OM staakt onderzoek naar lekken strafdossier De Mos aan Nieuwsuur
Het Openbaar Ministerie (OM) heeft het onderzoek naar het lekken van het strafdossier in de zaak tegen voormalig wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui gestaakt. Dat bevestigde het OM aan Omroep West.
Richard de Mos kreeg onlangs een brief van het OM met de mededeling dat het onderzoek zonder resultaat is gebleven: het lek is niet gevonden. In januari deden de de voormalig wethouders aangifte van het lekken van het dossier naar Nieuwsuur. Volgens hen was er sprake van smaad en schending van het ambtsgeheim. Nieuwsuur beriep zich met het oog op bronbescherming op het verschoningsrecht.
In de brief aan de advocaten schrijft het OM dat zowel bij de Rijksrecherche, dat belast is met het onderzoek in de corruptiezaak, als bij het OM vele tientallen personen toegang hadden tot het dossier. Toen het dossier klaar was, kregen ook tal van anderen er beschikking over.
Een ‘fail’ en ‘teleurstellend’, zo noemt De Mos op X, voorheen Twitter, het feit dat het onderzoek naar het lekken is gestaakt. Hij schrijft dat het onderzoek hem veel reputatieschade, emotionele en financiële schade heeft bezorgd.
“Ruim 125 personen(!) hebben mij naar hartenlust kunnen beschadigen door te lekken naar de pers. Zowel het fysieke deel als de usb-stick van het strafdossier, waaruit volledig vrijspraak volgde, werd niet discreet opgeborgen.”
Ook op de website van de partij haalt De Mos uit naar het OM: “Wel in hoger beroep gaan tegen volledige vrijspraak en daarmee de stad Den Haag democratisch gezien nog langer gegijzeld houden, maar het onderzoek naar het mogelijk zélf schenden van het ambtsgeheim en smaad jegens mijn persoon wél sluiten. Zo kennen we het Openbaar Ministerie weer.”
Vrijgesproken
De zaak tegen De Mos en Guernaoui draait om de verdenking van corruptie, waarvoor zij eerder dit jaar in de rechtbank in Rotterdam terechtstonden. Ze werden vrijgesproken. Het OM is in hoger beroep gegaan.
Minister Yeşilgöz: ‘Zaak-De Mos duurt erg lang, maar ik ga OM niet vragen hoger beroep te laten vallen’
Justitieminister Dilan Yeşilgöz is niet van plan om haar speciale bevoegdheid in te zetten om daarmee het Openbaar Ministerie te laten afzien van het hoger beroep in de strafzaak tegen Richard de Mos en co.
,,Met die bevoegdheid moet uiterst terughoudend worden omgegaan’’, meldt Yeşilgöz, in antwoorden op Kamervragen van Geert Wilders (PVV) en Wybren van Haga (BVNL).
Zij – ze kennen De Mos allebei goed – vroegen of VVD-minister Yeşilgöz het OM kon aansporen om het hoger beroep in de zaak tegen De Mos en Rachid Guernaoui te laten vallen. Op 21 april werden de twee oud-Hart voor Den Haag-wethouders vrijgesproken van corruptie en omkoping. Het OM weet nog niet of het in hoger beroep gaat tegen die vrijspraak: justitie heeft meer tijd nodig om een besluit te nemen.
Gespannen voet
En Yeşilgöz laat het OM met rust, zegt ze nu. ,,In het algemeen geldt dat ministeriële bemoeienis in individuele strafzaken op gespannen voet staat met het strafrechtelijk systeem van onze rechtsstaat, waarin vervolgingsbesluiten zijn toegekend aan het OM.” Hiervoor is júist gekozen om politieke inmengen van deze beslissingen te voorkomen, legt de minister uit.
Wel beaamt zij dat de zaak erg lang duurt en dat die lange duur een grote impact heeft op Den Haag. ,,Van die impact is ook het OM zich bewust.”
Nu De Mos en Guernaoui zijn vrijgesproken, willen ze niets liever dan met Hart voor Den Haag terug de coalitie in. Deze week voerde oud-minister Bruno Bruins als bemiddelaar daar gesprekken over met alle partijen. Binnen de coalitie is verdeeldheid over het wel of niet terugkeren van HvDH. PvdA en GroenLinks willen sowieso niet, D66, VVD en CDA zetten de deur op een kier.
OM zet hoger beroep tegen Richard de Mos gedeeltelijk door
Het Openbaar Ministerie zet het hoger beroep tegen de Haagse oud-wethouder Richard de Mos en zes medeverdachten door, maar dan wel in afgeslankte vorm.
Kortom, het hoger beroep tegen De Mos richt zich nu op de verdenkingen van omkoping en schending van de geheimhoudingsplicht. Het OM legt zich neer bij de vrijspraak voor meineed en deelname aan een criminele organisatie.
In het proces stonden De Mos en een andere voormalige wethouder, Rachid Guernaoui, terecht omdat ze zich zouden hebben laten omkopen door bevriende ondernemers. De rechtbank liet in april niets heel van de verdenkingen en sprak de twee vrij, net als de ondernemers die ook werden verdacht.
Twee weken later liet het OM al weten in beroep te gaan, maar dat was alleen omdat de deadline daarvoor verliep. Het besluit was vooral een formele bekendmaking, bedoeld om tijd te winnen.
‘Zo snel mogelijk’
Na onderzoek is nu besloten om het beroep dus wel door te zetten, maar het toe te spitsen op wat het OM de twee belangrijkste aanklachten noemt. Daardoor kan het gerechtshof sneller tot een oordeel komen. “Het OM realiseert zich dat het voor alle betrokkenen van belang is om zo snel mogelijk duidelijkheid te krijgen”, staat in een toelichting.
Het OM blijft erbij dat er wel degelijk bewijs voor omkoping is. Volgens het OM hanteerde de rechtbank bij de vrijspraak een te beperkte en onjuiste interpretatie van de omkopingsbepalingen in het Wetboek van Strafrecht.
Nu in het hoger beroep de verdenkingen van meineed en deelname aan een criminele organisatie vervallen, betekent dat dat een van de oorspronkelijke acht verdachten definitief vrijuit gaat. Het gaat om voormalig gemeenteraadslid Nino Davituliani.
Teleurstelling
De Mos noemt het doorzetten van het hoger beroep in een reactie ‘Zeer teleurstellend’ en “bijzonder schadelijk voor de lokale democratie”. Hij had naar eigen zeggen graag gezien dat er een punt werd gezet “achter deze slepende zaak”.
De rechtbank veegde in april alle verdenkingen tegen De Mos en de medeverdachten van tafel. De uitspraak betekende een grote nederlaag voor het OM, dat bijna twee jaar onvoorwaardelijke celstraf had geëist tegen De Mos en ook andere verdachten achter tralies wilde hebben. Het OM heeft volgens de rechtbank met een ‘eenzijdige, rigide rechttoe rechtaan’ blik gekeken naar het politiek handelen van De Mos en zijn partij.
Na de vrijspraak van De Mos tekende het OM op 4 mei 2023 voorlopig hoger beroep aan. Dat was bedoeld om tijd te winnen om te bepalen of het OM daadwerkelijk in beroep zou gaan. Nu is besloten beperkt in beroep te gaan. Volgens het OM kan het hof sneller tot een oordeel komen omdat het beroep zich richt op twee aanklachten.
DE MOS OVER DOORZETTEN HOGER BEROEP: “HET OPENBAAR MINISTERIE IS POLITIEK GEKLEURD”
“Dit is zeer teleurstellend en bijzonder schadelijk voor de lokale democratie” Hart voor Den Haag fractievoorzitter Richard de Mos reageert, ook namens fractiegenoot Rachid Guernaoui, hevig teleurgesteld op het besluit van het Openbaar Ministerie om het hoger beroep door te zetten.
Nog geen punt na 3,5 jaar
De Mos en medeverdachte Rachid Guernaoui zijn ‘hevig teleurgesteld’, zeggen ze in een verklaring. ‘We hadden graag gezien dat er na meer dan 3,5 jaar een punt werd gezet achter deze slepende zaak. Het is heel jammer dat de klip en klare vrijspraak van de rechters niet wordt gevolgd.’
‘De zaak is over de verkiezingen van maart 2022 heen getild, waardoor Hart voor Den Haag als winnaar van de verkiezingen door andere partijen buiten de coalitie is gehouden’, vervolgt De Mos, die vindt dat de zaak politiek gekleurd is. ‘Het laat het zwaard van Damocles boven de stad hangen. In oktober 2022 vroeg het OM de rechtbank om grenzen te trekken, die hebben de rechters op 21 april met een klip en klaar vonnis gegeven: vrijspraak op alle punten.’
‘Stelselmatig gecriminaliseerd’
De Mos noemt het bijzonder opvallend dat het OM de zwaarste verdenking, deelname aan een criminele organisatie, heeft laten vallen. ‘Daar was zo’n beetje de hele zaak op gebaseerd. Daarop zijn wij stelselmatig gecriminaliseerd’, zegt De Mos.
Het laten vallen van die aanklacht, betekent dat voormalig raadslid Nino Davituliani geen verdachte meer is. ‘Gelukkig kan zij weer verder met haar leven’, reageert De Mos.
De Mos benadrukt dat zijn partij blijft inzetten op een terugkeer in het college. ‘Daarover lopen nu gesprekken met Bruno Bruins. Wij horen daarin als grootste partij, zo simpel is dat.’
Geen coalitiebreuk?
Of die wens van De Mos uit gaat komen, is maar zeer de vraag. Zo lieten meerdere coalitiepartijen, zoals GroenLinks, PvdA en D66 al weten de coalitie niet open te willen breken. ‘Een andere samenstelling van het college is wat ons betreft niet aan de orde’, heeft de PvdA aan Bruins laten weten.
Ook GroenLinks schonk al klare wijn aan Bruins. ‘De samenwerking met onze coalitiepartners, ondanks de inhoudelijke verschillen, ervaren wij als prettig. Den Haag is niet gebaat bij de vierde onderhandeling in vijf jaar tijd, wel bij het herstellen van vertrouwen.’ D66 gaf aan graag verder te willen met de huidige coalitie.
De VVD heeft giften in de vorm van dure etentjes de afgelopen jaren meermaals niet opgegeven in het geschenkenregister van de Tweede Kamer, terwijl dit wel verplicht is. Het ging om bedragen van minimaal 12.772 euro per jaar, meldt onderzoeksplatformFollow the Money (FTM) zaterdag. Code Oranje lijsttrekker Richard de Mos wil dat het OM zijn zaak seponeert.
Telegraaf 23.02.2021
Richard de Mos heeft daarom een verzoek tot verhoren van het Openbaar Ministerie (OM) afgeslagen. De oud-wethouder en fractievoorzitter van Groep de Mos zegt dat er in het onderzoek met twee maten wordt gemeten: ‘Ik ben wel even klaar met deze hypocriete klopjacht op mij en mijn partij.’
“De VVD haalt bakken geld binnen via donaties. Ook grote bedrijven doen een flinke duit in het zakje. De partij geeft deze giften niet op, terwijl dat wel van de wet moet. En ik werd van mijn bed gelicht vanwege een middag op een boot en een uitsmijter. Politieke karaktermoord die de VVD erg goed uitkwam.”
In strijd met de wet
Volgens Kars Veling, oud-Kamerlid voor de ChristenUnie en voorzitter van de commissie die de Wfpp in 2018 evalueerde, is dat in strijd met de wet: “De verplichting om giften aan politieke partijen openbaar te maken geldt ook voor giften in natura”, aldus Veling op FTM. Het Koetshuis ter beschikking stellen en gratis catering leveren, lijkt hem ‘daar zeker onder te vallen’.
André Krouwel, universitair docent politicologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, is al even stellig: “Alles van waarde dat je krijgt, of het nu een goed is of een dienst, is een gift.” Organisator van de diners is de Stichting Ondersteuning VVD Tweede Kamerverkiezingen (SOV), een neveninstelling van de partij. In 2017 spekte de SOV de verkiezingskas met liefst 1,16 miljoen euro.
Corruptieaffaire volgend jaar voor de rechter
Het Openbaar Ministerie brengt de corruptieaffaire rond de Haagse oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui definitief voor de rechter. Maar een proces laat nog wel op zich wachten. Volgens zijn advocaat wordt het zeker niet eerder dan volgend jaar zomer, zegt De Mos desgevraagd. Dat is dus na de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart 2022.
De zaak is afgerond en ligt bij de rechter-commissaris. Die geeft de verdediging van de verdachten nu de gelegenheid om in beslotenheid getuigen te laten horen. Een van hen is Richard de Mos zelf: ,,Justitie wil nu van mij weten op welke dagen in januari, februari en maart ik verhinderd ben”, zegt de partijleider van Hart voor Den Haag geërgerd. ,,Men wil mij dus midden in de campagne voor de Haagse raadsverkiezingen van maart gaan horen. Dit is een politiek proces.”
AD 23.02.2021
Seponeren zaak De Mos
Lijsttrekker Richard de Mos van Code Oranje wil dat het Openbaar Ministerie zijn zaak als de wiedeweerga seponeert. “Wat de VVD doet met het ophalen van donaties is precies wat het OM mij verwijt met het grote verschil dat bij de VVD de bedragen vele malen groter zijn en de donaties een structureel karakter hebben”, zegt De Mos.
Onschuldig
De Mos, die op 17 maart 2021 ook aan de Tweede Kamerverkiezingen mee doet met zijn partij Code Oranje, zegt dat de ene partij wordt gekielhaald en de andere, machtige partij, geen strobreed in de weg wordt gelegd. Ook benadrukt hij dat hij onschuldig is en dat in zijn onlangs verschenen boek ‘Mijn Verhaal’ aantoont.
De Mos wil dat het OM zijn zaak seponeert. ,,Ik werd van mijn bed gelicht vanwege een middag op een boot en een uitsmijter. Politieke karaktermoord die de VVD erg goed uitkwam.”
“Onze lokale partij nam volstrekt legaal donaties aan van de bakker, de slager op de hoek en een zalencentrum, de landelijke VVD doet het van de grootste vastgoedondernemer van Nederland en een bataljon aan rijke lui.
Verschil moet er wezen maar leg mij maar uit waarom ik de Rijksrecherche op de koffie gekregen heb. “Benieuwd welke VVD’ers worden afgeluisterd en binnenkort van hun bed worden gelicht,” zegt De Mos, die er ook op wijst dat landelijke partijen verplicht zijn om donaties op te geven en lokale partijen niet.
Reactie advocaat en DDS-columnist Plasman
“Wanneer het Openbaar Ministerie van mening is dat de anonieme fondsenwerving bij de VVD geen reden is voor een strafrechtelijk onderzoek door de Rijksrecherche, dan dienen de zaken tegen De Mos, Guernaoui en anderen per direct geseponeerd te worden”, vult advocaat Peter Plasman aan.
“Of meent het Openbaar Ministerie dat gelijke monniken, gelijke kappen hier niet opgaat omdat de donaties richting VVD vele malen groter zijn dan die richting Groep De Mos?”, aldus Plasman. “De VVD-top zit bijna elk jaar in Zuid Frankrijk in de villa van top zakenman Ben Verwaayen. Maar een paar uur varen op het IJsselmeer door De Mos is corruptie.
Geen partij in Den Haag krijgt zoveel geld van donateurs als Richard de Mos: 12.000 euro
Hart voor Den Haag heeft vorig jaar ruim 12.000 euro binnengehaald aan donaties. De lokale partij is in Den Haag de enige die kan rekenen op substantiële giften, zo blijkt uit de financiële cijfers van politieke partijen.
Vorig jaar nam de gemeenteraad een voorstel aan van raadslid Peter Bos van de Haagse stadspartij over meer financiële transparantie. Alle partijen in Den Haag worden daarin opgeroepen donaties en giften boven de 500 euro jaarlijks openbaar te maken.
Van de veertien politieke partijen blijken er elf financiële gegevens over 2020 te hebben gedeeld. Alleen de Partij van de Eenheid, de Partij van de Vrijheid en de Islam Democraten lieten ondanks meerdere verzoeken helemaal niets zien.
De Partij van Richard de Mos staat met 12.170 euro eenzaam bovenaan als het om giften en donaties gaat. ChristenUnie/SGP (3120 euro) en de PvdA (700 euro) volgen op een straatlengte afstand. Geen van deze partijen hebben individuele donaties ontvangen van boven de 500 euro. Van Hart voor den Haag is dat niet bekend.
Vermoorde onschuld
Opvallend genoeg maakt de partij van De Mos haar bedrag aan donaties pas openbaar na een verzoek van deze krant. De lokale partij heeft bij de gemeente alleen een staatje met de totale inkomsten en uitgaven van 2020 ingeleverd.
Peter Bos van de HSP vindt dat ‘teleurstellend’. De achtergrond van de niet-verplichte Haagse regeling voor partijfinanciering is onder meer de corruptiezaak tegen de voormalige wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Zij worden ervan verdacht als lokale bestuurders bevriende ondernemers te hebben bevoordeeld die ook sponsor waren van hun lokale partij.
Uit het boek Mijn Verhaal dat de politicus over de kwestie schreef blijkt dat zijn partij bij de raadsverkiezingen van 2018 beschikte over zeker 80.000 euro aan donaties. De Mos en de andere verdachten in de zaak ontkennen de beschuldigingen van corruptie en omkoping ten stelligste.
Als het om de beschuldigingen gaat spelen ze de vermoorde onschuld, aldus Peter Bos
,,Door nu duidelijkheid te geven over alle giften boven de 500 euro hadden Hart voor Den Haag en De Mos kunnen laten zien dat ze financiële transparantie serieus nemen, zegt Peter Bos. ,,Als het om de beschuldigingen gaat spelen ze de vermoorde onschuld, maar ze laten bewust de kans lopen om aan iedereen te laten zien dat het ze menens is.’’
Richard de Mos vindt het onzin: ,,De raad kan vragen wat ze wil, maar de inkomsten- en uitkomstenstroom is verder toch echt aan de leden van de Vereniging Groep de Mos. En met een hypocriete, hijgerige HSP hebben zij niet veel op.’’
Vriendenclubs
Den Haag loopt met haar vrijwillige regelingen rond financiële transparantie vooruit op eventuele wetgeving voor lokale partijfinanciering. Landelijk is het zo dat elke donatie boven de 4500 euro openbaar gemaakt moet worden, maar op gemeentelijk niveau is er momenteel niets over financiële verantwoording voor politieke partijen geregeld.
Een volgende stap naar meer transparantie is ook nodig. Partijen als de VVD en ook Hart voor Den Haag hebben een speciaal opgerichte ‘vriendenclub’ waarvan de leden geld schenken dat ook als donatie meetelt, maar die nu jaarlijks niet openbaar wordt. Op initiatief van de HSP is deze maand een voorstel om deze boeken te openen, ook aangenomen.
Uit de soms summiere en soms zeer uitgebreide financiële verantwoording die elf partijen openbaar hebben gemaakt, blijkt ook dat sommige hard aan het sparen zijn voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart. Zo had GroenLinks Den Haag op 1 januari 21.700 euro voor de lokale verkiezingen in kas. ,,Dit fonds vult zich nog verder aan’’, schrijft de partij. De campagnekas van de lokale PvdA is nog net iets ruimer gevuld met 25.000 euro (op 1 januari).
AD 23.09.2021Het Openbaar Ministerie brengt de corruptieaffaire rond de Haagse oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui definitief voor de rechter. Maar een proces laat nog wel op zich wachten. Volgens zijn advocaat wordt het zeker niet eerder dan volgend jaar zomer, zegt De Mos desgevraagd. Dat is dus na de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart 2022.
De zaak is afgerond en ligt bij de rechter-commissaris. Die geeft de verdediging van de verdachten nu de gelegenheid om in beslotenheid getuigen te laten horen. Een van hen is Richard de Mos zelf: ,,Justitie wil nu van mij weten op welke dagen in januari, februari en maart ik verhinderd ben”, zegt de partijleider van Hart voor Den Haag geërgerd. ,,Men wil mij dus midden in de campagne voor de Haagse raadsverkiezingen van maart gaan horen. Dit is een politiek proces.”
In de zaak die Den Haag al twee jaar in z’n greep houdt, verdenkt Justitie de twee oud-wethouders ervan criminele organisaties te hebben gevormd met ondernemers uit de horeca en het vastgoed. Als gulle donateurs van de lokale partij Hart voor Den Haag kregen zij volgens het Openbaar Ministerie vergunningen, geheime informatie en invloed op het Haagse gemeentebeleid.
,,Volstrekte onzin”, meent politicus De Mos, die de kans dat Justitie de zaak zou seponeren al heel klein achtte: ,,Ze zijn met 130 kilometer per uur een tunnel ingereden, hebben een staatsgreep gepleegd en kunnen nu meer niet terug.”
Opschudding
Volgens het OM zijn de verdachten in de corruptieaffaire allemaal op de hoogte gesteld van de feiten waarvoor ze vervolgd gaan worden. ,,De zaak ligt nu bij de rechter-commissaris. Als die straks klaar is met het horen van de getuigen van de verdediging komt de planning van de zitting aan de orde”, zegt een woordvoerder.
Of dat inderdaad niet eerder wordt dan volgend jaar zomer, zoals verdachte Richard de Mos en zijn advocaat Peter Plasman denken, kan de woordvoerder van het Openbaar Ministerie niet zeggen: ,,Ik heb daar geen idee van.”
De huidige onduidelijkheid bemoeilijkt de lokale politiek. Daar moeten we vanaf en daarom dring ik aan op snelheid, aldus Jan van Zanen, Burgemeester Den Haag.
Inmiddels is het bijna twee jaar geleden dat de rijksrecherche in de vroege ochtend invallen deed op het stadhuis en in de woningen van de Haagse wethouders en die van enkele bevriende ondernemers. Diezelfde morgen bracht het OM naar buiten dat de twee bestuurders worden verdacht van omkoping, corruptie en schending van het ambtsgeheim. Later kwamen daar nog de verdenkingen van meineed en deelname aan criminele organisaties bij.
Voor de partijleider van Hart voor Den Haag duurt alle onzekerheid veel te lang. En hij is niet de enige. Ook Haags burgemeester Van Zanen maande al meermaals tot spoed. ,,Natuurlijk moet het onderzoek zorgvuldig worden uitgevoerd”, zei hij vorig jaar. ,,Maar de huidige onduidelijkheid bemoeilijkt de lokale politiek. Daar moeten we vanaf en daarom dring ik aan op snelheid.”
Vraagteken
Duidelijk is wel dat de vermeende corruptieaffaire als een schaduw over de Haagse gemeenteraadsverkiezingen van maart zal hangen. Ook het vormen van een nieuw college van burgemeester en wethouders zal volgend jaar gebeuren met een groot vraagteken op de achtergrond.
,,Dat is niet goed. Niet voor ons en niet voor de stad. Justitie laat het zwaard van Damocles boven onze hoofden hangen‘’, zegt politicus De Mos. ,,Ik ga nu voor de tweede keer als een verdachte de verkiezingen in. Vorig jaar landelijk, met Code Oranje, en nu lokaal, met Hart voor Den Haag. Maar geen nood, we worden fluitend de grootste.”
AD 22.02.2021 Richard de Mos gaat vandaag niet naar het verhoor door de Rijksrecherche over zijn vermeende fraudezaak. De Mos wordt verdacht van het bevoorrechten van mensen die aan zijn partij doneren. Justitie kan De Mos niet dwingen, met bijvoorbeeld arrestatie, om alsnog naar het verhoor te komen.
,,Mijn spraakwater is even op”, zegt hij. ,,Ik wacht het onderzoek af dat het Openbaar Ministerie gaat doen naar het handelen van de VVD. Gelijke monniken, gelijke kappen.”
De Mos zegt na het lezen dit weekeinde over berichten van donaties richting de VVD ‘even klaar te zijn met deze hypocriete klopjacht op mij en mijn partij’. Het gaat om berichten van onderzoeksplatform Follow the Money (FTM) dat de VVD giften heeft aangenomen in de vorm van dure etentjes en die niet heeft opgegeven in het geschenkenregister van de Tweede Kamer, terwijl dit wel verplicht is. Het ging om bedragen van minimaal 12.772 euro per jaar, meldt Follow the Money.
Onschuldig
De Mos, die op 17 maart ook aan de Tweede Kamerverkiezingen mee doet met zijn partij Code Oranje, zegt dat de ene partij wordt gekielhaald en de andere, machtige partij, geen strobreed in de weg wordt gelegd. Ook benadrukt hij dat hij onschuldig is en dat in zijn onlangs verschenen boek ‘Mijn Verhaal’ aantoont.
De Mos wil dat het OM zijn zaak seponeert. ,,Ik werd van mijn bed gelicht vanwege een middag op een boot en een uitsmijter. Politieke karaktermoord die de VVD erg goed uitkwam.”
Afgeluisterd
,,Wat de VVD doet met het ophalen van donaties is precies wat het OM mij verwijt, met het grote verschil dat bij de VVD de bedragen vele malen groter zijn en de donaties een structureel karakter hebben”, zegt De Mos. ,,Onze lokale partij nam volstrekt legaal donaties aan van de bakker, de slager op de hoek en een zalencentrum, de landelijke VVD doet het van de grootste vastgoedondernemer van Nederland en een bataljon aan rijke lui.
Verschil moet er wezen, maar leg mij maar uit waarom ik de Rijksrecherche op de koffie gekregen heb. Benieuwd welke VVD’ers worden afgeluisterd en binnenkort van hun bed worden gelicht”, zegt De Mos. Hij wijst er op dat dat landelijke partijen verplicht zijn om donaties op te geven en lokale partijen niet.
Je kan niet worden aangehouden om iemand tot praten te dwingen, aldus Peter Plasman.
Zijn advocaat Peter Plasman staat achter de reactie van De Mos. ,,Wanneer het Openbaar Ministerie van mening is dat de anonieme fondsenwerving bij de VVD geen reden is voor een strafrechtelijk onderzoek door de Rijksrecherche, dan dienen de zaken tegen De Mos, Guernaoui en anderen per direct geseponeerd te worden”, zegt Plasman.
,,Of meent het Openbaar Ministerie dat gelijke monniken, gelijke kappen hier niet opgaat, omdat de donaties richting VVD vele malen groter zijn dan die richting Groep De Mos?”, aldus Plasman. ,,De VVD-top zit bijna elk jaar in Zuid-Frankrijk in de villa van top zakenman Ben Verwaayen. Maar een paar uur varen op het IJsselmeer door De Mos is corruptie.”
Vrijwilligheid
Volgens Plasman blijft de weigering naar de verhoren te komen zonder gevolgen. ,,De Mos heeft tot nu toe altijd op basis van vrijwilligheid mee gewerkt aan de verhoren. Maar het ongenoegen over de VVD is nu groter dan weer naar het verhoor te gaan”, zegt Plasman.
Een en ander kan niet leiden tot bijvoorbeeld zijn aanhouding. ,,Als het belang van aanhouding er zou zijn, was dat er ook geweest op 1 oktober 2019 toen deze zaak begon. Het zou heel erg mosterd na de maaltijd zijn om dat nu wel te doen. Je kan niet worden aangehouden om iemand tot praten te dwingen.
Het recht om niet actief mee te werken aan het onderzoek is een grondrecht van een verdachte, dat mag je niet doorkruisen met een soort chantage van ‘u moet verklaren, anders wordt u aangehouden’. Dat doet justitie ook niet, hoor.”
Criminele organisaties
Volgens Plasman waren de verhoren inhoudelijk ook wel afgerond, ook al stonden er afspraken voor vandaag en eind maart. ,,Dat heeft met de aard van de beschuldiging te maken. Je moet over alle beschuldigingen worden gehoord. Omdat de beschuldigingen van deelname aan criminele organisaties er ook liggen en er nu dat etiketje op zit, moet hij daarover formeel ook worden gehoord.
Maar dat gaat in feite over dezelfde onderliggende feiten als in de andere dossiers. Het is niet zo dat De Mos nu een deel van de feiten onbesproken laat. Het bleek al eerder een volledige herhaling van zetten te zijn. Het belang daarvan ziet De Mos niet en het VVD ongenoegen krijgt de overhand.”
Plasman zegt de afspraak van vandaag keurig te hebben afgebeld.
OmroepWest 22.02.2021 Richard de Mos heeft een verzoek tot verhoren van het Openbaar Ministerie (OM) afgeslagen. De oud-wethouder en fractievoorzitter van Groep de Mos zegt dat er in het onderzoek met twee maten wordt gemeten: ‘Ik ben wel even klaar met deze hypocriete klopjacht op mij en mijn partij.’
Komende Tweede Kamerverkiezingen is De Mos lijsttrekker van Code Oranje. Hoewel hij onlangs nog een boek presenteerde waarin hij zich uitvoerig verdedigde, zegt de Mos dat zijn hoofd momenteel niet staat naar het corruptieonderzoek waarin hij samen met twee partijgenoten en vijf donateurs verdachte is. ‘In afwachting op een diepgravend onderzoek naar de VVD schort ik alle ontmoetingen, met de overigens vriendelijke rechercheurs, op.’
Met dat ‘diepgravend onderzoek’ doelt De Mos op de onthullingen van onderzoeksplatform Follow The Money (FTM). Daaruit blijkt dat de VVD veel geld ontvangt uit exclusieve fondsenwervingsclubs waar veel prominente zakenlui aan verbonden zijn. De Mos staat centraal in een onderzoek naar deelname aan een criminele organisatie als wethouder van Den Haag. Onder meer omdat zijn partij donaties zou hebben aangenomen, en deze donateurs vervolgens zou hebben bevoordeeld.
‘Bataljon aan rijke lui’
Volgens De Mos doet de VVD precies dat waarvan hij door het OM wordt beschuldigd. ‘Onze lokale partij nam volstrekt legaal donaties aan van de bakker, de slager op de hoek en een zalencentrum. De landelijke VVD doet het van de grootste vastgoedondernemer van Nederland en een bataljon aan rijke lui.’ Overigens ontving Groep de Mos ook voor zeker 50.000 euro aan donaties van projectontwikkelaars en vastgoedondernemers. Eigenaren van die bedrijven zijn ook verdachte in het onderzoek.
De Mos doet de oproep aan het OM om de zaak tegen hem te laten seponeren. ‘Wat de VVD doet met het ophalen van donaties is precies wat het OM mij verwijt. Met het grote verschil dat bij de VVD de bedragen vele malen groter zijn en de donaties een structureel karakter hebben.’
Geen commentaar
Ook advocaat en Code Oranje-lid Peter Plasman is van mening dat het OM met twee maten meet. Volgens Plasman moet het OM de zaken tegen De Mos, Guernaoui en anderen per direct stopzetten. ‘Of meent het Openbaar Ministerie dat gelijke monniken, gelijke kappen hier niet opgaat, omdat de donaties richting VVD vele malen groter zijn dan die richting Groep De Mos?’
De omvang van de verhoren die De Mos afslaat is niet duidelijk. Een woordvoerder van het OM zegt tegen Omroep West geen commentaar te willen geven op het verzoek van De Mos en Plasman. Wel liet het OM recent weten bezig te zijn om het onderzoeksdossier af te ronden.
Den HaagFM 22.02.2021 Richard de Mos weigert om vandaag te worden verhoord door de Rijksrecherche. De fractievoorzitter van Hart voor Den Haag zegt alle verhoren op te schorten in afwachting van een onderzoek van het Openbaar Ministerie (OM) naar het handelen van de landelijke VVD. “De VVD doet in veel grotere omvang precies wat mij verweten wordt.” De ex-wethouder is verdachte in een corruptieonderzoek en wil nu dat zijn zaak geseponeerd wordt.
“De VVD haalt bakken geld binnen via donaties. Ook grote bedrijven doen een flinke duit in het zakje. De partij geeft deze giften niet op, terwijl dat wel van de wet moet. En ik werd van mijn bed gelicht vanwege een middag op een boot en een uitsmijter”, schrijft De Mos op de website van Code Oranje, de partij waar hij lijsttrekker van is voor de Tweede Kamerverkiezingen. De partijleider reageert op een onderzoek van Follow The Money, zij concludeerde dit weekend dat de VVD verschillende giften niet heeft opgegeven in het geschenkenregister van de Tweede Kamer.
“Wat de VVD doet met het ophalen van donaties is precies wat het OM mij verwijt met het grote verschil dat bij de VVD de bedragen vele malen groter zijn en de donaties een structureel karakter hebben”, zegt De Mos. “Onze lokale partij nam volstrekt legaal donaties aan van de bakker, de slager op de hoek en een zalencentrum, de landelijke VVD doet het van de grootste vastgoedondernemer van Nederland en een bataljon aan rijke lui. Verschil moet er wezen maar leg mij maar uit waarom ik de Rijksrecherche op de koffie gekregen heb. Benieuwd welke VVD’ers worden afgeluisterd en binnenkort van hun bed worden gelicht.”
Haagse VVD:‘Alles is conform de regels’
Frans de Graaf van de Haagse VVD laat weten dat de fondsenwervingsdiners van vastgoedondernemer Cor van Zadelhoff uit het onderzoek van FTM op eigen initiatief van Van Zadelhoff worden georganiseerd. Aanwezigen zouden daarbij een donatie doen aan de stichting SOV. “Dat bedrag ontvangt de VVD vervolgens en die geeft dat keurig op bij het ministerie van Binnenlandse Zaken, die dat vervolgens publiceert. Alles is conform de regels.”
AD 22.02.2021 Richard de Mos zou vandaag gehoord worden door de Rijksrecherche, maar hij wil eerst het onderzoek van het OM naar de VVD afwachten. De Mos: ,,De VVD doet in veel grotere omvang precies wat mij verweten wordt.”
De Mos werd in september voor het eerst verhoord. De voormalige wethouder wordt verdacht van corruptie, omkoping en deelname aan criminele organisaties. Hij wil nu alle verhoren opschorten in afwachting van het onderzoek van het OM naar het handelen van de VVD.
,,Gelijke monniken, gelijke kappen. Wat de VVD doet met het ophalen van donaties is precies wat het OM mij verwijt met het grote verschil dat bij de VVD de bedragen vele malen groter zijn en de donaties een structureel karakter hebben.
Onze lokale partij nam volstrekt legaal donaties aan van de bakker, de slager op de hoek en een zalencentrum, de landelijke VVD doet het van de grootste vastgoedondernemer van Nederland en een bataljon aan rijke lui. Verschil moet er wezen maar leg mij maar uit waarom ik de Rijksrecherche op de koffie gekregen heb. Benieuwd welke VVD’ers worden afgeluisterd en binnenkort van hun bed worden gelicht.”
Rekenen en de gemeente Den Haag; die twee zijn geen dikke vrienden. Door de jaren heen kan je bijna voorspellen dat een nieuw bouwproject in Den Haag gelijk staat aan een extra pot aan miljoenen die uit een keukenkastje tevoorschijn moet komen.
Afgelopen week werd bekend dat het nieuwe cultuurpaleis Amare op het Spui geen 177,4 miljoen, maar 223 miljoen gaat kosten. Dat is een verschil van 46 miljoen, zo schrijft het AD. In 2014 werd begonnen aan het plan en ondanks dat er geen beweegbare vloer (want, te duur -de kosten hiervoor zouden 12 miljoen zijn-) in het spiksplinternieuwe theater komt, is de prijs toch nét wat hoger uitgevallen. En het theater is overigens nog niet klaar, dus een exact bonnetje moet nog worden afgeleverd…
Helaas is Amare zeker niet het eerste bouwproject in Den Haag dat ‘wat’ duurder uitvalt.
Raadsenquête !!??
Is de Haagse politiek in mei 2018 zwaar belazerd? Zeer kritische raadsfracties willen weten waarom het nieuwe stadsbestuur destijds bij hoog en laag beweerde dat er geen extra geld naar het Haagse cultuurpaleis zou gaan.
Uit het rapport van de Rekenkamer blijkt dat er al maanden eerder gewerkt werd aan een pakket van ontwerpaanpassingen dat de kosten van het omstreden cultuurgebouw uiteindelijk met tientallen miljoenen omhoog zou jagen.
In de gemeenteraad gaan daarom steeds meer stemmen op om een raadsenquête te houden naar de bouw van het cultuurpaleis Amare. ‘Zo kunnen wij een hoop helderheid verschaffen aan de inwoners van de stad’, aldus raadslid Arjen Dubbelaar van Hart voor Den Haag, de grootste partij in de raad.
Ook PVV, SP en Partij voor de Dieren spraken zich uit voor instellen van een van de zwaarste onderzoeksmiddelen die de raad kent. Bij een raadsenquête kunnen onder meer getuigen onder ede worden verhoord. De PvdA, Haagse Stadspartij en GroenLinks lieten weten niet uit te sluiten dat ook zij voor zo’n enquête gaan stemmen, aldus mediapartner Omroep West.
Dat rapport leidde donderdag tot harde kritiek van vooral de oppositiepartijen op de gang van zaken. ‘We zijn voorgelogen’, aldus Judith Klokkenburg van de ChristenUnie/SGP. Diezelfde woorden gebruikte Robert Barker van de Partij voor de Dieren. ‘De democratie werd en wordt ondergraven’, voegde hij daar aan toe.
Lesley Arp van de SP sprak over geld dat is ‘weggemoffeld’. Zij eiste met Barker dat documenten die nog steeds in een kluis liggen openbaar worden, evenals afspraken die partijen maakten tijdens de coalitieonderhandelingen van 2018. ‘Er is echt een cultuuromslag nodig.’
‘Geen sprake van list en bedrog’
De (voormalige) coalitiepartijen waren milder in hun oordeel over het rapport van de Rekenkamer. Zo lazen vooral VVD, D66 en Haagse Stadspartij – de partijen die afgelopen jaren de wethouders leverden die verantwoordelijk waren voor de bouw – in het rapport niet de harde kritiek die de andere fracties wel hadden gesignaleerd.
‘Er is geen sprake van list en bedrog, van smeergeld. We moeten dit serieus behandelen en dit soort termen helpt daar niet bij’, sprak bijvoorbeeld de liberale fractieleider Frans de Graaf.
Raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij uitte de afgelopen dagen flinke kritiek op de analyse van de Rekenkamer. Volgens hem heeft de Rekenkamer flinke fouten gemaakt, door kosten op te tellen bij de bouw van Amare die niet onder dat project vielen.
‘Onderzoek niet in diskrediet brengen’
Voorzitter Manus Twisk van de Rekenkamer had tot nu toe in de media niet gereageerd op deze kritiek. Maar hij verklaarde nu dat de producten die het instituut aflevert ‘betrouwbaar’ zijn. ‘Het is niet verstandig dat dit onderzoek in diskrediet wordt gebracht.’ Volgens hem stond er wel een foutje in het rapport en is dat gecorrigeerd. ‘De essentie van ons onderzoek staat nog steeds compleet overeind.’
Mede naar aanleiding van de kritiek van Bos speelden veel partijen die de afgelopen jaren bestuurders leverden, de bal naar elkaar. Zo verweet Arjen Dubbelaar dat Bos reageerde ‘als een hert dat in de koplampen van een auto kijkt’. ‘U probeert goed te praten wat de afgelopen jaren fout is gegaan.’
Bleef wel overeind dat vrijwel alle partijen vinden dat er ook veel dingen te leren zijn uit het rapport. Zo moet het stadsbestuur helderder en duidelijk communiceren, proberen beter greep te houden op grote projecten en verder toegeven dat er dingen anders hadden gemoeten.
‘Want daar is het college erg karig mee,’ aldus Mariëlle Vavier van GroenLinks. ‘Het echt verantwoordelijkheid nemen, gebeurt niet. Terwijl wij echt een cultuuromslag bij de gemeente willen.’
Haar collega Daniël Scheper van D66: ‘Dit is een kritisch rapport waar iedereen wat van kan leren. Wij willen van het college de duidelijke toezegging dat het beter kan.’ Andrea Bartman van de PvdA: ‘Een serieuze reflectie van het college is van ons van groot belang.’
‘Partijen collectief verantwoordelijk’
De insprekers van SOS Den Haag, die het project al jaren zeer kritisch volgen, vinden dat veel partijen in de gemeenteraad collectief verantwoordelijk zijn voor de overschrijding van het budget en daarom ook niet de onderste steen boven willen hebben. ‘Er hebben zeven fracties aan meegewerkt, met de VVD en D66 als constante factor’, zag Guust Baartmans. ‘Daarom worden malversaties toegedekt.’
Zo zou volgens Peter Drijver sprake zijn van ‘fraude’ bij de aanbesteding van Amare. Ook Joop ten Velden verklaarde dat bij de keuze van de bouwer sprake was van ‘doorgestoken kaart’.
Hij voorspelde dat in de toekomst nog veel meer kwalijke zaken aan het licht komen omdat gaat blijken dat er voor gehandicapten nauwelijks plek is in de zalen, het gebouw waarschijnlijk niet geluidsdicht is en er is ‘gesjoemeld’ met de ruimte voor winkels in het gebouw, zodat die straks niet verhuurbaar blijken. ‘Er is een strafrechtelijk onderzoek nodig.’
‘Ik verwacht geen kleerscheuren meer’
Wethouder Anne Mulder (VVD) zei dat hij schrok toen hij op zijn eerste dag als wethouder het rapport aantrof. En dat hij er veel van had geleerd. ‘Het is belangrijk dat de gemeenteraad er blindelings kan vertrouwen op informatie.’ Bovendien moeten stukken veel duidelijker, soms zijn die nu ‘een zoekplaatje’. Daarom heeft hij nu een nieuw devies: ‘Maak het inzichtelijk, wees transparant, maak zoveel mogelijk openbaar.’
Met dat als leidraad beloofde hij ook dat voorstellen aan de gemeenteraad makkelijk worden. Die moeten zo worden opgeschreven dat ze beter te begrijpen zijn. Ook gaat hij nog kijken welke stukken uit het verleden alsnog openbaar kunnen worden gemaakt.
Het inmiddels demissionair kabinet Rutte 3 stond dinsdag 19.01.2021 nog een zwaardebat te wachten. Het moest zich verantwoorden voor de fouten die zijn gemaakt in de kinderopvangtoeslagaffaire.
De partijen gingen de ministers flink aan de tand voelen over het rapport ‘Ongekend onrecht‘, dat er uiteindelijk toe leidde dat het voltallige kabinet Rutte-III vrijdag 15.01.2021 opstapte.
Kortom,het zou zo maar een goed idee kunnen zijn als de Haagse coalitie zo zijn conclusie zou trekken.
Haagse coalitie Oprutte maar dan ????
AD 17.02.2021
Vijftien fouten in kritisch rapport Rekenkamer
Cultuurpaleis Amare is door de jaren heen tientallen miljoenen duurder geworden, maar zeker niet zoveel als de Haagse Rekenkamer onlangs na uitgebreid onderzoek deed voorkomen, meent de Haagse Stadspartij. Volgens raadslid Peter Bos staat het rapport boordevol fouten: ‘Ik tel wel vijftien fouten in kritisch rapport’
In totaal zou het budget voor het toekomstige huis van het Residentie Orkest, het Koninklijk Conservatorium en het Nederlands Dans Theater sinds 2014 met bijna 46 miljoen zijn toegenomen, berekende de Rekenkamer. Het totale budget liep van 177,4 miljoen op tot 223 miljoen euro, zonder dat de politiek daarvan goed op de hoogte werd gebracht.
Loog het Haagse college over kosten cultuurcomplex Amare?
Er is licht aan het einde van de tunnel voor cultuurcomplex Amare op het Spuiplein in Den Haag. Als alles meezit dan wordt het dans- en muziekcentrum begin mei opgeleverd en is in november de opening. Maar het laatste woord is nog niet gesproken over het politiek uiterst gevoelige bouwproject. Op donderdagavond18.02.2021 debatteert de Haagse gemeenteraad in een commissievergadering over de harde conclusies die de Rekenkamer Den Haag trok. Die stelde afgelopen najaar na onderzoek dat het college van burgemeester en wethouders het cultuurcomplex goedkoper voorspiegelde dan het in werkelijkheid was.
Welke conclusies trok de Rekenkamer Den Haag over het OCC?
Die conclusies zijn niet mals. De onafhankelijke rekenkamer beoordeelt het functioneren van het gemeentebestuur en deed onderzoek naar het OCC. Dit najaar stelde het instituut in het rapport ‘Het onderwijs- en cultuurcomplex: leren van een bouwproject’ dat het college al in 2014 wist dat het cultuurcomplex miljoenen euro’s duurder zou worden dan 177 miljoen euro. Toch informeerde het college de gemeenteraad hier niet over. Sterker nog: het college stelde de kosten steeds lager voor dan dat ze in werkelijkheid waren. Deze kosten werden buiten het zicht van de raad gehouden.
Het project verliep stroef en er was een arbitragezaak aangespannen, omdat er ‘discussies’ liepen tussen de gemeente en de aannemer. Revis vroeg de gemeenteraad daarom het budget voor Amare te verhogen naar 210 miljoen euro, onder meer om geschillen met de aannemer af te kopen, een packagedeal. Maar ook toen bleven kosten buiten het zicht van de gemeenteraad, zegt de rekenkamer. Amare blijkt inmiddels 223,3 miljoen euro te kosten.
De gemeenteraad is boos !
Veel partijen zijn furieus. De Partij voor de Dieren voelt zich ‘voorgelogen’ en vindt dat het stadsbestuur de democratie heeft gedwarsboomd. De SP spreekt van ‘het wegmoffelen’ van miljoenen. En Hart voor Den Haag/Groep de Mos heeft het over ‘miljoenenzwendel’ en pleit voor een raadsenquête waar alle betrokkenen onder ede gehoord kunnen worden.
De SP wil bovendien alle informatie inzien die tijdens de coalitieonderhandelingen van 2018 is uitgewisseld over Amare. ‘Uit het rapport van de rekenkamer blijkt namelijk dat er sinds februari 2018 al voorbereidingen zijn getroffen voor een pakket aan ontwerpaanpassingen. De raad kreeg echter pas in juli 2018 lucht van deze packagedeal met een prijskaartje van ruim 30 miljoen’, zegt SP-fractievoorzitter Lesley Arp.
En wat vindt de Haagse Stadspartij?
De partij van Wijsmuller richt haar pijlen op de rekenkamer. Volgens raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij klopt er veel niet in het rekenkamerrapport. ‘De rekenkamer blijkt een misrekenkamer’, zegt hij. Bos heeft een waslijst aan rekenfouten ontdekt. ‘De feiten waarop de conclusies zijn gebaseerd moeten kloppen en de raad moet kunnen vertrouwen op de rapporten van de rekenkamer. Dat dit niet zo is, is fnuikend voor de geloofwaardigheid van de rekenkamer’, stelt Bos.
Volgens de rekenkamer staat er inderdaad een rekenfout in het rapport. Maar na een nieuwe berekening ‘is de essentie van de bevinding niet veranderd’, reageerde de rekenkamer een paar weken na het verschijnen van het rapport. Het ging om de bevinding dat in het raadsvoorstel in 2014 onterecht staat dat het OCC goedkoper is dan het Spuiforum. Achter deze conclusie staat de rekenkamer dus nog steeds. Verder wil de rekenkamer niet ingaan op de kritiek van de Haagse Stadspartij en eerst het debat van donderdagavond 18.02.2021 afwachten.
OmroepWest 19.02.2021 In de Haagse gemeenteraad gaan steeds meer stemmen op om een raadsenquête te houden naar de bouw van het cultuurpaleis Amare. ‘Zo kunnen wij een hoop helderheid verschaffen aan de inwoners van de stad’, aldus raadslid Arjen Dubbelaar van Hart voor Den Haag, de grootste partij in de raad. Ook PVV, SP en Partij voor de Dieren spraken zich uit voor instellen van een van de zwaarste onderzoeksmiddelen die de raad kent. Bij een raadsenquête kunnen onder meer getuigen onder ede worden verhoord. De PvdA, Haagse Stadspartij en GroenLinks lieten weten niet uit te sluiten dat ook zij voor zo’n enquête gaan stemmen.
Dat rapport leidde donderdag tot harde kritiek van vooral de oppositiepartijen op de gang van zaken. ‘We zijn voorgelogen’, aldus Judith Klokkenburg van de ChristenUnie/SGP. Diezelfde woorden gebruikte Robert Barker van de Partij voor de Dieren. ‘De democratie werd en wordt ondergraven’, voegde hij daar aan toe. Lesley Arp van de SP sprak over geld dat is ‘weggemoffeld’. Zij eiste met Barker dat documenten die nog steeds in een kluis liggen openbaar worden, evenals afspraken die partijen maakten tijdens de coalitieonderhandelingen van 2018. ‘Er is echt een cultuuromslag nodig.’
‘Geen sprake van list en bedrog’
De (voormalige) coalitiepartijen waren milder in hun oordeel over het rapport van de Rekenkamer. Zo lazen vooral VVD, D66 en Haagse Stadspartij – de partijen die afgelopen jaren de wethouders leverden die verantwoordelijk waren voor de bouw – in het rapport niet de harde kritiek die de andere fracties wel hadden gesignaleerd. ‘Er is geen sprake van list en bedrog, van smeergeld. We moeten dit serieus behandelen en dit soort termen helpt daar niet bij’, sprak bijvoorbeeld de liberale fractieleider Frans de Graaf.
Raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij uitte de afgelopen dagen flinke kritiek op de analyse van de Rekenkamer. Volgens hem heeft de Rekenkamer flinke fouten gemaakt, door kosten op te tellen bij de bouw van Amare die niet onder dat project vielen.
‘Onderzoek niet in diskrediet brengen’
Voorzitter Manus Twisk van de Rekenkamer had tot nu toe in de media niet gereageerd op deze kritiek. Maar hij verklaarde nu dat de producten die het instituut aflevert ‘betrouwbaar’ zijn. ‘Het is niet verstandig dat dit onderzoek in diskrediet wordt gebracht.’ Volgens hem stond er wel een foutje in het rapport en is dat gecorrigeerd. ‘De essentie van ons onderzoek staat nog steeds compleet overeind.’
Mede naar aanleiding van de kritiek van Bos speelden veel partijen die de afgelopen jaren bestuurders leverden, de bal naar elkaar. Zo verweet Arjen Dubbelaar dat Bos reageerde ‘als een hert dat in de koplampen van een auto kijkt’. ‘U probeert goed te praten wat de afgelopen jaren fout is gegaan.’
Bleef wel overeind dat vrijwel alle partijen vinden dat er ook veel dingen te leren zijn uit het rapport. Zo moet het stadsbestuur helderder en duidelijk communiceren, proberen beter greep te houden op grote projecten en verder toegeven dat er dingen anders hadden gemoeten. ‘Want daar is het college erg karig mee,’ aldus Mariëlle Vavier van GroenLinks. ‘Het echt verantwoordelijkheid nemen, gebeurt niet. Terwijl wij echt een cultuuromslag bij de gemeente willen.’
Haar collega Daniël Scheper van D66: ‘Dit is een kritisch rapport waar iedereen wat van kan leren. Wij willen van het college de duidelijke toezegging dat het beter kan.’ Andrea Bartman van de PvdA: ‘Een serieuze reflectie van het college is van ons van groot belang.’
‘Partijen collectief verantwoordelijk’
De insprekers van SOS Den Haag, die het project al jaren zeer kritisch volgen, vinden dat veel partijen in de gemeenteraad collectief verantwoordelijk zijn voor de overschrijding van het budget en daarom ook niet de onderste steen boven willen hebben. ‘Er hebben zeven fracties aan meegewerkt, met de VVD en D66 als constante factor’, zag Guust Baartmans. ‘Daarom worden malversaties toegedekt.’
Zo zou volgens Peter Drijver sprake zijn van ‘fraude’ bij de aanbesteding van Amare. Ook Joop ten Velden verklaarde dat bij de keuze van de bouwer sprake was van ‘doorgestoken kaart’. Hij voorspelde dat in de toekomst nog veel meer kwalijke zaken aan het licht komen omdat gaat blijken dat er voor gehandicapten nauwelijks plek is in de zalen, het gebouw waarschijnlijk niet geluidsdicht is en er is ‘gesjoemeld’ met de ruimte voor winkels in het gebouw, zodat die straks niet verhuurbaar blijken. ‘Er is een strafrechtelijk onderzoek nodig.’
‘Ik verwacht geen kleerscheuren meer’
Wethouder Anne Mulder (VVD) zei dat hij schrok toen hij op zijn eerste dag als wethouder het rapport aantrof. En dat hij er veel van had geleerd. ‘Het is belangrijk dat de gemeenteraad er blindelings kan vertrouwen op informatie.’ Bovendien moeten stukken veel duidelijker, soms zijn die nu ‘een zoekplaatje’. Daarom heeft hij nu een nieuw devies: ‘Maak het inzichtelijk, wees transparant, maak zoveel mogelijk openbaar.’
Met dat als leidraad beloofde hij ook dat voorstellen aan de gemeenteraad makkelijk worden. Die moeten zo worden opgeschreven dat ze beter te begrijpen zijn. Ook gaat hij nog kijken welke stukken uit het verleden alsnog openbaar kunnen worden gemaakt. Mulder had ook nog meer goed nieuws voor de raadsleden. Vorige week had hij nog geschreven dat het complex mogelijk nog duurder wordt. Nu meldde hij op vragen van raadslid Cees Pluijmgraaff (CDA): ‘Ik verwacht geen grote kleerscheuren meer.’
Den HaagFM 19.02.2021 In de gemeenteraad gaan steeds meer stemmen op om een raadsenquête te houden naar de bouw van het cultuurpaleis Amare. ‘Zo kunnen wij een hoop helderheid verschaffen aan de inwoners van de stad’, aldus raadslid Arjen Dubbelaar van Hart voor Den Haag, de grootste partij in de raad. Ook PVV, SP en Partij voor de Dieren spraken zich uit voor instellen van een van de zwaarste onderzoeksmiddelen die de raad kent. Bij een raadsenquête kunnen onder meer getuigen onder ede worden verhoord. De PvdA, Haagse Stadspartij en GroenLinks lieten weten niet uit te sluiten dat ook zij voor zo’n enquête gaan stemmen, aldus mediapartner Omroep West.
Dat bleek donderdagavond tijdens een debat over een zeer kritisch rapport van de Rekenkamer Den Haag over Amare. Uit dat rapport werd duidelijk dat het cultuurpaleis uiteindelijk geen 177,4 miljoen euro koste, zoals steeds was beloofd, maar 223,3 miljoen. Bovendien zou het stadsbestuur in al 2014 hebben geweten dat het veel duurder werd, maar informeerde het de raad daarover niet. Sterker nog: het college stelde de kosten steeds lager voor dan dat ze in werkelijkheid waren.
Dat rapport leidde donderdag tot harde kritiek van vooral de oppositiepartijen op de gang van zaken. ‘We zijn voorgelogen’, aldus Judith Klokkenburg van de ChristenUnie/SGP. Diezelfde woorden gebruikte Robert Barker van de Partij voor de Dieren. ‘De democratie werd en wordt ondergraven’, voegde hij daar aan toe. Lesley Arp van de SP sprak over geld dat is ‘weggemoffeld’. Zij eiste met Barker dat documenten die nog steeds in een kluis liggen openbaar worden, evenals afspraken die partijen maakten tijdens de coalitieonderhandelingen van 2018. ‘Er is echt een cultuuromslag nodig.’
‘Geen sprake van list en bedrog’
De (voormalige) coalitiepartijen waren milder in hun oordeel over het rapport van de Rekenkamer. Zo lazen vooral VVD, D66 en Haagse Stadspartij – de partijen die afgelopen jaren de wethouders leverden die verantwoordelijk waren voor de bouw – in het rapport niet de harde kritiek die de andere fracties wel hadden gesignaleerd. ‘Er is geen sprake van list en bedrog, van smeergeld. We moeten dit serieus behandelen en dit soort termen helpt daar niet bij’, sprak bijvoorbeeld de liberale fractieleider Frans de Graaf.
Raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij uitte de afgelopen dagen flinke kritiek op de analyse van de Rekenkamer. Volgens hem heeft de Rekenkamer flinke fouten gemaakt, door kosten op te tellen bij de bouw van Amare die niet onder dat project vielen.
‘Onderzoek niet in diskrediet brengen’
Voorzitter Manus Twisk van de Rekenkamer had tot nu toe in de media niet gereageerd op deze kritiek. Maar hij verklaarde nu dat de producten die het instituut aflevert ‘betrouwbaar’ zijn. ‘Het is niet verstandig dat dit onderzoek in diskrediet wordt gebracht.’ Volgens hem stond er wel een foutje in het rapport en is dat gecorrigeerd. ‘De essentie van ons onderzoek staat nog steeds compleet overeind.’
Mede naar aanleiding van de kritiek van Bos speelden veel partijen die de afgelopen jaren bestuurders leverden, de bal naar elkaar. Zo verweet Arjen Dubbelaar dat Bos reageerde ‘als een hert dat in de koplampen van een auto kijkt’. ‘U probeert goed te praten wat de afgelopen jaren fout is gegaan.’
Waarop andere partijen hem weer verweten te hebben ingestemd met de zogenaamde package deal, waarbij in 2018 nog eens dertig miljoen extra naar Amare ging. Dubbelaar erkende dat ruiterlijk. Maar dat besluit was nodig om het puin dat daarvoor al was ontstaan op te ruimen, voegde hij daaraan dan weer toe.
Veel te leren uit rapport
Bleef wel overeind dat vrijwel alle partijen vinden dat er ook veel dingen te leren zijn uit het rapport. Zo moet het stadsbestuur helderder en duidelijk communiceren, proberen beter greep te houden op grote projecten en verder toegeven dat er dingen anders hadden gemoeten. ‘Want daar is het college erg karig mee,’ aldus Mariëlle Vavier van GroenLinks. ‘Het echt verantwoordelijkheid nemen, gebeurt niet. Terwijl wij echt een cultuuromslag bij de gemeente willen.’
Haar collega Daniël Scheper van D66: ‘Dit is een kritisch rapport waar iedereen wat van kan leren. Wij willen van het college de duidelijke toezegging dat het beter kan.’ Andrea Bartman van de PvdA: ‘Een serieuze reflectie van het college is van ons van groot belang.’
‘Partijen collectief verantwoordelijk’
De insprekers van SOS Den Haag, die het project al jaren zeer kritisch volgen, vinden dat veel partijen in de gemeenteraad collectief verantwoordelijk zijn voor de overschrijding van het budget en daarom ook niet de onderste steen boven willen hebben. ‘Er hebben zeven fracties aan meegewerkt, met de VVD en D66 als constante factor’, zag Guust Baartmans. ‘Daarom worden malversaties toegedekt.’
Zo zou volgens Peter Drijver sprake zijn van ‘fraude’ bij de aanbesteding van Amare. Ook Joop ten Velden verklaarde dat bij de keuze van de bouwer sprake was van ‘doorgestoken kaart’. Hij voorspelde dat in de toekomst nog veel meer kwalijke zaken aan het licht komen omdat gaat blijken dat er voor gehandicapten nauwelijks plek is in de zalen, het gebouw waarschijnlijk niet geluidsdicht is en er is ‘gesjoemeld’ met de ruimte voor winkels in het gebouw, zodat die straks niet verhuurbaar blijken. ‘Er is een strafrechtelijk onderzoek nodig.’
‘Ik verwacht geen kleerscheuren meer’
Wethouder Anne Mulder (VVD) zei dat hij schrok toen hij op zijn eerste dag als wethouder het rapport aantrof. En dat hij er veel van had geleerd. ‘Het is belangrijk dat de gemeenteraad er blindelings kan vertrouwen op informatie.’ Bovendien moeten stukken veel duidelijker, soms zijn die nu ‘een zoekplaatje’. Daarom heeft hij nu een nieuw devies: ‘Maak het inzichtelijk, wees transparant, maak zoveel mogelijk openbaar.’
Met dat als leidraad beloofde hij ook dat voorstellen aan de gemeenteraad makkelijk worden. Die moeten zo worden opgeschreven dat ze beter te begrijpen zijn. Ook gaat hij nog kijken welke stukken uit het verleden alsnog openbaar kunnen worden gemaakt. Mulder had ook nog meer goed nieuws voor de raadsleden. Vorige week had hij nog geschreven dat het complex mogelijk nog duurder wordt. Nu meldde hij op vragen van raadslid Cees Pluijmgraaff (CDA): ‘Ik verwacht geen grote kleerscheuren meer.’
AD 19.02.2021 Is de Haagse politiek in mei 2018 zwaar belazerd? Kritische raadsfracties willen weten waarom het nieuwe stadsbestuur destijds bij hoog en laag beweerde dat er geen extra geld naar het Haagse cultuurpaleis zou gaan.
Uit het kritische rapport van de Rekenkamer blijkt dat er al maanden eerder gewerkt werd aan een pakket van ontwerpaanpassingen dat de kosten van het omstreden cultuurgebouw uiteindelijk met tientallen miljoenen omhoog zou jagen. ,,Het is een politieke doodzonde als deze extra kosten bewust maandenlang achter zijn gehouden”, zei SP’er Lesley Arp gisteravond tijden een pittig politiek debat over het rapport. ,,De stad verdient opheldering.’’
De toen nieuwe coalitie van Hart voor Den Haag, VVD, D66 en GroenLinks heeft de schijn tegen. Ook al omdat oud-wethouder Richard de Mos in zijn boek Mijn Verhaal een boekje open doet over de coalitieonderhandelingen van 2018. ,,We hebben afgesproken dat het afmaken van het cultuurpaleis maximaal twintig miljoen euro meer mag gaan kosten”, schrijft de lokale politicus over de gesprekken tussen de vier partijen die in mei leidden tot het nieuwe stadsbestuur.
Bedonderd
De politiek kreeg uiteindelijk pas in juli te horen dat er noodgedwongen veel meer geld naar het omstreden cultuurgebouw zou gaan. Mokkend ging de raad akkoord met de extra investering van inmiddels 31 miljoen in het nieuwe huis van het Residentie Orkest, het Nederlands Danstheater en het Koninklijk Conservatorium aan het Spuiplein.
Het ging over enkele wijzigingen, dan denk je niet aan 31 miljoen, aldus Robert Barker.
Veel raadsfracties willen nu precies weten wat er tijdens de onderhandelingen in 2018 over het onderwijs- en cultuurcomplex ter tafel is gekomen. ,,Het lijkt er toch sterk op dat we met z’n allen zijn bedonderd”, zei SP’er Lesley Arp. ,,We zijn gewoon voorgelogen”, concludeerde Judith Klokkenburg van ChristenUnie/SGP niet minder scherp.
Wethouder Anne Mulder voelde zich gisteravond niet vrij om de gevraagde stukken openbaar te maken: ,,Die zijn niet van mij”, zei hij. Ook stelde hij dat de politiek wel degelijk informatie kreeg over aanpassingen aan het ontwerp van Amare. Robert Barker van de Partij voor de Dieren was niet onder de indruk. ,,Het ging over enkele wijzigingen. Dan denk je niet aan 31 miljoen.”
Ingewikkeld
In het kritische rapport van de Rekenkamer komt veel meer pijn over het cultuurgebouw Amare naar boven. Zo zou de raad in 2014 akkoord zijn gegaan met een budget van 177 miljoen euro, terwijl de werkelijk geraamde kosten al 16 miljoen hoger uitvielen. Ook in 2018 zou de politiek niet op de hoogte zijn gebracht van miljoenen aan extra kosten.
Het college is het niet eens met de hoofdconclusie van de Rekenkamer dat de politiek ‘onjuist en onvolledig geïnformeerd is’ over de gang van zaken rond Amare. Wel erkende wethouder Mulder ruiterlijk dat de documenten die de raad te verhapstukken kreeg, niet inzichtelijk waren. ,,We hebben het wel ingewikkeld gemaakt.”
Ze zijn als een goochelaar te werk gegaan, aldus Lesley Arp.
Dat gaat het stadsbestuur dus verbeteren, zoals het onder meer ook het contractmanagement bij bouwprojecten onder de loep neemt. Voor een zevental fracties is dat niet genoeg: zij willen een raadsonderzoek (met verhoren) naar het cultuurpaleis.
,,Opeenvolgende colleges hebben miljoenen aan meerkosten weggemoffeld”, mopperde Lesley Arp. ,,Ze zijn als een goochelaar te werk gegaan”, zei Marielle Vavier van GroenLinks. ,,Er is bewust een rookgordijn opgeworpen”, concludeerde Robert Barker.
Bert van Alphen (GroenLinks, werk) kreeg vandaag 10.02.2021 de volle laag over de miljoenenflop dieEnergie Academieheet.
Wethouder Van Alphen werd door collegepartijen PvdA, CDA en D66 in een debat keihard onder handen genomen over de rol van de gemeente in het debacle van het banenproject dat 1,2 miljoen kostte maar nauwelijks banen opleverde. ,,Dit had voor hem nog slechter kunnen aflopen’’, verzuchtte een coalitielid na afloop.
AD 11.02.2021
Van Alphen ontmoette woensdagochtend een groep uiterst kritische raadsleden. Tijdens een commissievergadering debatteerde de raad opnieuw over het banenproject dat failliet dreigt te gaan.
Het was de bedoeling dat in twee jaar tijd 560 mensen aan een baan geholpen zouden worden door het leren van een vak. Maar nog geen jaar na de opening is de 1,2 miljoen euro subsidie op en zijn er slechts zeventien mensen naar werk begeleid.
Een aantal raadsleden zet vraagtekens bij de houding van de wethouder. Zij denken dat Van Alphen de rol van de gemeente expres klein maakt en daarmee de verantwoordelijkheid afschuift. Dat zeggen ook voormalig bestuursleden van de Energieacademie zoals Aad van Loenen. Volgens hem was de gemeente initiator, oprichter, regisseur en toezichthouder. Hij wijst als voorbeeld van de verwevenheid tussen de gemeente en het project naar de samenstelling van de raad van toezicht van de Energieacademie. Hierin zit een gemeenteambtenaar die secretaris en notulist is.
Telegraaf 11.02.2021
Fraude-experts
In een lange brief aan de gemeenteraad schreef wethouder Van Alphen dit weekend dat hij ondanks onderzoek door financiële en juridische deskundigen van het stadhuis, nog altijd niet precies weet wat er mis is gegaan bij de Energieacademie en waar het geld is gebleven. Hij heeft daarom een nader onderzoek aangekondigd waarbij hij onder meer fraude-experts in de arm neemt.
Den Haag laat een grondig en onafhankelijk onderzoek doen naar de teloorgang van de peperdure Energie Academie. Het stadsbestuur wil onder meer weten of er wellicht fraude is gepleegd bij het banenproject dat honderden jongeren in Den Haag aan werk moest helpen, maar failliet lijkt te gaan.
Goedbedoeld, maar misplaatst
Overigens is de 1,3 miljoen euro aan subsidie niet eens al het geld dat de Energie Academie in Den Haag heeft uitgegeven. De Stichting had uiteindelijk ook een tekort van 500.000 euro. Bijna dertig schuldeisers claimen nog geld van de stichting. Voor het stadsbestuur was de min van een half miljoen een van de redenen om niet aan een doorstart mee te werken. Ook zou het grote banenproject bij voortbestaan per maand nog tienduizenden euro’s tekort komen.
OmroepWest 29.06.2021 Het onderzoek naar het mislukken van het Haagse banenproject de Energieacademie is verder vertraagd. De laatste verwachting was dat het onderzoek in juli klaar zou zijn, maar dat gaat niet lukken. De resultaten zijn er nu pas na de zomer. ‘Er moet nog te veel werk verricht worden’, schrijft burgemeester Jan van Zanen in een brief aan de gemeenteraad.
Bureau Berenschot voert in opdracht van burgemeester Van Zanen een ‘onafhankelijk en diepgravend’ onderzoek uit naar de Energieacademie. Het banenproject, dat honderden kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden aan een baan moest helpen, ging al een jaar na de officiële opening failliet. Slechts zeventien mensen werden begeleid naar werk. Berenschot onderzoekt hoe het zo mis heeft kunnen gaan, welke rol de bestuurders van de stichting en de gemeente hebben gespeeld en of er is gefraudeerd.
In eerste instantie verwachtte Berenschot dat half mei de eerste resultaten van het onderzoek beschikbaar zouden zijn. Maar die verwachting werd al snel bijgesteld, omdat de onderzoekers de eerste weken niet bij de financiële administratie van het project konden. Maar ook begin juli is onhaalbaar voor de onderzoekers.
Fraudeonderzoek
‘Op grond van nader overleg met het onderzoeksbureau is mij gebleken dat nog steeds nieuwe informatie beschikbaar komt die moet worden beoordeeld en nader moet worden onderzocht’, schrijft Van Zanen. ‘Ook zijn (forensische) analyses nog gaande.’ Daarmee doelt hij onder meer op het fraudeonderzoek dat door Berenschot is uitbesteed aan deskundigen.
Van Zanen: ‘Het is spijtig te constateren dat de voortgang van het onderzoek wordt belemmerd door het feit dat de informatie verbrokkeld, fragmentarisch en nog iedere dag beschikbaar komt. Tegelijkertijd gaan wat mij betreft kwaliteit en zorgvuldigheid boven snelheid. Gezien de hoeveelheid werk die nog verricht moet worden, inclusief het zorgvuldig toepassen van hoor en wederhoor, onderschrijf ik de constatering van het onderzoeksbureau dat de aanpassing van de planning onvermijdelijk is.’ De burgemeester gaat er nu vanuit dat het onderzoek vlak na de zomervakantie klaar is.
De Energieacademie moest in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden aan het werk helpen door ze een vak te leren. Hiervoor maakte de gemeente 1,3 miljoen euro vrij. Maar een jaar na de opening is het geld op, is de stichting Energieacademie failliet en zijn slechts zeventien mensen aan een baan geholpen. Ondertussen klinken er verwijten van mismanagement, belangenverstrengeling en zelfverrijking van bestuurders en medewerkers.
Ook wethouder Bert van Alphen (GroenLink) is flink onder vuur komen te liggen, omdat hij de gemeenteraad onvoldoende informatie zou geven en hij de rol van de gemeente kleiner maakte dan hij daadwerkelijk is. De curator van de Energieacademie vindt dat de wethouder ‘verantwoordelijk’ is voor het faillissement. Een diepgravend en onafhankelijk onderzoek van Berenschot moet boven tafel krijgen wat er mis ging en of er sprake is geweest van fraude of andere strafbare feiten.
AD 15.06.2021 De curator die de puinhopen van de failliet verklaarde EnergieAcademie opruimt, houdt wethouder Bert van Alphen verantwoordelijk voor het ter ziele gaan van het werkproject. Dat schrijft ze in een brief aan de Haagse bestuurder.
Premier Mark Rutte was gestrikt om de EnergieAcademie begin vorig jaar te openen. Het banenproject moest elk jaar tussen de 200 en 250 werkloze jongeren zonder diploma aan een baan helpen, vooral met specifieke opleidingen voor de bouw en energiesector. Maar er werd te veel geld uitgegeven en er kwam te weinig binnen. Elke maand moesten er tienduizenden euro’s bij. Eind vorig jaar ging de stekker eruit.
De curator die nu het faillissement afwikkelt, verbaasde zich over uitspraken die Van Alphen eerder dit jaar in de gemeenteraad deed. Die zei toen dat de EnergieAcademie een zelfstandige organisatie was, die zelf de schulden zal moeten voldoen.
Doorstart
Dat ziet de curator anders: ‘U gaf als rechtstreeks betrokken wethouder op diverse cruciale momenten directe sturing aan de stichting. Ik beschouw u daarom als politiek en civiel verantwoordelijk voor het reilen en zeilen – en het faillissement – van de stichting’, schrijft de curator. Ze schrijft verder dat ze er daarom vanuit gaat dat de gemeente ook zal zorgen voor een goede financiële afronding van het debacle met het werkproject.
Dat wil niet zeggen dat de curator Van Alphen schuldig vindt aan het faillissement. Want dat moet blijken uit verder onderzoek, dat zich ook richt op het bestuur van de stichting EnergieAcademie, de Raad van Toezicht en de gemeente.
De curator benadrukt verder dat ze nog steeds mikt op een doorstart van het project, maar dan wel met een gezonde financiële basis. ‘Er is toch niets veranderd aan de wenselijkheid van dit maatschappelijke initiatief?’
Geen geschikte gebouwen
Afgelopen week liet Van Alphen de gemeenteraad weten nog niet erg warm te lopen voor een onderzoek naar zijn rol bij het faillissement. Hij wil eerst het onderzoek afwachten dat de gemeente zelf laat uitvoeren. ,,De gemeente heeft de curator laten weten dat het prematuur is om op bestuurlijk niveau in gesprek te gaan zo lang het onderzoek van Berenschot nog in volle gang is.” Wel verstrekt de gemeente waar gevraagd informatie aan de curator. ,,Zo lang het informatie over de gemeente zelf betreft. Voor informatie over derden hebben we de curator doorverwezen naar de betreffende derde.”
PVV-raadslid Sebastian Kruis vroeg nog of Traub Stuc, een van de deelnemende bedrijven in de EnergieAcademie, geholpen gaat worden bij het zoeken naar een nieuwe locatie. Van Alphen antwoordde daarop dat de gemeente zelf geen geschikte gebouwen heeft om het Haagse bedrijf onderdak te bieden. Wel gaat hij helpen bij de zoektocht naar een nieuw onderkomen. ,,Binnen de grenzen van het redelijke.”
OmroepWest 03.06.2021 De curator van de Energieacademie stelt de gemeente Den Haag in een brief verantwoordelijk voor het faillissement van het prestigieuze project. Dat zei wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) woensdagavond in een debat over het geflopte banenproject. Vanwege de opstelling van de curator weigert Van Alphen mee te werken aan haar onderzoek, zo verklaarde de wethouder. Van Alphen: ‘De gemeente is niet aansprakelijk.’
Curator Laurien Martens is door de rechtbank aangesteld om het faillissement van de Energieacademie af te wikkelen. Hierbij moet ze ook onderzoeken welke oorzaken hieraan ten grondslag lagen en wie voor het faillissement verantwoordelijk is.
In het faillissementsverslag staat dat ze niet alleen kijkt naar de rol van de voormalige bestuurders en de Raad van Toezicht, maar ook naar die van de gemeente en het college van burgemeester en wethouders. ‘De gemeente en het college hebben een nadrukkelijke rol gespeeld bij de stichting’, schrijft ze. ‘Daarom heeft de curator wethouder Van Alphen om tekst en uitleg gevraagd.’
Niet verantwoordelijk
In de commissievergadering werd duidelijk dat wethouder Van Alphen inderdaad een brief van de curator heeft gekregen waarin zij Van Alphen uitnodigt voor een gesprek. Ook heeft zij daarin de gemeente aansprakelijk gesteld. ‘De curator heeft mij een brief gestuurd waarin ze mij verweet verantwoordelijk te zijn voor het faillissement’, zei Van Alphen.
‘Die brief hebben wij doorgestuurd naar onze juridische afdeling. Vanwege de opstelling van de curator waarbij zij uitgaat van de aansprakelijkheid van de gemeente, werk ik niet mee aan haar onderzoek’, verklaarde de wethouder tegenover de raad. ‘Het college is namelijk van mening dat de gemeente niet verantwoordelijk is voor het faillissement.’ Van Alphen zei wel mee te werken aan het onderzoek dat bureau Berenschot uitvoert, in opdracht van burgemeester Jan van Zanen.
