De Mos voorlopig nog niet terug in coalitie Den Haag
De politieke partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos van Richard de Mos keert voorlopig nog niet terug in het college in de gemeente Den Haag. In het debat op 11.05.2023 over de terugkeer van de oud-wethouder en zijn collega Rachid Guernaoui zijn nog geen knopen doorgehakt.
De verhoudingen in het ijspaleis verslechterden al fors toen coalitiepartijen VVD, D66 en GroenLinks in 2019 braken met Hart voor Den Haag, na de inval op het stadhuis. Het buitenspel zetten van De Mos na zijn verkiezingswinst in 2022, bracht allesbehalve verbetering.
Praatgroepje
Met onderlinge argwaan zoekt de raad nu naar een manier om het vertrouwen te herstellen. De coalitie herstelt de relaties het liefst via een raadswerkgroep, maar dat idee wordt door een groot deel van de oppositie afgedaan als een praatgroepje. ‘Mijn idee van een werkgroep is een groep die niet werkt’, aldus PvdD-fractievoorzitter Robert Barker.
Lesley Arp van de SP: ‘Ik vraag me af hoe de kiezer duidelijkheid krijgt als we belanden in een ellenlange healing sessie zonder einde.’ De oppositie hoopt dat het aanstellen van een onafhankelijke gespreksleider, ‘of we die nou verkenner noemen of niet’, effectiever is. Zeker gezien de verhoudingen.
De twee voormalige wethouders werden onlangs vrijgesproken van corruptie en willen worden opgenomen in het college. Ze wijzen er onder meer op dat ze de grootste partij zijn in de gemeenteraad. De huidige coalitie, die bestaat uit D66, VVD, GroenLinks, PvdA en CDA, staat open voor gesprekken, maar houdt de boot voorlopig nog af, meldt Omroep West.
D66, de grootste partij in de coalitie, ziet nieuwe onderhandelingen niet zitten. “Met het openbreken van het lang bediscussieerde coalitieakkoord gaat er vooral nog meer kapot”, aldus D66-fractievoorzitter Marieke van Doorn. De partij van De Mos werd tijdens het corruptieonderzoek buitenspel gezet.
‘Verschillen te groot’
Ook de VVD wil met De Mos om tafel, maar niet ten koste van de bestaande coalitie. “We zijn tot afspraken gekomen die je niet zomaar overboord gooit.” GroenLinks en PvdA vinden de verschillen tussen hen en Hart voor Den Haag/Groep de Mos te groot.
Richard de Mos won de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 met zijn partij Groep de Mos/Hart voor Den Haag. De Mos en Guernaoui werden vervolgens wethouder. Een jaar later, in oktober 2019, viel de Rijksrecherche kantoren op het Haagse stadhuis binnen, net als woningen van de verdachten.
De verdenking was dat de partij de verkiezingen mede had gewonnen dankzij donaties van bevriende ondernemers in ruil voor vertrouwelijke informatie. De ondernemers zouden van De Mos en Guernaoui informatie hebben gekregen over toekomstige vastgoedprojecten.
Na die inval braken de toenmalige coalitiepartijen D66, VVD en GroenLinks met de partij. In 2022 werd Hart voor Den Haag/Groep de Mos opnieuw de grootste partij bij de gemeenteraadsverkiezingen, maar vanwege de rechtszaak werd de partij uitgesloten van onderhandelingen. Omdat De Mos, Guernaoui en alle andere verdachten zijn vrijgesproken, vindt De Mos dat hij mag ‘aanschuiven’ bij de huidige coalitie. Direct na zijn vrijspraak riep hij op tot een debat in de gemeenteraad.
Tijdgebrek
En in dat debat gisteren zei hij dat hij wil onderhandelen met de vijf partijen. Hij wil het liefste voor 1 september 2023 aan de coalitie worden toegevoegd. Wat hem betreft blijven de vijf partijen ook in de coalitie en hoeven er ook geen wethouders weg. “We zijn het aan de inwoners van Den Haag verplicht om niet te verzanden in vertragingstactieken”, zei hij.
De vrijspraak van de oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui heeft het Haagse stadhuis doen wakker schudden. Nu is daar ook nog eens het hoger beroep van het Openbaar Ministerie (OM) overheen gekomen. Aanstaande donderdag 11.05.2023 komt de raad samen om te debatteren over de gevolgen van deze vrijspraak voor het stadsbestuur.
De kans voor een terugkomst van Hart voor Den Haag (HvDH) in het college lijkt door dit hoger beroep steeds minder aannemelijk. De meningen onder de raadsleden lopen uiteen, zo bleek zaterdagmorgen in het radioprogramma Spuigasten van Den Haag FM.
Waar vorige week de Drie oud-wethouders uit Den Haag, Frits Huffnagel (VVD), Marjolein de Jong (D66) en Peter Noordanus (PvdA), gezamenlijk pleitte voor een terugkomst van De Mos in het college, lijkt de kans van slagen hiervan nu toch een stuk kleiner. Het hoger beroep van het OM brengt het oude argument van de huidige coalitie, om HvDH uit te sluiten, terug. Ondanks de ‘klip en klare’ uitspraak van de rechter staat de deur van de corruptiezaak tegen De Mos nu toch weer op een kier.
Vijf partijen willen onafhankelijke verkenner
Er moet een verkenner komen die gaat onderzoeken of de Haagse coalitie op de schop moet na de vrijspraak van Richard de Mos en Rachid Guernaoui. Daarvoor pleiten vijf oppositiepartijen.
Hart voor Den Haag, Denk, SP, de Haagse Stadspartij en Partij voor de Dieren dienen daar op donderdagavond 11.05.2023, tijdens een debat over het hoe-nu-verder met de Haagse stadspolitiek, een motie over in. Het doel: afdwingen dat een verkenner als onafhankelijk iemand gespreksleider wordt en gaat bekijken hoe Hart voor Den Haag weer een grotere rol van betekenis kan gaan spelen in het stadsbestuur.
,,De verkenner zouden we dan als raad vragen advies uit te brengen over de gevolgen van de uitspraak voor de samenstelling van het college en de samenwerking binnen de raad”, zegt Robert Barker (PvdD), initiatiefnemer van de motie.
Nu De Mos en Guernaoui zijn vrijgesproken van corruptie en omkoping, willen zij en hun partij dolgraag terugkeren in de coalitie en als wethouders. De grote vraag is hoe de coalitie dat ziet. Er is flink wat verdeeldheid, zelfs binnen partijen. PvdA en GroenLinks voelen niets voor een samenwerking met Hart voor Den Haag, terwijl CDA en VVD daar een stuk positiever naar kijken. D66 is er nog niet uit.
Aanschuifvariant onderzoeken
Die laatste vier partijen werkten eerder ook al samen, tot eind 2019 De Mos en Guernaoui opstapten als wethouders in afwachting van de rechtszaak. Vooral de liberalen zouden wel oren hebben naar een hernieuwde samenwerking. Zij vinden het huidige gemeentebestuur met GL en PvdA eigenlijk te links.
Barker kwam direct na de vrijspraak op 21 april al met het idee voor een verkenner. Al snel haakten andere oppositiepartijen aan, ook het Hart voor Den Haag van De Mos. ,,Zo’n verkenner moet verbinden, de kloof tussen de verschillende partijen wegnemen en ervoor zorgen dat de grootste partij in de coalitie komt”, zegt De Mos.
Hij pleit ervoor dat zo’n verkenner de ‘aanschuifvariant’, waarbij HvDH erbij komt, gaat onderzoeken. Over namen gaat het nog niet. Andere oppositiepartijen willen vooral dat de verkenner álle opties onderzoekt.
OM gaat in hoger beroep tegen vrijspraak Richard de Mos
Het Openbaar Ministerie gaat in hoger beroep tegen de uitspraak in de rechtszaak tegen Richard de Mos en zijn medeverdachten. De Haagse oud-wethouder werd 21.04.2023 vrijgesproken in de corruptiezaak die tegen hem was aangespannen.
De rechter sprak toen ook De Mos’ collega Rachid Guernaoui en zes andere verdachten vrij van corruptie. Een verdachte is wel veroordeeld tot vier maanden voorwaardelijke gevangenisstraf voor wapenbezit.
Het OM liet direct al weten teleurgesteld te zijn over de uitspraak. Het vonnis wordt nog bestudeerd, maar het OM stelt nu toch al hoger beroep in omdat de termijn hiervoor morgen afloopt.
“Het gaat om een complexe strafzaak met maatschappelijke impact, dit vraagt om een zorgvuldige afweging ten aanzien van het hoger beroep”, schrijft het OM. “Hiervoor heeft het OM meer tijd nodig.” Of het hoger beroep uiteindelijk wordt doorgezet, moet dus nog blijken.
Richard de Mos reageert op Twitter dat het OM met het hoger beroep “het Zwaard van Damocles” boven de stad laat hangen.
I.p.v. na de heldere uitspraak van de rechters, volledige vrijspraak, rekening te houden met de gevoelens in de samenleving en het herstel van een zwaar gepolariseerd politiek veld een kans te geven, laat het OM het Zwaard van Damocles boven de stad hangen https://t.co/lQRp2Le1Ln
Burgemeester Den Haag: door hoger beroep duurt onzekerheid langer
De burgemeester van Den Haag, Jan van Zanen, hoopt dat het Openbaar Ministerie snel een definitief besluit neemt over het hoger beroep tegen de vrijspraak van politicus Richard de Mos en zijn medeverdachten. Het OM tekende donderdag beroep aan om te voorkomen dat de termijn daarvoor zou verlopen. Zo is er meer tijd om het vonnis te bestuderen en te beslissen of het beroep wordt doorgezet.
,,Het is uiteraard aan het Openbaar Ministerie welke keuzes ze maken. Als stad Den Haag dachten we dat we met de heldere uitspraak een punt konden zetten achter een lange periode van onzekerheid. Met deze stap duurt de onzekerheid langer. We hopen dat het OM zo snel mogelijk een finale beslissing neemt. Daar is de stad het meeste bij gebaat”, laat de burgemeester weten via zijn woordvoerder.
Bekijk hier een reconstructie van Nieuwsuur van de corruptiezaak tegen De Mos:
Haagse oud-wethouder De Mos vrijgesproken van corruptie
De Haagse oud-wethouder Richard de Mos is vrijgesproken in de corruptiezaak die tegen hem was aangespannen. Ook zijn collega Rachid Guernaoui en de andere zes verdachten zijn vrijgesproken. Een verdachte is wel veroordeeld tot vier maanden voorwaardelijke gevangenisstraf voor wapenbezit. Het OM is teleurgesteld en overweegt in hoger beroep te gaan.
De rechter liet niets heel van de verdenkingen. Hij was zeer kritisch op de werkwijze van het Openbaar Ministerie. Die werkwijze is veel te rigide geweest, oordeelde de rechter. Er is geen bewijs van deelname aan een criminele organisatie, ambtelijke corruptie, het schenden van de geheimhoudingsplicht en meineed.
De rechter stelde vast dat er ruim 100.000 euro aan partijdonaties is gedaan aan Groep de Mos/Hart voor Den Haag door de vijf ondernemers, die ook terechtstonden. Daarnaast kreeg De Mos zelf voor bijna 270 euro aan persoonlijke giften.
Die bestonden vooral uit etentjes. Ook heeft De Mos twee boottochtjes gekregen. Maar volgens de rechter was er met die donaties geen sprake van kwade bedoelingen door de ondernemers. “Sterker nog, de donaties lijken gedaan uit goede bedoelingen”, aldus de rechter.
Rechter spreekt oud-wethouder Richard de Mos vrij in corruptiezaak
De Mos, die voor aanvang van de uitspraak liet blijken nerveus te zijn, viel zijn medeverdachten huilend in de armen nadat de rechter het vonnis had uitgesproken. Op de publieke tribune klonk luid gejoel en applaus.
In een eerste reactie deed De Mos een oproep aan het OM om “het nu los te laten en niet in hoger beroep te gaan”. Verder wil hij een debat in de Haagse gemeenteraad “om de vrijspraak te duiden” en om zo snel mogelijk met zijn partij terug te keren in het stadsbestuur.
De Mos in tranen na de uitspraak
De Haagse burgemeester Van Zanen zegt “bijzonder blij te zijn voor Richard en Rachid”. Volgens de burgemeester komt er “een einde aan een te lange periode van onzekerheid”.
De burgemeester zegt dat de rechter “een heldere uitspraak heeft gedaan. Het is nu aan iedereen die zich met de stad Den Haag verbonden voelt om vooruit te kijken.”
Vlak voordat De Mos de rechtbank in Rotterdam binnenliep, zei hij al tegen journalisten te geloven in volledige vrijspraak. “Dat is het enige wat ik verwacht. Voor u staat iemand met een rechte rug. Iemand die zichzelf recht in de spiegel kan aankijken.”
De Mos en Guernaoui met gejuich ontvangen bij rechtbank
Tegen zijn partijgenoot Guernaoui eiste het OM een gevangenisstraf van zestien maanden, waarvan zes voorwaardelijk. Ook hij zou vier jaar lang geen publiek ambt mogen uitoefenen. Tegen de andere verdachten werden straffen geëist variërend van drie tot twaalf maanden cel.
Waar ging de zaak om?
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 kreeg de door De Mos opgerichte lokale partij Groep de Mos/Hart voor Den Haag, de meeste stemmen. De Mos en Guernaoui werden wethouder. Een jaar later, in oktober 2019, viel de Rijksrecherche kantoren op het Haagse stadhuis binnen en woningen van de verdachten. Uit onderzoek zou blijken dat er bij de gemeente voor 15.000 euro vergunningen te koop zouden zijn.
Daarin zou voormalig raadslid Nino Davituliani van Groep de Mos/Hart voor Den Haag een centrale rol hebben gespeeld. Zij is de partner van horecaondernemer Erdinç Akyol en de schoonzus van Atilla Akyol, die beiden ook in deze zaak terechtstonden.
De drie andere verdachten die ook zijn vrijgesproken, waren vastgoedontwikkelaars. Twee van hen, Michel Zaadhof en Edwin Jansen, kwamen met De Mos in contact als leden van een klankbordgroep. In die hoedanigheid adviseerden zij De Mos en Guernaoui bij de vorming van het college. Dennis Buis kwam later pas in beeld als de achtste verdachte in de zaak. Hij zou door De Mos zijn benaderd als donateur voor zijn partij.
De partij zou de verkiezingen mede gewonnen hebben doordat De Mos en Guernaoui de bevriende ondernemers hebben geholpen in ruil voor donaties aan de partij. De zakenmensen zouden vertrouwelijke informatie hebben ontvangen over toekomstige vastgoedprojecten, het gemeentelijk beleid hebben kunnen beïnvloeden en twee nachtontheffingen voor horecazaken hebben gekregen.
Alle verdachten hebben altijd volgehouden dat ze niets hebben misdaan. Ze hebben vanaf begin af aan verklaard dat er niets vreemds was aan de donaties. De Mos zegt dat hij altijd in het algemeen belang heeft gehandeld en altijd heeft geprobeerd om problemen van ondernemers en burgers op te lossen. De advocaten van de verdachten hadden gevraagd om vrijspraak.
Uitspraak in zaak-De Mos ‘tik op de vingers Openbaar Ministerie’
Het Openbaar Ministerie eiste in februari forse straffen tegen de voormalige Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui. Bij De Mos ging het om een gevangenisstraf van bijna twee jaar. Tegen Guernaoui eiste het OM zestien maanden celstraf, waarvan zes voorwaardelijk. De oud-wethouders zouden deel hebben uitgemaakt van een criminele organisatie, zich hebben laten omkopen en meineed hebben gepleegd.
Het belangrijkste verwijt was dat ze geldschieters van hun partij hebben bevoordeeld bij onder meer bouwprojecten en de verlening van nachtvergunningen. In de zaak stonden vijf ondernemers terecht die de partij van De Mos – Hart voor Den Haag – financieel steunden voor een bedrag van in totaal ruim 100.000 euro. Ook tegen hen eiste het OM forse (cel)straffen.
Maar van alle aantijgingen liet de rechtbank in Rotterdam geen spaan heel; alle acht verdachten werden op vrijwel alle gronden vrijgesproken. “Er was slechts sprake van een zweem van omkoping, maar er is geen bewijs voor kwade bedoelingen bij de donaties”, aldus de voorzitter van de rechtbank, Jacco Janssen.
De rechter begon zijn vonnis met de vaststelling dat het OM met een “rechttoe-rechtaan blik” naar de politieke gebeurtenissen in Den Haag heeft gekeken, “waarbij vooral de achteraf gevonden communicatie door een corruptiebril is bekeken”.
‘Hoger beroep onverstandig’
Julien van Ostaaijen, bestuurskundige aan de University of Tilburg en Avans Hogeschool, spreekt na bestudering van het vonnis van een ‘tik op de vingers van het OM’. Van Ostaaijen: “Justitie heeft tijdens deze zaak laten zien weinig gevoel te hebben voor te hebben van de lokale politiek en wordt daar nu voor gecorrigeerd door de rechtbank. Natuurlijk is de schijn van belangenverstrengeling problematisch, maar niet per se strafbaar.”
Dat het OM hoger beroep overweegt, noemt de Tilburgse bestuurskundige onverstandig. “In tegenstelling tot de casus rond Jos van Rey ging bij De Mos al het geld naar de partij, niet naar hem persoonlijk – op een paar kleine dingen als etentjes na. De rechter heeft duidelijk gezegd dat er geen directe relatie is tussen de financiële steun en het politiek handelen van de twee wethouders.”
Subsidie voor lokale partijen
Lokale partijen krijgen – in tegenstelling tot landelijke partijen – geen financiering vanuit de overheid, hoewel ze inmiddels ruim één op de drie zetels bezetten in de gemiddelde gemeenteraad. Daar komt wel verandering in met de Wet financiering politieke partijen, die momenteel ter beoordeling ligt bij de Raad van State. In dat wetsvoorstel wordt 8 miljoen euro uitgetrokken voor subsidie aan álle gemeenteraadsleden, dus ook de lokale afdelingen van landelijke partijen.
Ongeveer een derde zal daarvan dus bij lokale partijen terechtkomen. “Een begin”, noemt Winnie Prins, voorzitter van het Kennispunt Lokale Politieke Partijen, de wet. Daarin zijn strenge normen opgenomen voor lokale partijen, die moeten bijvoorbeeld elke gift boven de 50 euro registreren. “Te rigide”, vindt het kennispunt, omdat het tot te grote administratieve rompslomp zou leiden.
Corruptie of zelfs de schijn van belangenverstrengeling zullen bovendien niet voorkomen worden door de wet, zegt Prins. “Dat is valse hoop, mensen die kwaad willen vinden altijd wel een weg. Dat kan geen enkele wet voorkomen.” Ook hoogleraar innovatie en regionaal bestuur Marcel Boogers van de Universiteit Twente waarschuwt dat de wet lang niet alle integriteitskwesties zal voorkomen.
Partij De Mos buiten college
Boogers denkt dat er altijd een grijs gebied zal blijven in de relatie tussen geldschieters en (lokale) partijen. Als er een sterk vermoeden is van corruptie moet het OM sneller tot een zaak komen, vindt de hoogleraar. “Hier heeft de gemeentepolitiek jaren last van gehad, dat is echt veel te lang.” Zo belandde Hart voor Den Haag na de vorige gemeenteraadsverkiezingen buiten het college, hoewel de partij de grootste was geworden in de stad.
Boogers betwijfelt of De Mos ook meteen politiek gaat profiteren van de vrijspraak. “Staatsrechtelijk gezien is daar in ieder geval geen reden voor. En er gaat tussentijds echt geen nieuw college komen.” Hart voor Den Haag heeft wel meteen een debat aangevraagd “om de uitspraak van de rechtbank en de gevolgen daarvan voor de Haagse politiek, openbaar en transparant te duiden”. De Haagse burgemeester Van Zanen heeft het verzoek gehonoreerd, het debat vindt plaats op 11 mei 2023.
Nog zeker vijf weken wachten op vonnis corruptiezaak
Richard de Mos en de zeven andere corruptieverdachten moeten nog zeker vijf weken wachten op het oordeel van de rechter. Door de agenda’s van de rechtbank, verdachten en hun advocaten wordt nu gezocht naar een dag in de week van 17 tot 21 april.
Dat melden advocaten en hoofdverdachte De Mos aan het AD. Een woordvoerder van de rechtbank van Rotterdam meldt dat er ‘nog geen datum’ is ingepland. De Haagse corruptieaffaire draait om vriendjespolitiek, omkoping, lekken van geheime informatie en de vorming van een criminele organisatie in en rond de politieke partij van de Haagse ex-wethouder Richard de Mos.
Volgens het Openbaar Ministerie spanden De Mos, twee partijgenoten en vijf horeca- en vastgoedondernemers jarenlang samen. In ruil voor ruim een ton aan verdachte partijdonaties kregen de ondernemers invloed op beleid, voorrang en voordeel, onder meer bestaande uit geheime informatie en nachtvergunningen.
De inhoudelijke behandeling van de zaak liep van eind januari tot medio februari in de rechtbank van Rotterdam. Het OM eist 22 maanden cel tegen De Mos en een beroepsverbod van twee jaar. De strafeisen tegen de andere politici en ondernemers pakken lager uit.
Alle betrokkenen ontkennen schuld. De Mos vindt het jammer dat hij nog weken langer moet wachten, meldt hij: ,,Die maand langer wachten op vrijspraak kan er na 3,5 jaar wachten ook wel bij. Maar ik kijk er natuurlijk naar uit om ervan af te zijn.”
Laatste verdachte in de zaak`De Mos´
Het is dus nog niet helemaal bekend wanneer precies het vonnis valt in de Haagse corruptiezaak. De Rotterdamse rechtbank zou dinsdag een datum prikken, na het behandelen van de laatste verdachte in zaak-De Mos, maar mede door volle agenda’s is er nog geen duidelijkheid wanneer dat kan. Zeer waarschijnlijk niet voor april.
Dit vertelde de voorzitter van de rechtbank dinsdag 07.03.2023 tijdens de bespreking van het dossier van Michel Zaadhof. De vastgoedondernemer kon om gezondheidsredenen niet tegelijk met de andere zeven verdachten in de in de rechtbank verschijnen. De rechtbank wilde geen uitspraakdatum prikken voordat ook Zaadhof zijn verhaal had kunnen vertellen en zou wachten tot dinsdag. Maar een geschikte dag vinden blijkt lastiger dan gedacht.
‘Veel verdachten en advocaten willen aanwezig zijn bij het vonnis, waardoor er veel verhinderdata zijn opgegeven’, luidt de gedeeltelijke verklaring van de voorzitter. Ook speelt mee dat dezelfde drie rechters ook betrokken zijn bij een andere grote zaak. ‘Beiden willen we graag goed doen.’ De andere zaak dient begin april en de rechtbank overweegt pas daarna uitspraak te doen. Wel geeft de rechter aan dat hij het niet ‘op de lange baan wil schuiven’.
Acht maanden cel geëist
Met de bespreking van Zaadhofs dossier is wel de inhoudelijke behandeling ten einde gekomen. Hij hoorde de officier van justitie acht maanden celstraf tegen hem eisen, waarvan vier voorwaardelijk. Zaadhof wordt net als de andere verdachten beschuldigd van deelname aan een criminele organisatie. Tevens zou hij zich schuldig hebben gemaakt aan omkoping van ambtenaren, en medeplegen van schending van het ambtsgeheim.
Zaadhof was tot voor kort met medeverdachte Edwin Jansen aandeelhouder van NU Projectontwikkeling, dat tot 2019 weer aandeelhouder was van Zaadhofs eigen bedrijf. Zaadhof zat samen met Jansen in 2018 in het campagneteam en vanuit zijn bedrijf werd er een donatie gedaan voor de website van Hart voor Den Haag.
Na de verkiezingswinst gaf Zaadhof vanuit de klankbordgroep advies aan Richard de Mos en Rachid Guernaoui bij de coalitieonderhandelingen. Zaadhof zat daarna ook kort in het partijbestuur.
Herhaling van zetten
De behandeling van Zaadhofs dossier was dinsdag grotendeels een herhaling van zetten. Opnieuw werd gesproken over de parkeergarage de Zeeheld, De Leyweg en de zogeheten erfpachtsupletie. Maar in tegenstelling tot bijvoorbeeld Jansen komt Zaadhof vooral zijdelings voor in deze dossiers, vaak omdat anderen hem benaderden met mail- of telefoonberichten.
Zo wordt Zaadhof verdacht van medeplegen van schending van het ambtsgeheim doordat vertrouwelijke documenten over cultuurpaleis Amare met hem werden gedeeld. Zaadhof zegt dat mensen hem vooral vroegen om advies: ‘Als je al die berichten wantrouwend bekijkt, kan je van alles interpreteren, maar je moet als Openbaar Ministerie (OM) ook openstaan voor alternatieve scenario’s.’
Zaadhof speelt zijn grootste rol in het dossier rond kantoorpand De Schilde, als adviseur van jeugdvriend Atilla Akyol. Akyol wilde dit pand aanvankelijk huren om tentamens te faciliteren voor zijn klant Universiteit Leiden.
Zaadhof ging mee met Akyol naar gesprekken met de gemeente, waarin terloops ook het idee ontstond om horeca en arbeidsmigranten te huisvesten in het pand. Dat laatste kwam De Mos weer goed uit, omdat het ‘Polenhotel’ bij de Uithof weg moest en De Mos daar graag Plopsaland wilde vestigen.
Samenloop van omstandigheden
Zaadhof noemt dit vooral een samenloop van omstandigheden en een ‘creatieve ingeving’ van De Mos. Hij had er zelf geen belang bij: ‘Misschien als het pand zou worden gekocht en we er in de toekomst woningen konden maken, maar dat bleek geen optie.’ Zijn bemoeienis met Groep de Mos kwam volgens hem alleen voort uit maatschappelijke betrokkenheid.
Als de rechtbank een appje voorhoudt waarin Zaadhof tegen Jansen zegt dat hij met enige tegenzin wel wil toetreden tot het bestuur van Hart voor Den Haag omdat ‘Richard veel voor ons heeft gedaan’, reageert Zaadhof: ‘Ik kan me nu niets herinneren dat De Mos ooit voor mij persoonlijk heeft gedaan. Hij heeft zich wel ingezet voor De Zeeheld (de garage was eigendom van NU, red.), maar daarin had ik geen belang.’
‘Vraagt om meer uitleg’
De officier van justitie vindt dat een dergelijk bericht vraagt om meer uitleg, blijkt in het requisitoir. In vergelijkbare berichten als ‘we hebben ze niet voor niets de grootste gemaakt’, volgens Zaadhof een knipoog naar de partijslogan, ziet het OM bewijs van een bewuste intentie om invloed te kopen.
En waar Zaadhof zegt dat hij slechts 2.500 euro heeft gedoneerd vanuit zijn eigen bedrijf voor een website, beschouwt het OM ook de donaties vanuit NU als van hem afkomstig. Daarmee komt de teller voor Zaadhof op ruim 11.000 euro.
Dat Zaadhof in het dossier De Schilde alleen een adviserende rol heeft gespeeld, maakt voor het OM ook weinig uit. Akyol en Zaadhof werden voorgetrokken door De Mos, is de redenatie, en daarmee nam Zaadhof ook deel aan een criminele organisatie.
De officier erkent wel dat Zaadhofs rol kleiner is dan die van andere verdachten. De strafeis van acht maanden is dan ook lager dan de meeste anderen, die vaak elf maanden of langer hoorden eisen.
Met de haren bijgesleept
De advocaat van Zaadhof, Judith de Boer, zegt dat haar cliënt er met de haren bij is gesleept door het OM en dat er geen enkel bewijs is. Het OM is volgens haar helemaal niet geïnteresseerd in waarheidsvinding en ze stelt – opnieuw – dat het dossier een verkeerde samenvatting geeft van de daadwerkelijke gesprekken.
Zo concludeert het OM uit berichten van Zaadhof over het leveren van een wethouder door zijn bedrijf, dat daarmee De Mos wordt bedoeld. Maar volgens Zaadhof is hij zelf een keer gepolst door De Mos of hij mogelijk interesse heeft in die positie (‘nee’) en maakte hij daar een grapje over. Al met al wordt Zaadhof gecriminaliseerd op basis van een paar flauwe grappen, stelt zijn advocaat. Zij eist daarom volledige vrijspraak.
Laatste woorden
Omdat het OM afziet van verdere repliek, komen daarmee elf dagen inhoudelijke behandeling ten einde. De laatste woorden zijn voor Michel Zaadhof, maar die verwijst terug naar zijn woorden eerder tijdens de zitting. Hij hoopt dat anderen in de toekomst een zelfde lot als hem bespaard blijft en dat de uitspraak van de rechtbank niet leidt tot angst bij ondernemers om betrokken te raken bij de politiek. ‘Want dat vertrouwen is al wankel.’
Tot slot richt hij zich nog tot de voorzitter: ‘Ik wil u bedanken voor dit proces, en dat doe ik niet uit beleefdheid. Ik heb andere verdachten gesproken en durf wel te zeggen dat wij het als helend hebben ervaren, dat er toch naar ons geluisterd lijkt te worden.’
De behandeling ging vanaf maandag 06.02.2023 weer verder met pleidooien van de advocaten, ter verdediging van de verdachten.
Het gehele achttal heeft tot dusver beweerd onschuldig te zijn. Na de pleidooien komt het Openbaar Ministerie nog eenmaal aan het woord en tot slot de verdachten. Naar verwachting vindt begin maart nog de behandeling van het dossier van Michel Zaadhof plaats en volgt de uitspraak in de zaak-De Mos halverwege maart.
Pleidooi advocaat Peter Plasman 07.02.2023
Dinsdag 7 februari 2023 aanstaande is het de beurt aan de verdediging van Richard de Mos en Rachid Guernaoui om alle knotsgekke beschuldigingen van het OM te weerleggen. Advocaat Plasman heeft een rotsvast vertrouwen in een goede afloop: “Ik stel met genoegen vast dat zich hier de contouren ontwikkelen van een gigantisch fiasco voor het Openbaar Ministerie”, aldus Plasman die dinsdag zijn pleidooi houdt in de rechtbank te Rotterdam.
Na woensdag is de zaak overigens nog niet afgerond. Donderdag is voorlopig de laatste dag. Dan kunnen het OM en de advocaten nog een keer op elkaar reageren en dan volgt ook het slotwoord van de verdachten.
Terugblik dag 1 – 06.02.2023
Door de precieze achtergronden van belangrijke telefoonberichten- en gesprekken weg te laten, heeft het Openbaar Ministerie een ‘misdaadroman uit het genre fictie’ geschreven. Dit zeggen advocaten van de verdediging in de Haagse corruptiezaak, die maandag voor het eerst reageerden op de strafeis van de aanklager.
Zijn advocaat is nog geen half uur aan het woord als Edwin Jansen breekt. Hij barst voorovergebogen in de rechtszaal in snikken uit. ‘Er wordt mij zoveel onrecht aangedaan’, antwoordt hij als de rechter aan hem vraagt of het gaat. De rechter: ‘Het valt u zwaar he?’ Jansen: ‘Ik word al drieënhalf jaar zo slecht afgeschilderd.’
Jansens advocaat Judith de Boer heeft net een citaat van ‘heel lief appje’ voorgelezen, dat de projectontwikkelaar en voormalig artiesten-manager stuurde aan Richard de Mos. ‘Wie goed doet, goed ontmoet. Ik geloof in je en steun je. Heb ik dan eindelijk toch een hobby gevonden’, schrijft Jansen daarin aan de politicus. ‘Mijn cliënt was niet bezig met zakelijke plannen’, zegt De Boer. ‘Hij herstelde van een burn-out, hij had net een levensbedreigend ongeluk gehad. Cliënt verwachtte geen voorkeursbehandeling.’
‘Cherry picking’
Nadat het Openbaar Ministerie (OM) vorige week betoogde hoe de politici van Hart voor Den Haag en een aantal ondernemers een ‘criminele organisatie’ zouden vormen – en forse straffen eiste – is het deze maandag de beurt aan de verdediging. De advocaten van oud-raadslid Nino Davituliani, haar partner Erdinç Akyol en Edwin Jansen vertellen dat hun cliënten zich totaal niet in dat verhaal herkennen. Gemene deler in hun pleidooien is dat het OM zeer selectief te werk ging bij het opstellen van het requisitoir.
Hendrik Sytema, raadsman van Davituliani, zegt dat de aanklager gemakshalve allerlei verbanden veronderstelt en doet aan ‘cherry picking’. Edwin Jansens advocaat Judith de Boer voegt hieraan toe: ‘Het OM heeft een misdaadroman willen schrijven die wat mij betreft behoort tot het genre fictie.’
Geknipt en geplakt met citaten
Het is ook De Boer, wier cliënt waarschijnlijk de meest geciteerde was in het betoog van het OM, die het meest ingaat op het de methode van de aanklager. Zinnen uit meerdere mails, met daarin woorden als ‘cashen’, ‘dichtbij het vuur zitten’ en ‘uitmelken’ zouden onder elkaar zijn geplakt. En ‘smileys’ uit Whatsapp-gesprekken bewust weggelaten. ‘Het Openbaar Ministerie heeft alleen oog voor het eigen frame’. Eerder in het proces bleek ook dat Jansen, mede door een misverstand, nooit is verhoord door de Rijksrecherche.
Dat het OM minstens één keer heeft geknipt en geplakt met citaten, blijkt uit een voorbeeld dat De Boer in de pauze uitdeelt op papier. Dit bevat een citaat uit het requisitoir waarin de woorden ‘my lips are sealed’, een uitspraak van Jansen tegen De Mos, worden gekoppeld aan een gesprek met voormalig woonwethouder Boudewijn Revis. Daarin zou Jansen onderhands bouwafspraken hebben gemaakt, die hij volgens het OM dus zou willen verzwijgen. Maar uit de Whatsapp-geschiedenis van Jansen blijkt dat dit een reactie is op een uitspraak van De Mos over problemen met zijn ex.
De Boer verbindt dit aan haar inhoudelijke verweer: Jansen zou helemaal niet uit zijn geweest op winst en dus ook geen onrechtmatige invloed hebben willen uitoefenen. De donatie die hij deed, was bovendien relatief klein en in natura: hij betaalde een paar duizend euro voor een nieuwe website. ‘En niet aan een ambtenaar, maar aan een partij in verkiezingstijd.’
Uit het requisitoir en strafeis blijkt volgens haar wél de visie van het OM op politiek, maar niét dat er sprake was van ondemocratische beïnvloeding met het oog op geld en macht te vergaren. Kortom: er was geen sprake van een criminele organisatie.
Dit is op maandagochtend ook al betoogd door de andere advocaten. ‘Het was eerder een vriendengroep’, zegt advocaat Ed Manders namens Erdinç Akyol. En als de rechter eventueel zou oordelen dat er wel een criminele organisatie zou bestaan, dan nog treft de man die in zalencentrum Opera werkte geen blaam. ‘Want hij wist niets van het oogmerk van deze organisatie.’ Ook advocaat Sytema’s cliënt Davituliani zou geen weet hebben gehad van criminele doelen, wat volgens hem voldoende grond is voor vrijspraak.
Tenlastelegging onduidelijk
Manders eist dat zijn cliënt Erdinç Akyol vrijuit gaat. Door allerlei zaken bij elkaar te vegen onder de noemer criminele organisatie, is het OM volgens Manders onduidelijk wat Akyol precies ten laste wordt gelegd. ‘Zo kan hij zich niet goed verdedigen.’
