Een van de langstlopende grote bouwprojecten in Den Haag lijkt gered. Als alles goed gaat wordt nog dit jaar begonnen met de bouw van een nieuw complex met bijna vierhonderd woningen en een stadshal op het Koningin Julianaplein bij Den Haag Centraal.
Met een bijdrage van drie miljoen euro wil de gemeente het project nu vlot trekken. Dat maakte de Haagse wethouder Robert van Asten maandagmorgen 27.02.2023 bekend. ‘Het doet echt pijn dat dit terrein al zo lang braak ligt, maar ik ben trots dat we eindelijk gaan bouwen’, aldus de wethouder.
De bedoeling is dat nu op het Koningin Julianaplein twee negentig meter hoge torens komen. Daarin 396 woningen, waarvan 51 sociale huurhuizen. De rest is een mix van koop en huur. Beide torens worden met elkaar verbonden door groene daktuinen en een gemeenschappelijk terras.
Daaronder komt een hal, een open ruimte met een gewelfd, houten plafond dat in directe verbinding staat met het centraal station. Het plein zelf wordt veel groener, is het idee, zodat het een betere verbinding krijgt met de Koekamp en het Malieveld.
Al bijna twintig jaar wordt er gesproken over een nieuw groot gebouw op het plein voor het centraal station. Sinds 2002 zijn diverse plannen ontwikkeld. Zo ontwerpt de bekende Nederlandse architect Rem Koolhaas een complex in de vorm van een M. Maar dat komt ondanks verwoede pogingen van toenmalig wethouder Marnix Norder nooit van de grond, mede vanwege de kredietcrisis.
In 2014 probeert de gemeente het opnieuw. Dan presenteert toenmalig bouwwethouder Boudewijn Revis een nieuw plan, nu in de vorm van een U. ‘Dit wordt het Paleis Noordeinde van het centrum’, zegt hij, verwijzend naar de vorm. Tegelijkertijd wordt bekend dat er onder het plein een gigantische fietsenkelder komt. Dan blijft het even stil rond die plannen. Als ze verder worden uitgewerkt, blijkt in 2016 dat het complex meer de vorm van een L gaat krijgen. De ontwikkelaar spreekt dan van ‘twee ranke torens met daartussen een groene vallei aan daklandschappen’.
Maar na zijn aantreden na de zomer van vorig jaar probeert wethouder Robert van Asten (D66, Stadsontwikkeling) het toch nog een keer. Hij gaat in gesprek met de ontwikkelaar om te kijken wat er nodig is om de bouw toch te laten slagen. De oplossing is een bijdrage van drie miljoen euro van de gemeente, schrijft Omroep West.
Lelijke bouwput
,,We voorkomen dat deze plek nog veel langer een lelijke bouwput blijft”, zegt Van Asten. ,,Er komen bijna vierhonderd appartementen bij die broodnodig zijn. En als de bouw niet was doorgegaan, hadden we als gemeente miljoenen euro’s verloren op de grond.”
Nu het plan financieel rond is, hoopt de projectontwikkelaar eind dit jaar te kunnen beginnen met de woontorencombinatie op de ondergrondse fietsenstalling. De drie miljoen van de gemeente krijgt Synchroon/Amvest pas als ze een jaar serieus aan het bouwen is. Mocht de ontwikkelaar extra winst maken, dan gaat dat geld terug naar Den Haag.
Wethouder Van Asten is zich bewust van de kritische gemeenteraad die nu al vindt dat er te vaak extra geld moet naar bouwprojecten. ,,Daarom hebben we gedegen onderzoek laten doen. Mag dit wel, en willen we dit echt? Het antwoord is ja. En ik ben er retetrots op dat we nu kunnen zeggen dat dit bouwproject nu van de grond komt.”
Dit nieuwe gebouw zou dan vanaf eind 2018 op het Koningin Julianaplein worden neergezet, maar om de genoemde redenen kwam ook dat er niet van. Met de extra miljoenen (en groen licht van de gemeenteraad) hoopt wethouder Van Asten nu op de definitieve doorbraak. ,,Als Hagenaar doet het pijn om te zien hoe deze mooie plek maar braak ligt. Het heeft grote meerwaarde dat we deze situatie op kunnen lossen.”
Vertrouwen
Ook als signaal naar de bouwers. In Den Haag zijn er de laatste jaren nogal wat projecten ‘van de kar gevallen’, zegt de wethouder. Zozeer zelfs dat beleggers en ontwikkelaars zich afvragen of ze nog wel in Den Haag aan de slag moeten gaan. ,,Dan helpt het dat we de woontorencombinatie op het KJ-plein tot een goed einde brengen.”
Want vertrouwen is noodzakelijk: ,,Er is woningnood. En wij willen als stadsbestuur elk jaar vierduizend woningen laten bouwen in Den Haag”, zegt Robert van Asten. ,,En voor die grote opgave hebben we de marktpartijen natuurlijk heel hard nodig.”
Het Haagse cultuurpaleis Amare kampt nog steeds met grote problemen. Zo is het podium van de concertzaal niet veilig. Daardoor is er al een vleugel door een luik naar beneden gevallen. Ook is een belangrijke deur te klein, waardoor de vleugel niet van het podium af kan. Het instrument moet daar ook tijdens andere voorstellingen blijven staan.
Verder kan het Residentie Orkest niet in complete bezetting in de toch speciaal daarvoor ontworpen repetitiezaal oefenen. Dit leidt ertoe dat het orkest veel vaker dan gepland in de grote concertzaal moet repeteren. Die zaal kan als gevolg daarvan dan weer niet voor andere activiteiten worden gebruikt. Ook is een belangrijke roltrap in het complex voortdurend stuk, meldt mediapartner Omroep West.
Dat verklaarde de directeur Sven Arne Tepl van het Residentie Orkest donderdagavond tijdens het verhoor door de enquêtecommissie van de Haagse gemeenteraad die onderzoek doet naar de bouw van Amare. In Amare zetelen het Residentie Orkest, het Koninklijk Conservatorium en het Nederlands Dans Theater.
Zeer moeizaam
De directeur van het Residentie Orkest schetste in het verhoor dat de totstandkoming van een nieuw cultuurpaleis op het Haagse Spuiplein zeer moeizaam verliep. En dat de instellingen die er nu gebruik van maken ook nog steeds problemen ondervinden van de constructies waarvoor in het verleden werd gekozen. Zo moeten ze op dit moment zo veel huur betalen dat hun activiteiten in het gedrang komen. Het Residentie Orkest zelf overweegt daarom projecten te gaan schrappen, aldus Tepl.
Sinds een paar maanden doet de raadsenquêtecommissie onderzoek naar de totstandkoming van cultuurcomplex Amare. De kosten van het project liepen op van 177 miljoen euro naar uiteindelijk 223 miljoen euro. Ook werd de gemeenteraad niet altijd goed geïnformeerd. Afgelopen maandag is de enquêtecommissie begonnen met het onder ede verhoren van betrokkenen. Voor de zomer wil de commissie een eindrapport presenteren.
De directeur vertelde dat bouwcombinatie Cadanz tijdens de ontwerpfase grote hoeveelheden documenten ter beoordeling naar de instellingen stuurde. Daarbij gingen het om stukken van soms duizenden pagina’s die in korte tijd moesten worden geanalyseerd: Waar zitten de stopcontacten? Hoe gaan de ramen open? Dat lukte de toekomstige gebruikers vaak niet goed. Toen het gebouw steeds meer vorm kreeg, ontdekten die instellingen dan ook dat het niet was wat zij voor ogen hadden.
Beweegbare vloer
Een van de grootste teleurstellingen was volgens Tepl dat er in de concertzaal geen beweegbare vloer kwam. Een vloer die bij klassieke concerten schuin kan worden gemaakt, zodat je niet tegen het hoofd van de mensen die voor je zitten kijkt, én die vlak kan worden gemaakt voor bijvoorbeeld congressen of popconcerten.
De directeur van het Residentie Orkest was ervan overtuigd dat ze de instellingen om zo’n vloer hadden gevraagd. Er was tijdens de bouw ook nog een moment om die alsnog in het gebouw te installeren, maar dat gebeurde uiteindelijk toch niet. ‘Een pijnlijk resultaat’, aldus Tepl, die ook zei dat er nu eigenlijk geen concertzalen meer worden gebouwd zónder zo’n vloer.
Een ander bij de commissie veelbesproken punt is dat de instellingen zelf ook zouden bijdragen aan de bouw van Amare. Zij zouden daarvoor vijftien miljoen euro ophalen bij sponsoren. Dit terwijl uit een analyse van een gespecialiseerd bureau was gebleken dat een bedrag tussen de vijf en maximaal twaalf miljoen mogelijk zou moeten zijn.
Ook Tepl vertelde donderdagavond dat dit bedrag volgens hem veel te hoog gegrepen was. Hij verklaarde ook dat de gemeente Den Haag inmiddels heeft geaccepteerd dat de bijdrage er nooit meer komt. De vorige wethouder van cultuur, Robert van Asten (D66), zou de instellingen van de verplichting hebben ontslagen.
Nog steeds geschillen
Nadat het een aantal keren fors was uitgesteld, werd Amare op 19 november 2021 officieel in gebruik genomen. Maar bijna anderhalf jaar later zijn de geschillen met de bouwer nog steeds geen verleden tijd, vertelde Tepl. ‘We hebben nog steeds problemen.’
Een daarvan is het podium van de concertzaal. De vloer ervan kent een aantal luiken waar kabels uitkomen. Die kampen met problemen, aldus de directeur. Zo zakte er een vleugel doorheen. Mede daarom kwam de Arbodienst tot de conclusie dat het podium niet veilig is. Ook kan de vleugel niet van dat podium af, omdat de deur waar die doorheen zou moeten twee centimeter te smal is.
Roltrap vaak stuk
Verder doet een belangrijke roltrap in het gebouw het niet goed. Tepl: ‘Die is elke week kapot. Dat wordt dan wel weer gerepareerd, maar het zou leuk zijn als de roltrap het eens twee weken zou doen, want het publiek heeft er hinder van. De gastvrijheid staat een beetje onder druk.’
Een ander probleem is dat het Resident Orkest voor repetities in Amare een speciale zaal heeft gekregen. In de praktijk kan het orkest daar niet in volledige bezetting oefenen vanwege akoestische problemen. Dat zou gehoorschade opleveren bij de leden. ‘Als daar tachtig musici spelen, komt de Arbodienst binnen een half uur langs’, aldus Tepl.
Volgens de directeur voldoet de zaal dan ook niet aan de eisen die vooraf waren gesteld. Maar de bouwer betwist dat. Gevolg: als het orkest in volledige bezetting wil oefenen, moet het uitwijken naar de concertzaal. Die kan daardoor niet voor andere activiteiten worden verhuurd. De directeur: ‘Dat is voor Amare een probleem.’
Verzakt
De problemen die Tepl schetste zijn niet de enige die na de oplevering van Amare naar buiten komen. Zo bleek eind april 2022 al dat de vloeren van twee zalen waren verzakt. Dat probleem is die zomer nog wel opgelost door de bouwer.
De commissie ondervroeg de directeur ook over de samenwerking met de andere culturele instellingen. De bedoeling van Amare was dat er meer synergie zou ontstaan. Maar volgens Tepl is dat ingewikkeld. Zo is samenwerking met het Nederlands Danst Theater lastig. De officiële muzikale partner van dat gezelschap is het Amsterdamse Balletorkest. En volgens de huidige subsidieregels mogen beide Haagse gezelschappen daarom niet intensief samenwerken.