Uit het faillissementsverslag van de curator blijkt dat de gemeente in totaal 1,3 miljoen euro in het project heeft gestopt. Ook kreeg het banenproject een Europese subsidie. Bovendien staat in het verslag dat de Stichting Energieacademie een schuld van bijna 100.000 euro heeft bij de fiscus. Dat komt vooral door achterstallige loonbelasting, omdat de stichting sinds januari 2020 geen loonbelasting meer heeft afgedragen. Ook zijn er volgens de curator rond het faillissement uit de bedrijfshal spullen door ‘derden’ meegenomen, zoals tablets en een laptop.
Irritatie om ambtenaar
In de gemeenteraad ontstond aan het begin van de vergadering irritatie over de aanwezigheid van een ambtenaar die direct betrokken is geweest bij de Energieacademie. Zij was in de raadzaal om wethouder Van Alphen ambtelijk bij te staan, omdat zij verantwoordelijk is voor een gemeentelijk garantiefonds dat in het leven is geroepen om gedupeerde ondernemers van de Energieacademie te helpen. Maar in een aangenomen motie van de VVD stond juist dat ambtenaren die betrokken waren bij de Energieacademie ‘op de reservebank’ zouden komen lopende de onderzoeken.
‘De afspraak was dat de betrokken ambtenaren van het dossier zouden worden gehaald’, zei Janice Roopram van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. ‘Nu zit hier in de raadzaal een ambtenaar die zeer nauw betrokken is geweest bij de Energieacademie de wethouder van antwoorden te voorzien. Dat is onbegrijpelijk.’ ‘Dit is niet conform de afspraak’, zei ook Fatima Faid van de Haagse Stadspartij. En PVV’er Sebastian Kruis noemde het ‘ongemakkelijk’.
Geen zeggenschap
Maar volgens wethouder Van Alphen zijn er twee ambtenaren van het dossier gehaald: de programmamanager en de projectleider. ‘Dat waren de meest betrokken ambtenaren en daarmee hebben we invulling gegeven aan de motie’, zei hij. ‘Verder heeft de gemeenteraad geen zeggenschap over de aanstelling van ambtenaren. Daar gaat het college zelf over.’
Het banenproject moest in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden via een opleidingstraject aan een baan helpen, maar al binnen een jaar liep het spaak. Het banenproject mislukte volkomen door mismanagement. Ook zou er mogelijk sprake zijn geweest van zelfverrijking van bestuurders. In maart van dit jaar heeft de rechter de Energieacademie failliet verklaard en er zijn slechts 17 mensen aan het werk geholpen.
Den HaagFM 03.06.2021 De curator van de Energieacademie stelt de gemeente in een brief verantwoordelijk voor het faillissement van het prestigieuze project. Dat zei wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) woensdagavond in een debat over het geflopte banenproject, schrijft mediapartner Omroep West. Vanwege de opstelling van de curator weigert Van Alphen mee te werken aan haar onderzoek, zo verklaarde de wethouder. Van Alphen: ‘De gemeente is niet aansprakelijk.’
Curator Laurien Martens is door de rechtbank aangesteld om het faillissement van de Energieacademie af te wikkelen. Hierbij moet ze ook onderzoeken welke oorzaken hieraan ten grondslag lagen en wie voor het faillissement verantwoordelijk is.
In het faillissementsverslag staat dat ze niet alleen kijkt naar de rol van de voormalige bestuurders en de Raad van Toezicht, maar ook naar die van de gemeente en het college van burgemeester en wethouders. ‘De gemeente en het college hebben een nadrukkelijke rol gespeeld bij de stichting’, schrijft ze. ‘Daarom heeft de curator wethouder Van Alphen om tekst en uitleg gevraagd.’
Niet verantwoordelijk
In de commissievergadering werd duidelijk dat wethouder Van Alphen inderdaad een brief van de curator heeft gekregen waarin zij Van Alphen uitnodigt voor een gesprek. Ook heeft zij daarin de gemeente aansprakelijk gesteld. ‘De curator heeft mij een brief gestuurd waarin ze mij verweet verantwoordelijk te zijn voor het faillissement’, zei Van Alphen.
‘Die brief hebben wij doorgestuurd naar onze juridische afdeling. Vanwege de opstelling van de curator waarbij zij uitgaat van de aansprakelijkheid van de gemeente, werk ik niet mee aan haar onderzoek’, verklaarde de wethouder tegenover de raad. ‘Het college is namelijk van mening dat de gemeente niet verantwoordelijk is voor het faillissement.’ Van Alphen zei wel mee te werken aan het onderzoek dat bureau Berenschot uitvoert, in opdracht van burgemeester Jan van Zanen.
Uit het faillissementsverslag van de curator blijkt dat de gemeente in totaal 1,3 miljoen euro in het project heeft gestopt. Ook kreeg het banenproject een Europese subsidie. Bovendien staat in het verslag dat de Stichting Energieacademie een schuld van bijna 100.000 euro heeft bij de fiscus. Dat komt vooral door achterstallige loonbelasting, omdat de stichting sinds januari 2020 geen loonbelasting meer heeft afgedragen. Ook zijn er volgens de curator rond het faillissement uit de bedrijfshal spullen door ‘derden’ meegenomen, zoals tablets en een laptop.
Irritatie om ambtenaar
In de gemeenteraad ontstond aan het begin van de vergadering irritatie over de aanwezigheid van een ambtenaar die direct betrokken is geweest bij de Energieacademie. Zij was in de raadzaal om wethouder Van Alphen ambtelijk bij te staan, omdat zij verantwoordelijk is voor een gemeentelijk garantiefonds dat in het leven is geroepen om gedupeerde ondernemers van de Energieacademie te helpen. Maar in een aangenomen motie van de VVD stond juist dat ambtenaren die betrokken waren bij de Energieacademie ‘op de reservebank’ zouden komen lopende de onderzoeken.
‘De afspraak was dat de betrokken ambtenaren van het dossier zouden worden gehaald’, zei Janice Roopram van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. ‘Nu zit hier in de raadzaal een ambtenaar die zeer nauw betrokken is geweest bij de Energieacademie de wethouder van antwoorden te voorzien. Dat is onbegrijpelijk.’ ‘Dit is niet conform de afspraak’, zei ook Fatima Faid van de Haagse Stadspartij. En PVV’er Sebastian Kruis noemde het ‘ongemakkelijk’.
Geen zeggenschap
Maar volgens wethouder Van Alphen zijn er twee ambtenaren van het dossier gehaald: de programmamanager en de projectleider. ‘Dat waren de meest betrokken ambtenaren en daarmee hebben we invulling gegeven aan de motie’, zei hij. ‘Verder heeft de gemeenteraad geen zeggenschap over de aanstelling van ambtenaren. Daar gaat het college zelf over.’
Het banenproject moest in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden via een opleidingstraject aan een baan helpen, maar al binnen een jaar liep het spaak. Het banenproject mislukte volkomen door mismanagement. Ook zou er mogelijk sprake zijn geweest van zelfverrijking van bestuurders. In maart van dit jaar heeft de rechter de Energieacademie failliet verklaard en er zijn slechts 17 mensen aan het werk geholpen.
OmroepWest 13.05.2021 Het onderzoek naar het failliete banenproject de Energieacademie in Den Haag verloopt moeizaam. De curator heeft nog altijd geen volledige toegang tot de administratie van de stichting. Ze kan inmiddels bij de financiële administratie, maar nu zijn gebruikersnamen en inlogcodes kwijt die toegang moeten geven tot het mailverkeer van de voormalige bestuurders. ‘Iedereen wijst naar elkaar.’
Curator Laurien Martens onderzoekt of een doorstart van de Energieacademie mogelijk is. Het banenproject ging eind maart failliet, net een jaar na de officiële opening. Het was de bedoeling dat in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden aan een baan geholpen zouden worden. De gemeente Den Haag pompte 1,2 miljoen euro in het project.
Maar nu is het project geflopt, doen er verhalen van mismanagement en zelfverrijking van bestuurders en medewerkers de ronde en hebben slechts zeventien mensen een baan gekregen. De gemeente laat door bureau Berenschot een onafhankelijk onderzoek uitvoeren dat duidelijk moet maken wat er mis is gegaan, waar het geld is gebleven en wat de rol van de gemeente is geweest. Ook wordt gekeken of er gefraudeerd is.
Geblokkeerd systeem
Daarnaast is Laurien Martens door de rechtbank aangesteld als curator van de failliete Stichting Energieacademie en ook zij heeft de taak om onderzoek te doen. Maar dat verloopt traag. Bij de start liep ze tegen een geblokkeerd financieel systeem aan. De code van het computersysteem waar de administratie in zit was namelijk door de beheerder van het systeem buiten werking gesteld, omdat de Energieacademie een betalingsachterstand bij de beheerder had.
Dat probleem werd door de curator na enkele weken getackeld. ‘Ik kan nu bij de financiële administratie’, vertelt Martens. ‘De betalingsbalans en winst- en verliesrekening zijn beschikbaar.’ Maar nu doet zich een ander probleem voor. De gebruikersnamen en inlogcodes om bij het mailverkeer van de voormalige bestuurders te kunnen zijn zoek.
Geen onwil
‘Wie die codes heeft? Iedereen wijst naar elkaar’, zegt Martens. ‘Het is geen onwil, ze willen wel meewerken, maar toegang heb ik nog niet. Ik wil de mails bestuderen om meer duidelijkheid te krijgen over operationele zaken. Wat is er gemaild naar elkaar en aan derden?’
Het betekent dat het onderzoek vertraging oploopt. ‘Het kost allemaal nogal veel tijd’, reageert Martens. ‘Meer tijd dan gebruikelijk. Het wordt zo nog een hele puzzel en ik kan nu dus nog geen conclusies trekken.’ De resultaten van het onderzoek van Berenschot worden in juni verwacht.
Den HaagFM 08.04.2021 Het fraudeonderzoek naar het mislukte banenproject de Energieacademie loopt zeker een maand vertraging op. Dat schrijft mediapartner Omroep West. Reden is dat de onderzoekers niet in de financiële administratie van het project kunnen. De code van het computersysteem waar de administratie in zit is door de beheerder van het systeem buiten werking gesteld, omdat de Stichting Energieacademie een betalingsachterstand bij de beheerder heeft.
Bureau Berenschot is een paar weken geleden in opdracht van burgemeester Jan van Zanen begonnen met een grootschalig en onafhankelijk onderzoek naar het dramatisch geflopte banenproject. Belangrijk onderdeel daarvan is de vraag waar de 1,2 miljoen euro subsidie is gebleven en of er mogelijk fraude is gepleegd.
Maar dat onderdeel komt in de knel, omdat de onderzoekers geen toegang kunnen krijgen tot de financiële administratie van de Energieacademie. Dat bleek woensdagmiddag in een vergadering waarin een commissie van de gemeenteraad door de onderzoekers werd bijgepraat over het verloop van het onderzoek.
Curator
‘Niemand heeft op dit moment toegang tot de financiële administratie van de Stichting Energieacademie’, zei onderzoeker Laurens Vellekoop. ‘Het computersysteem waarin alle financiële stukken zitten, zoals facturen, is door de beheerder van het systeem achter slot en grendel gezet. De curator die het faillissement afhandelt heeft datzelfde probleem. Zij is al twee weken bezig om toegang te krijgen.’
Probleem is dat de codes die de stichting Energieacademie gebruikte om in het systeem te komen buiten werking zijn gesteld door de beheerder. Dat heeft het bedrijf gedaan omdat de Energieacademie de rekeningen niet meer betaalde en nu failliet is verklaard. ‘De enige die nu nog bij het financiële grootboek van de stichting kan, is het bedrijf’, stelde Vellekoop. ‘De curator hoopt dat zij deze week toegang kan krijgen. We hebben goede contacten met haar en in principe krijgen wij dan ook toegang.’
Vertraging
Gevolg is wel dat het onderzoek dat half mei klaar zou zijn vertraagd is. De onderzoekers gaan nu uit van half juni. ‘Het financiële deel is cruciaal in het onderzoek en daar kunnen wij nu geen inzicht in krijgen’, zei Vellekoop. ‘We kunnen op dit moment dus niet zien wat bijvoorbeeld de schuldenpositie is van de stichting en of er sprake is van frauduleus handelen. Maar we hebben goede hoop dat de administratie snel loskomt.’
De Energieacademie moest in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden aan het werk helpen door ze een vak te leren. Hiervoor maakte de gemeente 1,2 miljoen euro vrij. Maar een jaar na de opening is het geld op en zijn slechts zeventien mensen aan een baan geholpen. Een faillissement lijkt onvermijdelijk.
Ondertussen klinken er verwijten van mismanagement, belangenverstrengeling en zelfverrijking van bestuurders en medewerkers. Ook wethouder Van Alphen is flink onder vuur komen te liggen, omdat hij de gemeenteraad onvoldoende informatie zou geven en hij de rol van de gemeente kleiner maakt dan hij daadwerkelijk is. Een diepgravend en onafhankelijk onderzoek moet boven tafel krijgen wat er mis ging en of er sprake is geweest van fraude of andere strafbare feiten.
OmroepWest 07.04.2021 Het fraudeonderzoek naar het mislukte banenproject de Energieacademie in Den Haag loopt zeker een maand vertraging op. Reden is dat de onderzoekers niet in de financiële administratie van het project kunnen. De code van het computersysteem waar de administratie in zit is door de beheerder van het systeem buiten werking gesteld, omdat de Stichting Energieacademie een betalingsachterstand bij de beheerder heeft.
Bureau Berenschot is een paar weken geleden in opdracht van burgemeester Jan van Zanen begonnen met een grootschalig en onafhankelijk onderzoek naar het dramatisch geflopte banenproject. Belangrijk onderdeel daarvan is de vraag waar de 1,2 miljoen euro subsidie is gebleven en of er mogelijk fraude is gepleegd.
Maar dat onderdeel komt in de knel, omdat de onderzoekers geen toegang kunnen krijgen tot de financiële administratie van de Energieacademie. Dat bleek woensdagmiddag in een vergadering waarin een commissie van de Haagse gemeenteraad door de onderzoekers werd bijgepraat over het verloop van het onderzoek.
Curator
‘Niemand heeft op dit moment toegang tot de financiële administratie van de Stichting Energieacademie’, zei onderzoeker Laurens Vellekoop. ‘Het computersysteem waarin alle financiële stukken zitten, zoals facturen, is door de beheerder van het systeem achter slot en grendel gezet. De curator die het faillissement afhandelt heeft datzelfde probleem. Zij is al twee weken bezig om toegang te krijgen.’
Probleem is dat de codes die de stichting Energieacademie gebruikte om in het systeem te komen buiten werking zijn gesteld door de beheerder. Dat heeft het bedrijf gedaan omdat de Energieacademie de rekeningen niet meer betaalde en nu failliet is verklaard. ‘De enige die nu nog bij het financiële grootboek van de stichting kan, is het bedrijf’, stelde Vellekoop. ‘De curator hoopt dat zij deze week toegang kan krijgen. We hebben goede contacten met haar en in principe krijgen wij dan ook toegang.’
Vertraging
Gevolg is wel dat het onderzoek dat half mei klaar zou zijn vertraagd is. De onderzoekers gaan nu uit van half juni. ‘Het financiële deel is cruciaal in het onderzoek en daar kunnen wij nu geen inzicht in krijgen’, zei Vellekoop. ‘We kunnen op dit moment dus niet zien wat bijvoorbeeld de schuldenpositie is van de stichting en of er sprake is van frauduleus handelen. Maar we hebben goede hoop dat de administratie snel loskomt.’
De Energieacademie moest in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden aan het werk helpen door ze een vak te leren. Hiervoor maakte de gemeente 1,2 miljoen euro vrij. Maar een jaar na de opening is het geld op en zijn slechts zeventien mensen aan een baan geholpen.
Een faillissement lijkt onvermijdelijk. Ondertussen klinken er verwijten van mismanagement, belangenverstrengeling en zelfverrijking van bestuurders en medewerkers. Ook wethouder Van Alphen is flink onder vuur komen te liggen, omdat hij de gemeenteraad onvoldoende informatie zou geven en hij de rol van de gemeente kleiner maakt dan hij daadwerkelijk is. Een diepgravend en onafhankelijk onderzoek moet boven tafel krijgen wat er mis ging en of er sprake is geweest van fraude of andere strafbare feiten.
OmroepWest 02.04.2021 Het is Hart voor Den Haag/Groep de Mos niet gelukt om de geheime informatie over het mislukte banenproject de Energieacademie boven tafel te krijgen. De grootste partij in de Haagse gemeenteraad had aan het college van burgemeester en wethouders gevraagd om de informatie openbaar te maken. Maar het Haagse stadsbestuur houdt voet bij stuk: de geheime stukken blijven grotendeels geheim. Alleen raadsleden mogen de informatie onder strikte vertrouwelijkheid bekijken.
De voltallige gemeenteraad eiste een paar weken geleden van het college openbaarmaking van alle gemeentelijke informatie over de Energieacademie. Reden was de kritiek van de raad op wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) die volgens de raadsleden warrige en gebrekkige informatie zou geven.
Het college besloot slechts een deel openbaar te maken. Alle appjes, mailwisselingen en andere documenten zijn alleen voor raadsleden onder geheimhouding te bekijken. Zij mogen hier in de openbaarheid niet over praten. In de raadsvergadering van 15 april moet de raad de geheimhouding formeel bekrachtigen.
Op 24 maart heeft de Haagse rechtbank de Energieacademie officieel failliet verklaard en is Laurien Martens aangesteld als curator. Zij gaat onderzoeken of er een doorstart kan komen. ‘Daar hoop ik op’, zegt Martens. ‘Ik ga ook onderzoeken wie er verantwoordelijk is voor dit debacle en ga gesprekken aan met onder andere de wethouder en de Raad van Toezicht.’ Op de vraag of er nog geld of vermogen is te vinden bij de Energieacademie is het antwoord ‘nee’. Martens: ‘Er is geen geld. De inventaris uit de bedrijfshal is weg. Aan de hand van de administratie en video’s die ik gekregen heb, ga ik onderzoeken waar de boedel is gebleven.’
‘Vrijgeven dossier al een grote stap’
Maar daar wilde Groep de Mos niet op wachten en schreef in een brief aan het college dat de partij alle informatie openbaar wil hebben. Daar gaat het college niet op in, zo liet het stadsbestuur weten in een brief aan de partij. Daarin wordt verwezen naar een eerdere raadsbrief waarin het college aangeeft dat het vrijgeven van het dossier ‘Energieacademie’ enkel voor raadsleden, al een grote stap is.
‘Het vrijgeven van mailwisselingen en appverkeer kan het gevoel van veiligheid op het stadhuis en daarbuiten onaanvaardbaar aantasten’, stelde het college toen. Toch krijgt de raad de beschikking over het dossier – zij het onder geheimhouding – omdat er sprake is van een uitzonderlijke situatie.
Politieke schandvlek
Groep de Mos is ontstemd over de onwil en doet nu een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur, de Wob, om het dossier alsnog in haar bezit te krijgen. ‘Met een totaal nietszeggend antwoord denkt het college weer weg te kunnen komen met het in de doofpot stoppen van deze politieke schandvlek, die de Energieacademie inmiddels geworden is’, reageren fractievoorzitter Richard de Mos en de raadsleden Ralf Sluijs en Janice Roopram.
‘Blijkbaar kunnen de feiten het daglicht niet verdragen.’ De partij vindt dat de raad haar controlerende taak op deze manier niet kan uitvoeren. ‘De kluis op het stadhuis puilt inmiddels uit van de verstopte rapporten en daar hebben wij én de stad het helemaal mee gehad.’
De Energieacademie moest in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden aan het werk helpen door ze een vak te leren. Hiervoor maakte de gemeente 1,2 miljoen euro vrij. Maar een jaar na de opening is het geld op en zijn slechts zeventien mensen aan een baan geholpen. Een faillissement lijkt onvermijdelijk. Ondertussen klinken er verwijten van mismanagement, belangenverstrengeling en zelfverrijking van bestuurders en medewerkers. Ook wethouder Van Alphen is flink onder vuur komen te liggen, omdat hij de gemeenteraad onvoldoende informatie zou geven en hij de rol van de gemeente kleiner maakt dan hij daadwerkelijk is. Een diepgravend en onafhankelijk onderzoek moet boven tafel krijgen wat er mis ging en of er sprake is geweest van fraude of andere strafbare feiten.
AD 01.04.2021 De curator van de failliet verklaarde Energie Academie gaat onderzoek doen naar verdwenen eigendommen bij de Haagse stichting. Advocate Laurien Martens trof op de locatie van de academie aan de Kerketuinenweg een lege bedrijfshal aan waar zich voorheen leslokalen bevonden.
,,De eigendommen die aanwezig waren zijn voor een groot deel door derden verwijderd”, schrijft de door de rechtbank aangestelde bewindvoerder.
De Energie Academie zou zeshonderd kansarmen Haagse jongeren via praktijkgericht leren klaarstomen voor een baan in de bouw- of energiesector, maar kwam in anderhalf jaar tijd vrijwel niet aan haar taak toe. Wel joegen de bestuursleden er 1,2 miljoen euro doorheen. Het stadsbestuur van Den Haag laat onafhankelijk onderzoek doen naar de teloorgang van de stichting en sluit fraude op voorhand niet uit.
Doorstart
De curator zet alles op alles om de Energie Academie alsnog een doorstart te laten maken vanwege de maatschappelijke belangen van het initiatief en heeft de Haagse politiek opgeroepen om mee te helpen. Ook heeft ze wethouder Van Alphen om tekst en uitleg gevraagd: ,,De gemeente Den Haag heeft de Academie niet gered. Met alle gedupeerden als gevolg. Denk aan de crediteuren, maar ook de leerlingen waar het allemaal om draait.”
Verder heeft de bewindvoerder de gemeente laten weten een eigen onderzoek te starten naar de oorzaken van het faillissement en de vraag wie voor de onbetaalde rekeningen verantwoordelijk is. Daarbij wordt ook naar het Haagse stadsbestuur gekeken. ,,Dat heeft nadrukkelijk een rol gespeeld bij de stichting, zowel bestuurlijk als financieel.”
Blij is de curator met de hulp van de Haagse gemeenteraad die op initiatief van de Haagse Stadspartij een garantiefonds afdwong voor gedupeerde bedrijven van de Energie Academie om te voorkomen dat zij failliet zouden gaan.
Den HaagFM 25.03.2021 Alle geheime informatie over het mislukte banenproject de Energieacademie in Den Haag moet openbaar worden. Dat vindt Hart voor Den Haag/Groep de Mos. De partij heeft een brief aan het college van burgemeester en wethouders geschreven waarin het stadsbestuur wordt opgeroepen om het dossier te publiceren, schrijft mediapartner Omroep West. ‘Wij moeten onze controlerende taak kunnen uitoefenen’, zegt raadslid Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag.
De gemeenteraad had in een motie om het gemeentelijke dossier van de Energieacademie gevraagd, omdat de raadsleden wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) verwijten dat hij warrige en gebrekkige informatie geeft over de situatie bij het noodlijdende banenproject. Om licht in de duisternis te scheppen, wil de raad zelf over het dossier beschikken.
Dit weekend werd duidelijk dat de informatie grotendeels geheim blijft. Een aantal rapporten, een projectvoorstel en de subsidieaanvragen en -toekenningen zijn wel op de site van de gemeente gepubliceerd. Maar bijvoorbeeld mails en appjes tussen wethouders, ambtenaren en voormalige bestuursleden en medewerkers blijven geheim. Deze zijn alleen door raadsleden onder stikte geheimhouding te bekijken. Zij mogen er dus niet in de openbaarheid over spreken of debatteren.
Oneens
Dat is tegen het zere been van Hart voor Den Haag. ‘Wij zijn het hier volstrekt mee oneens’, zeggen de raadsleden Ralf Sluijs en Janice Roopram. ‘Het zijn juist deze stukken en conversaties die een helder beeld kunnen schetsen van de cultuur binnen het stadhuis en de Energieacademie die wellicht ook ten grondslag ligt aan het mislukken van het project. Daarin moeten raad én journalistiek, zonder angst voor gerechtelijke stappen, hun controlerende werk kunnen doen.’
Maar Van Alpen zegt dat hij niet over één nacht ijs gegaan bij zijn beslissing over het dossier. Het vrijgeven van mailwisselingen en appverkeer aan de gemeenteraad kan het gevoel van veiligheid op het stadhuis en daarbuiten ‘onaanvaardbaar aantasten’. Toch geeft hij de raad de beschikking over het dossier – zij het onder geheimhouding – omdat er sprake is van een uitzonderlijke situatie. Bovendien is hij ongelukkig met de eis van de raad om het dossier vrij te geven, omdat hij vindt dat de raad de uitkomsten van een onafhankelijk onderzoek dat is ingesteld had moeten afwachten.
Trucs
Maar daar wil Sluijs niets van weten. ‘Die trucs kennen we zo langzamerhand wel’, zegt hij. ‘Met het onderzoek koopt het college tijd, na afronding krijgt de raad vervolgens een nietszeggende brief, verdwijnt het rapport in de kluis en glijdt wethouder Van Alphen geruisloos zijn pensioen in. Daarom willen we nu dat alles openbaar wordt zodat wij ons eigen oordeel kunnen vellen over de gang van zaken. Dat is ook de strekking van de aangenomen motie en het hoeft het lopende onderzoek verder geenszins in de weg te staan.’
Hart voor Den Haag/Groep de Mos wil dat het college de stukken binnen een week openbaar maakt. Gebeurt dat niet, dan doet de partij een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur en dient een Wob-verzoek in om de stukken op die manier openbaar te maken.
De Energieacademie moest in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden aan het werk helpen door ze een vak te leren. Hiervoor maakte de gemeente 1,2 miljoen euro vrij. Maar een jaar na de opening is het geld op en zijn slechts zeventien mensen aan een baan geholpen. Een faillissement lijkt onvermijdelijk. Ondertussen klinken er verwijten van mismanagement, belangenverstrengeling en zelfverrijking van bestuurders en medewerkers. Ook wethouder Van Alphen is flink onder vuur komen te liggen, omdat hij de gemeenteraad onvoldoende informatie zou geven en hij de rol van de gemeente kleiner maakt dan hij daadwerkelijk is. Een diepgravend en onafhankelijk onderzoek moet boven tafel krijgen wat er mis ging en of er sprake is geweest van fraude of andere strafbare feiten.
OmroepWest 24.03.2021 Alle geheime informatie over het mislukte banenproject de Energieacademie in Den Haag moet openbaar worden. Dat vindt Hart voor Den Haag/Groep de Mos. De partij heeft een brief aan het college van burgemeester en wethouders geschreven waarin het stadsbestuur wordt opgeroepen om het dossier te publiceren. ‘Wij moeten onze controlerende taak kunnen uitoefenen’, zegt raadslid Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag.
De gemeenteraad had in een motie om het gemeentelijke dossier van de Energieacademie gevraagd, omdat de raadsleden wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) verwijten dat hij warrige en gebrekkige informatie geeft over de situatie bij het noodlijdende banenproject. Om licht in de duisternis te scheppen, wil de raad zelf over het dossier beschikken.
Dit weekend werd duidelijk dat de informatie grotendeels geheim blijft. Een aantal rapporten, een projectvoorstel en de subsidieaanvragen en -toekenningen zijn wel op de site van de gemeente gepubliceerd. Maar bijvoorbeeld mails en appjes tussen wethouders, ambtenaren en voormalige bestuursleden en medewerkers blijven geheim. Deze zijn alleen door raadsleden onder stikte geheimhouding te bekijken. Zij mogen er dus niet in de openbaarheid over spreken of debatteren.
Oneens
Dat is tegen het zere been van Hart voor Den Haag. ‘Wij zijn het hier volstrekt mee oneens’, zeggen de raadsleden Ralf Sluijs en Janice Roopram. ‘Het zijn juist deze stukken en conversaties die een helder beeld kunnen schetsen van de cultuur binnen het stadhuis en de Energieacademie die wellicht ook ten grondslag ligt aan het mislukken van het project. Daarin moeten raad én journalistiek, zonder angst voor gerechtelijke stappen, hun controlerende werk kunnen doen.’
Maar Van Alpen zegt dat hij niet over één nacht ijs gegaan bij zijn beslissing over het dossier. Het vrijgeven van mailwisselingen en appverkeer aan de gemeenteraad kan het gevoel van veiligheid op het stadhuis en daarbuiten ‘onaanvaardbaar aantasten’. Toch geeft hij de raad de beschikking over het dossier – zij het onder geheimhouding – omdat er sprake is van een uitzonderlijke situatie. Bovendien is hij ongelukkig met de eis van de raad om het dossier vrij te geven, omdat hij vindt dat de raad de uitkomsten van een onafhankelijk onderzoek dat is ingesteld had moeten afwachten.
Trucs
Maar daar wil Sluijs niets van weten. ‘Die trucs kennen we zo langzamerhand wel’, zegt hij. ‘Met het onderzoek koopt het college tijd, na afronding krijgt de raad vervolgens een nietszeggende brief, verdwijnt het rapport in de kluis en glijdt wethouder Van Alphen geruisloos zijn pensioen in. Daarom willen we nu dat alles openbaar wordt zodat wij ons eigen oordeel kunnen vellen over de gang van zaken. Dat is ook de strekking van de aangenomen motie en het hoeft het lopende onderzoek verder geenszins in de weg te staan.’
Hart voor Den Haag/Groep de Mos wil dat het college de stukken binnen een week openbaar maakt. Gebeurt dat niet, dan doet de partij een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur en dient een Wob-verzoek in om de stukken op die manier openbaar te maken.
De Energieacademie moest in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden aan het werk helpen door ze een vak te leren. Hiervoor maakte de gemeente 1,2 miljoen euro vrij. Maar een jaar na de opening is het geld op en zijn slechts zeventien mensen aan een baan geholpen. Een faillissement lijkt onvermijdelijk. Ondertussen klinken er verwijten van mismanagement, belangenverstrengeling en zelfverrijking van bestuurders en medewerkers. Ook wethouder Van Alphen is flink onder vuur komen te liggen, omdat hij de gemeenteraad onvoldoende informatie zou geven en hij de rol van de gemeente kleiner maakt dan hij daadwerkelijk is. Een diepgravend en onafhankelijk onderzoek moet boven tafel krijgen wat er mis ging en of er sprake is geweest van fraude of andere strafbare feiten.
DenHaagFM 24.03.2021 Het is einde oefening voor het Haagse banenproject de Energieacademie. Het project staat op het randje van een faillissement en dat betekent voor de broers Traub van het opleidingsbedrijf Traub Stuc dat ze komende maand het pand van de Energieacademie aan de Kerketuinen in Den Haag moeten verlaten. Peet en Michel Traub zijn deze week bezig hun bedrijf letterlijk af te breken.
Met een shovel breekt Peet Traub in de grote loods van de Energieacademie de laatste muren af. Zijn broer Michel gebruikt hiervoor een hamer. Het zijn de muren waarmee werkloze jongeren leren hoe ze moeten stuken. ‘Het doet gewoon zeer om dit af te breken, klaar’, zegt Michel Traub tegen mediapartner Omroep West. ‘We zijn jarenlang bezig geweest en het loopt gewoon goed. Maar het wordt ons niet gegund lijkt wel.’
Traub Stuc leidt al jarenlang jongeren die geen werk hebben op tot stukadoor. Het gaat vaak om lastige jongens die op school slecht kunnen meekomen of een criminele achtergrond hebben en daardoor weinig zicht hebben op een betaalde baan. Traub probeert deze jongeren een vak te leren en ze door te laten stromen naar werk.
Moerwijk
Deze vakopleiding verzorgden de broers lange tijd vanuit een bedrijfspand in Moerwijk, maar dit pand moest weg omdat er nieuwbouw kwam. ‘Toen zijn we door de gemeente gevraagd om mee te doen met de Energieacademie die op het punt stond om opgericht te worden’, vertelt Michel. ‘Dat hebben we gedaan.’
Traub Stuc verhuisde dus naar de Energieacademie aan de Kerketuinen en ging aan de slag. ‘Aan het begin ging het hartstikke goed’, zegt hij. ‘Wij hebben de eerste tijd nog zeventien jongens uitgeplaatst naar een betaalde baan. Maar het resultaat is nu dat wij ondanks onze inspanningen straks zonder ruimte zitten en geen jeugd kunnen opleiden.’
Mismanagement
Want het gaat al snel mis bij de Energieacademie. De gemeente Den Haag pompt 1,2 miljoen euro in het project en koppelt daaraan de ambitie om in twee jaar tijd 560 werklozen aan een baan te helpen. Maar anderhalf jaar later is het geld op, doen er verhalen van mismanagement en zelfverrijking van bestuurders en medewerkers de ronde en hebben alleen de zeventien leerlingen van Traub een baan gekregen. Een onafhankelijk onderzoek moet duidelijk maken wat er mis is gegaan, waar het geld is gebleven en wat de rol van de gemeente is geweest.
De broers zitten ondertussen met een probleem, want ze komen met het bedrijf op straat te staan. De verhuurder van de loods heeft de huur opgezegd, omdat er een ander bedrijf is gevonden dat het pand in wil.
Nieuwe ruimte
‘Wij hebben zo snel mogelijk een nieuwe ruimte nodig, zodat we opnieuw op kunnen starten’, zegt Michel. ‘Wie daarvoor moet zorgen? Ik in elk geval niet want ik heb al genoeg inkomstenderving gehad. Ik hoop dat de gemeente iets kan doen want het was de gemeente die ons heeft gevraagd om hier in te stappen. Ik heb niet om al deze problemen gevraagd.’
Maar de gemeente ziet de Energieacademie als een onafhankelijke stichting en vindt de kwestie daarom vooral een zaak tussen de broers Traub en de Energieacademie. Wel heeft de gemeente bemiddeld tussen de verhuurder van het pand en Traub Stuc, zei wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) een paar weken geleden tijdens een commissievergadering van de gemeenteraad.
Huur
‘Daardoor hebben we ervoor kunnen zorgen dat Traub tot 1 mei in het pand kan blijven, ondanks dat de verhuurder al een nieuwe huurder heeft gevonden die eigenlijk eerder in het pand wilde trekken’, zei Van Alphen toen. ‘Wij hebben ervoor gezorgd dat Traub tot 1 mei huurvrij in het pand kan blijven.’ De gemeente heeft de huurkosten van Traub tot 1 mei op zich genomen.
Toch houdt Michel hoop. ‘Ik heb er een beetje vertrouwen in. Een beetje…’ Achteraf gezien denkt hij niet dat hij andere keuzes had moeten maken toen de broers de Energieacademie instapten. ‘We hebben gedaan zoals wij dachten dat het goed was’, zegt hij. ‘En wij hadden het idee dat we met de gemeente veilig zouden zijn. De gemeente is als het ware je grote broer; een solide basis voor de toekomst. Maar dat is dus niet het geval geweest.’
Onafhankelijk onderzoek
Bureau Berenschot is in opdracht van burgemeester Jan van Zanen een onafhankelijk onderzoek gestart naar de problemen bij de Energieacademie. Half mei verwacht het bureau de resultaten te kunnen presenteren.
OmroepWest 24.03.2021 Het is einde oefening voor het Haagse banenproject de Energieacademie. Het project staat op het randje van een faillissement en dat betekent voor de broers Traub van het opleidingsbedrijf Traub Stuc dat ze komende maand het pand van de Energieacademie aan de Kerketuinen in Den Haag moeten verlaten. Peet en Michel Traub zijn deze week bezig hun bedrijf letterlijk af te breken.
Met een shovel breekt Peet Traub in de grote loods van de Energieacademie de laatste muren af. Zijn broer Michel gebruikt hiervoor een hamer. Het zijn de muren waarmee werkloze jongeren leren hoe ze moeten stuken. ‘Het doet gewoon zeer om dit af te breken, klaar’, zegt Michel Traub. ‘We zijn jarenlang bezig geweest en het loopt gewoon goed. Maar het wordt ons niet gegund lijkt wel.’
Traub Stuc leidt al jarenlang jongeren die geen werk hebben op tot stukadoor. Het gaat vaak om lastige jongens die op school slecht kunnen meekomen of een criminele achtergrond hebben en daardoor weinig zicht hebben op een betaalde baan. Traub probeert deze jongeren een vak te leren en ze door te laten stromen naar werk.
Moerwijk
Deze vakopleiding verzorgden de broers lange tijd vanuit een bedrijfspand in Moerwijk, maar dit pand moest weg omdat er nieuwbouw kwam. ‘Toen zijn we door de gemeente gevraagd om mee te doen met de Energieacademie die op het punt stond om opgericht te worden’, vertelt Michel. ‘Dat hebben we gedaan.’
Traub Stuc verhuisde dus naar de Energieacademie aan de Kerketuinen en ging aan de slag. ‘Aan het begin ging het hartstikke goed’, zegt hij. ‘Wij hebben de eerste tijd nog zeventien jongens uitgeplaatst naar een betaalde baan. Maar het resultaat is nu dat wij ondanks onze inspanningen straks zonder ruimte zitten en geen jeugd kunnen opleiden.’
Mismanagement
Want het gaat al snel mis bij de Energieacademie. De gemeente Den Haag pompt 1,2 miljoen euro in het project en koppelt daaraan de ambitie om in twee jaar tijd 560 werklozen aan een baan te helpen. Maar anderhalf jaar later is het geld op, doen er verhalen van mismanagement en zelfverrijking van bestuurders en medewerkers de ronde en hebben alleen de zeventien leerlingen van Traub een baan gekregen. Een onafhankelijk onderzoek moet duidelijk maken wat er mis is gegaan, waar het geld is gebleven en wat de rol van de gemeente is geweest.
De broers zitten ondertussen met een probleem, want ze komen met het bedrijf op straat te staan. De verhuurder van de loods heeft de huur opgezegd, omdat er een ander bedrijf is gevonden dat het pand in wil.
Nieuwe ruimte
‘Wij hebben zo snel mogelijk een nieuwe ruimte nodig, zodat we opnieuw op kunnen starten’, zegt Michel. ‘Wie daarvoor moet zorgen? Ik in elk geval niet want ik heb al genoeg inkomstenderving gehad. Ik hoop dat de gemeente iets kan doen want het was de gemeente die ons heeft gevraagd om hier in te stappen. Ik heb niet om al deze problemen gevraagd.’
Maar de gemeente ziet de Energieacademie als een onafhankelijke stichting en vindt de kwestie daarom vooral een zaak tussen de broers Traub en de Energieacademie. Wel heeft de gemeente bemiddeld tussen de verhuurder van het pand en Traub Stuc, zei wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) een paar weken geleden tijdens een commissievergadering van de gemeenteraad.
Huur
‘Daardoor hebben we ervoor kunnen zorgen dat Traub tot 1 mei in het pand kan blijven, ondanks dat de verhuurder al een nieuwe huurder heeft gevonden die eigenlijk eerder in het pand wilde trekken’, zei Van Alphen toen. ‘Wij hebben ervoor gezorgd dat Traub tot 1 mei huurvrij in het pand kan blijven.’ De gemeente heeft de huurkosten van Traub tot 1 mei op zich genomen.
Toch houdt Michel hoop. ‘Ik heb er een beetje vertrouwen in. Een beetje…’ Achteraf gezien denkt hij niet dat hij andere keuzes had moeten maken toen de broers de Energieacademie instapten. ‘We hebben gedaan zoals wij dachten dat het goed was’, zegt hij. ‘En wij hadden het idee dat we met de gemeente veilig zouden zijn. De gemeente is als het ware je grote broer; een solide basis voor de toekomst. Maar dat is dus niet het geval geweest.’
Onafhankelijk onderzoek
Bureau Berenschot is in opdracht van burgemeester Jan van Zanen een onafhankelijk onderzoek gestart naar de problemen bij de Energieacademie. Half mei verwacht het bureau de resultaten te kunnen presenteren.
OmroepWest 21.03.2021 Een groot deel van het gemeentelijke dossier over het banenproject de Energieacademie in Den Haag blijft geheim. Alleen gemeenteraadsleden mogen deze stukken, zoals mails en appjes, onder strikte geheimhouding bekijken.
Uit het deel dat wel openbaar is gemaakt blijkt dat de noodlijdende Energieacademie keer op keer subsidievoorschotten vroeg én kreeg. De financiële verantwoording van het project ontbrak ondertussen, terwijl de gemeente dat wel als voorwaarde stelde bij de toekenning van de 1,2 miljoen euro subsidie.
Maar een groot deel blijft voor buitenstaanders geheim. Mailwisselingen en appjes van wethouders, ambtenaren en voormalige medewerkers en bestuurders van de Energieacademie zijn bijvoorbeeld alleen vertrouwelijk door de gemeenteraadsleden in te zien.
De Energieacademie moest in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden aan het werk helpen door ze een vak te leren. Hiervoor maakte de gemeente 1,2 miljoen euro vrij. Maar een jaar na de opening is het geld op en zijn slechts zeventien mensen aan een baan geholpen. Een faillissement lijkt onvermijdelijk.
Ondertussen klinken er verwijten van mismanagement, belangenverstrengeling en zelfverrijking van bestuurders en medewerkers. Ook wethouder Van Alphen is flink onder vuur komen te liggen, omdat hij de gemeenteraad onvoldoende informatie zou geven en hij de rol van de gemeente kleiner maakt dan hij daadwerkelijk is. Een diepgravend en onafhankelijk onderzoek moet boven tafel krijgen wat er mis ging en of er sprake is geweest van fraude of andere strafbare feiten.
Bij het vrijgeven van het dossier voor de gemeenteraad is het college niet ‘over één nacht ijs gegaan’, schrijft wethouder Van Alphen aan de raad. Hij toont zich ongelukkig met de eis van de gemeenteraad, omdat hij vindt dat de raad de uitkomsten van een onafhankelijk onderzoek dat is ingesteld had moeten afwachten.
Ook wijst hij erop dat de beschikbare informatie binnen de gemeente nog niet volledig is en vragen oproept. Bovendien kan het vrijgeven van mailwisselingen en appverkeer het gevoel van veiligheid op het stadhuis en daarbuiten ‘onaanvaardbaar aantasten’. Toch geeft hij de raad – vertrouwelijk – de beschikking over het dossier omdat er sprake is van een uitzonderlijke situatie. ‘Er is ons veel aan gelegen om de goede vertrouwensrelatie tussen college en raad op dit dossier te versterken’, schrijft hij.
Voorschot
Naast het vertrouwelijke deel zijn er ook stukken die Van Alphen dit weekend openbaar heeft gemaakt en door iedereen te lezen zijn. Daaruit wordt duidelijk dat de Energieacademie al voor het goed en wel uit de startblokken is een voorschot op de gemeentelijke subsidie aanvraagt.
Den Haag doet niet moeilijk – voorschotbetalingen bij projecten zijn niet ongebruikelijk – en maakt het bedrag van 400.000 euro over. Het totale subsidiebedrag van 1,2 miljoen euro is dan alleen nog niet formeel toegekend door de gemeente. Ook op latere momenten zijn voorschotten nodig en in mei 2020 heeft de gemeente de gehele subsidie van dat jaar al op de rekening van de Energieacademie gestort.
Voormalig wethouder Rachid Guernaoui (Hart voor Den Haag/Groep De Mos)| Foto: Omroep West
Het eerste voorschot vraagt de voorzitter van de Energieacademie een kleine drie maanden voor het banenproject van start gaat aan. Dat doet hij in een begeleidende brief bij de officiële subsidieaanvraag op 10 juli 2019. Daarin staat dat hij mede op ‘aanwijzing’ van de toenmalig wethouder Rachid Guernaoui (Hart voor Den Haag/Groep de Mos) haast wil maken en dat de Energieacademie al in oktober van dat jaar van start gaat.
‘Omdat het merendeel van de begroting qua inkomsten gebaseerd is op het ontvangen van de gelden bij het behalen van het certificaat en overleggen van het arbeidscontract van minimaal zes maanden, zijn wij genoodzaakt om een voorschot te vragen voor de eerste zes maanden na de start’, schrijft hij.
Noodzakelijke verbouwingen
Het gaat om een bedrag van 400.000 euro dat nodig is. ‘Een groot deel van voornoemde voorschot is de huur van de eerste vier maanden plus drie maanden intekengeld (een soort premie voor iemand die een nieuwe baan accepteert red.) en de noodzakelijke eerste verbouwingen om in 2019 reeds een vliegende start te kunnen maken.’
De gemeente stort het voorschot op de rekening van de Energieacademie en op 1 augustus begint het bestuur met de voorbereidingen. Opvallend is dat de gemeente pas twee maanden later, op 2 oktober 2019, de subsidieaanvraag formeel toekent aan de Energieacademie. Op die dag wordt de subsidiebeschikking van 1,2 miljoen euro tot en met 2021 verstuurd.
Europese subsidie
Ook een Europese subsidie van 665.000 euro die al in maart 2019 is aangevraagd wordt pas maanden later, op 1 oktober, formeel toegekend. Het is een fors bedrag, maar nadeel van deze Europese subsidie is dat projecten officieel aanbesteed moeten worden. Daar was geen rekening mee gehouden, waardoor in de opstartfase van het project vertraging is opgelopen. Overigens is uiteindelijk in 2020 slechts een deel van deze subsidie overgemaakt, een bedrag van 66.500 euro.
Het stadhuis van Den Haag | Foto: John van der Tol
Op het stadhuis is ondertussen de vlam in de pan geslagen. Wethouder Guernaoui is verdachte in een corruptiezaak en moet in het najaar aftreden. Wethouder Bert van Alphen is vanaf dat moment de eerst verantwoordelijke op het dossier ‘Energieacademie’.
Hij krijgt in januari 2020 de eerste signalen dat er bij de Energieacademie problemen zijn ontstaan. Vakopleiders krijgen hun geld niet en er worden te weinig werklozen aan een baan geholpen waardoor de Energieacademie nauwelijks inkomsten heeft. Ondertussen lopen de vaste lasten zoals huur en vergoedingen en salarissen gewoon door.
Mark Rutte
Eind januari 2020 vraagt het bestuur van de Energieacademie dus weer om een voorschot. Dit keer gaat het om 253.525 euro, de helft van het totale subsidiebedrag van dat jaar. Het is dan een paar dagen voor de officiële en feestelijke opening van de Energieacademie waar zelfs premier Mark Rutte bij aanwezig is.
Op 9 maart wordt dit voorschot overgemaakt. Maar al snel blijkt ook dit niet genoeg en op 28 maart vraagt het bestuur vanwege acute liquiditeitsproblemen ook om de andere helft van de subsidie die voor het hele jaar 2020 bedoeld is; opnieuw een bedrag van 253.525 euro dus.
Premier Mark Rutte sprak in de Energieacademie met onder andere Adis uit Eritrea| Foto: Omroep West
De onrust bij de gemeente over de situatie bij de Energieacademie groeit met de dag en er blijkt ook al geen toezichthouder te zijn. In allerijl worden mensen bij elkaar gezocht die een Raad van Toezicht moeten gaan vormen. De Raad van Toezicht stelt een onderzoek in en komt tot de conclusie dat een reorganisatie nodig is om de boel vlot te trekken.
Salarissen
In mei schrijft de gemeente dat het laatste gevraagde voorschot van 253.525 euro wordt gestort, maar onder de voorwaarde dat de contracten met de medewerkers en het management tegen het licht gehouden worden en salarissen en vergoedingen omlaag moeten.
Nieuwe contracten moeten voldoen ‘aan de (arbeids)voorwaarden die gangbaar zijn in een semi publieke organisatie in het sociaal domein’. De brief sluit af met de mededeling dat ‘de overige subsidievoorwaarden onverminderd van kracht blijven’.
Daarmee doelt de gemeente onder andere op een financiële verantwoording. Als voorwaarde voor de subsidietoekenning van 1,2 miljoen euro is namelijk gesteld dat de Energieacademie uiterlijk 30 april 2020 een jaarrekening en een goedgekeurde accountantsverklaring moet hebben overlegd. Dat is niet gebeurd. En ondanks herhaaldelijk aandringen, komt die verantwoording er steeds maar niet.
Voorwaarde
Desondanks blijft de gemeente voorschotten uitkeren. De totale subsidie van 2020 is in mei dus al verstrekt en als er in oktober opnieuw geld nodig is, wordt alvast de subsidie van 2021 ingezet.
Het project krijgt een voorschot van 150.000 euro. Eind december 2020 kan de Energieacademie de salarissen niet betalen en daarom komt er een voorschot van 55.000 euro. Ondertussen blijft de gemeente tevergeefs aandringen op een complete financiële verantwoording.
Bert van Alphen| Foto: Omroep West
Die komt in brokjes naar de gemeente, maar wethouder Van Alphen is uiteindelijk niet tevreden. ‘Geconstateerd kan worden dat gedurende het jaar 2020 de Energieacademie niet heeft kunnen voldoen aan deze rapportageverplichting, ondanks dat de gemeente hier meerdere malen om heeft verzocht’, schrijft Van Alphen eerder in een brief aan de gemeenteraad. Volgens hem is de informatie die hij krijgt onvolledig en niet eenduidig. ‘Dit bevestigt ons beeld van een ontoereikende administratie binnen de stichting’, concludeert hij.
Onderzoek
Waar de subsidie is gebleven die sinds juli 2019 naar de Energieacademie is gegaan blijft onduidelijk. In elk geval niet naar de mensen die aan het werk geholpen hadden moeten worden.
Hoe dit zo mis heeft kunnen lopen en waar het geld aan is uitgegeven, is onderdeel van het onafhankelijke onderzoek dat bureau Berenschot is gestart. Ook laat het bureau onderzoeken of er mogelijk sprake is van fraude of andere strafbare feiten. Half mei verwacht Berenschot het onderzoek te hebben afgerond.
Den HaagFM 12.03.2021 Linksom of rechtsom: het faillissement van de Energieacademie gaat door. Gisteren bleek dat de faillissementsaanvraag van het geflopte banenproject was mislukt omdat er geen bestuur meer is. Dat schrijft mediapartner Omroep West. Maar deze week is er een advocaat bereid gevonden om zich tot bestuurder te laten benoemen. Zijn enige taak is het faillissement van het project aanvragen. Dat zei wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) donderdagmiddag.
De Partij voor de Dieren, Hart voor Den Haag/Groep de Mos, de ChristenUnie/SGP en de SP wilden donderdag in een commissievergadering opheldering van wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) over de situatie bij de Energieacademie. De Raad van Toezicht zei eind januari het faillissement van het project te hebben aangevraagd – overigens tegen de zin van een deel van de gemeenteraad die liever een doorstart ziet – maar daar werd sindsdien niets meer van gehoord.
De Energieacademie moest in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden aan het werk helpen door ze een vak te leren. Hiervoor maakte de gemeente 1,2 miljoen euro vrij. Maar een jaar na de opening is het geld op en zijn slechts zeventien mensen aan een baan geholpen. Er klinken verwijten van mismanagement, belangenverstrengeling en zelfverrijking van bestuurders en medewerkers. Ook wethouder Van Alphen is flink onder vuur komen te liggen, omdat hij de gemeenteraad onvoldoende informatie zou geven en hij de rol van de gemeente kleiner maakt dan hij daadwerkelijk is. Een diepgravend en onafhankelijk onderzoek moet boven tafel krijgen wat er mis ging en of er sprake is geweest van fraude of andere strafbare feiten.
Nu blijkt dat de faillissementsaanvraag niet mogelijk is omdat het enige interim bestuurslid eind vorig jaar uit zijn functie is getreden. Daardoor is er geen bestuur en de Raad van Toezicht is volgens de wet niet bevoegd om een faillissement aan te vragen. ‘Ook waren de schuldeisers niet bereid om een faillietverklaring in te dienen’, zei wethouder Van Alphen tijdens de commissievergadering. ‘Hierdoor is het faillissement vertraagd.’
Advocaat
Maar de Raad van Toezicht wil nog altijd van de Energieacademie af, omdat het project ‘rot aan de wortels’ is. Daarom is er gezocht naar een oplossing en die is gevonden. Van Alphen: ‘Deze week bereikte ons het bericht dat de Raad van Toezicht een advocaat bereid heeft gevonden om zich door de rechtbank tot bestuurder te laten benoemen, met dien verstande dat hij niets anders zal doen dan de aangifte tot faillietverklaring in te dienen bij de rechtbank.’ Op dinsdag 16 maart zal naar verwachting de rechter uitspraak doen over het faillissement.
Verder bleek tijdens de vergadering dat de huur van het pand van de Energieacademie op bedrijventerrein Kerketuinen per 1 mei is opgezegd. Dat betekent een flinke tegenvaller voor Traub Stuc een van de vakopleiders van het project. Deze ondernemer leidde als enige nog zeventien mensen door naar een baan, maar komt nu op straat te staan.
Huuropzegging
De Haagse gemeenteraad toonde zich geïrriteerd over de huuropzegging, omdat de wethouder eerder nog had aangegeven zich in te zetten om het pand tot 1 juli te behouden. Dat is ondanks inspanningen niet gelukt. ‘Wij hebben bemiddeld tussen de verhuurder van het pand en Traub’, zei Van Alphen. ‘Daardoor hebben we ervoor kunnen zorgen dat Traub tot 1 mei in het pand kan blijven, ondanks dat de verhuurder al een nieuwe huurder heeft gevonden die eigenlijk eerder in het pand wilde trekken. Wij hebben ervoor gezorgd dat Traub tot 1 mei huurvrij in het pand kan blijven.’ De gemeente heeft de huurkosten van Traub tot 1 mei op zich genomen.
De Raad van Toezicht heeft de huur opgezegd en kon dat doen zonder dat er een bestuur is. ‘De opzegging is door de verhuurder van het pand geaccepteerd en dat is een beslissing van de verhuurder zelf’, zei Van Alphen.
OmroepWest 11.03.2021 Linksom of rechtsom: het faillissement van de Haagse Energieacademie gaat door. Gisteren bleek dat de faillissementsaanvraag van het geflopte banenproject was mislukt omdat er geen bestuur meer is. Maar deze week is er een advocaat bereid gevonden om zich tot bestuurder te laten benoemen. Zijn enige taak is het faillissement van het project aanvragen. Dat zei wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) donderdagmiddag.
De Partij voor de Dieren, Hart voor Den Haag/Groep de Mos, de ChristenUnie/SGP en de SP wilden donderdag in een commissievergadering opheldering van wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) over de situatie bij de Energieacademie. De Raad van Toezicht zei eind januari het faillissement van het project te hebben aangevraagd – overigens tegen de zin van een deel van de gemeenteraad die liever een doorstart ziet – maar daar werd sindsdien niets meer van gehoord.
De Energieacademie moest in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden aan het werk helpen door ze een vak te leren. Hiervoor maakte de gemeente 1,2 miljoen euro vrij. Maar een jaar na de opening is het geld op en zijn slechts zeventien mensen aan een baan geholpen. Er klinken verwijten van mismanagement, belangenverstrengeling en zelfverrijking van bestuurders en medewerkers. Ook wethouder Van Alphen is flink onder vuur komen te liggen, omdat hij de gemeenteraad onvoldoende informatie zou geven en hij de rol van de gemeente kleiner maakt dan hij daadwerkelijk is. Een diepgravend en onafhankelijk onderzoek moet boven tafel krijgen wat er mis ging en of er sprake is geweest van fraude of andere strafbare feiten.
Nu blijkt dat de faillissementsaanvraag niet mogelijk is omdat het enige interim bestuurslid eind vorig jaar uit zijn functie is getreden. Daardoor is er geen bestuur en de Raad van Toezicht is volgens de wet niet bevoegd om een faillissement aan te vragen. ‘Ook waren de schuldeisers niet bereid om een faillietverklaring in te dienen’, zei wethouder Van Alphen tijdens de commissievergadering. ‘Hierdoor is het faillissement vertraagd.’
Advocaat
Maar de Raad van Toezicht wil nog altijd van de Energieacademie af, omdat het project ‘rot aan de wortels’ is. Daarom is er gezocht naar een oplossing en die is gevonden. Van Alphen: ‘Deze week bereikte ons het bericht dat de Raad van Toezicht een advocaat bereid heeft gevonden om zich door de rechtbank tot bestuurder te laten benoemen, met dien verstande dat hij niets anders zal doen dan de aangifte tot faillietverklaring in te dienen bij de rechtbank.’ Op dinsdag 16 maart zal naar verwachting de rechter uitspraak doen over het faillissement.
Verder bleek tijdens de vergadering dat de huur van het pand van de Energieacademie op bedrijventerrein Kerketuinen per 1 mei is opgezegd. Dat betekent een flinke tegenvaller voor Traub Stuc een van de vakopleiders van het project. Deze ondernemer leidde als enige nog zeventien mensen door naar een baan, maar komt nu op straat te staan.
Huuropzegging
De Haagse gemeenteraad toonde zich geïrriteerd over de huuropzegging, omdat de wethouder eerder nog had aangegeven zich in te zetten om het pand tot 1 juli te behouden. Dat is ondanks inspanningen niet gelukt. ‘Wij hebben bemiddeld tussen de verhuurder van het pand en Traub’, zei Van Alphen. ‘Daardoor hebben we ervoor kunnen zorgen dat Traub tot 1 mei in het pand kan blijven, ondanks dat de verhuurder al een nieuwe huurder heeft gevonden die eigenlijk eerder in het pand wilde trekken. Wij hebben ervoor gezorgd dat Traub tot 1 mei huurvrij in het pand kan blijven.’ De gemeente heeft de huurkosten van Traub tot 1 mei op zich genomen.
De Raad van Toezicht heeft de huur opgezegd en kon dat doen zonder dat er een bestuur is. ‘De opzegging is door de verhuurder van het pand geaccepteerd en dat is een beslissing van de verhuurder zelf’, zei Van Alphen.
Den HaagFM 11.03.2021 Het faillissement van het banenproject de Energieacademie dreigt te stranden. De Raad van Toezicht heeft eind januari het faillissement van het geflopte banenproject aangevraagd, maar het lijkt erop dat een faillissement wettelijk niet mogelijk is omdat er geen bestuur meer is. Dat schrijft mediapartner Omroep West. De Partij voor de Dieren en Hart voor Den Haag/Groep de Mos willen donderdag in een commissievergadering opheldering van wethouder Bert van Alphen (GroenLinks).
De problemen voor de Energieacademie hebben zich de afgelopen tijd opgestapeld. Het banenproject dat in februari 2020 officieel van start ging moest in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden aan het werk helpen door ze een vak te leren. Hiervoor maakte de gemeente 1,2 miljoen euro vrij.
Maar een jaar na de opening is het geld op en zijn slechts zeventien mensen aan een baan geholpen. Er klinken verwijten van mismanagement, belangenverstrengeling en zelfverrijking van bestuurders en medewerkers. Ook wethouder Van Alphen is flink onder vuur komen te liggen, omdat hij de gemeenteraad onvoldoende informatie zou geven en hij de rol van de gemeente kleiner maakt dan hij daadwerkelijk is. Een diepgravend en onafhankelijk onderzoek moet boven tafel krijgen wat er mis ging en of er sprake is geweest van fraude of andere strafbare feiten.
Faillissement
Ondertussen heeft de Raad van Toezicht van de Energieacademie de handdoek in de ring gegooid en eind januari het faillissement van het project aangevraagd. Tegen de zin van een deel van de gemeenteraad, die vindt dat er een doorstart moet komen. Maar de Raad van Toezicht ziet geen toekomst meer voor de Energieacademie omdat het project ‘rot aan de wortels’ is.
Nu lijkt er een kink in de kabel te komen bij de aanvraag van het faillissement, omdat er geen bestuur meer is. Daardoor kan de Energieacademie niet failliet verklaard worden. ‘Het contract van de enige interim bestuurder liep 31 december 2020 af’, vertelt Aad van Loenen, voormalig-bestuurder van de Energieacademie. ‘De Raad van Toezicht is nu nog het enige orgaan, maar die kan wettelijk geen faillissement aanvragen.’ Van Loenen is altijd groot tegenstander geweest van een faillissement en vindt dat er doorstart moet komen.
Rechtspersoon
Robert Barker van de Partij voor Dieren wil donderdag van wethouder Van Alphen duidelijkheid over de kwestie. ‘Volgens mij moet je als rechtspersoon een bestuur hebben voor rechtshandelingen en dat bestuur is er niet’, reageert hij. ‘Wij willen van de wethouder weten of dat klopt en welke invloed deze situatie heeft op het faillissement van de Energieacademie.’
Woensdag liet de gemeenteraad zich bijpraten over het onderzoek dat onderzoeksbureau Berenschot gaat doen naar de problemen rond de Energieacademie. Hiervoor gaat het bureau onder meer een paar duizend pagina’s aan documenten en financiële administraties doorspitten en interviews houden met zeker dertig betrokkenen.
Een bureau waar Berenschot mee samenwerkt zal het forensische onderzoek op zich nemen dat zich richt op mogelijke fraude. Ook opent Berenschot een digitale postbus waar mensen informatie over de Energieacademie vertrouwelijk kunnen achterlaten. Half mei moet het onderzoek zijn afgerond.
Deze week wordt waarschijnlijk het hele gemeentelijke dossier van de Energieacademie vrijgegeven. Het gaat om jaarverslagen, mailwisselingen, app’jes, gespreksverslagen en andere relevante documenten. Een VVD-motie die hierom vroeg werd half februari door de voltallige gemeenteraad aangenomen. De motie volgde op kritiek op wethouder Van Alphen omdat hij volgens de raad onvoldoende en warrige informatie verstrekte. Het dossier moet ervoor zorgen dat de raad zelf een beeld kan krijgen van de situatie.
OmroepWest 10.03.2021 Het faillissement van het Haagse banenproject de Energieacademie dreigt te stranden. De Raad van Toezicht heeft eind januari het faillissement van het geflopte banenproject aangevraagd, maar het lijkt erop dat een faillissement wettelijk niet mogelijk is omdat er geen bestuur meer is. De Partij voor de Dieren en Hart voor Den Haag/Groep de Mos willen donderdag in een commissievergadering opheldering van wethouder Bert van Alphen (GroenLinks).
De problemen voor de Energieacademie hebben zich de afgelopen tijd opgestapeld. Het banenproject dat in februari 2020 officieel van start ging moest in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden aan het werk helpen door ze een vak te leren. Hiervoor maakte de gemeente 1,2 miljoen euro vrij.
Ondertussen heeft de Raad van Toezicht van de Energieacademie de handdoek in de ring gegooid en eind januari het faillissement van het project aangevraagd. Tegen de zin van een deel van de gemeenteraad, die vindt dat er een doorstart moet komen. Maar de Raad van Toezicht ziet geen toekomst meer voor de Energieacademie omdat het project ‘rot aan de wortels’ is.
Nu lijkt er een kink in de kabel te komen bij de aanvraag van het faillissement, omdat er geen bestuur meer is. Daardoor kan de Energieacademie niet failliet verklaard worden. ‘Het contract van de enige interim bestuurder liep 31 december 2020 af’, vertelt Aad van Loenen, voormalig-bestuurder van de Energieacademie. ‘De Raad van Toezicht is nu nog het enige orgaan, maar die kan wettelijk geen faillissement aanvragen.’ Van Loenen is altijd groot tegenstander geweest van een faillissement en vindt dat er doorstart moet komen.
Rechtspersoon
Robert Barker van de Partij voor Dieren wil donderdag van wethouder Van Alphen duidelijkheid over de kwestie. ‘Volgens mij moet je als rechtspersoon een bestuur hebben voor rechtshandelingen en dat bestuur is er niet’, reageert hij. ‘Wij willen van de wethouder weten of dat klopt en welke invloed deze situatie heeft op het faillissement van de Energieacademie.’
Woensdag liet de gemeenteraad zich bijpraten over het onderzoek dat onderzoeksbureau Berenschot gaat doen naar de problemen rond de Energieacademie. Hiervoor gaat het bureau onder meer een paar duizend pagina’s aan documenten en financiële administraties doorspitten en interviews houden met zeker dertig betrokkenen. Een bureau waar Berenschot mee samenwerkt zal het forensische onderzoek op zich nemen dat zich richt op mogelijke fraude. Ook opent Berenschot een digitale postbus waar mensen informatie over de Energieacademie vertrouwelijk kunnen achterlaten. Half mei moet het onderzoek zijn afgerond.
Deze week wordt waarschijnlijk het hele gemeentelijke dossier van de Energieacademie vrijgegeven. Het gaat om jaarverslagen, mailwisselingen, app’jes, gespreksverslagen en andere relevante documenten. Een VVD-motie die hierom vroeg werd half februari door de voltallige gemeenteraad aangenomen. De motie volgde op kritiek op wethouder Van Alphen omdat hij volgens de raad onvoldoende en warrige informatie verstrekte. Het dossier moet ervoor zorgen dat de raad zelf een beeld kan krijgen van de situatie.
NU 12.02.2021 Haagse bedrijven die het slachtoffer zijn geworden van de geflopte Energie Academie kunnen rekenen op financiële steun van de gemeente. Een garantiefonds moet voorkomen dat zij failliet gaan. Dat heeft de Haagse gemeenteraad donderdagavond laat afgedwongen.
Wethouder Bert van Alphen (GroenLinks, werk) zag niet veel in het voorstel van de Haagse Stadspartij. Volgens hem zit het aankomende bankroet van de Energie Academie hulp aan de bedrijven in de weg.
Maar mede dankzij de steun van collegepartij VVD stemde een meerderheid van de politiek in met het plan. “We zijn hartstikke blij”, reageerde raadslid Fatima Faid van de HSP. “Deze bedrijven helpen kansarme jongeren en werklozen aan een baan. Dat is enorm belangrijk. Zij kunnen er niks aan doen dat het prestigieuze banenproject zo gefaald heeft.”
Zo’n dertig ondernemers zouden nog geld krijgen van de Energie Academie die haar schuld van pakweg 500.000 euro niet meer kan betalen. De stichting joeg er in ruim een jaar tijd zo’n 1,2 miljoen euro aan subsidie doorheen, maar kwam niet of nauwelijks toe aan haar taak: kansarme jongeren en langdurig werklozen via werkgericht leren aan een baan helpen.
Wel kregen de medewerkers veel beter betaald dan gebruikelijk is en betrok de organisatie een joekel van een pand op een Haags bedrijventerrein. De Energie Academie huurde het voor 215.000 euro per jaar en voor de duur van tien jaar, hoewel ze maar voor twee jaar subsidie had.
In de gemeenteraad groeide de ergernis over de “vage, gebrekkige en elkaar tegensprekende” antwoorden van wethouder Van Alphen over de teloorgang van het banenproject met de minuut.
Motie van wantrouwen en motie van treurnis
Voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos was het reden om te grijpen naar het zwaarste middel dat tegen een wethouder kan worden ingezet: de motie van wantrouwen.
Andere partijen kozen voor een iets minder ingrijpende motie van treurnis, maar beide voorstellen haalden geen meerderheid in de raad. Het eerste voorstel werd verworpen met 11 voor- en 32 tegenstemmen, het tweede was wat spannender: 19 raadsleden stemden voor en 24 tegen.
Wethouder Van Alphen noemde het “spijtig” dat de Haagse politiek het beeld heeft dat hij maar een beetje “achterover leunde” bij de teloorgang van de Energie Academie.
“Toen ik signalen kreeg dat de financiën niet op orde waren en dat er onderling grote onenigheid was, heb ik meteen ingegrepen. Ook bij mij leeft de vraag waar het nu fout is gegaan met het banenproject”, zegt Van Alphen.
Burgemeester Jan van Zanen beloofde de Haagse politiek donderdagavond zoveel mogelijk te betrekken bij het al aangekondigde onafhankelijke onderzoek naar de Energie Academie. De gemeente kiest voor een grondig en extern onderzoek met de inzet van forensische accountants. Zij zijn gespecialiseerd in het opsporen van economische en financiële delicten.
AD 12.02.2021 Haagse bedrijven die het slachtoffer zijn geworden van de geflopte Energie Academie kunnen rekenen op financiële steun van de gemeente. Een garantiefonds moet voorkomen dat zij failliet gaan.
Dat heeft de Haagse gemeenteraad vanavond laat afgedwongen. Wethouder Bert van Alphen (GroenLinks, werk) zag niet veel in het voorstel van de Haagse Stadspartij. Volgens hem zit het aankomende bankroet van de Energie Academie hulp aan de bedrijven in de weg.
Maar mede dankzij de steun van collegepartij VVD stemde een meerderheid van de politiek in met het plan. ,,We zijn hier hartstikke blij’’, reageert raadslid Fatima Faid van de HSP. ,,Deze bedrijven helpen kansarme jongeren en werklozen aan een baan. Dat is enorm belangrijk. Zij kunnen er niks aan doen dat het prestigieuze banenproject zo gefaald heeft.”
Joekel
Zo’n dertig ondernemers zouden nog geld krijgen van de Energie Academie die haar schuld van pakweg 500.000 euro niet meer kan betalen. De stichting joeg er in ruim een jaar tijd zo’n 1,2 miljoen euro aan subsidie doorheen, maar kwam niet of nauwelijks toe aan haar taak: kansarme jongeren en langdurig werklozen via werkgericht leren aan een baan helpen.
Wel kregen de medewerkers veel beter betaald dan gebruikelijk is en betrok de organisatie een joekel van een pand op een Haags bedrijventerrein. De Energie Academie huurde het voor 215.000 euro per jaar en voor de duur van tien jaar, hoewel ze maar voor twee jaar subsidie had.
Desastreus
Het raadsdebat over de miljoenenflop verliep vanavond voor verantwoordelijk wethouder Van Alphen vrij desastreus. In de gemeenteraad groeide de ergernis over zijn ‘vage’, ‘gebrekkige’ en ‘elkaar tegensprekende’ antwoorden over de teloorgang van het prestigieuze banenproject met de minuut.
Minstens zo kritisch waren de raadsfracties over zijn toezicht op de Energie Academie. Van Alphen zelf meent dat hij meteen heeft ingegrepen, toen hij begin 2020 signalen kreeg van wanbeheer en onenigheid. Maar dat zien veel Haagse raadsfracties anders: het was ‘te langzaam, te laat en niet kordaat’, zo omschreef raadslid Aydin van de PvdA het gevoel van velen
Spijtig
Voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos was het reden om te grijpen naar het zwaarste middel dat tegen een wethouder kan worden ingezet: de ‘motie van wantrouwen’. Andere partijen kozen voor een iets minder ingrijpende ‘motie van treurnis’, maar beide voorstellen haalden geen meerderheid in de raad. Het eerste voorstel werd verworpen met 11 voor- en 32 tegenstemmen, het tweede was wat spannender: 19 raadsleden stemden voor en 24 tegen.
Toen ik signalen kreeg dat de financiën niet op orde waren en dat er onderling grote onenigheid was, heb ik meteen ingegrepen, aldus Bert van Alphen.
Wethouder Bert van Alphen noemde het ‘spijtig’ dat de Haagse politiek het beeld heeft dat hij maar een beetje ‘achterover leunde’ bij de teloorgang van de Energie Academie. ,,Toen ik signalen kreeg dat de financiën niet op orde waren en dat er onderling grote onenigheid was, heb ik meteen ingegrepen. Ook bij mij leeft de vraag waar het nu fout is gegaan met het banenproject.’’
Onderzoek
Burgemeester Jan van Zanen beloofde de Haagse politiek vanavond zoveel mogelijk te betrekken bij het al aangekondigde onafhankelijke onderzoek naar de Energie Academie. Veelzeggend is dat de gemeente kiest voor een grondig en extern onderzoek met de inzet van forensische accountants. Zij zijn gespecialiseerd in het opsporen van economische en financiële delicten.
Den HaagFM 12.02.2021 Wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) van Den Haag is flink onder vuur komen te liggen vanwege zijn optreden rond het geflopte banenproject de Energieacademie. Dat schrijft mediapartner Omroep West. De gemeenteraad verwijt de wethouder dat hij de raadsleden onvoldoende informatie geeft, mogelijk informatie achterhoudt en verwarring zaait. De raad wil nu binnen een maand het complete dossier van de Energieacademie in handen hebben, zodat de raadsleden zelf een beeld kunnen krijgen van de situatie. ‘We lopen achter de feiten aan’, zei VVD-raadslid Chris van der Helm.
Wethouder Van Alphen kreeg donderdag de wind van voren in een debat over de situatie bij de Energieacademie, een banenproject waar 1,2 miljoen euro subsidie naartoe is gegaan en een jaar na de opening op het randje van een faillissement staat. Een motie van treurnis van de ChristenUnie/SGP werd verworpen, maar kreeg wel steun van de gehele oppositie, op Nida na. Hart voor Den Haag/Groep de Mos diende een motie van wantrouwen in, maar die werd alleen door de PVV en de Partij van de Eenheid gesteund.
Het was de bedoeling dat op de Energieacademie in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden een vak zouden leren van praktijkopleiders en daarna zouden doorstromen naar een betaalde baan. De gemeente Den Haag gaf de Energieacademie hiervoor een subsidie van 1,2 miljoen euro. Maar nog geen jaar na de opening is het geld op en zijn slechts zeventien mensen naar werk begeleid. Er klinken geluiden van mismanagement en zelfverrijking van bestuurders en medewerkers. Nu dreigt er een faillissement.
Ook coalitiegenoten VVD, D66, PvdA en CDA waren uitermate kritisch. De raad verweet de wethouder dat hij onvoldoende informatie geeft over wat er precies mis is gegaan bij het prestigieuze banenproject. ‘De antwoorden van de wethouder zijn verwarrend, spreken elkaar tegen en we moeten sommige antwoorden uit de wethouder trekken’, zei Birgül Özmen van D66. En volgens PvdA-raadslid Bülent Aydin ‘stellen de antwoorden van de wethouder niet gerust’.
Verwarring
Zo zaaide Van Alphen tijdens de vergadering verwarring over het moment waarop hij de gemeentelijke accountantsdienst inschakelde om de financiën van de Energieacademie door te lichten. Deed hij dat direct op het moment dat hij signalen kreeg dat er grote problemen waren bij de Energieacademie of een paar maanden later? Pas na stevig doorvragen erkende Van Alphen dat hij dit een paar maanden na de eerste signalen deed. ‘Dat was mogelijk te laat’, zei Van Alphen uiteindelijk.
‘De raad lijkt continu achter te lopen wat informatie betreft en lijkt niet over alle stukken te beschikken’, zei VVD-raadslid Chris van der Helm. En D66-raadslid Özmen stelde: ‘Nog steeds weten we niet precies wat er misging. De lakse houding van de wethouder baart ons zorgen.’ Ook het CDA is niet tevreden over de verschafte informatie van de wethouder. ‘Hopelijk hebben we alles gekregen maar als blijkt dat dit niet zo is en wij onze controlerende taak niet hebben kunnen uitoefenen dan is dat een stevige inbreuk op de lokale democratie’, zei CDA-fractievoorzitter Kavish Partiman.