En, misschien wel belangrijker, Manders vindt dat het onderzoek nooit had mogen beginnen. De basis daarvan werd gelegd door een gerucht, dat er in Den Haag horecavergunningen zouden kunnen worden gekocht. Nino Davituliani zou het brein zijn achter deze operatie, maar de vermeende tipgever heeft later ontkend dat hij dit had gezegd.
‘Onrechtmatige bewijsgaring’
Toch werden er al snel zware opsporingsmiddelen ingezet, maar voor vergunningenverkoop werd nooit een snipper bewijs gevonden. Manders zegt daarom dat er sprake was van ‘onrechtmatige bewijsgaring’. De resultaten daarvan zouden terzijde moeten worden geschoven. Als dat gebeurt blijft er niets over van een zaak, zegt Manders.
De advocaat van Akyol vraagt zichzelf, gezien de ijverige start van de Rijksrecherche, ook af er sprake is van een politiek proces. De Mos zou krachten hebben ontketend die een gevaar zijn voor de gevestigde orde, stelt de advocaat. Manders ontkent ook, in navolging van Nino Davituliani’s advocaat, dat Davituliani in de gemeenteraad zou zijn ‘geplant’ door de broers Erdinç en Atilla Akyol.
‘Bluf tot een kunst verheven’
Dat Erdinç daarop heeft gehint in telefoonberichten, zegt meer over diens achtergrond. Manders: ‘Je moet het in perspectief zien. Mijn cliënt is een gewiekste jongen van de straat, die meelift op het succes van zijn broer. Hij heeft bluf tot een kunst verheven.’ Ook zou Erdinç Akyol ADHD hebben. ‘Zijn gedachten en gedrag lijken op een flipperkast.’
Sytema wijst ook op het gedrag van Davituliani als bewijs tégen een planting in de raad: ze wilde niet meedoen aan een eventuele stemming over nachtvergunningen voor Opera, en de integratiestandpunten die zij vertolkten gingen in tegen de mening van Erdinç Akyol.
Het OM beschuldigt Erdinç Akyol ook van stemfraude, door het kopen van volmachtstemmen. Ook dat verwerpt Manders. Volgens hem is daarvoor geen bewijs te vinden. Het OM zou zich daarvoor alleen baseren op praatjes van zijn cliënt. ‘Het ontbreekt aan hard bewijs.’
De pleidooien van de verdediging in het Haagse corruptieproces gaan morgen verder met Peter Plasman. Die voert dan de hele dag het woord namens zijn cliënten Richard de Mos en Rachid Guernaoui. Donderdag is dan voorlopig de laatste zittingsdag. Hier mag het Openbaar Ministerie in een repliek nog reageren op de pleidooien, waarna de advocaten weer mogen antwoorden in een ‘dupliek’. Vervolgens is het slotakkoord aan de verdachten, om zich in een laatste woord te richten tot de rechters. Het oordeel van de rechters valt waarschijnlijk halverwege maart.
Terugblik dag 2 – 07.02.2023
Advocaten Haagse oud-wethouders De Mos en Guernaoui vragen om vrijspraak
In het proces tegen de Haagse politici Richard de Mos en Rachid Guernaoui heeft de verdediging gepleit voor vrijspraak. Volgens de advocaten hebben de twee van Groep De Mos/Hart voor Den Haag zich niet schuldig gemaakt aan corruptie en zelfverrijking. Het Openbaar Ministerie stelt dat dat wél zo is en eiste daarom vorige week onder meer celstraffen.
Volgens het OM hebben de twee toen ze wethouder waren bevriende ondernemers bevoordeeld in ruil voor financiële steun.
De Mos was wethouder van Economische Zaken. Zijn advocaten zeggen dat het juist goed was dat hij ondernemers een steun in de rug gaf. Bovendien zou De Mos zich voor veel meer ondernemers hebben ingezet.
Kern van de aanklacht luidt corruptie en zelfverrijking. Het OM eiste vorige week een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van 22 maanden tegen Richard de Mos. Daarnaast zou hij vier jaar lang geen bestuurlijk ambt mogen uitoefenen.
Tegen partijgenoot en oud-wethouder Rachid Guernaoui eiste het OM 16 maanden celstraf, waarvan zes maanden voorwaardelijk. Ook hij zou vier jaar uit een publiek ambt geweerd moeten worden.
Via De Mos en zijn partij zouden ondernemers zich een voorkeurspositie in de gemeente Den Haag hebben verworven, waarmee ze miljoenen hadden kunnen verdienen. Het OM denkt dat drie vastgoed- en twee horecaondernemers uit Den Haag, in ruil voor donaties van zeker 113.000 euro aan de partij van De Mos, zo’n voorkeursbehandeling hebben gekregen.
Naast de twee staan nog vijf ondernemers en een voormalig gemeenteraadslid terecht op beschuldiging van het vormen van twee criminele organisaties, ambtelijke corruptie en het schenden van het ambtsgeheim. Tegen deze verdachten zijn straffen geëist van drie tot twaalf maanden.
De Mos en Guernaoui zouden ook geheime informatie hebben gedeeld, wat neerkomt op schending van het ambtsgeheim . Maar volgens hun advocaten was de informatie niet geheim en zouden ze daarom ook van deze verdenking moeten worden vrijgesproken, schrijft Omroep West.
De advocaten stellen verder dat het Openbaar Ministerie een heksenjacht voert op De Mos. Ook zou hij zijn neergezet als een doortrapte, op zelfverrijking uit zijnde corrupte politicus.
Het dossier van ongeveer 15.000 pagina’s zit volgens de verdediging vol met aannames, foutieve vooronderstellingen en interpretaties.
De rechtbank in Rotterdam doet waarschijnlijk eind volgende maand uitspraak.
Terugblik dag 3 – 08.02.2023
Groep de Mos-donateurs verdedigen zich: ‘OM, luister alstublieft’
Met het verweer van de twee grootste Groep de Mos-donateurs, Dennis Buis en Atilla Akyol, stond het Haagse corruptieproces woensdag in het teken van partijfinanciering. En ook hun advocaten verwijten het Openbaar Ministerie (OM) een te rijke fantasie, die met slecht knip- en plakwerk als werkelijkheid wordt verkocht.
‘Luister alstublieft.’ Advocaat Mark Teurlings richt zich tot de twee officieren van justitie in de Rotterdamse rechtbank. Hij vindt het mooi dat het OM dinsdagochtend excuses aanbood voor een fout in het dossier. Maar tegelijk heeft hij het gevoel dat dit alleen werd ingegeven door de publiciteit. ‘Er zijn namelijk erg veel stukken die uit de context worden geciteerd en samengevat.’ Teurlings sluit zich daarmee aan bij de eerdere verweren van deze week.
De advocaat van vastgoedondernemer Dennis Buis hoopt dat het OM inzake zijn cliënt de moed heeft om uit zichzelf tot een ander inzicht kan komen. ‘Het gaat immers om de waarheidsvinding.’ Tot dusver waren de oproepen van Teurlings vruchteloos. Hij verzocht het OM namelijk al twee keer om de zaak tegen zijn cliënt te seponeren. ‘Uitzonderlijk’, noemt hij dat, maar hij kan tot geen andere conclusie komen dan dat zijn cliënt erbij is gesleept om de zaak gewicht te geven.
Grootste sponsor
Dennis Buis, die via diverse bv’s eigenaar was van duizenden huizen in Den Haag en jaarlijks zo’n honderd miljoen euro omzette, was met 50.000 euro de grootste sponsor van Hart voor Den Haag bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018. Maar dat is dan ook gelijk zijn enige rol, zegt Teurlings. Zo had hij nauwelijks bemoeienis met de veelbesproken vastgoeddossiers over parkeergarage De Zeeheld en bedrijfspand De Schilde: ‘Hij werd wel eens op de hoogte gehouden en kon er wel eens wat van zeggen, maar hij bemoeide zich er niet mee.’
Het OM probeert Buis wel aan De Zeeheld te koppelen, zegt Teurlings, mede via mails die Edwin Jansen in 2015 naar Buis stuurde. ‘Dat is nog voor de tenlastegelegde periode, maar dat zegt het OM er niet bij in het requisitoir.’ Ook worden de vermeende belangen van Buis vaak samen besproken met die van NU Projectontwikkeling, het bedrijf van medeverdachte Edwin Jansen, omdat Buis oprichter zou zijn. Teurlings: ‘Hij was alleen aandeelhouder, zoals je dat ook van Philips kan zijn.’
‘Richard viel van zijn stoel’
Buis doneerde volgens Teurlings alleen aan Groep de Mos, omdat hij Richard de Mos ‘een verademing’ vond, zonder De Mos vooraf in te lichten. ‘Richard viel van zijn stoel toen hij het bedrag hoorde.’ Niks planmatigs, zegt de advocaat. En niks ‘voor wat hoort wat’. Het was volgens Teurlings eerder andersom: De Mos vroeg zijn sponsor om gunsten, bijvoorbeeld in de vorm van advies. Buis heeft De Mos ook ontraden om wethouder economie te worden, in plaats van stedelijke ontwikkeling. ‘Als je die invloed wil hebben zou dit een heel stom advies zijn geweest.’
Het legitimeren van partijdonaties is ook een belangrijk punt in het tweede pleidooi op woensdag, gevoerd door Arthur van der Biezen. Hij is de advocaat van Atilla Akyol, de voormalige eigenaar van zalencentrum Opera. Met ruim 30.000 euro aan donaties zou Akyol volgens het OM een nachtvergunning hebben ‘gekocht’ en zijn schoonzus Nino Davituliani hebben ‘geplant’ in de gemeenteraad.
Maar Akyol is geen gewone sponsor, zegt Van der Biezen. Hij leerde De Mos kennen in 2013 en werd in 2014 lid van zijn partij. Dat jaar was hij ook lijstduwer bij de gemeenteraadsverkiezingen, maar nog geen (grote) donateur. Dat werd hij pas bij de verkiezingen van 2018, waarbij hij ook op de lijst stond. Oftewel, zegt van De Biezen: ‘Dit is een partijman. Hier wordt iemand vervolgd die zijn eigen gedachtegoed ondersteunde.’
VVD en CDA
Dit verandert de situatie, zegt Van der Biezen. ‘Wie zegt bijvoorbeeld dat hij de partij niet steunde, omdat hij zelf de gemeenteraad in wilde? Dat gebeurt wel vaker met lijstduwers.’ In ieder geval werd het geld niet gestort om een speciale band te kopen: ‘Die was er al voor de donatie.’
Van der Biezen zegt dat de donaties van Akyol vergelijkbaar zijn met de grote bijdragen van vastgoedhandelaar Cor van Zadelhoff aan de landelijke VVD en de miljoenengift van Hans van der Wind aan het CDA. Maar voor landelijke partijen gelden wel regels voor donaties, voor lokale niet. Naar de VVD kraait echter geen haan, zegt Van der Biezen. ‘Is dat gedoogbeleid? Het is in ieder geval oneerlijk.’
Nachtvergunningen
Dan de omstreden nachtontheffingen. Deze waren niet eens een idee van De Mos, zegt Van der Biezen. Volgens hem werden er al rapporten geschreven over het uitbreiden van zalencapaciteit, onder meer in de nacht, lang voordat Groep de Mos toetrad tot het stadsbestuur. En uiteindelijk zijn de ontheffingen gewoon vergeven via het college, zegt Van der Biezen. ‘Niks mis mee.’
Als Van der Biezen, in navolging van eerdere advocaten, ook heeft aangestipt waarom er niks onoorbaars is gebeurd rond de zetel van Nino Davituliani en het huren van De Schilde, kan hij maar één ding concluderen: ‘Het valt gewoon niet juridisch in elkaar te draaien.’ In lijn der verwachting en met de eerdere zes pleidooien, volgt even later de eis: ‘Algehele vrijspraak.’
Volgens de agenda vindt donderdag voorlopig de laatste zittingsdag plaats, met eerst een reactie van het OM en daarna nog één keer de advocaten en verdachten. Vraag is alleen of advocaten na het OM-betoog nog veel tijd nodig hebben voor hun zogeheten dupliek. Mocht dat het geval zijn, vindt er toch nog een zittingsdag plaats. De uitspraak volgt waarschijnlijk halverwege maart.
Terugblik dag 4 – 09.02.2023
Laatste woorden in zaak-De Mos
Na tien zittingsdagen in het Haagse corruptieproces is de voornaamste conclusie dat aanklager en verdediging nog altijd lijnrecht tegenover elkaar staan. Drie weken van inhoudelijke behandeling kwamen donderdagmiddag ten einde met emotionele laatste woorden van de verdachten. ‘Al krijg ik vrijspraak, mijn leven is besmet.’
‘Hier wilde ik het bij laten’, zegt Rachid Guernaoui nadat hij de laatste woorden heeft voorgelezen van zijn papier en de rechtbank heeft bedankt. Hij laat een stilte vallen, maar opent dan toch weer zijn mond. ‘Tot vandaag, tot het repliek van het OM (Openbaar Ministerie, red.)’, zegt hij met verhoogde stem. ‘Want nu ben ik voor het OM ineens schuldig, omdat ik niét ben getapt. Ik dacht dat we in Nederland leefden.’ En dan loopt hij weg.
Guernaoui reageert op de laatste woorden van het OM, dat in de ochtend ‘repliek’ gaf op de verweren van de verdediging. Dat betoog sloot af met een verzameling citaten, die volgens de officier van justitie aantonen dat er een oorzakelijk verband bestaat tussen de donaties van de verdachte ondernemers, en de tegenprestaties die de politicie daarvoor hebben geleverd. Guernaoui komt er in die citaten ‘bekaaid’ vanaf, zegt de officier, maar: ‘Dat laat zich mogelijk verklaren doordat zijn telefoon niet is afgetapt.’
Guernaoui’s advocaat heeft dit tijdens het dupliek – de reactie van advocaten op het repliek – al vol verbazing vertaald als: ‘Je bent de sjaak als je getapt wordt, maar je bent ook de sjaak als je niet wordt getapt.’ Daaraan voegde hij toe: ‘Je kan wel raden wat mijn cliënt toen dacht: was ik maar getapt, want ik heb niks te verbergen.’
De methodes van het OM zijn tijdens de inhoudelijke behandeling veelvuldig het doelwit geweest van de verdediging. Vooral in de pleidooien die de advocaten begin deze week voerde. Het OM leidt aan tunnelvisie, stelden veel van de raadsmannen en -vrouwen. Om die visie te bevestigen, zou er selectief zijn gewinkeld in het dossier en geknipt en geplakt met citaten.
Koude kermis
En de officieren van justitie hebben nauwelijks geluisterd naar de ‘indrukwekkende’ verklaringen van verdachten tijdens de feitenbehandeling, zeggen de advocaten. Mark Teurlings, raadsman van vastgoedondernemer Dennis Buis, deed woensdag nog één klemmende oproep aan de officieren om ‘alstublieft’ te luisteren.
Maar donderdag komt hij van een koude kermis thuis. ‘Jammer, dat als je een pleidooi houdt waarin alle beschuldigingen worden gefileerd, dat er niet geluisterd wordt.’ Teurlings begrijpt dat het OM niet 180 graden draait, maar: ‘Er wordt niets gedaan met de dingen waar wij mee komen, maar het OM komt wel met nieuwe zaken.’ Met die eerste bijzin doelt hij op een omzetoverzicht waaruit blijkt dat zijn cliënt – in tegenstelling tot wat het OM zegt – nauwelijks financiële belangen had bij woningsplitsing. Met het tweede bedoelt hij de onbesproken dossiers die het OM er in het repliek nog bijhaalde.
Grabbelton
Judith de Boer, advocaat van Edwin Jansen, ziet het als een cynisch compliment voor haar verweer dat het OM het nodig vond om nieuwe citaten ‘uit de grabbelton te trekken’, maar ze is ook aangedaan: ‘Het OM is niet geïnteresseerd in de waarheid. Het had deze citaten ook aan mijn cliënt kunnen voorleggen. Ze worden hier aangehaald puur voor de bühne, puur voor de pers.’
Zo blijkt dat ondanks alle woorden over een ‘open debat’ over het grijze gebied van partijfinanciering, aanklager en verdediging na tien lange zittingsdagen nog steeds lijnrecht tegenover elkaar staan. Dat staan ze in hun interpretatie van giften, die volgens de verdediging niet persoonlijk waren, maar volgens het OM wel van grote waarde voor de ambities van De Mos en Guernaoui. Dat staan ze in de aangedragen jurisprudentie over wat corruptie is. En dat staan ze in de planmatigheid die ze zien in het handelen van het achttal, volgens het OM een ‘criminele organisatie’, volgens advocaat De Boer ‘een zooitje ongeregeld’.
Rechtbank tevreden
Waar iedereen het in de rechtbank wel over eens is, is dat er een zware dobber ligt voor de rechtbank. Die is, ondanks alle wrijving, ‘uitermate tevreden’ hoe de behandeling is verlopen. ‘Het is misschien niet het debat geworden waarop de verdachten hadden gehoopt’, zegt de voorzitter, met oog op de verwijten van de verdediging. ‘Toch is dit een debat waar wij wat aan hebben.’
En ook de verdachten hebben hier wat aan gehad, blijkt als zij zich op het einde nog één keer tot de rechters mogen richten. Stuk voor stuk bedanken ze de rechtbank voor het creëren van een ontspannen sfeer.
Leven besmet
Toch zitten de emoties nog hoog, wat het meest zichtbaar wordt bij Jansen. Betraand geeft hij het OM nog advies: ‘Al krijg ik vrijspraak, mijn leven is besmet en zal nooit meer het zelfde zijn. Dus ik hoop dat het OM hier lering uit trekt, om beter met verdachten om te gaan.’ Ook de koele Atilla Akyol oogt voor het eerst in drie weken fragiel, als hij spreekt wat de rechtszaak heeft betekend voor zijn zalencentrum, en wat hem op persoonlijk vlak nog meer is overkomen in de afgelopen jaren. ‘Het is niet makkelijk geweest.’
‘Deze mensen hebben wat meegemaakt in hun leven’, zegt Guernaoui. ‘Grote sterke mannen. En u heeft gezien wat er gebeurt als je de volle kracht van het OM op je afgevuurd krijgt. Ik heb nog nooit zoveel gehuild als in de afgelopen drie weken. Met uw uitspraak kunt u voorkomen dat andere bestuurders en ondernemers hetzelfde overkomt.’
De Mos
Als Guernaoui is gaan zitten, is het laatste woord aan Richard de Mos, de spil in dit dossier. Hij start met de grap dat hij hoopt dat dit niet écht zijn laatste woorden zijn, met gelijk de serieuze toevoeging dat hij nog lang door wil als politicus. Dan volgt het levensverhaal van zijn partij. Hoe die met ‘feelgoodpolitiek’ en het opkomen voor individuele belangen, groeide van een eenmansfractie tot de grootste van Den Haag.
Gepaard met die groei, werden de aanvallen op zijn partij smeriger, zegt De Mos. ‘Terwijl wij op Amerikaanse wijze geld aan het ophalen waren voor de campagne in 2018, verweten opponenten mij vriendjespolitiek. Maar iedere vertegenwoordiger van iedere politieke partij zal beamen dat er geld nodig is voor het voeren van een campagne. Veel geld!’
Een Hagenees is niemands knecht
De Mos zegt zich ervan bewust te zijn geweest dat ondernemers hem steunden uit eigenbelang. ‘Mijn partij had hun geld ook nodig voor het eigenbelang, om Den Haag beter te maken.’ Dat hij vanwege die donaties nu vervolgd wordt, heeft hem in zijn diepste zijn geraakt, maar bovenal zegt hij: ‘Het heeft de stad prachtige ideeën afgenomen. Waardeloos voor al die stadsgenoten die hun geloof in de lokale overheid dankzij ons juist hadden hervonden. Zij zijn de grootste slachtoffers van het treurige schouwspel dat nu al 3,5 jaar een schaduw werpt over onze mooie stad.’
Het OM zei in het requisitoir dat De Mos geen zelfinzicht toont, en eist mede daarom een hoge straf. De Mos zegt daarover: ‘Ben ik roomser dan de paus? Nee, natuurlijk niet. Ik ben een mens met fouten, ook in dit dossier. Een mens met onhebbelijkheden: een workaholic, een controlefreak, ongedurig en ongeduldig. Iemand met een grote mond, maar een klein hartje.’ En uiteindelijk heeft De Mos maar één credo, zegt hij: ‘Zo ik iets ben, ben ik een Hagenaar. En weet: een Hagenees is niemands knecht. Een Hagenees is niemands knecht, en zit zeker niet in de zak van welke donateur dan ook.’
Op 7 maart 2023 volgt nog de behandeling van het dossier van vastgoedondernemer Michel Zaadhof, die de afgelopen zittingen niet kon bijwonen vanwege zijn gezondheid. Op die dag maakt de rechtbank bekend wanneer het vonnis volgt.
Richard de Mos dé spil in een crimineel netwerk !!
Op weg naar een zware strafeis schetst het Openbaar Ministerie deze woensdag 01.02.2023 een gitzwart beeld van Richard de Mos en zijn ombudspolitiek. Hoezo werkte hij voor de stad? Zijn politiek is ‘pijnlijk ondemocratisch’ en zelfs crimineel. De politicus reageert woedend: ,,Mijn naam wordt te grabbel gegooid.’’
,,De Mos is een hardwerkende politicus”, zegt een van de officieren van Justitie in de grote corruptiezaak rond Richard de Mos en zeven andere verdachten. Het is ook meteen de enige positieve kwalificatie over hem die in het anderhalve dag durende relaas over de lippen van de aanklagers komt.
Van alle verdachten is het strafbare handelen van Richard de Mos het meest ernstig, meent Justitie. ,,Hij heeft zijn politieke positie jarenlang strafbaar ingezet. Voor zichzelf, zijn vrienden en het bij hen behorende, kleine, zakelijke netwerk.” Ofwel: de verdachte vastgoedmannen Michel Zaadhof, Dennis Buis en Edwin Jansen. En de verdachte horecabazen Atilla en Ernst Akyol.
Zucht naar macht
Het Openbaar Ministerie heeft een gitzwart beeld van Richard de Mos gekregen. En dat willen de officieren van Justitie laten weten ook: ,,De Mos heeft zich laten leiden door zijn zucht naar macht, prestige en status”, zegt de vrouwelijke aanklager. Tot enig zelfinzicht zal ook deze strafzaak hem niet brengen, concludeert het OM: ,,Ook in de rechtszaal liet De Mos weten dat hij niet op een andere manier politiek zou kunnen en willen bedrijven.”
De ombudspolitiek van De Mos en co ziet Justitie als ‘een pijnlijk ondemocratische figuur’ en een dekmantel voor ‘pure vriendjespolitiek’. De ondernemers in een ‘crimineel netwerk’ met De Mos en Rachid Guernaoui kregen overduidelijk een voorkeurspositie, meent het OM.
Weerleggen
Dat het OM De Mos’ geliefde ombudspolitiek juist als strafbare vriendjespolitiek afdoet, doet hem pijn. Hij volhardt dat hij niet alleen voor zijn donateurs de benen uit zijn lijf liep, maar voor alle inwoners en ondernemers van Den Haag. ,,Vanaf volgende week zijn de pleidooien en dan kunnen we alles weerleggen.”
Volgende week gaat de zaak verder
En zo kwam er een einde aan de zittingsdag van vandaag. De strafeisen zijn bekend, daar houdt het echter nog niet mee op. De behandeling gaat vanaf maandag 06.02.2023 weer verder met pleidooien van de advocaten, ter verdediging van de verdachten.
Het gehele achttal heeft tot dusver beweerd onschuldig te zijn. Na de pleidooien komt het Openbaar Ministerie nog eenmaal aan het woord en tot slot de verdachten. Naar verwachting vindt begin maart nog de behandeling van het dossier van Michel Zaadhof plaats en volgt de uitspraak in de zaak-De Mos halverwege maart.
Daarmee wederom bedankt voor het volgen van de zaak. Volgende week meer.
Pleidooi advocaat Peter Plasman 07.02.2023
Dinsdag 7 februari aanstaande is het de beurt aan de verdediging van Richard de Mos en Rachid Guernaoui om alle knotsgekke beschuldigingen van het OM te weerleggen. Advocaat Plasman heeft een rotsvast vertrouwen in een goede afloop: “Ik stel met genoegen vast dat zich hier de contouren ontwikkelen van een gigantisch fiasco voor het Openbaar Ministerie”, aldus Plasman die dinsdag zijn pleidooi houdt in de rechtbank te Rotterdam.
Bent u erbij? Om Richard en Rachid als ‘twaalfde man’ te steunen, hopen we met zo’n groot mogelijke groep aan achterban op de publieke tribune te kunnen zitten. We roepen u dan ook op om met ons mee te gaan naar Rotterdam.
‘Ik ben vooral boos, heel boos. Als je goede naam te grabbel wordt gegooid.’ Richard de Mos reageert furieus op de geëiste 22 maanden celstraf voor corruptie. Hij noemt de strafeis van het Openbaar Ministerie (OM) ‘knettergek’. Volgens de voorman van Hart voor Den Haag is het OM ‘een tunnel ingereden’. Maandag en dinsdag, als de advocaat van Richard de Mos aan het woord komt, ‘zal het OM keihard tegen een muur aanrijden’, aldus De Mos. ‘U kent mij al heel lang, en weet dat ik het voor iedere ondernemer opneem. Ik loop voor iedereen hard.’
STEUN VOOR RICHARD DE MOS EN RACHID GUERNAOUI
Den Haag staat achter Richard de Mos en Rachid Guernaoui. Deze zaak is een groter geheel. Het OM wil duidelijk laten zien dat welke lokale partij dan ook zich niet van die ‘vieze’ en ‘criminele’ ombudspolitiek moet bedienen. De Mos is het gezicht van de lokale partijen. Ze worden te groot, te machtig en te succesvol. Al die baantjes van wethouderschappen en burgemeestersposten moeten natuurlijk wel beschikbaar blijven voor uitgerangeerde landelijke kopstukken.
Maar wij blijven knokken voor de gewone mensen. Dank voor alle steun!
OM eist bijna 2 jaar celstraf tegen Haagse oud-wethouder De Mos
Het OM heeft een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van bijna 22 maanden geëist in de strafzaak tegen de Haagse politicus Richard de Mos. Hij mag ook vier jaar lang geen bestuurlijk ambt meer uitoefenen, als het aan justitie ligt.
Het OM acht bewezen dat De Mos heeft deelgenomen aan een criminele organisatie, zich heeft laten omkopen en meineed heeft gepleegd. Ook zou uit het onderzoek zijn gebleken dat hij een illegaal in Nederland verblijvende man zwart werk aan zijn woning heeft laten uitvoeren.
Het is nogal wat: oud-wethouder Rachid Guernaoui, 16 maanden cel, waarvan 6 voorwaardelijk en een bestuursverbod van 4 jaar. Horeca-ondernemer Erdinç Akyol: 11 maanden celstraf, waarvan 6 voorwaardelijk. Zijn broer Atilla: 12 maanden celstraf, 6 voorwaardelijk. Voormalig raadslid Nino Davituliani: 3 maanden voorwaardelijk plus een taakstraf.
Vastgoedondernemer Edwin Jansen: 12 maanden cel, 6 voorwaardelijk. Vastgoedondernemer Dennis Buis: 11 maanden celstraf, 6 voorwaardelijk. Een derde vastgoedondernemer krijgt de strafeis later te horen. De man is lichamelijk en geestelijk gesloopt. De zwaarste straf is voor Richard zelf: 22 maanden onvoorwaardelijke cel en een bestuursverbod van vier jaar.
Ik ben vooral boos, heel boos. Als je goede naam te grabbel wordt gegooid, aldus Richard de Mos in de rechtszaal
De Mos noemde de strafeis van het OM ‘knettergek’ en hij benadrukte zich altijd ingezet te hebben voor de stad en haar inwoners: “U kent mij al heel lang, en weet dat ik het voor iedere ondernemer opneem. Ik loop voor iedereen hard”, zei de oud-wethouder volgens Omroep West.
Vriendjespolitiek
De Mos verweerde zich tegen de beschuldigingen met het argument dat hij ombudspolitiek bedrijft. Hij omschreef dat als “een politiek die voorbijgaat aan het links-rechts denken en die problemen bij de hoorns pakt en met kordate plannen oplost”.
Volgens het OM was er in het geval van De Mos sprake van vriendjespolitiek, die “destructief” is voor de maatschappij en tot “verrotting van het democratisch proces” leidt. “Integere burgers worden weggespeeld, de werking van de rechtstaat wordt aangetast.”
Via De Mos en zijn partij zouden ondernemers zich een voorkeurspositie in de gemeente Den Haag hebben verworven, waarmee ze miljoenen hadden kunnen verdienen. Justitie denkt dat drie vastgoed- en twee horecaondernemers uit Den Haag in ruil voor donaties van zeker 113.000 euro aan de partij van De Mos zo’n voorkeursbehandeling hebben gehad.
Vastgoedprojecten
In ruil voor hun donaties kregen de vastgoedondernemers volgens het OM veel vertrouwelijke informatie over toekomstige vastgoedprojecten doorgespeeld door De Mos, die toen wethouder was, en ook door zijn collega Guernaoui. Ook zouden de vastgoedondernemers het gemeentelijk beleid hebben kunnen beïnvloeden en kregen ze twee nachtontheffingen voor hun horecazaak.
De verdachte ondernemers, onder wie ook voormalig Idols-jurylid Edwin Jansen, hadden volgens het OM vaak direct contact met De Mos. Zij wilden onder meer dat De Mos zich binnen het college hard zou maken voor de ontwikkeling van een parkeergarage en een bedrijfsverzamelpand. De Mos zou zelfs zijn collega-wethouder Liesbeth van Tongeren (GroenLinks) op een “ongehoorde manier onder druk hebben gezet” om dat dossier aan hem over te dragen.
Bekijk hier een reconstructie van de corruptiezaak tegen De Mos:
Stempassen geronseld
Het OM citeerde gisteren en vandaag kwistig uit app-, mail- en telefonisch verkeer tussen de diverse verdachten. Het onderzoek kwam in 2018 aan het rollen nadat er via een gemeenteambtenaar een tip bij de politie was binnengekomen dat er bij de gemeente Den Haag voor 15.000 euro vergunningen te koop zouden zijn. Daarin zou voormalig raadslid Nino Davituliani van Groep de Mos/Hart voor Den Haag een centrale rol hebben gespeeld. Zij is de partner van horecaondernemer Erdinç Akyol en de schoonzus van Atilla Akyol, die beiden ook in deze zaak terechtstaan.
De broers Akyol hebben volgens het OM voor Davituliani een hoge plek op de kieslijst gekocht voor de gemeenteraadverkiezingen van 2018. Verder zouden de Akyols honderden stempassen hebben geronseld voor Groep de Mos.
Het volledige strafdossier lekte voor de behandeling van de zaak uit naar Nieuwsuur. De Mos deed daarop aangifte van lekken.
Een nieuwe uitdaging alvast voor Richard ?
Richard de Mos is aanvoerder voor BVNL bij de waterschapsverkiezingen in Delfland. De fractievoorzitter van Hart voor Den Haag is ook lijstduwer voor de partij van Wybren van Haga bij de Provinciale Statenverkiezingen in maart 2023. Dat heeft BVNL bekendgemaakt op haar website.
Het zuiveren van rioolwater, het repareren van dijken en het schoonhouden van het water zijn de kerntaken voor het waterschap, vindt De Mos. ‘Je ziet dat er steeds meer klimaatdrammers actief worden in de Waterschappen.
Naast het lijsttrekkerschap voor BVNL bij de waterschapsverkiezingen is de naam van De Mos ook in maart op het biljet te vinden bij de Provinciale Statenverkiezingen. Hij is lijstduwer en zegt bij voldoende voorkeurstemmen zitting te nemen in de provincie. Het was oorspronkelijk de bedoeling om die lijst juist aan te voeren en ook de kar te trekken bij de Eerste Kamerverkiezingen. ‘Dat had ik supergraag gedaan, maar ik heb mijn tijd – fysiek en mentaal – nodig voor de lopende rechtszaak.’ Hoe het in maart ook zal lopen, De Mos zegt raadslid te blijven in Den Haag.
Richard de Mos stapt van Code Oranje over naar nieuwe partij Wybren van Haga
De Haagse politicus werkt sinds mei vorige jaar ook voor BVNL, onder meer als voorlichter bij de nieuwe landelijke partij van Wybren van Haga, Belang van Nederland (BV NL). De Mos gaat deze functie combineren met het raadslidmaatschap in Den Haag, laat hij weten.
Inmiddels is Richard de Mos onder de naam “Code Oranje” op de vlucht naar de Tweede Kamer, in afwachting op de uitslag van het onderzoek naar de vermeende Fraude-affaire.
Den Haag Te Kijk ging alvast een stapje verder en ontwikkelde een heuse complot-theorie !!!!
Coup van de PvdA en CDA
“Haagse wethouders wisten van ‘verdachte’ plannen De Mos voor De Schilde. De beschuldiging van De Mos was de opmaat naar een Coup van PvdA en CDA.
Met de laatste gemeenteraadsverkiezingen werden de PvdA en het CDA gedwongen om tandenknarsend in de oppositiebankjes plaats te nemen. De landelijke CDA en PvdA waren daar natuurlijk niet gelukkig mee.
En toen de positie van Krikke onhoudbaar was geworden, zou De Mos waarnemend burgemeester worden.
Dat nooit, was de opvatting.
Nu zijn de lijntjes vanuit de landelijke politiek en justitie erg kort en werd er een plannetje uitgedacht. Er werd een inval gedaan op het stadhuis en de Mos werd van corruptie beschuldigd.
Daarmee was ook die coup een feit, zodat die niet gekozen PvdA en CDA alsnog in het college kwamen.
De Mos zegt in zijn boek ‘Mijn Verhaal’ álles te vertellen over de inval door de Rijksrecherche, de verdachtmakingen aan zijn adres, de “machten die hem van het politieke toneel wilden verdringen”, maar ook zijn jeugd en het ontstaan van zijn ombudspolitiek komen aan bod. Het boek zal in februari 2021 verschijnen.
Richard de Mos was tot oktober 2019 wethouder Economie, Sport en Buitenruimte, daarna keerde hij als fractievoorzitter terug in de Haagse gemeenteraad. Tevens is hij, met zijn advocaat Peter Plasman, actief voor de landelijke politieke partij Code Oranje.
OmroepWest 21.12.2020 De Haagse PVV wil een debat met burgemeester Jan van Zanen en wethouder Liesbeth van Tongeren over de uitruil die heeft plaatsgevonden in het vorige stadsbestuur. Dit weekend bleek na onderzoek van Den Haag FM en Omroep West dat wethouder Liesbeth van Tongeren en oud-wethouder Boudewijn Revis betrokken waren bij de plannen van oud-wethouder Richard de Mos voor een polenhotel in De Schilde en attractiepark Plopsaland in Den Haag. In ruil zou er steun komen voor de energietransitie in de stad.
‘Ik zag het bericht de hele dag tevreden rondgetweet worden door Groep de Mos-leden. Ik vind het eigenlijk echt om je dood te schamen, want dan vindt er op het gemeentehuis een uitruil plaats tussen wethouders waarbij in ruil voor een mogelijk attractiepark een vestiging van een polenhotel in Moerwijk komt’, zegt PVV-fractievoorzitter Sebastian Kruis. ‘Uiteindelijk blijkt dat hetgene wat nu door het Openbaar Ministerie van Richard de Mos wordt onderzocht dat dat mogelijk het handelen van het hele college aangaat. Het is wel een beetje raar dat nu één iemand voor de rechter staat, terwijl het hele college een levendige handel achter de schermen had.’