Dankbaar
Toch is Tepl al met al blij dat het Residentie Orkest in Amare zit. ‘Ik klaag veel, maar dat doe ik voor het orkest en de stad, want we praten over gemeenschapsgeld. Maar wij zijn als orkest ontzettend dankbaar dat we in het gebouw mogen spelen. In deze zaal wordt het orkest elke week beter.’
Vrijdag is het de beurt aan oud-wethouder Boudewijn Revis (VVD) om voor de enquêtecommissie te verschijnen. Volgende week gaan de verhoren verder en komen onder meer oud-wethouder Joris Wijsmuller (Haagse Stadspartij), oud-burgemeester Pauline Krikke en oud-directeur Henk van der Meulen van het Koninklijk Conservatorium langs. Ook heeft de enquêtecommissie twee directieleden van bouwer Volker Wessels opgeroepen, maar het is de vraag of zij zullen verschijnen.
Precies één jaar na het begin van de oorlog in Oekraïne wordt er bij Russische ambassades geprotesteerd. Zo trok in Den Haag een vredesmars langs de ambassade, begeleid door een Hollands draaiorgel.
Een meterslange Oekraïense vlag is uitgerold en het Oekraïense volkslied wordt gezongen. Donderdag berichtte deze site over een Oekraïense vlag van veertig meter breed die elke dag van 08.00 tot 18.00 uur voor de Russische ambassade hangt. Het brengt bij ambassadepersoneel irritaties met zich mee.
Sommige deelnemers houden ook borden vast met teksten zoals ‘#standwithUkraine’ en ‘As long as it takes’ (zo lang als het duurt). Een andere deelnemer van de vredesmars heeft een bord bij zich met daarop ‘Russian warship, fuck off’ (Russisch oorlogsschip, oprotten), dat verwijst naar Oekraïense militairen op Slangeneiland die weigerden zich over te geven aan een Russisch oorlogsschip. Weer een ander voert een bord met de tekst ‘Stop de speciale militaire operatie in Oekraïne’ met zich mee.
Zo herdenkt Nederland één jaar oorlog in Oekraïne
In verschillende steden in Nederland is vandaag stilgestaan bij het feit dat Rusland een jaar geleden Oekraïne binnenviel. Een stel in Rotterdam gaf elkaar juist deze dag het ja-woord en in Den Haag waren de vlaggen van de provincies vervangen door de Oekraïense vlag.
Draaiorgel speelt Oekraïens volkslied pal voor de Russische ambassade
Russische ambassademedewerkers zullen vanmorgen vreemd opgekeken hebben toen zij een oer-Hollandse draaiorgel met blauw-gele vlag het Oekraïense volkslied hoorden spelen, pal voor de Russische ambassade.
Vandaag is het een jaar geleden sinds de oorlog in Oekraïne begon. Vanaf vanmorgen stond er voor de Russische ambassade in Den Haag een draaiorgel opgesteld. Een vredesmars met zo’n 400 deelnemers is sinds vrijdagmiddag aan de gang. Het orgel werd zodra de mars begon ook weer aangeslingerd en rijdt mee in de mars.
Solidariteits- en herdenkingstocht
Wie vrijdag in Den Haag was kon er niet omheen: overal in de stad word je gewezen op de Russische inval van Oekraïne, precies een jaar geleden. Bij de Hofvijver in het centrum van de stad wapperen niet de vlaggen van de twaalf Nederlandse provincies, maar is de Oekraïense vlag gehesen.
Verderop in de stad, in het Statenkwartier, begon vanaf het Eline Vere park om 13.00 uur een solidariteits- en herdenkingstocht, waarbij deelnemers langs de Russische ambassade trokken. Daarna gingen ze naar de Oekraïense ambassade. De mars begon met het volkslied van Oekraïne. Volgens een verslaggever van Omroep West zijn er ruim driehonderd deelnemers.
‘Wat Poetin doet, scheelt niks met ’40-’45’
De lopers mochten niet stoppen voor de deur van de Russische ambassade, maar moesten doorlopen. Zo ook deelnemer Ben. Op zijn protestbord is een karikatuur van nazi-leider Adolf Hitler te zien, met daaronder de tekst ‘Putin’. ‘Wat hij nu doet, scheelt niets met 1940-1945’, zegt de demonstrant.
‘Ik wilde heel graag met blauwe en gele verfbommetjes op de ambassade van Rusland schieten’, zegt de 75-jarige Ben. ‘Maar dat idee heb ik uit mijn hoofd gezet.’ Hij noemt de oorlog die nu gaande is verschrikkelijk. ‘Ik word er boos en verdrietig van, het is heel erg. Ik ben van vlak na de Tweede Wereldoorlog en maak nu dit mee.’ Zodra de oorlog in Oekraïne voorbij is, wil hij naar het land toe. ‘Odessa lijkt mij een mooie stad.’
Verderop in de mars draagt een jonge vrouw met een tiental andere demonstranten een enorme Oekraïense vlag. ‘Ik vind het fenomenaal dat we vandaag samen zijn. Dat saamhorigheidsgevoel is geweldig. We zijn al negen jaar verder sinds de Russische inval in de Krim en we voelen ons sterker dan ooit.’ Dat er voor de ambassade niet gestopt mocht worden, maakt haar emotioneel. ‘Het is wat het is. Wij zijn hier met onze grote vlag en zij verstoppen zich daarbinnen.’
Na het passeren van de Russische vertegenwoordiging in Den Haag vertrok de stoet richting de ambassade van Oekraïne. Daar werden gele tulpen neergelegd en waren de deelnemers zes minuten stil. Iedere seconde staat voor het aantal dagen dat de oorlog intussen duurt.
Hele dag draaiorgelmuziek
Het protest begon vrijdagochtend al vroeg bij de Russische ambassade. Kunstenaar Teun Castelein was daar al vanaf 8.00 uur te vinden met een draaiorgel. ‘Ik vroeg me af: hoe kunnen we nu zo goed mogelijk dit jubileum ‘vieren’, dus ging ik erop af met een draaiorgel. Ik denk dat we op deze manier mooi aandacht kunnen genereren hiervoor.’
Het idee was om de hele dag, met 120 decibel, het draaiorgel het Oekraïens volkslied te laten afspelen. Dat werd niet door iedereen in dank afgenomen. De politie kwam langs om Teun en zijn compagnon te vragen om te vertrekken. Later keerden ze toch nog terug. ‘Ze werden er helemaal krankjorum van, dus we doen iets goed’, glimlacht Castelein.
Nederlandse Russen protesteren tegen Poetin in Den Haag
Ook een paar honderd Nederlandse Russen hebben zaterdagmiddag 25.02.2023 geprotesteerd bij de Russische ambassade in Den Haag. “Ik ben in de eerste plaats hier om de mensen in Oekraïne te steunen. Maar ik wil ook laten zien dat wij als Russen meestrijden”, zegt betoger Alex Gritsai bij Omroep West. “We vechten ook al jaren tegen Poetin en zelf haten wij ook de oorlog die voortduurt.”
De demonstranten riepen Rusland op het oorlogsgeweld tegen Oekraïne te staken !!!
Russen demonstreren bij Russische ambassade tegen oorlog in Oekraïne
De betoging van vanmiddag bij de Russische ambassade was de tweede binnen 24 uur. Waren het gisteren vooral Oekraïners die meeliepen, nu waren het Russen. Gritsai vindt het jammer dat de betogingen niet zijn gecombineerd. Al kan hij het zich ook voorstellen. “Veel Oekraïners zitten met een enorm trauma. Ik kan me goed voorstellen dat je dan niet schouder aan schouder met een Rus wil staan. Er zit veel pijn, ik heb zelf ook familie in Lviv, in Oekraïne, zitten. Ik ken de pijn die zij hebben. Ik verwacht dus niet dat we direct samen solidariteit tonen.”
Gehuld in Oekraïense vlag
De betogers droegen spandoeken mee tegen de oorlog in Oekraïne, die gisteren precies een jaar duurde. Ze riepen ook op tot vrijlating van de mensen die in Rusland zijn opgepakt omdat ze daar hebben gedemonstreerd tegen de oorlog en het beleid van de Russische president Poetin. Een aantal demonstranten hulde zich vanmiddag in de Oekraïense vlag.
De demonstratie werd georganiseerd door Free Russia NL. Dat is een beweging van Russisch sprekende inwoners en burgers van Nederland, die in januari 2021 ontstond toen oppositieleider Navalny in Rusland werd opgepakt. Tot 24 februari 2022 telde Free Russia NL rond de 300 leden. Naar eigen zeggen groeide de beweging na de inval van Rusland in Oekraïne in één nacht uit tot 1200 leden.
De 44 ton zware Russische T72-tank werd buitgemaakt in Oekraïne en prijkt nu voor de Russische ambassade in Berlijn.
Terugblik – Wereldwijd veel Oekraïnedemonstraties een jaar na het begin van de oorlog
Over de hele wereld zijn Oekraïnedemonstraties gehouden in solidariteit met Oekraïne en om op te roepen tot vrede in het land. Vrijdag was het precies een jaar geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel.
Tienduizenden mensen bij Brandenburger Tor in Berlijn
In het centrum van Berlijn demonstreerden zaterdag 25.02.2023 tienduizenden mensen bij de Brandenburger Tor tegen de oorlog in Oekraïne en voor vredesonderhandelingen. Ook willen de deelnemers dat de wapenleveranties aan Oekraïne stopgezet worden.
De ‘Opstand voor de vrede’ is een initiatief van politicus Sahra Wagenknecht van de Duitse partij Die Linke en vrouwenrechtenactivist Alice Schwarzer. Zij willen “onderhandelingen en geen tanks”. Op de website van het initiatief waren tot en met zaterdagochtend 640.000 steunbetuigingen geregistreerd.
Een van de sprekers was generaal Erich Vad, een voormalig militair adviseur van toenmalig bondskanselier Angela Merkel. Hij vindt dat de wapenleveranties een militair doel missen en niet op basis van een militaire strategie worden gedaan. De strijd in Oekraïne is volgens Vad een vastgelopen “uitputtingsslag” waar de wapenleveranties weinig aan zullen veranderen.
In het westen van Duitsland werd vrijdag ook voor de vrede gedemonstreerd met een menselijke keten van 50 kilometer tussen Münster en Osnabrück.
Vredesdemonstratie bij de Brandenburger Tor in Berlijn.Foto: Getty Images
Bijeenkomsten in Amsterdam, Utrecht en Den Haag
In Nederland werd vrijdag op meerdere plekken gedemonstreerd vanwege een jaar oorlog in Oekraïne. In Amsterdam werd een mars gehouden “om te protesteren tegen de Russische agressie, de oorlogsmisdaden en de bezetting”, laat de organisatie weten. De protestmars begon op het Museumplein en eindigde op de Dam. Er waren minstens duizend mensen, onder wie veel Oekraïense vrouwen.
Bij aanvang van de mars werd een meterslange Oekraïense vlag uitgerold. Dat gebeurde ook bij de protestmars in het Eline Vere Park in Den Haag.
In de Jaarbeurs in Utrecht kwamen duizenden Oekraïners samen voor een herdenking. Onder meer de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en premier Mark Rutte spraken hen via videoboodschappen toe. In meerdere kerken werd gebeden voor vrede en ’s avonds luidden in meer dan vijftig Nederlandse steden de kerkklokken.
Protestmars tegen oorlog in Oekraïne in Amsterdam.Foto: ANP
Protest bij Russische ambassade in Londen
In het Verenigd Koninkrijk verzamelde zich zaterdag een grote menigte bij de Russische ambassade in Londen. Mensen riepen: “Poetin, stop de oorlog!”
