ook aanleiding om erop te wijzen dat partijen moeten gaan nadenken wat voor hen echt belangrijk is. ‘Het geld is op, ook al komt het Rijk eventueel wel over de brug’, stelt fractieleider Frans de Graaf. Dit jaar slaagt Den Haag nog net een sluitende begroting te presenteren. De jaren daarna wordt het moeilijker. De belastingen verhogen is voor zijn partij niet bespreekbaar. Sterker: die moeten juist nog verder omlaag. ‘Maar we pleiten wel voor hervormingen.’
De Mos van Hart voor Den Haag voegt daar nog een element aan toe. De stad moet veel beter bij het Rijk gaan lobbyen voor meer geld. Hij pleit dan ook voor meer fondswervers die bij de landelijke overheid en de Europese Unie aan de slag gaan om de belangen van de stad voor het voetlicht te brengen. Volgens hem heeft Den Haag op dit moment zes of zeven lobbyisten. Dit terwijl Rotterdam twintig fondsenwervers aan het werk heeft, volgens zijn berekeningen. ‘Meerdere partijen in de gemeenteraad roepen dat het Rijk de stad door een ondergrens laat zakken, acteer daarop door meer fondsenwervers aan het werk te zetten.’
Verkiezingen maart 2022
De algemene beschouwingen zijn twee uur bezig als Sebastian Kruis van de PVV aan VVD-fractieleider Frans de Graaf vraagt met welke partijen de liberalen na de verkiezingen een coalitie willen vormen. Met in principe iedereen, antwoordt De Graaf, behalve dan met de PVV. Om daar nog een kleine sneer aan toe te voegen: ‘Het is aan u om daar verandering in te brengen.’ Voordat het debat zich verder ontrolt, grijpt burgemeester Jan van Zanen in. ‘We gaan niet nu al de coalitieonderhandelingen voeren.’ Het is nog lang geen maart 2022, wil hij maar zeggen. Maar toch: met nog precies een half jaar te gaan, werpen de gemeenteraadverkiezingen hun schaduwen al wel vooruit.
Want als er iets boven water komt tijdens het uren durende debat dan is het wel waarover die verkiezingen zullen gaan – als er voor die tijd geen grote verrassingen meer opduiken. Alle partijen maken deze donderdag tijdens de algemene beschouwingen duidelijk wat voor hen de belangrijkste thema’s zijn: woningbouw en direct daaraan gekoppeld de groei van de stad én de financiën: moeten bijvoorbeeld de komende vier jaar de gemeentelijke belastingen omhoog?
Vrijwel alle partijen in de raad zijn het erover eens dat de crisis op de woningmarkt een van de belangrijkste opdrachten bevat voor de komende jaren. De wachtlijsten voor een sociale huurwoningen lopen op, beleggers kopen massaal woningen op, overbewoning leidt in sommige wijken tot gevaarlijk situaties en troep op straat. Daar moet dringend wat aan gebeuren, vinden veel partijen. Een van de oplossingen is het bouwen van tienduizenden woningen, onder meer in De Binckhorst, in de driehoek tussen de grote stations en Zuidwest.
Wordt het niet te druk in Den Haag?
Toch zijn er ook partijen die twijfelen of bouwen alleen wel de enige remedie is voor de problemen. Want wordt het niet gewoon te druk in Den Haag; zeker met nog vele tienduizenden extra huizen erbij?
Hart voor Den Haag is de partij die donderdagochtend direct de discussie daarover opent. De grootste partij in de stad wil de ‘ongeremde bevolkingsgroei’ beperken, aldus fractieleider Richard de Mos. Geen statushouders meer opvangen, bijvoorbeeld. De druk op onder meer sociale voorzieningen wordt te groot met de komst van die nieuwkomers. ‘We moeten een krachtig signaal geven dat we dit niet meer aankunnen.’
Over de grens
Het leidt direct tot een stortvloed aan interrupties door vooral linkse partijen. Want, stellen die: De Mos gaat daarmee over een grens. ‘Ik ben hier heel boos over’, briest Mikal Tseggai van de PvdA. Er is geen sprake van dat de nieuwkomers verantwoordelijk zijn voor het woningtekort en ook niet voor het wegvallen van draagvlak onder sociale voorzieningen. Daarvoor zijn de aantal simpelweg niet hoog genoeg, is haar redenering.
Lesley Arp van de SP: ‘Dat de verzorgingsstaat onder druk staat, komt door VVD-beleid. Daardoor zijn bijvoorbeeld de zorgtaken over de schutting geflikkerd. De Mos wijst de verkeerde dader aan.’ Arjen Kapteijns van GroenLinks: ‘U zet een deel van de stad buitenspel.’\
‘U stopt de vingers in de oren’
De Mos weer: ‘Ik heb nooit gezegd dat het aan mensen ligt. Het ligt aan het beleid. En u stopt de vingers in de oren en zegt dat er niets aan de hand is.’
Ondanks de kritiek van de linkerflank, zijn er ook partijen die lieten doorschemeren vroeg of laat wel een discussie te willen aangaan over de bevolkingsgroei. De VVD, bijvoorbeeld en natuurlijk ook de PVV. ‘Je hebt in Den Haag een grotere kans om te worden neergestoken dan op een huis’, aldus PVV-fractieleider Sebastian Kruis, die en passant ook aankondigt dat hij lijsttrekker is bij de aanstaande verkiezingen. ‘Ik ga de partij naar een eclatante overwinning leiden.’
Discussie over annexaties weer geopend
Het CDA in de Haagse raad heropent ook de discussie die in de regio tot flinke trauma’s heeft geleid: annexaties. Den Haag heeft binnen de eigen gemeentegrenzen nog erg weinig ruimte om te bouwen. Raadslid Cees Pluimgraaff had recent al een nog niet succesvol voorschotje genomen door te opperen dat een stukje Wassenaar waarop nu nog het hoofdkantoor van de ANWB is gevestigd bij Den Haag te trekken. Dit om ervoor te zorgen dat de stad invloed krijgt op wat er straks wordt gebouwd.
Fractieleider Kavish Partiman stelt nu dat het misschien tijd wordt om ook iets breder te kijken. Annexaties horen wat hem betreft ‘tot de mogelijkheden’. Hij laat ook doorschemeren dat het nog te verschijnen verkiezingsprogramma van zijn partij daarover meer duidelijkheid bevat.
De gemeentelijke financiën
Een ander groot onderwerp wordt ongetwijfeld de gemeentelijke financiën. Vorige week werd duidelijk dat Den Haag er niet gezond voorstaat. Onder meer omdat de stad volgens wethouder Anne Mulder (VVD, financiën) te weinig geld krijgt van het Rijk, dreigen in de toekomst flinke tekorten te ontstaan. Voor volgend jaar kon de begroting onder meer door meevallers en een greep in de reserves nog net sluitend worden gemaakt. De jaren erna dreigt een tekort van 19 miljoen euro.
Ook donderdag zijn alle partijen het erover eens dat het stadsbestuur vooral een dringend beroep moet doen op het Rijk om met meer geld over de brug te komen.
Er moet meer gebeuren
Tot blijft het daar niet bij. Want D66 en GroenLinks maken duidelijk dat er meer moet gebeuren. De lokale belastingen moet omhoog, zoals de onroerendezaakbelasting (OZB). ‘Den Haag is een stad waar veel te doen is, die veel te bieden heeft. Daar mag best een verhoging tegenover staan’, vindt Arjen Kapteijns van GroenLinks. Maar daar voelen CDA en VVD helemaal niets voor. Sterker: de VVD wil de lasten zelfs verlagen. Volgens de liberale fractieleider Frans de Graaf is het niet uit te leggen aan de grote groep mensen met een bescheiden hypotheek dat de gemeente straks op de stoep staat om geld te vragen. ‘Omdat wij anders de begroting niet rondkrijgen.’
Hoewel nog slechts één partij in Den Haag een programma heeft gepresenteerd en de kieslijsten nog moeten worden samengesteld, worden daarmee deze algemene beschouwingen het eerste verkiezingsdebat in de aanloop naar 16 maart 2022.
AD 23.09.2021 Den Haag groeit en blijft ook groeien. Met vele duizenden inwoners per jaar. Maar kan de stad die voortdurende stroom van nieuwe Hagenaars wel aan, of wordt het langzaamaan tijd om eens in te grijpen?
Tienduizenden nieuwe huizen bouwt Den Haag midden in de stad. Het is keihard nodig om de bevolkingsgroei tot 2040 een beetje bij te benen. Maar het is een lastige zaak: bij nieuwe huizen horen nieuwe voorzieningen en beter openbaar vervoer. Probeer het allemaal maar eens in te passen.
En daarom gaat de Haagse gemeenteraad de discussie schoorvoetend aan. Hoe moet dat straks? De trek naar de stad blijft bestaan en de ruimte om te bouwen in Den Haag wordt de komende decennia steeds schaarser. Wat te doen?
1: Afremmen
Een rem op de immigratie en een stop op het huisvesten van vluchtelingen. PVV en Hart voor Den Haag vinden die radicale oplossing noodzakelijk. ‘Den Haag piept en kraakt’ door de groei van de stad. En die groei wordt vooral veroorzaakt door migratie, stellen de twee partijen.
Maar een rem op immigratie is geen lokaal-Haagse zaak. Daar kan Hart voor Den Haag niet voor zorgen. Daarom stelt de partij een lobby naar het Rijk voor om dat af te dwingen. ,,Een xenofobe luchtballon’’, noemt Nur Icar van de Islam Democraten dat. ,,U zegt dus eigenlijk: ze pakken onze huizen af’’, stelt PvdA’er Mikal Tseggai. ,,Nee, we zoeken naar oplossingen. Ook naar impopulaire’’, antwoordt William de Blok van Hart voor Den Haag. ,,We hebben een groot probleem in de stad.’’
Maar hoe moet dat dan met de vergrijzing? Den Haag en Nederland worden in rap tempo ouder. Zonder arbeidsmigranten erbij heeft Nederland in 2030 een half miljoen banen openstaan, weet Tim de Boer van de Haagse Stadspartij: ,,Dat kost onze economie 71 miljard euro.’’ Bovendien: Den Haag profiteert enorm van alle expats onder de immigranten, moet op deze groep ook een rem worden gezet?
2: Verspreiden
Veel partijen in de Haagse raad zien een andere oplossing voor zich: Zorg dat de groei van de bevolking beter verspreid wordt over de regio (en het land). VVD’er Jan Pronk, de aanjager van het Haagse debat over bevolkingsgroei, is er een groot voorstander van. Maar daarvoor moet er nog wel wat gebeuren.
Want om dat te realiseren, moeten de gemeenten in de omgeving van Den Haag voldoende betaalbaar gaan bouwen en voldoende voor zorgdoelgroepen gaan bouwen. En dat is tot nu toe lang niet altijd gebeurd. Ook zal een gemeente als Westland de arbeidsmigranten in hun kassen voor een groter deel zelf moeten opvangen. Volgens Nieuwsuur biedt de gemeente 16.000 arbeidsmigranten een baan en heeft ze voor hen slechts 886 woningen gerealiseerd.
Pronk wil dat het Rijk de ruimtelijke ordening weer op zich neemt zoals vroeger om tot een veel betere regie en spreiding van de woningen en de groei te komen.
3: Eerlijk verdelen over de stad
Den Haag moet de groei (ook) beter spreiden over de stad, vinden partijen als SP, GroenLinks en D66. Nu bouwt het stadsbestuur vrijwel volledig bij in het gebied rond de grote NS-stations, in de Binckhorst en in Zuidwest. ,,De bevolkingsprognose laat zien dat Laak veertig procent groei gaat krijgen en Segbroek nagenoeg nul. Je krijgt zo veel kwetsbare mensen in bepaalde wijken”, zegt Lesley Arp (SP): ,,Wij vinden dat je een groot deel van de stad niet buiten schot kan laten bij de bouw.”
Bovendien is het goed dat mensen in hun eigen wijk kunnen doorstromen naar een kleinere woning als de gezinssamenstelling verandert, meent D66. ,,Het zou niet zo moeten zijn dat de bestaande wijken op slot gaan. We zijn ervoor om daar kleinschalig leegstaande kantoren of andere leegstaande panden om te bouwen tot woningen”, zegt Marieke Van Doorn.
Den HaagFM 16.09.2021 Sebastian Kruis is de lijsttrekker van de Partij voor de Vrijheid (PVV) bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart. Dat maakt het PVV-raadslid donderdag zelf bekend tijdens de raadsvergadering.
‘Volgend jaar zijn er verkiezingen, en ik ben blij dat ik de eer heb om de PVV richting een verkiezingsoverwinning te mogen leiden, want het roer moet radicaal om in deze stad’, zegt hij tijdens de algemene politieke beschouwingen.
‘We moeten financieel orde op zaken stellen, criminaliteit hard aanpakken en eindelijk eens iets gaan doen aan het falende integratiebeleid’, aldus de PVV’er.
Van 7 naar 2 zetelszetels
Kruis is momenteel fractievoorzitter van de PVV en daarnaast persvoorlichter bij de Tweede Kamerfractie. Kruis vormt samen met Karen Gerbrands de gemeenteraadsfractie. Sinds eind 2018 zit hij in de raad, als hij de zetel overneemt van het overleden PVV-raadslid Willie Dille.
In maart 2018 voert Gerbrands de lijst aan. Onder haar leiding leidt de PVV een enorme verkiezingsnederlaag in Den Haag: de partij gaat van zeven naar twee zetels, van de tweede partij in de raad wordt het de negende partij.
Storm van kritiek
Ondanks het geringe aantal zetels, weet Kruis toch de aandacht te trekken. Een storm van kritiek barst los als de VVD tijdens een debat over de woningcrisis samen met Hart voor Den Haag/Groep de Mos en de Partij voor de Toekomst meestemt met een motie van PVV’er Kruis. Hierin staat dat de woningnood komt ‘door een enorme bevolkingsgroei van voornamelijk (kansarme) allochtonen’. Die groei moet volgens de motie worden tegengegaan en onderdeel worden gemaakt van beleid.
De motie krijgt geen meerderheid maar coalitiegenoten D66, PvdA en GroenLinks spuwen na de raadsvergadering op de sociale media hun gal en noemen de motie ‘drek’, ‘openlijk racistisch’ en ‘op alle fronten fout’. Ook een deel van de oppositie, de jongerenafdeling van de VVD en landelijke partijen uiten forse kritiek.
Colombia
Kruis werkt naast zijn raadslidmaatschap voor Geert Wilders. ‘Ik heb mij ooit bij hem aangesloten toen ik zestien was, toen ik op mijn zolderkamer keek naar debatten en interviews waar hij de dingen zei die ik ook vond’, vertelt hij in een interview. ‘Dus ik ben zeer vereerd dat ik het zover heb geschopt dat ik datgene waar ik toen in geloofde, nu mag ondersteunen.’
De PVV’er komt oorspronkelijk uit Colombia. ‘Ik ben geadopteerd toen ik negen maanden was, dus ben ook uit het buitenland hiernaartoe gekomen.’ Hij ziet zelf zijn roots terug in zijn temperament. ‘Ik kan uit het niets exploderen. Dat hoort bij de cultuur. Je kan helemaal uit je dak gaan en drie minuten is het gewoon weer goed. Dat is ook wat ik zelf in me heb: ik kan enorm uit mijn dak gaan, niet eens zozeer omdat ik echt boos ben, maar gewoon omdat het zo voelt. Dat zijn enthousiaste emoties.
Oud-D66’er Imro Blom wil met zijn nieuwe partij INL Den Haag meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen van 2022. INL staat voor ‘In Nederland’. Blom is oprichter en lijsttrekker van de nieuwe partij die vooral de sociale samenleving wil versterken.
Blom is sociaal ondernemer met zijn lunchroom De Ontmoeting waar hij leer-werkplekken aanbiedt. Daarnaast is hij directeur van stichting Mytikas, een organisatie waar deelnemers hun talenten kunnen ontwikkelen en bewust worden wat zij nodig hebben om succesvol te zijn in onze samenleving. Ook is hij betrokken bij de ondernemersvereniging in de Weimarstraat.
‘Ik ben al twintig jaar sociaal ondernemer. En wat ik heb gezien in die twintig jaar is dat er veel problemen zijn ontstaan en die zijn in de coronaperiode naar boven gekomen’, zegt Blom over de reden voor oprichting van een nieuwe partij. Met INL wil hij het sociaal domein op de kaart zetten. ‘Dat zorgt voor het fundament van de samenleving. Dat gaat niet alleen over daklozen, het gaat over iedereen’, legt Blom uit.
‘We zijn de ‘goedemorgen’ kwijt’
‘We zijn de ‘goedemorgen’ kwijt’, legt Blom uit. Zo’n begroeting kan iemands dag maken, stelt hij. ‘Die goedemorgen gaat over normen en waarden. Zonder goeiemorgen is er geen goedemiddag. Die basis moeten we terugkrijgen.’
Met zijn nieuwe partij wil hij dat sociale domein versterken. ‘Het gaat immers om het welzijn van mensen. Je kunt het vergelijken met de Partij voor de Dieren, wij zijn een partij voor mensen.’
Om dat te doen zag hij geen ruimte bij D66. De theatermaker en sociaal ondernemer stond bij de vorige verkiezingen nog voor D66 op de lijst (plek 15) en was enige tijd fractievertegenwoordiger (2017-2018). ‘Dat is afgesloten. Ik heb er veel geleerd en kunnen doen. Maar het programma wat ik zelf wil, daar was niet veel ruimte voor. Daarom heb ik besloten een nieuwe partij te starten.
Verkiezingsprogramma
De partij werd dinsdag gepresenteerd, nu gaat men werken aan het verkiezingsprogramma. Daarin moet onder meer aandacht komen voor kunst & cultuur. Blom vindt dat dat meer aandacht verdient. ‘Daar willen we, als het kan, meer geld voor vrijmaken.’
Daarnaast wil hij dat er kracht wordt geput uit de diversiteit die Den Haag heeft. ‘Wij zeggen: Den Haag is divers. Dat is de identiteit van Den Haag. Dat willen we krachtiger maken.’ Hij ziet daarbij onder meer mogelijkheden voor lokale ondernemersverenigingen, die zouden meer te zeggen moeten hebben in de straat. ‘En de gemeente moet dat faciliteren.’
Eind vorig jaar opgericht
INL werd eind vorig jaar opgericht, voor de Tweede Kamerverkiezingen. Toch werd besloten om daar niet aan mee te doen. ‘Dat was te kort dag. We gaan ons eerst storten op de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022.’
De Haagse wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) heeft vandaag zijn ontslag aangeboden aan de gemeenteraad naar aanleiding van een vernietigend rapport over de gang van zaken bij de inmiddels failliete Energieacademie.
In zijn geheel heeft het geschort aan een strategische dialoog tussen gemeente en Energieacademie stelt Berenschot in haar rapport. ‘Er werd wel over en weer gepraat en gemaild over de thema’s, maar een echte strategische dialoog heeft in onze ogen nooit plaatsgevonden.’
“Uit dat onderzoek is gebleken dat er in het dossier veel zaken aan de kant van de gemeente niet goed zijn gegaan. Voor het handelen van de gemeente als geheel voel ik mij als wethouder bestuurlijk verantwoordelijk. Ik dien daarom per direct mijn ontslag in als lid van het college van burgemeester & wethouders.”, schrijft Van Alphen.
Zondagavond kreeg het stadsbestuur inzicht in het eindrapport van Berenschot. ‘Wij hebben inmiddels vernomen dat de betrokken portefeuillehouder zijn bestuurlijke verantwoordelijkheid heeft genomen. Het college heeft hier veel respect voor en wij betreuren het vertrek van onze waardevolle en immer collegiale collega de heer Van Alphen’, schrijft ze aan de gemeenteraad.
Van Alphen was wethouder Sociale zaken, Integratie, Stadsdelen, Armoedebestrijding en Maatschappelijke opvang. Hij was verantwoordelijk voor de Energieacademie, die failliet is gegaan. ,,De afgelopen periode heb ik met de raad regelmatig gesproken over de gang van zaken en de ontstane situatie van de Stichting Energieacademie”, legt Van Alphen uit.
De Energieacademie was een ambitieus banenproject, dat honderden kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden aan een baan moest helpen. Het ging echter al een jaar na de officiële opening failliet. Slechts zeventien mensen werden begeleid naar werk. In opdracht van de gemeente onderzocht bureau Berenschot hoe het zo mis heeft kunnen gaan, welke rol de bestuurders van de stichting en de gemeente hebben gespeeld en of er is gefraudeerd.
Het banenproject, ooit gestart onder verantwoordelijkheid van voormalig wethouder Rachid Guernaoui (Groep de Mos), moest elk jaar honderden werkloze jongeren zonder diploma aan een baan helpen, vooral met specifieke opleidingen voor de bouw en energiesector.
Maar er werd te veel geld uitgegeven en er kwam te weinig binnen. Elke maand moesten er tienduizenden euro’s bij. Eind vorig jaar ging de stekker uit de Energieacademie. De curator die de puinhopen van het failliet verklaarde werkproject moest opruimen, hield wethouder Bert van Alphen verantwoordelijk voor het ter ziele gaan van de academie.
‘Het siert Bert dat hij de politieke verantwoordelijkheid neemt’
GroenLinks Den Haag noemt het besluit om op te stappen ‘moedig‘. ‘Uit het onderzoek blijkt dat, ondanks alle goede bedoelingen, vanaf de prille start van dit project door alle betrokken partijen de zaken structureel niet goed geregeld en afgesproken zijn. Hierdoor hebben de mooie ambities vanaf het eerste begin nooit een kans gekregen.
Dit is ontzettend jammer voor alle betrokkenen, maar met name voor de werkloze jongeren die graag aan de slag wilden’, zegt fractievoorzitter Arjen Kapteijns. ‘Het siert Bert dat hij de politieke verantwoordelijkheid neemt voor de met name ten tijde van het vorige college gemaakte fouten.’
Den HaagFM 23.09.2021 Bedreigingen, onzorgvuldig handelen en een slechte financiële administratie – volgens het recentelijke onderzoeksrapport zou het allemaal een rol hebben gespeeld bij de val van de Energie Academie. Nadat Bert van Alphen naar aanleiding van dit rapport zijn functie als wethouder neerlegt, doet de oud-bestuurder van het mislukte banenproject, Aad van Loenen, zijn verhaal bij Haags Bakkie.
Naast het ontluisterende rapport heeft Van Loenen zijn eigen idee over hoe het banenproject kon uitlopen op een flop. ‘De gemeente heeft een dikke vinger in de pap gehad qua regelgeving en aansturing. Als je hier in Den Haag subsidie krijgt, krijg je hun toezicht, controle en invloed erbij.’ Donderdag praat de gemeenteraad over de Energieacademie.
Oorzaak
De gemeente verscheen volgens Van Loenen vooral in de vorm van Den Haag Werkt, het werk- en ontwikkelbedrijf van de gemeente. ‘Het idee van de Energie Academie is niet ontstaan uit luxe, maar uit noodzaak. Den Haag Werkt deed namelijk helemaal niet wat het moest doen. Het project was in het leven geroepen om mensen wél aan het werk te krijgen.’
Van Loenen stelt dat Den Haag Werkt tevens geen belang zou hebben gehad bij het slagen van de Energie Academie. ‘Sterker nog, we werden gezien als concurrentie. Stel je voor dat je een eigen supermarkt wil beginnen, maar dat je een manager krijgt van de Albert Heijn. Dan heeft het nooit een kans van slagen en dat is in de basis de oorzaak geweest van het mislukken.’
Aad van Loenen
‘Meerdanlullig’
Het vertrek van Van Alphen noemt Van Loenen ‘heel triest’. ‘Ik leef met hem mee. Hij heeft zich laten souffleren door Den Haag Werkt, ook bij raadsdebatten. Hij werd steeds verkeerd geïnformeerd en hij koos om te doen wat die organisatie wilde in plaats van wat het beste was voor de Energie Academie.’
‘Het is meer dan lullig’, zegt Van Loenen over het project dat amper uit de startblokken kwam. ‘Ik strijd al lang om jongeren met afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk te krijgen en hiermee zou het gaan lukken.’
Spookjongeren
Dat er nog steeds behoefte is aan een dergelijk banenproject, is volgens Van Loenen meer dan duidelijk. ‘Er lopen in Den Haag veel spookjongeren rond die niet aan het werk zijn en die de verlokkingen van criminaliteit voorgeschoteld krijgen. Ondertussen blijkt dat ze allemaal aan de slag willen, daar moeten we echt iets aan doen.’
De kans van slagen van dergelijke projecten in de toekomst ziet Van Loenen op deze manier somber in. ‘Zolang de usual suspects erbij zitten zoals Den Haag Werkt en het Mondriaan, dan gaat dat niet lukken. Dat zijn bolwerken die draaien op subsidie van de gemeente en die niet met andere mensen willen werken. Ik denk dat dit soort projecten prima kunnen zonder Den Haag Werkt en dat gaan we ook bewijzen.’
OmroepWest 23.09.2021De gemeente Den Haag gaat waarschijnlijk aangifte doen van fraude bij de Stichting Energieacademie als de curator dat niet gaat doen. Dat zei burgemeester Jan van Zanen donderdag tijdens een debat over de ondergang van het ambitieuze banenproject. ‘Ga er maar vanuit’, sprak de burgemeester tegen een groot aantal partijen dat had aangedrongen op vervolgstappen.
De onderzoekers van het bureau Berenschot, dat onderzoek deed naar het fiasco bij het project, zeiden tijdens een toelichting op hun forse rapport dat het niet hun taak is om strafrechtelijke stappen te ondernemen. Volgens hen is dat de taak van of de gemeente of de curator. Volgens Van Zanen is de gemeente in overleg met die curator. En mocht die het niet doen, dat zal de gemeente aangifte doen als daar aanleiding voor is, verklaarde hij.
Tijdens het debat werd ook duidelijk dat het Haagse stadsbestuur lessen wil leren uit de ondergang van de Stichting Energieacademie. Bij nieuwe projecten om mensen naar een baan te begeleiden moet een ‘te groot optimisme’ worden voorkomen. Ook worden ze niet meer al te ambitieus van opzet. ‘We erkennen de noodzaak om structureel zaken te verbeteren’, aldus wethouder Kavita Parbhudayal (VVD).
Het was de bedoeling dat in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren aan het werk geholpen worden door ze op de Energieacademie een vak te leren zoals stukadoor, metselaar, metaalbewerker of installateur van zonnepanelen. Er is 1,3 miljoen euro aan subsidie naartoe gegaan, maar van het opleiden van jongeren is niets terecht gekomen. Onkunde, mismanagement, bedreigingen en mogelijk zelfs fraude zijn daarvan de oorzaak, blijkt uit het onderzoek van Berenschot.
Onderzoek naar andere banenprojecten
Ook moeten te nauwe persoonlijke banden tussen mensen die zulke projecten leiden en de gemeentelijke organisatie worden voorkomen. Mede daarom gaat de gemeente op zoek naar een nieuwe directeur voor de banenprojecten bij de gemeente. Dat moet iemand met een ‘grote kennis van zaken’ worden, aldus de wethouder. Verder worden andere lopende banentrajecten onderzocht, beloofde zij.
Vorige week werd bekend dat wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) opstapte vanwege het fiasco van de Energieacademie. Maar volgens Parbhudayal voelt het hele college van burgemeester en wethouders zich verantwoordelijk. Ook is daar goed doorgedrongen dat er dingen moeten veranderen in het stadsuis. ‘Aan de kant van de gemeente is veel niet goed gegaan’, zei Parbhudayal. Zij voegde daaraan ook nog een persoonlijke boodschap toe. ‘Bert van Alphen voelde zich verantwoordelijk. Het college respecteert dit. Persoonlijk leef ik mee met Bert. Het was een warme betrokken collega, die het vooral opnam voor kwetsbare mensen in de stad.’
Gemeente moet leren van fiasco
Volgens burgemeester Van Zanen moet de gemeente ook op andere terreinen leren van het rapport. Zo moeten ambtenaren kritisch durven zijn ten opzichte van de wethouders. Verder onderschreef hij ook het idee dat de gemeente beter moet kijken naar al te nauwe persoonlijke banden tussen ambtenaren en wethouders én mensen die betrokken zijn bij grote projecten als de Energieacademie. Ook zegde hij toe dat er ‘brigadiers’, ‘speurneuzen’ of ‘Florence Nightingales’ binnen de gemeente komen die op zoek gaan naar ‘kwetsbare projecten’.
Hoewel Van Alphen de laatste tijd verantwoordelijk was voor het project, vindt een flink deel van de raad dat hij niet de enige is die blaam treft. Want het was toenmalig wethouder Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag die de Energieacademie in gang zette. Uit het rapport van bureau Berenschot naar het drama bij het banenproject wordt duidelijk dat het al vanaf het begin niet goed zat.
Nauwe banden tussen mensen
Daarnaast wijst het bureau naar een aantal persoonlijke banden tussen mensen. Zo waren in de praktijk veel nauwe contacten, soms zelfs persoonlijke vrienden van de wethouder, bij de academie betrokken. Hoewel de onderzoekers van Berenschot daarbij geen laakbare constructies aantrof, vinden veel partijen in de raad dat Hart voor Den Haag wat minder hoog van de toren moet blazen richting Bert van Alphen. ‘Nu wordt duidelijk wat met ‘Wij regelen het’ wordt bedoeld’, aldus Chris van der Helm van de VVD, verwijzend naar de slogan van de partij van Guernaoui. ‘En Hart voor Den Haag wijst naar iedereen, behalve naar zichzelf. Die partij mist iedere vorm van zelfreflectie.’
Raadslid Janice Roopram van Hart voor Den Haag wees die kritiek echter fel van de hand. Volgens haar was Guernaoui juist een ‘doortastend en punctueel’ wethouder. ‘Hij zat als een bok op de haverkist’, sprak zij. Om vervolgens toch vooral Van Alphen als hoofdverantwoordelijke voor het debacle aan te wijzen.
‘Het is een puinhoop geworden’
Die tactiek leidde tot veel kritiek van collega-raadsleden. Birgül Özmen (D66): ‘Wat is de rol van uw eigen wethouder geweest?’ Bülent Aydin (PvdA): ‘Het rapport spreekt over veel lijntjes tussen personen uit de vriendenkring van de wethouder. En het is een puinhoop geworden.’
Toch bleef Roopram volhouden dat het vooral Van Alphen is die haar partij als hoofdverantwoordelijk ziet. Özmen: ‘U heeft een bord voor uw kop. U wijst alleen naar anderen. Dat is raadslid onwaardig.’
Geschokt over gevolgen
De gemeenteraad toonde zich tijdens het debat ook nog weer geschokt over de praktische gevolgen van de ondergang van de Energieacademie. Ooit was de gedachte dat er wellicht zevenhonderd kwetsbare jongeren aan een baan zouden kunnen worden geholpen. Dat werden er slechts twintig. Dit terwijl er wel meer dan een miljoen euro subsidie in werd gestopt en er ook nu nog steeds rekeningen open staan.
