Het project Sonate; de drie torens waaruit het project bestaat dragen de naam; Bolero, Adagio en Cantate.
De kwestie de Sonate
De oppositie in de Haagse gemeenteraad gaat een poging doen om toch sociale huurwoningen in de nieuwe torens rond het cultuurcomplex in het centrum van Den Haag te krijgen.
De toenmalig wethouder Joris Wijsmuller (Haagse Stadspartij) wilde dat in een van die torens ook sociale huurwoningen zouden komen. Daarvoor was wel extra geld nodig van de gemeente om het mogelijk te maken.
Den Haag was toen zelfs nog bereid om hiervoor een miljoen euro uit te trekken. ‘Het openbare gebied moet van de hele stad worden en ook de woningen moeten toegankelijk worden voor alle groepen in de stad,’ was toen de redenering.
Echter de nieuwe wethouder Boudewijn Revis (VVD, bouw) maakte eind januari 2019 al bekend dat de veelbesproken huurwoningen in een van de torens naast het onderwijs- en cultuurcomplex (OCC) worden geschrapt. Dit omdat ze te duur zouden worden. Daardoor zagen de woningbouwcorporaties er vanaf om 88 huurappartementen af te nemen in de luxe woontoren die VolkerWessels aan het Spuiplein bouwt.
De teleurstelling was daarom groot bij veel mensen die ondanks een kleine portemonnee hadden gehoopt op een sociale huurwoning op een geliefde locatie in de Haagse binnenstad.
Martijn Balster, fractievoorzitter van de Haagse PvdA, kon zich het chagrijn goed voorstellen. Juist in de meest gesegregeerde stad van Nederland is het volgens hem van belang om ook sociale huurwoningen te bouwen in de meest geliefde woonwijken: ,,We nemen dit hoog op.
Bouwakkoord
De welstandscommissie van de gemeente had aanvankelijk forse kritiek op de drie torens. Maar na aanpassing van het ontwerp, kwam er toch een akkoord.
De bouw van drie hoge torens in het Spuikwartier kon doorgaan. Een meerderheid in de Haagse gemeenteraad had geen bezwaren tegen de plannen (incl. sociale woningbouw) van wethouder Joris Wijsmuller. Ook de VVD en CDA hadden hun verzet tegen de bouw van 88 sociale huurwoningen gestaakt.
Plan
Binnenkort begint ontwikkelcombinatie Sonate met de bouw van twee woontorens: één aan de Schedeldoekshaven en één aan de Turfmarkt tussen het onderkomen van de Universiteit Leiden en het occ. De torens, die naar verwachting in 2021 worden opgeleverd, krijgen een hoogte van ca. 90 meter.
Er komen ruim 450 woningen in, zowel koop als huur, een hotel en commerciële voorzieningen op de begane grond. Op de plek waar nu nog het Nederlands Dans Theater zit, komt uiteindelijk een derde toren.
Gerelateerd;
Wijsmuller: ‘Kosten sociale woningen Haags Wijnhavenkwartier vallen binnen spelregels gemeente’
Onrust in Haagse coalitie over plannen voor sociale woningen in Wijnhavenkwartier
Welstandscommissie keurt Haags cultuurcentrum niet goed
Toch sociale woningbouw in luxe woontorens in centrum Den Haag
Toch sociale woningbouw in Spuikwartier 21 april 2016
Zie ook: Het SpuiForum gaat vrolijk weer verder !! – voortgang 08.09.2019
Zie ook: En weer gaat het gedonder met het SpuiForum vrolijk verder !! – deel 2
Zie ook: Crisis en nog meer vertraging nieuwe plannen Haags Spuiforum
Zie ook: Nog meer vertraging nieuwe plannen Haags Spuiforum – deel 8
Zie ook: De Skyline van Den Haag gaat de komende jaren drastisch veranderen
Zie ook: Hoe nu verder met de Haagse hoogbouw: Eyeline en Skyline !!
Naast theatergebouw Amare komen nieuwe huurappartementen
IdB 27.08.2021 Het nieuwe theatergebouw Amare aan de Turfmarkt is bijna af. Het is gigantisch en de straat lijkt nu aardig volgebouwd, maar toch is er nog een plekje vrij. Direct naast het theater is al begonnen aan de bouw van een appartementencomplex.
Midden in het centrum van Den Haag, dichtbij het station en de winkels komt Sonate City Apartments.
Luxe appartementen
Direct naast het muziektheater komen 188 luxe appartementen met twee en drie kamers. De toren wordt 27 verdiepingen hoog, je kan dus een prachtig uitzicht over de stad hebben. De tweekamerappartementen beginnen bij 40 vierkante meter en er zijn driekamerappartementen van wel meer dan 100 vierkante meter.