De avond daarvoor was de Russische ambassade in Londen ook al het toneel van een protest tegen de oorlog. Toen werd ‘Rusland is een terrorismestaat’ op het gebouw geprojecteerd.
Protesten tegen oorlog bij verschillende Russische ambassades
Demonstratie in Brussel
In Brussel kwam zaterdag duizenden mensen samen om tegen de Russische invasie in Oekraïne te demonstreren. Ook in Brussel droegen demonstranten een meterslange Oekraïense vlag met zich mee om hun solidariteit te uiten. Verder liepen betogers achter een groot spandoek waarop ‘Oekraïne wint, democratie wint’ stond.
Volgens de Belgische krant De Morgen riepen demonstranten in Brussel juist op tot meer wapens voor Oekraïne, in tegenstelling tot betogers in Berlijn. Sommigen scandeerden: “Sancties voor Rusland, Wapens voor Oekraïne.”
Belgische media melden ook dat er veel Iraniërs meeliepen die tegen het regime in Teheran betoogden. “Vrijheid voor Iran, vrijheid voor Oekraïne”, luidde hun boodschap.
Zelensky speecht tijdens herdenkingsceremonie: ‘Trots op Oekraïne’
Maandag 13.02.2023 maakte de raadsenquêtecommissie bekend wie er verhoord worden en volgens welke planning dat gebeurt. Volgende week staan er tien verhoren gepland in de raadzaal van de gemeente. De week daarop opnieuw tien. De laatste acht verhoren staan gepland in de week van 20 tot en met 24 maart 2023.
,,We hebben de afgelopen maanden heel veel mensen gesproken en geïnterviewd en van deze mensen dachten we dat het goed zou zijn om hen in het openbaar te horen”, legde commissievoorzitter Arjen Dubbelaar uit.
Drie wethouders, zes oud-wethouders, drie voormalig burgemeesters, de huidige burgemeester, oud-topambtenaren en prominenten uit de culturele wereld: 28 mensen worden vanaf volgende week openbaar en onder ede verhoord om meer duidelijkheid te krijgen over hoe Amare tot stand kwam. En welke lessen er kunnen worden geleerd uit de bouw van dit uiteindelijk 223 miljoen euro kostende Haagse cultuurpaleis.
Maandag 20.02.2023 beginnen de openbare verhoren van de enquêtecommissie van de Haagse gemeenteraad. Om 10.00 uur ’s morgens moet Marjolein de Jong verschijnen. Zij was van 2010 tot 2014 voor D66 wethouder cultuur in Den Haag. Donderdag 23 maart om 14.00 uur is het laatste verhoor, dan van burgemeester Jan van Zanen.
Tussendoor moeten alle hoofdrolspelers in het dossier langskomen. Van topambtenaren die achter de schermen aan het cultuurpaleis werkten, tot de wethouders die de plannen soms onder grote druk in de raad moesten verdedigen. Van de bestuurders van de culturele instellingen die er nu een plek hebben tot de directeuren van bouwbedrijf Volker Wessels dat Amare heeft gebouwd.
Voorgrond
De enquêtecommissie treedt daarmee zelf ook wat meer op de voorgrond. De leden ervan gaan de betrokkenen horen. Dat wil niet zeggen dat er op de achtergrond nog niets is gebeurd, zegt voorzitter van die commissie, raadslid Arjen Dubbelaar van Hart voor Den Haag.
Want sinds mei vorig jaar zijn ze al bezig. Inmiddels heeft de commissie 30.000 pagina’s aan officiële stukken van het college van burgemeester en wethouders ontvangen. Verder zijn al tachtig interviews gehouden en ook hebben besloten verhoren plaatsgehad. Met wie, dat is geheim.
Directe aanleiding was een rapport van de Rekenkamer Den Haag. Die constateerde niet alleen dat het project veel duurder was geworden dan begroot, maar ook dat de raad niet altijd goed en volledig was geïnformeerd. Verder stelden de onafhankelijke rekenmeesters van de gemeenteraad dat het college de kosten voor het project steeds lager voorstelden dan ze in werkelijkheid waren. Bovendien zou het college zelfs kosten buiten het zicht van de gemeenteraad hebben gehouden
Omdat de uitkomsten van dit onderzoek vervolgvragen opriepen, besloot de raad in november 2021 een enquête te houden. Dat onderzoek richt zich op de periode 2006 tot en met 2021. Het doel is om duidelijk te krijgen hoe het besluit om zo’n groot, duur nieuw cultuurpaleis te bouwen precies tot stand is gekomen.
Wisten de gemeenteraadsleden waar ze voor tekenden? En kon die raad alles wat er gebeurde wel goed controleren? Daarnaast is Amare ook voor de gemeente een heel groot project. De raad wil leren of daar beter grip op is te krijgen.
Rond de zomer klaar
De bedoeling is dat de enquêtecommissie de bevindingen rond de zomer presenteert. De raadsleden worden in hun werk ondersteund door een gespecialiseerd bureau dat ook in andere gemeenten dit soort onderzoeken begeleidt. De enquête kost in totaal ongeveer 1,2 miljoen euro.
Precies vijftien jaar geleden ontstaan de eerste ideeën voor iets nieuws op het Haagse Spuiplein. De zalen van de culturele instellingen daar zijn flinke verouderd, is dan het idee. Er moet een nieuw gebouw komen voor in ieder geval het Residentie Orkest en het Nederlands Danstheater. Het idee voor het Spuiforum ontstaat. Een compleet nieuw cultuurpaleis in het centrum van de stad.
Maar de plannen stuiten ook op weerstand. Te duur, te massaal, vinden sommige partijen in de raad. Daarom sneuvelt het plan in 2014. Een jaar later komt er een heel nieuw ontwerp. Amare, zoals het gaat heten, moet goedkoper worden en beter op het Spuiplein passen. In het najaar van 2021 wordt het geopend.
Maar tijdens de bouw zijn er veel problemen en ook wordt het duurder dan gepland. Uiteindelijk wordt Amare niet voor de geplande 177 miljoen euro gebouwd, maar voor 223,3 miljoen.
Het Onderwijs- en Cultuurcomplex Amare aan het Spuiplein is sinds 2021 de nieuwe huisvesting van het Residentie Orkest, het Nederlands Dans Theater en het Koninklijk Conservatorium. Daarnaast worden door het dans- en muziekcentrum verschillende optredens en voorstellingen georganiseerd.
Amare is een complex project, waarbij het niet alleen gaat om de ontwikkeling van Amare, maar ook om het Spuikwartier. Amare heeft 15 jaar lang de stad beroerd. Sinds de start van de ontwikkeling is er veel gebeurd, bijvoorbeeld rond de grondexploitatie, sociale huurwoningen, de parkeergarage en de fietsenkelder.
Vervolgvragen na Rekenkameronderzoek
De Rekenkamer Den Haag heeft een onderzoek naar Amare gedaan waarbij is geconstateerd dat veel zaken niet goed zijn gegaan. Een aantal conclusies in het Rekenkamerrapport over Amare en de reactie van het college hierop riepen vervolgvragen op met betrekking tot de rol van het college, de gemeenteraad, de ambtelijke organisatie, de projectontwikkelaar en de culturele instellingen. Het is goed hiernaar te kijken en van te leren, zeker omdat nog een aantal grote projecten in de stad ontwikkeld gaan worden. Daarom is in mei 2022 de raadsenquête Amare gestart.
Hoofdvragen raadsenquête
Hoe begint zo’n project als Amare, hoe houd je het overzichtelijk en hoe houd je er controle op zodat het niet uit de hand loopt. Dat zijn vervolgvragen waar het wat betreft de gemeenteraad om draait. Twee hoofdvragen staan in de raadsenquête centraal, kort gezegd: op basis van welke kaders zijn besluiten genomen en heeft de raad haar controlerende en kaderstellende taak ingevuld? En op welke manier zijn dit soort grote projecten georganiseerd waardoor we beter grip kunnen krijgen op dit soort projecten.
Het onderzoek richt zich op de periode van de start van het project in 2006 tot de oplevering in 2021.
De bekendste cafetaria van Den Haag is stilletjes heropend. Onder dezelfde naam, maar met een compleet ander imago. Toch weten klanten snackcar De Vrijheid weer te vinden. ,,Mond-tot-mondreclame doet wonderen.”
Al snel staat de politie voor de deur. Maar niet voor het zeer populaire broodje kipschnitzel hete saus, een patatje oorlog of voor een blikje Fernandes. ,,Mag ik uw rijbewijs zien?” Rondom De Vrijheid staan dan al drie auto’s van klanten geparkeerd. ,,Het is niet de bedoeling dat u hier gaat staan. Dan gaat iedereen dat doen.”
Het blijft bij een waarschuwing. Geluk voor Hassan, die daar sinds de heropening afgelopen zaterdag elke dag stopte. ,,Het liefste heb ik een broodje kipschnitzel. Maar ja, dat heb ik gisteren ook al gehad.” Hij noemt zichzelf een vaste klant van het ‘oude’ De Vrijheid. ,,Mooi gelegen aan de snelweg als je de stad binnenrijdt. En natuurlijk lekker na het uitgaan.”
Voor de heropening is geen reclame gemaakt. Toch zag ‘aanspreekpunt’ Mohamed el Morabit de afgelopen dagen al genoeg ‘fans’ voor zijn toonbank verschijnen. ,,Joh, afgelopen zaterdag ging het al rond op de Snapchat van een voetbalteam.” Lachend keek hij toe hoe klanten een selfie maakten, compleet met patatje in de hand en friteuses op de achtergrond. ,,Mond-tot-mondreclame doet wonderen.”
Mei 2021 werden fervente fans plots met een zenuwslopend briefje geconfronteerd. ‘Wegens verbouwing gesloten’. Maar wees niet bang, waarschuwde Salih Arslan, sinds 2015 eigenaar. Vijf weken later zou een gloednieuw paviljoen verschijnen. ,,Alles blijft hetzelfde, alleen krijgt De Vrijheid een nieuwe jas.”
Maar het liep niet zoals hij hoopte. Tien maanden later zaten de deuren nóg op slot. Netbeheerder Stedin had meer tijd nodig om compleet nieuwe elektrakabels te trekken, vertelde Arslan april vorig jaar. En toen hij eind 2022 open wilde, had hij nog niet voldoende personeel.
92 weken na de tijdelijke sluiting is De Vrijheid eíndelijk open. Maar dan heb je ook wat. Een hagelwit paviljoen dat volgens R4a architecten en ingenieurs geen ‘afbreuk (meer doet, red.) aan het beeld van een leuke eetgelegenheid’. ,,Het nieuwe paviljoen gaat aansluiten bij de ‘nette’ kantooromgeving.”
Tijden veranderen en we doen het ook niet voor de lol, aldus Salih Arslan
De zaak lijkt inderdaad in niets meer op de iconische snackcar die al 36 jaar het kruispunt van de Bezuidenhoutseweg en de Utrechtsebaan sierde. Geen groengeel schilderwerk, houten ommuurd terras en vervallen keet. Geen afbladderende verf, gat in het naambord en met mos bedekte panelen meer. Maar ook zonder de welbekende charme.
Zonde? Natuurlijk. Maar alles moet met zijn tijd mee. ,,Van charme kan je niet eten. Ook ik wil de huidige tent niet weg hebben”, zei Arslan destijds. ,,Al krijg ik ook opmerkingen dat het wel een aangespoeld wrak lijkt. Er moeten voortdurend monteurs langskomen omdat apparaten het niet meer doen. Tijden veranderen en we doen het ook niet voor de lol.”
