De VVD heeft giften in de vorm van dure etentjes de afgelopen jaren meermaals niet opgegeven in het geschenkenregister van de Tweede Kamer, terwijl dit wel verplicht is. Het ging om bedragen van minimaal 12.772 euro per jaar, meldt onderzoeksplatformFollow the Money (FTM) zaterdag. Code Oranje lijsttrekker Richard de Mos wil dat het OM zijn zaak seponeert.
Telegraaf 23.02.2021
Richard de Mos heeft daarom een verzoek tot verhoren van het Openbaar Ministerie (OM) afgeslagen. De oud-wethouder en fractievoorzitter van Groep de Mos zegt dat er in het onderzoek met twee maten wordt gemeten: ‘Ik ben wel even klaar met deze hypocriete klopjacht op mij en mijn partij.’
“De VVD haalt bakken geld binnen via donaties. Ook grote bedrijven doen een flinke duit in het zakje. De partij geeft deze giften niet op, terwijl dat wel van de wet moet. En ik werd van mijn bed gelicht vanwege een middag op een boot en een uitsmijter. Politieke karaktermoord die de VVD erg goed uitkwam.”
In strijd met de wet
Volgens Kars Veling, oud-Kamerlid voor de ChristenUnie en voorzitter van de commissie die de Wfpp in 2018 evalueerde, is dat in strijd met de wet: “De verplichting om giften aan politieke partijen openbaar te maken geldt ook voor giften in natura”, aldus Veling op FTM. Het Koetshuis ter beschikking stellen en gratis catering leveren, lijkt hem ‘daar zeker onder te vallen’.
André Krouwel, universitair docent politicologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, is al even stellig: “Alles van waarde dat je krijgt, of het nu een goed is of een dienst, is een gift.” Organisator van de diners is de Stichting Ondersteuning VVD Tweede Kamerverkiezingen (SOV), een neveninstelling van de partij. In 2017 spekte de SOV de verkiezingskas met liefst 1,16 miljoen euro.
Corruptieaffaire volgend jaar voor de rechter
Het Openbaar Ministerie brengt de corruptieaffaire rond de Haagse oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui definitief voor de rechter. Maar een proces laat nog wel op zich wachten. Volgens zijn advocaat wordt het zeker niet eerder dan volgend jaar zomer, zegt De Mos desgevraagd. Dat is dus na de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart 2022.
De zaak is afgerond en ligt bij de rechter-commissaris. Die geeft de verdediging van de verdachten nu de gelegenheid om in beslotenheid getuigen te laten horen. Een van hen is Richard de Mos zelf: ,,Justitie wil nu van mij weten op welke dagen in januari, februari en maart ik verhinderd ben”, zegt de partijleider van Hart voor Den Haag geërgerd. ,,Men wil mij dus midden in de campagne voor de Haagse raadsverkiezingen van maart gaan horen. Dit is een politiek proces.”
AD 23.02.2021
Seponeren zaak De Mos
Lijsttrekker Richard de Mos van Code Oranje wil dat het Openbaar Ministerie zijn zaak als de wiedeweerga seponeert. “Wat de VVD doet met het ophalen van donaties is precies wat het OM mij verwijt met het grote verschil dat bij de VVD de bedragen vele malen groter zijn en de donaties een structureel karakter hebben”, zegt De Mos.
Onschuldig
De Mos, die op 17 maart 2021 ook aan de Tweede Kamerverkiezingen mee doet met zijn partij Code Oranje, zegt dat de ene partij wordt gekielhaald en de andere, machtige partij, geen strobreed in de weg wordt gelegd. Ook benadrukt hij dat hij onschuldig is en dat in zijn onlangs verschenen boek ‘Mijn Verhaal’ aantoont.
De Mos wil dat het OM zijn zaak seponeert. ,,Ik werd van mijn bed gelicht vanwege een middag op een boot en een uitsmijter. Politieke karaktermoord die de VVD erg goed uitkwam.”
“Onze lokale partij nam volstrekt legaal donaties aan van de bakker, de slager op de hoek en een zalencentrum, de landelijke VVD doet het van de grootste vastgoedondernemer van Nederland en een bataljon aan rijke lui.
Verschil moet er wezen maar leg mij maar uit waarom ik de Rijksrecherche op de koffie gekregen heb. “Benieuwd welke VVD’ers worden afgeluisterd en binnenkort van hun bed worden gelicht,” zegt De Mos, die er ook op wijst dat landelijke partijen verplicht zijn om donaties op te geven en lokale partijen niet.
Reactie advocaat en DDS-columnist Plasman
“Wanneer het Openbaar Ministerie van mening is dat de anonieme fondsenwerving bij de VVD geen reden is voor een strafrechtelijk onderzoek door de Rijksrecherche, dan dienen de zaken tegen De Mos, Guernaoui en anderen per direct geseponeerd te worden”, vult advocaat Peter Plasman aan.
“Of meent het Openbaar Ministerie dat gelijke monniken, gelijke kappen hier niet opgaat omdat de donaties richting VVD vele malen groter zijn dan die richting Groep De Mos?”, aldus Plasman. “De VVD-top zit bijna elk jaar in Zuid Frankrijk in de villa van top zakenman Ben Verwaayen. Maar een paar uur varen op het IJsselmeer door De Mos is corruptie.
Geen partij in Den Haag krijgt zoveel geld van donateurs als Richard de Mos: 12.000 euro
Hart voor Den Haag heeft vorig jaar ruim 12.000 euro binnengehaald aan donaties. De lokale partij is in Den Haag de enige die kan rekenen op substantiële giften, zo blijkt uit de financiële cijfers van politieke partijen.
Vorig jaar nam de gemeenteraad een voorstel aan van raadslid Peter Bos van de Haagse stadspartij over meer financiële transparantie. Alle partijen in Den Haag worden daarin opgeroepen donaties en giften boven de 500 euro jaarlijks openbaar te maken.
Van de veertien politieke partijen blijken er elf financiële gegevens over 2020 te hebben gedeeld. Alleen de Partij van de Eenheid, de Partij van de Vrijheid en de Islam Democraten lieten ondanks meerdere verzoeken helemaal niets zien.
De Partij van Richard de Mos staat met 12.170 euro eenzaam bovenaan als het om giften en donaties gaat. ChristenUnie/SGP (3120 euro) en de PvdA (700 euro) volgen op een straatlengte afstand. Geen van deze partijen hebben individuele donaties ontvangen van boven de 500 euro. Van Hart voor den Haag is dat niet bekend.
Vermoorde onschuld
Opvallend genoeg maakt de partij van De Mos haar bedrag aan donaties pas openbaar na een verzoek van deze krant. De lokale partij heeft bij de gemeente alleen een staatje met de totale inkomsten en uitgaven van 2020 ingeleverd.
Peter Bos van de HSP vindt dat ‘teleurstellend’. De achtergrond van de niet-verplichte Haagse regeling voor partijfinanciering is onder meer de corruptiezaak tegen de voormalige wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Zij worden ervan verdacht als lokale bestuurders bevriende ondernemers te hebben bevoordeeld die ook sponsor waren van hun lokale partij.
Uit het boek Mijn Verhaal dat de politicus over de kwestie schreef blijkt dat zijn partij bij de raadsverkiezingen van 2018 beschikte over zeker 80.000 euro aan donaties. De Mos en de andere verdachten in de zaak ontkennen de beschuldigingen van corruptie en omkoping ten stelligste.
Als het om de beschuldigingen gaat spelen ze de vermoorde onschuld, aldus Peter Bos
,,Door nu duidelijkheid te geven over alle giften boven de 500 euro hadden Hart voor Den Haag en De Mos kunnen laten zien dat ze financiële transparantie serieus nemen, zegt Peter Bos. ,,Als het om de beschuldigingen gaat spelen ze de vermoorde onschuld, maar ze laten bewust de kans lopen om aan iedereen te laten zien dat het ze menens is.’’
Richard de Mos vindt het onzin: ,,De raad kan vragen wat ze wil, maar de inkomsten- en uitkomstenstroom is verder toch echt aan de leden van de Vereniging Groep de Mos. En met een hypocriete, hijgerige HSP hebben zij niet veel op.’’
Vriendenclubs
Den Haag loopt met haar vrijwillige regelingen rond financiële transparantie vooruit op eventuele wetgeving voor lokale partijfinanciering. Landelijk is het zo dat elke donatie boven de 4500 euro openbaar gemaakt moet worden, maar op gemeentelijk niveau is er momenteel niets over financiële verantwoording voor politieke partijen geregeld.
Een volgende stap naar meer transparantie is ook nodig. Partijen als de VVD en ook Hart voor Den Haag hebben een speciaal opgerichte ‘vriendenclub’ waarvan de leden geld schenken dat ook als donatie meetelt, maar die nu jaarlijks niet openbaar wordt. Op initiatief van de HSP is deze maand een voorstel om deze boeken te openen, ook aangenomen.
Uit de soms summiere en soms zeer uitgebreide financiële verantwoording die elf partijen openbaar hebben gemaakt, blijkt ook dat sommige hard aan het sparen zijn voor de gemeenteraadsverkiezingen van maart. Zo had GroenLinks Den Haag op 1 januari 21.700 euro voor de lokale verkiezingen in kas. ,,Dit fonds vult zich nog verder aan’’, schrijft de partij. De campagnekas van de lokale PvdA is nog net iets ruimer gevuld met 25.000 euro (op 1 januari).
AD 23.09.2021Het Openbaar Ministerie brengt de corruptieaffaire rond de Haagse oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui definitief voor de rechter. Maar een proces laat nog wel op zich wachten. Volgens zijn advocaat wordt het zeker niet eerder dan volgend jaar zomer, zegt De Mos desgevraagd. Dat is dus na de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart 2022.
De zaak is afgerond en ligt bij de rechter-commissaris. Die geeft de verdediging van de verdachten nu de gelegenheid om in beslotenheid getuigen te laten horen. Een van hen is Richard de Mos zelf: ,,Justitie wil nu van mij weten op welke dagen in januari, februari en maart ik verhinderd ben”, zegt de partijleider van Hart voor Den Haag geërgerd. ,,Men wil mij dus midden in de campagne voor de Haagse raadsverkiezingen van maart gaan horen. Dit is een politiek proces.”
In de zaak die Den Haag al twee jaar in z’n greep houdt, verdenkt Justitie de twee oud-wethouders ervan criminele organisaties te hebben gevormd met ondernemers uit de horeca en het vastgoed. Als gulle donateurs van de lokale partij Hart voor Den Haag kregen zij volgens het Openbaar Ministerie vergunningen, geheime informatie en invloed op het Haagse gemeentebeleid.
,,Volstrekte onzin”, meent politicus De Mos, die de kans dat Justitie de zaak zou seponeren al heel klein achtte: ,,Ze zijn met 130 kilometer per uur een tunnel ingereden, hebben een staatsgreep gepleegd en kunnen nu meer niet terug.”
Opschudding
Volgens het OM zijn de verdachten in de corruptieaffaire allemaal op de hoogte gesteld van de feiten waarvoor ze vervolgd gaan worden. ,,De zaak ligt nu bij de rechter-commissaris. Als die straks klaar is met het horen van de getuigen van de verdediging komt de planning van de zitting aan de orde”, zegt een woordvoerder.
Of dat inderdaad niet eerder wordt dan volgend jaar zomer, zoals verdachte Richard de Mos en zijn advocaat Peter Plasman denken, kan de woordvoerder van het Openbaar Ministerie niet zeggen: ,,Ik heb daar geen idee van.”
De huidige onduidelijkheid bemoeilijkt de lokale politiek. Daar moeten we vanaf en daarom dring ik aan op snelheid, aldus Jan van Zanen, Burgemeester Den Haag.
Inmiddels is het bijna twee jaar geleden dat de rijksrecherche in de vroege ochtend invallen deed op het stadhuis en in de woningen van de Haagse wethouders en die van enkele bevriende ondernemers. Diezelfde morgen bracht het OM naar buiten dat de twee bestuurders worden verdacht van omkoping, corruptie en schending van het ambtsgeheim. Later kwamen daar nog de verdenkingen van meineed en deelname aan criminele organisaties bij.
Voor de partijleider van Hart voor Den Haag duurt alle onzekerheid veel te lang. En hij is niet de enige. Ook Haags burgemeester Van Zanen maande al meermaals tot spoed. ,,Natuurlijk moet het onderzoek zorgvuldig worden uitgevoerd”, zei hij vorig jaar. ,,Maar de huidige onduidelijkheid bemoeilijkt de lokale politiek. Daar moeten we vanaf en daarom dring ik aan op snelheid.”
Vraagteken
Duidelijk is wel dat de vermeende corruptieaffaire als een schaduw over de Haagse gemeenteraadsverkiezingen van maart zal hangen. Ook het vormen van een nieuw college van burgemeester en wethouders zal volgend jaar gebeuren met een groot vraagteken op de achtergrond.
,,Dat is niet goed. Niet voor ons en niet voor de stad. Justitie laat het zwaard van Damocles boven onze hoofden hangen‘’, zegt politicus De Mos. ,,Ik ga nu voor de tweede keer als een verdachte de verkiezingen in. Vorig jaar landelijk, met Code Oranje, en nu lokaal, met Hart voor Den Haag. Maar geen nood, we worden fluitend de grootste.”
AD 22.02.2021 Richard de Mos gaat vandaag niet naar het verhoor door de Rijksrecherche over zijn vermeende fraudezaak. De Mos wordt verdacht van het bevoorrechten van mensen die aan zijn partij doneren. Justitie kan De Mos niet dwingen, met bijvoorbeeld arrestatie, om alsnog naar het verhoor te komen.
,,Mijn spraakwater is even op”, zegt hij. ,,Ik wacht het onderzoek af dat het Openbaar Ministerie gaat doen naar het handelen van de VVD. Gelijke monniken, gelijke kappen.”
De Mos zegt na het lezen dit weekeinde over berichten van donaties richting de VVD ‘even klaar te zijn met deze hypocriete klopjacht op mij en mijn partij’. Het gaat om berichten van onderzoeksplatform Follow the Money (FTM) dat de VVD giften heeft aangenomen in de vorm van dure etentjes en die niet heeft opgegeven in het geschenkenregister van de Tweede Kamer, terwijl dit wel verplicht is. Het ging om bedragen van minimaal 12.772 euro per jaar, meldt Follow the Money.
Onschuldig
De Mos, die op 17 maart ook aan de Tweede Kamerverkiezingen mee doet met zijn partij Code Oranje, zegt dat de ene partij wordt gekielhaald en de andere, machtige partij, geen strobreed in de weg wordt gelegd. Ook benadrukt hij dat hij onschuldig is en dat in zijn onlangs verschenen boek ‘Mijn Verhaal’ aantoont.
De Mos wil dat het OM zijn zaak seponeert. ,,Ik werd van mijn bed gelicht vanwege een middag op een boot en een uitsmijter. Politieke karaktermoord die de VVD erg goed uitkwam.”
Afgeluisterd
,,Wat de VVD doet met het ophalen van donaties is precies wat het OM mij verwijt, met het grote verschil dat bij de VVD de bedragen vele malen groter zijn en de donaties een structureel karakter hebben”, zegt De Mos. ,,Onze lokale partij nam volstrekt legaal donaties aan van de bakker, de slager op de hoek en een zalencentrum, de landelijke VVD doet het van de grootste vastgoedondernemer van Nederland en een bataljon aan rijke lui.
Verschil moet er wezen, maar leg mij maar uit waarom ik de Rijksrecherche op de koffie gekregen heb. Benieuwd welke VVD’ers worden afgeluisterd en binnenkort van hun bed worden gelicht”, zegt De Mos. Hij wijst er op dat dat landelijke partijen verplicht zijn om donaties op te geven en lokale partijen niet.
Je kan niet worden aangehouden om iemand tot praten te dwingen, aldus Peter Plasman.
Zijn advocaat Peter Plasman staat achter de reactie van De Mos. ,,Wanneer het Openbaar Ministerie van mening is dat de anonieme fondsenwerving bij de VVD geen reden is voor een strafrechtelijk onderzoek door de Rijksrecherche, dan dienen de zaken tegen De Mos, Guernaoui en anderen per direct geseponeerd te worden”, zegt Plasman.
,,Of meent het Openbaar Ministerie dat gelijke monniken, gelijke kappen hier niet opgaat, omdat de donaties richting VVD vele malen groter zijn dan die richting Groep De Mos?”, aldus Plasman. ,,De VVD-top zit bijna elk jaar in Zuid-Frankrijk in de villa van top zakenman Ben Verwaayen. Maar een paar uur varen op het IJsselmeer door De Mos is corruptie.”
Vrijwilligheid
Volgens Plasman blijft de weigering naar de verhoren te komen zonder gevolgen. ,,De Mos heeft tot nu toe altijd op basis van vrijwilligheid mee gewerkt aan de verhoren. Maar het ongenoegen over de VVD is nu groter dan weer naar het verhoor te gaan”, zegt Plasman.
Een en ander kan niet leiden tot bijvoorbeeld zijn aanhouding. ,,Als het belang van aanhouding er zou zijn, was dat er ook geweest op 1 oktober 2019 toen deze zaak begon. Het zou heel erg mosterd na de maaltijd zijn om dat nu wel te doen. Je kan niet worden aangehouden om iemand tot praten te dwingen.
Het recht om niet actief mee te werken aan het onderzoek is een grondrecht van een verdachte, dat mag je niet doorkruisen met een soort chantage van ‘u moet verklaren, anders wordt u aangehouden’. Dat doet justitie ook niet, hoor.”
Criminele organisaties
Volgens Plasman waren de verhoren inhoudelijk ook wel afgerond, ook al stonden er afspraken voor vandaag en eind maart. ,,Dat heeft met de aard van de beschuldiging te maken. Je moet over alle beschuldigingen worden gehoord. Omdat de beschuldigingen van deelname aan criminele organisaties er ook liggen en er nu dat etiketje op zit, moet hij daarover formeel ook worden gehoord.
Maar dat gaat in feite over dezelfde onderliggende feiten als in de andere dossiers. Het is niet zo dat De Mos nu een deel van de feiten onbesproken laat. Het bleek al eerder een volledige herhaling van zetten te zijn. Het belang daarvan ziet De Mos niet en het VVD ongenoegen krijgt de overhand.”
Plasman zegt de afspraak van vandaag keurig te hebben afgebeld.
OmroepWest 22.02.2021 Richard de Mos heeft een verzoek tot verhoren van het Openbaar Ministerie (OM) afgeslagen. De oud-wethouder en fractievoorzitter van Groep de Mos zegt dat er in het onderzoek met twee maten wordt gemeten: ‘Ik ben wel even klaar met deze hypocriete klopjacht op mij en mijn partij.’
Komende Tweede Kamerverkiezingen is De Mos lijsttrekker van Code Oranje. Hoewel hij onlangs nog een boek presenteerde waarin hij zich uitvoerig verdedigde, zegt de Mos dat zijn hoofd momenteel niet staat naar het corruptieonderzoek waarin hij samen met twee partijgenoten en vijf donateurs verdachte is. ‘In afwachting op een diepgravend onderzoek naar de VVD schort ik alle ontmoetingen, met de overigens vriendelijke rechercheurs, op.’
Met dat ‘diepgravend onderzoek’ doelt De Mos op de onthullingen van onderzoeksplatform Follow The Money (FTM). Daaruit blijkt dat de VVD veel geld ontvangt uit exclusieve fondsenwervingsclubs waar veel prominente zakenlui aan verbonden zijn. De Mos staat centraal in een onderzoek naar deelname aan een criminele organisatie als wethouder van Den Haag. Onder meer omdat zijn partij donaties zou hebben aangenomen, en deze donateurs vervolgens zou hebben bevoordeeld.
‘Bataljon aan rijke lui’
Volgens De Mos doet de VVD precies dat waarvan hij door het OM wordt beschuldigd. ‘Onze lokale partij nam volstrekt legaal donaties aan van de bakker, de slager op de hoek en een zalencentrum. De landelijke VVD doet het van de grootste vastgoedondernemer van Nederland en een bataljon aan rijke lui.’ Overigens ontving Groep de Mos ook voor zeker 50.000 euro aan donaties van projectontwikkelaars en vastgoedondernemers. Eigenaren van die bedrijven zijn ook verdachte in het onderzoek.
De Mos doet de oproep aan het OM om de zaak tegen hem te laten seponeren. ‘Wat de VVD doet met het ophalen van donaties is precies wat het OM mij verwijt. Met het grote verschil dat bij de VVD de bedragen vele malen groter zijn en de donaties een structureel karakter hebben.’
Geen commentaar
Ook advocaat en Code Oranje-lid Peter Plasman is van mening dat het OM met twee maten meet. Volgens Plasman moet het OM de zaken tegen De Mos, Guernaoui en anderen per direct stopzetten. ‘Of meent het Openbaar Ministerie dat gelijke monniken, gelijke kappen hier niet opgaat, omdat de donaties richting VVD vele malen groter zijn dan die richting Groep De Mos?’
De omvang van de verhoren die De Mos afslaat is niet duidelijk. Een woordvoerder van het OM zegt tegen Omroep West geen commentaar te willen geven op het verzoek van De Mos en Plasman. Wel liet het OM recent weten bezig te zijn om het onderzoeksdossier af te ronden.
Den HaagFM 22.02.2021 Richard de Mos weigert om vandaag te worden verhoord door de Rijksrecherche. De fractievoorzitter van Hart voor Den Haag zegt alle verhoren op te schorten in afwachting van een onderzoek van het Openbaar Ministerie (OM) naar het handelen van de landelijke VVD. “De VVD doet in veel grotere omvang precies wat mij verweten wordt.” De ex-wethouder is verdachte in een corruptieonderzoek en wil nu dat zijn zaak geseponeerd wordt.
“De VVD haalt bakken geld binnen via donaties. Ook grote bedrijven doen een flinke duit in het zakje. De partij geeft deze giften niet op, terwijl dat wel van de wet moet. En ik werd van mijn bed gelicht vanwege een middag op een boot en een uitsmijter”, schrijft De Mos op de website van Code Oranje, de partij waar hij lijsttrekker van is voor de Tweede Kamerverkiezingen. De partijleider reageert op een onderzoek van Follow The Money, zij concludeerde dit weekend dat de VVD verschillende giften niet heeft opgegeven in het geschenkenregister van de Tweede Kamer.
“Wat de VVD doet met het ophalen van donaties is precies wat het OM mij verwijt met het grote verschil dat bij de VVD de bedragen vele malen groter zijn en de donaties een structureel karakter hebben”, zegt De Mos. “Onze lokale partij nam volstrekt legaal donaties aan van de bakker, de slager op de hoek en een zalencentrum, de landelijke VVD doet het van de grootste vastgoedondernemer van Nederland en een bataljon aan rijke lui. Verschil moet er wezen maar leg mij maar uit waarom ik de Rijksrecherche op de koffie gekregen heb. Benieuwd welke VVD’ers worden afgeluisterd en binnenkort van hun bed worden gelicht.”
Haagse VVD:‘Alles is conform de regels’
Frans de Graaf van de Haagse VVD laat weten dat de fondsenwervingsdiners van vastgoedondernemer Cor van Zadelhoff uit het onderzoek van FTM op eigen initiatief van Van Zadelhoff worden georganiseerd. Aanwezigen zouden daarbij een donatie doen aan de stichting SOV. “Dat bedrag ontvangt de VVD vervolgens en die geeft dat keurig op bij het ministerie van Binnenlandse Zaken, die dat vervolgens publiceert. Alles is conform de regels.”
AD 22.02.2021 Richard de Mos zou vandaag gehoord worden door de Rijksrecherche, maar hij wil eerst het onderzoek van het OM naar de VVD afwachten. De Mos: ,,De VVD doet in veel grotere omvang precies wat mij verweten wordt.”
De Mos werd in september voor het eerst verhoord. De voormalige wethouder wordt verdacht van corruptie, omkoping en deelname aan criminele organisaties. Hij wil nu alle verhoren opschorten in afwachting van het onderzoek van het OM naar het handelen van de VVD.
,,Gelijke monniken, gelijke kappen. Wat de VVD doet met het ophalen van donaties is precies wat het OM mij verwijt met het grote verschil dat bij de VVD de bedragen vele malen groter zijn en de donaties een structureel karakter hebben.
Onze lokale partij nam volstrekt legaal donaties aan van de bakker, de slager op de hoek en een zalencentrum, de landelijke VVD doet het van de grootste vastgoedondernemer van Nederland en een bataljon aan rijke lui. Verschil moet er wezen maar leg mij maar uit waarom ik de Rijksrecherche op de koffie gekregen heb. Benieuwd welke VVD’ers worden afgeluisterd en binnenkort van hun bed worden gelicht.”
Zwendel met vergunningen, luie wethouders en boottochtjes, aldus het boek van Richard de Mos
Het corruptieonderzoek naar de voormalig wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is begonnen na een tip over zwendel met horecavergunningen. Die tip kwam terecht op het stadhuis waarna een ambtenaar de Rijksrecherche heeft ingeschakeld. Dat schrijft Richard de Mos in zijn boek ‘Mijn verhaal’, dat nu is verschenen, aldus mediapartner Omroep West.
Telegraaf 02.02.2021
In het boek beschrijft De Mos verder welke verdenkingen het Openbaar Ministerie (OM) tegen hem, zijn partijgenoten en een aantal Haagse ondernemers heeft. Hij doet dat aan de hand van het omvangrijke strafdossier dat hij van het OM heeft gekregen. Zijn advocaat Peter Plasman wijst er in het voorwoord op dat het een eenzijdig boek is. Maar Plasman voegt daaraan toe dat eenzijdigheid niet betekent dat het verhaal niet klopt.
AD 30.01.2021
De Haagse corruptieaffaire rond Richard de Mos draait om zeker 80.000 euro aan donaties van bevriende ondernemers. Een groot deel van het geld ging naar de politieke partij, in ruil kregen sponsoren volgens justitie vergunningen, geheime informatie en invloed op beleid, zo beschrijft De Mos in een boek waarmee hij zijn onschuld wil aantonen. ,,Iedere partij krijgt donaties!”
AD 01.02.2021
Voor het eerst wordt meer van de omvang duidelijk van de Haagse corruptieaffaire rond politicus Richard de Mos. De zaak leek alleen om gesjoemel met nachtvergunningen en integratiesubsidies te gaan, maar er is meer: een plan voor een erfpachtkorting, een pand voor de Haagse band Di-rect, de lobby voor een winkelcentrum Leyweg en de deal rond parkeergarage De Zeeheld zijn volgens het OM ook niet in de haak.
Kom maar op ventje !!!
Dinsdag ligt het boek over de opkomst en de val van De Mos, die onder meer wordt verdacht van omkoping en van corruptie, bij de boekhandels.
Het Kort geding dat horeca-adviseur John Poen tegen Richard de Mos heeft aangespannen is van de baan. Poen en De Mos hebben overeenstemming bereikt over een aanpassing van het boek ‘Mijn Verhaal’ van De Mos in de tweede druk. Nu hoeft het boek niet te worden aangepast. Poen eiste een rectificatie omdat De Mos schrijft dat het corruptieonderzoek naar zijn partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos begon met een tip van Poen. Maar Poen zegt dat er sprake is van een misverstand.
In ‘Mijn Verhaal’ krijgt John Poen de rol toebedeeld van aanstichter van het strafproces tegen De Mos. Maar de horeca-adviseur bezweert bij hoog en laag dat het verhaal, gebaseerd op het strafdossier, niet klopt. ,,Mijn cliënt is geen informant geweest. We hebben een geluidsfragment om dat te bewijzen’’, zegt advocaat Danny Pieterse.
AD 01.02.2021
Richard de Mos doet de onthullingen in zijn boek Mijn verhaaldat dit weekeinde uitkwam. De voormalig wethouder wordt samen met partijgenoten Rachid Guernaoui (ex-wethouder) en Nino Davituliani (raadslid) verdacht van corruptie. De Mos wordt verdacht van lidmaatschap van twee criminele organisaties, omkoping, meineed en schending van het ambtsgeheim. In oktober 2019 moest hij opstappen als wethouder toen de Rijksrecherche was binnengevallen op het stadhuis en bij betrokken politici en ondernemers thuis.
AD 01.02.2021
Het begon bij raadslid Davituliani
De Haagse corruptieaffaire begint als er bij de Rijksrecherche een tip binnenkomt dat in Den Haag horecavergunningen ‘te koop zijn’ voor 15.000 euro. Daarvoor zou een 06-nummer gebeld moeten worden, zodat de vergunning geregeld kan worden. Dat 06-nummer blijkt van Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani te zijn, schrijft De Mos. Zij is de partner van Erding, broer van Atilla Akyol, eigenaar van het zalencentrum Opera en vriend van de partij(leider).
Het onderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos is gestart nadat een ambtenaar aan de bel trok, omdat hij een gerucht had gehoord dat er bij de gemeente Den Haag horecavergunningen te koop waren voor 15.000 euro. Dit schrijft Richard de Mos in zijn boek ‘Mijn Verhaal’, maar blijkt ook uit documenten van het Openbaar Ministerie (OM) die Omroep West heeft ingezien.
De betreffende ambtenaar is een bibob-coördinator, wiens taak het is om de financiële status en achtergrond te controleren van ondernemers die een vergunning aanvragen. Zo moet worden voorkomen dat malafide bedrijven voet aan de grond krijgen.
AD 03.02.2021
Integriteitsmelding
Op dinsdag 17 september 2018 ontvangt de ambtenaar signalen dat er iets niet in de haak is op het stadhuis. Hij stuurt daarop een mail naar de directeur veiligheid van de gemeente met de titel ‘integriteitsmelding’.
De ambtenaar schrijft dat hij is gebeld door horeca-adviseur John Poen, die bedrijven onder meer helpt met de aanvraag van vergunningen. Poen begeleidt momenteel de restauranteigenaar Haci Yilmaz, die zijn sluitingstijd wil oprekken van 23.00 naar 2.30 uur. Eerder is een vergunningsaanvraag hiervoor afgewezen, vanwege het bestemmingsplan van het pand in de Newtonstraat in Den Haag.
Volgens de ambtenaar zou Yilmaz zijn benaderd door een vrouw die voor 15.000 euro deze vergunning alsnog zou kunnen regelen. In de mail schrijft de ambtenaar verder dat hij onlangs ook een tip heeft gekregen van een andere bekende, namelijk dat het gerucht rondgaat dat er bij de gemeente ‘wat te regelen valt’ qua horeca. Deze tipgever wordt niet bij naam genoemd.
AD 03.02.2021
Brein achter de operatie
Twee dagen later mailt de ambtenaar opnieuw. Volgens de informatie die hij van Poen zegt te hebben gekregen, is er al twee keer eerder betaald voor een vergunning, in een procedure die ongeveer zes tot negen maanden duurt. Vermoedelijk zit er een ambtenaar in het complot, die een deel van het bedrag ontvangt.
Het brein achter de operatie zou een kersvers gemeenteraadslid van Groep de Mos zijn: Nino Davituliani. Zij zou volgens de tip ook haar plek op de kieslijst hebben gekocht voor een flink bedrag, dat is betaald door de familie Akyol. Haar partner Erdinç Akyol is de broer van partijdonateur Atilla Akyol.
Op basis van deze berichten wordt de rijksrecherche ingeseind en wordt het onderzoek ‘Tyrus’ geopend, zo is te lezen in een proces-verbaal. Dit is ook het onderzoek waarin oud-wethouders Richard de Mos, Rachid Guernaoui, raadslid Nino Davituliani, haar partner en een viertal partijdonateurs verdachten zijn. Met deze mails is het dus begonnen.
AD 06.02.2021
AD 06.02.2021
AD 06.02.2021
Aanleiding voor aftappen
Na het gesprek op het stadhuis hebben Davituliani en Akyol nooit meer contact gehad met Poen. Wel is er nog contact geweest tussen Akyol en Yilmaz, maar dit zou vooral zijn gegaan over een bruiloft in zalencentrum Opera. Er is in ieder geval nooit een vergunning afgegeven voor de zaak, die inmiddels een nieuwe eigenaar heeft.
Desondanks is het gesprek op het stadhuis essentieel voor de rest van het onderzoek. Het koppelen van Akyol aan Yilmaz door Davituliani, is de eerste aanleiding geweest voor de recherche om de telefoon van Akyol voor zeker een half jaar af te tappen. In die periode horen ze hem zeggen dat er bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018betaald is voor stemmen, en aan Rachid Guernaoui vragen wanneer de jaarlijkse subsidies voor een Turks-Azerbeidjaanse stichting worden overgemaakt.
En in dezelfde tijd knokt De Mos, weliswaar conform het coalitieakkoord, in het college voor meer nachtontheffingen, waarvan er twee ten goede komen aan het zalencentrum van de broers Akyol. Redenen voor de recherche om ook Atilla Akyol en later Richard de Mos te gaan af luisteren en om, op 1 oktober 2019, binnen te vallen op het stadhuis.
Dat er een corruptieonderzoek liep werd dus op 1 oktober 2019 duidelijk. Toen waren er invallen bij De Mos en de andere verdachten. Een dag later spatte het college waarin Hart voor Den Haag/Groep de Mos zat uiteen en werd er een motie van wantrouwen tegen de wethouders De Mos en Guernaoui aangenomen. Zij namen vervolgens ontslag. Inmiddels is De Mos weer fractievoorzitter van zijn partij in de Haagse gemeenteraad.
AD 07.02.2021 Axel Veldhuijzen, chef van AD Haagsche Courant schrijft wekelijks een commentaar over het nieuws. Deze keer schrijft hij over het boek van Richard de Mos ‘Mijn Verhaal.’
Richard de Mos heeft een boek geschreven. Misschien had hij dat alleen niet moeten uitgeven. Hij is zonder twijfel de meest spraakmakende Haagse politicus van de afgelopen decennia. Hij zegt wat hij denkt en doet wat hij zegt. Dat maakt hem voor velen ook zo sympathiek.
Maar in zijn deze week verschenen boek ‘Mijn Verhaal’ maakt de lezer ook kennis met een andere De Mos. Waar de lijsttrekker van Hart voor Den Haag en Code Oranje zich publiekelijk altijd heel toegankelijk en aimabel presenteert, is dit boek vooral het verhaal van een rancuneuze politicus zonder zelfinzicht.
Bootreisje
De rechter zal bepalen of De Mos zijn sponsors en vrienden heeft bevoordeeld. In zijn boek, dat een even eenzijdige als lezenswaardige versie van het strafdossier is, somt De Mos wel wat zaken op die op zijn minst opmerkelijk zijn te noemen: de door vrienden geregelde huiskraan voor zijn deur die pas na de politie-inval werd betaald, het bootreisje met vastgoedjongens en het gebruiken van projectontwikkelaars als politiek adviseurs.
Voor één kapitale fout werd De Mos behoed. Toen de eigenaar van het bevriende horecabedrijf De Opera (die van de nachtvergunningen) hem een gratis vloer voor zijn woning aanbood, was het de vriendin van de politicus die het beter vond dat hij dit geschenk niet aannam. Zo’n advies had Richard de Mos de afgelopen jaren wel wat vaker mogen krijgen.
In zijn boosheid bij het schrijven rekent De Mos genadeloos af met alles en iedereen, aldus Axel Veldhuijzen.
De flamboyante beroepspoliticus die volgens eigen zeggen onbemiddelbaar op de arbeidsmarkt was nadat hij van de PVV-lijst was gegooid, laat in zijn boek steeds zien dat zijn bedoelingen meestal goed zijn, maar de uitwerking van zijn plannen vaak ondoordacht.
In zijn boosheid bij het schrijven rekent De Mos genadeloos af met alles en iedereen, ook met loyale ambtenaren. Dat maakt hem niet sympathieker of betrouwbaarder. Het was daarom beter geweest als ‘Mijn Verhaal’ na het schrijven in een la was blijven liggen. Kennelijk heeft niemand dat hem geadviseerd.
AD 06.02.2021 Met een vuistdik boek heeft Richard de Mos zijn frustraties van zich afgeschreven. Na een week van publicaties over Mijn Verhaal blijft het de vraag of het wel verstandig is om zo mededeelzaam te zijn over de zware verdenkingen van corruptie en omkoping. ,,Hij heeft nu al zijn kaarten op tafel gelegd.’’
Het is warm en druk in het kale zaaltje op het Haagse stadhuis. Tal van partijgenoten van Richard de Mos zijn afgekomen op de presentatie van Mijn Verhaal, het boek van 352 pagina’s dat de voorman van Hart voor Den Haag/Groep De Mos deze week het licht liet zien.
Het lijkt deze woensdag een demonstratie van eensgezindheid. Een boodschap aan de buitenwacht: hier staan ze pal achter ‘Onze Ries’ en pal achter het boek, waarin de politicus zich pagina na pagina verweert tegen het grote rijksrechercheonderzoek naar hem, twee partijgenoten en vijf lokale ondernemers. En tegen de daaropvolgende verdenking van omkoping, van ambtelijke corruptie en van de deelname aan niet één, maar twee criminele organisaties.
‘Uniek’, noemt advocaat Peter Plasman het werk van zijn charismatische cliënt. Bij zijn weten is het niet eerder voorgekomen dat een verdachte in een strafzaak zich in een boek verdedigt tegen alle aantijgingen, terwijl een rechtbank zich nog over de zaak zal moeten buigen.
Prematuur
Na alle artikelen die de afgelopen week in kranten en op nieuwswebsites over Mijn verhaal verschenen, is het een van de vragen die blijven hangen: Is het wel verstandig, dat wat premature, vuistdikke boek waarin Richard de Mos het halve strafdossier beschrijft, met naam en toenaam van iedereen die voorbijkomt? Doet die publicatie niet meer kwaad dan goed?
Uit juridisch oogpunt mogelijk wel, zo vermoedt strafadvocaat Sidney Smeets van Spong Advocaten. Hij gaat niet specifiek in op het boek van De Mos, maar zegt wel dat hij doorgaans cliënten afraadt om zelf in de publiciteit te treden. ,,Over het algemeen is een rechtbank er niet van gecharmeerd als een dossier op straat komt te liggen, voordat ze er zelf een oordeel over heeft kunnen vellen. Zeker niet als er verklaringen van anderen – met naam en al – in voorkomen. Dat schaadt de privacy.’’
Een dik boek met een eigen interpretatie van al het onderzoekswerk kan nog gevoeliger liggen: ,,De rechtbank heeft alle informatie’’, zegt advocaat Smeets. ,,Als je daar nogal selectief zaken uit haalt en in de media brengt, dan ben je bezig de publieke opinie te beïnvloeden.’’
Strafmatiging
In hun beroepseer aangetaste rechters zijn dan niet het enige probleem. Met het zelf opzoeken van de media kan een verdachte in een strafzaak de kans op een lagere straf verspelen. Het is een belangrijke reden dat advocaten hun cliënten op het hart drukken publicitair te zwijgen.
,,Als er op televisie veel over je wordt gepraat en in kranten veel over je wordt geschreven, dan kan dat strafmatiging opleveren, maar dan moet je niet zelf de publiciteit opzoeken’’, zegt Smeets.
Ik heb niets te verbergen, aldus Richard de Mos.
Of De Mos zich daar druk over maakt is, zeer de vraag. Overtuigd als de politicus is van zijn onschuld, van de ‘hetze van het Openbaar Ministerie’ tegen hem en zijn succesvolle lokale partij, gaat hij uit van vrijspraak, of zelfs een sepot van de zaak. ‘Ik heb niks te verbergen’, is zijn credo vanaf de dag dat de rijksrecherche een inval deed in zijn wethouderswerkkamer en woning.
Tegengas
Theo de Roos heeft er begrip voor dat De Mos het beeld wil corrigeren dat het OM met de voorlopige aanklacht van de lokale politicus en zijn kompanen gecreëerd heeft. ,,Hij is een bekende Hagenaar en een bekende Nederlander die volop in de schijnwerpers staat en dan dit over zich heen krijgt’’, zegt de voormalig advocaat en voormalig raadsheer van het gerechtshof in Den Bosch. ,,Dan snap ik dat boek wel. Maar of het tactisch handig is, kun je je afvragen.’’
Het risico van het boek is dat het OM ermee aan de haal gaat, aldus Peter Plasman.
In plaats van te reageren op wat de aanklager aanbrengt, legt De Mos nu al zijn kaarten op tafel, stelt De Roos. Dat ziet ook de advocaat van de lokale politicus in. ,,Het risico van het boek is dat het OM ermee aan de haal gaat’’, zegt Peter Plasman bij de presentatie in het stadhuis.
Toch heeft de raadsman niet overwogen om zijn cliënt het boek af te raden. ,,De Mos wil verder met zijn leven. Hij kan niet jarenlang wachten tot er eindelijk een proces komt. Hij redeneert als een politicus en wil verder als politicus. Dan zul je dus tegengas moeten geven.’’
Roeptoeteren
Het is een strategie die ingaat tegen de algemene wijsheid die zegt ‘wie geschoren wordt, moet stil zitten’. Die zegt dat roeptoeteren bij reputatieschade niet het beste verweer is. Toch is men ook in de wereld van imagodeskundigen niet altijd overtuigd van de tactiek van het zwijgen.
Journalisten gaan graven, ze blijven over de kwestie schrijven, aldus Zabeth van Veen.
,,Dat denkt men vaak. Maar een mogelijke strafzaak blijft je als politicus achtervolgen’’, zegt Zabeth van Veen van ImagoMatch. ,,Journalisten gaan graven, ze blijven over de kwestie schrijven. Dan is het niet verstandig om stil te zitten. De Mos heeft niets te verliezen. De verdenkingen liggen op straat. Dan kun je het beetje regie dat je nog hebt het best in eigen hand houden.’’
Met zijn boek kan hij begrip kweken, zegt Van Veen. ,,Zijn boodschap: ‘Ik doe het allemaal voor de ondernemers, voor de stad en niet voor mezelf’ zou kiezers kunnen overtuigen. Die zeggen wellicht: Je moet ook onorthodox zijn, je moet langs het randje schuren. Deze man snapt dat.’’
Ombudspolitiek
Het is precies waarop Richard de Mos hoopt. Als lijsttrekker van de nieuwe landelijke partij Code Oranje koos hij voor de vlucht vooruit. De zogenoemde ombudspolitiek die hem groot maakte in Den Haag, wil hij, met onder anderen zijn advocaat als medekandidaat, in de Tweede Kamer voortzetten. En voor een zetel hoeft hij heus niet iedereen te overtuigen van zijn verhaal.
Ik laat het oordeel geheel aan de lezers, aldus Richard de Mos.
Op de vraag wie er gebaat is bij een nadrukkelijk eenzijdig boek als Mijn Verhaal is het antwoord van de politicus veelzeggend: ,,Ik laat het oordeel geheel aan de lezers. Een GroenLinks-stemmer zal wellicht niet enthousiast worden van mijn boek, andere kiezers misschien wel.’’
Afbreuk
Of hem dat genoeg helpt? Politicoloog Joost van Spanje benadrukt dat nieuwe partijen in Nederland bijna altijd gedoemd zijn te mislukken. Negentig procent haalt de Tweede Kamer niet. Ook is er op rechts bar weinig ruimte, met naast de VVD al de PVV, Forum voor Democratie en nieuwkomer JA21 die in verschillende peilingen de kiesdrempel weet te halen.
De verdenking van het OM doet verder afbreuk aan de kansen van De Mos en Code Oranje, stelt Van Spanje. ,Dat weten we uit onderzoek. Het is een bijkomend probleem.’’ En zijn boek dan? ,,Ach, wie gaat er voor de verkiezingen van 17 maart nog een dik boek lezen van een politicus?”
AD 03.02.2021 De Haagse horeca-adviseur John Poen bevond zich de afgelopen dagen in het oog van de storm. Na het verschijnen van Mijn verhaal, het boek van Richard de Mos, stond hij opeens te boek als de aanstichter van het grote rechercheonderzoek naar de Haagse politicus. Als informant zelfs.
,,Mijn leven is ingestort, verzucht Poen. ,,Ik ben zakelijk en privé keihard geraakt. Het voelde als de hel op aarde.’’
Poen kreeg vorige week een telefoontje van een journalist, vertelt hij: ‘U staat in het boek van De Mos’. Een geintje, dacht ik nog. Maar ik kreeg wat passages te horen en schrok me rot”, vertelt hij. ,,Ik dacht: nu kan ik het wel vergeten met mijn baan.”
John Poen adviseert horecabazen, ondernemers in de Haagse regio en daarbuiten. Hij helpt ze met de bureaucratische rompslomp die aan het verkrijgen van vergunningen en aan contracten met brouwers kleeft. Hij is een oliemannetje.
En dan word ik afgeschilderd als een verklikker!, aldus Poen.
,,Het is werk achter de schermen, daarom hoef ik ook niet zo in de openbaarheid. En zeker niet zoals nu, natuurlijk. Ik krijg geregeld vertrouwelijke informatie onder ogen: salarissen, afkoopsommen voor bedrijven. Integriteit en betrouwbaarheid zijn alles in mijn werk. En dan word ik afgeschilderd als een verklikker!”
Niet alleen zakelijk, ook privé viel het niet mee. Een voorbijganger maakte hem uit voor ‘verrader’. Op sociale media ging een foto van hem rond, met de tekst ‘Dagboek van een informant: hoe een kale nietsnut met leugens een hele stad op tilt zet’. ,,Ik heb toen aangeklopt bij Jake Hampel, een vriend. Die heeft beveiliging voor mijn gezin kunnen regelen.”
Observatieteam
Even kort de feiten op een rij: in het boek van De Mos krijgt Poen op basis van het strafdossier de rol van informant toebedeeld. Hij zou een ambtenaar hebben verteld dat er in Den Haag vergunningen te koop zijn voor 15.000 euro per stuk, mogelijk via Groep de Mos. Bij brasserie MaZo in het stadhuis heeft hij een gesprek met een raadslid dat door een observatieteam van de recherche blijkt te worden gevolgd. Het onderzoek naar De Mos en co. is geboren.
Maar John Poen ontkent dat hij de Haagse ambtenaar over het vermeende vergunningenschandaal heeft getipt. ,,En dat bevestigt deze man in een telefoongesprek met mij”, benadrukt Poen. Tijdens het gesprek bij MaZo had hij ook geen idee dat er over de kwestie een integriteitsmelding was gedaan. Het recherchewerk om hem heen ontging hem volledig.
Poen vindt het lastig om anderen te kapittelen. De ambtenaar die de vergunningenkwestie volgens hem aan de orde stelde en daarmee het onderzoek naar De Mos, twee partijgenoten en vijf lokale ondernemers bewust of onbewust aan het rollen bracht, is de integriteit zelve, bezweert hij zelfs. ,,Hij is een buitengewoon vriendelijke man bovendien.”
Om zijn gelijk te kunnen bewijzen voelde hij zich wel genoodzaakt het recente telefoongesprek met de vriendelijke ambtenaar op te nemen: ,,Er was helaas geen andere manier”, verzucht Poen. ,,Het kan zijn dat deze man onder druk is gezet door anderen. Het is niet uitgesloten dat De Mos gelijk heeft als hij zegt dat er sprake is van een hetze.”
Regeling
John Poen voelt zich sinds gisteren wat rustiger, vooral dankzij de regeling die hij trof met De Mos waardoor een kort geding over het boek werd afgeblazen. De Mos belooft een tweede druk van zijn boek aan te passen. Ook verklaart hij naar aanleiding van het opgenomen telefoongesprek dat het onwaarschijnlijk is dat de Poen een informant is.
De horecaman wilde aanvankelijk ook niet naar de rechter om het boek van De Mos. ,,Ik ben juist een fan van zijn partij. Maar ik kon niet anders. Ik moest zowel privé als zakelijk voor mijzelf opkomen. Het gaat om eerherstel.”
AD 02.02.2021 Het kort geding over Mijn verhaal, het boek van Richard de Mos gaat niet door. Horeca-adviseur John Poen en de Haagse politicus hebben vlak voor het begin van de rechtszaak om 10.00 uur een regeling getroffen.
In het boek is John Poen de aanstichter van het rechercheonderzoek naar De Mos, twee partijgenoten en enkele Haagse ondernemers. ,,Mijn cliënt heeft zich daarbij gebaseerd op processen-verbaal in het strafdossier en had geen eigen wetenschap‘’, zegt advocaat Plasman. ,,Een recente geluidsopname roept vraagtekens op‘’, zegt Richard de Mos.
De partijen zijn overeengekomen dat het boek van de Mos nu niet wordt aangepast. Wel komt er bij een tweede druk een toevoeging.
De Haagse politicus schreef in zijn boek dat Poen een gemeenteambtenaar had verteld dat er in Den Haag mogelijk vergunningen werden verkocht voor 15.000 euro per stuk. En dat dat wellicht via de partij van De Mos ging. Het was het begin van het rijksrechercheonderzoek dat heeft geleid tot de aanklacht tegen De Mos van corruptie en omkoping.
‘Verrader’
Horeca-adviseur Poen beweert dat niet hij, maar de gemeenteambtenaar waar hij destijds mee in gesprek was, is begonnen over vergunningen die in Den Haag mogelijk te koop waren voor 15.000 euro per stuk. Dat zou hij twee keer tegenover de rijksrecherche hebben verklaard. Ook weigerde hij het getuigenverslag bij de rijksrecherche te ondertekenen.
Als Poen de waarheid spreekt, is het interessant om uit te zoeken hoe de Rijksrecherche dan aan de informatie komt die ze heeft verstrekt, aldus De Mos.
Richard de Mos: ,,Ik heb Poen in Mijn verhaal een informant genoemd op basis van de processen-verbaal die de rijksrecherche onder ambtseed heeft opgemaakt. Als Poen de waarheid spreekt, is het interessant om uit te zoeken hoe de Rijksrecherche dan aan de informatie komt die ze heeft verstrekt. Zeker nu het recent opgenomen telefoongesprek tussen de ambtenaar en horeca-adviseur Poen grote vraagtekens oproept.”
Horeca-adviseur John Poen is enorm blij en opgelucht dat De Mos nu ook de lezing van het OM betwijfelt. Hij vreesde niet meer aan de bak te komen na de ‘beschuldiging’. Ook werd de adviseur op straat en via sociale media uitgemaakt voor ‘verrader’ en vreesde hij voor erger.
OmroepWest 02.02.2021 Het kort geding dat horeca-adviseur John Poen tegen Richard de Mos heeft aangespannen is van de baan. Poen en De Mos hebben overeenstemming bereikt over een aanpassing van het boek ‘Mijn Verhaal’ van De Mos in de tweede druk. Nu hoeft het boek niet te worden aangepast. Poen eiste een rectificatie omdat De Mos schrijft dat het corruptieonderzoek naar zijn partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos begon met een tip van Poen. Maar Poen zegt dat er sprake is van een misverstand.
In het boek van De Mos staat dat het onderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos is gestart nadat een ambtenaar aan de bel trok omdat hij van Poen zou hebben gehoord dat er bij de gemeente Den Haag horecavergunningen te koop waren voor 15.000 euro. Dit heeft De Mos opgemaakt uit het strafdossier dat hij van justitie heeft gekregen.
Maar Poen zei eerder al tegen Omroep West dat de ambtenaar hem verkeerd zou hebben begrepen, dus dat er vals alarm zou zijn geslagen. Volgens Poen wordt hij hierdoor nu gezien als verrader in de horecawereld, waar zich veel Groep de Mos-aanhangers begeven. Zo gaat er een foto rond met een balkje voor zijn ogen en de tekst ‘Dagboek van een informant: hoe een kale nietsnut met leugens een hele stad op tilt zette’.
Kou uit de lucht
Poen eiste daarom een rectificatie van De Mos. Inmiddels is de kou uit de lucht. In een gezamenlijke verklaring erkennen de twee dat De Mos de term ‘informant’ heeft gebruikt op basis van het proces-verbaal van onder andere de ambtenaar die aan de bel trok en niet omdat hij daar zelf weet van had. Bovendien heeft Poen aan De Mos een geluidsopname laten horen waarin de betreffende ambtenaar erkent dat Poen verkeerd is begrepen.
‘Ik heb Poen in ‘Mijn Verhaal’ informant genoemd op basis van de processen-verbaal die de Rijksrecherche onder ambtseed heeft opgemaakt. Poen ontkent dit nu. Als Poen de waarheid spreekt, is het interessant om uit te zoeken hoe de Rijksrecherche dan aan de informatie komt die zij heeft verstrekt’, zegt De Mos. ‘Mijn advocaat Peter Plasman en ik zetten daarom grote vraagtekens bij de start van het onderzoek. Zeker ook nu een recent opgenomen telefoongesprek tussen Poen en de ambtenaar die het onderzoek mede heeft aangezwengeld vraagtekens oproept.’
Den HaagFM 02.02.2021 Bijna kon Richard de Mos niet meer bij Den Haag FM aanschuiven vanwege het kort geding dat tegen hem was aangespannen door horeca-adviseur John Poen. Dat zou vandaag om 10:00 uur plaatsvinden, maar is op het laatste moment ingetrokken. De twee zijn tot een schikking gekomen over de tweede druk van De Mos’ boek ‘Mijn Verhaal’, dat vrijdag uitkwam. Bij Haags Bakkie reageert hij: ‘Het verhaal blijft zoals het is.’
In ‘Mijn Verhaal’ schrijft De Mos dat een ambtenaar naar aanleiding van een tip van Poen aan de bel trok met het bericht dat de gemeente horecavergunningen verkocht voor 15.000 euro. De Mos had dit opgemaakt uit het strafdossier dat hij van justitie kreeg. Poen zou hierdoor als verrader worden gezien en beschimpt worden in de horecawereld en eiste een rectificatie.
Vraagtekens
De Mos en Poen zijn vanochtend tot overeenstemming gekomen. Mediapartner Omroep West berichtte dat zij in een gezamenlijke verklaring erkennen dat De Mos de term ‘informant’ heeft gebruikt op basis van het proces-verbaal van onder andere de ambtenaar die aan de bel trok en niet omdat hij daar zelf weet van had. Ook heeft Poen hem een geluidsopname laten horen waarin de betreffende ambtenaar erkent dat Poen verkeerd is begrepen.
Naar aanleiding daarvan besluit De Mos om Poen tegemoet te komen door in de tweede druk van zijn boek ook zijn kant van het verhaal te belichten. De rest wil hij echter laten zoals het is. ‘Ik heb mijn informatie uit de processen verbaal die onder ambtseed door de Rijksrecherche zijn opgemaakt,’ vertelt De Mos aan Den Haag FM. ‘Poen ontkent dit. Als hij de waarheid spreekt, dan is dat nogal wat.’
Het is een zaak waar De Mos overigens graag in zou duiken. ‘Mijn advocaat en ik zetten wel degelijk vraagtekens bij het onderzoek van de Rijksrecherche. Het staat allemaal zwart op wit, dus als het niet klopt hebben ze wat uit te leggen.’
Bulldozer
In zijn boek neemt De Mos geen blad voor de mond. ‘Gisteren kwam er bericht dat ik kritisch ben en dat ik mensen bij naam noem. Dat klopt, maar ik ben ook lief voor mensen die goed voor me zijn geweest.’ Ook wilde hij met dit boek reageren op het corruptieonderzoek door de Rijksrecherche. ‘De zware verdachtmakingen weerleg ik. Verder is het aan de kiezer en lezer om te oordelen.’
De eventuele terugslag die hij kan verwachten van verschillende belanghebbenden probeert De Mos naast zich neer te leggen. ‘Mensen hebben zo veel over me gezegd. Ik ben overreden met een bulldozer en die is daarna nog even in zijn achteruit gezet. Mag ik dan ook even mijn verhaal doen?’
‘Het begin van iets moois’
Wel geeft De Mos aan dat ook hij niet onaantastbaar was als het gaat om alle commotie. ‘Het was ook zwaar. Ik ben een paar weken van het padje geweest en mijn relatie leed eronder. Wat dat betreft ben ik net een mens,’ grapt hij. ‘Dat verdriet heb ik ook van me af kunnen schrijven, dus het werkte ook therapeutisch.’
Tot nu toe heeft de Mos vooral goede reacties mogen ontvangen. ‘Ik hoorde dat ambtenaren het al volop hebben besteld en van sommige heb ik appjes gehad dat ze zich erin herkennen. Ik vond het heel leuk om het boek te schrijven, dus misschien is dit het begin van iets moois.’
AD 01.02.2021 Ze zijn vrienden van ex-wethouder Richard de Mos, maar ook adviseur, donateur of ‘meedenker’. Volgens het OM is de relatie tussen De Mos en leden van zijn klankbordgroep corrupt. In zijn nieuwe boek gaat De Mos zelf de dossiers langs. Over een hijskraan, boottochtjes en een nieuwe vloer. ,,Ik had mijn wethouderspet op moeten zetten.”
Het was zo’n moment dat de meeluisterende rijksrechercheurs vast dachten: bingo. Beet. Het is 27 juni 2019 als Richard de Mos van zijn klusjesman hoort dat hij een grote hijskraan nodig heeft om een nieuwe schuifpui in zijn tuin te krijgen, aan de achterkant van het huis. De pui moet over het dak
Wethouder De Mos doet dan wat hij standaard doet als er een probleem is: een hulplijn inschakelen, de telefoon pakken, iets regelen. Hij belt een vastgoedbekende. ,,Ik heb misschien een superstomme vraag”, horen de agenten die al sinds 2018 onderzoek doen naar corruptie in en rond de politieke partij Groep de Mos/Hart voor Den Haag.
,,Nou moet ik zo’n kraan hebben om de schuifpui over mijn huis heen te tillen. Heb jij daar een adresje voor?” Aan de andere kant van de lijn antwoordt Michel Zaadhof van NU Projectontwikkeling, hij is ook bestuurslid van Groep de Mos en lid van de ‘klankbordgroep’: ,,Ja, dat kunnen we wel regelen.”
Op 8 augustus wordt de straat van de eerste locoburgemeester in de Haagse Vruchtenbuurt tijdelijk afgezet en arriveert de hijskraan die de schuifpui op de plek takelt.
De Mos vraagt aan Zaadhof wat het ding moet kosten (865,15 euro), maar de rekening komt maanden later, ‘kruist de invallen’ van oktober, in november betaalt De Mos de factuur.
De hijskraan voor een dag is een gift, oordeelt het OM volgens De Mos in zijn boek Mijn verhaal. Niet meer dan een ietwat vertraagde factuur, vindt de politicus zelf. Het zoveelste gevalletje niks aan de hand, zo leest het pagina na pagina in de alternatieve pleitnota waarin de populaire politicus – hij wil met Code Oranje de Tweede Kamer in, Johan Derksen is ‘ambassadeur’ – probeert af te rekenen met de verdachtmakingen.
De rijksrecherche onderzoekt al jaren corruptie en omkoping rond de partij van de volksheld en verkiezingswinnaar (2018) uit Den Haag. Er is geld gestort, er zijn campagnefilmpjes en advertenties gemaakt en betaald, en in ruil daarvoor is geheime informatie gelekt, kregen ondernemers een voorkeursbehandeling en vergunningen, zo meldde het OM eerder.
Dit zegt De Mos er nu zelf over
Richard de Mos vindt dat het OM zijn zaak moet ‘seponeren’: ,,Ze hebben me met een gigantische zet voor de bus gegooid.” ‘Ze’ zijn politieke opponenten, media, ambtenaren: iedereen die vragen stelde of kritiek leverde op nauwe banden tussen De Mos en ondernemers krijgt ervan langs in het boek.
Zijn partij deugt, is De Mos’ boodschap, er is geen voor-wat-hoort-wat-politiek, hij stemde ook tegen de belangen van donateurs, hij is er zelf geen cent beter van geworden, andere collegeleden waren telkens betrokken: ,,Dan maakt het OM een heel grote zaak van het plan voor afschaffen erfpachtsuppletie. Dat plan komt van Edwin Jansen ja, en wij voerden het in ons programma in en het kwam in het coalitieakkoord. Maar dat is generiek goed voor de huizenmarkt, dat is niet alleen voor Jansen winst. Die nachtvergunningen idem: vijf mensen kregen er een, vijf aanvragen lagen er. Niemand had extra voordeel.”
De Mos zegt nooit ‘iets te doen of te laten’ onder druk van donateurs: ,,Dan zeggen ze dat ik een pand voor Di-rect regel voor vriend Jansen. We willen Di-rect in de stad houden, logisch toch? De deal heb ik verder niet begeleid, ik jaagde het alleen aan, net als bij parkeergarage De Zeeheld.”
Dat hij soms ‘trots’ appt of spreekt tegenover ondernemers is ‘logisch’: ,,Je showt winstpunten toch, tuurlijk doe je dan trots naar je donateurs.
Het enige spannende vind ik die vloer: daarvan had ik meteen moeten zeggen ‘joh, Atilla, top, maar dat doen we beter niet’. Maar ik stond daar in m’n korte broekie tijdens m’n vakantie op mijn eigen zolder. Hij is ook gewoon een kameraad van me, hè.”
Wat justitie na langdurig onderzoek – inclusief telefoontaps, afluisteroperaties in een Haagse restaurant, het doorspitten een bult mail- en appverkeer en verhoren van verdachten en getuigen – als corrupt beschouwt, is volgens De Mos niets meer dan een logisch gevolg van zijn onorthodoxe, daadkrachtige ‘ombudspolitiek’ van een ‘wij regelen het-partij’.
De rechercheurs zien een kleine club ondernemers, verzameld in de ‘klankbordgroep’, die als schaduwmacht opereert. De ondernemers denken mee, krijgen collegeplannen te lezen voor publicatie, adviseren De Mos bij belangrijke plannen en besluiten, maar steunen zijn partij ook financieel. En ze zitten eerste rang.
De klankbordgroep lijkt voor de partijleider zelfs belangrijker dan de gekozen volksvertegenwoordigers: na de verkiezingsoverwinning in 2018 – Groep de Mos wordt met acht zetels in één klap de grootste – komt de partijleider eerst samen met de ondernemers en pas daarna met zijn nieuwe fractie.
Informatie uit college-onderhandelingen belandt bij de meedenkgroep, het heikele besluit over extra miljoenen voor het cultuurpaleis in het Haagse Spuikwartier gaat éérst langs twee bevriende ondernemers. Nieuwe erfpachtregels en een plan voor huisvestingsverordening worden ook vroegtijdig voorgelegd.
Zo wordt De Mos serieus beïnvloed door de donateurs, redeneert het OM volgens het boek, en hebben de partijbaronnen voordeel van voorkennis via hun directe lijnen met het stadhuis. Plannen die hen goed uitkomen en geld opleveren – nachtvergunningen, een erfpachtkorting – halen het verkiezingsprogramma en het coalitieakkoord. Kassa voor de kleine kring van intimi? ‘Goed voor de hele stad’, luidt het verweer van de politicus.
Partij
Van donaties profiteert vooral de partij. Bevriende ondernemers geven royaal: een advertentiecampagne van dik 30.000 euro in huis-aan-huis-kranten wordt door Atilla Akyol in het verkiezingsjaar direct afgetikt bij die kranten. De Mos schrijft: ,,Het uiteindelijke bedrag voor de advertorials is 31.859 euro.
Goedzak Akyol betaalde nog eens bijna 2.000 euro meer dan.” Akyol – zelf ook verdachte – is eigenaar van zalencentrum Opera, de informele huiskamer van de partij, en al jarenlang een goede vriend van De Mos. Dit zijn geen kinderachtige bedragen: het totale campagnebudget van de partij lag rond een ton in het jaar dat De Mos glansrijk de verkiezingen in Den Haag won (hij steeg van 3 naar 8 zetels). Alleen de VVD beschikte over een vettere campagnekas.
Vastgoedondernemer Dennis Buis – ook verdachte, zo blijkt nu – van NU Projectontwikkeling stort in verkiezingsjaar 2018 en 2019 in totaal meer dan 50.000 euro in de partijkas van De Mos. Volgens De Mos zelf is dat alles in de haak, zo herhaalt hij steeds in zijn kenmerkende retoriek – over ‘luistervinken’ van de rijksrecherche, en ‘Zoete Lieve Gerritje’ die het niet betalen kan, opponenten van politiek en media die hem willen ‘slopen’.
Maar het OM slaat juist aan op spontane uitspraken van De Mos, die niet bedacht zijn of achteraf beschreven. ‘Je moet natuurlijk niet zeggen dat ik je getipt heb’, zegt hij bijvoorbeeld tegen Akyol nadat de omstreden nachtvergunningen verstrekt zijn in het voorjaar van 2019. Ook zegt de partijleider: ‘Ik heb er heel erg voor moeten knokken, maar nu is het geregeld’.
En als een zakenrelatie van een donateur een vergunning voor een uitbouw bij zijn huis wil, krijgt hij later van wethouder De Mos zelf te horen dat het ‘geregeld’ is. Als vastgoedvriend Edwin Jansen (ook verdachte, ook van NU Projectontwikkeling) in ruil voor behoud van parkeerplaatsen in garage De Zeeheld elders in de stad 60 woningen ontwikkelen, biedt De Mos deze deal bij collega-wethouders aan als een ‘herenakkoord’.
Als De Mos via diezelfde Jansen hoort dat de band Di-rect een gemeentepand wil kopen, appt hij de vastgoeddirecteur van de gemeente dat hij ‘de bieding graag gehonoreerd wil zien’. Na het corruptieonderzoek is de koop overigens niet doorgegaan.
De verstrengeling tussen De Mos en de ondernemers is innig, zo blijkt uit het boek. Als het OM de zaak doorzet moet de rechter oordelen of zijn handelen vooral in ‘het grijze gebied’ valt of daadwerkelijk corrupt is, weet hoogleraar criminologie Hans Nelen (Universiteit Maastricht) desgevraagd: ,,De verstrengeling die hij beschrijft maakt hem kwetsbaar”, zegt Nelen, corruptie-expert, na het horen van de beschreven feiten. ,,Uit integreitsoogpunt zeg je al snel: dit is niet goed. Maar strafrechtelijk ligt de lat hoger: waar kun je aantonen dat een politicus een tegenprestatie levert voor een donatie? Dat zal moeten blijken.”
Dat andere politici ‘overal bij waren’, zoals De Mos steeds beweert, zegt daarbij weinig, weet Nelen: ,,Dat anderen meekeken of besloten zegt niks over het feit dat jij erbij was toen de boel voorgekookt werd. De zaak-Van Rey liet dat ook zien. Van Rey deed voortdurend ‘integriteitsmeldingen’ in zijn college en hield zich soms afzijdig bij een besluit dat een eigen belang raakte. Dat is niet genoeg. De vraag is: ontstaat er een klimaat waarbij je beïnvloed wordt, anderen voortrekt, je machtspositie misbruikt.”
Persoonlijk profijt beschrijft het boek in drie gevallen. Daarover meldt De Mos’ advocaat Peter Plasman (ook kandidaat op de Code Oranje-lijst) in het voorwoord dat het om twee boottochtjes en een hijskraan gaat: ,,Al met al schamele verdiensten voor een wethouder die in de ‘grootste corruptiezaak ooit’ deelnemer aan twee criminele organisaties en mensensmokkelaar zou zijn.”
Bijna beleeft het OM overigens weer zo’n bingo-moment als vriend Atilla Akyol diezelfde zomer bij De Mos thuis naar de nieuwe zolder komt kijken na een verbouwing. Atilla vindt de ‘goedkope Ikea-vloer’ in huize-De Mos maar niks en biedt de politicus een restant aan van een vloer uit zijn zalencentrum. Wat moet je ervoor hebben, vraagt De Mos nog. Niks joh, antwoordt Atilla, hij heeft het toch over. ‘Niet handig’, vindt De Mos zelf. ,,Ik had mijn wethouderspet op moeten zetten en meteen moeten zeggen dat ik zulke giften niet aanneem.”
De vloer wordt overigens niet geleverd: zijn vriendin waarschuwt De Mos dat het niet kosjer is om zo’n vloer aan te nemen. ‘En al zou de vloer wel gelegd zijn, dan nog is nergens een verband aan te tonen tussen een door mij verleende gunst en een door Akyol gegeven gift’.
Wie is wie in de Haagse corruptieaffaire?
De Haagse corruptieaffaire draait om omkoping, lekken, corruptie en de vorming van twee criminele organisaties. Volgens het OM spanden de politici samen met vijf ondernemers. In ruil voor donaties zouden de lokale ondernemers geheime informatie, vergunningen en een voorkeursbehandeling gekregen hebben.
Wie zijn de verdachten?
Richard de Mos, oprichter en partijleider van Groep de Mos. De voormalige basisschooldocent vertrok ooit bij de PVV, ging solo en werd in 2018 de grootste partij van Den Haag (met acht zetels). De Mos werd na de formatie wethouder Economie, Sport en Buitenruimte en eerste locoburgemeester. Na de inval door de Rijksrecherche moesten De Mos en collega-wethouder Rachid Guernaoui opstappen.
Guernaoui zat lang bij D66 maar stapte op toen hij in 2017 misgreep bij een wethouderspost. De voormalige rijksambtenaar sloot zich daarna aan bij Groep de Mos, in 2018 werd Guernaoui wethouder Financiën, Integratie en Stadsdelen.
Nino Davituliani is raadslid voor Groep de Mos sinds 2018, ze stond op plek vier van de kieslijst. Hiervoor werkte ze bij de Belastingdienst en het ministerie van Binnenlandse Zaken. Davituliani is de partner van Erding Akyol.
Erding is de broer van Atilla Akyol, eigenaar van zalencentrum Opera, die de omstreden nachtvergunningen kreeg van de gemeente. Beide broers zijn ook verdachte. De banden tussen Opera en Groep de Mos zijn innig, zo stond Atilla ook op de kieslijst in 2018, ook organiseerde de partij borrels, diners en campagne-avonden in de zaal.
In juli erkenden vastgoedondernemers Michel Zaadhof en Edwin Jansen (oud-manager van zangeres Anouk) dat zij ook als verdachte zijn aangemerkt door justitie. Beide directeuren van NU Projectontwikkeling zijn bekende sympathisanten van de partij. Zaadhof zat in het partijbestuur, ex-Idols-jurylid Jansen vierde het verkiezingsfeest in 2018 nog uitbundig mee. In het boek onthult De Mos dat ook NU-compagnon Dennis Buis verdachte is. Die naam is nieuw in het onderzoek.
Zaadhof, Jansen en Atilla Akyol schoven ook geregeld aan bij de informele ‘klankbordgroep’ van Groep de Mos, het overlegclubje waar wordt gesproken over actuele dossiers en partijzaken.
Alle betrokkenen ontkennen de beschuldigingen.
AD 01.02.2021 Haags politicus Richard de Mos ‘praat moreel verwerpelijke praktijken goed’, zegt de een. ,,Hij zet zichzelf alleen maar verder buitenspel”, meent de ander. Haagse politici die op het Mijn Verhaal van De Mos reageren, zijn vooralsnog niet heel erg onder de indruk. ,,Ik hoop dat de film beter wordt.”
In zijn boek schrijft politicus Richard de Mos over zijn opkomst, val en opkrabbelen. Vooral gaat het over het strafrechtelijk onderzoek dat momenteel tegen hem, twee partijgenoten en enkele Haagse ondernemers loopt. En dan in de eerste plaats over hoe onterecht de aanklacht van onder meer ambtelijke corruptie en omkoping is.
De politicus baseert zich daarbij op zijn strafdossier, maar dat overtuigt zijn collega’s niet. ,,Het is inderdaad ZIJN verhaal”, zegt bijvoorbeeld fractieleider Frans de Graaf van de Haagse VVD. ,,En ik heb niet de behoefte dat te recenseren.”
Gelezen hebben de meeste Haagse raadsleden het boek nog niet, hooguit passages. Het komt officieel ook pas dinsdag uit. Maar op basis van artikelen die er al over geschreven zijn hebben sommige politici al genoeg gelezen.
Film
,,Wat ik opmaak over wat ik ervan hoor, is dat Richard de Mos zich hiermee nog verder buitenspel zet”, zegt Arjen Kapteijns van GroenLinks ,,De manier dat hij voor zichzelf goedpraat dat hij grote sommen geld aanneemt van bedrijven geeft aan dat zijn morele kompas ernstige gebreken vertoont.” En over het boek: ,,Ik hoop dat de film beter wordt”
Dit is in de lokale politiek nog nooit vertoond, aldus Joris Wijsmuller.
Joris Wijsmuller van de HSP houdt het bij de feiten die nu bekend zijn: 80.000 euro aan verdachte donaties in de corruptieaffaire. ,,Dit is in de lokale politiek nog nooit vertoond”, zegt hij. ,,Maar De Mos doet voorkomen dat het heel normaal is. Laat duidelijk zijn dat dit voor de geloofwaardigheid van stadsbestuurders onacceptabel is.”
,,De Mos denkt blijkbaar dat als hij maar hard genoeg roept er niks verkeerds is aan zijn handelen. En dat zijn achterban er toch wel intrapt”, zegt Adeel Mahmood van Nida.
OmroepWest 31.01.2021 Horeca-adviseur John Poen eist een rectificatie van het boek ‘Mijn Verhaal’ van Richard de Mos. De Mos schrijft dat het corruptie-onderzoek naar zijn partij begon met een tip van Poen. Maar Poen zegt dat er sprake is van een misverstand en dat hij nu wordt beschimpt in de horecawereld. Het kort geding dient dinsdag om 10.00 uur.
Wat vaststaat, is dat het onderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos is gestart nadat een ambtenaar aan de bel trok omdat hij van Poen zou hebben gehoord dat er bij de gemeente Den Haag horecavergunningen te koop waren voor 15.000 euro. Dit is te lezen in stukken van de rijksrecherche. Maar Poen zei eerder al tegen Omroep West dat de ambtenaar hem verkeerd zou hebben begrepen, dus dat er vals alarm zou zijn geslagen.
De Mos vraagt in zijn boek hardop af of Poen niet onder druk is gezet door de recherche om hem en zijn partij er bij te lappen. Volgens Poen en zijn advocaat wordt hij hierdoor nu gezien als verrader in de horecawereld, waar zich veel Groep de Mos-gestemden begeven. Zo gaat er foto rond met een balkje voor zijn ogen en de tekst ‘Dagboek van een informant: hoe een kale nietsnut met leugens een hele stad op tilt zette.’
Onjuiste weergave door ambtenaar
De Mos schrijft in zijn boek ook dat Poen beweert dat er sprake is van een onjuiste weergave door de bewuste ambtenaar, maar doet dit op basis van een verklaring van Poen aan de rijksrecherche die niet door Poen wordt erkend.