De partijen in de raad vinden dat vooral een drama voor de mensen die nu nog steeds geen baan hebben. Leonie Gerritsen van de Partij voor de Dieren: ‘De jongeren die aan een baan zouden moeten worden geholpen zijn de grootste verliezers. Dit project was zo lek als een mandje. Terwijl subsidiegeld over de balk werd gesmeten, kregen de vrienden van vrienden baantjes toegeschoven.’ Chris van der Helm (VVD): ‘Het is pijnlijk dat rondom een groep kwetsbare jongeren een pluk mensen met dollartekens in de ogen actief was.’ En Judith Klokkenburg van de ChristenUnie/SGP: ‘Twintig jongeren zijn aan een baan geholpen. Dat zijn de duurste stukadoors ter wereld.’
OmroepWest 23.09.2021 De verontwaardiging over het floppen van de Energieacademie is groot. Maar het is niet het eerste banenproject in Den Haag dat mislukt. In 2018 werd leerwerkplaats Het Ambacht voortijdig gestopt vanwege een gebrek aan succes. Ook toen stroomden er te weinig kandidaten door naar een duurzame baan, terwijl er 1,2 miljoen euro subsidie in was gestoken. En ook de Stichting Trix, die criminele jongeren hielp het rechte pad te kiezen, is sinds 2020 ter ziele. Wat gaat er mis bij de banenprojecten in Den Haag?
Donderdagmiddag debatteert de Haagse gemeenteraad in een commissievergadering over het debacle van de Energieacademie. Uit een vernietigend rapport van onderzoeksbureau Berenschot, in opdracht van de gemeente, blijkt dat alles wat fout kon gaan fout is gegaan. Bert van Alphen van GroenLinks nam naar aanleiding van het rapport vorige week ontslag als wethouder. De gemeenteraad zal in het debat willen weten welke lessen het stadsbestuur trekt uit het debacle.
Op de Energieacademie moesten in twee jaar tijd 560 werkloze en kwetsbare jongeren een vak leren zoals stukadoor of metaalbewerker, om vervolgens door te stromen naar een baan. Hiervoor kreeg het project 1,3 miljoen euro subsidie. Maar al een jaar na de officiële opening ging het project failliet en zijn ongeveer twintig jongeren doorgestroomd. Uit een rapport van bureau Berenschot blijkt dat het project ten onder is gegaan aan onkunde, mismanagement en mogelijk fraude. Vrijwel alle betrokkenen zijn op de een of andere manier verantwoordelijk voor de mislukking, zeggen de onderzoekers van Berenschot.
Opvallend genoeg hoeft het stadhuis niet eens ver terug te kijken in de geschiedenis om van fouten uit het verleden te leren. Zo mislukte in 2018 het prestigieuze banenproject Het Ambacht, waaraan koning Willem Alexander twee jaar eerder nog een bezoek bracht. Het banenproject in de Schilderswijk moest werkloze en kwetsbare jongeren aan een baan of een opleiding helpen door ze te leren timmeren of schilderen. Het project kreeg hiervoor sinds 2015 jaarlijks 400.000 euro.
Subsidie gestopt
Maar de resultaten van Het Ambacht vielen tegen. In drie jaar tijd volgden ongeveer honderd jongeren een leerwerktraject en in de eerste twee jaar stroomden er slechts 21 mensen door naar een reguliere baan of opleiding. Voormalig wethouder Rabin Baldewsingh (PvdA) vond dat onvoldoende en stopte in de zomer van 2018 de subsidie.
Terugblikkend zegt Koen Baart, die in die periode bestuurslid was van Het Ambacht, dat de gemeente het project te weinig tijd heeft gegeven om tot bloei te komen. ‘We hadden zeker vier of vijf jaar de tijd moeten krijgen om er wat van te maken’, zegt hij. ‘Pas dan kan je zeggen dat iets mislukt is. Nu vind ik dat de gemeente veel te snel is gestopt.’
Rechte pad
Bestuurder Ruud Baarda van Trix ziet ook het ongeduld bij de gemeente. Bij Trix leerden jongeren tot 27 jaar lassen met het doel ze aan het werk of een opleiding te krijgen. Meestal ging het om jeugd die in de gevangenis had gezeten of jongeren met een crimineel verleden. ‘Het kost veel tijd en dus geld om jongeren met complexe problemen op het rechte pad te krijgen en te houden’, zegt Baarda. ‘Ik snap dat politici en bestuurders een ambitie hebben om dit soort jongeren snel aan het werk te helpen, maar dat is vaak niet realistisch. Het is per definitie een duur traject en het is aan de politiek om af te wegen of die trajecten te duur zijn.’
Volgens Koen Baart gaat een vergelijking tussen het mislukken van Het Ambacht en de Energieacademie mank. ‘Bij ons is de stekker er door de gemeente willens en wetens uitgetrokken’, zegt hij. ‘Bovendien kregen managers bij de Energieacademie betaald en bij ons niet. Het was liefdewerk oud papier voor het bestuur. Ons geld is voornamelijk opgegaan aan huur, gas, water en licht en aan arbeidsloon voor drie leermeesters en een teamleider.’
Afhankelijk van gemeente
Wel zijn zowel Het Ambacht als de Energieacademie opgelopen tegen eenzelfde probleem: vanuit de gemeente werden te weinig kandidaten geleverd door Den Haag Werkt, een soort gemeentelijk arbeidsbureau. Den Haag Werkt is het vroegere Werkgevers Servicepunt (WSP). ‘Wij waren totaal afhankelijk van het WSP van de gemeente’, stelt Baart. ‘WSP moest cliënten aanleveren. Dat ging om mensen met een uitkering. Daarnaast zochten we vroegtijdig schoolverlaters. Wij hadden hiervoor de gemeente nodig, want we konden moeilijk de Vaillantlaan op gaan en vragen aan jongeren waarom ze niet op school zaten.’
Baart is van mening dat de gemeente jongeren te weinig druk oplegde om naar Het Ambacht te gaan. ‘Ik vind dat de gemeente had moeten zeggen: wij korten jou op je uitkering als je weigert naar Het Ambacht te gaan. Dat is niet gebeurd.’ En dus volgden te weinig jongeren een traject en viel het resultaat van het project tegen.
Samenwerken
Volgens Baart zijn banenprojecten desondanks nog altijd ‘nuttig en noodzakelijk’. Baart: ‘Maar laat afdelingen op het stadhuis beter samenwerken. Vaak weten ze van elkaar niet wat ze doen. Als een kandidaat via een traject een baan heeft gekregen en na een half jaar weer een bijstandsduitkering aanvraagt, dan moet er toch ergens op het stadhuis een belletje gaan rinkelen? Dat is nu niet zo en daarom ontbreekt het zicht op kandidaten die uitstromen.’
Ook vindt Baart dat de gemeente sturend moet optreden bij banenprojecten. ‘Hou als gemeente de regie en maak zelf een goed basisplan’, zegt hij. ‘Je kan niet een zak geld overboord gooien en dan maar kijken waar het schip strandt. Dan ben je dom bezig.’
Het rapport van onderzoeksbureau Berenschot geeft een aantal adviezen voor de toekomst. Eén daarvan is om niet de vorm van het project voorop te laten staan, maar de doelstelling: werkloze jongeren aan het werk helpen. ‘Er moest en zou een Energieacademie komen’, zegt onderzoeker Laurens Vellekoop van Berenschot. Ook moet de gemeente niet bang zijn om grip te houden op dit soort projecten. ‘Grip is geen vies woord.’ Bovendien is de Energieacademie ‘te groot’ begonnen. ‘Begin klein en bouw uit wat werkt’, adviseren de onderzoekers. ‘Ga niet gelijk de hele wereld veroveren.’ Daarnaast vindt Berenschot dat de gemeente bij toekomstige banenprojecten met een schone lei moet beginnen. ‘Dit kan in onze ogen niet door direct betrokkenen een prominente rol te geven binnen een vergelijkbaar project’, stellen de onderzoekers. ‘Anders gaat het niet vliegen, want er is teveel gebeurd.’
OmroepWest 18.09.2021Een grote rokende puinhoop. Dat is wat er over is van het prestigieuze Haagse banenproject de Energieacademie. Er is 1,3 miljoen euro subsidie opgelost in een project dat nooit uit de startblokken kwam. Naast geld kostte het debacle ook het politieke leven van wethouder Bert van Alphen (GroenLinks). Hij trok deze week zijn conclusies na een vernietigend rapport van onderzoeksbureau Berenschot. De Energieacademie is een duur foutencircus gebleken waarbij veel geld op de verkeerde plekken terecht kwam.
Vrijwel alles wat fout kan gaan is fout gegaan. Dat valt op te maken uit het rapport van bureau Berenschot, dat in opdracht van de gemeente onderzoek deed naar de ondergang van de Energieacademie. Het was de bedoeling dat in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren aan het werk geholpen worden door ze op de Energieacademie een vak te leren zoals stukadoor, metselaar, metaalbewerker of installateur van zonnepanelen. Maar daar komt niets van terecht.
Onkunde, mismanagement, bedreigingen en mogelijk zelfs fraude zijn daarvan de oorzaak, blijkt uit het onderzoek. En vrijwel alle betrokkenen zijn op de een of andere manier verantwoordelijk voor het faillissement. Volgens de curator staat er op dit moment niet meer dan 26 euro op de rekening van de Stichting Energieacademie.
De gemeente Den Haag is volgens bureau Berenschot mede verantwoordelijk voor het faillissement van de Energieacademie. ‘De gemeente is in alle fasen zeer nauw betrokken geweest bij de Energieacademie’, stelt het rapport. ‘De gemeente is bedenker van het plan en het financieringsarrangement, werkte mee aan de uitwerking en was stevig betrokken bij de uitvoering.’ Bovendien draagt de gemeente de verantwoordelijkheid voor het ‘niet realistische en onvoldoende doordachte’ businessplan. Wethouder Bert van Alphen nam deze week daarom ontslag, alhoewel voormalig wethouder Rachid Guernaoui (Hart voor Den Haag/Groep de Mos) de eerste maanden de voortrekkersrol had. Maar Guernaoui moest nog voor de opening van de Energieacademie aftreden, omdat hij verdachte is in een corruptiezaak.
Duurzame banen
Rijst de vraag waar de 1,3 miljoen euro is gebleven. Duidelijk is dat het in elk geval niet terecht is gekomen bij de mensen voor wie het project bedoeld is: werkloze jongeren. De onderzoekers gaan ervan uit dat slechts een handjevol mensen – ongeveer twintig – zijn doorgestroomd naar een baan. Maar of dat ‘duurzame’ banen zijn, weten de onderzoekers niet. ‘Onduidelijk is of deze kandidaten op dit moment nog steeds deze baan hebben’, staat in het rapport.
Het is voor de onderzoekers geen gemakkelijke opgave om alle geldstromen na te gaan. De financiële administratie van de Energieacademie is een rommeltje. ‘Vaak ontbreken wederzijds ondertekende contracten en overeenkomsten waarop betalingen zijn gebaseerd’, staat in het rapport. ‘Ook zijn er veel concepten van contracten en facturen waarvan onduidelijk is welke de juiste is.’ Helder is wel dat een ‘aanzienlijk deel van het geld’ niet conform de begroting is uitgegeven. ‘Hierdoor ontstond al snel een gat in de begroting waar vervolgens ook niet op werd geacteerd.’
Verbouwingskosten en kwartiermakers
Volgens het rapport is er in elk geval veel geld gegaan naar verbouwings- en inrichtingskosten van het pand van de Energieacademie op bedrijventerrein Kerketuinen en naar ‘kwartiermakers’. Dat zijn mensen en bedrijven die al vanaf het prille begin betrokken zijn bij het project. Zij bereiden het project voor. Het gaat onder meer om het leerwerkbedrijf Haagbouw dat vanaf eind 2018 betrokken is bij de ontwikkeling van de Energieacademie. Vanaf 1 april 2019 krijgt Haagbouw betaald voor deze werkzaamheden, staat in het rapport. Het bedrijf mag vanaf dat moment facturen in gaan dienen bij de Energieacademie voor uitvoerende werkzaamheden.
‘Uit de facturen blijkt dat van 1 april 2019 tot en met 6 augustus 2019 hieraan 118 uur wordt besteed voor 95 euro per uur waarmee in totaal ruim 17.000 euro mee gemoeid is exclusief btw’, beschrijven de onderzoekers. Later wordt ook de btw door de Energieacademie betaald waarmee het totaalbedrag uitkomt op 20.000 euro. Uit de urenspecificatie blijkt dat de tijd onder meer besteed is aan overleggen binnen de Energieacademie, overleggen met de gemeente en overleggen met eventuele toekomstige partners van de Energieacademie.
Bestuurders wel betaald
Over de beloning van de drie bestuurders van de Energieacademie ontstaat verwarring. Op papier zijn er drie bestuurders (algemeen bestuur), maar in de praktijk opereren zij als uitvoerende directie (dagelijks bestuur). Twee van hen krijgen betaald, terwijl afgesproken is om het algemeen bestuur onbezoldigd aan het werk te laten gaan. ‘Samengevat kregen twee bestuursleden betaald voor hun werkzaamheden als uitvoerende directie, niet voor het zijn van hoofdbestuurder’, staat in het rapport. Gevolg is dat er een tekort op de begroting ontstaat omdat er geen geld is opgenomen voor een beloning voor bestuurders, terwijl zij in de praktijk wel betaald worden.
Daarnaast drukt Traub Stuc zwaar op de begroting. Er is volgens de onderzoekers een ‘ongunstig’ contract afgesloten met het leerwerkbedrijf dat jongeren opleidt tot stukadoor. Het bedrijf krijgt de garantie dat het jaarlijks 60 kandidaten aangeboden krijgt voor het volgen van een opleiding voor 4000 euro per kandidaat. Dat bedrag is twee keer zo hoog als de standaardtrajectprijs. Bovendien wordt het bedrag als voorschot betaald. ‘Uiteindelijk is gebleken dat meer dan de helft van de leerlingen de opleiding niet heeft afgemaakt’, staat in het rapport. ‘Dit had geen financiële consequenties.’ Ook hoeft Traub over de jaren 2019 en 2020 geen huur te betalen.
‘Niet vooruit betaald’
Peet Traub ontkent dat hij vooruit is betaald. ‘Dat is niet gebeurd’, zegt hij. ‘Ik kreeg per maand betaald en heb maar de helft gekregen van de 240.000 euro waar ik recht op heb.’ Hij heeft een advocaat in de arm genomen en wil een claim neerleggen bij de gemeente. Ondertussen eist Traub Stuc volgens de curator in totaal een bedrag van 435.592 euro terug van de Energieacademie.
Het rapport concludeert dat de samenwerking tussen de gemeente en de Energieacademie ‘stroef’ verloopt, terwijl een goede samenwerking ‘cruciaal’ is voor het slagen van het project. ‘De Energieacademie is immers grotendeels afhankelijk van de instroom van kandidaten vanuit Den Haag Werkt’, stellen de onderzoekers. Den Haag Werkt, een soort gemeentelijk arbeidsbureau, moet werkloze jongeren ‘leveren’ aan de Energieacademie, maar dat stokt. ‘Bij de Energieacademie was ontevredenheid over het niveau van de kandidaten, terwijl Den Haag Werkt niet te spreken was over de wijze waarop met de kandidaten werd omgegaan.’ Gevolg is dat Den Haag Werkt slechts 19 kandidaten naar de Energieacademie stuurt. ‘Een fractie daarvan is uitgestroomd naar een baan.’
Op de Energieacademie loopt een jongerencoach rond, die volgens de onderzoekers een te hoog salaris heeft voor het werk dat hij doet. Deze coach, die ook fractievertegenwoordiger is van Hart voor Den Haag/Groep de Mos in de gemeenteraad, heeft een contract van 3700 euro bruto voor 32 uur per week. Daarbovenop krijgt hij een dertiende maand, de mogelijkheid om overuren te rekenen en 60 vakantiedagen. Ook heeft hij een eigen bedrijf en schrijft hij via dat bedrijf bij de Energieacademie rekeningen uit voor een kleine 1700 euro voor ‘diverse werkzaamheden’.
Fraude niet uitgesloten
Berenschot sluit niet uit dat er is gefraudeerd, maar stelt dat het aan de rechter is om dat te toetsen. Een aantal zaken valt wel op, staat in het rapport. Zo is bij het aanbestedingsproces van de leerwerkbedrijven sprake van ‘grove slordigheden’ waarbij er niet of nauwelijks marktwerking heeft plaatsgevonden. Die aanbesteding is nodig omdat de Energieacademie een Europese subsidie aanvraagt.
Op veel aanbestedingen heeft maar één partij ingeschreven en veel aangeboden prijzen zijn precies 46 euro, stellen de onderzoekers. ‘Dit zal vragen oproepen (…) het lijkt alsof er onderling afstemming is geweest hetgeen binnen een aanbesteding niet is toegestaan’, schrijft een gemeenteambtenaar in een interne notitie. En ook de onderzoekers concluderen: ‘Alle uiteindelijke winnende leerbedrijven hadden reeds uitgebreid contact gehad met de stichting voordat de aanbesteding in de markt werd gezet.’
Bedrijf kan geen tegelzetters opleiden
Bovendien wint Traub Stuc niet alleen de aanbesteding voor het beroep ‘stukadoor’ maar ook die van ‘tegelzetter’, terwijl het bedrijf geen tegelzetters kan opleiden. ‘Ook is een van de leerwerkbedrijven gevraagd om offerte uit te brengen voor een opleiding waarin zij niet kunnen opleiden’, beschrijft het rapport.
De onderzoekers zijn zeer kritisch op de accountant van de Energieacademie. ‘Het is een accountantskantoor gespecialiseerd in de versbranche (slagers, bakkers, groente-, kaas- en viswinkel)’, staat in het rapport. ‘Op basis van welke overwegingen door de Energieacademie voor dit bureau is gekozen, is ons niet bekend.’ De accountant levert slecht werk af, blijkt uit het rapport. De door het bureau gecontroleerde jaarrekening van de Energieacademie voldoet op cruciale onderdelen niet aan de regels. ‘Uit de rapportages blijkt dat een aanzienlijk deel van de kosten ten onrechte uit subsidiebaten zijn gedekt. De accountant heeft hier geen advies of conclusies aan verbonden voor wat betreft de continuïteit van de stichting.’
Daarnaast zijn er onterechte declaraties. Het gaat onder meer om een bedrag van bijna 12.000 euro van het leerwerkbedrijf Haagbouw. Deze factuur is in eerste instantie door Haagbouw ingediend voor het factureren voor materiaal en inrichting van de werkplaats. Maar deze kosten kunnen niet met subsidie betaald worden.
Uren op de factuur
‘Daarom is Haagbouw vervolgens door de Stichting Energieacademie verzocht om in plaats van materialen de uren van leermeesters op de factuur te zetten, deze zijn namelijk wel subsidiabel’, beschrijft het rapport. ‘Een bestuurder van de Stichting Energieacademie verklaart hierover dat de werkzaamheden zijn verricht door leerlingen van Haagbouw onder begeleiding van leermeesters. Zo zijn er lokalen en deuren getimmerd. Dit waren echter leerlingen van Haagbouw zelf en niet van de Energieacademie.’
Hoe nu verder? Daarover zal het debat gaan dat volgende week donderdag gehouden wordt in de Haagse gemeenteraad. De onderzoekers doen een aantal aanbevelingen. Eén daarvan is om bij toekomstige banenprojecten te starten met een schone lei. ‘Dit kan in onze ogen niet door direct betrokkenen een prominente rol te geven binnen een vergelijkbaar project’, schrijven de onderzoekers. ‘Niet omdat zij per definitie schuldig zijn aan het faillissement van de Energieacademie maar omdat er té veel gebeurd is rondom de diverse betrokkenen. Dit geldt voor zowel ambtenaren, als voor bestuurders en medewerkers van de Energieacademie, als voor derden.’
De curator van de Energieacademie heeft de gemeente Den Haag aansprakelijk gesteld voor de schade die de 150 schuldeisers van het project hebben opgelopen. Het tekort loopt volgens curator Marc Udink op tot meer dan een miljoen euro. Anders dan de onderzoekers van Berenschot vindt de curator dat er maar één hoofdschuldige is: de gemeente. ‘De gemeente is niet alleen de uitvinder en schepper van de Energieacademie, zij trok ook aan alle touwtjes’, zegt hij. ‘De gemeente moet haar eigen rommel opruimen en de schuldeisers betalen.’
AD 17.09.2021Na het schuldbewuste aftreden van GroenLinks-wethouder Bert van Alphen is Den Haag nog niet klaar met het schandaaldossier rond de failliete Energie Academie. In een brief waarschuwen de bewindvoerders van de bankroete stichting dat Den Haag nog zeker een miljoen euro zal moeten betalen.
Dat geld is bedoeld voor de bedrijven en instellingen die niet of onvoldoende betaald zijn voor hun werk voor de Energie Academie. ,,Zij zijn de echte slachtoffers van het debacle en zouden nooit zijn ingestapt zonder de bemoeienis van de gemeente Den Haag”, stellen Marc Udink en Laurien Martens. ,,Het totale tekort is nu meer dan een miljoen euro en neemt nog verder toe.”
Binnenkort moet een schuldeisersvergadering bij de rechtbank uitwijzen hoe groot het bedrag wordt dat de twee bewindvoerders straks op de gemeente Den Haag willen gaan verhalen.
Miljoen verstookt
Bij de Energie Academie zouden jaarlijks 250 jongeren via vakgericht leren aan een baan worden geholpen. Maar daar kwam niks van terecht. Amper een jaar na de opening ging de stichting failliet. Wel was er toen al 1,3 miljoen euro verstookt en hadden deelnemende bedrijven een openstaande rekening van nog eens ruim een miljoen.
De crediteuren willen hun geld terug. En terecht, ze hebben ervoor gewerkt
Een uitgebreid onderzoek liet deze week zien hoezeer het stadsbestuur verweven was met de Academie onder de respectievelijke wethouders Rachid Guernaoui (Hart voor Den Haag) en Bert van Alphen. De laatste wachtte een politiek debat niet af en stapte afgelopen maandag op.
Daar kunnen de curatoren van de bankroete boedel begrip voor opbrengen. De directe betrokkenheid van de gemeente bij de peperdure banenflop is immers ‘steeds uitzonderlijk groot geweest’. Des te vreemder vinden ze het dat nu ex-wethouder Van Alphen altijd geweigerd heeft om in gesprek te gaan met de twee bewindvoerders. ,,De crediteuren willen hun geld terug. En terecht, ze hebben ervoor gewerkt.”
OmroepWest 15.09.2021Hij heeft er slapeloze nachten van gehad, vertelde Bert van Alphen eerlijk tijdens een vergadering over de Energieacademie. ‘Dat betekent dat het me raakt. Al meer dan een jaar houdt me dit enorm bezig.’ Het is begin februari en de Haagse politiek praat de zoveelste keer over het ambitieuze, maar geflopte banenproject dat deze week leidt tot het vertrek van Van Alphen als wethouder in Den Haag.
Het is tijdens die vergadering, begin dit jaar, al duidelijk dat daar dingen helemaal niet goed zijn gegaan. Vooral jongeren die de hoop hadden om via het project aan een baan te komen, worden daarvan de dupe. ‘Het idee was een gouden greep. De uitwerking niet’, moet Van Alphen erkennen. ‘We hebben de jongeren in de kou laten staan. Dat doet me het meeste pijn.’
De wethouder belooft ook er alles aan te doen om de jongeren alsnog aan werk te helpen. Op dat moment is echter ook al duidelijk dat er een onderzoek gaat komen naar wat er mis ging. Want de raad wil helderheid over hoe het kan dat een project dat in februari 2020 in aanwezigheid van een enthousiaste premier Mark Rutte met zoveel ambitie begint, een jaar later een compleet fiasco blijkt. En wat daarbij de rol is van het Haagse stadsbestuur.
Strategie was niet meer houdbaar
Van Alphen (GroenLinks) is politiek verantwoordelijk voor het project dat in de steigers is gezet door de dan al afgetreden wethouder Rachid Guernaoui (Hart voor Den Haag). Hij heeft het in de debatten met de raad zichtbaar moeilijk. Aanvankelijk probeert hij de rol van de gemeente klein te houden. Maar dat blijkt gaandeweg een strategie die niet meer houdbaar is. ‘Als ik had geweten wat er was gebeurd, had ik achteraf anders gehandeld’, moet hij dan ook bekennen.
Maandag wordt duidelijk dat Van Alphen recent nog meer slapeloze nachten moet hebben gehad. De resultaten van het onderzoek naar wat misging bij de Energieacedemie zijn naar buiten gekomen. Hij verbindt er zijn conclusies aan en stapt per direct op als wethouder. ‘Voor het handelen van de gemeente als geheel voel ik mij als wethouder bestuurlijk verantwoordelijk.’
Het sociale zit in zijn DNA
Het sociale zit bijna in zijn DNA. Bert van Alphen (1954) groeit op in de Schilderswijk. Hij gaat naar de pedagogische academie en wordt vervolgens leerkracht op een basisschool. Vanaf 1990 gaat hij lesgeven op het Johan de Witt College. Hij geeft hier Nederlands aan vluchtelingen, wil het verhaal. In die jaren wordt hij ook politiek actief. In 1998 komt Van Alphen voor GroenLinks in de gemeenteraad, twee jaar later wordt hij fractievoorzitter.
In 2006 wordt volgt een plek als wethouder in een links-liberaal college met PvdA en VVD. ‘Ik ben begonnen in het onderwijs en wilde leerlingen begeleiden bij hun ontwikkeling. Juist in achterstandswijken. Mijn hele leven sta ik voor gelijke kansen. Dat heb ik gedaan in actiegroepen, in het buurtwerk, gemeenteraad en als wethouder,’ vertelt hij daarover later in een interview. In een ander gesprek: ‘Het is gemakkelijk om tegen de bestaande orde te schoppen, maar je kunt er ook deel van uitmaken. Als wethouder kan ik in het algemeen iets betekenen voor anderen, dingen doen waar de stad beter van kan worden.’
Relatief nieuwe mensen
Van Alphen krijgt in die periode onder meer welzijn en volksgezondheid onder zijn hoede. Hij maakt onderdeel uit van een stadsbestuur met relatief nieuwe mensen. Bijvoorbeeld Frits Huffnagel wordt wethouder voor de VVD, evenals de jonge Pieter van Woensel, die later nog opstapt vanwege de problemen met RandstadRail. Voor de PvdA maken onder meer Marnix Norder, Rabin Baldewsingh en Henk Kool deel uit van het college.
Het zijn roerige jaren, want dit ambitieuze stadsbestuur wil het doorgaand verkeer weren uit het centrum van de stad. Daarom wordt een ambitieus plan gepresenteerd om pollers op bijvoorbeeld de Hofweg en het Spui te plaatsen.\
Te goed van vertrouwen
Mensen die de politiek in die dagen van dichtbij volgen zien Van Alphen vooral als een linkse-GroenLinkser, een rustig iemand die zich niet snel gek laat maken en wars is van praatjes. ‘Het is ook een ontzettend aardige man,’ zegt iemand die hem van nabij meemaakte. Tegelijk kende hij ook een zwakte. Hij is soms te goed van vertrouwen. ‘Sturen op geld en resultaat zat niet in hem. Voor Bert was soms een handdruk voldoende. Dat gaat vaak goed, maar soms ook niet.’
Van Alphen kent in die periode persoonlijk een zware tijd. Hij krijgt last van zijn hart en moet een operatie ondergaan.
GroenLinks niet terug in college
Ondertussen verandert het politieke klimaat in Nederland. De PVV doet mee aan de verkiezingen van 2010 en stormt de Haagse raad binnen met tien zetels. Hoewel GroenLinks een kleine winst boekt, keert die partij niet terug in het college. PvdA, VVD, D66 en CDA vormen het nieuwe stadsbestuur. ‘Een bittere teleurstelling,’ oordeelt Van Alphen, waarna hij afscheid neemt van de lokale politiek.
Toch lokt de liefde voor de politiek. Nadat GroenLinks in 2018 een grote winst boekt en vijf zetels haalt bij de verkiezingen, kan de partij weer deelnemen aan het college. De partij plukt Liesbeth van Tongeren uit de Tweede Kamer en kiest daarnaast voor routinier Van Alphen. De man die nog aan de rand van de Schilderswijk woont en de stad op z’n duimpje kent. Hij wordt nu verantwoordelijk voor sociale zaken, werk en inkomen, armoede, sociale werkvoorziening, maatschappelijke opvang, emancipatie en stadsdeel Centrum.
Waarschijnlijk is het toch weer die ‘handicap’ die hem ook in de eerste periode werd toegedicht, die hem nu opnieuw parten speelt. Te goed van vertrouwen, te aardig.
Misschien illustreren zijn eigen woorden in de afscheidsbrief die hij aan de raad stuurt die eigenschappen wel het best. ‘Het is mijn politieke en persoonlijke drijfveer geweest om op te komen voor degenen in onze samenleving die nét dat extra zetje nodig hebben. Iedereen moet meedoen en meetellen. Dat kan voor ieder op zijn eigen manier: als werkende, als vrijwilliger, of wanneer je hulp biedt aan een naaste. Soms gebeurt het in de maatschappij als de onze dat mensen tussen wal en schip vallen, door ongeluk of pech. Op zo’n moment moeten deze kwetsbare mensen kunnen rekenen op een overheid die ze helpt: dichtbij en menselijk. Daar waar het hen aan steun ontbeert, staan wij op.’
AD 15.09.2021Het plan voor de Energieacademie, dat honderden werkloze jongeren aan een baan moest helpen, vond iedereen aanvankelijk geweldig. Maar al heel snel bleek dat de uitvoering faliekant misging. Bestuurders die elkaar de tent uitvochten, mensen die werden bedreigd, de administratie die niet deugde en heel veel niet verantwoorde uitgaven. Maar waarom trok het college niet meteen de stekker uit dit project?
Voor Bert van Alphen, die eergisteren als wethouder opstapte vanwege een vernietigend rapport over de Energieacademie, is het extra zuur. Want toen hij het dossier twee jaar geleden van zijn oud-collega Rachid Guernaoui (Hart voor Den Haag) overnam, was het kwaad al geschied. De ellende was bijna niet te overzien. Maar ondertussen was er al heel veel geld in gepompt door de gemeente. De bestuurder stond voor de keus: er meteen mee stoppen, of het project nog een kans geven om onder een andere organisatie door te gaan. Van Alphen koos voor het laatste, en dat is hem uiteindelijk duur komen te staan.
Zorgen
Want hoewel hij zeker niet de enige schuldige is in dit verhaal, is hij wél politiek verantwoordelijk. En dus zat er maandag niets anders op dan zijn ontslagbrief aan te bieden aan de raad. En hij had nog wel zo zijn zorgen geuit in het begin. Tijdens het bespreken van het plan voor de Energieacademie met ambtenaren en zijn collega Guernaoui waarschuwt hij nog dat het niet makkelijk is om een school op te richten, blijkt ook uit het rapport van Berenschot. Hij wilde dat er eerst nog heel veel werd uitgezocht.