En een vette bek halen boven de Utrechtsebaan blijkt een traditie die wordt overgedragen. ,,Nee man, ik kende het hier niet”, zegt een tiener, die met een broodje naar buiten loopt. Met zijn vrienden gaat hij zitten op de houten picknickbanken naast het paviljoen. ,,Mijn vader heeft mij hierover verteld.” Maar ook oude klanten weten de weg weer te vinden. ,,Ik kom hier graag. Dit is de enige plek in Nederland waar je nog écht vrij kan zijn.”
De kwestie met de geplande verplaatsing van Dick’s Snackcar aan het Frederik Hendrikplein
Vanmorgen 10.02.2023 diende de rechtszaak van het Wijkoverleg bij de Bestuursrechter in Den Haag. Het Wijkoverleg Statenkwartier had een zaak aangespannen tegen de gemeente Den Haag ivm de geplande verplaatsing van Dick’s Snackcar aan het Frederik Hendrikplein.
Aanvankelijk zou Dick’s Snackcar een nieuwe plek krijgen aan de overkant van het Frederik Hendrikplein. Maar tot grote verbazing van het Wijkoverleg, de stichting BAS (Bescherming Architectuur Statenkwartier) en omwonenden van het plein besloot de gemeente zonder overleg dat de patatkraam pal naast de ingang van het park moest komen, precies op de plek van een rijtje gloednieuwe banken.
De buurt was fel tegen dit plan, zo bleek ook uit de petitie van het Wijkoverleg die ruim 1300 keer werd getekend. Vandaag kregen alle partijen bij de rechter de gelegenheid om hun verhaal te doen. De rechter was goed voorbereid en heeft de zaak 4 maanden aangehouden om de gemeente Den Haag in de gelegenheid te stellen een nieuwe vergunningsaanvraag van de snackbareigenaar voor zijn huidige standplaats, maar wel enkele meters naar achteren, te beoordelen.
Dit moet binnen 16 weken tot een nieuwe vergunning op de huidige standplaats van de snackcar leiden. Komt dit niet tot stand, dan zal de rechter alsnog de huidige aanvraag inhoudelijk gaan beoordelen en een uitspraak doen. Het Wijkoverleg is blij met deze aanpak en kijkt vol vertrouwen uit naar een positieve wending in deze zaak.
Terugblik
Over de nieuwe plek van de snackkar is veel te doen geweest. De gemeente wilde de nieuwe kiosk dertig meter verplaatsen, naar het midden van het monumentale plein. Maar omwonenden waren daar fel op tegen omdat dan het zicht op het plein en het plantsoen zou worden belemmerd. Zij stapten naar de rechter.
Sneller
Tijdens de zitting kwamen beide partijen alsnog tot elkaar. Volgens een woordvoerder is de lopende vergunningsprocedure, waar bezwaar tegen was aangetekend door de bewoners, aangehouden. De ondernemer moet nu een nieuwe vergunningaanvraag doen voor de plek op de hoek van het Frederik Hendrikplein, waar hij en zijn vader al vele jaren staan.
De ondernemer wacht al jaren op groen licht om zijn nieuwe vaste kraam te kunnen bouwen. Omdat daar een juridisch conflict over was, kon hij niks doen. Ondertussen zijn de bouwkosten enorm gestegen, tot verdriet van Kragt. Voor de ondernemer maakt het niet uit waar hij zijn nieuwe kraam mag neerzetten.
Opgelucht
,,Ik ben zeer opgelucht’’, zegt de ondernemer als hij hoort dat de juridische strijd tussen de gemeente en bewoners voorbij is. De partijen zijn het er over eens dat de snackkar moet blijven staan, maar dan iets naar achteren geschoven. André Kragt zal nu een nieuwe aanvraag moeten indienen voor een omgevingsvergunning. Het college neemt daar vervolgens een nieuw besluit over. De spoed-vervolgprocedure zal maximaal zes maanden mogen duren, vertellen bewoners.
Mocht bij dit afgesproken traject onverwacht toch een kink in de kabel komen, dan schrijft de rechter meteen een nieuwe zitting uit.
De ambassade van Kroatië krijgt eindelijk een opknapbeurt. Het monumentale pand aan de Groot Hertoginnelaan heeft ondanks protest van de buurt ruim tien jaar leeg gestaan. ‘Het is verschrikkelijk ‘Het is een ettergezwel’, er zit geen verf meer op en de ornamenten zijn beschadigd,’ zegt buurtbewoner Marcel Tielemans bij Bob Staat Op.
De oude Kroatische ambassade valt op door haar verweerde bronzen bord, afgebladderde verf, houtrot in de kozijnen en de ornamenten aan de buitenkant. Het pand kwam in 2013, na de val van Joegoslavië, in de handen van Kroatië en wordt sindsdien niet meer gebruikt. Het land heeft namelijk al een ambassade aan de Surinamestraat.
‘Het pand is deels een twee-onder-een-kapwoning waarvan de buren alles op orde hebben en die hebben er veel last van dat het pand naast hun er zo bij staat’, zegt Tielemans. Hij zet zich al jaren in tegen de verloedering en is de vertegenwoordiger van het actiecomité. Door de jaren heen hebben buurtbewoners meerdere oproepen gedaan en tegen de verloedering geprotesteerd. In augustus 2022 was er weer een demonstratie om de Kroaten in beweging te krijgen.
Eerder, in 2019, leek er nog een positieve verandering te komen toen het pand voor een miljoen euro te koop stond. Er leek zelfs een koper voor te zijn, maar tot frustratie van de buurtbewoners ging de koop uiteindelijk niet door.
Einde lijkt in zicht
Vorige week is er door vertegenwoordigers van de bewonersoverleg Duinoord en Tielemans, als vertegenwoordiger van het actiecomité, een bezoek gebracht aan de Kroatische ambassade die nu aan de Surinamestraat is gevestigd. Daar is toegezegd dat het pand opgeknapt gaat worden. De ambassade gaat nu een Europese aanbesteding uitschrijven.
‘We moeten even afwachten tot we daadwerkelijk de stijgers zien staan en de bouwvakkers aan het werk zien’, aldus Tielemans. De buurtbewoners houden de vinger aan de pols en hopen er het beste van.
De behandeling ging vanaf maandag 06.02.2023 weer verder met pleidooien van de advocaten, ter verdediging van de verdachten.
Het gehele achttal heeft tot dusver beweerd onschuldig te zijn. Na de pleidooien komt het Openbaar Ministerie nog eenmaal aan het woord en tot slot de verdachten. Naar verwachting vindt begin maart nog de behandeling van het dossier van Michel Zaadhof plaats en volgt de uitspraak in de zaak-De Mos halverwege maart.
Pleidooi advocaat Peter Plasman 07.02.2023
Dinsdag 7 februari 2023 aanstaande is het de beurt aan de verdediging van Richard de Mos en Rachid Guernaoui om alle knotsgekke beschuldigingen van het OM te weerleggen. Advocaat Plasman heeft een rotsvast vertrouwen in een goede afloop: “Ik stel met genoegen vast dat zich hier de contouren ontwikkelen van een gigantisch fiasco voor het Openbaar Ministerie”, aldus Plasman die dinsdag zijn pleidooi houdt in de rechtbank te Rotterdam.
Na woensdag is de zaak overigens nog niet afgerond. Donderdag is voorlopig de laatste dag. Dan kunnen het OM en de advocaten nog een keer op elkaar reageren en dan volgt ook het slotwoord van de verdachten.
Terugblik dag 1 – 06.02.2023
Door de precieze achtergronden van belangrijke telefoonberichten- en gesprekken weg te laten, heeft het Openbaar Ministerie een ‘misdaadroman uit het genre fictie’ geschreven. Dit zeggen advocaten van de verdediging in de Haagse corruptiezaak, die maandag voor het eerst reageerden op de strafeis van de aanklager.
Zijn advocaat is nog geen half uur aan het woord als Edwin Jansen breekt. Hij barst voorovergebogen in de rechtszaal in snikken uit. ‘Er wordt mij zoveel onrecht aangedaan’, antwoordt hij als de rechter aan hem vraagt of het gaat. De rechter: ‘Het valt u zwaar he?’ Jansen: ‘Ik word al drieënhalf jaar zo slecht afgeschilderd.’
Jansens advocaat Judith de Boer heeft net een citaat van ‘heel lief appje’ voorgelezen, dat de projectontwikkelaar en voormalig artiesten-manager stuurde aan Richard de Mos. ‘Wie goed doet, goed ontmoet. Ik geloof in je en steun je. Heb ik dan eindelijk toch een hobby gevonden’, schrijft Jansen daarin aan de politicus. ‘Mijn cliënt was niet bezig met zakelijke plannen’, zegt De Boer. ‘Hij herstelde van een burn-out, hij had net een levensbedreigend ongeluk gehad. Cliënt verwachtte geen voorkeursbehandeling.’
‘Cherry picking’
Nadat het Openbaar Ministerie (OM) vorige week betoogde hoe de politici van Hart voor Den Haag en een aantal ondernemers een ‘criminele organisatie’ zouden vormen – en forse straffen eiste – is het deze maandag de beurt aan de verdediging. De advocaten van oud-raadslid Nino Davituliani, haar partner Erdinç Akyol en Edwin Jansen vertellen dat hun cliënten zich totaal niet in dat verhaal herkennen. Gemene deler in hun pleidooien is dat het OM zeer selectief te werk ging bij het opstellen van het requisitoir.
Hendrik Sytema, raadsman van Davituliani, zegt dat de aanklager gemakshalve allerlei verbanden veronderstelt en doet aan ‘cherry picking’. Edwin Jansens advocaat Judith de Boer voegt hieraan toe: ‘Het OM heeft een misdaadroman willen schrijven die wat mij betreft behoort tot het genre fictie.’
Geknipt en geplakt met citaten
Het is ook De Boer, wier cliënt waarschijnlijk de meest geciteerde was in het betoog van het OM, die het meest ingaat op het de methode van de aanklager. Zinnen uit meerdere mails, met daarin woorden als ‘cashen’, ‘dichtbij het vuur zitten’ en ‘uitmelken’ zouden onder elkaar zijn geplakt. En ‘smileys’ uit Whatsapp-gesprekken bewust weggelaten. ‘Het Openbaar Ministerie heeft alleen oog voor het eigen frame’. Eerder in het proces bleek ook dat Jansen, mede door een misverstand, nooit is verhoord door de Rijksrecherche.
Dat het OM minstens één keer heeft geknipt en geplakt met citaten, blijkt uit een voorbeeld dat De Boer in de pauze uitdeelt op papier. Dit bevat een citaat uit het requisitoir waarin de woorden ‘my lips are sealed’, een uitspraak van Jansen tegen De Mos, worden gekoppeld aan een gesprek met voormalig woonwethouder Boudewijn Revis. Daarin zou Jansen onderhands bouwafspraken hebben gemaakt, die hij volgens het OM dus zou willen verzwijgen. Maar uit de Whatsapp-geschiedenis van Jansen blijkt dat dit een reactie is op een uitspraak van De Mos over problemen met zijn ex.
De Boer verbindt dit aan haar inhoudelijke verweer: Jansen zou helemaal niet uit zijn geweest op winst en dus ook geen onrechtmatige invloed hebben willen uitoefenen. De donatie die hij deed, was bovendien relatief klein en in natura: hij betaalde een paar duizend euro voor een nieuwe website. ‘En niet aan een ambtenaar, maar aan een partij in verkiezingstijd.’
Uit het requisitoir en strafeis blijkt volgens haar wél de visie van het OM op politiek, maar niét dat er sprake was van ondemocratische beïnvloeding met het oog op geld en macht te vergaren. Kortom: er was geen sprake van een criminele organisatie.