Poen en zijn advocaat stellen namelijk allebei dat ze zich niet kon vinden in de verklaring die door de recherche was opgesteld. Poen heeft hem dan ook niet ondertekenend. Zij hadden gewild dat De Mos wederhoor bij Poen hadden gehaald. Via het kort geding hopen ze nu voor elkaar te krijgen dat er een rectificatie wordt opgenomen in het boek, dat dinsdag in de winkels ligt.
‘Nooit mijn advocaat gemaild’
Richard de Mos zegt in een reactie dat Poen ‘via via’ eerder al aan hem heeft laten weten dat hij zich onder druk gezet voelde door de rijksrecherche om een verklaring te tekenen waar hij niet achter stond. ‘Toen heb ik via via terug laten weten dat hij mijn advocaat moest mailen. Dat heeft hij nooit gedaan.’ Desondanks wist Poen niet dat De Mos hem in zijn boek zou noemen.
Waar Poen verder problemen mee heeft, is de volgende passage: ‘En wie is toch die ijverige John Poen? Is dat niet de man die betrokken is bij Feestcafe´ De Admiraal? De nieuwe club die een einde moest maken aan de roerige historie van ‘t Maliehuisje en Club Malie. In maart 2016 was er namelijk een grote inval in ‘t Maliehuisje. Daarbij werden maar liefst zeventien mensen opgepakt en heel wat drugs gevonden. De naam werd aangepast naar Club Malie. Maar ook toen ging het mis. In november 2017 was er opnieuw een inval waarbij drugs werden gevonden.’
Valse verklaring
Poen is inderdaad bedrijfsleider van De Admiraal, maar pas sinds 2019. Met ’t Maliehuisje en Club Malie zegt hij dus niks te maken te hebben.
Richard de Mos zegt verder dat hij zich in zijn boek puur heeft gebaseerd op de stukken van de rijksrecherche. Dat Poen zich niet in zijn verklaring herkent, kan volgens De Mos twee dingen betekenen: ‘Óf Poen probeert zijn straatje schoon te vegen, of de recherche heeft – onder ambtseed – een valse verklaring opgesteld.’ Verder zegt De Mos dat hij Poen nergens mee in verband brengt: ‘Ik stel alleen vragen.’
AD 31.01.2021 De Haagse horeca-adviseur John Poen stapt naar de rechter. Hij eist dat het boek ‘Mijn Verhaal’ van politicus Richard de Mos wordt aangepast. Dinsdag ligt het boek over de opkomst en de val van De Mos, die onder meer wordt verdacht van omkoping en van corruptie, bij de boekhandels.
In ‘Mijn Verhaal’ krijgt John Poen de rol toebedeeld van aanstichter van het strafproces tegen De Mos. Maar de horeca-adviseur bezweert bij hoog en laag dat het verhaal, gebaseerd op het strafdossier, niet klopt. ,,Mijn cliënt is geen informant geweest. We hebben een geluidsfragment om dat te bewijzen’’, zegt advocaat Danny Pieterse.
Pieterse zal nog dit weekeinde een dagvaarding opstellen namens John Poen voor een kort geding dat ‘hopelijk maandag nog’ kan plaatsvinden: ,,Het boek van De Mos uit de handel laten halen wordt op zo’n korte termijn waarschijnlijk lastig. Maar we willen op zijn minst een rectificatie of een bijschrift bij het boek waarin staat dat de informatie over Poen onjuist is.’’
Beschuldiging
John Poen vreest dat hij als horeca-adviseur niet meer aan de bak komt, nu hij ‘publiekelijk en volkomen ten onrechte’ wordt neergezet als de man die het rechercheonderzoek naar Richard de Mos, twee partijgenoten en enkele Haagse ondernemers zou hebben aangewakkerd. ,,Nu al heeft die beschuldiging een bijzonder grote impact op zijn leven’’, zegt advocaat Pieterse.
,,Een voorbijganger riep bijvoorbeeld al ‘verrader’ tegen hem. Op Facebook en in app-groepen gaat zijn naam rond als informant en wordt er een foto geplaatst van zijn gezicht met een balkje voor zijn ogen. Poen vreest voor verdergaande acties. Ik ken hem als een zeer welbespraakt man, nu zit hij erbij als een ellendig hoopje mens.’’
De horeca-adviseur verwijt Richard de Mos dat hij geen wederhoor heeft gepleegd, terwijl daar in dit geval aanleiding voor bestond, stelt zijn advocaat. De voorman van Hart voor Den Haag/Groep de Mos baseert zich namelijk op zijn strafdossier om Poen in ‘Mijn Verhaal’ aan te merken als de man die een ambtenaar van de gemeente Den Haag op de hoogte stelt dat er via de partij van De Mos mogelijk vergunningen te koop zijn bij de gemeente.
Hetze
,,Maar mijn cliënt ontkent dat ten stelligste. Hij heeft dat niet naar voren gebracht. Zijn getuigenverklaring bij de rijksrecherche heeft hij ook niet ondertekend, omdat hij het niet eens was met de weergave van het gesprek”, zegt advocaat Pieterse.
Omdat de rijksrecherche op haar beurt niets wilde aanpassen, greep Pieterse in. ,,Toen heb ik namens mijn cliënt medegedeeld dat hij verdere medewerking zou weigeren en alleen nog een verklaring zou afleggen tegen de rechter-commissaris.”
De eenzijdigheid van ‘Mijn Verhaal’, waarover de advocaat van De Mos in z’n voorwoord spreekt, heeft er volgens de advocaat toe geleid dat er een onjuist verhaal de wereld in is geholpen, met alle gevolgen van dien. ,,Richard de Mos schreef zijn boek om een hetze tegen zijn partij bloot te leggen, maar veroorzaakt nu mogelijk zelf een hetze tegen mijn cliënt.”
15.000 euro
Volgens zijn advocaat heeft John Poen de lezing die nu in het boek van De Mos staat ook al bij een informeel eerste gesprek met de rijksrecherche op het stadhuis ontkend. Hij is het niet die over vergunningen sprak die voor 15.000 euro bij de gemeente Den Haag te koop zouden zijn, maar de gemeenteambtenaar, stelt zijn advocaat.
Pieterse zegt over een geluidsopname, die het standpunt van de horeca-adviseur ondersteunt: ,,De beschuldiging snijdt geen hout en moet in het belang van mijn cliënt uit de wereld worden geholpen. Op deze manier wordt zijn eer en goede naam op ernstige wijze aangetast.”
Aanrader
Richard de Mos benadrukt dat de passages over Poen in het boek gebaseerd zijn op proces-verbaalstukken waaruit hij letterlijk heeft geciteerd. ,,Staat keurig in mijn boek. Een aanrader!‘’ Ook stelt de politicus dat hij afgelopen vrijdag nog door John Poen is gebeld. ,,Hij zei dat-ie zich gigantisch onder druk gezet voelde door de rijksrecherche om mij te beschadigen. Hij wilde graag afspreken om dat nader toe te lichten. En nu dit? Poen heeft mijn telefoonnummer, dus ik hoor het verder wel als hij het anders heeft bedoeld.”
OmroepWest 31.01.2021 Horeca-adviseur John Poen eist een rectificatie van het boek ‘Mijn Verhaal’ van Richard de Mos en gaat een kort geding aanspannen bij de rechter. De Mos schrijft dat het corruptie-onderzoek naar zijn partij begon met een tip van Poen. Maar Poen zegt dat er sprake is van een misverstand en dat hij nu wordt beschimpt in de horecawereld.
Wat vaststaat, is dat het onderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos is gestart nadat een ambtenaar aan de bel trok omdat hij van Poen zou hebben gehoord dat er bij de gemeente Den Haag horecavergunningen te koop waren voor 15.000 euro. Dit is te lezen in stukken van de rijksrecherche. Maar Poen zei eerder al tegen Omroep West dat de ambtenaar hem verkeerd zou hebben begrepen, dus dat er vals alarm zou zijn geslagen.
De Mos vraagt in zijn boek hardop af of Poen niet onder druk is gezet door de recherche om hem en zijn partij er bij te lappen. Volgens Poen en zijn advocaat wordt hij hierdoor nu gezien als verrader in de horecawereld, waar zich veel Groep de Mos-gestemden begeven. Zo gaat er foto rond met een balkje voor zijn ogen en de tekst ‘Dagboek van een informant: hoe een kale nietsnut met leugens een hele stad op tilt zette.’
Onjuiste weergave door ambtenaar
De Mos schrijft in zijn boek ook dat Poen beweert dat er sprake is van een onjuiste weergave door de bewuste ambtenaar, maar doet dit op basis van een verklaring van Poen aan de rijksrecherche die niet door Poen wordt erkend.
Poen en zijn advocaat stellen namelijk allebei dat ze zich niet kon vinden in de verklaring die door de recherche was opgesteld. Poen heeft hem dan ook niet ondertekenend. Zij hadden gewild dat De Mos wederhoor bij Poen hadden gehaald. Via het kort geding hopen ze nu voor elkaar te krijgen dat er een rectificatie wordt opgenomen in het boek, dat dinsdag in de winkels ligt.
‘Nooit mijn advocaat gemaild’
Richard de Mos zegt in een reactie dat Poen ‘via via’ eerder al aan hem heeft laten weten dat hij zich onder druk gezet voelde door de rijksrecherche om een verklaring te tekenen waar hij niet achter stond. ‘Toen heb ik via via terug laten weten dat hij mijn advocaat moest mailen. Dat heeft hij nooit gedaan.’ Desondanks wist Poen niet dat De Mos hem in zijn boek zou noemen.
Waar Poen verder problemen mee heeft, is de volgende passage: ‘En wie is toch die ijverige John Poen? Is dat niet de man die betrokken is bij Feestcafe´ De Admiraal? De nieuwe club die een einde moest maken aan de roerige historie van ‘t Maliehuisje en Club Malie. In maart 2016 was er namelijk een grote inval in ‘t Maliehuisje. Daarbij werden maar liefst zeventien mensen opgepakt en heel wat drugs gevonden. De naam werd aangepast naar Club Malie. Maar ook toen ging het mis. In november 2017 was er opnieuw een inval waarbij drugs werden gevonden.’
Valse verklaring
Poen is inderdaad bedrijfsleider van De Admiraal, maar pas sinds 2019. Met ’t Maliehuisje en Club Malie zegt hij dus niks te maken te hebben.
Richard de Mos zegt verder dat hij zich in zijn boek puur heeft gebaseerd op de stukken van de rijksrecherche. Dat Poen zich niet in zijn verklaring herkend, kan volgens De Mos twee dingen betekenen: ‘Óf Poen probeert zijn straatje schoon te vegen, of de recherche heeft – onder ambtseed – een valse verklaring opgesteld.’ Verder zegt De Mos dat hij Poen nergens mee in verband brengt: ‘Ik stel alleen vragen.’
Poen en zijn advocaat hopen dat het kort geding maandag of dinsdag kan plaatsvinden.
OmroepWest 31.01.2021 Richard de Mos doet in ‘Mijn verhaal’ een boekje open over het corruptieonderzoek, zijn werkwijze als politicus, en zijn omgang met en opvatting over zijn voormalige collega’s op het stadhuis. Hij gaat er in zijn boek bij tijd en wijle met een gestrekt been in. De partijleider van Hart voor Den Haag/Groep de Mos vindt dat hij in zijn recht staat. De Mos: ‘Ik ben neergezet als de Don Corleone van Den Haag en toen is er niemand voor mij gaan staan. Dit is mijn verhaal.’
Voormalig wethouder De Mos is verdachte in een corruptieonderzoek. Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt hem onder andere van ambtelijke corruptie, schending van het ambtsgeheim en lidmaatschap van criminele organisaties. Ook zijn partijgenoten Rachid Guernaoui en Nino Davituliani en een aantal Haagse ondernemers zijn verdachte in de zaak.
Op 1 oktober 2019 werd duidelijk dat het OM de politici en ondernemers op de korrel had. Toen deed de Rijksrecherche een inval in de woningen van de verdachten. Daarna viel op het stadhuis de coalitie met Hart voor Den Haag/Groep de Mos uiteen en namen de wethouders De Mos en Guernaoui ontslag. De Mos is inmiddels als fractievoorzitter teruggekeerd in de Haagse raad en hij is lijsttrekker van de landelijke beweging Code Oranje. Hij heeft aan de hand van zijn strafdossier een boek geschreven over de afgelopen turbulente maanden en wat daaraan vooraf ging.
Wat is het doel van uw boek?
Er is natuurlijk heel veel over mij en mijn partij geschreven. Een ‘trial by media’ heb ik het genoemd. Ik heb heel lang niet kunnen reageren omdat ik bijna een jaar heb moeten wachten voor ik de procestukken van het OM in handen kreeg. De afgelopen zomer heb ik de stukken gekregen en gelezen en nu heb ik mijn verhaal in een boek opgeschreven. De kiezers en lezers kunnen nu oordelen over de waarheid.
U beschrijft dat u een klankbordgroep heeft gevormd om u te adviseren. Drie van deze mensen zijn nu ook verdachte in uw zaak. Dat is onder andere horecaman Atilla Akyol van zalencentrum Opera en verder een aantal vastgoedmannen, zoals voormalig artiestenmanager Edwin Jansen. Hoe bent u tot deze samenstelling gekomen?
Allereerst: het is heel gangbaar dat een politieke partij een klankbordgroep heeft. Bij het formeren van een kabinet bijvoorbeeld zijn er tafels waar er gesproken wordt met lobbyisten, kenners en brancheorganisaties. Ik had een startende partij met een onervaren fractie en daar heb ik mensen omheen willen zoeken met kennis van zaken en een goed stel hersens. Zij hebben mij geadviseerd bij zoiets complex als de coalitieonderhandelingen.
Het waren vertrouwelingen?
Het waren vertrouwelingen van de partij, zoals elke partij vertrouwelingen heeft. Sommige partijen klankborden bijvoorbeeld met oud-voorzitters of de landelijke partijtop. Maar die heb ik niet. Ik heb daarom ge-klankbord met mensen die ik vertrouw en al langere tijd ken. Dat is belangrijk omdat een coalitieonderhandeling een vertrouwelijk proces is met vertrouwelijke stukken. En alles is dus ook in de vertrouwelijkheid gebeurd.
U beschrijft hoe Atilla Akyol als lijstduwer en partijlid tijdens de verkiezingscampagne 30.000 euro uitgeeft aan een reclamecampagne voor Groep de Mos in de huis-aan-huis bladen. Toen ik die 30.000 zag dacht ik wel: dat is een fors bedrag…
Zeker, maar doneren mag en daar zijn we niet geheimzinnig over geweest. De heer Akyol heeft zelf de facturen ontvangen van de huis-aan-huis bladen.
Maar maakt u zichzelf niet kwetsbaar als politicus. Wie betaalt, bepaalt toch?
Als je dat zegt, dan moeten we het begrip donatie afschaffen. Ik beschrijf in mijn boek dat alle partijen donaties ontvangen. De VVD heeft daarvoor allerlei vage stichtingen voor opgezet. De VVD krijgt van de Stichting Fonds Toekomst Liberaal Den Haag 50.000 euro. Niemand weet waar die 50.000 euro vandaan komen. Ik heb ook donateurs en Akyol is daar een van. Is het gek dat de heer Akyol doneert? Nee. Hij was tot twee keer toe kandidaat-raadslid.
Maar in een keer een bedrag van 30.000 euro van een individuele ondernemer, maakt misschien kwetsbaar..?
Dat bedrag en de advertentiecampagne heeft hij gespreid over een aantal maanden. En het was campagnetijd. Het is niet gek dat partijen grote donateurs hebben. Ik geloof dat 50PLUS een donateur heeft die drie ton heeft gedoneerd. En zo zijn er meer grote donateurs bij landelijke partijen. Dat is nooit een probleem. En nu is er een iemand – een partijlid en kandidaat notabene – die doneert aan Groep de Mos en dan is de wereld te klein. Dat vind ik vrij hypocriet.
Justitie legt een link tussen dit bedrag en het Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani, de schoonzus van Akyol. Zij zou volgens justitie ‘geplant’ zijn, oftewel: er zou betaald zijn voor haar raadszetel…
Je moet natuurlijk een stok vinden om de hond mee te slaan. Ja: Nino Davituliani is de schoonzus van Atilla Akyol, daar hebben we nooit geheimzinnig over gedaan. Bovendien heeft Akyol een extra reden te doneren omdat zijn schoonzus bij een partij zit die het geld goed kan gebruiken. Want even voor uw beeld: landelijke partijen krijgen subsidie, lokale partijen krijgen niets in de campagne. Wij moeten dus zelf campagnegeld vinden en dat geld hebben wij bij een fijne donateur gevonden. Daar zijn wij altijd heel transparant over geweest.
Maar als je als partij transparant bent, wil dat toch nog niet zeggen dat er niets aan de hand is?
Donaties mogen. Iedere partij in dit land mag donaties aannemen, ook Hart voor Den Haag. Sterker nog: voor lokale partijen zijn er niet eens regels voor. Landelijke partijen moeten donaties boven de 4500 euro openbaar maken. Zulke regels bestaan voor lokale partijen niet. Overigens wordt hier ook mee gemarchandeerd door verschillende landelijke partijen zo is uit onderzoek gebleken van Follow the Money en de Telegraaf. Zij geven ook niet alles op wat ze krijgen. Maar hoe dan ook: donaties mogen.
En u heeft Nino Davituliani niet geplant, zoals justitie zegt?
Dat is klinkklare onzin, maar je moet natuurlijk een stok hebben om mee te slaan. Vooral omdat justitie de zaak zo hard heeft aangezet, met een inval in woningen van wethouders, raadsleden en ondernemers. Eigenlijk heeft justitie een ministaatsgreep gepleegd in Den Haag. Hierdoor is het college gevallen en is het beleid veranderd. Dan moet je natuurlijk een verhaal hebben om de beschuldigingen te staven.
Er wordt ook gebluft door een van de Akyols blijkt uit tapverslagen. Er wordt gezegd: kijk we hebben Nino daar neergezet en daar hebben we veel geld voor betaald..?
Dat is voor hun rekening en Nino is daarvan het slachtoffer. Nino Davituliani is een hardwerkend raadslid. Bovendien: ze heeft de portefeuille veiligheid gekregen, dat heeft niets te maken met horeca. De heer Akyol is een zeer gewaardeerde donateur en een zeer gewaardeerd partijlid die heel veel heeft meegedacht met de partij.
En hij heeft er ook nooit een geheim van gemaakt dat hij nachtvergunningen wil?
Inderdaad. De nachtvergunningen hebben we in alle transparantie in ons verkiezingsprogramma gezet, in alle transparantie in een coalitieakkoord gekregen en vervolgens doen wij wat we hebben beloofd tijdens de verkiezingen. Dat is misschien nieuw. Bovendien zijn de vergunningen in collegiaal bestuur tot stand gekomen en verstrekt door oud-burgemeester Krikke. Niets wat niet zou mogen.
Iets anders wat mij opviel is dat veel mensen uit de klankbordgroep vaak terugkomen in plannenmakerij rondom vastgoedprojecten. Waarom kwam u steeds terug bij deze mensen die betrokken werden bij mogelijk lucratieve deals?
Eerst even voor de goede orde: in mijn boek heb ik voornamelijk de zaken beschreven die het OM mij in de schoenen schuift. Met mijn weerwoord daarop zodat de lezer kan zien hoe de vork in de steel zit. En in die zaken komen deze heren aan de orde, die overigens allemaal mooie voorstellen voor de stad hadden.
Waarom steeds zij, want er zijn nog meer ondernemers in de stad?
Ik ben een doener, dus als ik ideeën had over bijvoorbeeld winkelcentrum Leyweg dan ging ik mensen bellen. En daar zaten ook mensen uit mijn netwerk tussen, zoals iemand uit de klankbordgroep die flink wat McDonalds-vestigingen heeft. Ik heb hem gevraagd of hij een McDonalds wilde openen op de Leyweg, zodat het winkelcentrum nieuw leven ingeblazen kan worden. Maar daarnaast hebben we hierover ook met ondernemers gebeld waar ik geen relatie mee heb.
Dus u zegt: ik deed het voor de stad?
Inderdaad. En nog iets belangrijks: bij ieder plan dat ik had of lanceerde heb ik vanaf het allereerste moment ambtenaren betrokken.
U haalt flink uit naar uw voormalige collega-wethouders en oud-burgemeester Krikke. Ze zijn onbetrouwbaar of lui. Waarom heeft u dat gedaan, want u maakt veel vijanden op deze manier?
Voorop gesteld: ik ga ervan uit dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos met de gemeenteraadsverkiezingen in 2022 weer de grootste wordt en dat ziet er goed uit als we uitgaan van de peiling van Omroep West.
Daar zegt u zoiets: als u zo om u heenslaat in een boek, dan blijft er toch niemand over die nog met u samen wil werken?
Mensen hebben ook uitgehaald naar mij en mijn partij. De heer Kapteijns van GroenLinks heeft nog op de camera bij u staan oreren over hoe gevaarlijk de ombudspolitiek wel niet is. Dan is het niet meer dan billijk dat ik een keer mijn verhaal vertel en dat ik laat zien dat deze collega-wethouders niet collegiaal zijn geweest in een tijd dat mijn hele leven in elkaar stortte en dat mijn partij publiekelijk werd gesloopt. Binnen 24 uur hadden deze partijen een oordeel geveld en waren op slag vergeten dat je in Nederland onschuldig bent tot het tegendeel is bewezen.
Maar met dit wantrouwen kunt u toch nooit meer een collegiaal bestuur vormen met wie dan ook?
Dat kan altijd. Er is altijd een nieuwe start te maken met een nieuw begin. Ik heb mijn verhaal gedaan over alles wat er over mij geschreven is in een trail by media. Ik ben neergezet als de Don Corleone van Den Haag. Toen is er niemand voor mij gaan staan. Niemand heeft gezegd dat ik een hardwerkende wethouder was, waar goed mee te wheelen en dealen was. Een wethouder ook die anderen wat gunde. Dankzij mij heeft GroenLinks zelfs twee wethouders gekregen. In het boek ben ik kritisch naar mijzelf, naar het OM en ook naar de mensen met wie ik heb gewerkt. Maar er is ook genoeg ruimte voor humor en hier en daar wat veren. Dus ik zou iedereen aanraden om het te gaan lezen.
U citeert ambtenaren uit hun verhoren en sommigen noemt u met naam en toenaam. Waarom doet u dat?
Ik wil een boek zo inzichtelijk mogelijk maken en er is heel veel over mij gezegd en geschreven. Nu was het tijd om mijn weerwoord te laten horen. Dan ontkom je er niet aan om een boek zo gedetailleerd mogelijk te maken en dat heb ik geprobeerd.
Daar maakt u geen vrienden mee…
Ik denk dat heel veel ambtenaren behoorlijk fan waren van de wijze waarop ik heb gewerkt. De manier waarop ik vernieuwing heb willen brengen, de luiken heb willen opengooien, veel samen heb willen doen met burgers. Ook hebben ambtenaren veel ruimte gekregen om zichzelf te ontplooien en om ideeën aan te dragen. Ik denk dat veel ambtenaren mij heel erg missen en er zullen er ook een paar zijn die daar iets anders over denken, wellicht vanwege een politieke agenda. Maar ik heb mijn verhaal gedaan en ik heb mensen die mij beschadigd hebben of dat geprobeerd hebben niet lelijk benoemd.
Had u achteraf dingen anders moeten doen?
Tuurlijk. Iedereen is een mens en ieder mens maakt fouten. Ik heb daarom een hoofdstuk spiegelen. Ik ben een ongedurige man. Ik wil dat Rome in een dag gebouwd is en dat werkt niet altijd in het ambtelijk apparaat. Misschien moet ik in het vervolg daar anders in opereren. Aan de andere kant zingt ieder vogeltje zoals het gebekt is. Het is mijn stijl van besturen dat ik dingen wil fiksen en liefst zo snel mogelijk.
Den HaagFM 30.01.2021 Ze hielden de adem in. Op het stadhuis in Den Haag werd zowel verwachtingsvol als met enige angst gewacht op het moment dat oud-wethouder Richard de Mos zijn boek ‘Mijn verhaal’ zou publiceren. Dat is inmiddels gebeurd, het viel vrijdag op menig deurmat. Ook bij politici en ambtenaren, aldus Mediapartner Omroep West.
Grote vraag bij voormalige collega-wethouders, raadsleden, ambtenaren en andere betrokkenen rond De Mos was afgelopen week in hoeverre hij een boekje zou opendoen over alles dat er is gebeurd. Welke namen noemt hij? Met wie rekent hij af? In welke mate gaat De Mos in op alle verhoren door de Rijksrecherche en wie beticht hij van betrokkenheid bij zijn val?
De Haagse wethouder, grote man achter verkiezingswinnaar Hart voor Den Haag/Groep de Mos, trad destijds terug als wethouder (samen met partijgenoot Rachid Guernaoui) na huiszoekingen thuis en op kantoor, omdat hij wordt verdacht van corruptie, onder meer bij het verlenen van nachtvergunningen in de horeca.
Een dag later viel het stadsbestuur. Het Openbaar Ministerie (OM) heeft de zaak in onderzoek, omdat men De Mos verdenkt van niet alleen corruptie, maar ook deelname aan criminele organisaties, meineed en schending van het ambtsgeheim. Ook wordt hij verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman.
Ongerustheid en spanning
Tot vrijdagochtend heerst er op het stadhuis (en in mail- en appgroepen van de thuiswerkers) een sfeer van gezonde nieuwsgierigheid van ‘boeiend en benieuwd’ tot grote ongerustheid en spanning. De vragen die leven zorgen voor menig zweetdruppel, zoveel wordt duidelijk.
Ingewijden laten Omroep West dan desgevraagd weten dat er zorgen leven over welke mate van openhartigheid De Mos betracht. Hoewel het besef er is dat dit toch echt zijn verhaal is (en ook niet meer dan dat) en zijn openbare verweer, heerst er de angst dat De Mos, fractievoorzitter in Den Haag en ook lijsttrekker van de landelijke beweging Code Oranje, wild om zich heen slaat en een vat vol frustraties kan zijn. Dat hij naar verwachting van zijn hart geen moordkuil maakt, zorgt bepaald niet voor ontspanning.
Onderzoek Rijksrecherche
In het onderzoek door de Rijksrecherche naar corruptie en omkoping komt een beeld naar voren van geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen; zo liet het OM eerder weten.
Richard de Mos beziet de wereld op een andere manier. In een aankondiging van het boek staat nog: ‘De Mos is niet de man die lijdzaam toeziet hoe hij gesloopt wordt en besloot zíjn kant van het verhaal op te schrijven. In dit boek vecht hij terug van een achterstand in punten, die de meeste andere targets van het OM tot opgave zouden hebben verleid.
Het is een intrigerend verhaal met als centrale vraag: wíe is hier nu eigenlijk integer? Is dat het Openbaar Ministerie? Zijn dat de politici, van raadsleden tot ministers aan toe, van de gevestigde partijen? Of is het juist die gewone Hagenees Richard de Mos, die als ‘ongewenste vreemdeling’ in de politiek keihard knokt voor zijn mensen, de kiezers?’
‘Niet alleen vrienden’
In de loop van vrijdag, als de eerste exemplaren onverwacht vroeg blijken te worden geleverd, blijkt dat De Mos inderdaad geen blad voor de mond neemt. Hij heeft er eerder op gehint dat het – na de afrekening met hem door de, in zijn ogen, ‘gevestigde orde’ in 2019 – nu tijd is om zijn kant van het verhaal te vertellen. Om daarmee zijn afrekening te realiseren.
Alleen daarom al kijkt alles en iedereen op het stadhuis van nu en toen gespannen uit naar wat komen gaat, vertellen bronnen die liever niet met naam worden genoemd. Veel geruststellende woorden aan de voorkant hoeven de politici en ambtenaren niet te verwachten. Desgevraagd laat de auteur op dat moment weten ‘dat ik me realiseer dat ik niet alleen maar vrienden maak met dit boek’.
Ook ‘gewone’ ambtenaren genoemd
En De Mos doet van zich spreken. Opvallendst: niet alleen collega-politici als wethouders en oud-burgemeester Pauline Krikke neemt hij de maat, ook de ene na de andere ambtenaar moet het ontgelden, omdat hij citeert uit verhoren. En daar dan ook duidelijk over is. Men hield er aan het Spui in Den Haag al ernstig rekening mee dat ook ‘gewone’ ambtenaren met naam worden genoemd – hoe uitzonderlijk dit dan ook is – en die vrees wordt bewaarheid.
Daarmee toont De Mos zich dan niet alleen een politicus en oud-wethouder die ‘afrekent’ met wat er politiek is gebeurd, maar mengt hij zich ook als oud-werkgever tot zijn ambtenaren in de strijd. Dat is op z’n minst bijzonder en doet hem scheren langs de randen van wat gemeengoed is – al zal zijn meelezer en advocaat Peter Plasman de auteur De Mos voor al te grote uitglijders hebben behoed, mag je veronderstellen.
Zonder aanziens des persoons
Onder ambtenaren en politici was en is de belangstelling voor het boek hoe dan ook groot – ‘vriend en vijand’ zag ernaar uit en heeft het boek in de voorverkoop besteld. Ze kunnen daarmee rekenen op toezending met handtekening van hun oud-collega en/of oud-baas.
De Mos wilde daar voorafgaand aan het verschijnen best wat over zeggen, wanneer hij hoort dat er spanning heerst op het stadhuis en de interesse voor wat hij vertelt groot is. ‘Het is heel goed dat mensen boeken bestellen. Haha. En iedereen die het op tijd heeft aangevraagd, krijgt een handtekening plus een persoonlijk voorwoord dat echt door mij is geschreven, zonder aanziens des persoons.’
OmroepWest 30.01.2021 Ze hielden de adem in. Op het stadhuis in Den Haag werd zowel verwachtingsvol als met enige angst gewacht op het moment dat oud-wethouder Richard de Mos zijn boek ‘Mijn verhaal’ zou publiceren. Dat is inmiddels gebeurd, het viel vrijdag op menig deurmat. Ook bij politici en ambtenaren.
Grote vraag bij voormalige collega-wethouders, raadsleden, ambtenaren en andere betrokkenen rond De Mos was afgelopen week in hoeverre hij een boekje zou opendoen over alles dat er is gebeurd. Welke namen noemt hij? Met wie rekent hij af? In welke mate gaat De Mos in op alle verhoren door de Rijksrecherche en wie beticht hij van betrokkenheid bij zijn val?
De Haagse wethouder, grote man achter verkiezingswinnaar Hart voor Den Haag/Groep de Mos, trad destijds terug als wethouder (samen met partijgenoot Rachid Guernaoui) na huiszoekingen thuis en op kantoor, omdat hij wordt verdacht van corruptie, onder meer bij het verlenen van nachtvergunningen in de horeca. Een dag later viel het stadsbestuur. Het Openbaar Ministerie (OM) heeft de zaak in onderzoek, omdat men De Mos verdenkt van niet alleen corruptie, maar ook deelname aan criminele organisaties, meineed en schending van het ambtsgeheim. Ook wordt hij verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman.
Ongerustheid en spanning
Tot vrijdagochtend heerst er op het stadhuis (en in mail- en appgroepen van de thuiswerkers) een sfeer van gezonde nieuwsgierigheid van ‘boeiend en benieuwd’ tot grote ongerustheid en spanning. De vragen die leven zorgen voor menig zweetdruppel, zoveel wordt duidelijk.
Ingewijden laten Omroep West dan desgevraagd weten dat er zorgen leven over welke mate van openhartigheid De Mos betracht. Hoewel het besef er is dat dit toch echt zijn verhaal is (en ook niet meer dan dat) en zijn openbare verweer, heerst er de angst dat De Mos, fractievoorzitter in Den Haag en ook lijsttrekker van de landelijke beweging Code Oranje, wild om zich heen slaat en een vat vol frustraties kan zijn. Dat hij naar verwachting van zijn hart geen moordkuil maakt, zorgt bepaald niet voor ontspanning.
Onderzoek Rijksrecherche
In het onderzoek door de Rijksrecherche naar corruptie en omkoping komt een beeld naar voren van geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen; zo liet het OM eerder weten.
Richard de Mos beziet de wereld op een andere manier. In een aankondiging van het boek staat nog: ‘De Mos is niet de man die lijdzaam toeziet hoe hij gesloopt wordt en besloot zíjn kant van het verhaal op te schrijven. In dit boek vecht hij terug van een achterstand in punten, die de meeste andere targets van het OM tot opgave zouden hebben verleid. Het is een intrigerend verhaal met als centrale vraag: wíe is hier nu eigenlijk integer? Is dat het Openbaar Ministerie? Zijn dat de politici, van raadsleden tot ministers aan toe, van de gevestigde partijen? Of is het juist die gewone Hagenees Richard de Mos, die als ‘ongewenste vreemdeling’ in de politiek keihard knokt voor zijn mensen, de kiezers?’
‘Niet alleen vrienden’
In de loop van vrijdag, als de eerste exemplaren onverwacht vroeg blijken te worden geleverd, blijkt dat De Mos inderdaad geen blad voor de mond neemt. Hij heeft er eerder op gehint dat het – na de afrekening met hem door de, in zijn ogen, ‘gevestigde orde’ in 2019 – nu tijd is om zijn kant van het verhaal te vertellen. Om daarmee zijn afrekening te realiseren.
Alleen daarom al kijkt alles en iedereen op het stadhuis van nu en toen gespannen uit naar wat komen gaat, vertellen bronnen die liever niet met naam worden genoemd. Veel geruststellende woorden aan de voorkant hoeven de politici en ambtenaren niet te verwachten. Desgevraagd laat de auteur op dat moment weten ‘dat ik me realiseer dat ik niet alleen maar vrienden maak met dit boek’.
Ook ‘gewone’ ambtenaren genoemd
En De Mos doet van zich spreken. Opvallendst: niet alleen collega-politici als wethouders en oud-burgemeester Pauline Krikke neemt hij de maat, ook de ene na de andere ambtenaar moet het ontgelden, omdat hij citeert uit verhoren. En daar dan ook duidelijk over is. Men hield er aan het Spui in Den Haag al ernstig rekening mee dat ook ‘gewone’ ambtenaren met naam worden genoemd – hoe uitzonderlijk dit dan ook is – en die vrees wordt bewaarheid.
Daarmee toont De Mos zich dan niet alleen een politicus en oud-wethouder die ‘afrekent’ met wat er politiek is gebeurd, maar mengt hij zich ook als oud-werkgever tot zijn ambtenaren in de strijd. Dat is op z’n minst bijzonder en doet hem scheren langs de randen van wat gemeengoed is – al zal zijn meelezer en advocaat Peter Plasman de auteur De Mos voor al te grote uitglijders hebben behoed, mag je veronderstellen.
Zonder aanziens des persoons
Onder ambtenaren en politici was en is de belangstelling voor het boek hoe dan ook groot – ‘vriend en vijand’ zag ernaar uit en heeft het boek in de voorverkoop besteld. Ze kunnen daarmee rekenen op toezending met handtekening van hun oud-collega en/of oud-baas.
De Mos wilde daar voorafgaand aan het verschijnen best wat over zeggen, wanneer hij hoort dat er spanning heerst op het stadhuis en de interesse voor wat hij vertelt groot is. ‘Het is heel goed dat mensen boeken bestellen. Haha. En iedereen die het op tijd heeft aangevraagd, krijgt een handtekening plus een persoonlijk voorwoord dat echt door mij is geschreven, zonder aanziens des persoons.’
NOS 29.01.2021 De corruptiezaak tegen de Haagse oud-wethouder Richard De Mos is begonnen met de bewering dat je in Den Haag voor 15.000 euro vergunningen kunt kopen en dat een raadslid van De Mos’ partij daar een rol in zou spelen. Een gemeenteambtenaar tipte met die beschuldiging de Rijksrecherche, die vervolgens een onderzoek begon.
Dat schrijft de Mos in een boek, getiteld Mijn verhaal, dat maandag verschijnt. Daarin verdedigt hij zich tegen de verdenkingen van het Openbaar Ministerie aan het adres van hem en anderen rond zijn partij.
De Mos citeert daarbij uitgebreid uit het dikke strafdossier dat het OM hem en zijn advocaat Peter Plasman heeft verstrekt. In de 351 pagina’s wordt tevens duidelijk waar het OM zijn aanklachten op baseert, in ieder geval tot zover De Mos dat met de buitenwereld wil delen.
Pand voor band Di-rect
Er blijkt onder meer dat De Mos volgens justitie vriend, partijdonateur en vastgoedondernemer Edwin Jansen op diverse manieren heeft geholpen. Zo benadert Jansen de wethouder economie in de zomer van 2019 om hem te informeren dat de band Di-rect, waarvan Jansen voorheen de manager was, zijn oog had laten vallen op een gemeentelijk pand dat te koop stond. “Waarschijnlijk komt het wel goed, maar wil even met jou over hebben hoe we dit monitoren”, schrijft Jansen in een WhatsApp-bericht.
De Mos reageert positief: dit past in zijn ambitie om Den Haag een echte popstad te maken. Hij appt in reactie op Jansens bericht de verantwoordelijke ambtenaar: “Dit is fantastisch en van enorme meerwaarde voor de stad. Deze wil ik graag gehonoreerd zien.”
Hoogste bod
Een voorbeeld van corruptie, van vriendjespolitiek? Absoluut niet volgens De Mos: hij neemt als zelfverklaarde ‘ombudspoliticus’ de telefoon op voor iedereen met een goed idee dat past in zijn grootse plannen voor de stad. Bovendien: Di-rect bleek uiteindelijk ook het hoogste bod te hebben uitgebracht, dus ook wat dat betreft was er niets aan de hand. Toch is vanwege het corruptieonderzoek de verkoop voorlopig opgeschort
Ook de hierboven genoemde aantijging tegen raadslid Nino Davitualini vindt De Mos onzin: zij heeft de 15.000 euro nooit aangenomen. “En ze had trouwens ook helemaal niet de bevoegdheid om wat voor vergunning dan ook te regelen.”
Paniekaanvallen
Het opengooien van het dossier in boekvorm past goed bij deze high profile-zaak, waarin vrijwel alles ongebruikelijk is. Dat begon al met die unieke beelden van die eerste oktoberdag in 2019, toen de Rijksrecherche binnenviel in het woonhuis en de gemeentelijke werkkamer van De Mos. De locoburgemeester van de derde stad van het land viel hard van zijn troon en heeft daarna enige tijd nodig om zich weer op te richten, schrijft hij. “Ik huil, ik heb medelijden met mijzelf, ik ben een gebroken man die paniekaanvallen krijgt.”
De voorlopige aanklacht blijkt daarna eveneens ‘on-Nederlands’ zwaar. Het Openbaar Ministerie legt De Mos en zijn partijgenoot en collega-wethouder Rachid Guernaoui onder meer lidmaatschap van twee criminele organisaties ten laste. Die organisaties zouden zij hebben gevormd met een aantal horeca- en vastgoedondernemers, onder wie Edwin Jansen. Op zijn vroegst eind dit jaar komt de zaak voor de rechter, ruim twee jaar na de invallen bij De Mos en anderen.
Schenden ambtsgeheim
Al die tijd dat De Mos moet wachten, gebruikt hij nu om zich alvast uitgebreid te verdedigen. Advocaat Plasman noemt het boek in het voorwoord “een eenzijdig verhaal” van zijn cliënt, maar dat maakt het voor de schrijver zelf niet minder kloppend. Hij schetst een beeld van een OM dat een “mini-staatsgreep” zou hebben opgezet en in zijn vaste voornemen om hem veroordeeld te krijgen van alles uit de kast heeft gehaald: observatieteams, maandenlang afluisteren van diverse hoofdrolspelers en inbeslagname van De Mos’ telefoon en computers.
Het levert een hele stapel aan verdenkingen op die er volgens De Mos met de haren bij zijn gesleept. Bijvoorbeeld het ‘schenden van het ambtsgeheim’ dat hij zou hebben gedaan door tijdens de onderhandelingen over een nieuw college van burgemeester en wethouders terug te koppelen naar een ‘klankbordgroep’ met verschillende ondernemers uit de partij. Andere partijen voeren ook dat soort intern overleg, is zijn verweer. De twee gratis boottochten die hij maakte met vastgoedman en geldschieter Dennis Buis vindt hij nauwelijks het noemen waard.
‘Geen wederdiensten’
“Corruptie”, stelt De Mos aan het eind van zijn boek, “is als je geld ontvangt voor het leveren van een wederdienst. Ten eerste: ik heb geen geld voor mijzelf ontvangen, wel donaties voor mijn partij. Voor de duidelijkheid: dat is volstrekt legaal. Ten tweede: ik heb geen wederdiensten geleverd. Ik heb gedaan wat in mijn verkiezingsprogramma, en later het coalitie-akkoord, staat en wat mijn partij goed acht voor de stad. Ik deed dit overigens in collegiaal bestuur, dus samen met het gehele college.”
De politieke honger is ondertussen helemaal terug. De Mos is al geruime tijd terug als fractievoorzitter in de raad en half maart doet hij als lijsttrekker van Code Oranje een poging zijn ‘ombudspolitiek’ naar het Binnenhof te brengen. Bovendien: volgend jaar zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. Volgens een peiling van Omroep West enkele maanden geleden zou Groep De Mos die opnieuw kunnen winnen, met nog meer zetels dan in 2018.
Den HaagFM 29.01.2021 Het corruptieonderzoek naar de voormalig wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is begonnen na een tip over zwendel met horecavergunningen. Die tip kwam terecht op het stadhuis waarna een ambtenaar de Rijksrecherche heeft ingeschakeld. Dat schrijft Richard de Mos in zijn boek ‘Mijn verhaal’, dat nu is verschenen, aldus mediapartner Omroep West.
In het boek beschrijft De Mos welke verdenkingen het Openbaar Ministerie (OM) tegen hem, zijn partijgenoten en een aantal Haagse ondernemers heeft. Hij doet dat aan de hand van het omvangrijke strafdossier dat hij van het OM heeft gekregen. Zijn advocaat Peter Plasman wijst er in het voorwoord op dat het een eenzijdig boek is. Maar Plasman voegt daaraan toe dat eenzijdigheid niet betekent dat het verhaal niet klopt.
Dat er een corruptieonderzoek liep werd op 1 oktober 2019 duidelijk. Toen waren er invallen bij De Mos en de andere verdachten. Een dag later spatte het college waarin Hart voor Den Haag/Groep de Mos zat uiteen en werd er een motie van wantrouwen tegen de wethouders De Mos en Guernaoui aangenomen. Zij namen vervolgens ontslag. Inmiddels is De Mos weer fractievoorzitter van zijn partij in de Haagse gemeenteraad.
Het boek aan de hand van een aantal opvallende passages:
Het begin
Het onderzoek is vanuit de Haagse ambtenarij ‘aangezwengeld’, staat in het boek. Een voor De Mos onbekende tipgever, John Poen, had aan een ambtenaar laten weten dat er in Den Haag tegen betaling van 15.000 euro horecavergunningen konden worden gekocht via Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani. Poen zou daarachter zijn gekomen omdat een horecaondernemer Yilmaz – ook een onbekende voor De Mos – wilde dat Poen dit voor hem zou regelen.
Uit het boek: ‘Volgens Poen vroeg Yilmaz aan hem om via deze weg een vergunning voor zijn eetcafé te regelen. Yilmaz verstrekte aan Poen een telefoonnummer dat gebeld kon worden om de vergunningsaanvraag te regelen. Dit nummer is gekoppeld aan ons raadslid Nino Davituliani.’
De Rijkrecherche heeft vervolgens een observatieteam met afluisterapparatuur gestuurd naar een ontmoeting die Poen en Davituliani hadden in de Brasserie in het stadhuis.
Uit het boek: ‘Op 2 oktober 2018 is dus de door een observatieteam gadegeslagen ontmoeting tussen John Poen en Nino Davituliani. Hoewel de Rijksrecherche hierna start met afluisteren, moet deze ontmoeting een grote teleurstelling voor ze zijn. Nino stelt, zo blijkt uit het proces verbaal, duidelijk tegenover Poen dat er via haar of Groep de Mos niets te regelen is. Ook wordt er geen moment over geld gesproken, laat staan over 15.000 euro waarvoor de ambtenaar het onderzoek had aangezwengeld.’
Desondanks gaat de Rijksrecherche verder met het onderzoek omdat Davituliani haar partner en horecaman Erdinç Akyol erbij haalt, ‘omdat Nino wel wilde meedenken over hoe een horecaondernemer met een hulpvraag eventueel geholpen kan worden’, zo schrijft De Mos. Hierna start het afluisteren van Atilla en Erdinç Akyol, bekend van zalencentrum Opera en later ook van Richard de Mos.
De donateurs en een klankbordgroep
Broer van Erdinç is Atilla Akyol. De laatste is sinds 2014 partijlid en lijstduwer van Groep de Mos. Ook maakt hij deel uit van de klankbordgroep die Richard de Mos na zijn enorme verkiezingszege in maart 2018 opricht en als doel heeft om De Mos van advies te voorzien. Bovendien is Akyol donateur van de partij en de zwager van raadslid Nino Davituliani. De broers Akyol en Davituliani zijn alle drie verdachten in de corruptiezaak rondom De Mos.
Uit het boek: ‘Voor de advertorials in de lokale huis-aan-huis-bladen zegt Atilla Akyol mij 30.000 euro toe. Niet vreemd voor een partijlid en lijstduwer op de kandidatenlijst. Helemaal logisch omdat zijn schoonzus Nino Davituliani, die eerder tevergeefs bij de PVV had gesolliciteerd, op de kandidatenlijst is komen te staan. Het OM ziet dat, nogal vergezocht, anders: ‘Nino zou geplant zijn!’. Ja geplant. (…) Het komt het OM goed uit dat Erdinç Akyol tegen een vriend bluft dat hij Atilla heeft moeten smeken om Nino in de partij de krijgen en dat ze daar veel geld voor hebben moeten betalen. De waarheid is dat Nino gewoon een selectieprocedure heeft doorlopen.’
Naast Atilla Akyol zitten ook Eugene de la Croix van de Uithof en vastgoedman Edwin Jansen in de klankbordgroep die Richard de Mos adviseert. Jansen is bekend als oud-artiestenmanager en ontdekker van onder andere zangeres Anouk en DI-RECT.
Uit het boek: ‘Anders dan gevestigde partijen, had ik niet of nauwelijks kaderleden, met het bijbehorende netwerk, waarmee ik kon klankborden. (…) Je zoekt daarbij naar mensen die je kent, die je vertrouwt, die je werk uit handen kunnen nemen, die het niveau hebben om mee te denken en die hun maatschappelijke kennis en ervaring beschikbaar willen stellen.’
Edwin Jansen helpt tijdens de campagne naar de verkiezingen in maart 2018 actief mee.
Uit het boek: ‘Via zijn netwerk maken we op een betaalbare manier onze mooie campagnefilm. De kosten voor een voice-over, de video- en posterproductie en de tekstbijdrage door een speechwriter worden betaald door de vereniging. Je netwerk gebruiken, zeg ik. Een misdaad, zegt de Rijksrecherche, die met veel tromgeroffel in het proces-verbaal schrijft: ‘Uit bovenstaande onderzochte mails is het vermoeden dat Edwin Jansen een organiserende rol heeft gespeeld bij het produceren van de promotiefilm en fotoshoot voor het postmateriaal ten behoeve van de campagne van Groep de Mos.”
Ook is Edwin Jansen de schakel tussen De Mos en de bekende Haagse band DI-RECT. Volgens Jansen heeft de band zijn oog laten vallen op een pand van de gemeente waarin de muzikanten hun hoofdkwartier en studio willen onderbrengen. Ze willen de vraagprijs betalen, maar er zijn meer gegadigden. Jansen dringt er bij De Mos op aan om actie te ondernemen, omdat DI-RECT anders Den Haag dreigt te verlaten.
Uit het boek: ‘Ik vind het, in het kader van Den Haag Popstad, een prima verhaal en ik stuur naar de directeur van de Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag op 23 september 2019 de volgende app: ‘Hoi Mariska, deze bieding op de Hulshorststraat van DI-RECT is binnengekomen vandaag. Dat is fantastisch en van enorme meerwaarde voor de stad. Deze wil ik graag gehonoreerd zien.’ (…) ‘Op 24 september 2019 was het pand rond. Ik krijg van Edwin nog een filmpje waar Spike, die met een enthousiast ‘Wow’ erg blij reageert. Is dit corrupt? Nee, dit is het goede doen voor Den Haag en snel adequaat doorpakken.’
Volgens De Mos blijkt DI-RECT de hoogste bieder te zijn voor het pand. Maar vanwege het corruptieonderzoek is de verkoop alsnog geannuleerd.
Geen lid van de klankbordgroep maar wél donateur en volgens het boek een van de verdachten, is de Haagse vastgoedondernemer Dennis Buis.
Uit het boek: ‘Een brutaal mens heeft de halve wereld, dus ik vroeg mensen of ze ons konden steunen en mailde ook Dennis Buis. Tot mijn grote verrassing doet hij, vanuit verschillende vennootschappen, donaties van 20.000 euro.’
De Mos zou volgens het OM een gift hebben aangenomen van Buis die hij niet heeft opgegeven, namelijk twee boottochten over het IJsselmeer, inclusief eten bij een luxe restaurant. Om dit vast te leggen, is een observatieteam gestuurd.
Uit het boek: ‘Vanuit een verscholen hoekje fotografeert het observatieteam naar hartenlust wie er die warme zomerdag komen opdagen bij de Lengers Yachts BV in Muiden. De waarde van de boot van Dennis is natuurlijk reuze interessant. Van belang voor de framing. Dus wordt de boot ‘een waarde van enkele honderdduizenden euro’s’ toegedicht. Ook de auto’s en inzittenden van de genodigden van Buis krijgen een eervolle vermelding in een processtuk vol sfeerkiekjes’ (…) ‘Waarom betaalde Buis de diners in 2018 en 2019?’ ‘Dat wilde-ie graag. Er zijn zat wethouders die zeggen: ‘Ik betaal en declareer de rekening.’ Ik was daar prive´, heb nooit de belastingbetaler voor iets laten opdraaien.’
Richard de Mos gaat er prat op dat hij goede contacten heeft in de stad en opkomt voor problemen van individuele burgers en ondernemers. Volgens hemzelf heeft hij zich losgemaakt van ideologieën en hij omschrijft zichzelf als ‘uitvinder van de ombudspolitiek’.
Uit het boek: ‘Het opkomen voor de (individuele) belangen van burgers en kleine ondernemers, die worden platgewalst door de gemeentelijke regeltjesbulldozer, is daarom mijn politieke missie. De politicus als ombudsman, waarbij de volksvertegenwoordigende taak met stip op nummer één staat. Benaderbaar, altijd bereikbaar en denken in oplossingen, niet in problemen. Dat is in een notendop de ideologie waar mijn politieke partij voor staat.’
De voormalige collega-wethouders en oud-burgemeester Krikke
De Mos is slecht te spreken over de wethouders en burgemeester Krikke met wie hij meer dan een jaar heeft samengewerkt.
Uit het boek: ‘In mijn periode als wethouder heb ik helaas moeten ervaren dat collega-wethouders vaak angstig en weinig ondernemend zijn. Het zijn mensen die een poosje op de winkel passen. Ze zijn bezig met hun carrière. Hopen uiteindelijk minister te worden of wedijveren om een andere beloning voor trouwe dienst aan de partij. Maar ze zijn er niet voor de stad. (…). Bovendien zijn sommigen ronduit lui. Ze zitten liever thuis achter de piepers dan dat ze op het stadhuis aan het werk zijn.’
Over voormalig VVD-wethouder Boudewijn Revis is De Mos ronduit negatief.
Uit het boek: ‘CDA-wethouder Karsten Klein waarschuwt mij bij de sleuteloverdracht voor deze VVD’er. Een opmerking van een jaloers iemand die zijn wethouderfunctie verliest, dacht ik toen nog. Maar al gauw bleken de woorden van Klein te kloppen. Revis heeft altijd een dubbele agenda, met overal binnen het ambtelijk apparaat door hem geplaatste pionnen die voor hem lopen.’
Uit het boek: ‘Als nietsdoen tot kunst verheven wordt, dan zijn de GroenLinks-wethouders Liesbeth van Tongeren en Bert van Alphen grote sterren. Op brandende ambitie kun je deze wethouders niet snel betrappen, op kennis van de stad evenmin.’
Aanvankelijk kan De Mos het goed vinden met oud-burgemeester Krikke, maar na de inval van justitie bekoelt de relatie razendsnel. De Mos vindt dat zij hem en collega-wethouder Rachid Guernaoui heeft laten vallen. De dag na de presentatie van het zeer kritische rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over de vonkenregen op Scheveningen probeert Krikke nog wel in contact te komen met de Mos. Haar positie wankelt op dat moment.
Uit het boek: ‘Die dag gaat mijn telefoon diverse keren over. Het is Krikke. Rond twaalf uur appt ze: ‘Richard, ik probeer je al een aantal malen te bellen, maar ik kom niet door. Wil graag een kopje koffie met je drinken. Daarvoor kom ik graag bij je langs, of kunnen we afspreken op een andere plek die jij goed vindt. Wat is een goed moment om samen even te zitten?’ Ik reageer niet. Toen ik collegialiteit van haar kant het hardst nodig had, was ze er niet. Geen persoonlijk contact, geen pogingen daartoe.(…) Ze had mij laten vallen als een baksteen. Nu was ik er niet.’
Een paar dagen later biedt Krikke haar ontslag aan als burgemeester van Den Haag.
Over woede en verdriet
Na de inval op 1 oktober 2019 in zijn woning, ziet De Mos het een tijdje niet meer zitten.
Uit het boek: ‘Maar ik ben politicus. Ik moet vandaag of morgen naar buiten met mijn verhaal, mezelf presenteren als degene die de leiding heeft over het proces en die daarbij ook de oplossingen heeft. Ook al wil ik liever tegen een muur slaan, een deur intrappen, schreeuwen en huilen en thuis instorten met de gordijnen dicht. (…) Ik ben zo bang voor het gevoel, zo bang dat mijn sterke masker afgaat als ik in de openbaarheid zal treden. Zo bang dat men ziet hoe kapot ik ben. Kapot van woede en verdriet die in mij woeden.’
Bovendien knaagt het dat De Mos een jaar lang is afgeluisterd.
Uit het boek: ‘Pijnlijk hierbij is het feit dat de Rijksrecherche maandenlang als Big Brother heeft mogen meegenieten van de (intieme) gebeurtenissen in mijn privéleven. Mijn goede en slechte eigenschappen, mijn nukken, mijn liefdesverklaringen of juist ruzies met dierbaren, mijn fantasieën, mijn verdriet en vreugde, ze hebben het allemaal live mee kunnen volgen. (…) Na de invallen word ik nog geruime tijd afgeluisterd, zou later uit het proces verbaal blijken. Die periode heb ik, onder meer in een dronken bui gebruikt om het OM onder het uitroepen van ‘Stelletje hondenlullen!’ duizend maal te danken voor hun aandacht en liefde.’
De reden van het onderzoek
Volgens De Mos is er doelbewust aangestuurd op zijn val.
Uit het boek: ‘Het onderzoek is gebaseerd op verklikkerswerk van mensen die uit waren op mijn val. Op machten en krachten die ervoor gezorgd hebben dat justitie zich ongekend hard op mij en mijn partij hebben gestort. Kleurde Den Haag te groengeel en werd Hart voor Den Haag te groot? Mocht ik van de elite geen tijdelijk burgemeester worden? Wie de aanjager van deze zaak ook mag zijn, duidelijk is dat Groep de Mos het veld moest ruimen.’
AD 29.01.2021 De Haagse corruptieaffaire rond Richard de Mos draait om zeker 80.000 euro aan donaties van bevriende ondernemers. Een groot deel van het geld ging naar de politieke partij, in ruil kregen sponsoren volgens justitie vergunningen, geheime informatie en invloed op beleid, zo beschrijft De Mos in een boek waarmee hij zijn onschuld wil aantonen. ,,Iedere partij krijgt donaties!”
Voor het eerst wordt meer van de omvang duidelijk van de Haagse corruptieaffaire rond politicus Richard de Mos. De zaak leek alleen om gesjoemel met nachtvergunningen en integratiesubsidies te gaan, maar er is meer: een plan voor een erfpachtkorting, een pand voor de Haagse band Di-rect, de lobby voor een winkelcentrum Leyweg en de deal rond parkeergarage De Zeeheld zijn volgens het OM ook niet in de haak.
Richard de Mos doet de onthullingen in zijn boek Mijn verhaal dat dit weekeinde uitkomt. De voormalig wethouder wordt samen met partijgenoten Rachid Guernaoui (ex-wethouder) en Nino Davituliani (raadslid) verdacht van corruptie. De Mos wordt verdacht van lidmaatschap van twee criminele organisaties, omkoping, meineed en schending van het ambtsgeheim. In oktober 2019 moest hij opstappen als wethouder toen de Rijksrecherche was binnengevallen op het stadhuis en bij betrokken politici en ondernemers thuis.
De Mos, partijgenoten en ondernemers ontkennen alle aantijgingen. De Mos zegt zelf: ,,Er is niks mis, dat beschrijf ik nauwkeurig in het boek. Het OM zegt steeds: van die plannen worden bevriende ondernemers beter. Maar het zijn generieke maatregelen: iederéén profiteert. En iedere partij krijgt donaties, dat is niet verboden!”
Uit het boek blijkt dat De Mos volgens het OM in zeker twee gevallen een persoonlijke gift ontvangt van een bevriende ondernemer: Dennis Buis van NU Projectontwikkeling neemt De Mos mee uit varen op het IJsselmeer, daarna volgt een etentje bij een restaurant. ,,De waarde van de boot van Dennis is natuurlijk reuze interessant. Van belang voor de framing.
Dus wordt de boot ‘een waarde van enkele honderdduizenden euro’s’ toegedicht. Ook de auto’s en inzittenden van de genodigden van Buis krijgen een eervolle vermelding in een processtuk vol sfeerkiekjes”, schrijft de politicus die met Code Oranje meedoet aan de komende Tweede Kamerverkiezingen.
Het begon bij raadslid Davituliani
De Haagse corruptieaffaire begint als er bij de Rijksrecherche een tip binnenkomt dat in Den Haag horecavergunningen ‘te koop zijn’ voor 15.000 euro. Daarvoor zou een 06-nummer gebeld moeten worden, zodat de vergunning geregeld kan worden. Dat 06-nummer blijkt van Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani te zijn, schrijft De Mos. Zij is de partner van Erding, broer van Atilla Akyol, eigenaar van het zalencentrum en vriend van de partij(leider).
Een klokkenluider maakt een afspraak met het raadslid om te kijken of er inderdaad een vergunning tegen betaling verkregen kan worden, de Rijksrecherche observeert deze afspraak op 2 oktober 2018 in het Haagse stadhuis. Het raadslid zou volgens het proces-verbaal echter stellen dat ‘er niks te regelen is’.
Wel verwijst ze de klokkenluider naar haar partner Erding omdat hij horecaervaring heeft. Erding en Atilla worden daarna afgeluisterd, zo gaat het balletje rollen en daarna komen ook de Groep de Mos-wethouders in beeld.
Uit tapverslagen blijkt volgens het boek dat het OM er vanuit gaat dat raadslid Davituliani ‘geplant’ is door de broers A. bij de partij. Dat Erding op een van de taps ‘bluft’ dat hij Atilla heeft gesmeekt om Nino ‘in de partij te krijgen’ en dat ‘er heel veel geld voor betaald’ is, zou die verdenking staven.
Maar De Mos ontkent dat zij als marionet in de partij geschoven is, hij schrijft: ‘De waarheid is dat Nino gewoon de selectieprocedure heeft doorlopen. Zoals ik ook app aan Erding: ook zonder donaties zou ze in de top 5 gestaan hebben’.
Donaties
Volgens het OM speelde De Mos een sleutelrol bij het aanjagen of vlottrekken van diverse projecten waarbij hij bevriende vastgoed- en horecaondernemers voortrok door ze informatie en invloed te bieden. In ruil daarvoor doneerden betrokken ondernemers in totaal zeker 80.000 euro aan de partij, zo becijferde de Rijksrecherche volgens het boek. De Mos schetst daarin een beeld van een partij waarin de ‘klankbordgroep’ van bevriende Haagse ondernemers en donateurs als schaduwmacht opereert.
De vastgoed- en horecaondernemers zitten eerste rang bij de vorming van het stadsbestuur, plannen die goed voor hen uitpakken (het schrappen van erfpachtsuppletie, de uitgifte van nachtvergunningen) belanden in het verkiezingsprogramma en coalitieakkoord. Ook worden ze op de hoogte gehouden van de coalitieonderhandelingen en worden ze betrokken bij formele besluiten van het Haagse college van burgemeester en wethouders. ,,Gaat het de goede kant op”, appt een van de ondernemers naar De Mos tijdens de onderhandelingen in 2018. ,,Probeer sowieso economie in te lijven, hè.” Volgens De Mos is alles in de haak: ,,Ze moeten seponeren.”
Hoofdrolspelers in de Haagse corruptieaffaire
De Haagse corruptieaffaire draait om omkoping, lekken, corruptie en de vorming van twee criminele organisaties. Volgens het OM spanden de politici samen met vijf ondernemers. In ruil voor donaties zouden de lokale ondernemers geheime informatie, vergunningen en een voorkeursbehandeling gekregen hebben. Wie zijn de verdachten?
Richard de Mos, oprichter en partijleider van Groep de Mos. De voormalige basisschooldocent vertrok ooit bij de PVV, ging solo en werd in 2018 de grootste partij van Den Haag (met acht zetels). De Mos werd na de formatie wethouder Economie, Sport en Buitenruimte en eerste locoburgemeester. Na de inval door de Rijksrecherche moesten De Mos en collega-wethouder Rachid Guernaoui opstappen.
Guernaoui zat lang bij D66 maar stapte op toen hij in 2017 misgreep bij een wethouderspost. De voormalige rijksambtenaar sloot zich daarna aan bij Groep de Mos, in 2018 werd Guernaoui wethouder Financiën, Integratie en Stadsdelen.
Nino Davituliani is raadslid voor Groep de Mos sinds 2018, ze stond op plek vier van de kieslijst. Hiervoor werkte ze bij de Belastingdienst en het ministerie van Binnenlandse Zaken. Davituliani is de partner van Erding.
Erding is de broer van Atilla Akyol, eigenaar van zalencentrum Opera, die de omstreden nachtvergunningen kreeg van de gemeente. Beide broers zijn ook verdachte. De banden tussen Opera en Groep de Mos zijn innig, zo stond Atilla ook op de kieslijst in 2018, ook organiseerde de partij borrels, diners en campagne-avonden in de zaal.
In juli erkenden vastgoedondernemers Michel Zaadhof en Edwin Jansen (ook oud-manager van zangeres Anouk) dat zij ook als verdachte zijn aangemerkt door justitie. Beide directeuren van NU Projectontwikkeling zijn bekende sympathisanten van de partij. Zaadhof zat in het partijbestuur, ex-Idols-jurylid Jansen vierde het verkiezingsfeest in 2018 nog uitbundig mee.
Zaadhof, Jansen en Atilla schoven ook geregeld aan bij de informele ‘klankbordgroep’ van Groep de Mos, het overlegclubje waar wordt gesproken over actuele dossiers en partijzaken. Mogelijk is daar dus geheime informatie doorgespeeld.
OmroepWest 29.01.2021 Op 2 oktober 2018 schuiven Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani en horeca-adviseur John Poen aan bij een tafeltje in brasserie MaZo, onderin het Haagse stadhuis. Een kort gesprek staat op de agenda, over wat Davituliani kan betekenen voor een klant van Poen. Een hele normale gang van zaken in wat haar partij ‘ombudspolitiek’ noemt. Maar vandaag zal anders zijn, want een paar tafeltjes verderop zit een observatieteam van de rijksrecherche, te luisteren naar wat een essentiële gebeurtenis zal blijken in het corruptie-onderzoek naar Groep de Mos.
Het onderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos is gestart nadat een ambtenaar aan de bel trok, omdat hij een gerucht had gehoord dat er bij de gemeente Den Haag horecavergunningen te koop waren voor 15.000 euro. Dit schrijft Richard de Mos in zijn boek ‘Mijn Verhaal’, maar blijkt ook uit documenten van het Openbaar Ministerie (OM) die Omroep West heeft ingezien.
De betreffende ambtenaar is een bibob-coördinator, wiens taak het is om de financiële status en achtergrond te controleren van ondernemers die een vergunning aanvragen. Zo moet worden voorkomen dat malafide bedrijven voet aan de grond krijgen.
Integriteitsmelding
Op dinsdag 17 september 2018 ontvangt de ambtenaar signalen dat er iets niet in de haak is op het stadhuis. Hij stuurt daarop een mail naar de directeur veiligheid van de gemeente met de titel ‘integriteitsmelding’.
De ambtenaar schrijft dat hij is gebeld door horeca-adviseur John Poen, die bedrijven onder meer helpt met de aanvraag van vergunningen. Poen begeleidt momenteel de restauranteigenaar Haci Yilmaz, die zijn sluitingstijd wil oprekken van 23.00 naar 2.30 uur. Eerder is een vergunningsaanvraag hiervoor afgewezen, vanwege het bestemmingsplan van het pand in de Newtonstraat in Den Haag. Volgens de ambtenaar zou Yilmaz zijn benaderd door een vrouw die voor 15.000 euro deze vergunning alsnog zou kunnen regelen. In de mail schrijft de ambtenaar verder dat hij onlangs ook een tip heeft gekregen van een andere bekende, namelijk dat het gerucht rondgaat dat er bij de gemeente ‘wat te regelen valt’ qua horeca. Deze tipgever wordt niet bij naam genoemd.
Brein achter de operatie
Twee dagen later mailt de ambtenaar opnieuw. Volgens de informatie die hij van Poen zegt te hebben gekregen, is er al twee keer eerder betaald voor een vergunning, in een procedure die ongeveer zes tot negen maanden kost. Vermoedelijk zit er een ambtenaar in het complot, die een deel van het bedrag ontvangt. Het brein achter de operatie zou een kersvers gemeenteraadslid van Groep de Mos zijn: Nino Davituliani. Zij zou volgens de tip ook haar plek op de kieslijst hebben gekocht voor een flink bedrag, dat is betaald door de familie Akyol. Haar partner Erdinç Akyol is de broer van partijdonateur Atilla Akyol.
Op basis van deze berichten wordt de rijksrecherche ingeseind en wordt het onderzoek ‘Tyrus’ geopend, zo is te lezen in een proces-verbaal. Dit is ook het onderzoek waarin oud-wethouders Richard de Mos, Rachid Guernaoui, raadslid Nino Davituliani, haar partner en een viertal partijdonateurs verdachten zijn. Met deze mails is het dus begonnen.
In de brasserie
Twee weken later vindt het gesprek plaats tussen Poen en Davituliani en de conversatie wordt dus gadegeslagen en opgenomen door de recherche. In een transcript van de opname valt te lezen dat er niet over geld gesproken wordt. Ook zegt Davituliani al snel dat ze Yilmaz niet verder kan helpen, omdat vergunningen niet in haar portefeuille (veiligheid) vallen. ‘Dat komt dan heel erg over als belangenverstrengeling en dan krijg ik problemen.’ Ook wil ze het niet ter sprake brengen in haar partij.
Wat Davituliani wel voorstelt, is om haar vriend Erdinç Akyol te vragen om advies. Hij loopt al jaren rond in de Haagse horeca en heeft net als Yilmaz een Turkse achtergrond. Davituliani belt Akyol, die haar net heeft afgezet en nog in de stad is. Even later schuift hij aan, maar ook hij denkt weinig te kunnen betekenen – en zegt dat Yilmaz in zijn handjes mag knijpen voor de vergunningen die hij al heeft. Wel geeft hij aan nog wat rond te vragen en bereikbaar te zijn voor eventueel advies. Het is gesprek is daarna snel klaar, toch zal de entree van Akyol een staartje krijgen.
Grapje
De documenten van het OM maken duidelijk wat de precieze aanleiding is geweest voor de recherche om het onderzoek te openen. Onduidelijker is op basis van welke informatie John Poen de ambtenaar heeft getipt. Want opvallend genoeg ontkent Poen, zowel tegen de recherche als Omroep West, dat hij de ambtenaar heeft verteld over het kopen van horecavergunningen.
Wat er is gebeurd volgens Poen: ‘Ik doe dit werk al dertig jaar en al die tijd gaan er, in allerlei gemeentes, geruchten rond dat er vergunningen te koop zijn. Dat kan niet, want voor een aanvraag heb ik meestal met zeven verschillende personen te maken.’ Volgens Poen gaan in die geruchten telkens weer namen van verschillende partijen rond. De ambtenaar zou tegen hem hebben gezegd dat het gerucht weer rondging, nu rond Groep de Mos. ‘”Dat komt mooi uit”, grapte ik toen tegen de ambtenaar, ‘”want ik heb binnenkort een afspraak met Davituliani om te praten over een vergunning, dan hoor ik het wel”‘, aldus Poen.
Excuses aangeboden
Poen denkt dat de ambtenaar zijn opmerking over Davituliani heeft gekoppeld aan het eerdere gerucht. Volgens Poen heeft de ambtenaar hem dus verkeerd begrepen en daarvoor later ook zijn excuses aangeboden. Poen staat immers nu bekend als de man door wie het onderzoek naar Groep de Mos begon, terwijl: ‘Ik werk in de horeca en De Mos is het beste wat de Haagse horeca ooit is overkomen.’
Op de vraag of de ambtenaar inderdaad zijn excuses heeft aangeboden aan Poen, laat een gemeentewoordvoerder weten niet op het onderzoek van de rijksrecherche in te gaan. Er valt in ieder geval weinig spijt of twijfel te bekennen in het verhoortranscript van de ambtenaar: ‘De informatie van Poen was behoorlijk explosief. (…) Nino Davituliani kan als lid van de gemeenteraad zelf geen vergunning afgeven.
Wel is in het algemeen bekend dat Groep de Mos zich inzet voor de horeca in Den Haag en het aanvragen voor vergunningen wil vereenvoudigen. Ik heb toen voor mijzelf de afweging gemaakt dat ik iets met deze informatie moest doen (…) U moet weten dat Poen weleens eerder op basis van wederzijds vertrouwen interessante informatie met mij heeft gedeeld (…) Ik ben naar mijn leidinggevende gegaan en heb deze casus met hem besproken. Samen waren wij het volstrekt eens dat deze mogelijke werkwijze van Nino Davituliani als volstrekt niet integer kon worden aangemerkt.’
Ombudspolitiek
Vraag blijft waarom Poen überhaupt met Davituliani ging praten. Hij zei tijdens het gesprek met Davituliani namelijk ook dat hij Ralf Sluijs, het raadslid van Groep de Mos dat wel over vergunningen gaat, goed kent. Poen zegt hierover tegen Omroep West: ‘Ik wist eigenlijk al dat die vergunningsaanvraag kansloos zou zijn, omdat er een wijziging van het bestemmingsplan nodig was. Maar Yilmaz had gehoord dat Davituliani misschien iets voor hem kon betekenen. Op zijn aandringen heb ik toen een afspraak gemaakt.’
Ook Davituliani zegt dat dit de reden is van de afspraak: ‘Ik spreek geregeld met mensen af om problemen aan te horen. Dat doen we vanuit onze partij. Dat is onze ombudspolitiek.’
Aanval vanuit de ambtenarij
Omdat Poen ook tegen de rijksrecherche heeft gezegd dat zijn uitspraken verkeerd zijn weergegeven, spreekt Richard de Mos in zijn boek van een ‘aanval vanuit de ambtenarij’. Hij vraagt zich af welk belang de ambtenaar had die aan de bel trok. De Mos denkt aan een politiek motief, maar hint ook op iets anders: ‘Al veel langer lopen er onderzoeken naar ambtenaren. In 2017 werd onder de naam ‘Carum’ onderzoek gedaan naar personen die voor grote geldbedragen vergunningen zouden regelen. Dit onderzoek gaat helemaal terug naar het handelen van ambtenaren tot 2014.’
De Mos suggereert daarmee, zonder hiervoor verder bewijs aan te voeren, dat ambtenaren zelf iets te verbergen hebben en daarom zijn partij voor de bus gooien. Een woordvoerder van de gemeente laat weten niet bekend te zijn met een onderzoek naar vergunningenverkoop door ambtenaren. Verder stelt hij dat de gemeente ‘het altijd als een goede zaak beschouwt dat als medewerkers een signaal ontvangen of vermoeden hebben van fraude of niet-integer gedrag, ze daarvan een melding maken.’ Ook John Poen twijfelt niet aan de integriteit van de ambtenaar: ‘Hij is zo integer als maar kan.’
Aanleiding voor aftappen
Na het gesprek op het stadhuis hebben Davituliani en Akyol nooit meer contact gehad met Poen. Wel is er nog contact geweest tussen Akyol en Yilmaz, maar dit zou vooral zijn gegaan over een bruiloft in zalencentrum Opera. Er is in ieder geval nooit een vergunning afgegeven voor de zaak, die inmiddels een nieuwe eigenaar heeft.
Desondanks is het gesprek op het stadhuis essentieel voor de rest van het onderzoek. Het koppelen van Akyol aan Yilmaz door Davituliani, is de eerste aanleiding geweest voor de recherche om de telefoon van Akyol voor zeker een half jaar af te tappen. In die periode horen ze hem zeggen dat er bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 betaald is voor stemmen, en aan Rachid Guernaoui vragen wanneer de jaarlijkse subsidies voor een Turks-Azerbeidjaanse stichting worden overgemaakt. En in dezelfde tijd knokt De Mos, weliswaar conform coalitieakkoord, in het college voor meer nachtontheffingen, waarvan er twee ten goede komen aan het zalencentrum van de broers Akyol. Redenen voor de recherche om ook Atilla Akyol en later Richard de Mos te gaan af luisteren en om, op 1 oktober 2019, binnen te vallen op het stadhuis.
Alle betrokkenen hebben aan Omroep West laten weten dat zij instemmen met het noemen van hun volledige naam in dit artikel. Tips? sjors.hofstede@omroepwest.nl
OmroepWest 29.01.2021 Het corruptieonderzoek naar de voormalig wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is begonnen na een tip over zwendel met horecavergunningen. Die tip kwam terecht op het Haagse stadhuis waarna een ambtenaar de Rijksrecherche heeft ingeschakeld. Dat schrijft Richard de Mos in zijn boek ‘Mijn verhaal’, dat nu is verschenen.