Eer en geweten
Wethouder Van Alphen zei dat hij ‘naar eer en geweten heeft gehandeld’. De gemeente heeft voor onderzoek financiële informatie, contracten en andere documenten bij de Energieacademie opgevraagd, maar volgens de wethouder was de geleverde informatie ‘onvolledig en niet eenduidig’. ‘Het is dus geen kwestie van informatie achterhouden’, zei Van Alphen. ‘Maar wij hebben gewoonweg niet alle informatie. Ik heb geprobeerd alle informatie boven water te krijgen, maar ook ik heb nog een heleboel vragen waar geen antwoord op is.’
Een diepgravend, onafhankelijk onderzoek naar de Energieacademie moet daar verandering in brengen. Het onderzoek dat burgemeester Van Zanen laat instellen wordt gedaan door een extern bureau en kijkt ook of er mogelijk fraude in het spel is. Van Alphen: ‘Maar het bekijkt ook de rol van de gemeente. In mijn beleving heb ik er vanaf het begin bovenop gezeten. Als het onvoldoende was dan moet dat naar voren komen in het onderzoek. Ik wist niet alles en kon waarschijnlijk niet alles weten, maar laten we voor dit soort conclusies het onderzoek afwachten.’
Verantwoordelijkheid
De raad is blij met een onderzoek, maar vindt dat Van Alphen zich erachter verschuilt en daarmee de verantwoordelijkheid afschuift. Daarom wil de raad het onderzoek niet afwachten en binnen een maand alle informatie over de Energieacademie die op het stadhuis aanwezig is hebben. Het gaat om jaarverslagen, mailwisselingen, app’jes, gespreksverslagen en alle andere relevante documenten.
‘Ik wil die informatie hebben zodat ik mijn eigen beeld kan vormen’, zei VVD’er Van der Helm. De voltallige raad stemde voor zijn motie hierover. Ook besloot de gemeenteraad dat de twee gemeenteambtenaren die direct betrokken zijn bij de Energieacademie lopende het onderzoek van het project worden gehaald.
Garantiefonds
Verder wil de raad dat het bedrijfspand aan de Kerketuinen voorlopig behouden blijft voor de Energieacademie. En ter ondersteuning van de ondernemers die aangesloten zijn bij het banenproject zoals de praktijkopleiders, moet er volgens een meerderheid van de raad een garantiefonds komen. Zo’n fonds zou kunnen bijdragen aan extra huurkosten of een vergoeding geven voor opslagkosten en moet voorkomen dat de ondernemers failliet gaan door de problemen.
Het garantiefonds is tegen de zin van Van Alphen, omdat de stichting zelfstandig is. ‘En de gemeente kan niet garant staan voor verplichtingen die de Energieacademie is aangegaan’, zo zei de wethouder. Wel kon Van Alphen zich vinden in de wens van de gehele raad om een breed onderzoek naar het effect en de resultaten van re-integratietrajecten te starten.
Politiek oordeel
Voor politieke conclusies vinden de coalitiepartijen het nog te vroeg. ‘Laten we eerst de uitkomsten van het onderzoek afwachten’, zei PvdA-raadslid Aydin. ‘Pas dan kan er een politiek oordeel geveld worden.’
OmroepWest 12.02.2021 Wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) van Den Haag is flink onder vuur komen te liggen vanwege zijn optreden rond het geflopte banenproject de Energieacademie. De gemeenteraad verwijt de wethouder dat hij de raadsleden onvoldoende informatie geeft, mogelijk informatie achterhoudt en verwarring zaait. De raad wil nu binnen een maand het complete dossier van de Energieacademie in handen hebben, zodat de raadsleden zelf een beeld kunnen krijgen van de situatie. ‘We lopen achter de feiten aan’, zei VVD-raadslid Chris van der Helm.
Wethouder Van Alphen kreeg donderdag de wind van voren in een debat over de situatie bij de Energieacademie, een banenproject waar 1,2 miljoen euro subsidie naartoe is gegaan en een jaar na de opening op het randje van een faillissement staat. Een motie van treurnis van de ChristenUnie/SGP werd verworpen, maar kreeg wel steun van de gehele oppositie, op Nida na. Hart voor Den Haag/Groep de Mos diende een motie van wantrouwen in, maar die werd alleen door de PVV en de Partij van de Eenheid gesteund.
Het was de bedoeling dat op de Energieacademie in twee jaar tijd 560 kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden een vak zouden leren van praktijkopleiders en daarna zouden doorstromen naar een betaalde baan. De gemeente Den Haag gaf de Energieacademie hiervoor een subsidie van 1,2 miljoen euro. Maar nog geen jaar na de opening is het geld op en zijn slechts zeventien mensen naar werk begeleid. Er klinken geluiden van mismanagement en zelfverrijking van bestuurders en medewerkers. Nu dreigt er een faillissement.
Ook coalitiegenoten VVD, D66, PvdA en CDA waren uitermate kritisch. De raad verweet de wethouder dat hij onvoldoende informatie geeft over wat er precies mis is gegaan bij het prestigieuze banenproject. ‘De antwoorden van de wethouder zijn verwarrend, spreken elkaar tegen en we moeten sommige antwoorden uit de wethouder trekken’, zei Birgül Özmen van D66. En volgens PvdA-raadslid Bülent Aydin ‘stellen de antwoorden van de wethouder niet gerust’.
Verwarring
Zo zaaide Van Alphen tijdens de vergadering verwarring over het moment waarop hij de gemeentelijke accountantsdienst inschakelde om de financiën van de Energieacademie door te lichten. Deed hij dat direct op het moment dat hij signalen kreeg dat er grote problemen waren bij de Energieacademie of een paar maanden later? Pas na stevig doorvragen erkende Van Alphen dat hij dit een paar maanden na de eerste signalen deed. ‘Dat was mogelijk te laat’, zei Van Alphen uiteindelijk.
‘De raad lijkt continu achter te lopen wat informatie betreft en lijkt niet over alle stukken te beschikken’, zei VVD-raadslid Chris van der Helm. En D66-raadslid Özmen stelde: ‘Nog steeds weten we niet precies wat er misging. De lakse houding van de wethouder baart ons zorgen.’ Ook het CDA is niet tevreden over de verschafte informatie van de wethouder. ‘Hopelijk hebben we alles gekregen maar als blijkt dat dit niet zo is en wij onze controlerende taak niet hebben kunnen uitoefenen dan is dat een stevige inbreuk op de lokale democratie’, zei CDA-fractievoorzitter Kavish Partiman.
Eer en geweten
Wethouder Van Alphen zei dat hij ‘naar eer en geweten heeft gehandeld’. De gemeente heeft voor onderzoek financiële informatie, contracten en andere documenten bij de Energieacademie opgevraagd, maar volgens de wethouder was de geleverde informatie ‘onvolledig en niet eenduidig’. ‘Het is dus geen kwestie van informatie achterhouden’, zei Van Alphen. ‘Maar wij hebben gewoonweg niet alle informatie. Ik heb geprobeerd alle informatie boven water te krijgen, maar ook ik heb nog een heleboel vragen waar geen antwoord op is.’
Een diepgravend, onafhankelijk onderzoek naar de Energieacademie moet daar verandering in brengen. Het onderzoek dat burgemeester Van Zanen laat instellen wordt gedaan door een extern bureau en kijkt ook of er mogelijk fraude in het spel is. Van Alphen: ‘Maar het bekijkt ook de rol van de gemeente. In mijn beleving heb ik er vanaf het begin bovenop gezeten. Als het onvoldoende was dan moet dat naar voren komen in het onderzoek. Ik wist niet alles en kon waarschijnlijk niet alles weten, maar laten we voor dit soort conclusies het onderzoek afwachten.’
Verantwoordelijkheid
De raad is blij met een onderzoek, maar vindt dat Van Alphen zich erachter verschuilt en daarmee de verantwoordelijkheid afschuift. Daarom wil de raad het onderzoek niet afwachten en binnen een maand alle informatie over de Energieacademie die op het stadhuis aanwezig is hebben. Het gaat om jaarverslagen, mailwisselingen, app’jes, gespreksverslagen en alle andere relevante documenten.
‘Ik wil die informatie hebben zodat ik mijn eigen beeld kan vormen’, zei VVD’er Van der Helm. De voltallige raad stemde voor zijn motie hierover. Ook besloot de gemeenteraad dat de twee gemeenteambtenaren die direct betrokken zijn bij de Energieacademie lopende het onderzoek van het project worden gehaald.
Garantiefonds
Verder wil de raad dat het bedrijfspand aan de Kerketuinen voorlopig behouden blijft voor de Energieacademie. En ter ondersteuning van de ondernemers die aangesloten zijn bij het banenproject zoals de praktijkopleiders, moet er volgens een meerderheid van de raad een garantiefonds komen. Zo’n fonds zou kunnen bijdragen aan extra huurkosten of een vergoeding geven voor opslagkosten en moet voorkomen dat de ondernemers failliet gaan door de problemen.
Het garantiefonds is tegen de zin van Van Alphen, omdat de stichting zelfstandig is. ‘En de gemeente kan niet garant staan voor verplichtingen die de Energieacademie is aangegaan’, zo zei de wethouder. Wel kon Van Alphen zich vinden in de wens van de gehele raad om een breed onderzoek naar het effect en de resultaten van re-integratietrajecten te starten.
Politiek oordeel
Voor politieke conclusies vinden de coalitiepartijen het nog te vroeg. ‘Laten we eerst de uitkomsten van het onderzoek afwachten’, zei PvdA-raadslid Aydin. ‘Pas dan kan er een politiek oordeel geveld worden.’
AD 10.02.2021 Het is geen fijne week voor het Haagse college. Twee wethouders zijn flink onder vuur komen te liggen. Bert van Alphen (GroenLinks, werk) kreeg vandaag de volle laag over de miljoenenflop die Energie Academie heet. Robert van Asten (D66, cultuur) zag de problemen rond de kunstsubsidies verder toenemen.
En daarbij hoeven beiden niet te rekenen op veel steun van hun coalitiegenoten: wethouder Van Alphen werd door collegepartijen PvdA, CDA en D66 in een debat keihard onder handen genomen over de rol van de gemeente in het debacle van het banenproject dat 1,2 miljoen kostte maar nauwelijks banen opleverde. ,,Dit had voor hem nog slechter kunnen aflopen’’, verzuchtte een coalitielid na afloop.
Maar ook de moeizame gang van zaken rond het vierjarige Haagse kunstenplan is collegepartijen een doorn in het oog. De verdeling van 56 miljoen aan cultuursubsidie leidde vorig jaar al tot een heus crisisberaad, maar ‘het gedoe’ is nog steeds niet voorbij, nu de bezwaarcommissie wethouder Van Asten voor de tweede keer op de vingers tikt.
,,Zijn dit nog incidenten of is dit structureel’’, vraagt raadslid Bülent Aydin van collegepartij PvdA zich af. ,,We naderen zo langzaamaan het moment dat we het politieke debat moeten gaan voeren of de subsidieverdeling niet in z’n geheel over moet’’, zegt hij. ,,Het hele traject verdient nou niet de schoonheidsprijs, om het zacht te zeggen.’’
Belangenverstrengeling
Pijnlijk is het wel. Zowel het bekende festival Crossing Border als strijkorkest Ciconia Consort kreeg op advies van de onafhankelijke kunstcommissie geen cent subsidie. Maar een van de commissieleden, Ellen Walraven, bleek vlak voor het uitbrengen van het rapport gesolliciteerd te hebben (en later ook in dienst te zijn getreden) bij de grote concurrent van Crossing Border. En dit festival, Writers Unlimited, kreeg wel subsidie en zelfs een hoger bedrag van jaarlijks 250.000 euro.
‘Belangenverstrengeling’ oordeelt de bezwaarcommissie, die eerder de rol van voorzitter Johannes Leertouwer van de kunstcommissie bekritiseerde. Als dirigent van een vergelijkbaar orkest zou de voorzitter een concurrent zijn van het Haagse strijkorkest Ciconia Consort en dus de ‘schijn van belangenverstrengeling’ hebben opgeroepen.
Eerst verschuilde Van Asten zich achter het advies van de commissie, nu achter de juridische procedures, aldus Det Regts.
Raadslid Det Regts van collegepartij VVD was vanaf het begin kritisch op het kunstenplan en ziet even geen oplossing, nu Van Asten beide aanvragen opnieuw moet beoordelen. ,,We hebben geen extra geld. Als je ergens aan een draadje trekt, valt het hele kunstenplan uit elkaar’’, zegt ze. Regts neemt het de wethouder kwalijk dat hij geen verantwoording aflegt: ,,Eerst verschuilde Van Asten zich achter het advies van de commissie, nu achter de juridische procedures. Ik zou nou wel iets van hem willen horen.’’
Maar wethouder Van Asten zegt niet te kúnnen reageren, vanwege de procedures en nu het Haagse college zich beraadt op vervolgstappen.
Frustraties
Het is de politiek ook opgevallen dat het hard tegen hard gaat tussen de coalitiegenoten. Het heeft te maken met het laatste jaar van het huidige college, menen raadsleden. ,,Er is weinig tijd meer over”, zegt een politicus van de coalitie. ,,De frustraties komen aan de oppervlakte. En men durft nu meer”, zegt een raadslid van de oppositie.
Wanneer de gemeenteraad over de problemen met het Haagse kunstenplan gaat praten is onduidelijk: ‘De bal ligt bij Van Asten’ heet het. Over het echec van de Energie Academie wordt morgen mogelijk alweer gedebatteerd. ,,Maar het is goed dat wethouder Van Alphen zelf een grondig en onafhankelijk onderzoek aangekondigd heeft”, zegt Bülent Aydin.
AD 10.02.2021 Den Haag laat een grondig en onafhankelijk onderzoek doen naar de teloorgang van de peperdure Energie Academie. Het stadsbestuur wil onder meer weten of er wellicht fraude is gepleegd bij het banenproject dat honderden jongeren in Den Haag aan werk moest helpen, maar failliet lijkt te gaan.
De Energie Academie jaagde er in anderhalf jaar tijd 1,3 miljoen euro doorheen, maar kwam niet of nauwelijks toe aan haar taak: kansarme, Haagse jongeren en werklozen via praktijkgericht leren aan een baan helpen in de bouw- of energiesector. Wel kregen medewerkers van de academie te veel betaald en huurde de stichting een joekel van een pand voor 215.000 euro per jaar en voor de duur van tien jaar, terwijl er maar voor twee jaar subsidie was.
Verantwoordelijk wethouder Bert van Alphen (sociale zaken, GroenLinks) heeft enkele weken de tijd gehad om een waslijst van 224 raadsvragen over de heikele kwestie te kunnen beantwoorden. Toch moet hij de Haagse politici teleurstellen. Ook Van Alphen tast over veel zaken rond de Haagse Energie Academie nog altijd in het duister.
Administratieve janboel
Zo blijkt de onderliggende financiële administratie van de stichting niet op orde, waardoor inzicht in bestedingen ontbreekt. Ook zijn verschillende contracten niet ondertekend of bestaan ze in meerdere versies. Vanwege de administratieve janboel bij de Energie Academie kan de wethouder zelfs het exacte aantal leerlingen bij de praktijkopleidingen niet meer achterhalen.
De chaos is zo groot dat het stadsbestuur nu kiest voor een extern onderzoek met inzet van forensische accountants die gespecialiseerd zijn in het opsporen van economische en financiële delicten. Wethouder Van Alphen wil met name weten of de subsidiebedragen van ongeveer 1,3 miljoen euro wel volgens de regels zijn besteed.
We willen weten of er zaken zijn gebeurd die het daglicht niet kunnen verdragen, aldus Bert van Alphen.
,,De uitkomsten van het onderzoek zullen bepalend zijn voor eventuele vervolgstappen’’, stelt Van Alphen op een vraag over mogelijk aangiftes. Eerder zei hij al: ,,We willen weten of er zaken zijn gebeurd die het daglicht niet kunnen verdragen.’’
De Haagse politiek praat deze morgen opnieuw over het echec van het banenvehikel. Op het stadhuis verwachten ze vuurwerk. Raadslid Fatima Faid van de Haagse Stadspartij neemt alvast een voorschotje. ,,Ik ga er hard in. Er is 1,3 miljoen euro in de fik gegaan. Geld dat bedoeld was om mensen die vaak al even aan de kant staan te helpen aan een baan. Onacceptabel vind ik dat. Ik wil weten wie hiervoor verantwoordelijkheid gaat nemen.”
Goedbedoeld, maar misplaatst
Overigens is de 1,3 miljoen euro aan subsidie niet eens al het geld dat de Energie Academie in Den Haag heeft uitgegeven. De Stichting had uiteindelijk ook een tekort van 500.000 euro. Bijna dertig schuldeisers claimen nog geld van de stichting. Voor het stadsbestuur was de min van een half miljoen een van de redenen om niet aan een doorstart mee te werken. Ook zou het grote banenproject bij voortbestaan per maand nog tienduizenden euro’s tekort komen.
Raadslid Bülent Aydin van de PvdA heeft twee hoofdvragen. Volgens hem heerste aan het begin van het project te veel het idee: ‘wij regelen het wel even’. Goedbedoeld, maar misplaatst. ,,Volgens mij is er veel te gemakkelijk gedacht over een complexe opdracht: mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt aan een baan helpen”, zegt hij over de periode dat de Hart voor Den Haag/Groep de Mos-wethouder Rachid Guernaoui nog aan het roer stond.
Ook nadat er eind 2019 signalen kwamen over een slechte financiële situatie en onderlinge ruzies had er forser ingegrepen kunnen worden, denkt hij. ,,Waarom heeft wethouder Van Alphen niet direct een accountant op de zaak gezet?”
OmroepWest 10.02.2021 De betrokkenheid van de gemeente Den Haag bij het geflopte banenproject de Energieacademie is veel groter dan wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) doet voorkomen. Die overtuiging heeft de Haagse gemeenteraad. Volgens Van Alphen is de Energieacademie een onafhankelijk project waarmee het stadsbestuur alleen een subsidierelatie heeft. Maar de gemeenteraad vindt dat Van Alphen hiermee de verantwoordelijkheid voor de mislukking van zich afschuift. Dat ontkent de wethouder.
Wethouder Van Alphen ontmoette woensdagochtend een groep uiterst kritische raadsleden. Tijdens een commissievergadering debatteerde de raad opnieuw over het banenproject dat failliet dreigt te gaan. Het was de bedoeling dat in twee jaar tijd 560 mensen aan een baan geholpen zouden worden door het leren van een vak. Maar nog geen jaar na de opening is de 1,2 miljoen euro subsidie op en zijn er slechts zeventien mensen naar werk begeleid.
De raadsleden vragen zich nog altijd in verbijstering af hoe het mis kon gaan bij de Energieacademie die in februari 2020 de deuren opende. ‘Op papier klopte alles, maar in de praktijk bleek er een wankele basis te liggen’, zei CDA’er Astrid Frey over de start van het project. Want al snel na de start van het project kwamen er signalen binnen bij de gemeente dat er van alles mis was bij het project. Daarop is er een raad van toezicht opgericht die een reorganisatie doorvoerde en is er een onderzoek ingesteld. Maar het hielp allemaal niets. Vorige week is het faillissement aangevraagd.
Fraude-experts
In een lange brief aan de gemeenteraad schreef wethouder Van Alphen dit weekend dat hij ondanks onderzoek door financiële en juridische deskundigen van het stadhuis, nog altijd niet precies weet wat er mis is gegaan bij de Energieacademie en waar het geld is gebleven. Hij heeft daarom een nader onderzoek aangekondigd waarbij hij onder meer fraude-experts in de arm neemt.
Niet Van Alphen of zijn ambtenaren gaan de onderzoeksopdracht verstrekken aan een extern bureau, maar burgemeester Jan van Zanen zal deze taak op zich nemen. In het onderzoek zal ook gekeken worden naar de rol van de gemeente bij het project en het handelen van Van Alphen, nadat duidelijk werd dat er problemen waren.
Raad van toezicht
Een aantal raadsleden zet vraagtekens bij de houding van de wethouder. Zij denken dat Van Alphen de rol van de gemeente expres klein maakt en daarmee de verantwoordelijkheid afschuift. Dat zeggen ook voormalig bestuursleden van de Energieacademie zoals Aad van Loenen. Volgens hem was de gemeente initiator, oprichter, regisseur en toezichthouder. Hij wijst als voorbeeld van de verwevenheid tussen de gemeente en het project naar de samenstelling van de raad van toezicht van de Energieacademie. Hierin zit een gemeenteambtenaar die secretaris en notulist is.
‘De wethouder doet alsof de gemeente geen partij is’, zei VVD-raadslid Chris van der Helm in het debat. ‘Maar er zijn meerdere ambtenaren betrokken geweest bij de Energieacademie en dan is de rol van de gemeente toch meer dan alleen subsidieverlener.’ Ook D66-raadslid Birgül Özmen vraagt zich af waarom Van Alphen de rol van de gemeente zo klein maakt. ‘De wethouder lijkt de schuld af te schuiven op de Energieacademie’, zei ze. ‘Maar er moet ook kritisch gekeken worden naar het handelen van de gemeente zelf.’
Dikke vinger in de pap
Volgens Judith Klokkenburg van de ChristenUnie/SGP wist de gemeente alles. ‘De gemeente heeft een dikke vinger in de pap, maar als de pap niet meer goed blijkt te zijn heeft die vinger er zogenaamd nooit ingezeten. Maar deze vlieger gaat niet op.’ En Janice Roopram van Hart voor Den Haag/Groep de Mos vindt dat het tijd wordt dat Van Alphen het boetekleed aantrekt. ‘De wethouder verdoezeld de verantwoordelijkheid van de gemeente.’
Wethouder Van Alphen ontkent dat hij zijn verantwoordelijkheid probeert te ontlopen. ‘Dat is niet zo’, zei hij. ‘Ik heb de verantwoordelijkheid niet afgeschoven. Ik neem juist de verantwoordelijkheid door een onafhankelijk onderzoek te laten instellen door de burgemeester. Dit moet een breed, diep en verhelderend onderzoek worden waarbij ook gekeken wordt naar de rol van de gemeente, de ambtenaren en de invloed die er mogelijk is geweest.’
Slapeloze nachten
Van Alphen toonde zich geëmotioneerd over de situatie. ‘De Energieacademie houdt mij al meer dan een jaar bezig. Ik heb er slapeloze nachten van. Vooral vanwege de werkstudenten die wij in de kou laten staan. Dat doet mij echt pijn.’ Hij benadrukte dat de zeventig studenten die al in een traject zaten bij de Energieacademie niet de dupe mogen worden van de problemen en dat de gemeente bezig is deze mensen te herplaatsen.
Vrijdag spreekt de burgemeester met een aantal bureaus die in aanmerking komen om het onderzoek uit te gaan voeren.
Den HaagFM 10.02.2021 De betrokkenheid van de gemeente Den Haag bij het geflopte banenproject de Energieacademie is veel groter dan wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) doet voorkomen. Die overtuiging heeft de Haagse gemeenteraad. Dat schrijft mediapartner Omroep West. Volgens Van Alphen is de Energieacademie een onafhankelijk project waarmee het stadsbestuur alleen een subsidierelatie heeft. Maar de gemeenteraad vindt dat Van Alphen hiermee de verantwoordelijkheid voor de mislukking van zich afschuift. Dat ontkent de wethouder.
Wethouder Van Alphen ontmoette woensdagochtend een groep uiterst kritische raadsleden. Tijdens een commissievergadering debatteerde de raad opnieuw over het banenproject dat failliet dreigt te gaan. Het was de bedoeling dat in twee jaar tijd 560 mensen aan een baan geholpen zouden worden door het leren van een vak. Maar nog geen jaar na de opening is de 1,2 miljoen euro subsidie op en zijn er slechts zeventien mensen naar werk begeleid.
De raadsleden vragen zich nog altijd in verbijstering af hoe het mis kon gaan bij de Energieacademie die in februari 2020 de deuren opende. ‘Op papier klopte alles, maar in de praktijk bleek er een wankele basis te liggen’, zei CDA’er Astrid Frey over de start van het project. Want al snel na de start van het project kwamen er signalen binnen bij de gemeente dat er van alles mis was bij het project. Daarop is er een raad van toezicht opgericht die een reorganisatie doorvoerde en is er een onderzoek ingesteld. Maar het hielp allemaal niets. Vorige week is het faillissement aangevraagd.
Fraude-experts
In een lange brief aan de gemeenteraad schreef wethouder Van Alphen dit weekend dat hij ondanks onderzoek door financiële en juridische deskundigen van het stadhuis, nog altijd niet precies weet wat er mis is gegaan bij de Energieacademie en waar het geld is gebleven. Hij heeft daarom een nader onderzoek aangekondigd waarbij hij onder meer fraude-experts in de arm neemt.
Niet Van Alphen of zijn ambtenaren gaan de onderzoeksopdracht verstrekken aan een extern bureau, maar burgemeester Jan van Zanen zal deze taak op zich nemen. In het onderzoek zal ook gekeken worden naar de rol van de gemeente bij het project en het handelen van Van Alphen, nadat duidelijk werd dat er problemen waren.
Raad van toezicht
Een aantal raadsleden zet vraagtekens bij de houding van de wethouder. Zij denken dat Van Alphen de rol van de gemeente expres klein maakt en daarmee de verantwoordelijkheid afschuift. Dat zeggen ook voormalig bestuursleden van de Energieacademie zoals Aad van Loenen. Volgens hem was de gemeente initiator, oprichter, regisseur en toezichthouder. Hij wijst als voorbeeld van de verwevenheid tussen de gemeente en het project naar de samenstelling van de raad van toezicht van de Energieacademie. Hierin zit een gemeenteambtenaar die secretaris en notulist is.
‘De wethouder doet alsof de gemeente geen partij is’, zei VVD-raadslid Chris van der Helm in het debat. ‘Maar er zijn meerdere ambtenaren betrokken geweest bij de Energieacademie en dan is de rol van de gemeente toch meer dan alleen subsidieverlener.’ Ook D66-raadslid Birgül Özmen vraagt zich af waarom Van Alphen de rol van de gemeente zo klein maakt. ‘De wethouder lijkt de schuld af te schuiven op de Energieacademie’, zei ze. ‘Maar er moet ook kritisch gekeken worden naar het handelen van de gemeente zelf.’
Dikke vinger in de pap
Volgens Judith Klokkenburg van de ChristenUnie/SGP wist de gemeente alles. ‘De gemeente heeft een dikke vinger in de pap, maar als de pap niet meer goed blijkt te zijn heeft die vinger er zogenaamd nooit ingezeten. Maar deze vlieger gaat niet op.’ En Janice Roopram van Hart voor Den Haag/Groep de Mos vindt dat het tijd wordt dat Van Alphen het boetekleed aantrekt. ‘De wethouder verdoezeld de verantwoordelijkheid van de gemeente.’
Wethouder Van Alphen ontkent dat hij zijn verantwoordelijkheid probeert te ontlopen. ‘Dat is niet zo’, zei hij. ‘Ik heb de verantwoordelijkheid niet afgeschoven. Ik neem juist de verantwoordelijkheid door een onafhankelijk onderzoek te laten instellen door de burgemeester. Dit moet een breed, diep en verhelderend onderzoek worden waarbij ook gekeken wordt naar de rol van de gemeente, de ambtenaren en de invloed die er mogelijk is geweest.’
Slapeloze nachten
Van Alphen toonde zich geëmotioneerd over de situatie. ‘De Energieacademie houdt mij al meer dan een jaar bezig. Ik heb er slapeloze nachten van. Vooral vanwege de werkstudenten die wij in de kou laten staan. Dat doet mij echt pijn.’ Hij benadrukte dat de zeventig studenten die al in een traject zaten bij de Energieacademie niet de dupe mogen worden van de problemen en dat de gemeente bezig is deze mensen te herplaatsen.
Vrijdag spreekt de burgemeester met een aantal bureaus die het onderzoek moeten gaan uitvoeren.
Den HaagFM 10.02.2021 Het is nog altijd mistig rondom het mislukte banenproject de Energieacademie in Den Haag. Een brief van wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) die helderheid zou moeten geven geeft geen duidelijk antwoord op de vraag waar de 1,2 miljoen euro subsidie is gebleven en wie verantwoordelijk is. Een fraudeonderzoek moet licht in de duisternis brengen. Woensdag debatteert de gemeenteraad opnieuw over de situatie bij de Energieacademie.
Wat weten we wel ?
Duidelijk is dat de 1,2 miljoen euro subsidie die naar het project is gegaan op is en dat het niet terecht is gekomen bij de kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden die aan het werk geholpen moesten worden. Op de Energieacademie zouden mensen zonder baan door praktijkopleiders opgeleid worden tot stukadoor, installateur van zonnepanelen of metaalbewerker en na zes maanden doorstromen naar een betaalde baan. In twee jaar tijd, zo was de bedoeling, moesten er 560 mensen aan het werk geholpen zijn. Het zijn er slechts zeventien geworden.
Als het geld niet naar de werkloze jongeren is gegaan, waar is het dan terechtgekomen?
Dat is de hamvraag waar geen duidelijk antwoord op is. De gemeenteraad wilde een paar weken geleden dat wethouder Van Alphen alle feiten op tafel zou leggen. Met deze eis is de wethouder aan de slag gegaan samen met de juridische en financiële deskundigen van de gemeente.
Maar drie weken grasduinen door de financiële informatie die de Energieacademie aanleverde, contracten en andere documenten heeft weinig antwoorden opgeleverd. Een nader onderzoek, waarbij ook fraude-experts in de arm worden genomen is noodzakelijk, schrijft Van Alphen aan de gemeenteraad.
Fraude-experts? Dat klinkt ernstig. Wat gaan zij doen?
Van Alphen schrijft dat het college besloten heeft om een extern bureau ‘een verdiepend onderzoek te laten verrichten inclusief een forensisch component’. Hij gaat dus forensische accountants inzetten, dat zijn specialisten die gericht zijn op het opsporen van economische en financiële delicten. ‘Zij gaan onder andere kijken naar de verplichtingen die zijn aangegaan en de aanwending van ontvangen subsidiegelden. Ook het gemeentelijk handelen is onderdeel van het onderzoek’, schrijft de wethouder.
Hoe kan het dat er na weken onderzoek nauwelijks nieuwe informatie boven water is gekomen?
De gemeente wijst hiervoor naar de Energieacademie. De financiële huishouding is een rommeltje en de aangeleverde informatie is ‘onvolledig en niet eenduidig’. Ook is de status van een aantal documenten onduidelijk.
‘Er zijn bijvoorbeeld meerdere versies van contracten waarvan een deel niet ondertekend is. Dit levert nog te veel onduidelijkheden op die we niet hebben kunnen ophelderen, waardoor de tijdlijnen geen compleet beeld geven’, staat in de brief. Opvallend is dat ook de rol van de gemeente bij het sluiten van sommige contracten niet duidelijk is.
Welke vragen staan er dan nog open?
Van Alphen somt in zijn brief een heel rijtje op: Hoe en door wie zijn contracten gesloten en welke rol heeft de gemeente daarbij gehad? Hoe kan het dat er nog voordat de subsidie was toegekend contracten zijn afgesloten? Waarom hebben sommige bestuurders, tegen de afspraken in, betaald gekregen? Waarom hebben onderhuurders van het bedrijfspand van de Energieacademie over 2019 en 2020 geen huur hoeven afdragen? Voor welke werkzaamheden zijn er auto’s geleased? Op welke wijze zijn contracten tot stand gekomen en welke zijn van kracht? Wat is de hoogte van de schuld van de Energieacademie? Waarom is het niet gelukt om externe financiering te vinden, zoals in de business case stond? Welke rol heeft de gemeente in de verschillende fasen van het proces/project vervuld? Wie is waarop aansprakelijk?
Tast de gemeente compleet in het duister?
Niet helemaal. Het lijkt wel duidelijk dat het meeste geld uit de subsidiepot is verdwenen bij de opstart van de Energieacademie. Dat blijkt onder meer uit een financiële toets die de gemeente heeft gedaan.
Daaruit kwam dat een ‘substantieel deel’ van de subsidie van de gemeente niet volgens de afspraken is ingezet. ‘Zo is er bijvoorbeeld meer dan begroot uitgegeven aan zaken als huur en inrichtingskosten en andere verplichtingen die voortvloeien uit langlopende en ongunstige contracten, afgesloten in de beginperiode’, schrijft Van Alphen. Bovendien kregen bestuurders en medewerkers hogere vergoedingen en salarissen dan was afgesproken.
Feit is dat in die beginperiode wethouder Van Alphen niet de grote politieke man was achter de Energieacademie, maar wethouder Rachid Guernaoui (Hart voor Den Haag/Groep de Mos). De wethouders waren beide verantwoordelijk, maar Guernaoui liep voorop bij de oprichting van de Energieacademie. Alleen maakte hij de opening van het project niet meer mee, want begin oktober 2019 nam Guernaoui ontslag als wethouder omdat hij verdachte is in een corruptieonderzoek.
Dus de grootste hap geld is in de eerste maanden genomen?
Daar lijkt het wel op. Volgens voormalig interim-bestuurder Peter van Haagen, die in mei 2020 werd aangesteld, zaten er weeffouten in de opstart, zo zei hij eerder tegen Omroep West. Die opstart begon in maart 2019.
‘Er is een fors bedrag gaan zitten in het opzetten van de organisatie, dus het betalen van kwartiermakers, de inrichting en huur. Zaken waar de subsidie niet voor was bedoeld maar die noodzakelijk zijn – sommige meer dan andere – bij een nieuwe organisatie.’ Uiteindelijk stokte ook de toestroom van leerlingen en daardoor kwam er geen geld binnen, terwijl de verplichtingen zoals huur en salarissen gewoon doorliepen. Het verdienmodel klopte niet, stelde Van Haagen.
Had de gemeente niet veel eerder moeten ingrijpen?
Volgens Van Alphen kwamen rond de opening van de Energieacademie in februari 2020 de eerste signalen bij de gemeente binnen dat het mis ging. Daarna heeft de gemeente gesprekken gevoerd met het bestuur van de Energieacademie en is er een Raad van Toezicht opgericht die een paar maanden later een reorganisatie doorvoerde. Maar die reorganisatie had niet het gewenste effect.
Ook heeft de gemeente door adviesbureau BDO een onderzoek laten doen en dat concludeerde dat de Energieacademie niet toekomstbestendig is. Nu lijkt het doek definitief te vallen voor de Energieacademie, want de Raad van Toezicht heeft vorige week het faillissement van het project aangevraagd.
Wie is verantwoordelijk voor dit echec?
Bert van Alphen kijkt naar de Energieacademie. ‘De gemeente was mede-initiatiefnemer, maar er is bewust gekozen om een stichting op te zetten’, benadrukt hij in zijn brief. ‘De Energieacademie is een onafhankelijke en zelfstandige entiteit waarmee de gemeente een subsidierelatie heeft. De gemeente kan niet garant staan voor de verplichtingen die vanuit de Energieacademie zijn aangegaan.’ Ook het aanvragen van het faillissement is een zaak van de Raad van Toezicht van de Energieacademie en niet van de gemeente, zegt hij.
Voormalig interim-bestuurder Peter van Haagen vindt dit te makkelijk, zo zei hij eerder. ‘De gemeente was betrokken bij de opstart, het was een gezamenlijk project. De gemeente had zich aan het begin al moeten realiseren dat er meer geld nodig is voor het opzetten van een organisatie’, zei hij.
En ook voormalig-bestuurder Aad van Loenen is duidelijk: de gemeente is van het begin af aan intensief betrokken bij de Energieacademie. ‘De gemeente was en is initiator, oprichter, regisseur en toezichthouder’, zegt hij.
Over het feit dat hij salaris kreeg, terwijl was afgesproken dat bestuurders onbezoldigd zouden werken, zegt hij dat zijn salaris was afgestemd met de gemeente. ‘Ze wisten dat ik 75 euro per uur kreeg voor een 24-urige werkweek en daar had ik toestemming voor,’ stelt hij. ‘En ja: de Energieacademie is een banenproject, geen speeltuinvereniging.’
OmroepWest 10.02.2021 Het is nog altijd mistig rondom het mislukte banenproject de Energieacademie in Den Haag. Een brief van wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) die helderheid zou moeten geven geeft geen duidelijk antwoord op de vraag waar de 1,2 miljoen euro subsidie is gebleven en wie verantwoordelijk is. Een fraudeonderzoek moet licht in de duisternis brengen. Woensdag debatteert de gemeenteraad opnieuw over de situatie bij de Energieacademie.
Wat weten we wel?
Duidelijk is dat de 1,2 miljoen euro subsidie die naar het project is gegaan op is en dat het niet terecht is gekomen bij de kwetsbare jongeren en bijstandsgerechtigden die aan het werk geholpen moesten worden. Op de Energieacademie zouden mensen zonder baan door praktijkopleiders opgeleid worden tot stukadoor, installateur van zonnepanelen of metaalbewerker en na zes maanden doorstromen naar een betaalde baan. In twee jaar tijd, zo was de bedoeling, moesten er 560 mensen aan het werk geholpen zijn. Het zijn er slechts zeventien geworden.
Als het geld niet naar de werkloze jongeren is gegaan, waar is het dan terechtgekomen?
Dat is de hamvraag waar geen duidelijk antwoord op is. De gemeenteraad wilde een paar weken geleden dat wethouder Van Alphen alle feiten op tafel zou leggen. Met deze eis is de wethouder aan de slag gegaan samen met de juridische en financiële deskundigen van de gemeente.
Maar drie weken grasduinen door de financiële informatie die de Energieacademie aanleverde, contracten en andere documenten heeft weinig antwoorden opgeleverd. Een nader onderzoek, waarbij ook fraude-experts in de arm worden genomen is noodzakelijk, schrijft Van Alphen aan de gemeenteraad.
Fraude-experts? Dat klinkt ernstig. Wat gaan zij doen?
Van Alphen schrijft dat het college besloten heeft om een extern bureau ‘een verdiepend onderzoek te laten verrichten inclusief een forensisch component’. Hij gaat dus forensische accountants inzetten, dat zijn specialisten die gericht zijn op het opsporen van economische en financiële delicten. ‘Zij gaan onder andere kijken naar de verplichtingen die zijn aangegaan en de aanwending van ontvangen subsidiegelden. Ook het gemeentelijk handelen is onderdeel van het onderzoek’, schrijft de wethouder.
Hoe kan het dat er na weken onderzoek nauwelijks nieuwe informatie boven water is gekomen?
De gemeente wijst hiervoor naar de Energieacademie. De financiële huishouding is een rommeltje en de aangeleverde informatie is ‘onvolledig en niet eenduidig’. Ook is de status van een aantal documenten onduidelijk.
‘Er zijn bijvoorbeeld meerdere versies van contracten waarvan een deel niet ondertekend is. Dit levert nog te veel onduidelijkheden op die we niet hebben kunnen ophelderen, waardoor de tijdlijnen geen compleet beeld geven’, staat in de brief. Opvallend is dat ook de rol van de gemeente bij het sluiten van sommige contracten niet duidelijk is.
Welke vragen staan er dan nog open?
Van Alphen somt in zijn brief een heel rijtje op: Hoe en door wie zijn contracten gesloten en welke rol heeft de gemeente daarbij gehad? Hoe kan het dat er nog voordat de subsidie was toegekend contracten zijn afgesloten? Waarom hebben sommige bestuurders, tegen de afspraken in, betaald gekregen? Waarom hebben onderhuurders van het bedrijfspand van de Energieacademie over 2019 en 2020 geen huur hoeven afdragen? Voor welke werkzaamheden zijn er auto’s geleased? Op welke wijze zijn contracten tot stand gekomen en welke zijn van kracht? Wat is de hoogte van de schuld van de Energieacademie? Waarom is het niet gelukt om externe financiering te vinden, zoals in de business case stond? Welke rol heeft de gemeente in de verschillende fasen van het proces/project vervuld? Wie is waarop aansprakelijk?
Tast de gemeente compleet in het duister?
Niet helemaal. Het lijkt wel duidelijk dat het meeste geld uit de subsidiepot is verdwenen bij de opstart van de Energieacademie. Dat blijkt onder meer uit een financiële toets die de gemeente heeft gedaan.
Daaruit kwam dat een ‘substantieel deel’ van de subsidie van de gemeente niet volgens de afspraken is ingezet. ‘Zo is er bijvoorbeeld meer dan begroot uitgegeven aan zaken als huur en inrichtingskosten en andere verplichtingen die voortvloeien uit langlopende en ongunstige contracten, afgesloten in de beginperiode’, schrijft Van Alphen. Bovendien kregen bestuurders en medewerkers hogere vergoedingen en salarissen dan was afgesproken.
Feit is dat in die beginperiode wethouder Van Alphen niet de grote politieke man was achter de Energieacademie, maar wethouder Rachid Guernaoui (Hart voor Den Haag/Groep de Mos). De wethouders waren beide verantwoordelijk, maar Guernaoui liep voorop bij de oprichting van de Energieacademie. Alleen maakte hij de opening van het project niet meer mee, want begin oktober 2019 nam Guernaoui ontslag als wethouder omdat hij verdachte is in een corruptieonderzoek.
Dus de grootste hap geld is in de eerste maanden genomen?
Daar lijkt het wel op. Volgens voormalig interim-bestuurder Peter van Haagen, die in mei 2020 werd aangesteld, zaten er weeffouten in de opstart, zo zei hij eerder tegen Omroep West. Die opstart begon in maart 2019.
‘Er is een fors bedrag gaan zitten in het opzetten van de organisatie, dus het betalen van kwartiermakers, de inrichting en huur. Zaken waar de subsidie niet voor was bedoeld maar die noodzakelijk zijn – sommige meer dan andere – bij een nieuwe organisatie.’ Uiteindelijk stokte ook de toestroom van leerlingen en daardoor kwam er geen geld binnen, terwijl de verplichtingen zoals huur en salarissen gewoon doorliepen. Het verdienmodel klopte niet, stelde Van Haagen.
Had de gemeente niet veel eerder moeten ingrijpen?
Volgens Van Alphen kwamen rond de opening van de Energieacademie in februari 2020 de eerste signalen bij de gemeente binnen dat het mis ging. Daarna heeft de gemeente gesprekken gevoerd met het bestuur van de Energieacademie en is er een Raad van Toezicht opgericht die een paar maanden later een reorganisatie doorvoerde. Maar die reorganisatie had niet het gewenste effect.
Ook heeft de gemeente door adviesbureau BDO een onderzoek laten doen en dat concludeerde dat de Energieacademie niet toekomstbestendig is. Nu lijkt het doek definitief te vallen voor de Energieacademie, want de Raad van Toezicht heeft vorige week het faillissement van het project aangevraagd.
Wie is verantwoordelijk voor dit echec?
Bert van Alphen kijkt naar de Energieacademie. ‘De gemeente was mede-initiatiefnemer, maar er is bewust gekozen om een stichting op te zetten’, benadrukt hij in zijn brief. ‘De Energieacademie is een onafhankelijke en zelfstandige entiteit waarmee de gemeente een subsidierelatie heeft. De gemeente kan niet garant staan voor de verplichtingen die vanuit de Energieacademie zijn aangegaan.’ Ook het aanvragen van het faillissement is een zaak van de Raad van Toezicht van de Energieacademie en niet van de gemeente, zegt hij.
Voormalig interim-bestuurder Peter van Haagen vindt dit te makkelijk, zo zei hij eerder. ‘De gemeente was betrokken bij de opstart, het was een gezamenlijk project. De gemeente had zich aan het begin al moeten realiseren dat er meer geld nodig is voor het opzetten van een organisatie’, zei hij.
En ook voormalig-bestuurder Aad van Loenen is duidelijk: de gemeente is van het begin af aan intensief betrokken bij de Energieacademie. ‘De gemeente was en is initiator, oprichter, regisseur en toezichthouder’, zegt hij.
Over het feit dat hij salaris kreeg, terwijl was afgesproken dat bestuurders onbezoldigd zouden werken, zegt hij dat zijn salaris was afgestemd met de gemeente. ‘Ze wisten dat ik 75 euro per uur kreeg voor een 24-urige werkweek en daar had ik toestemming voor,’ stelt hij. ‘En ja: de Energieacademie is een banenproject, geen speeltuinvereniging.’
Zwendel met vergunningen, luie wethouders en boottochtjes, aldus het boek van Richard de Mos
Het corruptieonderzoek naar de voormalig wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is begonnen na een tip over zwendel met horecavergunningen. Die tip kwam terecht op het stadhuis waarna een ambtenaar de Rijksrecherche heeft ingeschakeld. Dat schrijft Richard de Mos in zijn boek ‘Mijn verhaal’, dat nu is verschenen, aldus mediapartner Omroep West.
Telegraaf 02.02.2021
In het boek beschrijft De Mos verder welke verdenkingen het Openbaar Ministerie (OM) tegen hem, zijn partijgenoten en een aantal Haagse ondernemers heeft. Hij doet dat aan de hand van het omvangrijke strafdossier dat hij van het OM heeft gekregen. Zijn advocaat Peter Plasman wijst er in het voorwoord op dat het een eenzijdig boek is. Maar Plasman voegt daaraan toe dat eenzijdigheid niet betekent dat het verhaal niet klopt.
AD 30.01.2021
De Haagse corruptieaffaire rond Richard de Mos draait om zeker 80.000 euro aan donaties van bevriende ondernemers. Een groot deel van het geld ging naar de politieke partij, in ruil kregen sponsoren volgens justitie vergunningen, geheime informatie en invloed op beleid, zo beschrijft De Mos in een boek waarmee hij zijn onschuld wil aantonen. ,,Iedere partij krijgt donaties!”
AD 01.02.2021
Voor het eerst wordt meer van de omvang duidelijk van de Haagse corruptieaffaire rond politicus Richard de Mos. De zaak leek alleen om gesjoemel met nachtvergunningen en integratiesubsidies te gaan, maar er is meer: een plan voor een erfpachtkorting, een pand voor de Haagse band Di-rect, de lobby voor een winkelcentrum Leyweg en de deal rond parkeergarage De Zeeheld zijn volgens het OM ook niet in de haak.
Kom maar op ventje !!!
Dinsdag ligt het boek over de opkomst en de val van De Mos, die onder meer wordt verdacht van omkoping en van corruptie, bij de boekhandels.
Het Kort geding dat horeca-adviseur John Poen tegen Richard de Mos heeft aangespannen is van de baan. Poen en De Mos hebben overeenstemming bereikt over een aanpassing van het boek ‘Mijn Verhaal’ van De Mos in de tweede druk. Nu hoeft het boek niet te worden aangepast. Poen eiste een rectificatie omdat De Mos schrijft dat het corruptieonderzoek naar zijn partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos begon met een tip van Poen. Maar Poen zegt dat er sprake is van een misverstand.
In ‘Mijn Verhaal’ krijgt John Poen de rol toebedeeld van aanstichter van het strafproces tegen De Mos. Maar de horeca-adviseur bezweert bij hoog en laag dat het verhaal, gebaseerd op het strafdossier, niet klopt. ,,Mijn cliënt is geen informant geweest. We hebben een geluidsfragment om dat te bewijzen’’, zegt advocaat Danny Pieterse.
AD 01.02.2021
Richard de Mos doet de onthullingen in zijn boek Mijn verhaaldat dit weekeinde uitkwam. De voormalig wethouder wordt samen met partijgenoten Rachid Guernaoui (ex-wethouder) en Nino Davituliani (raadslid) verdacht van corruptie. De Mos wordt verdacht van lidmaatschap van twee criminele organisaties, omkoping, meineed en schending van het ambtsgeheim. In oktober 2019 moest hij opstappen als wethouder toen de Rijksrecherche was binnengevallen op het stadhuis en bij betrokken politici en ondernemers thuis.
AD 01.02.2021
Het begon bij raadslid Davituliani
De Haagse corruptieaffaire begint als er bij de Rijksrecherche een tip binnenkomt dat in Den Haag horecavergunningen ‘te koop zijn’ voor 15.000 euro. Daarvoor zou een 06-nummer gebeld moeten worden, zodat de vergunning geregeld kan worden. Dat 06-nummer blijkt van Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani te zijn, schrijft De Mos. Zij is de partner van Erding, broer van Atilla Akyol, eigenaar van het zalencentrum Opera en vriend van de partij(leider).
Het onderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos is gestart nadat een ambtenaar aan de bel trok, omdat hij een gerucht had gehoord dat er bij de gemeente Den Haag horecavergunningen te koop waren voor 15.000 euro. Dit schrijft Richard de Mos in zijn boek ‘Mijn Verhaal’, maar blijkt ook uit documenten van het Openbaar Ministerie (OM) die Omroep West heeft ingezien.
De betreffende ambtenaar is een bibob-coördinator, wiens taak het is om de financiële status en achtergrond te controleren van ondernemers die een vergunning aanvragen. Zo moet worden voorkomen dat malafide bedrijven voet aan de grond krijgen.
AD 03.02.2021
Integriteitsmelding
Op dinsdag 17 september 2018 ontvangt de ambtenaar signalen dat er iets niet in de haak is op het stadhuis. Hij stuurt daarop een mail naar de directeur veiligheid van de gemeente met de titel ‘integriteitsmelding’.
De ambtenaar schrijft dat hij is gebeld door horeca-adviseur John Poen, die bedrijven onder meer helpt met de aanvraag van vergunningen. Poen begeleidt momenteel de restauranteigenaar Haci Yilmaz, die zijn sluitingstijd wil oprekken van 23.00 naar 2.30 uur. Eerder is een vergunningsaanvraag hiervoor afgewezen, vanwege het bestemmingsplan van het pand in de Newtonstraat in Den Haag.
Volgens de ambtenaar zou Yilmaz zijn benaderd door een vrouw die voor 15.000 euro deze vergunning alsnog zou kunnen regelen. In de mail schrijft de ambtenaar verder dat hij onlangs ook een tip heeft gekregen van een andere bekende, namelijk dat het gerucht rondgaat dat er bij de gemeente ‘wat te regelen valt’ qua horeca. Deze tipgever wordt niet bij naam genoemd.
AD 03.02.2021
Brein achter de operatie
Twee dagen later mailt de ambtenaar opnieuw. Volgens de informatie die hij van Poen zegt te hebben gekregen, is er al twee keer eerder betaald voor een vergunning, in een procedure die ongeveer zes tot negen maanden duurt. Vermoedelijk zit er een ambtenaar in het complot, die een deel van het bedrag ontvangt.
Het brein achter de operatie zou een kersvers gemeenteraadslid van Groep de Mos zijn: Nino Davituliani. Zij zou volgens de tip ook haar plek op de kieslijst hebben gekocht voor een flink bedrag, dat is betaald door de familie Akyol. Haar partner Erdinç Akyol is de broer van partijdonateur Atilla Akyol.
Op basis van deze berichten wordt de rijksrecherche ingeseind en wordt het onderzoek ‘Tyrus’ geopend, zo is te lezen in een proces-verbaal. Dit is ook het onderzoek waarin oud-wethouders Richard de Mos, Rachid Guernaoui, raadslid Nino Davituliani, haar partner en een viertal partijdonateurs verdachten zijn. Met deze mails is het dus begonnen.
AD 06.02.2021
AD 06.02.2021
AD 06.02.2021
Aanleiding voor aftappen
Na het gesprek op het stadhuis hebben Davituliani en Akyol nooit meer contact gehad met Poen. Wel is er nog contact geweest tussen Akyol en Yilmaz, maar dit zou vooral zijn gegaan over een bruiloft in zalencentrum Opera. Er is in ieder geval nooit een vergunning afgegeven voor de zaak, die inmiddels een nieuwe eigenaar heeft.
Desondanks is het gesprek op het stadhuis essentieel voor de rest van het onderzoek. Het koppelen van Akyol aan Yilmaz door Davituliani, is de eerste aanleiding geweest voor de recherche om de telefoon van Akyol voor zeker een half jaar af te tappen. In die periode horen ze hem zeggen dat er bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018betaald is voor stemmen, en aan Rachid Guernaoui vragen wanneer de jaarlijkse subsidies voor een Turks-Azerbeidjaanse stichting worden overgemaakt.
En in dezelfde tijd knokt De Mos, weliswaar conform het coalitieakkoord, in het college voor meer nachtontheffingen, waarvan er twee ten goede komen aan het zalencentrum van de broers Akyol. Redenen voor de recherche om ook Atilla Akyol en later Richard de Mos te gaan af luisteren en om, op 1 oktober 2019, binnen te vallen op het stadhuis.
Dat er een corruptieonderzoek liep werd dus op 1 oktober 2019 duidelijk. Toen waren er invallen bij De Mos en de andere verdachten. Een dag later spatte het college waarin Hart voor Den Haag/Groep de Mos zat uiteen en werd er een motie van wantrouwen tegen de wethouders De Mos en Guernaoui aangenomen. Zij namen vervolgens ontslag. Inmiddels is De Mos weer fractievoorzitter van zijn partij in de Haagse gemeenteraad.
AD 07.02.2021 Axel Veldhuijzen, chef van AD Haagsche Courant schrijft wekelijks een commentaar over het nieuws. Deze keer schrijft hij over het boek van Richard de Mos ‘Mijn Verhaal.’
Richard de Mos heeft een boek geschreven. Misschien had hij dat alleen niet moeten uitgeven. Hij is zonder twijfel de meest spraakmakende Haagse politicus van de afgelopen decennia. Hij zegt wat hij denkt en doet wat hij zegt. Dat maakt hem voor velen ook zo sympathiek.
Maar in zijn deze week verschenen boek ‘Mijn Verhaal’ maakt de lezer ook kennis met een andere De Mos. Waar de lijsttrekker van Hart voor Den Haag en Code Oranje zich publiekelijk altijd heel toegankelijk en aimabel presenteert, is dit boek vooral het verhaal van een rancuneuze politicus zonder zelfinzicht.
Bootreisje
De rechter zal bepalen of De Mos zijn sponsors en vrienden heeft bevoordeeld. In zijn boek, dat een even eenzijdige als lezenswaardige versie van het strafdossier is, somt De Mos wel wat zaken op die op zijn minst opmerkelijk zijn te noemen: de door vrienden geregelde huiskraan voor zijn deur die pas na de politie-inval werd betaald, het bootreisje met vastgoedjongens en het gebruiken van projectontwikkelaars als politiek adviseurs.
Voor één kapitale fout werd De Mos behoed. Toen de eigenaar van het bevriende horecabedrijf De Opera (die van de nachtvergunningen) hem een gratis vloer voor zijn woning aanbood, was het de vriendin van de politicus die het beter vond dat hij dit geschenk niet aannam. Zo’n advies had Richard de Mos de afgelopen jaren wel wat vaker mogen krijgen.
In zijn boosheid bij het schrijven rekent De Mos genadeloos af met alles en iedereen, aldus Axel Veldhuijzen.
De flamboyante beroepspoliticus die volgens eigen zeggen onbemiddelbaar op de arbeidsmarkt was nadat hij van de PVV-lijst was gegooid, laat in zijn boek steeds zien dat zijn bedoelingen meestal goed zijn, maar de uitwerking van zijn plannen vaak ondoordacht.
In zijn boosheid bij het schrijven rekent De Mos genadeloos af met alles en iedereen, ook met loyale ambtenaren. Dat maakt hem niet sympathieker of betrouwbaarder. Het was daarom beter geweest als ‘Mijn Verhaal’ na het schrijven in een la was blijven liggen. Kennelijk heeft niemand dat hem geadviseerd.
AD 06.02.2021 Met een vuistdik boek heeft Richard de Mos zijn frustraties van zich afgeschreven. Na een week van publicaties over Mijn Verhaal blijft het de vraag of het wel verstandig is om zo mededeelzaam te zijn over de zware verdenkingen van corruptie en omkoping. ,,Hij heeft nu al zijn kaarten op tafel gelegd.’’
Het is warm en druk in het kale zaaltje op het Haagse stadhuis. Tal van partijgenoten van Richard de Mos zijn afgekomen op de presentatie van Mijn Verhaal, het boek van 352 pagina’s dat de voorman van Hart voor Den Haag/Groep De Mos deze week het licht liet zien.
Het lijkt deze woensdag een demonstratie van eensgezindheid. Een boodschap aan de buitenwacht: hier staan ze pal achter ‘Onze Ries’ en pal achter het boek, waarin de politicus zich pagina na pagina verweert tegen het grote rijksrechercheonderzoek naar hem, twee partijgenoten en vijf lokale ondernemers. En tegen de daaropvolgende verdenking van omkoping, van ambtelijke corruptie en van de deelname aan niet één, maar twee criminele organisaties.
‘Uniek’, noemt advocaat Peter Plasman het werk van zijn charismatische cliënt. Bij zijn weten is het niet eerder voorgekomen dat een verdachte in een strafzaak zich in een boek verdedigt tegen alle aantijgingen, terwijl een rechtbank zich nog over de zaak zal moeten buigen.
Prematuur
Na alle artikelen die de afgelopen week in kranten en op nieuwswebsites over Mijn verhaal verschenen, is het een van de vragen die blijven hangen: Is het wel verstandig, dat wat premature, vuistdikke boek waarin Richard de Mos het halve strafdossier beschrijft, met naam en toenaam van iedereen die voorbijkomt? Doet die publicatie niet meer kwaad dan goed?
Uit juridisch oogpunt mogelijk wel, zo vermoedt strafadvocaat Sidney Smeets van Spong Advocaten. Hij gaat niet specifiek in op het boek van De Mos, maar zegt wel dat hij doorgaans cliënten afraadt om zelf in de publiciteit te treden. ,,Over het algemeen is een rechtbank er niet van gecharmeerd als een dossier op straat komt te liggen, voordat ze er zelf een oordeel over heeft kunnen vellen. Zeker niet als er verklaringen van anderen – met naam en al – in voorkomen. Dat schaadt de privacy.’’
Een dik boek met een eigen interpretatie van al het onderzoekswerk kan nog gevoeliger liggen: ,,De rechtbank heeft alle informatie’’, zegt advocaat Smeets. ,,Als je daar nogal selectief zaken uit haalt en in de media brengt, dan ben je bezig de publieke opinie te beïnvloeden.’’
Strafmatiging
In hun beroepseer aangetaste rechters zijn dan niet het enige probleem. Met het zelf opzoeken van de media kan een verdachte in een strafzaak de kans op een lagere straf verspelen. Het is een belangrijke reden dat advocaten hun cliënten op het hart drukken publicitair te zwijgen.
,,Als er op televisie veel over je wordt gepraat en in kranten veel over je wordt geschreven, dan kan dat strafmatiging opleveren, maar dan moet je niet zelf de publiciteit opzoeken’’, zegt Smeets.
Ik heb niets te verbergen, aldus Richard de Mos.
Of De Mos zich daar druk over maakt is, zeer de vraag. Overtuigd als de politicus is van zijn onschuld, van de ‘hetze van het Openbaar Ministerie’ tegen hem en zijn succesvolle lokale partij, gaat hij uit van vrijspraak, of zelfs een sepot van de zaak. ‘Ik heb niks te verbergen’, is zijn credo vanaf de dag dat de rijksrecherche een inval deed in zijn wethouderswerkkamer en woning.
Tegengas
Theo de Roos heeft er begrip voor dat De Mos het beeld wil corrigeren dat het OM met de voorlopige aanklacht van de lokale politicus en zijn kompanen gecreëerd heeft. ,,Hij is een bekende Hagenaar en een bekende Nederlander die volop in de schijnwerpers staat en dan dit over zich heen krijgt’’, zegt de voormalig advocaat en voormalig raadsheer van het gerechtshof in Den Bosch. ,,Dan snap ik dat boek wel. Maar of het tactisch handig is, kun je je afvragen.’’
Het risico van het boek is dat het OM ermee aan de haal gaat, aldus Peter Plasman.
In plaats van te reageren op wat de aanklager aanbrengt, legt De Mos nu al zijn kaarten op tafel, stelt De Roos. Dat ziet ook de advocaat van de lokale politicus in. ,,Het risico van het boek is dat het OM ermee aan de haal gaat’’, zegt Peter Plasman bij de presentatie in het stadhuis.
Toch heeft de raadsman niet overwogen om zijn cliënt het boek af te raden. ,,De Mos wil verder met zijn leven. Hij kan niet jarenlang wachten tot er eindelijk een proces komt. Hij redeneert als een politicus en wil verder als politicus. Dan zul je dus tegengas moeten geven.’’
Roeptoeteren
Het is een strategie die ingaat tegen de algemene wijsheid die zegt ‘wie geschoren wordt, moet stil zitten’. Die zegt dat roeptoeteren bij reputatieschade niet het beste verweer is. Toch is men ook in de wereld van imagodeskundigen niet altijd overtuigd van de tactiek van het zwijgen.
Journalisten gaan graven, ze blijven over de kwestie schrijven, aldus Zabeth van Veen.
,,Dat denkt men vaak. Maar een mogelijke strafzaak blijft je als politicus achtervolgen’’, zegt Zabeth van Veen van ImagoMatch. ,,Journalisten gaan graven, ze blijven over de kwestie schrijven. Dan is het niet verstandig om stil te zitten. De Mos heeft niets te verliezen. De verdenkingen liggen op straat. Dan kun je het beetje regie dat je nog hebt het best in eigen hand houden.’’
Met zijn boek kan hij begrip kweken, zegt Van Veen. ,,Zijn boodschap: ‘Ik doe het allemaal voor de ondernemers, voor de stad en niet voor mezelf’ zou kiezers kunnen overtuigen. Die zeggen wellicht: Je moet ook onorthodox zijn, je moet langs het randje schuren. Deze man snapt dat.’’
Ombudspolitiek
Het is precies waarop Richard de Mos hoopt. Als lijsttrekker van de nieuwe landelijke partij Code Oranje koos hij voor de vlucht vooruit. De zogenoemde ombudspolitiek die hem groot maakte in Den Haag, wil hij, met onder anderen zijn advocaat als medekandidaat, in de Tweede Kamer voortzetten. En voor een zetel hoeft hij heus niet iedereen te overtuigen van zijn verhaal.
Ik laat het oordeel geheel aan de lezers, aldus Richard de Mos.
Op de vraag wie er gebaat is bij een nadrukkelijk eenzijdig boek als Mijn Verhaal is het antwoord van de politicus veelzeggend: ,,Ik laat het oordeel geheel aan de lezers. Een GroenLinks-stemmer zal wellicht niet enthousiast worden van mijn boek, andere kiezers misschien wel.’’
Afbreuk
Of hem dat genoeg helpt? Politicoloog Joost van Spanje benadrukt dat nieuwe partijen in Nederland bijna altijd gedoemd zijn te mislukken. Negentig procent haalt de Tweede Kamer niet. Ook is er op rechts bar weinig ruimte, met naast de VVD al de PVV, Forum voor Democratie en nieuwkomer JA21 die in verschillende peilingen de kiesdrempel weet te halen.
De verdenking van het OM doet verder afbreuk aan de kansen van De Mos en Code Oranje, stelt Van Spanje. ,Dat weten we uit onderzoek. Het is een bijkomend probleem.’’ En zijn boek dan? ,,Ach, wie gaat er voor de verkiezingen van 17 maart nog een dik boek lezen van een politicus?”
AD 03.02.2021 De Haagse horeca-adviseur John Poen bevond zich de afgelopen dagen in het oog van de storm. Na het verschijnen van Mijn verhaal, het boek van Richard de Mos, stond hij opeens te boek als de aanstichter van het grote rechercheonderzoek naar de Haagse politicus. Als informant zelfs.
,,Mijn leven is ingestort, verzucht Poen. ,,Ik ben zakelijk en privé keihard geraakt. Het voelde als de hel op aarde.’’
Poen kreeg vorige week een telefoontje van een journalist, vertelt hij: ‘U staat in het boek van De Mos’. Een geintje, dacht ik nog. Maar ik kreeg wat passages te horen en schrok me rot”, vertelt hij. ,,Ik dacht: nu kan ik het wel vergeten met mijn baan.”
John Poen adviseert horecabazen, ondernemers in de Haagse regio en daarbuiten. Hij helpt ze met de bureaucratische rompslomp die aan het verkrijgen van vergunningen en aan contracten met brouwers kleeft. Hij is een oliemannetje.
En dan word ik afgeschilderd als een verklikker!, aldus Poen.
,,Het is werk achter de schermen, daarom hoef ik ook niet zo in de openbaarheid. En zeker niet zoals nu, natuurlijk. Ik krijg geregeld vertrouwelijke informatie onder ogen: salarissen, afkoopsommen voor bedrijven. Integriteit en betrouwbaarheid zijn alles in mijn werk. En dan word ik afgeschilderd als een verklikker!”
Niet alleen zakelijk, ook privé viel het niet mee. Een voorbijganger maakte hem uit voor ‘verrader’. Op sociale media ging een foto van hem rond, met de tekst ‘Dagboek van een informant: hoe een kale nietsnut met leugens een hele stad op tilt zet’. ,,Ik heb toen aangeklopt bij Jake Hampel, een vriend. Die heeft beveiliging voor mijn gezin kunnen regelen.”
Observatieteam
Even kort de feiten op een rij: in het boek van De Mos krijgt Poen op basis van het strafdossier de rol van informant toebedeeld. Hij zou een ambtenaar hebben verteld dat er in Den Haag vergunningen te koop zijn voor 15.000 euro per stuk, mogelijk via Groep de Mos. Bij brasserie MaZo in het stadhuis heeft hij een gesprek met een raadslid dat door een observatieteam van de recherche blijkt te worden gevolgd. Het onderzoek naar De Mos en co. is geboren.
Maar John Poen ontkent dat hij de Haagse ambtenaar over het vermeende vergunningenschandaal heeft getipt. ,,En dat bevestigt deze man in een telefoongesprek met mij”, benadrukt Poen. Tijdens het gesprek bij MaZo had hij ook geen idee dat er over de kwestie een integriteitsmelding was gedaan. Het recherchewerk om hem heen ontging hem volledig.
Poen vindt het lastig om anderen te kapittelen. De ambtenaar die de vergunningenkwestie volgens hem aan de orde stelde en daarmee het onderzoek naar De Mos, twee partijgenoten en vijf lokale ondernemers bewust of onbewust aan het rollen bracht, is de integriteit zelve, bezweert hij zelfs. ,,Hij is een buitengewoon vriendelijke man bovendien.”
Om zijn gelijk te kunnen bewijzen voelde hij zich wel genoodzaakt het recente telefoongesprek met de vriendelijke ambtenaar op te nemen: ,,Er was helaas geen andere manier”, verzucht Poen. ,,Het kan zijn dat deze man onder druk is gezet door anderen. Het is niet uitgesloten dat De Mos gelijk heeft als hij zegt dat er sprake is van een hetze.”
Regeling
John Poen voelt zich sinds gisteren wat rustiger, vooral dankzij de regeling die hij trof met De Mos waardoor een kort geding over het boek werd afgeblazen. De Mos belooft een tweede druk van zijn boek aan te passen. Ook verklaart hij naar aanleiding van het opgenomen telefoongesprek dat het onwaarschijnlijk is dat de Poen een informant is.
De horecaman wilde aanvankelijk ook niet naar de rechter om het boek van De Mos. ,,Ik ben juist een fan van zijn partij. Maar ik kon niet anders. Ik moest zowel privé als zakelijk voor mijzelf opkomen. Het gaat om eerherstel.”
AD 02.02.2021 Het kort geding over Mijn verhaal, het boek van Richard de Mos gaat niet door. Horeca-adviseur John Poen en de Haagse politicus hebben vlak voor het begin van de rechtszaak om 10.00 uur een regeling getroffen.
In het boek is John Poen de aanstichter van het rechercheonderzoek naar De Mos, twee partijgenoten en enkele Haagse ondernemers. ,,Mijn cliënt heeft zich daarbij gebaseerd op processen-verbaal in het strafdossier en had geen eigen wetenschap‘’, zegt advocaat Plasman. ,,Een recente geluidsopname roept vraagtekens op‘’, zegt Richard de Mos.
De partijen zijn overeengekomen dat het boek van de Mos nu niet wordt aangepast. Wel komt er bij een tweede druk een toevoeging.
De Haagse politicus schreef in zijn boek dat Poen een gemeenteambtenaar had verteld dat er in Den Haag mogelijk vergunningen werden verkocht voor 15.000 euro per stuk. En dat dat wellicht via de partij van De Mos ging. Het was het begin van het rijksrechercheonderzoek dat heeft geleid tot de aanklacht tegen De Mos van corruptie en omkoping.
‘Verrader’
Horeca-adviseur Poen beweert dat niet hij, maar de gemeenteambtenaar waar hij destijds mee in gesprek was, is begonnen over vergunningen die in Den Haag mogelijk te koop waren voor 15.000 euro per stuk. Dat zou hij twee keer tegenover de rijksrecherche hebben verklaard. Ook weigerde hij het getuigenverslag bij de rijksrecherche te ondertekenen.
Als Poen de waarheid spreekt, is het interessant om uit te zoeken hoe de Rijksrecherche dan aan de informatie komt die ze heeft verstrekt, aldus De Mos.
Richard de Mos: ,,Ik heb Poen in Mijn verhaal een informant genoemd op basis van de processen-verbaal die de rijksrecherche onder ambtseed heeft opgemaakt. Als Poen de waarheid spreekt, is het interessant om uit te zoeken hoe de Rijksrecherche dan aan de informatie komt die ze heeft verstrekt. Zeker nu het recent opgenomen telefoongesprek tussen de ambtenaar en horeca-adviseur Poen grote vraagtekens oproept.”
Horeca-adviseur John Poen is enorm blij en opgelucht dat De Mos nu ook de lezing van het OM betwijfelt. Hij vreesde niet meer aan de bak te komen na de ‘beschuldiging’. Ook werd de adviseur op straat en via sociale media uitgemaakt voor ‘verrader’ en vreesde hij voor erger.
OmroepWest 02.02.2021 Het kort geding dat horeca-adviseur John Poen tegen Richard de Mos heeft aangespannen is van de baan. Poen en De Mos hebben overeenstemming bereikt over een aanpassing van het boek ‘Mijn Verhaal’ van De Mos in de tweede druk. Nu hoeft het boek niet te worden aangepast. Poen eiste een rectificatie omdat De Mos schrijft dat het corruptieonderzoek naar zijn partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos begon met een tip van Poen. Maar Poen zegt dat er sprake is van een misverstand.
In het boek van De Mos staat dat het onderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos is gestart nadat een ambtenaar aan de bel trok omdat hij van Poen zou hebben gehoord dat er bij de gemeente Den Haag horecavergunningen te koop waren voor 15.000 euro. Dit heeft De Mos opgemaakt uit het strafdossier dat hij van justitie heeft gekregen.
Maar Poen zei eerder al tegen Omroep West dat de ambtenaar hem verkeerd zou hebben begrepen, dus dat er vals alarm zou zijn geslagen. Volgens Poen wordt hij hierdoor nu gezien als verrader in de horecawereld, waar zich veel Groep de Mos-aanhangers begeven. Zo gaat er een foto rond met een balkje voor zijn ogen en de tekst ‘Dagboek van een informant: hoe een kale nietsnut met leugens een hele stad op tilt zette’.
Kou uit de lucht
Poen eiste daarom een rectificatie van De Mos. Inmiddels is de kou uit de lucht. In een gezamenlijke verklaring erkennen de twee dat De Mos de term ‘informant’ heeft gebruikt op basis van het proces-verbaal van onder andere de ambtenaar die aan de bel trok en niet omdat hij daar zelf weet van had. Bovendien heeft Poen aan De Mos een geluidsopname laten horen waarin de betreffende ambtenaar erkent dat Poen verkeerd is begrepen.
‘Ik heb Poen in ‘Mijn Verhaal’ informant genoemd op basis van de processen-verbaal die de Rijksrecherche onder ambtseed heeft opgemaakt. Poen ontkent dit nu. Als Poen de waarheid spreekt, is het interessant om uit te zoeken hoe de Rijksrecherche dan aan de informatie komt die zij heeft verstrekt’, zegt De Mos. ‘Mijn advocaat Peter Plasman en ik zetten daarom grote vraagtekens bij de start van het onderzoek. Zeker ook nu een recent opgenomen telefoongesprek tussen Poen en de ambtenaar die het onderzoek mede heeft aangezwengeld vraagtekens oproept.’
Den HaagFM 02.02.2021 Bijna kon Richard de Mos niet meer bij Den Haag FM aanschuiven vanwege het kort geding dat tegen hem was aangespannen door horeca-adviseur John Poen. Dat zou vandaag om 10:00 uur plaatsvinden, maar is op het laatste moment ingetrokken. De twee zijn tot een schikking gekomen over de tweede druk van De Mos’ boek ‘Mijn Verhaal’, dat vrijdag uitkwam. Bij Haags Bakkie reageert hij: ‘Het verhaal blijft zoals het is.’
In ‘Mijn Verhaal’ schrijft De Mos dat een ambtenaar naar aanleiding van een tip van Poen aan de bel trok met het bericht dat de gemeente horecavergunningen verkocht voor 15.000 euro. De Mos had dit opgemaakt uit het strafdossier dat hij van justitie kreeg. Poen zou hierdoor als verrader worden gezien en beschimpt worden in de horecawereld en eiste een rectificatie.
Vraagtekens
De Mos en Poen zijn vanochtend tot overeenstemming gekomen. Mediapartner Omroep West berichtte dat zij in een gezamenlijke verklaring erkennen dat De Mos de term ‘informant’ heeft gebruikt op basis van het proces-verbaal van onder andere de ambtenaar die aan de bel trok en niet omdat hij daar zelf weet van had. Ook heeft Poen hem een geluidsopname laten horen waarin de betreffende ambtenaar erkent dat Poen verkeerd is begrepen.
Naar aanleiding daarvan besluit De Mos om Poen tegemoet te komen door in de tweede druk van zijn boek ook zijn kant van het verhaal te belichten. De rest wil hij echter laten zoals het is. ‘Ik heb mijn informatie uit de processen verbaal die onder ambtseed door de Rijksrecherche zijn opgemaakt,’ vertelt De Mos aan Den Haag FM. ‘Poen ontkent dit. Als hij de waarheid spreekt, dan is dat nogal wat.’
Het is een zaak waar De Mos overigens graag in zou duiken. ‘Mijn advocaat en ik zetten wel degelijk vraagtekens bij het onderzoek van de Rijksrecherche. Het staat allemaal zwart op wit, dus als het niet klopt hebben ze wat uit te leggen.’
Bulldozer
In zijn boek neemt De Mos geen blad voor de mond. ‘Gisteren kwam er bericht dat ik kritisch ben en dat ik mensen bij naam noem. Dat klopt, maar ik ben ook lief voor mensen die goed voor me zijn geweest.’ Ook wilde hij met dit boek reageren op het corruptieonderzoek door de Rijksrecherche. ‘De zware verdachtmakingen weerleg ik. Verder is het aan de kiezer en lezer om te oordelen.’
De eventuele terugslag die hij kan verwachten van verschillende belanghebbenden probeert De Mos naast zich neer te leggen. ‘Mensen hebben zo veel over me gezegd. Ik ben overreden met een bulldozer en die is daarna nog even in zijn achteruit gezet. Mag ik dan ook even mijn verhaal doen?’