Dit is op maandagochtend ook al betoogd door de andere advocaten. ‘Het was eerder een vriendengroep’, zegt advocaat Ed Manders namens Erdinç Akyol. En als de rechter eventueel zou oordelen dat er wel een criminele organisatie zou bestaan, dan nog treft de man die in zalencentrum Opera werkte geen blaam. ‘Want hij wist niets van het oogmerk van deze organisatie.’ Ook advocaat Sytema’s cliënt Davituliani zou geen weet hebben gehad van criminele doelen, wat volgens hem voldoende grond is voor vrijspraak.
Tenlastelegging onduidelijk
Manders eist dat zijn cliënt Erdinç Akyol vrijuit gaat. Door allerlei zaken bij elkaar te vegen onder de noemer criminele organisatie, is het OM volgens Manders onduidelijk wat Akyol precies ten laste wordt gelegd. ‘Zo kan hij zich niet goed verdedigen.’
En, misschien wel belangrijker, Manders vindt dat het onderzoek nooit had mogen beginnen. De basis daarvan werd gelegd door een gerucht, dat er in Den Haag horecavergunningen zouden kunnen worden gekocht. Nino Davituliani zou het brein zijn achter deze operatie, maar de vermeende tipgever heeft later ontkend dat hij dit had gezegd.
‘Onrechtmatige bewijsgaring’
Toch werden er al snel zware opsporingsmiddelen ingezet, maar voor vergunningenverkoop werd nooit een snipper bewijs gevonden. Manders zegt daarom dat er sprake was van ‘onrechtmatige bewijsgaring’. De resultaten daarvan zouden terzijde moeten worden geschoven. Als dat gebeurt blijft er niets over van een zaak, zegt Manders.
De advocaat van Akyol vraagt zichzelf, gezien de ijverige start van de Rijksrecherche, ook af er sprake is van een politiek proces. De Mos zou krachten hebben ontketend die een gevaar zijn voor de gevestigde orde, stelt de advocaat. Manders ontkent ook, in navolging van Nino Davituliani’s advocaat, dat Davituliani in de gemeenteraad zou zijn ‘geplant’ door de broers Erdinç en Atilla Akyol.
‘Bluf tot een kunst verheven’
Dat Erdinç daarop heeft gehint in telefoonberichten, zegt meer over diens achtergrond. Manders: ‘Je moet het in perspectief zien. Mijn cliënt is een gewiekste jongen van de straat, die meelift op het succes van zijn broer. Hij heeft bluf tot een kunst verheven.’ Ook zou Erdinç Akyol ADHD hebben. ‘Zijn gedachten en gedrag lijken op een flipperkast.’
Sytema wijst ook op het gedrag van Davituliani als bewijs tégen een planting in de raad: ze wilde niet meedoen aan een eventuele stemming over nachtvergunningen voor Opera, en de integratiestandpunten die zij vertolkten gingen in tegen de mening van Erdinç Akyol.
Het OM beschuldigt Erdinç Akyol ook van stemfraude, door het kopen van volmachtstemmen. Ook dat verwerpt Manders. Volgens hem is daarvoor geen bewijs te vinden. Het OM zou zich daarvoor alleen baseren op praatjes van zijn cliënt. ‘Het ontbreekt aan hard bewijs.’
De pleidooien van de verdediging in het Haagse corruptieproces gaan morgen verder met Peter Plasman. Die voert dan de hele dag het woord namens zijn cliënten Richard de Mos en Rachid Guernaoui. Donderdag is dan voorlopig de laatste zittingsdag. Hier mag het Openbaar Ministerie in een repliek nog reageren op de pleidooien, waarna de advocaten weer mogen antwoorden in een ‘dupliek’. Vervolgens is het slotakkoord aan de verdachten, om zich in een laatste woord te richten tot de rechters. Het oordeel van de rechters valt waarschijnlijk halverwege maart.
Terugblik dag 2 – 07.02.2023
Advocaten Haagse oud-wethouders De Mos en Guernaoui vragen om vrijspraak
In het proces tegen de Haagse politici Richard de Mos en Rachid Guernaoui heeft de verdediging gepleit voor vrijspraak. Volgens de advocaten hebben de twee van Groep De Mos/Hart voor Den Haag zich niet schuldig gemaakt aan corruptie en zelfverrijking. Het Openbaar Ministerie stelt dat dat wél zo is en eiste daarom vorige week onder meer celstraffen.
Volgens het OM hebben de twee toen ze wethouder waren bevriende ondernemers bevoordeeld in ruil voor financiële steun.
De Mos was wethouder van Economische Zaken. Zijn advocaten zeggen dat het juist goed was dat hij ondernemers een steun in de rug gaf. Bovendien zou De Mos zich voor veel meer ondernemers hebben ingezet.
Kern van de aanklacht luidt corruptie en zelfverrijking. Het OM eiste vorige week een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van 22 maanden tegen Richard de Mos. Daarnaast zou hij vier jaar lang geen bestuurlijk ambt mogen uitoefenen.
Tegen partijgenoot en oud-wethouder Rachid Guernaoui eiste het OM 16 maanden celstraf, waarvan zes maanden voorwaardelijk. Ook hij zou vier jaar uit een publiek ambt geweerd moeten worden.
Via De Mos en zijn partij zouden ondernemers zich een voorkeurspositie in de gemeente Den Haag hebben verworven, waarmee ze miljoenen hadden kunnen verdienen. Het OM denkt dat drie vastgoed- en twee horecaondernemers uit Den Haag, in ruil voor donaties van zeker 113.000 euro aan de partij van De Mos, zo’n voorkeursbehandeling hebben gekregen.
Naast de twee staan nog vijf ondernemers en een voormalig gemeenteraadslid terecht op beschuldiging van het vormen van twee criminele organisaties, ambtelijke corruptie en het schenden van het ambtsgeheim. Tegen deze verdachten zijn straffen geëist van drie tot twaalf maanden.
De Mos en Guernaoui zouden ook geheime informatie hebben gedeeld, wat neerkomt op schending van het ambtsgeheim . Maar volgens hun advocaten was de informatie niet geheim en zouden ze daarom ook van deze verdenking moeten worden vrijgesproken, schrijft Omroep West.
De advocaten stellen verder dat het Openbaar Ministerie een heksenjacht voert op De Mos. Ook zou hij zijn neergezet als een doortrapte, op zelfverrijking uit zijnde corrupte politicus.
Het dossier van ongeveer 15.000 pagina’s zit volgens de verdediging vol met aannames, foutieve vooronderstellingen en interpretaties.
De rechtbank in Rotterdam doet waarschijnlijk eind volgende maand uitspraak.
Terugblik dag 3 – 08.02.2023
Groep de Mos-donateurs verdedigen zich: ‘OM, luister alstublieft’
Met het verweer van de twee grootste Groep de Mos-donateurs, Dennis Buis en Atilla Akyol, stond het Haagse corruptieproces woensdag in het teken van partijfinanciering. En ook hun advocaten verwijten het Openbaar Ministerie (OM) een te rijke fantasie, die met slecht knip- en plakwerk als werkelijkheid wordt verkocht.
‘Luister alstublieft.’ Advocaat Mark Teurlings richt zich tot de twee officieren van justitie in de Rotterdamse rechtbank. Hij vindt het mooi dat het OM dinsdagochtend excuses aanbood voor een fout in het dossier. Maar tegelijk heeft hij het gevoel dat dit alleen werd ingegeven door de publiciteit. ‘Er zijn namelijk erg veel stukken die uit de context worden geciteerd en samengevat.’ Teurlings sluit zich daarmee aan bij de eerdere verweren van deze week.
De advocaat van vastgoedondernemer Dennis Buis hoopt dat het OM inzake zijn cliënt de moed heeft om uit zichzelf tot een ander inzicht kan komen. ‘Het gaat immers om de waarheidsvinding.’ Tot dusver waren de oproepen van Teurlings vruchteloos. Hij verzocht het OM namelijk al twee keer om de zaak tegen zijn cliënt te seponeren. ‘Uitzonderlijk’, noemt hij dat, maar hij kan tot geen andere conclusie komen dan dat zijn cliënt erbij is gesleept om de zaak gewicht te geven.
Grootste sponsor
Dennis Buis, die via diverse bv’s eigenaar was van duizenden huizen in Den Haag en jaarlijks zo’n honderd miljoen euro omzette, was met 50.000 euro de grootste sponsor van Hart voor Den Haag bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. Maar dat is dan ook gelijk zijn enige rol, zegt Teurlings. Zo had hij nauwelijks bemoeienis met de veelbesproken vastgoeddossiers over parkeergarage De Zeeheld en bedrijfspand De Schilde: ‘Hij werd wel eens op de hoogte gehouden en kon er wel eens wat van zeggen, maar hij bemoeide zich er niet mee.’
Het OM probeert Buis wel aan De Zeeheld te koppelen, zegt Teurlings, mede via mails die Edwin Jansen in 2015 naar Buis stuurde. ‘Dat is nog voor de tenlastegelegde periode, maar dat zegt het OM er niet bij in het requisitoir.’ Ook worden de vermeende belangen van Buis vaak samen besproken met die van NU Projectontwikkeling, het bedrijf van medeverdachte Edwin Jansen, omdat Buis oprichter zou zijn. Teurlings: ‘Hij was alleen aandeelhouder, zoals je dat ook van Philips kan zijn.’
‘Richard viel van zijn stoel’
Buis doneerde volgens Teurlings alleen aan Groep de Mos, omdat hij Richard de Mos ‘een verademing’ vond, zonder De Mos vooraf in te lichten. ‘Richard viel van zijn stoel toen hij het bedrag hoorde.’ Niks planmatigs, zegt de advocaat. En niks ‘voor wat hoort wat’. Het was volgens Teurlings eerder andersom: De Mos vroeg zijn sponsor om gunsten, bijvoorbeeld in de vorm van advies. Buis heeft De Mos ook ontraden om wethouder economie te worden, in plaats van stedelijke ontwikkeling. ‘Als je die invloed wil hebben zou dit een heel stom advies zijn geweest.’
Het legitimeren van partijdonaties is ook een belangrijk punt in het tweede pleidooi op woensdag, gevoerd door Arthur van der Biezen. Hij is de advocaat van Atilla Akyol, de voormalige eigenaar van zalencentrum Opera. Met ruim 30.000 euro aan donaties zou Akyol volgens het OM een nachtvergunning hebben ‘gekocht’ en zijn schoonzus Nino Davituliani hebben ‘geplant’ in de gemeenteraad.
Maar Akyol is geen gewone sponsor, zegt Van der Biezen. Hij leerde De Mos kennen in 2013 en werd in 2014 lid van zijn partij. Dat jaar was hij ook lijstduwer bij de gemeenteraadsverkiezingen, maar nog geen (grote) donateur. Dat werd hij pas bij de verkiezingen van 2018, waarbij hij ook op de lijst stond. Oftewel, zegt van De Biezen: ‘Dit is een partijman. Hier wordt iemand vervolgd die zijn eigen gedachtegoed ondersteunde.’
VVD en CDA
Dit verandert de situatie, zegt Van der Biezen. ‘Wie zegt bijvoorbeeld dat hij de partij niet steunde, omdat hij zelf de gemeenteraad in wilde? Dat gebeurt wel vaker met lijstduwers.’ In ieder geval werd het geld niet gestort om een speciale band te kopen: ‘Die was er al voor de donatie.’
Van der Biezen zegt dat de donaties van Akyol vergelijkbaar zijn met de grote bijdragen van vastgoedhandelaar Cor van Zadelhoff aan de landelijke VVD en de miljoenengift van Hans van der Wind aan het CDA. Maar voor landelijke partijen gelden wel regels voor donaties, voor lokale niet. Naar de VVD kraait echter geen haan, zegt Van der Biezen. ‘Is dat gedoogbeleid? Het is in ieder geval oneerlijk.’