In het boek beschrijft De Mos welke verdenkingen het Openbaar Ministerie (OM) tegen hem, zijn partijgenoten en een aantal Haagse ondernemers heeft. Hij doet dat aan de hand van het omvangrijke strafdossier dat hij van het OM heeft gekregen. Zijn advocaat Peter Plasman wijst er in het voorwoord op dat het een eenzijdig boek is. Maar Plasman voegt daaraan toe dat eenzijdigheid niet betekent dat het verhaal niet klopt.
Dat er een corruptieonderzoek liep werd op 1 oktober 2019 duidelijk. Toen waren er invallen bij De Mos en de andere verdachten. Een dag later spatte het college waarin Hart voor Den Haag/Groep de Mos zat uiteen en werd er een motie van wantrouwen tegen de wethouders De Mos en Guernaoui aangenomen. Zij namen vervolgens ontslag. Inmiddels is De Mos weer fractievoorzitter van zijn partij in de Haagse gemeenteraad.
Het boek aan de hand van een aantal opvallende passages:
Het begin
Het onderzoek is vanuit de Haagse ambtenarij ‘aangezwengeld’, staat in het boek. Een voor De Mos onbekende tipgever, John Poen, had aan een ambtenaar laten weten dat er in Den Haag tegen betaling van 15.000 euro horecavergunningen konden worden gekocht via Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani. Poen zou daarachter zijn gekomen omdat een horecaondernemer Yilmaz – ook een onbekende voor De Mos – wilde dat Poen dit voor hem zou regelen.
Uit het boek: ‘Volgens Poen vroeg Yilmaz aan hem om via deze weg een vergunning voor zijn eetcafé te regelen. Yilmaz verstrekte aan Poen een telefoonnummer dat gebeld kon worden om de vergunningsaanvraag te regelen. Dit nummer is gekoppeld aan ons raadslid Nino Davituliani.’
De Rijkrecherche heeft vervolgens een observatieteam met afluisterapparatuur gestuurd naar een ontmoeting die Poen en Davituliani hadden in de Brasserie in het stadhuis.
Uit het boek: ‘Op 2 oktober 2018 is dus de door een observatieteam gadegeslagen ontmoeting tussen John Poen en Nino Davituliani. Hoewel de Rijksrecherche hierna start met afluisteren, moet deze ontmoeting een grote teleurstelling voor ze zijn. Nino stelt, zo blijkt uit het proces verbaal, duidelijk tegenover Poen dat er via haar of Groep de Mos niets te regelen is. Ook wordt er geen moment over geld gesproken, laat staan over 15.000 euro waarvoor de ambtenaar het onderzoek had aangezwengeld.’
Het stadhuis van Den Haag| Foto: Richard Mulder
Desondanks gaat de Rijksrecherche verder met het onderzoek omdat Davituliani haar partner en horecaman Erdinç Akyol erbij haalt, ‘omdat Nino wel wilde meedenken over hoe een horecaondernemer met een hulpvraag eventueel geholpen kan worden’, zo schrijft De Mos. Hierna start het afluisteren van Atilla en Erdinç Akyol, bekend van zalencentrum Opera en later ook van Richard de Mos.
De donateurs en een klankbordgroep
Broer van Erdinç is Atilla Akyol. De laatste is sinds 2014 partijlid en lijstduwer van Groep de Mos. Ook maakt hij deel uit van de klankbordgroep die Richard de Mos na zijn enorme verkiezingszege in maart 2018 opricht en als doel heeft om De Mos van advies te voorzien. Bovendien is Akyol donateur van de partij en de zwager van raadslid Nino Davituliani. De broers Akyol en Davituliani zijn alle drie verdachten in de corruptiezaak rondom De Mos.
Uit het boek: ‘Voor de advertorials in de lokale huis-aan-huis-bladen zegt Atilla Akyol mij 30.000 euro toe. Niet vreemd voor een partijlid en lijstduwer op de kandidatenlijst. Helemaal logisch omdat zijn schoonzus Nino Davituliani, die eerder tevergeefs bij de PVV had gesolliciteerd, op de kandidatenlijst is komen te staan. Het OM ziet dat, nogal vergezocht, anders: ‘Nino zou geplant zijn!’. Ja geplant. (…) Het komt het OM goed uit dat Erdinç Akyol tegen een vriend bluft dat hij Atilla heeft moeten smeken om Nino in de partij de krijgen en dat ze daar veel geld voor hebben moeten betalen. De waarheid is dat Nino gewoon een selectieprocedure heeft doorlopen.’
Naast Atilla Akyol zitten ook Eugene de la Croix van de Uithof en vastgoedman Edwin Jansen in de klankbordgroep die Richard de Mos adviseert. Jansen is bekend als oud-artiestenmanager en ontdekker van onder andere zangeres Anouk en DI-RECT.
Uit het boek: ‘Anders dan gevestigde partijen, had ik niet of nauwelijks kaderleden, met het bijbehorende netwerk, waarmee ik kon klankborden. (…) Je zoekt daarbij naar mensen die je kent, die je vertrouwt, die je werk uit handen kunnen nemen, die het niveau hebben om mee te denken en die hun maatschappelijke kennis en ervaring beschikbaar willen stellen.’
Edwin Jansen in 2003| Foto: ANP
Edwin Jansen helpt tijdens de campagne naar de verkiezingen in maart 2018 actief mee.
Uit het boek: ‘Via zijn netwerk maken we op een betaalbare manier onze mooie campagnefilm. De kosten voor een voice-over, de video- en posterproductie en de tekstbijdrage door een speechwriter worden betaald door de vereniging. Je netwerk gebruiken, zeg ik. Een misdaad, zegt de Rijksrecherche, die met veel tromgeroffel in het proces-verbaal schrijft: ‘Uit bovenstaande onderzochte mails is het vermoeden dat Edwin Jansen een organiserende rol heeft gespeeld bij het produceren van de promotiefilm en fotoshoot voor het postmateriaal ten behoeve van de campagne van Groep de Mos.”
Ook is Edwin Jansen de schakel tussen De Mos en de bekende Haagse band DI-RECT. Volgens Jansen heeft de band zijn oog laten vallen op een pand van de gemeente waarin de muzikanten hun hoofdkwartier en studio willen onderbrengen. Ze willen de vraagprijs betalen, maar er zijn meer gegadigden. Jansen dringt er bij De Mos op aan om actie te ondernemen, omdat DI-RECT anders Den Haag dreigt te verlaten.
Uit het boek: ‘Ik vind het, in het kader van Den Haag Popstad, een prima verhaal en ik stuur naar de directeur van de Centrale Vastgoedorganisatie Den Haag op 23 september 2019 de volgende app: ‘Hoi Mariska, deze bieding op de Hulshorststraat van DI-RECT is binnengekomen vandaag. Dat is fantastisch en van enorme meerwaarde voor de stad. Deze wil ik graag gehonoreerd zien.’ (…) ‘Op 24 september 2019 was het pand rond. Ik krijg van Edwin nog een filmpje waar Spike, die met een enthousiast ‘Wow’ erg blij reageert. Is dit corrupt? Nee, dit is het goede doen voor Den Haag en snel adequaat doorpakken.’
Volgens De Mos blijkt DI-RECT de hoogste bieder te zijn voor het pand. Maar vanwege het corruptieonderzoek is de verkoop alsnog geannuleerd.
Gitarist Spike van DI-RECT| Foto: ANP
Geen lid van de klankbordgroep maar wél donateur en volgens het boek een van de verdachten, is de Haagse vastgoedondernemer Dennis Buis.
Uit het boek: ‘Een brutaal mens heeft de halve wereld, dus ik vroeg mensen of ze ons konden steunen en mailde ook Dennis Buis. Tot mijn grote verrassing doet hij, vanuit verschillende vennootschappen, donaties van 20.000 euro.’
De Mos zou volgens het OM een gift hebben aangenomen van Buis die hij niet heeft opgegeven, namelijk twee boottochten over het IJsselmeer, inclusief eten bij een luxe restaurant. Om dit vast te leggen, is een observatieteam gestuurd.
Uit het boek: ‘Vanuit een verscholen hoekje fotografeert het observatieteam naar hartenlust wie er die warme zomerdag komen opdagen bij de Lengers Yachts BV in Muiden. De waarde van de boot van Dennis is natuurlijk reuze interessant. Van belang voor de framing. Dus wordt de boot ‘een waarde van enkele honderdduizenden euro’s’ toegedicht. Ook de auto’s en inzittenden van de genodigden van Buis krijgen een eervolle vermelding in een processtuk vol sfeerkiekjes’ (…) ‘Waarom betaalde Buis de diners in 2018 en 2019?’ ‘Dat wilde-ie graag. Er zijn zat wethouders die zeggen: ‘Ik betaal en declareer de rekening.’ Ik was daar prive´, heb nooit de belastingbetaler voor iets laten opdraaien.’
Richard de Mos gaat er prat op dat hij goede contacten heeft in de stad en opkomt voor problemen van individuele burgers en ondernemers. Volgens hemzelf heeft hij zich losgemaakt van ideologieën en hij omschrijft zichzelf als ‘uitvinder van de ombudspolitiek’.
Uit het boek: ‘Het opkomen voor de (individuele) belangen van burgers en kleine ondernemers, die worden platgewalst door de gemeentelijke regeltjesbulldozer, is daarom mijn politieke missie. De politicus als ombudsman, waarbij de volksvertegenwoordigende taak met stip op nummer één staat. Benaderbaar, altijd bereikbaar en denken in oplossingen, niet in problemen. Dat is in een notendop de ideologie waar mijn politieke partij voor staat.’
Richard de Mos praat met een Westlander Foto: Omroep West
De voormalige collega-wethouders en oud-burgemeester Krikke
De Mos is slecht te spreken over de wethouders en burgemeester Krikke met wie hij meer dan een jaar heeft samengewerkt.
Uit het boek: ‘In mijn periode als wethouder heb ik helaas moeten ervaren dat collega-wethouders vaak angstig en weinig ondernemend zijn. Het zijn mensen die een poosje op de winkel passen. Ze zijn bezig met hun carrière. Hopen uiteindelijk minister te worden of wedijveren om een andere beloning voor trouwe dienst aan de partij. Maar ze zijn er niet voor de stad. (…). Bovendien zijn sommigen ronduit lui. Ze zitten liever thuis achter de piepers dan dat ze op het stadhuis aan het werk zijn.’
Over voormalig VVD-wethouder Boudewijn Revis is De Mos ronduit negatief.
Uit het boek: ‘CDA-wethouder Karsten Klein waarschuwt mij bij de sleuteloverdracht voor deze VVD’er. Een opmerking van een jaloers iemand die zijn wethouderfunctie verliest, dacht ik toen nog. Maar al gauw bleken de woorden van Klein te kloppen. Revis heeft altijd een dubbele agenda, met overal binnen het ambtelijk apparaat door hem geplaatste pionnen die voor hem lopen.’
V.l.n.r. collegeleden Richard de Mos, Pauline Krikke, Boudewijn Revis en Liesbeth van Tongeren in 2018.
En met zijn GroenLinks-collega’s heeft hij ook weinig op.
Uit het boek: ‘Als nietsdoen tot kunst verheven wordt, dan zijn de GroenLinks-wethouders Liesbeth van Tongeren en Bert van Alphen grote sterren. Op brandende ambitie kun je deze wethouders niet snel betrappen, op kennis van de stad evenmin.’
Aanvankelijk kan De Mos het goed vinden met oud-burgemeester Krikke, maar na de inval van justitie bekoelt de relatie razendsnel. De Mos vindt dat zij hem en collega-wethouder Rachid Guernaoui heeft laten vallen. De dag na de presentatie van het zeer kritische rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over de vonkenregen op Scheveningen probeert Krikke nog wel in contact te komen met de Mos. Haar positie wankelt op dat moment.
Uit het boek: ‘Die dag gaat mijn telefoon diverse keren over. Het is Krikke. Rond twaalf uur appt ze: ‘Richard, ik probeer je al een aantal malen te bellen, maar ik kom niet door. Wil graag een kopje koffie met je drinken. Daarvoor kom ik graag bij je langs, of kunnen we afspreken op een andere plek die jij goed vindt. Wat is een goed moment om samen even te zitten?’ Ik reageer niet. Toen ik collegialiteit van haar kant het hardst nodig had, was ze er niet. Geen persoonlijk contact, geen pogingen daartoe.(…) Ze had mij laten vallen als een baksteen. Nu was ik er niet.’
Een paar dagen later biedt Krikke haar ontslag aan als burgemeester van Den Haag.
Burgemeester Pauline Krikke tijdens het debat over de vonkenregen. Foto: ANP
Over woede en verdriet
Na de inval op 1 oktober 2019 in zijn woning, ziet De Mos het een tijdje niet meer zitten.
Uit het boek: ‘Maar ik ben politicus. Ik moet vandaag of morgen naar buiten met mijn verhaal, mezelf presenteren als degene die de leiding heeft over het proces en die daarbij ook de oplossingen heeft. Ook al wil ik liever tegen een muur slaan, een deur intrappen, schreeuwen en huilen en thuis instorten met de gordijnen dicht. (…) Ik ben zo bang voor het gevoel, zo bang dat mijn sterke masker afgaat als ik in de openbaarheid zal treden. Zo bang dat men ziet hoe kapot ik ben. Kapot van woede en verdriet die in mij woeden.’
Bovendien knaagt het dat De Mos een jaar lang is afgeluisterd.
Uit het boek: ‘Pijnlijk hierbij is het feit dat de Rijksrecherche maandenlang als Big Brother heeft mogen meegenieten van de (intieme) gebeurtenissen in mijn privéleven. Mijn goede en slechte eigenschappen, mijn nukken, mijn liefdesverklaringen of juist ruzies met dierbaren, mijn fantasieën, mijn verdriet en vreugde, ze hebben het allemaal live mee kunnen volgen. (…) Na de invallen word ik nog geruime tijd afgeluisterd, zou later uit het proces verbaal blijken. Die periode heb ik, onder meer in een dronken bui gebruikt om het OM onder het uitroepen van ‘Stelletje hondenlullen!’ duizend maal te danken voor hun aandacht en liefde.’
De reden van het onderzoek
Volgens De Mos is er doelbewust aangestuurd op zijn val.
Uit het boek: ‘Het onderzoek is gebaseerd op verklikkerswerk van mensen die uit waren op mijn val. Op machten en krachten die ervoor gezorgd hebben dat justitie zich ongekend hard op mij en mijn partij hebben gestort. Kleurde Den Haag te groengeel en werd Hart voor Den Haag te groot? Mocht ik van de elite geen tijdelijk burgemeester worden? Wie de aanjager van deze zaak ook mag zijn, duidelijk is dat Groep de Mos het veld moest ruimen.’
Inmiddels is Richard de Mos onder de naam “Code Oranje” op de vlucht naar de Tweede Kamer, in afwachting op de uitslag van het onderzoek naar de vermeende Fraude-affaire.
Den Haag Te Kijk ging alvast een stapje verder en ontwikkelde een heuse complot-theorie !!!!
Coup van de PvdA en CDA
“Haagse wethouders wisten van ‘verdachte’ plannen De Mos voor De Schilde. De beschuldiging van De Mos was de opmaat naar een Coup van PvdA en CDA.
Met de laatste gemeenteraadsverkiezingen werden de PvdA en het CDA gedwongen om tandenknarsend in de oppositiebankjes plaats te nemen. De landelijke CDA en PvdA waren daar natuurlijk niet gelukkig mee.
En toen de positie van Krikke onhoudbaar was geworden, zou De Mos waarnemend burgemeester worden.
Dat nooit, was de opvatting.
Nu zijn de lijntjes vanuit de landelijke politiek en justitie erg kort en werd er een plannetje uitgedacht. Er werd een inval gedaan op het stadhuis en de Mos werd van corruptie beschuldigd.
Daarmee was ook die coup een feit, zodat die niet gekozen PvdA en CDA alsnog in het college kwamen.
De Mos zegt in zijn boek ‘Mijn Verhaal’ álles te vertellen over de inval door de Rijksrecherche, de verdachtmakingen aan zijn adres, de “machten die hem van het politieke toneel wilden verdringen”, maar ook zijn jeugd en het ontstaan van zijn ombudspolitiek komen aan bod. Het boek zal in februari 2021 verschijnen.
Richard de Mos was tot oktober 2019 wethouder Economie, Sport en Buitenruimte, daarna keerde hij als fractievoorzitter terug in de Haagse gemeenteraad. Tevens is hij, met zijn advocaat Peter Plasman, actief voor de landelijke politieke partij Code Oranje.
OmroepWest 21.12.2020 De Haagse PVV wil een debat met burgemeester Jan van Zanen en wethouder Liesbeth van Tongeren over de uitruil die heeft plaatsgevonden in het vorige stadsbestuur. Dit weekend bleek na onderzoek van Den Haag FM en Omroep West dat wethouder Liesbeth van Tongeren en oud-wethouder Boudewijn Revis betrokken waren bij de plannen van oud-wethouder Richard de Mos voor een polenhotel in De Schilde en attractiepark Plopsaland in Den Haag. In ruil zou er steun komen voor de energietransitie in de stad.
‘Ik zag het bericht de hele dag tevreden rondgetweet worden door Groep de Mos-leden. Ik vind het eigenlijk echt om je dood te schamen, want dan vindt er op het gemeentehuis een uitruil plaats tussen wethouders waarbij in ruil voor een mogelijk attractiepark een vestiging van een polenhotel in Moerwijk komt’, zegt PVV-fractievoorzitter Sebastian Kruis. ‘Uiteindelijk blijkt dat hetgene wat nu door het Openbaar Ministerie van Richard de Mos wordt onderzocht dat dat mogelijk het handelen van het hele college aangaat. Het is wel een beetje raar dat nu één iemand voor de rechter staat, terwijl het hele college een levendige handel achter de schermen had.’
Hart voor Den Haag/Groep de Mos-raadslid Ralf Sluijs sprak na de reconstructie van een verdachtmaking richting De Mos ‘waar geen spaan van heel blijft’. Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij noemde het een opmerkelijke reconstructie vanuit het gezichtspunt van De Mos en Akyol: ‘Revis en Van Tongeren waren op de hoogte van de plannen van De Mos, maar de overige collega’s waren dat niet toen het college besloot tot portefeuille-overdracht van het gebouw De Schilde.’ De Mos zei dit weekend onder de bus te zijn gegooid door zijn collega-wethouders.
‘Schokkend dat je zulke grote besluiten inruilt voor klein bier’
‘Het werpt ook wel een ander licht op de situatie dat die wethouders dus weten dat er eigenlijk niks aan de hand zou zijn geweest als het gaat om mogelijke corruptie in dit dossier’, stelt Kruis. ‘Alleen daar staat tegenover – en dat vind ik een debat waard – dat dit achterkamertjespolitiek is waar de mensen dus geen zicht op hebben. En nu zie je hoe het gaat: Richard de Mos krijgt Plopsaland en de hele stad krijgt de energietransitie waar meer dan de helft niet op zit te wachten. Ik vind het schokkend dat je zulke grote besluiten inruilt voor klein bier.’
Kruis hekelt de uitruil die heeft plaatsgevonden: ‘Dat ergens een polenhotel kan worden gevestigd, zodat ergens anders mogelijk een attractiepark kan komen. En Groep de Mos stemt vervolgens wel in met de kadernota duurzaamheid. Dat is nogal wat, dat je iets weggeeft wat een van je speerpunten zou moeten zijn: een tegengeluid tegen de groene gekte. Dat dit de uitruil was vind ik extra schokkend.’
‘Politiek koehandel’
Kruis onderschrijft daarmee wat Partij voor de Dieren-fractievoorzitter Robert Barker dit weekend al schreef: ‘Bij De Schilde was sprake van doorsnee politieke koehandel: De Mos kreeg De Schilde, Van Tongeren steun voor haar kadernota duurzaamheid. Ook al is dit niet strafbaar; hier is wel sprake van ongewenst gedrag.’
‘Het is schokkend dat je instemt met zulke grote besluiten in ruil voor een mogelijk pretpark en een polenhotel in De Schilde. Dat draagt niet bij aan de leefbaarheid in een van de zwakste wijken van Den Haag en dan krijgen we ook nog een peperdure energietranstitie’, vindt Kruis. Ook Abdoel Haryouli van DENK Den Haag hekelde dit weekend de geplande verhuizing van het polenhotel van de Lozerlaan naar De Schilde.
Debat met burgemeester Van Zanen en wethouder Van Tongeren
Burgemeester Van Zanen en wethouder Van Tongeren moeten wat de PVV betreft namens het stadsbestuur tekst en uitleg geven over de uitruil. ‘Ik wil bijvoorbeeld horen waarom zij dachten dat het een goed idee was om een polenhotel te plaatsen in Moerwijk. De ondernemer krijgt zijn handel – shortstay levert klauwen met geld op – en de gemeente betaalt voor de ellende die ermee samenhangt. De leefbaarheid komt onder druk te staan en de ondernemer heeft alleen maar de kamerverhuur.’
‘Ik heb het gevoel dat ze zijn gefocust op één doel: een tweetje eruit doen. Richard de Mos wilde Plopsaland en mevrouw Van Tongeren wilde de kadernota erdoorheen jassen. Dat was het doel en daar mag alles voor wijken. Politici zijn meedogenloos wat dat betreft. Dit had voor de wijk jarenlang gevolgen kunnen hebben. Ik vind het zorgwekkend dat tegen deze achtergrond alles wordt kortgesloten. Het gaat om een attractiepark… De stad heeft wel andere problemen en prioriteiten. Richard de Mos gaat over zijn eigen keuzes, maar ik denk wel dat als je ziet wat hij heeft opgegeven voor dit prestigeproject, dan is het misschien even veelzeggend dat Plopsaland er niet gaat komen.’
Den HaagFM 22.12.2020 De Haagse PVV wil een debat met burgemeester Jan van Zanen en wethouder Liesbeth van Tongeren over de uitruil die heeft plaatsgevonden in het vorige stadsbestuur. Dit weekend bleek na onderzoek van Den Haag FM en Omroep West dat wethouder Van Tongeren en oud-wethouder Boudewijn Revis betrokken waren bij de plannen van oud-wethouder Richard de Mos voor een polenhotel in De Schilde en attractiepark Plopsaland in Den Haag. In ruil zou er steun komen voor de energietransitie in de stad.
“Ik zag het bericht de hele dag tevreden rondgetweet worden door Groep de Mos-leden. Ik vind het eigenlijk echt om je dood te schamen, want dan vindt er op het gemeentehuis een uitruil plaats tussen wethouders waarbij in ruil voor een mogelijk attractiepark een vestiging van een polenhotel in Moerwijk komt”, zegt PVV-fractievoorzitter Sebastian Kruis. “Uiteindelijk blijkt dat hetgene wat nu door het Openbaar Ministerie van Richard de Mos wordt onderzocht dat dat mogelijk het handelen van het hele college aangaat. Het is wel een beetje raar dat nu één iemand voor de rechter staat terwijl het hele college een levendige handel achter de schermen had.”
Hart voor Den Haag/Groep de Mos-raadslid Ralf Sluijs sprak na de reconstructie van een verdachtmaking richting De Mos “waar geen spaan van heel blijft“. Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij noemde het een opmerkelijke reconstructie vanuit het gezichtspunt van De Mos en Akyol: “Revis en Van Tongeren waren op de hoogte van de plannen van De Mos, maar de overige collega’s waren dat niet toen het college besloot tot portefeuille-overdracht van het gebouw De Schilde.” De Mos zei dit weekend onder de bus te zijn gegooid door zijn collega-wethouders.
“Schokkend dat je zulke grote besluiten inruilt voor klein bier”
“Het werpt ook wel een ander licht op de situatie dat die wethouders dus weten dat er eigenlijk niks aan de hand zou zijn geweest als het gaat om mogelijke corruptie in dit dossier”, stelt Kruis. “Alleen daar staat tegenover – en dat vind ik een debat waard – dat dit achterkamertjespolitiek is waar de mensen dus geen zicht op hebben. En nu zie je hoe het gaat: Richard de Mos krijgt Plopsaland en de hele stad krijgt de energietransitie waar meer dan de helft niet op zit te wachten. Ik vind het schokkend dat je zulke grote besluiten inruilt voor klein bier.”
Kruis hekelt de uitruil die heeft plaatsgevonden: “Dat ergens een polenhotel gevestigd kan worden gevestigd, zodat ergens anders mogelijk een attractiepark kan komen. En Groep de Mos stemt vervolgens wel in met de kadernota duurzaamheid. Dat is nogal wat, dat je iets weggeeft wat een van je speerpunten zou moeten zijn: een tegengeluid tegen de groene gekte. Dat dit de uitruil was vind ik extra schokkend.”
Kruis onderschrijft daarmee wat Partij voor de Dieren-fractievoorzitter Robert Barker dit weekend al schreef: “Bij De Schilde was sprake van doorsnee politieke koehandel: De Mos kreeg De Schilde, Van Tongeren steun voor haar kadernota duurzaamheid. Ook al is dit niet strafbaar; hier is wel sprake van ongewenst gedrag.”
“Het is schokkend dat je instemt met zulke grote besluiten in ruil voor een mogelijk pretpark en een polenhotel in De Schilde. Dat draagt niet bij aan de leefbaarheid in een van de zwakste wijken van Den Haag en dan krijgen we ook nog een peperdure energietranstitie”, vindt Kruis. Ook Abdoel Haryouli van DENK Den Haag hekelde dit weekend de geplande verhuizing van het polenhotel van de Lozerlaan naar De Schilde.
Het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan moest van @RicharddeMos vanwege electorale redenen wijken. Hij wilde de arbeidsmigranten verplaatsen naar een v/d meest onleefbare, kwetsbare en dichtstbevolkte wijken van NL: De Groente- en Fruitmarkt. Daar horen ze volgens Richard de Mos thuis.
Debat met burgemeester Van Zanen en wethouder Van Tongeren
Burgemeester Van Zanen en wethouder Van Tongeren moeten wat de PVV betreft namens het stadsbestuur tekst en uitleg geven over de uitruil. “Ik wil bijvoorbeeld horen waarom zij dachten dat het een goed idee was om een polenhotel te plaatsen in Moerwijk. De ondernemer krijgt zijn handel – shortstay levert klauwen met geld op – en de gemeente betaalt voor de ellende die ermee samenhangt. De leefbaarheid komt onder druk te staan en de ondernemer heeft alleen maar de kamerverhuur.”
“Ik heb het gevoel dat ze zijn gefocust op één doel: een tweetje eruit doen. Richard de Mos wilde Plopsaland en mevrouw Van Tongeren wilde de kadernota erdoorheen jassen. Dat was het doel en daar mag alles voor wijken. Politici zijn meedogenloos wat dat betreft. Dit had voor de wijk jarenlang gevolgen kunnen hebben. Ik vind het zorgwekkend dat tegen deze achtergrond alles wordt kortgesloten. Het gaat om een attractiepark… De stad heeft wel andere problemen en prioriteiten. Richard de Mos gaat over zijn eigen keuzes, maar ik denk wel dat als je ziet wat hij heeft opgegeven voor dit prestigeproject, dan is het misschien even veelzeggend dat Plopsaland er niet gaat komen.”
Door denhaagtekijk – 20.12.2020 De beschuldiging van De Mos was de opmaat naar een coup van PvdA en CDA.
Met de laatste gemeenteraadsverkiezingen werden de PvdA en het CDA gedwongen om tandenknarsend in de oppositiebankjes plaats te nemen.
De landelijke CDA en PvdA waren daar natuurlijk niet gelukkig mee.
En toen de positie van Krikke onhoudbaar was geworden, zou De Mos waarnemend burgemeester worden.
Dat nooit, was de opvatting.
Nu zijn de lijntjes vanuit de landelijke politiek en justitie erg kort en werd er een plannetje uitgedacht.
Er werd een inval gedaan op het stadhuis en de Mos werd van corruptie beschuldigd.
Daarmee was ook die coup een feit, zodat die niet gekozen PvdA en CDA alsnog in het college kwamen.
Hoezo Kiezersbedrog?
Tijdens die Scheveningse vuurregen werd eigenlijk een vioolspelende Krikke op het balkon van dat ijspaleis verwacht, die een stadhuis met “uitzicht op zee” wel zag zitten.
Den HaagFM 20.12.2020 De Haagse wethouder Liesbeth van Tongeren en oud-wethouder Boudewijn Revis waren er van op de hoogte dat Richard de Mos plannen had met De Schilde. De voorgenomen overname van dit bedrijfspand door Groep de Mos-donateur Atilla Akyol is onderdeel van het corruptieonderzoek door de rijksrecherche, maar uit onderzoek door Den Haag FM en Omroep West blijkt dat De Mos op dit vlak niet buiten zijn portefeuille handelde.
Gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten maken duidelijk dat De Mos niet degene was die Akyol introduceerde bij de exploitant van De Schilde en dat hij zich niet heeft bemoeid met onderhandelingen over het gebouw. Wel koppelde hij Akyol aan de juiste topambtenaar, een directeur van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Deze dienst viel destijds onder de verantwoordelijkheid van Revis.
Onder leiding van die topambtenaar doorliepen de plannen van Akyol en zijn adviseur – beiden zijn verdachten in het corruptieonderzoek – het juiste ambtelijke proces bij de gemeente. Betrokkenen op het stadhuis zeggen dat zij nooit signalen van integriteitsschendingen hebben ontvangen.
Niet achter de rug van Van Tongeren
In september 2018 sprak Akyol voor het eerst met de exploitant van De Schilde, dat slechts gedeeltelijk eigendom is van de gemeente. Op dat moment was Van Tongeren als wethouder duurzaamheid verantwoordelijk voor het gebouw met de kassen op het dak.
Dat moest namelijk fungeren als broedplaats voor startups die zich bezighouden met het verbouwen van duurzaam voedsel. De Mos zou volgens NRC en Den Haag Centraal stiekem in haar portefeuille hebben gerommeld met de voorgenomen verhuur of verkoop, maar dat blijkt dus niet waar.
Een ander gerucht luidt dat De Mos in juli 2019 Van Tongeren onder druk heeft gezet, om De Schilde over te hevelen naar zijn portefeuille. Ook dat gaat niet op, want uit documenten blijkt dat er eerder sprake is geweest van doorsnee politieke koehandel: De Mos kreeg De Schilde, Van Tongeren steun voor haar kadernota duurzaamheid.
De Mos kreeg steun bij een aantal economische plannen, Van Tongeren meer budget voor haar duurzaamheidsplannen. In deze documenten is ook te lezen dat Van Tongeren wist dat De Mos een andere bestemming voor De Schilde voor ogen had, plus dat de zittende, duurzame bedrijven mochten blijven.
Polenhotel
De Mos wilde De Schilde graag in zijn portefeuille, omdat het pand verlieslatend was en dit betaald werd uit zijn begroting. Wat ook meespeelde, is dat hij bij De Uithof ruimte wilde maken voor een attractie- of waterpark van Plopsa. Daarvoor moesten dan wel de arbeidsmigranten in het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan een ander onderkomen vinden. De Mos wist dat Akyol in zijn businessplan had opgenomen om De Schilde te gaan gebruiken voor short stay-woningen. ‘Dan is het één plus één is twee’, aldus De Mos.
De Mos mocht en kon alleen niet in zijn eentje over de bestemming van De Schilde en de arbeidsmigranten beslissen, want grondzaken en huisvesting van arbeidsmigranten behoorden tot de portefeuille van Revis. Maar ook hier ging De Mos zijn boekje niet te buiten: uit gemeentelijke documenten blijkt dat Revis in september 2019 vanuit zijn eigen ambtelijke top is gevraagd om medewerking te verlenen aan het nieuwe ‘planologische voorstel’ voor De Schilde.
Het college bevestigt dit in een antwoord op schriftelijke vragen, waarin ook wordt geschreven dat Revis op de hoogte was van de ontwikkelingen rond Plopsa. Actief was hij er nog niet bij betrokken: het was immers nog niet zeker dat de plannen voor De Schilde überhaupt door zouden gaan.
Nooit verhoord
Richard de Mos zegt dat hij van de rijksrecherche een dik dossier heeft ontvangen over De Schilde, maar dat hij er nooit over is verhoord: ‘Geen seconde!’ Het Openbaar Ministerie gaat niet in op vragen of De Schilde nog steeds onderdeel is van het onderzoek.
De Mos zegt nergens spijt van te hebben en vindt het vreemd dat er achteraf zoveel geruchten uit het stadhuis kwamen en niemand voor hem opstond. ‘Alsof mijn politieke opponenten een trap na wilde geven.’
Als Revis en Van Tongeren wordt gevraagd waarom zij nooit hebben verklaard dat ze geen misstanden hebben waargenomen, antwoordt Revis dat hij niet kan weten wat er precies onderzocht wordt, dus dat hij dat ook niet kan becommentariëren. Liesbeth van Tongeren wil nergens op in gaan, lopende het onderzoek.
Najaar 2021
Dat onderzoek is nog in volle gang. Onder meer Richard de Mos en oud-wethouder Rachid Guernaoui worden verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie. Naar verwachting komt de zaak in het najaar van 2021 voor de rechter.
OmroepWest 20.12.2020 De Haagse wethouder Liesbeth van Tongeren en oud-wethouder Boudewijn Revis waren er van op de hoogte dat Richard de Mos plannen had met De Schilde. De voorgenomen overname van dit bedrijfspand door Groep de Mos-donateur Atilla Akyol is onderdeel van het corruptieonderzoek door de rijksrecherche, maar uit onderzoek door Den Haag FM en Omroep West blijkt dat De Mos op dit vlak niet buiten zijn portefeuille handelde.
Gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten maken duidelijk dat De Mos niet degene was die Akyol introduceerde bij de exploitant van De Schilde en dat hij zich niet heeft bemoeid met onderhandelingen over het gebouw.
Wel koppelde hij Akyol aan de juiste topambtenaar, een directeur van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Deze dienst viel destijds onder de verantwoordelijkheid van Revis.
Onder leiding van die topambtenaar doorliepen de plannen van Akyol en zijn adviseur – beiden zijn verdachten in het corruptieonderzoek – het juiste ambtelijke proces bij de gemeente. Betrokkenen op het stadhuis zeggen dat zij nooit signalen van integriteitsschendingen hebben ontvangen.
Niet achter de rug van Van Tongeren
In september 2018 sprak Akyol voor het eerst met de exploitant van De Schilde, dat slechts gedeeltelijk eigendom is van de gemeente. Op dat moment was Van Tongeren als wethouder duurzaamheid verantwoordelijk voor het gebouw met de kassen op het dak.
Dat moest namelijk fungeren als broedplaats voor startups die zich bezighouden met het verbouwen van duurzaam voedsel. De Mos zou volgens NRC en Den Haag Centraal stiekem in haar portefeuille hebben gerommeld met de voorgenomen verhuur of verkoop, maar dat blijkt dus niet waar.
Een ander gerucht luidt dat De Mos in juli 2019 Van Tongeren onder druk heeft gezet, om De Schilde over te hevelen naar zijn portefeuille. Ook dat gaat niet op, want uit documenten blijkt dat er eerder sprake is geweest van doorsnee politieke koehandel: De Mos kreeg De Schilde, Van Tongeren steun voor haar kadernota duurzaamheid.
De Mos kreeg steun bij een aantal economische plannen, Van Tongeren meer budget voor haar duurzaamheidsplannen. In deze documenten is ook te lezen dat Van Tongeren wist dat De Mos een andere bestemming voor De Schilde voor ogen had, plus dat de zittende, duurzame bedrijven mochten blijven.
Polenhotel
De Mos wilde De Schilde graag in zijn portefeuille, omdat het pand verlieslatend was en dit betaald werd uit zijn begroting. Wat ook meespeelde, is dat hij bij De Uithof ruimte wilde maken voor een attractie- of waterpark van Plopsa. Daarvoor moesten dan wel de arbeidsmigranten in het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan een ander onderkomen vinden.
De Mos wist dat Akyol in zijn businessplan had opgenomen om De Schilde te gaan gebruiken voor short stay-woningen. ‘Dan is het één plus één is twee’, aldus De Mos.
De Mos mocht en kon alleen niet in zijn eentje over de bestemming van De Schilde en de arbeidsmigranten beslissen, want grondzaken en huisvesting van arbeidsmigranten behoorden tot de portefeuille van Revis. Maar ook hier ging De Mos zijn boekje niet te buiten: uit gemeentelijke documenten blijkt dat Revis in september 2019 vanuit zijn eigen ambtelijke top is gevraagd om medewerking te verlenen aan het nieuwe ‘planologische voorstel’ voor De Schilde.
Het college bevestigt dit in een antwoord op schriftelijke vragen, waarin ook wordt geschreven dat Revis op de hoogte was van de ontwikkelingen rond Plopsa. Actief was hij er nog niet bij betrokken: het was immers nog niet zeker dat de plannen voor De Schilde überhaupt door zouden gaan.
Nooit verhoord
Richard de Mos zegt dat hij van de rijksrecherche een dik dossier heeft ontvangen over De Schilde, maar dat hij er nooit over is verhoord: ‘Geen seconde!’ Het Openbaar Ministerie gaat niet in op vragen of De Schilde nog steeds onderdeel is van het onderzoek. De Mos zegt nergens spijt van te hebben en vindt het vreemd dat er achteraf zoveel geruchten uit het stadhuis kwamen en niemand voor hem opstond. ‘Alsof mijn politieke opponenten een trap na wilde geven.’
Als Revis en Van Tongeren wordt gevraagd waarom zij nooit hebben verklaard dat ze geen misstanden hebben waargenomen, antwoordt Revis dat hij niet kan weten wat er precies onderzocht wordt, dus dat hij dat ook niet kan becommentariëren. Liesbeth van Tongeren wil nergens op in gaan, lopende het onderzoek.
Najaar 2021
Dat onderzoek is nog in volle gang. Onder meer Richard de Mos en oud-wethouder Rachid Guernaoui worden verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie. Naar verwachting komt de zaak in het najaar van 2021 voor de rechter.
Den HaagFM 20.12.2020 Het corruptieonderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos richt zich onder meer op een voorgenomen vastgoeddeal rond de voormalige Philipsfabriek De Schilde. Maar onderzoek van Den Haag FM en Omroep West roept de vraag op of er wel misstanden hebben plaatsgevonden. Collega-wethouders van Richard de Mos waren op de hoogte en ambtenaren betrokken. ‘De Schilde had er nooit voor een lagere prijs uit kunnen gaan.’
Als het verkeer mee zit, is het zo’n tien minuten rijden van het huis van Atilla Akyol naar het zalencentrum dat hij runt. Vanuit de Reinkenstraat via het Regentessenkwartier naar de Troelstrakade, en vervolgens linksaf de Fruitweg op. Nog voor de Viaductweg ligt Opera dan aan zijn rechterhand, maar eerst passeert hij een gebouw dat in 2016 kan rekenen op internationale belangstelling: De Schilde.
Redenen voor deze aandacht zijn 1.200 vierkante meter aan kassen op het dak en een tiliapiakwekerij op de verdieping eronder, als onderdeel van de pas geopende, grootste stadsboerderij van Europa. De manier van telen en kweken wordt bestempeld als revolutionair. Media als The Guardian en National Geographic komen langs, allen met de vraag: ‘Is dit de toekomst?’
Nee, blijkt het antwoord. In twee jaar lukt het Urban Farmers, het bedrijf achter het project, niet om de boel financieel op orde te krijgen en in juli 2018 wordt het faillissement uitgesproken. Daarmee komt een einde aan deze poging tot stadslandbouw, maar niet aan de publiciteit voor De Schilde.
Inval op het stadhuis
Want op 1 oktober 2019 schudt de rijksrecherche Den Haag op, met invallen op het stadhuis en bij twee wethouders, een raadslid en een horecaondernemer thuis: Groep de Mos/Hart voor Den Haag-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Ook Atilla Akyol, zijn broer Erdinç en diens partner, raadslid Nino Davituliani, zijn verdachten.
Vingers op het stadhuis wijzen dan vooral naar recent uitgegeven nachtvergunningen, voor onder meer zalencentrum Opera. De vergunningen zijn al veelbesproken omdat ze op verzoek van Groep de Mos zijn opgenomen in het coalitieakkoord en Opera die partij sponsort; Atilla Akyol was in maart 2018 ook verkiesbaar als lijstduwer.
Een maand later blijkt dat het onderzoek meer omvat dan vergunningen, als NRC en Den Haag Centraal schrijven dat de rijksrecherche zich ook richt op een voorgenomen vastgoeddeal rond De Schilde. De Mos zou zich – zonder medeweten van zijn verantwoordelijke collega-wethouders – hebben bemoeid met de bestemming van het gebouw, om zo een aantal van zijn partijfinanciers te bevoordelen.
Zijn plan volgens deze media: De Schilde in handen laten komen van zijn ‘vastgoedvrienden’ en het onderkomen voor arbeidsmigranten aan de Lozerlaan verplaatsen naar dit pand. Daar zou dan weer ruimte komen voor een attractiepark, waar De Mos als wethouder economie en toerisme mooi mee kon pronken. Het park zou bovendien in de buurt van recreatiecentrum De Uithof, een onderneming van een andere partijdonateur – Eugène de la Croix.
Justitie wil in de publicaties niets bevestigen, maar stelt in juli 2020 wel dat er sprake was van een ‘criminele organisatie’ rond vastgoed – en breidt het aantal verdenkingen uit met twee projectontwikkelaars, die ook doneerde aan Groep de Mos. Een van hen is Michel Zaadhof, een jeugdvriend van Akyol. De ander is Edwin Jansen, voormalig Idols-jurylid en ex-echtgenoot en -manager van zangeres Anouk.
Maar hoe concreet zijn de integriteitsschendingen bij de voorgenomen overname? Richard de Mos zegt dat hij inderdaad arbeidsmigranten wilde vestigen in De Schilde, om zo ruimte te maken voor een attractiepark. Maar uit gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten, blijkt dat De Mos de bevriende ondernemers niet introduceerde bij de exploitant, dat De Mos zich niet heeft bemoeid met onderhandelingen over het gebouw en bovendien: dat andere verantwoordelijke wethouders op de hoogte waren van de plannen die hij met De Schilde had. Kortom: dat Richard de Mos níet buiten zijn portefeuille rommelde.
Ruimte voor examens
Terug naar de zomer van 2018, na het faillissement van Urban Farmers. Atilla Akyol, die sinds 2003 onderneemt met Opera, moet dan al talloze keren voorbij De Schilde zijn gereden. Zo is hem al eerder opgevallen dat de begane grond en de eerste verdieping, die geen onderdeel uitmaakten van Urban Farmers, leegstaan en te huur zijn. ‘Ik was op dat moment op zoek naar extra ruimte voor de Universiteit Leiden. Dat is een grote klant van mij, omdat zij examens afnemen in mijn zalen. Zij groeiden heel erg in Den Haag en hadden meer plekken nodig. Ik probeerde dat voor hen te regelen.’
Akyol neemt contact op met de makelaar, maar krijgt nul op rekest: Urban Farmers is net failliet gegaan en verhuur is even niet mogelijk. ‘Daar hield het toen op voor mij want ik wist niet met wie ik verder moest praten.’
Tot Akyol wordt benaderd door Eugène de la Croix. Die is gevraagd door de exploitant van De Schilde of hij nog geïnteresseerden kent. Zo hoort Akyol bij wie hij wél terecht kan.
Dat is bij Roderik Wuite. Hij is directeur bij Starterspanden BV/CV, het gemeentelijke bedrijf dat invulling moet geven aan De Schilde. Starterspanden bezit ook 2 procent van de aandelen in het gebouw. 49 procent is in handen van het Fonds Ruimte en Economie Den Haag (FRED), de overige 49 procent is bezit van de gemeente.
Het pand is dus maar voor een deel gemeentelijk bezit.
Die aandeelhouders hebben in het verleden al veel geld in De Schilde gestopt, en dat wordt niet minder nu het pand leegstaat. De gemeente ziet nog steeds het liefst dat het gebouw wordt gebruikt als broedplaats voor duurzaamheids-startups, vooral met betrekking tot voedsel. Maar omdat er vanuit die hoek weinig bedrijven zich aanbieden, is Wuite bereid verder te kijken.
‘Het idee was misschien anders, maar als je thuis geen inkomsten meer hebt, ga je ook naar andere oplossingen kijken om je portemonnee te vullen’, aldus Wuite. Daarom heeft hij een balletje opgeworpen bij De la Croix, met wie hij namens het FRED eerder heeft samengewerkt bij de aanleg van zonnepanelen bij de Uithof. ‘Ik heb hem gevraagd of hij toevallig een geïnteresseerde ondernemer kende.’
Het was dus niet Richard de Mos die Atilla Akyol in contact bracht met de exploiterende partij. Wel zegt De Mos dat hij Akyol – ‘een goede vriend, we drinken regelmatig samen een biertje en gaan naar de sauna’ – heeft verteld bij wie hij het beste kan aankloppen op het stadhuis als hij iets wil met De Schilde. ‘Als je niet bekend bent met de gemeente is het onmogelijk om daar iemand te spreken te krijgen over een idee’, zegt Akyol er zelf over.
Was De Mos zelf naar Akyol toegestapt, had hij wel buiten zijn portefeuille gehandeld. Vanwege het duurzame oogmerk valt De Schilde op dat moment onder de inhoudelijke verantwoordelijkheid van Liesbeth van Tongeren (GroenLinks), wethouder duurzaamheid en energietransitie.
De Mos is wel verantwoordelijk voor het verlies, aangezien bedrijfsruimtes onder zijn begroting vallen. Gesprekken over huur of koop lopen echter via geen van beiden, maar via de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Die valt dan onder – de inmiddels naar Staatsbosbeheer vertrokken – wethouder Boudewijn Revis (VVD).
Broodje in Wassenaar
Maar voor het eerste gesprek op het stadhuis wordt er nog een broodje gegeten in Wassenaar: op 19 september 2018 hebben Akyol en Wuite voor het eerst afgesproken, bij restaurant De Landbouw. Akyol heeft jeugdvriend de projectontwikkelaar meegenomen als adviseur. Hij zal ook aanwezig zijn bij de rest van de gesprekken.
Akyol is aanvankelijk alleen geïnteresseerd in de onderste twee verdiepingen. ‘2.500 vierkante meter open ruimte. Heel geschikt voor een examenzaal, en beneden wilde ik een restaurant beginnen of een extra feestzaal voor mijn zalencentrum maken.’ Maar tijdens het gesprek komen er meer opties op tafel. Bijvoorbeeld de huur van meerdere, of zelfs alle verdiepingen.
Akyol: ‘Ik was wel geïnteresseerd, want ik ben ondernemer, maar wilde wel weten of het bestemmingsplan daar kon worden gewijzigd.’ Zo hoopte hij ruimte te maken voor short stay-woningen, onder meer voor arbeidsmigranten. ‘Daar ben ik tien jaar geleden ook al mee bezig geweest.’
Roderik Wuite vertegenwoordigt in de gesprekken niet alleen Starterspanden, maar ook het FRED. Toch kan hij niet in zijn eentje beslissen: er moet ook worden gesproken met de gemeente, zeker als er moet worden gesleuteld aan het bestemmingsplan. Wuite adviseert Akyol wel om eerst een businessplan te schrijven.
Na dit eerste gesprek komt Richard de Mos om de hoek kijken. Zoals gezegd loopt Akyol regelmatig tegen muren op bij de gemeente, dus vraagt hij zijn vriend De Mos met wie hij dan beste kan spreken. Die koppelt hem aan de juiste ambtenaar: Henk Harms, directeur Ontwikkeling en Realisatie bij de Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO), een departement van Revis.
‘Ik ken De Mos alleen van televisie’
Op 11 december 2018 vindt het eerste formele gesprek plaats op het stadhuis, met aan tafel onder meer Akyol, zijn adviseur, Wuite en Harms. Hierna zullen er nog velen volgen, en op een gegeven moment komt ook de optie verkoop ter sprake.
Belangrijk hierbij is dat het prijskaartje van het pand afhankelijk is van wat er mee gaat gebeuren: krijgt het gedeeltelijk de bestemming (short stay-)woningen, wordt het gebouw gewilder op de markt en dus de prijs hoger. Ambtenaren schatten de waarde van De Schilde tijdens de gesprekken op zo’n zeven á acht miljoen euro. Niet wonderlijk dus dat vlak voor Akyol interesse toonde, er een bod van drie miljoen werd afgewezen.
Maar voor een definitieve prijs moet dus eerst worden gekeken naar het bestemmingsplan. Wat daarin mogelijk is, wordt onder meer bepaald in een adviesprocedure bij het Haags Initiatieven Team. Dat team valt ook onder de DSO en toetst bij verschillende ambtelijke afdelingen hoe kansrijk de plannen van een ondernemer zijn. Die ondernemer krijgt vervolgens een advies, en de wethouder die verantwoordelijk is voor vergunningen krijgt een verslag. Dit was destijds ook Boudewijn Revis.
Ook het plan van Akyol en zijn adviseur volgt deze procedure. Dat stellen zijzelf, maar het blijkt ook uit antwoorden van het college op schriftelijke vragen: op 10 april 2019 zijn een aantal aandachtspunten benoemd die verder moeten worden uitgewerkt.
Na 6 mei gaan de ondernemers in gesprek met diverse ambtelijke afdelingen: wonen, grondzaken, hotelbeleid en horeca. Die laatste twee vallen wel onder De Mos, maar alleen zijn ambtenaren zijn erbij betrokken. Bovendien valt de beoordeling van het businessplan nog steeds onder de DSO: het was dus aan Henk Harms om dat plan uit te werken.
Betrokkenen bij de gesprekken zeggen dan ook dat zij geen signalen hebben ontvangen van integriteitsschendingen. Wuite, eindverantwoordelijke voor de exploitatie, heeft Richard de Mos zelfs nog nooit gezien: ‘Ik ken hem alleen van televisie.’
Plopsaland
Wel is De Mos in de tussentijd geïnteresseerd geraakt in De Schilde. Dat begint in maart 2019, met een bezoek aan De Panne in België. Daar bekijkt hij met ambtenaren hoe WOII-bunkers daar zijn opengesteld en gaat hij naar attractiepark Plopsaland. Doel van dat bezoek is onderzoeken of het park ook geschikt is voor Den Haag, en of eigenaar Steve van den Kerkhof oren heeft naar het openen van een nieuw (water)park. Beide zaken blijken het geval.
In juni gaat De Mos met Van den Kerkhof op stap in Den Haag om mogelijke locaties te bekijken. Op ambtelijk advies wordt er gekeken bij onder meer het ADO-stadion, op Scheveningen en bij De Uithof. Van den Kerkhof werd vooral enthousiast bij die laatste locatie. ‘Hij zei: “Allez, meneer De Mos, ik wil hier”.’
Ook De Mos heeft een voorkeur voor deze plek: hij wil het toerisme spreiden over Den Haag zodat iedereen meeprofiteert. In dit geval zou dat het economisch zwakkere Zuidwest zijn, wat De Mos eveneens goed uitkomt: hij is als wethouder ook verantwoordelijk voor dit stadsdeel.
De Mos ontkent dat Uithof-eigenaar en partijdonateur Eugène de la Croix hierbij van invloed was: ‘De locatie is bezocht op ambtelijk advies.’ Overigens wordt er anno 2020 door ambtenaren nog steeds nagedacht over een attractiepark op deze locatie.
Alleen: voor er een attractie kan landen, moet er ruimte worden vrijgemaakt zonder het omliggende natuurgebied aan te tasten. Dat kan volgens De Mos op twee manieren: door de volkstuinen aan de Jaap Edenweg te verplaatsen, of door een andere plek te zoeken voor het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan. Dat eerste is geen optie voor De Mos: ‘Mijn achterban zit in die tuinen. Dus moest ik op zoek naar een manier om de arbeidsmigranten te verplaatsen.
Grondzaken en huisvesting van arbeidsmigranten behoren alleen niet toe aan De Mos, maar aan Revis. En die kampt al met een tekort aan short stay-woningen: ‘Ik wist dat als ik Revis zou vertellen dat ze daar weg moesten, dat hij zou zeggen: “Waar moet ik ze dan laten?” Dus wilde ik het probleem oplossen voor het ontstond, door alvast een andere plek voor te dragen.’
Eén plus één is twee
Op dat moment komen er dus een aantal dingen samen: De Mos weet van Akyol – ‘we praten weleens met elkaar’ – dat hij nadenkt over het vestigen van arbeidsmigranten in De Schilde. Dat staat ook al in het businessplan dat Akyol begin 2019 schreef.
De Mos zegt ook dat hij er door de interesse van Akyol op is gewezen dat De Schilde verlies laat, en dat dit geld van zijn begroting gaat (‘daar ben ik niet zo van, verlies betalen met belastinggeld’). Tel daarbij op dat er plek nodig is voor arbeidsmigranten en ‘één plus één is twee’, aldus De Mos.
De Mos geeft dus toe dat hij wilde schuiven met arbeidsmigranten om grond vrij te spelen en dat dit niet binnen zijn portefeuille viel. Maar hij opereerde ook niet op eigen houtje: ‘Ik heb continu de topambtenaren van DSO meegenomen in dit proces.’ Ook had hij regelmatig overleg met Revis over zaken die elkaars portefeuille raakten: ‘We zijn allebei haantjes dus we botsten vaak. Daarom probeerden we dit soort dingen aan de voorkant glad te strijken.’ Bij deze ‘combi-stafs’ zaten ambtenaren van beide wethouders.
Uit gemeentelijke documenten blijkt dan ook dat Revis in september 2019 vanuit zijn eigen ambtelijke top is gevraagd om medewerking te verlenen aan het nieuwe ‘planologische voorstel’ voor De Schilde. Het college bevestigt dit in een antwoord op schriftelijke vragen, waarin ook wordt geschreven dat Revis op de hoogte was van de ontwikkelingen rond Plopsa. Actief was hij er nog niet bij betrokken: het was immers nog niet zeker dat de plannen voor De Schilde überhaupt door zouden gaan.
Boudewijn Revis laat in reactie dat hij als oud-wethouder niet over zijn graf wil regeren en onthoudt zich van commentaar. Op de vraag waarom hij niet verklaarde nooit een misstand te hebben waargenomen, antwoordt hij wel dat hij niet precies weet wat er onderdeel is van het onderzoek – en dat ook dus niet kan becommentariëren.
Koehandel
Om vaart te zetten achter de plannen voor Plopsa – ‘ik wilde binnen mijn ambtstermijn scoren met een attractiepark’ – stapt Richard de Mos eind juni 2019 naar Liesbeth van Tongeren: hij wil ook de inhoudelijke verantwoordelijkheid voor De Schilde. Volgens NRC en Den Haag Centraal zou De Mos hierbij Van Tongeren onder druk hebben gezet, maar er lijkt eerder sprake te zijn geweest van gewone politieke onderhandelingen.
Uit documenten wordt namelijk duidelijk dat Van Tongeren geen waarde hechtte aan het gebouw De Schilde an sich, en dat zij het kon missen als er elders plek zou komen voor duurzame startups. Zo zijn er meer dingen geruild: De Mos kreeg behalve De Schilde bijvoorbeeld ook steun bij zijn plannen voor de Leyweg en het Escher Museum, plus er kwam een uitzonderingspositie voor brommertochten als Kâhwe Klâhwe in de nieuwe milieuzones.
Van Tongeren kreeg op haar beurt steun bij een initiatiefvoorstel voor meer bomen en De Mos z’n stem voor haar kadernota Duurzaamheid – iets wat doorgaans niet zo in het straatje van zijn partij ligt. Verder werd afgesproken dat de nog zittende ondernemers in De Schilde, konden blijven, tegen een relatief voordelige huur. Uit documenten blijkt dat ook hierbij diverse bestuursadviseurs en topambtenaren betrokken waren.Van Tongeren wil desgevraagd nergens op ingaan.
Op 16 juli 2019 wordt tijdens een collegevergadering besloten tot de overdracht van De Schilde naar de portefeuille van De Mos. Die is niet bij deze vergadering vanwege het overlijden van zijn moeder, maar als er bezwaren waren geweest tegen dit voorstel was het besluit volgens hem uitgesteld. Ook de verklaring van een andere bron in het college suggereert dat het voorstel zonder al te veel discussie is aangenomen.
Vanaf dit moment is De Mos officieel verantwoordelijk voor De Schilde, maar veel plezier zal hij er niet van hebben. Voordat hij iets van zijn plannen ten uitvoering kan brengen, staat de rijksrecherche op de stoep. Twee weken later dient hij zijn ontslag in.
De gesprekken over De Schilde zijn dan al gestopt. Op 2 oktober 2019, een dag na de inval, laten Akyol en zijn adviseur weten dat zij hun initiatief terugtrekken. En als zij er nu op terugkijken, denken zij dat het niet tot een verkoop was gekomen.
Omdat de uiteindelijke bestemming nog niet duidelijk was, kon het gebouw nog niet getaxeerd worden, maar het bedrag van zeven á acht miljoen euro dat eerder werd genoemd, was volgens hen te veel geweest. Akyols adviseur is bovendien projectontwikkelaar, geen belegger. ‘Ik had waarschijnlijk hooguit wat verdiepingen gehuurd’, zegt Akyol.
Was het er allemaal wél van gekomen, en waren de arbeidsmigranten van De Uithof naar De Schilde verhuisd, dan had De Mos zijn donateurs daar alsnog niet mee bevoordeeld, zegt hij: ‘Zij waren al in gesprek over dat pand.’ Bovendien, zegt Akyol: ‘Ik was al bezig met een andere partij om daar migranten te vestigen. Ik had Richard best willen helpen, maar dan had er wel een marktconforme prijs betaald moeten worden. Die prijs bepaalde namelijk ook wat ik voor het pand zou betalen.’
Volgens Roderik Wuite had De Schilde ook nooit voor een voordelige prijs verkocht of verhuurd kunnen worden, zelfs al had Richard de Mos of een willekeurige andere bestuurder dat gewild: ‘De gemeente is niet de enige aandeelhouder. Het FRED had nooit toegestaan dat De Schilde er voor een lagere prijs was uitgegaan.’ Wuite onderstreept dan ook dat volgens hem alles netjes is verlopen.
Geen seconde verhoord
Zo blijft het de vraag waarom de rijksrecherche is aangeslagen op het Schilde-dossier. Richard de Mos zegt dat hij van de rijksrecherche een dik dossier heeft ontvangen over De Schilde, maar dat hij er nooit over is verhoord: ‘Geen seconde!’
Ook is het gissen waarom er, in het geval dat er wel iets mis zou zijn gegaan, geen ambtenaar of wethouder aan de bel heeft getrokken. De Mos heeft er in ieder geval geen spijt van dat hij zich op hetzelfde terrein als zijn donateurs heeft begeven. ‘Het spijt me alleen voor de stad, en vooral voor Zuidwest. Er mist nu én een mooie A-attractie en Moerwijk mist een hernieuwde Schilde, waar buiten arbeidsmigranten ook een supermarkt, horeca en een rooftopbar zouden komen.’
Volgens de Mos zijn er messen in zijn rug gestoken. ‘Ik heb continu ambtenaren en collega’s betrokken en nooit heeft er iemand gezegd: “Richard, is het wel in de haak met die Akyol?” Ze vonden het allemaal een mooi plan. En dan achteraf komen er allemaal geruchten vanuit het stadhuis, alsof mijn politieke opponenten een trap na willen geven.’
Minder zwart-wit
Het Openbaar Ministerie (OM) wil niet reageren op vragen of De Schilde nog deel uitmaakt van het onderzoek. Mocht dat niet meer het geval zijn, is dat overigens geen bewijs dat Richard de Mos of andere verdachten nooit een letter van de wet hebben overtreden.
Maar dat het ambtelijke proces rond De Schilde juist is verlopen, is wel een verdere bevestiging dat de feiten in het onderzoek minder zwart-wit zijn dan ze tot dusver vaak zijn voorgesteld. Zo werden afgelopen zomer ook de nachtvergunningen voor Opera opnieuw toegekend na een bezwaarprocedure en heeft de gemeente al meerdere malen gesteld dat er tijdens de toekenningsprocedure voor deze vergunningen niks raars is gebeurd.
Of er stafbare feiten zijn gepleegd, en welke dit dan zijn, zal dus nog moeten blijken. Justitie verdenkt onder andere De Mos en voormalig collegawethouder Rachid Guernaoui van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie.
Het OM hoopt eind februari het complete dossier rond te hebben, waarna een tenlastelegging volgt en de eventueel overgebleven gedachten zich kunnen voorbereiden op een strafzaak. Deze dient naar verwachting aan het einde van het nieuwe jaar.
Verantwoording
Dit verhaal is tot stand gekomen via gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten. Alle opgeschreven feiten en uitspraken zijn gecontroleerd bij verschillende bronnen, waarvan een aantal anoniem wenst te blijven. De namen van deze personen zijn bekend bij de redactie. De verdachten hebben er geen bezwaar tegen dat zij bij hun volledige naam worden genoemd.
OmroepWest 20.12.2020 Het corruptieonderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos richt zich onder meer op een voorgenomen vastgoeddeal rond de voormalige Philipsfabriek De Schilde. Maar onderzoek van Den Haag FM en Omroep West roept de vraag op of er wel misstanden hebben plaatsgevonden. Collega-wethouders van Richard de Mos waren op de hoogte en ambtenaren betrokken. ‘De Schilde had er nooit voor een lagere prijs uit kunnen gaan.’
Als het verkeer mee zit, is het zo’n tien minuten rijden van het huis van Atilla Akyol naar het zalencentrum dat hij runt. Vanuit de Reinkenstraat via het Regentessenkwartier naar de Troelstrakade, en vervolgens linksaf de Fruitweg op. Nog voor de Viaductweg ligt Opera dan aan zijn rechterhand, maar eerst passeert hij een gebouw dat in 2016 kan rekenen op internationale belangstelling: De Schilde.
Redenen voor deze aandacht zijn 1.200 vierkante meter aan kassen op het dak en een tiliapiakwekerij op de verdieping eronder, als onderdeel van de pas geopende, grootste stadsboerderij van Europa. De manier van telen en kweken wordt bestempeld als revolutionair. Media als The Guardian en National Geographic komen langs, allen met de vraag: ‘Is dit de toekomst?’
De viskwekerij in De Schilde | Foto: Omroep West
Nee, blijkt het antwoord. In twee jaar lukt het Urban Farmers, het bedrijf achter het project, niet om de boel financieel op orde te krijgen en in juli 2018 wordt het faillissement uitgesproken. Daarmee komt een einde aan deze poging tot stadslandbouw, maar niet aan de publiciteit voor De Schilde.
Dit verhaal is tot stand gekomen via gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten. Alle opgeschreven feiten en uitspraken zijn gecontroleerd bij verschillende bronnen, waarvan een aantal anoniem wenst te blijven. De namen van deze personen zijn bekend bij de redactie. De verdachten hebben er geen bezwaar tegen dat zij bij hun volledige naam worden genoemd. Tips? Mailen kan naar sjors.hofstede@omroepwest.nl.
Inval op het stadhuis
Want op 1 oktober 2019 schudt de rijksrecherche Den Haag op, met invallen op het stadhuis en bij twee wethouders, een raadslid en een horecaondernemer thuis: Groep de Mos/Hart voor Den Haag-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Ook Atilla Akyol, zijn broer Erdinç en diens partner, raadslid Nino Davituliani, zijn verdachten.
Vingers op het stadhuis wijzen dan vooral naar recent uitgegeven nachtvergunningen, voor onder meer zalencentrum Opera. De vergunningen zijn al veelbesproken omdat ze op verzoek van Groep de Mos zijn opgenomen in het coalitieakkoord en Opera die partij sponsort; Atilla Akyol was in maart 2018 ook verkiesbaar als lijstduwer.
Een maand later blijkt dat het onderzoek meer omvat dan vergunningen, als NRC en Den Haag Centraal schrijven dat de rijksrecherche zich ook richt op een voorgenomen vastgoeddeal rond De Schilde. De Mos zou zich – zonder medeweten van zijn verantwoordelijke collega-wethouders – hebben bemoeid met de bestemming van het gebouw, om zo een aantal van zijn partijfinanciers te bevoordelen.
Zijn plan volgens deze media: De Schilde in handen laten komen van zijn ‘vastgoedvrienden’ en het onderkomen voor arbeidsmigranten aan de Lozerlaan verplaatsen naar dit pand. Daar zou dan weer ruimte komen voor een attractiepark, waar De Mos als wethouder economie en toerisme mooi mee kon pronken. Het park zou bovendien in de buurt van recreatiecentrum De Uithof, een onderneming van een andere partijdonateur – Eugène de la Croix staan.
De Schilde| Foto: Omroep West
Justitie wil in de publicaties niets bevestigen, maar stelt in juli 2020 wel dat er sprake was van een ‘criminele organisatie’ rond vastgoed – en breidt het aantal verdenkingen uit met twee projectontwikkelaars, die ook doneerden aan Groep de Mos. Een van hen is Michel Zaadhof, een jeugdvriend van Akyol. De ander is Edwin Jansen, voormalig Idols-jurylid en ex-echtgenoot en -manager van zangeres Anouk.
Maar hoe concreet zijn de integriteitsschendingen bij de voorgenomen overname? Richard de Mos zegt dat hij inderdaad arbeidsmigranten wilde vestigen in De Schilde, om zo ruimte te maken voor een attractiepark.
Maar uit gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten, blijkt dat De Mos de bevriende ondernemers niet introduceerde bij de exploitant, dat De Mos zich niet heeft bemoeid met onderhandelingen over het gebouw en bovendien: dat andere verantwoordelijke wethouders op de hoogte waren van de plannen die hij met De Schilde had. Kortom: dat Richard de Mos níet buiten zijn portefeuille rommelde.
Ruimte voor examens
Terug naar de zomer van 2018, na het faillissement van Urban Farmers. Atilla Akyol, die sinds 2003 onderneemt met Opera, moet dan al talloze keren voorbij De Schilde zijn gereden. Zo is hem al eerder opgevallen dat de begane grond en de eerste verdieping, die geen onderdeel uitmaakten van Urban Farmers, leegstaan en te huur zijn. ‘Ik was op dat moment op zoek naar extra ruimte voor de Universiteit Leiden. Dat is een grote klant van mij, omdat zij examens afnemen in mijn zalen. Zij groeiden heel erg in Den Haag en hadden meer plekken nodig. Ik probeerde dat voor hen te regelen.’
Akyol neemt contact op met de makelaar, maar krijgt nul op rekest: Urban Farmers is net failliet gegaan en verhuur is even niet mogelijk. ‘Daar hield het toen op voor mij want ik wist niet met wie ik verder moest praten.’
Tot Akyol wordt benaderd door Eugène de la Croix. Die is gevraagd door de exploitant van De Schilde of hij nog geïnteresseerden kent. Zo hoort Akyol bij wie hij wél terecht kan.
Dat is bij Roderik Wuite. Hij is directeur bij Starterspanden BV/CV, het gemeentelijke bedrijf dat invulling moet geven aan De Schilde. Starterspanden bezit ook 2 procent van de aandelen in het gebouw. 49 procent is in handen van het Fonds Ruimte en Economie Den Haag (FRED), de overige 49 procent is bezit van de gemeente. Het pand is dus maar voor een deel gemeentelijk bezit.
Die aandeelhouders hebben in het verleden al veel geld in De Schilde gestopt, en dat wordt niet minder nu het pand leegstaat. De gemeente ziet nog steeds het liefst dat het gebouw wordt gebruikt als broedplaats voor duurzaamheids-startups, vooral met betrekking tot voedsel. Maar omdat er vanuit die hoek weinig bedrijven zich aanbieden, is Wuite bereid verder te kijken.
Foto: Omroep West
‘Het idee was misschien anders, maar als je thuis geen inkomsten meer hebt, ga je ook naar andere oplossingen kijken om je portemonnee te vullen’, aldus Wuite. Daarom heeft hij een balletje opgeworpen bij De la Croix, met wie hij namens het FRED eerder heeft samengewerkt bij de aanleg van zonnepanelen bij De Uithof. ‘Ik heb hem gevraagd of hij toevallig een geïnteresseerde ondernemer kende.’
Het was dus niet Richard de Mos die Atilla Akyol in contact bracht met de exploiterende partij. Wel zegt De Mos dat hij Akyol – ‘een goede vriend, we drinken regelmatig samen een biertje en gaan naar de sauna’ – heeft verteld bij wie hij het beste kan aankloppen op het stadhuis als hij iets wil met De Schilde. ‘Als je niet bekend bent met de gemeente is het onmogelijk om daar iemand te spreken te krijgen over een idee’, zegt Akyol er zelf over.
Was De Mos zelf naar Akyol toegestapt, had hij wel buiten zijn portefeuille gehandeld. Vanwege het duurzame oogmerk valt De Schilde op dat moment onder de inhoudelijke verantwoordelijkheid van Liesbeth van Tongeren (GroenLinks), wethouder duurzaamheid en energietransitie.
De Mos is wel verantwoordelijk voor het verlies, aangezien bedrijfsruimtes onder zijn begroting vallen. Gesprekken over huur of koop lopen echter via geen van beiden, maar via de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Die valt dan onder – de inmiddels naar Staatsbosbeheer vertrokken – wethouder Boudewijn Revis (VVD).
Broodje in Wassenaar
Maar voor het eerste gesprek op het stadhuis wordt er nog een broodje gegeten in Wassenaar: op 19 september 2018 hebben Akyol en Wuite voor het eerst afgesproken, bij restaurant De Landbouw. Akyol heeft jeugdvriend de projectontwikkelaar meegenomen als adviseur. Hij zal ook aanwezig zijn bij de rest van de gesprekken.
Akyol is aanvankelijk alleen geïnteresseerd in de onderste twee verdiepingen. ‘2.500 vierkante meter open ruimte. Heel geschikt voor een examenzaal, en beneden wilde ik een restaurant beginnen of een extra feestzaal voor mijn zalencentrum maken.’ Maar tijdens het gesprek komen er meer opties op tafel. Bijvoorbeeld de huur van meerdere, of zelfs alle verdiepingen.
Akyol: ‘Ik was wel geïnteresseerd, want ik ben ondernemer, maar wilde wel weten of het bestemmingsplan daar kon worden gewijzigd.’ Zo hoopte hij ruimte te maken voor short stay-woningen, onder meer voor arbeidsmigranten. ‘Daar ben ik tien jaar geleden ook al mee bezig geweest.’
Roderik Wuite vertegenwoordigt in de gesprekken niet alleen Starterspanden, maar ook het FRED. Toch kan hij niet in zijn eentje beslissen: er moet ook worden gesproken met de gemeente, zeker als er moet worden gesleuteld aan het bestemmingsplan. Wuite adviseert Akyol wel om eerst een businessplan te schrijven.
Na dit eerste gesprek komt Richard de Mos om de hoek kijken. Zoals gezegd loopt Akyol regelmatig tegen muren op bij de gemeente, dus vraagt hij zijn vriend De Mos met wie hij dan beste kan spreken. Die koppelt hem aan de juiste ambtenaar: Henk Harms, directeur Ontwikkeling en Realisatie bij de Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO), een departement van Revis.
‘Ik ken De Mos alleen van televisie’
Op 11 december 2018 vindt het eerste formele gesprek plaats op het stadhuis, met aan tafel onder meer Akyol, zijn adviseur, Wuite en Harms. Hierna zullen er nog velen volgen, en op een gegeven moment komt ook de optie verkoop ter sprake.
Belangrijk hierbij is dat het prijskaartje van het pand afhankelijk is van wat er mee gaat gebeuren: krijgt het gedeeltelijk de bestemming (short stay-)woningen, wordt het gebouw gewilder op de markt en dus de prijs hoger. Ambtenaren schatten de waarde van De Schilde tijdens de gesprekken op zo’n zeven á acht miljoen euro. Niet verwonderlijk dus dat vlak voor Akyol interesse toonde, er een bod van drie miljoen werd afgewezen.
Maar voor een definitieve prijs moet dus eerst worden gekeken naar het bestemmingsplan. Wat daarin mogelijk is, wordt onder meer bepaald in een adviesprocedure bij het Haags Initiatieven Team. Dat team valt ook onder de DSO en toetst bij verschillende ambtelijke afdelingen hoe kansrijk de plannen van een ondernemer zijn. Die ondernemer krijgt vervolgens een advies, en de wethouder die verantwoordelijk is voor vergunningen krijgt een verslag. Dit was destijds ook Boudewijn Revis.
Ook het plan van Akyol en zijn adviseur volgt deze procedure. Dat stellen zijzelf, maar het blijkt ook uit antwoorden van het college op schriftelijke vragen: op 10 april 2019 zijn een aantal aandachtspunten benoemd die verder moeten worden uitgewerkt.
Na 6 mei gaan de ondernemers in gesprek met diverse ambtelijke afdelingen: wonen, grondzaken, hotelbeleid en horeca. Die laatste twee vallen wel onder De Mos, maar alleen zijn ambtenaren zijn erbij betrokken. Bovendien valt de beoordeling van het businessplan nog steeds onder de DSO: het was dus aan Henk Harms om dat plan uit te werken.
Betrokkenen bij de gesprekken zeggen dan ook dat zij geen signalen hebben ontvangen van integriteitsschendingen. Wuite, eindverantwoordelijke voor de exploitatie, heeft Richard de Mos zelfs nog nooit gezien: ‘Ik ken hem alleen van televisie.’
Plopsaland
Wel is De Mos in de tussentijd geïnteresseerd geraakt in De Schilde. Dat begint in maart 2019, met een bezoek aan De Panne in België. Daar bekijkt hij met ambtenaren hoe WOII-bunkers zijn opengesteld en gaat hij naar attractiepark Plopsaland. Doel van dat bezoek is onderzoeken of het park ook geschikt is voor Den Haag, en of eigenaar Steve van den Kerkhof oren heeft naar het openen van een nieuw (water)park. Beide zaken blijken het geval.
In juni gaat De Mos met Van den Kerkhof op stap in Den Haag om mogelijke locaties te bekijken. Op ambtelijk advies wordt er gekeken bij onder meer het ADO-stadion, op Scheveningen en bij De Uithof. Van den Kerkhof werd vooral enthousiast bij die laatste locatie. ‘Hij zei: “Allez, meneer De Mos, ik wil hier”.’
Ook De Mos heeft een voorkeur voor deze plek: hij wil het toerisme spreiden over Den Haag zodat iedereen meeprofiteert. In dit geval zou dat het economisch zwakkere Zuidwest zijn, wat De Mos eveneens goed uitkomt: hij is als wethouder ook verantwoordelijk voor dit stadsdeel.