Maar zijn collega van Hart voor Den Haag, die erg enthousiast was over het project, zet het project ondanks allerlei onzekerheden door. In het projectplan dat de gemeente opstelt, wordt als doel opgenomen om negenhonderd werkzoekenden op te leiden en aan een baan te helpen in onder meer de bouw. Aantallen die niet realistisch blijken te zijn.
Inkomsten
De stichting die verantwoordelijk is voor de Energieacademie gaat er aanvankelijk vanuit dat het zelf ook inkomsten binnen zal halen, via onder meer werkgevers en brancheorganisaties. De gemeente besluit, ondanks dat er van meet af aan veel onduidelijkheden zijn over de financiering, een eenmalige bijdrage toe te kennen van 665.000 euro. Later blijkt dat de stichting nauwelijks eigen inkomsten heeft en continu bij de gemeente aanklopt voor meer geld.
Geen werkakkoorden is geen Energieacademie
Hoewel de stichting officieel onafhankelijk is, geeft de gemeente van begin af aan sturing aan de club. Uit het rapport blijkt dat Guernaoui de stichting ook min of meer ziet als een project van de gemeente. Dat wordt heel duidelijk in een mail die namens de wethouder aan het bestuur wordt verstuurd. Daarin laat een ambtenaar weten dat het ‘belangrijk is dat met veel bedrijven werkakkoorden worden afgesloten en dat bedrijven zich bereid tonen om kandidaten af te nemen’. Iedereen moet met minimaal tien werkakkoorden komen, is de opdracht. ‘Geen werkakkoorden is geen Energieacademie en wat mij betreft geldt ook: wie aan werkakkoorden niks levert doet niet mee’, krijgen de bestuurders te horen.
4000 euro
En dan is er nog de overeenkomst met Traub Stuc, die een grote stempel op het dossier van de Energieacademie drukt. Met dit bedrijf wordt afgesproken dat zij jaarlijks zestig kandidaten krijgt aangeleverd om op te leiden. Voor elke kandidaat krijgt Traub Stuc 4000 euro, spreekt Guernaoui met de praktijkopeleider af. Dat is 2000 euro meer dan de standaardvergoeding voor zo’n traject. Ook wordt afgesproken dat er geen huur voor 2019 en 2020 hoeft te worden betaald (jaarlijks 170.000 euro). Later ontstaat hier grote onenigheid over tussen de gemeente en het werkleerbedrijf.
Op het moment dat het hele dossier Energieacademie weer bij Van Alphen terugkeert – Guernaoui is dan vertrokken na verdenkingen van corruptie, zijn de financiële en organisatorische problemen al zo groot dat de ellende eigenlijk niet meer te overzien is. De gemeente heeft dan heel veel geld in het banenproject gepompt, terwijl het nog moet starten. Hoeveel jongeren er uiteindelijk zijn opgeleid of uitgestroomd naar werk is een beetje onduidelijk. Maar de onderzoekers van Berenschot concluderen dat het er maar 25 zijn.
Hij zat in een onmogelijke situatie, aldus Bron stadhuis
Echt blij moet de GroenLinks-bestuurder dan ook niet zijn geweest toen hij verantwoordelijk werd voor het hoofdpijndossier. Het was namelijk toen al voor veel mensen duidelijk dat het banenproject gedoemd was om te mislukken. Toch besluit de GroenLinks-bestuurder het project nog een kans te geven. Want ermee stoppen, zou betekenen dat de gemeente het eerder geïnvesteerde geld kwijt zou zijn. Bovendien gelooft de GroenLinkser nog steeds in het concept. ,,Hij zat in een onmogelijke situatie’’, vertelt een ingewijde op het stadhuis.
Failliet
Er wordt gewerkt aan een doorstart, maar de financiële erfenis én corona maken dat vrijwel onmogelijk, blijkt. De Energieacademie wordt eind 2020 failliet verklaard. Als dan de onderzoekers van Berenschot concluderen dat de gemeente mede-verantwoordelijk is voor het debacle, is het politieke lot van Van Alphen bezegeld.
Is dit dossier hier nu definitief mee afgesloten? Waarschijnlijk niet, want veel zaken zijn nog steeds onduidelijk. Waar is al het geld dat door de gemeente is uitgekeerd nou precies aan besteed? En Traub Stuc claimt dat het bedrijf nog veel geld van de gemeente moet krijgen. En hoe zit het met de bedreigingen? Verschillende bestuurders en medewerkers zeggen bedreigd en geïntimideerd te zijn door een van de leerbedrijven, dat niet met naam wordt genoemd. Wel krijgt dit bedrijf de kans om te zeggen dat zij zich hier ‘niet in herkent’. Traub is het in ieder geval niet geweest, laat hij weten.
Den HaagFM 14.09.2021 Het onderzoeksrapport van Bureau Berenschot schetst een ontluisterend beeld van de neergang van het banenproject de Energieacademie. Het businessplan deugde niet, er waren nauwelijks eigen inkomsten, afspraken werden niet nagekomen, er heerste een verziekte sfeer met bedreigingen aan toe en de financiële administratie was een janboel. Zelfs fraude wordt niet uitgesloten. En de gemeente stond erbij en keek ernaar en greep veel te laat in. Dat schrijft mediapartner Omroep West.
Het faillissement van de Energieacademie is het gevolg van collectief falen. Dat valt op te maken uit het rapport van Bureau Berenschot naar het faillissement van het prestigieuze banenproject. ‘Een groot aantal mensen heeft door zijn of haar handelen bijgedragen aan het faillissement’, stellen de onderzoekers. Bert van Alphen (GroenLinks) heeft inmiddels zijn eigen conclusie getrokken en nam maandag ontslag als wethouder.
De Energieacademie moest in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden aan het werk helpen door ze een vak te leren. Hiervoor maakte de gemeente 1,3 miljoen euro vrij. In februari 2020 was de officiële opening van het project en een jaar later, in maart van dit jaar, werd de stichting Energieacademie failliet verklaard en staat er volgens de curator nog 26 euro op de rekening. Er zijn slechts zeventien mensen aan een baan geholpen. In opdracht van de gemeente is Bureau Berenschot afgelopen voorjaar een diepgravend en onafhankelijk onderzoek gestart naar de ondergang van het banenproject.
Het rapport oordeelt dan ook hard over het optreden en de houding van de gemeente. Van Alphen probeerde de rol en verantwoordelijkheid van de gemeente bij de Energieacademie in debatten steeds klein te houden door regelmatig te benadrukken dat de Energieacademie een zelfstandige stichting was en de gemeente ‘slechts’ de subsidieverstrekker. Maar daar wil Berenschot niets van weten.
Bedenker van het plan
‘De gemeente is in alle fasen zeer nauw is geweest bij de Energieacademie’, stelt het rapport. ‘De gemeente is bedenker van het plan en het financieringsarrangement, werkte mee aan de uitwerking en was stevig betrokken bij de uitvoering.’ Bovendien draagt de gemeente de verantwoordelijkheid voor het ‘niet realistische en onvoldoende doordachte’ businessplan.
Want daar gaat het al mis. Bij de start van het banenproject is er veel te veel onduidelijkheid over de inkomsten van de Energieacademie. ‘Dit verdienmodel berustte grotendeels op aannames en was onvoldoende robuust’, staat in het rapport. ‘Daartegenover stond dat de kosten (veel) te laag zijn ingeschat en begroot.’ Daarnaast lukt het de Energieacademie niet om te zorgen voor eigen inkomsten, terwijl dat wel de bedoeling was.
Gebrek aan zakelijkheid
Ook is er binnen de Energieacademie een gebrek aan zakelijkheid en organisatorisch vermogen. ‘Een aanzienlijk deel van het geld werd niet conform de begroting uitgegeven.’ Zo werd een groot deel van de gemeentelijke subsidie besteed aan andere dingen dan waarvoor deze bedoeld was. ‘Dan gaat het bijvoorbeeld om de huisvestingskosten, inrichtings- en verbouwingskosten, reorganisatiekosten en kosten verbonden met overhead en kwartiermaken.’
Verder werd er met leerwerkbedrijf Traub Stuc een ‘ongunstig’ contract gesloten. Het bedrijf kreeg de garantie dat het jaarlijks 60 kandidaten aangeboden kreeg voor het volgen van een opleiding voor 4000 euro per kandidaat. Het bedrag werd als voorschot betaald. ‘Uiteindelijk is gebleken dat meer dan de helft van de leerlingen de opleiding niet heeft afgemaakt’, staat in het rapport. ‘Dit had geen financiële consequenties.’
Fraude
Uit het onderzoek blijkt bovendien dat de financiële administratie van de Energieacademie niet op orde was. ‘Vaak ontbreken wederzijds ondertekende contracten en overeenkomsten waarop betalingen zijn gebaseerd. Ook zijn er veel concepten van contracten en facturen waarvan onduidelijk is welke de juiste is. (…) Zaken die daarbij in negatieve zin opvallen zijn dat er facturen en declaraties zijn ingediend en betaald die niet ingediend en betaald hadden mogen en moeten worden, omdat zij niet corresponderen met de daadwerkelijk uitgevoerde werkzaamheden.’ Volgens de onderzoekers is de Energieacademie daar ‘primair’ verantwoordelijk voor. ‘Wij sluiten niet uit dat hierbij fraude is gepleegd’, stellen zij.
Ook was de sfeer om te snijden en voelden sommige mensen zich zelfs bedreigd en geïntimideerd. In het rapport staat dat al voor de officiële opening de verhoudingen op scherp stonden. Dat kwam omdat de drie bestuursleden niet door een deur konden. Daardoor ontstonden er kampen en waren er over en weer beschuldigingen van belangenverstrengeling en niet-integer gedrag.
Bedreigingen
In het rapport wordt een aantal incidenten beschreven. ‘In maart/april 2020 heeft een van de bestuurders zich bedreigd gevoeld toen een van de leerbedrijven bij hem thuis verhaal kwam halen vanwege nog niet betaalde rekeningen. Het leerwerkbedrijf herkent dit desgevraagd niet; er is uitsluitend een poststuk bij de bestuurder thuis afgegeven.’ En: ‘In november 2020 wordt een medewerker van Stichting Energieacademie door een externe medewerker dusdanig geïntimideerd dat de interim directeur aangifte doet bij de politie en hem per aangetekend schrijven de toegang ontzegd tot het pand. Diverse betrokkenen hebben aangegeven te zijn bedreigd en/of geïntimideerd door een van de leerwerkbedrijven. Het leerwerkbedrijf herkent dit desgevraagd niet.’
Het college van burgemeester en wethouders reageert schuldbewust op de uitkomsten van het rapport. ‘De Stichting Energie Academie had een belangrijk vehikel moeten worden om kwetsbare mensen op de arbeidsmarkt kansen en perspectief te bieden’, schrijft het college in een brief aan de gemeenteraad. ‘Doel was om via de Energieacademie de mismatch op de Haagse arbeidsmarkt te verkleinen om zodoende meer mensen vanuit de langdurige bijstand te begeleiden naar werk. Dit doel is niet behaald en dit is zeer spijtig vooral voor de doelgroep die wij duurzaam perspectief en bestaanszekerheid willen bieden. (…) De conclusie is dat wij onze bestuurlijke en maatschappelijke opdracht naar deze mensen onvoldoende vervuld hebben. Wij zijn daarbij te kort geschoten.’
Zorgvuldigheid
Het college wil lessen trekken. ‘Er zijn veel dingen niet goed gegaan en wij hebben de plicht om daarvan te leren voor toekomstige banenprojecten. Het blijft altijd zoeken naar de balans tussen aan de ene kant ambitie en vernieuwing en aan de andere kant zorgvuldigheid en de juiste checks and balances. Dat is iets wat we samen moeten doen en waarvoor wij staan.’
OmroepWest 14.09.2021Het onderzoeksrapport van Bureau Berenschot schetst een ontluisterend beeld van de neergang van het Haags banenproject de Energieacademie. Het businessplan deugde niet, er waren nauwelijks eigen inkomsten, afspraken werden niet nagekomen, er heerste een verziekte sfeer met bedreigingen aan toe en de financiële administratie was een janboel. Zelfs fraude wordt niet uitgesloten. En de gemeente stond erbij en keek ernaar en greep veel te laat in.
Het faillissement van de Energieacademie is het gevolg van collectief falen. Dat valt op te maken uit het rapport van Bureau Berenschot naar het faillissement van het prestigieuze banenproject. ‘Een groot aantal mensen heeft door zijn of haar handelen bijgedragen aan het faillissement’, stellen de onderzoekers. Bert van Alphen (GroenLinks) heeft inmiddels zijn eigen conclusie getrokken en nam maandag ontslag als wethouder.
De Energieacademie moest in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden aan het werk helpen door ze een vak te leren. Hiervoor maakte de gemeente 1,3 miljoen euro vrij. In februari 2020 was de officiële opening van het project en een jaar later, in maart van dit jaar, werd de stichting Energieacademie failliet verklaard en staat er volgens de curator nog 26 euro op de rekening. Er zijn slechts zeventien mensen aan een baan geholpen. In opdracht van de gemeente is Bureau Berenschot afgelopen voorjaar een diepgravend en onafhankelijk onderzoek gestart naar de ondergang van het banenproject.
Het rapport oordeelt dan ook hard over het optreden en de houding van de gemeente. Van Alphen probeerde de rol en verantwoordelijkheid van de gemeente bij de Energieacademie in debatten steeds klein te houden door regelmatig te benadrukken dat de Energieacademie een zelfstandige stichting was en de gemeente ‘slechts’ de subsidieverstrekker. Maar daar wil Berenschot niets van weten.
Bedenker van het plan
‘De gemeente is in alle fasen zeer nauw is geweest bij de Energieacademie’, stelt het rapport. ‘De gemeente is bedenker van het plan en het financieringsarrangement, werkte mee aan de uitwerking en was stevig betrokken bij de uitvoering.’ Bovendien draagt de gemeente de verantwoordelijkheid voor het ‘niet realistische en onvoldoende doordachte’ businessplan.
Want daar gaat het al mis. Bij de start van het banenproject is er veel te veel onduidelijkheid over de inkomsten van de Energieacademie. ‘Dit verdienmodel berustte grotendeels op aannames en was onvoldoende robuust’, staat in het rapport. ‘Daartegenover stond dat de kosten (veel) te laag zijn ingeschat en begroot.’ Daarnaast lukt het de Energieacademie niet om te zorgen voor eigen inkomsten, terwijl dat wel de bedoeling was.
Gebrek aan zakelijkheid
Ook is er binnen de Energieacademie een gebrek aan zakelijkheid en organisatorisch vermogen. ‘Een aanzienlijk deel van het geld werd niet conform de begroting uitgegeven.’ Zo werd een groot deel van de gemeentelijke subsidie besteed aan andere dingen dan waarvoor deze bedoeld was. ‘Dan gaat het bijvoorbeeld om de huisvestingskosten, inrichtings- en verbouwingskosten, reorganisatiekosten en kosten verbonden met overhead en kwartiermaken.’
Verder werd er met leerwerkbedrijf Traub Stuc een ‘ongunstig’ contract gesloten. Het bedrijf kreeg de garantie dat het jaarlijks 60 kandidaten aangeboden kreeg voor het volgen van een opleiding voor 4000 euro per kandidaat. Het bedrag werd als voorschot betaald. ‘Uiteindelijk is gebleken dat meer dan de helft van de leerlingen de opleiding niet heeft afgemaakt’, staat in het rapport. ‘Dit had geen financiële consequenties.’ Peet Traub ontkent dat hij vooruit is betaald. ‘Dat is niet gebeurd’, zegt hij. ‘Ik kreeg per maand betaald en heb maar de helft gekregen van de 240.000 euro waar ik recht op heb.’ Traub heeft een advocaat in de arm genomen en wil mogelijk een claim neerleggen bij de gemeente.
Fraude
Uit het onderzoek blijkt bovendien dat de financiële administratie van de Energieacademie niet op orde was. ‘Vaak ontbreken wederzijds ondertekende contracten en overeenkomsten waarop betalingen zijn gebaseerd. Ook zijn er veel concepten van contracten en facturen waarvan onduidelijk is welke de juiste is. (…) Zaken die daarbij in negatieve zin opvallen zijn dat er facturen en declaraties zijn ingediend en betaald die niet ingediend en betaald hadden mogen en moeten worden, omdat zij niet corresponderen met de daadwerkelijk uitgevoerde werkzaamheden.’ Volgens de onderzoekers is de Energieacademie daar ‘primair’ verantwoordelijk voor. ‘Wij sluiten niet uit dat hierbij fraude is gepleegd’, stellen zij.
Ook was de sfeer om te snijden en voelden sommige mensen zich zelfs bedreigd en geïntimideerd. In het rapport staat dat al voor de officiële opening de verhoudingen op scherp stonden. Dat kwam omdat de drie bestuursleden niet door een deur konden. Daardoor ontstonden er kampen en waren er over en weer beschuldigingen van belangenverstrengeling en niet-integer gedrag.
Bedreigingen
In het rapport wordt een aantal incidenten beschreven. ‘In maart/april 2020 heeft een van de bestuurders zich bedreigd gevoeld toen een van de leerbedrijven bij hem thuis verhaal kwam halen vanwege nog niet betaalde rekeningen. Het leerwerkbedrijf herkent dit desgevraagd niet; er is uitsluitend een poststuk bij de bestuurder thuis afgegeven.’ En: ‘In november 2020 wordt een medewerker van Stichting Energieacademie door een externe medewerker dusdanig geïntimideerd dat de interim directeur aangifte doet bij de politie en hem per aangetekend schrijven de toegang ontzegd tot het pand. Diverse betrokkenen hebben aangegeven te zijn bedreigd en/of geïntimideerd door een van de leerwerkbedrijven. Het leerwerkbedrijf herkent dit desgevraagd niet.’
Het college van burgemeester en wethouders reageert schuldbewust op de uitkomsten van het rapport. ‘De Stichting Energie Academie had een belangrijk vehikel moeten worden om kwetsbare mensen op de arbeidsmarkt kansen en perspectief te bieden’, schrijft het college in een brief aan de gemeenteraad. ‘Doel was om via de Energieacademie de mismatch op de Haagse arbeidsmarkt te verkleinen om zodoende meer mensen vanuit de langdurige bijstand te begeleiden naar werk. Dit doel is niet behaald en dit is zeer spijtig vooral voor de doelgroep die wij duurzaam perspectief en bestaanszekerheid willen bieden. (…) De conclusie is dat wij onze bestuurlijke en maatschappelijke opdracht naar deze mensen onvoldoende vervuld hebben. Wij zijn daarbij te kort geschoten.’
Zorgvuldigheid
Het college wil lessen trekken. ‘Er zijn veel dingen niet goed gegaan en wij hebben de plicht om daarvan te leren voor toekomstige banenprojecten. Het blijft altijd zoeken naar de balans tussen aan de ene kant ambitie en vernieuwing en aan de andere kant zorgvuldigheid en de juiste checks and balances. Dat is iets wat we samen moeten doen en waarvoor wij staan.’
Den HaagFM 13.09.2021 Gemeenteraadsleden hebben veelal begrip voor het besluit van wethouder Bert van Alphen om op te stappen. De GroenLinks-wethouder besloot ontslag te nemen na het rapport over de gang van zaken bij de Energieacademie
‘De stad is wethouder van Alphen veel dank verschuldigd. Het siert hem dat hij de politieke verantwoordelijkheid neemt voor de met name ten tijde van het vorige college gemaakte fouten’, vindt GroenLinks-fractievoorzitter Arjen Kapteijns.
Oud-coalitiepartner Hart voor Den Haag vindt dat de wethouder verantwoordelijk is voor de situatie bij de Energieacademie. ‘Het vernietigende rapport van Berenschot bevestigt wat wij steeds gezegd hebben: GroenLinks wethouder Van Alphen heeft dit kansrijke banenproject, wat de Energieacademie absoluut was, ten onder laten gaan aan mismanagement en zelfverrijking’, stelt Richard de Mos.
‘Komt hard aan’
‘Dat collega Bert van Alphen zijn wethouderschap heeft neergelegd komt hard aan’, tweet wethouder Hilbert Bredemeijer (CDA). ‘Grote klasse dat hij bestuurlijke verantwoordelijkheid neemt. Maar ik ga hem enorm missen. Als fijne en betrokken collega en iemand met een groot hart voor de stad.’
‘Moeilijk maar moedig besluit’
CDA-fractievoorzitter Kavish Partiman heeft respect voor het besluit van Van Alphen. ‘Hiermee neemt Bert van Alphen bestuurlijke verantwoordelijkheid voor een project dat vanaf dag 1 al die op drijfzand gefundeerd was.’ Mikal Tseggai (PvdA): ‘Een moeilijk maar moedig besluit van Bert van Alphen om politieke verantwoordelijkheid te nemen voor de problemen bij de Energieacademie. We gaan zijn inzet voor de meest kwetsbaren in de stad missen en wensen hem veel geluk in de toekomst.’
Eindverantwoordelijk
Ook bij de Haagse VVD heeft men respect voor het besluit: ‘Dank voor je inzet voor onze stad de afgelopen jaren’, zegt fractievoorzitter Frans de Graaf. D66 sluit zich aan bij het respect voor het besluit. ‘Bert heeft zich in de afgelopen jaren met hart en ziel ingezet voor onze stad en daar zijn we hem dankbaar voor’, schrijft Dennis Groenewold.
Robert Barker van de Partij voor de Dieren spreekt van een begrijpelijke keuze. ‘De gemeente heeft vele fouten gemaakt waarvoor hij als wethouder eindverantwoordelijk is.’
‘Feestelijke opening door ?minister-president Mark Rutte eindigt 1,5 jaar later in aftocht wethouder Van Alphen’, reageert Judith Klokkenburg (ChristenUnie-SGP). ‘ Gemeente stapelde keer op keer fout op fout bij energieacademie concludeert ?Berenschot.? Terecht dat wethouder hiervoor zijn verantwoordelijkheid neemt.’
Vertrek was onvermijdelijk, maar ook ongelukkig
‘Het vertrek van wethouder Van Alphen n.a.v. het Energieacademie-debacle was misschien wel onvermijdelijk, maar ook ongelukkig’, vindt SP-fractievoorzitter Lesley Arp. ‘Nu de uitdagingen op het gebied van armoedebestrijding en het aan het werk helpen van mensen enkel groter zijn geworden moeten er op de valreep nog taken worden overgedragen. Het Berenschot-rapport dat vandaag gepresenteerd is vraagt om een grondige analyse, waar we goed de tijd voor moeten nemen. Wel is duidelijk dat er al vanaf het prille begin grote weeffouten in het project zaten.’
AD 13.09.2021De telefoon van Michel Traub ontploft als maandagmiddag bekend wordt dat wethouder Bert van Alphen opstapt vanwege het vernietigende rapport over de geflopte Energieacademie. De stucadoor-broers Michel en Peet Traub hebben al hun geld en passie gestoken in het failliete banenproject van 1,1 miljoen. ‘En altijd gezegd dat de rol van de gemeente erin niet klopte.’
,,De prietpraat over het mislukken van de Energieacademie wordt met het rapport rechtgezet”, zegt Michel Traub over het directe vertrek van wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) maandagmiddag. Aanleiding is het externe vernietigende rapport van Berenschot over het floppen van het prestigieuze banenproject. Van Alphen trekt de conclusie dat er veel zaken aan de kant van de gemeente niet goed zijn gegaan.
De stucadoor-gebroeders Michel en Peet Traub zijn een belangrijke pijler van het prestigieuze banenproject als dat in februari vorig jaar wordt geopend door premier Mark Rutte. Het voelt als ‘de hoofdprijs’ om na hun pioniersfase in een huurpand ‘moeilijke’ jongeren het vak te leren in de academie in Zichtenburg. Daarvoor hadden ze zich tien jaar op hun recht-voor-zijn-raapmanier door de bureaucratie gevochten om te kunnen doen waarin ze heel goed blijken te zijn: mensen motiveren een vak te leren voor de arbeidsmarkt.
485.000 euro
Na het faillissement een jaar na de opening, dat volgens Berenschot kwam omdat door alle betrokken partijen de zaken structureel niet goed geregeld en afgesproken zijn, claimden de Traub-broers dat met name de rol van de gemeente niet deugde door een actieve rol te willen hebben bij de uitvoering. Financieel claimt Traub 485.000 euro die ze volgens hen in de opleiding hebben gestoken en voor afgesloten contracten. ,,En voor een advocaat en een adviseur, want zoiets maakt je bedrijf kapot.”
MSN 13.09.2021 GroenLinks-wethouder Bert van Alphen van Den Haag stapt op na het uitkomen van rapport over het geflopte banenproject Energieacademie dat inmiddels failliet is. De gemeente heeft steken laten vallen, concluderen onderzoekers van bureau Berenschot in een vernietigend rapport.
De gemeente wilde via de Stichting Energie Academie (SEA) in drie jaar tijd 900 ’kwetsbare mensen’ die lang in de bijstand zaten een vak leren en aan een baan als zonnepanelenmonteur, ijzervlechter, timmerman, metselaar of stukadoor helpen. In slechts 17 gevallen lukte dat. In veruit de meeste gevallen bleef het niveu ’te laag.’
Binnen een jaar was de 1,3 miljoen euro die de gemeente erin stak al op. De mensen achter de Academie gaven het geld dat er was verkeerd uit en zorgden zo voor een gat in de begroting, en waren bovendien de hele tijd met elkaar aan het ruziën, adus het rapport.
„Uit het onderzoek is gebleken dat er in het dossier veel zaken aan de kant van de gemeente niet goed zijn gegaan”, schrijft Van Alphen in zijn ontslagbrief. „Voor het handelen van de gemeente als geheel voel ik mij als wethouder bestuurlijk verantwoordelijk. Ik dien daarom per direct mijn ontslag in als lid van het college van burgemeester & wethouders.”
NU 13.09.2021 De Haagse wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) heeft vandaag zijn ontslag aangeboden aan de gemeenteraad naar aanleiding van een vernietigend rapport over de gang van zaken Energieacademie
Van Alphen was wethouder Sociale zaken, Integratie, Stadsdelen, Armoedebestrijding en Maatschappelijke opvang. Hij was verantwoordelijk voor de Energieacademie, die failliet is gegaan. “De afgelopen periode heb ik met de raad regelmatig gesproken over de gang van zaken en de ontstane situatie van de Stichting Energieacademie”, legt Van Alphen uit.
Het onderzoek is deze week afgerond. “Uit dat onderzoek is gebleken dat er in het dossier veel zaken aan de kant van de gemeente niet goed zijn gegaan. Voor het handelen van de gemeente als geheel voel ik mij als wethouder bestuurlijk verantwoordelijk. Ik dien daarom per direct mijn ontslag in als lid van het college van burgemeester & wethouders.”
Telegraaf 13.09.2021 GroenLinks-wethouder Bert van Alphen van Den Haag stapt op na het uitkomen van rapport over het geflopte banenproject Energieacademie dat inmiddels failliet is. De gemeente heeft steken laten vallen, concluderen onderzoekers van bureau Berenschot in een vernietigend rapport.
De gemeente wilde via de Stichting Energie Academie (SEA) in drie jaar tijd 900 ’kwetsbare mensen’ die lang in de bijstand zaten een vak leren en aan een baan als zonnepanelenmonteur, ijzervlechter, timmerman, metselaar of stukadoor helpen. In slechts 17 gevallen lukte dat. In veruit de meeste gevallen bleef het niveu ’te laag.’
Binnen een jaar was de 1,3 miljoen euro die de gemeente erin stak al op. De mensen achter de Academie gaven het geld dat er was verkeerd uit en zorgden zo voor een gat in de begroting, en waren bovendien de hele tijd met elkaar aan het ruziën, adus het rapport.
„Uit het onderzoek is gebleken dat er in het dossier veel zaken aan de kant van de gemeente niet goed zijn gegaan”, schrijft Van Alphen in zijn ontslagbrief. „Voor het handelen van de gemeente als geheel voel ik mij als wethouder bestuurlijk verantwoordelijk. Ik dien daarom per direct mijn ontslag in als lid van het college van burgemeester & wethouders.”
AD 13.09.2021 De Haagse wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) heeft vandaag zijn ontslag aangeboden aan de gemeenteraad naar aanleiding van een vernietigend rapport over de gang van zaken bij de inmiddels failliete Energieacademie.
Van Alphen was wethouder Sociale zaken, Integratie, Stadsdelen, Armoedebestrijding en Maatschappelijke opvang. Hij was verantwoordelijk voor de Energieacademie, die failliet is gegaan. ,,De afgelopen periode heb ik met de raad regelmatig gesproken over de gang van zaken en de ontstane situatie van de Stichting Energieacademie”, legt Van Alphen uit.
Het onderzoek is deze week afgerond. ,,Uit dat onderzoek is gebleken dat er in het dossier veel zaken aan de kant van de gemeente niet goed zijn gegaan. Voor het handelen van de gemeente als geheel voel ik mij als wethouder bestuurlijk verantwoordelijk. Ik dien daarom per direct mijn ontslag in als lid van het college van burgemeester en wethouders.”
Banenproject
Het banenproject, ooit gestart onder verantwoordelijkheid van voormalig wethouder Rachid Guernaoui (Groep de Mos), moest elk jaar honderden werkloze jongeren zonder diploma aan een baan helpen, vooral met specifieke opleidingen voor de bouw en energiesector. Maar er werd te veel geld uitgegeven en er kwam te weinig binnen. Elke maand moesten er tienduizenden euro’s bij. Eind vorig jaar ging de stekker uit de Energieacademie. De curator die de puinhopen van het failliet verklaarde werkproject moest opruimen, hield wethouder Bert van Alphen verantwoordelijk voor het ter ziele gaan van de academie.
We willen glashelder maken dat wij de conclusies en aanbevelingen van Berenschot herkennen, erkennen en omarmen
Het doel van het project was om de mismatch op de Haagse arbeidsmarkt te verkleinen om zodoende meer mensen vanuit de langdurige bijstand te begeleiden naar werk. ,,Dit doel is niet behaald en dit is zeer spijtig, vooral voor de doelgroep die wij duurzaam perspectief en bestaanszekerheid willen bieden”, erkent het college in een brief. ,,De conclusie is dat wij onze bestuurlijke en maatschappelijke opdracht naar deze mensen onvoldoende vervuld hebben. Wij zijn daarbij tekortgeschoten. Wij willen glashelder maken dat wij de conclusies en aanbevelingen van Berenschot herkennen, erkennen en omarmen.”
Volgens het college blijkt uit het onderzoek dat er over de hele linie veel mis is gegaan. ,,In het bijzonder in de planvorming en in de uitvoering. De gemeente had vanuit haar bijzondere rol als vertegenwoordiger van het algemeen belang en subsidieverstrekker, zorgvuldiger en scherper moeten zijn. Zowel binnen onze eigen organisatie als richting de andere betrokkenen.”