Nachtvergunningen
Dan de omstreden nachtontheffingen. Deze waren niet eens een idee van De Mos, zegt Van der Biezen. Volgens hem werden er al rapporten geschreven over het uitbreiden van zalencapaciteit, onder meer in de nacht, lang voordat Groep de Mos toetrad tot het stadsbestuur. En uiteindelijk zijn de ontheffingen gewoon vergeven via het college, zegt Van der Biezen. ‘Niks mis mee.’
Als Van der Biezen, in navolging van eerdere advocaten, ook heeft aangestipt waarom er niks onoorbaars is gebeurd rond de zetel van Nino Davituliani en het huren van De Schilde, kan hij maar één ding concluderen: ‘Het valt gewoon niet juridisch in elkaar te draaien.’ In lijn der verwachting en met de eerdere zes pleidooien, volgt even later de eis: ‘Algehele vrijspraak.’
Volgens de agenda vindt donderdag voorlopig de laatste zittingsdag plaats, met eerst een reactie van het OM en daarna nog één keer de advocaten en verdachten. Vraag is alleen of advocaten na het OM-betoog nog veel tijd nodig hebben voor hun zogeheten dupliek. Mocht dat het geval zijn, vindt er toch nog een zittingsdag plaats. De uitspraak volgt waarschijnlijk halverwege maart.
Terugblik dag 4 – 09.02.2023
Laatste woorden in zaak-De Mos
Na tien zittingsdagen in het Haagse corruptieproces is de voornaamste conclusie dat aanklager en verdediging nog altijd lijnrecht tegenover elkaar staan. Drie weken van inhoudelijke behandeling kwamen donderdagmiddag ten einde met emotionele laatste woorden van de verdachten. ‘Al krijg ik vrijspraak, mijn leven is besmet.’
‘Hier wilde ik het bij laten’, zegt Rachid Guernaoui nadat hij de laatste woorden heeft voorgelezen van zijn papier en de rechtbank heeft bedankt. Hij laat een stilte vallen, maar opent dan toch weer zijn mond. ‘Tot vandaag, tot het repliek van het OM (Openbaar Ministerie, red.)’, zegt hij met verhoogde stem. ‘Want nu ben ik voor het OM ineens schuldig, omdat ik niét ben getapt. Ik dacht dat we in Nederland leefden.’ En dan loopt hij weg.
Guernaoui reageert op de laatste woorden van het OM, dat in de ochtend ‘repliek’ gaf op de verweren van de verdediging. Dat betoog sloot af met een verzameling citaten, die volgens de officier van justitie aantonen dat er een oorzakelijk verband bestaat tussen de donaties van de verdachte ondernemers, en de tegenprestaties die de politicie daarvoor hebben geleverd. Guernaoui komt er in die citaten ‘bekaaid’ vanaf, zegt de officier, maar: ‘Dat laat zich mogelijk verklaren doordat zijn telefoon niet is afgetapt.’
Guernaoui’s advocaat heeft dit tijdens het dupliek – de reactie van advocaten op het repliek – al vol verbazing vertaald als: ‘Je bent de sjaak als je getapt wordt, maar je bent ook de sjaak als je niet wordt getapt.’ Daaraan voegde hij toe: ‘Je kan wel raden wat mijn cliënt toen dacht: was ik maar getapt, want ik heb niks te verbergen.’
De methodes van het OM zijn tijdens de inhoudelijke behandeling veelvuldig het doelwit geweest van de verdediging. Vooral in de pleidooien die de advocaten begin deze week voerde. Het OM leidt aan tunnelvisie, stelden veel van de raadsmannen en -vrouwen. Om die visie te bevestigen, zou er selectief zijn gewinkeld in het dossier en geknipt en geplakt met citaten.
Koude kermis
En de officieren van justitie hebben nauwelijks geluisterd naar de ‘indrukwekkende’ verklaringen van verdachten tijdens de feitenbehandeling, zeggen de advocaten. Mark Teurlings, raadsman van vastgoedondernemer Dennis Buis, deed woensdag nog één klemmende oproep aan de officieren om ‘alstublieft’ te luisteren.
Maar donderdag komt hij van een koude kermis thuis. ‘Jammer, dat als je een pleidooi houdt waarin alle beschuldigingen worden gefileerd, dat er niet geluisterd wordt.’ Teurlings begrijpt dat het OM niet 180 graden draait, maar: ‘Er wordt niets gedaan met de dingen waar wij mee komen, maar het OM komt wel met nieuwe zaken.’ Met die eerste bijzin doelt hij op een omzetoverzicht waaruit blijkt dat zijn cliënt – in tegenstelling tot wat het OM zegt – nauwelijks financiële belangen had bij woningsplitsing. Met het tweede bedoelt hij de onbesproken dossiers die het OM er in het repliek nog bijhaalde.
Grabbelton
Judith de Boer, advocaat van Edwin Jansen, ziet het als een cynisch compliment voor haar verweer dat het OM het nodig vond om nieuwe citaten ‘uit de grabbelton te trekken’, maar ze is ook aangedaan: ‘Het OM is niet geïnteresseerd in de waarheid. Het had deze citaten ook aan mijn cliënt kunnen voorleggen. Ze worden hier aangehaald puur voor de bühne, puur voor de pers.’
Zo blijkt dat ondanks alle woorden over een ‘open debat’ over het grijze gebied van partijfinanciering, aanklager en verdediging na tien lange zittingsdagen nog steeds lijnrecht tegenover elkaar staan. Dat staan ze in hun interpretatie van giften, die volgens de verdediging niet persoonlijk waren, maar volgens het OM wel van grote waarde voor de ambities van De Mos en Guernaoui. Dat staan ze in de aangedragen jurisprudentie over wat corruptie is. En dat staan ze in de planmatigheid die ze zien in het handelen van het achttal, volgens het OM een ‘criminele organisatie’, volgens advocaat De Boer ‘een zooitje ongeregeld’.
Rechtbank tevreden
Waar iedereen het in de rechtbank wel over eens is, is dat er een zware dobber ligt voor de rechtbank. Die is, ondanks alle wrijving, ‘uitermate tevreden’ hoe de behandeling is verlopen. ‘Het is misschien niet het debat geworden waarop de verdachten hadden gehoopt’, zegt de voorzitter, met oog op de verwijten van de verdediging. ‘Toch is dit een debat waar wij wat aan hebben.’
En ook de verdachten hebben hier wat aan gehad, blijkt als zij zich op het einde nog één keer tot de rechters mogen richten. Stuk voor stuk bedanken ze de rechtbank voor het creëren van een ontspannen sfeer.
Leven besmet
Toch zitten de emoties nog hoog, wat het meest zichtbaar wordt bij Jansen. Betraand geeft hij het OM nog advies: ‘Al krijg ik vrijspraak, mijn leven is besmet en zal nooit meer het zelfde zijn. Dus ik hoop dat het OM hier lering uit trekt, om beter met verdachten om te gaan.’ Ook de koele Atilla Akyol oogt voor het eerst in drie weken fragiel, als hij spreekt wat de rechtszaak heeft betekend voor zijn zalencentrum, en wat hem op persoonlijk vlak nog meer is overkomen in de afgelopen jaren. ‘Het is niet makkelijk geweest.’
‘Deze mensen hebben wat meegemaakt in hun leven’, zegt Guernaoui. ‘Grote sterke mannen. En u heeft gezien wat er gebeurt als je de volle kracht van het OM op je afgevuurd krijgt. Ik heb nog nooit zoveel gehuild als in de afgelopen drie weken. Met uw uitspraak kunt u voorkomen dat andere bestuurders en ondernemers hetzelfde overkomt.’
De Mos
Als Guernaoui is gaan zitten, is het laatste woord aan Richard de Mos, de spil in dit dossier. Hij start met de grap dat hij hoopt dat dit niet écht zijn laatste woorden zijn, met gelijk de serieuze toevoeging dat hij nog lang door wil als politicus. Dan volgt het levensverhaal van zijn partij. Hoe die met ‘feelgoodpolitiek’ en het opkomen voor individuele belangen, groeide van een eenmansfractie tot de grootste van Den Haag.
Gepaard met die groei, werden de aanvallen op zijn partij smeriger, zegt De Mos. ‘Terwijl wij op Amerikaanse wijze geld aan het ophalen waren voor de campagne in 2018, verweten opponenten mij vriendjespolitiek. Maar iedere vertegenwoordiger van iedere politieke partij zal beamen dat er geld nodig is voor het voeren van een campagne. Veel geld!’
Een Hagenees is niemands knecht
De Mos zegt zich ervan bewust te zijn geweest dat ondernemers hem steunden uit eigenbelang. ‘Mijn partij had hun geld ook nodig voor het eigenbelang, om Den Haag beter te maken.’ Dat hij vanwege die donaties nu vervolgd wordt, heeft hem in zijn diepste zijn geraakt, maar bovenal zegt hij: ‘Het heeft de stad prachtige ideeën afgenomen. Waardeloos voor al die stadsgenoten die hun geloof in de lokale overheid dankzij ons juist hadden hervonden. Zij zijn de grootste slachtoffers van het treurige schouwspel dat nu al 3,5 jaar een schaduw werpt over onze mooie stad.’
Het OM zei in het requisitoir dat De Mos geen zelfinzicht toont, en eist mede daarom een hoge straf. De Mos zegt daarover: ‘Ben ik roomser dan de paus? Nee, natuurlijk niet. Ik ben een mens met fouten, ook in dit dossier. Een mens met onhebbelijkheden: een workaholic, een controlefreak, ongedurig en ongeduldig. Iemand met een grote mond, maar een klein hartje.’ En uiteindelijk heeft De Mos maar één credo, zegt hij: ‘Zo ik iets ben, ben ik een Hagenaar. En weet: een Hagenees is niemands knecht. Een Hagenees is niemands knecht, en zit zeker niet in de zak van welke donateur dan ook.’
Op 7 maart 2023 volgt nog de behandeling van het dossier van vastgoedondernemer Michel Zaadhof, die de afgelopen zittingen niet kon bijwonen vanwege zijn gezondheid. Op die dag maakt de rechtbank bekend wanneer het vonnis volgt.
Tien jaar organische gebiedsontwikkeling Binckhorst met I’M BINCK
De afgelopen 10 jaar waren er flinke hobbels en grote successen bij de gebiedsontwikkeling in de Binckhorst. Platform STAD gaat in een serie interviews op zoek naar de lessen voor Den Haag en de rol die I’M BINCK speelde.
Het laatste decennium stond de transformatie van bedrijventerrein de Binckhorst in het teken van ‘organische gebiedsontwikkeling’. Een aanpak met een open-eindeproces zonder blauwdruk vooraf, waarin meer ruimte is voor de eindgebruikers en gevarieerde initiatieven.
Experimenteren met samenwerking
I’M BINCK speelde hierin een belangrijke rol. Sinds 2011 werkt dit initiatief van ondernemers, idealisten, bewoners en makers samen met de gemeente en ontwikkelaars aan de toekomst van de Binckhorst. Door festivals, ronde tafel sessies en allerlei bijzondere activiteiten stimuleert en promoot de platformorganisatie activiteiten die waarde toevoegen aan de ontwikkeling van dit gebied. Het doel is een toekomstig inclusief, authentiek en circulair werk- en woongebied.