Hart voor Den Haag/Groep de Mos-raadslid Ralf Sluijs sprak na de reconstructie van een verdachtmaking richting De Mos ‘waar geen spaan van heel blijft’. Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij noemde het een opmerkelijke reconstructie vanuit het gezichtspunt van De Mos en Akyol: ‘Revis en Van Tongeren waren op de hoogte van de plannen van De Mos, maar de overige collega’s waren dat niet toen het college besloot tot portefeuille-overdracht van het gebouw De Schilde.’ De Mos zei dit weekend onder de bus te zijn gegooid door zijn collega-wethouders.
‘Schokkend dat je zulke grote besluiten inruilt voor klein bier’
‘Het werpt ook wel een ander licht op de situatie dat die wethouders dus weten dat er eigenlijk niks aan de hand zou zijn geweest als het gaat om mogelijke corruptie in dit dossier’, stelt Kruis. ‘Alleen daar staat tegenover – en dat vind ik een debat waard – dat dit achterkamertjespolitiek is waar de mensen dus geen zicht op hebben. En nu zie je hoe het gaat: Richard de Mos krijgt Plopsaland en de hele stad krijgt de energietransitie waar meer dan de helft niet op zit te wachten. Ik vind het schokkend dat je zulke grote besluiten inruilt voor klein bier.’
Kruis hekelt de uitruil die heeft plaatsgevonden: ‘Dat ergens een polenhotel kan worden gevestigd, zodat ergens anders mogelijk een attractiepark kan komen. En Groep de Mos stemt vervolgens wel in met de kadernota duurzaamheid. Dat is nogal wat, dat je iets weggeeft wat een van je speerpunten zou moeten zijn: een tegengeluid tegen de groene gekte. Dat dit de uitruil was vind ik extra schokkend.’
‘Politiek koehandel’
Kruis onderschrijft daarmee wat Partij voor de Dieren-fractievoorzitter Robert Barker dit weekend al schreef: ‘Bij De Schilde was sprake van doorsnee politieke koehandel: De Mos kreeg De Schilde, Van Tongeren steun voor haar kadernota duurzaamheid. Ook al is dit niet strafbaar; hier is wel sprake van ongewenst gedrag.’
‘Het is schokkend dat je instemt met zulke grote besluiten in ruil voor een mogelijk pretpark en een polenhotel in De Schilde. Dat draagt niet bij aan de leefbaarheid in een van de zwakste wijken van Den Haag en dan krijgen we ook nog een peperdure energietranstitie’, vindt Kruis. Ook Abdoel Haryouli van DENK Den Haag hekelde dit weekend de geplande verhuizing van het polenhotel van de Lozerlaan naar De Schilde.
Debat met burgemeester Van Zanen en wethouder Van Tongeren
Burgemeester Van Zanen en wethouder Van Tongeren moeten wat de PVV betreft namens het stadsbestuur tekst en uitleg geven over de uitruil. ‘Ik wil bijvoorbeeld horen waarom zij dachten dat het een goed idee was om een polenhotel te plaatsen in Moerwijk. De ondernemer krijgt zijn handel – shortstay levert klauwen met geld op – en de gemeente betaalt voor de ellende die ermee samenhangt. De leefbaarheid komt onder druk te staan en de ondernemer heeft alleen maar de kamerverhuur.’
‘Ik heb het gevoel dat ze zijn gefocust op één doel: een tweetje eruit doen. Richard de Mos wilde Plopsaland en mevrouw Van Tongeren wilde de kadernota erdoorheen jassen. Dat was het doel en daar mag alles voor wijken. Politici zijn meedogenloos wat dat betreft. Dit had voor de wijk jarenlang gevolgen kunnen hebben. Ik vind het zorgwekkend dat tegen deze achtergrond alles wordt kortgesloten. Het gaat om een attractiepark… De stad heeft wel andere problemen en prioriteiten. Richard de Mos gaat over zijn eigen keuzes, maar ik denk wel dat als je ziet wat hij heeft opgegeven voor dit prestigeproject, dan is het misschien even veelzeggend dat Plopsaland er niet gaat komen.’
Den HaagFM 22.12.2020 De Haagse PVV wil een debat met burgemeester Jan van Zanen en wethouder Liesbeth van Tongeren over de uitruil die heeft plaatsgevonden in het vorige stadsbestuur. Dit weekend bleek na onderzoek van Den Haag FM en Omroep West dat wethouder Van Tongeren en oud-wethouder Boudewijn Revis betrokken waren bij de plannen van oud-wethouder Richard de Mos voor een polenhotel in De Schilde en attractiepark Plopsaland in Den Haag. In ruil zou er steun komen voor de energietransitie in de stad.
“Ik zag het bericht de hele dag tevreden rondgetweet worden door Groep de Mos-leden. Ik vind het eigenlijk echt om je dood te schamen, want dan vindt er op het gemeentehuis een uitruil plaats tussen wethouders waarbij in ruil voor een mogelijk attractiepark een vestiging van een polenhotel in Moerwijk komt”, zegt PVV-fractievoorzitter Sebastian Kruis. “Uiteindelijk blijkt dat hetgene wat nu door het Openbaar Ministerie van Richard de Mos wordt onderzocht dat dat mogelijk het handelen van het hele college aangaat. Het is wel een beetje raar dat nu één iemand voor de rechter staat terwijl het hele college een levendige handel achter de schermen had.”
Hart voor Den Haag/Groep de Mos-raadslid Ralf Sluijs sprak na de reconstructie van een verdachtmaking richting De Mos “waar geen spaan van heel blijft“. Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij noemde het een opmerkelijke reconstructie vanuit het gezichtspunt van De Mos en Akyol: “Revis en Van Tongeren waren op de hoogte van de plannen van De Mos, maar de overige collega’s waren dat niet toen het college besloot tot portefeuille-overdracht van het gebouw De Schilde.” De Mos zei dit weekend onder de bus te zijn gegooid door zijn collega-wethouders.
“Schokkend dat je zulke grote besluiten inruilt voor klein bier”
“Het werpt ook wel een ander licht op de situatie dat die wethouders dus weten dat er eigenlijk niks aan de hand zou zijn geweest als het gaat om mogelijke corruptie in dit dossier”, stelt Kruis. “Alleen daar staat tegenover – en dat vind ik een debat waard – dat dit achterkamertjespolitiek is waar de mensen dus geen zicht op hebben. En nu zie je hoe het gaat: Richard de Mos krijgt Plopsaland en de hele stad krijgt de energietransitie waar meer dan de helft niet op zit te wachten. Ik vind het schokkend dat je zulke grote besluiten inruilt voor klein bier.”
Kruis hekelt de uitruil die heeft plaatsgevonden: “Dat ergens een polenhotel gevestigd kan worden gevestigd, zodat ergens anders mogelijk een attractiepark kan komen. En Groep de Mos stemt vervolgens wel in met de kadernota duurzaamheid. Dat is nogal wat, dat je iets weggeeft wat een van je speerpunten zou moeten zijn: een tegengeluid tegen de groene gekte. Dat dit de uitruil was vind ik extra schokkend.”
Kruis onderschrijft daarmee wat Partij voor de Dieren-fractievoorzitter Robert Barker dit weekend al schreef: “Bij De Schilde was sprake van doorsnee politieke koehandel: De Mos kreeg De Schilde, Van Tongeren steun voor haar kadernota duurzaamheid. Ook al is dit niet strafbaar; hier is wel sprake van ongewenst gedrag.”
“Het is schokkend dat je instemt met zulke grote besluiten in ruil voor een mogelijk pretpark en een polenhotel in De Schilde. Dat draagt niet bij aan de leefbaarheid in een van de zwakste wijken van Den Haag en dan krijgen we ook nog een peperdure energietranstitie”, vindt Kruis. Ook Abdoel Haryouli van DENK Den Haag hekelde dit weekend de geplande verhuizing van het polenhotel van de Lozerlaan naar De Schilde.
Het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan moest van @RicharddeMos vanwege electorale redenen wijken. Hij wilde de arbeidsmigranten verplaatsen naar een v/d meest onleefbare, kwetsbare en dichtstbevolkte wijken van NL: De Groente- en Fruitmarkt. Daar horen ze volgens Richard de Mos thuis.
Debat met burgemeester Van Zanen en wethouder Van Tongeren
Burgemeester Van Zanen en wethouder Van Tongeren moeten wat de PVV betreft namens het stadsbestuur tekst en uitleg geven over de uitruil. “Ik wil bijvoorbeeld horen waarom zij dachten dat het een goed idee was om een polenhotel te plaatsen in Moerwijk. De ondernemer krijgt zijn handel – shortstay levert klauwen met geld op – en de gemeente betaalt voor de ellende die ermee samenhangt. De leefbaarheid komt onder druk te staan en de ondernemer heeft alleen maar de kamerverhuur.”
“Ik heb het gevoel dat ze zijn gefocust op één doel: een tweetje eruit doen. Richard de Mos wilde Plopsaland en mevrouw Van Tongeren wilde de kadernota erdoorheen jassen. Dat was het doel en daar mag alles voor wijken. Politici zijn meedogenloos wat dat betreft. Dit had voor de wijk jarenlang gevolgen kunnen hebben. Ik vind het zorgwekkend dat tegen deze achtergrond alles wordt kortgesloten. Het gaat om een attractiepark… De stad heeft wel andere problemen en prioriteiten. Richard de Mos gaat over zijn eigen keuzes, maar ik denk wel dat als je ziet wat hij heeft opgegeven voor dit prestigeproject, dan is het misschien even veelzeggend dat Plopsaland er niet gaat komen.”
Door denhaagtekijk – 20.12.2020 De beschuldiging van De Mos was de opmaat naar een coup van PvdA en CDA.
Met de laatste gemeenteraadsverkiezingen werden de PvdA en het CDA gedwongen om tandenknarsend in de oppositiebankjes plaats te nemen.
De landelijke CDA en PvdA waren daar natuurlijk niet gelukkig mee.
En toen de positie van Krikke onhoudbaar was geworden, zou De Mos waarnemend burgemeester worden.
Dat nooit, was de opvatting.
Nu zijn de lijntjes vanuit de landelijke politiek en justitie erg kort en werd er een plannetje uitgedacht.
Er werd een inval gedaan op het stadhuis en de Mos werd van corruptie beschuldigd.
Daarmee was ook die coup een feit, zodat die niet gekozen PvdA en CDA alsnog in het college kwamen.
Hoezo Kiezersbedrog?
Tijdens die Scheveningse vuurregen werd eigenlijk een vioolspelende Krikke op het balkon van dat ijspaleis verwacht, die een stadhuis met “uitzicht op zee” wel zag zitten.
Den HaagFM 20.12.2020 De Haagse wethouder Liesbeth van Tongeren en oud-wethouder Boudewijn Revis waren er van op de hoogte dat Richard de Mos plannen had met De Schilde. De voorgenomen overname van dit bedrijfspand door Groep de Mos-donateur Atilla Akyol is onderdeel van het corruptieonderzoek door de rijksrecherche, maar uit onderzoek door Den Haag FM en Omroep West blijkt dat De Mos op dit vlak niet buiten zijn portefeuille handelde.
Gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten maken duidelijk dat De Mos niet degene was die Akyol introduceerde bij de exploitant van De Schilde en dat hij zich niet heeft bemoeid met onderhandelingen over het gebouw. Wel koppelde hij Akyol aan de juiste topambtenaar, een directeur van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Deze dienst viel destijds onder de verantwoordelijkheid van Revis.
Onder leiding van die topambtenaar doorliepen de plannen van Akyol en zijn adviseur – beiden zijn verdachten in het corruptieonderzoek – het juiste ambtelijke proces bij de gemeente. Betrokkenen op het stadhuis zeggen dat zij nooit signalen van integriteitsschendingen hebben ontvangen.
Niet achter de rug van Van Tongeren
In september 2018 sprak Akyol voor het eerst met de exploitant van De Schilde, dat slechts gedeeltelijk eigendom is van de gemeente. Op dat moment was Van Tongeren als wethouder duurzaamheid verantwoordelijk voor het gebouw met de kassen op het dak.
Dat moest namelijk fungeren als broedplaats voor startups die zich bezighouden met het verbouwen van duurzaam voedsel. De Mos zou volgens NRC en Den Haag Centraal stiekem in haar portefeuille hebben gerommeld met de voorgenomen verhuur of verkoop, maar dat blijkt dus niet waar.
Een ander gerucht luidt dat De Mos in juli 2019 Van Tongeren onder druk heeft gezet, om De Schilde over te hevelen naar zijn portefeuille. Ook dat gaat niet op, want uit documenten blijkt dat er eerder sprake is geweest van doorsnee politieke koehandel: De Mos kreeg De Schilde, Van Tongeren steun voor haar kadernota duurzaamheid.
De Mos kreeg steun bij een aantal economische plannen, Van Tongeren meer budget voor haar duurzaamheidsplannen. In deze documenten is ook te lezen dat Van Tongeren wist dat De Mos een andere bestemming voor De Schilde voor ogen had, plus dat de zittende, duurzame bedrijven mochten blijven.
Polenhotel
De Mos wilde De Schilde graag in zijn portefeuille, omdat het pand verlieslatend was en dit betaald werd uit zijn begroting. Wat ook meespeelde, is dat hij bij De Uithof ruimte wilde maken voor een attractie- of waterpark van Plopsa. Daarvoor moesten dan wel de arbeidsmigranten in het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan een ander onderkomen vinden. De Mos wist dat Akyol in zijn businessplan had opgenomen om De Schilde te gaan gebruiken voor short stay-woningen. ‘Dan is het één plus één is twee’, aldus De Mos.
De Mos mocht en kon alleen niet in zijn eentje over de bestemming van De Schilde en de arbeidsmigranten beslissen, want grondzaken en huisvesting van arbeidsmigranten behoorden tot de portefeuille van Revis. Maar ook hier ging De Mos zijn boekje niet te buiten: uit gemeentelijke documenten blijkt dat Revis in september 2019 vanuit zijn eigen ambtelijke top is gevraagd om medewerking te verlenen aan het nieuwe ‘planologische voorstel’ voor De Schilde.
Het college bevestigt dit in een antwoord op schriftelijke vragen, waarin ook wordt geschreven dat Revis op de hoogte was van de ontwikkelingen rond Plopsa. Actief was hij er nog niet bij betrokken: het was immers nog niet zeker dat de plannen voor De Schilde überhaupt door zouden gaan.
Nooit verhoord
Richard de Mos zegt dat hij van de rijksrecherche een dik dossier heeft ontvangen over De Schilde, maar dat hij er nooit over is verhoord: ‘Geen seconde!’ Het Openbaar Ministerie gaat niet in op vragen of De Schilde nog steeds onderdeel is van het onderzoek.
De Mos zegt nergens spijt van te hebben en vindt het vreemd dat er achteraf zoveel geruchten uit het stadhuis kwamen en niemand voor hem opstond. ‘Alsof mijn politieke opponenten een trap na wilde geven.’
Als Revis en Van Tongeren wordt gevraagd waarom zij nooit hebben verklaard dat ze geen misstanden hebben waargenomen, antwoordt Revis dat hij niet kan weten wat er precies onderzocht wordt, dus dat hij dat ook niet kan becommentariëren. Liesbeth van Tongeren wil nergens op in gaan, lopende het onderzoek.
Najaar 2021
Dat onderzoek is nog in volle gang. Onder meer Richard de Mos en oud-wethouder Rachid Guernaoui worden verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie. Naar verwachting komt de zaak in het najaar van 2021 voor de rechter.
OmroepWest 20.12.2020 De Haagse wethouder Liesbeth van Tongeren en oud-wethouder Boudewijn Revis waren er van op de hoogte dat Richard de Mos plannen had met De Schilde. De voorgenomen overname van dit bedrijfspand door Groep de Mos-donateur Atilla Akyol is onderdeel van het corruptieonderzoek door de rijksrecherche, maar uit onderzoek door Den Haag FM en Omroep West blijkt dat De Mos op dit vlak niet buiten zijn portefeuille handelde.
Gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten maken duidelijk dat De Mos niet degene was die Akyol introduceerde bij de exploitant van De Schilde en dat hij zich niet heeft bemoeid met onderhandelingen over het gebouw.
Wel koppelde hij Akyol aan de juiste topambtenaar, een directeur van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Deze dienst viel destijds onder de verantwoordelijkheid van Revis.
Onder leiding van die topambtenaar doorliepen de plannen van Akyol en zijn adviseur – beiden zijn verdachten in het corruptieonderzoek – het juiste ambtelijke proces bij de gemeente. Betrokkenen op het stadhuis zeggen dat zij nooit signalen van integriteitsschendingen hebben ontvangen.
Niet achter de rug van Van Tongeren
In september 2018 sprak Akyol voor het eerst met de exploitant van De Schilde, dat slechts gedeeltelijk eigendom is van de gemeente. Op dat moment was Van Tongeren als wethouder duurzaamheid verantwoordelijk voor het gebouw met de kassen op het dak.
Dat moest namelijk fungeren als broedplaats voor startups die zich bezighouden met het verbouwen van duurzaam voedsel. De Mos zou volgens NRC en Den Haag Centraal stiekem in haar portefeuille hebben gerommeld met de voorgenomen verhuur of verkoop, maar dat blijkt dus niet waar.
Een ander gerucht luidt dat De Mos in juli 2019 Van Tongeren onder druk heeft gezet, om De Schilde over te hevelen naar zijn portefeuille. Ook dat gaat niet op, want uit documenten blijkt dat er eerder sprake is geweest van doorsnee politieke koehandel: De Mos kreeg De Schilde, Van Tongeren steun voor haar kadernota duurzaamheid.
De Mos kreeg steun bij een aantal economische plannen, Van Tongeren meer budget voor haar duurzaamheidsplannen. In deze documenten is ook te lezen dat Van Tongeren wist dat De Mos een andere bestemming voor De Schilde voor ogen had, plus dat de zittende, duurzame bedrijven mochten blijven.
Polenhotel
De Mos wilde De Schilde graag in zijn portefeuille, omdat het pand verlieslatend was en dit betaald werd uit zijn begroting. Wat ook meespeelde, is dat hij bij De Uithof ruimte wilde maken voor een attractie- of waterpark van Plopsa. Daarvoor moesten dan wel de arbeidsmigranten in het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan een ander onderkomen vinden.
De Mos wist dat Akyol in zijn businessplan had opgenomen om De Schilde te gaan gebruiken voor short stay-woningen. ‘Dan is het één plus één is twee’, aldus De Mos.
De Mos mocht en kon alleen niet in zijn eentje over de bestemming van De Schilde en de arbeidsmigranten beslissen, want grondzaken en huisvesting van arbeidsmigranten behoorden tot de portefeuille van Revis. Maar ook hier ging De Mos zijn boekje niet te buiten: uit gemeentelijke documenten blijkt dat Revis in september 2019 vanuit zijn eigen ambtelijke top is gevraagd om medewerking te verlenen aan het nieuwe ‘planologische voorstel’ voor De Schilde.
Het college bevestigt dit in een antwoord op schriftelijke vragen, waarin ook wordt geschreven dat Revis op de hoogte was van de ontwikkelingen rond Plopsa. Actief was hij er nog niet bij betrokken: het was immers nog niet zeker dat de plannen voor De Schilde überhaupt door zouden gaan.
Nooit verhoord
Richard de Mos zegt dat hij van de rijksrecherche een dik dossier heeft ontvangen over De Schilde, maar dat hij er nooit over is verhoord: ‘Geen seconde!’ Het Openbaar Ministerie gaat niet in op vragen of De Schilde nog steeds onderdeel is van het onderzoek. De Mos zegt nergens spijt van te hebben en vindt het vreemd dat er achteraf zoveel geruchten uit het stadhuis kwamen en niemand voor hem opstond. ‘Alsof mijn politieke opponenten een trap na wilde geven.’
Als Revis en Van Tongeren wordt gevraagd waarom zij nooit hebben verklaard dat ze geen misstanden hebben waargenomen, antwoordt Revis dat hij niet kan weten wat er precies onderzocht wordt, dus dat hij dat ook niet kan becommentariëren. Liesbeth van Tongeren wil nergens op in gaan, lopende het onderzoek.
Najaar 2021
Dat onderzoek is nog in volle gang. Onder meer Richard de Mos en oud-wethouder Rachid Guernaoui worden verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie. Naar verwachting komt de zaak in het najaar van 2021 voor de rechter.
Den HaagFM 20.12.2020 Het corruptieonderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos richt zich onder meer op een voorgenomen vastgoeddeal rond de voormalige Philipsfabriek De Schilde. Maar onderzoek van Den Haag FM en Omroep West roept de vraag op of er wel misstanden hebben plaatsgevonden. Collega-wethouders van Richard de Mos waren op de hoogte en ambtenaren betrokken. ‘De Schilde had er nooit voor een lagere prijs uit kunnen gaan.’
Als het verkeer mee zit, is het zo’n tien minuten rijden van het huis van Atilla Akyol naar het zalencentrum dat hij runt. Vanuit de Reinkenstraat via het Regentessenkwartier naar de Troelstrakade, en vervolgens linksaf de Fruitweg op. Nog voor de Viaductweg ligt Opera dan aan zijn rechterhand, maar eerst passeert hij een gebouw dat in 2016 kan rekenen op internationale belangstelling: De Schilde.
Redenen voor deze aandacht zijn 1.200 vierkante meter aan kassen op het dak en een tiliapiakwekerij op de verdieping eronder, als onderdeel van de pas geopende, grootste stadsboerderij van Europa. De manier van telen en kweken wordt bestempeld als revolutionair. Media als The Guardian en National Geographic komen langs, allen met de vraag: ‘Is dit de toekomst?’
Nee, blijkt het antwoord. In twee jaar lukt het Urban Farmers, het bedrijf achter het project, niet om de boel financieel op orde te krijgen en in juli 2018 wordt het faillissement uitgesproken. Daarmee komt een einde aan deze poging tot stadslandbouw, maar niet aan de publiciteit voor De Schilde.
Inval op het stadhuis
Want op 1 oktober 2019 schudt de rijksrecherche Den Haag op, met invallen op het stadhuis en bij twee wethouders, een raadslid en een horecaondernemer thuis: Groep de Mos/Hart voor Den Haag-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Ook Atilla Akyol, zijn broer Erdinç en diens partner, raadslid Nino Davituliani, zijn verdachten.
Vingers op het stadhuis wijzen dan vooral naar recent uitgegeven nachtvergunningen, voor onder meer zalencentrum Opera. De vergunningen zijn al veelbesproken omdat ze op verzoek van Groep de Mos zijn opgenomen in het coalitieakkoord en Opera die partij sponsort; Atilla Akyol was in maart 2018 ook verkiesbaar als lijstduwer.
Een maand later blijkt dat het onderzoek meer omvat dan vergunningen, als NRC en Den Haag Centraal schrijven dat de rijksrecherche zich ook richt op een voorgenomen vastgoeddeal rond De Schilde. De Mos zou zich – zonder medeweten van zijn verantwoordelijke collega-wethouders – hebben bemoeid met de bestemming van het gebouw, om zo een aantal van zijn partijfinanciers te bevoordelen.
Zijn plan volgens deze media: De Schilde in handen laten komen van zijn ‘vastgoedvrienden’ en het onderkomen voor arbeidsmigranten aan de Lozerlaan verplaatsen naar dit pand. Daar zou dan weer ruimte komen voor een attractiepark, waar De Mos als wethouder economie en toerisme mooi mee kon pronken. Het park zou bovendien in de buurt van recreatiecentrum De Uithof, een onderneming van een andere partijdonateur – Eugène de la Croix.
Justitie wil in de publicaties niets bevestigen, maar stelt in juli 2020 wel dat er sprake was van een ‘criminele organisatie’ rond vastgoed – en breidt het aantal verdenkingen uit met twee projectontwikkelaars, die ook doneerde aan Groep de Mos. Een van hen is Michel Zaadhof, een jeugdvriend van Akyol. De ander is Edwin Jansen, voormalig Idols-jurylid en ex-echtgenoot en -manager van zangeres Anouk.
Maar hoe concreet zijn de integriteitsschendingen bij de voorgenomen overname? Richard de Mos zegt dat hij inderdaad arbeidsmigranten wilde vestigen in De Schilde, om zo ruimte te maken voor een attractiepark. Maar uit gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten, blijkt dat De Mos de bevriende ondernemers niet introduceerde bij de exploitant, dat De Mos zich niet heeft bemoeid met onderhandelingen over het gebouw en bovendien: dat andere verantwoordelijke wethouders op de hoogte waren van de plannen die hij met De Schilde had. Kortom: dat Richard de Mos níet buiten zijn portefeuille rommelde.
Ruimte voor examens
Terug naar de zomer van 2018, na het faillissement van Urban Farmers. Atilla Akyol, die sinds 2003 onderneemt met Opera, moet dan al talloze keren voorbij De Schilde zijn gereden. Zo is hem al eerder opgevallen dat de begane grond en de eerste verdieping, die geen onderdeel uitmaakten van Urban Farmers, leegstaan en te huur zijn. ‘Ik was op dat moment op zoek naar extra ruimte voor de Universiteit Leiden. Dat is een grote klant van mij, omdat zij examens afnemen in mijn zalen. Zij groeiden heel erg in Den Haag en hadden meer plekken nodig. Ik probeerde dat voor hen te regelen.’
Akyol neemt contact op met de makelaar, maar krijgt nul op rekest: Urban Farmers is net failliet gegaan en verhuur is even niet mogelijk. ‘Daar hield het toen op voor mij want ik wist niet met wie ik verder moest praten.’
Tot Akyol wordt benaderd door Eugène de la Croix. Die is gevraagd door de exploitant van De Schilde of hij nog geïnteresseerden kent. Zo hoort Akyol bij wie hij wél terecht kan.
Dat is bij Roderik Wuite. Hij is directeur bij Starterspanden BV/CV, het gemeentelijke bedrijf dat invulling moet geven aan De Schilde. Starterspanden bezit ook 2 procent van de aandelen in het gebouw. 49 procent is in handen van het Fonds Ruimte en Economie Den Haag (FRED), de overige 49 procent is bezit van de gemeente.
Het pand is dus maar voor een deel gemeentelijk bezit.
Die aandeelhouders hebben in het verleden al veel geld in De Schilde gestopt, en dat wordt niet minder nu het pand leegstaat. De gemeente ziet nog steeds het liefst dat het gebouw wordt gebruikt als broedplaats voor duurzaamheids-startups, vooral met betrekking tot voedsel. Maar omdat er vanuit die hoek weinig bedrijven zich aanbieden, is Wuite bereid verder te kijken.
‘Het idee was misschien anders, maar als je thuis geen inkomsten meer hebt, ga je ook naar andere oplossingen kijken om je portemonnee te vullen’, aldus Wuite. Daarom heeft hij een balletje opgeworpen bij De la Croix, met wie hij namens het FRED eerder heeft samengewerkt bij de aanleg van zonnepanelen bij de Uithof. ‘Ik heb hem gevraagd of hij toevallig een geïnteresseerde ondernemer kende.’
Het was dus niet Richard de Mos die Atilla Akyol in contact bracht met de exploiterende partij. Wel zegt De Mos dat hij Akyol – ‘een goede vriend, we drinken regelmatig samen een biertje en gaan naar de sauna’ – heeft verteld bij wie hij het beste kan aankloppen op het stadhuis als hij iets wil met De Schilde. ‘Als je niet bekend bent met de gemeente is het onmogelijk om daar iemand te spreken te krijgen over een idee’, zegt Akyol er zelf over.
Was De Mos zelf naar Akyol toegestapt, had hij wel buiten zijn portefeuille gehandeld. Vanwege het duurzame oogmerk valt De Schilde op dat moment onder de inhoudelijke verantwoordelijkheid van Liesbeth van Tongeren (GroenLinks), wethouder duurzaamheid en energietransitie.
De Mos is wel verantwoordelijk voor het verlies, aangezien bedrijfsruimtes onder zijn begroting vallen. Gesprekken over huur of koop lopen echter via geen van beiden, maar via de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Die valt dan onder – de inmiddels naar Staatsbosbeheer vertrokken – wethouder Boudewijn Revis (VVD).
Broodje in Wassenaar
Maar voor het eerste gesprek op het stadhuis wordt er nog een broodje gegeten in Wassenaar: op 19 september 2018 hebben Akyol en Wuite voor het eerst afgesproken, bij restaurant De Landbouw. Akyol heeft jeugdvriend de projectontwikkelaar meegenomen als adviseur. Hij zal ook aanwezig zijn bij de rest van de gesprekken.
Akyol is aanvankelijk alleen geïnteresseerd in de onderste twee verdiepingen. ‘2.500 vierkante meter open ruimte. Heel geschikt voor een examenzaal, en beneden wilde ik een restaurant beginnen of een extra feestzaal voor mijn zalencentrum maken.’ Maar tijdens het gesprek komen er meer opties op tafel. Bijvoorbeeld de huur van meerdere, of zelfs alle verdiepingen.
Akyol: ‘Ik was wel geïnteresseerd, want ik ben ondernemer, maar wilde wel weten of het bestemmingsplan daar kon worden gewijzigd.’ Zo hoopte hij ruimte te maken voor short stay-woningen, onder meer voor arbeidsmigranten. ‘Daar ben ik tien jaar geleden ook al mee bezig geweest.’
Roderik Wuite vertegenwoordigt in de gesprekken niet alleen Starterspanden, maar ook het FRED. Toch kan hij niet in zijn eentje beslissen: er moet ook worden gesproken met de gemeente, zeker als er moet worden gesleuteld aan het bestemmingsplan. Wuite adviseert Akyol wel om eerst een businessplan te schrijven.
Na dit eerste gesprek komt Richard de Mos om de hoek kijken. Zoals gezegd loopt Akyol regelmatig tegen muren op bij de gemeente, dus vraagt hij zijn vriend De Mos met wie hij dan beste kan spreken. Die koppelt hem aan de juiste ambtenaar: Henk Harms, directeur Ontwikkeling en Realisatie bij de Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO), een departement van Revis.
‘Ik ken De Mos alleen van televisie’
Op 11 december 2018 vindt het eerste formele gesprek plaats op het stadhuis, met aan tafel onder meer Akyol, zijn adviseur, Wuite en Harms. Hierna zullen er nog velen volgen, en op een gegeven moment komt ook de optie verkoop ter sprake.
Belangrijk hierbij is dat het prijskaartje van het pand afhankelijk is van wat er mee gaat gebeuren: krijgt het gedeeltelijk de bestemming (short stay-)woningen, wordt het gebouw gewilder op de markt en dus de prijs hoger. Ambtenaren schatten de waarde van De Schilde tijdens de gesprekken op zo’n zeven á acht miljoen euro. Niet wonderlijk dus dat vlak voor Akyol interesse toonde, er een bod van drie miljoen werd afgewezen.
Maar voor een definitieve prijs moet dus eerst worden gekeken naar het bestemmingsplan. Wat daarin mogelijk is, wordt onder meer bepaald in een adviesprocedure bij het Haags Initiatieven Team. Dat team valt ook onder de DSO en toetst bij verschillende ambtelijke afdelingen hoe kansrijk de plannen van een ondernemer zijn. Die ondernemer krijgt vervolgens een advies, en de wethouder die verantwoordelijk is voor vergunningen krijgt een verslag. Dit was destijds ook Boudewijn Revis.
Ook het plan van Akyol en zijn adviseur volgt deze procedure. Dat stellen zijzelf, maar het blijkt ook uit antwoorden van het college op schriftelijke vragen: op 10 april 2019 zijn een aantal aandachtspunten benoemd die verder moeten worden uitgewerkt.
Na 6 mei gaan de ondernemers in gesprek met diverse ambtelijke afdelingen: wonen, grondzaken, hotelbeleid en horeca. Die laatste twee vallen wel onder De Mos, maar alleen zijn ambtenaren zijn erbij betrokken. Bovendien valt de beoordeling van het businessplan nog steeds onder de DSO: het was dus aan Henk Harms om dat plan uit te werken.
Betrokkenen bij de gesprekken zeggen dan ook dat zij geen signalen hebben ontvangen van integriteitsschendingen. Wuite, eindverantwoordelijke voor de exploitatie, heeft Richard de Mos zelfs nog nooit gezien: ‘Ik ken hem alleen van televisie.’
Plopsaland
Wel is De Mos in de tussentijd geïnteresseerd geraakt in De Schilde. Dat begint in maart 2019, met een bezoek aan De Panne in België. Daar bekijkt hij met ambtenaren hoe WOII-bunkers daar zijn opengesteld en gaat hij naar attractiepark Plopsaland. Doel van dat bezoek is onderzoeken of het park ook geschikt is voor Den Haag, en of eigenaar Steve van den Kerkhof oren heeft naar het openen van een nieuw (water)park. Beide zaken blijken het geval.
In juni gaat De Mos met Van den Kerkhof op stap in Den Haag om mogelijke locaties te bekijken. Op ambtelijk advies wordt er gekeken bij onder meer het ADO-stadion, op Scheveningen en bij De Uithof. Van den Kerkhof werd vooral enthousiast bij die laatste locatie. ‘Hij zei: “Allez, meneer De Mos, ik wil hier”.’
Ook De Mos heeft een voorkeur voor deze plek: hij wil het toerisme spreiden over Den Haag zodat iedereen meeprofiteert. In dit geval zou dat het economisch zwakkere Zuidwest zijn, wat De Mos eveneens goed uitkomt: hij is als wethouder ook verantwoordelijk voor dit stadsdeel.
De Mos ontkent dat Uithof-eigenaar en partijdonateur Eugène de la Croix hierbij van invloed was: ‘De locatie is bezocht op ambtelijk advies.’ Overigens wordt er anno 2020 door ambtenaren nog steeds nagedacht over een attractiepark op deze locatie.
Alleen: voor er een attractie kan landen, moet er ruimte worden vrijgemaakt zonder het omliggende natuurgebied aan te tasten. Dat kan volgens De Mos op twee manieren: door de volkstuinen aan de Jaap Edenweg te verplaatsen, of door een andere plek te zoeken voor het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan. Dat eerste is geen optie voor De Mos: ‘Mijn achterban zit in die tuinen. Dus moest ik op zoek naar een manier om de arbeidsmigranten te verplaatsen.
Grondzaken en huisvesting van arbeidsmigranten behoren alleen niet toe aan De Mos, maar aan Revis. En die kampt al met een tekort aan short stay-woningen: ‘Ik wist dat als ik Revis zou vertellen dat ze daar weg moesten, dat hij zou zeggen: “Waar moet ik ze dan laten?” Dus wilde ik het probleem oplossen voor het ontstond, door alvast een andere plek voor te dragen.’
Eén plus één is twee
Op dat moment komen er dus een aantal dingen samen: De Mos weet van Akyol – ‘we praten weleens met elkaar’ – dat hij nadenkt over het vestigen van arbeidsmigranten in De Schilde. Dat staat ook al in het businessplan dat Akyol begin 2019 schreef.
De Mos zegt ook dat hij er door de interesse van Akyol op is gewezen dat De Schilde verlies laat, en dat dit geld van zijn begroting gaat (‘daar ben ik niet zo van, verlies betalen met belastinggeld’). Tel daarbij op dat er plek nodig is voor arbeidsmigranten en ‘één plus één is twee’, aldus De Mos.
De Mos geeft dus toe dat hij wilde schuiven met arbeidsmigranten om grond vrij te spelen en dat dit niet binnen zijn portefeuille viel. Maar hij opereerde ook niet op eigen houtje: ‘Ik heb continu de topambtenaren van DSO meegenomen in dit proces.’ Ook had hij regelmatig overleg met Revis over zaken die elkaars portefeuille raakten: ‘We zijn allebei haantjes dus we botsten vaak. Daarom probeerden we dit soort dingen aan de voorkant glad te strijken.’ Bij deze ‘combi-stafs’ zaten ambtenaren van beide wethouders.