De Mos ontkent dat Uithof-eigenaar en partijdonateur Eugène de la Croix hierbij van invloed was: ‘De locatie is bezocht op ambtelijk advies.’ Overigens wordt er anno 2020 door ambtenaren nog steeds nagedacht over een attractiepark op deze locatie.
Alleen: voor er een attractie kan landen, moet er ruimte worden vrijgemaakt zonder het omliggende natuurgebied aan te tasten. Dat kan volgens De Mos op twee manieren: door de volkstuinen aan de Jaap Edenweg te verplaatsen, of door een andere plek te zoeken voor het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan. Dat eerste is geen optie voor De Mos: ‘Mijn achterban zit in die tuinen. Dus moest ik op zoek naar een manier om de arbeidsmigranten te verplaatsen.
Grondzaken en huisvesting van arbeidsmigranten behoren alleen niet toe aan De Mos, maar aan Revis. En die kampt al met een tekort aan short stay-woningen: ‘Ik wist dat als ik Revis zou vertellen dat ze daar weg moesten, dat hij zou zeggen: “Waar moet ik ze dan laten?” Dus wilde ik het probleem oplossen voor het ontstond, door alvast een andere plek voor te dragen.’
Eén plus één is twee
Op dat moment komen er dus een aantal dingen samen: De Mos weet van Akyol – ‘we praten weleens met elkaar’ – dat hij nadenkt over het vestigen van arbeidsmigranten in De Schilde. Dat staat ook al in het businessplan dat Akyol begin 2019 schreef.
De Mos zegt ook dat hij er door de interesse van Akyol op is gewezen dat De Schilde verlies laat, en dat dit geld van zijn begroting gaat (‘daar ben ik niet zo van, verlies betalen met belastinggeld’). Tel daarbij op dat er plek een nodig is voor arbeidsmigranten en ‘één plus één is twee’, aldus De Mos.
De Mos geeft toe dat hij wilde schuiven met arbeidsmigranten om grond vrij te spelen en dat dit niet binnen zijn portefeuille viel. Maar hij opereerde niet op eigen houtje: ‘Ik heb continu de topambtenaren van DSO meegenomen in dit proces.’ Ook had hij regelmatig overleg met Revis over zaken die elkaars portefeuille raakten: ‘We zijn allebei haantjes dus we botsten vaak. Daarom probeerden we dit soort dingen aan de voorkant glad te strijken.’ Bij deze ‘combi-stafs’ zaten ambtenaren van beide wethouders.
Uit gemeentelijke documenten blijkt dan ook dat Revis in september 2019 vanuit zijn eigen ambtelijke top is gevraagd om medewerking te verlenen aan het nieuwe ‘planologische voorstel’ voor De Schilde. Het college bevestigt dit in een antwoord op schriftelijke vragen, waarin ook wordt geschreven dat Revis op de hoogte was van de ontwikkelingen rond Plopsa. Actief was hij er nog niet bij betrokken: het was immers nog niet zeker dat de plannen voor De Schilde überhaupt door zouden gaan.
Boudewijn Revis laat in een reactie weten dat hij als oud-wethouder niet over zijn graf wil regeren en onthoudt zich van commentaar. Op de vraag waarom hij niet verklaarde nooit een misstand te hebben waargenomen, antwoordt hij wel dat hij niet precies weet wat er onderdeel is van het onderzoek – en dat dus ook niet kan becommentariëren.
Koehandel
Om vaart te zetten achter de plannen voor Plopsa – ‘ik wilde binnen mijn ambtstermijn scoren met een attractiepark’ – stapt Richard de Mos eind juni 2019 naar Liesbeth van Tongeren: hij wil ook de inhoudelijke verantwoordelijkheid voor De Schilde. Volgens NRC en Den Haag Centraal zou De Mos hierbij Van Tongeren onder druk hebben gezet, maar er lijkt eerder sprake te zijn geweest van gewone politieke onderhandelingen.
Uit documenten wordt namelijk duidelijk dat Van Tongeren geen waarde hechtte aan het gebouw De Schilde an sich, en dat zij het kon missen als er elders plek zou komen voor duurzame startups. Zo zijn er meer dingen geruild: De Mos kreeg behalve De Schilde bijvoorbeeld ook steun bij zijn plannen voor de Leyweg en het Escher Museum, plus er kwam een uitzonderingspositie voor brommertochten als Kâhwe Klâhwe in de nieuwe milieuzones.
Van Tongeren kreeg op haar beurt steun bij een initiatiefvoorstel voor meer bomen en De Mos z’n stem voor haar kadernota Duurzaamheid – iets wat doorgaans niet zo in het straatje van zijn partij ligt. Verder werd afgesproken dat de nog zittende ondernemers in De Schilde konden blijven, tegen een relatief voordelige huur. Uit documenten blijkt dat ook hierbij diverse bestuursadviseurs en topambtenaren betrokken waren. Van Tongeren wil desgevraagd nergens op ingaan.
Op 16 juli 2019 wordt tijdens een collegevergadering besloten tot de overdracht van De Schilde naar de portefeuille van De Mos. Die is niet bij deze vergadering vanwege het overlijden van zijn moeder, maar als er bezwaren waren geweest tegen dit voorstel was het besluit volgens hem uitgesteld. Ook de verklaring van een andere bron in het college suggereert dat het voorstel zonder al te veel discussie is aangenomen.
Vanaf dit moment is De Mos officieel verantwoordelijk voor De Schilde, maar veel plezier zal hij er niet van hebben. Voordat hij iets van zijn plannen ten uitvoering kan brengen, staat de rijksrecherche op de stoep. Twee weken later dient hij zijn ontslag in.
De gesprekken over De Schilde zijn dan al gestopt. Op 2 oktober 2019, een dag na de inval, laten Akyol en zijn adviseur weten dat zij hun initiatief terugtrekken. En als zij er nu op terugkijken, denken zij dat het niet tot een verkoop was gekomen. Omdat de uiteindelijke bestemming nog niet duidelijk was, kon het gebouw nog niet getaxeerd worden, maar het bedrag van zeven á acht miljoen euro dat eerder werd genoemd, was volgens hen te veel geweest. Akyols adviseur is bovendien projectontwikkelaar, geen belegger. ‘Ik had waarschijnlijk hooguit wat verdiepingen gehuurd’, zegt Akyol.
Was het er allemaal wél van gekomen, en waren de arbeidsmigranten van De Uithof naar De Schilde verhuisd, dan had De Mos zijn donateurs daar alsnog niet mee bevoordeeld, zegt hij: ‘Zij waren al in gesprek over dat pand.’ Bovendien, zegt Akyol: ‘Ik was al bezig met een andere partij om daar migranten te vestigen. Ik had Richard best willen helpen, maar dan had er wel een marktconforme prijs betaald moeten worden. Die prijs bepaalde namelijk ook wat ik voor het pand zou betalen.’
Volgens Roderik Wuite had De Schilde ook nooit voor een voordelige prijs verkocht of verhuurd kunnen worden, zelfs al had Richard de Mos of een willekeurige andere bestuurder dat gewild: ‘De gemeente is niet de enige aandeelhouder. Het FRED had nooit toegestaan dat De Schilde er voor een lagere prijs was uitgegaan.’ Wuite onderstreept dan ook dat volgens hem alles netjes is verlopen.
Geen seconde verhoord
Zo blijft het de vraag waarom de rijksrecherche is aangeslagen op het Schilde-dossier. Richard de Mos zegt dat hij van de rijksrecherche een dik dossier heeft ontvangen over De Schilde, maar dat hij er nooit over is verhoord: ‘Geen seconde!’
Ook is het gissen waarom er, in het geval dat er wel iets mis zou zijn gegaan, geen ambtenaar of wethouder aan de bel heeft getrokken. De Mos heeft er in ieder geval geen spijt van dat hij zich op hetzelfde terrein als zijn donateurs heeft begeven. ‘Het spijt me alleen voor de stad, en vooral voor Zuidwest. Er mist nu én een mooie A-attractie en Moerwijk mist een hernieuwde Schilde, waar buiten arbeidsmigranten ook een supermarkt, horeca en een rooftopbar zouden komen.’
Volgens De Mos zijn er messen in zijn rug gestoken. ‘Ik heb continu ambtenaren en collega’s erbij betrokken en nooit heeft er iemand gezegd: “Richard, is het wel in de haak met die Akyol?” Ze vonden het allemaal een mooi plan. En dan achteraf komen er allemaal geruchten vanuit het stadhuis, alsof mijn politieke opponenten een trap na willen geven.’
Minder zwart-wit
Het Openbaar Ministerie (OM) wil niet reageren op vragen of De Schilde nog deel uitmaakt van het onderzoek. Mocht dat niet meer het geval zijn, is dat overigens geen bewijs dat Richard de Mos of andere verdachten nooit een letter van de wet hebben overtreden.
Maar dat het ambtelijke proces rond De Schilde juist is verlopen, is wel een verdere bevestiging dat de feiten in het onderzoek minder zwart-wit zijn dan ze tot dusver vaak zijn voorgesteld. Zo werden afgelopen zomer ook de nachtvergunningen voor Opera opnieuw toegekend na een bezwaarprocedure en heeft de gemeente al meerdere malen gesteld dat er tijdens de toekenningsprocedure voor deze vergunningen niks raars is gebeurd.
Of er stafbare feiten zijn gepleegd, en welke dit dan zijn, zal dus nog moeten blijken. Justitie verdenkt onder andere De Mos en voormalig collegawethouder Rachid Guernaoui van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie.
Het OM hoopt eind februari het complete dossier rond te hebben, waarna een tenlastelegging volgt en de eventueel overgebleven gedachten zich kunnen voorbereiden op een strafzaak. Deze dient naar verwachting aan het einde van het nieuwe jaar.
De gemeente Den Haag heeft onlangs een gemeenteambtenaar ontslagen, omdat deze mogelijk miljoenenfraude zou hebben gepleegd. Dat blijkt dinsdag 07.07.2020 uit een brief van burgemeester Jan van Zanen (pdf) aan de gemeenteraad.
Het is de eerste keer dat de gemeente openbaar melding doet van de mogelijke miljoenenfraude, maar in de brief is te lezen dat de raad al minstens sinds maart 2020 hiervan wist.
In een vertrouwelijke brief kreeg de gemeenteraad op 3 maart 2020 te horen dat de medewerker is ontslagen en dat er sindsdien al maatregelen zijn getroffen om te voorkomen dat iets dergelijks nog eens zou gebeuren.
AD 08.07.2020
De ambtenaar is ontslagen en de gemeente heeft aangifte gedaan bij de Rijksrecherche. De Rijksrecherche is nog bezig met het onderzoek, maar een rechter heeft het ontslag van de ambtenaar in principe goedgekeurd.
Het verdere onderzoek duurt naar verwachting nog tot het najaar van 2020. Er is inmiddels voor ruim twee miljoen euro beslag gelegd op de bezittingen van de voormalige werknemer.
AD 09.07.2020
In het kort
Frauderende ambtenaar op stadhuis
De Haagse ambtenaar die mogelijk voor miljoenen euro’s heeft gefraudeerd, kon ruim zes jaar lang onbekommerd zijn gang gaan. Als controller voor de dienst stadsbeheer ging hij tientallen keren zijn boekje te buiten door zelf (valse) facturen aan te maken en goed te keuren.
Bij de handhavingsorganisatie van de gemeente Den Haag gaan eind december 2019 alarmbellen af. Een controller van die dienst vraagt om een rekening van een bedrijf uit Zoetermeer van ruim 72.500 euro goed te keuren. Omdat die onderneming onbekend is bij de gemeente, gaan medewerkers van de gemeente spitten in de administratieve systemen. Ze ontdekken nog meer verdachte bedrijven waar geld van de gemeente naartoe is gegaan en ruiken onraad.
Tegen het uiteindelijk door de gemeente ingeschakelde recherchebureau Hoffman erkende de Haagse ex-werknemer dat hij niet altijd zuiver heeft gehandeld, maar dat het hem er altijd om te doen was om mensen te helpen. Ook gaf de financieel controller toe dat hij in sommige gevallen wist dat er tegenover de facturen geen prestatie stond, zo blijkt uit een verslag van de rechtszaak die de man – tevergeefs – tegen zijn ontslag voerde.
Vakantie
Uit het verslag komt een bijzonder beeld naar boven van de financiële controle bij de gemeente. Hoewel de verdachte niet de bevoegdheid had om facturen te fiatteren, lukte hem dat wel door bijvoorbeeld gebruik te maken van de ‘vakantieregel’. Die houdt in dat een ander dan de projectleider tijdens diens vakantie rekeningen kan betalen. Normaal gesproken is dat overigens een collega met dezelfde bevoegdheid of hoger.
Ook werden facturen geregeld aan de verdachte overgedragen, bijvoorbeeld als een leidinggevende vragen had over een rekening. Soms kreeg hij dan het mandaat om de rekening goed te keuren. In totaal heeft de Haagse controller zelf 36 facturen gefiatteerd.
Telegraaf 09.07.2020
Alarm
Dat de verdachte eind vorig jaar tegen de lamp liep, komt doordat een andere ambtenaar in de donkere dagen voor kerst alarm sloeg over een factuur, die plotseling door de verdachte controller in het systeem werd gezet. Dat gebeurde op 23 december 2019.
Na wat heen en weer ge-mail over de aard van de rekening stelde de verdachte medewerker, enkele uren voor kerstavond, een herstellende factuur op. Die gaf hij een valse datum, namelijk van een ruime maand eerder, 15 november 2019. Voor Den Haag was dat genoeg aanleiding om zelf een kort onderzoek te doen en daarna Hoffmann Bedrijfsrecherche in te huren.
Die vond al snel een heel kaartenhuis van sjoemelbetalingen aan twaalf dubieuze bedrijven en leverde op 3 maart 2020 een vernietigend oordeel over de verdachte af. De Haagse controller werd onmiddellijk op staande voet ontslagen.
Reactie
De Haagse politiek reageert geschokt op het nieuwe integriteitsschandaal in het stadhuis. De grootste partij in de Haagse gemeenteraad, Hart voor Den Haag, wil snel in een debat opheldering krijgen over de ambtenaar van de gemeente die na het verduisteren van twee miljoen euro is ontslagen, meldt mediapartner Omroep West. ‘We willen van de hoed en de rand weten’, benadrukt fractieleider Richard de Mos. ‘Dit laat op dramatische wijze zien hoe belangrijk het is door te pakken en te werken aan integriteit’, stelt zijn collega Frans de Graaf van de grootste coalitiepartij, de VVD.
Richard de Mos, fractievoorzitter van de lokale partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos, laat in een persbericht weten een spoeddebat te hebben aangevraagd om meer duidelijkheid over het incident te krijgen.
Belangenverstrengeling
Dit is niet de eerste integriteitskwestie in het Haagse stadhuis. In september 2018 stelde de gemeente een ambtenaar op non-actief na een intern onderzoek naar financiële belangenverstrengeling. Deze man werkte ook bij een stichting die sinds 2016 zo’n 444.000 euro subsidie van de gemeente kreeg. Uit het onderzoek bleek dat er onregelmatigheden waren in de geldstromen van de gemeente naar die stichting.
Daarmee reageerde de gemeente, op de eerdere onthulling van Omroep West, dat een ambtenaar op non-actief is gesteld. De ambtenaar werkte tegelijkertijd als directeur van de Stichting Vobis. Die organisatie heeft de afgelopen jaren tonnen subsidie van de gemeente ontvangen.
Eerdere integriteitskwesties
Het is niet de eerste integriteitskwestie op het Haagse stadhuis. Notabene is ex-wethouder De Mos sinds oktober 2019 zelf ook nog steeds het onderwerp van een onderzoek wegens corruptie, samen met zijn partijgenoot Rachid Guernaoui.
In oktober 2019 werden er invallen gedaan in de werkkamers en woningen van twee wethouders en een raadslid van Hart voor Den Haag/Groep de Mos, omdat zij verdachten zijn in een corruptiezaak.
Het Openbaar Ministerie verdenkt de twee van het regelen van vergunningen tegen betaling. Ook zouden ze een partijgenoot van de lokale partij Groep de Mos hebben geholpen met het verkopen van een gemeentelijk pand.
Ook werd vorige maand bekend dat Groep de Mos mogelijk gelinkt is aan stembusfraude bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. De partij zou stemmen van kiezers met een migratieachtergrond hebben gekocht.
Amare
In mei van dit jaar vertrok één van de topambtenaren van de gemeente nadat uit een integriteitsonderzoek was gebleken dat hij ‘niet transparant’ had gewerkt rond de bouw van cultuurcomplex Amare. De man zou onder meer achteraf passages aan verslagen hebben toegevoegd.
OmroepWest 09.07.2020 Een ambtenaar van de gemeente Den Haag is ontslagen nadat hij voor een bedrag van ruim twee miljoen euro heeft gefraudeerd. Dat nieuws kwam dinsdagavond via een brief van het college van burgemeester en wethouders naar buiten. Het is de zoveelste fraudezaak op het IJspaleis. Wij zetten de vijf zaken voor je op een rij.
Handel in invalideparkeerkaarten
In 2008 ontdekt de politie dat medewerkers van de afdeling parkeren van de gemeente Den Haag op grote schaal betrokken zijn geweest bij de handel in invalideparkeerkaarten. Uiteindelijk worden drie parkeerwachten op staande voet ontslagen, drie krijgen een berisping en 21 medewerkers een waarschuwing. Met een invalideparkeerkaart kan overal in Den Haag gratis geparkeerd worden.
Ambtenaar en directeur van Hindoestaanse stichting
In 2018 wordt een ambtenaar op non-actief gesteld vanwege financiële belangenverstrengeling. Terwijl hij als ambtenaar op het stadhuis werkt, is hij ook directeur van de Hindoestaanse stichting Vobis, die tonnen aan subsidie ontvangt van de gemeente. Uit onderzoek blijkt dat er onregelmatigheden zijn in de geldstromen naar de stichting.
Richard de Mos en Rachid Guernaoui
Vorig jaar oktober stappen de wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui op nadat de rijksrecherche een inval doet bij hen thuis en op het stadhuis. Ze worden ervan verdacht tegen betaling nachtvergunningen te hebben geregeld voor het bevriende zalencentrum Opera en van gesjoemel met gemeentegeld. Dat onderzoek loopt nog steeds.
Cultuurcomplex Amare
En in mei van dit jaar vertrekt een topambtenaar nadat uit een integriteitsonderzoek blijkt dat ie niet transparant heeft gewerkt rond de bouw van cultuurcomplex Amare. De man zou onder meer achteraf passages aan verslagen hebben toegevoegd.
Twee miljoen
De meest recente fraudezaak werd deze week bekendgemaakt: een ambtenaar van de gemeente werd ontslagen omdat hij voor twee miljoen euro heeft gefraudeerd. De gemeenteraad wist in maart al van de fraude, maar de gemeente heeft het nu pas bekendgemaakt.
De ambtenaar is ontslagen en er loopt een onderzoek bij de Rijksrecherche. Er wordt geprobeerd de financiële schade zoveel mogelijk te verhalen op de ex-medewerker. Inmiddels is er conservatoir beslag gelegd op de bezittingen van de ex-medewerker voor een bedrag van ruim twee miljoen euro.
AD 09.07.2020 Met zijn buurman in de Schilderswijk trok een sjoemelende ambtenaar 1,7 miljoen euro uit de gemeentekas, door valse facturen te laten betalen. Het bracht hem naar een villa aan het water, maar daar is na zijn ontslag op staande voet beslag op gelegd.
Dat blijkt uit onderzoek van AD/Haagsche Courant naar opnieuw een onderzoek van de Rijksrecherche op het Haagse Stadhuis. Hierbij is het beslag boven water gekomen dat de gemeente heeft gelegd op bezittingen van de fraudeverdachte. Als het tot een strafrechtelijke veroordeling komt, hoopt de gemeente zo het miljoenenbedrag deels terug te halen.
Er ligt in ieder geval beslag op de geschakelde villa aan het water in Ypenburg waar de man nu woont. Op Funda wordt een vergelijkbaar huis aangeboden voor meer dan een half miljoen euro. Ook bezit de ontslagen verdachte nog een appartement in hartje Schilderswijk.
Gemeentelijke computer
Voor de in de loop van zes jaren uitgekeerde serie betalingen, bijna zestig rekeningen in totaal, is volgens de gemeente amper werk verricht. De rekeningen, later blijken er veel door de ambtenaar te zijn gemaakt op zijn gemeentelijke computer, komen binnen op verschillende afdelingen van stadsbeheer, zoals Handhaving en het Veegbedrijf.
De ambtenaar werkte tien jaar op het stadhuis. Hij is controller, iemand die zorgt dat de financiën op orde zijn voor bijvoorbeeld de jaarrekeningen van het stadhuis. Formeel had hij niet de mogelijkheid om zelf betaalopdrachten goed te keuren, maar dat lukte hem na verloop van tijd toch, bijvoorbeeld omdat mensen die dit wel mochten, in de vakantie deze bevoegdheid aan anderen afstonden.
Bouwbedrijf van buurman
Ambtenaar R. introduceerde volgens de gemeente, zo vertelde zij in de ontslagzaak bij de rechtbank Den Haag, een aantal bedrijven die werkzaamheden voor de gemeente zouden gaan verrichten. Een daarvan was het bouwbedrijf van zijn buurman. Maar hij werkte ook samen met anderen, steeds in verschillende bv’tjes, waardoor het lastig was de betalingen te volgen.
Door haast, op een moment dat de rest van het land juist stil komt te staan, liep hij in de donkere dagen voor kerst toch tegen de lamp. Toen trok een andere boekhouder aan de bel, aangezien R. ineens met rekeningen voor onbekende bedrijven op de proppen kwam, die nog snel even betaald moesten worden. Toen daar verdiepend onderzoek naar werd gedaan, kwam het bedrog uit.
Ontdekt
De gemeenteraad zit in haar maag met het nieuwe strafrechtelijke onderzoek in het IJspaleis, maar wethouder Bruines (Personeel) merkte daarover fijntjes op dat de manier waarop de fraude is ontdekt –door een oplettende collega– ook laat zien dat de interne controlemechanismen functioneren. Dat is slechts een deel van het verhaal, want al die jaren ontbraken steeds de verplichte formulieren waarop ambtenaren horen af te tekenen dat werk waarvoor een opdracht aan derden is verleend, ook echt is uitgevoerd.
Pas toen Hoffmann Bedrijfsrecherche alle betalingen van R. analyseerde, viel op dat veel bedrijfjes te linken waren aan de buurman van hem in de Schilderswijk. Later ging ook geld naar andere mensen ‘in zijn netwerk’, vertelde hij zelf aan de speurneuzen.
Ontslag
Vermoedelijk staat de man later dit jaar voor de strafrechter. Dat zijn handel en wandel nu uitgebreid in beeld is, veroorzaakte R. zelf. Hij vocht ontslag op staande voet aan, en in de rechtszaak daarover deed de gemeente alles uitvoerig uit de doeken. Zijn advocaat kon gistermiddag niet reageren.
AD 08.07.2020 De Haagse ambtenaar die mogelijk voor miljoenen euro’s heeft gefraudeerd, kon ruim zes jaar lang onbekommerd zijn gang gaan. Als controller voor de dienst stadsbeheer ging hij tientallen keren zijn boekje te buiten door zelf (valse) facturen aan te maken en goed te keuren.
In totaal heeft de ambtenaar bemoeienis gehad met zeker met 58 grotendeels valse facturen van twaalf bedrijven ter waarde van bijna 1,8 miljoen euro. Zeven van die ondernemingen waren gevestigd op het adres van een voormalige buurman van de verdachte.
Tegen het door de gemeente ingeschakelde recherchebureau Hoffman erkende de Haagse ex-werknemer dat hij niet altijd zuiver heeft gehandeld, maar dat het hem er altijd om te doen was om mensen te helpen. Ook gaf de financieel controller toe dat hij in sommige gevallen wist dat er tegenover de facturen geen prestatie stond, zo blijkt uit een verslag van de rechtszaak die de man – tevergeefs – tegen zijn ontslag voerde.
Vakantie
Uit het verslag komt een bijzonder beeld naar boven van de financiële controle bij de gemeente. Hoewel de verdachte niet de bevoegdheid had om facturen te fiatteren, lukte hem dat wel door bijvoorbeeld gebruik te maken van de ‘vakantieregel’. Die houdt in dat een ander dan de projectleider tijdens diens vakantie rekeningen kan betalen. Normaal gesproken is dat overigens een collega met dezelfde bevoegdheid of hoger.
Ook werden facturen geregeld aan de verdachte overgedragen, bijvoorbeeld als een leidinggevende vragen had over een rekening. Soms kreeg hij dan het mandaat om de rekening goed te keuren. In totaal heeft de Haagse controller zelf 36 facturen gefiatteerd.
Alarm
Dat de verdachte eind vorig jaar tegen de lamp liep, komt doordat een andere ambtenaar in de donkere dagen voor kerst alarm sloeg over een factuur, die plotseling door de verdachte controller in het systeem werd gezet. Dat gebeurde op 23 december.
Na wat heen en weer ge-mail over de aard van de rekening stelde de verdachte medewerker, enkele uren voor kerstavond, een herstellende factuur op. Die gaf hij een valse datum, namelijk van een ruime maand eerder, 15 november. Voor Den Haag was dat genoeg aanleiding om zelf een kort onderzoek te doen en daarna Hoffmann Bedrijfsrecherche in te huren.
Die vond al snel een heel kaartenhuis van sjoemelbetalingen aan twaalf dubieuze bedrijven en leverde op 3 maart een vernietigend oordeel over de verdachte af. De Haagse controller werd onmiddellijk op staande voet ontslagen.
Corruptie
De huidige fraudezaak is zeker niet de eerste op het Haagse stadhuis. In oktober deed de rijksrecherche invallen in de woningen en werkkamers van twee wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Zij worden nog altijd verdacht van ambtelijke corruptie en omkoping.
In mei vertrok een topambtenaar van de dienst stedelijke ontwikkeling, nadat was gebleken dat hij ‘niet transparant’ had gehandeld rond de bouw van cultuurpaleis Amare. Beide zaken hebben niets met de nieuwe te maken, zegt een bron rond het college.
OmroepWest 08.07.2020 Bij de handhavingsorganisatie van de gemeente Den Haag gaan eind december 2019 alarmbellen af. Een controller van die dienst vraagt om een rekening van een bedrijf uit Zoetermeer van ruim 72.500 euro goed te keuren. Omdat die onderneming onbekend is bij de gemeente, gaan medewerkers van de gemeente spitten in de administratieve systemen. Ze ontdekken nog meer verdachte bedrijven waar geld van de gemeente naartoe is gegaan en ruiken onraad. Het is het begin van de ontmaskering van een medewerker die al sinds 2010 voor de gemeente werkt en waarvan het vermoeden bestaat dat hij 58 valse facturen heeft ingediend en daarmee ruim 1,7 miljoen euro wegsluisde.
De ambtenaar van de afdeling die onder meer verantwoordelijk is voor de buitengewoon opsporingsambtenaren, de boa’s, wordt uiteindelijk op staande voet ontslagen. Maar hij vecht dat besluit bij de rechter aan. Sterker: hij eist bij de rechter bijna zes ton omdat hij vindt dat er ‘geen dringende reden’ is voor zijn abrupte gedwongen vertrek. Het loopt uiteindelijk anders af, beslist de rechter op 1 juli van dit jaar. De ambtenaar is terecht ontslagen en moet nu zelf betalen: 480 euro aan proceskosten.
De kennelijke zucht naar geld, heel veel geld, en de rechtszaak om dat van Den Haag te krijgen, zorgen er ook voor dat het dossier nu grotendeels op straat ligt. Daaruit ontstaat het beeld van een ambtenaar die op een handige manier geld doorsluist naar een wirwar van bv’s (ZSN, Taks, Bouw b.v.) op diverse adressen in meerdere plaatsen.
Onregelmatigheden
Nadat de eerste controle van de verdachte factuur leidt tot onraad in het stadhuis volgt snel een eerste onderzoek door financieel specialisten van de gemeente zelf. Daarbij wordt dan al duidelijk dat er mogelijk onregelmatigheden zijn bij 58 facturen voor betalingen aan vier leveranciers van de gemeente. Daarbij is van alles mis, vinden de speurders van de gemeente. Zo staat in veel facturen niet precies omschreven wat er voor het geld is gedaan en staan er niet de handtekeningen onder van de juiste mensen, maar van de verdachte ambtenaar zelf.
Daarom wordt besloten nog beter onderzoek te doen. Begin januari wordt Hoffmann Bedrijfsrecherche ingeschakeld. Dat bureau komt bijna twee maanden later met een rapport dat er niet om liegt. De werknemer maakt zich schuldig aan ‘meerdere integriteitsschendingen’, is de conclusie. De ambtenaar koopt bijvoorbeeld diensten in en laat hiervoor rekeningen betalen terwijl dat geen onderdeel is van zijn werk en hij dit volgens de regels ook niet mag doen.
Niet altijd zuiver
In een gesprek met Hoffman zou de de man ook hebben verklaard dat hij ‘mensen uit zijn netwerk’ – onder meer een buurman – heeft geholpen door hen in contact te brengen met de gemeente, zodat zij klussen konden doen. En hij erkent ook dat hij ‘hier niet altijd zuiver in heeft gehandeld’. Hij heeft bijvoorbeeld zelf facturen gemaakt – op zijn zakelijke laptop – voor bedrijven. Ook zou hij hebben gezegd dat hij zelf voor meerdere bedrijven facturen indiende terwijl hij wist dat er geen prestatie tegenover stond.
Hofmann is uiteindelijk helder in een oordeel, staat in een passage van het onderzoeksrapport in het vonnis van de rechtbank. ‘Ondanks de wetenschap dat er geen prestatie werd geleverd door diverse leveranciers, heeft de [werknemer] hier geen melding van gemaakt en is hij doorgegaan met het indienen van (valse) facturen. De [werknemer] heeft naar zijn zeggen fraude gepleegd, maar zegt zich daar eerder niet van bewust te zijn geweest.’
Vertrouwen
Reden voor de gemeente om hem dus te ontslaan. Tijdens de rechtszaak zegt de advocaat van de gemeente dat hij ‘grovelijk de plichten veronachtzaamt’ die de arbeidsovereenkomst met de gemeente hem oplegt. De man heeft daarmee een ‘dermate ernstige inbreuk’ gemaakt op het vertrouwen dat de gemeente in hem moest kunnen stellen, dat ontslag terecht zou zijn.
De rechter geeft de gemeente gelijk. Uit het oordeel wordt ook duidelijk dat zeven bedrijven waarvan facturen in opdracht van of door de ambtenaar werden betaald zijn gevestigd op het adres van zijn buurman. Daarbij gaat het ook nog eens om facturen waarvan een aantal ook door de ambtenaar zelf is gemaakt.
Grote schade
De kantonrechter is dan ook helder. Hij acht het aannemelijk dat de ambtenaar valse facturen maakte, indiende en een rol speelde bij het betalen van rekeningen zonder dat er prestaties tegenover stonden. Dit heeft geleid tot grote schade bij de gemeente, aldus de rechter. De ambtenaar heeft hiermee ‘in strijd gehandeld met de interne werkprocessen en de gedragscode’. Verder heeft hij ‘bij zijn handelen misbruik gemaakt van zijn positie van controller’. Kortom: de man heeft de ‘ambtelijke integriteit geschonden’.
Haagse politici reageren geschokt
De politiek reageert onthutst op het zoveelste integriteitsschandaal in Den Haag. Partijen willen weten hoe het kan dat een ambtenaar blijkbaar voor bijna twee miljoen euro kan frauderen voordat het wordt ontdekt. Wethouder Saskia Bruines (D66, personeel) zegt in een reactie op de zaak dat zij is geschrokken en ook boos is. ‘Wij zijn uitermate onthutst’. Zij wijst er wel op dat de kwestie duidelijk maakt dat de systemen om fraude op te sporen binnen de gemeente dus goed werken.
Moeilijk
Wel, zegt de wethouder, is het heel moeilijk om helemaal te voorkomen dat er dit soort dingen binnen de gemeente gebeuren. ‘Dit is niet het eerste geval en zal ook niet het laatste geval zijn.’ Wel worden maatregelen binnen de gemeente genomen om te voorkomen dat dit soort situaties nog een keer kunnen gebeuren. ‘Dit blijft constant aandacht houden’, aldus Bruines.
Volgens haar zijn andere medewerkers van de gemeente ‘geschrokken van de slinkse wijze’ waarop de man heeft geopereerd, zeker ook omdat het om iemand gaat – een controller – waarin anderen hun vertrouwen moeten kunnen stellen. Onderzoek van de Rijksrecherche moet uitwijzen of de man ook strafrechtelijk kan worden vervolgd. De verwachting is dat hierover in het najaar meer duidelijkheid komt.
Te kort door de bocht
De ambtenaar zelf vindt dat de rechter te kort door de bocht heeft geoordeeld, zegt zijn advocaat mr. G.C. Blom in een eerste reactie. Volgens Blom was het gebruik bij de gemeente dat er handelingen werden verricht waarvoor medewerkers geen mandaat hebben. Verder heeft de gemeente tijdens de zitting ook niet hard kunnen maken dat er geen prestaties zijn verricht voor allerlei facturen. ‘De rechter vroeg of dat goed is onderzocht, maar zijn leidinggevende moest toegeven dat dat niet is gebeurd.’
De oud-medewerker overweegt daarom ‘zeer serieus tegen de uitspraak van de rechter in beroep te gaan. Want zegt Blom: ‘Mijn cliënt herkent zich niet in het verhaal van de gemeente. Dat klopt niet.’
Den HaagFM 08.07.2020 Bij de handhavingsorganisatie van de gemeente Den Haag gaan eind december 2019 alarmbellen af. Een controller van die dienst vraagt om een rekening van een bedrijf uit Zoetermeer van ruim 72.500 euro goed te keuren. Omdat die onderneming onbekend is bij de gemeente, gaan medewerkers van de gemeente spitten in de administratieve systemen. Ze ontdekken nog meer verdachte bedrijven waar geld van de gemeente naartoe is gegaan en ruiken onraad. Het is het begin van de ontmaskering van een medewerker die al sinds 2010 voor de gemeente werkt en waarvan het vermoeden bestaat dat hij 58 valse facturen heeft ingediend en daarmee ruim 1,7 miljoen euro wegsluisde.
De ambtenaar van de afdeling die onder meer verantwoordelijk is voor de buitengewoon opsporingsambtenaren, de boa’s, wordt uiteindelijk op staande voet ontslagen. Maar hij vecht dat besluit bij de rechter aan. Sterker: hij eist bij de rechter bijna zes ton omdat hij vindt dat er ‘geen dringende reden’ is voor zijn abrupte gedwongen vertrek. Het loopt uiteindelijk anders af, beslist de rechter op 1 juli van dit jaar. De ambtenaar is terecht ontslagen en moet nu zelf betalen: 480 euro aan proceskosten, zo meldt mediapartner Omroep West.
De kennelijke zucht naar geld, heel veel geld, en de rechtszaak om dat van Den Haag te krijgen, zorgt er ook voor dat het dossier nu grotendeels op straat ligt. Daaruit ontstaat het beeld van een ambtenaar die op een handige manier geld doorsluist naar een wirwar van bv’s (ZSN, Taks, Bouw b.v.) op diverse adressen in meerdere plaatsen.
Onregelmatigheden
Nadat de eerste controle van de verdachte factuur leidt tot onraad in het stadhuis volgt snel een eerste onderzoek door financieel specialisten van gemeente zelf. Daarbij wordt dan al duidelijk dat er mogelijk onregelmatigheden zijn bij 58 facturen voor betalingen aan vier leveranciers van de gemeente. Daarbij is van alles mis, vinden de speurders van de gemeente. Zo staat in veel facturen niet precies omschreven wat er voor het geld is gedaan en staan er niet de handtekeningen onder van de juiste mensen, maar van de verdachte ambtenaar zelf.
Daarom wordt besloten nog beter onderzoek te doen. Begin januari wordt Hoffmann Bedrijfsrecherche ingeschakeld. Dat bureau komt bijna twee maanden later met een rapport dat er niet om liegt. De werknemer maakt zich schuldig aan ‘meerdere integriteitsschendingen’, is de conclusie. De ambtenaar koopt bijvoorbeeld diensten in en laat hiervoor rekeningen betalen terwijl dat geen onderdeel is van zijn werk en hij dit volgens de regels ook niet mag doen.
Niet altijd zuiver
In een gesprek met Hoffman zou de de man ook hebben verklaard dat hij ‘mensen uit zijn netwerk’ – onder meer een buurman – heeft geholpen door hen in contact te brengen met de gemeente, zodat zij klussen konden doen. En hij erkent ook dat hij ‘hier niet altijd zuiver in heeft gehandeld’. Hij heeft bijvoorbeeld zelf facturen gemaakt – op zijn zakelijke laptop – voor bedrijven. Ook zou hij hebben gezegd dat hij zelf voor meerdere bedrijven facturen indiende terwijl hij wist dat er geen prestatie tegenover stond.
Hofmann is uiteindelijk helder in een oordeel, staat in een passage van het onderzoeksrapport in het vonnis van de rechtbank. ‘Ondanks de wetenschap dat er geen prestatie werd geleverd door diverse leveranciers, heeft de [werknemer] hier geen melding van gemaakt en is hij doorgegaan met het indienen van (valse) facturen. De [werknemer] heeft naar zijn zeggen fraude gepleegd, maar zegt zich daar eerder niet van bewust te zijn geweest.’
Vertrouwen
Reden voor de gemeente om hem dus te ontslaan. Tijdens de rechtszaak zegt de advocaat van de gemeente dat hij ‘grovelijk de plichten veronachtzaamd’ die de arbeidsovereenkomst met de gemeente hem oplegt. De man heeft daarmee een ‘dermate ernstige inbreuk’ gemaakt op het vertrouwen dat de gemeente in hem moest kunnen stellen, dat ontslag terecht zou zijn.
De rechter geeft de gemeente gelijk. Uit het oordeel wordt ook duidelijk dat zeven bedrijven waarvan facturen in opdracht van of door de ambtenaar werden betaald zijn gevestigd op het adres van zijn buurman. Daarbij gaat het ook nog eens om facturen waarvan een aantal ook door de ambtenaar zelf is gemaakt.
Grote schade
De kantonrechter is dan ook helder. Hij acht het aannemelijk dat de ambtenaar valse facturen maakte, indiende en een rol speelde bij het betalen van rekeningen zonder dat er prestaties tegenover stonden. Dit heeft geleid tot grote schade bij de gemeente, aldus de rechter. De ambtenaar heeft hiermee ‘in strijd gehandeld met de interne werkprocessen en de gedragscode’. Verder heeft hij ‘bij zijn handelen misbruik gemaakt van zijn positie van controller’. Kortom: de man heeft de ‘ambtelijke integriteit geschonden’.
De politiek reageert onthutst op het zoveelste integriteitsschandaal in Den Haag. Partijen willen weten hoe het kan dat een ambtenaar blijkbaar voor bijna twee miljoen euro kan frauderen voordat het wordt ontdekt. Wethouder Saskia Bruines (D66, personeel) zegt in een reactie op de zaak dat zij is geschrokken en ook boos is. ‘Wij zijn uitermate onthutst’. Zij wijst er wel op dat de kwestie duidelijk maakt dat de systemen om fraude op te sporen binnen de gemeente dus goed werken.
Moeilijk
Wel, zegt de wethouder, is het heel moeilijk om helemaal te voorkomen dat er dit soort dingen binnen de gemeente gebeuren. ‘Dit is niet het eerste geval en zal ook niet het laatste geval zijn.’ Wel worden maatregelen binnen de gemeente genomen om te voorkomen dat dit soort situaties nog een keer kunnen gebeuren. ‘Dit blijft constant aandacht houden’, aldus Bruines.
Volgens haar zijn andere medewerkers van de gemeente ‘geschrokken van de slinkse wijze’ waarop de man heeft geopereerd, zeker ook omdat het om iemand gaat – een controller – waarin anderen hun vertrouwen moeten kunnen stellen. Onderzoek van de Rijksrecherche moet uitwijzen of de man ook strafrechtelijk kan worden vervolgd. De verwachting is dat hierover in het najaar meer duidelijkheid komt.
Tekort door de bocht
De ambtenaar zelf vindt dat de rechter te kort door de bocht heeft geoordeeld, zegt zijn advocaat mr. G.C. Blom in een eerste reactie. Volgens Blom was het gebruik bij de gemeente dat er handelingen werden verricht waarvoor medewerkers geen mandaat hebben. Verder heeft de gemeente tijdens de zitting ook niet hard kunnen maken dat er geen prestaties zijn verricht voor allerlei facturen. ‘De rechter vroeg of dat goed is onderzocht, maar zijn leidinggevende moest toegeven dat dat niet is gebeurd.’
De oud-medewerker overweegt daarom ‘zeer serieus tegen de uitspraak van de rechter in beroep te gaan. Want zegt Blom: ‘Mijn cliënt herkent zich niet in het verhaal van de gemeente. Dat klopt niet.’
Den HaagFM 08.07.2020 De Haagse politiek reageert geschokt op het nieuwe integriteitsschandaal in het stadhuis. De grootste partij in de Haagse gemeenteraad, Hart voor Den Haag, wil snel in een debat opheldering krijgen over de ambtenaar van de gemeente die na het verduisteren van twee miljoen euro is ontslagen, meldt mediapartner Omroep West. ‘We willen van de hoed en de rand weten’, benadrukt fractieleider Richard de Mos. ‘Dit laat op dramatische wijze zien hoe belangrijk het is door te pakken en te werken aan integriteit’, stelt zijn collega Frans de Graaf van de grootste coalitiepartij, de VVD.
Ook andere fracties in de Haagse raad kijken met zorg naar de nieuwe ontwikkelingen in het stadhuis. ‘Dat dit kan, gebeurt en er ook nog een soort patroon lijkt te zijn, is verontrustend’, zegt fractieleider Arjen Kapteijns van GroenLinks. ‘Dit wil je niet in een periode waarin toch al veel over integriteit wordt gesproken’, aldus zijn collega van de Haagse Stadspartij, Joris Wijsmuller. Volgens Pieter Grinwis (ChristenUnie/SGP) wordt Den Haag Napels aan de Noordzee. ‘Maar dat is bijna een belediging voor Napels.’
Voor de PVV is de kwestie een teken dat het college van burgemeester en wethouders ‘zijn zaakjes niet op orde heeft’, stelt fractievoorzitter Sebastian Kruis. ‘Het gebrek aan moraal slaat soms over op ambtenaren. De bodemloze geldput van wethouder Boudewijn Revis is weer twee miljoen euro rijker.’ PvdA-leider Mikal Tseggai verzucht: ‘Dit is verschrikkelijk.’
Gefraudeerd
Burgemeester Jan van Zanen schrijft woensdagavond in een brief aan de gemeenteraad dat een Haagse ambtenaar op staande voet is ontslagen nadat hij voor een bedrag van ruim twee miljoen euro heeft gefraudeerd. De voormalig medewerker van de gemeente heeft meerdere jaren fraude gepleegd ‘met een substantiële financiële omvang’. De Rijksrecherche doet onderzoek. De gemeente heeft intussen van alles gedaan om er voor te zorgen dat het geld terugkeert in de kas. Zo is er beslag gelegd op de bezittingen van de voormalig medewerker.
De gemeenteraad werd al in maart van dit jaar op de hoogte gesteld van de kwestie. Maar toen ging het volgens meerdere raadsleden om slechts summiere informatie. Hart voor Den Haag hoopt in een debat met het college van burgemeester en wethouders meer over de kwestie te weten te komen. ‘Hoe hoog zat die man of vrouw, welke projecten had deze ambtenaar onder z’n hoede en voor welke wethouder werkte hij of zij. Want dit is nogal wat’, aldus De Mos.
Belangenverstrengeling
Dit is niet de eerste integriteitskwestie in het Haagse stadhuis. In september 2018 stelde de gemeente een ambtenaar op non-actief na een intern onderzoek naar financiële belangenverstrengeling. Deze man werkte ook bij een stichting die sinds 2016 zo’n 444.000 euro subsidie van de gemeente kreeg. Uit het onderzoek bleek dat er onregelmatigheden waren in de geldstromen van de gemeente naar die stichting.
In oktober vorig jaar werden invallen gedaan in de werkkamers en woningen van twee wethouders en een raadslid van Hart voor Den Haag/Groep de Mos, omdat zij verdachten zijn in een corruptiezaak. Ook dit onderzoek is in handen van de Rijksrecherche. De voormalig wethouders worden verdacht van ambtelijke corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim.
Niet transparant
In mei van dit jaar vertrok één van de topambtenaren van de gemeente nadat uit een integriteitsonderzoek was gebleken dat hij ‘niet transparant’ had gewerkt rond de bouw van cultuurcomplex Amare. De man zou onder meer achteraf passages aan verslagen hebben toegevoegd.
Volgens Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij redenen genoeg om in de Haagse raad te debatteren over integriteit in brede zin. Daarbij moet het zeker ook nog gaan over wie uiteindelijk politiek verantwoordelijk is voor de ambtenaar die bij Amare was betrokken, vindt hij. Maar hij verwacht niet dat dit voor de zomer zal gebeuren.
Gifbeker
Fractieleider Kapteijns van GroenLinks had gehoopt dat het bij de eerdere incidenten kon blijven. ‘Maar de gifbeker is blijkbaar nog niet leeg’, moet hij constateren. ‘Ik heb er alle vertrouwen in dat de gemeente en het college alles op alles zullen zetten om dat geld terug te krijgen. Maar deze reeks incidenten is wel alarmerend. Ik hoop dat alle aandacht voor integriteit die er nu is in het stadhuis er voor zorgt dat verbetering optreedt.’
Dat hoopt ook de PvdA. ‘Dit laat des te meer zien dat we hard aan de slag moeten met integriteit. Ik ben ook heel benieuwd hoe de nieuwe burgemeester hiermee omgaat’, zegt Tseggai. ‘Dit moet gewoon nooit meer gebeuren. Dit moet echt de laatste keer zijn.’
‘Geen fraai nieuws’
D66 spreekt van ‘geen fraai nieuws’. Maar fractievoorzitter Hanneke van der Werf noemt het wel goed dat dit soort ernstige zaken aan het licht komen. ‘Het stadhuis is een grote organisatie waar regelmatig integriteitsmeldingen worden gedaan. Ik vind het vooral belangrijk dat we daarover geïnformeerd worden en het college adequaat reageert. Dat lijkt hier het geval te zijn geweest.’
De kwestie roept ook vragen op over hoe bij de gemeente Den Haag de bedrijfsvoering is georganiseerd, vindt Grinwis van de ChristenUnie/SGP. ‘Want hoe kun je anders twee miljoen euro wegsluizen? Dan zit er toch echt wel iets mis. Ik schrik hier toch echt weer van, ook al raken we er ook een beetje aan gewend.’
OmroepWest 08.07.2020 De Haagse politiek reageert geschokt op het nieuwe integriteitsschandaal in het stadhuis. De grootste partij in de Haagse gemeenteraad, Hart voor Den Haag, wil snel in een debat opheldering krijgen over de ambtenaar van de gemeente die na het verduisteren van twee miljoen euro is ontslagen. ‘We willen van de hoed en de rand weten’, benadrukt fractieleider Richard de Mos. ‘Dit laat op dramatische wijze zien hoe belangrijk het is door te pakken en te werken aan integriteit’, stelt zijn collega Frans de Graaf van de grootste coalitiepartij, de VVD.
Ook andere fracties in de Haagse raad kijken met zorg naar de nieuwe ontwikkelingen in het stadhuis. ‘Dat dit kan, gebeurt en er ook nog een soort patroon lijkt te zijn, is verontrustend’, zegt fractieleider Arjen Kapteijns van GroenLinks. ‘Dit wil je niet in een periode waarin toch al veel over integriteit wordt gesproken’, aldus zijn collega van de Haagse Stadspartij, Joris Wijsmuller. Volgens Pieter Grinwis (ChristenUnie/SGP) wordt Den Haag Napels aan de Noordzee. ‘Maar dat is bijna een belediging voor Napels.’
Voor de PVV is de kwestie een teken dat het college van burgemeester en wethouders ‘zijn zaakjes niet op orde heeft’, stelt fractievoorzitter Sebastian Kruis. ‘Het gebrek aan moraal slaat soms over op ambtenaren. De bodemloze geldput van wethouder Boudewijn Revis is weer twee miljoen euro rijker.’ PvdA-leider Mikal Tseggai verzucht: ‘Dit is verschrikkelijk.’
Gefraudeerd
Burgemeester Jan van Zanen schrijft dinsdagavond in een brief aan de gemeenteraad dat een Haagse ambtenaar op staande voet is ontslagen nadat hij voor een bedrag van ruim twee miljoen euro heeft gefraudeerd. De voormalig medewerker van de gemeente heeft meerdere jaren fraude gepleegd ‘met een substantiële financiële omvang’. De Rijksrecherche doet onderzoek. De gemeente heeft intussen van alles gedaan om er voor te zorgen dat het geld terugkeert in de kas. Zo is er beslag gelegd op de bezittingen van de voormalig medewerker.
De gemeenteraad werd al in maart van dit jaar op de hoogte gesteld van de kwestie. Maar toen ging het volgens meerdere raadsleden om slechts summiere informatie. Hart voor Den Haag hoopt in een debat met het college van burgemeester en wethouders meer over de kwestie te weten te komen. ‘Hoe hoog zat die man of vrouw, welke projecten had deze ambtenaar onder z’n hoede en voor welke wethouder werkte hij of zij. Want dit is nogal wat’, aldus De Mos.
Belangenverstrengeling
Dit is niet de eerste integriteitskwestie in het Haagse stadhuis. In september 2018 stelde de gemeente een ambtenaar op non-actief na een intern onderzoek naar financiële belangenverstrengeling. Deze man werkte ook bij een stichting die sinds 2016 zo’n 444.000 euro subsidie van de gemeente kreeg. Uit het onderzoek bleek dat er onregelmatigheden waren in de geldstromen van de gemeente naar die stichting.
In oktober vorig jaar werden invallen gedaan in de werkkamers en woningen van twee wethouders en een raadslid van Hart voor Den Haag/Groep de Mos, omdat zij verdachten zijn in een corruptiezaak. Ook dit onderzoek is in handen van de Rijksrecherche. De voormalig wethouders worden verdacht van ambtelijke corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim.
Niet transparant
In mei van dit jaar vertrok één van de topambtenaren van de gemeente nadat uit een integriteitsonderzoek was gebleken dat hij ‘niet transparant’ had gewerkt rond de bouw van cultuurcomplex Amare. De man zou onder meer achteraf passages aan verslagen hebben toegevoegd.
Volgens Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij redenen genoeg om in de Haagse raad te debatteren over integriteit in brede zin. Daarbij moet het zeker ook nog gaan over wie uiteindelijk politiek verantwoordelijk is voor de ambtenaar die bij Amare was betrokken, vindt hij. Maar hij verwacht niet dat dit voor de zomer zal gebeuren.
Gifbeker
Fractieleider Kapteijns van GroenLinks had gehoopt dat het bij de eerdere incidenten kon blijven. ‘Maar de gifbeker is blijkbaar nog niet leeg’, moet hij constateren. ‘Ik heb er alle vertrouwen in dat de gemeente en het college alles op alles zullen zetten om dat geld terug te krijgen. Maar deze reeks incidenten is wel alarmerend. Ik hoop dat alle aandacht voor integriteit die er nu is in het stadhuis er voor zorgt dat verbetering optreedt.’
Dat hoopt ook de PvdA. ‘Dit laat des te meer zien dat we hard aan de slag moeten met integriteit. Ik ben ook heel benieuwd hoe de nieuwe burgemeester hiermee omgaat’, zegt Tseggai. ‘Dit moet gewoon nooit meer gebeuren. Dit moet echt de laatste keer zijn.’
‘Geen fraai nieuws’
D66 spreekt van ‘geen fraai nieuws’. Maar fractievoorzitter Hanneke van der Werf noemt het wel goed dat dit soort ernstige zaken aan het licht komen. ‘Het stadhuis is een grote organisatie waar regelmatig integriteitsmeldingen worden gedaan. Ik vind het vooral belangrijk dat we daarover geïnformeerd worden en het college adequaat reageert. Dat lijkt hier het geval te zijn geweest.’
De kwestie roept ook vragen op over hoe bij de gemeente Den Haag de bedrijfsvoering is georganiseerd, vindt Grinwis van de ChristenUnie/SGP. ‘Want hoe kun je anders twee miljoen euro wegsluizen? Dan zit er toch echt wel iets mis. Ik schrik hier toch echt weer van, ook al raken we er ook een beetje aan gewend.’
OmroepWest 07.07.2020 Een ambtenaar van de gemeente Den Haag is ontslagen nadat hij voor een bedrag van ruim twee miljoen euro heeft gefraudeerd. Dat schrijft het college van burgemeester en wethouders dinsdagavond in een brief aan de Haagse gemeenteraad.
De inmiddels ex-medewerker van de gemeente heeft meerdere jaren fraude gepleegd ‘met een substantiële financiële omvang’. De gemeenteraad was al in maart van dit jaar op de hoogte hiervan, maar de gemeente treedt nu voor het eerst hierover naar buiten.
Nadat de fraude op het stadhuis is opgemerkt, is er aangifte gedaan bij de Rijksrecherche en is de ambtenaar op staande voet ontslagen. Dit ontslag was volgens de rechter rechtsgeldig.
Twee miljoen euro
De afgelopen maanden heeft de gemeente allerlei acties ondernomen om de door de fraude geleden schade zoveel mogelijk te verhalen op de ambtenaar. Inmiddels is er conservatoir beslag gelegd op de bezittingen van de ex-medewerker voor een bedrag van ruim twee miljoen euro.
De Rijksrecherche is na de aangifte van de gemeente nog volop bezig met het onderzoek. ‘Op grond van de informatie die wij van de Rijksrecherche hebben ontvangen, verwachten wij dat het onderzoek nog zeker tot het najaar zal doorlopen’, schrijft de gemeente. ‘In het belang van dit onderzoek kunnen wij verder geen mededelingen over de inhoud van de kwestie doen.’
Eerdere integriteitskwesties
Het is niet de eerste integriteitskwestie op het Haagse stadhuis. In oktober vorig jaar werden er invallen gedaan in de werkkamers en woningen van twee wethouders en een raadslid van Hart voor Den Haag/Groep de Mos, omdat zij verdachten zijn in een corruptiezaak. Ook dit onderzoek is in handen van de Rijksrecherche. Zij worden verdacht van ambtelijke corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim.
In mei van dit jaar vertrok één van de topambtenaren van de gemeente nadat uit een integriteitsonderzoek was gebleken dat hij ‘niet transparant’ had gewerkt rond de bouw van cultuurcomplex Amare. De man zou onder meer achteraf passages aan verslagen hebben toegevoegd.
‘Stad van vrede en recht of van list en bedrog?’
De Haagse lokale politiek reageert verbijsterd op het nieuws – ook al was de raad dus al veel eerder vertrouwelijk geïnformeerd. ‘Weer wordt het IJspaleis opgeschrikt door integriteitsschandaal’, zegt Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. De partij heeft meteen een debat aangevraagd ‘om van de hoed en de rand te horen’ van het college. ‘Welke afdeling? Welk mandaat? Welke wethouder was verantwoordelijk?’, zo luiden zijn vragen.
Fractieleider Robert Barker van de Partij voor de Dieren noemt het ‘bizar’ hoe de ambtenaar meerdere jaren fraude kon plegen, zonder dat dit werd opgemerkt. Barker: ‘Den Haag: de stad van vrede en recht of van list en bedrog?’
Den HaagFM 07.07.2020 Een ambtenaar van de gemeente Den Haag is ontslagen nadat hij voor een bedrag van ruim twee miljoen euro heeft gefraudeerd. Dat schrijft het college van burgemeester en wethouders dinsdagavond in een brief aan de Haagse gemeenteraad.
De inmiddels ex-medewerker van de gemeente heeft meerdere jaren fraude gepleegd ‘met een substantiële financiële omvang’. De gemeenteraad was al in maart van dit jaar op de hoogte hiervan, maar de gemeente treedt nu voor het eerst hierover naar buiten.
Nadat de fraude op het stadhuis is opgemerkt, is er aangifte gedaan bij de Rijksrecherche en is de ambtenaar op staande voet ontslagen. Dit ontslag was volgens de rechter rechtsgeldig.
Twee miljoen euro
De afgelopen maanden heeft de gemeente allerlei acties ondernomen om de door de fraude geleden schade zoveel mogelijk te verhalen op de ambtenaar. Inmiddels is er conservatoir beslag gelegd op de bezittingen van de ex-medewerker voor een bedrag van ruim twee miljoen euro.
De Rijksrecherche is na de aangifte van de gemeente nog volop bezig met het onderzoek. ‘Op grond van de informatie die wij van de Rijksrecherche hebben ontvangen, verwachten wij dat het onderzoek nog zeker tot het najaar zal doorlopen’, schrijft de gemeente. ‘In het belang van dit onderzoek kunnen wij verder geen mededelingen over de inhoud van de kwestie doen.’
Eerdere integriteits kwesties
Het is niet de eerste integriteitskwestie op het Haagse stadhuis. In oktober vorig jaar werden er invallen gedaan in de werkkamers en woningen van twee wethouders en een raadslid van Hart voor Den Haag/Groep de Mos, omdat zij verdachten zijn in een corruptiezaak. Ook dit onderzoek is in handen van de Rijksrecherche. Zij worden verdacht van ambtelijke corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim.
In mei van dit jaar vertrok één van de topambtenaren van de gemeente nadat uit een integriteitsonderzoek was gebleken dat hij ‘niet transparant’ had gewerkt rond de bouw van cultuurcomplex Amare. De man zou onder meer achteraf passages aan verslagen hebben toegevoegd.
‘Den Haag: de stad van vrede en recht of van list en bedrog?’
De Haagse lokale politiek reageert verbijsterd op het nieuws – ook al was de raad dus al veel eerder vertrouwelijk geïnformeerd. ‘Weer wordt het IJspaleis opgeschrikt door integriteitsschandaal’, zegt Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. De partij heeft meteen een debat aangevraagd ‘om van de hoed en de rand te horen’ van het college. ‘Welke afdeling? Welk mandaat? Welke wethouder was verantwoordelijk?’, zo luiden zijn vragen.
Fractieleider Robert Barker van de Partij voor de Dieren noemt het ‘bizar’ hoe de ambtenaar meerdere jaren fraude kon plegen, zonder dat dit werd opgemerkt. Barker: ‘Den Haag: de stad van vrede en recht of van list en bedrog?’
AD 07.07.2020 Een Haagse ambtenaar is ontslagen vanwege een verdenking voor miljoenen euro’s te hebben gefraudeerd. Er is voor ruim twee miljoen euro beslag gelegd op de bezittingen van de voormalige werknemer.
Dat zegt burgemeester Jan van Zanen in een openbaar gemaakte brief aan de raad. De Haagse gemeenteraad was in maart eerder al geïnformeerd over de zaak in een vertrouwelijke brief. De medewerker, die op staande voet is ontslagen, pleegde meerdere jaren lang fraude met hoge bedragen.
Naast dat de ambtenaar is ontslagen, loopt er ook een strafrechtelijk onderzoek. Dit zal waarschijnlijk in het najaar worden afgerond. De gemeente heeft in de afgelopen maanden acties ondernomen om de door de fraude geleden schade zoveel mogelijk te verhalen. Zo is er conservatoir beslag op de bezittingen van de ex-medewerker gelegd voor een bedrag tot ruim twee miljoen euro.
Zijn we de stad van vrede en recht of de stad van list en bedrog?, aldus Robert Barker, PvdD.
Groep de Mos, de grootste partij in de Haagse raad, heeft al een spoeddebat aangevraagd. Raadslid Ralf Sluijs: “Weer wordt het IJspaleis opgeschrikt door een integriteitsschandaal. Om welke afdeling gaat het en welke wethouder is hier verantwoordelijk voor?”
Robert Barker, Partij voor de Dieren, reageert eveneens verontwaardigd op het nieuws. ,,Alweer en integriteitskwestie. We staan er niet goed op. Zijn we de stad van vrede en recht of de stad van list en bedrog? We moeten echt meer werk gaan maken van integriteit. Want hoe kan het dat iemand voor miljoenen kon frauderen en dat meerdere jaren lang? Hoeveel controle zit er dan op? Dit is niet goed!”
Meerdere misstanden
HSP’er Joris Wijsmuller is voorzichtiger. “Dit is enorm vervelend. In een organisatie met negenduizend werknemers kan zo’n fraudegeval voorkomen. Maar het is er nu wel een in een rij van vermeende misstanden. Goed dat de ambtenaar ontslagen is en vervolgd wordt. Dit is een zaak op zich. Pas als blijkt dat de controle – de checks and balances – niet goed is geweest, wordt dit een politieke kwestie. Maar zover ben ik nog zeker niet. Daarvoor weet ik er te weinig van.”
Eerder dit jaar kwam de stad ook al in verlegenheid door misstanden op het stadhuis. Een hooggeplaatste ambtenaar moest het veld ruimen na een integriteitskwestie. Topambtenaar Henk Harms regelde namens de gemeente Den Haag geregeld dubieuze afspraken met projectontwikkelaars.
NU 07.07.2020 De gemeente Den Haag heeft onlangs een gemeenteambtenaar ontslagen, omdat deze mogelijk miljoenenfraude zou hebben gepleegd. Dat blijkt dinsdag uit een brief van burgemeester Jan van Zanen (pdf) aan de gemeenteraad.
Het is de eerste keer dat de gemeente openbaar melding doet van de mogelijke miljoenenfraude, maar in de brief is te lezen dat de raad al minstens sinds maart hiervan wist.
In een vertrouwelijke brief kreeg de gemeenteraad op 3 maart te horen dat de medewerker is ontslagen en dat er sindsdien al maatregelen zijn getroffen om te voorkomen dat iets dergelijks nog eens zou gebeuren.
Wat de ambtenaar precies heeft gedaan, is onduidelijk. De ambtenaar is ontslagen en de gemeente heeft aangifte gedaan bij de Rijksrecherche. Een bedrag van ruim twee miljoen euro is in beslag genomen.
De Rijksrecherche is nog bezig met het onderzoek, maar een rechter heeft het ontslag van de ambtenaar in principe goedgekeurd. Het onderzoek duurt naar verwachting nog tot het najaar van 2020.
Onderzoek tegen ex-wethouders wegens corruptie
Richard de Mos, fractievoorzitter van de lokale partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos, laat in een persbericht weten een spoeddebat te hebben aangevraagd om meer duidelijkheid over het incident te krijgen.
Zelf is ex-wethouder De Mos sinds oktober 2019 echter ook het onderwerp van een onderzoek wegens corruptie, samen met zijn partijgenoot Rachid Guernaoui. Het Openbaar Ministerie verdenkt de twee van het regelen van vergunningen tegen betaling. Ook zouden ze een partijgenoot van de lokale partij Groep de Mos hebben geholpen met het verkopen van een gemeentelijk pand.
Vorige maand werd bekend dat Groep de Mos mogelijk gelinkt is aan stembusfraude bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. De partij zou stemmen van kiezers met een migratieachtergrond hebben gekocht.
Het corruptie-onderzoek naar oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos voltrekt zich in alle stilte.
Toch komen er viaNRCal weer nieuwe beschuldigingen naar buiten. Deze keer gaat het om Turks-Nederlandse partijvrienden, die in 2018 stemmen zouden hebben gekocht en geronseld voor Groep de Mos.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 zijn er in Den Haag stemmen gekocht van kiezers met een migratieachtergrond voor de lokale partij van Richard de Mos. Dat schrijft NRC op basis van tapverslagen van het corruptieonderzoek rond Groep de Mos.
AD 06.06.2020
Wat is het nieuws?
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 in Den Haag zijn in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratie-achtergrond gekocht voor de lokale partij van Richard de Mos, blijkt uit de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een verdachte in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos.
De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van B en W.
Wie twintig stempassen zou afgeven, kreeg er 150 euro voor, viel te lezen in een e-mail die in handen kwam van NRC. Dit zou volgens een bron bij veel mensen in de Turkse gemeenschap in Den Haag bekend zijn geweest.
In oktober 2019 deed de rijksrecherche invallen in de kantoren en woningen van toenmalig wethouders Richard de Mos en zijn collega en partijgenoot Rachid Guernaoui. Beiden zeggen niets fout te hebben gedaan.
Vergunning Opera
AD 03.07.2020
‘Laffe streek’ wekt wrevel en Vraagtekens bij actie Remkes die vlak voor vertrek nachtvergunning Opera in stand hield
Er zijn vragen gerezen in de Haagse gemeenteraad bij het besluit van interim-burgemeester Remkes dat partycentrum Opera zijn nachtvergunningen mag houden. De HSP noemt het onbegrijpelijk dat Johan Remkes op zijn laatste werkdag als burgemeester, 30 juni, besloot de omstreden nachtvergunningen in stand te houden voor het partycentrum.
Telegraaf 04.07.2020
Zijn brief daarover viel 2 juli op de deurmat bij Hagenaars die bezwaar maakten tegen de nachtelijke feesten. Remkes was toen al weg uit de stad. Ook GroenLinks en D66 blijven achter met veel vragen.
Inval ivm Opera
Ook de woonadressen van drie Haagse ondernemers werden doorzocht. Een van hen, Erdinc Akyol, heeft volgens NRC in een afgeluisterd gesprek gezegd dat bij de raadsverkiezingen in ruil voor stemmen voor Groep de Mos ‘een financiële vergoeding‘ is betaald ‘aan partijen’.
AD 06.06.2020
Wat is er aan de hand?
De Turkse broers A. zouden betrokken zijn geweest bij het ronselen van stemmen voor Groep de Mos. In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 zouden ze stempassen van kiezers in de omgeving van de Schilderswijk hebben gekocht. Atilla A. stond op de lijst van de partij. ‘Wie twintig stempassen afgeeft, krijgt daar 150 euro voor’, zo staat te lezen in het NRC-artikel.
Reacties HSP, Islam Democraten en ChristenUnie-SGP
De Haagse Stadspartij (HSP) doet een oproep aan het stadsbestuur om inzicht te krijgen over het stemgedrag, per volmacht, in de Schilderswijk en Transvaal. De partij doet dit nadat NRC vrijdag schreef over mogelijke stemfraude waarbij stemmen zouden zijn gekocht voor Hart voor Den Haag/ Groep de Mos.
Of dat heeft geleid tot meer voorkeurstemmen tot een bepaalde partij, dat is wel de vraag.” Ook Islam Democraten-fractievoorzitter Tahsin Çetinkaya sprak zich over de kwestie uit, zijn partij liep een tweede zetel mis bij de verkiezingen van 2018. “”We hebben een 2e zetel met ongeveer 200 stemmen verloren. Dit betekent nog wat.” Joris Wijsmuller: “Daar moet je niet aan denken en daarom is het belangrijk dat het wordt opgehelderd. Het stadsbestuur moet onderzoeken of er echt niet iets opmerkelijks is gebeurd.
Stel dat dat het geval is, dan is het de vraag wat voor betekenis dat heeft. Alleen al het idee is heel kwalijk en schadelijk. Dat vraagt om direct onderzoek.”
Wijsmuller HSP reageert: “Als er inderdaad aanleiding is om te denken dat er met volmachten makkelijker geronseld zou worden of dat er stemmen zijn gekocht, dan is dat aanleiding voor de minister om eens na te denken over strengere regels voor volmachten om dat risico wat in te perken. Dat is niet aan ons als gemeenteraad.
Wij moeten gewoon met geloofwaardigheid verder kunnen en daarom is het belangrijk dat we opheldering krijgen hoe dit zit”, aldus de fractievoorzitter van de HSP.
AD 06.06.2020
Hoe reageren De Mos en Guernaoui?
Woedend. ‘Dit is smaad, een lastercampagne. Allemaal roddel en achterklap’, stelt Hart voor Den Haag op haar website. ,,Nadat wij – via Rachid Guernaoui – tapverslagen hebben gedeeld met NRC om onze onschuld te bewijzen, haalt de krant er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen geronseld of gekocht.’
Reactie Haagse oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD)
“Ik zou willen dat het OM snel tot een conclusie komt en dat er eventueel een vervolging volgt. Dan kan het voor de rechter een rol gaan spelen”, zei de Haagse oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag
‘Voor de stad is het zo ongelofelijk belangrijk dat we dit soort gedoe een keer achter ons kunnen laten, want het blijft de stad ook als geheel achtervolgen.’
Dit pleidooi hield de oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag zaterdag in het politieke radioprogramma Spuigasten op Den Haag FM. ‘Ik zou willen dat het OM snel tot een conclusie komt en dat er eventueel een vervolging volgt. Dan kan het voor de rechter een rol gaan spelen’, zei de Haagse oud-burgemeester
NRC berichtte deze week dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos in verband wordt gebracht met stemfraude bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. ‘Dan zal dit ongetwijfeld ook aan de orde komen, want als ik het goed begrepen heb, dan is het een onderdeel van het onderzoek waar weer een stukkie uit is gekomen. Daar moeten we toch op wachten”, reageerde Van Aartsen.
Reactie waarnemend burgemeester Johan Remkes (VVD)
De Haagse waarnemend burgemeester Johan Remkes (VVD) zei eerder te hopen dat het corruptieonderzoek van het Openbaar Ministerie naar de twee ex-wethouders “zo snel mogelijk wordt afgerond”.
Remkes zou hierop aandringen bij het OM. “Dat mag je als burgemeester best doen. Ze kunnen ook zeggen: ‘U gaat er niet over’, maar dat zullen ze zeker niet tegen Remkes hebben gezegd”, beweerde Van Aartsen.
Sinds de inval in de werkkamers op het stadhuis en de woningen van de wethouders zijn er ruim acht maanden verstreken. “Ik weet ook niet waarom het zolang duurt.
OmroepWest 25.06.2020 Cultureel-religieuze motieven, zo verklaart de gemeente Den Haag het hoge percentage volmachtstemmen bij sommige kiesbureaus tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2018.
Een analyse van die verkiezingsuitslag door Omroep West ondersteunt dit: op plekken waar veel per volmacht wordt gestemd, krijgen islamitische partijen soms wel zes keer zo veel stemmen. Opvallend is dat de van kiesfraude beschuldigde Groep de Mos bij deze kiesbureaus juist minder stemmen krijgt.
Uit die analyse blijkt dat er bij die verkiezingen in Den Haag opvallend veel per volmacht is gestemd. Maar liefst veertien Haagse stembureaus stonden in de landelijke ‘volmachttop-25’, en in acht van die bureaus zijn er veel stemmen gegaan naar Atilla Akyol, de lijstduwer van Groep de Mos die volgens NRC betrokken is bij het ronselen. De partijfinancier en zakenman is ook verdachte in de corruptiezaak rond Groep de Mos.
Gerommel met stempassen
Voor NRC is de populariteit van Akyol in bureaus met veel volmachtstemmen een aanwijzing dat er met stempassen is gerommeld. Volgens een tipgever uit de Turkse gemeenschap in Den Haag zou er 150 euro worden betaald aan wie twintig stempassen leverde.
Signalen hierover zijn echter nooit beland bij de gemeente, die wijst op cultureel-religieuze motieven voor stemmen per volmacht. Met name in islamitische kringen zouden ouders vaak hun kinderen volmachtigen.
Stembureaus met afwijkend veel volmachtstemmen | Bron: Omroep West
Achtergrond speelt mee in volmachtstemmen
Een indicatie dat de cultureel-religieuze achtergrond meespeelt in het volmachtstemmen, komt ook naar voren uit een analyse van de verkiezingsuitslag van 2018 door Omroep West. Over alle stembureaus genomen, kregen de islamitische partijen Islam Democraten, NIDA en Partij voor de Eenheid respectievelijk 25,6, 16,5 en 14,9 stemmen per bureau.
Kijk je alleen naar de 32 bureaus waar statistisch gezien afwijkend veel per volmacht werd gestemd, krijgen de islamitische partijen drie tot vier keer zo veel stemmen. Dit verschil wordt nog groter als je alleen kijkt naar de veertien bureaus uit de landelijke ‘volmachttop-25’ waar NRC het over heeft. Daar krijgen Islam Democraten, NIDA en Partij van de Eenheid achtereenvolgens gemiddeld 171,3, 87,4 en 103,7 stemmen per bureau. Vijf tot zes keer zo veel als gemiddeld dus.
Volmachtstemmen islamitische partijen| Bron: Omroep West
Eenderde van de stemmen komt uit veertien bureaus
Ter indicatie van hoe belangrijk de top 14-bureaus waren voor de islamitische partijen: Islam Democraten kreeg in totaal 6943 stemmen, waarvan er 2398 werden uitgebracht in deze bureaus. Ruim een derde van hun stemmen is dus afkomstig uit slechts een fractie van de 271 bureaus.
Voor de overige partijen lijkt het belang van de volmachtstem minder groot: op CDA en PvdA na, scoorden ze allemaal (iets) minder goed bij bureaus waar veel met volmachtstemmen werd gestemd. Dat geldt dus ook voor die partij die in verband wordt gebracht met stembusfraude, Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Groep de Mos
Over de hele stad genomen, kreeg de partij van Richard de Mos gemiddeld 128 stemmen per bureau. Bij bureaus waar afwijkend veel per volmacht werd gestemd, ligt dat gemiddelde 13 procent lager: 103,7.
Volmachtstemmen Hart voor Den Haag/Groep de Mos| Bron: Omroep West
In de veertien stembussen uit de top 25 van NRC – waar Atilla Akyol dus veel stemmen kreeg – werden nog minder stemmen voor Groep de Mos gedaan: gemiddeld 79,8. In andere woorden: Akyol, een bekende ondernemer uit Schilderswijk en Transvaal, mag er dan misschien wel goed scoren, de partij als geheel minder.
Gesjoemel met stemmen?
Betekent dit dan dat er niet gesjoemeld is met stemmen? Nee. Partijen zouden geronselde stemmen even goed verspreid over de hele stad uit kunnen laten brengen, want uiteindelijk telt het totaal. Daarin kunnen ook de 29 stemmen voor Atilla Akyol bij stembureau OBS De Galjoen doorslaggevend zijn, of de rest van de partij er nou goed scoorde of niet.