Stucadoor-broers Traub
De telefoon van Michel Traub ontploft als maandagmiddag bekend wordt dat wethouder Bert van Alphen opstapt vanwege het vernietigende rapport over de geflopte Energieacademie. De stucadoor-broers Michel en Peet Traub hebben al hun geld en passie gestoken in het failliete banenproject van 1,1 miljoen. ‘En altijd gezegd dat de rol van de gemeente erin niet klopte.’ Lees het hele verhaal hier!
Verdienmodel
Uit het rapport van Berenschot blijkt echter dat er niet een oorzaak aan te wijzen is voor het faillissement, en dus ook niet één verantwoordelijke. ,,Een groot aantal mensen heeft door zijn of haar handelen bijgedragen aan het faillissement’’, concluderen de onderzoekers. Zowel het handelen van de gemeente, de SEA, als derden hebben hieraan bijgedragen.
Er zijn amper andere inkomsten gegenereerd
Berenschot concludeert dat onder meer de doelstellingen van dit project (het plan was om 900 mensen binnen drie jaar te laten uitstromen) niet realistisch was. Zeker voor een beginnende organisatie, die van plan was om klein te starten. De aansluiting tussen de vraag vanuit de markt en hetgeen de gemeente aan kandidaten kon leveren was niet echt op elkaar aangesloten. Ook was er nog teveel onduidelijkheid over het verdienmodel van de Energieacademie. De inkomsten bestonden vrijwel uitsluitend uit subsidie. Er zijn amper andere inkomsten gegenereerd. En dat was ‘een absolute noodzaak voor het sluitend maken van de businesscase en daarmee het voortbestaan van de Energieacademie.’’ Ook blijken de kosten veel te laag te zijn ingeschat en begroot.
Verziekt
Het project was eigenlijk te complex voor een beginnende organisatie, aldus Berenschot. ,,Eigenlijk is er achteraf bezien te snel van start gegaan.” Wat de onderzoekers vooral opviel was het gebrek aan zakelijkheid binnen de Energieacademie. ,,Een aanzienlijk deel van het geld werd niet conform de begroting uitgegeven.” De organisatie deugde ook voor geen meter. ,,Er was geen goede administratie aanwezig, een duidelijke richting ontbrak, contracten waren vaag, onderlinge verhoudingen waren verziekt, er werd niet gecommuniceerd, bestuurders gingen hun eigen gang en er waren geen afspraken over uitplaatsing gemaakt.’’
De gemeente Den Haag keerde in totaal voor ruim 1,1 miljoen euro uit aan de stichting. Volgens de organisatie zijn hiermee uiteindelijk 43 kandidaten uitgestroomd. Maar volgens de onderzoekers is onduidelijk waar deze cijfers op zijn gebaseerd. Zij denken eerder aan 25 kandidaten. Geen van hen ontving overigens een diploma. In totaal hebben 650 mensen zich aangemeld voor het project.
‘Ontzettend jammer’
Fractievoorzitter Arjen Kapteijns van GroenLinks noemt het vertrek van de wethouder moedig. ,,Uit het onderzoek blijkt dat, ondanks alle goede bedoelingen, vanaf de prille start van dit project door alle betrokken partijen de zaken structureel niet goed geregeld en afgesproken zijn. Hierdoor hebben de mooie ambities vanaf het eerste begin nooit een kans gekregen. Dit is ontzettend jammer voor alle betrokkenen, maar met name voor de werkloze jongeren die graag aan de slag wilden. Het siert Bert dat hij de politieke verantwoordelijkheid neemt voor de met name ten tijde van het vorige college gemaakte fouten.”
Het is ontzettend jammer voor onze stad dat hij heeft besloten dit goede werk niet voort te zetten, aldus Liesbeth Hofs
Afdelingsvoorzitter Liesbeth Hofs noemt het vertrek van de wethouder ontzettend jammer. ,,Bert heeft als wethouder veel bereikt op het gebied van armoede- en schuldenaanpak, de huisvesting van dak- en thuislozen en het tegengaan van discriminatie. Het is ontzettend jammer voor onze stad dat hij heeft besloten dit goede werk niet voort te zetten.”
De fractie en het bestuur van GroenLinks laten weten zich de komende tijd te beraden op de ontstane situatie.
Reactie Van Zanen
Burgemeester Jan van Zanen: ,,Wethouder van Alphen heeft zich jarenlang betrokken getoond. Zijn wortels in de Schilderswijk hebben ervoor gezorgd dat hij zich met hart en ziel heeft ingezet voor de stad en voor de kwetsbaren in de stad. Daar ben ik, en het college met mij, hem zeer erkentelijk voor.”
,,Bert was een teamplayer in het college. Hij heeft nu een hard, maar zuiver besluit genomen door zijn bestuurlijke verantwoordelijkheid te nemen. Daar hebben wij uiteraard respect voor, respect dat Bert en zijn inzet voor de stad verdient.”
OmroepWest 13.09.2021 De Haagse wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) stapt op. De reden is dat hij zich verantwoordelijk voelt voor wat er mis is gegaan bij de Stichting Energieacedemie. Dat schrijft hij in een brief aan de Haagse gemeenteraad. ‘Voor het handelen van de gemeente als geheel voel ik mij als wethouder bestuurlijk verantwoordelijk. Ik dien daarom per direct mijn ontslag in’, aldus de wethouder.
De Energieacademie was een ambitieus banenproject, dat honderden kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden aan een baan moest helpen. Het ging echter al een jaar na de officiële opening failliet. Slechts zeventien mensen werden begeleid naar werk. In opdracht van de gemeente onderzocht bureau Berenschot hoe het zo mis heeft kunnen gaan, welke rol de bestuurders van de stichting en de gemeente hebben gespeeld en of er is gefraudeerd.
Van Alphen was deze collegeperiode als wethouder verantwoordelijk voor het project. Berenschot rondde recent het onderzoek naar het project af. Van Alphen trekt daaruit nu zelf de conclusie dat ‘in het dossier veel zaken aan de kant van de gemeente niet goed zijn gegaan’.
Dingen structureel niet goed gegaan
De fractie en het bestuur van GroenLinks Den Haag laten in een reactie weten ‘met respect’ kennis te hebben genomen van de stap van Van Alphen om zijn functie als wethouder neer te leggen. Fractievoorzitter Arjen Kapteijns: ‘Uit het onderzoek blijkt dat, ondanks alle goede bedoelingen, vanaf de prille start van dit project door alle betrokken partijen de zaken structureel niet goed geregeld en afgesproken zijn. Hierdoor hebben de mooie ambities vanaf het eerste begin nooit een kans gekregen. Dit is ontzettend jammer voor alle betrokkenen, maar met name voor de werkloze jongeren die graag aan de slag wilden. Het siert Bert dat hij de politieke verantwoordelijkheid neemt voor de met name ten tijde van het vorige college gemaakte fouten.’
De fractie en bestuur van GroenLinks gaan zich komende tijden beraden op wat er nu moet gebeuren.
Tweede periode als wethouder
Voor Bert van Alphen was het de tweede keer dat hij lid was van het college van burgemeester en wethouders. Vanaf 2006 was hij ook al een periode wethouder. Daarna werd hij jeugdombudsman bij de gemeente. ‘Het heeft altijd gevoeld als een eer en een voorrecht,’ schrijft hij in een afscheidsbrief aan de raad. ‘Het is mijn politieke en persoonlijke drijfveer geweest om op te komen voor degenen in onze samenleving die nét dat extra zetje nodig hebben. Iedereen moet meedoen en meetellen.’
‘Hij verdient respect’
‘Dit is hartstikke beroerd’, reageert burgemeester Jan van Zanen (VVD) op zijn beurt. ‘Met hart en ziel heeft hij mensen verbonden met elkaar. Ook binnen ons college was hij een teamspeler. Wij zijn er dan ook geëmotioneerd over.’
Of het een terecht besluit is van Van Alphen? ‘Het is een hard maar zuiver besluit’, vindt Van Zanen. ‘Hij voelt zich verantwoordelijk. Dat snap ik en daar heb ik respect voor. Hij verdient respect.’
Van Alphen is de vierde wethouder in 3,5 jaar tijd die vertrekt uit Den Haag. Ook moest een burgemeester het veld ruimen.
Burgemeester Van Zanen over ontslag wethouder Van Alphen: ‘Ik hoop dat het hier bij blijft’
Ook in de Haagse gemeenteraad wordt gereageerd. ‘Een feestelijke opening door minister-president Mark Rutte eindigt anderhalf jaar later in de aftocht wethouder Van Alphen’, schrijft Judith Klokkenburg (ChristenUnie-SGP) op Twitter. ‘De gemeente stapelde keer-op-keer fout-op-fout bij de Energieacademie. Terecht dat de wethouder hiervoor zijn verantwoordelijkheid neemt.’
CDA-fractievoorzitter Kavish Partiman schrijft op sociale media respect te hebben voor het besluit van Van Alphen. ‘Hiermee neemt Bert van Alphen bestuurlijke verantwoordelijkheid voor een project dat vanaf dag 1 al die op drijfzand gefundeerd was.’ Richard de Mos (Hart voor Den Haag/Groep de Mos) haalt uit: ‘Van Alphen heeft dit kansrijke banenproject, wat de Energieacademie absoluut was, ten onder laten gaan aan mismanagement en zelfverrijking.’
Den HaagFM 13.09.2021 GroenLinks-wethouder Bert van Alphen heeft besloten ontslag te nemen. Hij doet dat naar aanleiding van het rapport over de gang van zaken bij de Energieacademie. Wethouder Kavita Parbhudayal (VVD) zal zijn portefeuille overnemen.
‘Uit dat onderzoek is gebleken dat er in het dossier veel zaken aan de kant van de gemeente niet goed zijn gegaan. Voor het handelen van de gemeente als geheel voel ik mij als wethouder bestuurlijk verantwoordelijk. Ik dien daarom per direct mijn ontslag in als lid van het college van burgemeester & wethouders’, schrijft Van Alphen.
Zondagavond kreeg het stadsbestuur inzicht in het eindrapport van Berenschot. ‘Wij hebben inmiddels vernomen dat de betrokken portefeuillehouder zijn bestuurlijke verantwoordelijkheid heeft genomen. Het college heeft hier veel respect voor en wij betreuren het vertrek van onze waardevolle en immer collegiale collega de heer Van Alphen’, schrijft ze aan de gemeenteraad.
‘Wij zijn daarbij te kort geschoten’
De Energieacademie was bedoeld om kwetsbare mensen kansen en perspectief op de arbeidsmarkt te geven. ‘Dit doel is niet behaald en dit is zeer spijtig vooral voor de doelgroep die wij duurzaam perspectief en bestaanszekerheid willen bieden. Het gaat hier om kwetsbare mensen die de hulp van de gemeente Den Haag en partners hard nodig hebben om hun weg naar de arbeidsmarkt te vinden. De conclusie is dat wij onze bestuurlijke en maatschappelijke opdracht naar deze mensen onvoldoende vervuld hebben. Wij zijn daarbij te kort geschoten.’
‘Uit het onderzoek komt naar voren dat er over de hele linie veel mis is gegaan. In het bijzonder in de planvorming en in de uitvoering. De gemeente had vanuit haar bijzondere rol als vertegenwoordiger van het algemeen belang en subsidieverstrekker, zorgvuldiger en scherper moeten zijn.’
‘Het siert Bert dat hij de politieke verantwoordelijkheid neemt’
GroenLinks Den Haag noemt het besluit om op te stappen ‘moedig‘. ‘Uit het onderzoek blijkt dat, ondanks alle goede bedoelingen, vanaf de prille start van dit project door alle betrokken partijen de zaken structureel niet goed geregeld en afgesproken zijn. Hierdoor hebben de mooie ambities vanaf het eerste begin nooit een kans gekregen. Dit is ontzettend jammer voor alle betrokkenen, maar met name voor de werkloze jongeren die graag aan de slag wilden’, zegt fractievoorzitter Arjen Kapteijns. ‘Het siert Bert dat hij de politieke verantwoordelijkheid neemt voor de met name ten tijde van het vorige college gemaakte fouten.’
RapportBerenschot
De samenwerking tussen de Stichting Energie Academie (SEA) en de gemeente wordt op operationeel vlak stroef genoemd door de onderzoekers. ‘Bij de Energieacademie was ontevredenheid over het niveau van de kandidaten, terwijl DHW niet te spreken was over de wijze waarop met de kandidaten werd omgegaan. Ook ontbrak een deugdelijke administratie waardoor DHW geen zicht had op wat er met zijn kandidaten gebeurde. De Energieacademie verwachtte op haar beurt weer meer van de gemeentelijke werkbegeleiders.’ Dit zorgde uiteindelijk voor een beperkt aantal kandidaten waarvan maar een deel een baan heeft kunnen vinden.
In zijn geheel heeft het geschort aan een strategische dialoog tussen gemeente en Energieacademie stelt Berenschot in haar rapport. ‘Er werd wel over en weer gepraat en gemaild over de thema’s, maar een echte strategische dialoog heeft in onze ogen nooit plaatsgevonden.’
Daarnaast heeft de coronacrisis impact gehad op het werk. ‘Ruim een maand na de officiële opening moest de Energieacademie de deuren alweer sluiten vanwege de coronacrisis. Toen de deuren enkele maanden later weer open gingen stond de Energieacademie financieel gezien al aan de rand van de afgrond.’ Daarbij konden leerlingen de opleiding niet afmaken.
Ook na de tijdelijke sluiting waren er problemen, onder meer over de hoeveelheid personen die aan de slag zou gaan. ‘ De aantallen zoals opgenomen in de subsidiebeschikking waren niet (meer) realistisch maar SEA had de inkomsten van de gemeente nodig om niet ten onder te gaan. Gemeente en SEA kwam hier echter niet uit.’
TweedeperiodeinDenHaag
Het was voor Van Alphen de tweede periode dat hij wethouder was in Den Haag, hij was dat eerder van 2006 tot 2010. Voor zijn partij werd hij in 2018 opnieuw wethouder (Sociale zaken, Integratie, Stadsdelen, Armoedebestrijding en Maatschappelijke opvang) in Den Haag. ‘ In 2018 mocht ik terugkeren naar bekend terrein. Wethouder voor de stad waarin ik zelf woon en waar mijn ouders vandaan kwamen; het heeft altijd gevoeld als een eer en een voorrecht.’
De fractievoorzitter Arnoud van Doorn, van de Haagse Partij van de Eenheid, moet dinsdag 14.09.2021 voor de rechtbank verschijnen, meldt mediapartner Omroep West. Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt het 55-jarige raadslid van het opruien tot geweld, omdat hij een paar jaar geleden antisemitische tweets heeft verstuurd. Zijn advocaat Anis Boumanjal zegt verbaasd te zijn over de vervolging van zijn cliënt en beroept zich op het recht op vrijheid van meningsuiting.
Aanleiding voor de zaak van Van Doorn zijn drie tweets die het OM schaart onder oproepen tot geweld. De gewraakte berichten dateren van 2018 en 2019 en bevatten teksten als: ‘Vandaag in Palestina weer tientallen jonge mensen door kogels van de zionistische bezettingsmacht vermoord. Het wordt druk in het paradijs. Moge Allah swt de zionisten vernietigen’ en ‘May Allah swt guide or destroy the enemies of Islam’.
Voorzien van twee emoji’s van een gebalde vuist en vuur. De andere twee tweets uit mei 2018 en januari 2019 zijn Engelstalig en gaan eveneens over de vernietiging van zionisten en de vernietiging van de ‘vijanden van de islam’.
You work hard to build a beautiful house for your children, and in a matter of minutes israel levels it to the ground!
Zijn advocaat Boumanjal: ,,Ik ben oprecht verbaasd dat het OM na zo’n lange tijd nog kiest voor vervolging. Ik gebruik de term politiek proces niet zo snel, maar ik zie werkelijk waar niet het belang voor vervolging van mijn cliënt wegens de tweets van een aantal jaren geleden en die niet tot commotie hebben geleid. Nog daargelaten dat ik vind dat de tweets van Van Doorn niet strafbaar zijn geweest. De vrijheid van meningsuiting gaat nu eenmaal heel ver.”
Te ver
Vooral de kwalificatie oproepen tot geweld vindt Boumanjal te ver gaan. ,,Ik zie het als een overtrokken reactie van het OM. Het laatste woord is aan de rechter en die zal er een oordeel over moeten vellen.”
Van Doorn bekeerde zich in 2013 tot de islam en sloot zich toen aan bij de Partij van de Eenheid. Tot eind 2011 maakte hij deel uit van de PVV-fractie. In 2015 werd hij in hoger beroep veroordeeld tot een taakstraf van 240 uur en een voorwaardelijke gevangenisstraf van drie maanden voor onder meer het lekken van geheime stukken, het verkopen van hennep aan minderjarigen en het bezit van een alarmpistool in huis.
PowNed 14.09.2021 Arnoud van Doorn… Ooit stond hij op de lijst van de PVV maar zoals u waarschijnlijk wel weet heeft meneer zich helemaal bekeerd tot de islam en zit hij met zijn eigen Partij voor de Eenheid zelfs met één zetel in de Haagse gemeenteraad.
Nu staat deze Arnoud van Doorn voor de rechter. Waarom? Vanwege een serie ‘haatdragende’ en ‘antisemitische’ berichten op Twitter die oproepen tot geweld. Justitie eist daarom een werkstraf van 120 uur, danwel een gevangenisstraf van 60 dagen tegen hem. Maar ‘haatdragende/antisemitische berichten’? Van Doorn en zijn advocaat vinden dat allemaal wel meevallen.
“Vandaag in Palestina weer tientallen jonge mensen door kogels van de zionistische bezettingsmacht vermoord. Het wordt druk in het paradijs. Moge Allah de zionisten vernietigen“, zou namelijk niks met antisemitisme te maken hebben, maar puur gericht zijn tegen zionisten. Net als zijn andere tweets over de vernietiging van zionisten en de vernietiging van de ‘vijanden van de islam’. Weliswaar vanuit emotie geschreven, maar wel vrijheid van meningsuiting.
Bovendien moet u weten: “Het is gebruikelijk dat je de schepper om hulp en leiding vraagt. Je vraagt Hem om in te grijpen bij onrecht. Wij geloven als moslims in de hel en ook in de bestraffing van mensen die onrecht plegen.” Zo had u het nog niet bekeken hè? Sowieso, Van Doorn haat Joden naar eigen zeggen helemaal niet: “Ik kom regelmatig op voor het recht van Joodse instellingen. Ik sta bijvoorbeeld op de foto hand in hand met rabbijnen om een moskee te beschermen tegen aanvallen.”
Ook ‘Vernietiging van de vijanden van de islam’ moet u niet te breed trekken. “De ‘vijanden van islam’ zijn ook niet de critici van de islam. Je moet denken aan mensen die aanslagen plegen op moslims of moskeeën, zoals in Christchurch.”
Zo. Snapt u het nu? Eigenlijk best een fijne kerel, die Arnoud.
AD 14.09.2021 Was het een smeekbede aan Allah om de zionisten op de Dag des Oordeels te straffen met een enkeltje hel, of riep Arnoud van Doorn op tot volkerenmoord? Het Openbaar Ministerie ziet drie tweets van het Haagse raadslid als opruiing en aanzetten tot geweld en eiste vandaag een taakstraf van 120 uur.
Verfijnd zijn de tweets zeker niet. Moreel misschien zelfs verwerpelijk, erkende de advocaat van de verdachte vanmorgen in de rechtbank. ‘Moge Allah de zionisten vernietigen’ en ‘Moge Allah de vijanden van de islam leiden of vernietigen’, zo twitterde de lokale politicus in 2018 en in 2019.
Maar een moreel oordeel is nog geen strafbaar oordeel, benadrukte zijn raadsman: ,,Het is onjuist om een smeekbede aan welke god dan ook gelijk te stellen aan een strafbaar feit als er niet rechtstreeks toe wordt opgeroepen. U moet oordelen op basis van bewijs, niet vanuit uw onderbuik.’’
Zelf noemt Arnoud van Doorn de uitlatingen ‘emotionele oprispingen’ vanwege ellendige berichten over burgerslachtoffers van geweld in Palestina. ,,Het is iets religieus’’, zei hij. ,,Je vraagt de Schepper om in te grijpen bij onrecht, om er iets aan te doen. Maar ik roep in de tweets helemaal niemand op om geweld te gaan gebruiken.’’
Het is iets religieusArnoud van Doorn
Controversieel
Van Doorn is al jaren een controversieel twitteraar. Namens zijn islamitische Partij van de Eenheid erkende de voormalige PVV’er onlangs nog het nieuwe Taliban-regime in Afghanistan. De tolken en fixers die door het Westen geëvacueerd werden, bestempelde hij als ‘collaborateurs’.
En volgens het Openbaar Ministerie ging hij met zijn smeekbedes op Twitter in 2018 en ‘19 toch echt te ver. ,,De uitlatingen van de verdachte kunnen niet anders worden begrepen dan als oproep om zionisten en vijanden van de islam iets strafbaars aan te doen’’, zei de officier van justitie.
De tweets van Van Doorn hebben voor een gevoel van onrust en onveiligheid gezorgd, meent de aanklager ook: ,,Hij heeft als politicus misbruik gemaakt van de grote reikwijdte van zijn tweets.’’ Voor opruiing door een bekende persoon staat normaal een taakstraf van 90 uur. Omdat Van Doorn drie kwalijke tweets zou hebben verstuurd, eiste de officier 120 uur taakstraf.
In de politieverhoren erkende Van Doorn dat hij de uitlatingen misschien beter niet had kunnen doen. In de Haagse rechtbank hield hij gisteren vol dat hij onschuldige tweets heeft verstuurd die uit zijn verband zijn gerukt. ,,Ik zit hier niet voor mijn lol, dit is een principiële kwestie.’’
Zionisme
Moeite heeft het Haagse raadslid ook met de uitleg van het Openbaar Ministerie dat hij het op Israël zou hebben voorzien. Volgens de aanklager reageerde Arnoud van Doorn met zijn tweets nadrukkelijk op acties van de Israëlische staat. ,,Ik heb niks tegen joden. Wel tegen zionisten, dat zijn de extremisten’’, antwoordde de politicus. Zijn raadsman: ,,Mijn cliënt is niet anti-semitisch. Anti-zionisme is niet hetzelfde als anti-joods. Ook joden verweren zich tegen zionisme.’’
Mijn cliënt is niet anti-semitisch. Anti-zionisme is niet hetzelfde als anti-joodsAdvocaat van Arnoud van Doorn
Zijn vervolging noemde de Haagse verdachte zelfs ‘een politieke zaak’. ,,Er is een zorgelijke trend ontstaan dat politici die kritisch zijn het werken steeds moeilijker wordt gemaakt. Objectiviteit lijkt bij het Openbaar Ministerie ver te zoeken.’’
Arnoud van Doorn is volgend jaar raadslid af. Dan is het ook einde oefening voor de Haagse Partij van de Eenheid. Het raadslid zegt zich te gaan concentreren op vastgoedprojecten en goede doelen in onder meer Marokko.
MSN 14.09.2021 Justitie wil een ’duidelijk signaal’ geven aan het Haagse raadslid Arnoud van Doorn en het Openbaar Ministerie eist daarom 120 uur taakstraf of zestig dagen hechtenis vanwege het verspreiden van haatdragende tweets over ‘zionisten’. Justitie beschouwt dat als opruien tot geweld door de bekende islamitische bekeerling.
Arnoud van Doorn is een omstreden figuur. Ooit stond hij op de landelijke lijst voor de PVV, maar in 2013 bekeerde hij zich tot de islam en richtte later de Partij van de Eenheid op. Hij is raadslid voor die partij in Den Haag en doet vrijwel dagelijks scherpe en provocerende uitspraken op sociale media. Hij bejubelt bijvoorbeeld de machtsovername door de Taliban in Afghanistan en nam het eerder op voor de Arnhemse terroristengroep die een bloedige aanslag wilden plegen op een openluchtfestival in Nederland. Van Doorn heeft op Twitter inmiddels ruim 50.000 volgers. Inlichtingendienst AIVD zag hem bij de rel rond de rel rond het Amsterdamse Cornelius Haga Lyceum als een van de ‘aanjagers’.
In mei 2018 schreef hij op Twitter: ‘Vandaag in Palestina weer tientallen jonge mensen door kogels van de zionistische bezettingsmacht vermoord. Het wordt druk in het paradijs. Moge Allah de zionisten vernietigen’, voorzien van twee emoji’s van een gebalde vuist en vuur. Hij plaatste meer van dergelijke boodschappen over de vernietiging van zionisten en de vernietiging van de ‘vijanden van de islam’. De Joodse organisatie CIDI deed aangifte.
De uitspraken vallen binnen de vrijheid van meningsuiting en religie, vindt Van Doorn. Volgens advocaat Anis Boumanjal staat internet vol met uitroepen die veel verder gaan dan wat zijn cliënt heeft geschreven. Maar het OM spreekt van een ‘kwaadaardige toonzetting’ die ‘gevoelens van onrust en onveiligheid in de samenleving’ veroorzaken. ,,Iemand die bekendheid geniet als politicus moet zijn verantwoordelijkheid nemen. Hij heeft opgeruid tot strafbare feiten en dat gaat te ver.’’
De tweets waren een emotionele reactie, zegt Van Doorn. Aanleiding waren mediaberichten over de aanhouding van een Palestijns kind en de sloop van een Palestijns woonhuis. ,,Het was een smeekbede na het zien van beelden van Palestina waar veel burgerslachtoffers vallen. De beelden raken mij als moslim en als mens. Het is gebruikelijk dat je de schepper om hulp en leiding vraagt. Je vraagt Hem om in te grijpen bij onrecht. Wij geloven als moslims in de hel en ook in de bestraffing van mensen die onrecht plegen.’’
Van Doorn ontkent dat hij Joden haat; hij verzet zich uitsluitend tegen het zionisme. ,,Ik kom regelmatig op voor het recht van Joodse instellingen. Ik sta bijvoorbeeld op de foto hand in hand met rabbijnen om een moskee te beschermen tegen aanvallen. Voor mij zijn zionisten personen en instituties die door geweld en intimidatie en het vermoorden van onschuldige mensen een land dat hen niet toebehoort, proberen toe te eigenen. Zionisten kunnen ook evangelische Christenen in Amerika zijn. Het zionisme heeft trekjes van een terroristische organisatie.’’
Ook de tweet over het ‘vernietigen van de vijanden van de islam’ bedoelde hij niet als oproep tot geweld, zegt Van Doorn. ,,De ‘vijanden van islam’ zijn ook niet de critici van de islam. Je moet denken aan mensen die aanslagen plegen op moslims of moskeeën, zoals in Christchurch. De Staat Israël is als zodanig niet een vijand van de islam.’’
Volgens de officier legt Van Doorn wel degelijk een verband tussen ‘zionisten’ en ‘Joden’. Uit een eerdere uitspraak blijkt dat een beroep op Allah nog niet maakt dat de oproep tot geweld niet aan mensen gericht kan zijn. ,,Het is bekend dat binnen bepaalde groepen binnen de islamitische gemeenschap het gebruik van geweld wordt gezien als legitiem.’’
Telegraaf 14.09.2021 Justitie wil een ’duidelijk signaal’ geven aan het Haagse raadslid Arnoud van Doorn en het Openbaar Ministerie eist daarom 120 uur taakstraf of zestig dagen hechtenis vanwege het verspreiden van haatdragende tweets over ‘zionisten’. Justitie beschouwt dat als opruien tot geweld door de bekende islamitische bekeerling.
Arnoud van Doorn is een omstreden figuur. Ooit stond hij op de landelijke lijst voor de PVV, maar in 2013 bekeerde hij zich tot de islam en richtte later de Partij van de Eenheid op. Hij is raadslid voor die partij in Den Haag en doet vrijwel dagelijks scherpe en provocerende uitspraken op sociale media. Hij bejubelt bijvoorbeeld de machtsovername door de Taliban in Afghanistan en nam het eerder op voor de Arnhemse terroristengroep die een bloedige aanslag wilden plegen op een openluchtfestival in Nederland. Van Doorn heeft op Twitter inmiddels ruim 50.000 volgers. Inlichtingendienst AIVD zag hem bij de rel rond de rel rond het Amsterdamse Cornelius Haga Lyceum als een van de ‘aanjagers’.
In mei 2018 schreef hij op Twitter: ‘Vandaag in Palestina weer tientallen jonge mensen door kogels van de zionistische bezettingsmacht vermoord. Het wordt druk in het paradijs. Moge Allah de zionisten vernietigen’, voorzien van twee emoji’s van een gebalde vuist en vuur. Hij plaatste meer van dergelijke boodschappen over de vernietiging van zionisten en de vernietiging van de ‘vijanden van de islam’. De Joodse organisatie CIDI deed aangifte.
’Kwaadaardige toonzetting’
De uitspraken vallen binnen de vrijheid van meningsuiting en religie, vindt Van Doorn. Volgens advocaat Anis Boumanjal staat internet vol met uitroepen die veel verder gaan dan wat zijn cliënt heeft geschreven. Maar het OM spreekt van een ‘kwaadaardige toonzetting’ die ‘gevoelens van onrust en onveiligheid in de samenleving’ veroorzaken. ,,Iemand die bekendheid geniet als politicus moet zijn verantwoordelijkheid nemen. Hij heeft opgeruid tot strafbare feiten en dat gaat te ver.’’
De tweets waren een emotionele reactie, zegt Van Doorn. Aanleiding waren mediaberichten over de aanhouding van een Palestijns kind en de sloop van een Palestijns woonhuis. ,,Het was een smeekbede na het zien van beelden van Palestina waar veel burgerslachtoffers vallen. De beelden raken mij als moslim en als mens. Het is gebruikelijk dat je de schepper om hulp en leiding vraagt. Je vraagt Hem om in te grijpen bij onrecht. Wij geloven als moslims in de hel en ook in de bestraffing van mensen die onrecht plegen.’’
Rabbijnen
Van Doorn ontkent dat hij Joden haat; hij verzet zich uitsluitend tegen het zionisme. ,,Ik kom regelmatig op voor het recht van Joodse instellingen. Ik sta bijvoorbeeld op de foto hand in hand met rabbijnen om een moskee te beschermen tegen aanvallen. Voor mij zijn zionisten personen en instituties die door geweld en intimidatie en het vermoorden van onschuldige mensen een land dat hen niet toebehoort, proberen toe te eigenen. Zionisten kunnen ook evangelische Christenen in Amerika zijn. Het zionisme heeft trekjes van een terroristische organisatie.’’
Ook de tweet over het ‘vernietigen van de vijanden van de islam’ bedoelde hij niet als oproep tot geweld, zegt Van Doorn. ,,De ‘vijanden van islam’ zijn ook niet de critici van de islam. Je moet denken aan mensen die aanslagen plegen op moslims of moskeeën, zoals in Christchurch. De Staat Israël is als zodanig niet een vijand van de islam.’’