Flinke hobbels waren er de afgelopen jaren, maar ook grote successen. Zo werden dankzij I’M BINCK in 2017 de ‘Kernwaarden voor de Binckhorst’ vastgesteld door de gemeenteraad. Daarmee lijkt een authentiek werk- en woongebied met behoud van rauwe rafelrandjes, voldoende en diverse werkruimte en een aantrekkelijke groene waterkant erkend. –>>Tien jaar organische gebiedsontwikkeling Binckhorst met I’M BINCK – Platform Stad
Bouw van 896 betaalbare woningen in Binck City Park is nu echt begonnen
Dan is het NU eindelijk zover. De fundering ligt er al een tijdje en nu kan de bouw van de 600 huurappartementen, 197 studentenwoningen en 99 starterswoningen aan de Binckhorstlaan in Den Haag echt beginnen.
Wethouder Robert van Asten van Stedelijke Ontwikkeling heeft donderdag 02.02.2023 het startsein gegeven voor de bouw van Binck City Park. Het moderne complex wordt gebouwd op de locatie van het oude hoofdkantoor van de Koninklijke Luchtmacht aan de Binckhorstlaan, naast het 17-eeuwse Kasteel de Binckhorst.
Een ‘verticale stad’, dat moet het nieuwbouwproject Binck City Park worden. Het complex bestaat uit vierwoontorens, de hoogste is 75 meter. ,,Met dit project voegen we 896 betaalbare woningen toe aan de woningvoorraad in Den Haag”, vertelt Sander van der Wolf, Adjunct-directeur ontwikkeling bij VORM. ,,En dat niet alleen: hier is ook plek voor werken, studeren én ontspanning.”
In totaal worden er 600 huurappartementen, 197 studenten woningen, 99 starterswoningen en een parkeergarage gebouwd. ,,Veel woningen én veel groen met de grote daktuinen”, zegt wethouder Robert van Asten over het project.
Het wooncomplex moet volgens hem een plek worden waar studenten en middeninkomens een thuis gaan vinden. ,,Een fijne, duurzame en moderne plek om te wonen, maar niet alleen voor mensen met een ruime portemonnee. Dat is de combinatie die we zoeken in Den Haag”.
Naar verwachting worden de woningen begin 2025 opgeleverd. Het bouwen is volgens Ronald Snoek, Directeur VORM Bouw, wel een uitdaging. ,,Hier bouwen kun je vergelijken met Champions League. Met vier torenkranen op 5000 vierkante meter Binckhorst terrein bouwen we in dertig maanden met vele vakmensen aan 80.000 vierkante meter vloeroppervlak voor 896 betaalbare woningen.”
Eerste palen voor nieuwbouwproject One MilkyWay Binckhorst zijn de grond ingeslagen
Op de Binckhorst is dinsdag 24.01.2023 de bouw van het nieuwbouwproject One MilkyWay officieel begonnen. Wethouder Robert van Asten (D66) sloeg samen met VORM, Waal, Syntrus Achmea en Ballast Nedam symbolisch de eerste palen in de grond.
In het 75 meter hoge pand wat er moet komen aan de kruising van de Melkwegstraat en de Saturnusstraat komen 213 huurwoningen, 40 koopwoningen en 3650 vierkante meter aan kantoorruimte, bedoeld voor gezondheidszorg, andere ondernemingen en horeca. Ook komt er op de aangelegen parkeergarage een groene daktuin voor bewoners.
De bouw van de toren is onderdeel van de herontwikkeling van de Binckhorst. De wijk in stadsdeel Laak wordt de komende jaren omgevormd tot een plek waar wonen, werken en ontspannen samenkomen.
‘Binckhorst verandert elke dag’
‘De Binckhorst verandert elke dag. Met One MilkyWay komt er weer een prachtig duurzaam pand bij, dat niet alleen een heerlijk huis voor honderden Hagenaars wordt maar ook ruimte biedt voor werk, zorg en ontspanning’, aldus wethouder Van Asten.
Elara wordt ontwikkeld op het Maanplein; de nieuwe, dynamische stadswijk in de Binckhorst.
Deze bruisende locatie ontwikkelt zich de laatste jaren van bedrijventerrein tot een volledig nieuwe hotspot vol inspirerende kantoren, stijlvolle woningen en goede voorzieningen in een fraai aangelegd landschap.
Entree!
Het bouwplan Maanplein ofwel het woongebouw van Elara wordt gerealiseerd op de hoek van de Maanweg en de Regulusweg en vormt daarmee de entree van de Binckhorst. De woningen bestaan uit ruime driekamerappartementen met een buitenruimte in de vorm van een balkon of loggia. Ook is er in de plint volop ruimte (circa 135 m2) voor commerciële voorzieningen en wordt er een openbare parkeergarage gerealiseerd met 121 parkeerplaatsen.
Kopers dreigen 1000 euro per maand meer te moeten betalen voor droomhuis
Een nieuwbouwproject in Den Haag dreigt voor tientallen kopers uit te lopen op een persoonlijk drama. Hun droomhuis , waar ze een jaar geleden al de koopovereenkomst voor hebben getekend, dreigt in rook op te gaan vanwege bezwaren van de naastgelegen jachtwerf. ,,Er zijn al meerdere mensen afgehaakt.’’
Aan de Fokkerhaven in Den Haag moeten 77 woningen komen. De gemeente heeft al een omgevingsvergunning afgegeven voor het nieuwbouwproject Linck in de Binck, maar daar is bezwaar tegen aangetekend door Fokker Terminal en Jachtwerf De Haas. Eigenaar Roel de Haas vreest dat hij daar in de toekomst weg moet als de nieuwe bewoners gaan klagen over geluidsoverlast van zijn werf.
De Raad van State heeft volgens hem in 2021 geoordeeld dat er geen woningen mogen worden gebouwd binnen 100 meter van de jachtwerf. Dat is volgens hem nu wel het geval. Peter van der Nat, een van de kopers, vertelt dat dit alleen zo is gemeten vanaf de rand van zijn terrein. Het nieuwe complex zou veel verder afliggen van de plek op de werf waar gewerkt wordt. Hij is dan ook niet bang voor eventuele overlast in de toekomst. ,,Wij zijn geen bedreiging voor elkaar.’’
Garanties geven
De nieuwe bewoners begrijpen wel dat de ondernemer zich zorgen maakt over zijn toekomst, maar die zorgen zouden volgens de kopers makkelijk kunnen worden weggenomen door de gemeente, bijvoorbeeld door De Haas garanties te geven dat hij daar ook in de toekomst mag blijven.
De tijd dringt voor de bewoners omdat ze al een jaar geleden een koopovereenkomst hebben getekend. De offertes van de bank komen dan ook binnenkort te vervallen. Bij sommigen is dat zelfs al gebeurd. De hypotheekrente is in de tussentijd zo gestegen, dat velen dit niet meer kunnen betalen.
Als het in maart niet is opgelost, valt alles om. We kunnen het dan niet meer betalen, aldus Davy Verhoeven, Koper
,,Er zijn al mensen afgehaakt. Onlangs zijn er twaalf woningen terug in de verkoop gegaan’’, vertelt koper Davy Verhoeven. De hypotheekofferte van Van der Nat verviel al in januari, maar tot zijn grote opluchting besloot de hypotheekverstrekker na een smeekbede van zijn kant om die met drie maanden te verlengen. ,,Maar als het in maart niet is opgelost, valt alles om. We kunnen het dan niet meer betalen.’’ Gemiddeld moeten kopers dan zo’n duizend euro per maand meer betalen.
Als we niet van herrie hielden, waren we wel op de Veluwe gaan wonen, aldus Davy Verhoeven, Koper
De bewoners hopen dat De Haas zijn bezwaar intrekt. Over klagende bewoners in de toekomst hoeft hij zich volgens hen geen zorgen te maken. Verhoeven: ,,Als we niet van herrie hielden, waren we wel op de Veluwe gaan wonen.’’ Hij heeft namens de bewoners een brandbrief geschreven aan de gemeenteraad, in de hoop dat die hen te hulp schiet. ,,Iedere dag dat dit proces langer duurt, zijn er gezinnen en stellen die hun droom in Linck in de Binck in rook zien opgaan.’’
De gemeente erkent de grote zorgen die leven bij de kopers en zegt er alles aan te doen om snel tot een oplossing te komen. Maar tot de bezwaren zijn afgehandeld door de bezwarencommissie, is de verleende omgevingsvergunning niet onherroepelijk. Volgens de gemeente is in het verleden regelmatig met De Haas gesproken over het project. ,,Zijn geuite bezwaar was niet eerder aan ons bekend gemaakt. Nadat dit bekend werd heeft de gemeente meteen contact gezocht’’, aldus een woordvoerder. De gemeente blijft ook de komende tijd met hem in gesprek.
Aan de ontwikkelaar
Volgens de gemeente is het echter aan de ontwikkelaar om met een voorstel te komen voor een oplossing. ,,Dat is niet aan de gemeente. Hoezeer wij ook een oplossing willen voor de onzekere situatie waarin de kopers verkeren.’’
Ontwikkelaar ERA zou nu een mogelijke oplossing onderzoeken. ,,Als die acceptabel is voor De Haas zou hij zijn bezwaar kunnen intrekken en hoeft dit niet meer door de bezwarencommissie te worden behandeld’’, legt de woordvoerder uit. Ook met de exploitant van de Fokker Terminal wordt gesproken.
Linck in de Binck: 77 lofts, appartementen en sky houses
Op een van de tofste plekjes in de Binckhorst – aan de Fokkerhaven – komt Linck in de Binck. Zomaar een appartementengebouw? Nope! Linck wordt méér dan alleen wonen. Er is ruimte op de begane grond voor horeca en ook komen er werkplekken voor kleine ondernemers.
Industrieel en robuust. Net als de omgeving.
Verschillende woningtypes en bijna niet één dezelfde plattegrond. Lofts, ruime hoekappartementen, sky houses en woningen aan een groene binnentuin. Van super efficiënte lofts van 51 m2 tot maisonnettes van 141 m2, allemaal met een loggia of terras.
Levendig.
Want in Linck draait alles om verbinden. Verbinding tussen bewoners, bezoekers en mensen die er naar hun werk gaan. Tussen binnen en buiten. Tussen natuur en mensen.
Nieuwe woningen beschikbaar! Kijk hier voor meer info.
Het kantoor van de HTM aan de Maanweg verhuist naar een nieuwe locatie in de Binckhorst.
Binnen enkele jaren zal het vervoersbedrijf de locatie Maanweg verlaten voor een nieuw pand op de hoek van de Supernovaweg en de Mercuriusweg. De bedoeling is in 2024 te starten met de bouw van het nieuwe bedrijvenpand. HTM verwacht in 2025 het pand te betrekken.
De Titaan
De renovatie van de voormalige opslag van de oude Caballero-fabriek aan de Binckhaven is goed gelukt, vindt hij. Ook ondernemers zijn enthousiast. Het bedrijfsverzamelgebouw de Titaan aan de Binckhaven, dat onlangs werd opgeleverd, is meteen al voor de helft gevuld.
Het eerste dat opvalt in het gebouw, dat een oppervlakte van 13.000 vierkante meter heeft en ruimte biedt aan bedrijven van 8 tot 150 medewerkers, zijn de gebruikte materialen en het licht. Veel oude elementen zijn behouden en er zijn veel duurzame materialen gebruikt.
Richard de Mos dé spil in een crimineel netwerk !!
Op weg naar een zware strafeis schetst het Openbaar Ministerie deze woensdag 01.02.2023 een gitzwart beeld van Richard de Mos en zijn ombudspolitiek. Hoezo werkte hij voor de stad? Zijn politiek is ‘pijnlijk ondemocratisch’ en zelfs crimineel. De politicus reageert woedend: ,,Mijn naam wordt te grabbel gegooid.’’