Wat deze cijfers wel laten zien, is dat per volmacht stemmen inderdaad een fenomeen is dat meer voorkomt in buurten met veel islamitische inwoners. Adeel Mahmood van islampartij Nida zei onlangs al tegen Omroep West dat er in buurten als de Schilderswijk en Transvaal zelfs actief campagne wordt gevoerd om het lage opkomstpercentage in de buurten op te krikken. ‘Dan worden mensen die niet van plan zijn om te gaan stemmen of geen politieke interesse hebben, opgeroepen om hun volmacht te geven aan familieleden.’
Alarmbellen
Het verklaart dat er geen alarmbellen zijn afgegaan door de stemmen van Akyol, een bekende man in een buurt waar er vaker veel volmachtstemmen worden uitgebracht. Dit laatste wordt bevestigd door een blik op de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen in 2019, in een top 32 van de bureaus met meeste volmachtstemmen komen veel dezelfde namen naar boven als in 2018.
Provinciale Statenverkiezingen 2019 | Bron: Omroep West
Hoewel er bij de gemeente geen signalen zijn binnengekomen over stemmen met volmacht, wordt er wel gesproken over mogelijke aanpassingen, om ook vraagtekens als die rond Groep de Mos weg te nemen.
Van een afschaffing zal het in ieder geval niet komen, als het aan de Kiesraad ligt: ‘De onderhandse volmacht voorziet in een duidelijke behoefte en is voor sommige mensen zelfs de enige mogelijkheid om deel te nemen aan de verkiezingen.’ Tahsin Çetinkaya van de Islam Democraten: ‘Dit recht is niet verkeerd omdat er een partij is die het zou misbruiken.’
Meer weten over het risico en (en recht) van stemmen per volmacht? Lees dan deze analyse.
Den HaagFM 08.06.2020 De Haagse Stadspartij (HSP) doet een oproep aan het stadsbestuur om inzicht te krijgen over het stemgedrag, per volmacht, in de Schilderswijk en Transvaal. De partij doet dit nadat NRC vrijdag schreef over mogelijke stemfraude waarbij stemmen zouden zijn gekocht voor Hart voor Den Haag/ Groep de Mos.
Partijleider Richard de Mos ontkende dat hiervan sprake is geweest en sprak van ‘smaad en laster‘. “Ik hoop dat het niet waar is, maar we moeten met alles rekening houden”, zegt HSP-fractievoorzitter Joris Wijsmuller in Rob’s Tussendoortje op Den Haag FM. De partij heeft vragen gesteld aan het stadsbestuur.
“Stemfraude en de suggestie die uit het artikel van NRC spreekt is heel schadelijk voor de lokale democratie en dat mag niet boven de markt hangen.” NRC maakte een analyse van het gebruik van volmachten. “En dan blijkt dat in de Schilderswijk van heel Nederland veruit de meeste volmachten worden gebruikt.
En dat valt op omdat met name daar de persoon in kwestie daar veel voorkeurstemmen had. Nu vind ik het gevaarlijk om aan die ene analyse conclusies te verbinden, daarom wil ik ook zien hoe het bij de verkiezing ervoor was.
Dan kun je misschien zien of er een opvallende beweging heeft plaatsgevonden die leidt tot meer voorkeursstemmen voor een persoon of partij.” De Kiesraad waarschuwde de gemeente al in 2014 voor het feit dat er in Transvaal en de Schilderswijk veel gebruik werd van gemaakt om te stemmen per volmacht.
“Op het moment dat je door iemand anders je stem laat uitbrengen dan is daar geen zicht meer op, Dat maakt kwetsbaarder. Dat betekent dat mensen die veel volmachten in handen krijgen daar misschien bepaalde agenda’s mee kunnen dienen. Het is een wat risicovollere manier van stemmen.
Of dat heeft geleid tot meer voorkeurstemmen tot een bepaalde partij, dat is wel de vraag.” Ook Islam Democraten-fractievoorzitter Tahsin Çetinkaya sprak zich over de kwestie uit, zijn partij liep een tweede zetel mis bij de verkiezingen van 2018. “”We hebben een 2e zetel met ongeveer 200 stemmen verloren. Dit betekent nog wat.” Joris Wijsmuller: “Daar moet je niet aan denken en daarom is het belangrijk dat het wordt opgehelderd. Het stadsbestuur moet onderzoeken of er echt niet iets opmerkelijks is gebeurd.
Stel dat dat het geval is, dan is het de vraag wat voor betekenis dat heeft. Alleen al het idee is heel kwalijk en schadelijk. Dat vraagt om direct onderzoek.”
Wijsmuller HSP reageert: “Als er inderdaad aanleiding is om te denken dat er met volmachten makkelijker geronseld zou worden of dat er stemmen zijn gekocht, dan is dat aanleiding voor de minister om eens na te denken over strengere regels voor volmachten om dat risico wat in te perken. Dat is niet aan ons als gemeenteraad. Wij moeten gewoon met geloofwaardigheid verder kunnen en daarom is het belangrijk dat we opheldering krijgen hoe dit zit”, aldus de fractievoorzitter van de HSP.
AD 06.06.2020 Nergens in Nederland wordt er zo massaal met volmachten gestemd als in en rond de Haagse Schilderswijk. En dat is nogal link, zo blijkt maar weer uit de vermeende stemfraude bij Groep de Mos.
Het is 2014 als de Kiesraad de gemeente waarschuwt. In Den Haag wordt in Transvaal en in de Schilderswijk wel heel erg veel per volmacht gestemd. Een kwart tot een derde van de kiezers laat z’n stem door een ander uitbrengen.
En dat is best link. Bij het stemmen per volmacht bestaat het gevaar van fraude en misbruik, stelt een Europese organisatie die Nederland datzelfde jaar flink op z’n vingers tikt. Het is bovendien in strijd met het stemgeheim, zo heet het.
Zes jaar later dringt die boodschap opeens keihard door in Den Haag. In NRC verscheen deze week een artikel over stemfraude in de Schilderswijk. Twee Turks-Nederlandse ondernemers zouden geld hebben betaald om stemmen te kopen. ,,Wie twintig stempassen afgeeft, krijgt daar 150 euro voor’’, zegt een anonieme bron in de krant.
Het gaat hier om de broers Erdin en Atilla A. De laatste is lijstduwer, sponsor en een partijvriend van Groep de Mos/Hart voor Den Haag. De eerste heeft een vriendin die op de kieslijst van de lokale partij op de vierde plek is gezet.
Omkoping
De twee zijn inmiddels wel bekend in Haagse kringen. Sinds oud-wethouders De Mos en Guernaoui vorig jaar oktober van hun bed werden gelicht op de verdenking van corruptie en omkoping staat het vizier op de broers. Het is hun zalencentrum dat volgens Justitie in ruil voor giften van wethouder Richard de Mos onder meer twee nachtvergunningen kreeg.
Het recherche-onderzoek verloopt in alle stilte en dus slaan de nieuwe beschuldigingen in als een bom. Ook omdat ze worden gestaafd door verslagen van afgetapte gesprekken uit het recherche-onderzoek. En door een verkiezingsuitslag in de Schilderswijk.
Zo blijkt Atilla A. in het stembureau Theater de Vaillant in maart 2018 verreweg de meeste stemmen te hebben binnengehaald van alle 500 Haagse gemeenteraadskandidaten. Én: in geen enkel kiesbureau in Nederland werd zoveel via volmachten gestemd als juist in Theater de Vaillant: Bijna een derde van alle stemmen werd door een gemachtigde uitgebracht. Het zou nog een extra aanwijzing zijn dat er gerommeld is met de stempassen, meent NRC.
Hoogste percentage volmachtstemmen
De gemeente Den Haag kan het niet beamen. ,,Wij hebben destijds geen signalen van ronselen gehad”, zegt een Haagse woordvoerder. ,,Ook niet uit andere bronnen. En tja, wij kunnen natuurlijk niet in het onderzoeksdossier kijken.
Dat betekent niet dat Den Haag niks heeft gedaan met de waarschuwing van de Kiesraad. Via een speciale app hield de gemeente in maart 2018 nauwlettend in de gaten hoeveel er door anderen dan kiesgerechtigden gestemd werd in de kiesbureaus. Kwam het percentage boven de tien procent uit dan kregen het stembureau en de wijkagent een seintje.
We zullen het onderzoek van de recherche moeten afwachten om te weten of er inderdaad geronseld is. Feit blijft dat de acht stembureaus in en rond de Schilderswijk in 2018 de hoogste percentages volmacht-stemmen hadden van heel Nederland.
Zoon of dochter
Een kwestie van traditie, denkt Adeel Mahmood van Nida. ,,Bij verkiezingen wordt er in Transvaal en in de Schilderswijk vaak opgeroepen om met een volmacht te stemmen. De opkomst is meestal laag. Ouderen zijn niet erg gemotiveerd om naar het stemhokje te gaan. Dus zegt men: geef vooral een machtiging mee aan je zoon of je dochter.‘’
Je baseert dit artikel op niks. Er zijn geen harde feiten, aldus Tahsin Cetinkaja.
Hart voor Den Haag/Groep de Mos ontkent het ronselen en het stemmen kopen in alle toonaarden. ,,Het is allemaal smaad en laster”, zegt de Haagse partij die een medestander vindt in raadslid Tahsin Cetinkaja van de Islam Democraten. ,,Ik heb met die mensen van NRC gesproken en gezegd: Je baseert dit artikel op niks. Er zijn geen harde feiten.”
Ronselen lijkt hem sowieso een knap lastige klus. ,,Daar moet je zoveel voor regelen. Ga maar na: Eén persoon mag maximaal drie stemmen uitbrengen. Voor 200 stemmen moet je dan 70 man bij elkaar krijgen om voor je naar het stemhokje gaan. Weet je, ik woon midden in de Schilderswijk en ik heb nóóit iets gezien.’’
Den HaagFM 06.06.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) moet snel het corruptieonderzoek naar Richard de Mos en Rachid Guernaoui afronden en tot een conclusie komen. Dat pleidooi hield oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag zaterdag in het politieke radioprogramma Spuigasten op Den Haag FM.
De Haagse ex-wethouders De Mos en Guernaoui (beiden van Hart voor Den Haag/Groep de Mos) worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Op dinsdag 1 oktober viel de Rijksrecherche daarom de woningen en werkkamers van de politici binnen. Maar het OM heeft tot nu toe niets over de zaak naar buiten gebracht. De twee politici ontkennen de beschuldigingen.
“Ik zou willen dat het OM snel tot een conclusie komt en dat er eventueel een vervolging volgt. Dan kan het voor de rechter een rol gaan spelen”, zei de Haagse oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag
NRC berichtte deze week dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos in verband wordt gebracht met stemfraude bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. “Dan zal dit ongetwijfeld ook aan de orde komen, want als ik het goed begrepen heb, dan is het een onderdeel van het onderzoek waar weer een stukkie uit is gekomen. Daar moeten we toch op wachten”, reageerde Van Aartsen. “Voor de stad is het zo ongelofelijk belangrijk dat we dit soort gedoe een keer achter ons kunnen laten, want het blijft de stad ook als geheel achtervolgen.”
De Haagse waarnemend burgemeester Johan Remkes (VVD) zei eerder te hopen dat het corruptieonderzoek van het Openbaar Ministerie naar de twee ex-wethouders “zo snel mogelijk wordt afgerond”.
Remkes zou hierop aandringen bij het OM. “Dat mag je als burgemeester best doen. Ze kunnen ook zeggen: ‘U gaat er niet over’, maar dat zullen ze zeker niet tegen Remkes hebben gezegd”, beweerde Van Aartsen.
Sinds de inval in de werkkamers op het stadhuis en de woningen van de wethouders zijn er ruim acht maanden verstreken. “Ik weet ook niet waarom het zolang duurt. Je zou echt willen – en volgens mij is dat ook uit de raad gekomen deze dagen, na het NRC-stuk: rond het nu af, kom tot een conclusie. Dan sleept het zich mogelijkerwijs toch nog langer voort, als het tot een rechtszaak zou komen. Maar alsjeblieft, voor de stad is dit beroerd”, aldus Van Aartsen.
OmroepWest 06.06.2020 Oud-burgemeester van Den Haag Jozias van Aartsen vindt dat het Openbaar Ministerie (OM) snel het corruptieonderzoek naar Richard de Mos en Rachid Guernaoui moet afronden en tot een conclusie moet komen. ‘Voor de stad is het zo ongelofelijk belangrijk dat we dit soort gedoe een keer achter ons kunnen laten, want het blijft de stad ook als geheel achtervolgen.’
Dit pleidooi hield de oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag zaterdag in het politieke radioprogramma Spuigasten op Den Haag FM. ‘Ik zou willen dat het OM snel tot een conclusie komt en dat er eventueel een vervolging volgt. Dan kan het voor de rechter een rol gaan spelen’, zei de Haagse oud-burgemeester
NRC berichtte deze week dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos in verband wordt gebracht met stemfraude bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. ‘Dan zal dit ongetwijfeld ook aan de orde komen, want als ik het goed begrepen heb, dan is het een onderdeel van het onderzoek waar weer een stukkie uit is gekomen. Daar moeten we toch op wachten’, reageerde Van Aartsen. ‘Voor de stad is het zo ongelofelijk belangrijk dat we dit soort gedoe een keer achter ons kunnen laten, want het blijft de stad ook als geheel achtervolgen.’
De Haagse waarnemend burgemeester Johan Remkes (VVD) zei eerder op Den Haag FM te hopen dat het corruptieonderzoek van het Openbaar Ministerie naar de twee ex-wethouders ‘zo snel mogelijk wordt afgerond’. Remkes zou hierop aandringen bij het OM. ‘Dat mag je als burgemeester best doen. Ze kunnen ook zeggen: ‘U gaat er niet over’, maar dat zullen ze zeker niet tegen Remkes hebben gezegd’, beweerde Van Aartsen.
‘Kom tot een conclusie’
Sinds de inval in de werkkamers op het stadhuis en de woningen van de wethouders zijn er ruim acht maanden verstreken. ‘Ik weet ook niet waarom het zolang duurt. Je zou echt willen – en volgens mij is dat ook uit de raad gekomen deze dagen, na het NRC-stuk: rond het nu af, kom tot een conclusie. Dan sleept het zich mogelijkerwijs toch nog langer voort, als het tot een rechtszaak zou komen. Maar alsjeblieft, voor de stad is dit beroerd’, aldus Van Aartsen.
OmroepWest 05.06.2020 ‘Wij hebben de harten gestolen van vele Hagenezen. We hebben 33.000 stemmen, dus wij hebben helemaal geen stemfraude nodig.’ Richard de Mos reageert verontwaardigd op een artikel van NRC waarin staat dat er in Den Haag stemmen zijn gekocht voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in 2018.
De krant schreef hier donderdag over op basis van een anonieme bron en tapverslagen van het corruptieonderzoek rond de partij. Volgens de krant zouden de twee broers Akyol – die ook verdachten zijn in het corruptieonderzoek – 150 euro hebben gegeven voor elke twintig stempassen.
Richard de Mos laat in Studio Haagsche Bluf op Radio West weten dit niet erg overtuigend te vinden. ‘Dit wordt gezegd op basis van één anonieme bron. Vooropgesteld, als het waar is, dan nemen we daar met klem afstand van, want we hebben dit helemaal niet nodig. Maar ik vind het onderzoek van het NRC erg zwak.’
In oktober 2019 deed de rijksrecherche invallen in de kantoren en woningen van toenmalig wethouders Richard de Mos en zijn collega en partijgenoot Rachid Guernaoui. Beiden zeggen niets fout te hebben gedaan. Ook de woonadressen van drie Haagse ondernemers werden doorzocht.
Een van hen, Erdinc Akyol, heeft volgens NRC in een afgeluisterd gesprek gezegd dat bij de raadsverkiezingen in ruil voor stemmen voor Groep de Mos ‘een financiële vergoeding’ is betaald ‘aan partijen’.
‘Verkeerd vertaald’
De Mos ontkent dat hij op de hoogte was over het bieden van geld voor stempassen. ‘Dit is dus op basis van één anonieme bron. Daar kan ik niks mee. Het antwoord daarop is klip en klaar nee.’
Op het feit dat ook in de tapverslagen te lezen valt dat Erdinc Akyol tegen de voorzitter van een Turks-Azerbeidzjaanse vereniging zegt dat er betaald is voor stemmen voor de partij, reageert De Mos: ‘Ik heb natuurlijk naar Akyol gebeld. Hij zegt: dit is vertaald uit het Turks-Azerbeidzjaans, zo heb ik het helemaal niet gezegd.’
Volmachtstemmen
Ook het hoge aantal volmachtstemmen op Atilla Akyol bij sommige stembureaus in de stad, duidt volgens De Mos niet op stemfraude. ‘Ik ben het ermee eens dat er geen fraai beeld ontstaat.
Wat er met die volmachten gebeurd is, daar heb ik geen zicht op en daar heeft onze partij niks mee te maken. Het is wel zo dat het bij mensen met een migratieachtergrond gebruikelijk is dat er volmachten gegeven worden. De gemeente heeft daarin ook geen gekke dingen gezien.’
‘Er hebben zo’n zeshonderd mensen gestemd op Akyol van de 33.000′, gaat De Mos verder. ‘Hij is in die wijken bekend, hij loopt daar al jaren. Ik vind het niet veel. Er zijn Turkse mensen die op voorkeursstemmen in de raad zijn gekomen in het verleden, dat is de heer Akyol niet eens gelukt.’
Woest en verdrietig
Toch gaat het artikel van NRC niet in de koude kleren van De Mos zitten. ‘Ik heb keihard moeten knokken om hier te komen en mooie dingen voor de stad te doen. Dat is waarvoor ik de politiek in ben gegaan. Natuurlijk ben ik teleurgesteld, woest en verdrietig. Dat is met geen pen te beschrijven’, aldus De Mos.
Luister hier het hele gesprek met Richard de Mos terug:
AD 05.06.2020 Of hij gestemd heeft bij de vorige raadsverkiezingen? Mehmet Döker snapt direct waar het gesprek naartoe gaat. ,,Ja ik heb gestemd en ja: op Richard de Mos. En nee, daar heb ik geen cent voor gekregen.”
De ondernemer met Turkse wortels op het Paletplein gelooft er niets van dat er stemmen in de buurt gekocht zouden zijn om De Mos in het zadel te helpen. ,,Ik koos destijds voor De Mos, omdat hij ondernemers snapt. Ik heb hier een zaak, deels kapsalon, deels telefoonwinkel. De tijd alleen al om een pui tussen beide delen te realiseren bedroeg acht weken. Vergunningengedoe. De gemeente denkt totaal niet mee, De Mos was een positieve uitzondering en deed dat wél.”
In stembureau Theater de Vaillant werden bij de vorige verkiezingen 32,9 procent van de stemmen via een volmacht uitgebracht. Het landelijke gemiddelde ligt op 9,7 procent volmachtsstemmen. Döker is niet onder de indruk. ,,Tuurlijk, als je ouders niets met politiek hebben en niet van plan zijn te stemmen, dan is het toch logisch dat je die passen gebruikt om je eigen stem sterker te maken? Dat gebeurt overal, dat is niet illegaal.”
Nu De Mos wethouder af is en strafrechtelijk wordt vervolgd, is ook voor Döker de politieke kous af. ,,Ik stem nooit meer. Schrijf maar op: fuck de politiek. Het is te oneerlijk voor woorden.”
Ik verbaasde me er toen al over dat De Mos de grootste in de stad was, ik kende niemand die op hem ging stemmen, aldus Alliance.
Een rondvraag op straat toont aan dat veel mensen de naam De Mos niet kennen. Bewoners als Alexander – ‘achternaam hoeft niet’- , in de buurt bekend als de Belg: ,,Ik heb zestien jaar in België gewoond, maar kom uit Albanië. Maar waar in Europa je bent, politici zijn toch niet te vertrouwen. Als buitenlander heb ik dan nog het meeste vertrouwen in Geert Wilders. Hij is tenminste eerlijk.”
Buurtbewoner Alliance (24) stemde bij de laatste raadsverkiezingen GroenLinks. Hij schrikt van de vermeende fraude met stemmen. ,,Maar ergens klinkt het logisch. Ik verbaasde me er toen al over dat De Mos de grootste in de stad was, ik kende niemand die op hem ging stemmen.”
AD 05.06.2020 Het corruptie-onderzoek naar oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos voltrekt zich in alle stilte. Toch komen er via NRC nieuwe beschuldigingen naar buiten. Deze keer gaat het om Turks-Nederlandse partijvrienden, die in 2018 stemmen zouden hebben gekocht en geronseld voor Groep de Mos. ‘Het is allemaal roddel en achterklap’, zo stelt de partij.
Wat is er aan de hand?
De Turkse broers A. zouden betrokken zijn geweest bij het ronselen van stemmen voor Groep de Mos. In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 zouden ze stempassen van kiezers in de omgeving van de Schilderswijk hebben gekocht. Atilla A. stond op de lijst van de partij. ‘Wie twintig stempassen afgeeft, krijgt daar 150 euro voor’, zo staat te lezen in het NRC-artikel.
De krant heeft twee bronnen: een anonieme bron uit de Turkse gemeenschap in Den Haag. En de transcripties van tapverslagen die verdachte Rachid Guernaoui nota bene zelf met NRC gedeeld heeft.
In een door de rijksrecherche afgeluisterd gesprek zegt Erdinc A. tegen de voorzitter van een migrantenorganisatie dat er betaald is voor stemmen voor Groep de Mos. Ook bij andere gelegenheden is A. op band te horen over het regelen van stemmen voor Groep de Mos en de bijbehorende ‘subsidiekansen.’
Heeft dat vermeende ronselen van stemmen wat opgeleverd?
Bij het stembureau in Theater de Vaillant haalde Groep de Mos in 2018 bijna een kwart van de stemmen. Van alle honderden gemeenteraadskandidaten kreeg Atilla A. de meeste stemmen: 696. Opvallender: in geen enkel stembureau in Nederland werd zoveel bij volmacht gestemd, ontdekte NRC. Ofwel: stemmen die niet zijn uitgebracht door de kiesgerechtigde, maar door een door hem gemachtigde persoon.
Hoe reageren De Mos en Guernaoui?
Woedend. ‘Dit is smaad, een lastercampagne. Allemaal roddel en achterklap’, stelt Hart voor Den Haag op haar website. ,,Nadat wij – via Rachid Guernaoui – tapverslagen hebben gedeeld met NRC om onze onschuld te bewijzen, haalt de krant er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen geronseld of gekocht.’
Voor stoere teksten die hij blijkbaar aan de telefoon heeft uitgeslagen kan onze partij geen verantwoordelijkheid dragen, aldus Groep de Mos.
Even verderop in de verklaring is de toon zakelijker: ‘Mocht blijken dat de heer Erdinc A. heeft gehandeld zoals NRC op basis van één anonieme bron beschrijft, dan nemen wij daar met klem afstand van. Voor stoere teksten die hij blijkbaar aan de telefoon heeft uitgeslagen kan onze partij geen verantwoordelijkheid dragen.’
Waar gaat het recherche-onderzoek naar de twee leden van Groep de Mos verder ook weer over?
De Mos en Guernaoui worden verdacht van omkoping en/of ambtelijke corruptie. Een van de verdenkingen is dat Richard de Mos partijgenoot, vriend en sponsor Atilla A. – in ruil voor giften – aan twee nachtvergunningen heeft geholpen. Ook zou de recherche haar pijlen richten op de verkoop van een gemeentepand waarin De Mos Atilla A. arbeidsmigranten wilde laten vestigen.
Bij Rachid Guernaoui speelt iets anders. Justitie verdenkt de oud-wethouder ervan subsidie te hebben geregeld voor een Turkse vereniging, terwijl een flink deel van dat gemeentegeld weer ten goede kwam aan het zalencentrum gerund door de broers A.. Volgens Guernaoui is er ‘absoluut niets onrechtmatigs gebeurd’. ,,Ik heb conform de ambtelijke adviezen besloten.’’
OmroepWest 05.06.2020 Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 zijn er mogelijk in Den Haag stemmen gekocht voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Dat schrijft NRC op basis van tapverslagen van het corruptieonderzoek rond de lokale partij van Richard de Mos.
In oktober 2019 deed de rijksrecherche invallen in de kantoren en woningen van toenmalig wethouders Richard de Mos en zijn collega en partijgenoot Rachid Guernaoui. Beiden zeggen niets fout te hebben gedaan.
Ook de woonadressen van drie Haagse ondernemers werden doorzocht. Een van hen, Erdinc Akyol, heeft volgens NRC in een afgeluisterd gesprek gezegd dat bij de raadsverkiezingen in ruil voor stemmen voor Groep de Mos ‘een financiële vergoeding’ is betaald ‘aan partijen’.
‘Subsidie in ruil voor stemmen’
Zijn gesprekspartner, voorzitter van een Turks-Azerbeidzjaanse vereniging, zou worden beloond met een subsidie voor zijn vereniging omdat hij veel stemmen heeft geregeld. ‘Rachid en Richard zijn in onze handen’, zou Akyol hebben gezegd.
Ook het hoge aantal volmachtstemmen bij sommige stembureaus in de stad, kan volgens NRC wijzen op stemfraude: acht stembureaus waar veel op lijstduwer Atilla Akyol werd gestemd, staan in de landelijke ‘volmachtentoptwintig’. Bij een stembureau in de Schilderswijk ging een derde van de uitgebrachte stemmen per volmacht. Dat is het hoogste percentage van heel Nederland. Gemiddeld is het zo’n 10 procent.
Tegenover NRC ontkent Akyol dat hij stemmen heeft gekocht, wat strafbaar is. ‘Het is één groot misverstand. In die telefoontjes heb ik maar wat geluld.’
Reactie Groep De Mos: Ze proberen partij te slopen
Ook Groep de Mos ontkent dat er sprake is van ronselen. In een reactie schrijft de partij: ‘Nadat wij via Rachid Guernaoui tapverslagen met NRC delen om onze onschuld te bewijzen, haalt NRC er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan.’ De partij spreekt van laster en smaad: ‘Terwijl onze Richard de Mos na 8 (!) maanden nog niets weet of verhoord is; blijft de NRC alles doen om onze partij te slopen. We hebben nieuws: dat gaat jullie NOOIT lukken.’
De partij gaat verder: ‘Mocht blijken dat de heer Erdinc Akyol heeft gehandeld op de wijze die NRC op basis van één anonieme bron beschrijft, neemt Hart voor Den Haag / Groep de Mos daar met klem afstand van. Voor stoere teksten die hij blijkbaar aan de telefoon uitgeslagen heeft kan onze partij geen verantwoordelijkheid dragen.’
Reactie NRC-artikel 1/2: Nadat wij – via @RachidG – tapverslagen met NRC delen om onze onschuld te bewijzen, haalt NRC er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen gekocht. Smaad, laster(campagne), roddel, & achterklap dus!
Reactie NRC-artikel 2/2: Terwijl onze @RicharddeMos na 8 (!) maanden nog niets weet of verhoord is; blijft de NRC alles doen om onze partij te slopen. We hebben nieuws: dat gaat jullie NOOIT lukken. #weblijvenstaanvoordegewoneman07:13 – 5 jun. 2020
AD 05.06.2020 De lokale partij Groep de Mos van Richard de Mos zou in de Haagse gemeenteraadsverkiezingen in 2018 stemmen van kiezers met een migratieachtergrond in de omgeving van de Schilderswijk hebben gekocht. Dat meldde de NRC gisteren. Groep de Mos reageerde vanochtend via Twitter op het nieuws: ‘Verzonnen stok om mee te slaan.’
De NRC bracht het nieuws op basis van de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een van de Turks-Nederlandse verdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos. De passages werden door de krant ingezien. De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning.
Maar volgens de lokale partij zijn er nooit stemmen gekocht. ‘Smaad, laster(campagne), roddel en achterklap’, reageert Groep de Mos op hun website. Rachid Guernaoui, voormalig wethouder van de partij en een van de verdachten in het corruptieonderzoek, deelde zelf de tapverslagen met de krant. ‘Om onze onschuld te bewijzen. Haalt NRC er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan.’
Stemmen kopen
In het artikel schrijft de krant dat de Turks-Nederlandse broers Erdinç en Atilla Akyol 150 euro betaalden voor twintig stempassen. ‘Een bron uit de Turkse gemeenschap in Den Haag meldde dat twee hoofdverdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos stemmen hebben gekocht en geronseld voor de lokale politieke partij bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018’, valt te lezen.
Groep de Mos laat weten daar met klem afstand van te nemen, mocht de wijze waarop gehandeld werd waar zijn. ‘Voor stoere teksten die hij blijkbaar aan de telefoon uitgeslagen heeft kan onze partij geen verantwoordelijkheid dragen.’
Den HaagFM 05.04.2020 Partijleider en fractieleider Richard de Mos ontkent dat er bij de gemeenteraadsverkiezingen in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratieachtergrond zijn gekocht voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
De Mos reageert furieus op de berichtgeving van NRC: “Nadat wij tapverslagen met NRC delen om onze onschuld te bewijzen, haalt NRC er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen gekocht. Smaad, laster(campagne), roddel en achterklap dus!”
NRC meldde donderdagavond dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos in verband wordt gebracht met stemfraude bij de verkiezingen in 2018. Dat blijkt volgens de krant uit de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een van de Turks-Nederlandse verdachten in het corruptieonderzoek rond Hart voor Den Haag/Groep de Mos. De passages zijn door de krant ingezien.
Wie twintig stempassen zou afgeven, kreeg er 150 euro voor, viel te lezen in een e-mail die in handen kwam van de krant. Dit zou volgens een bron bij veel mensen in de Turkse gemeenschap in Den Haag bekend zijn geweest.
Hart voor Den Haag/Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van burgemeester en wethouders.
Nadat op 1 oktober vorig jaar de Rijksrecherche invallen deed in de werkkamers op het stadhuis en de woningen van de wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui, omdat ze door het Openbaar Ministerie worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van zijn ambtsgeheim, zegden VVD, D66 en GroenLinks het vertrouwen in hun coalitiepartner Hart voor Den Haag/Groep de Mos op.
Daarop viel het college. Een paar maanden later werd een nieuwe coalitie gevormd met VVD, D66, GroenLinks, PvdA en CDA.
Richard de Mos (midden, met bril) viert zijn verkiezingsoverwinning in 2018 ANP
NOS 05.06.2020 Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 zijn er in Den Haag stemmen gekocht van kiezers met een migratieachtergrond voor de lokale partij van Richard de Mos. Dat schrijft NRC op basis van tapverslagen van het corruptieonderzoek rond Groep de Mos.
In oktober 2019 deed de rijksrecherche invallen in de kantoren en woningen van toenmalig wethouders Richard de Mos en zijn collega en partijgenoot Rachid Guernaoui. Beiden zeggen niets fout te hebben gedaan.
Ook de woonadressen van drie Haagse ondernemers werden doorzocht. Een van hen, Erdinc A., zou in een afgeluisterd gesprek hebben verteld dat bij de raadsverkiezingen in ruil voor stemmen voor Groep de Mos “een financiële vergoeding” is betaald “aan partijen”.
Zijn gesprekspartner, voorzitter van een Turks-Azerbeidzjaanse vereniging, zou worden beloond met een subsidie voor zijn vereniging omdat hij veel stemmen heeft geregeld. “Rachid en Richard zijn in onze handen”, zou A. hebben gezegd.
Heel veel volmachtstemmen
Ook het hoge aantal volmachtstemmen bij sommige stembureaus in de stad wijst volgens de krant mogelijk op stemfraude. “In de Schilderswijk werd een derde van de stemmen met volmacht ingediend. Geen enkel ander stembureau in Nederland had zo veel volmachten”, zegt NRC-journalist Joep Dohmen in het NOS Radio 1 Journaal.
Tegenover NRC ontkent A. dat hij stemmen heeft gekocht, wat strafbaar is. “Het is één groot misverstand. In die telefoontjes heb ik maar wat geluld.”
Ook de partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos ontkent dat er fraude is gepleegd. “Terwijl onze Richard de Mos na acht (!) maanden nog niets weet of verhoord is, blijft NRC alles doen om onze partij te slopen. We hebben nieuws: dat gaat jullie nooit lukken”, staat in een verklaring.
Minister Ollongren zei vanochtend dat ze geschrokken is van het bericht in NRC, maar dat ze er verder niets over weet. “Ik weet niet of het klopt, dat moet worden uitgezocht.”
NU 05.06.2020 Twee horecaondernemers in Den Haag zouden voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 stemmen hebben geronseld voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos, de lokale politieke partij van Richard de Mos. Dat blijkt uit afgeluisterde telefoongesprekken waarvan de transcripties zijn ingezien door NRC.
Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018 kwam Groep de Mos als grootste partij uit de bus, met acht zetels. In en om de Schilderswijk zouden stemmen van kiezers met een migratieachtergrond zijn gekocht.
Dat blijkt uit telefoongesprekken die zijn gevoerd door horecaondernemer Erdinç A., die samen met zijn broer Atilla A. verdachte is in de corruptiezaak die de Rijksrecherche heeft ingesteld naar de toenmalige wethouders De Mos en Rachid Guernaoui.
Erdinç A. zou in november 2018 tegen de voorzitter van de Turks Azerbeidzjaanse Culturele Vereniging in Den Haag gezegd hebben dat hij hem wilde belonen omdat hij had geholpen met het ronselen van stemmen.
Een bron binnen de Turkse gemeenschap erkent in gesprek met NRC dat een week voor de verkiezingen in Turkse kringen bekend was dat de gebroeders A. 150 euro zouden betalen voor twintig stempassen.
‘Rachid en Richard zijn in onze handen’
“Rachid en Richard zijn in onze handen”, doelde Erdinç A. in een gesprek met de voorzitter van de vereniging in november 2018 op Guernaoui en voormalig PVV-Kamerlid De Mos, die op dat moment inmiddels wethouder waren.
De verkiezingsuitslag wijst ook op mogelijke stemfraude, want bij verschillende stembureaus was het aantal stemmen dat per volmacht werd uitgebracht opvallend groot.
Bij één stembureau kreeg Atilla A., die op de kieslijst van Groep de Mos stond, drie kwart van de stemmen op die partij. Op dat kantoor werd een derde van de stemmen per volmacht uitgebracht. Landelijk ligt dat percentage rond de 10.
Wethouders verloren vertrouwen gemeenteraad
In oktober 2019 werden de toenmalige wethouders De Mos en Guernaoui door het Openbaar Ministerie beschuldigd van corruptie. Zij werden verdacht van onder meer het tegen betaling regelen van vergunningen. De twee wethouders verloren een dag later het vertrouwen van de gemeenteraad.
In november bleek dat De Mos en Guernaoui ook verdacht werden van het bevoordelen van partijgenoot Atilla A. bij de verkoop van een groot gemeentelijk pand.
AD 04.06.2020 Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 in Den Haag zijn in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratieachtergrond gekocht voor de lokale partij van Richard de Mos.
Dat meldt NRC op basis van de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een van de Turks-Nederlandse verdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos. De passages zijn door NRC ingezien.
De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van B en W.
NRC 04.06.2020 De Rijksrecherche luisterde in maart 2018 gesprekken af waarin wordt gesproken over het kopen van stemmen.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 in Den Haag zijn in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratieachtergrond gekocht voor de lokale partij van Richard de Mos.
Dat blijkt uit de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een van de Turks-Nederlandse verdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos. De passages zijn door NRC ingezien.
De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van B en W.
De Rijksrecherche doet al anderhalf jaar onderzoek naar mogelijke omkoping van de toenmalige wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui door de Turks-Nederlandse horecaondernemers Atilla en Erdinç Akyol. Zij zouden onder meer nachtvergunningen voor hun zalencentrum Opera hebben geregeld.
‘Financiële vergoeding’
De telefoons van de broers zijn maandenlang afgeluisterd. In een van de gesprekken, op 22 november 2018, spreekt Erdinç Akyol met de voorzitter van de Turks Azerbeidzjaanse Culturele Vereniging in Den Haag, Ilhan Askin. Akyol vertelt in dat gesprek dat bij de raadsverkiezingen van 2018 in ruil voor stemmen voor Groep de Mos „een financiële vergoeding” is betaald „aan partijen”.
Akyol zegt ook dat Askin beloond zal worden omdat hij veel stemmen geregeld heeft. Askin krijgt te horen dat de Akyols een gemeentelijke subsidie zullen regelen voor zijn vereniging, via wethouder Rachid Guernaoui. Die was in maart 2018 namens Groep de Mos wethouder geworden, net als Richard de Mos. „Rachid en Richard zijn in onze handen”, zegt Erdinç Akyol in het gesprek.
Broer Atilla Akyol stond bij de raadsverkiezingen op plek 35 van de kandidatenlijst van De Mos. De vrouw van Erdinç, Nino Davituliani, op plek vier. Davituliani is eveneens verdachte in het corruptieonderzoek. Justitie doorzocht in oktober vorig jaar de woningen van de Akyols, De Mos en Guernaoui, net als de werkkamers van beide wethouders in het stadhuis.
Erdinç Akyol ontkent tegenover NRC stemmen gekocht te hebben. „Het is één groot misverstand. In die telefoontjes heb ik maar wat geluld. Ronselen, kopen van stemmen? Welnee man. Lariekoek, gelul.”
Dat stemmen zijn gekocht, wordt tegenover NRC ook gemeld door een bron uit de Turkse gemeenschap in Den Haag. Een week vóór de verkiezingen was volgens deze bron in Turkse kringen bekend dat de Akyols voor twintig stempassen 150 euro betaalden.
Op het ronselen van stemmen staat een maand cel, op het omkopen van kiezers zes maanden en op het voorhanden hebben van stempassen om die „wederrechtelijk te gebruiken” twee jaar cel.
Volmachtstemmen
Een aanwijzing voor mogelijke stemfraude in de Schilderswijk en omgeving, is ook te vinden in de verkiezingsuitslag. In het stembureau theater De Vaillant aan de Hobbemastraat kreeg Groep De Mos bijna een kwart (23,8 procent) van alle stemmen. Die gingen voor driekwart naar Atilla Akyol.
In dit stembureau was een derde (32,9 procent) van alle uitgebrachte stemmen een volmachtstem – waarbij een kiesgerechtigde iemand met zijn of haar stempas laat stemmen. In geen enkel ander stembureau in Nederland werd (procentueel) zo vaak per volmacht gestemd.
Een hoog percentage volmachtstemmen kan een aanwijzing zijn dat er is geronseld of dat er stempassen zijn gekocht. Ook andere stembureaus, waar Akyol goed scoorde, hadden opmerkelijk veel volmachtstemmen. Landelijk wordt zo’n 10 procent van de stemmen per volmacht uitgebracht.
Het aantal volmachtstemmen bij de raadsverkiezingen in Den Haag was in 2018 beduidend hoger dan in steden als Amsterdam of Rotterdam. Een onderzoek naar het afwijkende stemgedrag heeft de gemeente Den Haag niet gedaan, omdat er „geen signalen van ronselen” waren, aldus een woordvoerder. Hij wijst daarnaast op „de cultureel-religieuze motieven die vaak een rol spelen bij de keuze om per volmacht te stemmen.”
Het OM geeft geen commentaar op vragen over de stemfraude. Groep de Mos reageerde vrijdag: „Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen gekocht of geronseld.”
NRC 04.06.2020 De broers Atilla en Erdinç Akyol zouden betrokken zijn bij het ronselen van stemmen voor de Haagse Groep De Mos. Onderzoek van NRC toont een opvallend hoog aantal stemmen per volmacht aan.
Wat is het nieuws?
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 in Den Haag zijn in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratie-achtergrond gekocht voor de lokale partij van Richard de Mos, blijkt uit de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een verdachte in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos.
De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van B en W.
Wie twintig stempassen zou afgeven, kreeg er 150 euro voor, viel te lezen in een e-mail die in handen kwam van NRC. Dit zou volgens een bron bij veel mensen in de Turkse gemeenschap in Den Haag bekend zijn geweest.
„Wie twintig stempassen aan Atilla Akyol of Erdinç Akyol zou afgeven, kreeg er 150 euro voor.” De e-mail die de redactie van NRC in december vorig jaar kreeg, is brisant. Een bron uit de Turkse gemeenschap in Den Haag meldde dat twee hoofdverdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos stemmen hebben gekocht en geronseld voor de lokale politieke partij bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018.
Een week voor de verkiezingen deden de geruchten al de ronde, schreef de bron, die anoniem wil blijven. „Veel mensen in de Turkse gemeenschap in Den Haag weten dit.”
De Turks-Nederlandse broers Erdinç en Atilla Akyol spelen sinds de invallen van de Rijksrecherche in oktober vorig jaar een hoofdrol in het nieuws over de corruptieaffaire. Het duo sponsorde Groep de Mos – als uitbaters van het multiculturele zalencentrum Opera. Samen met de voormalige wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui zijn ze verdachten in het onderzoek dat luistert naar de naam van de oude Fenicische havenstad Tyrus, in het tegenwoordige Libanon.
Eind vorig jaar bleek dat ‘Tyrus’ onder meer draaide om de verlening van twee nachtvergunningen door toenmalig wethouder Richard de Mos aan zalencentrum Opera. De tip die NRC kreeg stelt dat de broers Akyol ook betrokken zijn bij stemfraude bij de raadsverkiezingen in 2018. Die leverden Groep de Mos een flinke overwinning op. Met acht zetels is de partij de grootste fractie in de gemeenteraad.
Jos van Rey
Geruchten over het ronselen van stemmen bij raadsverkiezingen zijn van alle tijden, maar tot veroordelingen komt het in Nederland zelden. De bekendste zaak is die van voormalig wethouder Jos van Rey, uit Roermond. Bij een huiszoeking in zijn woning trof de Rijksrecherche in 2012 een partij stempassen aan. In 2019 bekrachtigde de Hoge Raad zijn veroordeling voor corruptie, maar ook voor „het wederrechtelijk gebruik van stempassen en volmachtbewijzen”.
Op het ronselen van stemmen staat een maand cel, op het omkopen van kiezers zes maanden en op het voorhanden hebben van stempassen om die „wederrechtelijk te gebruiken” twee jaar cel.
Eén bron is geen bron, en dus zocht NRC verder naar aanwijzingen voor het ronselen of kopen van stemmen. En die zijn er, bijvoorbeeld in de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen in 2018.
Atilla Akyol
De Turkse gemeenschap in Den Haag is sterk vertegenwoordigd in de buurten als de Schilderswijk en Transvaal. In het hart van dit gebied, aan de Hobbemastraat, ligt theater De Vaillant, waar in 2018 een stembureau was ingericht. Hier kreeg Groep De Mos bijna een kwart (23,8 procent) van alle stemmen. Uitgerekend Atilla Akyol, die op een steenworp afstand van het stembureau een zaak heeft, incasseerde hier van alle 506 raadskandidaten de meeste stemmen.
Atilla Akyol stond bij de raadsverkiezingen op plek 35 van de kandidatenlijst van Groep de Mos en kreeg in totaal 696 stemmen – bijna allemaal in de Schilderswijk en omgeving. Dat waren er 236 meer dan bij de raadsverkiezingen in 2014, toen hij eveneens lijstduwer en financier van De Mos was.
Uit gegevens van de Kiesraad blijkt nog iets opvallends. In theater De Vaillant, waar Atilla Akyol goede zaken deed, is een extreem hoog percentage volmachtstemmen uitgebracht. Een derde (32,9 procent) van alle geldige stemmen is er niet uitgebracht door de kiesgerechtigde zelf, maar door een gemachtigde.
In geen van de 8.699 Nederlandse stembureaus lieten zo veel kiezers iemand anders stemmen met hun stempas. Ook de zeven andere locaties waar Akyol goed scoorde, staan in de landelijke ‘volmachtentoptwintig’ die NRC heeft opgesteld (zie graphic).
Een hoog percentage stemmen per volmacht kan een aanwijzing zijn dat er met stempassen is gerommeld. Onderzoek hiernaar heeft de gemeente Den Haag, die de top twintig domineert en duidelijk hoger scoort dan bijvoorbeeld Amsterdam en Rotterdam, niet gedaan. Een woordvoerder wijst op „de cultureel-religieuze motieven die vaak een rol spelen bij de keuze om per volmacht te stemmen”. En bovendien, zegt hij: er waren „geen signalen van ronselen”.
Maar de signalen blijken nu – meer dan twee jaar na de verkiezingen – wel degelijk te bestaan, als bijvangst in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos. In een door de Rijksrecherche op 22 november 2018 afgeluisterd gesprek, luisterend naar de naam ‘2005111400.TAP’, zegt Erdinç Akyol onomwonden tegen de voorzitter van de Turks Azerbeidzjaanse Culturele Vereniging in Den Haag, Ilhan Askin: er is betaald voor stemmen voor Groep de Mos.
Akyol vertelt Askin dat hij die bij de raadsverkiezingen heeft „geregeld” voor De Mos. „Andere partijen” hebben volgens Akyol „een financiële vergoeding” hiervoor gekregen, maar met Askin wil Akyol het anders oplossen. Die neemt „een bijzondere positie in” en zal worden beloond met subsidies. Akyol gaat dit voor hem regelen: „Hij [oud-wethouder Rachid Guernaoui, red.] gaat je 100 procent subsidie verstrekken.”
Over de toekenning van deze subsidie is Guernaoui inmiddels gehoord, voor zover bekend als eerste verdachte. Daarbij is „absoluut niets onrechtmatigs gebeurd”, zegt Guernaoui tegen NRC. „Ik heb conform de ambtelijke adviezen besloten.”
Verenigingsvoorzitter Ilhan Askin zegt tegen NRC eveneens van niets te weten. Niemand van zijn vereniging heeft stemmen voor wie dan ook geregeld, zegt Askin. „Ik heb nimmer volmachten opgevraagd of bij volmacht voor wie dan ook gestemd. Tevens heb ik nimmer betalingen ontvangen.”
Een keurige burger
De bron van de verdenkingen, Erdinç Akyol, is nog nergens aan het woord gekomen. Niet over de mogelijke stemfraude en ook niet over zijn – eveneens afgeluisterde – opmerking: „Zowel Richard als Rachid zijn in onze handen”.
Tegenover NRC zegt Akyol hierover: „Die opmerking is vertaald uit het Azerbeidzjaans naar het Turks, en daarna naar het Nederlands. Ik zei ‘dat het onze vrienden zijn’, of zoiets. Door de vertaling krijgt het een andere lading.”
En, vervolgt Akyol: „Ze zeggen ook dat ik stemmen heb geregeld voor mijn broer Atilla. Niet waar, ik was aan de slag om mijn partner te promoten.”
Die partner is Nino Davituliani, vierde op de kandidatenlijst van De Mos. Davituliani, eveneens verdachte in het corruptieonderzoek, was in 2018 goed voor 316 stemmen.
Van de tip die NRC over de stemfraude kreeg, is Akyol niet onder de indruk. „Die Haagse bron die vertelt dat ik stemmen koop, is gewoon heel erg jaloers, omdat wij allemaal succesvol zijn.”
Al met al zit hij er mooi mee. „Ik ben een keurige burger. Een Azerbeidzjaanse Turk die al vijftig jaar in Nederland woont. Heb zelfs keurig mijn dienstplicht gedaan in Nederland.”
‘Stemmen regelen’
Dat de Rijksrecherche aansloeg op het ritselen van stemmen, is niet verwonderlijk. Rechercheurs hoorden op de tap dat Erdinç Akyol diverse organisaties en mensen belde om met hen het aantal stemmen dat zij hadden geregeld voor Groep de Mos te bespreken, gekoppeld aan hun subsidiekansen. In de gesprekken lijkt Akyol druk doende een slaatje te slaan uit het feit dat hij de wethouders kent. Zonder zijn bemiddeling maak je nauwelijks kans bij Groep de Mos, spiegelt hij zijn gesprekspartners voor.
„Je moet stemmen voor ons regelen, maar je hebt dit niet hard gemaakt,” zegt Akyol tegen een organisator van multiculturele ontmoetingen. „Als ik nu naar Groep de Mos ga, gaan ze antwoorden dat jij niets voor hen betekend hebt.”
Tegen een andere Groep de Mos-sympathisant zegt Akyol, aldus een ander tapverslag: „Ik krijg nog geld van je.” De man heeft „maar 38 stemmen geregeld”. Hij doet de man een oplossing aan de hand. „Ik ga subsidie regelen, je gaat 40/50 duizend euro per jaar krijgen.” Daarvan „is de helft mijn geld”, zegt Akyol.
Reacties
Justitie wil niet reageren op vragen over de stemfraude. Ook de advocaat van Richard de Mos laat weten geen commentaar te geven. Groep de Mos publiceerde vrijdag op haar website een reactie. Daarin staat dat Rachid Guernaoui tapverslagen met NRC heeft „gedeeld”. NRC haalde daar „een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen gekocht of geronseld.”
Meer
„Ach, die afgeluisterde telefoontjes”, zegt Erdinç Akyol tegen NRC. „Het is één groot misverstand. In die telefoontjes heb ik maar wat geluld. Ronselen, kopen van stemmen? Welnee man. Lariekoek, gelul.” Hij is nog niet gehoord door de Rijksrecherche, zegt hij. Wel heeft hij oprecht spijt dat zijn woorden Rachid Guernaoui in de problemen hebben gebracht. „Ik heb wat overdreven, en dat heeft hem als wethouder zijn nek gekost. Heel sneu voor Rachid. Die man heeft niets verkeerd gedaan.”
Tijdens zijn opgenomen telefoontjes is Akyol minder flatteus over de ex-wethouder. Over Guernaoui zegt hij volgens een tapverslag: „Die flikker is een Marokkaan”.
Akyol tegen NRC: „Dat ik Marokkaanse flikker gezegd heb is ook een beetje een stopwoordje. Ik bedoel er niks ergs mee.”
Met medewerking van Arlen Poort.
De broers Akyol
De financiers van Groep de Mos kwamen eerder in aanraking met de politie. Zo werd een café dat Erdinç Akyol (Ernst voor zijn Nederlandse vrienden) in de Schilderswijk uitbaatte, in 2015 gesloten wegens illegaal gokken. En in 2018 volgde voor hem een veroordeling tot 50 uur werkstraf en een boete voor het met de dood bedreigen van zijn ex-vriendin. In de woning van Atilla Akyol vond de politie in 2019 een vuurwapen met munitie. Ook was hij verdachte in een onderzoek naar witwassen en illegaal gokken. De broers hebben geen bezwaar dat hun naam voluit genoemd wordt.
Ja, daar worden we toch wel een beetje stil van !!
Op weg naar de ontknoping
Justitieminister Grapperhaus wist al zeker 10 maanden voor de huiszoekingen bij de Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui dat er een corruptieonderzoek tegen hen liep.
AD 07.02.2020
Dat blijkt uit stukken die Omroep West en de NOS bij het Openbaar Ministerie hebben opgevraagd via de Wet openbaarheid van bestuur (WOB).
AD 07.02.2020
Toenmalig burgemeester Krikke was in die periode bewust niet geïnformeerd over het onderzoek. Zij hoorde pas in de ochtend van 1 oktober, toen de rijksrecherche op het punt stond invallen te doen bij de wethouders, via een telefoontje van het OM over het onderzoek.
Krikke zei later die dag al tegen Omroep West dat dat geen vreemde gang van zaken was: “Het Landelijk Parket doet onderzoek en dat is iets anders dan bijvoorbeeld de lokale driehoek (burgemeester, politie en justitie, red.), of iets wat daarop lijkt.” De rijksrecherche mag daarom zelf bepalen wie en wanneer personen worden ingelicht over een onderzoek.
AD 07.02.2020
‘Melding gevoelig onderzoek’
Het corruptieonderzoek op het Haagse stadhuis begon in eerste instantie met één Haagse wethouder, vermoedelijk de inmiddels ex-wethouder Richard de Mos. Dat valt op te maken uit stukken die Omroep West en de NOS bij het Openbaar Ministerie (OM) via een zogeheten Wob-verzoek hebben opgevraagd. Kennelijk kwam Rachid Guernaoui pas later in beeld.
Uit de opgevraagde WOB-documenten komt naar voren dat in januari vorig jaar een mail met als onderwerp “melding gevoelig onderzoek” naar de top van het OM en de Haagse hoofdofficier van justitie was verstuurd. Minister Grapperhaus was toen al via een ambtsbericht op de hoogte gebracht.
In de maanden daarna blijkt uit mails dat besloten wordt burgemeester Krikke bewust niet te informeren en dat minister Grapperhaus dat steunt. Waarom Krikke niet wordt geïnformeerd, blijft onduidelijk. Er is veel informatie zwartgelakt in de WOB-documenten en het OM wil de precieze inhoud van de ambtsberichten niet prijsgeven. Dit zou het strafrechtelijke onderzoek naar de inmiddels vertrokken wethouders kunnen schaden.
Het onderzoek zou in 2018 zijn begonnen. Tot in elk geval 11 juli 2019 heeft justitie slechts één wethouder op de korrel. Dat blijkt uit de mails en documenten die Omroep West heeft gekregen over de Haagse zaak door een beroep te doen op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).
Telegraaf 28.02.2020
Nachtvergunningen
Wel wordt duidelijk dat het onderzoek onder andere zou gaan om het verlenen van vijf nachtvergunningen voor horecabedrijven, waaronder aan zalencentrum Opera. Het zalencentrum zou ook hebben geprofiteerd van subsidies. Dat is volgens het OM verdacht, omdat Opera donateur is van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Naast de twee ex-wethouders is ook Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani verdachte in de zaak. Alle drie ontkennen iets fout te hebben gedaan.
Vanwege de corruptiezaak viel het Haagse college. Zowel De Mos als Guernaoui zegt niets fout te hebben gedaan.
Den HaagFM 28.02.2020 Ex-wethouder Rachid Guernaoui van Groep de Mos/Hart voor Den Haag is bezig met een procedure om een termijn te stellen aan het corruptieonderzoek dat hem al maanden boven het hoofd hangt. Volgens Guernaoui duurt het allemaal veel te lang. “De verdenking is al een jaar oud. Ze hebben alle tijd gehad om het te onderzoeken en er gebeurt niks”, vertelt hij in het radioprogramma Studio Haagsche Bluf op Radio West.
Guernaoui wordt samen met ex-wethouder Richard de Mos verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Beide mannen moesten wegens de verdenkingen hun positie als wethouder verlaten. Guernaoui vindt nu dat het allemaal lang genoeg heeft geduurd. “Het is inmiddels vijf maanden geleden dat ze een inval bij mij thuis hebben gedaan, en sindsdien is het oorverdovend stil bij het ministerie. Het OM reageert niet, dus ik ben bezig met een procedure om een termijn aan het onderzoek te stellen”, vertelt Guernaoui.
Ook waarnemend burgemeester Johan Remkes wil niet dat het onderzoek nog veel langer duurt. Dat zei hij vorige maand tijdens een aflevering van radioprogramma Spuigasten van Den Haag FM. “Ik hoop dat het onderzoek niet eindeloos duurt”, zei Remkes in Spuigasten. “Het is zowel naar de betrokkenen als naar het bestuur toe – denk ik – niet goed als dit soort processen te lang duren, want dan blijft het boven de markt zweven en dat is hartstikke slecht.”
Onderzoek ligt al maanden stil
Volgens Guernaoui ligt het onderzoek zelfs al maanden stil. “Anders had ik wel geweten dat ze ambtenaren aan het spreken zijn, en dat doen ze dus niet”, vertelt hij bij Studio Haagsche Bluf. Guernaoui en De Mos hebben vanaf het eerste moment volgehouden onschuldig te zijn.
OmroepWest 27.02.2020 Ex-wethouder Rachid Guernaoui van Groep de Mos/Hart voor Den Haag is bezig met een procedure om een termijn te stellen aan het corruptieonderzoek dat hem al maanden boven het hoofd hangt. Volgens Guernaoui duurt het allemaal veel te lang. ‘De verdenking is al een jaar oud. Ze hebben alle tijd gehad om het te onderzoeken en er gebeurt niks’, vertelt hij in het radioprogramma Studio Haagsche Bluf.
Guernaoui wordt samen met ex-wethouder Richard de Mos verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Beide mannen moesten wegens de verdenkingen hun positie als wethouder verlaten. Guernaoui vindt nu dat het allemaal lang genoeg heeft geduurd. ‘Het is inmiddels vijf maanden geleden dat ze een inval bij mij thuis hebben gedaan, en sindsdien is het oorverdovend stil bij het ministerie. Het OM reageert niet, dus ik ben bezig met een procedure om een termijn aan het onderzoek te stellen’, vertelt Guernaoui.
Ook waarnemend burgemeester Johan Remkes wil niet dat het onderzoek nog veel langer duurt. Dat zei hij vorige maand tijdens een aflevering van radioprogramma Spuigasten van mediapartner Den Haag FM. ‘Ik hoop dat het onderzoek niet eindeloos duurt’, zei Remkes in Spuigasten. ‘Het is zowel naar de betrokkenen als naar het bestuur toe – denk ik – niet goed als dit soort processen te lang duren, want dan blijft het boven de markt zweven en dat is hartstikke slecht.’
Onderzoek ligt al maanden stil
Volgens Guernaoui ligt het onderzoek zelfs al maanden stil. ‘Anders had ik wel geweten dat ze ambtenaren aan het spreken zijn, en dat doen ze dus niet’, vertelt hij bij Studio Haagsche Bluf. Guernaoui en De Mos hebben vanaf het eerste moment volgehouden onschuldig te zijn.
OmroepWest 27.02.2020 De gemeente Den Haag heeft de uitbater van zalencentrum Opera geholpen zijn vergunningen en ontheffingen op orde te krijgen. Dat blijkt uit antwoorden van waarnemend burgemeester Remkes op raadsvragen van de Haagse Stadspartij over horecavergunningen. De uitbater, Atilla Akyol, is verdachte in de omkopingszaak rond Hart voor Den Haag/Groep de Mos. De omstreden nachtvergunningen staan centraal in het onderzoek van het Openbaar Ministerie.
Uit de antwoorden van Remkes blijkt dat de gemeente de nachtvergunningen had verstrekt aan twee ‘slapende bv’s’ van Akyol. Dat is tegen de regels, omdat bedrijven zonder economische activiteit niet te controleren vallen. Toch is volgens Remkes ‘te allen tijde duidelijk geweest voor wiens rekening en risico de horeca-inrichtingen worden geëxploiteerd’. Daarom was er volgens de waarnemend burgemeester geen aanleiding de vergunningen en nachtontheffingen te weigeren.
Het komt volgens Remkes weleens voor dat een ondernemer in een andere bv omzet boekt dan in de bv waarvoor de vergunningen zijn verleend. ‘Wanneer dit blijkt, bijvoorbeeld uit de gegevens van de Kamer van Koophandel, wordt de ondernemer hierop aangeschreven om de situatie weer kloppend te maken. Dat is in dit geval inmiddels ook gebeurd.’
Ex-wethouders verdacht
Twee Haagse ex-wethouders, Richard de Mos en Rachid Guernaoui (beiden Hart voor Den Haag/Groep de Mos), worden verdacht van ambtelijke corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Zo zouden zij in ruil voor financiële steun aan de partij vergunningen hebben geregeld, onder meer voor zalencentrum Opera.
Ten tijde van de vergunningverlening was bij de gemeente bekend dat uitbater Akyol in 2017 verdachte was in een ‘groot witwas- en gokonderzoek’. Dat was voor de gemeente echter geen aanleiding om de ‘nachtontheffingen’ te weigeren. Wel schrijft Remkes nu dat er ‘naar de huidige inzichten een bredere consultatie van de buurt mogelijk gewenst was geweest’.
Meer transparantie
Ook gaat de waarnemend burgemeester bekijken of er – naar Amsterdams voorbeeld – een gemeentelijke website kan komen waarop precies terug te vinden is aan wie, waar en welke horecavergunning is afgegeven en onder welke voorwaarden. ‘Het college deelt de mening dat een dergelijke website transparant is voor omwonenden en andere belanghebbenden.’
NRC meldde in december dat er in het zalencentrum een shishalounge was gevestigd. Hoewel daar geen aparte vergunning voor nodig was, geldt dat wel voor de exploitatie van het restaurant dat Akyol daarbij geopend had. Dat heeft geleid tot een schriftelijke waarschuwing van de gemeente. Inmiddels is de shishalounge gesloten, aldus Remkes.
AD 07.02.2020 Burgemeester Pauline Krikke werd tot op het laatste moment buiten het corruptie-onderzoek naar Groep de Mos gehouden. De burgemeester was close met de voorman van de grootste partij in de stad.
Ze zijn bondgenoten. Twee buitenstaanders die elkaar nodig hebben in het Haagse IJspaleis. Als oud-PVV’er Richard de Mos met zijn lokale partij in 2018 de grootste wordt in de stad en als wethouder toetreedt tot het college, kan hij terecht bij burgemeester Pauline Krikke.
De Mos wordt als aanvoerder van de grote, lokale volkspartij met argusogen bekeken. Krikke zelf ligt ook niet erg goed. Al bij haar uitverkiezing in maart 2017 is er teleurstelling. De ex-burgemeester van Arnhem is niet de gedroomde opvolger van zwaargewicht Jozias van Aartsen.
Tandem
De Mos en Krikke worden een tandem, merken Haagse raads- en collegeleden al gauw. De burgemeester kan op vrijwel onvoorwaardelijke steun rekenen van Richard de Mos en zijn partij; andersom helpt Pauline Krikke de leider van de grootste partij graag uit de brand. Tot het corruptieonderzoek naar de twee wethouders van Groep de Mos roet in het eten gooit.
Is het een bondje van gelijkgestemden? Van twee Haagse bestuurders die moeten opboksen tegen de scepsis van de rest? Of kunnen ze het gewoon goed vinden: hij, de politicus die zich graag presenteert als man van het volk en zij, de burgemeester die graag en met verve de rol van burgermoeder op zich neemt?
Benard
Raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij spreekt van ‘een politiek verbond’ dat na de jaarwisseling van 2018/2019 aan kracht wint. Het uit de hand gelopen vreugdevuur op Scheveningen tast dan de toch al benarde positie van de burgemeester verder aan, maar Richard de Mos steunt haar door dik en dun.
Al moet de Onderzoeksraad voor Veiligheid nog een rapport uitbrengen, de joviale wethouder vindt dat de burgemeester best kan aanblijven: ,,Het is samen uit, samen thuis’’, zegt hij.
Het is het soort handjeklap waar De Mos vaker aan doet en waar partijen zich erg aan storen
Bos
Dat was de afspraak, denkt raadslid Bos: Jij steunt mij met de vreugdevuren en ik steun jouw met andere zaken, zoals de nachtvergunningen. ,,Het is het soort handjeklap waar De Mos vaker aan doet en waar partijen zich erg aan storen.’’
Richard de Mos ontkent de deal nadrukkelijk: ,,Onzin. Dat was niet aan de orde’’, zegt hij. Maar Peter Bos is bepaald niet het enige Haagse raadslid dat gemarchandeer vermoedt.
Dat komt begin mei 2019 ook naar buiten als blijkt dat het Haagse stadsbestuur vijf nachtvergunningen heeft uitgegeven aan grote horecagelegenheden. Haagse politici vermoeden onmiddellijk vuil spel, want als raadslid probeerde De Mos al eerder zo’n vergunning te regelen voor Zalencentrum Opera, waarvan de baas én sponsor én lijstduwer is van Groep de Mos/Hart voor Den Haag
De raadsfracties zijn verbijsterd als een paar dagen later blijkt dat burgemeester Krikke het uiteindelijke besluit nam over de kwestie die nu zo’n prominente rol speelt in het corruptieonderzoek naar De Mos en partijgenoot Rachid Guernaoui. ‘De burgemeester laat zich voor zijn karretje spannen’, menen partijen als Nida, HSP en PvdA.
Ze zijn ook verontwaardigd dat Krikke hun klacht over mogelijke vriendjespolitiek niet serieus neemt. Even later blijkt dat Zalencentrum Opera twee van de vijf nachtvergunningen heeft weten te bemachtigen door als snelste een aanvraag in te leveren.
Onwetend
Is de relatie tussen Richard de Mos en Pauline Krikke te close? Naar nu blijkt, dankzij stukken die Omroep West en de NOS boven water hebben gekregen, spreken het Openbaar Ministerie (OM) en minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid in een vroeg stadium van het onderzoek naar Haagse corruptie af om burgemeester Krikke onwetend te laten.
Zo ontstaat de bijzondere situatie dat in de zogenoemde veiligheidsdriehoek van politie, gemeente en OM, de hoofdofficier van Justitie en de baas van de eenheid Den Haag van de politie wel weten dat er een onderzoek loopt, terwijl Krikke als verantwoordelijke namens de gemeente Den Haag geen idee heeft.
Is het het bondgenootschap tussen wethouder en burgemeester? Of het feit dat Krikke uiteindelijk het besluit nam om de zo gewraak-te nachtvergunningen te verlenen? Misschien is er wel een heel andere, logische verklaring voor het niet informeren van de burgemeester. Het Openbaar Ministerie reageerde gisteren niet op vragen hierover.
Hoe dan ook: van het tandem Richard de Mos en Pauline Krikke bleef na de invallen van de rijksrecherche niets over. Het Haagse stadsbestuur nam meteen afscheid van wethouders Rachid Guernaoui en Richard de Mos en van hun lokale partij. Andersom vroeg Groep de Mos een paar dagen later na een vernietigend rapport over de vreugdevuren onmiddellijk om het opstappen van de burgemeester.
Zo kwam Guernaoui in het vizier
De Haagse corruptieaffaire begon, zo blijkt nu, met een onderzoek – Tyrus genaamd – naar omkoping van een ambtenaar van de gemeente door de salesmanager van zalencentrum Opera, Erding A. Al vlot kwam ook diens broer Atilla A. in beeld.
Dat blijkt uit de stukken die ex-wethouder Rachid Guernaoui van het OM heeft gekregen. Justitie vermoedde in het najaar van 2018 dat Erding A. ‘mogelijk samen’ met zijn partner Nino Davituliani (Groep de Mos-raadslid) vergunningen kon regelen op het stadhuis tegen betaling van 15.000 euro.
Op basis van die verdenking is de telefoon van Erding A. van half oktober 2018 tot half april 2019 afgetapt, ook de telefoon van zijn broer Atilla is afgeluisterd, van januari 2019 tot begin mei 2019.
Schending
In twee gesprekken duikt Guernaoui op, daarna richt het OM het vizier ook op de wethouder. De ex-wethouder van Groep de Mos wordt verdacht van corruptie en schending ambtsgeheim, vanwege ‘vermoedelijke betrokkenheid bij het tegen betaling verstrekken van subsidies die (deels) weer ten goede komen van het zalencentrum’, schrijft het OM in het proces-verbaal.
Een woordvoerder van het Landelijk Parket wil geen toelichting geven op het onderzoek. Ook kan hij niet zeggen wanneer het OM naar verwachting een besluit neemt over eventuele vervolging van de corruptieverdachten. Volgens de advocaat van raadslid Davituliani en de partij Groep de Mos komt er in het onderzoek een ‘informant’ voor. Het OM kan daarover geen mededelingen doen.
OmroepWest 06.02.2020 Het corruptieonderzoek op het Haagse stadhuis begon in eerste instantie met één wethouder, vermoedelijk de inmiddels ex-wethouder Richard de Mos. Dat valt op te maken uit stukken die Omroep West en de NOS bij het Openbaar Ministerie (OM) via een zogeheten Wob-verzoek hebben opgevraagd. Kennelijk kwam Rachid Guernaoui pas later in beeld. Zolang het strafrechtelijk onderzoek loopt, wil het OM hier niet op reageren.
Het onderzoek zou in 2018 zijn begonnen. Tot in elk geval 11 juli 2019 heeft justitie slechts één wethouder op de korrel. Dat blijkt uit de mails en documenten die Omroep West heeft gekregen over de Haagse zaak door een beroep te doen op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).
De Wet openbaarheid van bestuur (Wob) regelt het recht op informatie van de overheid. Overheidsinformatie is altijd openbaar, tenzij de Wob of andere wetgeving bepaalt dat de gevraagde informatie niet geschikt is om openbaar te maken. Dat geldt bijvoorbeeld voor documenten die aan de strafrechter zijn voorgelegd.
Eén wethouder
De inhoud van veel documenten is weggelakt, omdat het volgens justitie het strafrechtelijke onderzoek zou kunnen schaden. Duidelijk is wel dat Gerrit van der Burg, de topman binnen het OM, op dinsdag 9 april om 7.21 uur een vertrouwelijke mail ontvangt. Hierin wordt gesproken over slechts één wethouder, in enkelvoud dus.
‘Goedemorgen Gerrit, hierbij de update inzake de wethouder.’ Diezelfde dag ontvangt hij ook een memo over een formeel overleg met de minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus met daarin als agendapunt: ‘Gevoelige zaak wethouder (onderzoek…)’
‘De zaak van de wethouder’
Ook een paar weken later gaat het nog steeds om één wethouder. In een memo van 30 april 2019 staan verschillende onderwerpen die aan bod zullen komen tijdens een gesprek met de minister. Een van die onderwerpen blijkt ‘de zaak van de wethouder.’
Ten slotte krijgt Van der Burg via de mail op 11 juli 2019 om 10.43 uur nog de volgende update van een collega. ‘Ha Gerrit, Voor volledigheid nog korte terugkoppeling stand van zaken in (dan is een klein deel weggelakt, red.) (wethouder).’
Twee losstaande zaken
In een reactie laat Peter Plasman, advocaat van De Mos, het volgende weten: ‘Ik heb begrepen dat de zaken van de collega-wethouders deels los van elkaar staan.’ Deze conclusie deelt Job Knoester, de advocaat die Rachid Guernaoui bijstaat: ‘Het is niet voor niets dat de betrokkenen niet gezamenlijk optrekken. Zo treden ze ook niet gezamenlijk naar buiten.’
Tot ongenoegen van de verdachten hebben zij nog niet het complete strafdossier gekregen. Plasman: ‘Mijn cliënt wil met name graag weten waar de verdenking concreet op is gebaseerd zodat hij zich kan verdedigen. Op dit moment hebben we enkel een summier aanvangsproces-verbaal ontvangen.’
Knoester: ‘Mijn cliënt en ik hebben, na continu aandringen bij justitie, inmiddels iets meer. Maar ik vind het ongepast en ongehoord. Sinds oktober ligt het leven van mijn cliënt volledig overhoop. Op basis van de stukken die wij nu hebben, snap ik werkelijk niet waarom.’
NOS 06.02.2020 Justitieminister Grapperhaus wist al zeker tien maanden voor de huiszoekingen bij de Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui dat er een corruptieonderzoek tegen hen liep. Dat blijkt uit stukken die Omroep West en de NOS bij het Openbaar Ministerie hebben opgevraagd via de Wet openbaarheid van bestuur (WOB).
Toenmalig burgemeester Krikke was in die periode bewust niet geïnformeerd over het onderzoek. Zij hoorde pas in de ochtend van 1 oktober, toen de rijksrecherche op het punt stond invallen te doen bij de wethouders, via een telefoontje van het OM over het onderzoek.
Krikke zei later die dag al tegen Omroep West dat dat geen vreemde gang van zaken was: “Het Landelijk Parket doet onderzoek en dat is iets anders dan bijvoorbeeld de lokale driehoek (burgemeester, politie en justitie, red.), of iets wat daarop lijkt.” De rijksrecherche mag daarom zelf bepalen wie en wanneer personen worden ingelicht over een onderzoek.
‘Melding gevoelig onderzoek’
Uit de opgevraagde WOB-documenten komt naar voren dat in januari vorig jaar een mail met als onderwerp “melding gevoelig onderzoek” naar de top van het OM en de Haagse hoofdofficier van justitie was verstuurd. Minister Grapperhaus was toen al via een ambtsbericht op de hoogte gebracht.
In de maanden daarna blijkt uit mails dat besloten wordt burgemeester Krikke bewust niet te informeren en dat minister Grapperhaus dat steunt. Waarom Krikke niet wordt geïnformeerd, blijft onduidelijk. Er is veel informatie zwartgelakt in de WOB-documenten en het OM wil de precieze inhoud van de ambtsberichten niet prijsgeven. Dit zou het strafrechtelijke onderzoek naar de inmiddels vertrokken wethouders kunnen schaden.
Vanwege de corruptiezaak viel het Haagse college. Zowel De Mos als Guernaoui zegt niets fout te hebben gedaan.
AD 06.02.2020 Justitieminister Grapperhaus wist tien maanden voor de invallen bij de Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui al dat er een corruptieonderzoek tegen de mannen liep. Dat melden Omroep West en de NOS op basis van stukken die zij hebben opgevraagd bij het Openbaar Ministerie via de Wet openbaarheid van bestuur (WOB).
Grapperhaus was dus al vroegtijdig geïnformeerd, terwijl toenmalig burgemeester Krikke bewust niet op de hoogte werd gebracht over het onderzoek, zo blijkt uit de stukken. Zij kreeg op 1 oktober, vlak voordat de rijksrecherche de woningen binnenviel, pas te horen wat er aan de hand was. Via een telefoontje van het OM.
Maar omdat het Landelijk Parket, dat het onderzoek deed, niet onder de lokale driehoek van burgemeester, politie en justitie valt, mag de rijksrecherche zelf bepalen wie wordt ingelicht over een onderzoek en wanneer.
Gesjoemel met gemeentegeld
De corruptie-affaire in het Haagse stadhuis draait behalve om nachtvergunningen ook om gesjoemel met gemeentegeld. Volgens justitie regelde Rachid Guernaoui, een van de twee Groep de Mos-wethouders, een subsidie waar een bevriend zalencentrum profijt van had. Betrokkenen ontkennen.
Zo kwam Guernaoui in het vizier
De Haagse corruptieaffaire begon, zo blijkt nu, met een onderzoek – Tyrus genaamd – naar omkoping van een ambtenaar van de gemeente door de salesmanager van zalencentrum Opera, Erding A. Al vlot kwam ook diens broer Atilla A. in beeld.
Dat blijkt uit de stukken die ex-wethouder Rachid Guernaoui van het OM heeft gekregen. Justitie vermoedde in het najaar van 2018 dat Erding A. ‘mogelijk samen’ met zijn partner Nino Davituliani (Groep de Mos-raadslid) vergunningen kon regelen op het stadhuis tegen betaling van 15.000 euro.
Op basis van die verdenking is de telefoon van Erding A. van half oktober 2018 tot half april 2019 afgetapt, ook de telefoon van zijn broer Atilla is afgeluisterd, van januari 2019 tot begin mei 2019.