Huren
Van de 188 woningen zijn er nog maar twaalf beschikbaar. De goedkoopste is een tweekamerwoning van 70 vierkante meter voor €1.110 per maand en de duurste een driekamerappartement van 116 vierkante meter voor €2.025 per maand.
Opnieuw tegenslag in Wijnhavenkwartier Den Haag: ruzie over toren naast Amare
OmroepWest 27.05.2021 Opnieuw dreigt een grote tegenslag bij de vernieuwing van het Wijnhavenkwartier in het centrum van Den Haag. De gemeente en de bouwer van een grote toren naast het cultuurpaleis Amare hebben onenigheid gekregen over wat er in dat gebouw moet komen. Daarom overweegt de gemeente het contract met de ontwikkelaar te ontbinden.
Als dat inderdaad gebeurt, heeft het een kettingreactie aan gevolgen: zo kan ook de parkeergarage op het Spuiplein niet helemaal worden opgeleverd. Dat leidt mogelijk tot schadeclaims en een gebrek aan parkeerplekken voor werknemers en bezoekers. Bovendien blijft het gebied rond het cultuurpaleis veel langer dan gedacht een bouwplaats.
De Haagse wethouder Anne Mulder (VVD, stadsontwikkeling) kondigt de problemen met de toren aan in een brief over de voortgang van de bouw van Amare. Het gaat om een gebouw dat Toren C heet en ook wel Cantate wordt genoemd. Het wordt ontwikkeld door VolkerWessels en moet komen te staan op de plek waar nu nog steeds de repetitieruimtes van het Nederlands Danstheater zijn. De bedoeling was dat die zouden worden afgebroken op het moment dat Amare is opgeleverd. Daarna zou hier een gebouw van zeventig meter hoog komen. Het oorspronkelijke idee was dat dit al in 2022 klaar zou kunnen zijn.
Geen overeenstemming met ontwikkelaar
Nu meldt Mulder dat er problemen zijn opgedoken bij de bouw ervan. ‘Voor Toren C geldt dat er geen overeenstemming is bereikt tussen de ontwikkelaar en de gemeente over het programma. Ontbinding van de overeenkomst met de ontwikkelaar wordt overwogen, evenals een nieuwe ontwikkeling’, schrijft hij letterlijk aan de gemeenteraad.
Een van de redenen voor het mogelijk afblazen van de bouw van de toren, is dat er geen goede bestemming voor kan worden gevonden. Onderzocht is of het een combinatie van woningen en een hotel of helemaal een hotel kon worden. Mulder: ‘Het is niet gelukt om tijdig tot overeenstemming over het programma te komen. Het aanbod van VolkerWessels voldeed niet aan de gestelde eisen.’
Grote vertraging bij bouw van toren
De gemeente gaat nu onderzoeken wat er wel kan komen. Dat betekent dat er een grote vertraging optreedt. De bouw kan nu op z’n vroegst in 2024 beginnen. Dat betekent dat de toren dan in het meest optimistische scenario in 2027 pas klaar is.
Het comité SOS Den Haag dat de bouw in het Wijnhavenkwartier nu al tien jaar kritisch volgt, wijst op de parallellen met de bouw van een parkeergarage bij het hotel op de het noordelijk havenhoofd in Scheveningen. Dat is ook een project van VolkerWessels en dacht de gemeente goede afspraken te hebben gemaakt met die ontwikkelaar. Toch leidde dit ook daar tot een conflict over de hardheid daarvan.
Grote gevolgen
Bovendien stelt SOS Den Haag dat de vertraging enorme gevolgen kan hebben. Zolang de toren niet is gebouwd, kan ook het deel van de parkeergarage onder het Spui onder dit gebouw niet open en blijft het gebied een bouwput, zeggen de leden Guust Baartmans en Peter Drijver. Daarnaast kan ook het stadsbalkon – een verhoogde looproute langs Amare – nog niet worden aangelegd.
Volgens Baartmans en Drijver zou het niet openen van een deel van de parkeergarage kunnen leiden tot schadeclaims bij de gemeente. ‘Dit heeft echt verstrekkende gevolgen’, zegt Baartmans. ‘Dramatisch’, oordeelt Drijver.
Boete wegens vertraging
Dat er problemen zijn met die garage, bevestigt Mulder in zijn brief. ‘Het deel van de Spuigarage onder Toren C is pas na oplevering van deze toren beschikbaar. Dit in verband met de fundering van de toren die door dit gedeelte van de parkeergarage gaat en de bouwveiligheidszone tijdens de bouw van deze toren’, schrijft hij.