Volgens de officier legt Van Doorn wel degelijk een verband tussen ‘zionisten’ en ‘Joden’. Uit een eerdere gerechtelijke uitspraak blijkt volgens haar dat een smeekbede aan Allah toch ook kan betekenen dat iemand mensen aanzet tot geweld. ,,Het is bekend dat binnen bepaalde groepen binnen de islamitische gemeenschap het gebruik van geweld wordt gezien als legitiem.’’ Advocaat Boumanjal vindt dat uit de context van de tweets volstrekt duidelijk is dat Van Doorn geen oproep deed aan mensen om zionisten te straffen – hij vroeg dat alleen aan God.
Va Doorn vindt het een politiek proces. Hij maakt zich er zorgen over dat ‘volksvertegenwoordigers steeds vaker de mond wordt gesnoerd door het OM’.
Den HaagFM 14.09.2021 ‘Het was geen oproep tot volkerenmoord, maar een smeekbede aan onze Schepper om de zionisten te straffen op de Dag des Oordeels.’ Zo noemt Arnoud van Doorn, gemeenteraadslid voor de Partij van de Eenheid in Den Haag, zijn tweets waarmee hij in 2018 en 2019 zou hebben aangezet tot Jodenhaat. Van Doorn zegt voor de Haagse rechter dat hij dat niet zo heeft bedoeld. Het OM is het hier niet mee eens en heeft een taakstraf van 120 uur geëist tegen de politicus. Dat meldt mediapartner Omroep West.
Het raadslid staat terecht voor de tweets die hij in 2018 heeft verstuurd. Hierin stond onder meer ‘moge Allah de zionisten vernietigen’, nadat hij beelden had gezien van een schietpartij waarbij Palestijnse jongeren waren neergeschoten. Later zei hij hetzelfde in het Engels en in 2019 schreef hij ‘may Allah guide or destroy the enemies of Islam’.
You work hard to build a beautiful house for your children, and in a matter of minutes israel levels it to the ground!
Na deze tweets heeft het CIDI aangifte gedaan. Volgens de belangenorganisatie roept Van Doorn op tot geweld tegen Joden. Voor de rechter ontkent hij deze beschuldigingen. Volgens Van Doorn heeft hij niks tegen Joden, wel tegen zionisten, maar dat zijn niet per se Joden: ‘Het zijn vaak ook extremistische christenen in Amerika. Dat is bijna een terroristische organisatie.’
‘Moslims begrijpen dit’
Het raadslid zegt dat hij emotioneel reageerde op beelden die hij op internet had gezien. Hij vroeg slechts aan Allah om op de Dag des Oordeels de zionisten te straffen. ‘Een normaal, weldenkend mens begrijpt de strekking van mijn tekst ook zo’, aldus Van Doorn.
De rechtbank lijkt niet overtuigd van de uitleg van het gemeenteraadslid. Zo merkt de voorzitter op dat de Dag des Oordeels niet in de tweet staat, maar zo moeten we het blijkbaar wel begrijpen. ‘Moslims begrijpen dit’, was het korte verweer van Van Doorn.
Goede contacten met Joodse mensen
het CIDI heeft een andere opvatting over de omstreden tweets en deed aangifte. ‘Het CIDO probeert kritiek op het zionisme altijd te koppelen aan antisemitisme, maar ik heb goede contacten met Joodse mensen en Joodse organisaties. Ik heb niets tegen Joden.’
De drie tweets riepen veel reacties op van mensen die vinden dat Van Doorn oproept tot volkerenmoord. De rechtbank vraagt het raadslid wat hij daarvan vindt. ‘Ik vind daar niet zo veel van’, is zijn reactie. ‘Ik hou me daar niet mee bezig, daar zou ik een dagtaak aan hebben. Er zijn behoorlijk wat trollen op internet’, zo verwijst Van Doorn naar mensen die hem volgens hem willen ‘framen met opzettelijke intenties om hem in een bepaald daglicht te plaatsen’. ‘Ook van het CIDI.’ De vertegenwoordiger van het CIDI die aanwezig is bij de rechtszaak slaakt een zucht na deze bewering van Van Doorn.
Geen vrijbrief alles te zeggen
De politicus heeft achteraf toegegeven dat hij een van zijn tweets beter niet had kunnen plaatsen. ‘Je hebt niet altijd zin om je achteraf te verantwoorden. Ik zit hier niet voor mijn lol, maar omdat het een principiële kwestie is’, legt Van Doorn uit. ‘Dit is een onschuldige tweet die uit zijn verband is gerukt door het CIDI en het OM, maar ik ga mezelf niet elke keer censureren omdat er misschien mensen zijn die het niet leuk vinden. Ik ga uit van wat mag binnen de grenzen van de vrijheid van meningsuiting en dat er dan belangengroepen mee aan de haal gaan, het zij zo.’
De officier is het niet met de politicus eens dat hij binnen de grenzen van de vrijheid van meningsuiting is gebleven. ‘De vrijheid van meningsuiting betekent dat je wel mag shockeren, maar internet is geen vrijbrief om alles te zeggen. Deze uitlatingen zijn geen bijdragen aan een maatschappelijk debat. Het is niet geloofwaardig dat verdachte een debat op gang wilde brengen.’
Misbruik van de grote reikwijdte
Volgens het OM hebben de tweets voor een gevoel van onrust en onveiligheid gezorgd in de samenleving. ‘Hij heeft als politicus misbruik gemaakt van de grote reikwijdte van zijn tweets.’ Voor een eenmalige opruiing door een bekend persoon staat volgens de officier normaal een taakstraf van 90 uur. Omdat Van Doorn drie tweets heeft verstuurd, waarvan de laatste in 2019, komt de eis uit op een taakstraf van 120 uur.
De advocaat van Van Doorn is het niet met de lezing van het OM eens. ‘Het is onjuist om elke kritiek op overheidshandelen of een smeekbede aan welke god dan ook gelijk te stellen aan een strafbaar feit als daar niet rechtstreeks toe wordt opgeroepen.’ Volgens de advocaat zoekt het OM te veel achter de woorden in de tweets.
OmroepWest 14.09.2021 ‘Het was geen oproep tot volkerenmoord, maar een smeekbede aan onze Schepper om de zionisten te straffen op de Dag des Oordeels.’ Zo noemt Arnoud van Doorn, gemeenteraadslid voor de Partij van de Eenheid in Den Haag, zijn tweets waarmee hij in 2018 en 2019 zou hebben aangezet tot Jodenhaat. Van Doorn zegt voor de Haagse rechter dat hij dat niet zo heeft bedoeld. Het OM is het hier niet mee eens en heeft een taakstraf van 120 uur geëist tegen de politicus.
Het raadslid staat terecht voor de tweets die hij in 2018 heeft verstuurd. Hierin stond onder meer ‘moge Allah de zionisten vernietigen’, nadat hij beelden had gezien van een schietpartij waarbij Palestijnse jongeren waren neergeschoten. Later zei hij hetzelfde in het Engels en in 2019 schreef hij ‘may Allah guide or destroy the enemies of Islam’.
You work hard to build a beautiful house for your children, and in a matter of minutes israel levels it to the ground!
Na deze tweets heeft het CIDI aangifte gedaan. Volgens de belangenorganisatie roept Van Doorn op tot geweld tegen Joden. Voor de rechter ontkent hij deze beschuldigingen. Volgens Van Doorn heeft hij niks tegen Joden, wel tegen zionisten, maar dat zijn niet per se Joden: ‘Het zijn vaak ook extremistische christenen in Amerika. Dat is bijna een terroristische organisatie.’
‘Moslims begrijpen dit’
Het raadslid zegt dat hij emotioneel reageerde op beelden die hij op internet had gezien. Hij vroeg slechts aan Allah om op de Dag des Oordeels de zionisten te straffen. ‘Een normaal, weldenkend mens begrijpt de strekking van mijn tekst ook zo’, aldus Van Doorn.
De rechtbank lijkt niet overtuigd van de uitleg van het gemeenteraadslid. Zo merkt de voorzitter op dat de Dag des Oordeels niet in de tweet staat, maar zo moeten we het blijkbaar wel begrijpen. ‘Moslims begrijpen dit’, was het korte verweer van Van Doorn.
Goede contacten met Joodse mensen
het CIDI heeft een andere opvatting over de omstreden tweets en deed aangifte. ‘Het CIDO probeert kritiek op het zionisme altijd te koppelen aan antisemitisme, maar ik heb goede contacten met Joodse mensen en Joodse organisaties. Ik heb niets tegen Joden.’
De drie tweets riepen veel reacties op van mensen die vinden dat Van Doorn oproept tot volkerenmoord. De rechtbank vraagt het raadslid wat hij daarvan vindt. ‘Ik vind daar niet zo veel van’, is zijn reactie. ‘Ik hou me daar niet mee bezig, daar zou ik een dagtaak aan hebben. Er zijn behoorlijk wat trollen op internet’, zo verwijst Van Doorn naar mensen die hem volgens hem willen ‘framen met opzettelijke intenties om hem in een bepaald daglicht te plaatsen’. ‘Ook van het CIDI.’ De vertegenwoordiger van het CIDI die aanwezig is bij de rechtszaak slaakt een zucht na deze bewering van Van Doorn.
Geen vrijbrief alles te zeggen
De politicus heeft achteraf toegegeven dat hij een van zijn tweets beter niet had kunnen plaatsen. ‘Je hebt niet altijd zin om je achteraf te verantwoorden. Ik zit hier niet voor mijn lol, maar omdat het een principiële kwestie is’, legt Van Doorn uit. ‘Dit is een onschuldige tweet die uit zijn verband is gerukt door het CIDI en het OM, maar ik ga mezelf niet elke keer censureren omdat er misschien mensen zijn die het niet leuk vinden. Ik ga uit van wat mag binnen de grenzen van de vrijheid van meningsuiting en dat er dan belangengroepen mee aan de haal gaan, het zij zo.’
De officier is het niet met de politicus eens dat hij binnen de grenzen van de vrijheid van meningsuiting is gebleven. ‘De vrijheid van meningsuiting betekent dat je wel mag shockeren, maar internet is geen vrijbrief om alles te zeggen. Deze uitlatingen zijn geen bijdragen aan een maatschappelijk debat. Het is niet geloofwaardig dat verdachte een debat op gang wilde brengen.’
Misbruik van de grote reikwijdte
Volgens het OM hebben de tweets voor een gevoel van onrust en onveiligheid gezorgd in de samenleving. ‘Hij heeft als politicus misbruik gemaakt van de grote reikwijdte van zijn tweets.’ Voor een eenmalige opruiing door een bekend persoon staat volgens de officier normaal een taakstraf van 90 uur. Omdat Van Doorn drie tweets heeft verstuurd, waarvan de laatste in 2019, komt de eis uit op een taakstraf van 120 uur.
De advocaat van Van Doorn is het niet met de lezing van het OM eens. ‘Het is onjuist om elke kritiek op overheidshandelen of een smeekbede aan welke god dan ook gelijk te stellen aan een strafbaar feit als daar niet rechtstreeks toe wordt opgeroepen.’ Volgens de advocaat zoekt het OM te veel achter de woorden in de tweets.
Moreel verwerpelijk
‘U mag tweets moreel verwerpelijk vinden en misschien had hij het niet moeten doen, maar dat maakt de tweets nog geen voorwaardelijk opzet’, zo bepleit de advocaat. ‘Mijn cliënt had niet het vooropgezette doel om mensen tot actie te bewegen. Hij is een politicus en leider van een islamitisch georiënteerde partij. Juist hij zou meer mogen, net als Wilders dat mag. De tweets hebben ook niet de impact gehad van bijvoorbeeld Wilders. Slechts 44 retweets.’
De advocaat hekelde ook de lange tijd die het heeft geduurd voor Van Doorn voor de rechter moest verschijnen. ‘Er is een aangifte geweest’, zo verwees de advocaat naar het CIDI. ‘En daarna is er drie jaar gewacht tot de vervolging.’
Past in totalitair regime
In zijn laatste woord was Van Doorn kritisch op het Openbaar Ministerie. ‘Ik vind het bijzonder zorgelijk dat er een trend lijkt te ontstaan waarbij gekozen volksvertegenwoordigers die zich kritisch opstellen het werken moeilijk wordt gemaakt. Wij zijn vaak kritisch op het OM en dat lijkt ertoe te leiden dat we harder worden aangepakt. Dat het OM ons aanpakt past in een totalitair regime en niet in een democratische rechtstaat. Ik hoop dat uw rechtbank niet meegaat in deze gevaarlijke glijdende schaal.’
NU 12.09.2021 Arnoud van Doorn, de fractievoorzitter van de Haagse Partij van de Eenheid, moet dinsdag voor de rechtbank in Den Haag verschijnen. Het OM verdenkt het 55-jarige raadslid van het opruien tot geweld, omdat hij een paar jaar geleden antisemitische tweets zou hebben verstuurd. Zijn advocaat Anis Boumanjal zegt verbaasd te zijn over de vervolging van zijn cliënt en beroept zich op het recht op vrijheid van meningsuiting.
Aanleiding voor de zaak van Van Doorn zijn drie tweets die het OM schaart onder oproepen tot geweld. Een daarvan verstuurde het tot de islam bekeerde raadslid in mei 2018: “Vandaag in Palestina weer tientallen jonge mensen door kogels van de zionistische bezettingsmacht vermoord. Het wordt druk in het paradijs. Moge Allah de zionisten vernietigen”, voorzien van twee emoji’s van een gebalde vuist en vuur. De andere twee tweets uit mei 2018 en januari 2019 zijn Engelstalig en gaan eveneens over de vernietiging van zionisten en de vernietiging van de ‘vijanden van de islam’.
Advocaat Boumanjal: “Ik ben oprecht verbaasd dat het OM na zo’n lange tijd nog kiest voor vervolging. Ik gebruik de term politiek proces niet zo snel, maar ik zie werkelijk waar niet het belang voor vervolging van mijn cliënt wegens de tweets van een aantal jaren geleden en die niet tot commotie hebben geleid. Nog daargelaten dat ik vind dat de tweets van Van Doorn niet strafbaar zijn geweest. De vrijheid van meningsuiting gaat nu eenmaal heel ver.”
Vooral de kwalificatie oproepen tot geweld vindt Boumanjal te ver gaan. “Ik zie het als een overtrokken reactie van het OM. Het laatste woord is aan de rechter en die zal er een oordeel over moeten vellen.”
Van Doorn bekeerde zich in 2013 tot de islam en sloot zich toen aan bij de Partij van de Eenheid. Tot eind 2011 maakte hij deel uit van de PVV-fractie. In 2015 werd hij in hoger beroep veroordeeld tot een taakstraf van 240 uur en een voorwaardelijke gevangenisstraf van drie maanden voor onder meer het lekken van geheime stukken, het verkopen van hennep aan minderjarigen en het bezit van een alarmpistool in huis.
DenHaagFM 12.09.2021 Arnoud van Doorn, de fractievoorzitter van de Haagse Partij van de Eenheid, moet dinsdag voor de rechtbank verschijnen, meldt mediapartner Omroep West. Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt het 55-jarige raadslid van het opruien tot geweld, omdat hij een paar jaar geleden antisemitische tweets heeft verstuurd. Zijn advocaat Anis Boumanjal zegt verbaasd te zijn over de vervolging van zijn cliënt en beroept zich op het recht op vrijheid van meningsuiting.
Op de tenlastelegging van Van Doorn staan drie tweets die het OM schaart onder oproepen tot geweld. Een daarvan verstuurde het tot de islam bekeerde raadslid in mei 2018: ‘Vandaag in Palestina weer tientallen jonge mensen door kogels van de zionistische bezettingsmacht vermoord. Het wordt druk in het paradijs. Moge Allah de zionisten vernietigen’, voorzien van twee emoji’s van een gebalde vuist en vuur.
De andere twee tweets uit mei 2018 en januari 2019 zijn Engelstalig en gaan eveneens over de vernietiging van zionisten en de vernietiging van de ‘vijanden van de islam’.
‘Politiek proces’ Advocaat Boumanjal: ‘Ik ben oprecht verbaasd dat het OM na zo’n lange tijd nog kiest voor vervolging. Ik gebruik de term politiek proces niet zo snel, maar ik zie werkelijk waar niet het belang voor vervolging van mijn cliënt wegens de tweets van een aantal jaren geleden en die niet tot commotie hebben geleid. Nog daargelaten dat ik vind dat de tweets van Van Doorn niet strafbaar zijn geweest. De vrijheid van meningsuiting gaat nu eenmaal heel ver.’
Vooral de kwalificatie oproepen tot geweld vindt Boumanjal te ver gaan. ‘Ik zie het als een overtrokken reactie van het OM. Het laatste woord is aan de rechter en die zal er een oordeel over moeten vellen.’
Eerdere veroordeling Van Doorn bekeerde zich in 2013 tot de islam en sloot zich toen aan bij de Partij van de Eenheid. Tot eind 2011 maakte hij deel uit van de PVV-fractie. In 2015 werd hij in hoger beroep veroordeeld tot een taakstraf van 240 uur en een voorwaardelijke gevangenisstraf van drie maanden voor onder meer het lekken van geheime stukken, het verkopen van hennep aan minderjarigen en het bezit van een alarmpistool in huis.
AD 12.09.2021 Arnoud van Doorn, de fractievoorzitter van de Haagse Partij van de Eenheid, moet dinsdag voor de rechtbank in Den Haag verschijnen. Het OM verdenkt het 55-jarige raadslid van het opruien tot geweld, omdat hij een paar jaar geleden antisemitische tweets zou hebben verstuurd. Zijn advocaat Anis Boumanjal zegt verbaasd te zijn over de vervolging van zijn cliënt en beroept zich op het recht op vrijheid van meningsuiting.
Aanleiding voor de zaak van Van Doorn zijn drie tweets die het OM schaart onder oproepen tot geweld. Een daarvan verstuurde het tot de islam bekeerde raadslid in mei 2018: ,,Vandaag in Palestina weer tientallen jonge mensen door kogels van de zionistische bezettingsmacht vermoord. Het wordt druk in het paradijs. Moge Allah de zionisten vernietigen”, voorzien van twee emoji’s van een gebalde vuist en vuur. De andere twee tweets uit mei 2018 en januari 2019 zijn Engelstalig en gaan eveneens over de vernietiging van zionisten en de vernietiging van de ‘vijanden van de islam’.
Advocaat Boumanjal: ,,Ik ben oprecht verbaasd dat het OM na zo’n lange tijd nog kiest voor vervolging. Ik gebruik de term politiek proces niet zo snel, maar ik zie werkelijk waar niet het belang voor vervolging van mijn cliënt wegens de tweets van een aantal jaren geleden en die niet tot commotie hebben geleid. Nog daargelaten dat ik vind dat de tweets van Van Doorn niet strafbaar zijn geweest. De vrijheid van meningsuiting gaat nu eenmaal heel ver.”
Te ver
Vooral de kwalificatie oproepen tot geweld vindt Boumanjal te ver gaan. ,,Ik zie het als een overtrokken reactie van het OM. Het laatste woord is aan de rechter en die zal er een oordeel over moeten vellen.”
Van Doorn bekeerde zich in 2013 tot de islam en sloot zich toen aan bij de Partij van de Eenheid. Tot eind 2011 maakte hij deel uit van de PVV-fractie. In 2015 werd hij in hoger beroep veroordeeld tot een taakstraf van 240 uur en een voorwaardelijke gevangenisstraf van drie maanden voor onder meer het lekken van geheime stukken, het verkopen van hennep aan minderjarigen en het bezit van een alarmpistool in huis.
OmroepWest 12.09.2021 Arnoud van Doorn, de fractievoorzitter van de Haagse Partij van de Eenheid, moet dinsdag voor de rechtbank in Den Haag verschijnen. Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt het 55-jarige raadslid van het opruien tot geweld, omdat hij een paar jaar geleden antisemitische tweets heeft verstuurd. Zijn advocaat Anis Boumanjal zegt verbaasd te zijn over de vervolging van zijn cliënt en beroept zich op het recht op vrijheid van meningsuiting.
Op de tenlastelegging van Van Doorn staan drie tweets die het OM schaart onder oproepen tot geweld. Een daarvan verstuurde het tot de islam bekeerde raadslid in mei 2018: ‘Vandaag in Palestina weer tientallen jonge mensen door kogels van de zionistische bezettingsmacht vermoord. Het wordt druk in het paradijs. Moge Allah de zionisten vernietigen’, voorzien van twee emoji’s van een gebalde vuist en vuur.
De andere twee tweets uit mei 2018 en januari 2019 zijn Engelstalig en gaan eveneens over de vernietiging van zionisten en de vernietiging van de ‘vijanden van de islam’.
‘Politiek proces’
Advocaat Boumanjal: ‘Ik ben oprecht verbaasd dat het OM na zo’n lange tijd nog kiest voor vervolging. Ik gebruik de term politiek proces niet zo snel, maar ik zie werkelijk waar niet het belang voor vervolging van mijn cliënt wegens de tweets van een aantal jaren geleden en die niet tot commotie hebben geleid. Nog daargelaten dat ik vind dat de tweets van Van Doorn niet strafbaar zijn geweest. De vrijheid van meningsuiting gaat nu eenmaal heel ver.’
Vooral de kwalificatie oproepen tot geweld vindt Boumanjal te ver gaan. ‘Ik zie het als een overtrokken reactie van het OM. Het laatste woord is aan de rechter en die zal er een oordeel over moeten vellen.’
Eerdere veroordeling
Van Doorn bekeerde zich in 2013 tot de islam en sloot zich toen aan bij de Partij van de Eenheid. Tot eind 2011 maakte hij deel uit van de PVV-fractie. In 2015 werd hij in hoger beroep veroordeeld tot een taakstraf van 240 uur en een voorwaardelijke gevangenisstraf van drie maanden voor onder meer het lekken van geheime stukken, het verkopen van hennep aan minderjarigen en het bezit van een alarmpistool in huis.
‘Wij zijn er heel erg blij mee. En ik denk ook voor de medewerkers dat dit een topplek is’, zegt de Haagse burgemeester Jan van Zanen. Hij opende maandag 06.09.2021 samen met topvrouw Herna Verhagen het nieuwe hoofdkantoor van PostNL. Het bedrijf is daarmee officieel verhuisd van de Groene Toren in het Beatrixkwartier naar het centrum van Den Haag.
Daarmee komt het bedrijf ‘thuis, zoals het zelf zegt. Want een voorloper, de PTT, was ooit gevestigd in dit Stationspostgebouw, vlak achter station Hollands spoor.
Voor het zover was, moest het monument wel grondig worden verbouwd. In de dikke betonnen vloeren, die ooit de zware machines droeg, werden enorme gaten gezaagd, zodat er vides ontstonden waardoor nu licht van boven naar beneden kan stromen.
Gevel mocht niet aangepast
Dat is echter niet alles. Omdat het pand een Rijksmonument is, mocht er aan de kenmerkende gevel met de glazen stenen niet veel worden aangepast. Daarom werd er als het ware een compleet nieuw gebouw binnen het bestaande gerealiseerd. Dat betekent dus ook dat het nu dubbele gevels heeft en er geen geluid van voorbij komende treinen naar binnen kan komen.
In het gebouw is plek voor ongeveer 2500 werknemers van PostNL. Ondanks dat het gaat om een enorm pand, lijkt dat van binnen niet zo, merkte ook Van Zanen toen hij een rondleiding kreeg van CEO Verhagen. ‘Aan de buitenkant is het groot’, erkende hij. ‘Maar ik kwam boven op de achtste etage en liep uit de lift en het is meteen intiem. Dus ik vind het heel goed gelukt. Hier kunnen mensen heel plezierig werken.’
Pionier in dit gebied
Voor de gemeente Den Haag is de komst van PostNL naar dit gebied erg belangrijk. Het bedrijf wordt een soort pionier in een gebied dat de komende jaren een grote verandering ondergaat. De bedoeling is dat er rond station Hollands Spoor duizenden woningen bijkomen. Daarnaast gaat het gebied plek bieden aan nog meer bedrijven. Tegelijk moet het groener worden, met een soort park op de plek waar nu nog de Waldorpstraat loopt.
Vlakbij liggen de kwetsbare delen van de stad: de Schilderswijk en Laakkwartier. Volgens Verhagen is de vestiging hier geen toeval. Het bedrijf wil graag een rol spelen in de maatschappij, zegt zij. ‘Daar geloven wij heel erg in. Wij zijn de verbinder. En we geloven ook dat we in een gebied als dit verbindend kunnen zijn.’ Daarom gaat het bedrijf onder meer een samenwerking aan met buurthuis de Mussen. ‘Dus die verbinding leggen we ook gewoon heel letterlijk. En ja in dit gebied denken we ook echt dat we een toegevoegde waarde kunnen hebben.’
Kortom, de laatste creatie van rijksbouwmeester Bremer krijgt door een grote renovatie weer haar oude allureterug. Het is een massief, robuust en stoer gebouw dat boven het spoor bij het Rijswijkseplein uit torent. Al lang niet meer de hoogste, maar na meer dan zeventig jaar toch imposant. Voorzitter Koos Havelaar van de stichting Haags Industrieel Erfgoed (SHIE) is in elk geval onder de indruk. ,,Het is een icoon van moderniteit”, zegt hij.
Het rijksmonument is behouden, ondanks ‘aanstormend nieuwbouwgeweld’ in het stationsgebied. Den Haag heeft veel ambities voor dit deel van de stad dat wordt gedomineerd door de Haagse Hogeschool en de flats voor studenten. Het oude Stationspostkantoor herinnert aan de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog.
Havelaar vindt dat de restauratie op een bijzondere manier is aangepakt. ,,Er is uitgegaan van de oorspronkelijke kwaliteit van het gebouw, allerlei toevoegingen zijn verwijderd. Het resultaat is een modern kantoorgebouw met verrassende doorkijkjes.” De grootste metamorfose is binnen te zien: in de oude fabriekshal zijn nu tussenverdiepingen gebouwd rond een atrium. Het is er erg licht.
Den HaagFM 07.09.2021 Judith Klokkenburg is voorgedragen als lijsttrekker van de ChristenUnie/SGP voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2022. In het najaar kunnen de leden stemmen over de voordracht. Wanneer wordt ingestemd met de voordracht zal ze de eerste vrouwelijke lijsttrekker ChristenUnie/SGP Den Haag zijn.
De fractievoorzitter is blij met de voordracht van de besturen van beide partijen: ‘Den Haag heeft mijn hart gestolen en ik heb heel veel zin om mij te mogen blijven inzetten voor deze prachtige stad’, aldus Klokkenburg. ‘Ik ben vereerd dat de besturen het vertrouwen in mij hebben uitgesproken om de lijst aan te voeren, want er is nog genoeg te doen.’
‘Met Judith dragen we iemand voor die de afgelopen zeven jaar zowel voor als achter de schermen hard gewerkt heeft voor onze stad en zijn inwoners’, zegt ChristenUnie-voorzitter Anil Kumar. ‘Ze kent de stad en diens mensen door en door. We kennen haar als ijverig, doortastend en iemand die recht wil doen aan de ander. In een stad als Den Haag, waar de verschillen tussen veen en zand groot zijn, is er behoefte aan dat geluid. Judith is wat ons betreft een dienstbare vertolker van dat geluid.’
Ook bij de SGP is men enthousiast: ‘We zijn blij met Judiths ruime ervaring in het raadswerk. We kennen haar als een integer en actief fractiemedewerker, fractievertegenwoordiger en sinds april van dit jaar ook als raadslid. Met die ervaring en gedrevenheid zien wij met Judith de verkiezingen met vertrouwen tegemoet’, zegt SGP-voorzitter Henk BaKlokkenburg is sinds april van dit jaar het enige raadslid van de fractie in de gemeenteraad. Ze volgde Pieter Grinwis op, hij werd na de verkiezingen Kamerlid voor de ChristenUnie. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 was Klokkenburg de nummer twee op de Haagse lijst. Tot ze de zetel overnam van Grinwis was ze fractievertegenwoordiger voor de ChristenUnie/SGP. Daarvoor was Klokkenburg beleidsmedewerker van de partij.
Opvolger Pieter Grinwis
Klokkenburg is sinds april van dit jaar het enige raadslid van de fractie in de gemeenteraad. Ze volgde Pieter Grinwis op, hij werd na de verkiezingen Kamerlid voor de ChristenUnie. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 was Klokkenburg de nummer twee op de Haagse lijst. Tot ze de zetel overnam van Grinwis was ze fractievertegenwoordiger voor de ChristenUnie/SGP. Daarvoor was Klokkenburg beleidsmedewerker van de partij.
OmroepWest 07.09.2021 Judith Klokkenburg is door de partijbesturen van de ChristenUnie en de SGP in Den Haag voorgedragen als lijsttrekker. Zij moet voor de samengestelde partij ChristenUnie/SGP de kar gaan trekken richting de gemeenteraadsverkiezingen van 2022. In het najaar kunnen de leden stemmen over de voordracht. Wanneer zij instemmen, zal Klokkenburg de eerste vrouwelijke lijsttrekker van de Haagse ChristenUnie/SGP zijn.
Klokkenburg (36) is sinds zeven jaar actief bij de fractie van de ChristenUnie/SGP. Eerst was zij beleidsmedewerker en drie jaar fractievertegenwoordiger. In april 2021 volgde ze Pieter Grinwis op die naar de Tweede Kamer vertrok en is Klokkenburg raadslid en fractievoorzitter.
Klokkenburg is blij met de voordracht. ‘Den Haag heeft mijn hart gestolen en ik heb heel veel zin om mij te mogen blijven inzetten voor deze prachtige stad’, zegt ze. ‘Ik ben vereerd dat de besturen het vertrouwen in mij hebben uitgesproken om de lijst aan te voeren, want er is nog genoeg te doen.’
Doortastend
Volgens partijvoorzitter Anil Kumar van de ChristenUnie heeft Klokkenburg de afgelopen zeven jaar hard gewerkt voor de stad. ‘Ze kent de stad en diens mensen door en door’, reageert hij. ‘We kennen haar als ijverig, doortastend en iemand die recht wil doen aan de ander. In een stad als Den Haag, waar de verschillen tussen veen en zand groot zijn, is er behoefte aan dat geluid. Judith is wat ons betreft een dienstbare vertolker van dat geluid.’
Ook de SGP heeft vertrouwen in haar. ‘We zijn blij met Judiths ruime ervaring in het raadswerk’, zegt SGP-voorzitter Henk Bal. ‘We kennen haar als een integer en actief fractiemedewerker, fractievertegenwoordiger en sinds april van dit jaar ook als raadslid. Met die ervaring en gedrevenheid zien wij met Judith de verkiezingen met vertrouwen tegemoet.’