Uit gemeentelijke documenten blijkt dan ook dat Revis in september 2019 vanuit zijn eigen ambtelijke top is gevraagd om medewerking te verlenen aan het nieuwe ‘planologische voorstel’ voor De Schilde. Het college bevestigt dit in een antwoord op schriftelijke vragen, waarin ook wordt geschreven dat Revis op de hoogte was van de ontwikkelingen rond Plopsa. Actief was hij er nog niet bij betrokken: het was immers nog niet zeker dat de plannen voor De Schilde überhaupt door zouden gaan.
Boudewijn Revis laat in reactie dat hij als oud-wethouder niet over zijn graf wil regeren en onthoudt zich van commentaar. Op de vraag waarom hij niet verklaarde nooit een misstand te hebben waargenomen, antwoordt hij wel dat hij niet precies weet wat er onderdeel is van het onderzoek – en dat ook dus niet kan becommentariëren.
Koehandel
Om vaart te zetten achter de plannen voor Plopsa – ‘ik wilde binnen mijn ambtstermijn scoren met een attractiepark’ – stapt Richard de Mos eind juni 2019 naar Liesbeth van Tongeren: hij wil ook de inhoudelijke verantwoordelijkheid voor De Schilde. Volgens NRC en Den Haag Centraal zou De Mos hierbij Van Tongeren onder druk hebben gezet, maar er lijkt eerder sprake te zijn geweest van gewone politieke onderhandelingen.
Uit documenten wordt namelijk duidelijk dat Van Tongeren geen waarde hechtte aan het gebouw De Schilde an sich, en dat zij het kon missen als er elders plek zou komen voor duurzame startups. Zo zijn er meer dingen geruild: De Mos kreeg behalve De Schilde bijvoorbeeld ook steun bij zijn plannen voor de Leyweg en het Escher Museum, plus er kwam een uitzonderingspositie voor brommertochten als Kâhwe Klâhwe in de nieuwe milieuzones.
Van Tongeren kreeg op haar beurt steun bij een initiatiefvoorstel voor meer bomen en De Mos z’n stem voor haar kadernota Duurzaamheid – iets wat doorgaans niet zo in het straatje van zijn partij ligt. Verder werd afgesproken dat de nog zittende ondernemers in De Schilde, konden blijven, tegen een relatief voordelige huur. Uit documenten blijkt dat ook hierbij diverse bestuursadviseurs en topambtenaren betrokken waren.Van Tongeren wil desgevraagd nergens op ingaan.
Op 16 juli 2019 wordt tijdens een collegevergadering besloten tot de overdracht van De Schilde naar de portefeuille van De Mos. Die is niet bij deze vergadering vanwege het overlijden van zijn moeder, maar als er bezwaren waren geweest tegen dit voorstel was het besluit volgens hem uitgesteld. Ook de verklaring van een andere bron in het college suggereert dat het voorstel zonder al te veel discussie is aangenomen.
Vanaf dit moment is De Mos officieel verantwoordelijk voor De Schilde, maar veel plezier zal hij er niet van hebben. Voordat hij iets van zijn plannen ten uitvoering kan brengen, staat de rijksrecherche op de stoep. Twee weken later dient hij zijn ontslag in.
De gesprekken over De Schilde zijn dan al gestopt. Op 2 oktober 2019, een dag na de inval, laten Akyol en zijn adviseur weten dat zij hun initiatief terugtrekken. En als zij er nu op terugkijken, denken zij dat het niet tot een verkoop was gekomen.
Omdat de uiteindelijke bestemming nog niet duidelijk was, kon het gebouw nog niet getaxeerd worden, maar het bedrag van zeven á acht miljoen euro dat eerder werd genoemd, was volgens hen te veel geweest. Akyols adviseur is bovendien projectontwikkelaar, geen belegger. ‘Ik had waarschijnlijk hooguit wat verdiepingen gehuurd’, zegt Akyol.
Was het er allemaal wél van gekomen, en waren de arbeidsmigranten van De Uithof naar De Schilde verhuisd, dan had De Mos zijn donateurs daar alsnog niet mee bevoordeeld, zegt hij: ‘Zij waren al in gesprek over dat pand.’ Bovendien, zegt Akyol: ‘Ik was al bezig met een andere partij om daar migranten te vestigen. Ik had Richard best willen helpen, maar dan had er wel een marktconforme prijs betaald moeten worden. Die prijs bepaalde namelijk ook wat ik voor het pand zou betalen.’
Volgens Roderik Wuite had De Schilde ook nooit voor een voordelige prijs verkocht of verhuurd kunnen worden, zelfs al had Richard de Mos of een willekeurige andere bestuurder dat gewild: ‘De gemeente is niet de enige aandeelhouder. Het FRED had nooit toegestaan dat De Schilde er voor een lagere prijs was uitgegaan.’ Wuite onderstreept dan ook dat volgens hem alles netjes is verlopen.
Geen seconde verhoord
Zo blijft het de vraag waarom de rijksrecherche is aangeslagen op het Schilde-dossier. Richard de Mos zegt dat hij van de rijksrecherche een dik dossier heeft ontvangen over De Schilde, maar dat hij er nooit over is verhoord: ‘Geen seconde!’
Ook is het gissen waarom er, in het geval dat er wel iets mis zou zijn gegaan, geen ambtenaar of wethouder aan de bel heeft getrokken. De Mos heeft er in ieder geval geen spijt van dat hij zich op hetzelfde terrein als zijn donateurs heeft begeven. ‘Het spijt me alleen voor de stad, en vooral voor Zuidwest. Er mist nu én een mooie A-attractie en Moerwijk mist een hernieuwde Schilde, waar buiten arbeidsmigranten ook een supermarkt, horeca en een rooftopbar zouden komen.’
Volgens de Mos zijn er messen in zijn rug gestoken. ‘Ik heb continu ambtenaren en collega’s betrokken en nooit heeft er iemand gezegd: “Richard, is het wel in de haak met die Akyol?” Ze vonden het allemaal een mooi plan. En dan achteraf komen er allemaal geruchten vanuit het stadhuis, alsof mijn politieke opponenten een trap na willen geven.’
Minder zwart-wit
Het Openbaar Ministerie (OM) wil niet reageren op vragen of De Schilde nog deel uitmaakt van het onderzoek. Mocht dat niet meer het geval zijn, is dat overigens geen bewijs dat Richard de Mos of andere verdachten nooit een letter van de wet hebben overtreden.
Maar dat het ambtelijke proces rond De Schilde juist is verlopen, is wel een verdere bevestiging dat de feiten in het onderzoek minder zwart-wit zijn dan ze tot dusver vaak zijn voorgesteld. Zo werden afgelopen zomer ook de nachtvergunningen voor Opera opnieuw toegekend na een bezwaarprocedure en heeft de gemeente al meerdere malen gesteld dat er tijdens de toekenningsprocedure voor deze vergunningen niks raars is gebeurd.
Of er stafbare feiten zijn gepleegd, en welke dit dan zijn, zal dus nog moeten blijken. Justitie verdenkt onder andere De Mos en voormalig collegawethouder Rachid Guernaoui van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie.
Het OM hoopt eind februari het complete dossier rond te hebben, waarna een tenlastelegging volgt en de eventueel overgebleven gedachten zich kunnen voorbereiden op een strafzaak. Deze dient naar verwachting aan het einde van het nieuwe jaar.
Verantwoording
Dit verhaal is tot stand gekomen via gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten. Alle opgeschreven feiten en uitspraken zijn gecontroleerd bij verschillende bronnen, waarvan een aantal anoniem wenst te blijven. De namen van deze personen zijn bekend bij de redactie. De verdachten hebben er geen bezwaar tegen dat zij bij hun volledige naam worden genoemd.
OmroepWest 20.12.2020 Het corruptieonderzoek naar Hart voor Den Haag/Groep de Mos richt zich onder meer op een voorgenomen vastgoeddeal rond de voormalige Philipsfabriek De Schilde. Maar onderzoek van Den Haag FM en Omroep West roept de vraag op of er wel misstanden hebben plaatsgevonden. Collega-wethouders van Richard de Mos waren op de hoogte en ambtenaren betrokken. ‘De Schilde had er nooit voor een lagere prijs uit kunnen gaan.’
Als het verkeer mee zit, is het zo’n tien minuten rijden van het huis van Atilla Akyol naar het zalencentrum dat hij runt. Vanuit de Reinkenstraat via het Regentessenkwartier naar de Troelstrakade, en vervolgens linksaf de Fruitweg op. Nog voor de Viaductweg ligt Opera dan aan zijn rechterhand, maar eerst passeert hij een gebouw dat in 2016 kan rekenen op internationale belangstelling: De Schilde.
Redenen voor deze aandacht zijn 1.200 vierkante meter aan kassen op het dak en een tiliapiakwekerij op de verdieping eronder, als onderdeel van de pas geopende, grootste stadsboerderij van Europa. De manier van telen en kweken wordt bestempeld als revolutionair. Media als The Guardian en National Geographic komen langs, allen met de vraag: ‘Is dit de toekomst?’
De viskwekerij in De Schilde | Foto: Omroep West
Nee, blijkt het antwoord. In twee jaar lukt het Urban Farmers, het bedrijf achter het project, niet om de boel financieel op orde te krijgen en in juli 2018 wordt het faillissement uitgesproken. Daarmee komt een einde aan deze poging tot stadslandbouw, maar niet aan de publiciteit voor De Schilde.
Dit verhaal is tot stand gekomen via gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten. Alle opgeschreven feiten en uitspraken zijn gecontroleerd bij verschillende bronnen, waarvan een aantal anoniem wenst te blijven. De namen van deze personen zijn bekend bij de redactie. De verdachten hebben er geen bezwaar tegen dat zij bij hun volledige naam worden genoemd. Tips? Mailen kan naar sjors.hofstede@omroepwest.nl.
Inval op het stadhuis
Want op 1 oktober 2019 schudt de rijksrecherche Den Haag op, met invallen op het stadhuis en bij twee wethouders, een raadslid en een horecaondernemer thuis: Groep de Mos/Hart voor Den Haag-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Ook Atilla Akyol, zijn broer Erdinç en diens partner, raadslid Nino Davituliani, zijn verdachten.
Vingers op het stadhuis wijzen dan vooral naar recent uitgegeven nachtvergunningen, voor onder meer zalencentrum Opera. De vergunningen zijn al veelbesproken omdat ze op verzoek van Groep de Mos zijn opgenomen in het coalitieakkoord en Opera die partij sponsort; Atilla Akyol was in maart 2018 ook verkiesbaar als lijstduwer.
Een maand later blijkt dat het onderzoek meer omvat dan vergunningen, als NRC en Den Haag Centraal schrijven dat de rijksrecherche zich ook richt op een voorgenomen vastgoeddeal rond De Schilde. De Mos zou zich – zonder medeweten van zijn verantwoordelijke collega-wethouders – hebben bemoeid met de bestemming van het gebouw, om zo een aantal van zijn partijfinanciers te bevoordelen.
Zijn plan volgens deze media: De Schilde in handen laten komen van zijn ‘vastgoedvrienden’ en het onderkomen voor arbeidsmigranten aan de Lozerlaan verplaatsen naar dit pand. Daar zou dan weer ruimte komen voor een attractiepark, waar De Mos als wethouder economie en toerisme mooi mee kon pronken. Het park zou bovendien in de buurt van recreatiecentrum De Uithof, een onderneming van een andere partijdonateur – Eugène de la Croix staan.
De Schilde| Foto: Omroep West
Justitie wil in de publicaties niets bevestigen, maar stelt in juli 2020 wel dat er sprake was van een ‘criminele organisatie’ rond vastgoed – en breidt het aantal verdenkingen uit met twee projectontwikkelaars, die ook doneerden aan Groep de Mos. Een van hen is Michel Zaadhof, een jeugdvriend van Akyol. De ander is Edwin Jansen, voormalig Idols-jurylid en ex-echtgenoot en -manager van zangeres Anouk.
Maar hoe concreet zijn de integriteitsschendingen bij de voorgenomen overname? Richard de Mos zegt dat hij inderdaad arbeidsmigranten wilde vestigen in De Schilde, om zo ruimte te maken voor een attractiepark.
Maar uit gesprekken met betrokkenen en inzage in gemeentelijke documenten, blijkt dat De Mos de bevriende ondernemers niet introduceerde bij de exploitant, dat De Mos zich niet heeft bemoeid met onderhandelingen over het gebouw en bovendien: dat andere verantwoordelijke wethouders op de hoogte waren van de plannen die hij met De Schilde had. Kortom: dat Richard de Mos níet buiten zijn portefeuille rommelde.
Ruimte voor examens
Terug naar de zomer van 2018, na het faillissement van Urban Farmers. Atilla Akyol, die sinds 2003 onderneemt met Opera, moet dan al talloze keren voorbij De Schilde zijn gereden. Zo is hem al eerder opgevallen dat de begane grond en de eerste verdieping, die geen onderdeel uitmaakten van Urban Farmers, leegstaan en te huur zijn. ‘Ik was op dat moment op zoek naar extra ruimte voor de Universiteit Leiden. Dat is een grote klant van mij, omdat zij examens afnemen in mijn zalen. Zij groeiden heel erg in Den Haag en hadden meer plekken nodig. Ik probeerde dat voor hen te regelen.’
Akyol neemt contact op met de makelaar, maar krijgt nul op rekest: Urban Farmers is net failliet gegaan en verhuur is even niet mogelijk. ‘Daar hield het toen op voor mij want ik wist niet met wie ik verder moest praten.’
Tot Akyol wordt benaderd door Eugène de la Croix. Die is gevraagd door de exploitant van De Schilde of hij nog geïnteresseerden kent. Zo hoort Akyol bij wie hij wél terecht kan.
Dat is bij Roderik Wuite. Hij is directeur bij Starterspanden BV/CV, het gemeentelijke bedrijf dat invulling moet geven aan De Schilde. Starterspanden bezit ook 2 procent van de aandelen in het gebouw. 49 procent is in handen van het Fonds Ruimte en Economie Den Haag (FRED), de overige 49 procent is bezit van de gemeente. Het pand is dus maar voor een deel gemeentelijk bezit.
Die aandeelhouders hebben in het verleden al veel geld in De Schilde gestopt, en dat wordt niet minder nu het pand leegstaat. De gemeente ziet nog steeds het liefst dat het gebouw wordt gebruikt als broedplaats voor duurzaamheids-startups, vooral met betrekking tot voedsel. Maar omdat er vanuit die hoek weinig bedrijven zich aanbieden, is Wuite bereid verder te kijken.
Foto: Omroep West
‘Het idee was misschien anders, maar als je thuis geen inkomsten meer hebt, ga je ook naar andere oplossingen kijken om je portemonnee te vullen’, aldus Wuite. Daarom heeft hij een balletje opgeworpen bij De la Croix, met wie hij namens het FRED eerder heeft samengewerkt bij de aanleg van zonnepanelen bij De Uithof. ‘Ik heb hem gevraagd of hij toevallig een geïnteresseerde ondernemer kende.’
Het was dus niet Richard de Mos die Atilla Akyol in contact bracht met de exploiterende partij. Wel zegt De Mos dat hij Akyol – ‘een goede vriend, we drinken regelmatig samen een biertje en gaan naar de sauna’ – heeft verteld bij wie hij het beste kan aankloppen op het stadhuis als hij iets wil met De Schilde. ‘Als je niet bekend bent met de gemeente is het onmogelijk om daar iemand te spreken te krijgen over een idee’, zegt Akyol er zelf over.
Was De Mos zelf naar Akyol toegestapt, had hij wel buiten zijn portefeuille gehandeld. Vanwege het duurzame oogmerk valt De Schilde op dat moment onder de inhoudelijke verantwoordelijkheid van Liesbeth van Tongeren (GroenLinks), wethouder duurzaamheid en energietransitie.
De Mos is wel verantwoordelijk voor het verlies, aangezien bedrijfsruimtes onder zijn begroting vallen. Gesprekken over huur of koop lopen echter via geen van beiden, maar via de Dienst Stedelijke Ontwikkeling. Die valt dan onder – de inmiddels naar Staatsbosbeheer vertrokken – wethouder Boudewijn Revis (VVD).
Broodje in Wassenaar
Maar voor het eerste gesprek op het stadhuis wordt er nog een broodje gegeten in Wassenaar: op 19 september 2018 hebben Akyol en Wuite voor het eerst afgesproken, bij restaurant De Landbouw. Akyol heeft jeugdvriend de projectontwikkelaar meegenomen als adviseur. Hij zal ook aanwezig zijn bij de rest van de gesprekken.
Akyol is aanvankelijk alleen geïnteresseerd in de onderste twee verdiepingen. ‘2.500 vierkante meter open ruimte. Heel geschikt voor een examenzaal, en beneden wilde ik een restaurant beginnen of een extra feestzaal voor mijn zalencentrum maken.’ Maar tijdens het gesprek komen er meer opties op tafel. Bijvoorbeeld de huur van meerdere, of zelfs alle verdiepingen.
Akyol: ‘Ik was wel geïnteresseerd, want ik ben ondernemer, maar wilde wel weten of het bestemmingsplan daar kon worden gewijzigd.’ Zo hoopte hij ruimte te maken voor short stay-woningen, onder meer voor arbeidsmigranten. ‘Daar ben ik tien jaar geleden ook al mee bezig geweest.’
Roderik Wuite vertegenwoordigt in de gesprekken niet alleen Starterspanden, maar ook het FRED. Toch kan hij niet in zijn eentje beslissen: er moet ook worden gesproken met de gemeente, zeker als er moet worden gesleuteld aan het bestemmingsplan. Wuite adviseert Akyol wel om eerst een businessplan te schrijven.
Na dit eerste gesprek komt Richard de Mos om de hoek kijken. Zoals gezegd loopt Akyol regelmatig tegen muren op bij de gemeente, dus vraagt hij zijn vriend De Mos met wie hij dan beste kan spreken. Die koppelt hem aan de juiste ambtenaar: Henk Harms, directeur Ontwikkeling en Realisatie bij de Dienst Stedelijke Ontwikkeling (DSO), een departement van Revis.
‘Ik ken De Mos alleen van televisie’
Op 11 december 2018 vindt het eerste formele gesprek plaats op het stadhuis, met aan tafel onder meer Akyol, zijn adviseur, Wuite en Harms. Hierna zullen er nog velen volgen, en op een gegeven moment komt ook de optie verkoop ter sprake.
Belangrijk hierbij is dat het prijskaartje van het pand afhankelijk is van wat er mee gaat gebeuren: krijgt het gedeeltelijk de bestemming (short stay-)woningen, wordt het gebouw gewilder op de markt en dus de prijs hoger. Ambtenaren schatten de waarde van De Schilde tijdens de gesprekken op zo’n zeven á acht miljoen euro. Niet verwonderlijk dus dat vlak voor Akyol interesse toonde, er een bod van drie miljoen werd afgewezen.
Maar voor een definitieve prijs moet dus eerst worden gekeken naar het bestemmingsplan. Wat daarin mogelijk is, wordt onder meer bepaald in een adviesprocedure bij het Haags Initiatieven Team. Dat team valt ook onder de DSO en toetst bij verschillende ambtelijke afdelingen hoe kansrijk de plannen van een ondernemer zijn. Die ondernemer krijgt vervolgens een advies, en de wethouder die verantwoordelijk is voor vergunningen krijgt een verslag. Dit was destijds ook Boudewijn Revis.
Ook het plan van Akyol en zijn adviseur volgt deze procedure. Dat stellen zijzelf, maar het blijkt ook uit antwoorden van het college op schriftelijke vragen: op 10 april 2019 zijn een aantal aandachtspunten benoemd die verder moeten worden uitgewerkt.
Na 6 mei gaan de ondernemers in gesprek met diverse ambtelijke afdelingen: wonen, grondzaken, hotelbeleid en horeca. Die laatste twee vallen wel onder De Mos, maar alleen zijn ambtenaren zijn erbij betrokken. Bovendien valt de beoordeling van het businessplan nog steeds onder de DSO: het was dus aan Henk Harms om dat plan uit te werken.
Betrokkenen bij de gesprekken zeggen dan ook dat zij geen signalen hebben ontvangen van integriteitsschendingen. Wuite, eindverantwoordelijke voor de exploitatie, heeft Richard de Mos zelfs nog nooit gezien: ‘Ik ken hem alleen van televisie.’
Plopsaland
Wel is De Mos in de tussentijd geïnteresseerd geraakt in De Schilde. Dat begint in maart 2019, met een bezoek aan De Panne in België. Daar bekijkt hij met ambtenaren hoe WOII-bunkers zijn opengesteld en gaat hij naar attractiepark Plopsaland. Doel van dat bezoek is onderzoeken of het park ook geschikt is voor Den Haag, en of eigenaar Steve van den Kerkhof oren heeft naar het openen van een nieuw (water)park. Beide zaken blijken het geval.
In juni gaat De Mos met Van den Kerkhof op stap in Den Haag om mogelijke locaties te bekijken. Op ambtelijk advies wordt er gekeken bij onder meer het ADO-stadion, op Scheveningen en bij De Uithof. Van den Kerkhof werd vooral enthousiast bij die laatste locatie. ‘Hij zei: “Allez, meneer De Mos, ik wil hier”.’
Ook De Mos heeft een voorkeur voor deze plek: hij wil het toerisme spreiden over Den Haag zodat iedereen meeprofiteert. In dit geval zou dat het economisch zwakkere Zuidwest zijn, wat De Mos eveneens goed uitkomt: hij is als wethouder ook verantwoordelijk voor dit stadsdeel.
De Mos ontkent dat Uithof-eigenaar en partijdonateur Eugène de la Croix hierbij van invloed was: ‘De locatie is bezocht op ambtelijk advies.’ Overigens wordt er anno 2020 door ambtenaren nog steeds nagedacht over een attractiepark op deze locatie.
Alleen: voor er een attractie kan landen, moet er ruimte worden vrijgemaakt zonder het omliggende natuurgebied aan te tasten. Dat kan volgens De Mos op twee manieren: door de volkstuinen aan de Jaap Edenweg te verplaatsen, of door een andere plek te zoeken voor het ‘polenhotel’ aan de Lozerlaan. Dat eerste is geen optie voor De Mos: ‘Mijn achterban zit in die tuinen. Dus moest ik op zoek naar een manier om de arbeidsmigranten te verplaatsen.
Grondzaken en huisvesting van arbeidsmigranten behoren alleen niet toe aan De Mos, maar aan Revis. En die kampt al met een tekort aan short stay-woningen: ‘Ik wist dat als ik Revis zou vertellen dat ze daar weg moesten, dat hij zou zeggen: “Waar moet ik ze dan laten?” Dus wilde ik het probleem oplossen voor het ontstond, door alvast een andere plek voor te dragen.’
Eén plus één is twee
Op dat moment komen er dus een aantal dingen samen: De Mos weet van Akyol – ‘we praten weleens met elkaar’ – dat hij nadenkt over het vestigen van arbeidsmigranten in De Schilde. Dat staat ook al in het businessplan dat Akyol begin 2019 schreef.
De Mos zegt ook dat hij er door de interesse van Akyol op is gewezen dat De Schilde verlies laat, en dat dit geld van zijn begroting gaat (‘daar ben ik niet zo van, verlies betalen met belastinggeld’). Tel daarbij op dat er plek een nodig is voor arbeidsmigranten en ‘één plus één is twee’, aldus De Mos.
De Mos geeft toe dat hij wilde schuiven met arbeidsmigranten om grond vrij te spelen en dat dit niet binnen zijn portefeuille viel. Maar hij opereerde niet op eigen houtje: ‘Ik heb continu de topambtenaren van DSO meegenomen in dit proces.’ Ook had hij regelmatig overleg met Revis over zaken die elkaars portefeuille raakten: ‘We zijn allebei haantjes dus we botsten vaak. Daarom probeerden we dit soort dingen aan de voorkant glad te strijken.’ Bij deze ‘combi-stafs’ zaten ambtenaren van beide wethouders.
Uit gemeentelijke documenten blijkt dan ook dat Revis in september 2019 vanuit zijn eigen ambtelijke top is gevraagd om medewerking te verlenen aan het nieuwe ‘planologische voorstel’ voor De Schilde. Het college bevestigt dit in een antwoord op schriftelijke vragen, waarin ook wordt geschreven dat Revis op de hoogte was van de ontwikkelingen rond Plopsa. Actief was hij er nog niet bij betrokken: het was immers nog niet zeker dat de plannen voor De Schilde überhaupt door zouden gaan.
Boudewijn Revis laat in een reactie weten dat hij als oud-wethouder niet over zijn graf wil regeren en onthoudt zich van commentaar. Op de vraag waarom hij niet verklaarde nooit een misstand te hebben waargenomen, antwoordt hij wel dat hij niet precies weet wat er onderdeel is van het onderzoek – en dat dus ook niet kan becommentariëren.
Koehandel
Om vaart te zetten achter de plannen voor Plopsa – ‘ik wilde binnen mijn ambtstermijn scoren met een attractiepark’ – stapt Richard de Mos eind juni 2019 naar Liesbeth van Tongeren: hij wil ook de inhoudelijke verantwoordelijkheid voor De Schilde. Volgens NRC en Den Haag Centraal zou De Mos hierbij Van Tongeren onder druk hebben gezet, maar er lijkt eerder sprake te zijn geweest van gewone politieke onderhandelingen.
Uit documenten wordt namelijk duidelijk dat Van Tongeren geen waarde hechtte aan het gebouw De Schilde an sich, en dat zij het kon missen als er elders plek zou komen voor duurzame startups. Zo zijn er meer dingen geruild: De Mos kreeg behalve De Schilde bijvoorbeeld ook steun bij zijn plannen voor de Leyweg en het Escher Museum, plus er kwam een uitzonderingspositie voor brommertochten als Kâhwe Klâhwe in de nieuwe milieuzones.
Van Tongeren kreeg op haar beurt steun bij een initiatiefvoorstel voor meer bomen en De Mos z’n stem voor haar kadernota Duurzaamheid – iets wat doorgaans niet zo in het straatje van zijn partij ligt. Verder werd afgesproken dat de nog zittende ondernemers in De Schilde konden blijven, tegen een relatief voordelige huur. Uit documenten blijkt dat ook hierbij diverse bestuursadviseurs en topambtenaren betrokken waren. Van Tongeren wil desgevraagd nergens op ingaan.
Op 16 juli 2019 wordt tijdens een collegevergadering besloten tot de overdracht van De Schilde naar de portefeuille van De Mos. Die is niet bij deze vergadering vanwege het overlijden van zijn moeder, maar als er bezwaren waren geweest tegen dit voorstel was het besluit volgens hem uitgesteld. Ook de verklaring van een andere bron in het college suggereert dat het voorstel zonder al te veel discussie is aangenomen.
Vanaf dit moment is De Mos officieel verantwoordelijk voor De Schilde, maar veel plezier zal hij er niet van hebben. Voordat hij iets van zijn plannen ten uitvoering kan brengen, staat de rijksrecherche op de stoep. Twee weken later dient hij zijn ontslag in.
De gesprekken over De Schilde zijn dan al gestopt. Op 2 oktober 2019, een dag na de inval, laten Akyol en zijn adviseur weten dat zij hun initiatief terugtrekken. En als zij er nu op terugkijken, denken zij dat het niet tot een verkoop was gekomen. Omdat de uiteindelijke bestemming nog niet duidelijk was, kon het gebouw nog niet getaxeerd worden, maar het bedrag van zeven á acht miljoen euro dat eerder werd genoemd, was volgens hen te veel geweest. Akyols adviseur is bovendien projectontwikkelaar, geen belegger. ‘Ik had waarschijnlijk hooguit wat verdiepingen gehuurd’, zegt Akyol.
Was het er allemaal wél van gekomen, en waren de arbeidsmigranten van De Uithof naar De Schilde verhuisd, dan had De Mos zijn donateurs daar alsnog niet mee bevoordeeld, zegt hij: ‘Zij waren al in gesprek over dat pand.’ Bovendien, zegt Akyol: ‘Ik was al bezig met een andere partij om daar migranten te vestigen. Ik had Richard best willen helpen, maar dan had er wel een marktconforme prijs betaald moeten worden. Die prijs bepaalde namelijk ook wat ik voor het pand zou betalen.’
Volgens Roderik Wuite had De Schilde ook nooit voor een voordelige prijs verkocht of verhuurd kunnen worden, zelfs al had Richard de Mos of een willekeurige andere bestuurder dat gewild: ‘De gemeente is niet de enige aandeelhouder. Het FRED had nooit toegestaan dat De Schilde er voor een lagere prijs was uitgegaan.’ Wuite onderstreept dan ook dat volgens hem alles netjes is verlopen.
Geen seconde verhoord
Zo blijft het de vraag waarom de rijksrecherche is aangeslagen op het Schilde-dossier. Richard de Mos zegt dat hij van de rijksrecherche een dik dossier heeft ontvangen over De Schilde, maar dat hij er nooit over is verhoord: ‘Geen seconde!’
Ook is het gissen waarom er, in het geval dat er wel iets mis zou zijn gegaan, geen ambtenaar of wethouder aan de bel heeft getrokken. De Mos heeft er in ieder geval geen spijt van dat hij zich op hetzelfde terrein als zijn donateurs heeft begeven. ‘Het spijt me alleen voor de stad, en vooral voor Zuidwest. Er mist nu én een mooie A-attractie en Moerwijk mist een hernieuwde Schilde, waar buiten arbeidsmigranten ook een supermarkt, horeca en een rooftopbar zouden komen.’
Volgens De Mos zijn er messen in zijn rug gestoken. ‘Ik heb continu ambtenaren en collega’s erbij betrokken en nooit heeft er iemand gezegd: “Richard, is het wel in de haak met die Akyol?” Ze vonden het allemaal een mooi plan. En dan achteraf komen er allemaal geruchten vanuit het stadhuis, alsof mijn politieke opponenten een trap na willen geven.’
Minder zwart-wit
Het Openbaar Ministerie (OM) wil niet reageren op vragen of De Schilde nog deel uitmaakt van het onderzoek. Mocht dat niet meer het geval zijn, is dat overigens geen bewijs dat Richard de Mos of andere verdachten nooit een letter van de wet hebben overtreden.
Maar dat het ambtelijke proces rond De Schilde juist is verlopen, is wel een verdere bevestiging dat de feiten in het onderzoek minder zwart-wit zijn dan ze tot dusver vaak zijn voorgesteld. Zo werden afgelopen zomer ook de nachtvergunningen voor Opera opnieuw toegekend na een bezwaarprocedure en heeft de gemeente al meerdere malen gesteld dat er tijdens de toekenningsprocedure voor deze vergunningen niks raars is gebeurd.
Of er stafbare feiten zijn gepleegd, en welke dit dan zijn, zal dus nog moeten blijken. Justitie verdenkt onder andere De Mos en voormalig collegawethouder Rachid Guernaoui van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie.
Het OM hoopt eind februari het complete dossier rond te hebben, waarna een tenlastelegging volgt en de eventueel overgebleven gedachten zich kunnen voorbereiden op een strafzaak. Deze dient naar verwachting aan het einde van het nieuwe jaar.
Groep de Mos is volgens een peiling momenteel de grootste partij van Den Haag
Hart voor Den Haag/Groep de Mos van voormalig wethouder Richard de Mos, die verdacht wordt van corruptie, is volgens een peiling momenteel de grootste partij in de Hofstad.
Telegraaf 06.10.2020
AD 06.10.2020
No Ties
Volgens een poll van onderzoeksbureau No Ties, in opdracht van Omroep West staat, staat de partij op elf zetels in de gemeenteraad, drie meer dan nu het geval is.
De Mos was tot vorig jaar wethouder, maar stapte op na een inval van de Rijksrecherche in zijn woning en in zijn kantoor op het stadhuis.
Vergunningen
Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt hem en Rachid Guernaoui, partijgenoot en ook oud-wethouder, van ambtelijke corruptie. De twee zouden bevriende ondernemers hebben geholpen met vergunningen in ruil voor donaties aan de partij. De Mos nam ontslag als wethouder en keerde later terug als fractievoorzitter van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
In een reactie stelt De Mos ‘enorm veel energie te halen’ uit de peiling. ,,Zoveel vertrouwen na een voor ons zo moeilijk jaar, geeft ons extra motivatie om door te gaan en te blijven knokken voor al die lieve mensen. De inwoners van deze stad zijn niet dom en zien, ondanks een haatcampagne van politieke opponenten en knotsgekke, valse beschuldigingen van het OM, dat wij voor de stad veel goeds bereiken.”
AD 08.09.2020
Eindelijk gerechtigheid ??
Het Openbaar Ministerie (OM) startte maandag 07.09.2020 met de verhoren van Richard de Mos, meldt mediapartner Omroep West. Bijna een jaar geleden viel de Rijksrecherche de woning en werkkamer binnen van de Haagse ex-wethouder. De Mos is verdachte in een corruptiezaak.
Behalve van lekken, corruptie en omkoping beschuldigt het OM de voormalige Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag ook van meineed en deelname aan aan twee criminele organisaties.
Op 16 oktober2019 trad De Mos terug alswethouder van het Haagse gemeentebestuur vanwege de verdenkingen. Tegen hem en Rachid Guernaoui werd een motie van wantrouwen ingediend.
Groot Rijswijk 03.09.2020
AD 02.09.2020
Inmiddels is hij weer partijleider van Hart voor Den Haag/Groep de Mos en wil in 2022 niet alleen Den Haag veroveren, maar ook meedoen met de gemeenteraadsverkiezingen in randgemeentes van de hofstad, zoals Westland, Rijswijk en Delft.
Posthoorn 09.09.2020
Terugblik
Dat justitie de twee op de korrel heeft, wordt duidelijk op dinsdagochtend 1 oktober 2019. De Rijksrecherche doet die dag in alle vroegte een inval in de woningen van de twee zittende wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Naast De Mos en Guernaoui blijken ook Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani en de Haagse ondernemers Atilla Akyol van zalencentrum Opera en de vastgoedondernemers Edwin Jansen en Michel Zaadhof verdachte in de zaak. Allemaal ontkennen ze iets fout te hebben gedaan.
Het OM maakt de dinsdag van de inval in de loop van de middag bekend dat de wethouders verdacht worden van ambtelijke corruptie, schending van het ambtsgeheim en omkoping. Zo zou er sprake zijn geweest van het tegen betaling regelen van nachtvergunningen voor horecabedrijven.
Nachtvergunningen
Begin september 2019 heeft het Haagse stadsbestuur namelijk vijf extra nachtvergunningen uitgegeven. Twee hiervan komen terecht bij zalencentrum Opera van horecaondernemer Atilla Akyol. En dat vindt justitie verdacht, omdat Akyol nauwe banden heeft met Groep de Mos. Hij staat op de kandidatenlijst van de partij en de Opera is donateur van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Wat De Mos betreft is er niets mis met die donaties, zegt hij vooruit kijkend op zijn verhoor. ‘Hart voor Den Haag heeft openlijk donaties ontvangen van Haagse ondernemers’, zegt hij. ‘We waren hard bezig om onze verkiezingsbeloften in te lossen en wij hebben openlijk ideeën bij Haagse inwoners en ondernemers opgehaald.
Dat is onze manier van politiek bedrijven. Er is geen enkel signaal dat ik geld voor mijzelf heb ontvangen. Wel heb ik dus donaties voor mijn partij gekregen. Maar voor de duidelijkheid: dat is volstrekt legaal. De verdenking lijkt voorlopig op een wilde slag in de lucht.’