Overigens is dat niet het enige probleem. Het andere deel van de garage – onder het Spuiplein en Amare – had al opgeleverd moeten zijn aan de eigenaar. Dat is nog niet gebeurd. Daarom krijgt de gemeente een boete. De hoogte daarvan is geheim.
Amare op 1 juli opgeleverd, meer geld nodig
De gemeente gaat er ondertussen nog wel vanuit dat Amare per 1 juli wordt opgeleverd door bouwer Cadanz, zo niet dan volgt een boete. De ingebruikname is in september. Dan wordt er een ‘dankconcert’ gegeven. Daarna wordt het voor grote evenementen tijdelijk gesloten. Wel zijn er dan rondleidingen en proefvoorstellingen. In november 2021 vindt de grote opening plaats met een feestelijk meerdaags programma.
Wel is het inmiddels vrijwel zeker dat er nog extra geld nodig is voor Amare. Die aankondiging deed Mulder al eerder, maar later hield hij weer een slag om de arm. Nu schrijft hij dat hij al op zoek is naar extra geld. ‘Vooralsnog is het niet onaannemelijk dat aanvullende dekking voor onvoorziene kosten nodig is. Mogelijkheden voor aanvullende dekking worden verkend.’
LEES OOK: Haagse politiek zet belangrijke stap op weg naar raadsenquête naar bouw cultuurpaleis Amare
Meer over dit onderwerp: AMARE CULTUURPALEIS ANNE MULDER
Vertraging na onenigheid over één van drie geplande torens bij cultuurcomplex Amare
AD 27.05.2021 Weer een tegenvaller in het hoofdstuk van Amare in het Spuikwartier. Bij het cultuurcomplex zouden drie torens worden gebouwd, maar de bouwer en de gemeente liggen met elkaar in de clinch over één van die gebouwen. De twee partijen zijn het niet eens over wat er in moet komen.
Het gaat om ‘Toren Cantate’ of ‘toren C’, zoals de nog niet gebouwde toren is genoemd, die op de plek komt van het Nederlands Dans Theater. Omdat de gemeente het niet eens wordt met de ontwikkelaar, dreigt het contract ontbonden te worden, laat wethouder Anne Mulder (VVD, stadsontwikkeling) in een brief aan de Haagse gemeenteraad weten.
Lees ook;
In het pand zou of een combinatie komen van een hotel en woningen of enkel de bestemming van hotel krijgen. Het is niet gelukt om daar een akkoord over te krijgen. Het aanbod van de bouwer zou ‘niet aan de gestelde eisen voldoen’, aldus de gemeente.
Renovatie
Wat nu? Ontbinding van de overeenkomst dreigt dus. Het zou kunnen dat de toren een nieuwe bestemming krijgt. Wat zeker is, is dat hierdoor de start van de bouw is vertraagd. Dat heeft niet alleen gevolgen voor toren Cantate, maar ook voor de renovatie van de Spuigarage en het definitief inrichten van het Stadsbalkon, een verhoogde looproute langs Amare. Voordat daarmee begonnen kan worden, moet toren C namelijk al staan.
De Spuigarage zou de komende tijd gerenoveerd worden. Een derde van het oppervlak zit onder de toren en kan pas aangepakt worden als die staat. Dit omdat de fundering van het te bouwen gebouw door de garage gaat. De kans is groot dat twee derde van de garage in oktober dit jaar al klaar is. Het is door deze nieuwe ontwikkeling nog maar de vraag wanneer de hele parkeerlocatie gereed is.
Als er geen tegenvallers meer komen is toren C op zijn snelst in 2027 klaar.
Twee woontorens naast het Spuiforum verkocht
AD 06.04.2020 Twee vastgoedbedrijven hebben de nog te bouwen torens Adagio en Bolero aan het Spui gekocht. Dat meldt vastgoedmarkt.nl. De twee torens behoren tot het project ‘Sonate‘ en bestaan uit 456 huurappartementen en zo’n 1.500 vierkante meter commerciële ruimte.
Vastgoedbedrijf MN heeft namens haar opdrachtgever Pensioenfonds Metaal & Techniek (PMT) woontoren Adagio gekocht. Het gebouw is met zijn negentig meter de hoogste van de drie. Naar verwachting wordt het in het eerste kwartaal van 2024 opgeleverd.