Het voormalig ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid pal naast Station Laan van NOI gaat tegen de vlakte om plaats te maken voor vier hoge woontorens van tussen de 75 en 125 meter. Dat meldt mediapartner Omroep West. Daarin komen woningen, kantoren, winkels, horeca en mogelijk een hotel. Dat blijkt uit de plannen voor het gebied, die wethouder Anne Mulder (VVD, stadsontwikkeling) aan de gemeenteraad heeft gestuurd.
De buurt heeft grote bezwaren tegen het plan. Volgens het Wijkberaad Bezuidenhout werden tijdens de inspraakavonden plannen gepresenteerd waarvan toen al bekend was dat ze niet zouden worden uitgevoerd. Over de huidige voorstellen hebben de bewoners dus nauwelijks serieus kunnen meepraten. Dat terwijl er wel aanleiding voor is, want ze maken zich zorgen over de plannen.
Terugblik
Over de toekomst van het voormalig departement wordt al lang gesproken in de gemeenteraad. Eind 2016 werd het gekocht door een projectontwikkelaar. Al sinds die tijd voert de gemeente gesprekken met die nieuwe eigenaar. Het idee was aanvankelijk dat het zou blijven staan. Daarbij speelde een rol dat het karakteristieke pand is ontworpen door de bekende Nederlandse architect Herman Herzberger.
SoZa wordt moest in de komende vijf jaar uitgroeien tot dé plek in Nederland voor Sociaal & Zaken. De begane grond en het souterrain van SoZa worden een ’co-working space’, een plek waar sociale en maatschappelijke ondernemers een levendige gemeenschap vormen met vluchtelingen en buurtbewoners.
In ruil daarvoor werd afgesproken dat als het ooit zou worden herontwikkeld, er minder sociale woningen zouden hoeven komen dan volgens de gemeentelijke normen van dertig procent noodzakelijk is. Dat gaat ook gebeuren. De bedoeling is dat er rond de 1200 woningen in het nieuwe complex komen. Daarvan is vijftien procent sociaal en twintig procent is huur in het middensegment. De rest bestaat uit wat de ontwikkelaar omschrijft als ‘betaalbare koopwoningen’.
Oud-wethouder Norder: ‘Het gebouw is echt iconisch
Sloop het voormalige ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in Bezuidenhout niet, maar verbouw het pand. ‘Het is echt een iconisch gebouw’, zo klinkt het pleidooi van oud-wethouder Norder (PvdA) in Spuigasten op Den Haag FM.
Bewoners en politiek hebben grote moeite met de bouw van vier torens op de plek van het voormalig ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vlak naast treinstation Laan van NOI. De bewoners vinden dat zij tijdens de inspraakronde voor de gek zijn gehouden. De politiek twijfelt over de omvang van de nieuwbouw van 75 tot 125 meter hoog.
Weggegooid geld
De Haagse Stadspartij verzette zich tegen de drie miljoen euro subsidie die werd geïnvesteerd in bedrijfshuisvesting in het voormalige miniserie van SZW bij het station Laan van NOI.
Gemeenteraadslid Peter Bos noemde de voorgenomen gemeentelijke bijdrage “weggegooid geld”. Hij wilde toen van wethouder Saskia Bruines weten waarom er zoveel geld wordt gegeven. “Het is prima dat de gemeente wil investeren in betaalbare bedrijfsruimte voor startende ondernemers, maar dit begrijp ik niet. Het geld wordt geïnvesteerd in een pand dat over een paar jaar mogelijk gesloopt wordt.”
De gemeente wil 4.000 vierkante meter van het complex huren om start-ups en scale-ups betaalbare huisvesting te bieden, maar het huurcontract eindigt al in september 2022. De gemeente draait op voor de verbouwingskosten en de exploitatietekorten. In totaal gaat het de gemeente drie miljoen euro kosten.
“Ik snap het werkelijk niet” Peter Bos: “De verbouwing moest nog beginnen en de vergunning moest nog aangevraagd worden. Vervolgens moesten er bedrijfjes in gaan komen en als het dan eindelijk een beetje loopt, moet iedereen weer weg. Ik snap werkelijk niet waarom je drie miljoen gaat investeerd in zo’n kortdurend project. Het geld kan veel beter besteed worden en ik ga het stadsbestuur verzoeken hier van af te zien.” …lees meer
Twijfels
Kortom, de Haagse gemeenteraad had grote twijfels bij het ombouwen van een deel van het voormalig ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid naast het station Laan van Nieuw Oost-Indië tot een plek voor beginnende of groeiende bedrijfjes. Dat kost de stad 3,1 miljoen euro, terwijl die zogenaamde start-ups of scale-ups er mogelijk al in 2022 weer uit moeten.
Bij zowel oppositiepartijen PvdA, Haagse Stadspartij, CDA, SP en ChristenUnie/SGP als coalitiepartijen Hart voor Den Haag/Groep de Mos, VVD en GroenLinks zijn waren daarom zorgen of dit geen ‘weggegooid geld’ is. Dat bleek tijdens een debat in de Haagse politiek. Raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij: ‘Als het straks eindelijk loopt, moet iedereen er weer uit.’
Wethouder Saskia Bruines (D66) wil 4000 vierkante meter aan ruimte van de eigenaar huren in het pand. De gemeente gaat dan vervolgens die ruimte weer in delen doorverhuren aan de bedrijven. Volgens haar is er op dit moment grote behoefte aan plek in bedrijfsverzamelgebouwen. Zeker in dit deel van de stad, vlakbij het hoofdkantoor van The Hague Security Delta. Veel bedrijfjes op het gebied van internetveiligheid zouden zitten te springen om ruimte. En ze willen ook graag een beetje in de buurt zitten van elkaar, onder meer omdat ze dan kunnen samenwerken.
Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag sprak daarom van een ‘onrendabele businesscase die de Hagenaars 3,1 miljoen euro kost’. Kavish Partiman van het CDA vroeg zich af of de ondernemers daarom niet beter ergens anders in de stad kunnen worden ondergebracht.
Onderzoek naar behoud Volgens de gemeente heeft de ontwikkelaar bij het maken van de plannen nog wel samen met Hertzberger onderzoek gedaan naar behoud van het pand of delen daarvan. Maar dat zou ‘onhaalbaar’ zijn. Daarom wordt het straks toch gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw.
Tijdens de vluchtelingencrisis van 2015 werden statushouders in het pand opgevangen. In ruil daarvoor werd afgesproken dat als het ooit zou worden herontwikkeld, er minder sociale woningen zouden hoeven komen dan volgens de gemeentelijke normen van dertig procent noodzakelijk is. Dat gaat ook gebeuren. De bedoeling is dat er rond de 1200 woningen in het nieuwe complex komen. Daarvan is vijftien procent sociaal en twintig procent is huur in het middensegment. De rest bestaat uit wat de ontwikkelaar omschrijft als ‘betaalbare koopwoningen’.
Minder zon In de nota’s over het project staat dat er nog wel enkele problemen zijn. Zo zorgen de huidige plannen ervoor dat te veel woningen in de omgeving straks minder zon krijgen dan volgens de normen mag. Ook kan windhinder ontstaan. Daarvoor moet de ontwikkelaar nog een oplossing vinden.
Omdat het complex dicht bij een ov-knooppunt ligt, wordt verwacht dat de bewoners straks veel gebruik gaan maken van trein, bus of tram én fiets. Maar de mensen die wel een auto hebben, mogen die straks niet op straat neerzetten en hun bezoekers ook niet. Dat moet allemaal in een garage in of onder het gebouw. De bouw ervan maakt het ook mogelijk om de omgeving opnieuw in te richten. Er komt meer ruimte voor fiets- en wandelpaden en de RandstadRail.
Tekeningen van ander ontwerp Het Wijkberaad Bezuidenhout is niet blij met de ontwikkelingen, schrijft adviseur Jacob Snijders namens de bewoners in een brief aan de gemeenteraad. Volgens hem hebben de omwonenden tijdens inspraakavonden meegepraat over een ‘niet bestaand project’. Dit omdat er steeds tekeningen werden vertoond van een compleet ander ontwerp. Pas op de laatste avond werd het werkelijke plan gepresenteerd. ‘Van participatie was deze avond geenszins sprake, wel van marketing en voorlichting. Met andere woorden: van daadwerkelijke participatie op dìt plan is géén sprake geweest.’
De aanstaande buren maken verder bezwaar tegen de omvang. Het wordt 130.000 vierkante meter groter dan de gemeentelijk aanvankelijk wilde toestaan en ook nog eens hoger. ‘Het Wijkberaad vindt het ongepast dat een projectontwikkelaar dergelijke ruimte wordt geboden.’
Vleermuizen De bewoners wijzen er ook op dat in het departement nu nog vleermuizen zitten. In de plannen wordt daarover niet gesproken. Verder vrezen ze dat de torens ervoor zorgen dat een deel van de woningen last krijgt van schaduw en dat er windhinder ontstaat.
Het advies van het wijkberaad is om de ontwikkelaar te vragen om opnieuw met de buurt in overleg te gaan, zodat er wel een ‘gedragen plan tot stand komt’.
OmroepWest 23.09.2021 De Haagse wethouder Anne Mulder gaat zelf nog een keer met de bewoners van het gebied rond het voormalig ministerie van Sociale Zaken praten over de plannen om dat gebouw te slopen en er vier torens voor in de plaats neer te zetten. Die belofte deed de wethouder nadat hij erkende dat de inspraak niet goed was verlopen. Verder zegde hij ook toe dat de gemeente gaat praten met de architect van het ministerie, Herman Hertzberger.
Tijdens een eerste debat in de Haagse politiek over de sloop van het pand, twee weken geleden, bleek dat de omwonenden zeer kritisch zijn over de inspraak. Ze hadden meerdere avonden mogen praten over plannen die helemaal niet worden uitgevoerd. Pas op de laatste avond kregen ze het eigenlijke voorstel onder ogen. ‘Als deus ex machina kwam dat tevoorschijn’, aldus een van hen toen.
Wethouder Mulder (VVD, stadsontwikkeling) verklaarde woensdag dat de ontwikkelaar verantwoordelijk is voor het organiseren van inspraak, of ‘bewonersparticipatie’. Hij erkende echter ook dat dit niet is goed gegaan. ‘Gaande de wedstrijd zijn de doelpalen verplaatst.’ Mulder beloofde dan ook dat hij de ontwikkelaar daarop zal aanspreken. Ook gaat hij nu met de bewoners over de plannen praten. ‘Als de ontwikkelaar het niet doet, doe ik het zelf.’
Bouwplan aanpassen
Bovendien zegde hij toe dat er een verslag van die bijeenkomst komt, zodat de gemeenteraad weet wat daar is besproken. De raad, zei de wethouder, kan dan vervolgens de uitgangspunten voor het bouwplan nog aanpassen. Van dat aanbod gaat waarschijnlijk een aantal partijen gretig gebruik maken, werd ook al snel duidelijk. Want zo zijn er in de politiek grote twijfels over de hoogte van de torens. Twee ervan gaan 125 meter de lucht in. Dat vinden veel partijen wel erg fors, zeker omdat het leidt tot schaduw in de omgeving en windhinder.
Tijdens de vergadering van woensdagavond over de bouw op de plek van het voormalig ministerie bleken er niet alleen zorgen over de manier waarop bewoners bij de plannen zijn betrokken. Een aantal partijen wees er ook op dat het departement eigenlijk nog in veel te goede staat is om te slopen. Bovendien is het nog niet zo oud. Tim de Boer van de Haagse Stadspartij: ‘We moeten deze architectuurparel behouden. Het is te zot voor woorden om een gebouw van dertig jaar oud te slopen.’
Architect wil ministerie behouden
Bovendien staat er in gemeentelijke nota’s dat de oorspronkelijk architect bij de voorbereiding van het maken van de plannen was betrokken en dat toen al was gebleken dat renoveren niet haalbaar is. Hertzberger zelf ontkende dat twee weken geleden tegen Omroep West. ‘Zeg maar hoeveel woningen je er wilt hebben. Ik zorg ervoor. Laat de gemeente gewoon contact met mij opnemen’, zei hij toen. Meerdere insprekers en raadsleden wezen daarop. Zij willen dat de gemeente daarom contact met de architect opneemt. Dat zegde de wethouder ook toe.
Neemt niet weg, verklaarde Mulder, dat het gebouw nu nog geen monument is. Daarnaast zijn er ook andere goede redenen om het te slopen. ‘Het is in zichzelf gekeerd’, vindt de wethouder. En het zorgt er voor dat het naastgelegen station niet goed zichtbaar is. Daarom is hij wel voorstander van sloop en nieuwbouw.
AD 22.09.2021 Je zou gek zijn als je het voormalig ministerie van Sociale Zaken niet verbouwt tot woningen. Dat vindt Herman Hertzberger, architect van het iconische gebouw. Het is nog altijd de vraag of het wordt verbouwd of gesloopt. Dat bespreekt de gemeenteraad vanavond. ,,Als ze het afbreken, ga ik ervoor liggen.
Niet alleen maar aparte kamers, maar een centrale hal waar je elkaar tegenkomt. Dat is wat architect Herman Hertzberger voor ogen had. Of je het nu mooi vindt of niet, het is een opvallend gebouw met de zestien achthoekige kantoortorens. En de ambtenaren van het ministerie waren er maar wat blij mee. Die hebben nog altijd heimwee naar het pand in het Bezuidenhout.
Woensdagavond buigt de gemeenteraad zich weer over het voormalig ministerie van Sociale Zaken, in de volksmond SoZa. De discussie duurt al jaren. Als in 2016 het ministerie verhuist, wordt het gekocht door een projectontwikkelaar. Momenteel wonen statushouders, studenten en startende ondernemers in het enorme gebouw.
Maar er zijn grootse plannen met het pand uit 1990. Het moet tegen de vlakte om plaats te maken voor gebouwen tot 75 meter hoogte en twee woontorens tot 125 meter hoogte. Dat is goed voor 2000 woningen en 1500 werkplekken. Dat is met het nijpende Haagse woningtekort gewenst. Maar of het wordt gesloopt of verbouwd, is nog altijd onduidelijk.
Voetbal
Wat doe je met gebouwen in je stad na 30 jaar? Hertzberger hoopt dat de Haagse gemeenteraad besluit om Soza te laten staan. ,,Zonde om te slopen! Dat is ook qua duurzaamheid helemaal de verkeerde weg.” De 89-jarige architect ziet een verbouwing wel voor zich. Mét de gemeenschappelijke ruimtes waar hij zo van houdt, onder meer winkels beneden. ,,En een grote ruimte in het midden waar je voetbal kan kijken.”
Of Hertzberg het jammer vindt dat het ministerie eruit is, vindt hij niet belangrijk. Hij ziet het gebouw niet als zijn kunstwerk dat moet blijven zoals het is. ,,Gebouwen moet je in de loop der tijd voor andere dingen kunnen gebruiken. Ze zijn niet specifiek voor één doel. Qua bouwen is er vandaag de dag maar één ding aan de orde en dat zijn woningen. Je zou gek zijn als je dat er niet mee doet.”
Het Wijkberaad Bezuidenhout is kritisch op de plannen, vooral op de hoogte en omvang van het gebouw. ,,Er is daar geen hoogbouw in de wijk, hooguit 40 meter. Daar ga je dan ineens torens in plempen. Dat klopt niet”, zegt voorzitter Jacob Snijders. Daarnaast heeft hij nog geen plan voor bijvoorbeeld winkels, scholen of speeltuinen gezien, terwijl die hoognodig zijn als er zoveel nieuwe mensen in de wijk komen wonen.
Snijders wijst op de bezonningsnorm van de gemeente. Den Haag heeft de richtlijn dat iedere woning twee uur zon op een dag moet hebben. Onderzoek wijst inderdaad uit dat bij de grotere torens een aantal woningen in de schaduw komt te staan. ,,En de mensen in Voorburg zitten daar ook mee, aan de andere kant van het station. Maar daar geldt die richtlijn niet.”
Plannen
Hertzberger wil een plan maken, maar hij vindt het ook geen probleem als anderen dat doen. Veel van zijn gebouwen zijn inmiddels alweer veranderd. ,,Ik ben nu bezig met het Theater aan het Spui. Dat is gewoon onze tijd. Je hoeft geen monumenten neer te zetten voor de eeuwigheid. Je moet zorgen dat gebouwen tegen verandering kunnen.”
Moeten de plannen officieel nog langs Hertzberger? Juridisch gezien wel, maar hij vindt het belangrijker dat het gebouw in grote lijnen behouden blijft. De architect zou het sympathiek vinden als hij bij de verandering betrokken wordt. ,,Maar ik ga daar geen punt van maken. Maar als ze het afbreken, ga ik ervoor liggen. Dat laat ik niet over mijn kant gaan.”
Den HaagFM 20.09.2021 Bewonersplatform werkgroep SoZaWe wil dat het voormalige ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in Bezuidenhout een gemeentelijk monument wordt. Daarmee wil ze het gebouw voor sloop behoeden. Liever ziet men dat het huidige pand herontwikkeld wordt.
‘Het behoud van het gebouw, dat al opgenomen is in de gemeentelijke lijst van de honderd belangrijkste gebouwen van na 1965, wordt ernstig bedreigd door de voorgenomen planontwikkeling in het kader van de Structuurvisie CID’, schrijft met aan het stadsbestuur.
Het voormalig ministeriegebouw aan de Anna van Hannoverstraat staat op de nominatie om gesloopt te worden. Het is de bedoeling dat het ministerie plaats maakt voor vier torens met daarin onder meer 1200 woningen.
‘Het gebouw, ontworpen door de architect Herman Herztberger, is een van de iconen van het Structuralisme, een specifiek Nederlandse architectuurstroming die een prominente plaats op de Haagse architectuur staalkaart verdient’, vindt de werkgroep. Ze wijst daarbij in haar brief op de plannen van de architect om het pand om te kunnen bouwen tot woningen.
Oud-wethouder Marnix Norder (PvdA) sprak zich dit weekend uit als tegenstander van de sloopplannen. ‘Het is echt een iconisch gebouw’, zei hij in het radioprogramma Spuigasten.
AD 20.09.2021 Behouden, slopen, verbouwen. Het is nog altijd de vraag wat er gaat gebeuren met het voormalig ministerie van Sociale Zaken in het Bezuidenhout. Sloop het niet, maar verbouw het, vindt oud-wethouder Norder. ,,Het is echt een iconisch gebouw.”
Dat zei oud-wethouder Marnix Norder (PvdA) afgelopen zaterdag in Spuigasten op Den Haag FM. ‘Natuurlijk moet je het aanpassen aan deze tijd, dus een aantal ingrepen plegen om makkelijk bij het station te komen. Maar ik zou het altijd laten staan.’
Norder bepleit in het radioprogramma dat renoveren duurzamer is dan slopen. ‘Ik zou het niet slopen in de tijd van hergebruik van materialen en circulair bouwen. Je kunt altijd veel beter een gebouw laten staan en opknappen, dan dat je al dat beton en cement sloopt, waar veel CO2 voor verloren is gegaan en in de lucht gekomen. Dat gebeurt nogmaals bij het nieuwe gebouw dat je neerzet, dus duurzaam is het zeker niet.’ Norder vertrok na tien jaar in het Haagse college in 2014 als wethouder van stadsontwikkeling.
Woontorens
Projectontwikkelaars hebben grootse plannen voor de plek van het voormalig ministerie van Sociale Zaken (SoZa) aan de Anna van Hannoverstraat. Het huidige gebouw moet tegen de vlakte om plaats te maken voor gebouwen tot 75 meter hoogte en twee woontorens tot 125 meter hoogte.
Het verbouwde pand is goed voor 2000 woningen en 1500 werkplekken. Zo moeten rond station Laan van NOI straks 4500 mensen wonen en werken. Momenteel wordt het enorme gebouw bewoond door statushouders, studenten en startende ondernemers.
Bewoners en gemeenteraadsleden zijn al langer kritisch op de plannen. Vooral de omvang van het gebouw leidde tot zorgen. Komende week buigt de gemeenteraad zich over de plannen.
Den HaagFM 18.09.2021 Sloop het voormalige ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in Bezuidenhout niet, maar verbouw het pand. ‘Het is echt een iconisch gebouw’, zo klinkt het pleidooi van oud-wethouder Marnix Norder (PvdA) in Spuigasten op Den Haag FM.
Bewoners en politiek hebben grote moeite met de bouw van vier torens op de plek van het voormalig ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vlak naast treinstation Laan van NOI. De bewoners vinden dat zij tijdens de inspraakronde voor de gek zijn gehouden. De politiek twijfelt over de omvang van de nieuwbouw van 75 tot 125 meter hoog.
Maar niet alleen bewoners en gemeenteraadsleden tonen zich kritisch. Ook een landelijke monumentenorganisatie, het Cuypersgenootschap, wil dat het gebouw behouden blijft. ‘Met de sloop dreigt een waardevol bouwwerk van de internationaal bekende architect Herman Hertzberger en een schoolvoorbeeld van het structuralisme – een belangrijke stroming in de moderne architectuur – te verdwijnen’, vrezen zij.
‘Ik zou het altijd laten staan’
De oud-wethouder sluit zich aan bij die kritiek. ‘Dat gebouw is inderdaad echt iconisch. Ik heb het gebouw in de jaren tachtig nog gebouwd zien worden – zo oud ben ik alweer’, grapt hij. ‘Natuurlijk moet je het aanpassen aan deze tijd, dus een aantal ingrepen om makkelijk bij het station te komen. Maar ik zou het altijd laten staan.’
Volgens Norder is renoveren ook duurzamer dan slopen. ‘Ik zou het niet slopen in de tijd van hergebruik van materialen en circulair bouwen. Je kunt altijd veel beter een gebouw laten staan en opknappen, dan dat je al dat beton en cement sloopt – al die Co2 die daarvoor verloren is gegaan en in de lucht is gekomen, nog een keer moet doen bij het nieuwe gebouw dat je neerzet – dus duurzaam is het zeker niet.’
Verbouwen tot kluswoningen
Norder is in 2014 vertrokken als wethouder van stadsontwikkeling. Na zijn wethouderschap richt hij Steenvlinder op, een onderneming die werkt aan betaalbaar wonen door particulieren te ondersteunen bij zelfbouw en transformatie van gebouwen.
Dat ziet Norder met het voormalige ministerie ook wel zitten: ‘Ik zit in deze business en ik zou heel graag dat gebouw verbouwen tot kluswoningen.’ Zijn wens heeft hij niet bij het stadsbestuur uitgesproken: ‘Het is verkocht door de Rijksgebouwendienst, er zit een eigenaar op. Dus ik laat het lekker bij degenen die er verantwoordelijk voor zijn, want anders ga ik via een zijdeurtje bemoeien met de politieke afwegingen. Laat ze dat lekker zelf doen. Er zit een prima college, die kunnen dat heel goed zelf.’
OmroepWest 16.09.2021 De parkeerplaats van het voormalige ministerie van Sociale Zaken is met streetart omgetoverd tot het meest kleurrijke plein van Den Haag. Het kunstwerk draagt de naam ‘Amal’ en is volgens de initiatiefnemers het grootste van de stad. ‘Amal’ betekent hoop in het Arabisch. Kunstenaar en bewoner van het voormalige ministerie, de 33-jarige Kinan Faraj, is al maanden bezig met het project.
‘Ik woon hier nu drie jaar. Dit is een plek waar statushouders en studenten wonen. Het is een mooie mix van mensen,’vertelt Kinan. ‘Binnen SoZa, zoals het ministerie vaak wordt genoemd, zijn er altijd veel projecten, het is een creatieve plek. Tijdens de coronalockdown was ook hier alles stilgevallen. Iedereen werd somber, dus kwamen we met het idee om dit buitenproject op te starten. Veel bewoners hebben meegeholpen, het is heerlijk om te doen. Je ziet hier in vier talen het woord hoop geschreven.’
Dit is het grootste streetartproject van Den Haag
Het streetart kunstwerk maakt onderdeel uit van de reizende expositie ‘Amal, Dit is Mijn Stad’. Binnen deze expositie kan niet alleen de parkeerplaats langs de Laan van Nieuw-Oost-Indië worden bewonderd, ook binnen is er genoeg te zien. Zo hebben de bewoners Geert van der Sluis en Nick Meines een aantal medebewoners geportretteerd. ‘Op deze plek wonen zoveel bijzondere mensen, iedereen heeft een andere nationaliteit’, vertelt Geert die er twee jaar woont. ‘Door de bewoners te portretteren zijn we erachter gekomen dat eigenlijk iedereen hetzelfde wil, ongeacht afkomst of verleden. Iedereen streeft naar een fijn leven en werkt aan een mooie toekomst.’
Kinan is drie jaar geleden gevlucht voor de oorlog in Syrië. ‘Door de oorlog kon ik mijn studie economie niet afmaken, ik moest gaan vechten in het leger. Een verschrikkelijke tijd, je bent steeds bang dat er iets met jezelf of je familie gebeurt. Toch heb ik in die tijd altijd hoop gehouden dat het beter gaat worden, want zonder hoop kan je niet leven.’
Het streetart kunstwerk en de expositie is de komende maand te bewonderen in SoZa en reist daarna door naar Amare en het Atrium van het Haagse Stadhuis.
Den HaagFM 15.09.2021 De Stichting het Cuypersgenootschap, een landelijke monumentenorganisatie, wil dat het voormalige ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid behouden blijft. ‘Met de sloop dreigt een waardevol bouwwerk van de internationaal bekende architect Herman Hertzberger en een schoolvoorbeeld van het structuralisme – een belangrijke stroming in de moderne architectuur – te verdwijnen’, schrijft ze aan raadsleden.
Het voormalig ministeriegebouw aan de Anna van Hannoverstraat staat op de nominatie om gesloopt te worden. Nu is het de bedoeling dat het ministerie plaats maakt voor vier torens met daarin onder meer 1200 woningen.
‘Wij verzoeken u om geen ondoordachte besluiten te nemen en de mogelijkheden van hergebruik van het gebouw – al dan niet in combinatie met een stuk nieuwbouw – nog eens goed in beeld te brengen’, aldus het Cuypersgenootschap.
Ombouwen tot woningen
‘Niet alleen dreigt een bijzonder voorbeeld van jonge bouwkunst uit Den Haag te verdwijnen, ook is het merkwaardig dat een gigantisch en goed gebouwd complex na nog geen dertig jaar tegen de vlakte gaat. Dit past niet bij het huidige (gemeentelijke) streven naar duurzaamheid. De sloop-nieuwbouw is bovendien onnodig omdat er goede mogelijkheden zijn om het gebouw om te bouwen tot woningen.’
Eerder liet ook de architect van het ministerie, Herman Hertzberger, weten helemaal niets te snappen van de plannen om het voormalige Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid te slopen. Ook zou er een compleet uitgewerkt plan van de architect zijn voor het omvormen van het ministerie tot woningen.
‘Sloop is onomkeerbaar’
Het Cuypersgenootschap hoopt dat sloop nog voorkomen kan worden. ‘Sloop is onomkeerbaar. In het verleden – en dan met name in de decennia na de oorlog – heeft Den Haag vele belangrijke historische gebouwen en gebieden gesloopt. Vaak worden deze ingrepen nu sterk betreurd. Helaas dreigt de gemeente hier wederom een vergelijkbare fout te maken. Een vanwege zijn architectuur internationaal erkend complex dreigt te verdwijnen.’
Den HaagFM 10.09.2021 ‘Waanzin’. De bekende Nederlands architect Herman Hertzberger snapt helemaal niets van de plannen om het voormalige Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de Anna van Hannoverstraat in Den Haag te slopen. ‘Het is niet oud en niet slooprijp.’
Het ministerie, in de jaren tachtig door hem ontworpen, moet tegen de vlakte om plaats te maken voor vier torens van 75 tot 125 meter hoog. In de Haagse politiek en de buurt is veel kritiek op die plannen, zo bleek deze week.
Ook de architect zelf is fel tegenstander van de sloop, vertelt hij tijdens een telefonisch gesprek. En niet alleen om dat hierdoor belangrijk werk van hem verloren gaat. ‘Het gebouw is gewoon nog te goed om te slopen,’ zegt hij. ‘Het slopen en dan weer op dezelfde plek iets nieuws bouwen kost een geweldige hoeveelheid geld. Dat is een verspilling van jewelste. Het gaat die ontwikkelaars allemaal om rendement. Maar we moeten toch echt in het teken van duurzaamheid anders gaan denken. Als je weet wat voor een uitstoot aan CO2 de sloop van zo’n gebouw veroorzaakt…’
Geometrische patronen Herman Hertzberger (1932) is architect en was jarenlang als hoogleraar verbonden aan de TU in Delft. Hij is een van de grondleggers van de structuralisme in de Nederlandse architectuur en stedenbouw. Een stroming waarbij geometrische patronen dienden als inspiratiebron, iets dat duidelijk is terug te zien in het voormalig ministerie. Hertzberger werd wereldberoemd dankzij zijn ontwerp van het kantoor voor Centraal Beheer in Apeldoorn. Andere bekende ontwerpen van zijn hand zijn het Theater aan het Spui in Den Haag, het Chassé Theater in Breda en het Stedelijk Gymnasium Leiden.
Nadat Hertzberg ook Vredenburg in Utrecht had ontworpen, kreeg hij de opdracht voor een nieuw ministerie bij station Laan van NOI. Het duurde elf jaar om het gebouw te realiseren. Het departement werd in 1990 opgeleverd. Het bood destijds een werkplek van ruim 2400 ambtenaren. Hertzberger omschreef het gebouw zelf ooit als een stad. Het complex bestaat uit zestien achthoekige torentjes. Een hoge vide, een soort weg met daaraan belangrijke voorzieningen, vormt de ruggengraat van het gebouw.
Verkocht aan projectontwikkelaar Nadat de ambtenaren waren terugverhuisd naar de Haagse binnenstad, werd het gebouw in 2016 door het Rijk verkocht aan een projectontwikkelaar. Een van de voorwaarden was dat er de eerste vijf jaar ‘sobere woonruimte aan 350 mensen met een tijdelijke verblijfsvergunning’, statushouders, moest worden aangeboden.
Aan de periode is dus nu een einde gekomen en na jaren van plannen maken, is het de bedoeling dat het ministerie wordt gesloopt om plaats te maken voor vier torens met daarin onder meer 1200 woningen. In de nota’s van de gemeente over de herontwikkeling staat dat die ontwikkelaar samen met de gemeente en Hertzberger onderzoek heeft gedaan naar behoud van het pand. Daaruit zou naar voren zijn gekomen dat dit ‘onhaalbaar’ was.
Hergebruik goed mogelijk Opmerkelijk, want op de website van de architect staat een compleet uitgewerkt plan voor het omvormen van het ministerie tot woningen. Dat dit wel degelijk kan, bevestigt Hertzberger ook in een toelichting. Volgens hem is zijn ontwerp daarvoor zelfs uitermate geschikt. Wel zou het moeten worden aangepast. Eventueel zou er op of bijgebouwd moeten worden, schetst hij. ‘Zeg maar hoeveel woningen je er wilt hebben. Ik zorg ervoor. Laat de gemeente gewoon contact met mij opnemen.’