Geen wederdiensten
Hij ontkent dat er sprake is van het leveren van wederdiensten door hemzelf of door zijn partij. ‘Corruptie is als je stiekem geld of goederen ontvangt in ruil voor het verrichten van een wederdienst’, reageert De Mos. ‘Wij hebben gewoon gedaan wat in het verkiezingsprogramma van onze partij stond.
Bovendien was er in het college waar Hart voor Den Haag in zat, sprake van collegiaal bestuur. Alle besluiten werden samen met het gehele college genomen. Alsof een wethouder eigenstandig nachtvergunningen kan verlenen. Dat kan hij niet.’
Daarnaast wijst De Mos naar een besluit van waarnemend burgemeester Johan Remkes, eind juni van dit jaar. Op de laatste dag dat Remkes nog burgemeester is, besluit hij dat zalencentrum Opera de nachtvergunningen mag houden.
Remkes legt daarmee het advies van de Adviescommissie bezwaarschriften naast zich neer, die de burgemeester een paar maanden eerder adviseert om de verleende vergunning in te trekken na klachten van omwonenden. ‘Ook in de ogen van Remkes, was er niets aan de hand’, concludeert De Mos hieruit.
Criminele organisaties
Maar volgens justitie is er naast de nachtvergunningen meer aan de hand. Vlak voor de zomer, op 10 juli 2020 maakt het OM duidelijk dat de verdenking is uitgebreid. Het OM verdenkt de ex-wethouders van deelname aan criminele organisaties.
‘We zien dat een clubje van wethouders en ondernemers heel hecht was en structureel bezig was met omkoping en corruptie’, stelt een woordvoerder van het OM in het TV West Nieuws bij Omroep West. ‘Het gaat om twee criminele organisaties. Eén die toeziet op de horecaondernemers en één die toeziet op het vastgoed, steeds, met een wethouder daarbij.’
De Mos is nog altijd woedend over deze verdenking. ‘Ik word, zeker ook in de beeldvorming, op één lijn gezet met de leden van motorclubs als Hells Angels en Satudarah’, zegt hij. ‘Het OM lijkt gevangen te zijn geraakt in zijn eigen tunnelvisie.
Eerst ben ik een half jaar afgeluisterd, daarna vindt er een inval in mijn woning plaats en nu word ik, via ‘trial by media’ beschuldigd van deelname aan criminele organisaties. Dat is heftig en onterecht.’
Gevaarlijke klucht
Volgens De Mos krijgt de zaak trekjes van een ‘gevaarlijke klucht’. De Mos: ‘Op basis van deze redeneringen van het OM loopt iedere wethouder en ieder college van B&W in Nederland het risico om van deelname aan een criminele organisatie te worden beschuldigd.
Bijna iedere politieke partij heeft te maken met donaties en hoe daarmee om te gaan. Iedere actieve wethouder heeft dagelijks contact met belanghebbenden in stad of dorp. In ieder college spelen er vragen over hoe om te gaan met geheime stukken en hoe dit zich tot de openbaarheid verhoudt.’
De Mos vindt dat hier een open debat over gevoerd moet worden. ‘Het is van groot belang dat het gesprek hierover in alle openheid wordt gevoerd’, zegt hij. ‘Was het OM nu maar tot die conclusie gekomen. Dat zou een nuttige discussie opleveren over belangrijke vragen in onze democratie, die wat mij betreft zou uitmonden in volledige transparantie over donaties en over politieke lobby.’
Telegraaf 02.10.2020
De partij is blut
Een jaar na de inval bij de Haagse ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is de verenigingskas van de partij leeg. Hieruit werden de juridische kosten voor de van corruptie verdachte politici betaald. Maar de bodem is bereikt en nu start de partij een crowdfunding actie om de kas weer te vullen. De Mos: ‘We hebben tienduizenden euro’s nodig.’
AD 02.10.2020
Geldzorgen
Kortom, zijn grote verhoor door de rijksrecherche moet nog beginnen, maar nu al moet oud-wethouder Rachid Guernaoui met de pet rond om de advocaatkosten te kunnen betalen. Met Richard de Mos begint hij daarvoor nu een crowdfunding, precies een jaar na de inval in het corruptieonderzoek tegen de politici.
De partijkas is leeg, dat is zelfs nog zonder zitting het gevolg van het onderzoek van het Openbaar Ministerie naar de politici van Hart voor Den Haag en de bevriende ondernemers. Die zouden de partij financieel hebben gesteund in ruil voor vergunningen en andere wederdiensten, luidt de aanklacht die het stadhuis nog steeds doet trillen op haar grondvesten.
Najaar volgend jaar
Wanneer de inhoudelijke behandeling van de zaak in de rechtszaal begint is nog niet duidelijk. Volgens het OM zal het in elk geval niet eerder zijn dan in het najaar van volgend jaar.
OmroepWest 06.10.2020 Den Haag schuift op naar rechts en rekent af met de gevestigde politieke partijen. Dit valt op te maken uit een tussentijdse opiniepeiling.
Met nog anderhalf jaar te gaan voor de gemeenteraadsverkiezingen lijkt het stadhuis af te stevenen op een politieke kloof van jewelste waardoor het besturen van de stad uitermate lastig kan worden. Hoe zit dat? Een paar vragen en antwoorden.
Waarom hebben Omroep West en Den Haag FM de peiling laten uitvoeren?
Een jaar nadat duidelijk werd dat het Openbaar Ministerie (OM) twee Haagse wethouders van Groep de Mos op de korrel heeft in een corruptieonderzoek, hebben Omroep West en Den Haag FM een opiniepeiling laten doen door onderzoeksbureau No Ties. De vraag die leefde was: hoe zouden de verhoudingen in de Haagse gemeenteraad eruit zien als er nu verkiezingen zouden zijn?
En?
De kopgroep van deze peiling bestaat uit Hart voor Den Haag/Groep de Mos die de grootste partij van de stad blijft (van acht naar elf zetels), de PVV (omhoog van twee naar zeven) en de VVD (stabiel met zeven zetels). De partijen die hierop volgen zijn D66 en GroenLinks die allebei vier zetels zouden krijgen.
De eerste drie vormen dus een flink rechts blok…
Zeker. Deze drie partijen zouden een riante meerderheid kunnen vormen met 25 van de 45 zetels.
Hoe zit het met de huidige coalitie?
Op de VVD na verliezen deze partijen in de peiling. D66, GroenLinks, CDA en PvdA zakken allemaal met één of twee zetels.
Wat zegt dat?
De Haagse kiezer lijkt het vertrouwen in de gevestigde (midden)partijen te verliezen. Tegelijkertijd wordt de populariteit van Groep de Mos groter – ondanks de corruptieaffaire – en zit de PVV flink in de lift. PVV-fractievoorzitter Sebastian Kruis verklaart de winst van zijn partij onder andere uit het feit dat zijn partijleider Geert Wilders het goed doet.
En waar komt de winst van De Mos vandaan?
Volgens fractievoorzitter Richard de Mos slaat zijn ombudspolitiek aan. Bovendien zegt De Mos dat de kiezer niet begrijpt dat zijn partij in oktober 2019 vanwege de corruptieaffaire uit het college is gezet, terwijl Groep de Mos toch de grote winnaar was van de verkiezingen in 2018. Nu voert het nieuwe college beleid uit van verliezende partijen en dat is niet uit te leggen, zegt De Mos.
Als we de statistieken erbij pakken dan blijkt uit het onderzoek dat mensen die blanco of niet hadden gestemd in 2018, hebben bijgedragen aan de winst van De Mos in de peiling. Het verhaal van De Mos slaat kennelijk aan bij een groep mensen die weinig vertrouwen heeft in de politiek. Een ander cijfer: van de Groep de Mos-stemmers (in de peiling) is 73 procent door de corruptieaffaire negatiever over de Haagse politiek gaan denken.
De groei van De Mos lijkt hem dus te zitten in de ontevreden stemmers. Kiezers die geloven in de onschuld van De Mos, het gevoel hebben dat de gevestigde partijen hem een loer willen draaien en de politiek als geheel wantrouwen. Of om met de woorden van Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij te spreken: de ontevreden stem komt vooral terecht bij de rechtse partijen.
Over Joris Wijsmuller gesproken, hoe zit het met links Den Haag?
Collegepartijen GroenLinks en de PvdA verliezen dus, maar de Haagse Stadspartij (3 zetels), SP (1) en de Partij voor de Dieren (2) blijven stabiel. Wijsmuller noemt de uitslag van de opiniepeiling een wake-up call. Hij vindt het ‘schrikken’ dat twee ‘opportunistische’ partijen zo groeien. ‘De ene is verwikkeld in een corruptieschandaal en de ander schuwt racisme niet’, zegt hij.
Globaal gezien wint rechts dus, verliest het midden en blijft links stabiel. Met deze verkiezingsuitslag komt er dus een rechts college?
Dat valt nog te bezien. Groep de Mos, PVV en de VVD zouden getalsmatig een college kunnen vormen, maar de corruptiezaak van Richard de Mos zit een samenwerking tussen Groep de Mos en de VVD in de weg. Voorlopig is deze zaak nog niet afgerond en het kan weleens jaren gaan duren. Ook andere partijen zullen niet in de rij staan om met een partij waarvan de partijleider in het verdachtenbankje zit samen te gaan. En ook de PVV heeft in de Haagse raad weinig bondgenoten.
Het zou kunnen betekenen dat de grootste partijen in Den Haag tot de oppositiebanken zijn veroordeeld en belangrijker nog: dat een groot deel van de Haagse kiezers zich niet gehoord voelt. Dat vergroot de kloof tussen de politiek en de Hagenaars. Daarnaast zal het nodig zijn om een brede coalitie te vormen met veel kleinere partijen. Dat maakt het besturen van een stad bijzonder lastig.
Pfff.. Dat wordt nog wat. Maar waar hebben we het eigenlijk over, peilingen zijn toch palingen?
Tuurlijk. En: de enige echte peiling is die op de verkiezingsdag (16 maart 2022) in het stemhokje. Maar peilingen geven wel een trend aan en het is een indicatie waar de kiezersgunst heen gaat.
Den HaagFM 05.10.2020 Haagse politici reageren verdeeld op een opiniepeiling van Omroep West en Den Haag FM. Richard de Mos zag zijn partij groeien naar elf zetels en was een tevreden man. ‘We hebben niet het makkelijkste jaar achter de rug, dus dat was een emotioneel moment.’ Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij had een heel ander gevoel: ‘Het is een wake-up call.’
Uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau No Ties in opdracht van Omroep West en Den Haag FM blijkt dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos nog altijd de grootste partij van de hofstad is. Als er nu verkiezingen zouden worden gehouden zou de ploeg van De Mos groeien van acht naar elf zetels.
Fractievoorzitter De Mos is uitermate blij met het resultaat. ‘Als je het vertrouwen van de stad krijgt en voelt dan maakt je dat geëmotioneerd en trots op de fractie’, vertelt hij in het nieuwe radioprogramma West wordt Wakker.
Verplichtingen
Volgens De Mos is de peiling het bewijs dat de aanpak van Groep de Mos aanspreekt. ‘Wij kijken naar wat wel kan, in plaats van wat niet kan en willen beslissingen nemen samen met de mensen in plaats van over de mensen. Ik denk dat je dit terug ziet in de score en het schept voor ons verplichtingen om op deze manier door te gaan.’
De andere grote winnaar in de opiniepeiling is de PVV. Die partij gaat van twee naar zeven zetels. Fractievoorzitter Sebastian Kruis denkt dat dit succes vooral te danken is aan Geert Wilders. ‘Er spelen landelijk veel thema’s waar de PVV een eigen geluid laat horen wat de gewone Nederlander aanspreekt. Mensen maken zich zorgen over hun baan, of ze hun horecazaak open kunnen houden en de islamisering.’
Alternatieve geluid
De Haagse fractie profiteert hier volgens Kruis van. ‘Deze onderwerpen spelen in Den Haag misschien nog wel meer dan in de rest van het land, want deze stad kent zoveel problemen. De PVV is dan nodig om het alternatieve geluid te laten horen.’
Joris Wijsmuller stond maandagmorgen met een minder goed gevoel op. Zijn Haagse Stadspartij stond dan wel nog steeds op drie zetels in de peiling, de groei van Groep de Mos en de PVV was voor hem een grote tegenvaller. ‘Het is voor ons een wake-up call en hopelijk ook voor de kiezers in Den Haag.’
Corruptieschandaal
‘Het is schrikken dat twee opportunistische partijen zo groeien’, vervolgt Wijsmuller. ‘De ene partij is verwikkeld in een corruptieschandaal en de ander schuwt het racisme niet’, zo verwijst de fractievoorzitter naar Groep de Mos en de PVV. ‘En dit zouden dan de winnaars in Den Haag zijn. Ik zou dat echt verschrikkelijk vinden.’
De groei van Groep de Mos en de PVV gaat vooral ten koste van de gevestigde partijen. Zo leveren de PvdA, D66, GroenLinks en het CDA allemaal een of twee zetels in. De enige uitzondering is de VVD, tot verbazing van Wijsmuller. ‘Die hebben de opmerkelijke kwaliteit dat alles als een soort teflon van hun afglijdt. Of het nu om schandalen op het stadhuis gaat of de gevolgen van hun beleid zoals het tekort op de woningmarkt, de kiezers blijven ze hiervoor belonen.’
Netje citroenen gegeten
‘Wijsmuller heeft vanmorgen een netje citroenen gegeten denk ik’, reageerde De Mos op de kritiek van de fractievoorzitter van de Stadspartij. ‘Ik vind dat je de kiezer niet zo kunt schofferen. Het staat iedereen vrij om te stemmen op wie hij wil. En gelukkig stemmen ze in meerderheid op Groep de Mos.’
OmroepWest 05.10.2020 Haagse politici reageren verdeeld op een opiniepeiling van Omroep West. Richard de Mos zag zijn partij groeien naar elf zetels en was een tevreden man. ‘We hebben niet het makkelijkste jaar achter de rug, dus dat was een emotioneel moment.’ Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij had een heel ander gevoel: ‘Het is een wake-up call.’
Uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau No Ties in opdracht van Omroep West en Den Haag FM blijkt dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos nog altijd de grootste partij van de hofstad is. Als er nu verkiezingen zouden worden gehouden zou de ploeg van De Mos groeien van acht naar elf zetels.
Fractievoorzitter De Mos is uitermate blij met het resultaat. ‘Als je het vertrouwen van de stad krijgt en voelt dan maakt je dat geëmotioneerd en trots op de fractie’, vertelt hij in het nieuwe radioprogramma West wordt Wakker.
Verplichtingen
Volgens De Mos is de peiling het bewijs dat de aanpak van Groep de Mos aanspreekt. ‘Wij kijken naar wat wel kan, in plaats van wat niet kan en willen beslissingen nemen samen met de mensen in plaats van over de mensen. Ik denk dat je dit terug ziet in de score en het schept voor ons verplichtingen om op deze manier door te gaan.’
De andere grote winnaar in de opiniepeiling is de PVV. Die partij gaat van twee naar zeven zetels. Fractievoorzitter Sebastian Kruis denkt dat dit succes vooral te danken is aan Geert Wilders. ‘Er spelen landelijk veel thema’s waar de PVV een eigen geluid laat horen wat de gewone Nederlander aanspreekt. Mensen maken zich zorgen over hun baan, of ze hun horecazaak open kunnen houden en de islamisering.’
Alternatieve geluid
De Haagse fractie profiteert hier volgens Kruis van. ‘Deze onderwerpen spelen in Den Haag misschien nog wel meer dan in de rest van het land, want deze stad kent zoveel problemen. De PVV is dan nodig om het alternatieve geluid te laten horen.’
Joris Wijsmuller stond maandagmorgen met een minder goed gevoel op. Zijn Haagse Stadspartij stond dan wel nog steeds op drie zetels in de peiling, de groei van Groep de Mos en de PVV was voor hem een grote tegenvaller. ‘Het is voor ons een wake-up call en hopelijk ook voor de kiezers in Den Haag.’
Corruptieschandaal
‘Het is schrikken dat twee opportunistische partijen zo groeien’, vervolgt Wijsmuller. ‘De ene partij is verwikkeld in een corruptieschandaal en de ander schuwt het racisme niet’, zo verwijst de fractievoorzitter naar Groep de Mos en de PVV. ‘En dit zouden dan de winnaars in Den Haag zijn. Ik zou dat echt verschrikkelijk vinden.’
De groei van Groep de Mos en de PVV gaat vooral ten koste van de gevestigde partijen. Zo leveren de PvdA, D66, GroenLinks en het CDA allemaal een of twee zetels in. De enige uitzondering is de VVD, tot verbazing van Wijsmuller. ‘Die hebben de opmerkelijke kwaliteit dat alles als een soort teflon van hun afglijdt. Of het nu om schandalen op het stadhuis gaat of de gevolgen van hun beleid zoals het tekort op de woningmarkt, de kiezers blijven ze hiervoor belonen.’
Netje citroenen gegeten
‘Wijsmuller heeft vanmorgen een netje citroenen gegeten denk ik’, reageerde De Mos op de kritiek van de fractievoorzitter van de Stadspartij. ‘Ik vind dat je de kiezer niet zo kunt schofferen. Het staat iedereen vrij om te stemmen op wie hij wil. En gelukkig stemmen ze in meerderheid op Groep de Mos.’
Telegraaf 05.10.2020 De partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos van voormalig wethouder Richard de Mos, die verdacht wordt van corruptie, is volgens een peiling momenteel de grootste partij in de Hofstad. Volgens de poll van onderzoeksbureau No Ties in opdracht van Omroep West staat de partij op elf zetels in de gemeenteraad, drie meer dan nu het geval is.
De Mos was tot vorig jaar wethouder, maar stapte op na een inval van de Rijksrecherche in zijn woning en in zijn kantoor op het stadhuis. Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt hem en Rachid Guernaoui, partijgenoot en ook oud-wethouder, van ambtelijke corruptie. De twee zouden bevriende ondernemers hebben geholpen met vergunningen in ruil voor donaties aan de partij. De Mos nam ontslag als wethouder en keerde later terug als fractievoorzitter van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
In een reactie stelt De Mos „enorm veel energie te halen” uit de peiling. „Zoveel vertrouwen na een voor ons zo moeilijk jaar, geeft ons extra motivatie om door te gaan en te blijven knokken voor al die lieve mensen. De inwoners van deze stad zijn niet dom en zien, ondanks een haatcampagne van politieke opponenten en knotsgekke, valse beschuldigingen van het OM, dat wij voor de stad veel goeds bereiken.”
AD 05.10.2020 Hart voor Den Haag/Groep de Mos van voormalig wethouder Richard de Mos, die verdacht wordt van corruptie, is volgens een peiling momenteel de grootste partij in de hofstad.
Volgens een poll van onderzoeksbureau No Ties, in opdracht van Omroep West, staat de partij op elf zetels in de gemeenteraad, drie meer dan nu het geval is.
De Mos was tot vorig jaar wethouder, maar stapte op na een inval van de Rijksrecherche in zijn woning en in zijn kantoor op het stadhuis.
Vergunningen
Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt hem en Rachid Guernaoui, partijgenoot en ook oud-wethouder, van ambtelijke corruptie. De twee zouden bevriende ondernemers hebben geholpen met vergunningen in ruil voor donaties aan de partij. De Mos nam ontslag als wethouder en keerde later terug als fractievoorzitter van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
In een reactie stelt De Mos ‘enorm veel energie te halen’ uit de peiling. ,,Zoveel vertrouwen na een voor ons zo moeilijk jaar, geeft ons extra motivatie om door te gaan en te blijven knokken voor al die lieve mensen. De inwoners van deze stad zijn niet dom en zien, ondanks een haatcampagne van politieke opponenten en knotsgekke, valse beschuldigingen van het OM, dat wij voor de stad veel goeds bereiken.”
Den HaagFM 05.10.2020 Het vertrouwen van de Haagse kiezers in Hart voor Den Haag/Groep de Mos is onverminderd groot. De corruptieaffaire rond de ex-wethouders De Mos en Guernaoui lijkt daar geen verandering in gebracht te hebben. Als er nu gemeenteraadsverkiezingen gehouden zouden worden, blijft Groep de Mos de grootste partij in Den Haag. De partij stijgt zelfs van 8 naar 11 zetels. Dat blijkt uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau No Ties in opdracht van Omroep West en Den Haag FM. De PVV groeit fors en stijgt van 2 naar 7 zetels. D66 en CDA verliezen.
Het is deze week een jaar geleden dat het stadhuis in Den Haag in een ongekende bestuurlijke crisis terecht kwam. In een week tijd viel het college, stapten twee wethouders op en nam Pauline Krikke ontslag als burgemeester van Den Haag vanwege een vernietigend rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) over de vonkenregen op Scheveningen.
De rampweek begon op 1 oktober 2019. In de vroege ochtend viel de Rijksrecherche de woningen en werkkamers binnen van Richard de Mos en Rachid Guernaoui, beide wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Ze bleken verdachten in een corruptieaffaire waarbij ook Haagse horeca- en vastgoedondernemers betrokken zouden zijn. Alle verdachten ontkennen de beschuldigingen.
Coalitie valt uit elkaar
Gevolg van de verdenkingen is dat een dag na de inval de coalitie uit elkaar viel. VVD, D66 en GroenLinks wilden niet meer samenwerken met Hart voor Den Haag/Groep de Mos. De Mos en Guernaoui namen na een motie van wantrouwen ontslag als wethouder en Richard de Mos keerde terug in de gemeenteraad als fractievoorzitter van zijn partij. Een paar maanden later is er een nieuw college met daarin VVD, D66 en GroenLinks, aangevuld met CDA en PvdA.
Uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau No Ties waaraan 685 Hagenaars hebben deelgenomen, blijkt dat als er nu verkiezingen gehouden zouden worden, Hart voor Den Haag/Groep de Mos de grootste partij blijft. De grootste oppositiepartij wint zelfs 3 zetels en komt uit op 11. Ook de PVV doet het goed in de peiling. De oppositiepartij zou meer dan drie keer zo groot worden als nu en gaat van 2 naar 7 zetels. De ChristenUnie/SGP stijgt van 1 zetel naar 3.
Huidige coalitie
De meeste partijen uit de huidige coalitie verliezen zetels. Alleen de VVD blijft met 7 zetels gelijk. D66 en het CDA verliezen het meest. Zij zakken allebei met 2 zetels. D66 gaat van 6 naar 4 en het CDA van 3 naar 1 zetel. GroenLinks en de PvdA zakken allebei met 1 zetel. GroenLinks gaat van 5 naar 4 en de PvdA van 3 zetels nu naar 1 zetel. De linkse oppositie Haagse Stadspartij (3 zetels), Partij voor de Dieren (2 zetels) en de SP (1) blijven gelijk.
Opvallend is dat de partijen Nida, Islam Democraten en de Partij van de Eenheid in de peiling niet zouden terugkeren in de gemeenteraad. Dat kan ermee te maken hebben dat migranten vaak lastig ‘te peilen’ zijn. Ook de Partij voor de Toekomst (voorheen 50PLUS) zou niet terugkeren in de gemeenteraad.
Niet-stemmers
De winst van Groep de Mos wordt mede bepaald door de mensen die in 2018 niet of blanco hadden gestemd, zo blijkt uit de peiling. Ook heeft de affaire voor bijna 50 procent van alle respondenten geen invloed op hun stem bij de volgende verkiezingen.
Voor kiezers zijn ‘betaalbaar wonen’ en ‘veiligheid, criminaliteit en openbare orde’ de belangrijkste thema’s. Voor 11 procent is integriteit en betrouwbaarheid van het stadsbestuur een belangrijk onderwerp. Verkeer, parkeren en bereikbaarheid vinden kiezers minder belangrijk in vergelijking met de verkiezingen van 2018.
Het onderzoek is uitgevoerd door No Ties in opdracht van Omroep West en Den Haag FM. Het was een online vragenlijst. Voor het onderzoek is het ISO gecertificeerde panel ‘inVotes’ van No Ties gebruikt. Het is een representatieve steekproef van de Haagse populatie (18+) die is uitgenodigd; dat wil zeggen: representatief t.o.v. leeftijd, geslacht en gekozen partij bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 (gebaseerd op de gepubliceerde cijfers). De resultaten zijn gewogen. Het veldwerk vond plaats van vrijdag 11 tot woensdag 17 september 2020. In totaal hebben 685 respondenten deelgenomen aan het onderzoek.
OmroepWest 05.10.2020 Het vertrouwen van de Haagse kiezers in Hart voor Den Haag/Groep de Mos is onverminderd groot. De corruptieaffaire rond de ex-wethouders De Mos en Guernaoui lijkt daar geen verandering in gebracht te hebben. Als er nu gemeenteraadsverkiezingen gehouden zouden worden, blijft Groep de Mos de grootste partij in Den Haag. De partij stijgt zelfs van 8 naar 11 zetels. Dat blijkt uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau No Ties in opdracht van Omroep West en Den Haag FM. De PVV groeit fors en stijgt van 2 naar 7 zetels. D66 en CDA verliezen.
Het is deze week een jaar geleden dat het stadhuis in Den Haag in een ongekende bestuurlijke crisis terecht kwam. In een week tijd viel het college, stapten twee wethouders op en nam Pauline Krikke ontslag als burgemeester van Den Haag vanwege een vernietigend rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) over de vonkenregen op Scheveningen.
De rampweek begon op 1 oktober 2019. In de vroege ochtend viel de Rijksrecherche de woningen en werkkamers binnen van Richard de Mos en Rachid Guernaoui, beide wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Ze bleken verdachten in een corruptieaffaire waarbij ook Haagse horeca- en vastgoedondernemers betrokken zouden zijn. Alle verdachten ontkennen de beschuldigingen.
Coalitie valt uit elkaar
Gevolg van de verdenkingen is dat een dag na de inval de coalitie uit elkaar viel. VVD, D66 en GroenLinks wilden niet meer samenwerken met Hart voor Den Haag/Groep de Mos. De Mos en Guernaoui namen na een motie van wantrouwen ontslag als wethouder en Richard de Mos keerde terug in de gemeenteraad als fractievoorzitter van zijn partij. Een paar maanden later is er een nieuw college met daarin VVD, D66 en GroenLinks, aangevuld met CDA en PvdA.
Uit een representatieve steekproef van onderzoeksbureau No Ties waaraan 685 Hagenaars hebben deelgenomen, blijkt dat als er nu verkiezingen gehouden zouden worden, Hart voor Den Haag/Groep de Mos de grootste partij blijft. De grootste oppositiepartij wint zelfs 3 zetels en komt uit op 11. Ook de PVV doet het goed in de peiling. De oppositiepartij zou meer dan drie keer zo groot worden als nu en gaat van 2 naar 7 zetels. De ChristenUnie/SGP stijgt van 1 zetel naar 3.
Peiling oktober 2020| Bron: Omroep West / No Ties
Huidige coalitie
De meeste partijen uit de huidige coalitie verliezen zetels. Alleen de VVD blijft met 7 zetels gelijk. D66 en het CDA verliezen het meest. Zij zakken allebei met 2 zetels. D66 gaat van 6 naar 4 en het CDA van 3 naar 1 zetel. GroenLinks en de PvdA zakken allebei met 1 zetel. GroenLinks gaat van 5 naar 4 en de PvdA van 3 zetels nu naar 2 zetel. De linkse oppositie Haagse Stadspartij (3 zetels), Partij voor de Dieren (2 zetels) en de SP (1) blijven gelijk.
Opvallend is dat de partijen Nida, Islam Democraten en de Partij van de Eenheid in de peiling niet zouden terugkeren in de gemeenteraad. Dat kan ermee te maken hebben dat migranten vaak lastig ‘te peilen’ zijn. Ook de Partij voor de Toekomst (voorheen 50PLUS) zou niet terugkeren in de gemeenteraad.
Niet-stemmers
De winst van Groep de Mos wordt mede bepaald door de mensen die in 2018 niet of blanco hadden gestemd, zo blijkt uit de peiling. Ook heeft de affaire voor bijna 50 procent van alle respondenten geen invloed op hun stem bij de volgende verkiezingen.
De affaire heeft voor bijna 50 procent van de kiezers waarschijnlijk geen invloed op hun stem bij nieuwe verkiezingen| Foto: Omroep West
Voor kiezers zijn ‘betaalbaar wonen’ en ‘veiligheid, criminaliteit en openbare orde’ de belangrijkste thema’s. Voor 11 procent is integriteit en betrouwbaarheid van het stadsbestuur een belangrijk onderwerp. Verkeer, parkeren en bereikbaarheid vinden kiezers minder belangrijk in vergelijking met de verkiezingen van 2018.
Belangrijkste thema’s voor komende verkiezingen | Foto: Omroep West / No Ties
Belangrijkste thema’s voor komende verkiezingen| Foto: Omroep West / No Ties
Belangrijkste thema’s voor komende verkiezingen | Foto: Omroep West / No Ties
Onderzoeksverantwoording: Het onderzoek is uitgevoerd door No Ties in opdracht van Omroep West. Het was een online vragenlijst. Voor het onderzoek is het ISO gecertificeerde panel ‘inVotes’ van No Ties gebruikt. Het is een representatieve steekproef van de Haagse populatie (18+) die is uitgenodigd; dat wil zeggen: representatief t.o.v. leeftijd, geslacht en gekozen partij bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 (gebaseerd op de gepubliceerde cijfers). De resultaten zijn gewogen. Het veldwerk vond plaats van 11 tot 17 september 2020. In totaal hebben 685 respondenten deelgenomen aan het onderzoek.
AD 01.10.2020 Zijn grote verhoor door de rijksrecherche moet nog beginnen, maar nu al moet oud-wethouder Rachid Guernaoui met de pet rond om de advocaatkosten te kunnen betalen. Met Richard de Mos begint hij daarvoor nu een crowdfunding, precies een jaar na de inval in het corruptieonderzoek tegen de politici.
De partijkas is leeg, dat is zelfs nog zonder zitting het gevolg van het onderzoek van het Openbaar Ministerie naar de politici van Hart voor Den Haag en de bevriende ondernemers. Die zouden de partij financieel hebben gesteund in ruil voor vergunningen en andere wederdiensten, luidt de aanklacht die het stadhuis nog steeds doet trillen op haar grondvesten.
Rachid Guernaoui zit sinds die dag thuis, noodgedwongen. Hij wilde na zijn ontslag als wethouder weer aan de slag bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Ambtenaren hebben een terugkeergarantie als zij de politiek in gaan, dan krijgen ze een ‘politiek verlof’, en kunnen ze nadien weer aan het werk als ambtenaar.
Ik kreeg de opdracht om elders binnen het rijk naar werk te zoeken, maar dat is een illusie, aldus Guernaoui.
,,Maar voor mij was er geen functie. Daarom zit ik nu betaald thuis. Ik kreeg de opdracht om elders binnen het rijk naar werk te zoeken, maar dat is een illusie, zolang de verdenkingen nog boven mijn hoofd hangen.”
Nu wil het departement van hem af. ,,Ook daartegen moet ik nu bezwaar maken, weer procederen, weer een advocaat betalen. Kan je het je voorstellen, na twintig jaar trouwe dienst?”
En de rekeningen voor advocaatkosten stapelden zich al op, door het corruptieonderzoek. ,,Ook al heb ik een goede deal kunnen sluiten met raadsman Job Knoester, dan nog is het heel duur. Om een idee te geven: er komen waarschijnlijk nog vijf verhoordagen aan. Daarbij is een advocaat noodzakelijk, alleen die verhoren kosten dan al vele duizenden euro’s. Want er moet ook 21 procent BTW over worden betaald.”
‘Zelf uitzoeken’
De gemeente betaalt niets, dat kreeg hij meteen al te horen. ,,We moesten het zelf maar uitzoeken, omdat het een strafzaak betreft.”
Nu al is het tweetal tienduizenden euro’s kwijt aan advocaten. ,,En dan ben ik één keer verhoord, nota bene over een subsidie die ik gehalveerd heb ten opzichte van mijn voorgangers.”
Een vijfdaags verhoor had vorige maand moeten beginnen. ,,Maar dat werd ineens uitgesteld, er moet nog onderzoek gedaan worden. En dat een jaar na de inval! Ik denk zelfs dat ze al een jaar eerder met het onderzoek begonnen zijn, nog steeds hebben ze geen dossier?”
Mijn spaargeld gaat er ook in, maar dat zal niet genoeg zijn, aldus Guernaoui.
Inmiddels is wel de partijkas van Hart voor Den Haag leeg. Het eerste potje waaruit de juridische kosten betaald werden, is inmiddels leeg. ,,Mijn spaargeld gaat er ook in, maar dat zal niet genoeg zijn. En nu zit ik op het punt dat ik familie en vrienden moet aankijken en we een crowdfundactie beginnen.”
Advocaat Knoester heeft inmiddels afscheid van Guernaoui genomen, vertelt de politicus. ,,Het dossier werd zo dik, dat de zaak te groot werd voor zijn kantoor. Daarom zit ik nu bij Peter Plasman, de advocaat van Richard.” Bij die keuze speelt mee dat Plasman niet eerst het hele dossier hoeft te lezen. Want ook dat wordt in rekening gebracht door de raadsman.
Vandaag is het precies een jaar na de invallen van de Rijksrecherche: gevolgd door knotsgekke beschuldigingen die ons in een politiek proces trokken. Onze advocaten maken veel uren om ons te verdedigen: dat kost geld, veel geld. #Crowdfunding#donatie
Vandaag is het precies een jaar na de invallen van de Rijksrecherche: gevolgd door knotsgekke beschuldigingen die ons in een politiek proces trokken. Onze advocaten maken veel uren om ons te verdedigen: dat kost geld, veel geld. #Crowdfunding#donatie ⤵️ https://t.co/TLA22Ka6fDpic.twitter.com/oVjsKD9NyA
Wie in voorarrest wordt genomen als verdachte, heeft recht op een door de staat bekostigde advocaat. Dat werden beide wethouders niet, dus moeten zij zelf betalen. Blijken ze onschuldig, dan worden al die kosten verhaald op de staat. ,,Maar dat is pas op het allerlaatste, tot die tijd moet je alles voorschieten. Waarom duurt het allemaal zo lang? OM, schiet op!” Maar justitie gaf eerder al aan nog een jaar nodig te hebben voordat de zaak op zitting kan.
Die financiële druk hangt steeds meer als een zwaard van Damocles boven zijn hoofd en laat Guernaoui niet koud. ,,Dit maakt de strijd oneerlijk, je moet je wel verdedigen tegen deze onterechte beschuldigingen, op deze manier. Het voelt heel oneerlijk, alsof je met een hand op de rug moet vechten. Maar ik kan dat ook niet doen zonder advocaat, dan red je het niet.”
OmroepWest 01.10.2020 Een jaar na de inval bij de Haagse ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is de verenigingskas van de partij leeg. Hieruit werden de juridische kosten voor de van corruptie verdachte politici betaald. Maar de bodem is bereikt en nu start de partij een crowdfunding actie om de kas weer te vullen. De Mos: ‘We hebben tienduizenden euro’s nodig.’
De twee ontkennen. Gevolg van de verdenkingen is dat de coalitie valt en Hart voor Den Haag/Groep de Mos door VVD, D66 en GroenLinks uit het college wordt gezet. Precies een jaar na de inval heeft Omroep West een dubbelinterview met Richard de Mos en Rachid Guernaoui.
Richard de Mos
Allereerst Richard de Mos. Nadat hij als wethouder in oktober 2019 ontslag nam na een motie van wantrouwen is hij kort daarna de politieke arena weer ingestapt. Hij werd fractievoorzitter van zijn partij. Het OM is begin van deze maand gestart met het horen van De Mos.
Richard de Mos.| Foto: ANP
Hoe lopen de verhoren?