Schending
In twee gesprekken duikt Guernaoui op, daarna richt het OM het vizier ook op de wethouder. De ex-wethouder van Groep de Mos wordt verdacht van corruptie en schending ambtsgeheim, vanwege ‘vermoedelijke betrokkenheid bij het tegen betaling verstrekken van subsidies die (deels) weer ten goede komen van het zalencentrum’, schrijft het OM in het proces-verbaal.
Een woordvoerder van het Landelijk Parket wil geen toelichting geven op het onderzoek. Ook kan hij niet zeggen wanneer het OM naar verwachting een besluit neemt over eventuele vervolging van de corruptieverdachten. Volgens de advocaat van raadslid Davituliani en de partij Groep de Mos komt er in het onderzoek een ‘informant’ voor. Het OM kan daarover geen mededelingen doen.
Den HaagFM 06.02.2020 Minister Fred Grapperhaus van Justitie en Veiligheid (CDA) wist al tien maanden vóór de huiszoekingen bij de ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui dat er een corruptieonderzoek liep op het stadhuis in Den Haag. Toenmalig burgemeester Pauline Krikke werd niet geïnformeerd.
Zij kreeg pas op het moment van de invallen een telefoontje van het Openbaar Ministerie (OM). Dat blijkt uit stukken die Omroep West en de NOS bij het OM via een Wob-verzoek opvroegen. “Hierbij een melding van een zeer gevoelig onderzoek.”
Dinsdagochtend 1 oktober 2019 gaat de actie van start. De Rijksrecherche valt in alle vroegte de huizen en werkkamers van De Mos en Guernaoui binnen. De twee zijn verbijsterd. Diezelfde dag maakt het OM bekend dat ze de mannen verdenkt van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim.
OmroepWest 06.02.2020 Minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid (CDA) wist al tien maanden vóór de huiszoekingen bij de Haagse ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui dat er een corruptieonderzoek liep op het stadhuis in Den Haag. Toenmalig burgemeester Pauline Krikke werd niet geïnformeerd. Zij kreeg pas op het moment van de invallen een telefoontje van het Openbaar Ministerie (OM). Dat blijkt uit stukken die Omroep West en de NOS bij het OM via een Wob-verzoek opvroegen. ‘Hierbij een melding van een zeer gevoelig onderzoek.’ Een reconstructie.
Richard de Mos en Rachid Guernaoui zijn maandag 30 september 2019 begonnen aan een nieuwe werkweek. De twee wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos weten dat het een spannende week wordt, want donderdag 3 oktober komt het langverwachte onderzoeksrapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) naar de Scheveningse vonkenregen uit. De uitkomst kan grote politieke gevolgen hebben.
Pauline Krikke zet zich om dezelfde reden schrap voor een pittige week op het stadhuis. De burgemeester krijgt niet alleen te maken met de presentatie van het OvV-rapport op donderdag, ze moet ook een demonstratie van boze boeren in goede banen leiden. Dinsdag 1 oktober komen ze op hun tractoren massaal naar Den Haag. De burgemeester en de wethouders weten op dat moment niet dat hun week een totaal andere en dramatische wending zal krijgen.
Puntjes op de i
Dezelfde maandag worden binnen het OM namelijk de puntjes op de i gezet van een lang voorbereide inval in de woningen en werkkamers van de wethouders. Dat wordt duidelijk uit de documenten die Omroep West heeft gekregen door een beroep te doen op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).
De Wet openbaarheid van bestuur (Wob) regelt het recht op informatie van de overheid. Overheidsinformatie is altijd openbaar, tenzij de Wob of andere wetgeving bepaalt dat de gevraagde informatie niet geschikt is om openbaar te maken. Dat geldt bijvoorbeeld voor documenten die aan de strafrechter zijn voorgelegd.
Op maandag 30 september 2019 om 17.37 uur krijgen Gerrit van der Burg en Theo Hofstee, de top van de landelijke leiding van het OM, een vertrouwelijke mail van een plaatsvervangend afdelingshoofd van het OM. Het gaat over de inval die de dag erna zal plaatsvinden.
Korte headsup
‘Ha Gerrit en Theo, (…). Morgen om 07.00 uur wordt BM (burgemeester red.) door Michiel ingelicht. Ik begreep al dat Gerrit vanavond nog even een korte headsup geeft aan de minister.’ Van der Burg antwoordt om 20.34 uur. ‘Inmiddels met Theo overlegd. Minister wist het al. (…).’ Het persbericht voor ‘de actie’ ligt dan al klaar.
Rechercheurs aan het werk bij woning wethouder De Mos | Beeld OMROEP WEST
Nachtvergunningen
Wel wordt duidelijk dat het onderzoek onder andere zou gaan om het verlenen van vijf nachtvergunningen voor horecabedrijven, waaronder aan zalencentrum Opera. Het zalencentrum zou ook hebben geprofiteerd van subsidies. Dat is volgens het OM verdacht, omdat Opera donateur is van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Naast de twee ex-wethouders is ook Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani verdachte in de zaak. Alle drie ontkennen iets fout te hebben gedaan.
De opgevraagde stukken geven een beeld van het verloop van de corruptiezaak. De eerste documenten die Omroep West krijgt, zijn van begin januari 2019. Uit een mail blijkt dat het onderzoek zo groot wordt, dat een Haagse officier van justitie zich genoodzaakt voelt om de top van het OM erop te wijzen. Ook de minister is dan al via een ambtsbericht op de hoogte gebracht van de corruptiezaak.
Zeer gevoelig onderzoek
Op maandag 7 januari 2019 om 20.02 uur schrijft de officier een mail met als onderwerp: ‘melding gevoelig onderzoek’. Hij schrijft: ‘Ha, hierbij de melding (zie in de bijlage een AB (ambtsbericht, red.)) van een zeer gevoelig RR-onderzoek (Rijksrechercheonderzoek, red.).’
De mail is gericht aan de top van het OM. De Haagse hoofdofficier van justitie Bart Nieuwenhuizen en zijn plaatsvervanger Michiel Zwinkels zitten in de cc en krijgen de melding dus ook. Een dikke maand later, op zondag 24 februari 2019, volgt om 19.41 uur een update van de zaak aan dezelfde ontvangers.
Zwart gemaakt
De precieze inhoud van de ambtsberichten geeft het Openbaar Ministerie niet prijs. Dit zou het strafrechtelijke onderzoek naar de twee Haagse verdachten kunnen schaden, zo redeneert het OM. Ook zijn alle mails en memo’s slechts gedeeltelijk leesbaar. Veel informatie is zwart gemaakt.
Maar duidelijk is wel dat vanaf begin januari 2019 de zaak bekend is bij de minister, de top van de landelijke leiding van het OM en bij de top van het OM in Den Haag. Het OM en minister Grapperhaus voeren bovendien minimaal twee formele overleggen over het corruptieonderzoek.
Burgemeester niet geïnformeerd
Wie dan nog van niets weet, is burgemeester Pauline Krikke. Zij wordt bewust niet geïnformeerd. In een mail van woensdag 1 mei 2019 staat een verslag van het overleg dat Grapperhaus heeft gehad met het OM over de zaak. ‘Er is gesproken over het onderzoek tegen de wethouder. VZ (voorzitter Van der Burg, red.) geeft aan dat de BM (burgemeester, red.) niet wordt geïnformeerd. De minister steunt deze lijn en zal het e.e.a. op papier zetten.’ De reden voor het niet informeren van de burgemeester valt niet op te maken uit de stukken.
Pauline Krikke.| Foto: ANP
Zomerborrel
Op vrijdag 5 juli staat er weer een persoonlijk gesprek tussen de top van het OM en de minister gepland. ‘Ha Gerrit, De minister is vrijdag tot 19.00 uur op de zomerborrel. In overleg met de hoofdofficier van het parket Den Haag zal worden bepaald wanneer en op welke wijze de burgemeester wordt geïnformeerd.’
Dan breekt de zomervakantie aan en komt het onderzoek op een lager pitje te staan. In augustus gaat het werk verder waar het is geëindigd en beginnen de voorbereidingen van de inval op dinsdag 1 oktober. Het Haagse OM stuurt op vrijdag 27 september 2019 de stand van zaken van het onderzoek naar het Landelijk Parket. ‘Ha, ik hoop dat je een heerlijke vakantie hebt gehad! Je staat vast te popelen om weer te beginnen.’
Ondankbare taak
Een paar dagen later is het zover, de dag van de inval bij de wethouders. Zoals afgesproken krijgt Krikke om 07.00 uur in de ochtend een telefoontje. De actie is dan net begonnen. Michiel Zwinkels heeft de ondankbare taak om de burgemeester te vertellen dat twee wethouders in haar college verdacht worden van corruptie. Zwinkels is waarnemend hoofdofficier van justitie, omdat Bart Nieuwenhuizen een paar maanden eerder is afgezwaaid.
De inval is een ongekende klap voor het Haagse stadhuis. Pauline Krikke zegt in een interview met Omroep West dat ze enorm geschrokken is en dat ze niet wist dat het corruptieonderzoek liep. Op de vraag of het gebruikelijk is dat de burgemeester hier niet van op de hoogte wordt gesteld, antwoordt ze dat dit niet vreemd is. ‘Het is een onderzoek van het Landelijk Parket en dat is iets totaal anders dan bijvoorbeeld de driehoek.’
Lokale driehoek
Krikke doelt op de lokale driehoek. Daarin zitten de burgemeester, de politiechef en de hoofdofficier van justitie. Zij voeren wekelijks overleg. De maanden voor de inval heeft zich dus de situatie voorgedaan dat hoofdofficier van justitie Bart Nieuwenhuizen, en later Michiel Zwinkels, wist dat er een corruptieonderzoek op het Haagse stadhuis liep, maar dit niet deelde met de burgemeester.
Volgens een woordvoerder van het Haagse stadhuis is dat een gevolg van de keuzes die de Rijksrecherche maakt. ‘De Rijksrecherche maakt in samenspraak met het OM zelf een afweging of, wie en op welk moment geïnformeerd wordt over een lopend onderzoek’, zegt zij. ‘De partijen binnen de driehoek bepalen zelf welke punten zij ter bespreking inbrengen.’
Gevolgen zijn groot
De gevolgen van het corruptieonderzoek zijn groot. Richard de Mos en Rachid Guernaoui zijn na een motie van wantrouwen opgestapt als wethouders. Vervolgens wilden coalitiegenoten VVD, DD6 en GroenLinks niet meer verder met Hart voor Den Haag/Groep de Mos en zetten zij de partij uit het college. De Mos is inmiddels weer terug in het stadhuis. Niet als wethouder, maar als fractievoorzitter van zijn partij. Rachid Guernaoui heeft nog geen nieuwe baan.
Pauline Krikke haalde de nieuwe werkweek op het stadhuis ook niet. Zij nam op zondagavond 6 oktober 2019 ontslag na het vernietigende OvV-rapport over de vonkenregen. Den Haag zoekt nu een nieuwe burgemeester. Tot 1 juli is Johan Remkes aangesteld als waarnemer. Langzaam krabbelt Den Haag weer op na een net zo bizarre, als dramatisch eerste week van oktober 2019.
De corruptie-affaire in het Haagse stadhuis draait behalve over nachtvergunningen ook om gesjoemel met gemeentegeld. Volgens justitie regelde Rachid Guernaoui, een van de twee Groep de Mos-wethouders, een subsidie waar een bevriend zalencentrum profijt van had. Betrokkenen ontkennen.
AD 22.01.2020
Dat blijkt uit stukken van het OM die deze krant heeft ingezien. De Haagse Groep de Mos-wethouders Rachid Guernaoui en Richard de Mos moesten in oktober opstappen nadat de rijksrecherche invallen had gedaan op het stadhuis en thuis in het kader van een groot corruptie-onderzoek. Dat onderzoek richt zich onder meer op het tegen betaling verstrekken van nachtvergunningen aan het bevriende zalencentrum Opera, zo was al bekend.
Turkse vereniging
Maar bij Guernaoui speelt iets anders, blijkt nu: justitie verdenkt de voormalige D66’er ervan een subsidie voor een Turkse vereniging geregeld te hebben, terwijl een flink deel van dat gemeentegeld weer ten goede kwam van hetzelfde zalencentrum, gerund door de broers A., intimi en donateurs van Groep de Mos.
Telefoontaps
Volgens twee telefoontapverslagen in het voorjaar van 2019 belooft Guernaoui aan Erding A., salesmanager van Opera, dat er negenduizend euro integratiesubsidie overgemaakt zal worden aan de Turkse club. De voorzitter van die vereniging had zich bij A. beklaagd over getreuzel: ,,Ik dacht dat wij daar onze man hadden?’’
Erding trekt aan de bel bij de wethouder, Guernaoui zegt dan volgens het tapverslag: ,,Maandag ga ik zeggen dat ze negenduizend krijgen voor Newroz-viering (Perzisch Nieuwjaar, red.)” Ruim 6.000 euro bedraagt de zaalhuur, dat geld komt weer rechtstreeks ten goede van de Opera.
De banden tussen het zalencentrum en de partij zijn innig: uitbater Atilla A. – eerder nog verdachte in een witwasonderzoek– stond op de kieslijst, de partner van broer Erding is Nino Davituliani, raadslid van Groep de Mos. Guernaoui, De Mos, Davituliani en de broers zijn alle vijf verdachte.
OmroepWest 25.01.2020 Waarnemend burgemeester Johan Remkes van Den Haag hoopt dat het corruptieonderzoek van het Openbaar Ministerie naar de twee ex-wethouders ‘zo snel mogelijk wordt afgerond’. Die oproep deed de burgemeester zaterdag in het politieke radioprogramma Spuigasten bij mediapartner Den Haag FM.
De Haagse ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui, beiden van Hart voor Den Haag/Groep de Mos, worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambstgeheim. Op dinsdag 1 oktober viel de Rijksrecherche daarom de woningen en werkkamers van de politici binnen. Maar het OM heeft tot nu toe niets over de zaak naar buiten gebracht. De twee politici ontkennen de beschuldigingen.
‘Ik hoop dat het onderzoek niet eindeloos duurt’, zei Remkes in Spuigasten. ‘Het is zowel naar de betrokkenen als naar het bestuur toe – denk ik – niet goed als dit soort processen te lang duren, want dan blijft het boven de markt zweven en dat is hartstikke slecht.’ Remkes riep het Openbaar Ministerie daarom op: om het onderzoek zo snel mogelijk af te ronden.
De burgemeester wilde geen termijn noemen waarop justitie het corruptieonderzoek in elk geval klaar moet hebben. ‘Dat moet u aan het Openbaar Ministerie vragen, dat moet u niet aan mij vragen. Maar volgens mij ben ik volstrekt helder geweest.’
‘Aanzien stadsbestuur heeft schade opgelopen’
Sinds de Haagse corruptieaffaire in het nieuws is gekomen, staat integriteit bovenaan de politieke agenda in Den Haag. Deze week maakte Remkes bekend dat een extern, onafhankelijk bureau het beleid van de gemeente Den Haag op het gebied van integriteit gaat onderzoeken. Het moet ook met voorstellen voor verbeteringen komen.
Het aanzien van het stadsbestuur heeft door deze corruptiezaak wel schade opgelopen, vindt Remkes. ‘Eén ding is zeker: er is sprake van reputatieverlies. Aan dat reputatieverlies zal dus gewerkt moeten worden om het vertrouwen van mensen in hun stadsbestuur te herstellen.’
Den HaagFM 25.01.2020 Waarnemend burgemeester Johan Remkes van Den Haag hoopt dat het corruptieonderzoek van het Openbaar Ministerie naar de twee ex-wethouders “zo snel mogelijk wordt afgerond”. Die oproep deed de burgemeester zaterdag in het politieke radioprogramma Spuigasten op Den Haag FM.
De Haagse ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui (beiden van Hart voor Den Haag/Groep de Mos) worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambstgeheim. Op dinsdag 1 oktober viel de Rijksrecherche daarom de woningen en werkkamers van de politici binnen. Maar het OM heeft tot nu toe niets over de zaak naar buiten gebracht. De twee politici ontkennen de beschuldigingen.
“Ik hoop dat het onderzoek niet eindeloos duurt”, sprak Remkes in Spuigasten. “Dat is zowel naar de betrokkenen als naar het bestuur toe – denk ik – niet goed als dit soort processen te lang duren, want dan blijft het boven de markt zweven en dat is hartstikke slecht.” Remkes riep het Openbaar Ministerie daarom op: “Ik hoop dat het zo snel mogelijk wordt afgerond.”
De burgemeester wilde geen termijn noemen waarop justitie het corruptieonderzoek in elk geval klaar moet hebben. “Dat moet u aan het Openbaar Ministerie vragen, dat moet u niet aan mij vragen. Maar volgens mij ben ik volstrekt helder geweest.”
Sinds de Haagse corruptieaffaire in het nieuws is gekomen, staat integriteit bovenaan de politieke agenda in Den Haag. Deze week maakte Remkes bekend dat een extern, onafhankelijk bureau het beleid van de gemeente Den Haag op het gebied van integriteit gaat onderzoeken. Het moet ook met voorstellen voor verbeteringen komen.
Het aanzien van het stadsbestuur heeft door deze corruptiezaak wel schade opgelopen. “Eén ding is zeker: er is sprake van reputatieverlies. Aan dat reputatieverlies zal dus gewerkt moeten worden om het vertrouwen van mensen in hun stadsbestuur te herstellen.”
OmroepWest 22.01.2020 Voormalig wethouder Rachid Guernaoui (Hart voor Den Haag/Groep de Mos) noemt het ‘ongehoord’ dat hij voor het verlenen van subsidies door het Openbaar Ministerie (OM) van zijn bed is gelicht. Guernaoui wordt er door het Openbaar Ministerie van verdacht dat hij via deze subsidies een donateur van zijn partij financieel heeft geholpen. Guernaoui ontkent in alle toonaarden. ‘Alles is via de koninklijke weg gelopen’.
De rijksrecherche viel dinsdag 1 oktober vorig jaar de woning en werkkamer van Rachid Guernaoui binnen. Bij partijgenoot Richard de Mos gebeurde hetzelfde. Beiden waren toen nog wethouder in Den Haag. Het OM beschuldigt de twee van ambtelijke corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim.
Duidelijk werd dat de verdenking in elk geval te maken had met het verlenen van nachtvergunningen aan horecabedrijven. Twee van die vergunningen kwamen terecht bij zalencentrum Opera, een van de donateurs van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Dat is volgens het OM verdacht.
Subsidie regelen
Nu blijkt dat Rachid Guernaoui volgens het OM regelde dat Opera profiteerde van een subsidie aan de Turks Azerbeidzjaanse Culturele Vereniging. Dat schrijft het AD, die de stukken van het OM heeft ingezien. Dat dossier was opgeëist door Guernaoui.
Het OM baseert zich op twee telefoontaps. In een van de taps dringt salesmanager Erdinç Akyol van Opera bij Guernaoui erop aan om snel over de brug te komen met een integratiesubsidie van 9.000 euro voor de Turkse vereniging. In de tap zegt Erdinç Akyol: ‘Ik word een beetje gek van ze, ze zeggen dat ze niet uitkomen.’ Guernaoui: ‘Ik ben toch geen pinautomaat? (…) Ik heb toch veel gegeven.’ Akyol: ‘Rachid, je weet precies wat je moet doen (…) Kijk effe wat het is en anders moet je het maar doorgeven.’
Nieuwjaarsfeest
Het geld was bedoeld voor het organiseren van het jaarlijkse nieuwjaarsfeest door de Turkse vereniging. Volgens het OM zou Guernaoui met het verstrekken van de subsidie het zalencentrum financieel ondersteunen, omdat de Turkse verenging 6.000 euro aan de Opera zou betalen voor de zaalhuur.
Guernaoui ontkent de beschuldiging. ‘Ik heb niet alleen beslist over deze subsidie’, reageert hij. ‘Dat is allemaal volgens ambtelijk advies verlopen. Bovendien hebben we 5.600 euro minder toegekend dan de vereniging had aangevraagd.’
Memo
Dat bevestigt een gemeentelijke memo van 8 maart 2019. In de memo staat dat de gemeente Den Haag de Turkse vereniging beoordeelt als een ‘actieve maatschappelijk organisatie met een brede achterban onder de Haagse Azeri’s.’ Volgens de memo doet de vereniging regelmatig projecten voor taal in de buurt, emancipatie, de LHBTI-gemeenschap en ontmoetingen op het gebied van culturele diversiteit.
Er wordt een gedeeltelijke subsidie toegekend van 9.000 euro voor het houden van een Nevruz-viering op 24 maart 2019, valt te lezen. ‘Omdat de subsidie vooralsnog past binnen de Hoofdlijnenbrief Integratie en voldoet aan de voorwaarden uit de concept subsidieregeling.’ Guernaoui: ‘Deze vereniging krijgt al jaren subsidie, ook toen ik nog geen wethouder was. Sinds 2012 in totaal bijna twee ton.’
Vriendelijk gesprek
Guernaoui is niet verbaasd over de toon van het telefoongesprek met de Opera-manager. ‘Het was gewoon een persoonlijk en vriendelijk gesprek. De Turkse vereniging wachtte al lang op dit geld en een week na het telefoongesprek zou de viering zijn. Het is dus niet vreemd dat ik op deze manier met mensen praat. En het is ook niet verdacht dat ik hierover met een donateur van de partij spreek. Ik mag toch wel contact hebben met donateurs?’
In de andere telefoontap tussen de voorzitter van moskee On Dort Masumlar en Erdinç Akyol wordt gesproken over Guernaoui als ‘onze man’ op het stadhuis die zaken zou moeten regelen.
Ongehoord
Daarover zegt Guernaoui dat hij weinig kan doen aan wat er achter zijn rug gebeurt. ‘Dat is spreektaal’, reageert hij. ‘Daar kan ik niets aan doen. Als er zaken gebeuren die niet kunnen, dan moet het OM daar actie op ondernemen. Maar het is ongehoord om mij op basis hiervan van mijn bed te lichten. Dat dit kan gebeuren in Nederland.’
Den HaagFM 22.01.2020 De corruptie-affaire in het Haagse stadhuis draait niet alleen om nachtvergunningen maar ook om gesjoemel met gemeentegeld. Volgens justitie regelde Rachid Guernaoui, een van de twee Groep de Mos-wethouders, een subsidie waar een bevriend zalencentrum profijt van had. Dat meldt het AD. De krant baseert zich op stukken van het OM die zijn ingezien. Betrokkenen ontkennen.
De Haagse Groep de Mos-wethouders Rachid Guernaoui en Richard de Mos stapten in oktober op nadat de rijksrecherche een inval had gedaan in het stadhuis en bij hen thuis in het kader van een groot corruptie-onderzoek. Dit onderzoek richt zich onder meer op het tegen betaling verstrekken van nachtvergunningen aan het bevriende zalencentrum Opera.
Maar bij Guernaoui speelt volgens de krant iets anders. Justitie zou de voormalige D66’er ervan verdenken een subsidie voor een Turkse vereniging geregeld te hebben, terwijl een flink deel van dat gemeentegeld weer ten goede kwam van zalencentrum Opera, dat gerund wordt door intimi en donateurs van Groep de Mos.
‘Bij niemand in de zak’
Volgens Guernaoui zit hij ‘bij niemand in de zak’ en heeft ‘niemand de macht over hem’. Toen niet en nu niet, benadrukt hij in de krant. Hij is van mening dat uit het dossier van het OM juist blijkt dat de verdenking tegen hem onterecht is.
OmroepWest 21.01.2020 De corruptie-affaire in het Haagse stadhuis draait niet alleen om nachtvergunningen maar ook om gesjoemel met gemeentegeld. Volgens justitie regelde Rachid Guernaoui, een van de twee Groep de Mos-wethouders, een subsidie waar een bevriend zalencentrum profijt van had. Dat meldt het AD. De krant baseert zich op stukken van het OM die zijn ingezien. Betrokkenen ontkennen.
Maar bij Guernaoui speelt volgens de krant iets anders. Justitie zou de voormalige D66’er ervan verdenken een subsidie voor een Turkse vereniging geregeld te hebben, terwijl een flink deel van dat gemeentegeld weer ten goede kwam van zalencentrum Opera, dat gerund wordt door intimi en donateurs van Groep de Mos.
‘Bij niemand in de zak’
Volgens Guernaoui zit hij ‘bij niemand in de zak’ en heeft ‘niemand de macht over hem’. Toen niet en nu niet, benadrukt hij in de krant. Hij is van mening dat uit het dossier van het OM juist blijkt dat de verdenking tegen hem onterecht is.
NOS 22.01.2020 De Haagse oud-wethouder Rachid Guernaoui, die samen met Richard de Mos wordt verdacht van corruptie, heeft volgens het Openbaar Ministerie gesjoemeld met subsidiegeld om een zalencentrum te bevoordelen. Dat meldt het AD op basis van stukken van het OM. Het Landelijk Parket wil niet ingaan op het bericht.
Tot nu toe werden Guernaoui en De Mos er alleen van verdacht dat ze tegen betaling een nachtvergunning voor het zalencentrum hadden geregeld. Begin oktober deed de rijksrecherche invallen in de kantoren en de woningen van de twee. Een dag later trokken VVD, D66 en GroenLinks de stekker uit de coalitie met de partij van Guernaoui en De Mos, Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
“Ik dacht dat wij daar onze man hadden?”, aldus De voorzitter van een Turkse vereniging in een afgetapt gesprek met zalencentrum Opera.
Guernaoui zegt tegen het AD dat hij eind december van het OM hoorde dat hij ook wordt verdacht van gesjoemel met subsidiegeld. In het dossier staan onder meer twee verslagen van afgeluisterde telefoongesprekken uit maart 2019. Erding A., de salesmanager van zalencentrum Opera, praat daarin volgens het OM met Guernaoui over een Turkse vereniging die wacht op een subsidie.
Erding: “Ik word een beetje gek van ze, ze zeggen dat ze niet uitkomen.”
Guernaoui: “Ik ben toch geen pinautomaat? (…) Ik heb toch veel gegeven.”
Erding: “Rachid, je weet precies wat je moet doen. (…) Kijk even wat het is en anders moet je het maar doorgeven.”
Dezelfde dag bellen ze opnieuw en zegt Guernaoui: “Ze hadden al 8500 euro gehad, maandag ga ik zeggen dat ze nog 9000 krijgen. Maar ze krijgen veel (…) ik ga niet alles toewijzen, dan denken ze eeeh. Maar stuur niet door wat ik je geappt heb. (…) Het is openbaar, dan weet je dat.”
Zaalhuur nieuwjaarsfeest
Het AD heeft het dossier en de gespreksverslagen ingezien. Volgens de krant is 6000 van de 9000 euro terechtgekomen bij Opera, via de zaalhuur voor het Perzische nieuwjaarsfeest Newroz. Het OM wil niets kwijt over de nieuwe verdenkingen. “Het onderzoek is in volle gang”, zegt een woordvoerder.
Guernaoui ontkent dat hij de Turkse vereniging en het zalencentrum financieel heeft bevoordeeld. “Deze vereniging krijgt al jaren subsidie, sinds 2012 bijna 200.000 euro. En sinds 2007 vieren ze met subsidie Newroz in de Opera. Ambtenaren hebben een positief advies gegeven over de subsidies, dat heb ik overgenomen”, zegt hij tegen het AD.
Lobby
De oud-wethouder benadrukt dat hij de subsidie voor de vereniging zelfs heeft verlaagd. “Ik heb niks onrechtmatigs gedaan. Ik zeg in datzelfde gesprek ook dat de vereniging al veel heeft gekregen, dat ik geen pinautomaat ben. En dat ze lobbyen is niet gek: Jan en alleman lobbyt.”
In een ander afgeluisterd gesprek zou de voorzitter van de Turkse stichting zich tegenover Erding A. van het zalencentrum beklagen over de subsidieaanvraag. “Het is rumoerig geworden met dat subsidie dinges. Ik dacht dat wij daar onze man hadden?” De salesmanager antwoordt: “We praten daar morgen over, ik ga morgen Rachid/Richard in jouw bijzijn bellen, oké?”
Hierover zegt Rachid Guernaoui tegen het AD: “Mensen kunnen van alles over mij zeggen, daar kan ik toch niks mee? Als er verkeerde dingen met subsidies gebeuren, moet het OM dat uitzoeken, natuurlijk. Maar al die andere dingen wist ik niet.”
Erding A. is zelf ook verdachte in het corruptieonderzoek, net als zijn broer en zakenpartner Atilla A. en zijn partner.
MSN 22.01.2020 De wethouders van Groep de Mos gaven niet alleen een kostbare vergunning aan het zalencentrum van een bevriende Turkse ondernemer, maar gaf ook subsidie. Dat schrijft het AD, dat de aanklacht heeft ingezien.
De Haagse Groep de Mos-wethouders Rachid Guernaoui en Richard de Mos moesten in oktober opstappen nadat de rijksrecherche invallen had gedaan op het stadhuis en thuis in het kader van een groot corruptie-onderzoek. Dat onderzoek richt zich onder meer op het tegen betaling verstrekken van nachtvergunningen aan het bevriende zalencentrum Opera, zo was al bekend.
Maar bij Guernaoui speelt iets anders, blijkt nu: justitie verdenkt de voormalige D66’er ervan een subsidie voor een Turkse vereniging geregeld te hebben, terwijl een flink deel van dat gemeentegeld weer ten goede kwam van hetzelfde zalencentrum, gerund door de broers A., intimi en donateurs van Groep de Mos.
AD 22.01.2020 De corruptie-affaire in het Haagse stadhuis draait behalve over nachtvergunningen ook om gesjoemel met gemeentegeld. Volgens justitie regelde Rachid Guernaoui, een van de twee Groep de Mos-wethouders, een subsidie waar een bevriend zalencentrum profijt van had. Betrokkenen ontkennen.
Dat blijkt uit stukken van het OM die deze krant heeft ingezien. De Haagse Groep de Mos-wethouders Rachid Guernaoui en Richard de Mos moesten in oktober opstappen nadat de rijksrecherche invallen had gedaan op het stadhuis en thuis in het kader van een groot corruptie-onderzoek. Dat onderzoek richt zich onder meer op het tegen betaling verstrekken van nachtvergunningen aan het bevriende zalencentrum Opera, zo was al bekend.
Maar bij Guernaoui speelt iets anders, blijkt nu: justitie verdenkt de voormalige D66’er ervan een subsidie voor een Turkse vereniging geregeld te hebben, terwijl een flink deel van dat gemeentegeld weer ten goede kwam van hetzelfde zalencentrum, gerund door de broers A., intimi en donateurs van Groep de Mos.
Telefoontaps
Volgens twee telefoontapverslagen in het voorjaar van 2019 belooft Guernaoui aan Erding A., salesmanager van Opera, dat er negenduizend euro integratiesubsidie overgemaakt zal worden aan de Turkse club. De voorzitter van die vereniging had zich bij A. beklaagd over getreuzel: ,,Ik dacht dat wij daar onze man hadden?’’ Erding trekt aan de bel bij de wethouder, Guernaoui zegt dan volgens het tapverslag: ,,Maandag ga ik zeggen dat ze negenduizend krijgen voor Newroz-viering (Perzisch Nieuwjaar, red.)” Ruim 6.000 euro bedraagt de zaalhuur, dat geld komt weer rechtstreeks ten goede van de Opera.
De banden tussen het zalencentrum en de partij zijn innig: uitbater Atilla A. – eerder nog verdachte in een witwasonderzoek– stond op de kieslijst, de partner van broer Erding is Nino Davituliani, raadslid van Groep de Mos. Guernaoui, De Mos, Davituliani en de broers zijn alle vijf verdachte.
Guernaoui ontkent: ,,Er is geen euro naar mij gegaan. Deze vereniging krijgt al jaren subsidie, sinds 2012 bijna 200.000 euro. En sinds 2007 vieren ze met subsidie Newroz in de Opera. Ambtenaren hebben een positief advies gegeven over de subsidies, dat heb ik overgenomen. In februari is er 8.500 euro toegekend voor een activiteit, en in maart 9.000 euro voor Newroz. Dat is ruim 5.000 minder dan aangevraagd, en 3.000 euro minder dan vorig jaar.”
Luister ook naar de podcast Achter het Verhaal, waarin Niels Klaassen uitgebreid spreekt over deze zaak en over Groep De Mos:
Zo kwam Guernaoui in het vizier
De Haagse corruptieaffaire begon, zo blijkt nu, met een onderzoek – Tyrus genaamd – naar omkoping van een ambtenaar van de gemeente door de salesmanager van zalencentrum Opera, Erding A. Al vlot kwam ook diens broer Atilla A. in beeld.
Dat blijkt uit de stukken die ex-wethouder Rachid Guernaoui van het OM heeft gekregen. Justitie vermoedde in het najaar van 2018 dat Erding A. ‘mogelijk samen’ met zijn partner Nino Davituliani (Groep de Mos-raadslid) vergunningen kon regelen op het stadhuis tegen betaling van 15.000 euro.
Op basis van die verdenking is de telefoon van Erding A. van half oktober 2018 tot half april 2019 afgetapt, ook de telefoon van zijn broer Atilla is afgeluisterd, van januari 2019 tot begin mei 2019.
In twee gesprekken duikt Guernaoui op, daarna richt het OM het vizier ook op de wethouder. De ex-wethouder van Groep de Mos wordt verdacht van corruptie en schending ambtsgeheim, vanwege ‘vermoedelijke betrokkenheid bij het tegen betaling verstrekken van subsidies die (deels) weer ten goede komen van het zalencentrum’, schrijft het OM in het proces-verbaal. Een woordvoerder van het Landelijk Parket wil geen toelichting geven op het onderzoek. Ook kan hij niet zeggen wanneer het OM naar verwachting een besluit neemt over eventuele vervolging van de corruptieverdachten. Volgens de advocaat van raadslid Davituliani en de partij Groep de Mos komt er in het onderzoek een ‘informant’ voor. Het OM kan daarover geen mededelingen doen.
Lees hieronder meer citaten uit het onderzoeksdossier, de reactie van betrokkenen en een uitgebreid interview met Guernaoui: ‘Begin je nu ook al zoals het OM te doen?’
De gewezen wethouder Rachid Guernaoui (Groep de Mos) doet voor het eerst zijn inhoudelijke verhaal over de corruptieverdenking. De ex-bestuurder ontkent dat hij in de zak zat van bevriende ondernemers. ‘Ik ben geen pin-automaat’.
Bijna tien weken moest Rachid Guernaoui (1972) wachten op duidelijkheid. Wat heeft justitie nou precies tegen hem? Op 1 oktober viel de Rijksrecherche zijn woning en werkkamer binnen in het kader van een voor Nederland ongekend corruptieonderzoek: volgens het OM maakten Guernaoui, partijleider Richard de Mos, raadslid Nino Davituliani en partij-intimi Erding en Atilla A. zich schuldig aan omkoping, corruptie en schending van het ambtsgeheim.
De zaak draaide volgens het eerste persbericht van het OM om het verstrekken van nachtvergunningen tegen betaling. Maar meer dan dat kreeg Guernaoui niet te horen, tot zijn grote frustratie: ,,1 oktober vielen ze hier binnen”, zegt de voormalig wethouder aan de keukentafel van zijn appartement in de Haagse binnenstad. De voormalig wethouder serveert koffie, de twee Apple-computers staan weer op het bureau. ,,Die hadden ze ook meegenomen. Maar mijn telefoon en Ipad hebben ze nog wel. De codes heb ik niet gegeven, de apparaten bevatten mijn hele privéleven, filmpjes, foto’s. Dus ze proberen die nog te kraken denk ik. Op 2 oktober was ik mijn baan kwijt. En sindsdien bleef het stil: ik wist niks!”
Tot eind december. Via zijn advocaat drong Guernaoui bij het OM aan om openheid. Vlak voor kerst kreeg hij een pakket papier thuis: het proces-verbaal van verdenking, met daarin verslagen van twee afgeluisterde telefoongesprekken waarin Guernaoui met Erding A. van zalencentrum Opera spreekt over de integratiesubsidie voor de Nederlandse Azerbeidzjaanse Turkse Culturele Vereniging. Het OM stelt: met het verstrekken van de integratiesubsidie hielp Guernaoui het zalencentrum financieel, omdat de vereniging ruim 6.000 euro aan zaalhuur zou betalen. Guernaoui is zelf niet getapt, zijn gesprek werd opgevangen omdat de telefoon van A. werd afgeluisterd. De ex-wethouder doet zijn verhaal.
Wat vindt u van de verdenking? ,,Onzin. Hier kijk.” Guernaoui pakt het staatje van het subsidieregister erbij: ,,Die integratiesubsidies worden al jaren verstrekt. Sinds 2012 heeft deze club bijna 200.000 euro gekregen. Een van de subsidies voor de vereniging was al verstrekt vòòr mijn telefoontje met Erding, die andere subsidie van 9.000 euro voor het jaarlijkse nieuwjaars-evenement was conform het ambtelijk advies, en bedroeg ruim 5.000 euro minder dan aangevraagd. Alles is via de Koninklijke manier gegaan, ik het het OM de ambtelijke adviezen ook gemaild.”
Selectie verslag telefoontap, Erding A. belt met Guernaoui over de integratiesubsidie (maart 2019) Erding: ,,Ik word een beetje gek van ze, ze zeggen dat ze niet uitkomen.”
Rachid: ,,Ik ben toch geen pinautomaat? (..) Ik heb toch veel gegeven.”
Erding: ,,Rachid, je weet precies wat je moet doen. (…) Kijk effe wat het is en anders moet je het maar doorgeven.”
Dezelfde dag bellen de twee opnieuw Rachid: ,,Ze hadden al 8 en een half (duizend euro, red.) gehad, maandag ga ik zeggen dat ze nog 9 duizend krijgen. Maar ze krijgen veel (…) ik ga niet alles toewijzen, dan denken ze eeeh. Maar stuur niet door wat ik je geappt heb. (..) Het is openbaar, dan weet je dat.”
Uit de verslagen blijkt dat u aan Erding A. belooft dat er 9.000 euro subsidie aan komt, nota bene voor een vereniging die een groot deel van dat geld weer bij zijn zalencentrum Opera spendeert. Kassa. ,,Hoezo!? De vereniging krijgt de subsidie, niet de Opera. Deze ondernemer loopt een bedrijfsrisico als de subsidie niet op tijd komt. Het verzoek was lang blijven liggen, het evenement was een week later al. Ik wist dat er ambtelijk een advies lag voor de subsidie van 9.000 euro, trouwens fors minder dan het jaar ervoor en dus fors minder dan aangevraagd. Dat heb ik aan de telefoon verteld. Misschien had ik wat korter en zakelijker moeten blijven, maar ik heb niks onrechtmatigs gedaan. Ik zeg in datzelfde gesprek ook dat de vereniging al veel heeft gekregen, dat ik geen pin-automaat ben. En dat ze lobbyen is niet gek: Jan en Alleman lobbyt.”
Maar voor de partij zijn de broers niet Jan en Alleman, ze zijn lijstduwer, partner van een raadslid, sympathisant en donateur. U deelt volgens het OM via een appje geheime subsidie-informatie, denkt op enig moment zelfs mee over de hoge kosten, zegt dat ze anders een ‘artiestje minder’ moeten boeken. Waarom? ,,Dat is ook mijn werk, ik probeer een beetje te helpen waar dat kan. Die informatie was trouwens niet geheim. Ik zeg tegen Erding: deel dat bericht niet, laat ze wachten op de ambtelijke mededeling. Maar ik zeg ook: het is openbare informatie.”
De broers staan bekend als intimi van de partij. Als zij u bestoken met een vraag over subsidies aan anderen, moet u toch juist afstand nemen? ,,Nee, Erding vraagt mij naar de status van een subsidie. Dat evenement wordt al jaren in Opera gehouden, met gemeentelijke subsidie. Ik heb niks verkeerds gedaan, er is niks aan de hand. Ik praat met iedereen, ik ben geen wethouder die alleen in het stadhuis gaat zitten.”
Selectie tapverslag gesprek tussen de voorzitter van de moskee On Dort Masumlar en Erding A. (januari 2019) Erding: ,,Ik kreeg geld, zal ik me ook voor jullie gaan inzetten?
Moskeebestuurder: ,,Ja, de moskee heeft 40.000 euro schuld. Als we incasseren, kunnen we ook de hypotheekschuld aflossen. Zowel jullie krijgen aandeel alsmede de moskee.”
Selectie gesprek tussen de voorzitter van vereniging die subsidie vraagt en Erding A. (januari 2019) Voorzitter: ,,Plannen liggen bij Rachid/Richard.”
Erding: ,,Maak het 15.000 euro daarvoor, dan ga ik 7,5 aan je teruggeven.”
Selectie tapverslag gesprek tussen de voorzitter van een vereniging die subsidie vraagt en Erding A. (maart 2019) Voorzitter: ,,Het is rumoerig geworden met dat subsidie dinges. Ik dacht dat wij daar onze man hadden?”
Erding: ,,We praten daar morgen over, ik ga morgen Rachid/Richard in jouw bijzijn bellen, oké?”
De broers Erding en Atilla A., van zalencentrum Opera (via hun advocaat)
Reactie van betrokkene
,,Zalencentrum Opera heeft in haar hele bestaan eenmaal subsidie ontvangen, voor het verbeteren van de toegankelijkheid voor minder valide mensen. Dat ons bedrijf integratiesubsidies gehad zouden hebben is pure onzin. De Nederlandse Azerbeidzjaanse Turkse Culturele Vereniging is al sinds de opening van Opera (2007, dus ruim voor de entree van Hart voor Den Haag in de Haagse gemeenteraad) klant. Dat zij de kosten voor zaalhuur met een deel van het verkregen subsidiebedrag betalen is aan hen. ,,Uiteraard kennen wij deze mensen”, zegt Atilla A. via zijn advocaat.
,,Als jarenlange klant, goede relatie en mensen die van origine uit dezelfde Turkse streek komen als wij. Ten tijde van de PvdA kreeg de vereniging veel sneller en meer subsidie, zo was hun klacht bij ons. Dan is het toch niet gek dat mijn broer een telefoontje pleegt naar een bij ons bekende wethouder (‘onze man’) om na te vragen waarom een al jarenlange bestaande subsidiestroom richting de bij ons bekende vereniging opdroogt?”
De Imam van de moskee ‘On Dort Masumlar’ vraagt Erding A. om hulp voor het verkrijgen van een subsidie. Mijn broer Erding krijgt vanuit onze gemeenschap vele verzoeken voor hulp. Zo heeft hij ook de imam toegezegd te helpen als hij een subsidie-aanvraag zou doen. Dit is echter niet gebeurd. Er is nooit een aanvraag ingediend, laat staan dat we voormalig wethouder Guernaoui hierover lastig hebben gevallen.”
Opera is een zalencentrum met een grote maatschappelijke functie voor de stad, schrijven de broers: ,,Het zalencentrum trekt zo’n 400.000 mensen op jaarbasis, heeft 16 mensen in vaste dienst en 80 mensen op afroep. Door alle negatieve aandacht, valse beschuldigingen en insinuaties komt mijn bedrijfsvoering ernstig in gevaar en dat alleen maar omdat ik fan ben van een lokale partij?”, zegt Atilla A.
Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani (via haar advocaat)
Reactie van betrokkene
,,Mevrouw Davituliani ontkent stellig zich schuldig te hebben gemaakt aan enig strafbaar feit. Uit de stukken die inmiddels aan de verdediging ter beschikking zijn gesteld blijkt dan ook volstrekt niet van strafbare feiten door Davituliani. Sterker nog, in een heimelijk opgenomen gesprek waarin zij door een informant benaderd wordt om iemand aan een vergunning te helpen, laat Davituliani direct ondubbelzinnig weten geen vergunningen te kunnen, laat staan te willen regelen. Davituliani ziet de komende verhoren dan ook met vertrouwen tegemoet.”
De fractie van Groep de Mos
Reactie van betrokkene
Uitgaande van het AD-artikel en de stukken die in handen zijn van de advocaten van onze ex-wethouder Rachid Guernaoui en ons raadslid Nino Davituliani dient het Openbaar Ministerie maar één ding te doen: beide zaken direct seponeren!
Het is ongelooflijk hoe onze partij in een kwaad daglicht wordt gesteld. Dat een goed functionerende wethouder van zijn bed wordt gelicht en van zijn baan wordt beroofd voor het – legitiem – verstrekken van twee integratiesubsidies aan Nederlandse Azerbeidzjaanse Turkse Culturele Vereniging. Beide subsidies, één van 8.500 euro voor een ‘Haagse Culturele Ontmoeting’ en één van 9.000 euro voor het jaarlijkse ‘Newroz’ zijn conform ambtelijk advies toegekend. Dat de ‘Newroz’-viering in zalencentrum Opera heeft plaatsgevonden en dat daarmee een relatie zou zijn gelegd tussen Hart voor Den Haag en een donateur is niet alleen spijkers op laag water zoeken, het is je reinste laster.
Al sinds de opening van Opera (2007, dus ruim voor de entree van Hart voor Den Haag in de Haagse gemeentepolitiek) is de Nederlandse Azerbeidzjaanse Turkse Culturele Vereniging klant bij het zalencentrum. Bovendien kreeg de ‘Newroz’-viering 5.600 euro minder (!) subsidie dan was aangevraagd. In 2018 gaf PvdA-wethouder Baldewsingh 12.000 euro voor deze viering en in de jaren voordat Hart voor Den Haag in het College zat kreeg de vereniging bijna 2 ton aan subsidie.
Het AD-artikel stelt dat er tegen betaling van 15.000 euro een horecavergunning geregeld kon worden. Hierbij komt – ten onrechte – de naam van ons raadslid Nino Davituliani naar voren. Kennelijk werden – of worden – er door corrupte medewerkers binnen het ambtelijk apparaat vergunningen verkocht. Dat moet het OM onderzoeken.
Maar uit informatie in handen van de advocaat van Davituliani blijkt dat Nino Davituliani in een, door een informant gearrangeerd, heimelijk afgeluisterd, gesprek, op geen enkel moment over geld spreekt, dat zij belangenverstrengeling wil voorkomen en duidelijk stelt dat zij geen vergunningen kan regelen: ‘Ik ben helemaal niet van vergunningen’, ‘Ik ga dit echt niet in de fractie bespreken’ en ‘Dat komt heel erg als belangenverstrengeling over en dan krijg ik problemen’ zijn de ondubbelzinnige reacties van Davituliani op de benadering van een informant om iemand aan een vergunning te helpen.
Schrikt u dan niet van de tapverslagen? Door de subsidievrager wordt gesproken van ‘onze man’ op het stadhuis, rijst het beeld van ondernemers die voor u stemmen hebben geworven en wel een potje kunnen breken. Ze bespreken gesjoemel met uw subsidiegeld. ,,Schrikken? Ik schrok van de inval van het OM bij mij thuis, om twee telefoontjes over een subsidie die rechtmatig is. Wat dan verder buiten mijn rug om gebeurt, is niet aan mij. Mensen kunnen van alles over mij zeggen, daar kan ik toch niks mee? Als er verkeerde dingen met subsidies gebeuren, moet het OM dat uitzoeken, natuurlijk. Maar al die andere dingen wist ik niet.”
Nu wel. Dat wil je als wethouder toch niet, dat het lijkt alsof u in de zak zit bij bevriende ondernemers? ,,Ik zit bij niemand in de zak, niemand heeft de macht over mij, toen niet, nu niet. Ik bèn niet gebruikt.”
In één van de telefoontaps wordt gesproken over de inzet van een subsidie voor afbetaling van een hypotheekschuld en het onderling verdelen van een deel van de centen. Dat is toch schokkend? ,,Daar had ik geen weet van, maar als zulke dingen gebeuren en werkelijk waar zijn, moet er ingegrepen worden.”
De twee broers A. van het zalencentrum staat dichtbij de partij. Onlangs werd bekend dat Atilla A. een vuurwapen in bezit had, en dat hij eerder verdachte was in een groot onderzoek naar witwassen en gokken. In een van de cafépanden in bezit van de familie werden illegale gokzuilen aangetroffen, dat leidde tot een boete. Onlangs zijn er nog meldingen over illegaal gokken in de Opera doorgespeeld naar de Kansspelautoriteit.
Wat vindt u daarvan? ,,Weet ik allemaal niks van, ga ik ook niet over, is niet mijn zaak.”
U weet het inmiddels wel. Ik vraag wat u ervan vindt. Zijn dat redenen om de innige relaties te heroverwegen? ,,Begin je nu ook al zoals het OM te doen?! Ik sluit helemaal niks uit, maar ik veroordeel niemand die niet door de rechter veroordeeld is. Ik weet wat het is om verdachte te zijn. Atilla heeft een Verklaring Omtrent Gedrag aangeleverd toen hij op de kieslijst kwam, die had hij gewoon. Net als Nino en onze andere kandidaten.”
U klinkt hier vooral als slachtoffer. ,,Ik ben ook slachtoffer, van valse beschuldigingen. Als ze feitelijk en open kijken dan weten ze dat er geen sprake is van bevoordeling. Waarom doen ze zes maanden na dat contact pas een inval? Hoe kunnen deze toevallige gesprekken aantonen dat er sprake is van corruptie? Ik heb nu bijna vier maanden later nog geen duidelijkheid. Ze moeten vaart maken, seponeren, mijn naam zuiveren.”
Voor uw overstap naar Groep de Mos was u gewaardeerd raadslid voor D66, en ambtenaar met de portefeuille integriteit bij Binnenlandse Zaken. Nu zit u werkloos thuis met een corruptieverdenking aan uw broek. Heeft u ergens spijt van? ,,Moet ik hier gaan biechten, ofzo? Ik had dat ene telefoongesprek zakelijker kunnen houden, maar ik sprak gewoon met iemand die ik ken over de telefoon. Als ik nou veel meer subsidie had verstrekt, of geld geef dat ze normaal niet kregen, zou ik een verdenking misschien kunnen begrijpen. Maar dat is allemaal niet gebeurd. Er is nul aan de hand. Niks.”
Aanbevelingen waarnemend burgemeester Johan Remkes
Hij is nu bijna op de dag af drie maanden waarnemend burgemeester van Den Haag en heeft in die periode genoeg gezien in de gemeenteraad om met een hele lijst aanbevelingen te komen.
AD 01.02.2020
AD 28.01.2020
Telegraaf 28.01.2020
De Haagse politieke partijen en de fracties in de gemeenteraad moeten meer openheid geven over hun financiën. Giften en donaties boven een bepaald bedrag, bijvoorbeeld honderd euro, dienen openbaar te worden gemaakt.
AD 27.01.2020
AD 27.01.2020
Waarnemend burgemeester Johan Remkes wil hierover afspraken gaan maken met de partijen in de gemeenteraad. En, stelt hij: ‘Raadsleden en wethouders dienen zich verre te houden van activiteiten die tot doel hebben het verwerven van financiële bijdragen.’
AD 15.01.2020
Dat schrijft waarnemend burgemeester Johan Remkes in een brief aan de gemeenteraad met als titel ‘Overpeinzingen onder de kerstboom’. Daarin staan, volgens hem, ‘observaties’ die hij de afgelopen tijd heeft gedaan. Die zijn mede gebaseerd op gesprekken met fractievoorzitters, wethouders en andere betrokkenen.
AD 15.01.2020
Integriteit
Remkes besteedt in zijn brief ruim aandacht aan ‘integriteit’. Zo vindt hij dat alle hoofd- en nevenfuncties van raadsleden openbaar moeten worden gemaakt op de website van de gemeente. Dit zorgt volgens hem voor ‘transparantie’ en dus ook het voorkomen van (de schijn van) belangenverstrengeling.
AD 25.01.2020
Verder wijst hij erop dat raadsleden ‘het algemene belang’ moeten dienen en niet ‘specifieke individuele gevallen’. Dat moet wat Remkes betreft ook verregaande consequenties hebben. De gemeenteraad mag geen voorstellen (moties en amendementen) meer indienen die zo’n individueel geval dienen. Die worden ‘buiten de orde verklaard’, als het aan hem ligt.
AD 21.01.2020
Terughoudendheid
Bovendien vindt de waarnemend burgemeester dat raadsleden niet tegelijk in een actiecomité mogen zitten dat zich richt op het beleid van de gemeente. Remkes pleit ook voor meer terughoudendheid bij het indienen van schriftelijke vragen, omdat partijen in de praktijk weinig met de antwoorden doen en het veel werk kost om ze te beantwoorden. Bovendien moeten raadsleden elkaar als het even kan wat minder interrumperen.
AD 21.01.2020
Den Haag – Als het om zijn college gaat, wil Remkes geen onderzoek
Remkes mag de raad kapittelen, hoe integer is het college zelf? Die vraag is uiterst pregnant in de soap rond de verkoop van het monumentale pand naast paleis Noordeinde aan de tassenmaker Omar Munie.
Dit pand werd door het rijk via de gemeente Den Haag voor een fractie van de werkelijke waarde verkocht aan de ondernemende asielzoeker. Die verkocht het alleen binnen een paar maanden al door aan een vastgoedbelegger.
De gemeente stak in antwoord op vragen uit de raad (in de vorm van schriftelijke vragen die volgens Remkes veel te vaak worden gesteld, zonder dat dit wat oplevert) de kop in het zand, er was niets geks aan de hand. Follow The Money onthulde vorige week echter dat het plan om binnen enkele maanden door te verkopen, vooropgezet was.
De nieuwe eigenaar vroeg prompt een hotelvergunning aan, terwijl dit rond de verkoop nooit aan de orde was. Ook vond Remkes het niet erg dat de gemeente niet eens de moeite nam om de correcte naam van Munie te controleren.
De raad moet elk geschenk melden maar miljoenenpanden mag het college ongezien weggeven, aldus Sluijs.
,,Hier wordt met twee maten gemeten, de raad moet elk geschenk melden maar miljoenenpanden mag het college ongezien weggeven”, ziet Ralf Sluijs van Groep De Mos. Om het allemaal nog minder transparant te maken was notabene Jaap Uijlenbroek, de baas van het Rijksvastgoedbedrijf dat het pand verkocht, deze maand door Remkes uitverkoren om de nieuwe gemeentesecretaris te worden. Alsnog een integriteitscheck doen? Remkes wil niet.
In de Haagse gemeenteraad wordt al langer gesproken over het openbaar maken van donaties en giften. Die discussie werd voor de zomer van 2017 aangezwengeld door voormalig SP-raadslid Bart van Kent, nadat Groep de Mos een motie indiende waarin werd gepleit voor een nachtvergunning voor zalencentrum Opera.
Het zijn dit soort akkefietjes die al lange tijd voor argwaan zorgden bij politieke concurrenten in de stad. Waar haalt de voorheen zo armlastige lokale partij het budget voor zo’n grootschalige verkiezingscampagne vandaan, zo vroegen ze zich af. En: wie zijn nu eigenlijk de financiers van Groep de Mos?
De Mos toonde zich niet onder de indruk van die aantijgingen. ‘Het zal mij worst zijn wat u daarvan vindt. Het is aan de kiezer om dat te beoordelen. U kunt mijn rug op.’
Ook de woningen van de wethouders en de woonadressen van drie Haagse ondernemers die worden verdacht van omkoping werden doorzocht. Een van de verdachte ondernemers, Atilla Akyol, stond ook op de kandidatenlijst van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Hij is tevens eigenaar van Opera aan de Fruitweg. De Mos en Guernaoui moesten vervolgens aftreden als wethouder.
De Mos stelt in een reactie op de brief van Remkes ‘laaiend te zijn’. ‘De brief past als dictaat van de Opperste Sovjet zo in een uitzending van de communistische staatstelevisie’, stelt hij een verklaring. Hij noemt het ‘onacceptabel’ dat Remkes wil tornen aan de politieke instrumenten die raadsleden kunnen inzetten.
Telegraaf 15.01.2020
Vrijheid
Ook vindt De Mos dat raadsleden ook de vrijheid moeten kunnen behouden om op te komen voor individuele gevallen. De Mos: ‘Het is niet aan de voorzitter van de gemeenteraad om voorstellen buiten de orde te verklaren, maar aan raadsleden om in alle vrijheid een meerderheid voor hun voorstellen te halen.’
De Mos voelt zich ook aangesproken door het pleidooi van Remkes voor het openbaar maken van de giften boven de honderd euro. Hij noemt dit een ‘goedkope poging om lokale partijen kalt te stellen‘. Het raadslid: ‘De burgemeester zegt deze ridicule overpeinzingen gedaan te hebben onder de kerstboom. Ik hoop dat in huize Remkes de boom nog staat, dan kan ie er nog een poosje onder gaan zitten.’
Burgemeester, even terugkruipen onder die kerstboom. 🌲 Brief is feest der hypocrisie voor niet bestaande problemen en een rechtstreekse aanval op onze #Ombudspolitiek. Wij blijven 24/7 voor de burger opkomen en bepalen zelf hoe wij politiek bedrijven https://t.co/dNUl5wVLjN
GroenLinks in de Haagse gemeenteraad wil afrekenen met de ombudspolitiek’ van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Volgens de collegepartij is de politiek van ‘wij regelen het’ gevaarlijk omdat het belang van een individuele ondernemer of bewoner belangrijker dreigt te worden dan het belang van de stad. GroenLinks gaat dit standpunt woensdagavond tijdens de algemene politieke beschouwingen naar voren brengen.
Hart voor Den Haag/Groep de Mos voert met trots ombudspolitiek. Partijleider Richard de Mos omschrijft dit als ‘een politiek die voorbij gaat aan het links-rechts denken en die problemen bij de hoorns pakt en met kordate plannen oplost’. Zijn partij werd in 2018 tijdens de gemeenteraadsverkiezingen de grootste partij in Den Haag en kwam in een college terecht met VVD, D66 en GroenLinks. Maar aan deze samenwerking kwam in het najaar van 2019 alweer een einde, omdat justitie een corruptieonderzoek startte naar de inmiddels ex-wethouders De Mos en Guernaoui van Groep de Mos.
GroenLinks stelt nu de ombudspolitiek aan de kaak en wijst op bewoners die zeggen een grote afstand te ervaren tussen bewoners en de politiek. ‘Sommige partijen hier in de raad denken voor dit gevoel van ontevredenheid een oplossing gevonden te hebben’, zegt GroenLinks-fractievoorzitter Arjen Kapteijns. ‘Ze noemen het ombudspolitiek. Als je een klacht hebt of niet tevreden bent, kunnen zij het voor je regelen. Het besturen van een stad verengen tot het opkomen voor individuele kwesties is in mijn ogen een karikatuur van wat er allemaal komt kijken bij een grote stad.’
Gevaarlijk
Kapteijns benadrukt dat het belangrijk is dat raadsleden contact onderhouden met de mensen in alle wijken. ‘Maar toch ben ik ervan overtuigd dat deze ombudspolitiek vanuit de raad nooit de oplossing kan zijn voor het dichten van de kloof tussen bewoners en het bestuur. Het kan zelfs gevaarlijk zijn’, vindt hij. ‘Het gevaar schuilt erin dat de belangen van de mensen of ondernemers die de weg naar een raadslid weten te vinden omdat ze mondig genoeg zijn, een goed netwerk hebben of vaardig zijn op de sociale media, beter vertegenwoordigd worden dan de belangen van andere mensen. Hierdoor kan het algemene belang ondersneeuwen.’
Wat volgens Kapteijns wel werkt om de kloof te dichten, is het veel eerder en veel actiever betrekken van bewoners bij afwegingen en besluiten van de raad. ‘We zetten daarin goede stapjes’, stelt hij. Als voorbeelden noemt hij vergaderingen die de raad tegenwoordig houdt in verschillende stadswijken, de experimenten met wijkbudgetten en het instellen van adviesgroepen rond heikele thema’s.
Economie
Hart voor Den Haag/Groep de Mos gebruikt de algemene beschouwingen om een punt te maken van het economisch beleid van het college. Richard de Mos vindt de bezuiniging van jaarlijks vier miljoen euro op de economie ‘krankzinnig’. ‘Structureel gaan er miljoenen bezuinigd worden op het versterken van de Haagse economie’, zegt hij. ‘Een economie die door de coronacrisis toch al in het slob is geraakt en door het college de genadeklap toegediend krijgt.’
Wethouder Saskia Bruines (D66) heeft laten weten vanwege de coronacrisis de bezuinigingen volgend jaar te compenseren met vier miljoen euro. Tegelijkertijd gaan de geplande bezuinigingen op onder meer het werven van toeristen en congressen door. De Mos wil dat het college in gesprek gaat met de branche om te bespreken waar deze compensatie aan besteed wordt. Hij gaat hiervoor een motie indienen.
Plopsa
Ook wil De Mos dat het college gaat onderzoeken of het haalbaar is om ‘banenmotor’ en attractiepark Plopsa naar Den Haag te halen. ‘Er waren plannen voor een overdekt waterpark met daarbij de realisatie van een wedstrijdbad’, zegt De Mos. ‘Als er genoeg ruimte is, wilde Plopsa daar ook nog een indoor attractiepark bij. De gemeente bevestigde dat er gesproken wordt met Plopsa over de bouw van een waterpark en Den Haag zou een haalbaarheidsonderzoek doen. Maar sindsdien is het muisstil geworden.’ De Mos gaat er in een motie op aandringen bij het college om het onderzoek snel uit te voeren.
De Partij voor de Dieren maakt zich zorgen over de crisis waar Den Haag in zit. ‘Terwijl de gemeente de afgelopen tijd vooral met zichzelf bezig was, zijn we in een crisis beland’, zegt Robert Barker van de Partij voor Dieren. ‘Of eigenlijk zitten we middenin meerdere crises. Niet alleen een coronacrisis, maar ook een klimaatcrisis, ecologische crisis en een eigen Haagse bouwcrisis. De Partij voor de Dieren moet concluderen dat er de afgelopen jaren weinig is gebeurd om die crises aan te pakken.’
Integriteitsschendingen
Samen met de SP en Hart voor Den Haag/Groep de Mos pleit de Partij voor de Dieren er woensdagavond voor om ‘serieus werk te maken van een betere en integere aansturing van gemeentelijke projecten’. De kritiek richt zich voornamelijk op wethouder Boudewijn Revis (VVD) die tijdens de raadsvergadering afscheid neemt. Hij gaat aan de slag bij Staatsbosbeheer.
‘De afgelopen jaren werd Den Haag keer op keer opgeschrikt door integriteitsschendingen en bouwprojecten die uit de kosten liepen’, stelt Barker. Hij doelt onder andere op cultuurcomplex Amare op het Spuiplein dat 31 miljoen euro duurder werd en de fietsenstalling naast het Centraal Station die 5,5 miljoen extra kostte. ‘De afrondende debatten over deze kwesties vinden pas plaats nadat de wethouder afscheid neemt. Zo ontspringt Revis de dans. We hopen dat de nieuwe wethouder orde op zaken gaat stellen en projecten beter gaat aansturen.’
Bouwprojecten
De partijen willen een plan van aanpak om het contractmanagement van grote gemeentelijke bouwprojecten te verbeteren en het budget voor het inhuren van externe medewerkers bij de Dienst Stedelijke Ontwikkeling moet als het aan de partijen ligt omlaag.
Evaluatie integriteitsscreening nieuwe wethouders
De Haagse wethouder Boudewijn Revis (VVD) stelt voor om het tijdspad voor de integriteitsscreening van nieuwe wethouders te evalueren. Afgelopen vrijdag 11.09.2020 bepaalde de Commissie Integriteit dat VVD’er Anne Mulder de opvolger mag worden van Revis, die aanstaande woensdag 16.09.2020 afscheid neemt. De commissie was teleurgesteld over het feit dat de VVD al half augustus de opvolger bekend was gemaakt, ruim vóór de afronding van het integriteitsonderzoek.
Revis snapte wel waarom zijn partij de naam van Mulder bekend wilde maken, zo legde hij in Spuigasten op Den Haag FM uit: “Als je in een heel proces zit om een wethouder te kiezen, dan kan ik mij heel goed voorstellen dat je in een soort euforie naar buiten zegt: ‘Deze man is het geworden’.”
Als de procedure volgens alle regels was doorlopen, dan had de VVD nog maar een paar dagen de tijd om de naam van de nieuwe wethouder te openbaren. Revis daarover: “Als je naar het tijdspad kijkt dat de commissie vrijdag een brief naar de raad heeft gestuurd dat het proces is afgerond, dan kan je je toch niet voorstellen dat je op een dag als vandaag zegt: ‘Woensdag is de raadsvergadering en by the way: het is Anne Mulder’?”
In dat geval had ook Mulder zijn huidige collega’s nu pas kunnen vertellen over zijn vertrek, stelt Revis. “Die ook nog aan zijn eigen achterban in de Tweede Kamer, zijn eigen fractievoorzitter moet vertellen dat hij een andere baan heeft, enzovoorts. Dus ik denk dat het goed is om nog een keer – los van deze casus – te evalueren of dat tijdspad nu wel helemaal klopt.”
Revis begint in oktober aan een baan bij Staatsbosbeheer. Revis kwam in 2008 voor het eerst in de raad namens de VVD, in 2010 werd hij fractievoorzitter. Sinds 2012 is hij wethouder namens zijn partij. Op 17 september 2021 neemt Revis afscheid van zijn functie, dan zal door de gemeenteraad gestemd worden over de benoeming van Mulder.
“Zonnekoning Revis kreeg keer op keer alle ruimte om dubieuze deals met ontwikkelaars te sluiten”, aldus Lesley Arp
Nu verantwoordelijk wethouder Boudewijn Revis weggaat is dit hét moment om serieus werk te maken van een betere en integere aansturing van gemeentelijke projecten, vinden de Partij voor de Dieren, SP en Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
AD 16.09.2020
De partijen stellen dat Den Haag afgelopen jaren keer op keer werd opgeschrikt door integriteitsschendingen en bouwprojecten die uit de kosten liepen. Robert Barker, fractievoorzitter Partij voor de Dieren, vindt dat Revis de dans ontspringt omdat de afrondende debatten over deze kwesties pas na het vertrek van de wethouder zijn. ,,Eerst een puinhoop creëren en de belastingbetaler noodgedwongen op de blaren laten zitten. We hopen dat de nieuwe wethouder orde op zaken gaat stellen en projecten beter gaat aansturen.”
De partijen benadrukken dat diverse bouwprojecten van de gemeente veel meer geld gekost hebben dan geraamd. Als voorbeelden noemen zij dat Amare 31 miljoen euro meer heeft gekost en de fietsenstalling bij het KJ-plein 5,5 miljoen euro extra. ,,Zonnekoning Revis kreeg keer op keer alle ruimte om dubieuze deals met ontwikkelaars te sluiten, die ook nog eens nadelig uitpakken voor de stad”, zegt fractievoorzitter Lesley Arp van de SP. ,,Dit is niet te verantwoorden aan mensen die moeilijk rond kunnen komen. Het is tijd dat het college ruggengraat toont en schoon schip maakt.”
Integriteitsschendingen
Niet alleen de kosten van de ‘bouwblunders’ baren de partijen zorgen. Ook zijn er signalen van integriteitsschendingen. De partijen doelen hiermee op de bouw van het cultuurcomplex Amare. Hierbij bleken de banden met bouwer VolkerWessels wel erg warm en riepen de nodige vragen op. Hierdoor werd de verantwoordelijke topambtenaar van de dienst DSO ontslagen.
,,Er is geen enkele politieke verantwoordelijkheid genomen voor de miljoenenoverschrijdingen en wethouder Revis weet dan ook niet hoe snel hij weg moet komen”, stelt Ralf Sluijs, gemeenteraadslid van Hart voor Den Haag. ,,De gemeente moet nu eindelijk eens stoppen met dit soort schimmige deals en open en transparant écht werk maken van het integriteitsbeleid.”
AD 01.02.2020 De gedragscode van de gemeenteraad van Den Haag wordt op de schop genomen, waarbij onderwerpen als hoe om te gaan met geschenken, nevenfuncties en integriteitskwesties duidelijker op papier komen te staan.
Dat is volgens ingewijden de uitkomst van een conferentie over de omgangsvormen in de raadszaal, die de 45 zetels tellende volksvertegenwoordiging, waarnemend burgemeester Remkes en de wethouders van de hofstad vrijdag hielden. Hoe de regels in de gedragscode precies gaan veranderen, moet nog blijken: geen enkele partij wilde zich nu al committeren aan nieuwe spelregels.
Zwaar geschut
De conferentie werd ingeluid met zwaar geschut van Remkes, die in een brief twee weken geleden een snoeiharde recensie schreef over integriteitsproblemen, de vaak oeverloze debatten, plannen die onnodig in stemming worden gebracht en een overdaad aan schriftelijke vragen. Op veel van die punten gaven de lokale politici Remkes tijdens de raadsbijeenkomst ongelijk. Zo wezen ze er op dat in andere steden veel meer schriftelijke vragen worden gesteld dan in Den Haag.
Wel was iedereen het eens dat het vergaderen in het IJspaleis efficiënter kan. De raadsleden krijgen daarom voortaan makkelijker toegang tot het ambtelijk apparaat, als ze technische vragen hebben. Nu moeten ze die vaak nog schriftelijk stellen, wat niet alleen tot veel rompslomp leidt, maar ook tot veel ergernis. Wethouders klagen dat hun staf er veel tijd aan kwijt is, raadsleden uit de oppositie vinden dat de antwoorden vaak te politiek gestuurd zijn.
Specialisten
Dit komt omdat veel raadsleden de vragen aan het team rond de wethouder stellen. Via de griffie van de gemeenteraad kunnen politici rechtstreeks met de inhoudelijk specialisten in contact komen. ,,Maar omdat veel raadsleden dit niet wisten, gebeurde het niet”, aldus een fractievoorzitter van een coalitiepartij.
De raadsleden kregen in aparte groepjes ook opdrachten over hoe om te gaan met integriteitsdilemma’s. Die waren officieel ‘fictief’, maar kwamen in de praktijk wel erg dichtbij de dagelijkse praktijk op het stadhuis. Zoals of je politiek mag bedrijven over een bouwproject in je eigen straat, of subsidie mag aanvragen voor een stichting waar je zelf de voorzitter van bent.
Discussies
Dat leidde tot discussies, omdat sommige partijen strikter in de leer zijn dan anderen. Bovendien is de huidige gedragscode op dit soort punten soms nog te vaag. Dat moet de komende maanden worden verbeterd. Op de PVV na waren alle fracties aanwezig tijdens de werkconferentie.
OmroepWest 31.01.2020 ‘Nou, nou, nou, jongens. Ik word als toeschouwer niet blij van de raadsvergaderingen in Den Haag.’ Jaap Smit, de commissaris van de koning in Zuid-Holland, is duidelijk in een besloten bijeenkomst met de Haagse fractievoorzitters.
Tijdens het gesprek, begin oktober maakt Smit duidelijk dat er heel wat valt te verbeteren in de gemeenteraad van de derde stad van Nederland. En die boodschap geeft hij ook mee aan waarnemend burgemeester Johan Remkes.
De uitspraken van Smit, waarvan de geluidsopnames uitlekten naar Omroep West, liggen ten grondslag aan de raadconferentie die vrijdag wordt gehouden op initiatief van waarnemend burgemeester Johan Remkes. Wat gaan die raadsleden eigenlijk doen op deze ‘heidag’?
Eerst even terug naar die besloten bijeenkomst, op maandag 7 oktober 2019. Waarom spreken de fractievoorzitters met Jaap Smit?
De bijeenkomst is een dag nadat Pauline Krikke via een video op Instagram bekend maakt dat zij haar ontslag als burgemeester heeft ingediend. Er moet dus een waarnemer komen en Smit heeft iemand op het oog, zo laat hij de fractievoorzitters tijdens de bijeenkomst weten. Het gaat om ‘bestuurlijk zwaargewicht’ Johan Remkes. Volgens Smit is de VVD-prominent geschikt voor Den Haag omdat de man de Haagse gemeenteraad ‘op een prettige manier aankan.’
Waarom wil Smit iemand benoemen die de Haagse raad ‘aankan’?
Jaap Smit is niet te spreken over het niveau van de debatten. ‘Ik heb van de week eens naar zo’n raadsvergadering gekeken’, zegt hij tijdens de bijeenkomst. ‘Daar word ik als toeschouwer niet blij van, moet ik u zeggen. Dat is geen gezicht. Ik zit dan te kijken naar de raad van de derde grootste stad van Nederland met een hoog profiel. Nou, nou, nou, jongens. Dus we moeten met z’n allen hard aan de gang, want je hebt ook een naam hoog te houden.’
Johan Remkes is dus met een speciale opdracht naar Den Haag gestuurd?
Dat klopt. Naast het opkrikken van het niveau van de gemeenteraad, moet Remkes ook het thema integriteit bij de kop pakken. Een van de redenen daarvoor is het corruptieonderzoek dat het Openbaar Ministerie is begonnen naar de inmiddels voormalig wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. ‘Er moet nagedacht worden over het thema integriteit in het college en de gemeenteraad’, zegt Smit daarover. ‘Wat het onderzoek ook mag uitwijzen, de betekenis ervan is erg belangrijk.’
Wat doet Remkes met deze opdracht?
Al bij de eerste kennismaking die Remkes met de fractievoorzitters heeft, begint de burgemeester over een raadconferentie die hij wil beleggen. Hij benoemt ook de thema’s die tijdens de ‘heidag’ besproken gaan worden.
Alle fractievoorzitters die bij deze kennismaking aanwezig zijn zeggen toe dat ze bij de conferentie zullen zijn, zo blijkt uit een tweet van fractievoorzitter Pieter Grinwis van de ChristenUnie/SGP die hij afgelopen dinsdag post.
A.s. vrijdag de langverwachte raadsconferentie van #raad070 over integriteit en ‘t wel/niet functioneren van de Haagse raad. Alvast een #draadje mijnerzijds in reactie op de overpeinzingen van onze waarnemend burgemeester Remkes👇
Allereerst, alle bij de kennismaking met bgm Remkes aanwezige fractievoorzitters hebben toegezegd er te zullen zijn. Wie zich afmeldt anders dan om ziekte of ander leed, breekt dus zijn of haar woord. Dus @sebastiankruis, houd woord en kom ons vrijdag gewoon beledigen 😉 15:19 – 28 jan. 2020
Overigens gaan de raadsleden niet daadwerkelijk naar de hei. Ze blijven gewoon in Den Haag en zijn te vinden in vergaderzalencomplex de Rode Olifant.
Daarnaast schrijft Remkes een brief aan de gemeenteraad met als titel ‘Overpeinzingen onder de kerstboom’. Daarin staat een flink aantal dingen die volgens hem beter kunnen. Zo moeten politieke partijen donaties boven 100 euro openbaar maken, moeten ze meer opkomen voor het ‘algemeen belang’, moeten ze fatsoenlijker met elkaar omgaan en kunnen de vergaderingen strakker.