‘Het begin van iets moois’
Wel geeft De Mos aan dat ook hij niet onaantastbaar was als het gaat om alle commotie. ‘Het was ook zwaar. Ik ben een paar weken van het padje geweest en mijn relatie leed eronder. Wat dat betreft ben ik net een mens,’ grapt hij. ‘Dat verdriet heb ik ook van me af kunnen schrijven, dus het werkte ook therapeutisch.’
Tot nu toe heeft de Mos vooral goede reacties mogen ontvangen. ‘Ik hoorde dat ambtenaren het al volop hebben besteld en van sommige heb ik appjes gehad dat ze zich erin herkennen. Ik vond het heel leuk om het boek te schrijven, dus misschien is dit het begin van iets moois.’
AD 01.02.2021 Ze zijn vrienden van ex-wethouder Richard de Mos, maar ook adviseur, donateur of ‘meedenker’. Volgens het OM is de relatie tussen De Mos en leden van zijn klankbordgroep corrupt. In zijn nieuwe boek gaat De Mos zelf de dossiers langs. Over een hijskraan, boottochtjes en een nieuwe vloer. ,,Ik had mijn wethouderspet op moeten zetten.”
Het was zo’n moment dat de meeluisterende rijksrechercheurs vast dachten: bingo. Beet. Het is 27 juni 2019 als Richard de Mos van zijn klusjesman hoort dat hij een grote hijskraan nodig heeft om een nieuwe schuifpui in zijn tuin te krijgen, aan de achterkant van het huis. De pui moet over het dak
Wethouder De Mos doet dan wat hij standaard doet als er een probleem is: een hulplijn inschakelen, de telefoon pakken, iets regelen. Hij belt een vastgoedbekende. ,,Ik heb misschien een superstomme vraag”, horen de agenten die al sinds 2018 onderzoek doen naar corruptie in en rond de politieke partij Groep de Mos/Hart voor Den Haag.
,,Nou moet ik zo’n kraan hebben om de schuifpui over mijn huis heen te tillen. Heb jij daar een adresje voor?” Aan de andere kant van de lijn antwoordt Michel Zaadhof van NU Projectontwikkeling, hij is ook bestuurslid van Groep de Mos en lid van de ‘klankbordgroep’: ,,Ja, dat kunnen we wel regelen.”
Op 8 augustus wordt de straat van de eerste locoburgemeester in de Haagse Vruchtenbuurt tijdelijk afgezet en arriveert de hijskraan die de schuifpui op de plek takelt.
De Mos vraagt aan Zaadhof wat het ding moet kosten (865,15 euro), maar de rekening komt maanden later, ‘kruist de invallen’ van oktober, in november betaalt De Mos de factuur.
De hijskraan voor een dag is een gift, oordeelt het OM volgens De Mos in zijn boek Mijn verhaal. Niet meer dan een ietwat vertraagde factuur, vindt de politicus zelf. Het zoveelste gevalletje niks aan de hand, zo leest het pagina na pagina in de alternatieve pleitnota waarin de populaire politicus – hij wil met Code Oranje de Tweede Kamer in, Johan Derksen is ‘ambassadeur’ – probeert af te rekenen met de verdachtmakingen.
De rijksrecherche onderzoekt al jaren corruptie en omkoping rond de partij van de volksheld en verkiezingswinnaar (2018) uit Den Haag. Er is geld gestort, er zijn campagnefilmpjes en advertenties gemaakt en betaald, en in ruil daarvoor is geheime informatie gelekt, kregen ondernemers een voorkeursbehandeling en vergunningen, zo meldde het OM eerder.
Dit zegt De Mos er nu zelf over
Richard de Mos vindt dat het OM zijn zaak moet ‘seponeren’: ,,Ze hebben me met een gigantische zet voor de bus gegooid.” ‘Ze’ zijn politieke opponenten, media, ambtenaren: iedereen die vragen stelde of kritiek leverde op nauwe banden tussen De Mos en ondernemers krijgt ervan langs in het boek.
Zijn partij deugt, is De Mos’ boodschap, er is geen voor-wat-hoort-wat-politiek, hij stemde ook tegen de belangen van donateurs, hij is er zelf geen cent beter van geworden, andere collegeleden waren telkens betrokken: ,,Dan maakt het OM een heel grote zaak van het plan voor afschaffen erfpachtsuppletie. Dat plan komt van Edwin Jansen ja, en wij voerden het in ons programma in en het kwam in het coalitieakkoord. Maar dat is generiek goed voor de huizenmarkt, dat is niet alleen voor Jansen winst. Die nachtvergunningen idem: vijf mensen kregen er een, vijf aanvragen lagen er. Niemand had extra voordeel.”
De Mos zegt nooit ‘iets te doen of te laten’ onder druk van donateurs: ,,Dan zeggen ze dat ik een pand voor Di-rect regel voor vriend Jansen. We willen Di-rect in de stad houden, logisch toch? De deal heb ik verder niet begeleid, ik jaagde het alleen aan, net als bij parkeergarage De Zeeheld.”
Dat hij soms ‘trots’ appt of spreekt tegenover ondernemers is ‘logisch’: ,,Je showt winstpunten toch, tuurlijk doe je dan trots naar je donateurs.
Het enige spannende vind ik die vloer: daarvan had ik meteen moeten zeggen ‘joh, Atilla, top, maar dat doen we beter niet’. Maar ik stond daar in m’n korte broekie tijdens m’n vakantie op mijn eigen zolder. Hij is ook gewoon een kameraad van me, hè.”
Wat justitie na langdurig onderzoek – inclusief telefoontaps, afluisteroperaties in een Haagse restaurant, het doorspitten een bult mail- en appverkeer en verhoren van verdachten en getuigen – als corrupt beschouwt, is volgens De Mos niets meer dan een logisch gevolg van zijn onorthodoxe, daadkrachtige ‘ombudspolitiek’ van een ‘wij regelen het-partij’.
De rechercheurs zien een kleine club ondernemers, verzameld in de ‘klankbordgroep’, die als schaduwmacht opereert. De ondernemers denken mee, krijgen collegeplannen te lezen voor publicatie, adviseren De Mos bij belangrijke plannen en besluiten, maar steunen zijn partij ook financieel. En ze zitten eerste rang.
De klankbordgroep lijkt voor de partijleider zelfs belangrijker dan de gekozen volksvertegenwoordigers: na de verkiezingsoverwinning in 2018 – Groep de Mos wordt met acht zetels in één klap de grootste – komt de partijleider eerst samen met de ondernemers en pas daarna met zijn nieuwe fractie.
Informatie uit college-onderhandelingen belandt bij de meedenkgroep, het heikele besluit over extra miljoenen voor het cultuurpaleis in het Haagse Spuikwartier gaat éérst langs twee bevriende ondernemers. Nieuwe erfpachtregels en een plan voor huisvestingsverordening worden ook vroegtijdig voorgelegd.
Zo wordt De Mos serieus beïnvloed door de donateurs, redeneert het OM volgens het boek, en hebben de partijbaronnen voordeel van voorkennis via hun directe lijnen met het stadhuis. Plannen die hen goed uitkomen en geld opleveren – nachtvergunningen, een erfpachtkorting – halen het verkiezingsprogramma en het coalitieakkoord. Kassa voor de kleine kring van intimi? ‘Goed voor de hele stad’, luidt het verweer van de politicus.
Partij
Van donaties profiteert vooral de partij. Bevriende ondernemers geven royaal: een advertentiecampagne van dik 30.000 euro in huis-aan-huis-kranten wordt door Atilla Akyol in het verkiezingsjaar direct afgetikt bij die kranten. De Mos schrijft: ,,Het uiteindelijke bedrag voor de advertorials is 31.859 euro.
Goedzak Akyol betaalde nog eens bijna 2.000 euro meer dan.” Akyol – zelf ook verdachte – is eigenaar van zalencentrum Opera, de informele huiskamer van de partij, en al jarenlang een goede vriend van De Mos. Dit zijn geen kinderachtige bedragen: het totale campagnebudget van de partij lag rond een ton in het jaar dat De Mos glansrijk de verkiezingen in Den Haag won (hij steeg van 3 naar 8 zetels). Alleen de VVD beschikte over een vettere campagnekas.
Vastgoedondernemer Dennis Buis – ook verdachte, zo blijkt nu – van NU Projectontwikkeling stort in verkiezingsjaar 2018 en 2019 in totaal meer dan 50.000 euro in de partijkas van De Mos. Volgens De Mos zelf is dat alles in de haak, zo herhaalt hij steeds in zijn kenmerkende retoriek – over ‘luistervinken’ van de rijksrecherche, en ‘Zoete Lieve Gerritje’ die het niet betalen kan, opponenten van politiek en media die hem willen ‘slopen’.
Maar het OM slaat juist aan op spontane uitspraken van De Mos, die niet bedacht zijn of achteraf beschreven. ‘Je moet natuurlijk niet zeggen dat ik je getipt heb’, zegt hij bijvoorbeeld tegen Akyol nadat de omstreden nachtvergunningen verstrekt zijn in het voorjaar van 2019. Ook zegt de partijleider: ‘Ik heb er heel erg voor moeten knokken, maar nu is het geregeld’.
En als een zakenrelatie van een donateur een vergunning voor een uitbouw bij zijn huis wil, krijgt hij later van wethouder De Mos zelf te horen dat het ‘geregeld’ is. Als vastgoedvriend Edwin Jansen (ook verdachte, ook van NU Projectontwikkeling) in ruil voor behoud van parkeerplaatsen in garage De Zeeheld elders in de stad 60 woningen ontwikkelen, biedt De Mos deze deal bij collega-wethouders aan als een ‘herenakkoord’.
Als De Mos via diezelfde Jansen hoort dat de band Di-rect een gemeentepand wil kopen, appt hij de vastgoeddirecteur van de gemeente dat hij ‘de bieding graag gehonoreerd wil zien’. Na het corruptieonderzoek is de koop overigens niet doorgegaan.
De verstrengeling tussen De Mos en de ondernemers is innig, zo blijkt uit het boek. Als het OM de zaak doorzet moet de rechter oordelen of zijn handelen vooral in ‘het grijze gebied’ valt of daadwerkelijk corrupt is, weet hoogleraar criminologie Hans Nelen (Universiteit Maastricht) desgevraagd: ,,De verstrengeling die hij beschrijft maakt hem kwetsbaar”, zegt Nelen, corruptie-expert, na het horen van de beschreven feiten. ,,Uit integreitsoogpunt zeg je al snel: dit is niet goed. Maar strafrechtelijk ligt de lat hoger: waar kun je aantonen dat een politicus een tegenprestatie levert voor een donatie? Dat zal moeten blijken.”
Dat andere politici ‘overal bij waren’, zoals De Mos steeds beweert, zegt daarbij weinig, weet Nelen: ,,Dat anderen meekeken of besloten zegt niks over het feit dat jij erbij was toen de boel voorgekookt werd. De zaak-Van Rey liet dat ook zien. Van Rey deed voortdurend ‘integriteitsmeldingen’ in zijn college en hield zich soms afzijdig bij een besluit dat een eigen belang raakte. Dat is niet genoeg. De vraag is: ontstaat er een klimaat waarbij je beïnvloed wordt, anderen voortrekt, je machtspositie misbruikt.”
Persoonlijk profijt beschrijft het boek in drie gevallen. Daarover meldt De Mos’ advocaat Peter Plasman (ook kandidaat op de Code Oranje-lijst) in het voorwoord dat het om twee boottochtjes en een hijskraan gaat: ,,Al met al schamele verdiensten voor een wethouder die in de ‘grootste corruptiezaak ooit’ deelnemer aan twee criminele organisaties en mensensmokkelaar zou zijn.”
Bijna beleeft het OM overigens weer zo’n bingo-moment als vriend Atilla Akyol diezelfde zomer bij De Mos thuis naar de nieuwe zolder komt kijken na een verbouwing. Atilla vindt de ‘goedkope Ikea-vloer’ in huize-De Mos maar niks en biedt de politicus een restant aan van een vloer uit zijn zalencentrum. Wat moet je ervoor hebben, vraagt De Mos nog. Niks joh, antwoordt Atilla, hij heeft het toch over. ‘Niet handig’, vindt De Mos zelf. ,,Ik had mijn wethouderspet op moeten zetten en meteen moeten zeggen dat ik zulke giften niet aanneem.”
De vloer wordt overigens niet geleverd: zijn vriendin waarschuwt De Mos dat het niet kosjer is om zo’n vloer aan te nemen. ‘En al zou de vloer wel gelegd zijn, dan nog is nergens een verband aan te tonen tussen een door mij verleende gunst en een door Akyol gegeven gift’.
Wie is wie in de Haagse corruptieaffaire?
De Haagse corruptieaffaire draait om omkoping, lekken, corruptie en de vorming van twee criminele organisaties. Volgens het OM spanden de politici samen met vijf ondernemers. In ruil voor donaties zouden de lokale ondernemers geheime informatie, vergunningen en een voorkeursbehandeling gekregen hebben.
Wie zijn de verdachten?
Richard de Mos, oprichter en partijleider van Groep de Mos. De voormalige basisschooldocent vertrok ooit bij de PVV, ging solo en werd in 2018 de grootste partij van Den Haag (met acht zetels). De Mos werd na de formatie wethouder Economie, Sport en Buitenruimte en eerste locoburgemeester. Na de inval door de Rijksrecherche moesten De Mos en collega-wethouder Rachid Guernaoui opstappen.
Guernaoui zat lang bij D66 maar stapte op toen hij in 2017 misgreep bij een wethouderspost. De voormalige rijksambtenaar sloot zich daarna aan bij Groep de Mos, in 2018 werd Guernaoui wethouder Financiën, Integratie en Stadsdelen.
Nino Davituliani is raadslid voor Groep de Mos sinds 2018, ze stond op plek vier van de kieslijst. Hiervoor werkte ze bij de Belastingdienst en het ministerie van Binnenlandse Zaken. Davituliani is de partner van Erding Akyol.
Erding is de broer van Atilla Akyol, eigenaar van zalencentrum Opera, die de omstreden nachtvergunningen kreeg van de gemeente. Beide broers zijn ook verdachte. De banden tussen Opera en Groep de Mos zijn innig, zo stond Atilla ook op de kieslijst in 2018, ook organiseerde de partij borrels, diners en campagne-avonden in de zaal.
In juli erkenden vastgoedondernemers Michel Zaadhof en Edwin Jansen (oud-manager van zangeres Anouk) dat zij ook als verdachte zijn aangemerkt door justitie. Beide directeuren van NU Projectontwikkeling zijn bekende sympathisanten van de partij. Zaadhof zat in het partijbestuur, ex-Idols-jurylid Jansen vierde het verkiezingsfeest in 2018 nog uitbundig mee. In het boek onthult De Mos dat ook NU-compagnon Dennis Buis verdachte is. Die naam is nieuw in het onderzoek.
Zaadhof, Jansen en Atilla Akyol schoven ook geregeld aan bij de informele ‘klankbordgroep’ van Groep de Mos, het overlegclubje waar wordt gesproken over actuele dossiers en partijzaken.
Alle betrokkenen ontkennen de beschuldigingen.
AD 01.02.2021 Haags politicus Richard de Mos ‘praat moreel verwerpelijke praktijken goed’, zegt de een. ,,Hij zet zichzelf alleen maar verder buitenspel”, meent de ander. Haagse politici die op het Mijn Verhaal van De Mos reageren, zijn vooralsnog niet heel erg onder de indruk. ,,Ik hoop dat de film beter wordt.”
In zijn boek schrijft politicus Richard de Mos over zijn opkomst, val en opkrabbelen. Vooral gaat het over het strafrechtelijk onderzoek dat momenteel tegen hem, twee partijgenoten en enkele Haagse ondernemers loopt. En dan in de eerste plaats over hoe onterecht de aanklacht van onder meer ambtelijke corruptie en omkoping is.
De politicus baseert zich daarbij op zijn strafdossier, maar dat overtuigt zijn collega’s niet. ,,Het is inderdaad ZIJN verhaal”, zegt bijvoorbeeld fractieleider Frans de Graaf van de Haagse VVD. ,,En ik heb niet de behoefte dat te recenseren.”
Gelezen hebben de meeste Haagse raadsleden het boek nog niet, hooguit passages. Het komt officieel ook pas dinsdag uit. Maar op basis van artikelen die er al over geschreven zijn hebben sommige politici al genoeg gelezen.
Film
,,Wat ik opmaak over wat ik ervan hoor, is dat Richard de Mos zich hiermee nog verder buitenspel zet”, zegt Arjen Kapteijns van GroenLinks ,,De manier dat hij voor zichzelf goedpraat dat hij grote sommen geld aanneemt van bedrijven geeft aan dat zijn morele kompas ernstige gebreken vertoont.” En over het boek: ,,Ik hoop dat de film beter wordt”
Dit is in de lokale politiek nog nooit vertoond, aldus Joris Wijsmuller.
Joris Wijsmuller van de HSP houdt het bij de feiten die nu bekend zijn: 80.000 euro aan verdachte donaties in de corruptieaffaire. ,,Dit is in de lokale politiek nog nooit vertoond”, zegt hij. ,,Maar De Mos doet voorkomen dat het heel normaal is. Laat duidelijk zijn dat dit voor de geloofwaardigheid van stadsbestuurders onacceptabel is.”
,,De Mos denkt blijkbaar dat als hij maar hard genoeg roept er niks verkeerds is aan zijn handelen. En dat zijn achterban er toch wel intrapt”, zegt Adeel Mahmood van Nida.
OmroepWest 31.01.2021 Horeca-adviseur John Poen eist een rectificatie van het boek ‘Mijn Verhaal’ van Richard de Mos. De Mos schrijft dat het corruptie-onderzoek naar zijn partij begon met een tip van Poen. Maar Poen zegt dat er sprake is van een misverstand en dat hij nu wordt beschimpt in de horecawereld. Het kort geding dient dinsdag om 10.00 uur.
Wat vaststaat, is dat het onderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos is gestart nadat een ambtenaar aan de bel trok omdat hij van Poen zou hebben gehoord dat er bij de gemeente Den Haag horecavergunningen te koop waren voor 15.000 euro. Dit is te lezen in stukken van de rijksrecherche. Maar Poen zei eerder al tegen Omroep West dat de ambtenaar hem verkeerd zou hebben begrepen, dus dat er vals alarm zou zijn geslagen.
De Mos vraagt in zijn boek hardop af of Poen niet onder druk is gezet door de recherche om hem en zijn partij er bij te lappen. Volgens Poen en zijn advocaat wordt hij hierdoor nu gezien als verrader in de horecawereld, waar zich veel Groep de Mos-gestemden begeven. Zo gaat er foto rond met een balkje voor zijn ogen en de tekst ‘Dagboek van een informant: hoe een kale nietsnut met leugens een hele stad op tilt zette.’
Onjuiste weergave door ambtenaar
De Mos schrijft in zijn boek ook dat Poen beweert dat er sprake is van een onjuiste weergave door de bewuste ambtenaar, maar doet dit op basis van een verklaring van Poen aan de rijksrecherche die niet door Poen wordt erkend.
Poen en zijn advocaat stellen namelijk allebei dat ze zich niet kon vinden in de verklaring die door de recherche was opgesteld. Poen heeft hem dan ook niet ondertekenend. Zij hadden gewild dat De Mos wederhoor bij Poen hadden gehaald. Via het kort geding hopen ze nu voor elkaar te krijgen dat er een rectificatie wordt opgenomen in het boek, dat dinsdag in de winkels ligt.
‘Nooit mijn advocaat gemaild’
Richard de Mos zegt in een reactie dat Poen ‘via via’ eerder al aan hem heeft laten weten dat hij zich onder druk gezet voelde door de rijksrecherche om een verklaring te tekenen waar hij niet achter stond. ‘Toen heb ik via via terug laten weten dat hij mijn advocaat moest mailen. Dat heeft hij nooit gedaan.’ Desondanks wist Poen niet dat De Mos hem in zijn boek zou noemen.
Waar Poen verder problemen mee heeft, is de volgende passage: ‘En wie is toch die ijverige John Poen? Is dat niet de man die betrokken is bij Feestcafe´ De Admiraal? De nieuwe club die een einde moest maken aan de roerige historie van ‘t Maliehuisje en Club Malie. In maart 2016 was er namelijk een grote inval in ‘t Maliehuisje. Daarbij werden maar liefst zeventien mensen opgepakt en heel wat drugs gevonden. De naam werd aangepast naar Club Malie. Maar ook toen ging het mis. In november 2017 was er opnieuw een inval waarbij drugs werden gevonden.’
Valse verklaring
Poen is inderdaad bedrijfsleider van De Admiraal, maar pas sinds 2019. Met ’t Maliehuisje en Club Malie zegt hij dus niks te maken te hebben.
Richard de Mos zegt verder dat hij zich in zijn boek puur heeft gebaseerd op de stukken van de rijksrecherche. Dat Poen zich niet in zijn verklaring herkent, kan volgens De Mos twee dingen betekenen: ‘Óf Poen probeert zijn straatje schoon te vegen, of de recherche heeft – onder ambtseed – een valse verklaring opgesteld.’ Verder zegt De Mos dat hij Poen nergens mee in verband brengt: ‘Ik stel alleen vragen.’
AD 31.01.2021 De Haagse horeca-adviseur John Poen stapt naar de rechter. Hij eist dat het boek ‘Mijn Verhaal’ van politicus Richard de Mos wordt aangepast. Dinsdag ligt het boek over de opkomst en de val van De Mos, die onder meer wordt verdacht van omkoping en van corruptie, bij de boekhandels.
In ‘Mijn Verhaal’ krijgt John Poen de rol toebedeeld van aanstichter van het strafproces tegen De Mos. Maar de horeca-adviseur bezweert bij hoog en laag dat het verhaal, gebaseerd op het strafdossier, niet klopt. ,,Mijn cliënt is geen informant geweest. We hebben een geluidsfragment om dat te bewijzen’’, zegt advocaat Danny Pieterse.
Pieterse zal nog dit weekeinde een dagvaarding opstellen namens John Poen voor een kort geding dat ‘hopelijk maandag nog’ kan plaatsvinden: ,,Het boek van De Mos uit de handel laten halen wordt op zo’n korte termijn waarschijnlijk lastig. Maar we willen op zijn minst een rectificatie of een bijschrift bij het boek waarin staat dat de informatie over Poen onjuist is.’’
Beschuldiging
John Poen vreest dat hij als horeca-adviseur niet meer aan de bak komt, nu hij ‘publiekelijk en volkomen ten onrechte’ wordt neergezet als de man die het rechercheonderzoek naar Richard de Mos, twee partijgenoten en enkele Haagse ondernemers zou hebben aangewakkerd. ,,Nu al heeft die beschuldiging een bijzonder grote impact op zijn leven’’, zegt advocaat Pieterse.
,,Een voorbijganger riep bijvoorbeeld al ‘verrader’ tegen hem. Op Facebook en in app-groepen gaat zijn naam rond als informant en wordt er een foto geplaatst van zijn gezicht met een balkje voor zijn ogen. Poen vreest voor verdergaande acties. Ik ken hem als een zeer welbespraakt man, nu zit hij erbij als een ellendig hoopje mens.’’
De horeca-adviseur verwijt Richard de Mos dat hij geen wederhoor heeft gepleegd, terwijl daar in dit geval aanleiding voor bestond, stelt zijn advocaat. De voorman van Hart voor Den Haag/Groep de Mos baseert zich namelijk op zijn strafdossier om Poen in ‘Mijn Verhaal’ aan te merken als de man die een ambtenaar van de gemeente Den Haag op de hoogte stelt dat er via de partij van De Mos mogelijk vergunningen te koop zijn bij de gemeente.
Hetze
,,Maar mijn cliënt ontkent dat ten stelligste. Hij heeft dat niet naar voren gebracht. Zijn getuigenverklaring bij de rijksrecherche heeft hij ook niet ondertekend, omdat hij het niet eens was met de weergave van het gesprek”, zegt advocaat Pieterse.
Omdat de rijksrecherche op haar beurt niets wilde aanpassen, greep Pieterse in. ,,Toen heb ik namens mijn cliënt medegedeeld dat hij verdere medewerking zou weigeren en alleen nog een verklaring zou afleggen tegen de rechter-commissaris.”
De eenzijdigheid van ‘Mijn Verhaal’, waarover de advocaat van De Mos in z’n voorwoord spreekt, heeft er volgens de advocaat toe geleid dat er een onjuist verhaal de wereld in is geholpen, met alle gevolgen van dien. ,,Richard de Mos schreef zijn boek om een hetze tegen zijn partij bloot te leggen, maar veroorzaakt nu mogelijk zelf een hetze tegen mijn cliënt.”
15.000 euro
Volgens zijn advocaat heeft John Poen de lezing die nu in het boek van De Mos staat ook al bij een informeel eerste gesprek met de rijksrecherche op het stadhuis ontkend. Hij is het niet die over vergunningen sprak die voor 15.000 euro bij de gemeente Den Haag te koop zouden zijn, maar de gemeenteambtenaar, stelt zijn advocaat.
Pieterse zegt over een geluidsopname, die het standpunt van de horeca-adviseur ondersteunt: ,,De beschuldiging snijdt geen hout en moet in het belang van mijn cliënt uit de wereld worden geholpen. Op deze manier wordt zijn eer en goede naam op ernstige wijze aangetast.”
Aanrader
Richard de Mos benadrukt dat de passages over Poen in het boek gebaseerd zijn op proces-verbaalstukken waaruit hij letterlijk heeft geciteerd. ,,Staat keurig in mijn boek. Een aanrader!‘’ Ook stelt de politicus dat hij afgelopen vrijdag nog door John Poen is gebeld. ,,Hij zei dat-ie zich gigantisch onder druk gezet voelde door de rijksrecherche om mij te beschadigen. Hij wilde graag afspreken om dat nader toe te lichten. En nu dit? Poen heeft mijn telefoonnummer, dus ik hoor het verder wel als hij het anders heeft bedoeld.”
OmroepWest 31.01.2021 Horeca-adviseur John Poen eist een rectificatie van het boek ‘Mijn Verhaal’ van Richard de Mos en gaat een kort geding aanspannen bij de rechter. De Mos schrijft dat het corruptie-onderzoek naar zijn partij begon met een tip van Poen. Maar Poen zegt dat er sprake is van een misverstand en dat hij nu wordt beschimpt in de horecawereld.
Wat vaststaat, is dat het onderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos is gestart nadat een ambtenaar aan de bel trok omdat hij van Poen zou hebben gehoord dat er bij de gemeente Den Haag horecavergunningen te koop waren voor 15.000 euro. Dit is te lezen in stukken van de rijksrecherche. Maar Poen zei eerder al tegen Omroep West dat de ambtenaar hem verkeerd zou hebben begrepen, dus dat er vals alarm zou zijn geslagen.
De Mos vraagt in zijn boek hardop af of Poen niet onder druk is gezet door de recherche om hem en zijn partij er bij te lappen. Volgens Poen en zijn advocaat wordt hij hierdoor nu gezien als verrader in de horecawereld, waar zich veel Groep de Mos-gestemden begeven. Zo gaat er foto rond met een balkje voor zijn ogen en de tekst ‘Dagboek van een informant: hoe een kale nietsnut met leugens een hele stad op tilt zette.’
Onjuiste weergave door ambtenaar
De Mos schrijft in zijn boek ook dat Poen beweert dat er sprake is van een onjuiste weergave door de bewuste ambtenaar, maar doet dit op basis van een verklaring van Poen aan de rijksrecherche die niet door Poen wordt erkend.
Poen en zijn advocaat stellen namelijk allebei dat ze zich niet kon vinden in de verklaring die door de recherche was opgesteld. Poen heeft hem dan ook niet ondertekenend. Zij hadden gewild dat De Mos wederhoor bij Poen hadden gehaald. Via het kort geding hopen ze nu voor elkaar te krijgen dat er een rectificatie wordt opgenomen in het boek, dat dinsdag in de winkels ligt.
‘Nooit mijn advocaat gemaild’
Richard de Mos zegt in een reactie dat Poen ‘via via’ eerder al aan hem heeft laten weten dat hij zich onder druk gezet voelde door de rijksrecherche om een verklaring te tekenen waar hij niet achter stond. ‘Toen heb ik via via terug laten weten dat hij mijn advocaat moest mailen. Dat heeft hij nooit gedaan.’ Desondanks wist Poen niet dat De Mos hem in zijn boek zou noemen.
Waar Poen verder problemen mee heeft, is de volgende passage: ‘En wie is toch die ijverige John Poen? Is dat niet de man die betrokken is bij Feestcafe´ De Admiraal? De nieuwe club die een einde moest maken aan de roerige historie van ‘t Maliehuisje en Club Malie. In maart 2016 was er namelijk een grote inval in ‘t Maliehuisje. Daarbij werden maar liefst zeventien mensen opgepakt en heel wat drugs gevonden. De naam werd aangepast naar Club Malie. Maar ook toen ging het mis. In november 2017 was er opnieuw een inval waarbij drugs werden gevonden.’
Valse verklaring
Poen is inderdaad bedrijfsleider van De Admiraal, maar pas sinds 2019. Met ’t Maliehuisje en Club Malie zegt hij dus niks te maken te hebben.
Richard de Mos zegt verder dat hij zich in zijn boek puur heeft gebaseerd op de stukken van de rijksrecherche. Dat Poen zich niet in zijn verklaring herkend, kan volgens De Mos twee dingen betekenen: ‘Óf Poen probeert zijn straatje schoon te vegen, of de recherche heeft – onder ambtseed – een valse verklaring opgesteld.’ Verder zegt De Mos dat hij Poen nergens mee in verband brengt: ‘Ik stel alleen vragen.’
Poen en zijn advocaat hopen dat het kort geding maandag of dinsdag kan plaatsvinden.
OmroepWest 31.01.2021 Richard de Mos doet in ‘Mijn verhaal’ een boekje open over het corruptieonderzoek, zijn werkwijze als politicus, en zijn omgang met en opvatting over zijn voormalige collega’s op het stadhuis. Hij gaat er in zijn boek bij tijd en wijle met een gestrekt been in. De partijleider van Hart voor Den Haag/Groep de Mos vindt dat hij in zijn recht staat. De Mos: ‘Ik ben neergezet als de Don Corleone van Den Haag en toen is er niemand voor mij gaan staan. Dit is mijn verhaal.’
Voormalig wethouder De Mos is verdachte in een corruptieonderzoek. Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt hem onder andere van ambtelijke corruptie, schending van het ambtsgeheim en lidmaatschap van criminele organisaties. Ook zijn partijgenoten Rachid Guernaoui en Nino Davituliani en een aantal Haagse ondernemers zijn verdachte in de zaak.
Op 1 oktober 2019 werd duidelijk dat het OM de politici en ondernemers op de korrel had. Toen deed de Rijksrecherche een inval in de woningen van de verdachten. Daarna viel op het stadhuis de coalitie met Hart voor Den Haag/Groep de Mos uiteen en namen de wethouders De Mos en Guernaoui ontslag. De Mos is inmiddels als fractievoorzitter teruggekeerd in de Haagse raad en hij is lijsttrekker van de landelijke beweging Code Oranje. Hij heeft aan de hand van zijn strafdossier een boek geschreven over de afgelopen turbulente maanden en wat daaraan vooraf ging.
Wat is het doel van uw boek?
Er is natuurlijk heel veel over mij en mijn partij geschreven. Een ‘trial by media’ heb ik het genoemd. Ik heb heel lang niet kunnen reageren omdat ik bijna een jaar heb moeten wachten voor ik de procestukken van het OM in handen kreeg. De afgelopen zomer heb ik de stukken gekregen en gelezen en nu heb ik mijn verhaal in een boek opgeschreven. De kiezers en lezers kunnen nu oordelen over de waarheid.
U beschrijft dat u een klankbordgroep heeft gevormd om u te adviseren. Drie van deze mensen zijn nu ook verdachte in uw zaak. Dat is onder andere horecaman Atilla Akyol van zalencentrum Opera en verder een aantal vastgoedmannen, zoals voormalig artiestenmanager Edwin Jansen. Hoe bent u tot deze samenstelling gekomen?
Allereerst: het is heel gangbaar dat een politieke partij een klankbordgroep heeft. Bij het formeren van een kabinet bijvoorbeeld zijn er tafels waar er gesproken wordt met lobbyisten, kenners en brancheorganisaties. Ik had een startende partij met een onervaren fractie en daar heb ik mensen omheen willen zoeken met kennis van zaken en een goed stel hersens. Zij hebben mij geadviseerd bij zoiets complex als de coalitieonderhandelingen.
Het waren vertrouwelingen?
Het waren vertrouwelingen van de partij, zoals elke partij vertrouwelingen heeft. Sommige partijen klankborden bijvoorbeeld met oud-voorzitters of de landelijke partijtop. Maar die heb ik niet. Ik heb daarom ge-klankbord met mensen die ik vertrouw en al langere tijd ken. Dat is belangrijk omdat een coalitieonderhandeling een vertrouwelijk proces is met vertrouwelijke stukken. En alles is dus ook in de vertrouwelijkheid gebeurd.
U beschrijft hoe Atilla Akyol als lijstduwer en partijlid tijdens de verkiezingscampagne 30.000 euro uitgeeft aan een reclamecampagne voor Groep de Mos in de huis-aan-huis bladen. Toen ik die 30.000 zag dacht ik wel: dat is een fors bedrag…
Zeker, maar doneren mag en daar zijn we niet geheimzinnig over geweest. De heer Akyol heeft zelf de facturen ontvangen van de huis-aan-huis bladen.
Maar maakt u zichzelf niet kwetsbaar als politicus. Wie betaalt, bepaalt toch?
Als je dat zegt, dan moeten we het begrip donatie afschaffen. Ik beschrijf in mijn boek dat alle partijen donaties ontvangen. De VVD heeft daarvoor allerlei vage stichtingen voor opgezet. De VVD krijgt van de Stichting Fonds Toekomst Liberaal Den Haag 50.000 euro. Niemand weet waar die 50.000 euro vandaan komen. Ik heb ook donateurs en Akyol is daar een van. Is het gek dat de heer Akyol doneert? Nee. Hij was tot twee keer toe kandidaat-raadslid.
Maar in een keer een bedrag van 30.000 euro van een individuele ondernemer, maakt misschien kwetsbaar..?
Dat bedrag en de advertentiecampagne heeft hij gespreid over een aantal maanden. En het was campagnetijd. Het is niet gek dat partijen grote donateurs hebben. Ik geloof dat 50PLUS een donateur heeft die drie ton heeft gedoneerd. En zo zijn er meer grote donateurs bij landelijke partijen. Dat is nooit een probleem. En nu is er een iemand – een partijlid en kandidaat notabene – die doneert aan Groep de Mos en dan is de wereld te klein. Dat vind ik vrij hypocriet.
Justitie legt een link tussen dit bedrag en het Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani, de schoonzus van Akyol. Zij zou volgens justitie ‘geplant’ zijn, oftewel: er zou betaald zijn voor haar raadszetel…
Je moet natuurlijk een stok vinden om de hond mee te slaan. Ja: Nino Davituliani is de schoonzus van Atilla Akyol, daar hebben we nooit geheimzinnig over gedaan. Bovendien heeft Akyol een extra reden te doneren omdat zijn schoonzus bij een partij zit die het geld goed kan gebruiken. Want even voor uw beeld: landelijke partijen krijgen subsidie, lokale partijen krijgen niets in de campagne. Wij moeten dus zelf campagnegeld vinden en dat geld hebben wij bij een fijne donateur gevonden. Daar zijn wij altijd heel transparant over geweest.
Maar als je als partij transparant bent, wil dat toch nog niet zeggen dat er niets aan de hand is?
Donaties mogen. Iedere partij in dit land mag donaties aannemen, ook Hart voor Den Haag. Sterker nog: voor lokale partijen zijn er niet eens regels voor. Landelijke partijen moeten donaties boven de 4500 euro openbaar maken. Zulke regels bestaan voor lokale partijen niet. Overigens wordt hier ook mee gemarchandeerd door verschillende landelijke partijen zo is uit onderzoek gebleken van Follow the Money en de Telegraaf. Zij geven ook niet alles op wat ze krijgen. Maar hoe dan ook: donaties mogen.
En u heeft Nino Davituliani niet geplant, zoals justitie zegt?
Dat is klinkklare onzin, maar je moet natuurlijk een stok hebben om mee te slaan. Vooral omdat justitie de zaak zo hard heeft aangezet, met een inval in woningen van wethouders, raadsleden en ondernemers. Eigenlijk heeft justitie een ministaatsgreep gepleegd in Den Haag. Hierdoor is het college gevallen en is het beleid veranderd. Dan moet je natuurlijk een verhaal hebben om de beschuldigingen te staven.
Er wordt ook gebluft door een van de Akyols blijkt uit tapverslagen. Er wordt gezegd: kijk we hebben Nino daar neergezet en daar hebben we veel geld voor betaald..?
Dat is voor hun rekening en Nino is daarvan het slachtoffer. Nino Davituliani is een hardwerkend raadslid. Bovendien: ze heeft de portefeuille veiligheid gekregen, dat heeft niets te maken met horeca. De heer Akyol is een zeer gewaardeerde donateur en een zeer gewaardeerd partijlid die heel veel heeft meegedacht met de partij.
En hij heeft er ook nooit een geheim van gemaakt dat hij nachtvergunningen wil?
Inderdaad. De nachtvergunningen hebben we in alle transparantie in ons verkiezingsprogramma gezet, in alle transparantie in een coalitieakkoord gekregen en vervolgens doen wij wat we hebben beloofd tijdens de verkiezingen. Dat is misschien nieuw. Bovendien zijn de vergunningen in collegiaal bestuur tot stand gekomen en verstrekt door oud-burgemeester Krikke. Niets wat niet zou mogen.
Iets anders wat mij opviel is dat veel mensen uit de klankbordgroep vaak terugkomen in plannenmakerij rondom vastgoedprojecten. Waarom kwam u steeds terug bij deze mensen die betrokken werden bij mogelijk lucratieve deals?
Eerst even voor de goede orde: in mijn boek heb ik voornamelijk de zaken beschreven die het OM mij in de schoenen schuift. Met mijn weerwoord daarop zodat de lezer kan zien hoe de vork in de steel zit. En in die zaken komen deze heren aan de orde, die overigens allemaal mooie voorstellen voor de stad hadden.
Waarom steeds zij, want er zijn nog meer ondernemers in de stad?
Ik ben een doener, dus als ik ideeën had over bijvoorbeeld winkelcentrum Leyweg dan ging ik mensen bellen. En daar zaten ook mensen uit mijn netwerk tussen, zoals iemand uit de klankbordgroep die flink wat McDonalds-vestigingen heeft. Ik heb hem gevraagd of hij een McDonalds wilde openen op de Leyweg, zodat het winkelcentrum nieuw leven ingeblazen kan worden. Maar daarnaast hebben we hierover ook met ondernemers gebeld waar ik geen relatie mee heb.
Dus u zegt: ik deed het voor de stad?
Inderdaad. En nog iets belangrijks: bij ieder plan dat ik had of lanceerde heb ik vanaf het allereerste moment ambtenaren betrokken.
U haalt flink uit naar uw voormalige collega-wethouders en oud-burgemeester Krikke. Ze zijn onbetrouwbaar of lui. Waarom heeft u dat gedaan, want u maakt veel vijanden op deze manier?
Voorop gesteld: ik ga ervan uit dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos met de gemeenteraadsverkiezingen in 2022 weer de grootste wordt en dat ziet er goed uit als we uitgaan van de peiling van Omroep West.
Daar zegt u zoiets: als u zo om u heenslaat in een boek, dan blijft er toch niemand over die nog met u samen wil werken?
Mensen hebben ook uitgehaald naar mij en mijn partij. De heer Kapteijns van GroenLinks heeft nog op de camera bij u staan oreren over hoe gevaarlijk de ombudspolitiek wel niet is. Dan is het niet meer dan billijk dat ik een keer mijn verhaal vertel en dat ik laat zien dat deze collega-wethouders niet collegiaal zijn geweest in een tijd dat mijn hele leven in elkaar stortte en dat mijn partij publiekelijk werd gesloopt. Binnen 24 uur hadden deze partijen een oordeel geveld en waren op slag vergeten dat je in Nederland onschuldig bent tot het tegendeel is bewezen.
Maar met dit wantrouwen kunt u toch nooit meer een collegiaal bestuur vormen met wie dan ook?
Dat kan altijd. Er is altijd een nieuwe start te maken met een nieuw begin. Ik heb mijn verhaal gedaan over alles wat er over mij geschreven is in een trail by media. Ik ben neergezet als de Don Corleone van Den Haag. Toen is er niemand voor mij gaan staan. Niemand heeft gezegd dat ik een hardwerkende wethouder was, waar goed mee te wheelen en dealen was. Een wethouder ook die anderen wat gunde. Dankzij mij heeft GroenLinks zelfs twee wethouders gekregen. In het boek ben ik kritisch naar mijzelf, naar het OM en ook naar de mensen met wie ik heb gewerkt. Maar er is ook genoeg ruimte voor humor en hier en daar wat veren. Dus ik zou iedereen aanraden om het te gaan lezen.
U citeert ambtenaren uit hun verhoren en sommigen noemt u met naam en toenaam. Waarom doet u dat?
Ik wil een boek zo inzichtelijk mogelijk maken en er is heel veel over mij gezegd en geschreven. Nu was het tijd om mijn weerwoord te laten horen. Dan ontkom je er niet aan om een boek zo gedetailleerd mogelijk te maken en dat heb ik geprobeerd.
Daar maakt u geen vrienden mee…
Ik denk dat heel veel ambtenaren behoorlijk fan waren van de wijze waarop ik heb gewerkt. De manier waarop ik vernieuwing heb willen brengen, de luiken heb willen opengooien, veel samen heb willen doen met burgers. Ook hebben ambtenaren veel ruimte gekregen om zichzelf te ontplooien en om ideeën aan te dragen. Ik denk dat veel ambtenaren mij heel erg missen en er zullen er ook een paar zijn die daar iets anders over denken, wellicht vanwege een politieke agenda. Maar ik heb mijn verhaal gedaan en ik heb mensen die mij beschadigd hebben of dat geprobeerd hebben niet lelijk benoemd.
Had u achteraf dingen anders moeten doen?
Tuurlijk. Iedereen is een mens en ieder mens maakt fouten. Ik heb daarom een hoofdstuk spiegelen. Ik ben een ongedurige man. Ik wil dat Rome in een dag gebouwd is en dat werkt niet altijd in het ambtelijk apparaat. Misschien moet ik in het vervolg daar anders in opereren. Aan de andere kant zingt ieder vogeltje zoals het gebekt is. Het is mijn stijl van besturen dat ik dingen wil fiksen en liefst zo snel mogelijk.
Den HaagFM 30.01.2021 Ze hielden de adem in. Op het stadhuis in Den Haag werd zowel verwachtingsvol als met enige angst gewacht op het moment dat oud-wethouder Richard de Mos zijn boek ‘Mijn verhaal’ zou publiceren. Dat is inmiddels gebeurd, het viel vrijdag op menig deurmat. Ook bij politici en ambtenaren, aldus Mediapartner Omroep West.
Grote vraag bij voormalige collega-wethouders, raadsleden, ambtenaren en andere betrokkenen rond De Mos was afgelopen week in hoeverre hij een boekje zou opendoen over alles dat er is gebeurd. Welke namen noemt hij? Met wie rekent hij af? In welke mate gaat De Mos in op alle verhoren door de Rijksrecherche en wie beticht hij van betrokkenheid bij zijn val?
De Haagse wethouder, grote man achter verkiezingswinnaar Hart voor Den Haag/Groep de Mos, trad destijds terug als wethouder (samen met partijgenoot Rachid Guernaoui) na huiszoekingen thuis en op kantoor, omdat hij wordt verdacht van corruptie, onder meer bij het verlenen van nachtvergunningen in de horeca.
Een dag later viel het stadsbestuur. Het Openbaar Ministerie (OM) heeft de zaak in onderzoek, omdat men De Mos verdenkt van niet alleen corruptie, maar ook deelname aan criminele organisaties, meineed en schending van het ambtsgeheim. Ook wordt hij verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman.
Ongerustheid en spanning
Tot vrijdagochtend heerst er op het stadhuis (en in mail- en appgroepen van de thuiswerkers) een sfeer van gezonde nieuwsgierigheid van ‘boeiend en benieuwd’ tot grote ongerustheid en spanning. De vragen die leven zorgen voor menig zweetdruppel, zoveel wordt duidelijk.
Ingewijden laten Omroep West dan desgevraagd weten dat er zorgen leven over welke mate van openhartigheid De Mos betracht. Hoewel het besef er is dat dit toch echt zijn verhaal is (en ook niet meer dan dat) en zijn openbare verweer, heerst er de angst dat De Mos, fractievoorzitter in Den Haag en ook lijsttrekker van de landelijke beweging Code Oranje, wild om zich heen slaat en een vat vol frustraties kan zijn. Dat hij naar verwachting van zijn hart geen moordkuil maakt, zorgt bepaald niet voor ontspanning.
Onderzoek Rijksrecherche
In het onderzoek door de Rijksrecherche naar corruptie en omkoping komt een beeld naar voren van geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen; zo liet het OM eerder weten.
Richard de Mos beziet de wereld op een andere manier. In een aankondiging van het boek staat nog: ‘De Mos is niet de man die lijdzaam toeziet hoe hij gesloopt wordt en besloot zíjn kant van het verhaal op te schrijven. In dit boek vecht hij terug van een achterstand in punten, die de meeste andere targets van het OM tot opgave zouden hebben verleid.
Het is een intrigerend verhaal met als centrale vraag: wíe is hier nu eigenlijk integer? Is dat het Openbaar Ministerie? Zijn dat de politici, van raadsleden tot ministers aan toe, van de gevestigde partijen? Of is het juist die gewone Hagenees Richard de Mos, die als ‘ongewenste vreemdeling’ in de politiek keihard knokt voor zijn mensen, de kiezers?’
‘Niet alleen vrienden’
In de loop van vrijdag, als de eerste exemplaren onverwacht vroeg blijken te worden geleverd, blijkt dat De Mos inderdaad geen blad voor de mond neemt. Hij heeft er eerder op gehint dat het – na de afrekening met hem door de, in zijn ogen, ‘gevestigde orde’ in 2019 – nu tijd is om zijn kant van het verhaal te vertellen. Om daarmee zijn afrekening te realiseren.
Alleen daarom al kijkt alles en iedereen op het stadhuis van nu en toen gespannen uit naar wat komen gaat, vertellen bronnen die liever niet met naam worden genoemd. Veel geruststellende woorden aan de voorkant hoeven de politici en ambtenaren niet te verwachten. Desgevraagd laat de auteur op dat moment weten ‘dat ik me realiseer dat ik niet alleen maar vrienden maak met dit boek’.
Ook ‘gewone’ ambtenaren genoemd
En De Mos doet van zich spreken. Opvallendst: niet alleen collega-politici als wethouders en oud-burgemeester Pauline Krikke neemt hij de maat, ook de ene na de andere ambtenaar moet het ontgelden, omdat hij citeert uit verhoren. En daar dan ook duidelijk over is. Men hield er aan het Spui in Den Haag al ernstig rekening mee dat ook ‘gewone’ ambtenaren met naam worden genoemd – hoe uitzonderlijk dit dan ook is – en die vrees wordt bewaarheid.
Daarmee toont De Mos zich dan niet alleen een politicus en oud-wethouder die ‘afrekent’ met wat er politiek is gebeurd, maar mengt hij zich ook als oud-werkgever tot zijn ambtenaren in de strijd. Dat is op z’n minst bijzonder en doet hem scheren langs de randen van wat gemeengoed is – al zal zijn meelezer en advocaat Peter Plasman de auteur De Mos voor al te grote uitglijders hebben behoed, mag je veronderstellen.
Zonder aanziens des persoons
Onder ambtenaren en politici was en is de belangstelling voor het boek hoe dan ook groot – ‘vriend en vijand’ zag ernaar uit en heeft het boek in de voorverkoop besteld. Ze kunnen daarmee rekenen op toezending met handtekening van hun oud-collega en/of oud-baas.
De Mos wilde daar voorafgaand aan het verschijnen best wat over zeggen, wanneer hij hoort dat er spanning heerst op het stadhuis en de interesse voor wat hij vertelt groot is. ‘Het is heel goed dat mensen boeken bestellen. Haha. En iedereen die het op tijd heeft aangevraagd, krijgt een handtekening plus een persoonlijk voorwoord dat echt door mij is geschreven, zonder aanziens des persoons.’
OmroepWest 30.01.2021 Ze hielden de adem in. Op het stadhuis in Den Haag werd zowel verwachtingsvol als met enige angst gewacht op het moment dat oud-wethouder Richard de Mos zijn boek ‘Mijn verhaal’ zou publiceren. Dat is inmiddels gebeurd, het viel vrijdag op menig deurmat. Ook bij politici en ambtenaren.
Grote vraag bij voormalige collega-wethouders, raadsleden, ambtenaren en andere betrokkenen rond De Mos was afgelopen week in hoeverre hij een boekje zou opendoen over alles dat er is gebeurd. Welke namen noemt hij? Met wie rekent hij af? In welke mate gaat De Mos in op alle verhoren door de Rijksrecherche en wie beticht hij van betrokkenheid bij zijn val?
De Haagse wethouder, grote man achter verkiezingswinnaar Hart voor Den Haag/Groep de Mos, trad destijds terug als wethouder (samen met partijgenoot Rachid Guernaoui) na huiszoekingen thuis en op kantoor, omdat hij wordt verdacht van corruptie, onder meer bij het verlenen van nachtvergunningen in de horeca. Een dag later viel het stadsbestuur. Het Openbaar Ministerie (OM) heeft de zaak in onderzoek, omdat men De Mos verdenkt van niet alleen corruptie, maar ook deelname aan criminele organisaties, meineed en schending van het ambtsgeheim. Ook wordt hij verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman.
Ongerustheid en spanning
Tot vrijdagochtend heerst er op het stadhuis (en in mail- en appgroepen van de thuiswerkers) een sfeer van gezonde nieuwsgierigheid van ‘boeiend en benieuwd’ tot grote ongerustheid en spanning. De vragen die leven zorgen voor menig zweetdruppel, zoveel wordt duidelijk.
Ingewijden laten Omroep West dan desgevraagd weten dat er zorgen leven over welke mate van openhartigheid De Mos betracht. Hoewel het besef er is dat dit toch echt zijn verhaal is (en ook niet meer dan dat) en zijn openbare verweer, heerst er de angst dat De Mos, fractievoorzitter in Den Haag en ook lijsttrekker van de landelijke beweging Code Oranje, wild om zich heen slaat en een vat vol frustraties kan zijn. Dat hij naar verwachting van zijn hart geen moordkuil maakt, zorgt bepaald niet voor ontspanning.
Onderzoek Rijksrecherche
In het onderzoek door de Rijksrecherche naar corruptie en omkoping komt een beeld naar voren van geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen; zo liet het OM eerder weten.
Richard de Mos beziet de wereld op een andere manier. In een aankondiging van het boek staat nog: ‘De Mos is niet de man die lijdzaam toeziet hoe hij gesloopt wordt en besloot zíjn kant van het verhaal op te schrijven. In dit boek vecht hij terug van een achterstand in punten, die de meeste andere targets van het OM tot opgave zouden hebben verleid. Het is een intrigerend verhaal met als centrale vraag: wíe is hier nu eigenlijk integer? Is dat het Openbaar Ministerie? Zijn dat de politici, van raadsleden tot ministers aan toe, van de gevestigde partijen? Of is het juist die gewone Hagenees Richard de Mos, die als ‘ongewenste vreemdeling’ in de politiek keihard knokt voor zijn mensen, de kiezers?’
‘Niet alleen vrienden’
In de loop van vrijdag, als de eerste exemplaren onverwacht vroeg blijken te worden geleverd, blijkt dat De Mos inderdaad geen blad voor de mond neemt. Hij heeft er eerder op gehint dat het – na de afrekening met hem door de, in zijn ogen, ‘gevestigde orde’ in 2019 – nu tijd is om zijn kant van het verhaal te vertellen. Om daarmee zijn afrekening te realiseren.
Alleen daarom al kijkt alles en iedereen op het stadhuis van nu en toen gespannen uit naar wat komen gaat, vertellen bronnen die liever niet met naam worden genoemd. Veel geruststellende woorden aan de voorkant hoeven de politici en ambtenaren niet te verwachten. Desgevraagd laat de auteur op dat moment weten ‘dat ik me realiseer dat ik niet alleen maar vrienden maak met dit boek’.
Ook ‘gewone’ ambtenaren genoemd
En De Mos doet van zich spreken. Opvallendst: niet alleen collega-politici als wethouders en oud-burgemeester Pauline Krikke neemt hij de maat, ook de ene na de andere ambtenaar moet het ontgelden, omdat hij citeert uit verhoren. En daar dan ook duidelijk over is. Men hield er aan het Spui in Den Haag al ernstig rekening mee dat ook ‘gewone’ ambtenaren met naam worden genoemd – hoe uitzonderlijk dit dan ook is – en die vrees wordt bewaarheid.
Daarmee toont De Mos zich dan niet alleen een politicus en oud-wethouder die ‘afrekent’ met wat er politiek is gebeurd, maar mengt hij zich ook als oud-werkgever tot zijn ambtenaren in de strijd. Dat is op z’n minst bijzonder en doet hem scheren langs de randen van wat gemeengoed is – al zal zijn meelezer en advocaat Peter Plasman de auteur De Mos voor al te grote uitglijders hebben behoed, mag je veronderstellen.
Zonder aanziens des persoons
Onder ambtenaren en politici was en is de belangstelling voor het boek hoe dan ook groot – ‘vriend en vijand’ zag ernaar uit en heeft het boek in de voorverkoop besteld. Ze kunnen daarmee rekenen op toezending met handtekening van hun oud-collega en/of oud-baas.
De Mos wilde daar voorafgaand aan het verschijnen best wat over zeggen, wanneer hij hoort dat er spanning heerst op het stadhuis en de interesse voor wat hij vertelt groot is. ‘Het is heel goed dat mensen boeken bestellen. Haha. En iedereen die het op tijd heeft aangevraagd, krijgt een handtekening plus een persoonlijk voorwoord dat echt door mij is geschreven, zonder aanziens des persoons.’
NOS 29.01.2021 De corruptiezaak tegen de Haagse oud-wethouder Richard De Mos is begonnen met de bewering dat je in Den Haag voor 15.000 euro vergunningen kunt kopen en dat een raadslid van De Mos’ partij daar een rol in zou spelen. Een gemeenteambtenaar tipte met die beschuldiging de Rijksrecherche, die vervolgens een onderzoek begon.
Dat schrijft de Mos in een boek, getiteld Mijn verhaal, dat maandag verschijnt. Daarin verdedigt hij zich tegen de verdenkingen van het Openbaar Ministerie aan het adres van hem en anderen rond zijn partij.
De Mos citeert daarbij uitgebreid uit het dikke strafdossier dat het OM hem en zijn advocaat Peter Plasman heeft verstrekt. In de 351 pagina’s wordt tevens duidelijk waar het OM zijn aanklachten op baseert, in ieder geval tot zover De Mos dat met de buitenwereld wil delen.
Pand voor band Di-rect
Er blijkt onder meer dat De Mos volgens justitie vriend, partijdonateur en vastgoedondernemer Edwin Jansen op diverse manieren heeft geholpen. Zo benadert Jansen de wethouder economie in de zomer van 2019 om hem te informeren dat de band Di-rect, waarvan Jansen voorheen de manager was, zijn oog had laten vallen op een gemeentelijk pand dat te koop stond. “Waarschijnlijk komt het wel goed, maar wil even met jou over hebben hoe we dit monitoren”, schrijft Jansen in een WhatsApp-bericht.
De Mos reageert positief: dit past in zijn ambitie om Den Haag een echte popstad te maken. Hij appt in reactie op Jansens bericht de verantwoordelijke ambtenaar: “Dit is fantastisch en van enorme meerwaarde voor de stad. Deze wil ik graag gehonoreerd zien.”
Hoogste bod
Een voorbeeld van corruptie, van vriendjespolitiek? Absoluut niet volgens De Mos: hij neemt als zelfverklaarde ‘ombudspoliticus’ de telefoon op voor iedereen met een goed idee dat past in zijn grootse plannen voor de stad. Bovendien: Di-rect bleek uiteindelijk ook het hoogste bod te hebben uitgebracht, dus ook wat dat betreft was er niets aan de hand. Toch is vanwege het corruptieonderzoek de verkoop voorlopig opgeschort
Ook de hierboven genoemde aantijging tegen raadslid Nino Davitualini vindt De Mos onzin: zij heeft de 15.000 euro nooit aangenomen. “En ze had trouwens ook helemaal niet de bevoegdheid om wat voor vergunning dan ook te regelen.”
Paniekaanvallen
Het opengooien van het dossier in boekvorm past goed bij deze high profile-zaak, waarin vrijwel alles ongebruikelijk is. Dat begon al met die unieke beelden van die eerste oktoberdag in 2019, toen de Rijksrecherche binnenviel in het woonhuis en de gemeentelijke werkkamer van De Mos. De locoburgemeester van de derde stad van het land viel hard van zijn troon en heeft daarna enige tijd nodig om zich weer op te richten, schrijft hij. “Ik huil, ik heb medelijden met mijzelf, ik ben een gebroken man die paniekaanvallen krijgt.”
De voorlopige aanklacht blijkt daarna eveneens ‘on-Nederlands’ zwaar. Het Openbaar Ministerie legt De Mos en zijn partijgenoot en collega-wethouder Rachid Guernaoui onder meer lidmaatschap van twee criminele organisaties ten laste. Die organisaties zouden zij hebben gevormd met een aantal horeca- en vastgoedondernemers, onder wie Edwin Jansen. Op zijn vroegst eind dit jaar komt de zaak voor de rechter, ruim twee jaar na de invallen bij De Mos en anderen.
Schenden ambtsgeheim
Al die tijd dat De Mos moet wachten, gebruikt hij nu om zich alvast uitgebreid te verdedigen. Advocaat Plasman noemt het boek in het voorwoord “een eenzijdig verhaal” van zijn cliënt, maar dat maakt het voor de schrijver zelf niet minder kloppend. Hij schetst een beeld van een OM dat een “mini-staatsgreep” zou hebben opgezet en in zijn vaste voornemen om hem veroordeeld te krijgen van alles uit de kast heeft gehaald: observatieteams, maandenlang afluisteren van diverse hoofdrolspelers en inbeslagname van De Mos’ telefoon en computers.
Het levert een hele stapel aan verdenkingen op die er volgens De Mos met de haren bij zijn gesleept. Bijvoorbeeld het ‘schenden van het ambtsgeheim’ dat hij zou hebben gedaan door tijdens de onderhandelingen over een nieuw college van burgemeester en wethouders terug te koppelen naar een ‘klankbordgroep’ met verschillende ondernemers uit de partij. Andere partijen voeren ook dat soort intern overleg, is zijn verweer. De twee gratis boottochten die hij maakte met vastgoedman en geldschieter Dennis Buis vindt hij nauwelijks het noemen waard.
‘Geen wederdiensten’
“Corruptie”, stelt De Mos aan het eind van zijn boek, “is als je geld ontvangt voor het leveren van een wederdienst. Ten eerste: ik heb geen geld voor mijzelf ontvangen, wel donaties voor mijn partij. Voor de duidelijkheid: dat is volstrekt legaal. Ten tweede: ik heb geen wederdiensten geleverd. Ik heb gedaan wat in mijn verkiezingsprogramma, en later het coalitie-akkoord, staat en wat mijn partij goed acht voor de stad. Ik deed dit overigens in collegiaal bestuur, dus samen met het gehele college.”
De politieke honger is ondertussen helemaal terug. De Mos is al geruime tijd terug als fractievoorzitter in de raad en half maart doet hij als lijsttrekker van Code Oranje een poging zijn ‘ombudspolitiek’ naar het Binnenhof te brengen. Bovendien: volgend jaar zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. Volgens een peiling van Omroep West enkele maanden geleden zou Groep De Mos die opnieuw kunnen winnen, met nog meer zetels dan in 2018.
Den HaagFM 29.01.2021 Het corruptieonderzoek naar de voormalig wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is begonnen na een tip over zwendel met horecavergunningen. Die tip kwam terecht op het stadhuis waarna een ambtenaar de Rijksrecherche heeft ingeschakeld. Dat schrijft Richard de Mos in zijn boek ‘Mijn verhaal’, dat nu is verschenen, aldus mediapartner Omroep West.
In het boek beschrijft De Mos welke verdenkingen het Openbaar Ministerie (OM) tegen hem, zijn partijgenoten en een aantal Haagse ondernemers heeft. Hij doet dat aan de hand van het omvangrijke strafdossier dat hij van het OM heeft gekregen. Zijn advocaat Peter Plasman wijst er in het voorwoord op dat het een eenzijdig boek is. Maar Plasman voegt daaraan toe dat eenzijdigheid niet betekent dat het verhaal niet klopt.
Dat er een corruptieonderzoek liep werd op 1 oktober 2019 duidelijk. Toen waren er invallen bij De Mos en de andere verdachten. Een dag later spatte het college waarin Hart voor Den Haag/Groep de Mos zat uiteen en werd er een motie van wantrouwen tegen de wethouders De Mos en Guernaoui aangenomen. Zij namen vervolgens ontslag. Inmiddels is De Mos weer fractievoorzitter van zijn partij in de Haagse gemeenteraad.
Het boek aan de hand van een aantal opvallende passages:
Het begin
Het onderzoek is vanuit de Haagse ambtenarij ‘aangezwengeld’, staat in het boek. Een voor De Mos onbekende tipgever, John Poen, had aan een ambtenaar laten weten dat er in Den Haag tegen betaling van 15.000 euro horecavergunningen konden worden gekocht via Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani. Poen zou daarachter zijn gekomen omdat een horecaondernemer Yilmaz – ook een onbekende voor De Mos – wilde dat Poen dit voor hem zou regelen.
Uit het boek: ‘Volgens Poen vroeg Yilmaz aan hem om via deze weg een vergunning voor zijn eetcafé te regelen. Yilmaz verstrekte aan Poen een telefoonnummer dat gebeld kon worden om de vergunningsaanvraag te regelen. Dit nummer is gekoppeld aan ons raadslid Nino Davituliani.’
De Rijkrecherche heeft vervolgens een observatieteam met afluisterapparatuur gestuurd naar een ontmoeting die Poen en Davituliani hadden in de Brasserie in het stadhuis.
Uit het boek: ‘Op 2 oktober 2018 is dus de door een observatieteam gadegeslagen ontmoeting tussen John Poen en Nino Davituliani. Hoewel de Rijksrecherche hierna start met afluisteren, moet deze ontmoeting een grote teleurstelling voor ze zijn. Nino stelt, zo blijkt uit het proces verbaal, duidelijk tegenover Poen dat er via haar of Groep de Mos niets te regelen is. Ook wordt er geen moment over geld gesproken, laat staan over 15.000 euro waarvoor de ambtenaar het onderzoek had aangezwengeld.’
Desondanks gaat de Rijksrecherche verder met het onderzoek omdat Davituliani haar partner en horecaman Erdinç Akyol erbij haalt, ‘omdat Nino wel wilde meedenken over hoe een horecaondernemer met een hulpvraag eventueel geholpen kan worden’, zo schrijft De Mos. Hierna start het afluisteren van Atilla en Erdinç Akyol, bekend van zalencentrum Opera en later ook van Richard de Mos.
De donateurs en een klankbordgroep
Broer van Erdinç is Atilla Akyol. De laatste is sinds 2014 partijlid en lijstduwer van Groep de Mos. Ook maakt hij deel uit van de klankbordgroep die Richard de Mos na zijn enorme verkiezingszege in maart 2018 opricht en als doel heeft om De Mos van advies te voorzien. Bovendien is Akyol donateur van de partij en de zwager van raadslid Nino Davituliani. De broers Akyol en Davituliani zijn alle drie verdachten in de corruptiezaak rondom De Mos.
Uit het boek: ‘Voor de advertorials in de lokale huis-aan-huis-bladen zegt Atilla Akyol mij 30.000 euro toe. Niet vreemd voor een partijlid en lijstduwer op de kandidatenlijst. Helemaal logisch omdat zijn schoonzus Nino Davituliani, die eerder tevergeefs bij de PVV had gesolliciteerd, op de kandidatenlijst is komen te staan. Het OM ziet dat, nogal vergezocht, anders: ‘Nino zou geplant zijn!’. Ja geplant. (…) Het komt het OM goed uit dat Erdinç Akyol tegen een vriend bluft dat hij Atilla heeft moeten smeken om Nino in de partij de krijgen en dat ze daar veel geld voor hebben moeten betalen. De waarheid is dat Nino gewoon een selectieprocedure heeft doorlopen.’
Naast Atilla Akyol zitten ook Eugene de la Croix van de Uithof en vastgoedman Edwin Jansen in de klankbordgroep die Richard de Mos adviseert. Jansen is bekend als oud-artiestenmanager en ontdekker van onder andere zangeres Anouk en DI-RECT.
Uit het boek: ‘Anders dan gevestigde partijen, had ik niet of nauwelijks kaderleden, met het bijbehorende netwerk, waarmee ik kon klankborden. (…) Je zoekt daarbij naar mensen die je kent, die je vertrouwt, die je werk uit handen kunnen nemen, die het niveau hebben om mee te denken en die hun maatschappelijke kennis en ervaring beschikbaar willen stellen.’
Edwin Jansen helpt tijdens de campagne naar de verkiezingen in maart 2018 actief mee.
Uit het boek: ‘Via zijn netwerk maken we op een betaalbare manier onze mooie campagnefilm. De kosten voor een voice-over, de video- en posterproductie en de tekstbijdrage door een speechwriter worden betaald door de vereniging. Je netwerk gebruiken, zeg ik. Een misdaad, zegt de Rijksrecherche, die met veel tromgeroffel in het proces-verbaal schrijft: ‘Uit bovenstaande onderzochte mails is het vermoeden dat Edwin Jansen een organiserende rol heeft gespeeld bij het produceren van de promotiefilm en fotoshoot voor het postmateriaal ten behoeve van de campagne van Groep de Mos.”
Ook is Edwin Jansen de schakel tussen De Mos en de bekende Haagse band DI-RECT. Volgens Jansen heeft de band zijn oog laten vallen op een pand van de gemeente waarin de muzikanten hun hoofdkwartier en studio willen onderbrengen. Ze willen de vraagprijs betalen, maar er zijn meer gegadigden. Jansen dringt er bij De Mos op aan om actie te ondernemen, omdat DI-RECT anders Den Haag dreigt te verlaten.
Uit het boek: ‘Ik vind het, in het kader van Den Haag Popstad, een prima verhaal en ik stuur naar de directeur van de Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag op 23 september 2019 de volgende app: ‘Hoi Mariska, deze bieding op de Hulshorststraat van DI-RECT is binnengekomen vandaag. Dat is fantastisch en van enorme meerwaarde voor de stad. Deze wil ik graag gehonoreerd zien.’ (…) ‘Op 24 september 2019 was het pand rond. Ik krijg van Edwin nog een filmpje waar Spike, die met een enthousiast ‘Wow’ erg blij reageert. Is dit corrupt? Nee, dit is het goede doen voor Den Haag en snel adequaat doorpakken.’
Volgens De Mos blijkt DI-RECT de hoogste bieder te zijn voor het pand. Maar vanwege het corruptieonderzoek is de verkoop alsnog geannuleerd.
Geen lid van de klankbordgroep maar wél donateur en volgens het boek een van de verdachten, is de Haagse vastgoedondernemer Dennis Buis.
Uit het boek: ‘Een brutaal mens heeft de halve wereld, dus ik vroeg mensen of ze ons konden steunen en mailde ook Dennis Buis. Tot mijn grote verrassing doet hij, vanuit verschillende vennootschappen, donaties van 20.000 euro.’
De Mos zou volgens het OM een gift hebben aangenomen van Buis die hij niet heeft opgegeven, namelijk twee boottochten over het IJsselmeer, inclusief eten bij een luxe restaurant. Om dit vast te leggen, is een observatieteam gestuurd.
Uit het boek: ‘Vanuit een verscholen hoekje fotografeert het observatieteam naar hartenlust wie er die warme zomerdag komen opdagen bij de Lengers Yachts BV in Muiden. De waarde van de boot van Dennis is natuurlijk reuze interessant. Van belang voor de framing. Dus wordt de boot ‘een waarde van enkele honderdduizenden euro’s’ toegedicht. Ook de auto’s en inzittenden van de genodigden van Buis krijgen een eervolle vermelding in een processtuk vol sfeerkiekjes’ (…) ‘Waarom betaalde Buis de diners in 2018 en 2019?’ ‘Dat wilde-ie graag. Er zijn zat wethouders die zeggen: ‘Ik betaal en declareer de rekening.’ Ik was daar prive´, heb nooit de belastingbetaler voor iets laten opdraaien.’
Richard de Mos gaat er prat op dat hij goede contacten heeft in de stad en opkomt voor problemen van individuele burgers en ondernemers. Volgens hemzelf heeft hij zich losgemaakt van ideologieën en hij omschrijft zichzelf als ‘uitvinder van de ombudspolitiek’.
Uit het boek: ‘Het opkomen voor de (individuele) belangen van burgers en kleine ondernemers, die worden platgewalst door de gemeentelijke regeltjesbulldozer, is daarom mijn politieke missie. De politicus als ombudsman, waarbij de volksvertegenwoordigende taak met stip op nummer één staat. Benaderbaar, altijd bereikbaar en denken in oplossingen, niet in problemen. Dat is in een notendop de ideologie waar mijn politieke partij voor staat.’
De voormalige collega-wethouders en oud-burgemeester Krikke
De Mos is slecht te spreken over de wethouders en burgemeester Krikke met wie hij meer dan een jaar heeft samengewerkt.
Uit het boek: ‘In mijn periode als wethouder heb ik helaas moeten ervaren dat collega-wethouders vaak angstig en weinig ondernemend zijn. Het zijn mensen die een poosje op de winkel passen. Ze zijn bezig met hun carrière. Hopen uiteindelijk minister te worden of wedijveren om een andere beloning voor trouwe dienst aan de partij. Maar ze zijn er niet voor de stad. (…). Bovendien zijn sommigen ronduit lui. Ze zitten liever thuis achter de piepers dan dat ze op het stadhuis aan het werk zijn.’
Over voormalig VVD-wethouder Boudewijn Revis is De Mos ronduit negatief.
Uit het boek: ‘CDA-wethouder Karsten Klein waarschuwt mij bij de sleuteloverdracht voor deze VVD’er. Een opmerking van een jaloers iemand die zijn wethouderfunctie verliest, dacht ik toen nog. Maar al gauw bleken de woorden van Klein te kloppen. Revis heeft altijd een dubbele agenda, met overal binnen het ambtelijk apparaat door hem geplaatste pionnen die voor hem lopen.’
Uit het boek: ‘Als nietsdoen tot kunst verheven wordt, dan zijn de GroenLinks-wethouders Liesbeth van Tongeren en Bert van Alphen grote sterren. Op brandende ambitie kun je deze wethouders niet snel betrappen, op kennis van de stad evenmin.’
Aanvankelijk kan De Mos het goed vinden met oud-burgemeester Krikke, maar na de inval van justitie bekoelt de relatie razendsnel. De Mos vindt dat zij hem en collega-wethouder Rachid Guernaoui heeft laten vallen. De dag na de presentatie van het zeer kritische rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over de vonkenregen op Scheveningen probeert Krikke nog wel in contact te komen met de Mos. Haar positie wankelt op dat moment.
Uit het boek: ‘Die dag gaat mijn telefoon diverse keren over. Het is Krikke. Rond twaalf uur appt ze: ‘Richard, ik probeer je al een aantal malen te bellen, maar ik kom niet door. Wil graag een kopje koffie met je drinken. Daarvoor kom ik graag bij je langs, of kunnen we afspreken op een andere plek die jij goed vindt. Wat is een goed moment om samen even te zitten?’ Ik reageer niet. Toen ik collegialiteit van haar kant het hardst nodig had, was ze er niet. Geen persoonlijk contact, geen pogingen daartoe.(…) Ze had mij laten vallen als een baksteen. Nu was ik er niet.’
Een paar dagen later biedt Krikke haar ontslag aan als burgemeester van Den Haag.
Over woede en verdriet
Na de inval op 1 oktober 2019 in zijn woning, ziet De Mos het een tijdje niet meer zitten.
Uit het boek: ‘Maar ik ben politicus. Ik moet vandaag of morgen naar buiten met mijn verhaal, mezelf presenteren als degene die de leiding heeft over het proces en die daarbij ook de oplossingen heeft. Ook al wil ik liever tegen een muur slaan, een deur intrappen, schreeuwen en huilen en thuis instorten met de gordijnen dicht. (…) Ik ben zo bang voor het gevoel, zo bang dat mijn sterke masker afgaat als ik in de openbaarheid zal treden. Zo bang dat men ziet hoe kapot ik ben. Kapot van woede en verdriet die in mij woeden.’
Bovendien knaagt het dat De Mos een jaar lang is afgeluisterd.
Uit het boek: ‘Pijnlijk hierbij is het feit dat de Rijksrecherche maandenlang als Big Brother heeft mogen meegenieten van de (intieme) gebeurtenissen in mijn privéleven. Mijn goede en slechte eigenschappen, mijn nukken, mijn liefdesverklaringen of juist ruzies met dierbaren, mijn fantasieën, mijn verdriet en vreugde, ze hebben het allemaal live mee kunnen volgen. (…) Na de invallen word ik nog geruime tijd afgeluisterd, zou later uit het proces verbaal blijken. Die periode heb ik, onder meer in een dronken bui gebruikt om het OM onder het uitroepen van ‘Stelletje hondenlullen!’ duizend maal te danken voor hun aandacht en liefde.’
De reden van het onderzoek
Volgens De Mos is er doelbewust aangestuurd op zijn val.
Uit het boek: ‘Het onderzoek is gebaseerd op verklikkerswerk van mensen die uit waren op mijn val. Op machten en krachten die ervoor gezorgd hebben dat justitie zich ongekend hard op mij en mijn partij hebben gestort. Kleurde Den Haag te groengeel en werd Hart voor Den Haag te groot? Mocht ik van de elite geen tijdelijk burgemeester worden? Wie de aanjager van deze zaak ook mag zijn, duidelijk is dat Groep de Mos het veld moest ruimen.’
AD 29.01.2021 De Haagse corruptieaffaire rond Richard de Mos draait om zeker 80.000 euro aan donaties van bevriende ondernemers. Een groot deel van het geld ging naar de politieke partij, in ruil kregen sponsoren volgens justitie vergunningen, geheime informatie en invloed op beleid, zo beschrijft De Mos in een boek waarmee hij zijn onschuld wil aantonen. ,,Iedere partij krijgt donaties!”