Die verlopen in een gemoedelijke sfeer. We krijgen bij elke knik koffie en ik ben blij dat ik mijn verhaal eindelijk kan doen. Ik hoop echt dat de Rijksrecherche op basis van mijn verhaal de knotsgekke beschuldigingen wil heroverwegen en dat ze niet blijven hangen in een tunnelvisie omdat ze nou eenmaal een zware beschuldiging hebben neergelegd.
Vallen de verhoren u mee of tegen?
Ze vallen mij heel erg mee, want ik heb overal een verklaring voor. Dat zegt mijn advocaat Peter Plasman ook. Hij zegt over mij dat ik een spraakwaterval ben, maar dat ik overal een goed antwoord op heb. Had het Openbaar Ministerie maar eerder naar mij geluisterd, want dan zouden we die beschuldigingen mogelijk niet hebben gehad en dan had het college misschien niet hoeven vallen.
Op welke manier heeft uw zaak het afgelopen jaar de politiek in Den Haag beïnvloed?
In mijn optiek is er in Den Haag een mini-staatsgreep gepleegd. De kiezer heeft in 2018 in groten getale op Groep de Mos gestemd en vervolgens is er een coalitie gevormd die recht doet aan de verkiezingsuitslag.
Nu zie je dat er een college zit met partijen waarvan er drie fors verloren hebben. Deze partijen maken beleid dat anders is dan waar de kiezers in meerderheid voor hebben gekozen. De zaak heeft de democratie dus enorme schade berokkend.
Uw voormalig coalitiegenoot VVD vindt dat u juist zorgt voor schade. In een ingezonden brief in het AD Haagsche Courant schreef de partij deze week dat u zichzelf opstelt als slachtoffer van duistere complotten en anderen verdacht maakt met valse insinuaties. Wat vindt u daarvan?
Voorop gesteld: de VVD mag alles schrijven in de krant, want de dag erna wordt de vis erin verpakt. Maar als ik op de inhoud van de brief in ga, dan zie ik dat Groep de Mos-raadslid Ralf Sluijs steekhoudende kritiek heeft geuit op voormalig VVD-wethouder Boudewijn Revis.
Het pand van Omar Munie is zwaar onder de marktwaarde verkocht, hoe kan dat? Bij bouwproject Amare is een topambtenaar voor de bus gegooid. Er is daar met geld geschoven. De kosten van heel veel projecten zijn onder de verantwoordelijkheid van Revis gierend uit de klauwen gelopen.
Maar zal de VVD niet bedoelen dat u uw persoonlijke strafzaak te veel projecteert op uw politieke werk?
Dat denk ik niet. We hebben gewoon kritiek op het functioneren van een wethouder en daarbij gaan aantoonbare zaken fout. Het busplatform bij Den Haag CS, de fietsenstalling onder het KJ-plein, Amare. Deze projecten zijn allemaal duurder geworden.
Ralf Sluijs doet gewoon zijn controlerende taak als raadslid. In Nederland ben je onschuldig tot het tegendeel is bewezen, dat heeft Mark Rutte nota bene in het tv-programma Buitenhof gezegd. En dan gaat de VVD in Den Haag op de stoel van de rechter zitten. Ik vind het gewaagd.
Was het achteraf gezien wel een verstandige keuze van u om terug te keren als fractievoorzitter in de gemeenteraad?
Dat was een hele verstandige keuze. Ik heb een verplichting naar de mensen die op Groep de Mos hebben gestemd. En ik ga niet weg vanwege onterechte, stuitende beschuldigingen. Ik blijf knokken voor mijn kiezers.
Wie betaalt eigenlijk uw juridische kosten?
Die betalen wij uit de verenigingskas van de partij. Dat geld wordt bijeengebracht door de raadsleden die iedere maand honderd euro inleggen en door de wethouders die elke maand vierhonderd euro betalen. Rachid en ik leggen dat bedrag nog elke maand in. Maar na een jaar advocaatkosten zijn we als vereniging Groep de Mos blut.
Dat betekent dat wij de juridische kosten met privégelden moeten gaan betalen. Wij hebben met onze advocaten een redelijk uurtarief kunnen afspreken, maar in de zaak gaat heel veel tijd zitten. Daardoor lopen de kosten op. Daarom zijn we een crowdfunding actie gestart en vragen we mensen ons te helpen. We hebben tienduizenden euro’s nodig.
Vermengt u met deze actie uw juridische zaak niet te veel met uw politieke werk?
Nee. Om mijn politieke werk goed te kunnen doen moet ik in het politiek proces waarin ik verzeild ben geraakt, worden bijgestaan door advocaten. Ik ben er steeds zekerder van dat het een politiek proces is en dat er sprake is van karaktermoord. En om mijn werk te kunnen blijven doen, heb ik geld nodig om de dure advocaten te kunnen betalen.
U start dus een crowdfunding om Peter Plasman, één van uw dure advocaten, te betalen. Maar Peter Plasman is sinds deze week ook uw partijgenoot geworden in de landelijke partij Code Oranje. Maakt u het niet erg diffuus?
Peter is nu mijn running mate en we hebben met hem afgesproken dat ik waarschijnlijk een andere advocaat toegewezen krijg als we de Tweede Kamer halen. Dan behartigt Peter mijn belangen dus niet meer. Maar voorlopig moet ook het kantoor van Peter Plasman betaald worden voor het werk dat gedaan wordt. En over deze betaling zijn wij weer erg transparant.
Rachid Guernaoui
Rachid Guernaoui werkte voor hij wethouder werd bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hij kreeg verlof om als wethouder aan de slag te gaan. Maar dit avontuur bleek van korte duur. In oktober 2019 nam hij ontslag vanwege de corruptiezaak. Sindsdien zit Guernaoui thuis.
Voormalig wethouder Rachid Guernaoui | Foto: ANP
Hoe gaat het een jaar na de inval?
Het is al een jaar een nachtmerrie. Ze hebben mij politiek en maatschappelijk buitenspel gezet met valse beschuldigingen waar ik mij niet tegen kan verweren. Ik zit nu al een jaar thuis en ik kan niets doen. Terwijl ik juist met volle energie bezig was voor de stad.
Nadat ik ontslag had genomen als wethouder ben ik teruggegaan naar het ministerie van Binnenlandse Zaken waar ik al twintig jaar in dienst ben. Ik heb gezegd dat mijn verlof is afgelopen en dat ik weer aan het werk wil. Maar ze hebben mij daar geen nieuw werk gegeven, dus nu zit ik betaald thuis.
Dat is vast geen fijn gevoel..?
Nee, dat is verschrikkelijk. Je wordt wakker en je vraagt je af wat je deze dag gaat doen. Maar er is niets te doen. Ik probeer de dag door te komen met boeken lezen, koffie drinken en met andere mensen praten. Want in deze tijd en met deze beschuldigingen solliciteren is een illusie.
Richard de Mos werkt wel door. Bekijkt u dat met jaloezie?
Nee, ik ben heel blij dat Richard weer raadslid heeft kunnen worden zodat hij weer aan de slag kan met onze ideeën. Maar ik zit ondertussen thuis en wacht af. Ik begrijp werkelijk niet waarom het OM nog steeds niet klaar is met het onderzoek dat al meer dan een jaar geleden begonnen is. Ik heb alle tijd om aan het onderzoek mee te werken en ze mogen mij alle vragen stellen.
Is er het afgelopen jaar weleens een moment geweest waarop u dacht: dit of dat is misschien niet handig geweest en dat had ik als wethouder anders moeten doen?
Ik heb mijn dossier gelezen en ik denk vooral dat wat het OM heeft gedaan niet handig is. Mij beschuldigen van lidmaatschap van een criminele organisatie. Ze zijn compleet de weg kwijt. Als je bezig bent met beleid en je deelt dat met anderen voor advies, dan zegt het OM dat dit niet mag. Maar beleid maak je niet op het stadhuis, dat doe je samen met de stad. Het OM grijpt op deze manier in in een politiek proces.
Welk beleid heeft u gedeeld met anderen?
Ik ben nog niet verhoord dus ik weet niet precies waarom ze tot deze conclusie zijn gekomen. Ik hoop zo snel mogelijk verhoord te worden zodat ik de uitkomst van de verhoren en mijn verhaal kan delen met de stad. Maar wat ik en mijn advocaat tot nu toe hebben gelezen, slaat nergens op. Er is niets strafrechtelijks aan de hand.
U bent nog helemaal niet verhoord?
Voor de zomer ben ik verhoord over het verlenen van subsidies. Dat ging over het verstrekken van een subsidie aan een Azerbeidzjaanse vereniging. Omdat ik daarover heb gesproken met een partijgenoot, vindt het OM dat ik iets verkeerds heb gedaan. Maar het is een jaarlijkse subsidie die de vereniging al twintig jaar krijgt.
Daarnaast kreeg de vereniging van mijn voorganger veel meer, ik heb de aanvraag met vijftig procent gekort en ik heb keurig het ambtelijk advies gevolgd. Dus daar is helemaal niets mis mee. Dit heb ik uitgelegd maar ze luisteren niet. Ik ben bang dat het OM in een tunnelvisie zit en dat is schadelijk voor mij, voor Richard, voor de partij en voor de stad.
Waarom is het schadelijk voor de stad?
Omdat wij als grootste politieke partij zijn uitgeschakeld.
Maar er zijn misschien juist ook mensen die zeggen: het is goed dat deze partij op tijd is uitgeschakeld want er zijn mogelijk dingen gebeurd die niet kloppen?
Er is helemaal niets misgegaan en als er wat is misgegaan dan moet het OM daarmee naar buiten komen. Maar ze komen al een jaar met beschuldigingen zonder daarover met mij te spreken en zonder aan Den Haag uit te leggen wat er aan de hand is.
Hoe lang houdt u dit nog vol?
In 2022 zijn er gemeenteraadsverkiezingen en dan kan ik weer meedoen.
Dat is uw stip op de horizon?
Ja. Dan zijn er nieuwe ronden, nieuwe kansen en dan gaan we eens kijken hoe Den Haag gaat kiezen. Mijn ambitie is in elk geval om weer wethouder te worden.
Den HaagFM 01.10.2020 Een jaar na de inval bij de Haagse ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos is de verenigingskas van de partij leeg. Hieruit werden de juridische kosten voor de van corruptie verdachte politici betaald. Maar de bodem is bereikt en nu start de partij een crowdfunding om de kas weer te vullen. De Mos: ‘We hebben tienduizenden euro’s nodig.’
Op dinsdag 1 oktober 2019 viel de Rijksrecherche de woningen en werkkamers binnen van Richard de Mos en Rachid Guernaoui. De politici van de grootste partij in de Haagse gemeenteraad worden onder andere verdacht van corruptie en deelname aan criminele organisaties met Haagse horeca- en vastgoedondernemers.
De twee ontkennen. Gevolg van de verdenkingen is dat de coalitie valt en Hart voor Den Haag/Groep de Mos door VVD, D66 en GroenLinks uit het college wordt gezet. Precies een jaar na de inval heeft mediapartner Omroep West een dubbelinterview met Richard de Mos en Rachid Guernaoui.R
Richard de Mos
Allereerst Richard de Mos. Nadat hij als wethouder in oktober 2019 ontslag nam na een motie van wantrouwen is hij kort daarna de politieke arena weer ingestapt. Hij werd fractievoorzitter van zijn partij. Het OM is begin van deze maand gestart met het horen van De Mos.
Hoe lopen de verhoren?
Die verlopen in een gemoedelijke sfeer. We krijgen bij elke knik koffie en ik ben blij dat ik mijn verhaal eindelijk kan doen. Ik hoop echt dat de Rijksrecherche op basis van mijn verhaal de knotsgekke beschuldigingen wil heroverwegen en dat ze niet blijven hangen in een tunnelvisie omdat ze nou eenmaal een zware beschuldiging hebben neergelegd.
Vallen de verhoren u mee of tegen?
Ze vallen mij heel erg mee, want ik heb overal een verklaring voor. Dat zegt mijn advocaat Peter Plasman ook. Hij zegt over mij dat ik een spraakwaterval ben, maar dat ik overal een goed antwoord op heb. Had het Openbaar Ministerie maar eerder naar mij geluisterd, want dan zouden we die beschuldigingen mogelijk niet hebben gehad en dan had het college misschien niet hoeven vallen.
Op welke manier heeft uw zaak het afgelopen jaar de politiek in Den Haag beïnvloed?
In mijn optiek is er in Den Haag een mini-staatsgreep gepleegd. De kiezer heeft in 2018 in grote getale op Groep de Mos gestemd en vervolgens is er een coalitie gevormd die recht doet aan de verkiezingsuitslag. Nu zie je dat er een college zit met partijen waarvan er drie fors verloren hebben. Deze partijen maken beleid dat anders is dan waar de kiezers in meerderheid voor hebben gekozen. De zaak heeft de democratie dus enorme schade berokkend.
Uw voormalig coalitiegenoot VVD vindt dat u juist zorgt voor schade. In een ingezonden brief in het AD Haagsche Courant schreef de partij deze week dat u zichzelf opstelt als slachtoffer van duistere complotten en anderen verdacht maakt met valse insinuaties. Wat vindt u daarvan?
Voorop gesteld: de VVD mag alles schrijven in de krant, want de dag erna wordt de vis erin verpakt. Maar als ik op de inhoud van de brief in ga, dan zie ik dat Groep de Mos-raadslid Ralf Sluijs steekhoudende kritiek heeft geuit op voormalig VVD-wethouder Boudewijn Revis.
Het pand van Omar Munie is zwaar onder de marktwaarde verkocht, hoe kan dat? Bij bouwproject Amare is een topambtenaar voor de bus gegooid. Er is daar met geld geschoven. De kosten van heel veel projecten zijn onder de verantwoordelijkheid van Revis gierend uit de klauwen gelopen.
Maar zal de VVD niet bedoelen dat u uw persoonlijke strafzaak te veel projecteert op uw politieke werk?
Dat denk ik niet. We hebben gewoon kritiek op het functioneren van een wethouder en daarbij gaan aantoonbare zaken fout. Het busplatform bij Den Haag CS, de fietsenstalling onder het KJ-plein, Amare. Deze projecten zijn allemaal duurder geworden.
Ralf Sluijs doet gewoon zijn controlerende taak als raadslid. In Nederland ben je onschuldig tot het tegendeel is bewezen, dat heeft Mark Rutte nota bene in het tv-programma Buitenhof gezegd. En dan gaat de VVD in Den Haag op de stoel van de rechter zitten. Ik vind het gewaagd.
Was het achteraf gezien wel een verstandige keuze van u om terug te keren als fractievoorzitter in de gemeenteraad?
Dat was een hele verstandige keuze. Ik heb een verplichting naar de mensen die op Groep de Mos hebben gestemd. En ik ga niet weg vanwege onterechte, stuitende beschuldigingen. Ik blijf knokken voor mijn kiezers.
Wie betaalt eigenlijk uw juridische kosten?
Die betalen wij uit de verenigingskas van de partij. Dat geld wordt bijeengebracht door de raadsleden die iedere maand honderd euro inleggen en door de wethouders die elke maand vierhonderd euro betalen. Rachid en ik leggen dat bedrag nog elke maand in. Maar na een jaar advocaatkosten zijn we als vereniging Groep de Mos blut.
Dat betekent dat wij de juridische kosten met privégelden moeten gaan betalen. Wij hebben met onze advocaten een redelijk uurtarief kunnen afspreken, maar in de zaak gaat heel veel tijd zitten. Daardoor lopen de kosten op. Daarom zijn we een crowdfundingsactie gestart en vragen we mensen ons te helpen. We hebben tienduizenden euro’s nodig.
Vermengt u met deze actie uw juridische zaak niet te veel met uw politieke werk?
Nee. Om mijn politieke werk goed te kunnen doen moet ik in het politiek proces waarin ik verzeild ben geraakt, worden bijgestaan door advocaten. Ik ben er steeds zekerder van dat het een politiek proces is en dat er sprake is van karaktermoord. En om mijn werk te kunnen blijven doen, heb ik geld nodig om de dure advocaten te kunnen betalen.
U start dus een crowdfunding om Peter Plasman, één van uw dure advocaten, te betalen. Maar Peter Plasman is sinds deze week ook uw partijgenoot geworden in de landelijke partij Code Oranje. Maakt u het niet erg diffuus?
Peter is nu mijn running mate en we hebben met hem afgesproken dat ik waarschijnlijk een andere advocaat toegewezen krijg als we de Tweede Kamer halen. Dan behartigt Peter mijn belangen dus niet meer. Maar voorlopig moet ook het kantoor van Peter Plasman betaald worden voor het werk dat gedaan wordt. En over deze betaling zijn wij weer erg transparant.
Rachid Guernaoui
Rachid Guernaoui werkte voor hij wethouder werd bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hij kreeg verlof om als wethouder aan de slag te gaan. Maar dit avontuur bleek van korte duur. In oktober 2019 nam hij ontslag vanwege de corruptiezaak. Sindsdien zit Guernaoui thuis.
Hoe gaat het een jaar na de inval?
Het is al een jaar een nachtmerrie. Ze hebben mij politiek en maatschappelijk buitenspel gezet met valse beschuldigingen waar ik mij niet tegen kan verweren. Ik zit nu al een jaar thuis en ik kan niets doen. Terwijl ik juist met volle energie bezig was voor de stad. Nadat ik ontslag had genomen als wethouder ben ik teruggegaan naar het ministerie van Binnenlandse Zaken waar ik al twintig jaar in dienst ben. Ik heb gezegd dat mijn verlof is afgelopen en dat ik weer aan het werk wil. Maar ze hebben mij daar geen nieuw werk gegeven, dus nu zit ik betaald thuis.
Dat is vast geen fijn gevoel..?
Nee, dat is verschrikkelijk. Je wordt wakker en je vraagt je af wat je deze dag gaat doen. Maar er is niets te doen. Ik probeer de dag door te komen met boeken lezen, koffie drinken en met andere mensen praten. Want in deze tijd en met deze beschuldigingen solliciteren is een illusie.
Richard de Mos werkt wel door. Bekijkt u dat met jaloezie?
Nee, ik ben heel blij dat Richard weer raadslid heeft kunnen worden zodat hij weer aan de slag kan met onze ideeën. Maar ik zit ondertussen thuis en wacht af. Ik begrijp werkelijk niet waarom het OM nog steeds niet klaar is met het onderzoek dat al meer dan een jaar geleden begonnen is. Ik heb alle tijd om aan het onderzoek mee te werken en ze mogen mij alle vragen stellen.
Is er het afgelopen jaar weleens een moment geweest waarop u dacht: dit of dat is misschien niet handig geweest en dat had ik als wethouder anders moeten doen?
Ik heb mijn dossier gelezen en ik denk vooral dat wat het OM heeft gedaan niet handig is. Mij beschuldigen van lidmaatschap van een criminele organisatie. Ze zijn compleet de weg kwijt. Als je bezig bent met beleid en je deelt dat met anderen voor advies, dan zegt het OM dat dit niet mag. Maar beleid maak je niet op het stadhuis, dat doe je samen met de stad. Het OM grijpt op deze manier in in een politiek proces.
Welk beleid heeft u gedeeld met anderen?
Ik ben nog niet verhoord dus ik weet niet precies waarom ze tot deze conclusie zijn gekomen. Ik hoop zo snel mogelijk verhoord te worden zodat ik de uitkomst van de verhoren en mijn verhaal kan delen met de stad. Maar wat ik en mijn advocaat tot nu toe hebben gelezen, slaat nergens op. Er is niets strafrechtelijks aan de hand.
U bent nog helemaal niet verhoord?
Voor de zomer ben ik verhoord over het verlenen van subsidies. Dat ging over het verstrekken van een subsidie aan een Azerbeidzjaanse vereniging. Omdat ik daarover heb gesproken met een partijgenoot, vindt het OM dat ik iets verkeerds heb gedaan. Maar het is een jaarlijkse subsidie die de vereniging al twintig jaar krijgt.
Daarnaast kreeg de vereniging van mijn voorganger veel meer, ik heb de aanvraag met vijftig procent gekort en ik heb keurig het ambtelijk advies gevolgd. Dus daar is helemaal niets mis mee. Dit heb ik uitgelegd maar ze luisteren niet. Ik ben bang dat het OM in een tunnelvisie zit en dat is schadelijk voor mij, voor Richard, voor de partij en voor de stad.
Waarom is het schadelijk voor de stad?
Omdat wij als grootste politieke partij zijn uitgeschakeld.
Maar er zijn misschien juist ook mensen die zeggen: het is goed dat deze partij op tijd is uitgeschakeld want er zijn mogelijk dingen gebeurd die niet kloppen?
Er is helemaal niets misgegaan en als er wat is misgegaan dan moet het OM daarmee naar buiten komen. Maar ze komen al een jaar met beschuldigingen zonder daarover met mij te spreken en zonder aan Den Haag uit te leggen wat er aan de hand is.
Hoe lang houdt u dit nog vol?
In 2022 zijn er gemeenteraadsverkiezingen en dan kan ik weer meedoen.
Dat is uw stip op de horizon?
Ja. Dan zijn er nieuwe ronden, nieuwe kansen en dan gaan we eens kijken hoe Den Haag gaat kiezen. Mijn ambitie is in elk geval om weer wethouder te worden.
AD 07.09.2020 Richard de Mos wordt de komende weken gehoord door het Openbaar Ministerie. Hij is verdachte in een corruptiezaak. Op Twitter reageert hij: ‘Ik ben blij dat ik eindelijk kan uitleggen dat het OM de plank volledig misslaat.’
Behalve van lekken, corruptie en omkoping beschuldigt het OM de voormalige Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag ook van meineed en deelname aan aan twee criminele organisaties.
Richard de Mos reageert op Twitter op een artikel van nieuwssite Omroep West: ‘Tot en met half oktober ga ik een aantal dagen gehoord worden over de valse beschuldigingen aan mijn adres. Een schande dat dit zolang op zich heeft laten wachten, maar ik ben blij dat ik eindelijk kan uitleggen dat het OM de plank volledig misslaat.’
Vanmorgen maakte de politicus nog een selfie voor het Paleis van Justitie in Den Haag. Rachid Guernaoui wil echter nog niets kwijt over wanneer hij wordt verhoord. ,,Daar wil ik te zijner tijd samen met mijn advocaat zelf over naar buiten treden.”
De verhoren vinden nu plaats, maar een inhoudelijke behandeling in de rechtszaal kan pas op zijn vroegst in het najaar van 2021 plaatsvinden, zo gaf het OM eerder aan. Dat de zaak zo lang speelt, kan ook gevolgen hebben voor de toekomstige politieke plannen van de Mos, zo geeft hij aan.
In maart doet hij mee met de verkiezingen in de Tweede Kamer, met een programma dat hij nog moet presenteren. ,,Ik hoop dat wij daarbij een eerlijke kans krijgen om onze ombudspolitiek landelijk uit te rollen, zonder een grenzeloze ‘trial by media’.”
De advocaat van De Mos, Peter Plasman, nam dit weekend nog contact op met Nieuwsuur voor het eisen van een rectificatie. In de uitzending van vrijdagavond sprak presentator Jeroen Wollaars over ‘Haagse politici die veroordeeld worden voor lidmaatschap van een criminele organisatie’.
,,Terwijl het nog niet eens bekend is of deze zaak ook daadwerkelijk onder de rechter komt en zonder dat ik nog maar een seconde ben verhoord over de knotsgekke aantijgingen, stelt Nieuwsuur doodleuk dat er een veroordeling zal volgen”, aldus een verontwaardigde Richard de Mos. Het programma zou tegen Plasman hebben gezegd dat het om een verspreking ging.
Op 16 oktober trad De Mos terug als wethouder van de partij vanwege de verdenkingen. Tegen hem en Rachid Guernaoui werd een motie van wantrouwen ingediend.
Inmiddels is hij partijleider van Hart voor Den Haag/Groep de Mos en wil in 2022 niet alleen Den Haag veroveren, maar ook meedoen met de gemeenteraadsverkiezingen in randgemeentes van de hofstad, zoals Westland, Rijswijk en Delft.
Bijlezen wat er met Richard de Mos in de afgelopen tijd is gebeurd omtrent de corruptieverdenking?
Den HaagFM 07.09.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) start maandag 07.09.2020 met de verhoren van Richard de Mos, meldt mediapartner Omroep West. Bijna een jaar geleden viel de Rijksrecherche de woning en werkkamer binnen van de Haagse ex-wethouder. De Mos is verdachte in een corruptiezaak. Richard de Mos: ‘Een schande dat dit zolang op zich heeft laten wachten, maar ik ben blij dat ik eindelijk kan uitleggen dat het OM de plank volledig misslaat.’
Richard de Mos is al een klein jaar geen wethouder meer en zijn partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos maakt al even lang geen deel meer uit van de coalitie. De Mos nam in dezelfde week van de inval ontslag als wethouder.
Dat deed hij na een motie van wantrouwen die door de Haagse gemeenteraad werd aangenomen. Datzelfde deed zijn partijgenoot en collega-wethouder Rachid Guernaoui, die ook verdachte is in de corruptiezaak.
Dat justitie de twee op de korrel heeft, wordt duidelijk op dinsdagochtend 1 oktober 2019. De Rijksrecherche doet die dag in alle vroegte een inval in de woningen van de twee zittende wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Ook op het stadhuis doorzoekt de Rijksrecherche de werkkamers van de politici en neemt documenten, telefoons en andere elektronica mee.
Haagse ondernemers
Naast De Mos en Guernaoui blijken ook Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani en de Haagse ondernemers Atilla Akyol van zalencentrum Opera en de vastgoedondernemers Edwin Jansen en Michel Zaadhof verdachte in de zaak. Allemaal ontkennen ze iets fout te hebben gedaan.
Het OM maakt de dinsdag van de inval in de loop van de middag bekend dat de wethouders verdacht worden van ambtelijke corruptie, schending van het ambtsgeheim en omkoping. Zo zou er sprake zijn geweest van het tegen betaling regelen van nachtvergunningen voor horecabedrijven.
Nachtvergunningen
Begin september 2019 heeft het Haagse stadsbestuur namelijk vijf extra nachtvergunningen uitgegeven. Twee hiervan komen terecht bij zalencentrum Opera van horecaondernemer Atilla Akyol. En dat vindt justitie verdacht, omdat Akyol nauwe banden heeft met Groep de Mos. Hij staat op de kandidatenlijst van de partij en de Opera is donateur van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Wat De Mos betreft is er niets mis met die donaties, zegt hij vooruit kijkend op zijn verhoor. ‘Hart voor Den Haag heeft openlijk donaties ontvangen van Haagse ondernemers’, zegt hij. ‘We waren hard bezig om onze verkiezingsbeloften in te lossen en wij hebben openlijk ideeën bij Haagse inwoners en ondernemers opgehaald.
Dat is onze manier van politiek bedrijven. Er is geen enkel signaal dat ik geld voor mijzelf heb ontvangen. Wel heb ik dus donaties voor mijn partij gekregen. Maar voor de duidelijkheid: dat is volstrekt legaal. De verdenking lijkt voorlopig op een wilde slag in de lucht.’
Geen wederdiensten
Hij ontkent dat er sprake is van het leveren van wederdiensten door hemzelf of door zijn partij. ‘Corruptie is als je stiekem geld of goederen ontvangt in ruil voor het verrichten van een wederdienst’, reageert De Mos. ‘Wij hebben gewoon gedaan wat in het verkiezingsprogramma van onze partij stond.
Bovendien was er in het college waar Hart voor Den Haag in zat, sprake van collegiaal bestuur. Alle besluiten werden samen met het gehele college genomen. Alsof een wethouder eigenstandig nachtvergunningen kan verlenen. Dat kan hij niet.’
Daarnaast wijst De Mos naar een besluit van waarnemend burgemeester Johan Remkes, eind juni van dit jaar. Op de laatste dag dat Remkes nog burgemeester is, besluit hij dat zalencentrum Opera de nachtvergunningen mag houden.
Remkes legt daarmee het advies van de Adviescommissie bezwaarschriften naast zich neer, die de burgemeester een paar maanden eerder adviseert om de verleende vergunning in te trekken na klachten van omwonenden. ‘Ook in de ogen van Remkes, was er niets aan de hand’, concludeert De Mos hieruit.
Criminele organisaties
Maar volgens justitie is er naast de nachtvergunningen meer aan de hand. Vlak voor de zomer, op 10 juli 2020 maakt het OM duidelijk dat de verdenking is uitgebreid. Het OM verdenkt de ex-wethouders van deelname aan criminele organisaties.
‘We zien dat een clubje van wethouders en ondernemers heel hecht was en structureel bezig was met omkoping en corruptie’, stelt een woordvoerder van het OM in het TV West Nieuws bij Omroep West. ‘Het gaat om twee criminele organisaties. Eén die toeziet op de horecaondernemers en één die toeziet op het vastgoed, steeds, met een wethouder daarbij.’
De Mos is nog altijd woedend over deze verdenking. ‘Ik word, zeker ook in de beeldvorming, op één lijn gezet met de leden van motorclubs als Hells Angels en Satudarah’, zegt hij. ‘Het OM lijkt gevangen te zijn geraakt in zijn eigen tunnelvisie. Eerst ben ik een half jaar afgeluisterd, daarna vindt er een inval in mijn woning plaats en nu word ik, via ‘trial by media’ beschuldigd van deelname aan criminele organisaties. Dat is heftig en onterecht.’
Gevaarlijke klucht
Volgens De Mos krijgt de zaak trekjes van een ‘gevaarlijke klucht’. De Mos: ‘Op basis van deze redeneringen van het OM loopt iedere wethouder en ieder college van B&W in Nederland het risico om van deelname aan een criminele organisatie te worden beschuldigd.
Bijna iedere politieke partij heeft te maken met donaties en hoe daarmee om te gaan. Iedere actieve wethouder heeft dagelijks contact met belanghebbenden in stad of dorp. In ieder college spelen er vragen over hoe om te gaan met geheime stukken en hoe dit zich tot de openbaarheid verhoudt.’
De Mos vindt dat hier een open debat over gevoerd moet worden. ‘Het is van groot belang dat het gesprek hierover in alle openheid wordt gevoerd’, zegt hij. ‘Was het OM nu maar tot die conclusie gekomen.
Dat zou een nuttige discussie opleveren over belangrijke vragen in onze democratie, die wat mij betreft zou uitmonden in volledige transparantie over donaties en over politieke lobby.’
Najaar volgend jaar
Wanneer de inhoudelijke behandeling van de zaak in de rechtszaal begint is nog niet duidelijk. Volgens het OM zal het in elk geval niet eerder zijn dan in het najaar van volgend jaar.
OmroepWest 06.09.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) start maandag 07.09.2020 met de verhoren van Richard de Mos. Bijna een jaar geleden viel de Rijksrecherche de woning en werkkamer binnen van de Haagse ex-wethouder. De Mos is verdachte in een corruptiezaak.
Richard de Mos: ‘Een schande dat dit zolang op zich heeft laten wachten, maar ik ben blij dat ik eindelijk kan uitleggen dat het OM de plank volledig misslaat.’
Richard de Mos is al een klein jaar geen wethouder meer en zijn partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos maakt al even lang geen deel meer uit van de coalitie. De Mos nam in dezelfde week van de inval ontslag als wethouder.
Dat deed hij na een motie van wantrouwen die door de Haagse gemeenteraad werd aangenomen. Datzelfde deed zijn partijgenoot en collega-wethouder Rachid Guernaoui, die ook verdachte is in de corruptiezaak.
Dat justitie de twee op de korrel heeft, wordt duidelijk op dinsdagochtend 1 oktober 2019. De Rijksrecherche doet die dag in alle vroegte een inval in de woningen van de twee zittende wethouders van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Naast De Mos en Guernaoui blijken ook Groep de Mos-raadslid Nino Davituliani en de Haagse ondernemers Atilla Akyol van zalencentrum Opera en de vastgoedondernemers Edwin Jansen en Michel Zaadhof verdachte in de zaak. Allemaal ontkennen ze iets fout te hebben gedaan.
Het OM maakt de dinsdag van de inval in de loop van de middag bekend dat de wethouders verdacht worden van ambtelijke corruptie, schending van het ambtsgeheim en omkoping. Zo zou er sprake zijn geweest van het tegen betaling regelen van nachtvergunningen voor horecabedrijven.
Nachtvergunningen
Begin september 2019 heeft het Haagse stadsbestuur namelijk vijf extra nachtvergunningen uitgegeven. Twee hiervan komen terecht bij zalencentrum Opera van horecaondernemer Atilla Akyol. En dat vindt justitie verdacht, omdat Akyol nauwe banden heeft met Groep de Mos. Hij staat op de kandidatenlijst van de partij en de Opera is donateur van Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Wat De Mos betreft is er niets mis met die donaties, zegt hij vooruit kijkend op zijn verhoor. ‘Hart voor Den Haag heeft openlijk donaties ontvangen van Haagse ondernemers’, zegt hij. ‘We waren hard bezig om onze verkiezingsbeloften in te lossen en wij hebben openlijk ideeën bij Haagse inwoners en ondernemers opgehaald.
Dat is onze manier van politiek bedrijven. Er is geen enkel signaal dat ik geld voor mijzelf heb ontvangen. Wel heb ik dus donaties voor mijn partij gekregen. Maar voor de duidelijkheid: dat is volstrekt legaal. De verdenking lijkt voorlopig op een wilde slag in de lucht.’
Geen wederdiensten
Hij ontkent dat er sprake is van het leveren van wederdiensten door hemzelf of door zijn partij. ‘Corruptie is als je stiekem geld of goederen ontvangt in ruil voor het verrichten van een wederdienst’, reageert De Mos. ‘Wij hebben gewoon gedaan wat in het verkiezingsprogramma van onze partij stond.
Bovendien was er in het college waar Hart voor Den Haag in zat, sprake van collegiaal bestuur. Alle besluiten werden samen met het gehele college genomen. Alsof een wethouder eigenstandig nachtvergunningen kan verlenen. Dat kan hij niet.’
Daarnaast wijst De Mos naar een besluit van waarnemend burgemeester Johan Remkes, eind juni van dit jaar. Op de laatste dag dat Remkes nog burgemeester is, besluit hij dat zalencentrum Opera de nachtvergunningen mag houden.
Remkes legt daarmee het advies van de Adviescommissie bezwaarschriften naast zich neer, die de burgemeester een paar maanden eerder adviseert om de verleende vergunning in te trekken na klachten van omwonenden. ‘Ook in de ogen van Remkes, was er niets aan de hand’, concludeert De Mos hieruit.
Criminele organisaties
Maar volgens justitie is er naast de nachtvergunningen meer aan de hand. Vlak voor de zomer, op 10 juli 2020 maakt het OM duidelijk dat de verdenking is uitgebreid. Het OM verdenkt de ex-wethouders van deelname aan criminele organisaties.
‘We zien dat een clubje van wethouders en ondernemers heel hecht was en structureel bezig was met omkoping en corruptie’, stelt een woordvoerder van het OM in het TV West Nieuws bij Omroep West. ‘Het gaat om twee criminele organisaties. Eén die toeziet op de horecaondernemers en één die toeziet op het vastgoed, steeds, met een wethouder daarbij.’
De Mos is nog altijd woedend over deze verdenking. ‘Ik word, zeker ook in de beeldvorming, op één lijn gezet met de leden van motorclubs als Hells Angels en Satudarah’, zegt hij. ‘Het OM lijkt gevangen te zijn geraakt in zijn eigen tunnelvisie.
Eerst ben ik een half jaar afgeluisterd, daarna vindt er een inval in mijn woning plaats en nu word ik, via ‘trial by media’ beschuldigd van deelname aan criminele organisaties. Dat is heftig en onterecht.’
