Op weg naar de Raadsenquête cultuurcomplex AMARE

Raadsenquête cultuurcomplex AMARE

De commissie vooronderzoek Amare adviseert de gemeenteraad van Den Haag om een raadsenquête uit te voeren naar hoe het nieuwe cultuurcomplex tot stand is gekomen. Dat blijkt uit het raadsvoorstel dat dinsdag 28.09.2021 is gepubliceerd. Sinds medio mei deden zeven raadsleden vooronderzoek naar een mogelijk raadsonderzoek.

Uit de raadsenquête, die de periode 2006 tot en met 2021 gaat beslaan, moet duidelijk worden hoe de exploitatie van Amare destijds is ontstaan. Maar ook hoe het Spuikwartier ‘binnen de beleidskaders past’ en welk publiek belang daarmee wordt gediend. Ook wordt de rol van het college van burgemeesters en wethouders, de ambtelijke organisatie, de culturele instellingen en de projectontwikkelaar onder de loep genomen.

Een raadsenquête is het zwaarste middel waarover een gemeenteraad beschikt om haar controlerende taak uit te voeren, aan waarheidsvinding te doen, verantwoordelijkheden vast te stellen en lering te trekken. In Den Haag is nog niet eerder gebruik gemaakt van dit instrument.

‘Als één onderwerp het verdient om een raadsenquête voor in te stellen is het wel Amare’, stelt raadslid Mariëlle Vavier (GroenLinks), voorzitter van de ingestelde vooronderzoekcommissie.

Deze afbeelding heeft een leeg alt-atribuut; de bestandsnaam is 20210911_175310.jpg

Cultuurcomplex

Amare is het nieuwe cultuurcomplex op het Spuiplein dat sinds september open is. Het is het nieuwe onderkomen van het Residentie Orkest, het Nederlands Dans Theater en het Koninklijk Conservatorium. De bouw van het complex is een politiek uiterst gevoelig dossier geworden dat eerder al leidde tot een onderzoek van de Rekenkamer Den Haag.

En de conclusies van de rekenkamer in november 2020 waren niet mals. Het college van burgemeester en wethouders stelde de kosten voor het cultuurcomplex steeds lager voor dan ze in werkelijkheid waren, concludeerde de rekenkamer. Het college hield zelfs kosten buiten het zicht van de raad. Uiteindelijk werd Amare niet voor de geplande 177 miljoen euro gebouwd, maar voor 223,3 miljoen euro.

Het stadsbestuur van Den Haag wist zelfs al in 2014 dat het cultuurcomplex Amare op het Spuiplein miljoenen euro’s duurder zou worden dan de 177 miljoen euro. Toch informeerde het college de gemeenteraad hier niet over. Sterker nog: het college stelde de kosten steeds lager voor dan dat ze in werkelijkheid waren. Ook in 2018 hield het college kosten buiten het zicht van de gemeenteraad, zo schreef de Rekenkamer Den Haag in een vernietigend rapport over de ontwikkeling en realisatie van Amare. Het college ontkende notabene dat de raad is misleid, schreef mediapartner Omroep West toen.

Deze afbeelding heeft een leeg alt-atribuut; de bestandsnaam is 20210911_175229.jpg

Rekenkamer

De raad wilde naar aanleiding van dit rapport nu weleens duidelijkheid over de rol van het college, de gemeenteraad, de cultuurinstellingen, de gemeentelijke organisatie en de projectontwikkelaar. Een motie die opriep om een commissie in te stellen die een vooronderzoek naar een raadsenquête moest uitvoeren, werd door de gehele raad aangenomen. Deze vooronderzoekcommissie heeft de afgelopen maanden gekeken naar de haalbaarheid van een onderzoek en de onderzoeksvragen.

Een raadsenquête geeft, anders dan een rekenkameronderzoek, bijvoorbeeld de mogelijkheid om Boudewijn Revis en Joris Wijsmuller onder ede te horen. Zij waren als wethouders verantwoordelijk voor Amare, maar zitten inmiddels niet meer in het college. Revis heeft een andere baan bij Staatsbosbeheer en Wijsmuller zit weer in de gemeenteraad.

‘Amare is een gebouw waar al jaren zo veel om te doen is’, zegt Vavier. ‘Het gebouw verdient het om een goede start te maken in de stad. Een raadsenquête kan inzicht geven in hoe bij een groot en langlopend project als dit, problemen kunnen ontstaan. Duidelijk is dat er zaken zijn misgegaan.’

Deze afbeelding heeft een leeg alt-atribuut; de bestandsnaam is 20210911_175237.jpg

Gemeenteraadsverkiezingen

Of er ook daadwerkelijk een raadsenquête komt, zoals voorgesteld wordt, beslist de gemeenteraad van Den Haag op donderdag 4 november 2021. Duidelijk is wel dat het onderzoek pas na de gemeenteraadsverkiezingen op 16 maart 2022 van start zal gaan. Hoeveel het onderzoek zal kosten zal de komende tijd berekend gaan worden, maar het zal uitlopen op een bedrag van rond de miljoen euro.

De Haagse Stadspartij staat achter het instellen van een raadsenquête. Het vooronderzoek dat de commissie heeft uitgevoerd is overtuigend en heeft veel onderzoeksvragen opgeleverd’, zegt Tim de Boer van de Haagse Stadspartij. ‘Amare is niet zo maar een project, maar een van de grootste en meest complexe bouwprojecten van de afgelopen decennia in Den Haag. Het is een project dat veel geld heeft gekost en waar de gemeente al vanaf 2006 mee bezig is. Ook is de bouw lang omstreden geweest en heeft het veel politiek gekrakeel opgeleverd.’

‘We zijn bedonderd’

Ook Hart voor Den Haag/Groep de Mos is blij dat het onderzoek er komt. ‘We zijn bedonderd en voorgelogen’, reageert raadslid Frans Hoynck van Papendrecht. ‘Het is daarom goed dat de onderzoekscommissie Amare heeft geadviseerd dat er een raadsenquête moet komen.’

Lees: 1,3 miljoen euro opzij gezet voor onderzoek Amare, maar bouwers willen niet praten AD 21.09.2022

Lees: Haagse raad grijpt naar zwaarste middel voor onderzoek cultuurcomplex Amare OmroepWest 05.11.2021

Lees: Kijk live mee: gemeenteraad spreekt over financiën en raadsonderzoek Amare Den HaagFM 04.11.2021

Lees: Hoofdpijndossier Amare krijgt onderzoek ‘onder ede’, maar wat heb je eraan? OmroepWest 30.09.2021

lees: Haagse raadsleden willen onderste steen boven in onderzoek naar bouw Amare OmroepWest 28.09.2021

lees: Zwaarste onderzoeksmiddel ingezet: cultuurpaleis Amare onder het vergrootglas in raadsenquête AD 28.09.2021

lees: Raadsenquête naar bouw cultuurcomplex Amare: gemeenteraad wil onderste steen boven Den HaagFM 28.09.2021