Voor het eerst wordt meer van de omvang duidelijk van de Haagse corruptieaffaire rond politicus Richard de Mos. De zaak leek alleen om gesjoemel met nachtvergunningen en integratiesubsidies te gaan, maar er is meer: een plan voor een erfpachtkorting, een pand voor de Haagse band Di-rect, de lobby voor een winkelcentrum Leyweg en de deal rond parkeergarage De Zeeheld zijn volgens het OM ook niet in de haak.
Richard de Mos doet de onthullingen in zijn boek Mijn verhaal dat dit weekeinde uitkomt. De voormalig wethouder wordt samen met partijgenoten Rachid Guernaoui (ex-wethouder) en Nino Davituliani (raadslid) verdacht van corruptie. De Mos wordt verdacht van lidmaatschap van twee criminele organisaties, omkoping, meineed en schending van het ambtsgeheim. In oktober 2019 moest hij opstappen als wethouder toen de Rijksrecherche was binnengevallen op het stadhuis en bij betrokken politici en ondernemers thuis.
De Mos, partijgenoten en ondernemers ontkennen alle aantijgingen. De Mos zegt zelf: ,,Er is niks mis, dat beschrijf ik nauwkeurig in het boek. Het OM zegt steeds: van die plannen worden bevriende ondernemers beter. Maar het zijn generieke maatregelen: iederéén profiteert. En iedere partij krijgt donaties, dat is niet verboden!”
Uit het boek blijkt dat De Mos volgens het OM in zeker twee gevallen een persoonlijke gift ontvangt van een bevriende ondernemer: Dennis Buis van NU Projectontwikkeling neemt De Mos mee uit varen op het IJsselmeer, daarna volgt een etentje bij een restaurant. ,,De waarde van de boot van Dennis is natuurlijk reuze interessant. Van belang voor de framing.
Dus wordt de boot ‘een waarde van enkele honderdduizenden euro’s’ toegedicht. Ook de auto’s en inzittenden van de genodigden van Buis krijgen een eervolle vermelding in een processtuk vol sfeerkiekjes”, schrijft de politicus die met Code Oranje meedoet aan de komende Tweede Kamerverkiezingen.
Het begon bij raadslid Davituliani
De Haagse corruptieaffaire begint als er bij de Rijksrecherche een tip binnenkomt dat in Den Haag horecavergunningen ‘te koop zijn’ voor 15.000 euro. Daarvoor zou een 06-nummer gebeld moeten worden, zodat de vergunning geregeld kan worden. Dat 06-nummer blijkt van Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani te zijn, schrijft De Mos. Zij is de partner van Erding, broer van Atilla Akyol, eigenaar van het zalencentrum en vriend van de partij(leider).
Een klokkenluider maakt een afspraak met het raadslid om te kijken of er inderdaad een vergunning tegen betaling verkregen kan worden, de Rijksrecherche observeert deze afspraak op 2 oktober 2018 in het Haagse stadhuis. Het raadslid zou volgens het proces-verbaal echter stellen dat ‘er niks te regelen is’.
Wel verwijst ze de klokkenluider naar haar partner Erding omdat hij horecaervaring heeft. Erding en Atilla worden daarna afgeluisterd, zo gaat het balletje rollen en daarna komen ook de Groep de Mos-wethouders in beeld.
Uit tapverslagen blijkt volgens het boek dat het OM er vanuit gaat dat raadslid Davituliani ‘geplant’ is door de broers A. bij de partij. Dat Erding op een van de taps ‘bluft’ dat hij Atilla heeft gesmeekt om Nino ‘in de partij te krijgen’ en dat ‘er heel veel geld voor betaald’ is, zou die verdenking staven.
Maar De Mos ontkent dat zij als marionet in de partij geschoven is, hij schrijft: ‘De waarheid is dat Nino gewoon de selectieprocedure heeft doorlopen. Zoals ik ook app aan Erding: ook zonder donaties zou ze in de top 5 gestaan hebben’.
Donaties
Volgens het OM speelde De Mos een sleutelrol bij het aanjagen of vlottrekken van diverse projecten waarbij hij bevriende vastgoed- en horecaondernemers voortrok door ze informatie en invloed te bieden. In ruil daarvoor doneerden betrokken ondernemers in totaal zeker 80.000 euro aan de partij, zo becijferde de Rijksrecherche volgens het boek. De Mos schetst daarin een beeld van een partij waarin de ‘klankbordgroep’ van bevriende Haagse ondernemers en donateurs als schaduwmacht opereert.
De vastgoed- en horecaondernemers zitten eerste rang bij de vorming van het stadsbestuur, plannen die goed voor hen uitpakken (het schrappen van erfpachtsuppletie, de uitgifte van nachtvergunningen) belanden in het verkiezingsprogramma en coalitieakkoord. Ook worden ze op de hoogte gehouden van de coalitieonderhandelingen en worden ze betrokken bij formele besluiten van het Haagse college van burgemeester en wethouders. ,,Gaat het de goede kant op”, appt een van de ondernemers naar De Mos tijdens de onderhandelingen in 2018. ,,Probeer sowieso economie in te lijven, hè.” Volgens De Mos is alles in de haak: ,,Ze moeten seponeren.”
Hoofdrolspelers in de Haagse corruptieaffaire
De Haagse corruptieaffaire draait om omkoping, lekken, corruptie en de vorming van twee criminele organisaties. Volgens het OM spanden de politici samen met vijf ondernemers. In ruil voor donaties zouden de lokale ondernemers geheime informatie, vergunningen en een voorkeursbehandeling gekregen hebben. Wie zijn de verdachten?
Richard de Mos, oprichter en partijleider van Groep de Mos. De voormalige basisschooldocent vertrok ooit bij de PVV, ging solo en werd in 2018 de grootste partij van Den Haag (met acht zetels). De Mos werd na de formatie wethouder Economie, Sport en Buitenruimte en eerste locoburgemeester. Na de inval door de Rijksrecherche moesten De Mos en collega-wethouder Rachid Guernaoui opstappen.
Guernaoui zat lang bij D66 maar stapte op toen hij in 2017 misgreep bij een wethouderspost. De voormalige rijksambtenaar sloot zich daarna aan bij Groep de Mos, in 2018 werd Guernaoui wethouder Financiën, Integratie en Stadsdelen.
Nino Davituliani is raadslid voor Groep de Mos sinds 2018, ze stond op plek vier van de kieslijst. Hiervoor werkte ze bij de Belastingdienst en het ministerie van Binnenlandse Zaken. Davituliani is de partner van Erding.
Erding is de broer van Atilla Akyol, eigenaar van zalencentrum Opera, die de omstreden nachtvergunningen kreeg van de gemeente. Beide broers zijn ook verdachte. De banden tussen Opera en Groep de Mos zijn innig, zo stond Atilla ook op de kieslijst in 2018, ook organiseerde de partij borrels, diners en campagne-avonden in de zaal.
In juli erkenden vastgoedondernemers Michel Zaadhof en Edwin Jansen (ook oud-manager van zangeres Anouk) dat zij ook als verdachte zijn aangemerkt door justitie. Beide directeuren van NU Projectontwikkeling zijn bekende sympathisanten van de partij. Zaadhof zat in het partijbestuur, ex-Idols-jurylid Jansen vierde het verkiezingsfeest in 2018 nog uitbundig mee.
Zaadhof, Jansen en Atilla schoven ook geregeld aan bij de informele ‘klankbordgroep’ van Groep de Mos, het overlegclubje waar wordt gesproken over actuele dossiers en partijzaken. Mogelijk is daar dus geheime informatie doorgespeeld.
OmroepWest 29.01.2021 Op 2 oktober 2018 schuiven Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani en horeca-adviseur John Poen aan bij een tafeltje in brasserie MaZo, onderin het Haagse stadhuis. Een kort gesprek staat op de agenda, over wat Davituliani kan betekenen voor een klant van Poen. Een hele normale gang van zaken in wat haar partij ‘ombudspolitiek’ noemt. Maar vandaag zal anders zijn, want een paar tafeltjes verderop zit een observatieteam van de rijksrecherche, te luisteren naar wat een essentiële gebeurtenis zal blijken in het corruptie-onderzoek naar Groep de Mos.
Het onderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos is gestart nadat een ambtenaar aan de bel trok, omdat hij een gerucht had gehoord dat er bij de gemeente Den Haag horecavergunningen te koop waren voor 15.000 euro. Dit schrijft Richard de Mos in zijn boek ‘Mijn Verhaal’, maar blijkt ook uit documenten van het Openbaar Ministerie (OM) die Omroep West heeft ingezien.
De betreffende ambtenaar is een bibob-coördinator, wiens taak het is om de financiële status en achtergrond te controleren van ondernemers die een vergunning aanvragen. Zo moet worden voorkomen dat malafide bedrijven voet aan de grond krijgen.
Integriteitsmelding
Op dinsdag 17 september 2018 ontvangt de ambtenaar signalen dat er iets niet in de haak is op het stadhuis. Hij stuurt daarop een mail naar de directeur veiligheid van de gemeente met de titel ‘integriteitsmelding’.
De ambtenaar schrijft dat hij is gebeld door horeca-adviseur John Poen, die bedrijven onder meer helpt met de aanvraag van vergunningen. Poen begeleidt momenteel de restauranteigenaar Haci Yilmaz, die zijn sluitingstijd wil oprekken van 23.00 naar 2.30 uur. Eerder is een vergunningsaanvraag hiervoor afgewezen, vanwege het bestemmingsplan van het pand in de Newtonstraat in Den Haag. Volgens de ambtenaar zou Yilmaz zijn benaderd door een vrouw die voor 15.000 euro deze vergunning alsnog zou kunnen regelen. In de mail schrijft de ambtenaar verder dat hij onlangs ook een tip heeft gekregen van een andere bekende, namelijk dat het gerucht rondgaat dat er bij de gemeente ‘wat te regelen valt’ qua horeca. Deze tipgever wordt niet bij naam genoemd.
Brein achter de operatie
Twee dagen later mailt de ambtenaar opnieuw. Volgens de informatie die hij van Poen zegt te hebben gekregen, is er al twee keer eerder betaald voor een vergunning, in een procedure die ongeveer zes tot negen maanden kost. Vermoedelijk zit er een ambtenaar in het complot, die een deel van het bedrag ontvangt. Het brein achter de operatie zou een kersvers gemeenteraadslid van Groep de Mos zijn: Nino Davituliani. Zij zou volgens de tip ook haar plek op de kieslijst hebben gekocht voor een flink bedrag, dat is betaald door de familie Akyol. Haar partner Erdinç Akyol is de broer van partijdonateur Atilla Akyol.
Op basis van deze berichten wordt de rijksrecherche ingeseind en wordt het onderzoek ‘Tyrus’ geopend, zo is te lezen in een proces-verbaal. Dit is ook het onderzoek waarin oud-wethouders Richard de Mos, Rachid Guernaoui, raadslid Nino Davituliani, haar partner en een viertal partijdonateurs verdachten zijn. Met deze mails is het dus begonnen.
In de brasserie
Twee weken later vindt het gesprek plaats tussen Poen en Davituliani en de conversatie wordt dus gadegeslagen en opgenomen door de recherche. In een transcript van de opname valt te lezen dat er niet over geld gesproken wordt. Ook zegt Davituliani al snel dat ze Yilmaz niet verder kan helpen, omdat vergunningen niet in haar portefeuille (veiligheid) vallen. ‘Dat komt dan heel erg over als belangenverstrengeling en dan krijg ik problemen.’ Ook wil ze het niet ter sprake brengen in haar partij.
Wat Davituliani wel voorstelt, is om haar vriend Erdinç Akyol te vragen om advies. Hij loopt al jaren rond in de Haagse horeca en heeft net als Yilmaz een Turkse achtergrond. Davituliani belt Akyol, die haar net heeft afgezet en nog in de stad is. Even later schuift hij aan, maar ook hij denkt weinig te kunnen betekenen – en zegt dat Yilmaz in zijn handjes mag knijpen voor de vergunningen die hij al heeft. Wel geeft hij aan nog wat rond te vragen en bereikbaar te zijn voor eventueel advies. Het is gesprek is daarna snel klaar, toch zal de entree van Akyol een staartje krijgen.
Grapje
De documenten van het OM maken duidelijk wat de precieze aanleiding is geweest voor de recherche om het onderzoek te openen. Onduidelijker is op basis van welke informatie John Poen de ambtenaar heeft getipt. Want opvallend genoeg ontkent Poen, zowel tegen de recherche als Omroep West, dat hij de ambtenaar heeft verteld over het kopen van horecavergunningen.
Wat er is gebeurd volgens Poen: ‘Ik doe dit werk al dertig jaar en al die tijd gaan er, in allerlei gemeentes, geruchten rond dat er vergunningen te koop zijn. Dat kan niet, want voor een aanvraag heb ik meestal met zeven verschillende personen te maken.’ Volgens Poen gaan in die geruchten telkens weer namen van verschillende partijen rond. De ambtenaar zou tegen hem hebben gezegd dat het gerucht weer rondging, nu rond Groep de Mos. ‘”Dat komt mooi uit”, grapte ik toen tegen de ambtenaar, ‘”want ik heb binnenkort een afspraak met Davituliani om te praten over een vergunning, dan hoor ik het wel”‘, aldus Poen.
Excuses aangeboden
Poen denkt dat de ambtenaar zijn opmerking over Davituliani heeft gekoppeld aan het eerdere gerucht. Volgens Poen heeft de ambtenaar hem dus verkeerd begrepen en daarvoor later ook zijn excuses aangeboden. Poen staat immers nu bekend als de man door wie het onderzoek naar Groep de Mos begon, terwijl: ‘Ik werk in de horeca en De Mos is het beste wat de Haagse horeca ooit is overkomen.’
Op de vraag of de ambtenaar inderdaad zijn excuses heeft aangeboden aan Poen, laat een gemeentewoordvoerder weten niet op het onderzoek van de rijksrecherche in te gaan. Er valt in ieder geval weinig spijt of twijfel te bekennen in het verhoortranscript van de ambtenaar: ‘De informatie van Poen was behoorlijk explosief. (…) Nino Davituliani kan als lid van de gemeenteraad zelf geen vergunning afgeven.
Wel is in het algemeen bekend dat Groep de Mos zich inzet voor de horeca in Den Haag en het aanvragen voor vergunningen wil vereenvoudigen. Ik heb toen voor mijzelf de afweging gemaakt dat ik iets met deze informatie moest doen (…) U moet weten dat Poen weleens eerder op basis van wederzijds vertrouwen interessante informatie met mij heeft gedeeld (…) Ik ben naar mijn leidinggevende gegaan en heb deze casus met hem besproken. Samen waren wij het volstrekt eens dat deze mogelijke werkwijze van Nino Davituliani als volstrekt niet integer kon worden aangemerkt.’
Ombudspolitiek
Vraag blijft waarom Poen überhaupt met Davituliani ging praten. Hij zei tijdens het gesprek met Davituliani namelijk ook dat hij Ralf Sluijs, het raadslid van Groep de Mos dat wel over vergunningen gaat, goed kent. Poen zegt hierover tegen Omroep West: ‘Ik wist eigenlijk al dat die vergunningsaanvraag kansloos zou zijn, omdat er een wijziging van het bestemmingsplan nodig was. Maar Yilmaz had gehoord dat Davituliani misschien iets voor hem kon betekenen. Op zijn aandringen heb ik toen een afspraak gemaakt.’
Ook Davituliani zegt dat dit de reden is van de afspraak: ‘Ik spreek geregeld met mensen af om problemen aan te horen. Dat doen we vanuit onze partij. Dat is onze ombudspolitiek.’
Aanval vanuit de ambtenarij
Omdat Poen ook tegen de rijksrecherche heeft gezegd dat zijn uitspraken verkeerd zijn weergegeven, spreekt Richard de Mos in zijn boek van een ‘aanval vanuit de ambtenarij’. Hij vraagt zich af welk belang de ambtenaar had die aan de bel trok. De Mos denkt aan een politiek motief, maar hint ook op iets anders: ‘Al veel langer lopen er onderzoeken naar ambtenaren. In 2017 werd onder de naam ‘Carum’ onderzoek gedaan naar personen die voor grote geldbedragen vergunningen zouden regelen. Dit onderzoek gaat helemaal terug naar het handelen van ambtenaren tot 2014.’
De Mos suggereert daarmee, zonder hiervoor verder bewijs aan te voeren, dat ambtenaren zelf iets te verbergen hebben en daarom zijn partij voor de bus gooien. Een woordvoerder van de gemeente laat weten niet bekend te zijn met een onderzoek naar vergunningenverkoop door ambtenaren. Verder stelt hij dat de gemeente ‘het altijd als een goede zaak beschouwt dat als medewerkers een signaal ontvangen of vermoeden hebben van fraude of niet-integer gedrag, ze daarvan een melding maken.’ Ook John Poen twijfelt niet aan de integriteit van de ambtenaar: ‘Hij is zo integer als maar kan.’
Aanleiding voor aftappen
Na het gesprek op het stadhuis hebben Davituliani en Akyol nooit meer contact gehad met Poen. Wel is er nog contact geweest tussen Akyol en Yilmaz, maar dit zou vooral zijn gegaan over een bruiloft in zalencentrum Opera. Er is in ieder geval nooit een vergunning afgegeven voor de zaak, die inmiddels een nieuwe eigenaar heeft.
Desondanks is het gesprek op het stadhuis essentieel voor de rest van het onderzoek. Het koppelen van Akyol aan Yilmaz door Davituliani, is de eerste aanleiding geweest voor de recherche om de telefoon van Akyol voor zeker een half jaar af te tappen. In die periode horen ze hem zeggen dat er bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 betaald is voor stemmen, en aan Rachid Guernaoui vragen wanneer de jaarlijkse subsidies voor een Turks-Azerbeidjaanse stichting worden overgemaakt. En in dezelfde tijd knokt De Mos, weliswaar conform coalitieakkoord, in het college voor meer nachtontheffingen, waarvan er twee ten goede komen aan het zalencentrum van de broers Akyol. Redenen voor de recherche om ook Atilla Akyol en later Richard de Mos te gaan af luisteren en om, op 1 oktober 2019, binnen te vallen op het stadhuis.
Alle betrokkenen hebben aan Omroep West laten weten dat zij instemmen met het noemen van hun volledige naam in dit artikel. Tips? sjors.hofstede@omroepwest.nl
OmroepWest 29.01.2021 Het corruptieonderzoek naar de voormalig wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is begonnen na een tip over zwendel met horecavergunningen. Die tip kwam terecht op het Haagse stadhuis waarna een ambtenaar de Rijksrecherche heeft ingeschakeld. Dat schrijft Richard de Mos in zijn boek ‘Mijn verhaal’, dat nu is verschenen.
In het boek beschrijft De Mos welke verdenkingen het Openbaar Ministerie (OM) tegen hem, zijn partijgenoten en een aantal Haagse ondernemers heeft. Hij doet dat aan de hand van het omvangrijke strafdossier dat hij van het OM heeft gekregen. Zijn advocaat Peter Plasman wijst er in het voorwoord op dat het een eenzijdig boek is. Maar Plasman voegt daaraan toe dat eenzijdigheid niet betekent dat het verhaal niet klopt.
Dat er een corruptieonderzoek liep werd op 1 oktober 2019 duidelijk. Toen waren er invallen bij De Mos en de andere verdachten. Een dag later spatte het college waarin Hart voor Den Haag/Groep de Mos zat uiteen en werd er een motie van wantrouwen tegen de wethouders De Mos en Guernaoui aangenomen. Zij namen vervolgens ontslag. Inmiddels is De Mos weer fractievoorzitter van zijn partij in de Haagse gemeenteraad.
Het boek aan de hand van een aantal opvallende passages:
Het begin
Het onderzoek is vanuit de Haagse ambtenarij ‘aangezwengeld’, staat in het boek. Een voor De Mos onbekende tipgever, John Poen, had aan een ambtenaar laten weten dat er in Den Haag tegen betaling van 15.000 euro horecavergunningen konden worden gekocht via Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani. Poen zou daarachter zijn gekomen omdat een horecaondernemer Yilmaz – ook een onbekende voor De Mos – wilde dat Poen dit voor hem zou regelen.
Uit het boek: ‘Volgens Poen vroeg Yilmaz aan hem om via deze weg een vergunning voor zijn eetcafé te regelen. Yilmaz verstrekte aan Poen een telefoonnummer dat gebeld kon worden om de vergunningsaanvraag te regelen. Dit nummer is gekoppeld aan ons raadslid Nino Davituliani.’
De Rijkrecherche heeft vervolgens een observatieteam met afluisterapparatuur gestuurd naar een ontmoeting die Poen en Davituliani hadden in de Brasserie in het stadhuis.
Uit het boek: ‘Op 2 oktober 2018 is dus de door een observatieteam gadegeslagen ontmoeting tussen John Poen en Nino Davituliani. Hoewel de Rijksrecherche hierna start met afluisteren, moet deze ontmoeting een grote teleurstelling voor ze zijn. Nino stelt, zo blijkt uit het proces verbaal, duidelijk tegenover Poen dat er via haar of Groep de Mos niets te regelen is. Ook wordt er geen moment over geld gesproken, laat staan over 15.000 euro waarvoor de ambtenaar het onderzoek had aangezwengeld.’
Het stadhuis van Den Haag| Foto: Richard Mulder
Desondanks gaat de Rijksrecherche verder met het onderzoek omdat Davituliani haar partner en horecaman Erdinç Akyol erbij haalt, ‘omdat Nino wel wilde meedenken over hoe een horecaondernemer met een hulpvraag eventueel geholpen kan worden’, zo schrijft De Mos. Hierna start het afluisteren van Atilla en Erdinç Akyol, bekend van zalencentrum Opera en later ook van Richard de Mos.
De donateurs en een klankbordgroep
Broer van Erdinç is Atilla Akyol. De laatste is sinds 2014 partijlid en lijstduwer van Groep de Mos. Ook maakt hij deel uit van de klankbordgroep die Richard de Mos na zijn enorme verkiezingszege in maart 2018 opricht en als doel heeft om De Mos van advies te voorzien. Bovendien is Akyol donateur van de partij en de zwager van raadslid Nino Davituliani. De broers Akyol en Davituliani zijn alle drie verdachten in de corruptiezaak rondom De Mos.
Uit het boek: ‘Voor de advertorials in de lokale huis-aan-huis-bladen zegt Atilla Akyol mij 30.000 euro toe. Niet vreemd voor een partijlid en lijstduwer op de kandidatenlijst. Helemaal logisch omdat zijn schoonzus Nino Davituliani, die eerder tevergeefs bij de PVV had gesolliciteerd, op de kandidatenlijst is komen te staan. Het OM ziet dat, nogal vergezocht, anders: ‘Nino zou geplant zijn!’. Ja geplant. (…) Het komt het OM goed uit dat Erdinç Akyol tegen een vriend bluft dat hij Atilla heeft moeten smeken om Nino in de partij de krijgen en dat ze daar veel geld voor hebben moeten betalen. De waarheid is dat Nino gewoon een selectieprocedure heeft doorlopen.’
Naast Atilla Akyol zitten ook Eugene de la Croix van de Uithof en vastgoedman Edwin Jansen in de klankbordgroep die Richard de Mos adviseert. Jansen is bekend als oud-artiestenmanager en ontdekker van onder andere zangeres Anouk en DI-RECT.
Uit het boek: ‘Anders dan gevestigde partijen, had ik niet of nauwelijks kaderleden, met het bijbehorende netwerk, waarmee ik kon klankborden. (…) Je zoekt daarbij naar mensen die je kent, die je vertrouwt, die je werk uit handen kunnen nemen, die het niveau hebben om mee te denken en die hun maatschappelijke kennis en ervaring beschikbaar willen stellen.’
Edwin Jansen in 2003| Foto: ANP
Edwin Jansen helpt tijdens de campagne naar de verkiezingen in maart 2018 actief mee.
Uit het boek: ‘Via zijn netwerk maken we op een betaalbare manier onze mooie campagnefilm. De kosten voor een voice-over, de video- en posterproductie en de tekstbijdrage door een speechwriter worden betaald door de vereniging. Je netwerk gebruiken, zeg ik. Een misdaad, zegt de Rijksrecherche, die met veel tromgeroffel in het proces-verbaal schrijft: ‘Uit bovenstaande onderzochte mails is het vermoeden dat Edwin Jansen een organiserende rol heeft gespeeld bij het produceren van de promotiefilm en fotoshoot voor het postmateriaal ten behoeve van de campagne van Groep de Mos.”
Ook is Edwin Jansen de schakel tussen De Mos en de bekende Haagse band DI-RECT. Volgens Jansen heeft de band zijn oog laten vallen op een pand van de gemeente waarin de muzikanten hun hoofdkwartier en studio willen onderbrengen. Ze willen de vraagprijs betalen, maar er zijn meer gegadigden. Jansen dringt er bij De Mos op aan om actie te ondernemen, omdat DI-RECT anders Den Haag dreigt te verlaten.
Uit het boek: ‘Ik vind het, in het kader van Den Haag Popstad, een prima verhaal en ik stuur naar de directeur van de Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag op 23 september 2019 de volgende app: ‘Hoi Mariska, deze bieding op de Hulshorststraat van DI-RECT is binnengekomen vandaag. Dat is fantastisch en van enorme meerwaarde voor de stad. Deze wil ik graag gehonoreerd zien.’ (…) ‘Op 24 september 2019 was het pand rond. Ik krijg van Edwin nog een filmpje waar Spike, die met een enthousiast ‘Wow’ erg blij reageert. Is dit corrupt? Nee, dit is het goede doen voor Den Haag en snel adequaat doorpakken.’
Volgens De Mos blijkt DI-RECT de hoogste bieder te zijn voor het pand. Maar vanwege het corruptieonderzoek is de verkoop alsnog geannuleerd.
Gitarist Spike van DI-RECT| Foto: ANP
Geen lid van de klankbordgroep maar wél donateur en volgens het boek een van de verdachten, is de Haagse vastgoedondernemer Dennis Buis.
Uit het boek: ‘Een brutaal mens heeft de halve wereld, dus ik vroeg mensen of ze ons konden steunen en mailde ook Dennis Buis. Tot mijn grote verrassing doet hij, vanuit verschillende vennootschappen, donaties van 20.000 euro.’
De Mos zou volgens het OM een gift hebben aangenomen van Buis die hij niet heeft opgegeven, namelijk twee boottochten over het IJsselmeer, inclusief eten bij een luxe restaurant. Om dit vast te leggen, is een observatieteam gestuurd.
Uit het boek: ‘Vanuit een verscholen hoekje fotografeert het observatieteam naar hartenlust wie er die warme zomerdag komen opdagen bij de Lengers Yachts BV in Muiden. De waarde van de boot van Dennis is natuurlijk reuze interessant. Van belang voor de framing. Dus wordt de boot ‘een waarde van enkele honderdduizenden euro’s’ toegedicht. Ook de auto’s en inzittenden van de genodigden van Buis krijgen een eervolle vermelding in een processtuk vol sfeerkiekjes’ (…) ‘Waarom betaalde Buis de diners in 2018 en 2019?’ ‘Dat wilde-ie graag. Er zijn zat wethouders die zeggen: ‘Ik betaal en declareer de rekening.’ Ik was daar prive´, heb nooit de belastingbetaler voor iets laten opdraaien.’
Richard de Mos gaat er prat op dat hij goede contacten heeft in de stad en opkomt voor problemen van individuele burgers en ondernemers. Volgens hemzelf heeft hij zich losgemaakt van ideologieën en hij omschrijft zichzelf als ‘uitvinder van de ombudspolitiek’.
Uit het boek: ‘Het opkomen voor de (individuele) belangen van burgers en kleine ondernemers, die worden platgewalst door de gemeentelijke regeltjesbulldozer, is daarom mijn politieke missie. De politicus als ombudsman, waarbij de volksvertegenwoordigende taak met stip op nummer één staat. Benaderbaar, altijd bereikbaar en denken in oplossingen, niet in problemen. Dat is in een notendop de ideologie waar mijn politieke partij voor staat.’
Richard de Mos praat met een Westlander Foto: Omroep West
De voormalige collega-wethouders en oud-burgemeester Krikke
De Mos is slecht te spreken over de wethouders en burgemeester Krikke met wie hij meer dan een jaar heeft samengewerkt.
Uit het boek: ‘In mijn periode als wethouder heb ik helaas moeten ervaren dat collega-wethouders vaak angstig en weinig ondernemend zijn. Het zijn mensen die een poosje op de winkel passen. Ze zijn bezig met hun carrière. Hopen uiteindelijk minister te worden of wedijveren om een andere beloning voor trouwe dienst aan de partij. Maar ze zijn er niet voor de stad. (…). Bovendien zijn sommigen ronduit lui. Ze zitten liever thuis achter de piepers dan dat ze op het stadhuis aan het werk zijn.’
Over voormalig VVD-wethouder Boudewijn Revis is De Mos ronduit negatief.
Uit het boek: ‘CDA-wethouder Karsten Klein waarschuwt mij bij de sleuteloverdracht voor deze VVD’er. Een opmerking van een jaloers iemand die zijn wethouderfunctie verliest, dacht ik toen nog. Maar al gauw bleken de woorden van Klein te kloppen. Revis heeft altijd een dubbele agenda, met overal binnen het ambtelijk apparaat door hem geplaatste pionnen die voor hem lopen.’
V.l.n.r. collegeleden Richard de Mos, Pauline Krikke, Boudewijn Revis en Liesbeth van Tongeren in 2018.
En met zijn GroenLinks-collega’s heeft hij ook weinig op.
Uit het boek: ‘Als nietsdoen tot kunst verheven wordt, dan zijn de GroenLinks-wethouders Liesbeth van Tongeren en Bert van Alphen grote sterren. Op brandende ambitie kun je deze wethouders niet snel betrappen, op kennis van de stad evenmin.’
Aanvankelijk kan De Mos het goed vinden met oud-burgemeester Krikke, maar na de inval van justitie bekoelt de relatie razendsnel. De Mos vindt dat zij hem en collega-wethouder Rachid Guernaoui heeft laten vallen. De dag na de presentatie van het zeer kritische rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over de vonkenregen op Scheveningen probeert Krikke nog wel in contact te komen met de Mos. Haar positie wankelt op dat moment.
Uit het boek: ‘Die dag gaat mijn telefoon diverse keren over. Het is Krikke. Rond twaalf uur appt ze: ‘Richard, ik probeer je al een aantal malen te bellen, maar ik kom niet door. Wil graag een kopje koffie met je drinken. Daarvoor kom ik graag bij je langs, of kunnen we afspreken op een andere plek die jij goed vindt. Wat is een goed moment om samen even te zitten?’ Ik reageer niet. Toen ik collegialiteit van haar kant het hardst nodig had, was ze er niet. Geen persoonlijk contact, geen pogingen daartoe.(…) Ze had mij laten vallen als een baksteen. Nu was ik er niet.’
Een paar dagen later biedt Krikke haar ontslag aan als burgemeester van Den Haag.
Burgemeester Pauline Krikke tijdens het debat over de vonkenregen. Foto: ANP
Over woede en verdriet
Na de inval op 1 oktober 2019 in zijn woning, ziet De Mos het een tijdje niet meer zitten.
Uit het boek: ‘Maar ik ben politicus. Ik moet vandaag of morgen naar buiten met mijn verhaal, mezelf presenteren als degene die de leiding heeft over het proces en die daarbij ook de oplossingen heeft. Ook al wil ik liever tegen een muur slaan, een deur intrappen, schreeuwen en huilen en thuis instorten met de gordijnen dicht. (…) Ik ben zo bang voor het gevoel, zo bang dat mijn sterke masker afgaat als ik in de openbaarheid zal treden. Zo bang dat men ziet hoe kapot ik ben. Kapot van woede en verdriet die in mij woeden.’
Bovendien knaagt het dat De Mos een jaar lang is afgeluisterd.
Uit het boek: ‘Pijnlijk hierbij is het feit dat de Rijksrecherche maandenlang als Big Brother heeft mogen meegenieten van de (intieme) gebeurtenissen in mijn privéleven. Mijn goede en slechte eigenschappen, mijn nukken, mijn liefdesverklaringen of juist ruzies met dierbaren, mijn fantasieën, mijn verdriet en vreugde, ze hebben het allemaal live mee kunnen volgen. (…) Na de invallen word ik nog geruime tijd afgeluisterd, zou later uit het proces verbaal blijken. Die periode heb ik, onder meer in een dronken bui gebruikt om het OM onder het uitroepen van ‘Stelletje hondenlullen!’ duizend maal te danken voor hun aandacht en liefde.’
De reden van het onderzoek
Volgens De Mos is er doelbewust aangestuurd op zijn val.
Uit het boek: ‘Het onderzoek is gebaseerd op verklikkerswerk van mensen die uit waren op mijn val. Op machten en krachten die ervoor gezorgd hebben dat justitie zich ongekend hard op mij en mijn partij hebben gestort. Kleurde Den Haag te groengeel en werd Hart voor Den Haag te groot? Mocht ik van de elite geen tijdelijk burgemeester worden? Wie de aanjager van deze zaak ook mag zijn, duidelijk is dat Groep de Mos het veld moest ruimen.’
Inmiddels is Richard de Mos onder de naam “Code Oranje” op de vlucht naar de Tweede Kamer, in afwachting op de uitslag van het onderzoek naar de vermeende Fraude-affaire.
Den Haag Te Kijk ging alvast een stapje verder en ontwikkelde een heuse complot-theorie !!!!
Coup van de PvdA en CDA
“Haagse wethouders wisten van ‘verdachte’ plannen De Mos voor De Schilde. De beschuldiging van De Mos was de opmaat naar een Coup van PvdA en CDA.
Met de laatste gemeenteraadsverkiezingen werden de PvdA en het CDA gedwongen om tandenknarsend in de oppositiebankjes plaats te nemen. De landelijke CDA en PvdA waren daar natuurlijk niet gelukkig mee.
En toen de positie van Krikke onhoudbaar was geworden, zou De Mos waarnemend burgemeester worden.
Dat nooit, was de opvatting.
Nu zijn de lijntjes vanuit de landelijke politiek en justitie erg kort en werd er een plannetje uitgedacht. Er werd een inval gedaan op het stadhuis en de Mos werd van corruptie beschuldigd.
Daarmee was ook die coup een feit, zodat die niet gekozen PvdA en CDA alsnog in het college kwamen.
De Mos zegt in zijn boek ‘Mijn Verhaal’ álles te vertellen over de inval door de Rijksrecherche, de verdachtmakingen aan zijn adres, de “machten die hem van het politieke toneel wilden verdringen”, maar ook zijn jeugd en het ontstaan van zijn ombudspolitiek komen aan bod. Het boek zal in februari 2021 verschijnen.
Richard de Mos was tot oktober 2019 wethouder Economie, Sport en Buitenruimte, daarna keerde hij als fractievoorzitter terug in de Haagse gemeenteraad. Tevens is hij, met zijn advocaat Peter Plasman, actief voor de landelijke politieke partij Code Oranje.
OmroepWest 21.12.2020 De Haagse PVV wil een debat met burgemeester Jan van Zanen en wethouder Liesbeth van Tongeren over de uitruil die heeft plaatsgevonden in het vorige stadsbestuur. Dit weekend bleek na onderzoek van Den Haag FM en Omroep West dat wethouder Liesbeth van Tongeren en oud-wethouder Boudewijn Revis betrokken waren bij de plannen van oud-wethouder Richard de Mos voor een polenhotel in De Schilde en attractiepark Plopsaland in Den Haag. In ruil zou er steun komen voor de energietransitie in de stad.
‘Ik zag het bericht de hele dag tevreden rondgetweet worden door Groep de Mos-leden. Ik vind het eigenlijk echt om je dood te schamen, want dan vindt er op het gemeentehuis een uitruil plaats tussen wethouders waarbij in ruil voor een mogelijk attractiepark een vestiging van een polenhotel in Moerwijk komt’, zegt PVV-fractievoorzitter Sebastian Kruis. ‘Uiteindelijk blijkt dat hetgene wat nu door het Openbaar Ministerie van Richard de Mos wordt onderzocht dat dat mogelijk het handelen van het hele college aangaat. Het is wel een beetje raar dat nu één iemand voor de rechter staat, terwijl het hele college een levendige handel achter de schermen had.’
Hart voor Den Haag/Groep de Mos-raadslid Ralf Sluijs sprak na de reconstructie van een verdachtmaking richting De Mos ‘waar geen spaan van heel blijft’. Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij noemde het een opmerkelijke reconstructie vanuit het gezichtspunt van De Mos en Akyol: ‘Revis en Van Tongeren waren op de hoogte van de plannen van De Mos, maar de overige collega’s waren dat niet toen het college besloot tot portefeuille-overdracht van het gebouw De Schilde.’ De Mos zei dit weekend onder de bus te zijn gegooid door zijn collega-wethouders.
‘Schokkend dat je zulke grote besluiten inruilt voor klein bier’
‘Het werpt ook wel een ander licht op de situatie dat die wethouders dus weten dat er eigenlijk niks aan de hand zou zijn geweest als het gaat om mogelijke corruptie in dit dossier’, stelt Kruis. ‘Alleen daar staat tegenover – en dat vind ik een debat waard – dat dit achterkamertjespolitiek is waar de mensen dus geen zicht op hebben. En nu zie je hoe het gaat: Richard de Mos krijgt Plopsaland en de hele stad krijgt de energietransitie waar meer dan de helft niet op zit te wachten. Ik vind het schokkend dat je zulke grote besluiten inruilt voor klein bier.’
Kruis hekelt de uitruil die heeft plaatsgevonden: ‘Dat ergens een polenhotel kan worden gevestigd, zodat ergens anders mogelijk een attractiepark kan komen. En Groep de Mos stemt vervolgens wel in met de kadernota duurzaamheid. Dat is nogal wat, dat je iets weggeeft wat een van je speerpunten zou moeten zijn: een tegengeluid tegen de groene gekte. Dat dit de uitruil was vind ik extra schokkend.’
‘Politiek koehandel’
Kruis onderschrijft daarmee wat Partij voor de Dieren-fractievoorzitter Robert Barker dit weekend al schreef: ‘Bij De Schilde was sprake van doorsnee politieke koehandel: De Mos kreeg De Schilde, Van Tongeren steun voor haar kadernota duurzaamheid. Ook al is dit niet strafbaar; hier is wel sprake van ongewenst gedrag.’
‘Het is schokkend dat je instemt met zulke grote besluiten in ruil voor een mogelijk pretpark en een polenhotel in De Schilde. Dat draagt niet bij aan de leefbaarheid in een van de zwakste wijken van Den Haag en dan krijgen we ook nog een peperdure energietranstitie’, vindt Kruis. Ook Abdoel Haryouli van DENK Den Haag hekelde dit weekend de geplande verhuizing van het polenhotel van de Lozerlaan naar De Schilde.
Debat met burgemeester Van Zanen en wethouder Van Tongeren
Burgemeester Van Zanen en wethouder Van Tongeren moeten wat de PVV betreft namens het stadsbestuur tekst en uitleg geven over de uitruil. ‘Ik wil bijvoorbeeld horen waarom zij dachten dat het een goed idee was om een polenhotel te plaatsen in Moerwijk. De ondernemer krijgt zijn handel – shortstay levert klauwen met geld op – en de gemeente betaalt voor de ellende die ermee samenhangt. De leefbaarheid komt onder druk te staan en de ondernemer heeft alleen maar de kamerverhuur.’
‘Ik heb het gevoel dat ze zijn gefocust op één doel: een tweetje eruit doen. Richard de Mos wilde Plopsaland en mevrouw Van Tongeren wilde de kadernota erdoorheen jassen. Dat was het doel en daar mag alles voor wijken. Politici zijn meedogenloos wat dat betreft. Dit had voor de wijk jarenlang gevolgen kunnen hebben. Ik vind het zorgwekkend dat tegen deze achtergrond alles wordt kortgesloten. Het gaat om een attractiepark… De stad heeft wel andere problemen en prioriteiten. Richard de Mos gaat over zijn eigen keuzes, maar ik denk wel dat als je ziet wat hij heeft opgegeven voor dit prestigeproject, dan is het misschien even veelzeggend dat Plopsaland er niet gaat komen.’
Den HaagFM 22.12.2020 De Haagse PVV wil een debat met burgemeester Jan van Zanen en wethouder Liesbeth van Tongeren over de uitruil die heeft plaatsgevonden in het vorige stadsbestuur. Dit weekend bleek na onderzoek van Den Haag FM en Omroep West dat wethouder Van Tongeren en oud-wethouder Boudewijn Revis betrokken waren bij de plannen van oud-wethouder Richard de Mos voor een polenhotel in De Schilde en attractiepark Plopsaland in Den Haag. In ruil zou er steun komen voor de energietransitie in de stad.
“Ik zag het bericht de hele dag tevreden rondgetweet worden door Groep de Mos-leden. Ik vind het eigenlijk echt om je dood te schamen, want dan vindt er op het gemeentehuis een uitruil plaats tussen wethouders waarbij in ruil voor een mogelijk attractiepark een vestiging van een polenhotel in Moerwijk komt”, zegt PVV-fractievoorzitter Sebastian Kruis. “Uiteindelijk blijkt dat hetgene wat nu door het Openbaar Ministerie van Richard de Mos wordt onderzocht dat dat mogelijk het handelen van het hele college aangaat. Het is wel een beetje raar dat nu één iemand voor de rechter staat terwijl het hele college een levendige handel achter de schermen had.”
Hart voor Den Haag/Groep de Mos-raadslid Ralf Sluijs sprak na de reconstructie van een verdachtmaking richting De Mos “waar geen spaan van heel blijft“. Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij noemde het een opmerkelijke reconstructie vanuit het gezichtspunt van De Mos en Akyol: “Revis en Van Tongeren waren op de hoogte van de plannen van De Mos, maar de overige collega’s waren dat niet toen het college besloot tot portefeuille-overdracht van het gebouw De Schilde.” De Mos zei dit weekend onder de bus te zijn gegooid door zijn collega-wethouders.
“Schokkend dat je zulke grote besluiten inruilt voor klein bier”
“Het werpt ook wel een ander licht op de situatie dat die wethouders dus weten dat er eigenlijk niks aan de hand zou zijn geweest als het gaat om mogelijke corruptie in dit dossier”, stelt Kruis. “Alleen daar staat tegenover – en dat vind ik een debat waard – dat dit achterkamertjespolitiek is waar de mensen dus geen zicht op hebben. En nu zie je hoe het gaat: Richard de Mos krijgt Plopsaland en de hele stad krijgt de energietransitie waar meer dan de helft niet op zit te wachten. Ik vind het schokkend dat je zulke grote besluiten inruilt voor klein bier.”
Kruis hekelt de uitruil die heeft plaatsgevonden: “Dat ergens een polenhotel gevestigd kan worden gevestigd, zodat ergens anders mogelijk een attractiepark kan komen. En Groep de Mos stemt vervolgens wel in met de kadernota duurzaamheid. Dat is nogal wat, dat je iets weggeeft wat een van je speerpunten zou moeten zijn: een tegengeluid tegen de groene gekte. Dat dit de uitruil was vind ik extra schokkend.”
Kruis onderschrijft daarmee wat Partij voor de Dieren-fractievoorzitter Robert Barker dit weekend al schreef: “Bij De Schilde was sprake van doorsnee politieke koehandel: De Mos kreeg De Schilde, Van Tongeren steun voor haar kadernota duurzaamheid. Ook al is dit niet strafbaar; hier is wel sprake van ongewenst gedrag.”
“Het is schokkend dat je instemt met zulke grote besluiten in ruil voor een mogelijk pretpark en een polenhotel in De Schilde. Dat draagt niet bij aan de leefbaarheid in een van de zwakste wijken van Den Haag en dan krijgen we ook nog een peperdure energietranstitie”, vindt Kruis. Ook Abdoel Haryouli van DENK Den Haag hekelde dit weekend de geplande verhuizing van het polenhotel van de Lozerlaan naar De Schilde.
Het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan moest van @RicharddeMos vanwege electorale redenen wijken. Hij wilde de arbeidsmigranten verplaatsen naar een v/d meest onleefbare, kwetsbare en dichtstbevolkte wijken van NL: De Groente- en Fruitmarkt. Daar horen ze volgens Richard de Mos thuis.
Debat met burgemeester Van Zanen en wethouder Van Tongeren
Burgemeester Van Zanen en wethouder Van Tongeren moeten wat de PVV betreft namens het stadsbestuur tekst en uitleg geven over de uitruil. “Ik wil bijvoorbeeld horen waarom zij dachten dat het een goed idee was om een polenhotel te plaatsen in Moerwijk. De ondernemer krijgt zijn handel – shortstay levert klauwen met geld op – en de gemeente betaalt voor de ellende die ermee samenhangt. De leefbaarheid komt onder druk te staan en de ondernemer heeft alleen maar de kamerverhuur.”
“Ik heb het gevoel dat ze zijn gefocust op één doel: een tweetje eruit doen. Richard de Mos wilde Plopsaland en mevrouw Van Tongeren wilde de kadernota erdoorheen jassen. Dat was het doel en daar mag alles voor wijken. Politici zijn meedogenloos wat dat betreft. Dit had voor de wijk jarenlang gevolgen kunnen hebben. Ik vind het zorgwekkend dat tegen deze achtergrond alles wordt kortgesloten. Het gaat om een attractiepark… De stad heeft wel andere problemen en prioriteiten. Richard de Mos gaat over zijn eigen keuzes, maar ik denk wel dat als je ziet wat hij heeft opgegeven voor dit prestigeproject, dan is het misschien even veelzeggend dat Plopsaland er niet gaat komen.”
Door denhaagtekijk – 20.12.2020 De beschuldiging van De Mos was de opmaat naar een coup van PvdA en CDA.
Met de laatste gemeenteraadsverkiezingen werden de PvdA en het CDA gedwongen om tandenknarsend in de oppositiebankjes plaats te nemen.
De landelijke CDA en PvdA waren daar natuurlijk niet gelukkig mee.
En toen de positie van Krikke onhoudbaar was geworden, zou De Mos waarnemend burgemeester worden.
Dat nooit, was de opvatting.
Nu zijn de lijntjes vanuit de landelijke politiek en justitie erg kort en werd er een plannetje uitgedacht.
Er werd een inval gedaan op het stadhuis en de Mos werd van corruptie beschuldigd.
Daarmee was ook die coup een feit, zodat die niet gekozen PvdA en CDA alsnog in het college kwamen.
Hoezo Kiezersbedrog?
Tijdens die Scheveningse vuurregen werd eigenlijk een vioolspelende Krikke op het balkon van dat ijspaleis verwacht, die een stadhuis met “uitzicht op zee” wel zag zitten.
Den HaagFM 20.12.2020 De Haagse wethouder Liesbeth van Tongeren en oud-wethouder Boudewijn Revis waren er van op de hoogte dat Richard de Mos plannen had met De Schilde. De voorgenomen overname van dit bedrijfspand door Groep de Mos-donateur Atilla Akyol is onderdeel van het corruptieonderzoek door de rijksrecherche, maar uit onderzoek door Den Haag FM en Omroep West blijkt dat De Mos op dit vlak niet buiten zijn portefeuille handelde.
Gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten maken duidelijk dat De Mos niet degene was die Akyol introduceerde bij de exploitant van De Schilde en dat hij zich niet heeft bemoeid met onderhandelingen over het gebouw. Wel koppelde hij Akyol aan de juiste topambtenaar, een directeur van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Deze dienst viel destijds onder de verantwoordelijkheid van Revis.
Onder leiding van die topambtenaar doorliepen de plannen van Akyol en zijn adviseur – beiden zijn verdachten in het corruptieonderzoek – het juiste ambtelijke proces bij de gemeente. Betrokkenen op het stadhuis zeggen dat zij nooit signalen van integriteitsschendingen hebben ontvangen.
Niet achter de rug van Van Tongeren
In september 2018 sprak Akyol voor het eerst met de exploitant van De Schilde, dat slechts gedeeltelijk eigendom is van de gemeente. Op dat moment was Van Tongeren als wethouder duurzaamheid verantwoordelijk voor het gebouw met de kassen op het dak.
Dat moest namelijk fungeren als broedplaats voor startups die zich bezighouden met het verbouwen van duurzaam voedsel. De Mos zou volgens NRC en Den Haag Centraal stiekem in haar portefeuille hebben gerommeld met de voorgenomen verhuur of verkoop, maar dat blijkt dus niet waar.
Een ander gerucht luidt dat De Mos in juli 2019 Van Tongeren onder druk heeft gezet, om De Schilde over te hevelen naar zijn portefeuille. Ook dat gaat niet op, want uit documenten blijkt dat er eerder sprake is geweest van doorsnee politieke koehandel: De Mos kreeg De Schilde, Van Tongeren steun voor haar kadernota duurzaamheid.
De Mos kreeg steun bij een aantal economische plannen, Van Tongeren meer budget voor haar duurzaamheidsplannen. In deze documenten is ook te lezen dat Van Tongeren wist dat De Mos een andere bestemming voor De Schilde voor ogen had, plus dat de zittende, duurzame bedrijven mochten blijven.
Polenhotel
De Mos wilde De Schilde graag in zijn portefeuille, omdat het pand verlieslatend was en dit betaald werd uit zijn begroting. Wat ook meespeelde, is dat hij bij De Uithof ruimte wilde maken voor een attractie- of waterpark van Plopsa. Daarvoor moesten dan wel de arbeidsmigranten in het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan een ander onderkomen vinden. De Mos wist dat Akyol in zijn businessplan had opgenomen om De Schilde te gaan gebruiken voor short stay-woningen. ‘Dan is het één plus één is twee’, aldus De Mos.
De Mos mocht en kon alleen niet in zijn eentje over de bestemming van De Schilde en de arbeidsmigranten beslissen, want grondzaken en huisvesting van arbeidsmigranten behoorden tot de portefeuille van Revis. Maar ook hier ging De Mos zijn boekje niet te buiten: uit gemeentelijke documenten blijkt dat Revis in september 2019 vanuit zijn eigen ambtelijke top is gevraagd om medewerking te verlenen aan het nieuwe ‘planologische voorstel’ voor De Schilde.
Het college bevestigt dit in een antwoord op schriftelijke vragen, waarin ook wordt geschreven dat Revis op de hoogte was van de ontwikkelingen rond Plopsa. Actief was hij er nog niet bij betrokken: het was immers nog niet zeker dat de plannen voor De Schilde überhaupt door zouden gaan.
Nooit verhoord
Richard de Mos zegt dat hij van de rijksrecherche een dik dossier heeft ontvangen over De Schilde, maar dat hij er nooit over is verhoord: ‘Geen seconde!’ Het Openbaar Ministerie gaat niet in op vragen of De Schilde nog steeds onderdeel is van het onderzoek.
De Mos zegt nergens spijt van te hebben en vindt het vreemd dat er achteraf zoveel geruchten uit het stadhuis kwamen en niemand voor hem opstond. ‘Alsof mijn politieke opponenten een trap na wilde geven.’
Als Revis en Van Tongeren wordt gevraagd waarom zij nooit hebben verklaard dat ze geen misstanden hebben waargenomen, antwoordt Revis dat hij niet kan weten wat er precies onderzocht wordt, dus dat hij dat ook niet kan becommentariëren. Liesbeth van Tongeren wil nergens op in gaan, lopende het onderzoek.
Najaar 2021
Dat onderzoek is nog in volle gang. Onder meer Richard de Mos en oud-wethouder Rachid Guernaoui worden verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie. Naar verwachting komt de zaak in het najaar van 2021 voor de rechter.
OmroepWest 20.12.2020 De Haagse wethouder Liesbeth van Tongeren en oud-wethouder Boudewijn Revis waren er van op de hoogte dat Richard de Mos plannen had met De Schilde. De voorgenomen overname van dit bedrijfspand door Groep de Mos-donateur Atilla Akyol is onderdeel van het corruptieonderzoek door de rijksrecherche, maar uit onderzoek door Den Haag FM en Omroep West blijkt dat De Mos op dit vlak niet buiten zijn portefeuille handelde.
Gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten maken duidelijk dat De Mos niet degene was die Akyol introduceerde bij de exploitant van De Schilde en dat hij zich niet heeft bemoeid met onderhandelingen over het gebouw.
Wel koppelde hij Akyol aan de juiste topambtenaar, een directeur van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Deze dienst viel destijds onder de verantwoordelijkheid van Revis.
Onder leiding van die topambtenaar doorliepen de plannen van Akyol en zijn adviseur – beiden zijn verdachten in het corruptieonderzoek – het juiste ambtelijke proces bij de gemeente. Betrokkenen op het stadhuis zeggen dat zij nooit signalen van integriteitsschendingen hebben ontvangen.
Niet achter de rug van Van Tongeren
In september 2018 sprak Akyol voor het eerst met de exploitant van De Schilde, dat slechts gedeeltelijk eigendom is van de gemeente. Op dat moment was Van Tongeren als wethouder duurzaamheid verantwoordelijk voor het gebouw met de kassen op het dak.
Dat moest namelijk fungeren als broedplaats voor startups die zich bezighouden met het verbouwen van duurzaam voedsel. De Mos zou volgens NRC en Den Haag Centraal stiekem in haar portefeuille hebben gerommeld met de voorgenomen verhuur of verkoop, maar dat blijkt dus niet waar.
Een ander gerucht luidt dat De Mos in juli 2019 Van Tongeren onder druk heeft gezet, om De Schilde over te hevelen naar zijn portefeuille. Ook dat gaat niet op, want uit documenten blijkt dat er eerder sprake is geweest van doorsnee politieke koehandel: De Mos kreeg De Schilde, Van Tongeren steun voor haar kadernota duurzaamheid.
De Mos kreeg steun bij een aantal economische plannen, Van Tongeren meer budget voor haar duurzaamheidsplannen. In deze documenten is ook te lezen dat Van Tongeren wist dat De Mos een andere bestemming voor De Schilde voor ogen had, plus dat de zittende, duurzame bedrijven mochten blijven.
Polenhotel
De Mos wilde De Schilde graag in zijn portefeuille, omdat het pand verlieslatend was en dit betaald werd uit zijn begroting. Wat ook meespeelde, is dat hij bij De Uithof ruimte wilde maken voor een attractie- of waterpark van Plopsa. Daarvoor moesten dan wel de arbeidsmigranten in het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan een ander onderkomen vinden.
De Mos wist dat Akyol in zijn businessplan had opgenomen om De Schilde te gaan gebruiken voor short stay-woningen. ‘Dan is het één plus één is twee’, aldus De Mos.
De Mos mocht en kon alleen niet in zijn eentje over de bestemming van De Schilde en de arbeidsmigranten beslissen, want grondzaken en huisvesting van arbeidsmigranten behoorden tot de portefeuille van Revis. Maar ook hier ging De Mos zijn boekje niet te buiten: uit gemeentelijke documenten blijkt dat Revis in september 2019 vanuit zijn eigen ambtelijke top is gevraagd om medewerking te verlenen aan het nieuwe ‘planologische voorstel’ voor De Schilde.
Het college bevestigt dit in een antwoord op schriftelijke vragen, waarin ook wordt geschreven dat Revis op de hoogte was van de ontwikkelingen rond Plopsa. Actief was hij er nog niet bij betrokken: het was immers nog niet zeker dat de plannen voor De Schilde überhaupt door zouden gaan.
Nooit verhoord
Richard de Mos zegt dat hij van de rijksrecherche een dik dossier heeft ontvangen over De Schilde, maar dat hij er nooit over is verhoord: ‘Geen seconde!’ Het Openbaar Ministerie gaat niet in op vragen of De Schilde nog steeds onderdeel is van het onderzoek. De Mos zegt nergens spijt van te hebben en vindt het vreemd dat er achteraf zoveel geruchten uit het stadhuis kwamen en niemand voor hem opstond. ‘Alsof mijn politieke opponenten een trap na wilde geven.’
Als Revis en Van Tongeren wordt gevraagd waarom zij nooit hebben verklaard dat ze geen misstanden hebben waargenomen, antwoordt Revis dat hij niet kan weten wat er precies onderzocht wordt, dus dat hij dat ook niet kan becommentariëren. Liesbeth van Tongeren wil nergens op in gaan, lopende het onderzoek.
Najaar 2021
Dat onderzoek is nog in volle gang. Onder meer Richard de Mos en oud-wethouder Rachid Guernaoui worden verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie. Naar verwachting komt de zaak in het najaar van 2021 voor de rechter.
Den HaagFM 20.12.2020 Het corruptieonderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos richt zich onder meer op een voorgenomen vastgoeddeal rond de voormalige Philipsfabriek De Schilde. Maar onderzoek van Den Haag FM en Omroep West roept de vraag op of er wel misstanden hebben plaatsgevonden. Collega-wethouders van Richard de Mos waren op de hoogte en ambtenaren betrokken. ‘De Schilde had er nooit voor een lagere prijs uit kunnen gaan.’
Als het verkeer mee zit, is het zo’n tien minuten rijden van het huis van Atilla Akyol naar het zalencentrum dat hij runt. Vanuit de Reinkenstraat via het Regentessenkwartier naar de Troelstrakade, en vervolgens linksaf de Fruitweg op. Nog voor de Viaductweg ligt Opera dan aan zijn rechterhand, maar eerst passeert hij een gebouw dat in 2016 kan rekenen op internationale belangstelling: De Schilde.
Redenen voor deze aandacht zijn 1.200 vierkante meter aan kassen op het dak en een tiliapiakwekerij op de verdieping eronder, als onderdeel van de pas geopende, grootste stadsboerderij van Europa. De manier van telen en kweken wordt bestempeld als revolutionair. Media als The Guardian en National Geographic komen langs, allen met de vraag: ‘Is dit de toekomst?’
Nee, blijkt het antwoord. In twee jaar lukt het Urban Farmers, het bedrijf achter het project, niet om de boel financieel op orde te krijgen en in juli 2018 wordt het faillissement uitgesproken. Daarmee komt een einde aan deze poging tot stadslandbouw, maar niet aan de publiciteit voor De Schilde.
Inval op het stadhuis
Want op 1 oktober 2019 schudt de rijksrecherche Den Haag op, met invallen op het stadhuis en bij twee wethouders, een raadslid en een horecaondernemer thuis: Groep de Mos/Hart voor Den Haag-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Ook Atilla Akyol, zijn broer Erdinç en diens partner, raadslid Nino Davituliani, zijn verdachten.
Vingers op het stadhuis wijzen dan vooral naar recent uitgegeven nachtvergunningen, voor onder meer zalencentrum Opera. De vergunningen zijn al veelbesproken omdat ze op verzoek van Groep de Mos zijn opgenomen in het coalitieakkoord en Opera die partij sponsort; Atilla Akyol was in maart 2018 ook verkiesbaar als lijstduwer.
Een maand later blijkt dat het onderzoek meer omvat dan vergunningen, als NRC en Den Haag Centraal schrijven dat de rijksrecherche zich ook richt op een voorgenomen vastgoeddeal rond De Schilde. De Mos zou zich – zonder medeweten van zijn verantwoordelijke collega-wethouders – hebben bemoeid met de bestemming van het gebouw, om zo een aantal van zijn partijfinanciers te bevoordelen.
Zijn plan volgens deze media: De Schilde in handen laten komen van zijn ‘vastgoedvrienden’ en het onderkomen voor arbeidsmigranten aan de Lozerlaan verplaatsen naar dit pand. Daar zou dan weer ruimte komen voor een attractiepark, waar De Mos als wethouder economie en toerisme mooi mee kon pronken. Het park zou bovendien in de buurt van recreatiecentrum De Uithof, een onderneming van een andere partijdonateur – Eugène de la Croix.
Justitie wil in de publicaties niets bevestigen, maar stelt in juli 2020 wel dat er sprake was van een ‘criminele organisatie’ rond vastgoed – en breidt het aantal verdenkingen uit met twee projectontwikkelaars, die ook doneerde aan Groep de Mos. Een van hen is Michel Zaadhof, een jeugdvriend van Akyol. De ander is Edwin Jansen, voormalig Idols-jurylid en ex-echtgenoot en -manager van zangeres Anouk.
Maar hoe concreet zijn de integriteitsschendingen bij de voorgenomen overname? Richard de Mos zegt dat hij inderdaad arbeidsmigranten wilde vestigen in De Schilde, om zo ruimte te maken voor een attractiepark. Maar uit gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten, blijkt dat De Mos de bevriende ondernemers niet introduceerde bij de exploitant, dat De Mos zich niet heeft bemoeid met onderhandelingen over het gebouw en bovendien: dat andere verantwoordelijke wethouders op de hoogte waren van de plannen die hij met De Schilde had. Kortom: dat Richard de Mos níet buiten zijn portefeuille rommelde.
Ruimte voor examens
Terug naar de zomer van 2018, na het faillissement van Urban Farmers. Atilla Akyol, die sinds 2003 onderneemt met Opera, moet dan al talloze keren voorbij De Schilde zijn gereden. Zo is hem al eerder opgevallen dat de begane grond en de eerste verdieping, die geen onderdeel uitmaakten van Urban Farmers, leegstaan en te huur zijn. ‘Ik was op dat moment op zoek naar extra ruimte voor de Universiteit Leiden. Dat is een grote klant van mij, omdat zij examens afnemen in mijn zalen. Zij groeiden heel erg in Den Haag en hadden meer plekken nodig. Ik probeerde dat voor hen te regelen.’
Akyol neemt contact op met de makelaar, maar krijgt nul op rekest: Urban Farmers is net failliet gegaan en verhuur is even niet mogelijk. ‘Daar hield het toen op voor mij want ik wist niet met wie ik verder moest praten.’
Tot Akyol wordt benaderd door Eugène de la Croix. Die is gevraagd door de exploitant van De Schilde of hij nog geïnteresseerden kent. Zo hoort Akyol bij wie hij wél terecht kan.
Dat is bij Roderik Wuite. Hij is directeur bij Starterspanden BV/CV, het gemeentelijke bedrijf dat invulling moet geven aan De Schilde. Starterspanden bezit ook 2 procent van de aandelen in het gebouw. 49 procent is in handen van het Fonds Ruimte en Economie Den Haag (FRED), de overige 49 procent is bezit van de gemeente.
Het pand is dus maar voor een deel gemeentelijk bezit.
Die aandeelhouders hebben in het verleden al veel geld in De Schilde gestopt, en dat wordt niet minder nu het pand leegstaat. De gemeente ziet nog steeds het liefst dat het gebouw wordt gebruikt als broedplaats voor duurzaamheids-startups, vooral met betrekking tot voedsel. Maar omdat er vanuit die hoek weinig bedrijven zich aanbieden, is Wuite bereid verder te kijken.
‘Het idee was misschien anders, maar als je thuis geen inkomsten meer hebt, ga je ook naar andere oplossingen kijken om je portemonnee te vullen’, aldus Wuite. Daarom heeft hij een balletje opgeworpen bij De la Croix, met wie hij namens het FRED eerder heeft samengewerkt bij de aanleg van zonnepanelen bij de Uithof. ‘Ik heb hem gevraagd of hij toevallig een geïnteresseerde ondernemer kende.’
Het was dus niet Richard de Mos die Atilla Akyol in contact bracht met de exploiterende partij. Wel zegt De Mos dat hij Akyol – ‘een goede vriend, we drinken regelmatig samen een biertje en gaan naar de sauna’ – heeft verteld bij wie hij het beste kan aankloppen op het stadhuis als hij iets wil met De Schilde. ‘Als je niet bekend bent met de gemeente is het onmogelijk om daar iemand te spreken te krijgen over een idee’, zegt Akyol er zelf over.
Was De Mos zelf naar Akyol toegestapt, had hij wel buiten zijn portefeuille gehandeld. Vanwege het duurzame oogmerk valt De Schilde op dat moment onder de inhoudelijke verantwoordelijkheid van Liesbeth van Tongeren (GroenLinks), wethouder duurzaamheid en energietransitie.
De Mos is wel verantwoordelijk voor het verlies, aangezien bedrijfsruimtes onder zijn begroting vallen. Gesprekken over huur of koop lopen echter via geen van beiden, maar via de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Die valt dan onder – de inmiddels naar Staatsbosbeheer vertrokken – wethouder Boudewijn Revis (VVD).
Broodje in Wassenaar
Maar voor het eerste gesprek op het stadhuis wordt er nog een broodje gegeten in Wassenaar: op 19 september 2018 hebben Akyol en Wuite voor het eerst afgesproken, bij restaurant De Landbouw. Akyol heeft jeugdvriend de projectontwikkelaar meegenomen als adviseur. Hij zal ook aanwezig zijn bij de rest van de gesprekken.
Akyol is aanvankelijk alleen geïnteresseerd in de onderste twee verdiepingen. ‘2.500 vierkante meter open ruimte. Heel geschikt voor een examenzaal, en beneden wilde ik een restaurant beginnen of een extra feestzaal voor mijn zalencentrum maken.’ Maar tijdens het gesprek komen er meer opties op tafel. Bijvoorbeeld de huur van meerdere, of zelfs alle verdiepingen.
Akyol: ‘Ik was wel geïnteresseerd, want ik ben ondernemer, maar wilde wel weten of het bestemmingsplan daar kon worden gewijzigd.’ Zo hoopte hij ruimte te maken voor short stay-woningen, onder meer voor arbeidsmigranten. ‘Daar ben ik tien jaar geleden ook al mee bezig geweest.’
Roderik Wuite vertegenwoordigt in de gesprekken niet alleen Starterspanden, maar ook het FRED. Toch kan hij niet in zijn eentje beslissen: er moet ook worden gesproken met de gemeente, zeker als er moet worden gesleuteld aan het bestemmingsplan. Wuite adviseert Akyol wel om eerst een businessplan te schrijven.
Na dit eerste gesprek komt Richard de Mos om de hoek kijken. Zoals gezegd loopt Akyol regelmatig tegen muren op bij de gemeente, dus vraagt hij zijn vriend De Mos met wie hij dan beste kan spreken. Die koppelt hem aan de juiste ambtenaar: Henk Harms, directeur Ontwikkeling en Realisatie bij de Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO), een departement van Revis.
‘Ik ken De Mos alleen van televisie’
Op 11 december 2018 vindt het eerste formele gesprek plaats op het stadhuis, met aan tafel onder meer Akyol, zijn adviseur, Wuite en Harms. Hierna zullen er nog velen volgen, en op een gegeven moment komt ook de optie verkoop ter sprake.
Belangrijk hierbij is dat het prijskaartje van het pand afhankelijk is van wat er mee gaat gebeuren: krijgt het gedeeltelijk de bestemming (short stay-)woningen, wordt het gebouw gewilder op de markt en dus de prijs hoger. Ambtenaren schatten de waarde van De Schilde tijdens de gesprekken op zo’n zeven á acht miljoen euro. Niet wonderlijk dus dat vlak voor Akyol interesse toonde, er een bod van drie miljoen werd afgewezen.
Maar voor een definitieve prijs moet dus eerst worden gekeken naar het bestemmingsplan. Wat daarin mogelijk is, wordt onder meer bepaald in een adviesprocedure bij het Haags Initiatieven Team. Dat team valt ook onder de DSO en toetst bij verschillende ambtelijke afdelingen hoe kansrijk de plannen van een ondernemer zijn. Die ondernemer krijgt vervolgens een advies, en de wethouder die verantwoordelijk is voor vergunningen krijgt een verslag. Dit was destijds ook Boudewijn Revis.
Ook het plan van Akyol en zijn adviseur volgt deze procedure. Dat stellen zijzelf, maar het blijkt ook uit antwoorden van het college op schriftelijke vragen: op 10 april 2019 zijn een aantal aandachtspunten benoemd die verder moeten worden uitgewerkt.
Na 6 mei gaan de ondernemers in gesprek met diverse ambtelijke afdelingen: wonen, grondzaken, hotelbeleid en horeca. Die laatste twee vallen wel onder De Mos, maar alleen zijn ambtenaren zijn erbij betrokken. Bovendien valt de beoordeling van het businessplan nog steeds onder de DSO: het was dus aan Henk Harms om dat plan uit te werken.
Betrokkenen bij de gesprekken zeggen dan ook dat zij geen signalen hebben ontvangen van integriteitsschendingen. Wuite, eindverantwoordelijke voor de exploitatie, heeft Richard de Mos zelfs nog nooit gezien: ‘Ik ken hem alleen van televisie.’
Plopsaland
Wel is De Mos in de tussentijd geïnteresseerd geraakt in De Schilde. Dat begint in maart 2019, met een bezoek aan De Panne in België. Daar bekijkt hij met ambtenaren hoe WOII-bunkers daar zijn opengesteld en gaat hij naar attractiepark Plopsaland. Doel van dat bezoek is onderzoeken of het park ook geschikt is voor Den Haag, en of eigenaar Steve van den Kerkhof oren heeft naar het openen van een nieuw (water)park. Beide zaken blijken het geval.
In juni gaat De Mos met Van den Kerkhof op stap in Den Haag om mogelijke locaties te bekijken. Op ambtelijk advies wordt er gekeken bij onder meer het ADO-stadion, op Scheveningen en bij De Uithof. Van den Kerkhof werd vooral enthousiast bij die laatste locatie. ‘Hij zei: “Allez, meneer De Mos, ik wil hier”.’
Ook De Mos heeft een voorkeur voor deze plek: hij wil het toerisme spreiden over Den Haag zodat iedereen meeprofiteert. In dit geval zou dat het economisch zwakkere Zuidwest zijn, wat De Mos eveneens goed uitkomt: hij is als wethouder ook verantwoordelijk voor dit stadsdeel.
De Mos ontkent dat Uithof-eigenaar en partijdonateur Eugène de la Croix hierbij van invloed was: ‘De locatie is bezocht op ambtelijk advies.’ Overigens wordt er anno 2020 door ambtenaren nog steeds nagedacht over een attractiepark op deze locatie.
Alleen: voor er een attractie kan landen, moet er ruimte worden vrijgemaakt zonder het omliggende natuurgebied aan te tasten. Dat kan volgens De Mos op twee manieren: door de volkstuinen aan de Jaap Edenweg te verplaatsen, of door een andere plek te zoeken voor het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan. Dat eerste is geen optie voor De Mos: ‘Mijn achterban zit in die tuinen. Dus moest ik op zoek naar een manier om de arbeidsmigranten te verplaatsen.
Grondzaken en huisvesting van arbeidsmigranten behoren alleen niet toe aan De Mos, maar aan Revis. En die kampt al met een tekort aan short stay-woningen: ‘Ik wist dat als ik Revis zou vertellen dat ze daar weg moesten, dat hij zou zeggen: “Waar moet ik ze dan laten?” Dus wilde ik het probleem oplossen voor het ontstond, door alvast een andere plek voor te dragen.’
Eén plus één is twee
Op dat moment komen er dus een aantal dingen samen: De Mos weet van Akyol – ‘we praten weleens met elkaar’ – dat hij nadenkt over het vestigen van arbeidsmigranten in De Schilde. Dat staat ook al in het businessplan dat Akyol begin 2019 schreef.
De Mos zegt ook dat hij er door de interesse van Akyol op is gewezen dat De Schilde verlies laat, en dat dit geld van zijn begroting gaat (‘daar ben ik niet zo van, verlies betalen met belastinggeld’). Tel daarbij op dat er plek nodig is voor arbeidsmigranten en ‘één plus één is twee’, aldus De Mos.
De Mos geeft dus toe dat hij wilde schuiven met arbeidsmigranten om grond vrij te spelen en dat dit niet binnen zijn portefeuille viel. Maar hij opereerde ook niet op eigen houtje: ‘Ik heb continu de topambtenaren van DSO meegenomen in dit proces.’ Ook had hij regelmatig overleg met Revis over zaken die elkaars portefeuille raakten: ‘We zijn allebei haantjes dus we botsten vaak. Daarom probeerden we dit soort dingen aan de voorkant glad te strijken.’ Bij deze ‘combi-stafs’ zaten ambtenaren van beide wethouders.
Uit gemeentelijke documenten blijkt dan ook dat Revis in september 2019 vanuit zijn eigen ambtelijke top is gevraagd om medewerking te verlenen aan het nieuwe ‘planologische voorstel’ voor De Schilde. Het college bevestigt dit in een antwoord op schriftelijke vragen, waarin ook wordt geschreven dat Revis op de hoogte was van de ontwikkelingen rond Plopsa. Actief was hij er nog niet bij betrokken: het was immers nog niet zeker dat de plannen voor De Schilde überhaupt door zouden gaan.
Boudewijn Revis laat in reactie dat hij als oud-wethouder niet over zijn graf wil regeren en onthoudt zich van commentaar. Op de vraag waarom hij niet verklaarde nooit een misstand te hebben waargenomen, antwoordt hij wel dat hij niet precies weet wat er onderdeel is van het onderzoek – en dat ook dus niet kan becommentariëren.
Koehandel
Om vaart te zetten achter de plannen voor Plopsa – ‘ik wilde binnen mijn ambtstermijn scoren met een attractiepark’ – stapt Richard de Mos eind juni 2019 naar Liesbeth van Tongeren: hij wil ook de inhoudelijke verantwoordelijkheid voor De Schilde. Volgens NRC en Den Haag Centraal zou De Mos hierbij Van Tongeren onder druk hebben gezet, maar er lijkt eerder sprake te zijn geweest van gewone politieke onderhandelingen.
Uit documenten wordt namelijk duidelijk dat Van Tongeren geen waarde hechtte aan het gebouw De Schilde an sich, en dat zij het kon missen als er elders plek zou komen voor duurzame startups. Zo zijn er meer dingen geruild: De Mos kreeg behalve De Schilde bijvoorbeeld ook steun bij zijn plannen voor de Leyweg en het Escher Museum, plus er kwam een uitzonderingspositie voor brommertochten als Kâhwe Klâhwe in de nieuwe milieuzones.
Van Tongeren kreeg op haar beurt steun bij een initiatiefvoorstel voor meer bomen en De Mos z’n stem voor haar kadernota Duurzaamheid – iets wat doorgaans niet zo in het straatje van zijn partij ligt. Verder werd afgesproken dat de nog zittende ondernemers in De Schilde, konden blijven, tegen een relatief voordelige huur. Uit documenten blijkt dat ook hierbij diverse bestuursadviseurs en topambtenaren betrokken waren.Van Tongeren wil desgevraagd nergens op ingaan.
Op 16 juli 2019 wordt tijdens een collegevergadering besloten tot de overdracht van De Schilde naar de portefeuille van De Mos. Die is niet bij deze vergadering vanwege het overlijden van zijn moeder, maar als er bezwaren waren geweest tegen dit voorstel was het besluit volgens hem uitgesteld. Ook de verklaring van een andere bron in het college suggereert dat het voorstel zonder al te veel discussie is aangenomen.
Vanaf dit moment is De Mos officieel verantwoordelijk voor De Schilde, maar veel plezier zal hij er niet van hebben. Voordat hij iets van zijn plannen ten uitvoering kan brengen, staat de rijksrecherche op de stoep. Twee weken later dient hij zijn ontslag in.
De gesprekken over De Schilde zijn dan al gestopt. Op 2 oktober 2019, een dag na de inval, laten Akyol en zijn adviseur weten dat zij hun initiatief terugtrekken. En als zij er nu op terugkijken, denken zij dat het niet tot een verkoop was gekomen.