Gevaarlijke klucht
Volgens De Mos krijgt de zaak trekjes van een ‘gevaarlijke klucht’. De Mos: ‘Op basis van deze redeneringen van het OM loopt iedere wethouder en ieder college van B&W in Nederland het risico om van deelname aan een criminele organisatie te worden beschuldigd.
Bijna iedere politieke partij heeft te maken met donaties en hoe daarmee om te gaan. Iedere actieve wethouder heeft dagelijks contact met belanghebbenden in stad of dorp. In ieder college spelen er vragen over hoe om te gaan met geheime stukken en hoe dit zich tot de openbaarheid verhoudt.’
De Mos vindt dat hier een open debat over gevoerd moet worden. ‘Het is van groot belang dat het gesprek hierover in alle openheid wordt gevoerd’, zegt hij. ‘Was het OM nu maar tot die conclusie gekomen. Dat zou een nuttige discussie opleveren over belangrijke vragen in onze democratie, die wat mij betreft zou uitmonden in volledige transparantie over donaties en over politieke lobby.’
Najaar volgend jaar
Wanneer de inhoudelijke behandeling van de zaak in de rechtszaal begint is nog niet duidelijk. Volgens het OM zal het in elk geval niet eerder zijn dan in het najaar van volgend jaar.
Telegraaf 07.09.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) gaat beginnen met het verhoren van voormalig wethouder in Den Haag Richard de Mos. Hij bevestigt berichtgeving hierover van Omroep West. Bijna een jaar geleden, op 1 oktober, doorzocht de recherche zijn woning en werkplek wegens de verdenking van betrokkenheid bij een corruptiezaak.
„Tot en met half oktober ga ik een aantal dagen gehoord worden over de valse beschuldigingen aan mijn adres. Een schande dat dit zolang op zich heeft laten wachten, maar ik ben blij dat ik eindelijk kan uitleggen dat het #OM de plank volledig misslaat”, meldt De Mos op Twitter bij het bericht van Omroep West. Volgens de regionale omroep gaan de verhoren maandag van start.
Niet lang na de invallen, nam De Mos ontslag als wethouder en ging terug naar de Haagse gemeenteraad als fractievoorzitter van zijn partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Ook zijn partijgenoot en collega-wethouder Rachid Guernaoui is sinds vorig jaar verdachte in de zaak.
Tot en met half oktober ga ik een aantal dagen gehoord worden over de valse beschuldigingen aan mijn adres. Een schande dat dit zolang op zich heeft laten wachten, maar ik ben blij dat ik eindelijk kan uitleggen dat het #OM de plank volledig misslaat.
Het Openbaar Ministerie verdenkt De Mos en Guernaoui van ambtelijke corruptie. Ze zouden bevriende ondernemers hebben geholpen met vergunningen in ruil voor donaties.
Vervolg onderzoek ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui
Het Landelijk Parket maakte de flinke verzwaring van de verdenkingen op vrijdag 10.07.2020 bekend.
Telegraaf 11.07.2020
Invallen in woningen en werkkamers
Op dinsdag 1 oktober 2019 zijn de werkkamers en woningen van De Mos en Guernaoui doorzocht. Ze legden hun functie in oktober 2019 neer. Een dag later viel het Haagse college van burgemeester en wethouders over de kwestie.
Toen maakte het OM alleen bekend dat beide wethouders tegen betaling nachtvergunningen verstrekt zouden hebben. Later werd duidelijk dat het onderzoek zich waarschijnlijk ook richt op een verdachte vastgoeddeal, gesjoemel met subsidies en het ronselen van stemmen.
Het OM verwacht de zaak tegen de politici van de lokale partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos en de vijf ondernemers op z’n vroegst pas eind 2021 inhoudelijk te kunnen behandelen. Dat zal dan vlak voor de volgende gemeenteraadsverkiezingen zijn.
Komende week krijgen de advocaten van de verdachten het voorlopige strafdossier. Daarmee kunnen zij zich voorbereiden op hun verhoren in september en oktober. Daarna volgt het vermoedelijke vervolgingsbesluit.
In het najaar worden de ex-wethouders verhoord, daarna moet het OM nog formeel een vervolgingsbesluit nemen.
AD 11.07.2020
Nieuw licht op de zaak
Meineed – het afleggen van een valse verklaring onder ede – en het lidmaatschap van twee criminele organisaties zijn nieuw in de aanklacht sinds de Rijksrecherche in oktober 2019 binnenviel bij beide ex-wethouders en drie ondernemers in Den Haag.
PH 15.07.2020
In het onderzoek door de rijksrecherche naar corruptie en omkoping komt een beeld naar voren van geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen. Het OM verwacht dat de zaak op z’n vroegst eind 2021 wordt behandeld.
AD 11.07.2020
Het OM meldde vrijdag dat De Mos en Rachid Guernaoui worden verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie. Richard de Mos wordt bovendien verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman.
Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt twee wethouders van de Haagse partij Groep de Mos ervan nauw te hebben samengewerkt met twee groepen van ondernemers, zo wordt vrijdag aan NU.nl uitgelegd. Als groep zouden ze strafbare feiten als corruptie hebben gepleegd, wat ten laste wordt gelegd als deelname aan een criminele organisatie.
Mensensmokkel
Volgens Peter Plasman, advocaat van Richard de Mos, is het nog steeds niet duidelijk waar de beschuldigingen op gebaseerd zijn. De enige beschuldiging waarvan duidelijk is wat er mee wordt bedoeld, is volgens Plasman het inhuren van een illegale klusjesman. ‘Het OM brengt het wat vaag, maar wat daar staat is een ernstige beschuldiging, want het gaat om mensensmokkel, waar maar liefst maximaal zes jaar gevangenisstraf op staat.’
Volgens Plasman zit de partner van Richard de Mos in de Oekraïense gemeenschap, waar de betreffende klusjesman zich ook in zou bevinden. ‘Deze meneer woont al 26 jaar in Nederland, spreekt de taal, heeft een Nederlands rijbewijs, heeft een bedrijf en heeft op factuur een zolder verbouwd voor mijn cliënt. Wat nu kennelijk aan de orde is, is dat die meneer zijn verblijf in Nederland niet goed heeft geregeld.
AD 16.07.2020
Meer verdachte
Twee Haagse vastgoedondernemers zijn verdachte in de corruptiezaak van oud-wethouder Richard de Mos. Dat maken de topmannen van NU Projectontwikkeling zelf in een verklaring bekend. Het gaat om Edwin Jansen, voormalig echtgenoot en manager van zangeres Anouk en ex-jurylid van Idols, en Michel Zaadhof. De vastgoedondernemers waren donateur van de partij van De Mos. Volgens de directieleden zijn de verdenkingen onterecht.
In de verklaring van NU Projectontwikkeling staat dat Jansen en Zaadhof afgelopen week de tenlastelegging van het Openbaar Ministerie hebben gekregen.
Daarin staat dat zij als privépersoon verdachten zijn in het strafrechtelijk onderzoek tegen Richard de Mos. De Mos van Hart voor Den Haag/Groep de Mos wordt verdacht van onder andere corruptie en deelneming aan criminele organisaties. Het zou volgens het OM gaan om criminele organisaties rondom mensen uit de vastgoedwereld en mensen uit de horeca. De Mos ontkent.
Groot Rijswijk 03.09.2020
AD 02.09.2020
Naar de Tweede Kamer !!
Oud-wethouder van Den Haag Richard de Mos komt na de zomer met een landelijke beweging en gaat meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen. Dat zei hij vrijdagavond in de talkshow Beau, meldt mediapartner Omroep West. “Ik ga de ombudspolitiek landelijk uitrollen en dan gaan we de boel eens stevig opfrissen daar aan de andere kant van Den Haag.”
Den HaagFM 28.08.2020 Voormalig wethouder Richard de Mos heeft het dossier gekregen waarin staat waarop het Openbaar Ministerie (OM) de verdenking aan zijn adres heeft gebaseerd. Dat bevestigt hij vrijdag aan Den Haag FM. De Haagse ex-wethouder van Hart voor Den Haag/Groep de Mos wordt verdacht van corruptie en trad vanwege de zaak half oktober af.
Wat in het dossier staat wil De Mos niet bekendmaken. “Ik kom naar buiten als ik wat te melden heb en eindelijk gehoord ben”, antwoordt de partijleider desgevraagd. De Mos schetst de omvang van het dossier: “Het is dik genoeg om er een mooi boek over te schrijven. Geef ik voor Kerst uit als mooi presentje voor onder de boom.”
Zijn ex-collega-wethouder Rachid Guernaoui kreeg eind vorig jaar al zijn dossier in handen, maar blijkbaar nog niet alles. “Ik heb ook weer wat gekregen”, reageert Guernaoui.
De Mos en zijn partijgenoten Guernaoui en Nino Davituliani worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Op dinsdag 1 oktober viel de Rijksrecherche daarom de woningen en werkkamers van de politici binnen. Maar het OM heeft tot nu toe niets over de zaak naar buiten gebracht. De drie politici ontkennen de beschuldigingen.
Vanwege de zaak namen wethouders Guernaoui en De Mos ontslag en braken coalitiegenoten VVD, D66 en GroenLinks met Hart voor Den Haag/Groep de Mos. PvdA en CDA schoven in plaats van Hart voor Den Haag aan bij een nieuw college.
OmroepWest 28.08.2020 Voormalig wethouder Richard de Mos heeft het dossier gekregen waarin staat waarop het Openbaar Ministerie (OM) de verdenking aan zijn adres heeft gebaseerd. Dat bevestigt hij vrijdag aan Den Haag FM. De Haagse ex-wethouder van Hart voor Den Haag/Groep de Mos wordt verdacht van corruptie en trad vanwege de zaak half oktober af.
Wat in het dossier staat wil De Mos niet bekendmaken. ‘Ik kom naar buiten als ik wat te melden heb en eindelijk gehoord ben’, antwoordt de partijleider desgevraagd aan mediapartner Den Haag FM. Hij zegt wel: ‘Het is dik genoeg om er een mooi boek over te schrijven. Geef ik voor Kerst uit als mooi presentje voor onder de boom’.
Zijn ex-collega-wethouder Rachid Guernaoui kreeg eind vorig jaar al zijn dossier in handen, maar blijkbaar nog niet alles. ‘Ik heb ook weer wat gekregen’, reageert Guernaoui. ‘Na bestudering van het dossier zie ik de uitkomsten met nog meer vertrouwen tegemoet dan ik al deed’, reageerde hij toen. ‘Met mijn advocaat ben ik bezig met een strategie voor het vervolg. Tot die tijd geven wij geen nadere toelichting.’
Corruptie en omkoping
De Mos en zijn partijgenoten Guernaoui en Nino Davituliani worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Op dinsdag 1 oktober viel de Rijksrecherche daarom de woningen en werkkamers van de politici binnen. Maar het OM heeft tot nu toe niets over de zaak naar buiten gebracht. De drie politici ontkennen de beschuldigingen.
Vanwege de zaak namen wethouders Guernaoui en De Mos ontslag en braken coalitiegenoten VVD, D66 en GroenLinks met Hart voor Den Haag/Groep de Mos. PvdA en CDA schoven in plaats van Hart voor Den Haag aan bij een nieuw college.
Den HaagFM 28.07.2020 De Haagse horeca-ondernemer Atilla Akyol en oud-wethouder Richard de Mos zijn er boos over. Volgens het Openbaar Ministerie (OM) maken ze deel uit van ‘criminele organisaties’. De heren begrijpen er niets van. Zeker: De Mos heeft Akyol in het verleden geholpen en andersom heeft Akyol de partij financieel gesteund. Maar dat gebeurde in alle openheid en van een voorkeursbehandeling voor zijn vriend was volgens De Mos geen sprake: ‘Ik neem de telefoon op voor iedereen’.
De NOS sprak met Richard de Mos en Atilla Akyol in Akyols zalencentrum Opera. Op de stoep van het zalencentrum, aan de rand van de Schilderswijk, herkent de eerste passerende fietser de politicus meteen: ‘Hé Richard, ouwe pooier!’
‘Haagse humor’, grinnikt De Mos. Eenmaal binnen in het gigantische zalencomplex vat hij het zo samen: ‘De hele stad kent mij, en ik ken de halve stad.’
De oud-PVV’er gelooft heilig in zijn ‘ombudspolitiek’. Hij is een volksvertegenwoordiger die niet de hele dag in de stukken zit, maar overal zijn neus laat zien, aanspreekbaar is en wil helpen problemen van burgers en ondernemers op te lossen.
Zo leerde hij ook Atilla Akyol kennen, een succesvolle horecaondernemer die werd geboren in Turkije en opgroeide in Den Haag. Akyol wist naar eigen zeggen niet wat hij meemaakte toen hij De Mos in 2014 ontmoette en hem vertelde over zijn problemen met de gemeente. Tot die tijd was het stadhuis voor hem een ondoordringbare bureaucratie.
Richard de Mos bleek anders. Het oppositieraadslid kwam gelijk in actie. Akyol: ‘Ik zat met het punt dat als iemand vervelend deed in een van mijn zalen -kan altijd gebeuren met een half miljoen bezoekers per jaar- ik het risico liep dat meteen mijn hele centrum van de gemeente dicht moest. Niet alleen vervelend voor mij, maar vooral ook voor al die bruidsparen die hier hun feest vieren.’
De Mos: ‘Ik heb de toenmalige wethouder benaderd en zo kreeg Atilla twee vergunningen. Zodat hij, als de ene werd ingenomen, door kon blijven draaien op de andere.’
Die ‘frisse wind’ was voor Akyol aanleiding om lid en donateur te worden van Groep de Mos. Tijdens de verkiezingscampagne van 2018 hing hij een partijspandoek van veertien meter aan zijn pui. Hij was een van de sponsors van de verkiezingsbus waarmee de flamboyante De Mos tijdens zijn campagne door de stad toerde. Zijn naam prijkte ook op de kandidatenlijst.
De campagne was uiterst succesvol: Groep de Mos werd met acht zetels de grootste partij. Maar er was van meet af aan ook kritiek op de Amerikaans aandoende stijl van de partij. Met name in 2017, toen De Mos een motie indiende om zalencentrum Opera een nachtvergunning te bezorgen. Een fel debat in de gemeenteraad volgde: dit was toch vriendjespolitiek? Toen Groep de Mos na de verkiezingen deel ging uitmaken van het college kwam die vergunning er ook daadwerkelijk, net als overigens voor vier andere centra met een oppervlakte van meer dan 1.000 vierkante meter.
De exacte inhoud van het voorlopige strafdossier is onbekend – de verdachten hebben voor strikte geheimhouding moeten tekenen – maar uit persberichten blijkt dat het OM meent dat De Mos en de zijnen de afgelopen jaren op tal van punten over de schreef zijn gegaan. In de persberichten is sprake van schending van het ambtsgeheim, meineed, corruptie en zelfs deelneming aan criminele organisaties. Dat laatste lijkt te verwijzen naar een ‘klankbordgroep’ van de Groep De Mos waar alle verdachte horeca- en vastgoedondernemers deel van uitmaakten.
Het OM denkt dat Akyol, die in de loop van de jaren een vriendschap ontwikkelde met De Mos, diens partij financieel heeft gesteund ‘in ruil voor gunsten’.
De ondernemer begrijpt er niets van: ‘Ik heb die nachtvergunning niet eens voor mijzelf nodig! Mijn centrum draait voor het belangrijkste deel op bruiloften van Turkse Nederlanders. Die zijn om 23.00 uur, hooguit 23.30 uur afgelopen. Die vergunning was eerder voor het verrijken van het nachtleven, met name voor dancefeesten. Vanwege het gebrek aan geschikte locaties worden die nu vooral buiten Den Haag georganiseerd. Wij willen zorgen dat deze stad ’s nachts weer aantrekkelijker wordt.’
‘Wij zijn bovendien transparant geweest’, vult De Mos aan. ‘Over de donaties, die een partij als de VVD verstopt in stichtingen, maar ook over de nachtvergunningen. Die stonden in ons verkiezingsprogramma en belandden vervolgens in het college-akkoord. En ze kwamen er niet alleen voor de Opera, maar voor alle bedrijven die aan de criteria voldeden. Burgemeester Remkes heeft er vlak voor zijn vertrek vorige maand ook nog eens definitief groen licht voor gegeven. Wat hebben we hier nou eigenlijk fout gedaan?’
Het Openbaar Ministerie laat aan de NOS weten pas in de rechtszaal te zullen ingaan op het corruptieonderzoek en de verdenkingen tegen De Mos en Akyol.
NOS 28.07.2020 Volgens justitie maken ze deel uit van “criminele organisaties”, met zakenmensen en politici van de lokale partij Hart voor Den Haag/Groep De Mos. Horeca-ondernemer Atilla Akyol en oud-wethouder Richard de Mos zijn er boos over.
Zeker: De Mos heeft Akyol in het verleden geholpen en andersom heeft Akyol de partij financieel gesteund. Maar dat gebeurde in alle openheid en van een voorkeursbehandeling voor zijn vriend was volgens De Mos geen sprake: “Ik neem de telefoon op voor iedereen.”
‘Haagse humor’
Wie wil weten hoe bekend De Mos is in Den Haag, hoeft slechts twee stappen op straat met hem te zetten. Op de stoep van zalencentrum Opera herkent de eerste passerende fietser hem meteen: “Hé Richard, ouwe pooier!!”
“Haagse humor”, grinnikt De Mos. Eenmaal binnen in Akyols gigantische zalencomplex aan de rand van de Schilderswijk vat hij het zo samen: “De hele stad kent mij, en ik ken de halve stad.”
Ombudspolitiek
De oud-PVV’er gelooft heilig in zijn “ombudspolitiek”. Hij is een volksvertegenwoordiger die niet de hele dag in de stukken zit, maar overal zijn neus laat zien, aanspreekbaar is en wil helpen problemen van burgers en ondernemers op te lossen.
Zo leerde hij ook Atilla Akyol kennen, een succesvolle horecaondernemer die werd geboren in Turkije en opgroeide in Den Haag. Akyol wist naar eigen zeggen niet wat hij meemaakte toen hij De Mos in 2014 ontmoette en hem vertelde over zijn problemen met de gemeente. Tot die tijd was het stadhuis voor hem een ondoordringbare bureaucratie.
Bruidsparen
Volgens Richard de Mos bleek anders. Het oppositieraadslid kwam gelijk in actie. Akyol: “Ik zat met het punt dat als iemand vervelend deed in een van mijn zalen – kan altijd gebeuren met een half miljoen bezoekers per jaar – ik het risico liep dat meteen mijn hele centrum van de gemeente dicht moest. Niet alleen vervelend voor mij, maar vooral ook voor al die bruidsparen die hier hun feest vieren.”
De Mos: “Ik heb de toenmalige wethouder benaderd en zo kreeg Atilla twee vergunningen. Zodat hij, als de ene werd ingenomen, door kon blijven draaien op de andere.”
Verkiezingsbus
Die “frisse wind” was voor Akyol aanleiding om lid en donateur te worden van Groep De Mos. Tijdens de verkiezingscampagne van 2018 hing hij een partijspandoek van 14 meter aan zijn pui. Hij was een van de sponsors van de verkiezingsbus waarmee de flamboyante De Mos tijdens zijn campagne door de stad toerde. Zijn naam prijkte ook op de kandidatenlijst.
De campagne was uiterst succesvol: Groep de Mos werd met acht zetels de grootste partij. Maar er was van meet af aan ook kritiek op de Amerikaans aandoende stijl van de partij. Met name in 2017, toen De Mos een motie indiende om zalencentrum Opera een nachtvergunning te bezorgen. Een fel debat in de gemeenteraad volgde: dit was toch vriendjespolitiek? Toen Groep de Mos na de verkiezingen deel ging uitmaken van het college kwam die vergunning er ook daadwerkelijk, net als overigens voor vier andere centra met een oppervlakte van meer dan 1000 vierkante meter.
“Ik heb die nachtvergunning niet eens voor mijzelf nodig; Turkse bruiloften zijn om hooguit 23.30 uur afgelopen”, aldus Horecaondernemer Atilla Akyol
De exacte inhoud van het voorlopige strafdossier is onbekend – de verdachten hebben voor strikte geheimhouding moeten tekenen – maar uit persberichten blijkt dat het Openbaar Ministerie meent dat De Mos en de zijnen de afgelopen jaren op tal van punten over de schreef zijn gegaan. In de persberichten is sprake van schending van het ambtsgeheim, meineed, corruptie en zelfs deelneming aan criminele organisaties. Dat laatste lijkt te verwijzen naar een ‘klankbordgroep’ van de Groep De Mos waar alle verdachte horeca- en vastgoedondernemers deel van uitmaakten.
Het OM denkt dat Akyol, die in de loop van de jaren een vriendschap ontwikkelde met De Mos, diens partij financieel heeft gesteund “in ruil voor gunsten”. De ondernemer begrijpt er niets van: “Ik heb die nachtvergunning niet eens voor mijzelf nodig! Mijn centrum draait voor het belangrijkste deel op bruiloften van Turkse Nederlanders. Die zijn om 23.00 uur, hooguit 23.30 uur afgelopen. Die vergunning was eerder voor het verrijken van het nachtleven, met name voor dancefeesten. Vanwege het gebrek aan geschikte locaties worden die nu vooral buiten Den Haag georganiseerd. Wij willen zorgen dat deze stad ’s nachts weer aantrekkelijker wordt.”
Groen licht Remkes
“Wij zijn bovendien transparant geweest”, vult De Mos aan. “Over de donaties, die een partij als de VVD verstopt in stichtingen, maar ook over de nachtvergunningen. Die stonden in ons verkiezingsprogramma en belandden vervolgens in het college-akkoord. En ze kwamen er niet alleen voor de Opera, maar voor alle bedrijven die aan de criteria voldeden. Burgemeester Remkes heeft er vlak voor zijn vertrek vorige maand ook nog eens definitief groen licht voor gegeven. Wat hebben we hier nou eigenlijk fout gedaan?”
Reactie justitie
Het Openbaar Ministerie laat weten pas in de rechtszaal te zullen ingaan op het corruptieonderzoek en de verdenkingen tegen De Mos en Akyol.
OmroepWest 28.07.2020 De Haagse horeca-ondernemer Atilla Akyol en oud-wethouder Richard de Mos zijn er boos. over. Volgens het Openbaar Ministerie (OM) maken ze deel uit van ‘criminele organisaties’. De heren begrijpen er niets van. Zeker: De Mos heeft Akyol in het verleden geholpen en andersom heeft Akyol de partij financieel gesteund. Maar dat gebeurde in alle openheid en van een voorkeursbehandeling voor zijn vriend was volgens De Mos geen sprake: ‘Ik neem de telefoon op voor iedereen’.
De NOS sprak met Richard de Mos en Atilla Akyol in Akyols zalencentrum Opera. Op de stoep van het zalencentrum, aan de rand van de Schilderswijk, herkent de eerste passerende fietser de politicus meteen: ‘Hé Richard, ouwe pooier!’ ‘Haagse humor’, grinnikt De Mos. Eenmaal binnen in het gigantische zalencomplex vat hij het zo samen: ‘De hele stad kent mij, en ik ken de halve stad.’
De oud-PVV’er gelooft heilig in zijn ‘ombudspolitiek’. Hij is een volksvertegenwoordiger die niet de hele dag in de stukken zit, maar overal zijn neus laat zien, aanspreekbaar is en wil helpen problemen van burgers en ondernemers op te lossen. Zo leerde hij ook Atilla Akyol kennen, een succesvolle horecaondernemer die werd geboren in Turkije en opgroeide in Den Haag. Akyol wist naar eigen zeggen niet wat hij meemaakte toen hij De Mos in 2014 ontmoette en hem vertelde over zijn problemen met de gemeente. Tot die tijd was het stadhuis voor hem een ondoordringbare bureaucratie.
Twee vergunningen
Richard de Mos bleek anders. Het oppositieraadslid kwam gelijk in actie. Akyol: ‘Ik zat met het punt dat als iemand vervelend deed in een van mijn zalen -kan altijd gebeuren met een half miljoen bezoekers per jaar- ik het risico liep dat meteen mijn hele centrum van de gemeente dicht moest. Niet alleen vervelend voor mij, maar vooral ook voor al die bruidsparen die hier hun feest vieren.’
Atilla Akyol | Beeld: NOS
De Mos: ‘Ik heb de toenmalige wethouder benaderd en zo kreeg Atilla twee vergunningen. Zodat hij, als de ene werd ingenomen, door kon blijven draaien op de andere.’
Spandoek van 14 meter
Die ‘frisse wind’ was voor Akyol aanleiding om lid en donateur te worden van Groep de Mos. Tijdens de verkiezingscampagne van 2018 hing hij een partijspandoek van veertien meter aan zijn pui. Hij was een van de sponsors van de verkiezingsbus waarmee de flamboyante De Mos tijdens zijn campagne door de stad toerde. Zijn naam prijkte ook op de kandidatenlijst.
Ik heb die nachtvergunning niet eens voor mijzelf nodig! Turkse bruiloften zijn om hooguit 23.30 uur afgelopen
De campagne was uiterst succesvol: Groep de Mos werd met acht zetels de grootste partij. Maar er was van meet af aan ook kritiek op de Amerikaans aandoende stijl van de partij. Met name in 2017, toen De Mos een motie indiende om zalencentrum Opera een nachtvergunning te bezorgen. Een fel debat in de gemeenteraad volgde: dit was toch vriendjespolitiek? Toen Groep de Mos na de verkiezingen deel ging uitmaken van het college kwam die vergunning er ook daadwerkelijk, net als overigens voor vier andere centra met een oppervlakte van meer dan 1.000 vierkante meter.
Klankbordgroep
De exacte inhoud van het voorlopige strafdossier is onbekend -de verdachten hebben voor strikte geheimhouding moeten tekenen- maar uit persberichten blijkt dat het OM meent dat De Mos en de zijnen de afgelopen jaren op tal van punten over de schreef zijn gegaan. In de persberichten is sprake van schending van het ambtsgeheim, meineed, corruptie en zelfs deelneming aan criminele organisaties. Dat laatste lijkt te verwijzen naar een ‘klankbordgroep’ van de Groep De Mos waar alle verdachte horeca- en vastgoedondernemers deel van uitmaakten.
Het OM denkt dat Akyol, die in de loop van de jaren een vriendschap ontwikkelde met De Mos, diens partij financieel heeft gesteund ‘in ruil voor gunsten’. De ondernemer begrijpt er niets van: ‘Ik heb die nachtvergunning niet eens voor mijzelf nodig! Mijn centrum draait voor het belangrijkste deel op bruiloften van Turkse Nederlanders. Die zijn om 23.00 uur, hooguit 23.30 uur afgelopen. Die vergunning was eerder voor het verrijken van het nachtleven, met name voor dancefeesten. Vanwege het gebrek aan geschikte locaties worden die nu vooral buiten Den Haag georganiseerd. Wij willen zorgen dat deze stad ’s nachts weer aantrekkelijker wordt.’
Groen licht Remkes
‘Wij zijn bovendien transparant geweest’, vult De Mos aan. ‘Over de donaties, die een partij als de VVD verstopt in stichtingen, maar ook over de nachtvergunningen. Die stonden in ons verkiezingsprogramma en belandden vervolgens in het college-akkoord. En ze kwamen er niet alleen voor de Opera, maar voor alle bedrijven die aan de criteria voldeden. Burgemeester Remkes heeft er vlak voor zijn vertrek vorige maand ook nog eens definitief groen licht voor gegeven. Wat hebben we hier nou eigenlijk fout gedaan?’
Reactie justitie
Het Openbaar Ministerie laat aan de NOS weten pas in de rechtszaal te zullen ingaan op het corruptieonderzoek en de verdenkingen tegen De Mos en Akyol.
AD 18.07.2020 Nog geen jaar lang was Flora van den Berg partijvoorzitter van Groep de Mos. Twee oud-wethouders van die partij zijn verwikkeld in een corruptie-affaire. Het geritsel en geregel in de eenmanszaak van Richard de Mos ging Van den Berg te ver. ‘Je moet geen cash geld willen’.
Het was zo’n moment dat Flora van den Berg als voorzitter van Groep de Mos besefte: dit gaat zo niet. In het najaar van 2018, de lokale verkiezingen zijn allang voorbij, komt er plots iemand verhaal halen bij het partijbestuur: of er even 9000 euro betaald kan worden voor de reparatie van de campagnebus. ,,Deze meneer kwam ook nog eens namens een ander om het geld te halen”, vertelt Van den Berg op een Haags terras. ,,Er was geen factuur, geen bonnetje, niks. Dat kan niet.”
Van den Berg – werkzaam bij het bedrijfsbureau van de korpsstaf van de Nationale Politie – wordt in mei 2018 partijvoorzitter van Groep de Mos na de gigantische verkiezingszege. Haar man kent wethouder Rachid Guernaoui van vroeger, na een paar gesprekken raakt ze geboeid door het lokale politieke succesverhaal.
Haar klassieke kledingstijl en geaffecteerde accent maken van Flora een dissonant in de partij van ‘vrije jongens’ in spijkerbroek die zich soms in plat Haags door vergaderavonden bluffen. ,,Dat kan zo lijken, maar toch was ik nieuwsgierig, voelde me aangesproken door die ombudspolitiek, de daadkracht, de gezelligheid ook.”
Zolderkamerclub
Met haar baan en cv is Van den Berg voor Groep de Mos op dat moment de ideale kandidaat om de zolderkamerclub van ex-PVV’er Richard de Mos te helpen omvormen tot professionele partij. ,,Vooraf had ik twee voorwaarden: ik wil geen gedonder met financiën en ik wil kunnen huishouden als het nodig is. Het bleek trekken aan een dood paard.”
Negen maanden later stapt ze op, moegestreden door verwoede pogingen de boel op te schonen, concluderend dat haar voorzitterschap een façade is, een fraai visitekaartje voor de buitenwereld terwijl De Mos zijn partij blijft runnen als eenmanszaak, inclusief dominante schaduwmacht van de omstreden ‘klankbordgroep’, een club van Haagse ondernemers uit de horeca en het vastgoed (zie kader onderaan). Omdat deze krant haar benadert wil ze haar verhaal vertellen. ,,Ik wil niet wegduiken, ik heb ook bij de Rijksrecherche verklaard wat ik wist.”
Heeft u nu spijt van dat avontuur?
,,Nee, geen moment. Maar ik ben wel blij dat ik vorig jaar ben opgestapt, dat mijn bestuurlijke gevoel zei: dit werkt niet. Ik gun de politici het beste, maar professioneel werd het niet.
De zogenaamde ‘vrienden van de partij’ die zoveel regelen, op de achtergrond een belangrijke rol hebben. Dat is niet goed. Ik had een keer een gesprek over de toekomst van de partij met Richard de Mos, en dan zat er opeens een ondernemer bij met de grootste verhalen over ‘we doen het zo, en dit is het toekomstplan’, en dat ik zei: oké, maar wie bent u eigenlijk?”
Toen u instapte waren er al vraagtekens over financiën. We schreven in maart 2018 over een grote reclamepaal langs de snelweg die De Mos cadeau had gekregen tijdens de campagne.
,,Ik weet nog steeds niet wie die paal gefinancierd heeft. Telkens vroegen we naar verantwoording. ‘Jongens, zet alles op papier, schrijf het netjes op’. Soms was onduidelijk wat iets ons ging kosten, wie zaken betaalde. Uitleg daarover kwam dan steeds laat, of niet. ‘Dat komt wel goed’.
Dan regelde een ondernemer weer iets. Een bestuursvergadering voelde vaak als een déjà-vu: ik hamerde dan op thema’s die de vorige keer ook al aan de orde waren geweest. En dan ging Richard er dwars doorheen. Ik snap trouwens ook niet dat coalitiepartijen tijdens de formatie akkoord zijn gegaan met dat staatje met partijfinanciën, het was een heel kort overzicht, zonder specificaties verder.”
Maar is dat dan niet ook het moment om te zeggen voor uzelf: ho, ik stop hiermee.
,,Ik wist dat het heel hard werken zou worden, dat ik steeds moest doorvragen. We waren ook bezig met een nieuwe begroting, inclusief alle cijfers achter de komma, alle giften in natura. Daar heb ik hard aan gewerkt. Er is een stichting opgericht voor de donaties, zoals dat hoort.
De lootjesavonden met cash geld: die hebben we afgeschaft. Maar het is lastig als de rest steeds denkt: joh, dat is niet nodig. Toen maanden na de campagne nog iemand die 9000 euro kwam claimen dacht ik: dit gaat zo niet.”
Toen besloot u op te stappen?
,,Dat was een druppel, ja, maar ook belangrijk was de rol van de klankbordgroep. Ik wist dat deze bestond, maar dacht dat het een meedenk-orgaan was, een groepje mensen waarbij ideeën getoetst worden.
Tot ik op een avond aanschoof en ze doodleuk bespraken dat een politieke samenwerking met een nieuwe partij Code Oranje mogelijk was. Dat is een partij-aangelegenheid, ik had dat plan maanden daarvoor afgeschoten. Dat was het moment dat ik besefte dat het partijbestuur op papier de leiding had, maar dat besluiten elders genomen werden.”
Inmiddels zijn ondernemers uit die klankbordgroep verdachten. Bent u achteraf getuige geweest van misdrijven?
,,Ik heb ook tegen de Rijksrecherche gezegd: nee. Ik kan niet zeggen dat ik getuige was van corruptie. Ik werd dus ook vrij vaak erbuiten gehouden. Als ze met een fractiebudget een partijding wilden doen, zei ik: niet doen. Ik zei ook: je moet geen dubbele petten op hebben, raadsleden moeten niet in het partijbestuur. We moeten overal facturen van hebben. Basale dingen. We zijn een politieke partij, geen gezelligheidsvereniging.”
Als u geen misdrijven zag, wat zag u dan wel?
,,Het was veel in het grijze gebied, denk ik. Een slecht georganiseerde administratie, veel mondelinge afspraken, kleine en grote beloftes aan partijvrijwilligers en ondernemers in de stad.
Het is een partij als een vriendenclub, dingen worden ‘gewoon’ geregeld. En als er problemen zijn, wordt dat dus ook zo opgelost, zonder lastige vragen. Maar dat kan niet. Je moet verantwoording kunnen afleggen. Dus ik snap wel dat daar onderzoek naar loopt.”
De innige banden met ondernemers waren er al lang: bij zalencentrum Opera konden jullie elk jaar een kerstdiner organiseren voor honderden arme Hagenaars.
,,Ik heb daar ook een keer rondgelopen met schalen vol lekkers. Het was echt een mooie avond. Maar ik heb er nu een nare nasmaak van. Toen dacht ik: Atilla (uitbater van de Opera, ook verdachte, red.) is een kleine man met een groot hart, dat hij deze avond aan de partij en de mensen gunt. Wat naïef hè, denk je nu misschien. Er kwam geen factuur van, nee, dat wilde hij absoluut niet. Met de kennis van nu denk ik: wat kreeg hij dan terug?”
Als de politie-ambtenaar vertelt over haar bestuursperiode schildert ze een beeld van ‘Flora in Groep de Mos-Wonderland’, een politiek imperium in opbouw, waar betrokkenen weinig op hebben met formaliteiten. ,,We houden niet van politiek, zeiden ze vaak. Ik zei: dat kan best, maar je doet aan politiek. En het is niet dat Richard niet gewaarschuwd was. Oppositiepartijen hamerden erop, wij intern, de gemeentelijke boekhouder sprak ons nog aan op de avond van de installatie: zorg dat alles klopt. ‘Richard, we moeten roomser zijn dan de paus’, zei ik.