,,De Mos is een hardwerkende politicus”, zegt een van de officieren van Justitie in de grote corruptiezaak rond Richard de Mos en zeven andere verdachten. Het is ook meteen de enige positieve kwalificatie over hem die in het anderhalve dag durende relaas over de lippen van de aanklagers komt.
Van alle verdachten is het strafbare handelen van Richard de Mos het meest ernstig, meent Justitie. ,,Hij heeft zijn politieke positie jarenlang strafbaar ingezet. Voor zichzelf, zijn vrienden en het bij hen behorende, kleine, zakelijke netwerk.” Ofwel: de verdachte vastgoedmannen Michel Zaadhof, Dennis Buis en Edwin Jansen. En de verdachte horecabazen Atilla en Ernst Akyol.
Zucht naar macht
Het Openbaar Ministerie heeft een gitzwart beeld van Richard de Mos gekregen. En dat willen de officieren van Justitie laten weten ook: ,,De Mos heeft zich laten leiden door zijn zucht naar macht, prestige en status”, zegt de vrouwelijke aanklager. Tot enig zelfinzicht zal ook deze strafzaak hem niet brengen, concludeert het OM: ,,Ook in de rechtszaal liet De Mos weten dat hij niet op een andere manier politiek zou kunnen en willen bedrijven.”
De ombudspolitiek van De Mos en co ziet Justitie als ‘een pijnlijk ondemocratische figuur’ en een dekmantel voor ‘pure vriendjespolitiek’. De ondernemers in een ‘crimineel netwerk’ met De Mos en Rachid Guernaoui kregen overduidelijk een voorkeurspositie, meent het OM.
Weerleggen
Dat het OM De Mos’ geliefde ombudspolitiek juist als strafbare vriendjespolitiek afdoet, doet hem pijn. Hij volhardt dat hij niet alleen voor zijn donateurs de benen uit zijn lijf liep, maar voor alle inwoners en ondernemers van Den Haag. ,,Vanaf volgende week zijn de pleidooien en dan kunnen we alles weerleggen.”
Volgende week gaat de zaak verder
En zo kwam er een einde aan de zittingsdag van vandaag. De strafeisen zijn bekend, daar houdt het echter nog niet mee op. De behandeling gaat vanaf maandag 06.02.2023 weer verder met pleidooien van de advocaten, ter verdediging van de verdachten.
Het gehele achttal heeft tot dusver beweerd onschuldig te zijn. Na de pleidooien komt het Openbaar Ministerie nog eenmaal aan het woord en tot slot de verdachten. Naar verwachting vindt begin maart nog de behandeling van het dossier van Michel Zaadhof plaats en volgt de uitspraak in de zaak-De Mos halverwege maart.
Daarmee wederom bedankt voor het volgen van de zaak. Volgende week meer.
Pleidooi advocaat Peter Plasman 07.02.2023
Dinsdag 7 februari aanstaande is het de beurt aan de verdediging van Richard de Mos en Rachid Guernaoui om alle knotsgekke beschuldigingen van het OM te weerleggen. Advocaat Plasman heeft een rotsvast vertrouwen in een goede afloop: “Ik stel met genoegen vast dat zich hier de contouren ontwikkelen van een gigantisch fiasco voor het Openbaar Ministerie”, aldus Plasman die dinsdag zijn pleidooi houdt in de rechtbank te Rotterdam.
Bent u erbij? Om Richard en Rachid als ‘twaalfde man’ te steunen, hopen we met zo’n groot mogelijke groep aan achterban op de publieke tribune te kunnen zitten. We roepen u dan ook op om met ons mee te gaan naar Rotterdam.
‘Ik ben vooral boos, heel boos. Als je goede naam te grabbel wordt gegooid.’ Richard de Mos reageert furieus op de geëiste 22 maanden celstraf voor corruptie. Hij noemt de strafeis van het Openbaar Ministerie (OM) ‘knettergek’. Volgens de voorman van Hart voor Den Haag is het OM ‘een tunnel ingereden’. Maandag en dinsdag, als de advocaat van Richard de Mos aan het woord komt, ‘zal het OM keihard tegen een muur aanrijden’, aldus De Mos. ‘U kent mij al heel lang, en weet dat ik het voor iedere ondernemer opneem. Ik loop voor iedereen hard.’
STEUN VOOR RICHARD DE MOS EN RACHID GUERNAOUI
Den Haag staat achter Richard de Mos en Rachid Guernaoui. Deze zaak is een groter geheel. Het OM wil duidelijk laten zien dat welke lokale partij dan ook zich niet van die ‘vieze’ en ‘criminele’ ombudspolitiek moet bedienen. De Mos is het gezicht van de lokale partijen. Ze worden te groot, te machtig en te succesvol. Al die baantjes van wethouderschappen en burgemeestersposten moeten natuurlijk wel beschikbaar blijven voor uitgerangeerde landelijke kopstukken.
Maar wij blijven knokken voor de gewone mensen. Dank voor alle steun!
OM eist bijna 2 jaar celstraf tegen Haagse oud-wethouder De Mos
Het OM heeft een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van bijna 22 maanden geëist in de strafzaak tegen de Haagse politicus Richard de Mos. Hij mag ook vier jaar lang geen bestuurlijk ambt meer uitoefenen, als het aan justitie ligt.
Het OM acht bewezen dat De Mos heeft deelgenomen aan een criminele organisatie, zich heeft laten omkopen en meineed heeft gepleegd. Ook zou uit het onderzoek zijn gebleken dat hij een illegaal in Nederland verblijvende man zwart werk aan zijn woning heeft laten uitvoeren.
Het is nogal wat: oud-wethouder Rachid Guernaoui, 16 maanden cel, waarvan 6 voorwaardelijk en een bestuursverbod van 4 jaar. Horeca-ondernemer Erdinç Akyol: 11 maanden celstraf, waarvan 6 voorwaardelijk. Zijn broer Atilla: 12 maanden celstraf, 6 voorwaardelijk. Voormalig raadslid Nino Davituliani: 3 maanden voorwaardelijk plus een taakstraf.
Vastgoedondernemer Edwin Jansen: 12 maanden cel, 6 voorwaardelijk. Vastgoedondernemer Dennis Buis: 11 maanden celstraf, 6 voorwaardelijk. Een derde vastgoedondernemer krijgt de strafeis later te horen. De man is lichamelijk en geestelijk gesloopt. De zwaarste straf is voor Richard zelf: 22 maanden onvoorwaardelijke cel en een bestuursverbod van vier jaar.
Ik ben vooral boos, heel boos. Als je goede naam te grabbel wordt gegooid, aldus Richard de Mos in de rechtszaal
De Mos noemde de strafeis van het OM ‘knettergek’ en hij benadrukte zich altijd ingezet te hebben voor de stad en haar inwoners: “U kent mij al heel lang, en weet dat ik het voor iedere ondernemer opneem. Ik loop voor iedereen hard”, zei de oud-wethouder volgens Omroep West.
Vriendjespolitiek
De Mos verweerde zich tegen de beschuldigingen met het argument dat hij ombudspolitiek bedrijft. Hij omschreef dat als “een politiek die voorbijgaat aan het links-rechts denken en die problemen bij de hoorns pakt en met kordate plannen oplost”.
Volgens het OM was er in het geval van De Mos sprake van vriendjespolitiek, die “destructief” is voor de maatschappij en tot “verrotting van het democratisch proces” leidt. “Integere burgers worden weggespeeld, de werking van de rechtstaat wordt aangetast.”
Via De Mos en zijn partij zouden ondernemers zich een voorkeurspositie in de gemeente Den Haag hebben verworven, waarmee ze miljoenen hadden kunnen verdienen. Justitie denkt dat drie vastgoed- en twee horecaondernemers uit Den Haag in ruil voor donaties van zeker 113.000 euro aan de partij van De Mos zo’n voorkeursbehandeling hebben gehad.
Vastgoedprojecten
In ruil voor hun donaties kregen de vastgoedondernemers volgens het OM veel vertrouwelijke informatie over toekomstige vastgoedprojecten doorgespeeld door De Mos, die toen wethouder was, en ook door zijn collega Guernaoui. Ook zouden de vastgoedondernemers het gemeentelijk beleid hebben kunnen beïnvloeden en kregen ze twee nachtontheffingen voor hun horecazaak.
De verdachte ondernemers, onder wie ook voormalig Idols-jurylid Edwin Jansen, hadden volgens het OM vaak direct contact met De Mos. Zij wilden onder meer dat De Mos zich binnen het college hard zou maken voor de ontwikkeling van een parkeergarage en een bedrijfsverzamelpand. De Mos zou zelfs zijn collega-wethouder Liesbeth van Tongeren (GroenLinks) op een “ongehoorde manier onder druk hebben gezet” om dat dossier aan hem over te dragen.
Bekijk hier een reconstructie van de corruptiezaak tegen De Mos:
Stempassen geronseld
Het OM citeerde gisteren en vandaag kwistig uit app-, mail- en telefonisch verkeer tussen de diverse verdachten. Het onderzoek kwam in 2018 aan het rollen nadat er via een gemeenteambtenaar een tip bij de politie was binnengekomen dat er bij de gemeente Den Haag voor 15.000 euro vergunningen te koop zouden zijn. Daarin zou voormalig raadslid Nino Davituliani van Groep de Mos/Hart voor Den Haag een centrale rol hebben gespeeld. Zij is de partner van horecaondernemer Erdinç Akyol en de schoonzus van Atilla Akyol, die beiden ook in deze zaak terechtstaan.
De broers Akyol hebben volgens het OM voor Davituliani een hoge plek op de kieslijst gekocht voor de gemeenteraadverkiezingen van 2018. Verder zouden de Akyols honderden stempassen hebben geronseld voor Groep de Mos.
Het volledige strafdossier lekte voor de behandeling van de zaak uit naar Nieuwsuur. De Mos deed daarop aangifte van lekken.
Een nieuwe uitdaging alvast voor Richard ?
Richard de Mos is aanvoerder voor BVNL bij de waterschapsverkiezingen in Delfland. De fractievoorzitter van Hart voor Den Haag is ook lijstduwer voor de partij van Wybren van Haga bij de Provinciale Statenverkiezingen in maart 2023. Dat heeft BVNL bekendgemaakt op haar website.
Het zuiveren van rioolwater, het repareren van dijken en het schoonhouden van het water zijn de kerntaken voor het waterschap, vindt De Mos. ‘Je ziet dat er steeds meer klimaatdrammers actief worden in de Waterschappen.
Naast het lijsttrekkerschap voor BVNL bij de waterschapsverkiezingen is de naam van De Mos ook in maart op het biljet te vinden bij de Provinciale Statenverkiezingen. Hij is lijstduwer en zegt bij voldoende voorkeurstemmen zitting te nemen in de provincie. Het was oorspronkelijk de bedoeling om die lijst juist aan te voeren en ook de kar te trekken bij de Eerste Kamerverkiezingen. ‘Dat had ik supergraag gedaan, maar ik heb mijn tijd – fysiek en mentaal – nodig voor de lopende rechtszaak.’ Hoe het in maart ook zal lopen, De Mos zegt raadslid te blijven in Den Haag.
Richard de Mos stapt van Code Oranje over naar nieuwe partij Wybren van Haga
De Haagse politicus werkt sinds mei vorige jaar ook voor BVNL, onder meer als voorlichter bij de nieuwe landelijke partij van Wybren van Haga, Belang van Nederland (BV NL). De Mos gaat deze functie combineren met het raadslidmaatschap in Den Haag, laat hij weten.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Jan de Wandelaar in het Den Haag van Morgen 