Omdat de uiteindelijke bestemming nog niet duidelijk was, kon het gebouw nog niet getaxeerd worden, maar het bedrag van zeven á acht miljoen euro dat eerder werd genoemd, was volgens hen te veel geweest. Akyols adviseur is bovendien projectontwikkelaar, geen belegger. ‘Ik had waarschijnlijk hooguit wat verdiepingen gehuurd’, zegt Akyol.
Was het er allemaal wél van gekomen, en waren de arbeidsmigranten van De Uithof naar De Schilde verhuisd, dan had De Mos zijn donateurs daar alsnog niet mee bevoordeeld, zegt hij: ‘Zij waren al in gesprek over dat pand.’ Bovendien, zegt Akyol: ‘Ik was al bezig met een andere partij om daar migranten te vestigen. Ik had Richard best willen helpen, maar dan had er wel een marktconforme prijs betaald moeten worden. Die prijs bepaalde namelijk ook wat ik voor het pand zou betalen.’
Volgens Roderik Wuite had De Schilde ook nooit voor een voordelige prijs verkocht of verhuurd kunnen worden, zelfs al had Richard de Mos of een willekeurige andere bestuurder dat gewild: ‘De gemeente is niet de enige aandeelhouder. Het FRED had nooit toegestaan dat De Schilde er voor een lagere prijs was uitgegaan.’ Wuite onderstreept dan ook dat volgens hem alles netjes is verlopen.
Geen seconde verhoord
Zo blijft het de vraag waarom de rijksrecherche is aangeslagen op het Schilde-dossier. Richard de Mos zegt dat hij van de rijksrecherche een dik dossier heeft ontvangen over De Schilde, maar dat hij er nooit over is verhoord: ‘Geen seconde!’
Ook is het gissen waarom er, in het geval dat er wel iets mis zou zijn gegaan, geen ambtenaar of wethouder aan de bel heeft getrokken. De Mos heeft er in ieder geval geen spijt van dat hij zich op hetzelfde terrein als zijn donateurs heeft begeven. ‘Het spijt me alleen voor de stad, en vooral voor Zuidwest. Er mist nu én een mooie A-attractie en Moerwijk mist een hernieuwde Schilde, waar buiten arbeidsmigranten ook een supermarkt, horeca en een rooftopbar zouden komen.’
Volgens de Mos zijn er messen in zijn rug gestoken. ‘Ik heb continu ambtenaren en collega’s betrokken en nooit heeft er iemand gezegd: “Richard, is het wel in de haak met die Akyol?” Ze vonden het allemaal een mooi plan. En dan achteraf komen er allemaal geruchten vanuit het stadhuis, alsof mijn politieke opponenten een trap na willen geven.’
Minder zwart-wit
Het Openbaar Ministerie (OM) wil niet reageren op vragen of De Schilde nog deel uitmaakt van het onderzoek. Mocht dat niet meer het geval zijn, is dat overigens geen bewijs dat Richard de Mos of andere verdachten nooit een letter van de wet hebben overtreden.
Maar dat het ambtelijke proces rond De Schilde juist is verlopen, is wel een verdere bevestiging dat de feiten in het onderzoek minder zwart-wit zijn dan ze tot dusver vaak zijn voorgesteld. Zo werden afgelopen zomer ook de nachtvergunningen voor Opera opnieuw toegekend na een bezwaarprocedure en heeft de gemeente al meerdere malen gesteld dat er tijdens de toekenningsprocedure voor deze vergunningen niks raars is gebeurd.
Of er stafbare feiten zijn gepleegd, en welke dit dan zijn, zal dus nog moeten blijken. Justitie verdenkt onder andere De Mos en voormalig collegawethouder Rachid Guernaoui van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie.
Het OM hoopt eind februari het complete dossier rond te hebben, waarna een tenlastelegging volgt en de eventueel overgebleven gedachten zich kunnen voorbereiden op een strafzaak. Deze dient naar verwachting aan het einde van het nieuwe jaar.
Verantwoording
Dit verhaal is tot stand gekomen via gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten. Alle opgeschreven feiten en uitspraken zijn gecontroleerd bij verschillende bronnen, waarvan een aantal anoniem wenst te blijven. De namen van deze personen zijn bekend bij de redactie. De verdachten hebben er geen bezwaar tegen dat zij bij hun volledige naam worden genoemd.
OmroepWest 20.12.2020 Het corruptieonderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos richt zich onder meer op een voorgenomen vastgoeddeal rond de voormalige Philipsfabriek De Schilde. Maar onderzoek van Den Haag FM en Omroep West roept de vraag op of er wel misstanden hebben plaatsgevonden. Collega-wethouders van Richard de Mos waren op de hoogte en ambtenaren betrokken. ‘De Schilde had er nooit voor een lagere prijs uit kunnen gaan.’
Als het verkeer mee zit, is het zo’n tien minuten rijden van het huis van Atilla Akyol naar het zalencentrum dat hij runt. Vanuit de Reinkenstraat via het Regentessenkwartier naar de Troelstrakade, en vervolgens linksaf de Fruitweg op. Nog voor de Viaductweg ligt Opera dan aan zijn rechterhand, maar eerst passeert hij een gebouw dat in 2016 kan rekenen op internationale belangstelling: De Schilde.
Redenen voor deze aandacht zijn 1.200 vierkante meter aan kassen op het dak en een tiliapiakwekerij op de verdieping eronder, als onderdeel van de pas geopende, grootste stadsboerderij van Europa. De manier van telen en kweken wordt bestempeld als revolutionair. Media als The Guardian en National Geographic komen langs, allen met de vraag: ‘Is dit de toekomst?’
De viskwekerij in De Schilde | Foto: Omroep West
Nee, blijkt het antwoord. In twee jaar lukt het Urban Farmers, het bedrijf achter het project, niet om de boel financieel op orde te krijgen en in juli 2018 wordt het faillissement uitgesproken. Daarmee komt een einde aan deze poging tot stadslandbouw, maar niet aan de publiciteit voor De Schilde.
Dit verhaal is tot stand gekomen via gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten. Alle opgeschreven feiten en uitspraken zijn gecontroleerd bij verschillende bronnen, waarvan een aantal anoniem wenst te blijven. De namen van deze personen zijn bekend bij de redactie. De verdachten hebben er geen bezwaar tegen dat zij bij hun volledige naam worden genoemd. Tips? Mailen kan naar sjors.hofstede@omroepwest.nl.
Inval op het stadhuis
Want op 1 oktober 2019 schudt de rijksrecherche Den Haag op, met invallen op het stadhuis en bij twee wethouders, een raadslid en een horecaondernemer thuis: Groep de Mos/Hart voor Den Haag-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Ook Atilla Akyol, zijn broer Erdinç en diens partner, raadslid Nino Davituliani, zijn verdachten.
Vingers op het stadhuis wijzen dan vooral naar recent uitgegeven nachtvergunningen, voor onder meer zalencentrum Opera. De vergunningen zijn al veelbesproken omdat ze op verzoek van Groep de Mos zijn opgenomen in het coalitieakkoord en Opera die partij sponsort; Atilla Akyol was in maart 2018 ook verkiesbaar als lijstduwer.
Een maand later blijkt dat het onderzoek meer omvat dan vergunningen, als NRC en Den Haag Centraal schrijven dat de rijksrecherche zich ook richt op een voorgenomen vastgoeddeal rond De Schilde. De Mos zou zich – zonder medeweten van zijn verantwoordelijke collega-wethouders – hebben bemoeid met de bestemming van het gebouw, om zo een aantal van zijn partijfinanciers te bevoordelen.
Zijn plan volgens deze media: De Schilde in handen laten komen van zijn ‘vastgoedvrienden’ en het onderkomen voor arbeidsmigranten aan de Lozerlaan verplaatsen naar dit pand. Daar zou dan weer ruimte komen voor een attractiepark, waar De Mos als wethouder economie en toerisme mooi mee kon pronken. Het park zou bovendien in de buurt van recreatiecentrum De Uithof, een onderneming van een andere partijdonateur – Eugène de la Croix staan.
De Schilde| Foto: Omroep West
Justitie wil in de publicaties niets bevestigen, maar stelt in juli 2020 wel dat er sprake was van een ‘criminele organisatie’ rond vastgoed – en breidt het aantal verdenkingen uit met twee projectontwikkelaars, die ook doneerden aan Groep de Mos. Een van hen is Michel Zaadhof, een jeugdvriend van Akyol. De ander is Edwin Jansen, voormalig Idols-jurylid en ex-echtgenoot en -manager van zangeres Anouk.
Maar hoe concreet zijn de integriteitsschendingen bij de voorgenomen overname? Richard de Mos zegt dat hij inderdaad arbeidsmigranten wilde vestigen in De Schilde, om zo ruimte te maken voor een attractiepark.
Maar uit gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten, blijkt dat De Mos de bevriende ondernemers niet introduceerde bij de exploitant, dat De Mos zich niet heeft bemoeid met onderhandelingen over het gebouw en bovendien: dat andere verantwoordelijke wethouders op de hoogte waren van de plannen die hij met De Schilde had. Kortom: dat Richard de Mos níet buiten zijn portefeuille rommelde.
Ruimte voor examens
Terug naar de zomer van 2018, na het faillissement van Urban Farmers. Atilla Akyol, die sinds 2003 onderneemt met Opera, moet dan al talloze keren voorbij De Schilde zijn gereden. Zo is hem al eerder opgevallen dat de begane grond en de eerste verdieping, die geen onderdeel uitmaakten van Urban Farmers, leegstaan en te huur zijn. ‘Ik was op dat moment op zoek naar extra ruimte voor de Universiteit Leiden. Dat is een grote klant van mij, omdat zij examens afnemen in mijn zalen. Zij groeiden heel erg in Den Haag en hadden meer plekken nodig. Ik probeerde dat voor hen te regelen.’
Akyol neemt contact op met de makelaar, maar krijgt nul op rekest: Urban Farmers is net failliet gegaan en verhuur is even niet mogelijk. ‘Daar hield het toen op voor mij want ik wist niet met wie ik verder moest praten.’
Tot Akyol wordt benaderd door Eugène de la Croix. Die is gevraagd door de exploitant van De Schilde of hij nog geïnteresseerden kent. Zo hoort Akyol bij wie hij wél terecht kan.
Dat is bij Roderik Wuite. Hij is directeur bij Starterspanden BV/CV, het gemeentelijke bedrijf dat invulling moet geven aan De Schilde. Starterspanden bezit ook 2 procent van de aandelen in het gebouw. 49 procent is in handen van het Fonds Ruimte en Economie Den Haag (FRED), de overige 49 procent is bezit van de gemeente. Het pand is dus maar voor een deel gemeentelijk bezit.
Die aandeelhouders hebben in het verleden al veel geld in De Schilde gestopt, en dat wordt niet minder nu het pand leegstaat. De gemeente ziet nog steeds het liefst dat het gebouw wordt gebruikt als broedplaats voor duurzaamheids-startups, vooral met betrekking tot voedsel. Maar omdat er vanuit die hoek weinig bedrijven zich aanbieden, is Wuite bereid verder te kijken.
Foto: Omroep West
‘Het idee was misschien anders, maar als je thuis geen inkomsten meer hebt, ga je ook naar andere oplossingen kijken om je portemonnee te vullen’, aldus Wuite. Daarom heeft hij een balletje opgeworpen bij De la Croix, met wie hij namens het FRED eerder heeft samengewerkt bij de aanleg van zonnepanelen bij De Uithof. ‘Ik heb hem gevraagd of hij toevallig een geïnteresseerde ondernemer kende.’
Het was dus niet Richard de Mos die Atilla Akyol in contact bracht met de exploiterende partij. Wel zegt De Mos dat hij Akyol – ‘een goede vriend, we drinken regelmatig samen een biertje en gaan naar de sauna’ – heeft verteld bij wie hij het beste kan aankloppen op het stadhuis als hij iets wil met De Schilde. ‘Als je niet bekend bent met de gemeente is het onmogelijk om daar iemand te spreken te krijgen over een idee’, zegt Akyol er zelf over.
Was De Mos zelf naar Akyol toegestapt, had hij wel buiten zijn portefeuille gehandeld. Vanwege het duurzame oogmerk valt De Schilde op dat moment onder de inhoudelijke verantwoordelijkheid van Liesbeth van Tongeren (GroenLinks), wethouder duurzaamheid en energietransitie.
De Mos is wel verantwoordelijk voor het verlies, aangezien bedrijfsruimtes onder zijn begroting vallen. Gesprekken over huur of koop lopen echter via geen van beiden, maar via de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Die valt dan onder – de inmiddels naar Staatsbosbeheer vertrokken – wethouder Boudewijn Revis (VVD).
Broodje in Wassenaar
Maar voor het eerste gesprek op het stadhuis wordt er nog een broodje gegeten in Wassenaar: op 19 september 2018 hebben Akyol en Wuite voor het eerst afgesproken, bij restaurant De Landbouw. Akyol heeft jeugdvriend de projectontwikkelaar meegenomen als adviseur. Hij zal ook aanwezig zijn bij de rest van de gesprekken.
Akyol is aanvankelijk alleen geïnteresseerd in de onderste twee verdiepingen. ‘2.500 vierkante meter open ruimte. Heel geschikt voor een examenzaal, en beneden wilde ik een restaurant beginnen of een extra feestzaal voor mijn zalencentrum maken.’ Maar tijdens het gesprek komen er meer opties op tafel. Bijvoorbeeld de huur van meerdere, of zelfs alle verdiepingen.
Akyol: ‘Ik was wel geïnteresseerd, want ik ben ondernemer, maar wilde wel weten of het bestemmingsplan daar kon worden gewijzigd.’ Zo hoopte hij ruimte te maken voor short stay-woningen, onder meer voor arbeidsmigranten. ‘Daar ben ik tien jaar geleden ook al mee bezig geweest.’
Roderik Wuite vertegenwoordigt in de gesprekken niet alleen Starterspanden, maar ook het FRED. Toch kan hij niet in zijn eentje beslissen: er moet ook worden gesproken met de gemeente, zeker als er moet worden gesleuteld aan het bestemmingsplan. Wuite adviseert Akyol wel om eerst een businessplan te schrijven.
Na dit eerste gesprek komt Richard de Mos om de hoek kijken. Zoals gezegd loopt Akyol regelmatig tegen muren op bij de gemeente, dus vraagt hij zijn vriend De Mos met wie hij dan beste kan spreken. Die koppelt hem aan de juiste ambtenaar: Henk Harms, directeur Ontwikkeling en Realisatie bij de Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO), een departement van Revis.
‘Ik ken De Mos alleen van televisie’
Op 11 december 2018 vindt het eerste formele gesprek plaats op het stadhuis, met aan tafel onder meer Akyol, zijn adviseur, Wuite en Harms. Hierna zullen er nog velen volgen, en op een gegeven moment komt ook de optie verkoop ter sprake.
Belangrijk hierbij is dat het prijskaartje van het pand afhankelijk is van wat er mee gaat gebeuren: krijgt het gedeeltelijk de bestemming (short stay-)woningen, wordt het gebouw gewilder op de markt en dus de prijs hoger. Ambtenaren schatten de waarde van De Schilde tijdens de gesprekken op zo’n zeven á acht miljoen euro. Niet verwonderlijk dus dat vlak voor Akyol interesse toonde, er een bod van drie miljoen werd afgewezen.
Maar voor een definitieve prijs moet dus eerst worden gekeken naar het bestemmingsplan. Wat daarin mogelijk is, wordt onder meer bepaald in een adviesprocedure bij het Haags Initiatieven Team. Dat team valt ook onder de DSO en toetst bij verschillende ambtelijke afdelingen hoe kansrijk de plannen van een ondernemer zijn. Die ondernemer krijgt vervolgens een advies, en de wethouder die verantwoordelijk is voor vergunningen krijgt een verslag. Dit was destijds ook Boudewijn Revis.
Ook het plan van Akyol en zijn adviseur volgt deze procedure. Dat stellen zijzelf, maar het blijkt ook uit antwoorden van het college op schriftelijke vragen: op 10 april 2019 zijn een aantal aandachtspunten benoemd die verder moeten worden uitgewerkt.
Na 6 mei gaan de ondernemers in gesprek met diverse ambtelijke afdelingen: wonen, grondzaken, hotelbeleid en horeca. Die laatste twee vallen wel onder De Mos, maar alleen zijn ambtenaren zijn erbij betrokken. Bovendien valt de beoordeling van het businessplan nog steeds onder de DSO: het was dus aan Henk Harms om dat plan uit te werken.
Betrokkenen bij de gesprekken zeggen dan ook dat zij geen signalen hebben ontvangen van integriteitsschendingen. Wuite, eindverantwoordelijke voor de exploitatie, heeft Richard de Mos zelfs nog nooit gezien: ‘Ik ken hem alleen van televisie.’
Plopsaland
Wel is De Mos in de tussentijd geïnteresseerd geraakt in De Schilde. Dat begint in maart 2019, met een bezoek aan De Panne in België. Daar bekijkt hij met ambtenaren hoe WOII-bunkers zijn opengesteld en gaat hij naar attractiepark Plopsaland. Doel van dat bezoek is onderzoeken of het park ook geschikt is voor Den Haag, en of eigenaar Steve van den Kerkhof oren heeft naar het openen van een nieuw (water)park. Beide zaken blijken het geval.
In juni gaat De Mos met Van den Kerkhof op stap in Den Haag om mogelijke locaties te bekijken. Op ambtelijk advies wordt er gekeken bij onder meer het ADO-stadion, op Scheveningen en bij De Uithof. Van den Kerkhof werd vooral enthousiast bij die laatste locatie. ‘Hij zei: “Allez, meneer De Mos, ik wil hier”.’
Ook De Mos heeft een voorkeur voor deze plek: hij wil het toerisme spreiden over Den Haag zodat iedereen meeprofiteert. In dit geval zou dat het economisch zwakkere Zuidwest zijn, wat De Mos eveneens goed uitkomt: hij is als wethouder ook verantwoordelijk voor dit stadsdeel.
De Mos ontkent dat Uithof-eigenaar en partijdonateur Eugène de la Croix hierbij van invloed was: ‘De locatie is bezocht op ambtelijk advies.’ Overigens wordt er anno 2020 door ambtenaren nog steeds nagedacht over een attractiepark op deze locatie.
Alleen: voor er een attractie kan landen, moet er ruimte worden vrijgemaakt zonder het omliggende natuurgebied aan te tasten. Dat kan volgens De Mos op twee manieren: door de volkstuinen aan de Jaap Edenweg te verplaatsen, of door een andere plek te zoeken voor het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan. Dat eerste is geen optie voor De Mos: ‘Mijn achterban zit in die tuinen. Dus moest ik op zoek naar een manier om de arbeidsmigranten te verplaatsen.
Grondzaken en huisvesting van arbeidsmigranten behoren alleen niet toe aan De Mos, maar aan Revis. En die kampt al met een tekort aan short stay-woningen: ‘Ik wist dat als ik Revis zou vertellen dat ze daar weg moesten, dat hij zou zeggen: “Waar moet ik ze dan laten?” Dus wilde ik het probleem oplossen voor het ontstond, door alvast een andere plek voor te dragen.’
Eén plus één is twee
Op dat moment komen er dus een aantal dingen samen: De Mos weet van Akyol – ‘we praten weleens met elkaar’ – dat hij nadenkt over het vestigen van arbeidsmigranten in De Schilde. Dat staat ook al in het businessplan dat Akyol begin 2019 schreef.
De Mos zegt ook dat hij er door de interesse van Akyol op is gewezen dat De Schilde verlies laat, en dat dit geld van zijn begroting gaat (‘daar ben ik niet zo van, verlies betalen met belastinggeld’). Tel daarbij op dat er plek een nodig is voor arbeidsmigranten en ‘één plus één is twee’, aldus De Mos.
De Mos geeft toe dat hij wilde schuiven met arbeidsmigranten om grond vrij te spelen en dat dit niet binnen zijn portefeuille viel. Maar hij opereerde niet op eigen houtje: ‘Ik heb continu de topambtenaren van DSO meegenomen in dit proces.’ Ook had hij regelmatig overleg met Revis over zaken die elkaars portefeuille raakten: ‘We zijn allebei haantjes dus we botsten vaak. Daarom probeerden we dit soort dingen aan de voorkant glad te strijken.’ Bij deze ‘combi-stafs’ zaten ambtenaren van beide wethouders.
Uit gemeentelijke documenten blijkt dan ook dat Revis in september 2019 vanuit zijn eigen ambtelijke top is gevraagd om medewerking te verlenen aan het nieuwe ‘planologische voorstel’ voor De Schilde. Het college bevestigt dit in een antwoord op schriftelijke vragen, waarin ook wordt geschreven dat Revis op de hoogte was van de ontwikkelingen rond Plopsa. Actief was hij er nog niet bij betrokken: het was immers nog niet zeker dat de plannen voor De Schilde überhaupt door zouden gaan.
Boudewijn Revis laat in een reactie weten dat hij als oud-wethouder niet over zijn graf wil regeren en onthoudt zich van commentaar. Op de vraag waarom hij niet verklaarde nooit een misstand te hebben waargenomen, antwoordt hij wel dat hij niet precies weet wat er onderdeel is van het onderzoek – en dat dus ook niet kan becommentariëren.
Koehandel
Om vaart te zetten achter de plannen voor Plopsa – ‘ik wilde binnen mijn ambtstermijn scoren met een attractiepark’ – stapt Richard de Mos eind juni 2019 naar Liesbeth van Tongeren: hij wil ook de inhoudelijke verantwoordelijkheid voor De Schilde. Volgens NRC en Den Haag Centraal zou De Mos hierbij Van Tongeren onder druk hebben gezet, maar er lijkt eerder sprake te zijn geweest van gewone politieke onderhandelingen.
Uit documenten wordt namelijk duidelijk dat Van Tongeren geen waarde hechtte aan het gebouw De Schilde an sich, en dat zij het kon missen als er elders plek zou komen voor duurzame startups. Zo zijn er meer dingen geruild: De Mos kreeg behalve De Schilde bijvoorbeeld ook steun bij zijn plannen voor de Leyweg en het Escher Museum, plus er kwam een uitzonderingspositie voor brommertochten als Kâhwe Klâhwe in de nieuwe milieuzones.
Van Tongeren kreeg op haar beurt steun bij een initiatiefvoorstel voor meer bomen en De Mos z’n stem voor haar kadernota Duurzaamheid – iets wat doorgaans niet zo in het straatje van zijn partij ligt. Verder werd afgesproken dat de nog zittende ondernemers in De Schilde konden blijven, tegen een relatief voordelige huur. Uit documenten blijkt dat ook hierbij diverse bestuursadviseurs en topambtenaren betrokken waren. Van Tongeren wil desgevraagd nergens op ingaan.
Op 16 juli 2019 wordt tijdens een collegevergadering besloten tot de overdracht van De Schilde naar de portefeuille van De Mos. Die is niet bij deze vergadering vanwege het overlijden van zijn moeder, maar als er bezwaren waren geweest tegen dit voorstel was het besluit volgens hem uitgesteld. Ook de verklaring van een andere bron in het college suggereert dat het voorstel zonder al te veel discussie is aangenomen.
Vanaf dit moment is De Mos officieel verantwoordelijk voor De Schilde, maar veel plezier zal hij er niet van hebben. Voordat hij iets van zijn plannen ten uitvoering kan brengen, staat de rijksrecherche op de stoep. Twee weken later dient hij zijn ontslag in.
De gesprekken over De Schilde zijn dan al gestopt. Op 2 oktober 2019, een dag na de inval, laten Akyol en zijn adviseur weten dat zij hun initiatief terugtrekken. En als zij er nu op terugkijken, denken zij dat het niet tot een verkoop was gekomen. Omdat de uiteindelijke bestemming nog niet duidelijk was, kon het gebouw nog niet getaxeerd worden, maar het bedrag van zeven á acht miljoen euro dat eerder werd genoemd, was volgens hen te veel geweest. Akyols adviseur is bovendien projectontwikkelaar, geen belegger. ‘Ik had waarschijnlijk hooguit wat verdiepingen gehuurd’, zegt Akyol.
Was het er allemaal wél van gekomen, en waren de arbeidsmigranten van De Uithof naar De Schilde verhuisd, dan had De Mos zijn donateurs daar alsnog niet mee bevoordeeld, zegt hij: ‘Zij waren al in gesprek over dat pand.’ Bovendien, zegt Akyol: ‘Ik was al bezig met een andere partij om daar migranten te vestigen. Ik had Richard best willen helpen, maar dan had er wel een marktconforme prijs betaald moeten worden. Die prijs bepaalde namelijk ook wat ik voor het pand zou betalen.’
Volgens Roderik Wuite had De Schilde ook nooit voor een voordelige prijs verkocht of verhuurd kunnen worden, zelfs al had Richard de Mos of een willekeurige andere bestuurder dat gewild: ‘De gemeente is niet de enige aandeelhouder. Het FRED had nooit toegestaan dat De Schilde er voor een lagere prijs was uitgegaan.’ Wuite onderstreept dan ook dat volgens hem alles netjes is verlopen.
Geen seconde verhoord
Zo blijft het de vraag waarom de rijksrecherche is aangeslagen op het Schilde-dossier. Richard de Mos zegt dat hij van de rijksrecherche een dik dossier heeft ontvangen over De Schilde, maar dat hij er nooit over is verhoord: ‘Geen seconde!’
Ook is het gissen waarom er, in het geval dat er wel iets mis zou zijn gegaan, geen ambtenaar of wethouder aan de bel heeft getrokken. De Mos heeft er in ieder geval geen spijt van dat hij zich op hetzelfde terrein als zijn donateurs heeft begeven. ‘Het spijt me alleen voor de stad, en vooral voor Zuidwest. Er mist nu én een mooie A-attractie en Moerwijk mist een hernieuwde Schilde, waar buiten arbeidsmigranten ook een supermarkt, horeca en een rooftopbar zouden komen.’
Volgens De Mos zijn er messen in zijn rug gestoken. ‘Ik heb continu ambtenaren en collega’s erbij betrokken en nooit heeft er iemand gezegd: “Richard, is het wel in de haak met die Akyol?” Ze vonden het allemaal een mooi plan. En dan achteraf komen er allemaal geruchten vanuit het stadhuis, alsof mijn politieke opponenten een trap na willen geven.’
Minder zwart-wit
Het Openbaar Ministerie (OM) wil niet reageren op vragen of De Schilde nog deel uitmaakt van het onderzoek. Mocht dat niet meer het geval zijn, is dat overigens geen bewijs dat Richard de Mos of andere verdachten nooit een letter van de wet hebben overtreden.
Maar dat het ambtelijke proces rond De Schilde juist is verlopen, is wel een verdere bevestiging dat de feiten in het onderzoek minder zwart-wit zijn dan ze tot dusver vaak zijn voorgesteld. Zo werden afgelopen zomer ook de nachtvergunningen voor Opera opnieuw toegekend na een bezwaarprocedure en heeft de gemeente al meerdere malen gesteld dat er tijdens de toekenningsprocedure voor deze vergunningen niks raars is gebeurd.
Of er stafbare feiten zijn gepleegd, en welke dit dan zijn, zal dus nog moeten blijken. Justitie verdenkt onder andere De Mos en voormalig collegawethouder Rachid Guernaoui van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie.
Het OM hoopt eind februari het complete dossier rond te hebben, waarna een tenlastelegging volgt en de eventueel overgebleven gedachten zich kunnen voorbereiden op een strafzaak. Deze dient naar verwachting aan het einde van het nieuwe jaar.
Een onderzoek van de Haagse Rekenkamer geeft te denken, schrijft Axel Veldhuijzen, chef AD Haagsche Courant, in zijn wekelijkse rubriek Commentaar.
Waarom verkocht de gemeente Den Haag de grond voor drie woontorens op het Spui voor 9 miljoen euro minder dan die waard was?
Posthoorn 11.11.2020
Amare, je prikt erin en het stinkt. Alles wat met de bouw van dat cultuurcomplex op het Spui te maken heeft, is omgeven met steeds maar hogere kosten en onduidelijkheid daarover. Zelfs de afkoopsom van 210 miljoen euro voor alle extra kosten, blijkt volgens het laatste onderzoek maar een deel van het verhaal te zijn. Eigenlijk staat de teller al op 223 miljoen euro, maar de aanvullende bedragen zijn op creatieve wijze elders ondergebracht.
De gemeente haalt voor een zacht prijsje wel de onrendabele sociale huurflatjes uit je plan zodat je nog wat marktconforme penthouses kan verpatsen, aldus Axel Veldhuijzen.
Het van meet af aan omstreden cultuurgebouw was overigens aanvankelijk begroot op 177,4 miljoen euro. We zitten dus 45 miljoen euro in de plus. Het zijn onbegrijpelijke overschrijdingen in een tijd dat de gemeentekas zo goed als leeg is.
En steeds zijn het de bouwers en projectontwikkelaars die ondanks alles goed wegkomen in Den Haag. Zorgen over de winstgevendheid van je woontoren? De gemeente haalt voor een zacht prijsje wel de onrendabele sociale huurflatjes uit je plan zodat je nog wat marktconforme penthouses kan verpatsen. Als het niet zo slecht was, zou dit aanhoudende Haagse drama tenminste nog een goed verhaal opleveren.
Zelfs de bouwer van de drie woontorens had niet op het voordeeltje van 9 miljoen gerekend, zo meldt de Rekenkamer. De gemeente is drie keer gevraagd hoe het zit met dit cadeautje. Drie keer gaf het stadhuis geen antwoord.
De kans is groot dat een aantal politieke partijen nu weer deemoedig besluit dat het echt anders moet; dat er geleerd moet worden van de fouten. Voor die mensen: ga eens op het Spui staan en kijk om je heen. De tramtunnel, het stadhuis en verderop het Binnenhof, allemaal zijn het projecten die financiële bloedbaden opleverden. En ook zijn het allemaal projecten waarbij iedereen plechtig zei dat het nooit meer zo fout mocht gaan. Dat hebben we geweten.
Gemiste kans
De HaagseRekenkamer noemt het een ‘gemiste’ kans dat het college niet voluit erkende dat het de raadniet altijd goed heeft geïnformeerd en ‘onvoldoende transparant’ is geweest. Dit ‘omdat met de erkenning van het probleem ook een oplossing in zicht is’.
Wel is de Rekenkamer ‘verheugd’ dat het stadsbestuur in de toekomst wil streven naar ‘optimaal transparant verantwoording afleggen’.
AD 06.11.2020
Woontorens Spuiplein
De bouwer van de nieuwe woontorens aan het Spuiplein in Den Haag lijkt voor miljoenen te zijn gematst door het stadhuis. Projectontwikkelaar VolkerWessels betaalde een schijntje van de prijs die voor de kostbare grond verwacht mocht worden. Zo zou het concern zo’n negen miljoen euro hebben bespaard.
In een pittig rapport over het onderwijs- en cultuurcomplex Amare constateert de Haagse Rekenkamer dat het stadsbestuur de grond voor de honderden appartementen in de twee woontorens Adagio en Bolero ‘onder de marktwaarde’ verkocht.
En niet zo’n beetje ook: volgens een eigen rekenmethode van de gemeente had de bouwer 16,2 miljoen euro moeten neertellen voor de grond, maar VolkerWessels betaalde in de praktijk ‘slechts’ 6,5 miljoen. Opvallend: ook de ontwikkelaar zelf raamde de kosten ruim twee keer zo hoog, schrijft de lokale Rekenkamer in haar rapport.
,,Let wel: we hebben niet geconstateerd dat er iets onrechtmatig is aan deze korting’’, benadrukt voorzitter Manus Twisk van de Haagse Rekenkamer.
,,We weten niet of dit gebruikelijk is. Misschien heeft het college een goede reden. Alleen kennen wij die niet.’’
De Rekenkamer zag geen aanleiding om nader onderzoek te doen. ,,Dit is een pikant detail dat op de grens zit van ons onderzoek naar het onderwijs- en cultuurcomplex. Wij hebben er ook geen conclusie aan verbonden in ons rapport’’, zegt Twisk.
Taxatie
In een reactie op de korting van zo’n negen miljoen euro stelt het college dat de grondprijs in Den Haag uiteindelijk op basis van een taxatie door een onafhankelijke deskundige wordt bepaald en dat dat in dit geval ook is gebeurd. Maar ondanks herhaalde verzoeken kreeg de Rekenkamer de taxatie van de verkoopprijs voor de grond van de woontorens niet. Wel overhandigde het stadsbestuur haar eigen beoordelingen van de grondwaarde aan het Spuiplein.
De lage grondprijs is niet de enige meevaller voor de ontwikkelaar van de twee woontorens (en een hoteltoren) in het centrum van Den Haag. Zo schrapte toenmalig wethouder Boudewijn Revis in 2019 de voor een bouwer dure sociale woningen uit het plan Sonate. Door de enorm gestegen bouwkosten waren ze niet meer rendabel te exploiteren.
Onthutsend rapport: cultuurpaleis Amare werd steeds miljoenen duurder, maar politiek wist van niks
Het Haagse cultuurpaleis Amare is in de loop der jaren steeds duurder geworden, maar de locale politiek wist van niks
Dat is, kort door de bocht, de pijnlijke conclusie van de Haagse Rekenkamer die bijna drie jaar onderzoek deed naar de ontwikkeling van het onderwijs- en cultuurcomplex (OCC) op het Spuiplein !!!!
In totaal is het toekomstige huis van het Residentie Orkest, het Koninklijk Conservatorium en het Nederlands Dans Theater sinds de eerste plannen bijna 46 miljoen euro duurder geworden. Het totale budget is opgelopen tot 223 miljoen.
De rode draad van het rapport van de Rekenkamer Den Haag is heelduidelijk, zegt voorzitter Manus Twisk zelf. ‘Het college van burgemeester en wethouders heeft niet zijn uiterste best gedaan om zaken transparant voor te stellen.’
De raad trok in 2014 iets meer dan 177 miljoen euro uit voor de bouw. Dat wat later Amare ging heten, moest binnen dat bedrag worden gerealiseerd. Maar nu, in 2020, blijkt dat het 223,3 miljoen euro kost. Dat komt omdat het college een aantal delen uit andere potjes heeft betaald.
Daarbij gaat het onder meer om de parkeergarage onder het plein en een fietsenstalling en de commerciële ruimtes in het gebouw. ‘Volgens het raadsbesluit maakt dat onderdeel uit van het totale project’, zegt Twisk. ‘Het college heeft echter die kosten uit andere potjes betaald.’
Risico’s
Dat betekent dus eigenlijk dat het hele project duurder werd, zonder dat de raad dat wist. Twisk: ‘Wij vinden van wel. Want in het raadsvoorstel was het uitgangspunt dat deze aspecten uit het investeringskrediet moest worden betaald. En dat geldt ook voor het bedrag dat werd gereserveerd voor risico’s.
Het is heel normaal dat bij dit soort projecten een bedrag voor onvoorzien wordt gemaakt. En het college heeft dat gedaan vanuit een ander potje, terwijl dat ook onderdeel had moeten zijn van die 177 miljoen. Op die manier is dit project dus goedkoper voorgeschoteld dan het daadwerkelijk was. Dat is niet een kwestie van onrechtmatigheid, maar het is wel een kwestie dat de raad op z’n minst onvolledig was geïnformeerd.’
Twisk wil niet zo ver gaan dat hij dit ‘misleiding’ noemt. Want het is een ingewikkelde materie, erkent hij. ‘Uiteindelijk moet de raad daar maar zelf een conclusie aan verbinden. Maar wij hebben op basis van de feiten geconstateerd dat het college de raad op dit punt onvoldoende heeft geïnformeerd.’
Andere potjes
De voorzitter benadrukt wel dat er geen geld ten onrechte is besteed aan zaken waaraan het niet had mogen worden uitgegeven. ‘We hebben er wel een fietsenstalling en parkeergarage voor gekregen. Maar het is uit andere potjes betaald en dat is natuurlijk niet de bedoeling.’
De voorzitter van de Rekenkamer Den Haag, Manus Twisk. | Foto gemeente Den Haag
Een tweede punt van kritiek van de Rekenkamer is hoe de relatie tussen de bouwer en de gemeente is vormgegeven. Dat heeft te maken met de manier waarop de contracten zijn gesloten. Het ontwerp, de bouw en het onderhoud werden in één keer aanbesteed. De bouwer zet daarbij dan voor een vast bedrag iets neer dat aan de eisen van de opdrachtgever – de gemeente in dit geval – moet voldoen.
Helder
Maar dan moeten die eisen wel helder zijn. In dit geval werden ze tijdens de bouw nog aangepast. Dat werd bijvoorbeeld in 2018 duidelijk. Toen sloot voormalig wethouder Boudewijn Revis een ‘package deal’ met de bouwer. Deze afspraak hield in dat geschillen uit het verleden werden afgesloten en het gebouw op een aantal punten werd verbeterd. Maar het betekende ook dat de gemeente moest bijbetalen. Ook in dit geval kreeg de raad niet precies het bedrag te horen dat het gebouw uiteindelijk zou gaan kosten. Twisk noemt ook de gebruikte contractvorm ‘niet zo gelukkig gekozen’.
Centraal in het onderzoek, zegt de voorzitter, staat de vraag of de gemeenteraad alle informatie kreeg die nodig is om goede besluiten te kunnen nemen. ‘Elk project kan meer gaan kosten. Maar dan is het aan het college om transparant te zijn waaraan dat ligt en waarom dat gebeurt.’
Moeilijk
Dat gebeurde hier niet, is de conclusie van de Rekenkamer. ‘Bijna stelselmatig zien we dat het college de raad bij dit ingewikkelde project niet heeft meegenomen in de complexiteit. En als het college zegt: het is allemaal zo moeilijk, dan is dat juist een reden te meer om duidelijk te zijn. Zodat de raad op goede gronden een besluit kan nemen. Wij vinden dat dat nu onvoldoende is gebeurd.’
Een advies van de Rekenkamer is dan ook dat de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders om de tafel moeten om afspraken te maken over de informatievoorziening. ‘Wat heeft de raad nodig? En wat kan dat het college bieden? Er moet een cultuurverandering komen. Het moet meer natuurlijk worden dat het college transparant is. Dan kan de raad met al die gegevens een goed besluit nemen.’
Het college stelde de kosten voor het cultuurcomplex Amare steeds lager voor dan dat ze in werkelijkheid waren !!!
Ook in 2018 hield het college kosten buiten het zicht van de gemeenteraad. Dat schrijft de Rekenkamer Den Haag in een rapport over de ontwikkeling en realisatie van Amare. Het college ontkent dat de raad is misleid, schrijft mediapartner Omroep West.
Wijsmuller garandeerde bij de presentatie van de voorstellen en bij latere debatten altijd dat het niet duurder zou worden dan 177,4 miljoen euro. De gemeenteraad ging akkoord met deze investering.
In het rapport ‘Het Onderwijs- en Cultuurcomplex. Leren van een bouwproject’ schrijft de rekenkamer echter dat de verwachte kosten voor het cultuurcomplex toen al hoger werden ingeschat dan 177,4 miljoen. ‘De geraamde kosten voor ontwikkeling en realisatie van het OCC overstegen al tijdens de besluitvorming in 2014 het ter beschikking gestelde investeringskrediet’, staat in het rapport.
‘De totale kosten voor de ontwikkeling en realisatie van het Onderwijs- en Cultuurcomplex werden in 2014 geraamd op 193,6 miljoen euro, wat een overschrijding is van 16,2 miljoen ten opzichte van het investeringskrediet van 177,4 miljoen.’
Niet inzichtelijk
Iets soortgelijks voltrok zich een paar jaar later, in 2018. Na de gemeenteraadsverkiezingen keerde de Haagse Stadspartij niet terug in het college en nam VVD’er Boudewijn Revis het stokje over van Wijsmuller.
‘Ook na het instemmen in juli 2018 met uitbreiding van het investeringskrediet tot 210,9 miljoen, naar aanleiding van de packagedeal met de aannemer over meerkosten, overstijgen de geraamde kosten voor ontwikkeling en realisatie van het OCC het (uitgebreide) ter beschikking gestelde investeringskrediet’, schrijft de rekenkamer.
Rondom het culturele centrum komen drie nieuwe hoge gebouwen, torens met honderden woningen en plekken voor bedrijven.
AD 06.10.2020
Op dit moment worden de torens Adagio aan de Turfhaven en Bolero aan de Schedeldoekshaven gebouwd. Deze worden 90 meter hoog en erin komen onder andere 450 huur- en koopwoningen en op de begane grond is plek voor bedrijven.
De bouw van woontoren Adagio, aan het Spuiplein in Den Haag, is maandag 14.12.2020 op spectaculaire wijze gestart gegaan.
In 24 uur tijd worden er 240 betonmixers geleegd voor de fundatiepoer, een enorm blok beton dat fungeert als de fundering van de toren die erop gebouwd gaat worden.
Vandaag is de bouw van woontoren #Adagio op een spectaculaire wijze gestart. In 24 uur tijd worden hier 240 betonmixers geleegd voor de fundatiepoer. Een betonnen plaat van 49m bij 29m met een dikte van 1,8m. #Spuikwartier#DenHaag
Woontoren Adagio is, samen met woontoren Bolero, onderdeel van project Sonate. De torens bestaan uit 456 huurappartementen en zo’n 1500 vierkante meter commerciële ruimte.
De derde toren, Cantate genaamd, komt op de plek waar nu nog het Nederlands Dans Theater staat. De drie gebouwen worden uiteindelijk met een balkon aan elkaar verbonden.
Planning
Volgens de laatste planning opent Amare in 2021 al, de eerste woontoren is begin 2022 af, die aan de Turfmarkt in 2023 en daarna de toren Cantate.
Terugblik;
In 2008 waren PvdA, VVD en Groen Links nog gewoon voorstander. In 2010 was Groen Links tegen en waren het CDA en D66 voorstanders. Na die coup in 2019 op Groep de Mos zitten CDA en PvdA weer gewoon in het college.
De gemeente Den Haag zit in een spagaat tussen haar bestuurlijke ambities en de eigen bevolking. Het Spuiforum werd op 8 november 2012 door de raad aanvaard, maar of het besluit de gemeenteverkiezingen van 2014 ging overleven werd spannend.
Immers, een belangrijk aspect werd over het hoofd gezien, de internationale bevolking heeft geen boodschap aan lokale bestuurders met flagships, zeker niet als het geld kost. Daarbij is ook veel weerstand tegen de sloop van het amper 25 jaar oude RO/ NDT-gebouw en dreigt eenzelfde lot het huidige gebouw van het Koninklijk Conservatorium bij leegstand.
Culturele Hoofdstad 2018
Het Spuiforum is een economisch en cultureel concept, het had Den Haag een gezicht moeten geven als zij tot Culturele Hoofdstad 2018 was verkozen. Echter het gebouw is veel meer dan dat, het is ook het sluitstuk van de ‘Kampagne Stadsvernieuwing als Kulturele Aktiviteit’ en de idealen van de compacte stad waarmee sociaaldemocraten zoals Adri Duivesteijn in 1985 als een cultureel proces brachten dat de hele stadsbevolking aanging.
Het gaat er vooral om de inwoners van Den Haag, afkomstig uit alle hoeken van de wereld, tot een waarlijk kosmopolitische bevolking te laten groeien. ‘Cultuur is een middel bij uitstek om die verschillen tussen groepen te overbruggen’ betoogde wethouder Marjolein de Jong in 2012. Cultuur verenigt en geeft alle burgers van de stad iets gemeenschappelijks, is de theorie. Het exploitatiemodel met een brede programmering is gebaseerd op het idee dat de grote publiekstrekkers en evenementen de kleinere kunstvormen mogelijk maakt.
Het idee van het Spuiforum en Culturele Hoofdstad werd waarschijnlijk geboren tijdens het Congres Citymarketing in 2006 van de marketinggoeroe Philip Kotler, die Haagse bestuurshoofden deed suizen. De internationale ambitie zoals deze in de structuurvisie Wereldstad aan Zee uit 2005 werd bezongen, kreeg hiermee mede gestalte.
In 2008 zouden het Spuiforum en de kandidaatstelling als Culturele Hoofdstad worden geentameerd door Haagse bestuurders om het culturele imago te versterken. Een jaar later waren alle ambities ambtelijk verwoord.
In het toenmalige college waren de coalitiepartijen PvdA, VVD en Groen Links een warm voorstander van het Spuiforum, toen nog Cultcore genoemd, na de verkiezingen van 2010 was Groen Links tegen en waren opeens het CDA en D66 warme voorstanders. Coalitie voor, oppositie tegen, zo eenvoudig is de Haagse politiek.
De concentratie van cultuur heeft ook een spinoff op het verblijfklimaat in de stad zelf. Den Haag transformeerde de laatste 25 jaar tot een aangename ‘hub van verpozen’ met een bierplein (de Grote Markt), een bubbeltjesplein (het Plein) en daartussen met een enorme concentratie van winkels. Goed voor het vestigingsklimaat van internationale instellingen en alle toeristen. De stadseconomie vaart wel bij cultuur. Maar profiteert iedereen daarvan in de stad?
Stedenbouwkundig plan OMA
Er was veel ambitie maar een stedenbouwkundige visie was er niet. In februari 2009 deed OMA een stedenbouwkundige studie naar het Spuiplein en de inpassing van het Spuiforum in de omgeving. In totaal moest er 45.000 m2 van het Residentie Orkest (RO), het Nederlands Dans Theater (NDT) en het Koninklijk Conservatorium (KC) worden ondergebracht in een megagebouw.
Er werd een brede en lage variant gepresenteerd en een hoge en smalle variant. De gemeente koos voor de brede en lage variant als uitgangspunt. Het was voor iedereen direct duidelijk dat er teveel bouwmassa met teveel programma op een te kleine plek werd geperst.
Een noviteit was dat OMA het Rabbijn Maarsenplein wilde verbinden met het Spuiplein. Van twee pleinen en een zeventiende-eeuwse kerk met een groene kamer eromheen wil men nu een Cultuurforum Spui maken. De studie van OMA ging verder niet in op de aansluitingen met omliggende wijken zoals de Rivierenbuurt.
In de stedenbouwkundige visie werd ook duidelijk waarom de overkant van het Spui bij het Spuiplein moest worden betrokken, men wil het doodse imago van het Spuiplein vitaliseren door aansluiting te zoeken met de gezellige horecapleinen in de binnenstad.
Men betoogde: ‘Het toekomstige Spuiplein is niet enkel een verzameling culturele instellingen en fraaie gebouwen. De ontwikkeling van het dans- en muziekcentrum aan het Spuiplein wordt aangevuld met meer culturele voorzieningen en activiteiten, horeca, terrassen en uitgaansgelegenheden. De vervlechting met de rest van de binnenstad is essentieel.’ En toch ontbeerde de visie van OMA juist die aansluitingen met de omgeving.
De meest essentiele vraag werd niet gesteld: waarom werd Spuiplein niet het bruisende hart van Den Haag maar een leeg hart? Waarom werd het belangrijkste plein van de stad slechts bevolkt door skaters en mensen die de weg kwijt zijn?
Van de tientallen pleinen in Den Haag werd het Spuiplein, ontworpen door de Spaanse architect Joan Busquets, gezien als het dieptepunt. Dat is niet te wijten aan de architect maar aan het ontbreken van een stedelijke plint rond het plein en de routing in de stad.
Men zou kunnen denken dat het probleem is op te lossen door er veel horeca te programmeren, echter het Spuiplein gaat net zoals het Rabbijn Maarsenplein vrijwel zeker de concurrentie met het charmante Plein en de gezellige Grote Markt verliezen. Het Spuiplein had dus een uitgesproken eigen karakter moeten krijgen die past bij de status van de gebouwen. Helaas werd dat over het hoofd gezien door OMA.
Prijsvraag 2010
Het prijsvraagprogramma voor het Spuiforum was overspannen en paste nauwelijks op de locatie en over de betekenis van het Spuiplein was niet nagedacht. Door het ontbreken van een gemeentelijke visie op dat deel van de stad, moest een architect met een gebouw het probleem met het Spuiplein oplossen. De opgave voor de architecten was dan ook vooral: geef Den Haag de glans die bij een wereldstad hoort en doe in godsnaam iets met het plein!
Er kwamen 54 aanmeldingen binnen voor de prijsvraag, waaronder die van Koolhaas. Een selectiecommissie koos daaruit 20 bureaus die hun ontwerpvisie mochten geven op het Cultuurforum Spuiplein. Uit de selectie werd duidelijk dat het vooral om architecten ging, die opvallende architectuuriconen kon ontwerpen voor de stad. Van de twintig geselecteerde architecten zouden er zestien een ontwerp inleveren.
Vanaf 7 mei 2010 waren deze ontwerpen te bezichtigen in het stadhuis. Wethouders waren openlijk opgetogen over Koolhaas en de flessen champagne werden al koud gezet in Rotterdam, immers na de schande van de Tweede Kamerprijsvraag en het debacle van de Stadhuisprijsvraag zag iedereen in Rem een terechte kanshebber. Alleen al zijn naam gaf de stad de internationale fonkeling. Toch zou alles anders lopen.
Tegenstand
Nog voordat de zestien architecten de plannen presenteerden verscheen er op 16 april 2010 in de lokale krant Den Haag Centraal een ingezonden brief ondertekend door een lange rij oud-wethouders, architecten, historici, artiesten, oud-ambtenaren, stedenbouwers etc. In de brief werd het belang van een kloppend hart voor Den Haag benadrukt, toch maakte men zich ernstig zorgen over de planvorming.
‘Er is geen stedenbouwkundige visie op de gebieden die hierop aansluiten. Het kan nooit een levendig intiem plein worden door de enorme omvang van een gebouw en de beperkte footprint. Het plan is niet faseerbaar te bouwen en dus niet uitvoerbaar. […] Om zoveel cultuurfuncties en diensten bij één exploitant onder een dak te brengen is in strijd met het eigen binnenstadsplan.
De financiering is onzeker gezien de economische en financiële situatie. Men gaat uit van een verdubbeling van het aantal bezoekers om zo de exploitatieberekening rond te krijgen. […] Door de smalle bandbreedte aan handschriften en architectuuropvattingen die de stad gepresenteerd zal krijgen, is er echter geen sprake van pluriformiteit en daarmee niet van een wérkelijke keuze.’
Gezien het bovenstaande was het huidige nieuwbouwinitiatief tot mislukken gedoemd, aldus de Haagse briefschrijvers. Dit was niet alleen een enorme gemiste kans, maar de stad kon het zich juist op deze plaats simpelweg niet veroorloven. Men pleitte ervoor om een pas op de plaats te maken.
Echter, niet de selectiecommissie of de Haagse notabelen oordeelden uiteindelijk over de ambitieuze bestuurders, maar de bevolking van Den Haag. De sociaaldemocraten en de liberalen verloren de gemeentelijke verkiezingen van 3 maart 2010 op dramatische wijze. De grote bezuinigen door het rijk opgelegd dwongen het nieuwe college met de VVD, PvdA, CDA en D66 voorlopig geen geld te reserveren voor het nieuwe theater.
Alsnog werden er in juni drie architecten uitverkoren om de aan de tweede ronde mee te doen: Neutelings Riedijk, Thomas Rau en Zaha Hadid. Het plan van OMA viel af, vanwege te weinig vierkante meters, nogal genant immers OMA had in zijn programmatische massastudie naar de gemeente geadviseerd dat het programma op deze locatie paste.
De beslissing over het Spuiforum werd vooruitgeschoven door het nieuwe college. Omdat er een architect was gekozen, zo benadrukte de selectiecommissie, en geen bouwplan kon men eventueel nog uitwijken naar een andere bouwkavel.
Het poetische en golvende plan van Zaha Hadid was te groot voor de kavel, Rau die zijn plan als het meest duurzame presenteerde bleek een zeer ongunstige verhouding tussen geveloppervlakte en bouwmassa te hebben, hetgeen slecht was voor de energiehuishouding. Het meest compacte gebouw was van Neutelings Riedijk. Daardoor was dit plan duurzaam en paste het op de locatie.
De selectiecommissie koos voor dit plan dat overigens in de voorronde ook al de meeste punten had gehaald. De commissie vond het structuurontwerp van Neutelings Riedijk een veelbelovend, logisch opgebouwd concept, dat een nieuw en eigentijds evenwicht zoekt tussen de schaal van de historische binnenstad en de hoogbouw van het naastgelegen Wijnhavenkwartier.
De ‘taille’ in de gevel, de ‘schouder’ die in hoogte bewust aansluiting zoekt bij het bestaande hotel en het ronde dak dat gebouw en omgeving bekroont, maakten de voorgestelde vorm van het gebouw zowel uniek als passend in de veeleisende omgeving van het Spuiplein.
De commissie acht de voorgestelde koepel bovenin het gebouw in meer dan een opzicht een vondst. Toen werd het stil in Den Haag en iedereen dacht dat het Spuiforum een stille dood was gestorven die decembermaand van 2010.
2012: kwartslag gedraaid
De terugkeer van het Spuiforum werd in een brief aan de gemeenteraad op 13 september 2012 plotsklaps aangekondigd door de wethouder. Bij een toelichting op 21 september 2012 bleek het Spuiforum aanzienlijk verkleind, bezuinigd naar 181 miljoen en een kwartslag gedraaid op het Spuiplein, dat vrijwel helemaal verdween. Verschillende functies waren ondergebracht in aangrenzende gebouwen. Door het terugbrengen van de bouwmassa kon het gebouw een kwartslag worden gekeerd zodat de bouwmassa op een nieuwe manier was in te passen in de stedelijke morfologie.
De intimiteit en geslotenheid van de stedelijke ruimten, zoals deze aanwezig was in de tijd voordat Berlage tekeer ging met de doorbraken in het centrum, kwamen weer terug. Ook wisten de stedenbouwers met deze ‘move’ de aansluitingen met de omgeving te verbeteren.
Misschien had OMA dat een paar jaar terug de wethouder allemaal kunnen adviseren! Tijdens de inspraak in oktober 2012 in de Commissievergadering Ruimte bleken alle argumenten voor en tegen het plan die al in 2010 werden genoemd hetzelfde. In de Haagse krant Den Haag Centraal verschenen wekelijks lange artikelen van voor- en tegenstanders.
Minimaal draagvlak
Ontluisterend was de opiniepeiling over het Spuiforum die werd gehouden door Maurice de Hond. Het bleek dat bij de beslissing in de raad op 8 november 2012 van de bevolking 48% helemaal geen idee had wat het Spuiforum was, en dat slechts 19% van de bevolking voor was, 69% was er tegen omdat men het te duur vond en 12% had geen mening.
Overigens bleek 40% van de bevolking ervoor te zijn om de bestaande gebouwen te renoveren en 40% om de leegstand in de stad te benutten. Slechts 11% wilde een nieuw gebouw. Een onderzoek van Omroep West gaf aan de zelfs 79% van de bevolking geen Spuiforum wilde. Het draagvlak onder de bevolking bleek minimaal.
De raad koos voor een ‘uitvoeringsbesluit’ voor het Spuiforum. Voorwaarden zijn het budget van 181 miljoen euro, de exploitatie moet na 4 jaar budgetneutraal zijn, de bebouwing moet redelijkerwijs op de bouwkavel passen en er moet draagvlak zijn bij de bevolking. Hierover moet omstreeks april 2013 worden gerapporteerd door de wethouder.
Waarom was de bevolking nauwelijks geinteresseerd in het Spuiforum en vond men het te duur? Eric Corijn, hoogleraar sociale en culturele geografie aan de VU Brussel en directeur van de onderzoeksgroep Cosmopolis, betoogde tijdens een lezing voor Deltametropool in januari 2012, dat bestuurders in Den Haag meer oog moeten krijgen voor kosmopolitische cultuur die al leeft in de straten van de stad en zich veel minder moet bezig houden met vervreemdende beeldvorming en citymarketing.
Om succesvol de transformatie naar een global city te maken moet niet alleen het bestuur in stelling worden gebracht. Die transformatie voltrekt zich juist bij alle stadsbewoners, die vaak uit alle hoeken van de wereld komen en die een patchwork vormen van identiteiten. De kosmopolitische cultuur ontstaat vanzelf en die moet worden getoond. Zo kan de stad zich een plaats geven in het netwerk van kosmopolitische wereldsteden.
In december 2012 kwam Den Haag niet op de shortlist voor Culturele Hoofdstad 2018. Jan Brouwer van het Delfts onderzoek- en adviesbureau ‘ABF Cultuur’ verwijt in dit verband de gemeente zijn eigen bevolking te negeren, bijvoorbeeld alle lokale gemeenschappen die vanaf de jaren tachtig de stad hadden herbevolkt.
De belangrijkste conclusie van Brouwer was dat het geruzie in de gemeentepolitiek over het Cultuurforum de jury voor de Culturele Hoofdstad kopschuw had gemaakt. Na bestudering van het bidbook van Den Haag voor Culturele hoofdstad 2018 concludeerde Brouwer: ‘Er is voorbijgegaan aan het feit dat de helft van de bewoners van Den Haag van allochtone afkomst is. Daarvan is niets concreets terug te vinden in het programma.’
Of de kritiek van Brouwer terecht is zal op termijn moeten blijken. Men kan zich ook afvragen of het stuifzand van de vele identiteiten ooit een kant op moet waaien. Den Haag is de afgelopen 25 jaar explosief gegroeid en grondig verbouwd, wellicht is de wording van een kosmopolitische cultuur een kwestie van geduld.
Koninklijk Conservatorium
In de plannen voor het Spuiforum is ook het Koninklijk Conservatorium opgenomen. Architecten en kunsthistorici zien het huidige conservatoriumgebouw, gebouwd in 1974- 1980, als een van de mooiste jaren zeventig gebouwen, ondanks dat het op de totaal verkeerde plek ligt, op een van de meest lawaaiige plekken van de stad. Die locatie heeft een vreemde geschiedenis. Conform de ideeen over cityvorming van destijds, sloten het rijk en de gemeente in 1965 een overeenkomst om plaats te maken voor rijkskantoren en ministeries.
De gemeente kreeg 140 miljoen gulden van het rijk voor het onteigenen en het slopen van de bestaande bebouwing in de oude stad. Toen die in een zandvlakte was veranderd kwam het rijk in 1972 met een geheel ander beleid: het spreidingsbeleid. De ministeries verdwenen grotendeels uit Den Haag, op de rijkskavels kwamen instituten als de Koninklijke Bibliotheek, het Rijksarchief en het conservatorium.
Leon Waterman werd gekozen als architect voor het nieuwe conservatorium, vanwege zijn grote muziekkennis. De architectuur paste Waterman helemaal op het weerhouden van het lawaai aan. Het gebouw bestaat uit vier bouwmassa’s rond een binnenplaats met een relatief gesloten gevel aan de buitenzijde. Het gebouw is in zichzelf gekeerd.
Bijzonder is de fraaie tektoniek, de plastiek en massaopbouw. Vooral de ritmes in de gevel die noten op een notenbalk verbeelden zijn opvallend. Het materiaalgebruik is sober: beton, betonsteen en hout. Als het conservatorium dit bijzondere gebouw verlaat, dreigt sloop.
Muziek- en Danstheater
Het huidige Muziek- en Danstheater aan het Spuiplein is opgeleverd in 1988. Amper 25 jaar later voldoet het niet meer en moet worden afgebroken, hoe kan dat? Een reconstructie. In juni 1980 had de gemeenteraad zich uitgesproken om in navolging van het stedenbouwkundig plan van Carel Weeber een muziekzaal voor het Residentieorkest (RO) aan het Spuiplein te bouwen. Het Nederlands Danstheater (NDT) kreeg aanvankelijk een locatie in Scheveningen toegewezen, waarvoor Rem Koolhaas en zijn medewerkers van OMA, waaronder Willem Jan Neutelings, van 1981-84 een ontwerp schetsten.
Het NDT wilde nooit naar Scheveningen en het RO en NDT staken stiekem de koppen bij elkaar. Ze onderzochten met de architecten Frits van Dongen en Peter Vermeulen drie varianten voor een gezamenlijk complex aan het Spuiplein. Het NDT presenteerde deze varianten aan minister Elco Brinkman van WVC, die f 7.750.000 beschikbaar stelde voor een gebouw aan het Spui. De gemeente Den Haag stelde f 14.400.000 beschikbaar. Het NDT hield vast aan haar architect Koolhaas. RO en NDT zagen de gebouwen als twee losse complexen, die gezamenlijk een foyer deelden.
Bij de start van de bouw in 1984 klaagde criticus Cees Zwinkels over het schandalig krappe budget van f 26,65 miljoen voor een 80.000m3 groot bouwvolume: ‘Men moet zich afvragen of het op zichzelf lovenswaardige streven naar sober bouwen hier niet te ver doorschiet. Een absoluut minimum aan bouwkosten gaat nooit gepaard met minimale exploitatiekosten.’
Het Muziekcentrum Vredenburg van architect Herman Hertzberger met een grote zaal had circa f 40 miljoen gekost en de gemeente Den Haag had in 1979 zelf een budget van f 45,5 miljoen becijferd voor een concertzaal. De consequentie was dat de gemiddelde sporthal een hoger afwerkingsniveau had, of zoals Rem Koolhaas constateerde: ‘No money, no details.’
In ieder geval beleefde het Danstheater met Jiři Kylian en Rem Koolhaas gouden tijden en werd het gezicht van de Nederlandse danscultuur. Het Danstheater werd misschien de bekendste loods van de wereld. Al was het alleen maar om bestuurders te herinneren aan de verkeerde spaarzaamheid, het had tot nationaal erfgoed moeten worden verheven. Maar wat zal de werkstudent Willem Jan Neutelings hebben gedacht over de Haagse bestuurders en cultuurinstellingen toen hij in 1984 de maquettes van het Danstheater in Scheveningen in de afvalcontainer duwde?
AD 06.11.2020 De bouwer van de nieuwe woontorens aan het Spuiplein in Den Haag lijkt flink te zijn gematst door het stadhuis. Projectontwikkelaar VolkerWessels betaalde een schijntje van de prijs die voor de kostbare grond verwacht mocht worden. Zo zou het concern zo’n negen miljoen euro hebben bespaard.
In een pittig rapport over het onderwijs- en cultuurcomplex Amare constateert de Haagse Rekenkamer dat het stadsbestuur de grond voor de honderden appartementen in de twee woontorens Adagio en Bolero ‘onder de marktwaarde’ verkocht.
En niet zo’n beetje ook: volgens een eigen rekenmethode van de gemeente had de bouwer 16,2 miljoen euro moeten neertellen voor de grond, maar VolkerWessels betaalde in de praktijk ‘slechts’ 6,5 miljoen. Opvallend: ook de ontwikkelaar zelf raamde de kosten ruim twee keer zo hoog, schrijft de lokale Rekenkamer in haar rapport.
Misschien heeft het college een goede reden, aldus Twisk.
,,Let wel: we hebben niet geconstateerd dat er iets onrechtmatig is aan deze korting’’, benadrukt voorzitter Manus Twisk van de Haagse Rekenkamer.,,We weten niet of dit gebruikelijk is. Misschien heeft het college een goede reden. Alleen kennen wij die niet.’’
De Rekenkamer zag geen aanleiding om nader onderzoek te doen. ,,Dit is een pikant detail dat op de grens zit van ons onderzoek naar het onderwijs- en cultuurcomplex. Wij hebben er ook geen conclusie aan verbonden in ons rapport’’, zegt Twisk.
Taxatie
In een reactie op de korting van zo’n negen miljoen euro stelt het college dat de grondprijs in Den Haag uiteindelijk op basis van een taxatie door een onafhankelijke deskundige wordt bepaald en dat dat in dit geval ook is gebeurd. Maar ondanks herhaalde verzoeken kreeg de Rekenkamer de taxatie van de verkoopprijs voor de grond van de woontorens niet. Wel overhandigde het stadsbestuur haar eigen beoordelingen van de grondwaarde aan het Spuiplein.
De lage grondprijs is niet de enige meevaller voor de ontwikkelaar van de twee woontorens (en een hoteltoren) in het centrum van Den Haag. Zo schrapte toenmalig wethouder Boudewijn Revis in 2019 de voor een bouwer dure sociale woningen uit het plan Sonate. Door de enorm gestegen bouwkosten waren ze niet meer rendabel te exploiteren.
Ook hoefde de ontwikkelaar de gemeente in 2017 niet extra te betalen, toen de bouwer groen licht kreeg voor 119 extra appartementen. ‘Hoewel de door ons berekende grondwaarde hierdoor steeg’, schrijft de Rekenkamer in het rapport.
Fractieleider Robert Barker van de Partij voor de Dieren noemt de ‘grote korting’ voor VolkerWessels ‘schokkend’. ,,Dit is weer een voorbeeld van een schimmige deal bij bouwprojecten waar de belastingbetaler uiteindelijk de dupe van is. Er vallen zoveel lijken uit de kast dat we er een heel kerkhof mee kunnen vullen.”
Hele plaatje
Ook past het voorbeeld volgens hem in het hele plaatje van het Rekenkamer-rapport. Want de hoofdconclusie uit het onderzoek is niet mals. Op de cruciale momenten heeft het stadsbestuur de kosten voor Amare steeds lager voorgesteld dan ze waren. Zo stemde de politiek in 2014 in met een krediet van 177 miljoen, terwijl de totale kosten al werden geraamd op 193 miljoen.
En in 2018 ging de gemeenteraad akkoord met een verhoging van het Amare-budget naar 210 miljoen euro. In werkelijkheid stegen de kosten naar 223 miljoen euro. De extra miljoenen werden uit andere gemeentepotjes betaald dan uit het budget voor Amare.
Juist als een project heel ingewikkeld is, moet je duidelijk zijn, aldus Twisk.
Omdat de Haagse politiek op meerdere fronten in het ongewisse werd gelaten, concludeert de Rekenkamer dat het college de raad stelselmatig ‘onvoldoende, niet-transparant en soms onjuist’ heeft geïnformeerd. Voorzitter Twisk: ,,Juist als een project heel ingewikkeld is, moet je duidelijk zijn. Dat is niet genoeg gebeurd.’’
AD 06.11.2020 Het Haagse cultuurpaleis Amare is in de loop der jaren steeds duurder geworden, maar de lokale politiek wist van niks. Dat is, kort door de bocht, de pijnlijke conclusie van de Haagse Rekenkamer die bijna drie jaar onderzoek deed naar de ontwikkeling van het onderwijs- en cultuurcomplex (OCC) op het Spuiplein.
In totaal is het toekomstige huis van het Residentie Orkest, het Koninklijk Conservatorium en het Nederlands Dans Theater sinds de eerste plannen bijna 46 miljoen euro duurder geworden. Het totale budget is opgelopen tot 223 miljoen.
,,De gemeenteraad is stelselmatig niet volledig, niet transparant en soms zelfs onjuist geïnformeerd door het Haagse college’’, zegt voorzitter Manus Twisk van de Rekenkamer. ,,Het lijkt een cultuurkwestie. Maar of het met opzet gebeurt of niet, het is natuurlijk niet goed. Juist bij een ingewikkeld project als het OCC moet je duidelijk zijn.’’
De Haagse gemeenteraad ging in 2014 akkoord met een heel nieuw plan voor de huisvesting van het Residentie Orkest, het Nederlands Dans Theater en het Koninklijk Conservatorium dat maximaal 177,4 miljoen zou mogen gaan kosten. Maar in werkelijkheid was het onderwijs- en cultuurcomplex al een stuk duurder geworden, ontdekte de Rekenkamer.
Parkeergarage
Zo hevelde het Haagse stadsbestuur 16,2 miljoen euro aan kosten voor het toekomstige Amare over naar een heel ander gemeentelijk potje. De verbouwing van de parkeergarage onder het dans- en muziekcentrum, de aanleg van een fietsenstalling voor 600 fietsen en de winkels in het gebouw zouden niet betaald worden uit het budget voor Amare, maar uit de grondexploitatie. Dat gold ook voor een een miljoenenreserve voor onvoorziene kosten.
In 2018 stemde de lokale politiek mopperend in met extra geld voor Amare. Daaruit werden de nodige verbeteringen aan het ontwerp van Amare betaald en slepende geschillen met de projectontwikkelaar opgelost. Het investeringskrediet liep volgens het stadsbestuur nu op tot 210,9 miljoen euro. Maar ook na deze ‘packagedeal’ bleken de totale kosten 12,4 miljoen hoger dan het bedrag waarmee de gemeenteraad had ingestemd.
Het Haagse stadsbestuur ontkent dat het de gemeenteraad misleid zou hebben of dat het niet aan zijn informatieplicht zou hebben voldaan. Wel stelt het college dat het de politiek niet altijd optimaal heeft geïnformeerd.
Haagse partijen klagen al jaren dat ze niet het hele verhaal over het bouwproject OCC te horen kregen.
Manus Twisk: ,,Ons onderzoek bevestigt dat. Het is zeker een pittig rapport geworden, maar dat kan ook niet anders als je naar de feiten kijkt. Hoe kan de Haagse gemeenteraad een goed besluit nemen als ze zo onvolledig en niet-transparant wordt geïnformeerd?’’
En nu?
,,Het is jammer dat het college onze belangrijkste conclusie naast zich neerlegt. Het stadsbestuur vindt niet dat het tekort is geschoten in haar informatieplicht aan de raad. Dat vinden wij een gemiste kans want, met de erkenning van het probleem komt ook de oplossing in zicht.’’
,,Gelukkig neemt men wel onze aanbeveling over om met de Haagse gemeenteraad te gaan praten over hoe het beter kan. Het is positief dat het college wil investeren in transparantere informatievoorziening. Dat is hard nodig.’’
U kraakt meer harde noten. Zo kregen de toekomstige huurders van Amare te veel ruimte om zich met het ontwerp van het gebouw te bemoeien.
,,Ja. Daardoor zijn de kosten ook deels zo opgelopen. Zo moest de kwaliteit van de foyers beter, wilden ze dat de toiletgroepen werden aangepast. Soms wilden de huurders ook een mooiere afwerking van het gebouw. Het college hield onvoldoende regie.”
,,Het punt is dat de contractvorm die het stadsbestuur voor dit grote bouwproject heeft gekozen, zich niet leent voor al die extra wensen. In feite is het zo dat de bouwer een budget krijgt en een pakket van eisen en dan is het aan hem om daaraan te voldoen. De kosten van al die extra wensen komen dus op het bordje van de gemeente terecht.”
Het onderzoek heeft bijna drie jaar geduurd. Waarom zo lang?
,,Het was een onvoorstelbare klus. Heel complex. We onderzochten een enorm bouwproject dat nog gaande was. Dat is als schieten op een bewegend doel. De eerste jaren was het ook heel lastig om de stukken die we van de gemeente wilden hebben, binnen te krijgen. Sinds medio 2018 ging dat veel soepeler. Dat geeft moed, ook voor de raad.”
U bent nu vast wel even klaar met het cultuurpaleis?
,,Laten we duidelijk zijn: ook wij zijn blij dat het onderwijs- en cultuurcomplex Amare er is. Het wordt een uniek en prachtig gebouw. Daar doet ons kritische rapport niets aan af.”
OmroepWest 06.11.2020 De rode draad van het rapport van de Rekenkamer Den Haag is heel duidelijk, zegt voorzitter Manus Twisk zelf. ‘Het college van burgemeester en wethouders heeft niet zijn uiterste beste gedaan om zaken transparant voor te stellen.’
De raad trok in 2014 iets meer dan 177 miljoen euro uit voor de bouw. Dat wat later Amare ging heten, moest binnen dat bedrag worden gerealiseerd. Maar nu, in 2020, blijkt dat het 223,3 miljoen euro kost. Dat komt omdat het college een aantal delen uit andere potjes heeft betaald.
Daarbij gaat het onder meer om de parkeergarage onder het plein en een fietsenstalling en de commerciële ruimtes in het gebouw. ‘Volgens het raadsbesluit maakt dat onderdeel uit van het totale project’, zegt Twisk. ‘Het college heeft echter die kosten uit andere potjes betaald.’
Risico’s
Dat betekent dus eigenlijk dat het hele project duurder werd, zonder dat de raad dat wist. Twisk: ‘Wij vinden van wel. Want in het raadsvoorstel was het uitgangspunt dat deze aspecten uit het investeringskrediet moest worden betaald. En dat geldt ook voor het bedrag dat werd gereserveerd voor risico’s.
Het is heel normaal dat bij dit soort projecten een bedrag voor onvoorzien wordt gemaakt. En het college heeft dat gedaan vanuit een ander potje, terwijl dat ook onderdeel had moeten zijn van die 177 miljoen. Op die manier is dit project dus goedkoper voorgeschoteld dan het daadwerkelijk was. Dat is niet een kwestie van onrechtmatigheid, maar het is wel een kwestie dat de raad op z’n minst onvolledig was geïnformeerd.’
Twisk wil niet zo ver gaan dat hij dit ‘misleiding’ noemt. Want het is een ingewikkelde materie, erkent hij. ‘Uiteindelijk moet de raad daar maar zelf een conclusie aan verbinden. Maar wij hebben op basis van de feiten geconstateerd dat het college de raad op dit punt onvoldoende heeft geïnformeerd.’
Andere potjes
De voorzitter benadrukt wel dat er geen geld ten onrechte is besteed aan zaken waaraan het niet had mogen worden uitgegeven. ‘We hebben er wel een fietsenstalling en parkeergarage voor gekregen. Maar het is uit andere potjes betaald en dat is natuurlijk niet de bedoeling.’
De voorzitter van de Rekenkamer Den Haag, Manus Twisk. | Foto gemeente Den Haag
Een tweede punt van kritiek van de Rekenkamer is hoe de relatie tussen de bouwer en de gemeente is vormgegeven. Dat heeft te maken met de manier waarop de contracten zijn gesloten. Het ontwerp, de bouw en het onderhoud werden in één keer aanbesteed. De bouwer zet daarbij dan voor een vast bedrag iets neer dat aan de eisen van de opdrachtgever – de gemeente in dit geval – moet voldoen.
Helder
Maar dan moeten die eisen wel helder zijn. In dit geval werden ze tijdens de bouw nog aangepast. Dat werd bijvoorbeeld in 2018 duidelijk. Toen sloot voormalig wethouder Boudewijn Revis een ‘package deal’ met de bouwer. Deze afspraak hield in dat geschillen uit het verleden werden afgesloten en het gebouw op een aantal punten werd verbeterd. Maar het betekende ook dat de gemeente moest bijbetalen. Ook in dit geval kreeg de raad niet precies het bedrag te horen dat het gebouw uiteindelijk zou gaan kosten. Twisk noemt ook de gebruikte contractvorm ‘niet zo gelukkig gekozen’.
Centraal in het onderzoek, zegt de voorzitter, staat de vraag of de gemeenteraad alle informatie kreeg die nodig is om goede besluiten te kunnen nemen. ‘Elk project kan meer gaan kosten. Maar dan is het aan het college om transparant te zijn waaraan dat ligt en waarom dat gebeurt.’
Moeilijk
Dat gebeurde hier niet, is de conclusie van de Rekenkamer. ‘Bijna stelselmatig zien we dat het college de raad bij dit ingewikkelde project niet heeft meegenomen in de complexiteit. En als het college zegt: het is allemaal zo moeilijk, dan is dat juist een reden te meer om duidelijk te zijn. Zodat de raad op goede gronden een besluit kan nemen. Wij vinden dat dat nu onvoldoende is gebeurd.’