Bovendien is het volgens hem helemaal nog niet zo makkelijk om de plannen die er nu liggen te realiseren. Het gaat om een ingewikkeld gebied. Zo staat het gebouw vlak langs een drukke spoorlijn. ‘En aan de overkant staan woningen. Die mensen gaan dat ook niet pikken. Reken maar dat die in verzet komen.’
‘Interessant gebouw’ Zelf noemt Hertzberg het ministerie een ‘interessant’ gebouw. ‘Ik heb er met veel liefde aan gewerkt. En het heeft ook goed gewerkt, totdat een minister het idee kreeg dat alle departementen in het centrum van Den Haag moesten worden gevestigd.’
Hertzberger is zich dan ook niet van plan zich zo maar bij de sloop van zijn ontwerp neer te leggen. ‘Wat ik dan ga doen? Misschien ga ik er wel voor liggen.’
OmroepWest 10.09.2021 ‘Waanzin’. De bekende Nederlands architect Herman Hertzberger snapt helemaal niets van de plannen om het voormalige Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de Anna van Hannoverstraat in Den Haag te slopen. ‘Het is niet oud en niet slooprijp.’
Ook de architect zelf is fel tegenstander van de sloop, vertelt hij tijdens een telefonisch gesprek. En niet alleen om dat hierdoor belangrijk werk van hem verloren gaat. ‘Het gebouw is gewoon nog te goed om te slopen,’ zegt hij. ‘Het slopen en dan weer op dezelfde plek iets nieuws bouwen kost een geweldige hoeveelheid geld. Dat is een verspilling van jewelste. Het gaat die ontwikkelaars allemaal om rendement. Maar we moeten toch echt in het teken van duurzaamheid anders gaan denken. Als je weet wat voor een uitstoot aan CO2 de sloop van zo’n gebouw veroorzaakt…’
Geometrische patronen
Herman Hertzberger (1932) is architect en was jarenlang als hoogleraar verbonden aan de TU in Delft. Hij is een van de grondleggers van de structuralisme in de Nederlandse architectuur en stedenbouw. Een stroming waarbij geometrische patronen dienden als inspiratiebron, iets dat duidelijk is terug te zien in het voormalig ministerie. Hertzberger werd wereldberoemd dankzij zijn ontwerp van het kantoor voor Centraal Beheer in Apeldoorn. Andere bekende ontwerpen van zijn hand zijn het Theater aan het Spui in Den Haag, het Chassé Theater in Breda en het Stedelijk Gymnasium Leiden.
Nadat Hertzberg ook Vredenburg in Utrecht had ontworpen, kreeg hij de opdracht voor een nieuw ministerie bij station Laan van NOI. Het duurde elf jaar om het gebouw te realiseren. Het departement werd in 1990 opgeleverd. Het bood destijds een werkplek van ruim 2400 ambtenaren. Hertzberger omschreef het gebouw zelf ooit als een stad. Het complex bestaat uit zestien achthoekige torentjes. Een hoge vide, een soort weg met daaraan belangrijke voorzieningen, vormt de ruggengraat van het gebouw.
Nadat de ambtenaren waren terugverhuisd naar de Haagse binnenstad, werd het gebouw in 2016 door het Rijk verkocht aan een projectontwikkelaar. Een van de voorwaarden was dat er de eerste vijf jaar ‘sobere woonruimte aan 350 mensen met een tijdelijke verblijfsvergunning’, statushouders, moest worden aangeboden.
Aan de periode is dus nu een einde gekomen en na jaren van plannen maken, is het de bedoeling dat het ministerie wordt gesloopt om plaats te maken voor vier torens met daarin onder meer 1200 woningen. In de nota’s van de gemeente over de herontwikkeling staat dat die ontwikkelaar samen met de gemeente en Hertzberger onderzoek heeft gedaan naar behoud van het pand. Daaruit zou naar voren zijn gekomen dat dit ‘onhaalbaar’ was.
Hergebruik goed mogelijk
Opmerkelijk, want op de website van de architect staat een compleet uitgewerkt plan voor het omvormen van het ministerie tot woningen. Dat dit wel degelijk kan, bevestigt Hertzberger ook in een toelichting. Volgens hem is zijn ontwerp daarvoor zelfs uitermate geschikt. Wel zou het moeten worden aangepast. Eventueel zou er op of bijgebouwd moeten worden, schetst hij. ‘Zeg maar hoeveel woningen je er wilt hebben. Ik zorg ervoor. Laat de gemeente gewoon contact met mij opnemen.’
Bovendien is het volgens hem helemaal nog niet zo makkelijk om de plannen die er nu liggen te realiseren. Het gaat om een ingewikkeld gebied. Zo staat het gebouw vlak langs een drukke spoorlijn. ‘En aan de overkant staan woningen. Die mensen gaan dat ook niet pikken. Reken maar dat die in verzet komen.’
‘Interessant gebouw’
Zelf noemt Hertzberg het ministerie een ‘interessant’ gebouw. ‘Ik heb er met veel liefde aan gewerkt. En het heeft ook goed gewerkt, totdat een minister het idee kreeg dat alle departementen in het centrum van Den Haag moesten worden gevestigd.’
Hertzberger is zich dan ook niet van plan zich zo maar bij de sloop van zijn ontwerp neer te leggen. ‘Wat ik dan ga doen? Misschien ga ik er wel voor liggen.’
DenHaagFM 10.09.2021 Bewoners en politiek bleken al grote moeite te hebben met de voorgenomen bouw van vier torens op de plek van het voormalig ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Jacob Snijders, oud-voorzitter van Wijkberaad Bezuidenhout, schaart zich achter deze groep en vertelt bij Haags Bakkie waarom hij vindt dat de zorgen terecht zijn.
Eerder noemde hij het al een ‘125 meter hoge puist’. Snijders is op zijn zachtst gezegd niet te spreken over de bouwplannen naast station Laan van NOI. De bewoners voelen zich voor de gek gehouden tijdens de inspraakronde en dat begrijpt hij wel. ‘Je praat over een plan dat een bepaalde grootte heeft en na overleg zeggen de projectontwikkelaars: we hebben naar jullie geluisterd, het plan is nu voor de helft zo groot. Als je er daarna achter komt dat die helft altijd al het maximaal mogelijke is geweest, dan heb je gesproken over iets wat geen realiteit is.’
Ingekapseld
Volgens Snijders zouden de projectontwikkelaars namelijk hebben willen bouwen op grond die niet van hen bleek te zijn, waarna de plannen dus moesten worden aangepast. Dit zou echter niet zijn gebeurd met de wensen van de bewoners in het achterhoofd. ‘Ik denk niet dat ze bewust valse informatie hebben verstrekt, maar er is vanaf het begin af aan al iets niet goed gegaan’, aldus Snijders.
Volgens hem zouden de torens tevens enorm afsteken bij de rest van de omgeving. ‘Voorburg, aan de andere kant van het spoor, is laagbouw. Ook aan de andere kant bij het voormalige ministerie van Sociale Zaken – SoZa – is geen echte hoogbouw. Als je daar ineens torens neer gaat zetten van 125 meter hoog, komt er binnen de kortste keren meer en dan worden we helemaal ingekapseld. Nee, niet blij mee.’
‘Ik weet dat het lastig is’, zegt Snijders. ‘Maar we moeten wel de komende vijftig jaar tegen deze nieuwe appartementen aankijken; het bepaalt de stad. Doe het dan goed, in godesnaam.’
Dossierkennis
Na elf jaar voorzitterschap bij Wijkberaad Bezuidenhout, heeft Snijders er per afgelopen juni een punt achter gezet. ‘Nu is het basta’, zegt hij. ‘Maar het is mooi werk. Je kan mensen helpen en dingen oplossen. Soms is het lastig, maar je zorgt er in ieder geval voor dat bewoners aandacht krijgen.’
Een opvolger is nog niet gevonden en Snijders roept mensen dan ook op zich aan te melden. Ondertussen blijft hij actief bij het Wijkberaad, nu als adviseur. ‘Juist voor die grote politieke dossiers. Ik heb nou eenmaal de ingangen en de dossierkennis.’
Den HaagFM 08.09.2021 Bewoners en politiek hebben grote moeite met de bouw van vier torens op de plek van het voormalig ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vlak naast Station Laan van NOI. De bewoners vinden dat zij tijdens de inspraakronde voor de gek zijn gehouden. De politiek twijfelt over de omvang van de nieuwbouw. Dat bleek vandaag tijdens een vergadering van de Haagse raad over de plannen schrijft mediapartner Omroep West.
Bewoners van het Bezuidenhout toonden zich daarbij opnieuw zeer kritisch. Volgens meerdere insprekers hebben ze lang gepraat over voorstellen die niet konden worden uitgevoerd. Pas op de allerlaatste inspraakavond kregen ze digitaal het huidige plan te zien. ‘Als deus ex machina kwam dat tevoorschijn. Stel je eens voor: je praat mee over plan één en opeens is er plan twee’, aldus Anita Regout van een werkgroep van bewoners van Bezuidenhout-midden. Zij pleitte daarom voor het opnieuw doen van het participatie-traject.
De bewoners hebben ook inhoudelijke bezwaren. Het voormalig departement wordt gesloopt om plaats te maken voor vier hoge torens van tussen de 75 en 125 meter. Daarin komen woningen, kantoren, winkels, horeca en mogelijk een hotel. De buurt vindt de plannen veel te massaal. ‘Het aantal bewoners van de wijk verdubbelt daardoor,’ aldus Regout. Bewoonster Jeanette Doll sloot zich daarbij aan. Volgens haar is het voormalig ministerie een ‘iconisch gebouw’. Dat moet worden gerenoveerd in plaats van gesloopt. ‘Het staat er goed. Veel mensen in de buurt zijn ervan gaan houden.’
‘Bewoners voelen zich genaaid’
Jacob Snijders van het Wijkberaad Bezuidenhout vreest dat er ‘een puist van 125 meter hoog’ tussen de laagbouw van Bezuidenhout en Voorburg komt te staan. ‘Een hele muur tussen twee wijken. Daar is niet iedereen blij mee.’
Ook in de politiek zijn er veel zorgen. Veel partijen hekelden de manier waarop de bewoners zijn betrokken bij de plannen. ‘Wat is er in hemelsnaam gebeurd dat de bewoners nu zeggen dat ze zich genaaid voelen’, aldus Mikal Tseggai van de PvdA. Anno Fekkes (D66): ‘Ik verbaas me erover hoe veel mensen klagen over participatie. Daar moet echt iets aan gebeuren, anders gaat het verkeerd in deze stad.’
Maar ook op de bouw van de torens zelf is veel kritiek. Zo wordt er in de voorstellen daarvoor niets gezegd over voorzieningen als scholen. Raadslid William de Blok van Hart voor Den Haag vreest dat er daarom bijvoorbeeld straks tweeduizend mensen wonen en dat vervolgens blijkt dat er een extra school nodig is. ‘Dan is daarvoor geen ruimte meer.’ Hij is in principe niet tegen de sloop van het oude ministerie, maar het huidige plan is volgens hem ‘te kolossaal’. Daarom wil hij een alternatief dat niet hoger is dan zeventig meter.
Gebrek aan groen
De Partij voor de Dieren wees erop dat er straks ook een groot gebrek aan groen gaat ontstaan. Naar een plek daarvoor wordt nog gezocht, maar dat is te vaag, vindt fractieleider Robert Barker. Dat ‘vooruitschuiven’ van de problemen ziet hij op meer fronten: de gevolgen voor wind, water en vleermuizen moeten allemaal nog onderzocht. Jan Pronk (VVD) liet doorschemeren dat hij voor iets lagere bouw is. ‘Het gaat vooral om maatvoering’, sprak hij. De liberaal: ‘Wij staan voor verdichting bij stations. Maar je kan het maar een keer doen. Dus het moet zorgvuldig gebeuren.’
‘We moeten stoppen met het gekronkel om projectontwikkelaars te paaien’
Maar daarbij bleef het niet tijdens de commissievergadering. Cees Pluimgraaff van het CDA had al naar de huurprijzen in het gebouw gekeken. Hij was geschrokken. ‘Te klein tegen te hoge prijzen. Wie hokken we daar op? Het is de schaamte voorbij om de inwoners zo te willen huisvesten.’ Daarbij sloot Judith Klokkenburg van de ChristenUnie/SGP zich aan. Ook zij heeft grote vragen over de betaalbaarheid van de woningen voor gewone gezinnen.
Te weinig sociale woningen
Lesley Arp van de SP hekelde het feit dat er niet voldoende sociale woningen in het complex komen. Vijftien procent in plaats van de afgesproken norm van dertig procent. ‘Onacceptabel. We moeten stoppen met het gekronkel om projectontwikkelaars te paaien.’
Verantwoordelijk wethouder Anne Mulder (VVD, stadsontwikkeling) moet tijdens een nieuwe vergadering over de nieuwbouw nog reageren op de kritiek uit de buurt en raad. Hij kon wegens tijdgebrek vandaag niet antwoorden.
OmroepWest 08.09.2021 Bewoners en politiek hebben grote moeite met de bouw van vier torens op de plek van het voormalig ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vlak naast Station Laan van NOI. De bewoners vinden dat zij tijdens de inspraakronde voor de gek zijn gehouden. De politiek twijfelt over de omvang van de nieuwbouw. Dat bleek vandaag tijdens een vergadering van de Haagse raad over de plannen.
Bewoners van het Bezuidenhout toonden zich daarbij opnieuw zeer kritisch. Volgens meerdere insprekers hebben ze lang gepraat over voorstellen die niet konden worden uitgevoerd. Pas op de allerlaatste inspraakavond kregen ze digitaal het huidige plan te zien. ‘Als deus ex machina kwam dat tevoorschijn. Stel je eens voor: je praat mee over plan één en opeens is er plan twee’, aldus Anita Regout van een werkgroep van bewoners van Bezuidenhout-midden. Zij pleitte daarom voor het opnieuw doen van het participatie-traject.
De bewoners hebben ook inhoudelijke bezwaren. Het voormalig departement wordt gesloopt om plaats te maken voor vier hoge torens van tussen de 75 en 125 meter. Daarin komen woningen, kantoren, winkels, horeca en mogelijk een hotel. De buurt vindt de plannen veel te massaal. ‘Het aantal bewoners van de wijk verdubbelt daardoor,’ aldus Regout. Bewoonster Jeanette Doll sloot zich daarbij aan. Volgens haar is het voormalig ministerie een ‘iconisch gebouw’. Dat moet worden gerenoveerd in plaats van gesloopt. ‘Het staat er goed. Veel mensen in de buurt zijn ervan gaan houden.’
‘Bewoners voelen zich genaaid’
Jacob Snijders van het Wijkberaad Bezuidenhout vreest dat er ‘een puist van 125 meter hoog’ tussen de laagbouw van Bezuidenhout en Voorburg komt te staan. ‘Een hele muur tussen twee wijken. Daar is niet iedereen blij mee.’
Ook in de politiek zijn er veel zorgen. Veel partijen hekelden de manier waarop de bewoners zijn betrokken bij de plannen. ‘Wat is er in hemelsnaam gebeurd dat de bewoners nu zeggen dat ze zich genaaid voelen’, aldus Mikal Tseggai van de PvdA. Anno Fekkes (D66): ‘Ik verbaas me erover hoe veel mensen klagen over participatie. Daar moet echt iets aan gebeuren, anders gaat het verkeerd in deze stad.’
Wat is er gebeurd dat de bewoners zich genaaid voelen, aldus Mikal Tseggai (PvdA)
Maar ook op de bouw van de torens zelf is veel kritiek. Zo wordt er in de voorstellen daarvoor niets gezegd over voorzieningen als scholen. Raadslid William de Blok van Hart voor Den Haag vreest dat er daarom bijvoorbeeld straks tweeduizend mensen wonen en dat vervolgens blijkt dat er een extra school nodig is. ‘Dan is daarvoor geen ruimte meer.’ Hij is in principe niet tegen de sloop van het oude ministerie, maar het huidige plan is volgens hem ‘te kolossaal’. Daarom wil hij een alternatief dat niet hoger is dan zeventig meter.
Gebrek aan groen
De Partij voor de Dieren wees erop dat er straks ook een groot gebrek aan groen gaat ontstaan. Naar een plek daarvoor wordt nog gezocht, maar dat is te vaag, vindt fractieleider Robert Barker. Dat ‘vooruitschuiven’ van de problemen ziet hij op meer fronten: de gevolgen voor wind, water en vleermuizen moeten allemaal nog onderzocht. Jan Pronk (VVD) liet doorschemeren dat hij voor iets lagere bouw is. ‘Het gaat vooral om maatvoering’, sprak hij. De liberaal: ‘Wij staan voor verdichting bij stations. Maar je kan het maar een keer doen. Dus het moet zorgvuldig gebeuren.’
We moeten stoppen met het gekronkel om projectontwikkelaars te paaien, aldus Lesley Arp (SP).
Maar daarbij bleef het niet tijdens de commissievergadering. Cees Pluimgraaff van het CDA had al naar de huurprijzen in het gebouw gekeken. Hij was geschrokken. ‘Te klein tegen te hoge prijzen. Wie hokken we daar op? Het is de schaamte voorbij om de inwoners zo te willen huisvesten.’ Daarbij sloot Judith Klokkenburg van de ChristenUnie/SGP zich aan. Ook zij heeft grote vragen over de betaalbaarheid van de woningen voor gewone gezinnen.
Te weinig sociale woningen
Lesley Arp van de SP hekelde het feit dat er niet voldoende sociale woningen in het complex komen. Vijftien procent in plaats van de afgesproken norm van dertig procent. ‘Onacceptabel. We moeten stoppen met het gekronkel om projectontwikkelaars te paaien.’
Verantwoordelijk wethouder Anne Mulder (VVD, stadsontwikkeling) moet tijdens een nieuwe vergadering over de nieuwbouw nog reageren op de kritiek uit de buurt en raad. Hij kon wegens tijdgebrek vandaag niet antwoorden.
Den HaagFM 04.09.2021 Het voormalig ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid pal naast Station Laan van NOI gaat tegen de vlakte om plaats te maken voor vier hoge torens van tussen de 75 en 125 meter. Dat meldt mediapartner Omroep West. Daarin komen woningen, kantoren, winkels, horeca en mogelijk een hotel. Dat blijkt uit de plannen voor het gebied, die wethouder Anne Mulder (VVD, stadsontwikkeling) aan de gemeenteraad heeft gestuurd.
De buurt heeft grote bezwaren tegen het plan. Volgens het Wijkberaad Bezuidenhout werden tijdens de inspraakavonden plannen gepresenteerd waarvan toen al bekend was dat ze niet zouden worden uitgevoerd. Over de huidige voorstellen hebben de bewoners dus nauwelijks serieus kunnen meepraten. Dat terwijl er wel aanleiding voor is, want ze maken zich zorgen over de plannen.
Over de toekomst van het voormalig departement wordt al lang gesproken in de gemeenteraad. Eind 2016 werd het gekocht door een projectontwikkelaar. Al sinds die tijd voert de gemeente gesprekken met die nieuwe eigenaar. Het idee was aanvankelijk dat het zou blijven staan. Daarbij speelde een rol dat het karakteristieke pand is ontworpen door de bekende Nederlandse architect Herman Herzberger.
Onderzoek naar behoud Volgens de gemeente heeft de ontwikkelaar bij het maken van de plannen nog wel samen met Hertzberger onderzoek gedaan naar behoud van het pand of delen daarvan. Maar dat zou ‘onhaalbaar’ zijn. Daarom wordt het straks toch gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw.
Tijdens de vluchtelingencrisis van 2015 werden statushouders in het pand opgevangen. In ruil daarvoor werd afgesproken dat als het ooit zou worden herontwikkeld, er minder sociale woningen zouden hoeven komen dan volgens de gemeentelijke normen van dertig procent noodzakelijk is. Dat gaat ook gebeuren. De bedoeling is dat er rond de 1200 woningen in het nieuwe complex komen. Daarvan is vijftien procent sociaal en twintig procent is huur in het middensegment. De rest bestaat uit wat de ontwikkelaar omschrijft als ‘betaalbare koopwoningen’.
Minder zon In de nota’s over het project staat dat er nog wel enkele problemen zijn. Zo zorgen de huidige plannen ervoor dat te veel woningen in de omgeving straks minder zon krijgen dan volgens de normen mag. Ook kan windhinder ontstaan. Daarvoor moet de ontwikkelaar nog een oplossing vinden.
Omdat het complex dicht bij een ov-knooppunt ligt, wordt verwacht dat de bewoners straks veel gebruik gaan maken van trein, bus of tram én fiets. Maar de mensen die wel een auto hebben, mogen die straks niet op straat neerzetten en hun bezoekers ook niet. Dat moet allemaal in een garage in of onder het gebouw. De bouw ervan maakt het ook mogelijk om de omgeving opnieuw in te richten. Er komt meer ruimte voor fiets- en wandelpaden en de RandstadRail.
Tekeningen van ander ontwerp Het Wijkberaad Bezuidenhout is niet blij met de ontwikkelingen, schrijft adviseur Jacob Snijders namens de bewoners in een brief aan de gemeenteraad. Volgens hem hebben de omwonenden tijdens inspraakavonden meegepraat over een ‘niet bestaand project’. Dit omdat er steeds tekeningen werden vertoond van een compleet ander ontwerp. Pas op de laatste avond werd het werkelijke plan gepresenteerd. ‘Van participatie was deze avond geenszins sprake, wel van marketing en voorlichting. Met andere woorden: van daadwerkelijke participatie op dìt plan is géén sprake geweest.’
De aanstaande buren maken verder bezwaar tegen de omvang. Het wordt 130.000 vierkante meter groter dan de gemeentelijk aanvankelijk wilde toestaan en ook nog eens hoger. ‘Het Wijkberaad vindt het ongepast dat een projectontwikkelaar dergelijke ruimte wordt geboden.’
Vleermuizen De bewoners wijzen er ook op dat in het departement nu nog vleermuizen zitten. In de plannen wordt daarover niet gesproken. Verder vrezen ze dat de torens ervoor zorgen dat een deel van de woningen last krijgt van schaduw en dat er windhinder ontstaat.
Het advies van het wijkberaad is om de ontwikkelaar te vragen om opnieuw met de buurt in overleg te gaan, zodat er wel een ‘gedragen plan tot stand komt’.
OmroepWest 04.09.2021 Het voormalig ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid pal naast Station Laan van NOI in Den Haag gaat tegen de vlakte om plaats te maken voor vier hoge torens van tussen de 75 en 125 meter. Daarin komen woningen, kantoren, winkels, horeca en mogelijk een hotel. Dat blijkt uit de plannen voor het gebied, die wethouder Anne Mulder (VVD, stadsontwikkeling) aan de gemeenteraad heeft gestuurd.
De buurt heeft grote bezwaren tegen het plan. Volgens het Wijkberaad Bezuidenhout werden tijdens de inspraakavonden plannen gepresenteerd waarvan toen al bekend was dat ze niet zouden worden uitgevoerd. Over de huidige voorstellen hebben de bewoners dus nauwelijks serieus kunnen meepraten. Dat terwijl er wel aanleiding voor is, want ze maken zich zorgen over de plannen.
Over de toekomst van het voormalig departement wordt al lang gesproken in de gemeenteraad. Eind 2016 werd het gekocht door een projectontwikkelaar. Al sinds die tijd voert de gemeente gesprekken met die nieuwe eigenaar. Het idee was aanvankelijk dat het zou blijven staan. Daarbij speelde een rol dat het karakteristieke pand is ontworpen door de bekende Nederlandse architect Herman Herzberger.
Onderzoek naar behoud
Volgens de gemeente heeft de ontwikkelaar bij het maken van de plannen nog wel samen met Hertzberger onderzoek gedaan naar behoud van het pand of delen daarvan. Maar dat zou ‘onhaalbaar’ zijn. Daarom wordt het straks toch gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw.
Tijdens de vluchtelingencrisis van 2015 werden statushouders in het pand opgevangen. In ruil daarvoor werd afgesproken dat als het ooit zou worden herontwikkeld, er minder sociale woningen zouden hoeven komen dan volgens de gemeentelijke normen van dertig procent noodzakelijk is. Dat gaat ook gebeuren. De bedoeling is dat er rond de 1200 woningen in het nieuwe complex komen. Daarvan is vijftien procent sociaal en twintig procent is huur in het middensegment. De rest bestaat uit wat de ontwikkelaar omschrijft als ‘betaalbare koopwoningen’.
Minder zon
In de nota’s over het project staat dat er nog wel enkele problemen zijn. Zo zorgen de huidige plannen ervoor dat te veel woningen in de omgeving straks minder zon krijgen dan volgens de normen mag. Ook kan windhinder ontstaan. Daarvoor moet de ontwikkelaar nog een oplossing vinden.
Omdat het complex dicht bij een ov-knooppunt ligt, wordt verwacht dat de bewoners straks veel gebruik gaan maken van trein, bus of tram én fiets. Maar de mensen die wel een auto hebben, mogen die straks niet op straat neerzetten en hun bezoekers ook niet. Dat moet allemaal in een garage in of onder het gebouw. De bouw ervan maakt het ook mogelijk om de omgeving opnieuw in te richten. Er komt meer ruimte voor fiets- en wandelpaden en de RandstadRail.
Tekeningen van ander ontwerp
Het Wijkberaad Bezuidenhout is niet blij met de ontwikkelingen, schrijft adviseur Jacob Snijders namens de bewoners in een brief aan de gemeenteraad. Volgens hem hebben de omwonenden tijdens inspraakavonden meegepraat over een ‘niet bestaand project’. Dit omdat er steeds tekeningen werden vertoond van een compleet ander ontwerp. Pas op de laatste avond werd het werkelijke plan gepresenteerd. ‘Van participatie was deze avond geenszins sprake, wel van marketing en voorlichting. Met andere woorden: van daadwerkelijke participatie op dìt plan is géén sprake geweest.’
De aanstaande buren maken verder bezwaar tegen de omvang. Het wordt 130.000 vierkante meter groter dan de gemeentelijk aanvankelijk wilde toestaan en ook nog eens hoger. ‘Het Wijkberaad vindt het ongepast dat een projectontwikkelaar dergelijke ruimte wordt geboden.’
Vleermuizen
De bewoners wijzen er ook op dat in het departement nu nog vleermuizen zitten. In de plannen wordt daarover niet gesproken. Verder vrezen ze dat de torens ervoor zorgen dat een deel van de woningen last krijgt van schaduw en dat er windhinder ontstaat.
Het advies van het wijkberaad is om de ontwikkelaar te vragen om opnieuw met de buurt in overleg te gaan, zodat er wel een ‘gedragen plan tot stand komt’.
Volt, de pro-Europese partij die in maart met drie zetelsin de Tweede Kamer kwam, wil ook meedoen met de gemeenteraadsverkiezingen volgend jaar. Dat heeft partijleider Laurens Dassen eerder al gezegd op het online-congres van de partij.
De in 2017 opgerichte partij is nog redelijk jong en wil ook op lokaal niveau doorbreken in Nederland. Volgens het bestuur is de lokale afdeling in Den Haag flink gegroeid en klaar voor de volgende stap. De lokale afdeling zegt zich te willen inschrijven voor de komende gemeenteraadsverkiezingen in maart, mits er goede kandidaten worden gevonden. ‘Vandaag starten we met het werven. Midden november wordt de kandidatenlijst bekend gemaakt.’
De linkse partij heeft als speerpunt een duurzamer, progressiever en socialer Europa. ‘Volt staat voor een nieuwe generatie in de politiek. Deze generatie wil politiek waar nationalisme en populisme tot het verleden behoren, en waar grensoverschrijdende samenwerking de toekomst heeft. Volt brengt nieuw elan in de politiek met een radicaal positief geluid. De partij wil dat geluid nu ook in de gemeenteraad van Den Haag laten horen.’
Volt is daarom op zoek naar kandidaat-raadsleden, -lijstrekkers en -lijstduwers die mee willen doen aan de gemeenteraadsverkiezingen op 16 maart volgend jaar. Wie mee wil doen in Delft, Leiden of Den Haag, kan zich nog tot half september melden.
Een Europese politieke beweging die meedoet aan de lokale verkiezingen in Den Haag?
Belachelijk, vindt Peter Bos van de Haagse Stadspartij. ,,Volt heeft helemaal niks toe te voegen aan wat er lokaal al is. Straks krijgen we ook de BoerenBurgerBeweging nog in de Haagse raad.’’
Den Haag is in trek. Steeds meer nieuwe landelijke partijen willen zich ook lokaal profileren. Volt gaat voor Haagse zetels, maar ook Denk hoopt te scoren in de hofstad. Bij1 heeft een Haagse afdeling, al loopt het daar nog niet zo lekker. Het bestuur stapte na ruzie met de partij op.
Maar wat betekenen die nieuwelingen voor Den Haag, partijen die landelijk hebben laten zien dat ze goed in markt liggen. Volt was bij de landelijke verkiezingen goed voor ruim 8000 stemmen in Den Haag, wat omgerekend anderhalve zetel zou betekenen in de Haagse gemeenteraad. Denk zou met ruim 18.000 stemmen tussen de drie en de vier zetels in Den Haag hebben bemachtigd.
Volt Den Haag, inmiddels meer dan 750 leden, mikt zelf op twee zetels voor de komende verkiezingen, laat city-lead Mette Blom weten. Ze is voorzitter van de afdeling, een functie die ze met haar mannelijke tegenhanger Mikail Hashimi vervult.
‘Gewone mensen moeten zich gehoord voelen’
In West Wordt Wakker vertelde Dietmar Lander van VOLT Den Haag woensdag dat het belangrijk is dat ook gewone mensen zich door de gemeentepolitiek gehoord voelen. ‘Dat kan bijvoorbeeld door het instellen van burgerfora, of door buurten een budget te geven en dat ze zelf mogen bepalen waar dat geld naartoe gaat.’
Volgens Lander hebben takken van Volt in het buitenland al veel ervaring in de lokale politiek en is het tijd om deze stap te nemen in Nederland. ‘Politiek is overal. Als jij je huis uit loopt en naar de bakker of naar je werk gaat, voel je het allemaal. Ook als het gaat om bijvoorbeeld het coronabeleid, of het klimaatbeleid.’
Veel nieuwe aanmeldingen
Lander heeft goede hoop dat Volt populair wordt in Den Haag. Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen sleepte de partij zo’n 8000 stemmen binnen, ongeveer evenveel als bijvoorbeeld de PVV. ‘We zijn heel optimistisch en hebben sinds die verkiezingen ook heel veel nieuwe aanmeldingen gehad. Er zijn genoeg mensen die willen helpen.’
Den Haag is volgens Lander ook een stad waar de partij een plek kan vinden. ‘Het is een internationale stad met veel gezichten. En wij brengen een positieve boodschap, dat we willen samenbrengen en niet verdelen. Dat is een boodschap die bij veel mensen aanslaat, ook bij de mensen die misschien wat gedesillusioneerd zijn geraakt door de oude partijen.’