Vrijdag gaan de partijen daar dus over praten. Hoe staan ze er op dit moment in?
De PVV liet afgelopen week weten er niet bij te zullen zijn, ondanks de eerdere belofte dat wel te doen. Die partij voelt zich aangesproken door de brief van Remkes omdat de PVV vermoedt dat de burgemeester onder meer doelt op een venijnig debat in een commissievergadering waarbij fractievoorzitter Sebastian Kruis het woord ‘neger’ in de mond nam. Ondanks dat mensen huilend van de publieke tribune liepen en aandringen van de voorzitter, wilde hij dat woord niet terugnemen.
Vrijheid van meningsuiting mag nooit ter discussie staan. Aanstaande vrijdag wordt er gesproken over het verbieden van “beledigende uitingen”. De PVV boycot daarom de raadsconferentie van Remkes. “Vrijheid van meningsuiting stopt niet waar de gekwetstheid van een ander begint.” 08:24 – 27 jan. 2020
Ook de grootste oppositiepartij, Hart voor Den Haag/Groep de Mos, kan zich niet vinden in de brief. Bijvoorbeeld niet in het deel waarin Remkes ervoor pleit om de burgemeester de mogelijkheid te geven om moties en amendementen die een specifiek, individueel belang dienen, buiten de orde te plaatsen.
Groep de Mos vindt het onterecht als de burgemeester zich zou gaan bemoeien met moties. ‘Als raadslid heb je het recht en de vrijheid om zonder last of ruggespraak moties in te dienen en daar al dan niet een meerderheid voor te krijgen’. Ondanks een eerdere dreiging om de conferentie te boycotten, gaat de partij wel. En belooft zelf nog met eigen punten ter verbetering te komen.
Ook andere partijen gaan wel, maar lijken niet heel erg enthousiast en al helemaal niet unaniem in wat ze willen. Zo is er verdeeldheid over het openbaar maken van de bedragen die donateurs geven. Sommige fracties voelen daar wel voor, maar vinden het bedrag te laag. Andere willen liever landelijke wetgeving afwachten.
Remkes adviseerde verder een einde te maken aan te nauwe personele banden tussen organisaties die iets van de gemeente en partijen willen. Ook dat lijkt niet in vruchtbare aarde te vallen. ‘Je hoort als partij contact te houden met alle geledingen in de samenleving’, zegt bijvoorbeeld Arjen Kapteijns van GroenLinks. ‘Ik denk niet dat dit het grootste probleem is.’
En spreektijden inkorten? Alweer iets waar niet iedereen warm van wordt. ‘Ingewikkeld’, schetst PvdA-fractievoorzitter Mikal Tseggai. ‘De raad moet wel het college controleren, daar moet je de tijd voor hebben.’
Een lastig dagje dus?
Daar lijkt het nu wel op. Het gaat nog niet meevallen om alle partijen op één lijn te krijgen – als er al een lijn valt te bekennen. En dan moeten de partijen het ook nog in de praktijk brengen. Ervaringen uit het verleden, leren dat een conferentie geen garantie biedt om ervoor te zorgen dat commissaris Smit straks met een gerust hart de vergaderingen kan gaan volgen.
Den HaagFM 27.01.2020 De Haagse PVV zegt vrijdag niet aanwezig te zijn bij de raadsconferentie waar wordt gesproken over het functioneren van de gemeenteraad.
Die dag wordt ingegaan op de ‘overpeinzing onder de kerstboom‘ van waarnemend burgemeester Johan Remkes, een brief die Remkes stuurde naar de gemeenteraad over zijn indruk van het werk van diezelfde raad. “Wij zeggen; bedankt voor de brief, maar nee dank u”, zegt Sebastian Kruis in het Den Haag FM-radioprogramma Rob’s Tussendoortje.
In zijn overpeinzing stelde Remkes onder meer dat raadsleden “zich moeten onthouden van uitlatingen jegens (groepen)burgers als aannemelijk is dat die uitlatingen als beledigend worden ervaren”.
De waarnemend burgemeester zegt in zijn brief open te staan voor aanvullingen, maar daar gaat de PVV geen gebruik van maken. “Wat je als beledigend op kunt vatten is heel persoonlijk”, zegt Kruis: “Dat kan nooit de norm zijn.”
PVV-fractievoorzitter Sebastian Kruis: “Ik vind zelf dingen die ik hoor soms ook niet leuk, maar dat is wel de vrijheid van meningsuiting. Als je daarover gaat praten ben je hem eigenlijk al kwijt”.
Kruis zal daarom, evenals collega Karen Gerbrands, niet aanwezig zijn vrijdag: “Het is onze taak om alles te kunnen en mogen zeggen. De vrijheid van meningsuiting houdt niet op waar de gekwetstheid van een ander begint.”
AD 27.01.2020 De Haagse PVV boycot de raads-conferentie van vrijdag. Sebastian Kruis en Karen Gerbrands willen niet praten over taalgebruik en toon in de politiek: ,,Wij laten ons niet beknotten!”
Geen haar op hun hoofd die eraan denkt. De Haagse PVV’ers Sebastian Kruis en Karen Gerbrands doen vrijdag onder geen beding mee met de besloten praatsessie van de Haagse gemeenteraad. De politiek spreekt dan uitgebreid over de onderlinge omgangsvormen, politieke spelregels en integriteit.
Nuttig, lijkt het, maar daar kijkt het duo van de lokale afdeling van de partij van Geert Wilders heel anders tegenaan. Waarom, bijvoorbeeld, moet er een adviesbureau worden ingehuurd dat tienduizenden euro’s stukslaat op een veredelde heisessie die de raadsfracties ook prima zelf kunnen organiseren, zo vragen fractieleider Kruis en raadslid Gerbrands zich af. En waarom moet het allemaal in het geheim? Juist zo’n conferentie leent zich uitstekend voor openheid.
Maar verreweg de belangrijkse reden om de vriendelijke uitnodiging in de prullenbak te werpen, is voor hen de brief van interim-burgemeester Johan Remkes die als blauwdruk voor de bijeenkomst dient. En meer specifiek zijn opmerking dat ‘raadsleden zich moeten onthouden van uitlatingen jegens groepen burgers waarvan aannemelijk is dat zij die als beledigend ervaren’.
Is dat nou zo erg?
Kruis: ,,In zijn kerstoverpeinzingen zegt Remkes ook dat zulke uitlatingen uit het vergaderverslag zouden moeten worden geschrapt. Dit gaat ons allemaal veel te ver. De vrijheid van meningsuiting stopt niet waar de gekwetstheid van een ander begint.”
Moeten we het dan werkelijk gaan hebben over groepen die zich misschien beledigd kúnnen voelen?, aldus Gerbrands.
Gerbrands: ,,Moeten we het dan werkelijk gaan hebben over groepen die zich misschien beledigd kúnnen voelen? Ik dacht het niet.”
Het lijkt me geen slechte boodschap: ‘laten we het een beetje netjes houden in de raad.’
Kruis: ,,En dat zegt de man die als voorzitter van de landelijke stikstofcommissie ons land kapot maakt? Nee, dat kan ik niet los van elkaar zien. Remkes wil met zijn brief vooral partijen als de onze beknotten.”
Maar de omgangsvormen gelden toch ook voor de andere raadsfracties?
Gerbrands: ,,Dat hele punt over omgangsvormen gaat over ons, over de PVV, omdat wij onwelgevallige dingen zeggen.”
Als wij iets zeggen wat zij niet leuk vinden wordt dat meteen buiten de orde geplaatst, aldus Kruis.
Kruis: ,,Mensen mogen de verschrikkelijkste dingen zeggen over Zwarte Piet, maar als wij iets zeggen wat zij niet leuk vinden wordt dat meteen buiten de orde geplaatst.”
Zoals toen jij, Sebastian, het in een raadsdebat over ‘negers’ had? Mensen liepen boos weg.
Kruis:,,Voor heel veel negroïde mensen is de term ‘neger’ helemaal niet beladen. Zij zijn heel trots op wie ze zijn. Op hun afkomst. Ik heb ook helemaal niks naars over ze gezegd. Jij stelt dat het woord in het maatschappelijke verkeer al zeker twintig jaar niet meer wordt gebruikt, maar daar heb ik nog nooit van gehoord.”
Gerbrands: ,,Ja, een klein groepje blanke, linkse mensen zegt dat we het woord neger niet meer mogen gebruiken. Op straat vinden ze dat echt niet.”
Ik vond de ophef juist jammer, want daarom ging mijn boodschap verloren, aldus Kruis.
Het was dus geen provocatie?
Kruis: ,,Nee, oprecht niet. Het stond ook niet in mijn spreektekst. Ik vond de ophef juist jammer, want daarom ging mijn boodschap verloren. Maar laten we wel wezen: Als ik ‘neger’ wil zeggen, dan zeg ik ‘neger’. Dat is nou vrijheid van meningsuiting.”
Je noemde PvdA’er Martijn Balster onlangs ‘white power’-wethouder. Is dat niet beledigend?
Kruis: ,,Nou, ik vind het vooral een belediging dat de fractieleider van de Haagse PvdA, zodra hij de kans krijgt, als witte man zelf op het Haagse pluche gaat zitten. Terwijl die partij al jaren roept dat Haagse besturen te wit zijn. Hoe hypocriet kun je het hebben?”
Accepteren jullie het ook als andere partijen jullie provoceren?
Kruis: ,,Het raadslid van de Islam Democraten zei in een debatje dat mijn woorden hem aan oorlog en Auschwitz deden denken. Bizar, maar hij gaat z’n gang maar. Ik vind het wel vreemd dat niemand toen zei: ‘Misschien is het raar om Auschwitz erbij te halen’. Bij ons had de commissievoorzitter gelijk ingegrepen.”
Gerbrands: ,,Hoe vaak ik in de gemeenteraad niet voor racist uitgemaakt ben, of aan nazi’s gelieerd wordt: Ze doen maar. Dat mogen ze zeggen. Maar ík mag óók dingen zeggen.”
Zulke kwalificaties slaan de hele discussie dood, aldus Gerbrands.
Weet je, daar gaat het die partijen ook om. Als ik iets zeg over kansloze allochtonen die in groten getale naar onze stad komen, dan discrimineer ik, dan ben ik een racist . En dan kunnen we het dus niet meer over de inhoud hebben. Zulke kwalificaties slaan de hele discussie dood.”
Teer punt
Het is een teer punt voor de lokale PVV. De grote groei van de stad is voor meer dan 100 procent het gevolg van migratie, van de komst van arbeidsmigranten, asielzoekers en expats. Oud-hoofddemograaf Jan Latten van het Centraal Bureau voor de Statistiek wees er onlangs op dat die ontwikkeling (ook in andere grote steden) een serieus debat verdient.
Kruis, bitter: ,,Dat kon hij dus pas zeggen toen-ie met pensioen was gegaan.”
Gerbrands: ,,Maar we mogen ons toch afvragen of we dit wel willen? Of dit goed is voor de stad? Het enige wat we dan in de Haagse gemeenteraad terughoren is: u wilt allochtonen weren. Dáár gaat het niet om.”
U wordt in de raad niet gehoord?
Kruis: ,,Het is hetzelfde als bij de discussie over meisjesbesnijdenis. Daar vragen we vaak aandacht voor, Maar nee, dat is weer stigmatiserend. Tja, ons land wordt gegijzeld door de ziekmakende politieke correctheid.
Okee. Geen raadsconferentie dus voor de PVV. Wat gaan jullie vrijdag dan doen?
Sebastian Kruis (met een lichte sneer naar Groep de Mos): ,,We gaan in elk geval géén vrijwilligerswerk doen in onze partij-jassen.
Karen Gerbrands :,, Wij gaan uitslapen!”
En daarna gaan we mensen beledigen en de islam uitsluiten, aldus Kruis.
Kruis, met stalen gezicht: ,,En daarna gaan we mensen beledigen en de islam uitsluiten. Het wordt gewoon een doorsnee PVV-middag.”
De ‘lekker prikkelende brief’ van Johan Remkes
Den Haag was begin oktober net opgeschrikt door de corruptieaffaire rond de wethouders en een raadslid van Groep de Mos en het aftreden van burgemeester Pauline Krikke, toen commissaris van de Koning Jaap Smit van Zuid-Holland in een besloten raadsvergadering ook de lokale politiek onderuit de zak gaf.
Het zag er niet uit wat ze deden, vond hij. De vergaderingen waren veel te lang, het niveau ondermaats. Daar moest maar eens goed over worden doorgesproken, meende de CDA’er.
Interim-burgemeester Johan Remkes deed daar in januari nog een schepje bovenop. In een brief vol kerstoverpeinzingen aan de Haagse gemeenteraad evalueerde hij de stand van zaken.
Ja, de spelregels van de politiek zijn aan herziening toe en ook de omgangsvormen laten te wensen over, meldde hij. In het algemeen denken politieke partijen veel te veel aan hun deelbelang en te weinig aan het algemeen belang, vond Remkes.
De ‘lekker prikkelende brief’ van Remkes (zoals Peter Bos van de Haagse Stadspartij het omschreef) zal vrijdag op de agenda van de Haagse raadsconferentie staan.
Enkele vragen:
-Moet de spreektijd van kleine partijen verminderd worden?
-Moet er een register komen voor donaties aan partijen voor bedragen boven de honderd euro?
-hoe houden de raadsfracties elkaar scherp op integriteit?
Twijfel
Niet iedereen is van de raadsconferentie gediend. De Haagse PVV doet niet mee en ook Groep de Mos twijfelt. Afgelopen gemeenteraadsvergadering mochten ze tot hun verbijstering een motie niet indienen. Een meerdheid in de Haagse gemeenteraad gaf Johan Remkes daarin gelijk. De Haagse raadsconferentie zelf is besloten. Maar de bevindingen zullen na afloop natuurlijk worden gedeeld.
AD 27.01.2020 De Haagse PVV opent frontaal de aanval op Groep de Mos, de partij die in 2018 veel PVV-kiezers wist ‘in te pikken’. ,,De Mos heeft deze mensen in de steek gelaten.”
PVV-fractieleider Sebastian Kruis en raadslid Karen Gerbrands halen in een interview met deze krant hard uit. ,,De Mos en consorten hebben hun handtekening gezet onder een zorgbezuinigingvan 50 miljoen per jaar”, zegt Gerbrands: ‘Ongelooflijk’.
Kruis: ,,Ze zijn in een college gaan zitten dat 675 miljoen euro uitgeeft aan dúúrzaamheid. Het is een college van groene drab en linkse drek!”
Als die partij niet levert moeten we dat wél benoemen, aldus Kruis.
De Haagse partijen op de rechterflank gingen tot nu toe vriendschappelijk met elkaar om. ,,Iedereen gunt het Richard de Mos, wij ook”, zegt Kruis. ,,Maar als die partij niet levert moeten we dat wél benoemen.”
Speerpunt
Volgens de PVV is er niks terechtgekomen van het De Mos-speerpunt veiligheid. ,,Ook hoor je Richard en zijn mensen nóóit over de migratiegolf die ons overspoelt. Zijn partij laat de oude PVV-kiezers in de steek.”
Een andere ergernis: de slogan die Groep de Mos hanteert: ‘Zet ons op 23′ (zetels, -red.): ,,Die partij is veel te veel met zichzelf bezig en niet met Den Haag. ,,’Zet de stad op 1’, zou het motto moeten zijn.”
Groep de Mos ging bij de raadsverkiezingen in 2018 van 3 naar 8 zetels en werd de grootste partij van Den Haag. De PVV verloor er 6, vooral aan Richard de Mos en co. De Mos noemt de aanval van de PVV op zijn partij ‘erg goedkoop’. ,,Als er één partij nooit moet beginnen over ‘leveren’, dan zijn zij het: de PVV heeft nog nooit bestuurd, nooit iets bereikt”, moppert hij.
Met forse investeringen hebben we de economische motor van de stad weer aan de praat gekregen, aldus De Mos.
Ook somt De Mos een aantal verdiensten van zijn partij op: ,,Met forse investeringen hebben we de economische motor van de stad weer aan de praat gekregen.
We hebben talloze Hagenaars uit de bijstand gehaald. Gebiedsverboden zijn er ook dankzij ons. Ach, de meeuw van de PVV vliegt over, schijt de boel onder en vliegt weer door.”
In het interview met deze krant haalt de PVV ook uit naar de raadsconferentie van vrijdag 31.01.2020 die de partij zal boycotten. ,,Ze gaan praten over over omgangsvormen. Maar wij zullen ons nooit laten beknotten.”
AD 26.01.2020 Het Haagse stadsbestuur heeft z’n zaken niet op orde. Politieke partijen moeten vaak maanden wachten tot hun schriftelijke vragen zijn beantwoord. ,,Ongehoord’’, vindt Peter Bos van de Haagse Stadspartij. ,,Niet alleen wij, ook de Hagenaars zijn de klos.’’
Het zijn niet de minste kwesties die worden aangesneden. Zo stelde Peter Bos in oktober een reeks van 25 vragen over de nachtvergunningen die een rol spelen in het corruptieonderzoek naar de ex-wethouders van Groep de Mos. ,,Het is heel pijnlijk dat we daar drie maanden later nog niks over hebben gehoord.’’, meent hij.
Maar niet eens heel bijzonder: in totaal heeft het Haagse stadsbestuur over vorig jaar nog 74 setjes schriftelijke vragen open staan, zo blijkt uit de gemeentelijke stukken.
Mond vol tanden
,,We klagen hier vaak over. Alle partijen hebben er last van’’, zegt Bos. ,,En vergis je niet: we stellen die vragen niet zomaar: we doen dat voor de stad. Hagenaars vragen het ons ook: ‘wanneer horen we iets?’ Dan sta ik met mijn mond vol tanden.’’
Het wordt tijd dat Remkes ook zijn wethouders aanpakt en tot spoed maant, aldus Ralf Sluijs, Groep de Mos.
Er zijn wel redenen aan te dragen voor de berg aan onbeantwoorde vragen. In november verontschuldigde burgemeester Remkes zich al voor de trage afhandeling. De achterstand zou het gevolg zijn van de politiek crisis die na het plotselinge vertrek van twee wethouders en een burgemeester in oktober ontstond. De bestuurlijke portefeuilles werden toen herverdeeld en nieuwe coalitieonderhandelingen opgestart. Maar, zeggen Haagse raadsleden: sindsdien is er niks verbeterd.
Spoed
Ralf Sluijs van Groep de Mos baalt er flink van. Zijn partij heeft nog een hele reeks vragen openstaan. Ook wacht hij van alle politici het langst op een antwoord. Bijna een jaar geleden (15 februari) stelde hij schriftelijke vragen over café-restaurant Rootz dat graag een glazen serre wil tegen geluidsoverlast. ,,Het wordt tijd dat Remkes ook zijn wethouders aanpakt en tot spoed maant.’’
Voor het beantwoorden van de politieke vragen staat vier weken. Uitstellen kan, maar dat moet wel gemeld worden. In Den Haag gebeurt dat vaak niet. En als het wel gebeurt, wordt ook de volgende deadline vaak gemist. ,,Ik vrees dat dit voor het stadsbestuur gewoon geen prioriteit heeft.’’
AD 25.01.2020 Het Haagse stadsbestuur schoffeert de politiek. Partijen moeten maanden wachten tot de wethouders hun vragen hebben beantwoord. Sterker: over vorig jaar staan er nog 74 setjes politieke vragen open: ‘Ongehoord’, zegt raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij. ,,Niet alleen wij, ook de Hagenaars wachten op antwoord.’’
We klagen hier vaak over. Alle partijen hebben er last van’’, stelt Peter Bos. ,,En vergis je niet: we stellen die vragen niet zomaar: we doen dat voor de stad. Hagenaars vragen het ons ook: ‘wanneer horen we iets?’ Dan sta ik met mijn mond vol tanden.’’
Het zijn bovendien nogal eens belangrijke kwesties die aan de kaak worden gesteld. Zo heeft de HSP sinds halverwege oktober een setje van 25 vragen openstaan over de nachtvergunningen die een rol spelen in het corruptieonderzoek naar de twee ex-wethouders van Groep de Mos. ,,Het is pijnlijk dat we daar maar niks over horen’’, zegt Bos.
Politieke crisis
Er is een reden voor de berg aan onbeantwoorde schriftelijke vragen. In november verontschuldigde burgemeester Johan Remkes zich voor de toen al ontstane vertraging die het gevolg zou zijn van de politieke crisis (corruptieonderzoek, het vertrek van burgemeester Krikke), het herverdelen van de wethoudersportefeuilles en de coalitieonderhandelingen. Maar sindsdien ziet de Haagse politiek geen enkele verbetering.
Zo baalt Ralf Sluijs van Groep de Mos ook. Hij wacht van alle Haagse raadsleden het langst op antwoord. Bijna een jaar geleden (15 februari) stelde hij schriftelijke vragen over restaurant Rootz. ,,Het is een janboel. Het wordt tijd dat Johan Remkes ook z’n wethouders eens aanpakt.’’
Ik vrees dat de beantwoording voor het stadsbestuur geen prioriteit heeft, aldus Bos.
Schriftelijke vragen horen binnen vier weken beantwoord te worden. Uitstellen kan, maar dat moet wel gemeld worden. Vaak gebeurt dat niet, zo blijkt bij bestudering van de bestuurlijke stukken over de 74 onbeantwoorde setjes vragen. Is er wel uitstel gemeld, dan blijkt de nieuwe deadline dikwijls evenmin gehaald te worden.
Peter Bos: ,,Ik vrees dat de beantwoording voor het stadsbestuur geen prioriteit heeft. De dienstverlening van de gemeente kraakt sowieso. Kijk maar naar de rotzooi op straat.’’
OmroepWest 24.01.2020 Een extern, onafhankelijk bureau gaat het beleid van de gemeente Den Haag op het gebied van integriteit onderzoeken. Het moet ook met voorstellen voor verbeteringen komen. Dat schrijft waarnemend burgemeester Johan Remkes aan de gemeenteraad. Ook wil Remkes regelmatig ‘risico’s in kaart laten brengen’ en maatregelen nemen om die (en de gevolgen ervan) te beperken.
In een brief aan de gemeenteraad schrijft Remkes dat integriteit een ‘actueel thema’ is in Den Haag. In de wet staat dat het zijn taak is om die te bevorderen. Het is één van de onderwerpen die hij sinds hij werd benoemd als waarnemend burgemeester ‘met voorrang’ heeft opgepakt. De burgemeester: ‘Mijn visie is dat de gemeente Den Haag een betrouwbare partner moet zijn voor bewoners en bedrijven in de stad.’
Daarom moet over het onderwerp in het stadhuis veel worden gepraat. ‘Raadsleden, bestuurders en ambtenaren van Den Haag moeten integriteit als een essentieel en vanzelfsprekend onderdeel van hun manier van werken zien.’
Scherper
Behalve dat een extern bureau onderzoek gaat doen, komt de burgemeester zelf ook met een aantal voorstellen en maatregelen. Zo wil hij de regels en protocollen die nu op het stadhuis gelden, tegen het licht houden. En als dat kan, worden deze nog ‘duidelijker, scherper of indringender’.
Daarvoor treft hij een reeks aan maatregelen. De eerste is dat er goede regels moeten komen. Daarom gaat hij kijken of de huidige moeten worden aangepast. Verder worden risico’s voor integriteit in beeld gebracht bij gemeentelijke projecten, het verlenen van vergunningen en het nemen van besluiten.
Een maatregel die Remkes al heeft ingevoerd, is dat wethouders worden gescreend. Daar blijft het niet bij. Remkes wil ook veel aandacht voor nevenfuncties van bestuurders, ambtenaren en raadsleden. Die moeten, als het aan hem ligt, ook worden onderzocht op mogelijke conflicten en openbaar worden gemaakt.
Vanaf deze maand gaat Remkes met de wethouders sessies houden waarin integriteit en omgangsvormen het gespreksonderwerp zijn. Daarbij komen vragen aan de orde als: ‘Hoe kan opgelegde geheimhouding gewaarborgd worden?’, ‘In hoeverre is een wethouder zelfstandig bevoegd om toezeggingen te doen?’, ‘Wat is de nut en noodzaak van dienstreizen?’ en ‘Hoe zit het met het aannemen van geschenken en met declaraties?’.
Vertrouwenspersonen
Verder heeft Remkes naast de vertrouwenspersonen die al op het stadhuis werken, een onafhankelijke, externe vertrouwenspersoon aangetrokken met ‘ruime ervaring op het gebied van dilemma’s in politiek-ambtelijke samenwerking’. Medewerkers die een vermoeden hebben van niet-integer gedrag van bestuurders en ambtenaren kunnen bij deze persoon terecht. Het gaat om een tijdelijke aanvulling van het bestaande ‘vertrouwensnetwerk’.
Om de drempel te verlagen om meldingen te doen, gaat het college laten zien wat er met de meldingen gebeurt en wat de gemeente doet als uit onderzoek blijkt dat er sprake is van schending. ‘Wel met inachtneming van de privacyregels, maar verder zo open en transparant mogelijk.’ Deze openheid zorgt volgens Remkes voor een veilig gevoel en het laat zien dat de gemeente integriteitsmeldingen echt serieus neemt.
Klachten
Remkes wil het ook makkelijke maken om eventuele klachten of zorgen op dit gebied aan te kaarten. Daarom komt er één centraal meldpunt, waar bewoners, bedrijven en ambtenaren al hun meldingen over vermoedelijke integriteitsschendingen kwijt kunnen. De burgemeester: ‘Zij hoeven zich dan niet af te vragen bij welk loket ze terecht kunnen.’
De burgemeester erkent dat hij een ‘ambitieuze visie’ heeft. ‘Dat is ook mijn bedoeling. Ik leg de lat bewust hoog, omdat een stad als Den Haag – Stad van Vrede en Recht – dit verdient.’
Den HaagFM 24.01.2020 Een extern, onafhankelijk bureau gaat het beleid van de gemeente op het gebied van integriteit onderzoeken. Het moet ook met voorstellen voor verbeteringen komen.
Dat schrijft waarnemend burgemeester Johan Remkes aan de gemeenteraad. Ook wil Remkes regelmatig ‘risico’s in kaart laten brengen’ en maatregelen nemen om die (en de gevolgen ervan) te beperken.
In een brief aan de gemeenteraad schrijft Remkes dat integriteit een ‘actueel thema’ is in Den Haag. In de wet staat dat het zijn taak is om die te bevorderen. Het is één van de onderwerpen die hij sinds hij werd benoemd als waarnemend burgemeester ‘met voorrang’ heeft opgepakt. Daarom moet over het onderwerp in het stadhuis veel worden gepraat.
Behalve dat een extern bureau onderzoek gaat doen, komt de burgemeester zelf ook met een aantal voorstellen en maatregelen. Zo wil hij de regels en protocollen die nu op het stadhuis gelden, tegen het licht houden. En als dat kan, worden deze nog ‘duidelijker, scherper of indringender’.
Maar regels alleen zijn niet voldoende. De ambtenaren, raadsleden en bestuurders moeten er ook naar handelen. Daarom moet integriteit worden ‘ingebed in onze manier van werken, cultuur en omgangsvormen, zowel bestuurlijk als ambtelijk’, stelt Remkes.
AD 21.01.2020 Burgemeester Remkes gaf iedereen een veeg uit de pan in zijn brief waarin hij de Haagse bestuurscultuur recenseerde in ‘Overpeinzingen onder de kerstboom’. Hoe is de praktijk in de regio?
Van een meldplicht voor donaties aan politieke partijen die boven de honderd euro uitstijgen tot een oproep om het debat uit de raadzaal niet in nog fellere bewoordingen voort te zetten op Twitter.
Van politieke belangenbehartiging voor een individu tot ongeoorloofd politiek activisme: van links tot rechts kon zich verbeterpunten in de oren knopen. Maar de problemen in de Haagse raad zijn niet uniek voor de hofstad, al vallen die in het ernstig gesegregeerde Den Haag wel wat meer op.
Problemen als gebrek aan transparantie in de miljoenenoverschrijdingen voor jeugdzorg zijn juist van de hele regio. En het begint vijf jaar nadat de gemeenten hier verantwoordelijk voor werden, nu pas op te vallen dat niemand een idee heeft waar al dat geld eigenlijk aan op gaat.
Andere gemeenten zijn verder met hun zoektocht naar dit gat dan Den Haag. Toch: ook andere door Remkes benoemde problemen spelen in buurgemeenten, blijkt uit deze bloemlezing.
Den Haag – Als het om zijn college gaat, wil Remkes geen onderzoek
Remkes mag de raad kapittelen, hoe integer is het college zelf? Die vraag is uiterst pregnant in de soap rond de verkoop van het monumentale pand naast paleis Noordeinde aan de tassenmaker Omar Munie.
Dit pand werd door het rijk via de gemeente Den Haag voor een fractie van de werkelijke waarde verkocht aan de ondernemende asielzoeker. Die verkocht het alleen binnen een paar maanden al door aan een vastgoedbelegger.
De gemeente stak in antwoord op vragen uit de raad (in de vorm van schriftelijke vragen die volgens Remkes veel te vaak worden gesteld, zonder dat dit wat oplevert) de kop in het zand, er was niets geks aan de hand. Follow The Money onthulde vorige week echter dat het plan om binnen enkele maanden door te verkopen, vooropgezet was.
De nieuwe eigenaar vroeg prompt een hotelvergunning aan, terwijl dit rond de verkoop nooit aan de orde was. Ook vond Remkes het niet erg dat de gemeente niet eens de moeite nam om de correcte naam van Munie te controleren.
De raad moet elk geschenk melden maar miljoenenpanden mag het college ongezien weggeven, aldus Sluijs.
,,Hier wordt met twee maten gemeten, de raad moet elk geschenk melden maar miljoenenpanden mag het college ongezien weggeven”, ziet Ralf Sluijs van Groep De Mos. Om het allemaal nog minder transparant te maken was Jaap Uijlenbroek, de baas van het Rijksvastgoedbedrijf dat het pand verkocht, deze maand door Remkes uitverkoren om de nieuwe gemeentesecretaris te worden. Alsnog een integriteitscheck doen? Remkes wil niet.
Westland – ‘Raad is helemáál niet stug’
Er was een tijd dat Westlandse raadsleden elkaar in de politieke arena nog net niet naar de strot vlogen. De verhoudingen waren ronduit belabberd. Vergaderingen liepen ook steevast de spuigaten uit qua tijd. Een eindtijd van half twee ‘s nachts was geen zeldzaamheid.
Sinds er spreektijden zijn ingesteld, gaat het er een stuk ordentelijker aan toe tussen de kassen. En er is ook meer respect naar elkaar, zo lijkt het. Al kan het af en toe nog wel eens flink knallen tussen partijen uit de coalitie en oppositie. Zeker met Peter Duijsens van Westland Verstandig aan het woord.
Iedereen zei tegen mij: Westland heeft een heel lastige raad, aldus Arends.
Maar de Westlandse gemeenteraad is inmiddels een stuk milder geworden, zo blijkt ook uit de woorden van burgemeester Bouke Arends (PvdA). ,,Iedereen zei tegen mij: Westland heeft een heel lastige raad en daar heb je je handen nog vol aan. Maar ik vind helemaal niet dat het een stugge raad is.
Het is juist een hele plezierige raad. Individuele personen zijn ontzettend leuk in de omgang. Tijdens vergaderingen geef ik enige vrijheid, maar ik zorg er ook voor dat het binnen de perken blijft. En ik hou er ook van het binnen een redelijke tijd af te ronden.”
Zoetermeer – Oppositie voelt zich decorstuk raadzaal
Met een raadsmeerderheid van twee derde van de zetels zit het college van Zoetermeer stevig in het zadel. Zo stevig, dat de rest van de gemeenteraad hoog of laag kan springen, maar de kans dat een van haar voorstellen het haalt, bijkans nul is. Daar wordt flink over geklaagd. ,,Wij voelen ons rekwisieten in een toneelstuk”, zeiden oppositiepartijen daarover vorig jaar.
De kern is dat uiteindelijk de meerderheid beslist, aldus Remkes.
Remkes is in zijn brief duidelijk over wat hij ‘representativiteit van de raad’ noemt: ,,De kern is dat uiteindelijk de meerderheid beslist, maar dat de meerderheid ook rekening houdt met de gevoelens van minderheden.” Het is aan zowel burgemeester en wethouders als aan álle raadsleden om ‘bruggen te slaan’ met de oppositiefracties.
Een ander thema dat Remkes belangrijk vindt, wordt door Zoetermeer juist wel voortvarend aangepakt, namelijk het gebrek aan transparantie in de jeugdzorg. Tien gemeenten kopen de zware zorg samen in via een samenwerkingsverband. Dat kostte Zoetermeer vorig jaar een kwart meer dan vooraf begroot. Maar al in 2018 waren er hoogoplopende debatten over hoe dit toch kon gebeuren, de gemeente had juist al extra budget vrijgemaakt.
Delft – Vanaf dit jaar mag iedereen meepraten
Fans van het Britse Lagerhuis, met zijn levendige debatten vol spitsvondigheden, vervelen zich doorgaans stierlijk in de Delftse gemeenteraad.
Het gebrek aan verbaal vuurwerk heeft ook veel voordelen. In tegenstelling tot Groot-Brittannië wordt de gemeente Delft tamelijk efficiënt bestuurd.
De collegepartijen D66, VVD, GroenLinks en studentenpartij STIP kunnen op een ruime raadsmeerderheid rekenen. Het stelt de wethouders in staat om onverstoorbaar te werken.
De blik is onder meer gericht op de energietransitie, de bouw van 15.000 woningen en het creëren van 10.000 banen. Delft wordt met de hand op de knip bestuurd. Dit als reactie op de enorme tekorten waarmee Delft enkele jaren geleden kampte als gevolg van het Spoorzonedebacle. In tegenstelling tot veel andere gemeenten wist Delft een tekort op de jeugdzorg te voorkomen.
Oppositiepartijen krijgen in Delft nauwelijks een poot aan de grond. Critici menen dat het Delftse college zich ook weinig gelegen laat liggen aan de Delftse bevolking. Het college zegt daar graag verandering in aan te brengen. In het vervolg zijn alle vergaderingen op donderdag. Burgers worden nadrukkelijk uitgenodigd om mee te komen praten.
Den HaagFM 14.01.2020 Gemeenteraadsleden in Den Haag moeten zicht transparanter opstellen. Dat schrijft waarnemend burgemeester Johan Remkes in een brief aan de gemeenteraad met als titel ‘Overpeinzingen onder de kerstboom’. Daarin staan, volgens hem, ‘observaties’ die hij de afgelopen tijd heeft gedaan. Die zijn mede gebaseerd op gesprekken met fractievoorzitters, wethouders en andere betrokkenen.
Zo moeten Haagse politieke partijen en de fracties in de gemeenteraad meer openheid geven over hun financiën. Giften en donaties boven een bepaald bedrag, bijvoorbeeld honderd euro, dienen openbaar te worden gemaakt.
In de gedragscode zou ook moeten worden vastgelegd dat bijvoorbeeld hoofd- en nevenfuncties van raadsleden en fractievertegenwoordigers gepubliceerd worden op de website van de gemeente. Dit zorgt volgens hem voor ‘transparantie’ en dus ook het voorkomen van (de schijn van) belangenverstrengeling.
Verder vindt de waarnemend burgemeester dat raadsleden niet tegelijk in een actiecomité mogen zitten dat zich richt op het beleid van de gemeente. Remkes pleit ook voor meer terughoudendheid bij het indienen van schriftelijke vragen, omdat partijen in de praktijk weinig met de antwoorden doen en het veel werk kost om ze te beantwoorden. Bovendien moeten raadsleden elkaar als het even kan wat minder interrumperen.
AD 13.01.2020 Burgemeester Remkes heeft in een brief genaamd ‘overpeinzingen onder de kerstboom’ de Haagse gemeentepolitiek streng op de vingers getikt. Zo stelt hij dat ‘schriftelijke vragen vaak niet interessant zijn’ en ‘debatten onnodig lang duren en kapot worden geïnterrumpeerd’.
Ook komt de burgemeester met nieuwe integriteitsregels, waaronder een meldplicht van donaties boven de 100 euro. Richard de Mos reageert in een verklaring woedend: ,,Dit leest als een dictaat van de communistische staatstelevisie”.
Johan Remkes is nu bijna op de dag af drie maanden waarnemend burgemeester van Den Haag en heeft in die periode genoeg gezien in de gemeenteraad om met een hele lijst aanbevelingen te komen.
Hij begint zijn brief door zich af te vragen hoe representatief de Haagse gemeenteraad eigenlijk is voor het ‘sterk gesegregeerde Den Haag’ en komt met een aantal tips om de betrokkenheid van burgers te vergroten. Zo wil hij dat de gemeenteraad ‘meer gebruik maakt van hoorzittingen en een brug slaat tussen coalitie en oppositie’.
Raadsleden zitten er om algemene belangen te behartigen, niet individuele, aldus Johan Remkes, Waarnemend burgemeester.
Pikant is ook dat Remkes stelt dat ‘samenwerkingsverbanden met andere gemeenten een verlies betekenen voor de autonomie.’ Voormalig burgemeester Van Aartsen was juist groot voorstander van die samenwerking.
Verder gaat Remkes in op de toon van de politici: ,,Tijdens vergaderingen kan er geen ruimte zijn voor belediging en op sociale media, richting ambtenaren of burgers ook niet. Als dit toch aan de orde is, worden die uitlatingen geschrapt uit het vergaderverslag.”
Een heel hoofdstuk in de brief wijdt hij aan integriteit. Zo heeft volgens Remkes de ‘Gedragscode raadsleden’ een nieuw likje verf nodig. ,,Hoofd- en nevenfuncties van raadsleden en fractievertegenwoordigers moeten in het kader van transparantie op de gemeentesite komen te staan. Ook informatie over die nevenfunctie, bijvoorbeeld of er een financiële relatie is met de gemeente, moet worden benoemd.”
Remkes lijkt kritiek te leveren op partijen van links tot rechts. ,,Raadsleden zitten er om algemene belangen te behartigen, niet individuele. Nauwe personele banden met actie- en belangengroepen moeten worden vermeden. Raadsleden en wethouders dienen zich verre te houden van het verwerven van financiële bijdragen.” De burgemeester pleit bovendien voor het openbaar maken van donaties en giften boven de honderd euro.
De manier van politiek bedrijven in de raad stuit ook op weerzin bij Remkes. ,,De omvang van de griffie is stevig maar de inzet beperkt. In vergelijking met andere steden worden veel meer moties ingediend, terwijl er vaak al vergelijkbare toezeggingen door de wethouder zijn gedaan. Ook schriftelijke vragen moeten selectiever, want ze zijn vaak niet interessant.”
‘In de papierversnipperaar’
Richard de Mos laat in een eerste reactie weten dat de brief ‘door de papierversnipperaar moet’. ,,De burgemeester wil tornen aan politieke instrumenten van raadsleden.
Deze brief past als dictaat van de Opperste Sovjet zo in een uitzending van de communistische staatstelevisie. Deze ridicule overpeinzingen zijn gedaan onder de kerstboom. Ik hoop dat ‘ie in huize Remkes nog staat, dan kan hij er nog een poosje onder gaan zitten.”
Het plan om donaties boven de honderd euro openbaar te maken, ziet De Mos als ‘goedkope poging om lokale partijen kalt te stellen.’ ,,Landelijke partijen hoeven donaties boven de 4500 euro pas openbaar te maken. Hiermee creëer je een nog ongelijkere strijd.”
OmroepWest 13.01.2020 De Haagse politieke partijen en de fracties in de gemeenteraad moeten meer openheid geven over hun financiën. Giften en donaties boven een bepaald bedrag, bijvoorbeeld honderd euro, dienen openbaar te worden gemaakt.
Waarnemend burgemeester Johan Remkes wil hierover afspraken gaan maken met de partijen in de gemeenteraad. En, stelt hij: ‘Raadsleden en wethouders dienen zich verre te houden van activiteiten die tot doel hebben het verwerven van financiële bijdragen.’
Dat schrijft Remkes in een brief aan de gemeenteraad met als titel ‘Overpeinzingen onder de kerstboom’. Daarin staan, volgens hem, ‘observaties’ die hij de afgelopen tijd heeft gedaan. Die zijn mede gebaseerd op gesprekken met fractievoorzitters, wethouders en andere betrokkenen.
Het eerste punt is dat Remkes constateert dat Den Haag een stad is met grote verschillen, zowel op sociaaleconomisch als op ‘etnisch cultureel’ gebied. Dat vertaalt zich ook in de gemeenteraad, terwijl de oude, klassieke ‘ideologische’ verschillen een steeds minder grote rol spelen, zegt de burgemeester.
Sterk veranderd
Hij ziet ook dat het bestuur en de politiek in de stad de afgelopen jaren sterk zijn veranderd. Dat komt onder meer omdat de burgers meer bij politiek willen worden betrokken, er steeds meer taken (zoals op het gebied van zorg) naar gemeenten zijn gegaan en steeds meer nieuwe (digitale) media hun intrede hebben gedaan.
Tegelijk zitten raadsleden korter en wordt het voor partijen ook moeilijker om goede mensen te vinden, al was het alleen maar omdat die een baan niet meer met politiek kunnen combineren.
Mede omdat raadsleden zich nog te veel opsluiten in het stadhuis, de verkiezingsopkomst laag is en er veel partijen in de raad zitten, doemt de vraag op of mensen in de stad zich nog wel vertegenwoordigd voelen door politiek en bestuur, schetst Remkes. Hij pleit daarom voor nieuwe manieren om de bewoners meer bij het nemen van besluiten te betrekken.
Dat kan, stelt hij door bijvoorbeeld internetconsultaties en het houden van hoorzittingen. Maar raadsleden zouden zich ook meer moeten afvragen hoe hun gedrag en handelen overkomt bij de bevolking. ‘De meeste mensen verwachten van de raad, van raadsleden, ook een voorbeeldfunctie’, aldus Remkes.
Persoonlijke verhoudingen
De waarnemend burgemeester constateert ook dat de persoonlijke verhoudingen tussen de meeste raadsleden wel in orde zijn. Maar hij waarschuwt ook: tijdens de vergaderingen moet de ‘onderlinge bejegening respectvol zijn, ook op sociale media’.
Dat geldt ook in de richting van ambtenaren en burgers, omdat die zich niet kunnen verweren. Remkes: ‘Raadsleden moeten zich ook onthouden van uitlatingen jegens (groepen)burgers, waarvan aannemelijk is dat zij die uitlatingen als beledigend ervaren.’ Als de politici zich daar niet aan houden, waarschuwt hij, worden de opmerkingen geschrapt uit het verslag.
Integriteit
Remkes besteedt in zijn brief ook ruim aandacht aan ‘integriteit’. Zo vindt hij dat alle hoofd- en nevenfuncties van raadsleden openbaar moeten worden gemaakt op de website van de gemeente. Dit zorgt volgens hem voor ‘transparantie’ en dus ook het voorkomen van (de schijn van) belangenverstrengeling.
Verder wijst hij erop dat raadsleden ‘het algemene belang’ moeten dienen en niet ‘specifieke individuele gevallen’. Dat moet wat Remkes betreft ook verregaande consequenties hebben. De gemeenteraad mag geen voorstellen (moties en amendementen) meer indienen die zo’n individueel geval dienen. Die worden ‘buiten de orde verklaard’, als het aan hem ligt.
Terughoudendheid
Bovendien vindt de waarnemend burgemeester dat raadsleden niet tegelijk in een actiecomité mogen zitten dat zich richt op het beleid van de gemeente. Remkes pleit ook voor meer terughoudendheid bij het indienen van schriftelijke vragen, omdat partijen in de praktijk weinig met de antwoorden doen en het veel werk kost om ze te beantwoorden. Bovendien moeten raadsleden elkaar als het even kan wat minder interrumperen.
In de Haagse gemeenteraad wordt al langer gesproken over het openbaar maken van donaties en giften. Die discussie werd voor de zomer van 2017 aangezwengeld door voormalig SP-raadslid Bart van Kent, nadat Groep de Mos een motie indiende waarin werd gepleit voor een nachtvergunning voor zalencentrum Opera.
De Mos toonde zich niet onder de indruk van die aantijgingen. ‘Het zal mij worst zijn wat u daarvan vindt. Het is aan de kiezer om dat te beoordelen. U kunt mijn rug op.’
Ook de woningen van de wethouders en de woonadressen van drie Haagse ondernemers die worden verdacht van omkoping werden doorzocht. Een van de verdachte ondernemers, Atilla Akyol, stond ook op de kandidatenlijst van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Hij is tevens eigenaar van Opera aan de Fruitweg. De Mos en Guernaoui moesten vervolgens aftreden als wethouder.
De Mos stelt in een reactie op de brief van Remkes ‘laaiend te zijn’. ‘De brief past als dictaat van de Opperste Sovjet zo in een uitzending van de communistische staatstelevisie’, stelt hij een verklaring. Hij noemt het ‘onacceptabel’ dat Remkes wil tornen aan de politieke instrumenten die raadsleden kunnen inzetten.
Vrijheid
Ook vindt De Mos dat raadsleden ook de vrijheid moeten kunnen behouden om op te komen voor individuele gevallen. De Mos: ‘Het is niet aan de voorzitter van de gemeenteraad om voorstellen buiten de orde te verklaren, maar aan raadsleden om in alle vrijheid een meerderheid voor hun voorstellen te halen.’
De Mos voelt zich ook aangesproken door het pleidooi van Remkes voor het openbaar maken van de giften boven de honderd euro. Hij noemt dit een ‘goedkope poging om lokale partijen kalt te stellen‘. Het raadslid: ‘De burgemeester zegt deze ridicule overpeinzingen gedaan te hebben onder de kerstboom. Ik hoop dat in huize Remkes de boom nog staat, dan kan ie er nog een poosje onder gaan zitten.’
Burgemeester, even terugkruipen onder die kerstboom. 🌲 Brief is feest der hypocrisie voor niet bestaande problemen en een rechtstreekse aanval op onze #Ombudspolitiek. Wij blijven 24/7 voor de burger opkomen en bepalen zelf hoe wij politiek bedrijven https://t.co/dNUl5wVLjN
Dinsdag 01.10.2019 werd voor Den Haag een historische dag. Op het moment dat duizenden protesterende boeren op hun tractoren voor chaos in en om de stad zorgden, viel de rijksrecherche de kantoren en huizen van twee Haagse wethouders binnen. Corruptie en omkoping luidt de verdenking.
Als klap op de vuurpijl bracht woensdag 03.10.2019 de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) het langverwachte rapport over de gevaarlijke vonkenregen in Scheveningen naar buiten.
AD 04.10.2019
Positie Burgemeester Krikke
De grootste partij in de raad, Hart voor Den Haag/Groep de Mos, eist het vertrek van de burgemeester. Het wordt de week van de waarheid voor Pauline Krikke. De burgemeester van Den Haag moet donderdag naar de gemeenteraad.
Hart voor Den Haag/Groep de Mos zat tot woensdag 02.10.2019 in het stadsbestuur. Dat klapte toen naar buiten kwam dat haar twee wethouders, onder wie partijleider Richard de Mos, worden verdacht van corruptie. De twee wethouders hebben zich tijdelijk teruggetrokken, maar de partij is des duivels.
De drie andere partijen in het stadsbestuur (VVD, D66 en GroenLinks) overleggen nu of ze nieuwe coalitiepartners zoeken, of dat ze als minderheid verdergaan.
Ook de PVV wil dat Krikke haar verantwoordelijkheid neemt. Mogelijk komt er een motie van wantrouwen. ChristenUnie-SGP zegt dat de burgemeester het vertrouwen moet terugwinnen.
Kortom, Burgemeester Krikke krijgt het zwaar in de gemeenteraad, waar ze al veel krediet heeft verspeeld door eerdere optredens. Verschillende partijen in de Haagse gemeenteraad vinden dat burgemeester Krikke moet opstappen.
Zij noemen haar positie onhoudbaar na het kritische rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over de uit de hand gelopenvreugdevuren van de afgelopen jaarwisseling in Scheveningen. Bronnen meldden daarbij onlangs aan RTL Nieuwsdat niet toegestane brandversnellers hieraan hebben bijgedragen. Er vallen geen gewonden, wel is er veel schade aan voertuigen, tuinen en woningen.
Kortom, “Diegene die moest handhaven, deed niets en daarom moet ze aftreden”, zegt Arjen Dubbelaar van de grootste fractie, Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Ook de PVV en de Stadspartij dringen aan op het vertrek van de VVD-burgemeester, die 2,5 jaar geleden haar partijgenoot Jozias van Aartsen opvolgde.
De beslissing over haar toekomst zal donderdag 10.10.2019 vallen in een gemeenteraadsvergadering over het rapport van de Onderzoeksraad. “De burgemeester zal in de raad met een goed verhaal moeten komen”, beseft ook VVD-fractieleider Frans de Graaf.
AD 08.10.2019
AD 08.10.2019
AD 05.10.2019
Corruptie-onderzoek
Dat debat komt notabene op een moment dat het Haagse gemeentebestuur door verschillende oorzaken onder grote druk staat. Woensdag 02.10.2019 besloten de coalitiefracties VVD, D66 en GroenLinks om niet verder te gaan met de Groep de Mos. Aanleiding was het corruptie-onderzoek tegen twee wethouders van deze lokale partij, onder wie naamgever Richard de Mos zelf.
Richard de Mos, wethouder Economie, Sport en Buitenruimte en voorman van Hart voor Den Haag/Groep de Mos wordt verdacht. Evenals Rachid Guernaoui, wethouder van Financiën, Integratie en Stadsdelen. Ook hij is prominent lid van Groep de Mos, of zoals we ze nu beter kunnen noemen, Groep de Klos.
AD 05.10.2019
AD 02.10.2019
Kortom, het nieuws dat wethouders Richard de Mos en Richard Guernaoui verdacht worden van corruptie is in het Haagse stadhuis ingeslagen als een bom.
Hoe anders was de triomf kort na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. Groep de Mos (de naam verandert langzaam naar Hart voor Den Haag) was de grootste geworden en oud-PVV’er De Mos kon na jaren oppositie te hebben gevoerd een lange neus trekken naar alle andere partijen. Dat kwam zeker ook door een uitgekiende campagne, waarin De Mos zich als een onvermoeibare straatvechter opstelde.
Op zijn kandidatenlijst prijkte een bonte verzameling Hagenaars, met de wethouderspost ambiërende oud-D66’er Guernaoui als zijn nieuwe nummer 2. Maar ook Jelle Meinesz, zoon van de Haagse kluiskraker Aage Meinesz, en ’behangkoning’ John van Zweden streden voor stemmen. Met zijn groengele horecahart verzamelde De Mos ook horecamensen om zich heen.
Fractievoorzitters in de Haagse gemeenteraad zijn geschrokken van het nieuws:
‘Het viel al vaker op dat Groep de Mos bepaalde ondernemers steunde’
En die verwevenheid met ondernemers, die hem ook sponsorden, zorgde voor zorgen bij andere politieke partijen. Hoe kon hij zo veel geld aan een campagne spenderen, met bijvoorbeeld een poster om de immense reclamezuil bij het ADO-stadion? Of een campagnefeestje bij zalencentrum Opera? Waarom gaf hij geen openheid van donaties? Was er sprake van cliëntelisme? En wringt het niet dat Groep de Mos-leden bij bepaalde horecagelegenheden korting kregen?
AD 12.10.2019
De Mos wuifde het allemaal weg, wilde geen inzicht in de financiën van de partij geven en noemde zelfs het woord ’zetelnijd’. „Wij nemen het op voor ondernemers en onder onze donateurs zitten ondernemers. Bij de VVD gebeurt hetzelfde”, zo zei hij eerder in een interview met De Telegraaf, waarbij hij aangaf dat het aan de kiezers was om te oordelen.
Succes
Het succes kwam juist door dicht bij die zelfde kiezer te blijven en op te komen voor de individuele belangen van bewoners én ondernemers, zoals voor een tribune voor het nieuwe complex van de jeugdopleiding van ADO, een ombudsman voor ondernemers of een nachtvergunning voor zalencentrum Opera. En dat laatste punt – wat De Mos al in 2017 probeerde voor elkaar te krijgen in de oppositie – lijkt een belangrijke spil in het onderzoek van het Landelijk Parket.
AD 22.10.2019
Kortgeleden werd duidelijk dat een verkiezingsbelofte van De Mos was ingelost: vijf nieuwe nachtvergunningen, verkrijgbaar volgens het principe ’wie het eerst komt, wie het eerst maalt’. Oppositiepartijen hekelden dat systeem al, zeker toen bleek dat kort na het moment dat die vergunningen aangevraagd konden worden, de eigenaar van Opera er al twee opeiste.
“Een smoking gun was er niet”
Tijdens een recent debat over de kwestie, dat werd voorgezeten door burgemeester Krikke, zetten veel partijen grote vraagtekens bij de hele gang van zaken: „Er was al langer kritiek, maar die werd steeds gepareerd”, zegt Daniëlle Koster, fractievoorzitter van het CDA. „Een smoking gun was er niet. Nu lijkt die er wel te zijn. De bedenkingen van het OM zijn heel ernstig. Als dit waar is, hebben we in Den Haag corruptie tot op het hoogste niveau van de stad.”
De Haagse gemeenteraad kwam woensdagavond 02.10.2019 bijeen om over de kwestie te praten. Tweets door @ingriddegroott
Corruptie bij Groep De Mos ?!
Het college van Den Haag is in feite al gevallen, zegt Pieter Grinwis van de Haagse ChristenUnie/SGP. Hij verwachtte nog voor de ingelaste raadsvergadering van woensdag 02.10.2019 een bericht dat de drie overgebleven coalitiepartijen in Den Haag afscheid nemen van hun coalitiegenoot Groep de Mos.
Ook Burgemeester Pauline Krikke van Den Haag is ontzettend geschrokken dat twee van haar wethouders verdacht worden van corruptie. Ze zijn dinsdag 01.10.2019 gehoord maar niet aangehouden. Aldus berichtgeving rondom het onderzoek van het landelijk parket naar de wethouders.
AD 03.10.2019
AD 03.10.2019
AD 03.10.2019
‘Napels aan de Noordzee’
Haagse politici noemen hun gemeente al het ‘Napels aan de Noordzee’. De twee wethouders zelf zeggen in een verklaring ‘volledig uit het veld geslagen te zijn’en ‘naar eer en geweten gehandeld te hebben.’
Burgemeester Pauline Krikke heeft daarom direct het college bij elkaar geroepen en besloten dat de twee wethouders die van corruptie worden verdacht, op non-actief zouden worden gezet zolang het corruptieonderzoek loopt.
De twee wethouders, Richard de Mos en Rachid Guernaoui van de partij Groep de Mos, worden verdacht van het tegen betaling regelen van vergunningen. Het resterende deel van het stadsbestuur vraagt wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui tijdelijk terug te treden.
Onder de verdachten zitten ook meerdere ondernemers. Bij een van hen werd zelfs een vuurwapen met munitie gevonden.
De burgemeester wil verder niet ingaan wat dit voor de stad betekent. “Laten we eerst het onderzoek afwachten. Maar dit is natuurlijk buitengewoon pijnlijk.” Ik ben enorm geschrokken wat dit betekent voor een stad als Den Haag. Dit is heel slecht voor het beeld van Den Haag.
Haagse politici reageren, net als burgemeester Krikke geschokt. “Je denkt al snel aan Napels aan de Noordzee”, zegt Pieter Grinwis van de Haagse fractie van de SGP. “Dat de rijksrecherche bij mensen binnenvalt en de fractiekamers omver haalt, dat verwacht je gewoon niet. Dit is heel erg schokkend.”
AD 03.10.2019
Verklaring van de wethouders De Mos en Guernaoui:
“Wij hebben altijd naar eer en geweten gehandeld en zien de uitkomsten van het onderzoek dan ook met vertrouwen tegemoet. We herkennen ons niet in de verdachtmakingen, maar willen dit onderzoek niet frustreren door na dit persbericht verdere mededelingen te doen. We onthouden ons daarom verder van commentaar”, aldus De Mos en Guernaoui die stellen diep geraakt en volledig uit het veld geslagen te zijn.
De burgemeester heeft aan de twee wethouders gevraagd of zich gedurende het onderzoek loopt, terug willen trekken. Daar geven onze wethouders, met pijn in het hart, gehoor aan. Want het liefst gaan zij meteen weer voor onze prachtstad aan de slag.”
De Haagse fractie van de Partij van de Dieren denkt dit voor het college ‘het begin van het einde is’, zegt Robert Barker. Hij noemt het nieuws ‘super heftig’.
Burgemeester Krikke wil daar ook nog niet op vooruit lopen: “Dat ligt in de schoot van de tijd. We moeten hier met elkaar over gaan praten.”
De Stekker eruit
Het stadsbestuur van Den Haag trok inmiddels zelf de stekker eruit. Woensdag 02.10.2019 hebben de drie coalitiepartijen VVD, D66 en GroenLinks in een verklaring aangegeven dat ze breken met hun vierde coalitiegenoot Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Return van Groep de Mos ??
Richard de Mos zegt geen geld aan te hebben genomen in ruil voor het verlenen van vergunningen en wil als fractievoorzitter terug de Haagse gemeenteraad in. Wie in dat geval voor hem moet plaatsmaken, is nog niet duidelijk. De Haagse wethouder reageerde maandagavond in het tv-programma Pauw voor het eerst op het corruptieonderzoek en zei zich ‘niet te herkennen in de verdachtmakingen’. ‘Ze kunnen mijn rug op’.
Bekijk hier een fragment uit het interview met De Mos:
De van corruptie verdachte Richard de Mos en Rachid Guernaoui gaan in het stadhuis hun ontslag als wethouder indienen. Direct daarna is voor het duo weer tijd om weer de straat op te gaan.
AD 19.10.2019
Ombudspolitiek ??
Richard de Mos zag vorige week zijn politieke levenswerk imploderen. Thuis wil hij één keer uitgebreid vertellen over de corruptieaffaire. Ging hij met zijn ombudspolitiek een grens over? ‘Als dit niet mag, kunnen ze iedere dag bij wethouders binnenvallen’.
Richard de Mos speelt weer piano. Als enthousiast amateur, het mag eigenlijk geen naam hebben. Maar als hij met zijn vingers over de toetsen glijdt, kan hij even zijn zinnen verzetten op dagen dat het leven ‘een donkere hel’ is: ,,Het lied van Goede Tijden Slechte Tijden kan ik bijvoorbeeld, niks bijzonders hoor”, zegt De Mos.
De tijd van onbezorgdheid is voorbij, luidt de beginzin van de soaptune, en is helemaal van toepassing op het leven van de gevallen wethouder van Den Haag. De verkiezingsheld van 2018 zit thuis door het corruptie-onderzoek, De Mos en zijn collega wethouder Rachid Guernaoui worden verdacht van schending van het ambtsgeheim, omkoping en ambtelijke corruptie. In ruil voor giften aan de partij zouden ze onder meer vergunningen voor horeca-ondernemers geregeld hebben.
,,Onzin”, zegt De Mos, die na een kort tv-optreden maandag nu één keer uitgebreid zijn verhaal wil doen. Op de buffetkast in de woonkamer staan kaarten met steunbetuigingen, op de bank vertelt De Mos over de inval, de paniek in de dagen erna, de huilbuien. Maar ook over een ‘regelneef’ in de politiek die ondernemers belt als hij een plan heeft, betrokkenen vooraf informeert. En over de toekomst: ,,Ze hebben mijn politieke carrière naar de klote geholpen, maar ik kom terug.”
Na de persconferentie ging de partij weer, met de limousine, op pad in Den Haag. Op de website van Groep de Mos laat de partij weten dat ze zich nu al inzetten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2022.
Telegraaf 17.10.2019
AD 17.10.2019
AD 17.10.2019
Ze willen maar liefst 23 zetels, een meerderheid, bemachtigen. ,,We hebben ons ten doel gesteld om opnieuw dé grootste partij van Den Haag te worden, zodat de gevestigde orde niet om ons heen kan. Er samen voor zorgen dat er eindelijk eens geluisterd wordt naar u: de inwoner van de mooiste stad van Nederland.”
AD 05.10.2019
Op naar de nieuwe Coalitie
CDA, HSP en PvdA ??? Wie het weer mag het zeggen !!!
De wethouders werd dinsdag 01.10.2019 gevraagd hun functie tijdelijk neer te leggen en in een raadsdebat op woensdag 02.10.2019 werd een motie van wantrouwen tegen de desbetreffende wethouders aangenomen. Daardoor steunt het stadsbestuur niet meer op een meerderheid in de gemeenteraad en moet de coalitie van VVD, D66 en GroenLinks op zoek naar in elk geval twee partijen die zich bij dit blok willen aansluiten.
Meest voor de hand liggen CDA en PvdA, die in de vorige collegeperiode nog bestuurlijke verantwoordelijkheid droegen, maar sinds het aantreden van de coalitie van Hart voor Den Haag/Groep de Mos, VVD, D66 en GroenLinks naar de oppositiebanken werden verwezen.
Formateur Tom de Bruijn D66
De Haagse oud-wethouder en voormalig diplomaat Tom de Bruijn (D66) gaat in Den Haag proberen een nieuwe coalitie te smeden. Dat doet hij op verzoek van VVD-leider Boudewijn Revis, die heeft daarvoor weer overleg gehad met alle fractievoorzitters, waaronder ook Arjen Dubbelaar van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
De Bruijn gaat maandag 7 oktober 2019 aan de slag. Hij was ook formateur voor het vorig college van burgemeester en wethouders.
De opdracht die De Bruijn meekrijgt, is om na te gaan wat de beste basis is voor een stabiel stadsbestuur, dat kan rekenen op een meerderheid in de gemeenteraad, aldus een verklaring van de VVD. ‘Continuïteit van bestuur is daarbij een belangrijke voorwaarde.’
AD 05.10.2019
Vriendjespolitiek Richard de Mos
Kunstproducent Mothership zag het plan voor een kunstwerk annex drijvend paviljoen op de Hofvijver vorig jaar getorpedeerd door het nieuwe stadsbestuur. Groep de Mos kwam direct met een eigen plan: een attractietoren.
‘Vriendjespolitiek’, meent directeur Everaert van Mothership. Hij ziet nu nieuwe kansen. De entree van Groep de Mos in het Haagse college heeft zijn bijzondere toeristentrekker om zeep geholpen, meent Jeroen Everaert. Het plan dat Mothership, bekend van de wandschildering Hoorn des Overvloeds in de Markthal in Rotterdam, op verzoek van gemeente en Rijksvastgoedbedrijf had uitgewerkt, kon op lof rekenen. Tot er een nieuw college aantrad.
,,De stemming bij de gemeente sloeg om als een blad aan een boom’’, vertelt Everaert. ,,Ze hadden al zo’n 20.000 euro in ons plan gestoken, maar opeens deugde er niks meer van. Het is van hogerhand afgeblazen.’’
We zijn opzij gezet voor een toren met een draaiende olliebollenkraam, aldus Jeroen Everaert.
Een paar maanden later presenteerde Groep de Mos een eigen plan voor een toeristentrekker tijdens de verbouwing van het Binnenhof. Den Haag zou baat hebben bij een ‘attractietoren’ van tachtig meter die toeristen mooi zicht zou bieden op de stad. Beoogd exploitant Jan Vermolen, de Haagse oliebollenverkoper en kermisexploitant, kreeg van wethouder De Mos de toezegging dat zijn idee in de planvorming zou worden meegenomen.
Vriendjespolitiek
‘Vriendjespolitiek’, vindt Everaert van Mothership die wat cynisch terugkijkt: ,,We zijn opzij gezet voor een toren met draaiende oliebollenkraam.’’ Hij hoopt op een herkansing nu er een nieuw college komt zonder de van corruptie verdachte wethouders van Groep de Mos. ,,We gaan weer door met onze plannen.’’
AD 05.10.2019
Onderzoek naar corruptie reeds in 2018 gestart
Volgens Jirko Patist van het Landelijk Parket is het Corruptieonderzoek reeds in 2018 gestart ‘op basis van aanwijzingen’. Wat voor aanwijzingen, wil hij op dit moment niet zeggen. ‘Maar de verdenkingen zijn dusdanig dat we dit onderzoek toen zijn gestart. En dat we besloten hebben woningen en de werkvloer daadwerkelijk te doorzoeken.’
In een oogwenk gaf de gemeente Den Haag 40.000 euro subsidie voor een feest van een vriend van een topambtenaar. Die schond de regels, zegt een ex-ambtenaar.
Het uitgebreide dossier over een feestelijke avond in de hal van het stadhuis, met Ali B, acteur Nasrdin Dchar en Nederlandse topsporters met Marokkaanse wortels, spreekt boekdelen. Een geslaagd feest, maar een blik achter de schermen geeft een ontluisterend inkijkje in hoe ambtenaren zich gedwongen voelen opdrachten uit te voeren die ze niet integer vinden. Voor zover bekend maakt dit dossier geen onderdeel uit van het strafrechtelijk onderzoeknaar Guernaoui.
AD 21.10.2019 De van corruptie verdachte Haagse wethouder Rachid Guernaoui eist vandaag formeel processtukken op bij de rechter-commissaris. Zijn advocaat dient daarvoor een bezwaarschrift in. ,,Zo kan hij zich niet verdedigen.”
Advocaat Job Knoester: ,,Het openbaar ministerie onthoudt Guernaoui processtukken, terwijl verdachten gewoon recht hebben op deze informatie.”
Twee weken geleden viel de rijksrecherche de werkkamers en woningen binnen van Guernaoui, partijleider Richard de Mos en drie Haagse ondernemers. Justitie verdenkt de wethouders en ondernemers van omkoping, ambtelijke corruptie en schending van het ambtsgeheim.
Ze zouden onder meer nachtvergunningen verstrekt hebben tegen betaling. De wethouders ontkennen de aantijgingen met klem, maar weten niet waarop het OM de verdenkingen baseert. Een dag na de inval trokken coalitiegenoten de stekker uit de samenwerking.
‘Baan kwijt’
Knoester: ,,Dit heeft verstrekkende gevolgen: Rachid is zijn baan kwijt, maar hij kan zich vooralsnog niet verdedigen. Soms zegt het OM: dit is zo’n bijzonder onderzoek, je krijgt geen stukken. Maar in deze zaak kan dat niet van toepassing zijn. Ze wisten ook precies welke politieke gevolgen dit zou hebben, dan moet je de verdachte ook inzicht geven in het dossier.”
Een woordvoerder van het Landelijk Parket liet eerder weten dat het normaal is dat een dergelijk onderzoek maanden kan duren en dat tot die tijd weinig informatie naar buiten gebracht wordt. Knoester wacht nu op een reactie van het OM, en beraadt zich daarna op eventuele vervolgstappen.
Of advocaat Peter Plasman namens zijn cliënt Richard de Mos ook een bezwaarschrift indient, wil de strafpleiter niet zeggen: ,,Richard heeft zijn verhaal verteld, wij hebben besloten het daarbij te laten. Hij gaat verder met zijn politieke activiteiten en wij laten ons vooralsnog niet meer uit over het verloop van de strafzaak.”
Den HaagFM 19.10.2019 De Haagse wethouder Saskia Bruines (D66) vindt het plan voor een verplichte integriteitstoets voor wethouders “verstandig”. Dat zei wethouder Bruines zaterdagochtend in het politieke radioprogramma Spuigasten van Debatmeester op Den Haag FM.
Coalitiepartijen CDA en ChristenUnie in de Tweede Kamer willen dat er een verplicht integriteitsonderzoek komt voor kandidaat-wethouders. Ook moeten lokale partijen hun inkomsten verplicht openbaar maken, wil D66.
Ze komen met deze voorstellen nadat twee Haagse wethouders van de lokale partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos worden verdacht van corruptie. Sommige gemeenten kiezen al voor een integriteitsonderzoek bij de benoeming van wethouders, maar dat is niet in alle gemeenten zo. Den Haag koos ook niet voor zo’n onderzoek.
Volgens Bruines is zo’n verplichte integriteitstoets geen garantie voor goed gedrag in de toekomst, benadrukte ze in het radioprogramma. “Het blijft zaak in deze functie om jezelf elke dag af te vragen of je het goed en verstandig doet.”
OmroepWest 19.10.2019 De Haagse wethouder Saskia Bruines (D66) vindt een verplichte integriteitstoets voor wethouders een goed idee. Ze noemt het plan ‘verstandig’. Dat zei ze zaterdag in het politieke radioprogramma Spuigasten van Debatmeester van mediapartner Den Haag FM.
Coalitiepartijen CDA en ChristenUnie in de Tweede Kamer willen dat er een verplicht integriteitsonderzoek komt voor kandidaat-wethouders. Ook moeten lokale partijen hun inkomsten verplicht openbaar maken, wil D66. Ze komen met deze voorstellen nadat twee Haagse wethouders van de lokale partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos worden verdacht van corruptie.
Sommige gemeenten kiezen al voor een integriteitsonderzoek bij de benoeming van wethouders, maar dat is niet in alle gemeenten zo. Den Haag koos ook niet voor zo’n onderzoek.
Verplichte integriteitstoets voor wethouders is ‘verstandig’, reageert Haagse wethouder @Sbruines (D66) op plan van Kamerleden @harryvdmolen (CDA) en @StienekevdGraaf (CU). “Maar het blijft zaak in deze functie om jezelf elke dag af te vragen of je het goed en verstandig doet.”
Volgens wethouder Bruines is zo’n verplichte integriteitstoets geen garantie voor goed gedrag in de toekomst, benadrukte ze in het radioprogramma. ‘Het blijft zaak in deze functie om jezelf elke dag af te vragen of je het goed en verstandig doet.’
AD 19.10.2019 Richard de Mos zag vorige week zijn politieke levenswerk imploderen. Thuis wil hij één keer uitgebreid vertellen over de corruptieaffaire. Ging hij met zijn ombudspolitiek een grens over? ‘Als dit niet mag, kunnen ze iedere dag bij wethouders binnenvallen’.
Richard de Mos speelt weer piano. Als enthousiast amateur, het mag eigenlijk geen naam hebben. Maar als hij met zijn vingers over de toetsen glijdt, kan hij even zijn zinnen verzetten op dagen dat het leven ‘een donkere hel’ is: ,,Het lied van Goede Tijden Slechte Tijden kan ik bijvoorbeeld, niks bijzonders hoor”, zegt De Mos.
De tijd van onbezorgdheid is voorbij, luidt de beginzin van de soaptune, en is helemaal van toepassing op het leven van de gevallen wethouder van Den Haag. De verkiezingsheld van 2018 zit thuis door het corruptie-onderzoek, De Mos en zijn collega wethouder Rachid Guernaoui worden verdacht van schending van het ambtsgeheim, omkoping en ambtelijke corruptie. In ruil voor giften aan de partij zouden ze onder meer vergunningen voor horeca-ondernemers geregeld hebben.
,,Onzin”, zegt De Mos, die na een kort tv-optreden maandag nu één keer uitgebreid zijn verhaal wil doen. Op de buffetkast in de woonkamer staan kaarten met steunbetuigingen, op de bank vertelt De Mos over de inval, de paniek in de dagen erna, de huilbuien. Maar ook over een ‘regelneef’ in de politiek die ondernemers belt als hij een plan heeft, betrokkenen vooraf informeert. En over de toekomst: ,,Ze hebben mijn carrière naar de klote geholpen, maar ik kom terug.”
Twee weken geleden stond de rijksrecherche op de stoep. Hoe ging dat?
,,Het was tegen 7 uur, ik lag nog in bed, wilde net opstaan. Toen ging de deurbel: ‘Rijksrecherche’, hoorde ik. Ik was verbijsterd. Het ging heel snel. Met een mannetje of tien verzamelden ze spullen, telefoons, laptop, papieren. Ze wilden eerst nog de telefoon van mijn stiefzoon van 13 meenemen… Alsof daar wat in staat!
Ik zat op een hoekje van de bank, tegenover me zo’n rechercheur. Het enige dat hij zei was: ‘u wordt verdacht van ambtelijke corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Daarover gaat straks ook een persbericht uit’. Ik zei: een persbericht? Dan is mijn politieke carrière voorbij.”
En een dag later was u wethouder af.
,,Ik heb me zes jaar lang uit de naad gewerkt, dan ben je loco-burgemeester van de derde stad van Nederland, en dan wordt dat in één ochtend van je afgenomen. Het gekke was: de avond voor de inval had ik nog zo’n geluksmomentje. Ik stond buiten voor het huis en besefte ineens dat alles weer mooi liep na een moeilijke zomer waarin mijn moeder overleed.
Maar dat was een paar uur later dus voorbij. De eerste dagen heb ik alleen maar gehuild, zat ik hier met de gordijnen dicht. Dat was een hel. Paniek, ja. Je gaat naar buiten, lopen in de regen. Ik dacht: ik doe mezelf wat aan. Politiek is mijn leven, hè. Gelukkig heb ik heel lieve familie, mijn vriendin is een topvrouw, ik houd van mijn dochter, mijn broers hielpen me.
Maar de impact is enorm. Mijn dochtertje is 5, zij vroeg: ‘papa, ben je nu geen burgemeester meer?’ Dan breekt je hart. Maar ik heb uitgelegd dat er mensen zijn die het niet zo’n goed idee vinden dat papa loco-burgemeester was.”
Een van de verdenkingen is dat uw vriend Atilla A. tegen betaling nachtvergunningen kon krijgen.
,,Dat wij die nachtvergunningen willen, staat in ons verkiezingsprogramma! Het was eerst ook onderdeel van een veel breder horecaplan, met bijvoorbeeld ook vrije openingstijden voor meer zaken.
Maar na overleg met politie en college is het uitgekleed, veel is op de lange baan geschoven. Ik zei: ik wil wel ìets aan mijn achterban kunnen laten zien, laten we dan die nachtvergunningen overeind houden. Anderen hebben toen de voorwaarde ingebracht: wie het eerst komt, wie het eerst maalt.”
Maar u seinde direct na het collegebesluit Atilla in. Dan heeft hij toch voordeel?
,,Hoezo!? Hij is mijn vriend, het besluit was al verspreid via de gemeentewebsite, de media en twitter. Dan stuur ik hem daarna een bericht van: joh, het is rond, je kunt je aanmelden. En er is helemaal niemand benadeeld, er waren vijf aanvragen en vijf zijn er verstrekt!”
Heeft u hem in het voortraject niet ook laten weten dat het besluit eraan zat te komen?