SPF Beheer koopt woontoren Bolero namens Pensioenfonds Rail & Openbaar Vervoer. Het gebouw moet in het derde kwartaal van 2022 worden opgeleverd. De toren wordt met een balkon verbonden aan theater Amare (Spuiforum), dat momenteel ook nog gebouwd wordt.
Een derde toren die bij het project Sonate hoort, wordt later nog gebouwd. Alle appartementen van de luxe woontorens komen in het huursegment te vallen. Lange tijd was het de bedoeling dat 88 woningen gereserveerd zouden worden voor sociale huur. Dat bleek later niet haalbaar.
Adagio is een prestigieus bouwplan. © Jo Coenen Architects & Urbanists
Goedkope appartementen woontoren Adagio bewust uit bouwplan geprijsd
AD 06.09.2019 De bouwer van de toekomstige woontoren Adagio aan het Haagse Spuiplein heeft de 88 beloofde, goedkope appartementen bewust uit het prestigieuze bouwplan geprijsd, zegt de Haagse Stadspartij.
Door de appartementen veel groter te maken dan eerder was afgesproken, zouden de geraamde bouwkosten per woning met een ton zijn opgelopen, stelt raadslid Peter Bos. De sociale huurwoningen werden daardoor zo duur dat corporaties er geen heil meer in zagen om ze over te nemen.
Lees ook;
Dag van de Architectuur: ‘Er is vooral een hoop moois te zien’
Toch geen goedkope appartementen in luxe woontoren aan Spuiplein
Raadslid Bos vindt ook dat de ontwikkelaar dubieus met de funderingskosten is omgegaan. Voor woontoren Adagio waren die extreem hoog, omdat er door een parkeergarage geboord moest worden. Maar in plaats van de extra kosten over de drie torens van het bouwproject te verdelen, kwamen ze geheel voor rekening van het Adagio-complex.
Bouwwethouder Boudewijn Revis ontkent de machinaties ten stelligste. Volgens hem is het ‘onzin’ dat er gepoogd zou zijn de woningen groter en daarmee (te) duur te maken. Ook stelt hij dat het verekenen van de oplopende kosten voor de fundering over de drie woontorens in het bouwproject niet volgens de afspraak is. ,,De bouwer heeft niets fout gedaan, hem valt niets te verwijten.’’
Requiem
Met die uitleg hadden raadsfracties gisteravond toch grote moeite. Ze leek ook niet erg in overeenstemming met de antwoorden die de HSP, de PvdA en Partij voor de Dieren hadden gekregen op hun 61 vragen over wat raadslid Peter Bos ‘het requiem van de 88 sociale woningen’ noemde. ,,Het lijkt er toch echt op dat de projectontwikkelaar heel bewust de sociale woningen uit de markt heeft gerekend”, verzuchtte hij.
De poging van partijen om de beloofde, goedkope appartementen dan maar naar de Cantate-toren te verplaatsten, mislukte. Hoewel de-ze toren als laatste van de drie rond het Spuiplein gebouwd gaat worden, zijn de contracten al getekend. ,,Dat gaat dus niet’’, zei de wethouder.
Wel wil hij bekijken of de zogeheten afsprakenbrief over toren A naar de raad gestuurd kan worden. ‘Graag’, luidde het antwoord. ,,Want hier valt geen chocola van te maken.’’
Haagse oppositie wil toch huurwoningen in torens naast cultuurcomplex
OmroepWest 05.09.2019 De oppositie in de Haagse gemeenteraad gaat een poging doen om toch sociale huurwoningen in de nieuwe torens rond het cultuurcomplex in het centrum van Den Haag te krijgen. ‘Ik eis dat die woningen alsnog worden opgenomen in het plan’, aldus raadslid Peter Bos van de Haagse Stadspartij. PvdA en Partij voor de Dieren voelen ook veel voor dat idee. Dat gaan ze donderdagavond tijdens een debat over de bouw in het centrum van de stad aan wethouder Boudewijn Revis (VVD) meedelen.
De wethouder maakte eind januari van dit jaar bekend dat de veelbesproken huurwoningen in een van de torens naast het onderwijs- en cultuurcomplex (OCC) worden geschrapt. Dit omdat ze te duur zouden worden. Daardoor wil geen enkele woningbouwcorporatie ze van de ontwikkelaar kopen.
De oppositiepartijen reageerden in januari al verbolgen. Ze vinden het belangrijk dat er ook sociale woningen in de binnenstad worden gebouwd. Daarom stelden ze tientallen schriftelijke vragen over de kwestie aan Revis. Die heeft die nu beantwoord en de oppositie wil nog niet capituleren.