De gemeenteraadsverkiezingen zijn op 16 maart 2022.
OmroepWest 18.09.2021 De politieke partij Volt doet in Den Haag niet mee aan de gemeenteraadsverkiezingen in maart volgend jaar. De reden is dat de partij kandidaten tekort kwam bij het opstellen van de kieslijst, zo meldt Volt in een mail aan de Haagse leden.
Een andere reden is dat er ‘helaas geen pariteit was’. Dat wil zeggen: een gelijke, evenwichtige verdeling van de kandidatenlijst. In het reglement van de partij is vastgelegd dat pariteit een vereiste is voor een kandidatenlijst.
De partij wilde de wervingsprocedure niet verlengen. ‘Omdat er dan te weinig tijd zou overblijven om de kandidaten goed op te leiden en een goede, sterke campagne op de rails te zetten’, schrijft de partij.
‘We hebben nu de tijd om de stad goed te leren kennen’
Een paar weken geleden meldde Volt aan de gemeenteraadsverkiezingen in Den Haag deel te willen nemen. ‘Bij een goede kandidatenlijst zal Volt definitief meedoen’, zei Mette Blom van Volt toen tegen Den Haag FM. In Leiden en Delft gaat Volt voor zover bekend wel meedoen met de gemeenteraadsverkiezingen in 2022. Ook dat werd eerder aangekondigd.
Dat Volt in Den Haag niet aan de verkiezingen meedoet, wil niet zeggen dat Volt het later niet alsnog probeert. ‘We gaan deze tijd aangrijpen om de jonge organisatie van Volt in Den Haag samen met jullie te versterken.’ Zo gaan de evenementen en borrels van de lokale afdeling door. ‘Ook hebben we nu de tijd om als Volt de stad Den Haag goed te leren kennen’, schrijft het team van de Haagse Volt-afdeling.
Ruim 8.200 stemmen
De partij is opgericht in 2017 en heeft nu drie zetels in de Tweede Kamer en één zetel in het Europees Parlement. Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen sleepte de partij in Den Haag ruim 8.200 stemmen binnen. De gemeenteraadsverkiezingen zijn op 16 maart 2022.
AD 17.09.2021 Volt doet toch niet mee aan de gemeenteraadsverkiezingen in Den Haag komend jaar, omdat het de kandidatenlijst niet rond krijgt. Dat laat de partij weten in een verklaring.
Eerder nog zei de partij van plan te zijn wel mee te doen aan de verkiezingen van volgend jaar, maar nu lukt het de pro-Europese partij niet om genoeg kandidaten voor de lijst te vinden. Daarnaast zou de lijst van kandidaten die zich wél hebben gemeld, ook niet divers genoeg zijn. ‘Volt wil een gelijke afspiegeling van de samenleving in de politiek, daarbij hoort een gelijke man-vrouw verhouding,’ laat de partij weten. Het is niet duidelijk of relatief veel mannen of juist vrouwen zich hebben gemeld.
Volt was bij de landelijke verkiezingen goed voor ruim 8000 stemmen in Den Haag, wat omgerekend anderhalve zetel zou betekenen in de Haagse gemeenteraad. Volt Den Haag, met inmiddels meer dan 750 leden, mikte zelfs op twee zetels voor de komende verkiezingen, liet afdelingsvoorzitter Mette Blom eerder weten.
De zittende fracties in de Haagse gemeenteraad zaten niet te springen om de deelname van Volt in hun stad. ,,Ik vind het helemaal niks, al die filialen van landelijke partijen’’, zei Peter Bos eerder in een reactie op de deelname van Volt. ,,De Haagse raad wordt al lang genoeg misbruikt om talent te kneden en op te leiden voor de Tweede Kamer. We hebben in Den Haag juist partijen nodig die uitsluitend de belangen dienen van de stad en niets meer.’’
Den HaagFM 02.09.2021 De politieke partij Volt wil meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 in Den Haag. De partij is nu druk met het werven van kandidaten. ‘Bij een goede kandidatenlijst zal Volt definitief meedoen.’
Volt zegt te staan voor een nieuwe generatie in de politiek. ‘In Den Haag missen we het aanspreken van jongeren’, aldus Mette Blom van Volt in het radioprogramma Haags Bakkie. ‘Jongeren voelen zich vaak verwijderd van de politiek. Volt wil naar iedereen luisteren. Kijken wat we op lokaal niveau kunnen toevoegen.’ Volgens Blom moeten burgers veel meer inspraak krijgen. Volgens haar wordt er wel vaak geluisterd, maar weinig naar de wensen geacteerd. ‘Ik mis burgerfora. Laat de wijken zelf bepalen.’
De partij is opgericht in 2017 en heeft nu drie zetels in de Tweede Kamer en één zetel in het Europees Parlement. Volgens voorzitter Mikai Hashimi is dat één van de redenen waardoor Volt zich aankomende gemeenteraadsverkiezingen staande kan houden tussen gevestigde partijen als VVD, PVV en PvdA. ‘Wij zijn ook in België, Italië, Duitsland en Oostenrijk lokaal actief. Wat wij kunnen doen naar hen kijken en hen benaderen. In Wenen zijn ze bijvoorbeeld heel goed bezig met wonen. Wij kunnen hen bellen en tips krijgen.’ Mette Blom sluit zich daarbij aan. ‘Samenwerken is één van de belangrijkste dingen. We willen iedereen erbij betrekken. We gaan het gewoon doen en meemaken.’
De gemeenteraadsverkiezingen zijn op 16 maart 2022.
AD 30.08.2021 Een Europese politieke beweging die meedoet aan de lokale verkiezingen in Den Haag? Belachelijk, vindt Peter Bos van de Haagse Stadspartij. ,,Volt heeft helemaal niks toe te voegen aan wat er lokaal al is. Straks krijgen we ook de BoerenBurgerBeweging nog in de Haagse raad.’’
Den Haag is in trek. Steeds meer nieuwe landelijke partijen willen zich ook lokaal profileren. Volt gaat voor Haagse zetels, maar ook Denk hoopt te scoren in de hofstad. Bij1 heeft een Haagse afdeling, al loopt het daar nog niet zo lekker. Het bestuur stapte na ruzie met de partij op.
Maar wat betekenen die nieuwelingen voor Den Haag, partijen die landelijk hebben laten zien dat ze goed in markt liggen. Volt was bij de landelijke verkiezingen goed voor ruim 8000 stemmen in Den Haag, wat omgerekend anderhalve zetel zou betekenen in de Haagse gemeenteraad. Denk zou met ruim 18.000 stemmen tussen de drie en de vier zetels in Den Haag hebben bemachtigd.
Volt Den Haag, inmiddels meer dan 750 leden, mikt zelf op twee zetels voor de komende verkiezingen, laat city-lead Mette Blom weten. Ze is voorzitter van de afdeling, een functie die ze met haar mannelijke tegenhanger Mikail Hashimi vervult.
We kijken ook naar goede voorbeelden in andere steden, zoals Kopenhagen en Frankfurt, aldus Mikail Hashimi , Volt
Concrete lokale standpunten kunnen nog niet genoemd worden. Een dertigkoppig team schrijvers werkt nu aan het beleidsplan. ,,Daar gaan de leden in november over stemmen en ze kunnen ook zelf met amendementen komen. Dat wordt heel democratisch gedaan.” Thema’s als woningnood, infrastructuur, onderwijs en digitale zaken zullen er zeker in terugkomen. ,,We kijken ook naar goede voorbeelden in andere steden, zoals Kopenhagen en Frankfurt”, vult Hashimi aan
Expatpartij
,,Ik vind het helemaal niks, al die filialen van landelijke partijen’’, zegt Peter Bos. ,,De Haagse raad wordt al lang genoeg misbruikt om talent te kneden en op te leiden voor de Tweede Kamer. We hebben in Den Haag juist partijen nodig die uitsluitend de belangen dienen van de stad en niets meer.’’
De Haagse raad wordt al lang genoeg misbruikt om talent te kneden en op te leiden voor de Tweede KamerPeter Bos, HSP
Van Denk kan hij verkiezingsdeelname wel billijken in een stad waar een heel groot deel van de bevolking een migratieachtergrond heeft. Met Volt heeft de lokale politicus dus meer moeite. Of die politieke partij dan niet past bij een internationale stad als Den Haag? ,,Ja, als expatpartij, misschien. Die hebben we echt nodig. Een partij voor mensen die geen belasting betalen.’’
Bij die andere lokale partij, ook nog eens de grootste partij van Den Haag, kijkt men met minder ergernis naar de nieuwe stoet van landelijke partijen die zich lokaal aandienen. Hart voor Den Haag-voorman Richard de Mos reageert vol al dan niet aangedikt zelfvertrouwen.
Feest der democratie
,,Dat Volt, Denk en Bij1 mee willen doen aan de verkiezingen, daar liggen wij helemaal niet wakker van. Dat is het feest der democratie. Ik wens ze veel succes, maar uiteindelijk winnen wij’’, zegt hij met een knipoog. Dan: ,,Als lokalo’s met actieve wijkteams weten wij als geen ander wat er speelt in de stad. Daarom worden wij volgend jaar weer de grootste in de stad.’’
Volt zegt met een ‘grassrootsteam’ de stad in te gaan om te horen wat er leeft en door burgerfora op te zetten moet de Hagenaar innig betrokken worden. Hashimi: ,,Echt verbinden, in alle wijken.” Blom vervolgt: ,,En als lokaal team krijgen we veel vrijheid. Nationaal heeft richtlijnen en helpt ons, maar we doen het echt zelf en kijken naar lokaal beleid.”
Genegeerd
Ook al zouden ze met denderend geraas de gemeenteraad binnenkomen, dan nog verwacht emeritus hoogleraar bestuurskunde Arno Korsten voorlopig niet veel van de nieuwe partijen. ,,Als zich nieuwelingen aandienen doet zich in een gemeenteraad altijd iets bijzonders voor‘’, zegt hij. ,,Ze worden doorgaans genegeerd door de andere partijen. Ze kennen de mores van de lokale politiek, de reglementen van de raad nog niet. De gevestigde orde heeft geen idee wat ze aan de nieuwelingen heeft. Ook al doen partijen het landelijk goed, dat zegt nog niets over hoe het lokaal gaat.’’
Een plek op het pluche, zit er al helemaal niet in, zegt Korsten stellig. ,,Zulke partijen zijn niet stabiel genoeg. Ze zijn nog niet gesetteld. Die worden uiteindelijk overgeslagen bij de informatie. Ik ben zelf drie keer informateur geweest en vanuit die ervaring zeg ik dat het ook verstandig is, om ze niet onmiddellijk in een college op te nemen.”
Verdere versnippering
Dat Volt een partij zou zijn die weinig te zoeken heeft in lokaal Den Haag, daar gaat de hoogleraar niet in mee: ,,Dit is kinnesinne tussen de partijen, daar bemoei ik me niet mee.” Elke partij die voldoende handtekeningen heeft verzameld mag meedoen aan de verkiezingen, zo simpel is het. Wel vreest Korsten voor nog verdere versnippering.
Want de kans dat Volt komend voorjaar daadwerkelijk een of meer zetels weet te bemachtigen, acht Marcel Boogers, hoogleraar Regionaal Bestuur aan de Universiteit Twente, ook reëel. ,,Daar kun je vergif op innemen.” De kritiek dat de Haagse raadsleden er alleen maar zitten om door te stromen naar de Tweede Kamer, neemt hij met een korrel zout. ,,Die kritiek kan je ook hebben op de VVD en de PvdA. Het gaat uiteindelijk om raadsleden die wel in Den Haag wonen en dus binding hebben met de stad.”
Afsnoepen
Bovendien is het zo gek niet dat gemeenteraadsleden doorgroeien naar het landelijke podium. ,,Lokale politiek wordt gezien als een leerschool van de democratie, een plek waar je het politieke handwerk leert. Het is mooi dat jonge mensen zich daar inzetten voor het gemeentebestuur en dat ze later doorstromen. Maar je moet het ook niet overdrijven, het is niet zo dat je automatisch een plekje in de Tweede Kamer verdient.”
Hoe serieus nieuwkomers in de raad genomen worden, ligt vooral aan wíe de raadzaal uiteindelijk betreden, denkt Boogers: ,,Als er goede mensen komen te zitten, wordt er wel gekeken of er zaken gedaan kunnen worden. Bovendien is het niet onwaarschijnlijk dat Volt kiezers afsnoept van D66 en GroenLinks, waardoor het dus kan dat ze Volt nodig hebben voor een meerderheid in de gemeenteraad.”
OmroepWest 25.08.2021 De jonge politieke partij Volt wil volgend jaar maart in 23 gemeenten in Nederland meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen. De partij is daarom op zoek naar mensen die zich kandidaat willen stellen in Den Haag, Leiden en Delft.
Volt deed dit jaar voor het eerst mee aan de Tweede Kamerverkiezingen en sleepte meteen drie zetels in de wacht. De partij is verbonden aan de Europese beweging Volt Europa, maar wil zich nu ook meer mengen in de lokale politiek.
Volt is daarom op zoek naar kandidaat-raadsleden, -lijstrekkers en -lijstduwers die mee willen doen aan de gemeenteraadsverkiezingen op 16 maart volgend jaar. Wie mee wil doen in Delft, Leiden of Den Haag, kan zich nog tot half september melden.
‘Gewone mensen moeten zich gehoord voelen’
In West Wordt Wakker vertelde Dietmar Lander van VOLT Den Haag woensdag dat het belangrijk is dat ook gewone mensen zich door de gemeentepolitiek gehoord voelen. ‘Dat kan bijvoorbeeld door het instellen van burgerfora, of door buurten een budget te geven en dat ze zelf mogen bepalen waar dat geld naartoe gaat.’
Volgens Lander hebben takken van Volt in het buitenland al veel ervaring in de lokale politiek en is het tijd om deze stap te nemen in Nederland. ‘Politiek is overal. Als jij je huis uit loopt en naar de bakker of naar je werk gaat, voel je het allemaal. Ook als het gaat om bijvoorbeeld het coronabeleid, of het klimaatbeleid.’
Veel nieuwe aanmeldingen
Lander heeft goede hoop dat Volt populair wordt in Den Haag. Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen sleepte de partij zo’n 8000 stemmen binnen, ongeveer evenveel als bijvoorbeeld de PVV. ‘We zijn heel optimistisch en hebben sinds die verkiezingen ook heel veel nieuwe aanmeldingen gehad. Er zijn genoeg mensen die willen helpen.’
Den Haag is volgens Lander ook een stad waar de partij een plek kan vinden. ‘Het is een internationale stad met veel gezichten. En wij brengen een positieve boodschap, dat we willen samenbrengen en niet verdelen. Dat is een boodschap die bij veel mensen aanslaat, ook bij de mensen die misschien wat gedesillusioneerd zijn geraakt door de oude partijen.’
Den HaagFM 24.08.2021 De politieke partij Volt wil meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen 2022 in Den Haag. De partij is nu druk met het werven van kandidaten ‘Bij een goede kandidatenlijst zal Volt definitief meedoen’, schrijft de partij.
Volt zegt te staan voor een nieuwe generatie in de politiek. ‘Deze generatie wil politiek waar nationalisme en populisme tot het verleden behoren, en waar grensoverschrijdende samenwerking de toekomst heeft.’ De partij zegt nu ook in Den Haag een radicaal positief geluid te willen laten horen.
De partij is opgericht in 2017 en heeft nu drie zetels in de Tweede Kamer en één zetel in het Europees Parlement. ‘Door naar elkaar te luisteren en samen te werken, kunnen we met zijn allen een duurzame toekomst bouwen voor Den Haag, voor Nederland en voor Europa’, aldus Mette Blom van Volt.
Zodra Volt een kandidatenlijst heeft voor de gemeenteraadsverkiezingen wordt die half november bekendgemaakt.
De gemeenteraadsverkiezingen zijn op 16 maart 2022.
AD 24.08.2021 Volt wil in maart meedoen met de Haagse gemeenteraadsverkiezingen. Dat maakt de partij vanochtend bekend.
De in 2017 opgerichte partij is nog redelijk jong en wist tijdens de landelijke verkiezingen dit jaar drie zetels te bemachtigen. Ook op lokaal niveau wil Volt doorbreken in Nederland. Volgens het bestuur is de lokale afdeling in Den Haag flink gegroeid en klaar voor de volgende stap.
De lokale afdeling zegt zich te willen inschrijven voor de komende gemeenteraadsverkiezingen in maart, mits er goede kandidaten worden gevonden. ‘Vandaag starten we met werven. Midden november wordt de kandidatenlijst bekend gemaakt.’
De linkse partij heeft als speerpunt een duurzamer, progressiever en socialer Europa. ‘Volt staat voor een nieuwe generatie in de politiek. Deze generatie wil politiek waar nationalisme en populisme tot het verleden behoren, en waar grensoverschrijdende samenwerking de toekomst heeft. Volt brengt nieuw elan in de politiek met een radicaal positief geluid. De partij wil dat geluid nu ook in de gemeenteraad van Den Haag laten horen.’
Als je in de stad loopt of fietst kun je het niet missen: Den Haag is versierd met talloze kunstwerken. Meer dan 550 beelden verrijken ons Haagse leven.
Omdat Den Haag én regeringsstad is én de leden van het Koninklijk Huis er altijd een grote rol hebben gespeeld (en nog spelen), is het logisch dat de stad in vergelijking met andere steden veel ‘historische’ standbeelden kent.
Denk maar aan Johan van Oldenbarnevelt bij de Hofvijver, Willem II op het Buitenhof, Koningin Wilhelmina tegenover Paleis Noordeinde of Willem Drees aan de Hofweg.
Daarnaast zijn er honderden bijzondere, opvallende, uitdagende en traditionele of juist moderne kunstwerken in de stad te vinden. Net zoals veel andere Nederlandse steden kent ook Den Haag sinds kort voor al die kunstwerken-in-openbare-ruimte een eigen website. De Haagse kunst is door Stroom, de organisatie die verantwoordelijk is voor de kunst in de Haagse openbare ruimte, digitaal verzameld onder de naam BuitenKunst Den Haag.
De website is nog niet af, maar nu al schitterend. Uiteindelijk komen al de acht stadsdelen aan bod: Centrum, Escamp, Leidschenveen-Ypenburg, Laak, Loosduinen, Haagse Hout, Scheveningen en Segbroek. Op dit moment zijn al van vier stadsdelen de kunstwerken op de site te zien. De rest volgt snel.
Als je de kunstwerken op bkdh.nl vergelijkt met die van andere steden, dan valt op dat de openbare ruimte vooral gevuld wordt door de ‘eigen’ Haagse kunstenaars. In Den Haag zijn bijvoorbeeld Jaroslava Dankova, Aart van den IJssel, Jan Snoeck, Phil van den Klundert, Rob Pleysier, Bram Roth, Rudi Rooijackers en Theo van der Nahmer ruim vertegenwoordigd.
Zeker 200 van de 550 werken in de Haagse ‘buitenkunst’ zijn bijvoorbeeld afkomstig van oud-leerlingen of docenten van de Haagse Vrije Academie. In de collecties van andere steden kom je dus weer heel andere namen tegen.
Dat verschijnsel heeft te maken met de naoorlogse 1%-regeling en met de BKR-regeling die tot midden jaren tachtig voor kunstenaars was ingesteld. Steden steunden via die regelingen de eigen kunstenaars: het was een win-win situatie voor de stad, de bewoners en voor de kunstenaars. Buitenlandse uitzonderingen, zoals De Aartsengel van de Italiaan Marino Marini (1959) zijn op één Haagse hand te tellen. Eigenlijk pas na het jaar 2000 koos de stad vaker voor kunstenaars uit andere landen.
Meer dan 550 kunstwerken telt de stad. Niet iedereen zal alles even mooi, interessant of verrassend vinden. Dat hoeft ook niet. Mijn eigen top drie?
Om te beginnen het Thorbecke-monument van Thom Puckey aan het Lange Voorhout. Dát vind ik een prachtig voorbeeld van eigentijdse figuratieve kunst. Echt een standbeeld uit de 21e eeuw.
Een werk dat blijft intrigeren is Room 1999 van Hans van Bentem. Het staat wat weggestopt bij de hoofdingang van de Koninklijke Bibliotheek, daar waar ze momenteel het plein bij de toekomstige Tweede Kamer opnieuw inrichten. Met wat fantasie zie je bij dit kunstwerk de studerende heilige Hieronymus voor de lessenaar op zijn stoeltje zitten.
En tenslotte het werk (Zonder Titel) van William Speakman. Je kunt het vinden op de binnenplaats bij de Wilhelmina van Pruisenweg 104. Als je aan komt lopen, lijkt het een vormeloze bonk grijs graniet, maar dichtbij komend, heeft het werk nog het meest weg van een elegante, fragiele damesschoen met stilettohak. Mooi hoe kunst je op het verkeerde been kan zetten.
Net zoals andere steden dat doen, nodigt ook de Haagse bkdh.nl inwoners uit om contact op te nemen als de site een beeld ‘mist’, of als bewoners extra informatie over een kunstwerk hebben. Dat kan via info@bkdh.nl.
NU 24.09.2021 Kunstliefhebber maar geen tijd om elke week naar het museum te gaan? Op de website Buitenkunst Den Haag staan tal van foto’s van kunstwerken in de stad. Sinds donderdag zijn er tachtig nieuwe werken te zien uit stadsdeel Escamp.
De website kwam deze zomer in de lucht en breidt zich steeds meer uit. Naast de tachtig nieuwe kunstwerken, stonden er al 370 werken in. De website werd ontwikkeld door Kunstcentrum Stroom Den Haag in opdracht van de gemeente.
Kunst is in Den Haag gewoon op straat te vinden. Zo staan er in het centrum al tal van beelden en werken. Maar ook daarbuiten is er geen gebrek aan. Juist daarbuiten. Denk bijvoorbeeld aan het beeld Paard en Ruiter in het Zuiderpark. Het is een sculptuur van de Italiaanse beeldhouwer Marino Martini.
Het verhaal achter het beeld? Dat kennen de meeste voorbijgangers vermoedelijk niet. Wie daar geïnteresseerd in is, kan er alles over vinden op de website. Voor toeristen is er een Engelse versie te vinden. Eind 2021 staat naar verwachting alle actuele informatie met foto’s en achtergrondverhalen van de meer dan 550 buitenkunstwerken in Den Haag online.
Den HaagFM 23.09.2021 Maar liefst 80 kunstwerken in Escamp en Wateringse Veld zijn vanaf volgende week donderdag te vinden op de kunstsite Buitenkunst Den Haag. Er staan nu al 370 openbare kunstwerken uit de stad op met informatie over de kunst en de kunstenaar. Uiteindelijk moeten alle 550 Haagse buitenkunstwerken online komen te staan.
Escamp is het stadsdeel met indrukwekkende sculpturen en reliëfs uit de wederopbouwperiode na de Tweede Wereldoorlog. Kijk bijvoorbeeld eens naar het mozaïek van Jeroen Voskuyl boven de ingang van de voormalige school aan de Zuidlarenstraat.
Ruitermetpaard
Ook het Zuiderpark staat boordevol beelden. Eén van de meest markante beelden is Paard en Ruiter, een sculptuur van de wereldberoemde, Italiaanse beeldhouwer Marino Marini. In plaats van een machtige man op een paard, verbeeldt het kunstwerk een gewoon mens die probeert in het zadel van het leven te blijven zitten.
In de wijk Wateringse Veld staat ook een ruiterstandbeeld. Deze eigentijdse versie is van Q.S. Serafijn. De titel John Wayne verwijst onder andere naar de held van de roman voor en over de wijk die deze kunstenaar zelf schreef. Zo creëerde hij voor de bewoners een gezamenlijke geschiedenis.
Verder bevinden zich in Wateringse Veld een aantal kleurrijke keramische beelden over de tuinbouw in dit voormalige kassengebied, zoals De Boomgaard van Dora Dolz.
Den HaagFM 04.06.2021 Van alle kunstwerken in de Grote Markstraat tot Haagse Harry en van het rode autootje verticaal op de muur geplakt tot het beeld van Johan de Witt: Den Haag kent veel openbare kunstwerken. In opdracht van de gemeente heeft Stroom, de organisatie die alle openbare kunstwerken beheert, een website gemaakt waar alle informatie over deze werken te vinden is.
De website is donderdag gelanceerd, maar hij is nog niet compleet. Enkel alle kunstwerken van het centrum staan nu online. Langzaamaan zullen andere stadsdelen volgen. Maar dan kan er alsnog een beeld over het hoofd zijn gezien. ‘Het zou zomaar kunnen dat we ergens iets gemist is. Ik reken dan op de kritische Haagse kijker die ons daarvan op de hoogte stelt’, aldus Van Asten.
Den HaagFM 15.07.2021 De kunstroute van Buitenkunst Den Haag heeft er vanaf vandaag 150 kunstwerken bij in Leidschenveen-Ypenburg, Scheveningen en Laak. Sinds een maand staat de website met informatie over openbare kunst online. Uiteindelijk moeten alle 550 Haagse buitenkunstwerken in het najaar online staan.
In stadsdeel Leidschenveen-Ypenburg staat een jonge collectie kunstwerken, zowel klein en ingetogen als monumentaal. Een opvallend kunstwerk is de Ling Zhi Helicopters van de Frans-Chinese kunstenaar Huang Yong Ping. Het werd onthuld in oktober 2020.
Waar vroeger vliegtuigen landden staan nu drie reusachtige paddenstoelen met een helikopterpropeller. De kunstwerken staan tussen de nieuwbouwhuizen.
In stadsdeel Scheveningen staan het Vissersmonument van Gerard Bakker op de kop van de Keizerstraat. Daar tuurt een vrouw naar de horizon of haar man al terugkeert van zee. Bij de Scheveningse Bosjes staat het Indisch monument van Jaroslawa Dankowa.
150 nieuwe kunstwerken toegevoegd aan app met openbare kunst
Echtelijke ruzie in Laak
Het kunstwerk Echtelijke ruzie van Jo Klingers in stadsdeel Laak laat het alledaagse zien. Het kunstwerk aan de Noordpolderkade moet een uit de hand gelopen ontbijt voorstellen met een flinke koffiepot, een gebroken tafel en een paar betonnen boterhammen.
Op de site is allerlei informatie te vinden over de sculpturen, standbeelden en reliëfs in de stad. Iedereen kan opzoeken wie de kunstenaar is, wanneer het werk is gemaakt en wat het betekent. Ook zie je op de site welke Haagse kunstwerken een kunstenaar nog meer heeft gemaakt.
150 nieuwe kunstwerken toegevoegd aan app met openbare kunst
AD 07.06.2021 Van Haagse Harry tot de oude Drees en van Willem van Oranje tot het paard van de schillenboer: noem het of ze hebben wel ergens een standbeeld in Den Haag. De stad telt meer dan 550 beelden, plaquettes, sculpturen en reliëfs in de openbare ruimte. De nieuwe website bkdh.nl nodigt uit ze te gaan (her)ontdekken.
Ze staan vaak al jaren op hun sokkel. Prominent of verborgen, bescheiden of brutaal, opgepoetst of bedekt onder een laag vogelpoep. Beelden en kunstwerken in de openbare ruimte. Je loopt of rijdt er soms dagelijks aan voorbij en toch weet je amper wat er staat.
Neem de zes meter hoge Frog With Umbrella op de hoek van het Spui en de Kalvermarkt pal voor de Centrale Bibliotheek. Haastige fietsers, piepende trams en impulsieve voetgangers zorgen voor georganiseerde verkeerschaos. Aan de overkant wacht een rij winkelend publiek geduldig op de beurt om de Primark in te mogen. Wie van hen zal oog hebben voor het beeld? Wie van hen weet dat hier een Karel Appel staat?
Website Buitenkunst
Frog With Umbrella vormt het knooppunt van de Beeldengalerij, een lint van kunstwerken in de binnenstad. Hier wacht Vincent de Boer, adviseur kunst en openbare ruimte van kunstinstelling Stroom, voor een rondleiding op de fiets door de binnenstad langs enkele beelden. Aanleiding van de tocht is de lancering van de website Buitenkunst Den Haag.
,,In opdracht van de gemeente zijn we bezig aan een inventarisatie van alle kunst in de openbare ruimt”, zegt hij. ,,Dat alles komt in een groot openbaar digitaal archief. Er staat een plattegrond bij, zodat iedereen zijn eigen route kan samenstellen.”
Ruiterstandbeeld
De eerste kunstwerken in de openbare ruimte verschenen ongeveer 180 jaar geleden. Het ruiterstandbeeld van Willem van Oranje tegenover Paleis Noordeinde uit 1845 geldt als het oudste vrijstaande beeld van Den Haag. De website bkdh.nl leert dat kunstenaar Emile de Nieuwerkercke de prins wilde uitbeelden als een echte heerser: ‘te paard, hoog boven het volk verheven’.
De beeldenfietstocht die Vincent de Boer heeft uitgestippeld voert echter naar het Schillenpaard van de Schilderswijk. Kunstenaars Axel en Helena van der Kraan lieten zich voor hun bronzen beeld aan het Hennemanplantsoen inspireren door de schillenboer die met paard en wagen door de wijk trok. Hier is het bronzen paard verheven boven een speeltuin en een complex van volkstuinen. Het werkpaard symboliseert een tijd die nooit meer terugkeert. Maar spelende kinderen zijn van alle tijden.
Het Otootje
De route gaat voorts langs Het Otootje van Theo van Laar, een gevelobject van een Mini Cooper die op zijn kant tegen een blinde muur is geplakt. Ooit prijkte het aan de De Heemstraat. Toen die muur door sloopwerkzaamheden moest verdwijnen kwamen buurtbewoners in actie. Sinds 2004 is het te zien op de hoek Koningstraat-Westenbergstraat.
Iedereen kent dit beeld van de auto en de opgeschilderde parkeervakken, zoals iedereen ook Haagse Harry kent, boven op de tramtunnel bij de Grote Markt. ,,Elk beeld heeft zijn verhaal’’, zegt Vincent de Boer. ,,Haagse Harry is hier door particulier initiatief gekomen. Nabestaanden van tekenaar Marnix Rueb hebben hiervoor het geld gebruikt van de Haagse Cultuurprijs die de gemeente in 2015 postuum toekende.”
De inventarisatie van kunstwerken in de openbare ruimte is een project van lange adem. Stroom roept iedereen op met informatie te komen over de meer dan 550 beelden, plaquettes, sculpturen en reliëfs. ,,Ook wij kennen nog lang niet alle verhalen achter de werken, dus is elke input welkom’’, zegt De Boer, ,,De site groeit gestaag. We hebben nu een inventarisatie geplaatst van de beelden in het centrum. Andere stadsdelen volgen snel.”
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/1a86074a-14a7-11ec-9618-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/36c6ab0a-1540-11ec-96f0-02d2fb1aa1d7.jpg)