Een advies van de Rekenkamer is dan ook dat de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders om de tafel moeten om afspraken te maken over de informatievoorziening. ‘Wat heeft de raad nodig? En wat kan dat het college bieden? Er moet een cultuurverandering komen. Het moet meer natuurlijk worden dat het college transparant is. Dan kan de raad met al die gegevens een goed besluit nemen.’
Wethouder Anne Mulder (VVD) is sinds een maand verantwoordelijk voor Amare. Hij ziet in het rapport twee belangrijke punten. Zo wil de wethouder de raad op een betere manier gaan informeren. De ‘overzichtelijkheid’ van de stukken die worden aangeboden moet anders. Het tweede is dat er meer aandacht komt voor de contractvorm. Mulder is het niet eens met de kritiek die de Rekenkamer levert op de wijze waarop de kosten zijn gepresenteerd. ‘Die is niet juist’.
Den HaagFM 06.11.2020 Het stadsbestuur van Den Haag wist al in 2014 dat het cultuurcomplex Amare op het Spuiplein miljoenen euro’s duurder zou worden dan 177 miljoen euro. Toch informeerde het college de gemeenteraad hier niet over. Sterker nog: het college stelde de kosten steeds lager voor dan dat ze in werkelijkheid waren.
Ook in 2018 hield het college kosten buiten het zicht van de gemeenteraad. Dat schrijft de Rekenkamer Den Haag in een rapport over de ontwikkeling en realisatie van Amare. Het college ontkent dat de raad is misleid, schrijft mediapartner Omroep West.
Op het Spuiplein wordt al jaren gebouwd aan het Onderwijs- en Cultuurcomplex (OCC), dat inmiddels de naam Amare draagt. Het wordt het nieuwe onderkomen van onder meer het Residentie Orkest, het Nederlands Danstheater, het Koninklijk Conservatorium en het Dans- en Muziekcentrum.
Toenmalig wethouder Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij presenteerde in oktober 2014 de plannen voor het cultuurcomplex. Als leider van de Haagse Stadspartij had hij zich de jaren ervoor fel verzet tegen de bouw van het Spuiforum op het Spuiplein.
Dat zou met 181,6 miljoen euro te duur worden. Het college dat in 2014 aantrad, waarvan zijn partij deel uitmaakte, besloot het plan te schrappen en met een nieuw, goedkoper alternatief komen. Dat werd het latere Amare.
Overschrijding
Wijsmuller garandeerde bij de presentatie van de voorstellen en bij latere debatten altijd dat het niet duurder zou worden dan 177,4 miljoen euro. De gemeenteraad ging akkoord met deze investering.
In het rapport ‘Het Onderwijs- en Cultuurcomplex. Leren van een bouwproject’ schrijft de rekenkamer echter dat de verwachte kosten voor het cultuurcomplex toen al hoger werden ingeschat dan 177,4 miljoen. ‘De geraamde kosten voor ontwikkeling en realisatie van het OCC overstegen al tijdens de besluitvorming in 2014 het ter beschikking gestelde investeringskrediet’, staat in het rapport.
‘De totale kosten voor de ontwikkeling en realisatie van het Onderwijs- en Cultuurcomplex werden in 2014 geraamd op 193,6 miljoen euro, wat een overschrijding is van 16,2 miljoen ten opzichte van het investeringskrediet van 177,4 miljoen.’
Niet inzichtelijk
Iets soortgelijks voltrok zich een paar jaar later, in 2018. Na de gemeenteraadsverkiezingen keerde de Haagse Stadspartij niet terug in het college en nam VVD’er Boudewijn Revis het stokje over van Wijsmuller.
Hij vroeg de gemeenteraad het budget voor Amare te verhogen naar 210 miljoen euro, onder meer om geschillen met de aannemer af te kopen. Maar ook toen bleven kosten buiten het zicht van de gemeenteraad. Amare blijkt inmiddels 223,3 miljoen euro te kosten.
‘Ook na het instemmen in juli 2018 met uitbreiding van het investeringskrediet tot 210,9 miljoen, naar aanleiding van de packagedeal met de aannemer over meerkosten, overstijgen de geraamde kosten voor ontwikkeling en realisatie van het OCC het (uitgebreide) ter beschikking gestelde investeringskrediet’, schrijft de rekenkamer.
‘Na vaststelling van de packagedeal in juli 2018 waren de totale kosten 223,3 miljoen (gerealiseerde en geraamde nog te realiseren kosten). Daarmee is uiteindelijk een totaal van 12,4 miljoen aan kosten voor het OCC voor de gemeenteraad niet inzichtelijk gemaakt.’
Zeer kwalijk
De gemeenteraad werd niet altijd goed op de hoogte gehouden. Het college heeft daarom ‘onvoldoende invulling gegeven aan de informatieplicht richting de gemeenteraad’, stelt de rekenkamer. ‘De gemeenteraad is onvoldoende in staat gesteld om zich een helder beeld te kunnen vormen van de financiële gevolgen van het raadsbesluit voor de ontwikkeling en realisatie van het Onderwijs- en Cultuurcomplex.’
Oppositiepartijen in de Haagse gemeenteraad reageren geschokt op de uitkomsten van het rapport. ‘Ik vind dit zeer kwalijk’, zegt Robert Barker van de Partij voor de Dieren. ‘Het stadsbestuur liegt de raad voor over hoe gemeenschapsgeld besteed wordt. Het college dwarsboomt zo de democratie.’ Ook Lesley Arp van de SP is verbijsterd.
‘Twee opeenvolgende colleges moffelden miljoenen weg om een positiever beeld van de totale kosten te geven. Wat ons betreft moet elke partij die zijn handen aan dit cultuurpaleis heeft gebrand zich flink achter de oren krabben.’
Onder ede
De grootste partij in de Haagse gemeenteraad – Hart voor Den Haag/Groep de Mos – wil dat alle betrokkenen, en met name de oud-wethouders Revis en Wijsmuller, publiekelijk en onder ede verantwoording gaan afleggen. Daartoe moet het zwaarste raadsinstrument ingezet worden: een raadsenquête met openbare verhoren.
Verder wil fractieleider Arjen Dubbelaar dat alle dossiers opengaan om te kijken of er strafbare feiten zijn gepleegd. ‘Het gaat hier om vele honderden miljoenen euro’s aan Haags belastinggeld wat uitgegeven is, zonder dat daar voldoende transparantie over geboden is.
Het is op slinkse wijze verkregen en uitgegeven. De geloofwaardigheid van het openbaar bestuur staat op het spel. Deze betrokkenen moeten zich verantwoorden, niet alleen richting de politiek, maar vooral richting de stad’, stelt hij.
‘Doodzonde begaan’
De partij is ook hard over de betrokken voormalig wethouders. Wijsmuller heeft ‘een doodzonde begaan’ door de cijfers te rooskleurig voor te stellen. Revis heeft in de ogen van Hart voor Den Haag ‘de boel bedonderd’. ‘Bij Staatsbosbeheer kan hij als terreinknecht alle lijken begraven die nu uit de kasten komen rollen’, zegt Dubbelaar.
Het college van burgemeester en wethouders reageert kritisch op het rapport van de Rekenkamer. Zo is het stadsbestuur het niet eens met de conclusie dat de raad niet altijd goed is geïnformeerd. Ook zijn volgens het college de kosten niet in strijd met de afspraken.
Dat komt omdat de Rekenkamer ook bedragen aan Amare toerekent die buiten dat project vallen, zoals aanpassingen aan de garage onder het Spui. ‘Er is steeds sprake geweest van correcte geraamde en gerealiseerde kosten.’ Wel had de raad daarover helderder kunnen worden, erkent het stadsbestuur.
Ingewikkeld
Burgemeester en wethouders geven wel toe dat de manier waarop het gebouw tot stand kwam ingewikkeld was. De gemeente en de bouwer kozen voor wat in vaktaal Design Build & Maintain (DBM) heet.
Dat betekent dat de gemeente van tevoren een pakket eisen stelde en het ontwerp, de bouw en het onderhoud in handen gaf van de projectontwikkelaar, in dit geval Cadanz. Toch wilden de instellingen die erin komen, later nog aanpassingen. Dat leidde ook tot hogere kosten.
Het college constateert nu dat alle betrokken partijen zich dat van tevoren beter hadden moeten realiseren en dat er ‘spanningen’ waren. Maar ook hier ziet het stadsbestuur een positief element. ‘Daarbij moet gelijktijdig geconstateerd worden dat die input van de instellingen in veel gevallen voor Cadanz ook nuttig is geweest en uiteindelijk heeft geleid tot een beter gebouw.’
Erg kritisch
De Rekenkamer is ook erg kritisch op de vaste kosten die Amare de komende jaren met zich meebrengt voor de gemeente, de vastgoed- en bedrijfsexploitatie.
Daardoor is het voor de gemeenteraad onduidelijk wat de gemeente jaarlijks moet bijdragen aan de huisvesting van de verschillende gebruikers, vooral het Koninklijk Conservatorium. Maar ook dat ziet het stadsbestuur anders. Er zou mede op verzoek van de raad ‘volop aandacht’ voor zijn geweest.
De Rekenkamer noemt het een ‘gemiste’ kans dat het college niet voluit erkent dat het de raad niet altijd goed heeft geïnformeerd en ‘onvoldoende transparant’ is geweest. Dit ‘omdat met de erkenning van het probleem ook een oplossing in zicht is’. Wel is de Rekenkamer ‘verheugd’ dat het stadsbestuur in de toekomst wil streven naar ‘optimaal transparant verantwoording afleggen’.
OmroepWest 06.11.2020 Het stadsbestuur van Den Haag wist al in 2014 dat het cultuurcomplex Amare op het Spuiplein miljoenen euro’s duurder zou worden dan 177 miljoen euro. Toch informeerde het college de gemeenteraad hier niet over.
Sterker nog: het college stelde de kosten steeds lager voor dan dat ze in werkelijkheid waren. Ook in 2018 hield het college kosten buiten het zicht van de gemeenteraad. Dat schrijft de Rekenkamer Den Haag in een rapport over de ontwikkeling en realisatie van Amare. Het college ontkent dat de raad is misleid.
Op het Spuiplein wordt al jaren gebouwd aan het Onderwijs- en Cultuurcomplex (OCC), dat inmiddels de naam Amare draagt. Het wordt het nieuwe onderkomen van onder meer het Residentie Orkest, het Nederlands Danstheater, het Koninklijk Conservatorium en het Dans- en Muziekcentrum.
Toenmalig wethouder Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij presenteerde in oktober 2014 de plannen voor het cultuurcomplex. Als leider van de Haagse Stadspartij had hij zich de jaren ervoor fel verzet tegen de bouw van het Spuiforum op het Spuiplein.
Dat zou met 181,6 miljoen euro te duur worden. Het college dat in 2014 aantrad, waarvan zijn partij deel uitmaakte, besloot het plan te schrappen en met een nieuw, goedkoper alternatief komen. Dat werd het latere Amare.
Overschrijding
Wijsmuller garandeerde bij de presentatie van de voorstellen en bij latere debatten altijd dat het niet duurder zou worden dan 177,4 miljoen euro. De gemeenteraad ging akkoord met deze investering.
In het rapport ‘Het Onderwijs- en Cultuurcomplex. Leren van een bouwproject’ schrijft de rekenkamer echter dat de verwachte kosten voor het cultuurcomplex toen al hoger werden ingeschat dan 177,4 miljoen. ‘De geraamde kosten voor ontwikkeling en realisatie van het OCC overstegen al tijdens de besluitvorming in 2014 het ter beschikking gestelde investeringskrediet’, staat in het rapport.
‘De totale kosten voor de ontwikkeling en realisatie van het Onderwijs- en Cultuurcomplex werden in 2014 geraamd op 193,6 miljoen euro, wat een overschrijding is van 16,2 miljoen ten opzichte van het investeringskrediet van 177,4 miljoen.’
Niet inzichtelijk
Iets soortgelijks voltrok zich een paar jaar later, in 2018. Na de gemeenteraadsverkiezingen keerde de Haagse Stadspartij niet terug in het college en nam VVD’er Boudewijn Revis het stokje over van Wijsmuller.
‘Ook na het instemmen in juli 2018 met uitbreiding van het investeringskrediet tot 210,9 miljoen, naar aanleiding van de packagedeal met de aannemer over meerkosten, overstijgen de geraamde kosten voor ontwikkeling en realisatie van het OCC het (uitgebreide) ter beschikking gestelde investeringskrediet’, schrijft de rekenkamer.
‘Na vaststelling van de packagedeal in juli 2018 waren de totale kosten 223,3 miljoen (gerealiseerde en geraamde nog te realiseren kosten). Daarmee is uiteindelijk een totaal van 12,4 miljoen aan kosten voor het OCC voor de gemeenteraad niet inzichtelijk gemaakt.’
Zeer kwalijk
De gemeenteraad werd niet altijd goed op de hoogte gehouden. Het college heeft daarom ‘onvoldoende invulling gegeven aan de informatieplicht richting de gemeenteraad’, stelt de rekenkamer. ‘De gemeenteraad is onvoldoende in staat gesteld om zich een helder beeld te kunnen vormen van de financiële gevolgen van het raadsbesluit voor de ontwikkeling en realisatie van het Onderwijs- en Cultuurcomplex.’
Oppositiepartijen in de Haagse gemeenteraad reageren geschokt op de uitkomsten van het rapport. ‘Ik vind dit zeer kwalijk’, zegt Robert Barker van de Partij voor de Dieren. ‘Het stadsbestuur liegt de raad voor over hoe gemeenschapsgeld besteed wordt.
Het college dwarsboomt zo de democratie.’ Ook Lesley Arp van de SP is verbijsterd. ‘Twee opeenvolgende colleges moffelden miljoenen weg om een positiever beeld van de totale kosten te geven. Wat ons betreft moet elke partij die zijn handen aan dit cultuurpaleis heeft gebrand zich flink achter de oren krabben.’
Onder ede
De grootste partij in de Haagse gemeenteraad – Hart voor Den Haag/Groep de Mos – wil dat alle betrokkenen, en met name de oud-wethouders Revis en Wijsmuller, publiekelijk en onder ede verantwoording gaan afleggen. Daartoe moet het zwaarste raadsinstrument ingezet worden: een raadsenquête met openbare verhoren.
Verder wil fractieleider Arjen Dubbelaar dat alle dossiers opengaan om te kijken of er strafbare feiten zijn gepleegd. ‘Het gaat hier om vele honderden miljoenen euro’s aan Haags belastinggeld wat uitgegeven is, zonder dat daar voldoende transparantie over geboden is.
Het is op slinkse wijze verkregen en uitgegeven. De geloofwaardigheid van het openbaar bestuur staat op het spel. Deze betrokkenen moeten zich verantwoorden, niet alleen richting de politiek, maar vooral richting de stad’, stelt hij.
‘Doodzonde begaan’
De partij is ook hard over de betrokken voormalig wethouders. Wijsmuller heeft ‘een doodzonde begaan’ door de cijfers te rooskleurig voor te stellen. Revis heeft in de ogen van Hart voor Den Haag ‘de boel bedonderd’. ‘Bij Staatsbosbeheer kan hij als terreinknecht alle lijken begraven die nu uit de kasten komen rollen’, zegt Dubbelaar.
Het college van burgemeester en wethouders reageert kritisch op het rapport van de Rekenkamer. Zo is het stadsbestuur het niet eens met de conclusie dat de raad niet altijd goed is geïnformeerd. Ook zijn volgens het college de kosten niet in strijd met de afspraken.
Dat komt omdat de Rekenkamer ook bedragen aan Amare toerekent die buiten dat project vallen, zoals aanpassingen aan de garage onder het Spui. ‘Er is steeds sprake geweest van correcte geraamde en gerealiseerde kosten.’ Wel had de raad daarover helderder kunnen worden, erkent het stadsbestuur.
Ingewikkeld
Burgemeester en wethouders geven wel toe dat de manier waarop het gebouw tot stand kwam ingewikkeld was. De gemeente en de bouwer kozen voor wat in vaktaal Design Build & Maintain (DBM) heet.
Dat betekent dat de gemeente van tevoren een pakket eisen stelde en het ontwerp, de bouw en het onderhoud in handen gaf van de projectontwikkelaar, in dit geval Cadanz. Toch wilden de instellingen die erin komen, later nog aanpassingen. Dat leidde ook tot hogere kosten.
Het college constateert nu dat alle betrokken partijen zich dat van tevoren beter hadden moeten realiseren en dat er ‘spanningen’ waren. Maar ook hier ziet het stadsbestuur een positief element. ‘Daarbij moet gelijktijdig geconstateerd worden dat die input van de instellingen in veel gevallen voor Cadanz ook nuttig is geweest en uiteindelijk heeft geleid tot een beter gebouw.’
De Rekenkamer noemt het een ‘gemiste’ kans dat het college niet voluit erkent dat het de raad niet altijd goed heeft geïnformeerd en ‘onvoldoende transparant’ is geweest. Dit ‘omdat met de erkenning van het probleem ook een oplossing in zicht is’. Wel is de Rekenkamer ‘verheugd’ dat het stadsbestuur in de toekomst wil streven naar ‘optimaal transparant verantwoording afleggen’.
De Haagse topambtenaar die moest vertrekken omdat hij ervan werd beschuldigd de gedragscode te hebben overschreden, heeft de gemeente nadrukkelijk geadviseerd om geen procedures tegen hem te beginnen. Mocht dat wel gebeuren dan zou bij zo’n rechtszaak volgens hem informatie naar buiten komen die ook voor de gemeente ‘niet bevorderlijk was’.
Dat blijkt uit zijn schriftelijk verweer op een brief van interim gemeentesecretaris Ilma Merx waarin zij hem meedeelt dat hij bij de gemeente moet vertrekken. Beide brieven zijn in bezit van Omroep West.
Verdachte ambtenaar wil in beslag genomen Porsche terug
De van fraude verdachte ambtenaar van de gemeente Den Haag wil o.a. dat het beslag op zijn Porsche wordt opgeheven.
Telegraaf 24.09.2020
Ontkenningsfase
De ambtenaar van de gemeente Den Haag die verdacht wordt 1,7 miljoen euro te hebben verduisterd, ontkent dat hij iets verkeerd heeft gedaan. ‘Ik word geslachtofferd’, zei hij dinsdag 08.09.2020 in de rechtbank, schrijft mediapartner Omroep West. Daar probeerde hij via een kort geding een einde te maken aan het beslag dat de gemeente liet leggen op zijn bezittingen en die van zijn vrouw.
De voormalig medewerker van de gemeente heeft meerdere jaren fraude gepleegd ‘met een substantiële financiële omvang’. De Rijksrecherche doet onderzoek. De gemeente heeft intussen van alles gedaan om er voor te zorgen dat het geld terugkeert in de kas. Zo is er beslag gelegd op de bezittingen van de voormalig medewerker.
Ontslag
Afgelopen juli 2020 wordt bekend dat de gemeente Den Haag de ambtenaar op staande voet had ontslagen. De Haagse politiek reageerde geschokt. De man werkte sinds 2010 voor de gemeente, als controller voor de Dienst Stadsbeheer. Volgens de gemeente sluisde hij via een wirwar van bv’s 1,7 miljoen euro weg, naar bedrijven die aan hem te linken zijn.
In totaal worden 58 facturen ontdekt waar iets mis mee zou zijn. Zo zou hij zijn handtekening hebben gezet onder rekeningen waarvoor geen diensten waren geleverd. De gemeente liet daarom beslag leggen op de bezittingen van de man en van diens vrouw. Het gaat onder meer om een huis, een Porsche van zo’n 24.000 euro die hij contant afrekende, en tachtigduizend euro contant geld.
Reacties
‘Dit laat op dramatische wijze zien hoe belangrijk het is door te pakken en te werken aan integriteit’, stelt Frans de Graaf van de grootste coalitiepartij, de VVD.
Ook andere fracties in de Haagse raad kijken met zorg naar de nieuwe ontwikkelingen in het stadhuis. ‘Dat dit kan, gebeurt en er ook nog een soort patroon lijkt te zijn, is verontrustend’, zegt fractieleider Arjen Kapteijns van GroenLinks.
‘Dit wil je niet in een periode waarin toch al veel over integriteit wordt gesproken’, aldus zijn collega van de Haagse Stadspartij, Joris Wijsmuller. Volgens Pieter Grinwis (ChristenUnie/SGP) wordt Den Haag Napels aan de Noordzee. ‘Maar dat is bijna een belediging voor Napels.’
Het is niet de eerste integriteitskwestie op het Haagse stadhuis !!!!
Handel in invalideparkeerkaarten
In 2008 ontdekt de politie dat medewerkers van de afdeling parkeren van de gemeente Den Haag op grote schaal betrokken zijn geweest bij de handel in invalideparkeerkaarten. Uiteindelijk worden drie parkeerwachten op staande voet ontslagen, drie krijgen een berisping en 21 medewerkers een waarschuwing. Met een invalideparkeerkaart kan overal in Den Haag gratis geparkeerd worden.
Ambtenaar en directeur van Hindoestaanse stichting
Dit is niet de eerste integriteitskwestie in het Haagse stadhuis. In september 2018 stelde de gemeente een ambtenaar op non-actief na een intern onderzoek naar financiële belangenverstrengeling. Terwijl hij als ambtenaar op het stadhuis werkt, is hij ook directeur van de Hindoestaanse stichting Vobis, die die sinds 2016 zo’n 444.000 euro aan subsidie ontving van de gemeente. Uit het onderzoek bleek dat er onregelmatigheden zijn in de geldstromen naar de stichting.
Uiteindelijk stapten de wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui, op vriendelijk doch dringend verzoek van de gemeenteraad, op. Ze worden ervan verdacht tegen betaling nachtvergunningen te hebben geregeld voor het bevriende zalencentrum Opera en van gesjoemel met gemeentegeld.
In mei van dit jaar vertrok een topambtenaar van de gemeente nadat uit een integriteitsonderzoek was gebleken dat hij ‘niet transparant’ had gewerkt rond de bouw van cultuurcomplex Amare. De man zou onder meer achteraf passages aan verslagen hebben toegevoegd.
Volgens Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij redenen genoeg om in de Haagse raad te debatteren over integriteit in brede zin. Daarbij moet het zeker ook nog gaan over wie uiteindelijk politiek verantwoordelijk is voor de ambtenaar die bij Amare was betrokken, vindt hij. Maar hij verwacht niet dat dit voor de zomer zal gebeuren.
NU 23.09.2020 Het huis, de auto en de bankrekeningen van een frauderende ambtenaar van de gemeente Den Haag blijven in beslag genomen. Dat heeft de rechtbank in Den Haag dinsdag bepaald. Eerder eiste de verdachte dat de inbeslagneming opgeheven zou worden, maar volgens de rechter kon hij niet hard maken dat de gemeente “ondeugdelijk was”.
De ambtenaar werd maart dit jaar op staande voet ontslagen. Hij zou als controller van de Dienst Stadsbeheer voor 1,7 miljoen euro gefraudeerd hebben. De verdachte deed dat over een periode van zes jaar door rekeningen te betalen voor opdrachten die niet of nauwelijks werden uitgevoerd. Het geld ging naar bedrijven waar hij connecties mee had.
Na het ontslag legde de gemeente voor ruim 2 miljoen euro beslag op zijn bezittingen in de hoop iets van het gefraudeerde geld terug te zien. De verdachte vreest binnenkort met zijn gezin op straat te staan, omdat ook zijn hypotheek is stopgezet.
Begin juli vocht de ambtenaar zijn ontslag al aan bij de kantonrechter, die hem in het ongelijk stelde. Ook dinsdag kreeg hij geen gelijk. De rechter vond dat de man niet duidelijk had kunnen aantonen dat zijn ontslag door de gemeente niet juist was. Zijn bezittingen blijven in beslag genomen.
AD 23.09.2020 Het huis, de auto en de bankrekeningen van een frauderende ambtenaar van de gemeente Den Haag blijven in beslag genomen. Dat heeft de rechtbank in Den Haag gisteren bepaald. Eerder eiste de verdachte dat de inbeslagneming opgeheven zou worden, maar volgens de rechter kon hij niet hard maken dat de gemeente ‘ondeugdelijk was’.
De ambtenaar werd afgelopen maart op staande voet ontslagen. Hij zou als controller van de Dienst Stadsbeheer voor 1,7 miljoen euro gefraudeerd hebben. R. deed dat over een periode van zes jaar door rekeningen te betalen voor opdrachten die niet of nauwelijks werden uitgevoerd. Het geld ging naar bedrijven waar hij connecties mee had.
Na het ontslag legde zijn voormalige werknemer – de gemeente – voor ruim twee miljoen euro beslag op zijn bezittingen in de hoop iets van het gefraudeerde geld terug te zien. De man vreest binnenkort met zijn gezin op straat te staan. Ook zijn hypotheek is namelijk stopgezet.
Ongelijk
Begin juli vocht de ambtenaar zijn ontslag al aan bij de kantonrechter, die hem in het ongelijk stelde. Ook gisteren kreeg hij geen gelijk. De rechter vond dat de man niet duidelijk had kunnen aantonen dat zijn ontslag door de gemeente niet juist was. Zijn bezittingen blijven in beslag genomen.
Den HaagFM 23.09.2020 De gemeente Den Haag mag beslag leggen op onder meer een huis, een Porsche en contant geldbedrag van zo’n 80.000 euro van een ambtenaar die verdacht wordt van fraude.
Dat heeft de rechter dinsdag besloten, meldt mediapartner Omroep West. De ambtenaar heeft niet kunnen aantonen dat de gemeente haar boekje te buiten is gegaan. De man wordt ervan verdacht 1,7 miljoen euro te hebben verduisterd. Eerder zei hij onschuldig te zijn: ‘Ik word geslachtofferd.’
Afgelopen juli werd bekend dat de gemeente Den Haag de ambtenaar op staande voet had ontslagen. De Haagse politiek reageerde geschokt. De man werkte sinds 2010 voor de gemeente, als controller voor de Dienst Stadsbeheer. Volgens de gemeente sluisde hij via een wirwar van bv’s 1,7 miljoen euro weg, naar bedrijven die aan hem te linken zijn.
In totaal worden 58 facturen ontdekt waar iets mis mee zou zijn. Zo zou hij zijn handtekening hebben gezet onder rekeningen waarvoor geen diensten waren geleverd. De gemeente liet daarom beslag leggen op de bezittingen van de man en diens vrouw.
Het gaat onder meer om een huis, een Porsche van zo’n 24.000 euro die hij contant afrekende, en 80.000 euro contant geld. Daar probeerde de inmiddels ex-ambtenaar via een kort geding dus een einde aan te maken. Tevergeefs, zo blijkt dinsdag. Volgens de rechter heeft de man niet kunnen aantonen dat de beslaglegging niet zou mogen.
‘Spaargeld’
Tijdens een eerdere zitting legde de ex-ambtenaar uit dat zijn vrouw het geld in beheer had. Het zou om spaargeld gaan. ‘Mijn vader geeft mij geld, geld voor de kinderen, cadeaugeld’, dat hij vervolgens van de bank haalde om contant in huis te bewaren.
‘Ik ben Hindoestaan, dat is gebruikelijk in mijn cultuur.’ Toen zijn huis verbouwd werd, stortte hij het toch maar op de bank. ‘Omdat er veel mensen in huis waren’, legde hij uit. Waarom de man de schenking nooit had opgegeven bij de belasting kon hij niet verklaren.
Met het beslag zou de ex-ambtenaar hard geraakt worden, vertelde hij twee weken geleden bij de rechter. Zo heeft de ING de hypotheek opgezegd waardoor hij zijn huis moet verkopen. ‘We staan straks op straat’, klaagde hij. Ook wil hij zijn Porsche verkopen om schulden af te lossen, maar dat kan door het beslag niet.
Zijn vrouw is inmiddels geschorst van haar werk bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken, terwijl ze net aan een nieuwe functie zou beginnen. Ook op haar bezittingen is beslag gelegd omdat zij van de praktijken van haar man op de hoogte geweest moet zijn, volgens de gemeente.
Strafrechtelijk onderzoek
Tegen het echtpaar loopt ook een strafrechtelijk onderzoek waarbinnen de man en vrouw inmiddels gehoord zijn door de Rijksrecherche. Ook in dat onderzoek is beslag gelegd.
OmroepWest 22.09.2020 De gemeente Den Haag mag beslag leggen op onder meer een huis, een Porsche en contant geldbedrag van zo’n 80.000 euro van een ambtenaar die verdacht wordt van fraude. Dat heeft de rechter dinsdag besloten.
De ambtenaar heeft niet kunnen aantonen dat de gemeente haar boekje te buiten is gegaan. De man wordt ervan verdacht 1,7 miljoen euro te hebben verduisterd. Eerder zei hij onschuldig te zijn: ‘Ik word geslachtofferd.’
Afgelopen juli werd bekend dat de gemeente Den Haag de ambtenaar op staande voet had ontslagen. De Haagse politiek reageerde geschokt. De man werkte sinds 2010 voor de gemeente, als controller voor de Dienst Stadsbeheer. Volgens de gemeente sluisde hij via een wirwar van bv’s 1,7 miljoen euro weg, naar bedrijven die aan hem te linken zijn.
Het gaat onder meer om een huis, een Porsche van zo’n 24.000 euro die hij contant afrekende, en 80.000 euro contant geld. Daar probeerde de inmiddels ex-ambtenaar via een kort geding dus een einde aan te maken. Tevergeefs, zo blijkt dinsdag. Volgens de rechter heeft de man niet kunnen aantonen dat de beslaglegging niet zou mogen.
‘Spaargeld’
Tijdens een eerdere zitting legde de ex-ambtenaar uit dat zijn vrouw het geld in beheer had. Het zou om spaargeld gaan. ‘Mijn vader geeft mij geld, geld voor de kinderen, cadeaugeld’, dat hij vervolgens van de bank haalde om contant in huis te bewaren.
‘Ik ben Hindoestaan, dat is gebruikelijk in mijn cultuur.’ Toen zijn huis verbouwd werd, stortte hij het toch maar op de bank. ‘Omdat er veel mensen in huis waren’, legde hij uit. Waarom de man de schenking nooit had opgegeven bij de belasting kon hij niet verklaren.
Met het beslag zou de ex-ambtenaar hard geraakt worden, vertelde hij twee weken geleden bij de rechter. Zo heeft de ING de hypotheek opgezegd waardoor hij zijn huis moet verkopen. ‘We staan straks op straat’, klaagde hij. Ook wil hij zijn Porsche verkopen om schulden af te lossen, maar dat kan door het beslag niet.
Zijn vrouw is inmiddels geschorst van haar werk bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken, terwijl ze net aan een nieuwe functie zou beginnen. Ook op haar bezittingen is beslag gelegd omdat zij van de praktijken van haar man op de hoogte geweest moet zijn, volgens de gemeente.
Strafrechtelijk onderzoek
Tegen het echtpaar loopt ook een strafrechtelijk onderzoek waarbinnen de man en vrouw inmiddels gehoord zijn door de Rijksrecherche. Ook in dat onderzoek is beslag gelegd.
OmroepWest 10.09.2020 Het Haags stadsbestuur heeft nagelaten om bij een inmiddels vertrokken topambtenaar te informeren wat voor mogelijke gevoelige informatie hij had over het project Spuikwartier in het centrum van de stad. Tot grote verbazing van een aantal partijen in de gemeenteraad moest wethouder Saskia Bruines (D66, personeel) toegeven dat zij de man daar niet naar had gevraagd.
Dat bleek woensdagavond tijdens een debat in de raad over integriteit. Daarbij ging het vooral over het gedwongen vertrek van de topambtenaar van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO), die tot voor kort verantwoordelijk was voor veel grote bouwprojecten in Den Haag, zoals het nieuwe cultuurpaleis Amare.
De voormalig directeur schreef in een brief: ‘Met mijn kennis en wetenschap over het project Spuikwartier en de wijze waarop de gemeente en haar bestuurders in dat project door omstandigheden gedwongen zijn om te werken, lijkt mij een procedure ook niet in het belang van de gemeente, indien ik mij tegen een ontslag moet verdedigen. Kortom: een procedure is voor niemand bevorderlijk. Wij kunnen ons beter richten op een minnelijke regeling, indien u onverhoopt volhardt in de beëindiging van mijn arbeidsovereenkomst.’
Raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij vroeg aan Bruines of zij wist wat hij hiermee bedoelde. Maar de wethouder antwoordde dat zij dat niet aan hem had gevraagd. ‘Vreemd’, aldus Bos. Hij kreeg bijval van andere partijen. Want, stelden die: de gemeente besteedt de laatste tijd veel aandacht aan integriteit. Als dan een voormalig topambtenaar de suggestie wekt dat er meer aan de hand is bij een groot bouwproject, zou dat zeker aanleiding moeten zijn om daarover in gesprek te gaan.
Nare smaak
Maar Bruines zei daarop nogmaals dat zij ‘geen aanleiding’ had gezien om ‘nader onderzoek te doen’. Raadslid Bülent Aydin (PvdA): ‘Als dit door een ambtenaar wordt gezegd die veel kan weten, moet je dat toch direct onderzoeken? U laat een kans liggen.’ Het debat ging vooral over het vertrek van de topambtenaar en de berichtgeving daarover door Omroep West. Bruines verwierp met klem dat het college van burgemeester en wethouder zich door de mededeling van de ambtenaar onder druk voelde gezet om een deal met hem te sluiten.
Die suggestie werd wel gedaan door raadslid Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag. ‘Ik houd er een nare smaak aan over hoe misstanden zijn aangepakt. Het college heeft zich laten chanteren’, zei hij. ‘De doofpot bij die dienst moest koste wat kost gesloten blijven. Daarom is deze man voor de bus gegooid en kreeg hij een zak zwijggeld mee.’ Maar Bruines verwierp dat idee. ‘Suggesties dat wij zijn gechanteerd, moet ik met grote kracht ontkennen. Ik schrik ervan als er mensen zijn die zo over ons denken.’
Grote moeite
Eerder schreef NRC Handelsblad al een reeks artikelen over het vertrek van de ambtenaar, afgelopen dinsdag volgden dus nieuwe onthullingen. Dit terwijl de gemeenteraad vaak pas na publicatie van die berichten en met veel minder details op de hoogte werd gesteld door het stadsbestuur. Veel partijen in de raad bleken daar grote moeite mee te hebben. Ook leiden alle berichten niet tot een groot vertrouwen van burgers in wat zich in het stadhuis afspeelt, concludeerde Adeel Mahmood van NIDA. ‘De geloofwaardigheid heeft een gevoelige deuk opgelopen.’
Bruines worstelde met de kwestie, zo bleek. ‘Want het is moeilijk om in het openbaar over individuele personeelsleden te praten.’ Vandaar dat zij niet te veel in detail wilde treden. Wel wilde de wethouder kwijt dat de gemeente volgens haar terecht afscheid had genomen van de man. ‘Hij heeft geen fraude gepleegd, er is niet sprake van een strafbaar feit. Maar wel van ongewenst gedrag.’ Dat was dan ook de reden waarom de man geen strafontslag kreeg, maar er een regeling met hem werd getroffen.
Aangifte
Bruines onthulde ook dat de gemeente na de publicaties in NRC Handelsblad geen aangifte had gedaan van lekken van vertrouwelijke informatie, omdat de Rijksrecherche oordeelde dat een onderzoek weinig succesvol zou zijn. In het geval van het lekken naar Omroep West gaat zij wel aangifte doen. ‘Persoonsvertrouwelijke informatie moet vertrouwelijk blijven. Ik vind het daarom heel erg dat iemand dit aan de media heeft gegeven. Een veilige werkomgeving is topprioriteit voor de gemeente’, zegt de gemeentesecretaris daarover op de interne website van de gemeente.
Wethouder Boudewijn Revis (VVD, stadsontwikkeling) is politiek verantwoordelijk voor de projecten waarmee de ambtenaar zich bezighield. Hij en de ambtenaar werden zelfs een ‘behendige tandem’ genoemd. Maar Revis vertrekt volgende week als wethouder. Dat betekent volgens Bos van de Haagse Stadspartij dat het ook niet veel zin heeft om nog over politieke consequenties te praten. ‘Moties van afkeuring of wantrouwen kunnen in de prullenbak. De angel is uit het debat.’
Open en transparant
Revis zei echter wel dat hij ‘altijd open en transparant heeft gehandeld’. ‘Over alle zaken op mijn bureau informeer ik u’, sprak hij. ‘Een reden om te blijven, zou juist zijn om met u hierover te discussiëren. Maar je moet toch eens weg.’
Even knetterde het tussen hem en Sluijs van Hart voor Den Haag toen die laatste suggereerde dat Revis naar Staatsbosbeheer vertrekt vanwege de kans dat er nog meer gevoelige informatie naar buiten komt. De wethouder: ‘Uw leven zit vol met paranoïde insinuaties.’ Sluijs: ‘Ik laat me niet op die manier aanspreken.’
‘Er moet nog veel gebeuren’
Burgemeester Jan van Zanen beloofde dat het stadsbestuur de komende tijd nog veel gaat doen om te voorkomen dat bestuurders, ambtenaren en raadsleden over de schreef gaan. ‘Er moet nog wel heel wat gebeuren voordat we een robuuster integriteitssysteem hebben.’
AD 09.09.2020 Dreigde een Haagse topambtenaar met integriteitsproblemen de vuile was buiten te hangen? Lokale politici krijgen van het stadsbestuur geen antwoord en dat wekt ergernis. ,,Er hadden alarmbellen moeten afgaan.’’
Het zong al rond in de Haagse gemeenteraad. De hoge ambtenaar van de dienst Stedelijke Ontwikkeling die vanwege integriteitsschendingen bij de gemeente vertrok, zou gedreigd hebben de vuile was buiten te hangen. En daarom zou de medewerker met een mooie afkoopsom de gemeente hebben verlaten, en niet met pek en veren.
In vertrouwelijke debatten werd al gesproken over wat dinsdag via Omroep West naar buiten kwam. Dat Den Haag genoeg reden zag om de ambtenaar te ontslaan, maar toch tot een minnelijke schikking kwam. En dat de ambtenaar in de tussentijd liet weten dat een ontslagprocedure tegen hem niet in het belang zou zijn van de gemeente, gezien zijn kennis en wetenschap over het project Spuikwartier.
We laten ons als gemeente nooit onder druk zetten, aldus Saskia Bruines.
Het Haagse stadsbestuur wilde in vertrouwelijkheid niet ingaan op die kwestie, zoals het vanavond ook in een openbare vergadering over de integriteitskwesties binnen de gemeente Den Haag maar weinig kon zeggen. Ook al vanwege de privacy. ,,Maar we laten ons als gemeente nooit onder druk zetten’’, zei wethouder Saskia Bruines wel.
‘Zwijggeld’
Raadslid Ralf Sluijs (Hart voor Den Haag) geloofde er niets van. ,,Volgens mij is het eenvoudig’’, zei hij. ,,Die ambtenaar is zwaar in de fout gegaan en dan schop je hem de tent uit, of hij is onhandig geweest en dan bespreek je dat bij een functioneringsgesprek. Dit vertrek ‘in goed overleg’ roept vooral vragen op. Het lijkt wel dat er zwijggeld is betaald.
Zo ver gingen andere partijen niet, maar wel wilden veel Haagse raadsfracties vanavond het naadje van de kous weten. Waren de alarmbellen echt niet afgegaan bij de suggestie van de de topambtenaar dat hij de vuile buiten buiten zou kunnen hangen, vroegen onder meer ChristenUnie, HSP en PvdA zich af. Nee, was het simpele antwoord van wethouder Saskia Bruines.
Vraag
Voor een meerderheid van de politiek geeft de kwestie alle aanleiding om een nader onderzoek te doen naar de grote bouwprojecten waaraan de gewraakte ambtenaar heeft gewerkt zoals Amare, Legoland, verzamelgebouw De Schilde en het busplatform op Station Den Haag Centraal. De vraag is dan wel hoe dat onderzoek eruit moet komen te zien.
Onder ede
GroenLinks vroeg het Haagse stadsbestuur er zelf naar te kijken, D66 zou het bij de politiek gestuurde rekeningencomissie willen onderbrengen, andere partijen zien veel meer in een officieel raadsonderzoek: ,,Dan kunnen we mensen ook onder ede bevragen’’, zei raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij. ,,Dat lijkt me nodig.’’
Er is ook geen aanleiding te denken dat dat bij andere projecten wel is gebeurd
Dat vinden de wethouders Boudewijn Revis en Saskia Bruines nadrukkelijk niet. De betrokken topambtenaar heeft niet-integer gehandeld, maar dat wil niet zeggen dat cultuurpaleis Amare of andere projecten nadelig zijn beïnvloed, stellen ze: ,,Amare is niet geraakt. Er is ook geen aanleiding te denken dat dat bij andere projecten wel is gebeurd.’’
Voor Den Haag is de kwestie van de topambtenaar maar een van de vervelende integriteitszaken. Zo was er in oktober 2019 natuurlijk het vertrek van de twee wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos die door het OM verdacht worden van ambtelijke corruptie en omkoping. Ze ontkennen ten stelligste.
Dat geldt ook voor de financiële controller die de gemeente Den Haag jarenlang en in totaal voor voor 1,7 miljoen zou hebben opgelicht. De gemeente bracht die zaak vlak voor de zomer summier naar buiten.
AD 08.09.2020 De van grootscheepse fraude verdachte ambtenaar R. eist dat de gemeente Den Haag het beslag opheft op de woningen, auto en bankrekeningen van hem en zijn partner. De man vindt het onterecht te worden verdacht van gesjoemel met facturen. ,,Ik ben maar een onbeduidende medewerker”, is zijn verweer.
Dinsdag diende bij de Haagse rechtbank het kort geding dat de begin maart op staande voet ontslagen ambtenaar had aangespannen tegen de gemeente. Volgens hem krijgt hij onvoldoende inzage in stukken om zich goed te kunnen verdedigen.
Als controller van de Dienst Stadsbeheer zou R. over een periode van zes jaar 1,7 miljoen euro aan rekeningen hebben betaald voor opdrachten die nooit of nauwelijks zijn uitgevoerd. Het geld ging naar een wirwar aan bedrijven waar R. connecties mee had.
Via een strafrechtelijke vordering hoopt de gemeente nog iets terug te krijgen van het verdwenen geld. Om die reden heeft zij beslag laten leggen op alle bezittingen van de man en zijn partner met wie hij in gemeenschap van goederen is getrouwd. R. voelt zich ‘kapotgemaakt’ door de gang van zaken. Nu ook de hypotheek is stopgezet, vreest hij binnenkort met zijn gezin op straat te staan.
Als controller moet u dat geld toch opgeven?, aldus de Rechter.
Begin juli vocht de ambtenaar zijn ontslag aan bij de kantonrechter, die hem in het ongelijk stelde. Net als toen beweerde de man ook nu zich van geen kwaad bewust te zijn.
Hoewel hij in zijn functie niet het mandaat had om rekeningen te fiatteren, gebeurde het volgens hem in de praktijk vaker dat ambtenaren verrichtingen deden die niet in hun functieprofiel stonden. Vooral in vakantieperioden zou dat gebruikelijk zijn geweest.
Imagoschade
Dat de man zichzelf beschreef als een ‘onbeduidende medewerker’ die door de gemeente is geslachtofferd, ging er bij de rechter niet in. ,,Meneer was controller, dat is toch geen onbeduidende medewerker”, onderbrak zij het betoog van R.’s advocaat.
Die nuanceerde dat meteen weer en zei dat zijn cliënt zich eerder zo had gevoeld bij het gedwongen vertrek van een topambtenaar van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling eerder dit jaar, een andere pijnlijke integriteitskwestie binnen de gemeente Den Haag. ,,Voor die man was er een mooie regeling”, aldus de advocaat.
R. zegt door de zaak een enorme imagoschade te hebben opgelopen, niet alleen voor zichzelf, maar ook voor zijn kinderen en vrouw. Laatstgenoemde werkt bij het ministerie van Buitenlandse Zaken en zou per 1 september in een nieuwe functie beginnen, maar is nu geschorst.
Zijn vrouw doet thuis het financieel beheer en moet daardoor volgens de gemeente hebben geweten dat er iets niet klopte aan de enorme bedragen die er in de familie omgingen.
Contanten
Zo bleek er een bedrag van 110.000 euro aan contanten in omloop te zijn. Een kleine 24.000 euro daarvan was gebruikt voor de aanschaf van een Porsche die cash werd betaald. Ook was er een storting van 80.000 euro gedaan op de privérekeningen, zogezegd voor een verbouwing thuis.
Op de vraag van de rechter waar al die bedragen vandaan kwamen antwoordde R. dat het om spaargeld ging dat deels was vergaard door schenkingen van zijn familie.
In mijn cultuur is het gebruikelijk om contant geld in huis te hebben, aldus Ontslagen gemeente-ambtenaar R.
Dat dit geld niet op een bank stond maar gewoon in huis lag, had volgens R. te maken met zijn cultuur. ,,Ik ben van Hindoestaanse afkomst, daar is dit gebruikelijk”, antwoordde hij. Of hij de schenkingen had opgegeven bij de belasting, kon de man zich echter niet herinneren. ,,Als controller moet u dat geld toch opgeven”, vroeg de rechter nog. De man antwoordde daarop dat werk en privé voor hem gescheiden werelden zijn.
OmroepWest 08.09.2020 De Haagse topambtenaar die moest vertrekken omdat hij ervan werd beschuldigd de gedragscode te hebben overschreden, heeft de gemeente nadrukkelijk geadviseerd om geen procedures tegen hem te beginnen. Mocht dat wel gebeuren dan zou bij zo’n rechtszaak volgens hem informatie naar buiten komen die ook voor de gemeente ‘niet bevorderlijk was’.
Dat blijkt uit zijn schriftelijk verweer op een brief van interim gemeentesecretaris Ilma Merx waarin zij hem meedeelt dat hij bij de gemeente moet vertrekken. Beide brieven zijn in bezit van Omroep West.
Volgens de grootste partij in de gemeenteraad, Hart voor Den Haag, lijkt het erop dat met de boodschap van de ambtenaar en het feit dat er uiteindelijk een schikking werd getroffen, er sprake is van een ‘doofpot’ in het stadhuis. Het college van burgemeester en wethouders ontkent dat met kracht. ‘De gemeente laat zich nooit onder druk zetten.’
Gedragscode overtreden
De ambtenaar was onder meer verantwoordelijk voor cultuurcomplex Amare op het Spuiplein. Uit het onderzoek dat het stadsbestuur afgelopen najaar na een integriteitsmelding liet uitvoeren, bleek dat hij niet transparant zou hebben gehandeld en de gedragscode zou hebben overtreden.
Daarom zijn de ambtenaar en een extern ingehuurde medewerker ‘in goed overleg’ vertrokken bij de gemeente, schrijft het college begin mei aan de gemeenteraad.
Nu blijkt dat aan deze openbare mededelingen door het stadsbestuur een correspondentie tussen de ambtenaar en de gemeente is voorafgegaan. Het college wilde onder meer deze documenten over de kwestie niet vrijgeven, omdat ze een grote inbreuk zijn op de persoonlijke levenssfeer. Toch is een deel ervan in handen van Omroep West.
Poging om goed uit elkaar te gaan
Het gaat daarbij onder meer om een brief van 15 april 2020 van de gemeentesecretaris Merx aan de ambtenaar. Merx, de hoogste ambtenaar in de stad, schrijft daarin dat de gemeente afscheid van hem wil nemen.
Uit een onderzoek naar zijn gedrag zou zijn gebleken dat dat ‘niet past bij hoe de gemeente vorm wil geven aan de publieke taak, waarbij openheid en transparantie voorop dient te staan en integer handelen boven elke twijfel is verheven’. De gemeentesecretaris meldt namens het stadsbestuur dat de ambtenaar hieraan niet heeft voldaan. ‘Wat dat betreft bent u hierin ernstig tekortgeschoten’, schrijft zij.
Eigenlijk, stelt Merx, zou de ambtenaar gewoon kunnen worden ontslagen. Daarvoor ‘is voldoende grond’. Toch is de gemeente bereid tot een regeling te komen, zodat ‘met wederzijds goedvinden afscheid van elkaar kan worden genomen’. Zij wil binnen drie weken een reactie, anders zal de ambtenaar worden geschorst of worden vrijgesteld van werk.
Dreigement in brief
De ambtenaar leest in de brief ‘een dreigement’. De kwestie zou kunnen uitdraaien op een rechtszaak. Dat is niet verstandig, stelt hij. Want: ‘Met mijn kennis en wetenschap over het project Spuikwartier en de wijze waarop de gemeente en haar bestuurders in dat project door omstandigheden gedwongen zijn om te werken, lijkt mij een procedure ook niet in het belang van de gemeente, indien ik mij tegen een ontslag moet verdedigen.
Kortom: een procedure is voor niemand bevorderlijk. Wij kunnen ons beter richten op een minnelijke regeling, indien u onverhoopt volhardt in de beëindiging van mijn arbeidsovereenkomst.’
De ambtenaar was directeur ontwikkeling en realisatie van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO) bij de gemeente Den Haag. Vorig jaar begint een groot onderzoek naar zijn functioneren. Daarvoor wordt onder meer Hoffman Bedrijfsrecherche uit Almere ingeschakeld.
Onder meer op basis van bevindingen van dat bureau, constateert de gemeente dat de ambtenaar verslagen heeft ondertekend waarin onderwerpen worden genoemd die niet in dat gesprek zijn behandeld. Ook heeft hij met de bouwer afspraken gemaakt over het bouwrijp maken van grond waarop de torens naast Amare moeten verrijzen.
Deze afspraken zouden niet zijn gedeeld met het gemeentelijk team dat verantwoordelijk is voor dat project. Verder zou hij meerdere malen voetbalwedstrijden van Feyenoord hebben bijgewoond op uitnodiging van de bouwer van Amare – VolkerWessels – zonder dit te melden en hiervoor toestemming te vragen. Bovendien zou hij nevenactiviteiten niet hebben opgegeven.
Onrechtmatige afspraken niet vastgesteld
Uit de brief van gemeentesecretaris Merx blijkt dat dit niet de enige verwijten zijn. Zo zou de ambtenaar ook VolkerWessels, de bouwer dus van het cultuurpaleis, mogelijk toezeggingen hebben gedaan om op de plek van de Kerk Martelaren van Gorcum aan het Stadhoudersplantsoen een project te realiseren.
Al met al constateert de gemeentesecretaris dat in het rapport van Hoffman niet is vastgesteld dat de ambtenaar ‘onrechtmatige afspraken’ heeft gemaakt of buiten zijn mandaat heeft gehandeld. Wel is sprake van ‘(schijn van) belangenverstrengeling’ en ‘niet open en transparant’ handelen.
Dat meldt ook waarnemend burgemeester Johan Remkes midden juni aan de gemeenteraad. Hij schrijft dat het stadsbestuur het betreurt dat er ‘eenzijdige beeldvorming’ rond de ambtenaar is ontstaan en dat niet is komen vast te staan dat hij zijn boekje te buiten is gegaan bij het maken van afspraken, dat hij onrechtmatige betalingen heeft gedaan of dat er verslagen zijn gemaakt van gesprekken die niet hebben plaatsgevonden.
Ambtenaar verweert zich in brief
De ambtenaar zelf weerspreekt in een ruim vijf pagina’s tellende brief de aantijgingen. Hij schetst dat bij project Amare sprake is van grote spanningen tussen de gemeente en de bouwer. Volgens hem heeft hij juist bijgedragen aan een ‘grote transparantie’.
Wel erkent hij bij Feyenoord te zijn geweest. Dat had hij ook moeten melden, bevestigt hij formeel. Maar: ‘Uiteraard heb ik mijn adviezen en beslissingen hierdoor op geen enkele wijze laten beïnvloeden en zijn er tijdens deze bijeenkomsten geen beslissingen genomen in formele of informele zin. Ik heb bij al mijn handelingen het belang van de gemeente altijd boven alles gesteld.’
Geen toezeggingen, wel nevenwerkzaamheden
Ook geeft hij toe dat er met de bouwer van Amare is gesproken over de kerk. Maar hij zou daarbij geen enkele toezegging hebben gedaan. ‘Ik heb VolkerWessels verteld dat dit type verzoeken op de tafel van de bestuurder (de wethouder, red.) moeten komen.
Ik ben hiertoe niet bevoegd.’ Dat hij nevenwerkzaamheden uitvoerde, bevestigt de ambtenaar ook. Maar het zou gaan om een ‘zeer beperkt aantal advieswerkzaamheden’ in zijn vrije tijd. Klussen die ‘geen enkel invloed hadden’ op zijn werk in Den Haag.
In een uitgebreide zienswijze op het rapport van Hoffman, die ook in bezit is van Omroep West, schetst de ambtenaar zijn eigen positie. ‘Ik doe mijn werk naar eer en geweten en met alles wat in mijn vermogen ligt en de laatste paar jaar onder een enorme werkdruk. Maar ik doe mijn werk naar eer en geweten. Met maar één belang, en dat is het belang voor de gemeente Den Haag.’
‘Welke doofpot wordt er dichtgehouden?’
Bij raadslid Ralf Sluijs van de grootste partij in de Haagse gemeenteraad, Hart voor Den Haag, roepen de documenten vele vragen op. Hij wil ‘van de hoed en de rand weten’, zegt hij. ‘Deze man was jarenlang een probleem-oplosser voor achtereenvolgende stadsbesturen.
Hij had in de bouwwereld een grote naam. Het is van tweeën één. Of hij heeft heel grove fouten gemaakt en dan neem je afscheid zonder te streven naar een minnelijke regeling en geeft hem geen geld mee. Of hij heeft een paar fouten gemaakt en dan los je dat in een functioneringsgesprek op. Maar nu wordt hij geslachtofferd. Waarom op deze manier?’
Bovendien leest Sluijs in de brief van de ambtenaar dat er dingen openbaar kunnen worden gemaakt over onder meer wethouders als er geen fatsoenlijke oplossing komt voor dienst vertrek. ‘Wat is dat dan? Wat voor informatie mag niet naar buiten komen?
Was dat dan de reden waarom het allemaal minnelijk moest worden geregeld? Welke doofpot wordt er dichtgehouden door de topambtenaar zwijggeld mee te geven en daarmee zeker te stellen dat hij niet gaat praten over hoe de dienst DSO, blijkbaar gedwongen, geweest is om te werken de afgelopen jaren.’
Stadsbestuur doet aangifte van lekken
Het college van burgemeester en wethouders laat in een reactie weten het ‘zeer te betreuren’ dat de vertrouwelijke informatie over personen niet vertrouwelijk is gebleven. ‘Daar moeten werknemers wel op kunnen rekenen’, aldus het stadsbestuur dat aangifte gaat doen van het lekken van informatie.
Ook benadrukt de gemeente dat integer en transparant handelen voor Den Haag belangrijk is. ‘In het onderzoek is vast komen te staan dat door betrokkene op meerdere vlakken niet transparant is gehandeld.
We zijn tot de conclusie gekomen dat een voortzetting van de arbeidsovereenkomst niet mogelijk was. Die overeenkomst is beëindigd. De gemeente laat zich nooit onder druk zetten. Bewoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties mogen ervan uitgaan dat besluiten op een transparante, eerlijke en zorgvuldige manier tot stand komen.
Integer en transparant handelen zijn vaste kernwaarden, net als een veilige werkcultuur binnen de gemeente.’
Den HaagFM 08.09.2020 De Haagse topambtenaar die moest vertrekken omdat hij ervan werd beschuldigd de gedragscode te hebben overschreden, heeft de gemeente nadrukkelijk geadviseerd om geen procedures tegen hem te beginnen. Mocht dat wel gebeuren dan zou bij zo’n rechtszaak volgens hem informatie naar buiten komen die ook voor de gemeente ‘niet bevorderlijk was’.
Dat blijkt uit zijn schriftelijk verweer op een brief van interim gemeentesecretaris Ilma Merx waarin zij hem meedeelt dat hij bij de gemeente moet vertrekken. Beide brieven zijn in bezit van Omroep West.
Volgens de grootste partij in de gemeenteraad, Hart voor Den Haag, lijkt het erop dat met de boodschap van de ambtenaar en het feit dat er uiteindelijk een schikking werd getroffen, er sprake is van een ‘doofpot’ in het stadhuis. Het college van burgemeester en wethouders ontkent dat met kracht. ‘De gemeente laat zich nooit onder druk zetten.’
Gedragscode overtreden
De ambtenaar was onder meer verantwoordelijk voor cultuurcomplex Amare op het Spuiplein. Uit het onderzoek dat het stadsbestuur afgelopen najaar na een integriteitsmelding liet uitvoeren, bleek dat hij niet transparant zou hebben gehandeld en de gedragscode zou hebben overtreden. Daarom zijn de ambtenaar en een extern ingehuurde medewerker ‘in goed overleg’ vertrokken bij de gemeente, schrijft het college begin mei aan de gemeenteraad.
Nu blijkt dat aan deze openbare mededelingen door het stadsbestuur een correspondentie tussen de ambtenaar en de gemeente is voorafgegaan. Het college wilde onder meer deze documenten over de kwestie niet vrijgeven, omdat ze een grote inbreuk zijn op de persoonlijke levenssfeer. Toch is een deel ervan in handen van Omroep West.
Poging om goed uit elkaar te gaan
Het gaat daarbij onder meer om een brief van 15 april 2020 van de gemeentesecretaris Merx aan de ambtenaar. Merx, de hoogste ambtenaar in de stad, schrijft daarin dat de gemeente afscheid van hem wil nemen.
Uit een onderzoek naar zijn gedrag zou zijn gebleken dat dat ‘niet past bij hoe de gemeente vorm wil geven aan de publieke taak, waarbij openheid en transparantie voorop dient te staan en integer handelen boven elke twijfel is verheven’. De gemeentesecretaris meldt namens het stadsbestuur dat de ambtenaar hieraan niet heeft voldaan. ‘Wat dat betreft bent u hierin ernstig tekortgeschoten’, schrijft zij.
Eigenlijk, stelt Merx, zou de ambtenaar gewoon kunnen worden ontslagen. Daarvoor ‘is voldoende grond’. Toch is de gemeente bereid tot een regeling te komen, zodat ‘met wederzijds goedvinden afscheid van elkaar kan worden genomen’. Zij wil binnen drie weken een reactie, anders zal de ambtenaar worden geschorst of worden vrijgesteld van werk.
Dreigement in brief
De ambtenaar leest in de brief ‘een dreigement’. De kwestie zou kunnen uitdraaien op een rechtszaak. Dat is niet verstandig, stelt hij. Want: ‘Met mijn kennis en wetenschap over het project Spuikwartier en de wijze waarop de gemeente en haar bestuurders in dat project door omstandigheden gedwongen zijn om te werken, lijkt mij een procedure ook niet in het belang van de gemeente, indien ik mij tegen een ontslag moet verdedigen.
Kortom: een procedure is voor niemand bevorderlijk. Wij kunnen ons beter richten op een minnelijke regeling, indien u onverhoopt volhardt in de beëindiging van mijn arbeidsovereenkomst.’
De ambtenaar is directeur ontwikkeling en realisatie van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO) bij de gemeente Den Haag. Vorig jaar begint een groot onderzoek naar zijn functioneren. Daarvoor wordt onder meer Hoffman Bedrijfsrecherche uit Almere ingeschakeld.
Onder meer op basis van bevindingen van dat bureau, constateert de gemeente dat de ambtenaar verslagen heeft ondertekend waarin onderwerpen worden genoemd die niet in dat gesprek zijn behandeld. Ook heeft hij met de bouwer afspraken gemaakt over het bouwrijp maken van grond waarop de torens naast Amare moeten verrijzen.
Deze afspraken zouden niet zijn gedeeld met het gemeentelijk team dat verantwoordelijk is voor dat project. Verder zou hij meerdere malen voetbalwedstrijden van Feyenoord hebben bijgewoond op uitnodiging van de bouwer van Amare – VolkerWessels – zonder dit te melden en hiervoor toestemming te vragen. Bovendien zou hij nevenactiviteiten niet hebben opgegeven.
Onrechtmatige afspraken niet vastgesteld
Uit de brief van gemeentesecretaris Merx blijkt dat dit niet de enige verwijten zijn. Zo zou de ambtenaar ook VolkerWessels, de bouwer dus van het cultuurpaleis, mogelijk toezeggingen hebben gedaan om op de plek van de Kerk Martelaren van Gorcum aan het Stadhoudersplantsoen een project te realiseren.
Al met al constateert de gemeentesecretaris dat in het rapport van Hoffman niet is vastgesteld dat de ambtenaar ‘onrechtmatige afspraken’ heeft gemaakt of buiten zijn mandaat heeft gehandeld. Wel is sprake van ‘(schijn van) belangenverstrengeling’ en ‘niet open en transparant’ handelen.
Dat meldt ook waarnemend burgemeester Johan Remkes midden juni aan de gemeenteraad. Hij schrijft dat het stadsbestuur het betreurt dat er ‘eenzijdige beeldvorming’ rond de ambtenaar is ontstaan en dat niet is komen vast te staan dat hij zijn boekje te buiten is gegaan bij het maken van afspraken, dat hij onrechtmatige betalingen heeft gedaan of dat er verslagen zijn gemaakt van gesprekken die niet hebben plaatsgevonden.
Ambtenaar verweert zich in brief
De ambtenaar zelf weerspreekt in een ruim vijf pagina’s tellende brief de aantijgingen. Hij schetst dat bij project Amare sprake is van grote spanningen tussen de gemeente en de bouwer. Volgens hem heeft hij juist bijgedragen aan een ‘grote transparantie’.
Wel erkent hij bij Feyenoord te zijn geweest. Dat had hij ook moeten melden, bevestigt hij formeel. Maar: ‘Uiteraard heb ik mijn adviezen en beslissingen hierdoor op geen enkele wijze laten beïnvloeden en zijn er tijdens deze bijeenkomsten geen beslissingen genomen in formele of informele zin. Ik heb bij al mijn handelingen het belang van de gemeente altijd boven alles gesteld.’
Geen toezeggingen, wel nevenwerkzaamheden
Ook geeft hij toe dat er met de bouwer van Amare is gesproken over de kerk. Maar hij zou daarbij geen enkele toezegging hebben gedaan. ‘Ik heb VolkerWessels verteld dat dit type verzoeken op de tafel van de bestuurder (de wethouder, red.) moeten komen.
Ik ben hiertoe niet bevoegd.’ Dat hij nevenwerkzaamheden uitvoerde, bevestigt de ambtenaar ook. Maar het zou gaan om een ‘zeer beperkt aantal advieswerkzaamheden’ in zijn vrije tijd. Klussen die ‘geen enkel invloed hadden’ op zijn werk in Den Haag.
In een uitgebreide zienswijze op het rapport van Hoffman, die ook in bezit is van Omroep West, schetst de ambtenaar zijn eigen positie. ‘Ik doe mijn werk naar eer en geweten en met alles wat in mijn vermogen ligt en de laatste paar jaar onder een enorme werkdruk. Maar ik doe mijn werk naar eer en geweten. Met maar één belang, en dat is het belang voor de gemeente Den Haag.’
‘Welke doofpot wordt er dichtgehouden?’
Bij raadslid Ralf Sluijs van de grootste partij in de Haagse gemeenteraad, Hart voor Den Haag, roepen de documenten vele vragen op. Hij wil ‘van de hoed en de rand weten’, zegt hij. ‘Deze man was jarenlang een probleem-oplosser voor achtereenvolgende stadsbesturen.
Hij had in de bouwwereld een grote naam. Het is van tweeën één. Of hij heeft heel grove fouten gemaakt en dan neem je afscheid zonder te streven naar een minnelijke regeling en geeft hem geen geld mee. Of hij heeft een paar fouten gemaakt en dan los je dat in een functioneringsgesprek op. Maar nu wordt hij geslachtofferd. Waarom op deze manier?’
Bovendien leest Sluijs in de brief van de ambtenaar dat er dingen openbaar kunnen worden gemaakt over onder meer wethouders als er geen fatsoenlijke oplossing komt voor dienst vertrek. ‘Wat is dat dan? Wat voor informatie mag niet naar buiten komen?
Was dat dan de reden waarom het allemaal minnelijk moest worden geregeld? Welke doofpot wordt er dichtgehouden door de topambtenaar zwijggeld mee te geven en daarmee zeker te stellen dat hij niet gaat praten over hoe de dienst DSO, blijkbaar gedwongen, geweest is om te werken de afgelopen jaren.’
Stadsbestuur doet aangifte van lekken
Het college van burgemeester en wethouders laat in een reactie weten het ‘zeer te betreuren’ dat de vertrouwelijke informatie over personen niet vertrouwelijk is gebleven. ‘Daar moeten werknemers wel op kunnen rekenen’, aldus het stadsbestuur dat aangifte gaat doen van het lekken van informatie.
Ook benadrukt de gemeente dat integer en transparant handelen voor Den Haag belangrijk is. ‘In het onderzoek is vast komen te staan dat door betrokkene op meerdere vlakken niet transparant is gehandeld. We zijn tot de conclusie gekomen dat een voortzetting van de arbeidsovereenkomst niet mogelijk was.
Die overeenkomst is beëindigd. De gemeente laat zich nooit onder druk zetten. Bewoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties mogen ervan uitgaan dat besluiten op een transparante, eerlijke en zorgvuldige manier tot stand komen. Integer en transparant handelen zijn vaste kernwaarden, net als een veilige werkcultuur binnen de gemeente.’
Den HaagFM 08.09.2020 De ambtenaar van de gemeente Den Haag die verdacht wordt 1,7 miljoen euro te hebben verduisterd, ontkent dat hij iets verkeerd heeft gedaan. ‘Ik word geslachtofferd’, zei hij dinsdag in de rechtbank, schrijft mediapartner Omroep West. Daar probeerde hij via een kort geding een einde te maken aan het beslag dat de gemeente liet leggen op zijn bezittingen en die van zijn vrouw.
Afgelopen juli wordt bekend dat de gemeente Den Haag de ambtenaar op staande voet had ontslagen. De Haagse politiek reageerde geschokt. De man werkte sinds 2010 voor de gemeente, als controller voor de Dienst Stadsbeheer. Volgens de gemeente sluisde hij via een wirwar van bv’s 1,7 miljoen euro weg, naar bedrijven die aan hem te linken zijn.
In totaal worden 58 facturen ontdekt waar iets mis mee zou zijn. Zo zou hij zijn handtekening hebben gezet onder rekeningen waarvoor geen diensten waren geleverd. De gemeente liet daarom beslag leggen op de bezittingen van de man en van diens vrouw. Het gaat onder meer om een huis, een Porsche van zo’n 24.000 euro die hij contant afrekende, en tachtigduizend euro contant geld.
‘Spaargeld’
Zijn vrouw had dat geld in beheer. Het was spaargeld, volgens de ex-ambtenaar. ‘Mijn vader geeft mij geld, geld voor de kinderen, cadeaugeld’, dat hij vervolgens van de bank haalde om contant in huis te bewaren. ‘Ik ben Hindoestaan, dat is gebruikelijk in mijn cultuur.’
Toen zijn huis verbouwd werd, stortte hij het toch maar op de bank. ‘Omdat er veel mensen in huis waren’, legde hij uit. Waarom de man de schenking nooit had opgegeven bij de belasting kon hij niet verklaren.
‘Hard geraakt’
De ambtenaar wil dat er een eind komt aan het beslag. Hij vindt dat hij te hard geraakt wordt hierdoor. Zo heeft de ING de hypotheek opgezegd waardoor hij zijn huis moet verkopen. ‘We staan straks op straat’, klaagde hij. Ook wil hij zijn Porsche verkopen om schulden af te lossen, maar dat kan door het beslag niet.
Zijn vrouw is inmiddels geschorst van haar werk bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken, terwijl ze net aan een nieuwe functie zou beginnen. Ook op haar bezittingen is beslag gelegd omdat zij van de praktijken van haar man op de hoogte geweest moet zijn, volgens de gemeente.
Niks verkeerd
De inmiddels ontslagen ambtenaar vindt dat hij niks verkeerd heeft gedaan. ‘Andere controllers werken op dezelfde manier als ik werk’, zei hij. Zijn baas, ook aanwezig in de rechtszaal, sprak dit tegen. ‘Hij was bij uitstek degene die had moeten zeggen: jongens dit klopt niet’, zei de advocaat van de gemeente.
Tegen het echtpaar loopt ook een strafrechtelijk onderzoek. Ook in dat onderzoek is beslag gelegd. De man en zijn vrouw zijn inmiddels gehoord door de Rijksrecherche. In dit kort geding doet de rechter over twee weken uitspraak.
OmroepWest 08.09.2020 De ambtenaar van de gemeente Den Haag die verdacht wordt 1,7 miljoen euro te hebben verduisterd, ontkent dat hij iets verkeerd heeft gedaan. ‘Ik word geslachtofferd’, zei hij dinsdag in de rechtbank. Daar probeerde hij via een kort geding een einde te maken aan het beslag dat de gemeente liet leggen op zijn bezittingen en die van zijn vrouw.
Afgelopen juli wordt bekend dat de gemeente Den Haag de ambtenaar op staande voet had ontslagen. De Haagse politiek reageerde geschokt. De man werkte sinds 2010 voor de gemeente, als controller voor de Dienst Stadsbeheer. Volgens de gemeente sluisde hij via een wirwar van bv’s 1,7 miljoen euro weg, naar bedrijven die aan hem te linken zijn.
In totaal worden 58 facturen ontdekt waar iets mis mee zou zijn. Zo zou hij zijn handtekening hebben gezet onder rekeningen waarvoor geen diensten waren geleverd. De gemeente liet daarom beslag leggen op de bezittingen van de man en van diens vrouw. Het gaat onder meer om een huis, een Porsche van zo’n 24.000 euro die hij contant afrekende, en tachtigduizend euro contant geld.
‘Spaargeld’
Zijn vrouw had dat geld in beheer. Het was spaargeld, volgens de ex-ambtenaar. ‘Mijn vader geeft mij geld, geld voor de kinderen, cadeaugeld’, dat hij vervolgens van de bank haalde om contant in huis te bewaren. ‘Ik ben Hindoestaan, dat is gebruikelijk in mijn cultuur.’
Toen zijn huis verbouwd werd, stortte hij het toch maar op de bank. ‘Omdat er veel mensen in huis waren’, legde hij uit. Waarom de man de schenking nooit had opgegeven bij de belasting kon hij niet verklaren.
‘Hard geraakt’
De ambtenaar wil dat er een eind komt aan het beslag. Hij vindt dat hij te hard geraakt wordt hierdoor. Zo heeft de ING de hypotheek opgezegd waardoor hij zijn huis moet verkopen. ‘We staan straks op straat’, klaagde hij. Ook wil hij zijn Porsche verkopen om schulden af te lossen, maar dat kan door het beslag niet.
Zijn vrouw is inmiddels geschorst van haar werk bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken, terwijl ze net aan een nieuwe functie zou beginnen. Ook op haar bezittingen is beslag gelegd omdat zij van de praktijken van haar man op de hoogte geweest moet zijn, volgens de gemeente.
Niks verkeerd
De inmiddels ontslagen ambtenaar vindt dat hij niks verkeerd heeft gedaan. ‘Andere controllers werken op dezelfde manier als ik werk’, zei hij. Zijn baas, ook aanwezig in de rechtszaal, sprak dit tegen. ‘Hij was bij uitstek degene die had moeten zeggen: jongens dit klopt niet’, zei de advocaat van de gemeente.
Tegen het echtpaar loopt ook een strafrechtelijk onderzoek. Ook in dat onderzoek is beslag gelegd. De man en zijn vrouw zijn inmiddels gehoord door de Rijksrecherche. In dit kort geding doet de rechter over twee weken uitspraak.
Groep de Mos is volgens een peiling momenteel de grootste partij van Den Haag
Hart voor Den Haag/Groep de Mos van voormalig wethouder Richard de Mos, die verdacht wordt van corruptie, is volgens een peiling momenteel de grootste partij in de Hofstad.
Telegraaf 06.10.2020
AD 06.10.2020
No Ties
Volgens een poll van onderzoeksbureau No Ties, in opdracht van Omroep West staat, staat de partij op elf zetels in de gemeenteraad, drie meer dan nu het geval is.
De Mos was tot vorig jaar wethouder, maar stapte op na een inval van de Rijksrecherche in zijn woning en in zijn kantoor op het stadhuis.
Vergunningen
Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt hem en Rachid Guernaoui, partijgenoot en ook oud-wethouder, van ambtelijke corruptie. De twee zouden bevriende ondernemers hebben geholpen met vergunningen in ruil voor donaties aan de partij. De Mos nam ontslag als wethouder en keerde later terug als fractievoorzitter van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
In een reactie stelt De Mos ‘enorm veel energie te halen’ uit de peiling. ,,Zoveel vertrouwen na een voor ons zo moeilijk jaar, geeft ons extra motivatie om door te gaan en te blijven knokken voor al die lieve mensen. De inwoners van deze stad zijn niet dom en zien, ondanks een haatcampagne van politieke opponenten en knotsgekke, valse beschuldigingen van het OM, dat wij voor de stad veel goeds bereiken.”
AD 08.09.2020
Eindelijk gerechtigheid ??
Het Openbaar Ministerie (OM) startte maandag 07.09.2020 met de verhoren van Richard de Mos, meldt mediapartner Omroep West. Bijna een jaar geleden viel de Rijksrecherche de woning en werkkamer binnen van de Haagse ex-wethouder. De Mos is verdachte in een corruptiezaak.
Behalve van lekken, corruptie en omkoping beschuldigt het OM de voormalige Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag ook van meineed en deelname aan aan twee criminele organisaties.
Op 16 oktober2019 trad De Mos terug alswethouder van het Haagse gemeentebestuur vanwege de verdenkingen. Tegen hem en Rachid Guernaoui werd een motie van wantrouwen ingediend.
Groot Rijswijk 03.09.2020
AD 02.09.2020
Inmiddels is hij weer partijleider van Hart voor Den Haag/Groep de Mos en wil in 2022 niet alleen Den Haag veroveren, maar ook meedoen met de gemeenteraadsverkiezingen in randgemeentes van de hofstad, zoals Westland, Rijswijk en Delft.
Posthoorn 09.09.2020
Terugblik
Dat justitie de twee op de korrel heeft, wordt duidelijk op dinsdagochtend 1 oktober 2019. De Rijksrecherche doet die dag in alle vroegte een inval in de woningen van de twee zittende wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Naast De Mos en Guernaoui blijken ook Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani en de Haagse ondernemers Atilla Akyol van zalencentrum Opera en de vastgoedondernemers Edwin Jansen en Michel Zaadhof verdachte in de zaak. Allemaal ontkennen ze iets fout te hebben gedaan.
Het OM maakt de dinsdag van de inval in de loop van de middag bekend dat de wethouders verdacht worden van ambtelijke corruptie, schending van het ambtsgeheim en omkoping. Zo zou er sprake zijn geweest van het tegen betaling regelen van nachtvergunningen voor horecabedrijven.