,,Natuurlijk spreek ik hem, dat doet iedere partij. Ik word hier nu veroordeeld omdat ik een vriend heb! Ik heb nu ook contact met hem ja, wat denk je dat dit met hem doet?! Hij is een hardwerkende ondernemer, hij zit hier ook niet op te wachten.”
Justitie kan deze voorinformatie beschouwen als bevoordeling of schending van het ambtsgeheim.
,,Als ze dat vinden, dan is dat maar zo. Ik zie geen probleem: zo werk je toch als wethouder? De week voor de inval heb ik nog contact gehad met de jongens van de Haagse Markt over een plan. Ik zei: ‘dit wordt ons voorstel’, dat heb ik ze laten meelezen. Je moet de stad erbij betrekken! Als dit niet mag, wens ik ze veel succes bij de Rijksrecherche, dan kun je iedere dag ergens binnenvallen.”
Maar dan heeft deze vriend en partijdonateur toch voordeel van jullie relatie?Ook bij een leegstaand gemeentepand had u het idee om Atilla daar arbeidsmigranten te laten vestigen.,,Kijk: ik ben een wethouder met superveel ideeën. Vaak goede, al zeg ik het zelf. Dat pand staat leeg, als wethouder economie zoek ik invulling.
Elders zaten we met een Polenhotel op een plek waar ik liever een toeristische attractie zie. Ja, dan pak ik de telefoon, ga ik bellen. Wil ik een rooftopbar bovenin, bel ik vastgoedondernemers voor de eerste etages: kunnen jullie daar iets?”
En dan belt u dus ook Atilla.
,,Ja, die naam is genoemd, maar het is nooit in het college gekomen. Zo werk ik. Ik ken de halve stad, de hele stad kent mij. Dat is juist mijn kracht!”
Dan kom je al snel in de gevarenzone.
,,Als je die lijn hanteert, heb je iedere week ergens een inval. Ik sta 110 procent achter mijn werkwijze. Ik doe het allemaal voor de stad, voor de mensen. Kijk hier eens rond: ik geef niks om geld. Ik heb geen eurocent in mijn zak gestopt, ik heb geen penthouse. Ik rijd een oude Scenic uit 2005, die meubels komen allemaal van de kringloop, bij wijze van spreken.”
Geld voor de partij komt de persoon Richard de Mos ook ten goede, zal justitie redeneren.
,,We gaan het zien. Ik heb naar eer en geweten gehandeld. Ik voel me onafhankelijk van wie dan ook. Ik ga ervan uit dat er geen veroordeling komt, al hebben ze mijn hele politieke carrière naar de klote geholpen.”
U klinkt vooral als slachtoffer. Al jaren waren er waarschuwingen voor vriendjespolitiek. Hoe staat het met uw moreel kompas?
Even is De Mos stil. Dan met luide stem: ,,Daar is bitter weinig mis mee. Ik ben begaan met mensen, kiezers, burgers en bedrijven, en mensen geloven me, ik ben oprecht. Als je het dan hebt over een moreel integriteitskompasje, dan wens ik iedereen er veel plezier mee.”
Na de deprimerende eerste dagen van oktober heeft De Mos zich herpakt, stelt hij vol bravoure. ,,Na vallen komt opstaan.” En deze week schiet hij meteen in de overtreffende trap: zijn partij moet 23 zetels gaan halen bij de volgende verkiezingen – een absolute meerderheid. Met een lange limousine kwam hij woensdag bij het stadhuis om zijn ontslag in te dienen, en vervolgens dook hij meteen de volkswijken in om te gaan flyeren.
Heeft u nog een politieke toekomst? Niemand wil toch nog samenwerken?
,,Waarom niet? We zijn de grootste partij van de stad! Gisteren in Loosduinen voelde ik veel steun van kiezers, er zijn nieuwe leden bijgekomen, deze week hebben bedrijven nog gedoneerd. We knokken ons terug. En als ik straks de blokkade ben voor andere partijen, dan hoef ik geen wethouder te worden, dan doe ik een stap terug. Het gaat om de partij en de stad.”
Welke lessen trekt u?
,,Nou, misschien had ik wat meer afstand moeten nemen tot de partij. Je moet niet te snel te veel willen regelen. Ik kan ook naïef zijn. En heel eigenwijs. Mijn vriendin zegt ook vaak: denk nou toch eens na. Maar we zijn van het niet lullen, maar regelen.
Daar moeten we scherper op worden. In het begin kwam er bijvoorbeeld ook cash geld binnen bij de partij, via een loterijtje enzo. Daar ben ik dan te makkelijk in, misschien moet ik me er ook helemaal niet mee bemoeien. We hebben nu ook een stichting die -net als bij de VVD- de donaties regelt.”
Gaat u iets veranderen aan uw ombudspolitiek?
,,Ik geloof in de goede contacten! Er zijn wethouders die de hele stad niet kennen. Ik spring liever op de fiets, ben niet zo’n ambtelijk type dat afwacht. Mijn vriendin zei ook: waarom ga je niet lekker wat anders doen? En dan? Moet ik postbode worden? Dat kan ik niet, politiek is mijn leven.”
NOS 19.10.2019 Coalitiepartijen CDA en ChristenUnie willen dat er een verplicht integriteitsonderzoek komt voor kandidaat-wethouders. Ook moeten lokale partijen hun inkomsten verplicht openbaar maken, wil D66. Ze komen met deze voorstellen nadat twee Haagse wethouders van de lokale partij Groep de Mos worden verdacht van corruptie.
Sommige gemeenten kiezen al voor een integriteitsonderzoek bij de benoeming van wethouders, maar dat is niet in alle gemeenten zo. Den Haag koos ook niet voor zo’n onderzoek.
“Het ontbreken van integriteitsonderzoek en onvoldoende transparantie over hun inkomsten maakt ons lokaal bestuur kwetsbaar. We moeten alles doen om te voorkomen dat een situatie zoals bij het gemeentebestuur van Den Haag zich herhaalt”, zegt CU-Kamerlid Van der Graaf.
Ondermijning voorkomen
Bij een integriteitsonderzoek wordt gekeken naar functies in het verleden, nevenfuncties en andere kwetsbaarheden. De verplichting van dit onderzoek moet wat CDA en CU betreft voor de volgende gemeenteraadsverkiezingen van 2022 geregeld zijn. “Zo’n onderzoek voordat iemand is benoemd kan voorkomen dat beïnvloeding ook nog eens ondermijning wordt”, zegt CDA-Kamerlid Van der Molen.
D66 ondersteunt het voorstel en ook de VVD is positief. Wel wijst D66 er op dat een verplichte screening extra kosten voor de gemeenten met zich meebrengt. “Voor die financiering moeten wij als overheid zorgen”, zegt Kamerlid Den Boer (D66). De D66’er dient binnenkort een plan in om lokale partijen te verplichten hun financiering openbaar te maken.
Minister Ollongren heeft wetgeving in de maak om het het aanvragen van een Verklaring Omtrent Gedrag verplicht te stellen voor kandidaat-wethouders. Ook worden er integriteitstoetsen en gedragscodes ontwikkeld voor kandidaat-bestuurders, een verplichting zit daar nog niet in.
AD 19.10.2019 Na de Haagse corruptieaffaire rond Richard de Mos willen landelijke coalitiepartijen dat alle lokale bestuurders verplicht worden getoetst op belangenverstrengeling en financiële malversaties. Nu bestaat zo’n plicht nog niet.
Ook moeten lokale partijen – net als landelijke partijen – hun geldstromen openbaar maken, bepleiten regeringspartijen CDA, D66 en ChristenUnie. Coalitiegenoot VVD is positief over die voorstellen. ,,Op dit moment zijn er grote zorgen”, zegt ChristenUnie-Kamerlid Stieneke van der Graaf. ,,Het risico op financiële beïnvloeding van partijen en belangenverstrengeling ligt op de loer.’’
Van der Graaf wijst naar de stad Den Haag, waar de opgestapte wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui worden verdacht van corruptie. De wethouders zijn bij hun aantreden niet onderzocht op integriteit. Waarnemend burgemeester Johan Remkes van Den Haag kondigde deze week aan dat hij de overgebleven bestuurders alsnog wil laten checken.
Gedrag
Het kabinet is op dit moment al bezig om een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) verplicht te stellen voor kandidaat-wethouders. Maar volgens regeringspartijen gaat dat niet ver genoeg. Van der Graaf: ,,Wij willen dat kandidaat-bestuurders ook moeten slagen voor een integriteitsonderzoek voordat zij worden benoemd.’’
CDA-Kamerlid Harry van der Molen benadrukt dat gemeenten en provincies zelf invulling aan dat onderzoek mogen geven. ,,Als er risico’s worden gevonden, wil dat niet zeggen dat een bestuurder niet benoemd kan worden. Maar daarover moet de gemeenteraad of Provinciale Staten dan wel in gesprek met de kandidaat.’’ Het verplichte integriteitsonderzoek moet vóór de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 zijn ingevoerd.
Schoon bestuur
Het kabinet heeft al maatregelen aangekondigd voor een ‘schoon’ lokaal bestuur, onder meer via transparantie over giften en subsidies. Die maatregelen laten echter al een tijd op zich wachten. ,,We zien nu ook in de stad Den Haag dat lokale partijen op zijn minst kwetsbaar zijn voor de schijn van belangenverstrengeling’’, zegt D66-Kamerlid Monica den Boer. ,,Dat moeten we voorkomen.’’ Den Boer ziet net als andere partijen graag dat dat wethouders verplicht gescreend worden, mits er geld voor gevonden wordt.
Ook werkt het kabinet aan aanpassingen van de wet voor politieke partijen en hun financiering, maar tot die tijd moeten er nieuwe ‘basisregels’ komen die vriendjespolitiek en schimmige financiering voorkomen, vindt Den Boer: ,,Sommige partijen hebben nu de status van een voetbalvereniging, dat moet echt anders.’’
De van corruptie verdachte Richard de Mos heeft afgelopen woensdagochtend officieel zijn ontslag als wethouder ingediend bij de gemeente Den Haag.
OmroepWest 19.10.2019 Regeringspartijen ChristenUnie en CDA willen dat aanstaande wethouders verplicht een integriteitsonderzoek moeten ondergaan. Op die manier moeten incidenten zoals in Den Haag, waar wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui zijn opgestapt omdat ze verdacht worden van corruptie, worden tegengegaan.
Er bestaat al een landelijke integriteitstoets. Daarbij wordt gekeken naar functies in het verleden, nevenfuncties en andere kwetsbaarheden van kandidaat-wethouders. De toets is niet verplicht, al kiezen sommige gemeenten er wel voor. In Den Haag was dat niet het geval.
Als het aan het CDA en de ChristenUnie ligt komt daar verandering in en moeten ook kandidaat-bestuurders van provincies en waterschappen eraan geloven. ‘We moeten alles doen om te voorkomen dat een situatie zoals bij het gemeentebestuur van Den Haag zich herhaalt’, zegt Stieneke van der Graaf van de ChristenUnie.
Den HaagFM 19.10.2019 Regeringspartijen ChristenUnie en CDA willen dat aanstaande wethouders verplicht een integriteitsonderzoek moeten ondergaan. Op die manier moeten incidenten zoals in Den Haag, waar wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui zijn opgestapt omdat ze verdacht worden van corruptie, worden tegengegaan.
Er bestaat al een landelijke integriteitstoets. Daarbij wordt gekeken naar functies in het verleden, nevenfuncties en andere kwetsbaarheden van kandidaat-wethouders. De toets is niet verplicht, al kiezen sommige gemeenten er wel voor. In Den Haag was dat niet het geval.
Als het aan het CDA en de ChristenUnie ligt komt daar verandering in en moeten ook kandidaat-bestuurders van provincies en waterschappen eraan geloven. “We moeten alles doen om te voorkomen dat een situatie zoals bij het gemeentebestuur van Den Haag zich herhaalt”, zegt Stieneke van der Graaf van de ChristenUnie.
RTL 19.10.2019 Er moet een verplichte screening komen van wethouders. Dat zeggen CDA en ChristenUnie, die daarmee corruptie, belangenverstrengeling en invloed van criminelen op lokale besturen willen voorkomen.
De andere regeringspartijen, VVD en D66. steunen het plan. De coalitie wil ook dat lokale partijen hun inkomsten transparanter gaan maken. Giften moeten dan boven een bepaald bedrag openbaar worden gemaakt.
Haagse wethouders
De partijen vinden dat er veel te veel integriteitskwesties zijn bij lokale besturen. Ze komen met hun voorstel nadat bekend werd dat twee Haagse wethouders van Groep de Mos van corruptie worden verdacht.
”Op dit moment is een screening van wethouders niet verplicht”, zegt Tweede Kamerlid Stieneke van der Graaf van de ChristenUnie. ”De ene gemeente doet het wel, de andere niet. In Den Haag gebeurde het niet. Gelukkig heeft waarnemend burgemeester Johan Remkes nu aangekondigd dit in het vervolg wel te gaan doen.”
Wetgeving
Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken bereidt nu wetgeving voor om voor wethouders een verklaring omtrent gedrag (VOG) verplicht te stellen. Ook ontwikkelt zij integriteitstoetsen gedragscodes, maar zij is vooralsnog niet van plan die toetsen verplicht te stellen.
Een VOG is volgens Van der Graaf niet voldoende. ”Het is een momentopname. Wij willen dat integriteitsgesprekken met een kandidaat-wethouder beginnen voor de aanstelling. Als de politicus door de toets komt moeten er ook daarna gesprekken blijven plaatsvinden”, zegt ze.
Druk neemt toe
Volgens haar collega Harry van der Molen van het CDA neemt de druk op lokaal bestuur door allerlei omstandigheden toe en is een integriteitstoets daarom noodzakelijk. ”Er spelen grote belangen en soms zelfs criminele inmenging. Dan hebben we behoefte aan weerbare bestuurders. Goed onderzoek doen en het gesprek voeren over de integriteit kan problemen voorkomen”.
CDA en ChristenUnie presenteren hun voorstel na de herfstvakantie, bij de behandeling van de begroting van Binnenlandse Zaken in de Tweede Kamer.
OmroepWest 19.10.2019 Sponsors van Hart voor Den Haag/Groep de Mos zeggen dat zij de partij met ‘kleine bedragen’ steunen. Het gaat volgens hen meestal om ‘enkele honderden euro’s’.
De donateurs blijven achter de partij staan, hoewel voormalig wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui en gemeenteraadslid Nino Davituliani verdachte zijn in een corruptieonderzoek. Zolang zij niet veroordeeld zijn, steunen de Haagse ondernemers de partij, ook financieel. Dat blijkt uit een rondgang van Omroep West.
‘Ik blijf zeker loyaal aan de partij’, zegt Eugène de la Croix, directeur van recreatiecentrum De Uithof. ‘Ik geloof nog steeds heilig in een goede lokale partij en dat is Groep de Mos. Het is erg jammer dat ze nu niet meer in de coalitie zitten.’ Ook Martin van Bussel, eigenaar van de Notenkoning in de Haagse Grote Halstraat, blijft de partij steunen. ‘Ik heb een goed gevoel bij die mensen. Het is altijd makkelijker om iemand onderuit te halen dan op de troon te zetten.’
Jelle Meinesz, raadslid van Hart voor Den Haag/Groep de Mos en tijdens de verkiezingscampagne voorzitter van de ‘Club van 100’ van de partij, zegt dat nog geen enkele sponsor de partij de rug heeft toegekeerd. ‘We krijgen juist alleen maar steunbetuigingen, ook van ondernemers. En dat hebben we hard nodig, want wij krijgen geen subsidie zoals landelijke partijen.’
‘Ik ga nu meer sponsoren dan ik ooit heb gedaan’, aldus Strandtenteigenaar Peter Ludovici
‘100 procent integer’
Volgens strandtenteigenaar Peter Ludovici is Richard de Mos ‘100 procent integer’. ‘Ik vertrouw hem volledig. Iedereen die ik ken, staat achter ‘m. Ik ga nu meer sponsoren dan ik ooit heb gedaan.’ De giften stellen volgens de ondernemer, die De Mos al ruim vijf jaar steunt, overigens niet zoveel voor.
‘We praten over bedragen van drie nullen, niet meer. Met drie strandtenten (De Waterreus, Blue Lagoon en Werelds, red.) doneren wij 500 euro. En af en toe stellen we het terras beschikbaar of regelen een sateetje en een broodje bij bijeenkomsten. Verder krijgen mensen die lid zijn van Groep de Mos bij mij tien procent korting op de rekening, leuk toch?’
Twee jaar geleden maakte Groep de Mos bekend dat de grootste donateur, ‘behangkoning’ John van Zweden, de partij met 6.000 euro steunt. In het meest recente jaarverslag staat dat de partij in 2018 ruim 75.000 euro heeft ontvangen aan lidmaatschap en sponsoring.
Dat is ruim 25.000 euro meer dan een jaar eerder, maar in 2018 heeft Hart voor Den Haag ook flink meer uitgegeven, vermoedelijk vooral aan de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen. In totaal bedroegen de uitgaven aan ‘reclame, marketing en campagne’ vorig jaar een kleine 82.000 euro.
Luisteren naar ondernemers
Voor zijn steun heeft Ludovici nooit iets teruggekregen, verzekert hij. ‘Er worden helemaal geen vergunningen afgegeven aan ondernemers, dat is allemaal gelul. Op zijn Haags maak je onderling weleens grapjes van: ‘We matsen elkaar.’ Maar dat gebeurt natuurlijk niet echt.
Kijk, wij krijgen van de gemeente gewoon een boete als we de geluidsnormen overschrijden. Maar Richard luistert wel echt naar ons en onderneemt actie als er problemen zijn. Hij staat dichtbij de ondernemers, dat is een groot verschil met andere politici.’
‘Maar Richard luistert wel echt naar ons en onderneemt actie als er problemen zijn, aldus ‘Strandtenteigenaar Peter Ludovici.
De sponsors die Omroep West heeft gesproken, zeggen allemaal enkele honderden euro’s tot maximaal 1.500 euro aan de partij te hebben gedoneerd. Zij deden dat bijvoorbeeld tijdens de verkiezingscampagne voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018, waarbij Hart voor Den Haag/Groep de Mos met acht zetels de grootste partij in de stad werd.
Naast financieel steunen de sponsors de partij ook in natura, bijvoorbeeld door het beschikbaar stellen van ruimtes voor vergaderingen of campagnebijeenkomsten.
Verkiezingsbus en reclamemast
De la Croix liet de partij gebruik maken van een ‘verkiezingsbus’, waarop ook diverse andere sponsors duidelijk zichtbaar waren. Daarnaast legde hij samen met een paar andere ondernemers tijdens de verkiezingscampagne geld in voor een advertentie op de reclamemast bij het stadion van ADO Den Haag.
Verder heeft de ondernemer ‘af en toe’ ruimtes van De Uithof beschikbaar gesteld aan de partij. Richard de Mos was tot een paar jaar geleden een van de ‘ambassadeurs’ van het evenementencentrum, maar dat ambassadeurschap heeft hij volgens De la Croix in 2014 neergelegd.
De ondernemers prijzen het verhaal waarmee De Mos zich verdedigt. De ex-wethouder betoogt dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos voor een groot deel afhankelijk is van giften, omdat lokale politieke partijen – in tegenstelling van landelijke partijen – geen subsidie krijgen.
De Mos stelt altijd ‘open en transparant’ te zijn geweest over de steun die zijn partij van ondernemers heeft gekregen. Hij zegt dat iedere ‘eurocent’ naar de partij gaat en dat hij als wethouder nooit wat heeft gedaan of gelaten voor die steun. De Mos noemt de verdenkingen tegen hem dan ook onzin.
Zalencentrum Opera
In verband met het corruptieonderzoek wordt vaak Zalencentrum Opera, dat recent een van de vijf omstreden nachtontheffingen kreeg, genoemd. Eigenaar Atilla A., die ook verdachte is in het onderzoek, zou de vergunning mogelijk hebben gekregen in ruil voor donaties aan Hart voor Den Haag/Groep de Mos, iets wat de ex-wethouder ontkent. Volgens hem heeft het gehele college – dus ook de wethouders van de coalitiepartijen – over de nachtvergunningen besloten.
De Mos erkent wel dat hij informatie over de vergunningen heeft gedeeld met zijn sponsor, maar dat dat pas gebeurde nadat het besluit openbaar was gemaakt. ‘Er zijn vijf aanvragen geweest en er zijn ook vijf ontheffingen verleend.’
Volgens De Mos zijn er dus ook geen andere ondernemers gedupeerd. Oktay Soysal, die op de verkiezingslijst stond van de partij, kreeg voor zijn eetcafé Augustus in de Reinkenstraat een vergunning voor een terras op parkeerplekken. Hij wil niet ingaan op vragen daarover. Wel zegt Soysal dat hij Hart voor Den Haag/Groep de Mos ‘sowieso’ blijft steunen.
De wethouders zijn maandenlang afgeluisterd door de rijksrecherche en ook de werkkamers en de woningen van De Mos en Guernaoui zijn doorzocht. Volgens een woordvoerder van het Landelijk Parket gaat het onderzoek naar in beslag genomen materiaal nog ‘weken tot maanden’ duren.
‘Het Openbaar Ministerie moet wel hele harde feiten hebben, maar die zie ik nu nog niet’, aldus Strandtenteigenaar Peter Ludovici.
Voor een meerderheid van de gemeenteraad was het justitieel onderzoek aanleiding het vertrouwen in beide wethouders op te zeggen. Maar sponsors van de partij zijn tot op heden nog niet onder de indruk van de aantijgingen die zij hebben gehoord.
‘Het Openbaar Ministerie moet wel hele harde feiten hebben, maar die zie ik nu nog niet’, zegt strandtenteigenaar Ludovici. Mochten De Mos en zijn partijgenoten veroordeeld worden, zullen de ondernemers hun steun wel heroverwegen. Ludovici: ‘Ik sponsor natuurlijk geen criminelen.’
AD 18.10.2019 Richard de Mos gelooft heilig dat hij nog een toekomst heeft in de politiek, ondanks de corruptieaffaire die zijn partij gijzelt. ,,We knokken ons terug. En als ik straks de blokkade ben voor andere partijen, dan hoef ik geen wethouder te worden.”
Dat zegt de partijleider van Groep de Mos in een uitgebreid interview dat morgen op deze website en in de krant verschijnt. Daarin spreekt De Mos openhartig over de eerste dagen na de inval door de Rijksrecherche (‘een hel, ik was in paniek’) en zijn handelwijze in het stadsbestuur: ,,Bij de inval zat ik op een hoekje van de bank, tegenover me zo’n rechercheur.
Het enige dat hij zei was: ‘u wordt verdacht van ambtelijke corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Daarover gaat straks ook een persbericht uit’. Ik zei: een persbericht? Dan is mijn politieke carrière voorbij.”
De Mos zegt altijd ‘naar eer en geweten’ gehandeld te hebben. De nachtvergunningen voor zijn vriend en partijdonateur Atilla A. zijn niet met gesjoemel verstrekt, stelt De Mos. Wel is er vooraf contact geweest over het vergunningbesluit: ,,Natuurlijk spreek ik hem, dat doet iedere partij (…) Zo werk je toch als wethouder? Als dit niet mag, wens ik ze veel succes bij de Rijksrecherche, dan kun je iedere dag ergens binnenvallen.”
De Mos gelooft dat er geen veroordeling volgt: ,,Ik sta 110 procent achter mijn werkwijze. Ik doe het allemaal voor de stad, voor de mensen. Kijk hier eens rond: ik geef niks om geld. Ik heb geen eurocent in mijn zak gestopt, ik heb geen penthouse. Ik rijd een oude Scenic uit 2005, die meubels komen allemaal van de kringloop, bij wijze van spreken.”
OmroepWest 18.10.2019 De van corruptie verdachte Richard de Mos denkt dat hij misschien beter om had kunnen gaan met de verschillende petten die hij op had. De Mos was wethouder namens Hart voor Den Haag/Groep de Mos en tegelijkertijd partijleider. ‘Ik had misschien iemand om mij heen moeten hebben die dat strakker voor mij had gereguleerd.’ Dat zei De Mos vrijdag in een exclusief interview met Omroep West.
De Mos en Guernaoui waren sinds de zomer van 2018 wethouder in Den Haag. Maar deze week namen ze ontslag. Aanleiding is het corruptieonderzoek dat het openbaar ministerie is gestart naar de twee. Justitie verdenkt ze van ambtelijke corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim.
Het zou te maken hebben met nachtvergunningen voor horecabedrijven. Zelf zeggen De Mos en Guernaoui onschuldig te zijn. Het is voor het eerst dat De Mos en Guernaoui samen geïnterviewd werden over de corruptiezaak waarin ze verdachten zijn.
Guernaoui schetste in het vraaggesprek het moment dat de Rijksrecherche twee weken geleden bij hem voor de deur stond. ‘Er werd aangebeld, kwart voor zeven. Ik dacht: ik ga maar naar beneden. Dan zie je ineens mensen voor je deur staan. Ik denk: worden we beveiligd of zo? ‘We komen een huiszoeking doen’, zeiden ze. Ik vroeg: ‘Bent u bij de verkeerde?’ Ze zeiden dat ik werd verdacht van ambtelijke corruptie, omkoping.
Als je dat hoort, dan stort je wereld in.’ Guernaoui weet een ding zeker: ‘Waarvan ik word beschuldigd, dat heb ik allemaal niet gedaan.’ Over de impact van de Haagse corruptiezaak: ‘Ik heb kinderen, een vriendin, vrienden. Iedereen heeft er last van. En dan zie je het Acht Uur Journaal. Dat doet ontzettend veel pijn.’
‘Het was een slechte B-film’
Ook bij De Mos stond de Rijksrecherche ’s ochtends vroeg voor de deur: ‘Ze zeiden: ‘Rijksrecherche, openmaken.’ Ik dacht: ze moeten bij de buren zijn. En voor je het weet, staan ze bij je boven in je huis.’ Over de werkwijze van de recherche zei de oud-wethouder: ‘Ze gaan netjes te werk. Voor het onderzoek nemen ze uitgebreid de tijd. En mijn telefoon werd meteen ingenomen.’
Voor De Mos voelde het alsof hij in een film speelde. ‘Het was wel een slechte B-film. Een film waar je ook nog een hoofdrol in speelt.’ Hij prees zich de avond van tevoren nog gelukkig: ‘De avond van tevoren kwam ik laat thuis, werd door de chauffeur voor mijn deur afgezet en ik zag mijn vriendin en stiefzoon op de bank zitten. Ik dacht: ik heb mijn leven goed op de rit, want ik heb een leuk gezin, ik heb het verlies van mijn moeder verwerkt en ik heb een fantastische baan.’
Nachtvergunningen
De wethouders zouden tegen betaling nachtvergunningen geregeld hebben. Een van de ondernemers die daar baat bij zou hebben gehad, is ondernemer Atilla A. van zalencentrum Opera aan de Haagse Fruitweg. Hij is ook verdachte in de corruptiezaak. De Mos stelde: ‘De vergunningen zijn verstrekt door de burgemeester en ze stonden in een stuk dat in het college is geweest.’
De Mos heeft er nooit een geheim van gemaakt dat hij het Haagse nachtleven nieuw leven in wilde blazen: ‘Ik heb als raadslid altijd het standpunt ingenomen: er moet meer reuring in de stad komen. Daardoor heb ik ook Atilla leren kennen.’ Kortom: het idee was er al om meer nachtvergunningen voor Haagse zaken te regelen, voordat A. donateur werd van de politieke partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos. De Mos reageerde instemmend. ‘Er zijn vijf nachtvergunningen aangevraagd, er zijn er vijf verleend, dus er is niemand benadeeld’, zei De Mos.
‘Transparant gehandeld’
De Mos is van mening dat hij altijd transparant heeft gehandeld bij omtrent de nachtvergunningen. ‘De nachtontheffingen had ik rond, ik heb het naar alle media rondgestuurd en het is op de openbare site van de gemeente gezet. Ik heb het ook naar Atilla gestuurd. Zo van: hier, kijk, dan kan je de vergunning aanvragen.’
Over de verschillende petten die De Mos had, heeft hij wel iets geleerd: ‘Als we wat lering moeten trekken: natuurlijk, ik ben partijleider en die partij – zonder arrogant te willen klinken – draait voor een groot deel om de naam Richard de Mos. Misschien had ik daar meer een verdeling in moeten maken: tussen de fractie-de fractie en de vereniging-de vereniging. Hebben we trouwens ook al gedaan: voor donateurs hebben we een stichting, Toekomst Lokale Politiek, opgezet. Daar sta ik helemaal buiten.’
‘Wellicht teveel petten op’
Op de stelling of hij teveel petten op had: ‘Zeker, wellicht. Maar het is ook iets wat erin sluipt. De naam Richard is een veelgehoorde naam in onze partij. Mensen bellen ook mij: ‘Richard, hoe moeten we dit regelen? Hoe moeten we dat regelen? Ik heb een donatie, waar moet dat naartoe?’ Ik had misschien iemand om mij heen moeten hebben die dat strakker voor mij had gereguleerd.’
De Mos stelt dat hij ‘nooit aan zelfverrijking heeft gedaan’. De van corruptie verdachte politicus: ‘En ik heb nooit in dit ambt iets gedaan of gelaten voor geld. Ik heb altijd naar eer en geweten gewerkt.’ Over de financiële steun die zijn partij heeft gekregen, zei De Mos: ‘Ik vind het woord ‘sponsor’ heel fout. Mensen doen een donatie aan partij. Daar betalen we de campagne van. Daar bepalen wij niet ons beleid op.’
Den HaagFM 18.10.2019 De van corruptie verdachte, voormalig wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui zijn vrijdagavond voor het eerste samen te gast bij mediapartner Omroep West om te praten over de hectische periode binnen hun leven en de partij Hart voor Den Haag/ Groep de Mos. In korte tijd werden de wethouders beschuldigd van corruptie, traden ze terug en werd door coalitiepartners VVD, D66 en GroenLinks het vertrouwen opgezegd in de partij.
“Alles wat we de afgelopen jaren hebben gedaan stortte in. Ze stonden om kwart voor zeven voor de deur”, vertelde Guernaoui. “Ik mocht een kwartiertje langer uitslapen”, vervolgde De Mos: “Voor ik het wist stonden ze bij me boven. Je weet niet wat je overkomt. Ze nemen je telefoon af en dan gaan ze dingen verzamelen. Je zit ineens in een hele slechte B-film.”
Waar de discussie veel over gaat zijn de vergeven nachtontheffingen. Een sponsor van de partij, zalencentrum Opera, verkreeg zo’n vergunning. “Wij hebben altijd geroepen dat er meer locaties moeten zijn om uit te gaan, vervolgens heb ik (als wethouder, red) een plan gemaakt voor nachtvergunningen om dat te faciliteren.
Er zijn er vijf aangevraagd en vijf verleend. Niemand is benadeeld,” aldus De Mos: “Wij zijn altijd transparant geweest wie ons steunen. Vervolgens heb ik openbaar gemaakt dat de vergunningen aan te vragen zijn, pas daarna heb ik Opera geïnformeerd.”
We weten dat er een verdachtmaking is”, vervolgde De Mos, al zegt hij tevens niet te weten hoe concreet de verdenking is. Guernaoui viel hem in de uitzending: “Ik weet gewoon: ik heb dat niet gedaan.” “Ik heb een periode gedacht: Wat gebeurt mij hier? Ik heb mij afgevraagd: Wat doe ik hier nog? Dat bleek gelukkig een spinsel. Nu is de Richard de Mos weer terug die wil vechten”, vertelde De Mos.
Wethouder en/of partijleider
Had De Mos zijn functies als wethouder en partijleider moeten scheiden? “Dat had ik misschien strakker moeten reguleren. Ik heb altijd naar eer en geweten gehandeld”, zei De Mos. “Het enige wat men van ons mag verwachten is dat we ons verkiezingsprogramma uitvoeren, sponsor of niet,” vulde Guernaoui hem aan: “Als iets een goede beslissing is voor Den Haag en slecht voor de sponsor, dan kiezen we voor de stad.” Als voorbeeld geeft De Mos aan dat er een huisvestingsvergunning is gekomen. De Mos: “Daar waren ook niet alle donateurs blij mee, maar daar baseren we niet ons beleid op.”
Politici @RicharddeMos en @RachidG op de vraag of ze weleens sponsors teleurstellen: We hebben óók keuzes gemaakt die goed waren voor de stad en niet voor onze sponsors
Beide mannen herhaalden regelmatig dat ze denken onder een vergrootglas te liggen als grote, lokale partij. “Je hebt donaties nodig om je campagne te betalen. Raadsleden dragen ook 100 euro per maand af in de verenigingskas”, vertelde De Mos in de uitzending van Radio West. Beide ex-wethouders spraken in de uitzending over een flink vertrouwen wat ze ervaren nu ze wethouder-af zijn. “Dat gaat zich uitbetalen in 2022, dan worden we nog groter.”
Beide mannen keren nu weer terug naar hun oude werkzaamheden. Rachid hoopt nu weer aan de slag te gaan als ambtenaar bij Binnenlandse Zaken. “Het is aan hen om te bepalen hoe het nu verder gaat.” Voor zijn functie als wethouder gaf hij aan onbetaald verlof te hebben opgenomen. Richard heeft eerder te kennen gegeven weer als fractievoorzitter van Hart voor Den Haag/ Groep de Mos aan de slag te gaan.
OmroepWest 18.10.2019 De Haagse oud-wethouder Richard de Mos dacht erover om uit het leven te stappen nadat bekend werd dat hij verdachte is in een corruptiezaak. Dat zei De Mos in een exclusief interview op Omroep West.
De Mos zei: ‘Ik heb twee broers en ik heb een dochter. Je hoopt dat je kind trots op je is. Ik heb ook wel gedacht: ik doe mijzelf wat aan. Dat heb ik een aantal dagen gedacht. Ik heb zes jaar van mijn leven bloed, zweet en tranen gegeven om zo ver te komen. Dan ben je zo ver, en dan is het binnen een ochtend weg. Dan ben je even helemaal van slag. Dan gaat het door je hoofd heen.’
‘Het was een spinsel. Ik heb een lieve vriendin, lieve broers, en heel veel steunbetuigingen gehad. Dan ga je weer verder. Nu is de Richard de Mos weer terug die wil vechten.’
De Mos en partijgenoot Rachid Guernaoui waren sinds de zomer van 2018 wethouder in Den Haag. Maar deze week namen ze ontslag. Aanleiding is het corruptieonderzoek dat het openbaar ministerie is gestart naar de twee. Justitie verdenkt ze van ambtelijke corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Het zou te maken hebben met nachtvergunningen voor horecabedrijven. Zelf zeggen De Mos en Guernaoui onschuldig te zijn.
OmroepWest 18.10.2019 Niet alleen Richard de Mos komt terug in de Haagse gemeenteraad, ook zijn collega Rachid Guernaoui keert waarschijnlijk snel terug in de raad. Hij zal binnenkort zijn zwangere collega Nino Davituliani tijdelijk vervangen, als zij met zwangerschapsverlof gaat. Dat zei Guernaoui vrijdag in een exclusief interview met Omroep West. De Mos kondigde afgelopen maandag zijn rentree in de Haagse raad aan.
De Mos en Guernaoui waren sinds de zomer van 2018 wethouder in Den Haag. Maar deze week namen ze ontslag. Aanleiding is het corruptieonderzoek dat het openbaar ministerie is gestart naar de twee. Justitie verdenkt ze van ambtelijke corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Het zou te maken hebben met nachtvergunningen voor horecabedrijven. Zelf zeggen De Mos en Guernaoui onschuldig te zijn. Het is voor het eerst dat De Mos en Guernaoui samen geïnterviewd werden over de corruptiezaak waarin ze verdachten zijn.
Guernaoui is de eerste opvolger voor de gemeenteraadsfractie van zijn partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Dat betekent dat als er iemand de fractie (tijdelijk) verlaat, Guernaoui als eerste zijn of haar plek inneemt. Aangezien raadslid Nino Davituliani op dit moment zwanger is, zal het niet lang meer duren voordat hij haar zetel overneemt. ‘Er is iemand zwanger. Mocht die persoon zeggen van: ‘Ik ga er even uit.’ Dan zal ik die persoon, Nino, opvolgen. Maar het is aan haar, want uiteindelijk is het een persoonlijke keuze, dus dat moet ik even afwachten.’
Ook raadslid verdachte in Haagse corruptiezaak
Saillant detail: het raadslid Davituliani is eveneens verdachte in de Haagse corruptiezaak. Zij heeft een relatie met een van de twee broers die beiden eigenaar zijn van zalencentrum Opera aan de Fruitweg. Deze zaak kreeg één van de vijf omstreden nachtontheffingen. Eigenaars Atilla en Erding Akyol zouden de vergunning mogelijk hebben gekregen in ruil voor donaties aan de partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
OmroepWest 17.10.2019 Richard de Mos en Rachid Guernaoui zijn vrijdagavond te gast in het Radio West-programma Studio Haagsche Bluf en jij kan met ze in gesprek. Wat wil jij weten van de twee voormalige wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos? Of wil je ze iets meegeven? Je kan bellen tijdens de uitzending tussen 18.00 uur en 19.00 uur of je vraag achterlaten op onze site.
De Mos en Guernaoui waren sinds de zomer van 2018 wethouder in Den Haag. Maar deze week namen ze ontslag. Aanleiding is het corruptieonderzoek dat het openbaar ministerie is gestart naar de twee. Justitie verdenkt ze van ambtelijke corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Het zou te maken hebben met nachtvergunningen voor horecabedrijven. Zelf zeggen De Mos en Guernaoui onschuldig te zijn.
Richard de Mos is niet van plan de politiek vaarwel te zeggen. Hij gaat terug de gemeenteraad in en wordt weer fractievoorzitter van de grootste partij in Den Haag. Groep de Mos-raadslid Damiën Zeller geeft zijn zetel op om plaats te maken voor De Mos. Op 7 november wordt Richard de Mos officieel geïnstalleerd.
Zwangerschapsverlof
Ook Guernaoui wil de raad weer in. Hij zal de plaats innemen van het eerste raadslid van Groep de Mos dat vertrekt. Waarschijnlijk is dat Nino Davituliani. Zij gaat binnenkort met zwangerschapsverlof en dat betekent dat Guernaoui tijdelijk haar zetel krijgt.
Den HaagFM 17.10.2019 Raadslid Damiën Zeller van Hart voor Den Haag/Groep de Mos staat vrijwillig zijn zetel in de gemeenteraad af aan partijleider Richard de Mos. “Ik hem hem zelf gebeld om mijn plek in de raad aan hem aan te bieden”, vertelt de jonge Zeller op Den Haag FM.
Wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui hebben woensdagochtend ontslag genomen als wethouder, dit nadat ze eerder een motie van wantrouwen aan hun broek kregen. “Onze partijleider zit nu zonder werk en daarom wilde ik mijn plek aan aan hem bieden omdat ik ook wel inzag dat Richard weer in de oppositiebanken hoort te zitten.” Zeller blijft wel actief voor de partij. “Ik mag aan de slag gaan als fractiemedewerker en campaigner”, vertelt Damiën. “Ik ben nog jong, ik kom over tweeënhalf jaar wel weer terug in de raad. ”
Campagne
De partij is inmiddels gestart met de nieuwe campagne ‘zet ons op 23‘. De ambitie van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is om de absolute meerderheid in de Haagse raad te halen tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2022. “We hebben woensdag in Loosduinen geflyerd en daar waren de reacties enorm ondersteunend”, aldus Zeller vanuit zijn nieuwe rol als campaigner.
Wat de rol van ex-wethouder Rachid Guernaoui gaat worden binnen de partij is nog niet duidelijk. “Ik heb zo’n klein vermoeden dat Rachid daar de komende dagen wel meer over zal vertellen.”
AD 16.10.2019 Richard de Mos mag dan gevallen zijn als wethouder, de steun uit de stad en (ver) daarbuiten lijkt juist toegenomen. ,,Als het moet, ga ik de straat op voor hem.”
,,We gaan er een mooi project van maken, waar Rachid Gernaoui en Richard de Mos trots op kunnen zijn!‘’ Peet Traub, mede-oprichter van de Energie Academie die komende januari opent in Zichtenburg, plaatste het bericht deze week op sociale media en noemde daarin de twee gevallen wethouders van Groep de Mos bij name.
Deze mannen hebben zo hun nek uitgestoken voor ons, aldus Traub.
,,Niet om te slijmen, echt niet,” zegt hij desgevraagd. ,,Ik heb hier zelf geen enkel belang bij. Maar ik vind: deze mannen hebben zo hun nek uitgestoken voor ons. Dan steun je ze, juist ook in tijden van tegenwind.”
De Energie Academie biedt een scholingstraject in de bouwsector voor jongeren die anders moeilijk aan de bak komen. ,,Richard heeft er vanaf het begin in geloofd, Rachid heeft zich tomeloos ingezet voor dit project. Kijk, het is net als bij een vriendenkring na een scheiding: ik heb nu ook kennissen die me voor gek verklaren, niet begrijpen dat ik die mafketels steun. Maar ik ben ze nog steeds dankbaar voor hun houding destijds.‘’
In plaats van obstakels opwerpen, boden ze handvatten, zegt Traub. ,,Ze zeiden steevast: we kijken waar we kunnen helpen. Of ze iets fouts hebben gedaan? Dat weet ik niet. Maar hun steun in de rug zal ik niet vergeten.‘’
Traub staat niet alleen in zijn sympathiebetuiging aan De Mos en consorten. Hagenaar Frits van Wel heeft met de oud-wethouder te maken gehad in de strijd tegen rattenoverlast in Moerwijk en staat vierkant achter zijn aangekondigde terugkeer in de Haagse gemeenteraad. ,,Ze mogen proberen hem klein te krijgen, maar dan rekenen ze buiten ons Hagenaars om. Hij is zo’n beetje de enige oprechte persoon in die hele Haagse politiek. Onze stem is hij echt nog niet verloren.”
Wat Van Wel betreft zijn de reacties vanuit de stad tot dusver nog veel te lauw. ,,We laten zomaar toe dat hij monddood wordt gemaakt! Ik zou zeggen: wat de boeren kunnen, kunnen wij ook. Laten we de straat op gaan en onze steun uitspreken aan Ries.”
Hij spreekt de taal van de straat, aldus Linssen.
Ook buiten Den Haag wordt de hele affaire rondom De Mos nauwlettend gevolgd. Door Ton Linssen bijvoorbeeld, al 32 jaar partijleider van de lokale partij Lijst Linssen in het Brabantse Bergen op Zoom en – net als De Mos – eerder in functie als wethouder en loco-burgemeester. In 2014 werd hij na een politiek conflict afgezet. ,,Ik volg de hele affaire De Mos op de voet, omdat ik veel herken en me verwant voel aan hem. Hij spreekt de taal van de straat. Dan schop je soms tegen wat enkels en dat blijft niet ongestraft, zo blijkt maar weer.”
Corrupt
De Mos is naar zijn stellige overtuiging geen corrupte politicus. ,,Maar de val van burgemeester Krikke betekende automatisch ook de val van De Mos. Die man op de positie als loco-burgemeester, dat zou een regelrechte nachtmerrie zijn voor de elite. Daar is nu een stokje voor gestoken.”
Een complottheorie die ook op sociale media veel bijval krijgt, hoe onwaarschijnlijk het ook moge zijn dat de Rijksrecherche zich voor zo’n een-tweetje zou lenen.
Maandagavond maakte De Mos nog bij Pauw bekend weer de gemeenteraad in te gaan.
Roken
Volgens Linssen – geboren Hagenaar -is het helemaal niet vergezocht. ,,Geloof me: het politiek bedrijf is het smerigste bedrijf dat er is. Ik zit er als 32 jaar in en weet: het is net als roken enorm slecht voor je gezondheid, maar helaas ook verslavend.”
Linssen benadrukt dat er niets mis is met het aannemen van giften voor de partijkas. ,,Als lokale partij is dat volstrekt gemeengoed, als je het maar niet in eigen zak steekt. Ik krijg ook wel eens een kistje wijn aangeboden. Dan is mijn antwoord: doneer liever een paar tientjes voor onze campagne. Ik kan me niet voorstellen dat De Mos zo dom was daar anders mee om te gaan.”
Ik denk dat deze kwestie hem alleen maar motiveert sterker terug te komen, aldus Linssen.
Uitgeschakeld is De Mos nog bij lange na niet, verzekert Linssen. ,,Dit zou wel eens volledig averechts kunnen uitpakken voor het pluche in Den Haag. Ik denk dat deze kwestie hem alleen maar motiveert sterker terug te komen. Als hij nog een wethouder van buiten nodig heeft, stel ik me graag beschikbaar.”
Bekijk hieronder in de tijdlijn Richard de Mos door de jaren heen.
Telegraaf 16.10.2019 Richard de Mos heeft officieel ontslag genomen als wethouder en gaat terug de Haagse gemeenteraad in als fractievoorzitter van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Dat liet hij woensdag weten. Raadslid Damiën Zeller maakt plaats voor hem.
Rachid Guernaoui nam ook ontslag maar komt niet in de raad. De Mos en Guernaoui hadden zich al teruggetrokken uit het stadsbestuur nadat bleek dat er een strafrechtelijk onderzoek naar hun liep wegens corruptie.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen vorig jaar waren De Mos en Guernaoui respectievelijk lijsttrekker en nummer twee van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
AD 16.10.2019 De van corruptie verdachte wethouder Richard de Mos wil niks veranderen aan zijn partijfinanciering. Sterker nog: op de dag dat hij zijn ontslag als wethouder formeel indient, roept De Mos Haagse ondernemers op om geld te blijven storten: ,,Zeker met de rechtszaak hebben we dat hard nodig.”
De Mos stelt dat hij niet zonder donaties kan als lokale partij die geen landelijke subsidies ontvangt. ,,Veel partijen krijgen miljoenen van het rijk, wij niet. Dus ik roep de ondernemers op: blijf doneren.”
In een Amerikaanse limousine met Groep de Mos-stickers arriveerden De Mos en partijgenoot Rachid Guernaoui vanochtend bij het Haagse stadhuis. Vandaag dienen zij hun ontslag in als wethouder, maar het moet deze woensdagmorgen vooral om de terugkeer van De Mos gaan die per 7 november de plek van raadslid Damien Zeller inneemt in de gemeenteraad.
,,Als je valt, moet je weer opstaan’’, zegt een strijdlustige De Mos. ,,Dat heb ik van huis uit meegekregen. Ik heb met bloed, zweet en tranen het wethouderschap van Den Haag bereikt. En ik zal me met bloed, zweet en tranen terug knokken. Groep de Mos wordt in 2022 verreweg de grootste partij. We gaan voor 23 zetels, een meerderheid in de gemeenteraad.”
Voor de verkiezingen van 2018 ontving Groep de Mos ongeveer 90.000 euro via giften en donaties van burgers en bedrijven. Een van de partijdonateurs is Atilla A., hij is ook verdachte in het corruptie-onderzoek. Zijn zalencentrum kreeg twee nachtvergunningen van de gemeente, justitie vermoedt dat deze ontheffingen ‘gekocht’ zijn.
Op die zaak weigerden de partijleiders in te gaan, maar wel verdedigden ze hun handelwijze. ,,We gaan weer knokken voor de kiezers”, zegt De Mos net voordat hij in de limousine stapte om te gaan flyeren in Loosduinen. De Mos wordt nu weer fractievoorzitter van Groep de Mos.
Den HaagFM 16.10.2019 De Hart voor Den Haag/ Groep de Mos-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui hebben woensdagochtend ontslag genomen als wethouder, dit nadat ze eerder een motie van wantrouwen aan hun broek kregen.
De Mos keert terug op 7 november in de Haagse gemeenteraad als fractievoorzitter. “Samen met Arjen Dubbelaar, René Oudshoorn en Janice Roopram zal ik de fractie weer gaan leiden.” Raadslid Damiën Zeller stapt op uit de raad om plaats te maken voor de partijleider.
De Mos zei maandagavond in het televisieprogramma PAUW op NPO1 “met pijn in het hart” zijn ontslag in te dienen als wethouder. “Daarna ga ik weer aan de slag als fractievoorzitter van de grootste partij, knokken om Den Haag mooier te maken. Na vallen moet je opstaan, de tijd van opstaan is nu gekomen.”
Partijleider @RicharddeMos en @RachidG nemen ontslag als wethouder. Richard de Mos gaat op 7 november de raad weer in. @DamienZeller staat zijn raadszetel af. Hier de verklaring van Richard de Mos.
Ondertussen lanceerde partijleider De Mos ook de campagne ‘zet ons op 23‘. Die tekst stond ook te lezen op de limousine waarmee beide mannen woensdagochtend naar het stadhuis kwamen. In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 heeft De Mos de ambitie om met zijn partij de absolute meerderheid in de Haagse raad te halen. Dat zou betekenen dat hij zonder coalitiepartner kan besturen, in Den Haag is dat nog niet eerder voorgekomen.
OmroepWest 16.10.2019 De twee wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui (beiden Hart voor Den Haag/Groep de Mos) hebben woensdagochtend op het stadhuis in Den Haag hun ontslag ingediend. De Mos gaat als gemeenteraadslid en fractievoorzitter verder en neemt de plek van collega-raadslid Damiën Zeller in.
Damiën Zeller legt zijn functie als raadslid neer. Hij gaat voor de fractie aan de slag. Vanaf 7 november is Richard de Mos officieel weer raadslid in Den Haag. De Mos neemt dan ook het fractievoorzitterschap namens zijn partij over van Arjen Dubbelaar. Guernaoui gaat terug de gemeenteraad in als er een plek vrijkomt. Naar alle waarschijnlijkheid zal hij de plek van raadslid Nino Davituliani innemen, als zij binnenkort met zwangerschapsverlof gaat.
‘Boegbeeld van de partij kan weer leiding geven aan de partij’
De Mos zei woensdag in een verklaring: ‘Ik wil ontzettend veel waardering en respect uitspreken voor Arjen Dubbelaar, die de fractie in deze moeilijke tijd uitmuntend geleid heeft. En ik heb ook heel veel respect voor Damiën Zeller die uit eigen beweging zijn functie als raadslid neerlegt, in het belang van de partij, zodat het boegbeeld van de partij weer leiding kan geven aan de partij.’
Partijleider @RicharddeMos en @RachidG nemen ontslag als wethouder. Richard de Mos gaat op 7 november de raad weer in. @DamienZeller staat zijn raadszetel af. Hier de verklaring van Richard de Mos.
Na het indienen van het ontslag is de campagne van Hart voor Den Haag/Groep de Mos voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2022 begonnen: De Mos en Guernaoui gaan flyeren in Loosduinen. De politici verplaatsen zich per limousine.
AD 15.10.2019 De van corruptie verdachte Richard de Mos en Rachid Guernaoui gaan morgenochtend in het stadhuis hun ontslag als wethouder indienen. Direct daarna is voor het duo weer tijd om de straat op te gaan.
Na deze persconferentie gaat de partij weer, met de limousine, op pad in Den Haag. Op de website van Groep de Mos laat de partij weten dat ze zich nu al inzetten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2022. Ze willen maar liefst 23 zetels, een meerderheid, bemachtigen.
,,We hebben ons ten doel gesteld om opnieuw dé grootste partij van Den Haag te worden, zodat de gevestigde orde niet om ons heen kan. Er samen voor zorgen dat er eindelijk eens geluisterd wordt naar u: de inwoner van de mooiste stad van Nederland.”
Den HaagFM 15.10.2019 De nachtontheffingen die een rol spelen in het corruptieonderzoek van het Openbaar Ministerie hebben bij de Haagse Stadspartij(HSP) tot nieuwe schriftelijke vragen geleid. Het gaat om de vijf omstreden nachtontheffingen die in september aan zalen- en wokcentra zoals De Opera zijn verleend.
Raadslid Peter Bos van de HSP stelt dat er na twee vergaderingen van het stadsbestuur een raadsvoorstel het niet tot de raad heeft gered. “Kennelijk was er binnen het stadsbestuur discussie en kwam men er niet uit.”
Het gaat om het concept-raadsvoorstel dat op 9 en 16 april is besproken. “Het is hoogst opmerkelijk dat de burgemeester op 18 april alsnog een besluit nam om maximaal vijf nachtontheffingen te verlenen”, vindt Peter Bos.
Bos houdt zich afzijdig wat het strafrechtelijke onderzoek betreft, maar wil de focus leggen op bestuurlijke de politieke kant. “De rol van het stadsbestuur bij het verstrekken van deze nachtontheffingen mag zeker onder de loep genomen worden.” Het raadslid heeft schriftelijk 25 vragen ingediend.
Den HaagFM 15.10.2019 Richard de Mos wil als fractievoorzitter van Groep de Mos terug de Haagse gemeenteraad in. “Het is zijn goed recht, maar ik weet niet of het verstandig is”, zegt Robert Barker van Partij voor de Dieren tegen mediapartner Omroep West.
De kans dat De Mos daadwerkelijk terugkeert in de raad, acht Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij groot. “Als een collega-raadslid van Groep De Mos bereid is zijn of haar plek af te staan, dan wordt er gekeken naar de kieslijst. Dan staat meneer De Mos als eerste aan de deur om die plek weer in te nemen. En hij heeft nu al duidelijk aangegeven dat hij dat wil.”
Martijn Balster van de Haagse PvdA zag een strijdbare De Mos. “Hij is overtuigd van zijn gelijk”, constateert hij. “Dat is ook het lastige op dit moment: er is sprake van een verdenking.
Een heel zware verdenking, maar hij heeft het recht op zijn weerwoord. Uiteindelijk zal het Openbaar Ministerie een aanklacht moeten formuleren en bewijslast moeten verzamelen en zal de rechter een oordeel vellen.”
OmroepWest 15.10.2019 Richard de Mos wil als fractievoorzitter van Groep de Mos terug de Haagse gemeenteraad in. ‘Het is zijn goed recht, maar ik weet niet of het verstandig is’, zegt Robert Barker van Partij voor de Dieren op Radio West.
De Mos benadrukte dat hij zich ‘niet herkent in de verdachtmakingen’. Fractievoorzitter Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij spreekt van een ‘opmerkelijk tv-optreden, waarbij De Mos van presentator Jeroen Pauw alle ruimte kreeg om zijn verhaal te doen’.
Hij snapt wel dat De Mos getergd en geschrokken is van wat hem is overkomen. ‘Maar in mijn ogen heeft hij zelf een heel grote lamp in de kamer opgehangen en is hij daar keihard tegenaan gelopen.
Dat is natuurlijk pijnlijk, maar het is ook heel dom. Wat er gebeurd is, is dat de zaken van het raadslid De Mos, het adviesbureau De Mos, partijleider De Mos en wethouder De Mos door elkaar zijn gaan lopen.
Hij wil maar niet begrijpen dat je niet verschillende petten kunt dragen, dat je als wethouder van van iedere schijn van belangenverstrengeling verschoond dient te blijven.’
‘Overtuigd van zijn eigen gelijk’
De kans dat De Mos daadwerkelijk terugkeert in de raad, acht Wijsmuller groot. ‘Als een collega-raadslid van Groep De Mos bereid is zijn of haar plek af te staan, dan wordt er gekeken naar de kieslijst. Dan staat meneer De Mos als eerste aan de deur om die plek weer in te nemen. En hij heeft nu al duidelijk aangegeven dat hij dat wil.’
Martijn Balster van de Haagse PvdA zag een strijdbare De Mos. ‘Hij is overtuigd van zijn gelijk’, constateert hij. ‘Dat is ook het lastige op dit moment: er is sprake van een verdénking. Een heel zware verdenking, maar hij heeft het recht op zijn weerwoord. Uiteindelijk zal het Openbaar Ministerie een aanklacht moeten formuleren en bewijslast moeten verzamelen en zal de rechter een oordeel vellen.’
‘Je moet het zelf kunnen verantwoorden’
Dat De Mos terug wil keren in de gemeenteraad, noemt Balster ‘zijn goed recht’. ‘Dat is het complexe aan deze situatie. Als bestuurder moet je integriteit boven alles staan en is het aan het stadsbestuur en de gemeenteraad – die het stadsbestuur controleert – om daar een oordeel over te vormen.
Als daarover getwijfeld wordt, bijvoorbeeld omdat iemand verdacht is, kan een wethouder niet aanblijven. Dat zag De Mos zelf ook in, want hij nam afstand van zijn functie.
De andere partijen in het stadsbestuur hebben toen gezegd: wij hebben geen vertrouwen meer in de samenwerking met Groep De Mos. Daarom moesten Richard de Mos en Rachid Guernaoui terugtreden. Maar als gemeenteraadslid gaan de partijen hier zelf over.
Dat is dus aan Groep De Mos. Zelfs met een veroordeling – en daar is nu zeker nog geen sprake van – kunnen raadsleden in de raad plaatsnemen. Dus ja, Richard de Mos kan er voor kiezen om terug te keren in de gemeenteraad.’
Ook Robert Barker van de Partij voor de Dieren benadrukt dat het De Mos’ goed recht is om weer raadslid te worden. ‘Maar ik weet niet of het verstandig is. Je hebt natuurlijk te maken met een verdenking en een onderzoek dat naar je loopt.
Je bent uiteraard onschuldig tot het tegendeel bewezen is, maar je moet het zelf kunnen verantwoorden. Eigenlijk heb je de schijn in dit soort zaken niet echt mee – dus ik weet niet of het verstandig is – maar dat is aan hem en zijn partij.’
AD 15.10.2019 De van corruptie verdachte Richard de Mos van Groep de Mos gaat de Haagse gemeenteraad weer in. Dat heeft hij gisteravond bekendgemaakt bij Pauw. De Mos wordt fractievoorzitter van zijn partij in de raad.
,,We gaan knokken om Den Haag mooier en leuker te maken’’, zei hij. De stemmen die hij kreeg, wil hij ‘te vuur en te zwaard verdedigen’.
Bij De Mos en wethouder Rachid Guernaoui (beiden Groep de Mos) viel op 1 oktober de Rijksrecherche binnen. De twee worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Er zou geld ontvangen zijn voor vergunningen, die gegund werden aan sponsoren van de partij.
Klinkklare onzin
De Mos noemt dat ‘klinkklare onzin’ en stelt dat zijn partij geen subsidies krijgt, en alleen donaties aanneemt voor campagnes. Van smeergeld is absoluut geen sprake, herhaalde de oprichter van Groep de Mos.
Dan staat de Rijksrecherche op de stoep en stort je hele leven in, aldus De Mos.
Toen de Rijksrecherche binnenviel, stortte zijn wereld in, vertelt De Mos: ,,Met mij gaat het niet zo goed. Twee weken geleden was ik locoburgemeester. Dan staat de Rijksrecherche op de stoep en stort je hele leven in. Maar ik heb geleerd: na vallen, komt opstaan.’’
Juist Groep de Mos is altijd transparant en open geweest over haar inkomstenmodel, beweerde hij. ,,Doorgaans probeer ik de partijkas goed te spekken. Iedere eurocent die ik aanneem, gaat naar de partij. Als wethouder heb ik er nooit iets voor gelaten of gedaan.’’
Hij betwist dat het onhandig is dat hij geld aanneemt van sponsors, bedrijven uit Den Haag. ,,Ik ben ook partijleider. De leidraad is het beleid. De ondernemers die ons steunen, verdienen een lintje.’’
Volgens De Mos zijn er vijf nachtontheffingen verleend aan vijf mensen die het hebben aangevraagd. ,,Er is niemand benadeeld.’’ Volgens hem is eerst via de officiële weg aangekondigd dat de vergunningen beschikbaar waren.
,,En daarna heb ik het officiële stuk natúurlijk naar mijn goede vriend Atilla, van (zalencentrum) de Opera gestuurd: ‘Atilla, ook jíj kan een nachtvergunning aanvragen, doe het snel, er komen er vijf’. Wat is daar mis mee?’’, aldus De Mos.
‘Niet klaar’
Ook wethouder Rachid Guernaoui zei maandag in NRC, dat hij een rentree in de gemeentepolitiek niet uitsluit. ,,Ik ben nog niet klaar met Den Haag,’’ zei hij. ,,Ik ben tweede opvolger voor de gemeenteraad.’’
Het waren allemaal ondernemers die in ons geloofden, aldus Guernaoui.
Guernaoui, die in maart 2018 de verkiezingscampagne van de partij leidde, vertelde in NRC dat aan Groep de Mos gelieerde bedrijven zo’n 95.000 euro doneerden. De partij was transparant over wie geld doneerde, vertelde hij. ,,Een aantal donateurs stond op onze campagnebus.
Opera ook. Het waren allemaal ondernemers die in ons geloofden.’’ Guernaoui stelde dat hij zijn handen nooit vuil heeft gemaakt. De enige belofte die hij deed, is dat hij het programma van zijn partij zo goed mogelijk zou uitvoeren.
Hij en De Mos nemen deze week formeel ontslag als wethouder. De Mos heeft nog niet duidelijk gemaakt hoe en wanneer hij zijn rentree in de gemeenteraad gaat vormgeven en welk raadslid zijn zetel afstaat om plaats te maken voor de partijleider.
NU 15.10.2019 De Haagse wethouder Richard de Mos, die wordt verdacht van corruptie en daarom zijn functie heeft neergelegd, stelt dat hij niets fout heeft gedaan. Hij zegt dat hij als wethouder nooit wederdiensten heeft verricht of heeft toegezegd aan financiers van zijn partij.
De Mos was maandagavond te gast in het programma Pauw. Het was de eerste maal dat de voorman van de grootste partij van Den Haag reageerde op de aantijgingen.
De Haagse gemeenteraad zegde vorige week het vertrouwen op in De Mos en zijn collega Rachid Guernaoui. De twee wethouders traden direct nadat de rijksrecherche en het Openbaar Ministerie het onderzoek bekendmaakten terug.
Zij deden dit op verzoek van de inmiddels zelf ook afgetreden Haagse burgemeester Pauline Krikke. Zij legde haar functie neer na een vernietigend rapport over de vonkenregen na de nieuwjaarsvuren op Scheveningen.
‘Er is geen partij transparanter dan wij’
De Mos erkent als partijleider geld van sponsoren te hebben aangenomen om de campagne van zijn partij te financieren. “Lokale partijen krijgen geen landelijke subsidies, zoals dat bij landelijke partijen wel het geval is”, beklemtoonde De Mos bij Pauw. “Er is geen partij transparanter over zijn inkomsten dan wij. De namen van onze subsidiënten staan stuk voor stuk op onze campagnebus.”
Hij houdt voor zichzelf altijd twee regels in acht, zegt hij. “Al het geld dat de partij krijgt, gaat naar de partijkas. En ik heb als wethouder nooit gunsten verleend of toezeggingen voor gunsten gedaan in ruil voor financiële giften.”
De Mos blijft gedurende het onderzoek wel actief in de raad
De Mos zou nachtontheffingen hebben verleend aan horecagelegenheden die zijn partij financieel hebben gesteund. De afgetreden wethouder zegt niemand te hebben benadeeld. “Er zijn vijf nachtontheffingen verleend aan vijf mensen die het hebben aangevraagd.”
Wel heeft hij als wethouder bij een ondernemer aangegeven dat er een aanvraag kon worden gedaan voor een nachtontheffing. Maar dit deed De Mos pas nadat het besluit daarvoor via de kanalen van de gemeente openbaar was gemaakt. “Iedereen kon die informatie toen al lezen.”
De politicus stelde bij Pauw dat de zaak een enorme impact op zijn leven heeft. “Twee weken geleden was ik locoburgemeester. En ineens staat daar uit het niets de Rijksrecherche op de stoep en stort je hele wereld in. Maar de kiezers weten dat ik niets fout heb gedaan; onze partij gaat hier sterker uit terugkomen.”
De Mos levert dinsdag officieel zijn wethouderschap in. Hij blijft wel actief als gemeenteraadslid.
Den HaagFM 15.10.2019 Richard de Mos herkent zich niet in de verdachtmaking van corruptie: “Het enige wat wij doen is wat wij in het collegeprogramma voor elkaar hebben gekregen”, dat zei de partijleider van Hart voor Den Haag/ Groep de Mos maandagavond in het televisieprogramma Pauw op NPO1. De Mos was samen met zijn advocaat, Peter Plasman, te gast in het programma. “Doorgaans probeer ik de partijkas goed te spekken, daar neem ik geld voor aan. Dat gaat naar de partij. Als wethouder heb ik daar nooit wat voor gelaten of gedaan.”
De Mos zei komende woensdag “met pijn in het hart” zijn ontslag in te dienen als wethouder. “Daarna ga ik weer aan de slag als fractievoorzitter van de grootste partij, knokken om Den Haag mooier te maken. Na vallen moet je opstaan, de tijd van opstaan is nu gekomen.”
Veel commotie was er omtrent de nachtontheffingen, daarvan werden er vijf verstrekt aan de eerste gegadigden. Onder meer zalencentrum Opera maakte gebruik van die kans om een vergunning aan te vragen. “Die vergunning was er voor iedereen, maar dat is gewoon via de raad gegaan.” Wel zei De Mos te hebben gezegd dat hij die informatie heeft gedeeld met zijn sponsor, maar dat dat pas gebeurde nadat het besluit openbaar was gemaakt.
Het stadsbestuur van Den Haag verkeert in chaos. @RicharddeMos wordt door het OM verdacht van ambtelijke corruptie, omkoping en het schenden van ambtsgeheim. Samen met zijn advocaat @peter_plasman zit hij bij #Pauw
OmroepWest 15.10.2019 Richard de Mos zegt geen geld aan te hebben genomen in ruil voor het verlenen van vergunningen en wil als fractievoorzitter terug de gemeenteraad in. Wie in dat geval voor hem moet plaatsmaken, is nog niet duidelijk. De Haagse wethouder reageerde maandagavond in het tv-programma Pauw voor het eerst op het corruptieonderzoek en zei zich ‘niet te herkennen in de verdachtmakingen’. ‘Ze kunnen mijn rug op’.
De Mos deed maandagavond zijn verhaal aan tafel bij Pauw, samen met zijn advocaat Peter Plasman, waar hij vertelde dat het niet goed met hem gaat. ‘Opeens staat de rijksrecherche op de stoep en stort je hele leven in. Ik herken me niet in de verdachtmakingen. Ik ga deze week mijn ontslag indienen als wethouder en dan ga ik mezelf terugvechten.’
Het stadsbestuur van Den Haag verkeert in chaos. @RicharddeMos wordt door het OM verdacht van ambtelijke corruptie, omkoping en het schenden van ambtsgeheim. Samen met zijn advocaat @peter_plasman zit hij bij #Pauw
De Mos verklaarde dat hij inderdaad geld aanneemt. ‘We zijn een lokale partij zonder subsidie. Doorgaans probeer ik de partijkas goed te spekken. Met twee voorwaarden. Iedere cent gaat naar de partij. En als wethouder heb ik daar nooit wat voor gelaten of gedaan.’ De wethouder noemt de verdenkingen dan ook onzin. ‘Ze kunnen mijn rug op.’
Volgens advocaat Plasman is het nog onduidelijk waar ze zich tegen moeten verdedigen. ‘Het zou kunnen dat ze denken dat mijn cliënt geld aanneemt, om vergunningen te kopen’, aldus Plasman. ‘Het lijkt het Operaverhaal te zijn.’
Zalencentrum Opera
Daarmee doelt de advocaat op Zalencentrum Opera, dat een van de vijf omstreden nachtontheffingen kreeg. Eigenaar Atilla Akyol zou de vergunning mogelijk hebben gekregen in ruil voor donaties aan Hart voor Den Haag/Groep de Mos. ‘Dat is gewoon via de raad gegaan’, zei De Mos daarop.
De Mos zei wel te hebben gezegd dat hij die informatie heeft gedeeld met zijn sponsor, ‘mijn goede vriend Atilla’, maar dat dat pas gebeurde nadat het besluit openbaar was gemaakt. Ook zegt De Mos dat niemand daarin is benadeeld. ‘Er zijn vijf aanvragen geweest en er zijn ook vijf ontheffingen verleend.’
Opstaan
‘We komen hier sterker uit’, zegt De Mos over de situatie. ‘Mijn naam is beschadigd en mijn partij ligt op de grond. Maar ik weet dat mijn kiezers en achterban er vertrouwen in hebben. Na vallen moet je opstaan en die tijd is aangebroken.’
MSN 15.10.2019 Richard de Mos, de Haagse wethouder die twee weken geleden werd beschuldigd van corruptie, omkoping en schending van zijn ambtsgeheim, heeft naar eigen zeggen niets fout gedaan. Wel erkent hij dat hij geld heeft aangenomen van ondernemers.
De Mos deed gisteravond zijn verhaal in het tv-programma Pauw. Dat hij tegen betaling vergunningen zou hebben geregeld voor lokale horeca-ondernemers, noemt hij ‘klinkklare onzin’. “Dat heb ik absoluut niet gedaan.”
‘Niet onhandig’
“Ik heb wel geld aangenomen. Ik ben partijleider van een lokale partij met ambities en wij krijgen geen subsidies van de landelijke overheid. Maar iedere cent die ik heb aangenomen, ging naar de partijkas, en als wethouder heb ik er nooit iets voor gedaan of gelaten.” Op de vraag of dat ‘onhandig’ is, zegt hij: ‘zeker niet’.
De Mos zegt dat het niet goed gaat met hem. “Twee weken geleden was ik locoburgemeester, aanvoerder van de coalitie in Den Haag die mooie dingen in de stad deed. Ineens staat daar uit het niets de rijksrecherche op de stoep en stort je hele wereld in. Dat heeft een enorme impact op je privéleven, gezinssituatie en partijleiderschap. Maar ik heb geleerd dat je na vallen moet opstaan, en de tijd van opstaan is nu aangebroken.”
Morgen dient De Mos officieel zijn ontslag in als wethouder. Daar werd hij toe gedwongen nadat de rest van de gemeenteraad het vertrouwen in hem (en in zijn collega Rachid Guernaoui, ook van Hart voor Den Haag/Groep de Mos) had opgezegd. In Pauw zei hij dat hij wel terugkeert in de gemeenteraad als fractievoorzitter van zijn partij. “Tienduizenden mensen hebben op mij gestemd. Die stemmen wil ik te vuur en te zwaard verdedigen.”
NOS 15.10.2019 De van corruptie verdachte Haagse wethouder Richard de Mos zegt dat hij niets fout heeft gedaan. Het toekennen van een nachtvergunning aan een sponsor van zijn partij, heeft volgens hem niets te maken met omkoping, zei De Mos in tv-programma Pauw. Hij reageerde voor het eerst op het corruptieschandaal in de Haagse gemeentepolitiek.
Volgens De Mos is zijn partij altijd transparant geweest over het aannemen van giften. “Al het geld dat we aannemen gaat naar de partijkas.”
Bekijk hier een fragment uit het interview met De Mos:
De Mos wordt samen met wethouder Rachid Guernaoui verdacht van ambtelijke corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Het gaat om een verdenking rond onder meer Zalencentrum Opera en de aan dit bedrijf toegekende nachtvergunning. Eigenaar Atilla Akyol zou die mogelijk hebben gekregen in ruil voor donaties.
Daarover zei De Mos dat hij niemand heeft benadeeld en dat de vergunning is afgegeven via de raad. “Er zijn vijf nachtontheffingen verleend aan vijf mensen die het hebben aangevraagd.” Wel gaf De Mos toe dat hij Akyol heeft ingelicht dat er een aanvraag kon worden gedaan voor een nachtontheffing, maar pas nadat het besluit openbaar was gemaakt.
De zaak heeft een grote impact op zijn leven, zei hij. “Twee weken geleden was ik locoburgemeester. En ineens staat daar uit het niets de Rijksrecherche op de stoep en stort je hele wereld in.”
Vandaag levert de Mos officieel zijn functie als wethouder in. Hij wil weer actief worden als fractievoorzitter van zijn partij in de gemeenteraad, wat betekent dat een van de huidige raadsleden plaats voor hem zal moeten maken.
AD 12.10.2019 Kunstproducent Mothership zag het plan voor een kunstwerk annex drijvend paviljoen op de Hofvijver vorig jaar getorpedeerd door het nieuwe stadsbestuur. Groep de Mos kwam direct met een eigen plan: een attractietoren. ‘Vriendjespolitiek’, meent directeur Everaert van Mothership. Hij ziet nu nieuwe kansen.
De entree van Groep de Mos in het Haagse college heeft zijn bijzondere toeristentrekker om zeep geholpen, meent Jeroen Everaert. Het plan dat Mothership, bekend van de wandschildering Hoorn des Overvloeds in de Markthal in Rotterdam, op verzoek van gemeente en Rijksvastgoedbedrijf had uitgewerkt, kon op lof rekenen. Tot er een nieuw college aantrad.
,,De stemming bij de gemeente sloeg om als een blad aan een boom’’, vertelt Everaert. ,,Ze hadden al zo’n 20.000 euro in ons plan gestoken, maar opeens deugde er niks meer van. Het is van hogerhand afgeblazen.’’
We zijn opzij gezet voor een toren met een draaiende olliebollenkraam, aldus Jeroen Everaert.
Een paar maanden later presenteerde Groep de Mos een eigen plan voor een toeristentrekker tijdens de verbouwing van het Binnenhof. Den Haag zou baat hebben bij een ‘attractietoren’ van tachtig meter die toeristen mooi zicht zou bieden op de stad. Beoogd exploitant Jan Vermolen, de Haagse oliebollenverkoper en kermisexploitant, kreeg van wethouder De Mos de toezegging dat zijn idee in de planvorming zou worden meegenomen.
Vriendjespolitiek
‘Vriendjespolitiek’, vindt Everaert van Mothership die wat cynisch terugkijkt: ,,We zijn opzij gezet voor een toren met draaiende oliebollenkraam.’’ Hij hoopt op een herkansing nu er een nieuw college komt zonder de van corruptie verdachte wethouders van Groep de Mos. ,,We gaan weer door met onze plannen.’’
Jan Vermolen wacht op wat komen gaat. ,,Richard was hartstikke enthousiast over het plan. Maar ik heb niks gehoord. De gemeente moet snel zijn, want die toren staat opgeslagen bij een collega. En als die een goed bod krijgt, is-ie weg.’’
Volgens de gemeente is het plan van Mothership ‘mede in overleg met stakeholders’ afgeblazen.
© ANP
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data58753857-8c7960.jpg)
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/06/data58752853-06b01f.jpg)
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/06/data58752853-06b01f.jpg)
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/06/data58745052-011fd3.png)
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2019/11/data51975794-a2fff6.jpg)
axelveldhuijzen @axelveldhuijzen
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/555288dc-f017-11e9-80e8-0217670beecd.jpg)