Drie hoge gebouwen
Naast het cultuurcomplex komen nog eens drie hoge gebouwen die het stadsbeeld waarschijnlijk nog meer gaan bepalen dan het OCC zelf. Dat project heet Sonate; de drie torens waaruit het bestaat dragen de naam Bolero, Adagio en Cantate.
Adagio is een ontwerp van MVSA Architecten, verantwoordelijk voor onder meer het Centraal Station in Rotterdam, het European Medicines Agency aan de Zuidas in Amsterdam en de nieuwbouw van het HagaZiekenhuis in Den Haag. Het komt aan de Turfmarkt, tussen de campus van de Universiteit Leiden in Den Haag en het OCC, te staan.
Naast cultuurcomplex
Bolero verrijst tussen het cultuurcomplex en de Schedeldoekshaven. Dit gebouw is ontworpen door Klunder Architecten. Dat bureau is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de President aan het Verhulstplein, een blok aan de Oude Haagweg en meerdere projecten in de Binckhorst in Den Haag.
De voorbereidingen voor de bouw van deze rond de negentig meter hoge torens zijn op dit moment in volle gang. De weg is daarvoor al omgelegd. De derde toren, net naast het Mercure hotel, is ook van Klunder. Deze Cantate wordt later gebouwd omdat hiervoor eerst het laatste nog overeind staande deel van het Nederlands Danstheater moet worden gesloopt. Dat kan pas als het OCC is opgeleverd.
Toch een akkoord
De welstandscommissie van de gemeente had aanvankelijk forse kritiek op de drie torens. Maar na aanpassing van het ontwerp, kwam er toch een akkoord.
Toenmalig wethouder Joris Wijsmuller (Haagse Stadspartij) wilde dat in een van die torens ook sociale huurwoningen zouden komen. Daarvoor was wel extra geld nodig van de gemeente om het mogelijk te maken. Den Haag was bereid om hiervoor een miljoen euro uit te trekken. ‘Het openbare gebied moet van de hele stad worden en ook de woningen moeten toegankelijk worden voor alle groepen in de stad,’ was zijn redenering.
Relatief duur
Maar wethouder Revis, nu verantwoordelijk voor de bouw, maakte eerder dit jaar dus bekend dat de woningen er niet komen. Uit de antwoorden op de vragen van de kritische oppositie wordt duidelijk dat de woningen aanvankelijk in Cantate zouden komen. Maar omdat dit dus later wordt gebouwd, werden ze op verzoek van de gemeente verplaatst naar Adagio, dat sneller klaar is. En uitgerekend dit gebouw wordt relatief duur, onder meer omdat de fundering van het gebouw complex is omdat het bovenop de ondergrondse parkeergarage komt.
De oppositie ziet in de antwoorden aanleiding om toch nog eens Revis aan de tand te voelen. Bos van de Haagse Stadspartij denkt dat als de extra kosten voor de funderingsproblemen aan alle drie de torens worden toegerekend, er toch sociale woningen in kunnen worden opgenomen.
Hardere afspraken
Maar ook PvdA en Partij voor de Dieren hebben nog veel vragen. Zo pleit fractievoorzitter Martijn Balster van de PvdA voor hardere afspraken met ontwikkelaars, zodat ze in de toekomst aan hun belofte kunnen worden gehouden. ‘We moeten hier echt lessen uit trekken, anders worden er veel te weinig sociale woningen in Den Haag gebouwd.’
De partijen pleiten er nu alle drie voor om de sociale woningen de laatste toren, Cantate, onder te brengen. ‘Die is toch nog niet ontworpen,’ aldus Robert Barker van de Partij voor de Dieren.
Meer over dit onderwerp: SOCIALE WONINGEN CULTUURCOMPLEX OCC SONATE
Gerelateerd;
Wijsmuller: ‘Kosten sociale woningen Haags Wijnhavenkwartier vallen binnen spelregels gemeente’
Onrust in Haagse coalitie over plannen voor sociale woningen in Wijnhavenkwartier
Welstandscommissie keurt Haags cultuurcentrum niet goed
Toch sociale woningbouw in luxe woontorens in centrum Den Haag
Timelapse: Cultuurcomplex vordert gestaag, toch nog 2,5 jaar wachten
Cultuurcomplex in Den Haag bereikt hoogste punt
Deel oppositie wil dat wethouder Wijsmuller zijn koffers pakt vanwege vertraging cultuurcomplex
Welstandscommissie: kwaliteitsbewaker of muggenzifter?
Nog onduidelijk of nieuw Cultuurcomplex in Den Haag duurder wordt
Jan de Wandelaar in het Den Haag van Morgen 