Nachtvergunningen
Begin september 2019 heeft het Haagse stadsbestuur namelijk vijf extra nachtvergunningen uitgegeven. Twee hiervan komen terecht bij zalencentrum Opera van horecaondernemer Atilla Akyol. En dat vindt justitie verdacht, omdat Akyol nauwe banden heeft met Groep de Mos. Hij staat op de kandidatenlijst van de partij en de Opera is donateur van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Wat De Mos betreft is er niets mis met die donaties, zegt hij vooruit kijkend op zijn verhoor. ‘Hart voor Den Haag heeft openlijk donaties ontvangen van Haagse ondernemers’, zegt hij. ‘We waren hard bezig om onze verkiezingsbeloften in te lossen en wij hebben openlijk ideeën bij Haagse inwoners en ondernemers opgehaald.
Dat is onze manier van politiek bedrijven. Er is geen enkel signaal dat ik geld voor mijzelf heb ontvangen. Wel heb ik dus donaties voor mijn partij gekregen. Maar voor de duidelijkheid: dat is volstrekt legaal. De verdenking lijkt voorlopig op een wilde slag in de lucht.’
Geen wederdiensten
Hij ontkent dat er sprake is van het leveren van wederdiensten door hemzelf of door zijn partij. ‘Corruptie is als je stiekem geld of goederen ontvangt in ruil voor het verrichten van een wederdienst’, reageert De Mos. ‘Wij hebben gewoon gedaan wat in het verkiezingsprogramma van onze partij stond.
Bovendien was er in het college waar Hart voor Den Haag in zat, sprake van collegiaal bestuur. Alle besluiten werden samen met het gehele college genomen. Alsof een wethouder eigenstandig nachtvergunningen kan verlenen. Dat kan hij niet.’
Daarnaast wijst De Mos naar een besluit van waarnemend burgemeester Johan Remkes, eind juni van dit jaar. Op de laatste dag dat Remkes nog burgemeester is, besluit hij dat zalencentrum Opera de nachtvergunningen mag houden.
Remkes legt daarmee het advies van de Adviescommissie bezwaarschriften naast zich neer, die de burgemeester een paar maanden eerder adviseert om de verleende vergunning in te trekken na klachten van omwonenden. ‘Ook in de ogen van Remkes, was er niets aan de hand’, concludeert De Mos hieruit.
Criminele organisaties
Maar volgens justitie is er naast de nachtvergunningen meer aan de hand. Vlak voor de zomer, op 10 juli 2020 maakt het OM duidelijk dat de verdenking is uitgebreid. Het OM verdenkt de ex-wethouders van deelname aan criminele organisaties.
‘We zien dat een clubje van wethouders en ondernemers heel hecht was en structureel bezig was met omkoping en corruptie’, stelt een woordvoerder van het OM in het TV West Nieuws bij Omroep West. ‘Het gaat om twee criminele organisaties. Eén die toeziet op de horecaondernemers en één die toeziet op het vastgoed, steeds, met een wethouder daarbij.’
De Mos is nog altijd woedend over deze verdenking. ‘Ik word, zeker ook in de beeldvorming, op één lijn gezet met de leden van motorclubs als Hells Angels en Satudarah’, zegt hij. ‘Het OM lijkt gevangen te zijn geraakt in zijn eigen tunnelvisie.
Eerst ben ik een half jaar afgeluisterd, daarna vindt er een inval in mijn woning plaats en nu word ik, via ‘trial by media’ beschuldigd van deelname aan criminele organisaties. Dat is heftig en onterecht.’
Gevaarlijke klucht
Volgens De Mos krijgt de zaak trekjes van een ‘gevaarlijke klucht’. De Mos: ‘Op basis van deze redeneringen van het OM loopt iedere wethouder en ieder college van B&W in Nederland het risico om van deelname aan een criminele organisatie te worden beschuldigd.
Bijna iedere politieke partij heeft te maken met donaties en hoe daarmee om te gaan. Iedere actieve wethouder heeft dagelijks contact met belanghebbenden in stad of dorp. In ieder college spelen er vragen over hoe om te gaan met geheime stukken en hoe dit zich tot de openbaarheid verhoudt.’
De Mos vindt dat hier een open debat over gevoerd moet worden. ‘Het is van groot belang dat het gesprek hierover in alle openheid wordt gevoerd’, zegt hij. ‘Was het OM nu maar tot die conclusie gekomen. Dat zou een nuttige discussie opleveren over belangrijke vragen in onze democratie, die wat mij betreft zou uitmonden in volledige transparantie over donaties en over politieke lobby.’
Telegraaf 02.10.2020
De partij is blut
Een jaar na de inval bij de Haagse ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is de verenigingskas van de partij leeg. Hieruit werden de juridische kosten voor de van corruptie verdachte politici betaald. Maar de bodem is bereikt en nu start de partij een crowdfunding actie om de kas weer te vullen. De Mos: ‘We hebben tienduizenden euro’s nodig.’
AD 02.10.2020
Geldzorgen
Kortom, zijn grote verhoor door de rijksrecherche moet nog beginnen, maar nu al moet oud-wethouder Rachid Guernaoui met de pet rond om de advocaatkosten te kunnen betalen. Met Richard de Mos begint hij daarvoor nu een crowdfunding, precies een jaar na de inval in het corruptieonderzoek tegen de politici.
De partijkas is leeg, dat is zelfs nog zonder zitting het gevolg van het onderzoek van het Openbaar Ministerie naar de politici van Hart voor Den Haag en de bevriende ondernemers. Die zouden de partij financieel hebben gesteund in ruil voor vergunningen en andere wederdiensten, luidt de aanklacht die het stadhuis nog steeds doet trillen op haar grondvesten.
Najaar volgend jaar
Wanneer de inhoudelijke behandeling van de zaak in de rechtszaal begint is nog niet duidelijk. Volgens het OM zal het in elk geval niet eerder zijn dan in het najaar van volgend jaar.
OmroepWest 06.10.2020 Den Haag schuift op naar rechts en rekent af met de gevestigde politieke partijen. Dit valt op te maken uit een tussentijdse opiniepeiling.
Met nog anderhalf jaar te gaan voor de gemeenteraadsverkiezingen lijkt het stadhuis af te stevenen op een politieke kloof van jewelste waardoor het besturen van de stad uitermate lastig kan worden. Hoe zit dat? Een paar vragen en antwoorden.
Waarom hebben Omroep West en Den Haag FM de peiling laten uitvoeren?
Een jaar nadat duidelijk werd dat het Openbaar Ministerie (OM) twee Haagse wethouders van Groep de Mos op de korrel heeft in een corruptieonderzoek, hebben Omroep West en Den Haag FM een opiniepeiling laten doen door onderzoeksbureau No Ties. De vraag die leefde was: hoe zouden de verhoudingen in de Haagse gemeenteraad eruit zien als er nu verkiezingen zouden zijn?
En?
De kopgroep van deze peiling bestaat uit Hart voor Den Haag/Groep de Mos die de grootste partij van de stad blijft (van acht naar elf zetels), de PVV (omhoog van twee naar zeven) en de VVD (stabiel met zeven zetels). De partijen die hierop volgen zijn D66 en GroenLinks die allebei vier zetels zouden krijgen.
De eerste drie vormen dus een flink rechts blok…
Zeker. Deze drie partijen zouden een riante meerderheid kunnen vormen met 25 van de 45 zetels.
Hoe zit het met de huidige coalitie?
Op de VVD na verliezen deze partijen in de peiling. D66, GroenLinks, CDA en PvdA zakken allemaal met één of twee zetels.
Wat zegt dat?
De Haagse kiezer lijkt het vertrouwen in de gevestigde (midden)partijen te verliezen. Tegelijkertijd wordt de populariteit van Groep de Mos groter – ondanks de corruptieaffaire – en zit de PVV flink in de lift. PVV-fractievoorzitter Sebastian Kruis verklaart de winst van zijn partij onder andere uit het feit dat zijn partijleider Geert Wilders het goed doet.
En waar komt de winst van De Mos vandaan?
Volgens fractievoorzitter Richard de Mos slaat zijn ombudspolitiek aan. Bovendien zegt De Mos dat de kiezer niet begrijpt dat zijn partij in oktober 2019 vanwege de corruptieaffaire uit het college is gezet, terwijl Groep de Mos toch de grote winnaar was van de verkiezingen in 2018. Nu voert het nieuwe college beleid uit van verliezende partijen en dat is niet uit te leggen, zegt De Mos.
Als we de statistieken erbij pakken dan blijkt uit het onderzoek dat mensen die blanco of niet hadden gestemd in 2018, hebben bijgedragen aan de winst van De Mos in de peiling. Het verhaal van De Mos slaat kennelijk aan bij een groep mensen die weinig vertrouwen heeft in de politiek. Een ander cijfer: van de Groep de Mos-stemmers (in de peiling) is 73 procent door de corruptieaffaire negatiever over de Haagse politiek gaan denken.
De groei van De Mos lijkt hem dus te zitten in de ontevreden stemmers. Kiezers die geloven in de onschuld van De Mos, het gevoel hebben dat de gevestigde partijen hem een loer willen draaien en de politiek als geheel wantrouwen. Of om met de woorden van Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij te spreken: de ontevreden stem komt vooral terecht bij de rechtse partijen.
Over Joris Wijsmuller gesproken, hoe zit het met links Den Haag?
Collegepartijen GroenLinks en de PvdA verliezen dus, maar de Haagse Stadspartij (3 zetels), SP (1) en de Partij voor de Dieren (2) blijven stabiel. Wijsmuller noemt de uitslag van de opiniepeiling een wake-up call. Hij vindt het ‘schrikken’ dat twee ‘opportunistische’ partijen zo groeien. ‘De ene is verwikkeld in een corruptieschandaal en de ander schuwt racisme niet’, zegt hij.
Globaal gezien wint rechts dus, verliest het midden en blijft links stabiel. Met deze verkiezingsuitslag komt er dus een rechts college?
Dat valt nog te bezien. Groep de Mos, PVV en de VVD zouden getalsmatig een college kunnen vormen, maar de corruptiezaak van Richard de Mos zit een samenwerking tussen Groep de Mos en de VVD in de weg. Voorlopig is deze zaak nog niet afgerond en het kan weleens jaren gaan duren. Ook andere partijen zullen niet in de rij staan om met een partij waarvan de partijleider in het verdachtenbankje zit samen te gaan. En ook de PVV heeft in de Haagse raad weinig bondgenoten.
Het zou kunnen betekenen dat de grootste partijen in Den Haag tot de oppositiebanken zijn veroordeeld en belangrijker nog: dat een groot deel van de Haagse kiezers zich niet gehoord voelt. Dat vergroot de kloof tussen de politiek en de Hagenaars. Daarnaast zal het nodig zijn om een brede coalitie te vormen met veel kleinere partijen. Dat maakt het besturen van een stad bijzonder lastig.
Pfff.. Dat wordt nog wat. Maar waar hebben we het eigenlijk over, peilingen zijn toch palingen?
Tuurlijk. En: de enige echte peiling is die op de verkiezingsdag (16 maart 2022) in het stemhokje. Maar peilingen geven wel een trend aan en het is een indicatie waar de kiezersgunst heen gaat.
Den HaagFM 05.10.2020 Haagse politici reageren verdeeld op een opiniepeiling van Omroep West en Den Haag FM. Richard de Mos zag zijn partij groeien naar elf zetels en was een tevreden man. ‘We hebben niet het makkelijkste jaar achter de rug, dus dat was een emotioneel moment.’ Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij had een heel ander gevoel: ‘Het is een wake-up call.’
Uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau No Ties in opdracht van Omroep West en Den Haag FM blijkt dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos nog altijd de grootste partij van de hofstad is. Als er nu verkiezingen zouden worden gehouden zou de ploeg van De Mos groeien van acht naar elf zetels.
Fractievoorzitter De Mos is uitermate blij met het resultaat. ‘Als je het vertrouwen van de stad krijgt en voelt dan maakt je dat geëmotioneerd en trots op de fractie’, vertelt hij in het nieuwe radioprogramma West wordt Wakker.
Verplichtingen
Volgens De Mos is de peiling het bewijs dat de aanpak van Groep de Mos aanspreekt. ‘Wij kijken naar wat wel kan, in plaats van wat niet kan en willen beslissingen nemen samen met de mensen in plaats van over de mensen. Ik denk dat je dit terug ziet in de score en het schept voor ons verplichtingen om op deze manier door te gaan.’
De andere grote winnaar in de opiniepeiling is de PVV. Die partij gaat van twee naar zeven zetels. Fractievoorzitter Sebastian Kruis denkt dat dit succes vooral te danken is aan Geert Wilders. ‘Er spelen landelijk veel thema’s waar de PVV een eigen geluid laat horen wat de gewone Nederlander aanspreekt. Mensen maken zich zorgen over hun baan, of ze hun horecazaak open kunnen houden en de islamisering.’
Alternatieve geluid
De Haagse fractie profiteert hier volgens Kruis van. ‘Deze onderwerpen spelen in Den Haag misschien nog wel meer dan in de rest van het land, want deze stad kent zoveel problemen. De PVV is dan nodig om het alternatieve geluid te laten horen.’
Joris Wijsmuller stond maandagmorgen met een minder goed gevoel op. Zijn Haagse Stadspartij stond dan wel nog steeds op drie zetels in de peiling, de groei van Groep de Mos en de PVV was voor hem een grote tegenvaller. ‘Het is voor ons een wake-up call en hopelijk ook voor de kiezers in Den Haag.’
Corruptieschandaal
‘Het is schrikken dat twee opportunistische partijen zo groeien’, vervolgt Wijsmuller. ‘De ene partij is verwikkeld in een corruptieschandaal en de ander schuwt het racisme niet’, zo verwijst de fractievoorzitter naar Groep de Mos en de PVV. ‘En dit zouden dan de winnaars in Den Haag zijn. Ik zou dat echt verschrikkelijk vinden.’
De groei van Groep de Mos en de PVV gaat vooral ten koste van de gevestigde partijen. Zo leveren de PvdA, D66, GroenLinks en het CDA allemaal een of twee zetels in. De enige uitzondering is de VVD, tot verbazing van Wijsmuller. ‘Die hebben de opmerkelijke kwaliteit dat alles als een soort teflon van hun afglijdt. Of het nu om schandalen op het stadhuis gaat of de gevolgen van hun beleid zoals het tekort op de woningmarkt, de kiezers blijven ze hiervoor belonen.’
Netje citroenen gegeten
‘Wijsmuller heeft vanmorgen een netje citroenen gegeten denk ik’, reageerde De Mos op de kritiek van de fractievoorzitter van de Stadspartij. ‘Ik vind dat je de kiezer niet zo kunt schofferen. Het staat iedereen vrij om te stemmen op wie hij wil. En gelukkig stemmen ze in meerderheid op Groep de Mos.’
OmroepWest 05.10.2020 Haagse politici reageren verdeeld op een opiniepeiling van Omroep West. Richard de Mos zag zijn partij groeien naar elf zetels en was een tevreden man. ‘We hebben niet het makkelijkste jaar achter de rug, dus dat was een emotioneel moment.’ Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij had een heel ander gevoel: ‘Het is een wake-up call.’
Uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau No Ties in opdracht van Omroep West en Den Haag FM blijkt dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos nog altijd de grootste partij van de hofstad is. Als er nu verkiezingen zouden worden gehouden zou de ploeg van De Mos groeien van acht naar elf zetels.
Fractievoorzitter De Mos is uitermate blij met het resultaat. ‘Als je het vertrouwen van de stad krijgt en voelt dan maakt je dat geëmotioneerd en trots op de fractie’, vertelt hij in het nieuwe radioprogramma West wordt Wakker.
Verplichtingen
Volgens De Mos is de peiling het bewijs dat de aanpak van Groep de Mos aanspreekt. ‘Wij kijken naar wat wel kan, in plaats van wat niet kan en willen beslissingen nemen samen met de mensen in plaats van over de mensen. Ik denk dat je dit terug ziet in de score en het schept voor ons verplichtingen om op deze manier door te gaan.’
De andere grote winnaar in de opiniepeiling is de PVV. Die partij gaat van twee naar zeven zetels. Fractievoorzitter Sebastian Kruis denkt dat dit succes vooral te danken is aan Geert Wilders. ‘Er spelen landelijk veel thema’s waar de PVV een eigen geluid laat horen wat de gewone Nederlander aanspreekt. Mensen maken zich zorgen over hun baan, of ze hun horecazaak open kunnen houden en de islamisering.’
Alternatieve geluid
De Haagse fractie profiteert hier volgens Kruis van. ‘Deze onderwerpen spelen in Den Haag misschien nog wel meer dan in de rest van het land, want deze stad kent zoveel problemen. De PVV is dan nodig om het alternatieve geluid te laten horen.’
Joris Wijsmuller stond maandagmorgen met een minder goed gevoel op. Zijn Haagse Stadspartij stond dan wel nog steeds op drie zetels in de peiling, de groei van Groep de Mos en de PVV was voor hem een grote tegenvaller. ‘Het is voor ons een wake-up call en hopelijk ook voor de kiezers in Den Haag.’
Corruptieschandaal
‘Het is schrikken dat twee opportunistische partijen zo groeien’, vervolgt Wijsmuller. ‘De ene partij is verwikkeld in een corruptieschandaal en de ander schuwt het racisme niet’, zo verwijst de fractievoorzitter naar Groep de Mos en de PVV. ‘En dit zouden dan de winnaars in Den Haag zijn. Ik zou dat echt verschrikkelijk vinden.’
De groei van Groep de Mos en de PVV gaat vooral ten koste van de gevestigde partijen. Zo leveren de PvdA, D66, GroenLinks en het CDA allemaal een of twee zetels in. De enige uitzondering is de VVD, tot verbazing van Wijsmuller. ‘Die hebben de opmerkelijke kwaliteit dat alles als een soort teflon van hun afglijdt. Of het nu om schandalen op het stadhuis gaat of de gevolgen van hun beleid zoals het tekort op de woningmarkt, de kiezers blijven ze hiervoor belonen.’
Netje citroenen gegeten
‘Wijsmuller heeft vanmorgen een netje citroenen gegeten denk ik’, reageerde De Mos op de kritiek van de fractievoorzitter van de Stadspartij. ‘Ik vind dat je de kiezer niet zo kunt schofferen. Het staat iedereen vrij om te stemmen op wie hij wil. En gelukkig stemmen ze in meerderheid op Groep de Mos.’
Telegraaf 05.10.2020 De partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos van voormalig wethouder Richard de Mos, die verdacht wordt van corruptie, is volgens een peiling momenteel de grootste partij in de Hofstad. Volgens de poll van onderzoeksbureau No Ties in opdracht van Omroep West staat de partij op elf zetels in de gemeenteraad, drie meer dan nu het geval is.
De Mos was tot vorig jaar wethouder, maar stapte op na een inval van de Rijksrecherche in zijn woning en in zijn kantoor op het stadhuis. Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt hem en Rachid Guernaoui, partijgenoot en ook oud-wethouder, van ambtelijke corruptie. De twee zouden bevriende ondernemers hebben geholpen met vergunningen in ruil voor donaties aan de partij. De Mos nam ontslag als wethouder en keerde later terug als fractievoorzitter van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
In een reactie stelt De Mos „enorm veel energie te halen” uit de peiling. „Zoveel vertrouwen na een voor ons zo moeilijk jaar, geeft ons extra motivatie om door te gaan en te blijven knokken voor al die lieve mensen. De inwoners van deze stad zijn niet dom en zien, ondanks een haatcampagne van politieke opponenten en knotsgekke, valse beschuldigingen van het OM, dat wij voor de stad veel goeds bereiken.”
AD 05.10.2020 Hart voor Den Haag/Groep de Mos van voormalig wethouder Richard de Mos, die verdacht wordt van corruptie, is volgens een peiling momenteel de grootste partij in de hofstad.
Volgens een poll van onderzoeksbureau No Ties, in opdracht van Omroep West, staat de partij op elf zetels in de gemeenteraad, drie meer dan nu het geval is.
De Mos was tot vorig jaar wethouder, maar stapte op na een inval van de Rijksrecherche in zijn woning en in zijn kantoor op het stadhuis.
Vergunningen
Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt hem en Rachid Guernaoui, partijgenoot en ook oud-wethouder, van ambtelijke corruptie. De twee zouden bevriende ondernemers hebben geholpen met vergunningen in ruil voor donaties aan de partij. De Mos nam ontslag als wethouder en keerde later terug als fractievoorzitter van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
In een reactie stelt De Mos ‘enorm veel energie te halen’ uit de peiling. ,,Zoveel vertrouwen na een voor ons zo moeilijk jaar, geeft ons extra motivatie om door te gaan en te blijven knokken voor al die lieve mensen. De inwoners van deze stad zijn niet dom en zien, ondanks een haatcampagne van politieke opponenten en knotsgekke, valse beschuldigingen van het OM, dat wij voor de stad veel goeds bereiken.”
Den HaagFM 05.10.2020 Het vertrouwen van de Haagse kiezers in Hart voor Den Haag/Groep de Mos is onverminderd groot. De corruptieaffaire rond de ex-wethouders De Mos en Guernaoui lijkt daar geen verandering in gebracht te hebben. Als er nu gemeenteraadsverkiezingen gehouden zouden worden, blijft Groep de Mos de grootste partij in Den Haag. De partij stijgt zelfs van 8 naar 11 zetels. Dat blijkt uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau No Ties in opdracht van Omroep West en Den Haag FM. De PVV groeit fors en stijgt van 2 naar 7 zetels. D66 en CDA verliezen.
Het is deze week een jaar geleden dat het stadhuis in Den Haag in een ongekende bestuurlijke crisis terecht kwam. In een week tijd viel het college, stapten twee wethouders op en nam Pauline Krikke ontslag als burgemeester van Den Haag vanwege een vernietigend rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) over de vonkenregen op Scheveningen.
De rampweek begon op 1 oktober 2019. In de vroege ochtend viel de Rijksrecherche de woningen en werkkamers binnen van Richard de Mos en Rachid Guernaoui, beide wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Ze bleken verdachten in een corruptieaffaire waarbij ook Haagse horeca- en vastgoedondernemers betrokken zouden zijn. Alle verdachten ontkennen de beschuldigingen.
Coalitie valt uit elkaar
Gevolg van de verdenkingen is dat een dag na de inval de coalitie uit elkaar viel. VVD, D66 en GroenLinks wilden niet meer samenwerken met Hart voor Den Haag/Groep de Mos. De Mos en Guernaoui namen na een motie van wantrouwen ontslag als wethouder en Richard de Mos keerde terug in de gemeenteraad als fractievoorzitter van zijn partij. Een paar maanden later is er een nieuw college met daarin VVD, D66 en GroenLinks, aangevuld met CDA en PvdA.
Uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau No Ties waaraan 685 Hagenaars hebben deelgenomen, blijkt dat als er nu verkiezingen gehouden zouden worden, Hart voor Den Haag/Groep de Mos de grootste partij blijft. De grootste oppositiepartij wint zelfs 3 zetels en komt uit op 11. Ook de PVV doet het goed in de peiling. De oppositiepartij zou meer dan drie keer zo groot worden als nu en gaat van 2 naar 7 zetels. De ChristenUnie/SGP stijgt van 1 zetel naar 3.
Huidige coalitie
De meeste partijen uit de huidige coalitie verliezen zetels. Alleen de VVD blijft met 7 zetels gelijk. D66 en het CDA verliezen het meest. Zij zakken allebei met 2 zetels. D66 gaat van 6 naar 4 en het CDA van 3 naar 1 zetel. GroenLinks en de PvdA zakken allebei met 1 zetel. GroenLinks gaat van 5 naar 4 en de PvdA van 3 zetels nu naar 1 zetel. De linkse oppositie Haagse Stadspartij (3 zetels), Partij voor de Dieren (2 zetels) en de SP (1) blijven gelijk.
Opvallend is dat de partijen Nida, Islam Democraten en de Partij van de Eenheid in de peiling niet zouden terugkeren in de gemeenteraad. Dat kan ermee te maken hebben dat migranten vaak lastig ‘te peilen’ zijn. Ook de Partij voor de Toekomst (voorheen 50PLUS) zou niet terugkeren in de gemeenteraad.
Niet-stemmers
De winst van Groep de Mos wordt mede bepaald door de mensen die in 2018 niet of blanco hadden gestemd, zo blijkt uit de peiling. Ook heeft de affaire voor bijna 50 procent van alle respondenten geen invloed op hun stem bij de volgende verkiezingen.
Voor kiezers zijn ‘betaalbaar wonen’ en ‘veiligheid, criminaliteit en openbare orde’ de belangrijkste thema’s. Voor 11 procent is integriteit en betrouwbaarheid van het stadsbestuur een belangrijk onderwerp. Verkeer, parkeren en bereikbaarheid vinden kiezers minder belangrijk in vergelijking met de verkiezingen van 2018.
Het onderzoek is uitgevoerd door No Ties in opdracht van Omroep West en Den Haag FM. Het was een online vragenlijst. Voor het onderzoek is het ISO gecertificeerde panel ‘inVotes’ van No Ties gebruikt. Het is een representatieve steekproef van de Haagse populatie (18+) die is uitgenodigd; dat wil zeggen: representatief t.o.v. leeftijd, geslacht en gekozen partij bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 (gebaseerd op de gepubliceerde cijfers). De resultaten zijn gewogen. Het veldwerk vond plaats van vrijdag 11 tot woensdag 17 september 2020. In totaal hebben 685 respondenten deelgenomen aan het onderzoek.
OmroepWest 05.10.2020 Het vertrouwen van de Haagse kiezers in Hart voor Den Haag/Groep de Mos is onverminderd groot. De corruptieaffaire rond de ex-wethouders De Mos en Guernaoui lijkt daar geen verandering in gebracht te hebben. Als er nu gemeenteraadsverkiezingen gehouden zouden worden, blijft Groep de Mos de grootste partij in Den Haag. De partij stijgt zelfs van 8 naar 11 zetels. Dat blijkt uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau No Ties in opdracht van Omroep West en Den Haag FM. De PVV groeit fors en stijgt van 2 naar 7 zetels. D66 en CDA verliezen.
Het is deze week een jaar geleden dat het stadhuis in Den Haag in een ongekende bestuurlijke crisis terecht kwam. In een week tijd viel het college, stapten twee wethouders op en nam Pauline Krikke ontslag als burgemeester van Den Haag vanwege een vernietigend rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) over de vonkenregen op Scheveningen.
De rampweek begon op 1 oktober 2019. In de vroege ochtend viel de Rijksrecherche de woningen en werkkamers binnen van Richard de Mos en Rachid Guernaoui, beide wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Ze bleken verdachten in een corruptieaffaire waarbij ook Haagse horeca- en vastgoedondernemers betrokken zouden zijn. Alle verdachten ontkennen de beschuldigingen.
Coalitie valt uit elkaar
Gevolg van de verdenkingen is dat een dag na de inval de coalitie uit elkaar viel. VVD, D66 en GroenLinks wilden niet meer samenwerken met Hart voor Den Haag/Groep de Mos. De Mos en Guernaoui namen na een motie van wantrouwen ontslag als wethouder en Richard de Mos keerde terug in de gemeenteraad als fractievoorzitter van zijn partij. Een paar maanden later is er een nieuw college met daarin VVD, D66 en GroenLinks, aangevuld met CDA en PvdA.
Uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau No Ties waaraan 685 Hagenaars hebben deelgenomen, blijkt dat als er nu verkiezingen gehouden zouden worden, Hart voor Den Haag/Groep de Mos de grootste partij blijft. De grootste oppositiepartij wint zelfs 3 zetels en komt uit op 11. Ook de PVV doet het goed in de peiling. De oppositiepartij zou meer dan drie keer zo groot worden als nu en gaat van 2 naar 7 zetels. De ChristenUnie/SGP stijgt van 1 zetel naar 3.
Peiling oktober 2020| Bron: Omroep West / No Ties
Huidige coalitie
De meeste partijen uit de huidige coalitie verliezen zetels. Alleen de VVD blijft met 7 zetels gelijk. D66 en het CDA verliezen het meest. Zij zakken allebei met 2 zetels. D66 gaat van 6 naar 4 en het CDA van 3 naar 1 zetel. GroenLinks en de PvdA zakken allebei met 1 zetel. GroenLinks gaat van 5 naar 4 en de PvdA van 3 zetels nu naar 2 zetel. De linkse oppositie Haagse Stadspartij (3 zetels), Partij voor de Dieren (2 zetels) en de SP (1) blijven gelijk.
Opvallend is dat de partijen Nida, Islam Democraten en de Partij van de Eenheid in de peiling niet zouden terugkeren in de gemeenteraad. Dat kan ermee te maken hebben dat migranten vaak lastig ‘te peilen’ zijn. Ook de Partij voor de Toekomst (voorheen 50PLUS) zou niet terugkeren in de gemeenteraad.
Niet-stemmers
De winst van Groep de Mos wordt mede bepaald door de mensen die in 2018 niet of blanco hadden gestemd, zo blijkt uit de peiling. Ook heeft de affaire voor bijna 50 procent van alle respondenten geen invloed op hun stem bij de volgende verkiezingen.
De affaire heeft voor bijna 50 procent van de kiezers waarschijnlijk geen invloed op hun stem bij nieuwe verkiezingen| Foto: Omroep West
Voor kiezers zijn ‘betaalbaar wonen’ en ‘veiligheid, criminaliteit en openbare orde’ de belangrijkste thema’s. Voor 11 procent is integriteit en betrouwbaarheid van het stadsbestuur een belangrijk onderwerp. Verkeer, parkeren en bereikbaarheid vinden kiezers minder belangrijk in vergelijking met de verkiezingen van 2018.
Belangrijkste thema’s voor komende verkiezingen | Foto: Omroep West / No Ties
Belangrijkste thema’s voor komende verkiezingen| Foto: Omroep West / No Ties
Belangrijkste thema’s voor komende verkiezingen | Foto: Omroep West / No Ties
Onderzoeksverantwoording: Het onderzoek is uitgevoerd door No Ties in opdracht van Omroep West. Het was een online vragenlijst. Voor het onderzoek is het ISO gecertificeerde panel ‘inVotes’ van No Ties gebruikt. Het is een representatieve steekproef van de Haagse populatie (18+) die is uitgenodigd; dat wil zeggen: representatief t.o.v. leeftijd, geslacht en gekozen partij bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 (gebaseerd op de gepubliceerde cijfers). De resultaten zijn gewogen. Het veldwerk vond plaats van 11 tot 17 september 2020. In totaal hebben 685 respondenten deelgenomen aan het onderzoek.
AD 01.10.2020 Zijn grote verhoor door de rijksrecherche moet nog beginnen, maar nu al moet oud-wethouder Rachid Guernaoui met de pet rond om de advocaatkosten te kunnen betalen. Met Richard de Mos begint hij daarvoor nu een crowdfunding, precies een jaar na de inval in het corruptieonderzoek tegen de politici.
De partijkas is leeg, dat is zelfs nog zonder zitting het gevolg van het onderzoek van het Openbaar Ministerie naar de politici van Hart voor Den Haag en de bevriende ondernemers. Die zouden de partij financieel hebben gesteund in ruil voor vergunningen en andere wederdiensten, luidt de aanklacht die het stadhuis nog steeds doet trillen op haar grondvesten.
Rachid Guernaoui zit sinds die dag thuis, noodgedwongen. Hij wilde na zijn ontslag als wethouder weer aan de slag bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Ambtenaren hebben een terugkeergarantie als zij de politiek in gaan, dan krijgen ze een ‘politiek verlof’, en kunnen ze nadien weer aan het werk als ambtenaar.
Ik kreeg de opdracht om elders binnen het rijk naar werk te zoeken, maar dat is een illusie, aldus Guernaoui.
,,Maar voor mij was er geen functie. Daarom zit ik nu betaald thuis. Ik kreeg de opdracht om elders binnen het rijk naar werk te zoeken, maar dat is een illusie, zolang de verdenkingen nog boven mijn hoofd hangen.”
Nu wil het departement van hem af. ,,Ook daartegen moet ik nu bezwaar maken, weer procederen, weer een advocaat betalen. Kan je het je voorstellen, na twintig jaar trouwe dienst?”
En de rekeningen voor advocaatkosten stapelden zich al op, door het corruptieonderzoek. ,,Ook al heb ik een goede deal kunnen sluiten met raadsman Job Knoester, dan nog is het heel duur. Om een idee te geven: er komen waarschijnlijk nog vijf verhoordagen aan. Daarbij is een advocaat noodzakelijk, alleen die verhoren kosten dan al vele duizenden euro’s. Want er moet ook 21 procent BTW over worden betaald.”
‘Zelf uitzoeken’
De gemeente betaalt niets, dat kreeg hij meteen al te horen. ,,We moesten het zelf maar uitzoeken, omdat het een strafzaak betreft.”
Nu al is het tweetal tienduizenden euro’s kwijt aan advocaten. ,,En dan ben ik één keer verhoord, nota bene over een subsidie die ik gehalveerd heb ten opzichte van mijn voorgangers.”
Een vijfdaags verhoor had vorige maand moeten beginnen. ,,Maar dat werd ineens uitgesteld, er moet nog onderzoek gedaan worden. En dat een jaar na de inval! Ik denk zelfs dat ze al een jaar eerder met het onderzoek begonnen zijn, nog steeds hebben ze geen dossier?”
Mijn spaargeld gaat er ook in, maar dat zal niet genoeg zijn, aldus Guernaoui.
Inmiddels is wel de partijkas van Hart voor Den Haag leeg. Het eerste potje waaruit de juridische kosten betaald werden, is inmiddels leeg. ,,Mijn spaargeld gaat er ook in, maar dat zal niet genoeg zijn. En nu zit ik op het punt dat ik familie en vrienden moet aankijken en we een crowdfundactie beginnen.”
Advocaat Knoester heeft inmiddels afscheid van Guernaoui genomen, vertelt de politicus. ,,Het dossier werd zo dik, dat de zaak te groot werd voor zijn kantoor. Daarom zit ik nu bij Peter Plasman, de advocaat van Richard.” Bij die keuze speelt mee dat Plasman niet eerst het hele dossier hoeft te lezen. Want ook dat wordt in rekening gebracht door de raadsman.
Vandaag is het precies een jaar na de invallen van de Rijksrecherche: gevolgd door knotsgekke beschuldigingen die ons in een politiek proces trokken. Onze advocaten maken veel uren om ons te verdedigen: dat kost geld, veel geld. #Crowdfunding#donatie
Vandaag is het precies een jaar na de invallen van de Rijksrecherche: gevolgd door knotsgekke beschuldigingen die ons in een politiek proces trokken. Onze advocaten maken veel uren om ons te verdedigen: dat kost geld, veel geld. #Crowdfunding#donatie ⤵️ https://t.co/TLA22Ka6fDpic.twitter.com/oVjsKD9NyA
Wie in voorarrest wordt genomen als verdachte, heeft recht op een door de staat bekostigde advocaat. Dat werden beide wethouders niet, dus moeten zij zelf betalen. Blijken ze onschuldig, dan worden al die kosten verhaald op de staat. ,,Maar dat is pas op het allerlaatste, tot die tijd moet je alles voorschieten. Waarom duurt het allemaal zo lang? OM, schiet op!” Maar justitie gaf eerder al aan nog een jaar nodig te hebben voordat de zaak op zitting kan.
Die financiële druk hangt steeds meer als een zwaard van Damocles boven zijn hoofd en laat Guernaoui niet koud. ,,Dit maakt de strijd oneerlijk, je moet je wel verdedigen tegen deze onterechte beschuldigingen, op deze manier. Het voelt heel oneerlijk, alsof je met een hand op de rug moet vechten. Maar ik kan dat ook niet doen zonder advocaat, dan red je het niet.”
OmroepWest 01.10.2020 Een jaar na de inval bij de Haagse ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is de verenigingskas van de partij leeg. Hieruit werden de juridische kosten voor de van corruptie verdachte politici betaald. Maar de bodem is bereikt en nu start de partij een crowdfunding actie om de kas weer te vullen. De Mos: ‘We hebben tienduizenden euro’s nodig.’
De twee ontkennen. Gevolg van de verdenkingen is dat de coalitie valt en Hart voor Den Haag/Groep de Mos door VVD, D66 en GroenLinks uit het college wordt gezet. Precies een jaar na de inval heeft Omroep West een dubbelinterview met Richard de Mos en Rachid Guernaoui.
Richard de Mos
Allereerst Richard de Mos. Nadat hij als wethouder in oktober 2019 ontslag nam na een motie van wantrouwen is hij kort daarna de politieke arena weer ingestapt. Hij werd fractievoorzitter van zijn partij. Het OM is begin van deze maand gestart met het horen van De Mos.
Richard de Mos.| Foto: ANP
Hoe lopen de verhoren?
Die verlopen in een gemoedelijke sfeer. We krijgen bij elke knik koffie en ik ben blij dat ik mijn verhaal eindelijk kan doen. Ik hoop echt dat de Rijksrecherche op basis van mijn verhaal de knotsgekke beschuldigingen wil heroverwegen en dat ze niet blijven hangen in een tunnelvisie omdat ze nou eenmaal een zware beschuldiging hebben neergelegd.
Vallen de verhoren u mee of tegen?
Ze vallen mij heel erg mee, want ik heb overal een verklaring voor. Dat zegt mijn advocaat Peter Plasman ook. Hij zegt over mij dat ik een spraakwaterval ben, maar dat ik overal een goed antwoord op heb. Had het Openbaar Ministerie maar eerder naar mij geluisterd, want dan zouden we die beschuldigingen mogelijk niet hebben gehad en dan had het college misschien niet hoeven vallen.
Op welke manier heeft uw zaak het afgelopen jaar de politiek in Den Haag beïnvloed?
In mijn optiek is er in Den Haag een mini-staatsgreep gepleegd. De kiezer heeft in 2018 in groten getale op Groep de Mos gestemd en vervolgens is er een coalitie gevormd die recht doet aan de verkiezingsuitslag.
Nu zie je dat er een college zit met partijen waarvan er drie fors verloren hebben. Deze partijen maken beleid dat anders is dan waar de kiezers in meerderheid voor hebben gekozen. De zaak heeft de democratie dus enorme schade berokkend.
Uw voormalig coalitiegenoot VVD vindt dat u juist zorgt voor schade. In een ingezonden brief in het AD Haagsche Courant schreef de partij deze week dat u zichzelf opstelt als slachtoffer van duistere complotten en anderen verdacht maakt met valse insinuaties. Wat vindt u daarvan?
Voorop gesteld: de VVD mag alles schrijven in de krant, want de dag erna wordt de vis erin verpakt. Maar als ik op de inhoud van de brief in ga, dan zie ik dat Groep de Mos-raadslid Ralf Sluijs steekhoudende kritiek heeft geuit op voormalig VVD-wethouder Boudewijn Revis.
Het pand van Omar Munie is zwaar onder de marktwaarde verkocht, hoe kan dat? Bij bouwproject Amare is een topambtenaar voor de bus gegooid. Er is daar met geld geschoven. De kosten van heel veel projecten zijn onder de verantwoordelijkheid van Revis gierend uit de klauwen gelopen.
Maar zal de VVD niet bedoelen dat u uw persoonlijke strafzaak te veel projecteert op uw politieke werk?
Dat denk ik niet. We hebben gewoon kritiek op het functioneren van een wethouder en daarbij gaan aantoonbare zaken fout. Het busplatform bij Den Haag CS, de fietsenstalling onder het KJ-plein, Amare. Deze projecten zijn allemaal duurder geworden.
Ralf Sluijs doet gewoon zijn controlerende taak als raadslid. In Nederland ben je onschuldig tot het tegendeel is bewezen, dat heeft Mark Rutte nota bene in het tv-programma Buitenhof gezegd. En dan gaat de VVD in Den Haag op de stoel van de rechter zitten. Ik vind het gewaagd.
Was het achteraf gezien wel een verstandige keuze van u om terug te keren als fractievoorzitter in de gemeenteraad?
Dat was een hele verstandige keuze. Ik heb een verplichting naar de mensen die op Groep de Mos hebben gestemd. En ik ga niet weg vanwege onterechte, stuitende beschuldigingen. Ik blijf knokken voor mijn kiezers.
Wie betaalt eigenlijk uw juridische kosten?
Die betalen wij uit de verenigingskas van de partij. Dat geld wordt bijeengebracht door de raadsleden die iedere maand honderd euro inleggen en door de wethouders die elke maand vierhonderd euro betalen. Rachid en ik leggen dat bedrag nog elke maand in. Maar na een jaar advocaatkosten zijn we als vereniging Groep de Mos blut.
Dat betekent dat wij de juridische kosten met privégelden moeten gaan betalen. Wij hebben met onze advocaten een redelijk uurtarief kunnen afspreken, maar in de zaak gaat heel veel tijd zitten. Daardoor lopen de kosten op. Daarom zijn we een crowdfunding actie gestart en vragen we mensen ons te helpen. We hebben tienduizenden euro’s nodig.
Vermengt u met deze actie uw juridische zaak niet te veel met uw politieke werk?
Nee. Om mijn politieke werk goed te kunnen doen moet ik in het politiek proces waarin ik verzeild ben geraakt, worden bijgestaan door advocaten. Ik ben er steeds zekerder van dat het een politiek proces is en dat er sprake is van karaktermoord. En om mijn werk te kunnen blijven doen, heb ik geld nodig om de dure advocaten te kunnen betalen.
U start dus een crowdfunding om Peter Plasman, één van uw dure advocaten, te betalen. Maar Peter Plasman is sinds deze week ook uw partijgenoot geworden in de landelijke partij Code Oranje. Maakt u het niet erg diffuus?
Peter is nu mijn running mate en we hebben met hem afgesproken dat ik waarschijnlijk een andere advocaat toegewezen krijg als we de Tweede Kamer halen. Dan behartigt Peter mijn belangen dus niet meer. Maar voorlopig moet ook het kantoor van Peter Plasman betaald worden voor het werk dat gedaan wordt. En over deze betaling zijn wij weer erg transparant.
Rachid Guernaoui
Rachid Guernaoui werkte voor hij wethouder werd bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hij kreeg verlof om als wethouder aan de slag te gaan. Maar dit avontuur bleek van korte duur. In oktober 2019 nam hij ontslag vanwege de corruptiezaak. Sindsdien zit Guernaoui thuis.
Voormalig wethouder Rachid Guernaoui | Foto: ANP
Hoe gaat het een jaar na de inval?
Het is al een jaar een nachtmerrie. Ze hebben mij politiek en maatschappelijk buitenspel gezet met valse beschuldigingen waar ik mij niet tegen kan verweren. Ik zit nu al een jaar thuis en ik kan niets doen. Terwijl ik juist met volle energie bezig was voor de stad.
Nadat ik ontslag had genomen als wethouder ben ik teruggegaan naar het ministerie van Binnenlandse Zaken waar ik al twintig jaar in dienst ben. Ik heb gezegd dat mijn verlof is afgelopen en dat ik weer aan het werk wil. Maar ze hebben mij daar geen nieuw werk gegeven, dus nu zit ik betaald thuis.
Dat is vast geen fijn gevoel..?
Nee, dat is verschrikkelijk. Je wordt wakker en je vraagt je af wat je deze dag gaat doen. Maar er is niets te doen. Ik probeer de dag door te komen met boeken lezen, koffie drinken en met andere mensen praten. Want in deze tijd en met deze beschuldigingen solliciteren is een illusie.
Richard de Mos werkt wel door. Bekijkt u dat met jaloezie?
Nee, ik ben heel blij dat Richard weer raadslid heeft kunnen worden zodat hij weer aan de slag kan met onze ideeën. Maar ik zit ondertussen thuis en wacht af. Ik begrijp werkelijk niet waarom het OM nog steeds niet klaar is met het onderzoek dat al meer dan een jaar geleden begonnen is. Ik heb alle tijd om aan het onderzoek mee te werken en ze mogen mij alle vragen stellen.
Is er het afgelopen jaar weleens een moment geweest waarop u dacht: dit of dat is misschien niet handig geweest en dat had ik als wethouder anders moeten doen?
Ik heb mijn dossier gelezen en ik denk vooral dat wat het OM heeft gedaan niet handig is. Mij beschuldigen van lidmaatschap van een criminele organisatie. Ze zijn compleet de weg kwijt. Als je bezig bent met beleid en je deelt dat met anderen voor advies, dan zegt het OM dat dit niet mag. Maar beleid maak je niet op het stadhuis, dat doe je samen met de stad. Het OM grijpt op deze manier in in een politiek proces.
Welk beleid heeft u gedeeld met anderen?
Ik ben nog niet verhoord dus ik weet niet precies waarom ze tot deze conclusie zijn gekomen. Ik hoop zo snel mogelijk verhoord te worden zodat ik de uitkomst van de verhoren en mijn verhaal kan delen met de stad. Maar wat ik en mijn advocaat tot nu toe hebben gelezen, slaat nergens op. Er is niets strafrechtelijks aan de hand.
U bent nog helemaal niet verhoord?
Voor de zomer ben ik verhoord over het verlenen van subsidies. Dat ging over het verstrekken van een subsidie aan een Azerbeidzjaanse vereniging. Omdat ik daarover heb gesproken met een partijgenoot, vindt het OM dat ik iets verkeerds heb gedaan. Maar het is een jaarlijkse subsidie die de vereniging al twintig jaar krijgt.
Daarnaast kreeg de vereniging van mijn voorganger veel meer, ik heb de aanvraag met vijftig procent gekort en ik heb keurig het ambtelijk advies gevolgd. Dus daar is helemaal niets mis mee. Dit heb ik uitgelegd maar ze luisteren niet. Ik ben bang dat het OM in een tunnelvisie zit en dat is schadelijk voor mij, voor Richard, voor de partij en voor de stad.
Waarom is het schadelijk voor de stad?
Omdat wij als grootste politieke partij zijn uitgeschakeld.
Maar er zijn misschien juist ook mensen die zeggen: het is goed dat deze partij op tijd is uitgeschakeld want er zijn mogelijk dingen gebeurd die niet kloppen?
Er is helemaal niets misgegaan en als er wat is misgegaan dan moet het OM daarmee naar buiten komen. Maar ze komen al een jaar met beschuldigingen zonder daarover met mij te spreken en zonder aan Den Haag uit te leggen wat er aan de hand is.
Hoe lang houdt u dit nog vol?
In 2022 zijn er gemeenteraadsverkiezingen en dan kan ik weer meedoen.
Dat is uw stip op de horizon?
Ja. Dan zijn er nieuwe ronden, nieuwe kansen en dan gaan we eens kijken hoe Den Haag gaat kiezen. Mijn ambitie is in elk geval om weer wethouder te worden.
Den HaagFM 01.10.2020 Een jaar na de inval bij de Haagse ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is de verenigingskas van de partij leeg. Hieruit werden de juridische kosten voor de van corruptie verdachte politici betaald. Maar de bodem is bereikt en nu start de partij een crowdfunding om de kas weer te vullen. De Mos: ‘We hebben tienduizenden euro’s nodig.’
Op dinsdag 1 oktober 2019 viel de Rijksrecherche de woningen en werkkamers binnen van Richard de Mos en Rachid Guernaoui. De politici van de grootste partij in de Haagse gemeenteraad worden onder andere verdacht van corruptie en deelname aan criminele organisaties met Haagse horeca- en vastgoedondernemers.
De twee ontkennen. Gevolg van de verdenkingen is dat de coalitie valt en Hart voor Den Haag/Groep de Mos door VVD, D66 en GroenLinks uit het college wordt gezet. Precies een jaar na de inval heeft mediapartner Omroep West een dubbelinterview met Richard de Mos en Rachid Guernaoui.R
Richard de Mos
Allereerst Richard de Mos. Nadat hij als wethouder in oktober 2019 ontslag nam na een motie van wantrouwen is hij kort daarna de politieke arena weer ingestapt. Hij werd fractievoorzitter van zijn partij. Het OM is begin van deze maand gestart met het horen van De Mos.
Hoe lopen de verhoren?
Die verlopen in een gemoedelijke sfeer. We krijgen bij elke knik koffie en ik ben blij dat ik mijn verhaal eindelijk kan doen. Ik hoop echt dat de Rijksrecherche op basis van mijn verhaal de knotsgekke beschuldigingen wil heroverwegen en dat ze niet blijven hangen in een tunnelvisie omdat ze nou eenmaal een zware beschuldiging hebben neergelegd.
Vallen de verhoren u mee of tegen?
Ze vallen mij heel erg mee, want ik heb overal een verklaring voor. Dat zegt mijn advocaat Peter Plasman ook. Hij zegt over mij dat ik een spraakwaterval ben, maar dat ik overal een goed antwoord op heb. Had het Openbaar Ministerie maar eerder naar mij geluisterd, want dan zouden we die beschuldigingen mogelijk niet hebben gehad en dan had het college misschien niet hoeven vallen.
Op welke manier heeft uw zaak het afgelopen jaar de politiek in Den Haag beïnvloed?
In mijn optiek is er in Den Haag een mini-staatsgreep gepleegd. De kiezer heeft in 2018 in grote getale op Groep de Mos gestemd en vervolgens is er een coalitie gevormd die recht doet aan de verkiezingsuitslag. Nu zie je dat er een college zit met partijen waarvan er drie fors verloren hebben. Deze partijen maken beleid dat anders is dan waar de kiezers in meerderheid voor hebben gekozen. De zaak heeft de democratie dus enorme schade berokkend.
Uw voormalig coalitiegenoot VVD vindt dat u juist zorgt voor schade. In een ingezonden brief in het AD Haagsche Courant schreef de partij deze week dat u zichzelf opstelt als slachtoffer van duistere complotten en anderen verdacht maakt met valse insinuaties. Wat vindt u daarvan?
Voorop gesteld: de VVD mag alles schrijven in de krant, want de dag erna wordt de vis erin verpakt. Maar als ik op de inhoud van de brief in ga, dan zie ik dat Groep de Mos-raadslid Ralf Sluijs steekhoudende kritiek heeft geuit op voormalig VVD-wethouder Boudewijn Revis.
Het pand van Omar Munie is zwaar onder de marktwaarde verkocht, hoe kan dat? Bij bouwproject Amare is een topambtenaar voor de bus gegooid. Er is daar met geld geschoven. De kosten van heel veel projecten zijn onder de verantwoordelijkheid van Revis gierend uit de klauwen gelopen.
Maar zal de VVD niet bedoelen dat u uw persoonlijke strafzaak te veel projecteert op uw politieke werk?
Dat denk ik niet. We hebben gewoon kritiek op het functioneren van een wethouder en daarbij gaan aantoonbare zaken fout. Het busplatform bij Den Haag CS, de fietsenstalling onder het KJ-plein, Amare. Deze projecten zijn allemaal duurder geworden.
Ralf Sluijs doet gewoon zijn controlerende taak als raadslid. In Nederland ben je onschuldig tot het tegendeel is bewezen, dat heeft Mark Rutte nota bene in het tv-programma Buitenhof gezegd. En dan gaat de VVD in Den Haag op de stoel van de rechter zitten. Ik vind het gewaagd.
Was het achteraf gezien wel een verstandige keuze van u om terug te keren als fractievoorzitter in de gemeenteraad?
Dat was een hele verstandige keuze. Ik heb een verplichting naar de mensen die op Groep de Mos hebben gestemd. En ik ga niet weg vanwege onterechte, stuitende beschuldigingen. Ik blijf knokken voor mijn kiezers.
Wie betaalt eigenlijk uw juridische kosten?
Die betalen wij uit de verenigingskas van de partij. Dat geld wordt bijeengebracht door de raadsleden die iedere maand honderd euro inleggen en door de wethouders die elke maand vierhonderd euro betalen. Rachid en ik leggen dat bedrag nog elke maand in. Maar na een jaar advocaatkosten zijn we als vereniging Groep de Mos blut.
Dat betekent dat wij de juridische kosten met privégelden moeten gaan betalen. Wij hebben met onze advocaten een redelijk uurtarief kunnen afspreken, maar in de zaak gaat heel veel tijd zitten. Daardoor lopen de kosten op. Daarom zijn we een crowdfundingsactie gestart en vragen we mensen ons te helpen. We hebben tienduizenden euro’s nodig.
Vermengt u met deze actie uw juridische zaak niet te veel met uw politieke werk?
Nee. Om mijn politieke werk goed te kunnen doen moet ik in het politiek proces waarin ik verzeild ben geraakt, worden bijgestaan door advocaten. Ik ben er steeds zekerder van dat het een politiek proces is en dat er sprake is van karaktermoord. En om mijn werk te kunnen blijven doen, heb ik geld nodig om de dure advocaten te kunnen betalen.
U start dus een crowdfunding om Peter Plasman, één van uw dure advocaten, te betalen. Maar Peter Plasman is sinds deze week ook uw partijgenoot geworden in de landelijke partij Code Oranje. Maakt u het niet erg diffuus?
Peter is nu mijn running mate en we hebben met hem afgesproken dat ik waarschijnlijk een andere advocaat toegewezen krijg als we de Tweede Kamer halen. Dan behartigt Peter mijn belangen dus niet meer. Maar voorlopig moet ook het kantoor van Peter Plasman betaald worden voor het werk dat gedaan wordt. En over deze betaling zijn wij weer erg transparant.
Rachid Guernaoui
Rachid Guernaoui werkte voor hij wethouder werd bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hij kreeg verlof om als wethouder aan de slag te gaan. Maar dit avontuur bleek van korte duur. In oktober 2019 nam hij ontslag vanwege de corruptiezaak. Sindsdien zit Guernaoui thuis.
Hoe gaat het een jaar na de inval?
Het is al een jaar een nachtmerrie. Ze hebben mij politiek en maatschappelijk buitenspel gezet met valse beschuldigingen waar ik mij niet tegen kan verweren. Ik zit nu al een jaar thuis en ik kan niets doen. Terwijl ik juist met volle energie bezig was voor de stad. Nadat ik ontslag had genomen als wethouder ben ik teruggegaan naar het ministerie van Binnenlandse Zaken waar ik al twintig jaar in dienst ben. Ik heb gezegd dat mijn verlof is afgelopen en dat ik weer aan het werk wil. Maar ze hebben mij daar geen nieuw werk gegeven, dus nu zit ik betaald thuis.
Dat is vast geen fijn gevoel..?
Nee, dat is verschrikkelijk. Je wordt wakker en je vraagt je af wat je deze dag gaat doen. Maar er is niets te doen. Ik probeer de dag door te komen met boeken lezen, koffie drinken en met andere mensen praten. Want in deze tijd en met deze beschuldigingen solliciteren is een illusie.
Richard de Mos werkt wel door. Bekijkt u dat met jaloezie?
Nee, ik ben heel blij dat Richard weer raadslid heeft kunnen worden zodat hij weer aan de slag kan met onze ideeën. Maar ik zit ondertussen thuis en wacht af. Ik begrijp werkelijk niet waarom het OM nog steeds niet klaar is met het onderzoek dat al meer dan een jaar geleden begonnen is. Ik heb alle tijd om aan het onderzoek mee te werken en ze mogen mij alle vragen stellen.
Is er het afgelopen jaar weleens een moment geweest waarop u dacht: dit of dat is misschien niet handig geweest en dat had ik als wethouder anders moeten doen?
Ik heb mijn dossier gelezen en ik denk vooral dat wat het OM heeft gedaan niet handig is. Mij beschuldigen van lidmaatschap van een criminele organisatie. Ze zijn compleet de weg kwijt. Als je bezig bent met beleid en je deelt dat met anderen voor advies, dan zegt het OM dat dit niet mag. Maar beleid maak je niet op het stadhuis, dat doe je samen met de stad. Het OM grijpt op deze manier in in een politiek proces.
Welk beleid heeft u gedeeld met anderen?
Ik ben nog niet verhoord dus ik weet niet precies waarom ze tot deze conclusie zijn gekomen. Ik hoop zo snel mogelijk verhoord te worden zodat ik de uitkomst van de verhoren en mijn verhaal kan delen met de stad. Maar wat ik en mijn advocaat tot nu toe hebben gelezen, slaat nergens op. Er is niets strafrechtelijks aan de hand.
U bent nog helemaal niet verhoord?
Voor de zomer ben ik verhoord over het verlenen van subsidies. Dat ging over het verstrekken van een subsidie aan een Azerbeidzjaanse vereniging. Omdat ik daarover heb gesproken met een partijgenoot, vindt het OM dat ik iets verkeerds heb gedaan. Maar het is een jaarlijkse subsidie die de vereniging al twintig jaar krijgt.
Daarnaast kreeg de vereniging van mijn voorganger veel meer, ik heb de aanvraag met vijftig procent gekort en ik heb keurig het ambtelijk advies gevolgd. Dus daar is helemaal niets mis mee. Dit heb ik uitgelegd maar ze luisteren niet. Ik ben bang dat het OM in een tunnelvisie zit en dat is schadelijk voor mij, voor Richard, voor de partij en voor de stad.
Waarom is het schadelijk voor de stad?
Omdat wij als grootste politieke partij zijn uitgeschakeld.
Maar er zijn misschien juist ook mensen die zeggen: het is goed dat deze partij op tijd is uitgeschakeld want er zijn mogelijk dingen gebeurd die niet kloppen?
Er is helemaal niets misgegaan en als er wat is misgegaan dan moet het OM daarmee naar buiten komen. Maar ze komen al een jaar met beschuldigingen zonder daarover met mij te spreken en zonder aan Den Haag uit te leggen wat er aan de hand is.
Hoe lang houdt u dit nog vol?
In 2022 zijn er gemeenteraadsverkiezingen en dan kan ik weer meedoen.
Dat is uw stip op de horizon?
Ja. Dan zijn er nieuwe ronden, nieuwe kansen en dan gaan we eens kijken hoe Den Haag gaat kiezen. Mijn ambitie is in elk geval om weer wethouder te worden.
AD 07.09.2020 Richard de Mos wordt de komende weken gehoord door het Openbaar Ministerie. Hij is verdachte in een corruptiezaak. Op Twitter reageert hij: ‘Ik ben blij dat ik eindelijk kan uitleggen dat het OM de plank volledig misslaat.’
Behalve van lekken, corruptie en omkoping beschuldigt het OM de voormalige Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag ook van meineed en deelname aan aan twee criminele organisaties.
Richard de Mos reageert op Twitter op een artikel van nieuwssite Omroep West: ‘Tot en met half oktober ga ik een aantal dagen gehoord worden over de valse beschuldigingen aan mijn adres. Een schande dat dit zolang op zich heeft laten wachten, maar ik ben blij dat ik eindelijk kan uitleggen dat het OM de plank volledig misslaat.’
Vanmorgen maakte de politicus nog een selfie voor het Paleis van Justitie in Den Haag. Rachid Guernaoui wil echter nog niets kwijt over wanneer hij wordt verhoord. ,,Daar wil ik te zijner tijd samen met mijn advocaat zelf over naar buiten treden.”
De verhoren vinden nu plaats, maar een inhoudelijke behandeling in de rechtszaal kan pas op zijn vroegst in het najaar van 2021 plaatsvinden, zo gaf het OM eerder aan. Dat de zaak zo lang speelt, kan ook gevolgen hebben voor de toekomstige politieke plannen van de Mos, zo geeft hij aan.
In maart doet hij mee met de verkiezingen in de Tweede Kamer, met een programma dat hij nog moet presenteren. ,,Ik hoop dat wij daarbij een eerlijke kans krijgen om onze ombudspolitiek landelijk uit te rollen, zonder een grenzeloze ‘trial by media’.”
De advocaat van De Mos, Peter Plasman, nam dit weekend nog contact op met Nieuwsuur voor het eisen van een rectificatie. In de uitzending van vrijdagavond sprak presentator Jeroen Wollaars over ‘Haagse politici die veroordeeld worden voor lidmaatschap van een criminele organisatie’.
,,Terwijl het nog niet eens bekend is of deze zaak ook daadwerkelijk onder de rechter komt en zonder dat ik nog maar een seconde ben verhoord over de knotsgekke aantijgingen, stelt Nieuwsuur doodleuk dat er een veroordeling zal volgen”, aldus een verontwaardigde Richard de Mos. Het programma zou tegen Plasman hebben gezegd dat het om een verspreking ging.
Op 16 oktober trad De Mos terug als wethouder van de partij vanwege de verdenkingen. Tegen hem en Rachid Guernaoui werd een motie van wantrouwen ingediend.
Inmiddels is hij partijleider van Hart voor Den Haag/Groep de Mos en wil in 2022 niet alleen Den Haag veroveren, maar ook meedoen met de gemeenteraadsverkiezingen in randgemeentes van de hofstad, zoals Westland, Rijswijk en Delft.
Bijlezen wat er met Richard de Mos in de afgelopen tijd is gebeurd omtrent de corruptieverdenking?
Den HaagFM 07.09.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) start maandag 07.09.2020 met de verhoren van Richard de Mos, meldt mediapartner Omroep West. Bijna een jaar geleden viel de Rijksrecherche de woning en werkkamer binnen van de Haagse ex-wethouder. De Mos is verdachte in een corruptiezaak. Richard de Mos: ‘Een schande dat dit zolang op zich heeft laten wachten, maar ik ben blij dat ik eindelijk kan uitleggen dat het OM de plank volledig misslaat.’
Richard de Mos is al een klein jaar geen wethouder meer en zijn partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos maakt al even lang geen deel meer uit van de coalitie. De Mos nam in dezelfde week van de inval ontslag als wethouder.
Dat deed hij na een motie van wantrouwen die door de Haagse gemeenteraad werd aangenomen. Datzelfde deed zijn partijgenoot en collega-wethouder Rachid Guernaoui, die ook verdachte is in de corruptiezaak.
Dat justitie de twee op de korrel heeft, wordt duidelijk op dinsdagochtend 1 oktober 2019. De Rijksrecherche doet die dag in alle vroegte een inval in de woningen van de twee zittende wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Ook op het stadhuis doorzoekt de Rijksrecherche de werkkamers van de politici en neemt documenten, telefoons en andere elektronica mee.
Haagse ondernemers
Naast De Mos en Guernaoui blijken ook Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani en de Haagse ondernemers Atilla Akyol van zalencentrum Opera en de vastgoedondernemers Edwin Jansen en Michel Zaadhof verdachte in de zaak. Allemaal ontkennen ze iets fout te hebben gedaan.
Het OM maakt de dinsdag van de inval in de loop van de middag bekend dat de wethouders verdacht worden van ambtelijke corruptie, schending van het ambtsgeheim en omkoping. Zo zou er sprake zijn geweest van het tegen betaling regelen van nachtvergunningen voor horecabedrijven.
Nachtvergunningen
Begin september 2019 heeft het Haagse stadsbestuur namelijk vijf extra nachtvergunningen uitgegeven. Twee hiervan komen terecht bij zalencentrum Opera van horecaondernemer Atilla Akyol. En dat vindt justitie verdacht, omdat Akyol nauwe banden heeft met Groep de Mos. Hij staat op de kandidatenlijst van de partij en de Opera is donateur van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Wat De Mos betreft is er niets mis met die donaties, zegt hij vooruit kijkend op zijn verhoor. ‘Hart voor Den Haag heeft openlijk donaties ontvangen van Haagse ondernemers’, zegt hij. ‘We waren hard bezig om onze verkiezingsbeloften in te lossen en wij hebben openlijk ideeën bij Haagse inwoners en ondernemers opgehaald.
Dat is onze manier van politiek bedrijven. Er is geen enkel signaal dat ik geld voor mijzelf heb ontvangen. Wel heb ik dus donaties voor mijn partij gekregen. Maar voor de duidelijkheid: dat is volstrekt legaal. De verdenking lijkt voorlopig op een wilde slag in de lucht.’
Geen wederdiensten
Hij ontkent dat er sprake is van het leveren van wederdiensten door hemzelf of door zijn partij. ‘Corruptie is als je stiekem geld of goederen ontvangt in ruil voor het verrichten van een wederdienst’, reageert De Mos. ‘Wij hebben gewoon gedaan wat in het verkiezingsprogramma van onze partij stond.
Bovendien was er in het college waar Hart voor Den Haag in zat, sprake van collegiaal bestuur. Alle besluiten werden samen met het gehele college genomen. Alsof een wethouder eigenstandig nachtvergunningen kan verlenen. Dat kan hij niet.’
Daarnaast wijst De Mos naar een besluit van waarnemend burgemeester Johan Remkes, eind juni van dit jaar. Op de laatste dag dat Remkes nog burgemeester is, besluit hij dat zalencentrum Opera de nachtvergunningen mag houden.
Remkes legt daarmee het advies van de Adviescommissie bezwaarschriften naast zich neer, die de burgemeester een paar maanden eerder adviseert om de verleende vergunning in te trekken na klachten van omwonenden. ‘Ook in de ogen van Remkes, was er niets aan de hand’, concludeert De Mos hieruit.
Criminele organisaties
Maar volgens justitie is er naast de nachtvergunningen meer aan de hand. Vlak voor de zomer, op 10 juli 2020 maakt het OM duidelijk dat de verdenking is uitgebreid. Het OM verdenkt de ex-wethouders van deelname aan criminele organisaties.
‘We zien dat een clubje van wethouders en ondernemers heel hecht was en structureel bezig was met omkoping en corruptie’, stelt een woordvoerder van het OM in het TV West Nieuws bij Omroep West. ‘Het gaat om twee criminele organisaties. Eén die toeziet op de horecaondernemers en één die toeziet op het vastgoed, steeds, met een wethouder daarbij.’
De Mos is nog altijd woedend over deze verdenking. ‘Ik word, zeker ook in de beeldvorming, op één lijn gezet met de leden van motorclubs als Hells Angels en Satudarah’, zegt hij. ‘Het OM lijkt gevangen te zijn geraakt in zijn eigen tunnelvisie. Eerst ben ik een half jaar afgeluisterd, daarna vindt er een inval in mijn woning plaats en nu word ik, via ‘trial by media’ beschuldigd van deelname aan criminele organisaties. Dat is heftig en onterecht.’
Gevaarlijke klucht
Volgens De Mos krijgt de zaak trekjes van een ‘gevaarlijke klucht’. De Mos: ‘Op basis van deze redeneringen van het OM loopt iedere wethouder en ieder college van B&W in Nederland het risico om van deelname aan een criminele organisatie te worden beschuldigd.
Bijna iedere politieke partij heeft te maken met donaties en hoe daarmee om te gaan. Iedere actieve wethouder heeft dagelijks contact met belanghebbenden in stad of dorp. In ieder college spelen er vragen over hoe om te gaan met geheime stukken en hoe dit zich tot de openbaarheid verhoudt.’
De Mos vindt dat hier een open debat over gevoerd moet worden. ‘Het is van groot belang dat het gesprek hierover in alle openheid wordt gevoerd’, zegt hij. ‘Was het OM nu maar tot die conclusie gekomen.
Dat zou een nuttige discussie opleveren over belangrijke vragen in onze democratie, die wat mij betreft zou uitmonden in volledige transparantie over donaties en over politieke lobby.’
Najaar volgend jaar
Wanneer de inhoudelijke behandeling van de zaak in de rechtszaal begint is nog niet duidelijk. Volgens het OM zal het in elk geval niet eerder zijn dan in het najaar van volgend jaar.
OmroepWest 06.09.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) start maandag 07.09.2020 met de verhoren van Richard de Mos. Bijna een jaar geleden viel de Rijksrecherche de woning en werkkamer binnen van de Haagse ex-wethouder. De Mos is verdachte in een corruptiezaak.
Richard de Mos: ‘Een schande dat dit zolang op zich heeft laten wachten, maar ik ben blij dat ik eindelijk kan uitleggen dat het OM de plank volledig misslaat.’
Richard de Mos is al een klein jaar geen wethouder meer en zijn partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos maakt al even lang geen deel meer uit van de coalitie. De Mos nam in dezelfde week van de inval ontslag als wethouder.
Dat deed hij na een motie van wantrouwen die door de Haagse gemeenteraad werd aangenomen. Datzelfde deed zijn partijgenoot en collega-wethouder Rachid Guernaoui, die ook verdachte is in de corruptiezaak.
Dat justitie de twee op de korrel heeft, wordt duidelijk op dinsdagochtend 1 oktober 2019. De Rijksrecherche doet die dag in alle vroegte een inval in de woningen van de twee zittende wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Naast De Mos en Guernaoui blijken ook Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani en de Haagse ondernemers Atilla Akyol van zalencentrum Opera en de vastgoedondernemers Edwin Jansen en Michel Zaadhof verdachte in de zaak. Allemaal ontkennen ze iets fout te hebben gedaan.
Het OM maakt de dinsdag van de inval in de loop van de middag bekend dat de wethouders verdacht worden van ambtelijke corruptie, schending van het ambtsgeheim en omkoping. Zo zou er sprake zijn geweest van het tegen betaling regelen van nachtvergunningen voor horecabedrijven.
Nachtvergunningen
Begin september 2019 heeft het Haagse stadsbestuur namelijk vijf extra nachtvergunningen uitgegeven. Twee hiervan komen terecht bij zalencentrum Opera van horecaondernemer Atilla Akyol. En dat vindt justitie verdacht, omdat Akyol nauwe banden heeft met Groep de Mos. Hij staat op de kandidatenlijst van de partij en de Opera is donateur van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Wat De Mos betreft is er niets mis met die donaties, zegt hij vooruit kijkend op zijn verhoor. ‘Hart voor Den Haag heeft openlijk donaties ontvangen van Haagse ondernemers’, zegt hij. ‘We waren hard bezig om onze verkiezingsbeloften in te lossen en wij hebben openlijk ideeën bij Haagse inwoners en ondernemers opgehaald.
Dat is onze manier van politiek bedrijven. Er is geen enkel signaal dat ik geld voor mijzelf heb ontvangen. Wel heb ik dus donaties voor mijn partij gekregen. Maar voor de duidelijkheid: dat is volstrekt legaal. De verdenking lijkt voorlopig op een wilde slag in de lucht.’
Geen wederdiensten
Hij ontkent dat er sprake is van het leveren van wederdiensten door hemzelf of door zijn partij. ‘Corruptie is als je stiekem geld of goederen ontvangt in ruil voor het verrichten van een wederdienst’, reageert De Mos. ‘Wij hebben gewoon gedaan wat in het verkiezingsprogramma van onze partij stond.
Bovendien was er in het college waar Hart voor Den Haag in zat, sprake van collegiaal bestuur. Alle besluiten werden samen met het gehele college genomen. Alsof een wethouder eigenstandig nachtvergunningen kan verlenen. Dat kan hij niet.’
Daarnaast wijst De Mos naar een besluit van waarnemend burgemeester Johan Remkes, eind juni van dit jaar. Op de laatste dag dat Remkes nog burgemeester is, besluit hij dat zalencentrum Opera de nachtvergunningen mag houden.
Remkes legt daarmee het advies van de Adviescommissie bezwaarschriften naast zich neer, die de burgemeester een paar maanden eerder adviseert om de verleende vergunning in te trekken na klachten van omwonenden. ‘Ook in de ogen van Remkes, was er niets aan de hand’, concludeert De Mos hieruit.
Criminele organisaties
Maar volgens justitie is er naast de nachtvergunningen meer aan de hand. Vlak voor de zomer, op 10 juli 2020 maakt het OM duidelijk dat de verdenking is uitgebreid. Het OM verdenkt de ex-wethouders van deelname aan criminele organisaties.
‘We zien dat een clubje van wethouders en ondernemers heel hecht was en structureel bezig was met omkoping en corruptie’, stelt een woordvoerder van het OM in het TV West Nieuws bij Omroep West. ‘Het gaat om twee criminele organisaties. Eén die toeziet op de horecaondernemers en één die toeziet op het vastgoed, steeds, met een wethouder daarbij.’
De Mos is nog altijd woedend over deze verdenking. ‘Ik word, zeker ook in de beeldvorming, op één lijn gezet met de leden van motorclubs als Hells Angels en Satudarah’, zegt hij. ‘Het OM lijkt gevangen te zijn geraakt in zijn eigen tunnelvisie.
Eerst ben ik een half jaar afgeluisterd, daarna vindt er een inval in mijn woning plaats en nu word ik, via ‘trial by media’ beschuldigd van deelname aan criminele organisaties. Dat is heftig en onterecht.’
Gevaarlijke klucht
Volgens De Mos krijgt de zaak trekjes van een ‘gevaarlijke klucht’. De Mos: ‘Op basis van deze redeneringen van het OM loopt iedere wethouder en ieder college van B&W in Nederland het risico om van deelname aan een criminele organisatie te worden beschuldigd.
Bijna iedere politieke partij heeft te maken met donaties en hoe daarmee om te gaan. Iedere actieve wethouder heeft dagelijks contact met belanghebbenden in stad of dorp. In ieder college spelen er vragen over hoe om te gaan met geheime stukken en hoe dit zich tot de openbaarheid verhoudt.’
De Mos vindt dat hier een open debat over gevoerd moet worden. ‘Het is van groot belang dat het gesprek hierover in alle openheid wordt gevoerd’, zegt hij. ‘Was het OM nu maar tot die conclusie gekomen. Dat zou een nuttige discussie opleveren over belangrijke vragen in onze democratie, die wat mij betreft zou uitmonden in volledige transparantie over donaties en over politieke lobby.’
Najaar volgend jaar
Wanneer de inhoudelijke behandeling van de zaak in de rechtszaal begint is nog niet duidelijk. Volgens het OM zal het in elk geval niet eerder zijn dan in het najaar van volgend jaar.
Telegraaf 07.09.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) gaat beginnen met het verhoren van voormalig wethouder in Den Haag Richard de Mos. Hij bevestigt berichtgeving hierover van Omroep West. Bijna een jaar geleden, op 1 oktober, doorzocht de recherche zijn woning en werkplek wegens de verdenking van betrokkenheid bij een corruptiezaak.
„Tot en met half oktober ga ik een aantal dagen gehoord worden over de valse beschuldigingen aan mijn adres. Een schande dat dit zolang op zich heeft laten wachten, maar ik ben blij dat ik eindelijk kan uitleggen dat het #OM de plank volledig misslaat”, meldt De Mos op Twitter bij het bericht van Omroep West. Volgens de regionale omroep gaan de verhoren maandag van start.
Niet lang na de invallen, nam De Mos ontslag als wethouder en ging terug naar de Haagse gemeenteraad als fractievoorzitter van zijn partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Ook zijn partijgenoot en collega-wethouder Rachid Guernaoui is sinds vorig jaar verdachte in de zaak.
Tot en met half oktober ga ik een aantal dagen gehoord worden over de valse beschuldigingen aan mijn adres. Een schande dat dit zolang op zich heeft laten wachten, maar ik ben blij dat ik eindelijk kan uitleggen dat het #OM de plank volledig misslaat.
Het Openbaar Ministerie verdenkt De Mos en Guernaoui van ambtelijke corruptie. Ze zouden bevriende ondernemers hebben geholpen met vergunningen in ruil voor donaties.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
© ANP
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f6a2fb3c-06d1-11eb-951a-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f39ccbfa-f08a-11ea-acba-02c309bc01c1.jpg)
Jan de Wandelaar in het Den Haag van Morgen 