‘Richard, we moeten roomser dan de paus zijn’, zei ik
Dat lijkt niet gelukt, als we het OM moeten geloven. Wat denkt u van de aantijgingen?
,,Die zijn heftig. Ik hoop dat het allemaal niet zo erg is als nu beschreven wordt. Voor de duizenden kiezers hoop ik dat, voor de politici zelf, voor al die vrijwilligers. Maar het is een beetje tegen beter weten in. Ik heb niet de indruk dat het grote criminelen zijn die zichzelf willen verrijken.
Tegelijkertijd geldt ook: je kunt goede intenties hebben en toch de grens over gaan, fouten maken. Maar er speelt een groter verhaal denk ik, ik hoorde ook namen bij de Rijksrecherche van mensen die ik helemaal niet ken. Wat ik wel kwalijk vind, is dat ze bij Groep de Mos nu spreken van een heksenjacht en een OM dat hun partij kapot wil maken. Zo creëren ze een nog grotere kloof tussen hun kiezers en de politiek, dat is niet goed.”
Hoe gaat dit aflopen?
,,Geen idee. Ik zit nu een tijdje bij de politie en als ik iets geleerd heb daar is het wel: de realiteit kan altijd nog gekker dan je denkt.”
Partijleider Richard de Mos ‘herkent zich totaal niet’ in het verhaal van de voormalige partijvoorzitter. ,,Ze is maar kort voorzitter geweest, ineens was ze weg. We waren een vereniging met groeistuipen, maar Flora had de schone taak om verder te professionaliseren. Dat doet de nieuwe voorzitter nu goed.”
Dat er een late rekening kwam voor de campagnebus is ‘een los eindje’ dat je na verkiezingen moet dichtknopen, zegt De Mos, die niet wil ingaan op andere constateringen van de ex-voorzitter: ,,Ik ga niet op alle interne dingen in, maar ik vind dit weinig kies.
Het is bijzonder treurig dat iemand die een aantal maanden voorzitter was wordt gezocht om nog meer modder naar de partij te gooien. Dat is gewoon riooljournalistiek. Je zou ook een artikel kunnen maken over de fractie die ondanks alle onterechte shit hechter is dan ooit.”
Hoofdrolspelers in de Haagse corruptie-affaire
De Haagse corruptie-affaire draait om omkoping, lekken, corruptie en de vorming van twee criminele organisaties. Volgens het OM spanden de politici samen met vijf ondernemers. In ruil voor donaties zouden de lokale ondernemers geheime informatie, vergunningen en een voorkeursbehandeling gekregen hebben.
Wie zijn de verdachten?
Richard de Mos, oprichter en partijleider van Groep de Mos. De voormalige basisschooldocent vertrok ooit bij de PVV, ging solo en werd in 2018 de grootste partij van Den Haag (met 8 zetels). De Mos werd na de formatie wethouder Economie, Sport en Buitenruimte en eerste loco-burgemeester. Na de inval door de Rijksrecherche moesten De Mos en collega-wethouder Rachid Guernaoui opstappen.
Guernaoui zat lang bij D66 maar stapte op toen hij in 2017 een wethouderspost misgreep. De voormalige rijksambtenaar sloot zich daarna aan bij Groep de Mos, in 2018 werd Guernaoui wethouder Financiën, Integratie en Stadsdelen.
Nino Davituliani is raadslid voor Groep de Mos sinds 2018, ze stond op plek vier van de kieslijst. Hiervoor werkte ze bij de Belastingdienst en het ministerie van Binnenlandse Zaken. Davituliani is de partner van Erding A.
Erding is de broer van Atilla A., eigenaar van zalencentrum Opera, die de omstreden nachtvergunningen kreeg van de gemeente. Beide broers zijn ook verdachte. De banden tussen Opera en Groep de Mos zijn innig, zo stond Atilla ook op de kieslijst in 2018, ook organiseerde de partij borrels, diners en campagne-avonden in de zaal.
Afgelopen woensdag erkenden vastgoedondernemers Michel Zaadhof en Edwin Jansen (ook oud-manager van zangeres Anouk) dat zij ook als verdachte zijn aangemerkt door justitie. Beide directeuren van NU Projectontwikkeling zijn bekende sympathisanten van de partij.
Zaadhof zat in het partijbestuur, ex-Idols-jurylid Jansen vierde het verkiezingsfeest in 2018 nog uitbundig mee.
Zaadhof, Jansen en Atilla A. schoven ook geregeld aan bij de informele ‘klankbordgroep’ van Groep de Mos, het overlegclubje waar wordt gesproken over actuele dossiers en partijzaken. Mogelijk is daar geheime informatie doorgespeeld.
Alle betrokkenen ontkennen de beschuldigingen.
OmroepWest 18.07.2020 Corruptie heeft Flora van den Berg niet waargenomen in de negen maanden dat zij partijvoorzitter was van Groep de Mos. Wel ‘veel in het grijze gebied’, meldt het AD. Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt twee oud-wethouders van de Haagse partij Groep de Mos van deelname aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horeca-ondernemers, schending van het ambtsgeheim, meineed en corruptie.
Van den Berg, werkzaam bij het bedrijfsbureau van de korpsstaf van de Nationale Politie, sloot zich aan bij de partij omdat ze zich aangesproken voelde door de ‘ombudspolitiek, de daadkracht, de gezelligheid’. Ze heeft geen spijt van het avontuur, maar is blij dat ze is opgestapt, zegt ze in het AD.
‘Ik gun de politici het beste, maar professioneel werd het niet. De zogenaamde “vrienden van de partij” die zo veel regelen, op de achtergrond een belangrijke rol hebben. Dat is niet goed. Ik had een keer een gesprek over de toekomst van de partij met Richard de Mos en dan zat er opeens een ondernemer bij met de grootste verhalen over “we doen het zo, en dit is het toekomstplan”, en dan zei ik: oké, maar wie bent u eigenlijk.’
Tegen de Rijksrecherche heeft ze verklaard dat ze geen getuige is geweest van corruptie, schrijft het AD. ‘Het was veel in het grijze gebied, denk ik. Een slecht georganiseerde administratie, veel mondelinge afspraken, kleine en grote beloftes aan partijvrijwilligers en ondernemers in de stad.
Het is een partij als een vriendenclub, dingen worden “gewoon” geregeld. En als er problemen zijn, wordt dat dus ook zo opgelost, zonder lastige vragen. Maar dat kan niet. Je moet verantwoording kunnen afleggen. Dus ik snap wel dat daar onderzoek naar loopt.’
‘Tegen beter weten in’
De aantijgingen van het OM noemt Van den Berg heftig. ‘Ik hoop dat het allemaal niet zo erg is als nu beschreven wordt. Voor de duizenden kiezers hoop ik dat, voor de politici zelf, voor al die vrijwilligers. Maar het is een beetje tegen beter weten in. Ik heb niet de indruk dat het grote criminelen zijn die zichzelf willen verrijken. Tegelijkertijd geldt ook: je kunt goede intenties hebben en toch de grens over gaan, fouten maken.’
Partijleider Richard de Mos “herkent zich totaal niet” in het verhaal, meldt het AD. ‘Ze is maar kort voorzitter geweest, ineens was ze weg. We waren een vereniging met groeistuipen, maar Flora had de schone taak om verder te professionaliseren. Dat doet de nieuwe voorzitter nu goed.’
Den HaagFM 18.07.2020 Corruptie heeft Flora van den Berg niet waargenomen in de negen maanden dat zij partijvoorzitter was van Groep de Mos. Wel ‘veel in het grijze gebied’, meldt het AD. Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt twee oud-wethouders van de Haagse partij Groep de Mos van deelname aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horeca-ondernemers, schending van het ambtsgeheim, meineed en corruptie.
Van den Berg, werkzaam bij het bedrijfsbureau van de korpsstaf van de Nationale Politie, sloot zich aan bij de partij omdat ze zich aangesproken voelde door de ‘ombudspolitiek, de daadkracht, de gezelligheid’. Ze heeft geen spijt van het avontuur, maar is blij dat ze is opgestapt, zegt ze in het AD.
“Ik gun de politici het beste, maar professioneel werd het niet. De zogenaamde “vrienden van de partij” die zo veel regelen, op de achtergrond een belangrijke rol hebben. Dat is niet goed. Ik had een keer een gesprek over de toekomst van de partij met Richard de Mos en dan zat er opeens een ondernemer bij met de grootste verhalen over “we doen het zo, en dit is het toekomstplan”, en dan zei ik: oké, maar wie bent u eigenlijk.”
‘Tegen beter weten in’
De aantijgingen van het OM noemt Van den Berg heftig. “Ik hoop dat het allemaal niet zo erg is als nu beschreven wordt. Voor de duizenden kiezers hoop ik dat, voor de politici zelf, voor al die vrijwilligers. Maar het is een beetje tegen beter weten in. Ik heb niet de indruk dat het grote criminelen zijn die zichzelf willen verrijken. Tegelijkertijd geldt ook: je kunt goede intenties hebben en toch de grens over gaan, fouten maken.”
Partijleider Richard de Mos “herkent zich totaal niet” in het verhaal, meldt het AD. “Ze is maar kort voorzitter geweest, ineens was ze weg. We waren een vereniging met groeistuipen, maar Flora had de schone taak om verder te professionaliseren. Dat doet de nieuwe voorzitter nu goed.”
Den HaagFM 16.07.2020 Twee directeuren van vastgoedbedrijf NU Projectontwikkeling in Den Haag worden verdacht van het omkopen van ex-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui. Het gaat om Edwin Jansen en Michel Zaadhof. De eerste was eerder de manager van zangeres Anouk, de tweede tot vorig jaar bestuurslid van de Haagse politieke partij Groep de Mos. Dat blijkt uit onderzoek van NRC.
Het Openbaar Ministerie denkt dat het duo samen met een derde vastgoedondernemer en de ex-wethouders een criminele organisatie vormden. De verdachten – die volgens NRC geen bezwaar hebben dat hun naam wordt genoemd – zijn vorige week vrijdag op de hoogte gebracht van de aanklachten tegen hen.
NU Projectontwikkeling verkocht vorig jaar een parkeergarage aan de gemeente Den Haag. Volgens bronnen rond het onderzoek luidt de verdenking dat toenmalig wethouder Richard de Mos vertrouwelijke informatie over de garage gedeeld heeft met de projectontwikkelaar. De Mos zegt in een reactie “niets van doen” te hebben gehad met de koop van de garage.
AD 15.07.2020 Twee bekende Haagse vastgoedondernemers – Michel Zaadhof en Edwin Jansen (oud-manager van zangeres Anouk, voormalig Idols-jurylid) – zijn ook aangemerkt als verdachten in de Haagse corruptie-affaire. Dat melden de twee in een persverklaring, na vragen van deze nieuwssite.
Ze worden naar eigen zeggen verdacht van corruptie. De ondernemers ontkennen. Jansen en Zaadhof zijn bekende sympathisanten van de partij Groep de Mos, ze zitten ook in de nu omstreden klankbordgroep van ondernemers die ‘meedenken’ over de koers van de partij.
Volgens het OM maakten de politici van Groep de Mos zich samen met in totaal vijf horeca- en vastgoedondernemers schuldig aan omkoping, corruptie, schending van het ambtsgeheim, meineed en deelname aan een criminele organisatie. Tot dusver was bekend dat twee uitbaters van een lokaal zalencentrum verdachten waren, de twee vastgoedondernemers komen daar nu bij.
Zij reageren fel op de voorlopige aanklacht: ,,Uit de conceptteksten valt op te maken dat Jansen en Zaadhof verdacht worden van schending van het ambtsgeheim voor De Mos en corruptie. Beide verdenkingen zijn onterecht en illustreren een volledig onbegrip van de situatie.”
Donaties
De ondernemers stellen twee keer gedoneerd te hebben aan de partij, in totaal 11.000 euro, voor een campagnefilmpje en een website. ,,Jansen en Zaadhof hebben nooit de indruk gehad dat de klankbordgroep van Groep de Mos illegaal zou zijn. Ook kennen zij geen documenten waarvan voor hen duidelijk was dat daarmee een ambtsgeheim geschonden zou worden.”
Uitslagenavond van de Haagse gemeenteraadsverkiezingen: voormalig Idols-jurylid Edwin Jansen viert feest naast Richard de Mos, zoals te zien op dit filmpje. Jansen staat links van De Mos.
De Mos heeft nooit de portefeuille Ruimtelijke Ordening gehad en heeft dus geen gunsten kunnen verlenen
Ook zouden er geen projecten van NU Projectontwikkeling tot stand zijn gekomen door de innige banden met de partij: ,,De Mos heeft nooit de portefeuille Ruimtelijke Ordening gehad en heeft dus geen gunsten kunnen verlenen. Ook blijkt uit de aangeleverde voorlopige concepttekst dat het OM geen concrete gevallen van corruptie heeft kunnen vaststellen. We zijn er zeker van dat het onderzoek zal uitwijzen dat we geen strafbare feiten hebben gepleegd.”
De mogelijke betrokkenheid van NU Projectontwikkeling bij de corruptieaffaire werd al snel na de invallen vorig jaar door bronnen benoemd, maar Edwin Jansen ontkende dit toen stellig op vragen van deze nieuwssite: ,,Ik ben absoluut niet betrokken.
Ik heb er weinig mee te maken. Ik vind het wel shit voor de stad, en shit voor Richard. Maar het is ook een ver-van-mijn-bedshow.” Er zou ook geen financiële steun vanuit Jansen en/of zijn bedrijf zijn gegaan zei hij: ,,Nee, absoluut niet.” Vandaag erkent hij het tegendeel.
Ze hebben ook met andere wethouders overleg gevoerd, schrijven de ondernemers in hun persverklaring: ,,We zitten ook in de klankbordgroep van de wethouder Ruimtelijke Ordening (Boudewijn Revis – VVD, red.)” Die ontkent tegenover deze nieuwssite dat hij in een vergelijkbaar overlegorgaan zaken doet met de vastgoedondernemers: ,,Er is weleens overleg met NU Projectontwikkeling geweest” zegt Revis, die afgelopen week zijn vroegtijdige vertrek aankondigde.
,,Maar we behandelen hen als iedere andere ontwikkelaar. Dat is geen een-op-een contact zonder ambtenaren, dus dat beeld van een klankbordgroep herken ik totaal niet.” Wel schoven de ondernemers aan in een formeel overlegorgaan voor de woonagenda van het college. Revis: ,,Maar dat is iets anders.” NU Projectontwikkeling doet tal van vastgoedprojecten in Den Haag maar wethouder Revis heeft ‘niet de indruk’ dat de ontwikkelaar voorgetrokken is.
De Zeeheld
Op het Haagse stadhuis wordt met terugwerkende kracht met argwaan gekeken naar de miljoenendeal rond parkeergarage De Zeeheld. Den Haag kocht die garage eerder van NU Projectontwikkeling voor 3,76 miljoen euro. Dat bedrag is ‘marktconform’ en de deal ‘klopte inhoudelijk en qua proces’, zei een betrokken bron op het stadhuis eerder.
,,Maar van de buitenkant kunnen wij natuurlijk niet zien als er voorinformatie naar een partij gaat, dat zou ook een vorm van bevoordeling kunnen zijn”, zei deze ingewijde. In regionale media prees Edwin Jansen vorig jaar nog ‘de lobby’ van Richard de Mos rond de parkeergarage: ,,Hij (Richard, red.) vroeg of hij de lobby op het stadhuis kon aangaan. Dat vond ik prima.”
De Mos zegt nu dat die lobby bestond uit één mailtje naar toenmalige collegecollega’s. ,,Dat is alles. Ik heb die onderhandelingen verder niet gedaan, daar ging een andere wethouder over”, zegt De Mos, die ontkent dat er enige geheime informatie of voorkennis uit het stadhuis (via de klankbordgroep) bij NU Projectontwikkeling is beland. ,,Ik weet van niks.”
OmroepWest 15.07.2020 Twee Haagse vastgoedondernemers zijn verdachte in de zaak van oud-wethouder Richard de Mos. Dat maken de topmannen van NU Projectontwikkeling zelf in een verklaring bekend. Het gaat om Edwin Jansen, voormalig echtgenoot en manager van zangeres Anouk en ex-jurylid van Idols, en Michel Zaadhof. De vastgoedondernemers waren donateur van de partij van De Mos. Volgens de directieleden zijn de verdenkingen onterecht.
In de verklaring van NU Projectontwikkeling staat dat Jansen en Zaadhof afgelopen week de tenlastelegging van het Openbaar Ministerie hebben gekregen.
Daarin staat dat zij als privépersoon verdachten zijn in het strafrechtelijk onderzoek tegen Richard de Mos. De Mos van Hart voor Den Haag/Groep de Mos wordt verdacht van onder andere corruptie en deelneming aan criminele organisaties. Het zou volgens het OM gaan om criminele organisaties rondom mensen uit de vastgoedwereld en mensen uit de horeca. De Mos ontkent.
Volgens Jansen en Zaadhof valt uit de concept-tenlastelegging op te maken dat zij worden verdacht van schending van het ambtsgeheim door De Mos en van corruptie. ‘De onderbouwing is nog onbekend en zal pas later deze maand met de advocaten worden gedeeld onder de verplichting daarover strikte geheimhouding te betrachten’, staat in de verklaring. ‘Beide verdenkingen zijn onterecht en illustreren een volledig onbegrip van de situatie.’
Gecharmeerd
De vastgoedondernemers leggen in de verklaring uit hoe zij betrokken zijn geraakt bij bij de partij van Richard de Mos. ‘Toen De Mos een nieuwe politieke beweging startte, waren Jansen en Zaadhof gecharmeerd van zijn enthousiaste wijze van politiek bedrijven. Bovendien waren zij onder de indruk van zijn steun onder de bevolking van Den Haag en van zijn daadkrachtige manier van handelen.’
De twee erkennen dat zij Groep de Mos financieel hebben gesteund door in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018 twee donaties te doen aan de partij. In de tenlastelegging wordt gesproken over een bedrag van 5000 euro in 2017 en 6000 euro in 2018. Verder steunden de ondernemers de partij door ‘het inzetten’ van hun netwerk bij het maken van een campagnefilmpje en bij het geven van een financiële bijdrage voor een website.
Complexe onderhandelingen
Ook sloten de vastgoedmannen zich aan bij een klankbordgroep, na de verkiezingen van maart 2018, staat in de verklaring. ‘De partij maakte toen kans op deelname aan het college van burgemeester en wethouders en zag zich gesteld voor complexe onderhandelingen over een coalitieakkoord met andere reeds gesettelde partijen met een groot netwerk.
Jansen en Zaadhof hebben destijds hun maatschappelijke kennis en ervaring beschikbaar gesteld aan de partij. Zij doen dit bijvoorbeeld ook in een klankbordgroep van de wethouder Ruimtelijke Ordening.’
De top van NU zegt in de verklaring nooit de indruk te hebben gehad dat deelname aan de klankbordgroep illegaal was. ‘Ook kennen zij geen documenten waarvan voor hen duidelijk was dat daarmee een ambtsgeheim geschonden zou worden. Los daarvan hebben zij deze gesprekken vertrouwelijk behandeld en niet met derden gedeeld.’
Bevoordelen
NU Projectontwikkeling ontkent ten stelligste te zijn bevoordeeld. ‘Jansen en Zaadhof hebben hun persoonlijke politiek engagement nooit ingezet om projecten voor NU Projectontwikkeling te bevoordelen. Er zijn ook geen onderhandelingen geweest of afspraken gemaakt tussen De Mos en NU Projectontwikkeling. De Mos heeft ook nooit de portefeuille Ruimtelijke Ordening gehad en dus geen gunsten kunnen verlenen.
Voorts blijkt ook uit de aangeleverde voorlopige concepttekst dat het Openbaar Ministerie geen concrete gevallen van corruptie heeft kunnen vaststellen. Daar is een verklaring voor: dergelijke projecten zijn er niet. Jansen en Zaadhof zijn er zeker van dat het onderzoek zal uitwijzen dat zij geen strafbare feiten hebben gepleegd. Dat het Openbaar Ministerie in dit vroegtijdig stadium een persbericht uitgeeft, is volgens hen bijzonder onzorgvuldig en onbegrijpelijk.’
Nu Projectontwikkeling is in Den Haag onder meer verantwoordelijk voor een groot aantal projecten in de buurt van de Waldorpstraat. Ook rond de Laakhavens heeft het een paar gebouwen neergezet.
Reactie gemeente Den Haag
Volgens de woordvoerder van wethouder Boudewijn Revis (VVD) zat NU Projectontwikkeling niet in een klankbordgroep met de wethouder Ruimtelijke Ordening. ‘NU projectontwikkeling maakte deel uit van de Haagse Tafel wonen’, zegt hij. ‘Een afstemmingsoverleg tussen corporaties, ontwikkelaars en gemeente.
Dat is een officiële werkgroep vanuit de gemeente. De Haagse Tafel wonen is onderdeel van de door de Haagse gemeenteraad vastgestelde woonagenda en staat onder onafhankelijk voorzitterschap en wordt ambtelijk ondersteund.’
Het Openbaar Ministerie laat weten niet inhoudelijk op de zaak in te willen gaan.
AD 11.07.2020 Voor het Openbaar Ministerie zijn Richard de Mos en Rachid Guernaoui hetzelfde als mensen die een drugslijn runnen. Samen met vijf ondernemers zouden de oud-wethouders twee criminele organisaties vormen. Wat weten we over de aanklachten?
1. Verkiezingscampagne
Twee weken lang hing er een advertentie van Groep de Mos op een reclamezuil langs de snelweg. Het zou zomaar eens een voorbeeld kunnen zijn van waar het volgens het Openbaar Ministerie (OM) al mis ging. De Mos zei de paal cadeau te hebben gekregen. Het OM meent dat er betaald is voor de campagne, het maken van een website, promotiefilmpjes en etentjes in ruil voor wederdiensten na de verkiezingen.
Begin juni berichtte NRC dat mensen rond de partij stemmen gekocht hadden. Wie aan medeverdachten de horecabroers Atilla en Erdinç A. twintig stempassen zou leveren, kreeg er 150 euro voor, meldde een bron aan die krant. Nader onderzoek leerde dat in het stembureau, op een steenworp afstand van het bedrijf van een van de broers bijna een kwart van de stemmen voor Groep de Mos waren.
Ook werden maar liefst 506 voorkeursstemmen uitgebracht op Atilla A. In een afgeluisterd gesprek hoorde de rijksrecherche Erdinç ook nog zeggen: er is betaald voor stemmen voor Groep de Mos, en hij heeft ze ‘geregeld’. De maximale straf voor het ronselen van stemmen is een maand cel, voor het omkopen van kiezers kan de rechter een gevangenisstraf van zes maanden opleggen.
Overigens staat buiten kijf dat de partij ook zonder deze vermeende praktijken de grootste van Den Haag zou zijn geworden.
3. Meineed
Bij de benoeming tot wethouder beloofden De Mos en Guernaoui geen giften of gunsten te verstrekken of te beloven aan anderen. Het OM denkt dat ze dat juist wel hebben gedaan, en dus valt de belofte die de twee deden in de raadzaal onder meineed. De maximale straf die hierop staat is zes jaar.
De verkiezingen zijn voorbij. Payback time. Althans, dat stelt het OM in de aanklachten. De Mos en Guernaoui worden verdacht van het lekken van vertrouwelijke informatie, het geven van voorkeursbehandelingen en het verstrekken van vergunningen.
In deze krant zei Richard de Mos in december ‘je benadert toch altijd als eerste de mensen die je kent?’ Ook claimde hij (volgens een goed ingevoerde stadhuisbron) het dossier ‘De Schilde’. De Mos had met Atilla A. het plan om in het leegstaand gemeentepand De Schilde arbeidsmigranten te huisvesten.
Uit tapverslagen die deze krant inzag wordt Guernaoui genoemd als ‘onze man’ op het stadhuis die subsidiegeld voor ze kon regelen. Onderling spreken Erdinç A. en de voorzitter van een Turkse vereniging over verdere verdeling van subsidiegeld. ‘Maak het 15.000 euro daarvoor, dan ga ik 7,5 aan je teruggeven.’ Ook zou met het verstrekken van de nachtvergunning voor het zalencentrum Opera van de broers A. gesjoemeld zijn.
5. Criminele organisaties
Maar de meest bijzondere aanklacht die het OM gisteren naar buiten bracht is het verwijt dat de voormalige wethouders met groepjes ondernemers uit de horeca en het vastgoed zodanig hebben samengewerkt, dat ze twee criminele organisaties vormden.
Daar staat een maximale gevangenisstraf van zes jaar op. Zo’n celstraf krijgen drugscriminelen die een partij coke invoeren en verhandelen. ,,Maar daarin is altijd duidelijk wie verantwoordelijk was voor de logistiek of voor de inkoop zorgde”, zegt een Haagse advocaat. ,,Het lijkt me voor het OM nog een zware dobber om aan te tonen wat de structuur hiervan is.”
Het lijkt, zegt hij, dat het OM een groot sleepnet heeft gepakt en elke zaak waarvan ze denkt bewijs te hebben in de huidige aanklachten heeft meegenomen. ,,Omdat er anders hoe dan ook gelazer van komt.”
De ene helft verwijt het OM dat ‘die ambtenaren elkaar de hand boven het hoofd houden’ als een onderdeel niet voor de rechter komt; de andere helft zegt beschuldigend ‘hebben ze daar nou al die heisa voor uit de kast gehaald, ze hebben helemaal niets!’
Den HaagFM 11.07.2020 Als fractieleider Richard de Mos en raadslid Nino Davituliani van Hart voor Den Haag/Groep de Mos zich tijdelijk zouden terugtrekken uit de Haagse gemeenteraad, dan wordt de campagne bij de gemeenteraadsverkiezingen niet belast met het corruptieonderzoek. Dat stelde VVD-fractievoorzitter Frans de Graaf zaterdag in het politieke radioprogramma Spuigasten op Den Haag FM.
De Mos en Davituliani zijn verdachten in een corruptiezaak. Ex-wethouder De Mos wordt samen met zijn oud-collega Rachid Guernaoui verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie.
Ook het raadslid wordt ervan verdacht deel te hebben genomen aan een criminele organisatie. Op 1 oktober werden er in hun woningen en werkkamers door de Rijksrecherche invallen gedaan. De politici ontkennen schuldig te zijn.
Maar het kan nog heel lang kan gaan duren voordat de rechter eindelijk een oordeel velt. Men vermoedt dat het tijdschema van het OM niet gaat worden gehaald, zodat de zaak voor de rechter is rond de verkiezingen en de uitspraak pas daarna komt.
Daardoor is de verwachting dat de corruptiezaak de gemeenteraadsverkiezingen in 2022 zal domineren. De Graaf ziet de toekomst somber in. Hij vermoedt dat de corruptiezaak een belangrijk thema tijdens de campagne zal worden. “Dat zou wel slecht zijn, want je kunt het beter hebben over dingen die goed zijn voor de stad.”
VVD’er De Graaf denkt dat de impact op de campagne kleiner is als De Mos en Davituliani zich tijdelijk terugtrekken uit de raad. “Want er is natuurlijk een manier om dat te voorkomen en dat is als de verdachten – die op dit moment in de gemeenteraad zitten – zich gewoon terugtrekken uit het politieke leven totdat er een uitspraak is”, stelt De Graaf vast.
Volgens de liberaal zou “bij iedere normale partij” het gebruik zijn. “Als het bij mijn partij zoiets zou gebeuren, dan zouden die verdachten echt al lang en breed weg zijn. Ze kiezen ervoor om dat niet te doen en daarmee wordt het wellicht een onderwerp van de campagne over anderhalf jaar. Maar ik kijk er niet met vrees naar, want ik denk niet dat het goed is voor de partij in kwestie”, aldus De Graaf.
Den HaagFM 11.07.2020 Oud-wethouder van Den Haag Richard de Mos komt na de zomer met een landelijke beweging en gaat meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen. Dat zei hij vrijdagavond in de talkshow Beau, meldt mediapartner Omroep West. “Ik ga de ombudspolitiek landelijk uitrollen en dan gaan we de boel eens stevig opfrissen daar aan de andere kant van Den Haag.”
De Mos zat vrijdag aan tafel bij Beau van Erven Dorens om te praten over de beschuldigingen van het Openbaar Ministerie (OM) aan zijn adres en dat van Rachid Guernaoui. Het OM meldde vrijdag dat De Mos en Rachid Guernaoui worden verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie. Richard de Mos wordt bovendien verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman.
De Mos reageert ‘furieus’ op de beschuldigingen van het OM en noemt het ‘het meest smerige politieke proces ooit’. Bij Beau liet De Mos weten ‘strijdvaardig’ te zijn en mee te doen aan de Tweede Kamerverkiezingen.
OmroepWest 10.07.2020 Oud-wethouder van Den Haag Richard de Mos komt na de zomer met een landelijke beweging en gaat meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen. Dat zei hij vrijdagavond in de talkshow Beau. ‘Ik ga de ombudspolitiek landelijk uitrollen en dan gaan we de boel eens stevig opfrissen daar aan de andere kant van Den Haag.’
De Mos zat vrijdag aan tafel bij Beau van Erven Dorens om te praten over de beschuldigingen van het Openbaar Ministerie (OM) aan zijn adres en dat van Rachid Guernaoui. Het OM meldde vrijdag dat De Mos en Rachid Guernaoui worden verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie. Richard de Mos wordt bovendien verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman.
De Mos reageert ‘furieus’ op de beschuldigingen van het OM en noemt het ‘het meest smerige politieke proces ooit‘. Bij Beau liet De Mos weten ‘strijdvaardig’ te zijn en mee te doen aan de Tweede Kamerverkiezingen.
“Ik ga de ombudspolitiek landelijk uitrollen”, vertelt oud-wethouder @RicharddeMos bij #BEAU. Hij komt na de zomer met een landelijke beweging en gaat meedoen aan de landelijke verkiezingen.
Richard de Mos was samen met zijn advocaat Peter Plasman te gast bij Beau. Plasman stelt dat het Openbaar Ministerie onbehoorlijk handelt door vrijdag een persbericht naar buiten te brengen met nieuwe beschuldigingen, zonder dat De Mos ‘ook maar één keer ondervraagd is’.
Job Knoester, advocaat van Rachid Guernaoui, laat via een persbericht weten zich hierbij aan te sluiten. ‘Rachid Guernaoui wordt niet in staat gesteld zich te verdedigen. Hij heeft geen dossier op het moment dat het OM de publiciteit zoekt. Toch wil hij heel duidelijk zijn: de beschuldigingen van het OM zijn onterecht, onjuist en onwaar’, zo staat er te lezen.
OmroepWest 10.07.2020 De Haagse oud-wethouder Richard de Mos reageert ‘furieus’ op de beschuldigingen van het Openbaar Ministerie (OM) aan zijn adres en dat van Rachid Guernaoui. ‘Het OM maakt zich met nieuwe valse beschuldigingen, laster en leugens schuldig aan verdere karaktermoord op een politieke partij en haar achterban’, zegt De Mos in een schriftelijke verklaring. ‘We zijn terechtgekomen in het meest smerige politieke proces ooit.’
Het OM meldde vrijdag dat De Mos en Rachid Guernaoui worden verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie. Richard de Mos wordt bovendien verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman.
De partij van De Mos, Hart voor Den Haag/Groep de Mos, stelt dat er forse beschuldigingen worden gedaan en als waarheid worden geframed naar de media. ‘Deze nieuwe en ongefundeerde beschuldigingen, waarvan de inhoudelijke behandeling pas rondom de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 zal plaatsvinden, tonen aan dat dit een politiek proces is, om ons rücksichtslos en ongenadig hard kapot te maken’, zegt De Mos.
Richard de Mos en zijn advocaat Peter Plasman reageren op de beschuldigingen van het Openbaar Ministerie.
Mensensmokkel
Volgens Peter Plasman, advocaat van Richard de Mos, is het nog steeds niet duidelijk waar de beschuldigingen op gebaseerd zijn. De enige beschuldiging waarvan duidelijk is wat er mee wordt bedoeld, is volgens Plasman het inhuren van een illegale klusjesman. ‘Het OM brengt het wat vaag, maar wat daar staat is een ernstige beschuldiging, want het gaat om mensensmokkel, waar maar liefst maximaal zes jaar gevangenisstraf op staat.’
Volgens Plasman zit de partner van Richard de Mos in de Oekraïense gemeenschap, waar de betreffende klusjesman zich ook in zou bevinden. ‘Deze meneer woont al 26 jaar in Nederland, spreekt de taal, heeft een Nederlands rijbewijs, heeft een bedrijf en heeft op factuur een zolder verbouwd voor mijn cliënt. Wat nu kennelijk aan de orde is, is dat die meneer zijn verblijf in Nederland niet goed heeft geregeld.
Dat weten wij niet, maar dat is kennelijk de mededeling van het OM. Dat moet mijn cliënt dan weten? Deze beschuldiging geeft aan hoe het OM tekeergaat tegen mijn cliënt, want dit is volkomen belachelijk. En dat zijn de rest van de beschuldigingen ook volgens mijn cliënt, maar daarvan willen we graag weten waarop dat gebaseerd is.’
Guernaoui: ‘Wij hebben niets onrechtmatigs gedaan’
Ook Rachid Guernaoui reageerde vrijdag op de beschuldigingen van het OM. ‘Wij hebben niets onrechtmatigs gedaan en daarom zijn we erg geschrokken van de valse beschuldigingen. Wij worden op dezelfde manier gefinancierd als alle andere politieke partijen. Wij krijgen onze inkomsten uit contributie, afdracht van raadsleden en wethouders én van donaties’, aldus Guernaoui.
Na het lezen van de voorlopige tenlasteleggingen richting de oud-wethouders en het raadslid, ziet Hart voor Den Haag de uitkomsten van het onderzoek met méér dan vertrouwen tegemoet, meldt de partij in een verklaring.
Den HaagFM 10.07.2020 De Haagse oud-wethouder Richard de Mos beschuldigt het Openbaar Ministerie van een “aanhoudende lastercampagne”. Het OM maakte vrijdag bekend dat de partijleider van Hart voor Den Haag/Groep de Mos wordt verdacht van deelname aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van ambtsgeheim, meineed en corruptie. Oud-wethouder Rachid Guernaoui, een partijgenoot van De Mos, wordt daar ook van verdacht.
De Mos was tot vorig jaar wethouder, maar stapte op na een inval van de Rijksrecherche in zijn woning en in zijn kantoor op het stadhuis. De Mos en Guernaoui zouden bevriende ondernemers hebben geholpen met vergunningen in ruil voor donaties aan de partij.
“Het OM maakt zich met nieuwe valse beschuldigingen, laster en leugens schuldig aan de verdere karaktermoord op een politieke partij en haar achterban”, verklaart De Mos. Hij zegt dat er sprake is van een politiek proces om de partij “rücksichtslos en ongenadig hard kapot te maken”.
Ook Guernaoui zegt dat hij niets onrechtmatigs heeft gedaan. “Wij worden op dezelfde manier gefinancierd als alle andere politieke partijen. Wij krijgen onze inkomsten uit contributie, afdracht van raadsleden en wethouders én van donaties.”
OmroepWest 10.07.2020 ‘We drinken de gifbeker helemaal leeg’, zegt fractievoorzitter Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij en het langstzittend lid van de gemeenteraad van Den Haag.
Nadat de stad deze week werd opgeschrikt door het nieuws over een ambtenaar die voor bijna twee miljoen euro kon frauderen, is er deze vrijdag het bericht dat het Openbaar Ministerie met zware aanklachten komt tegen de oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui.
Zij worden onder meer verdacht van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie. ‘Je weet dat dit moment een keer gaat komen’, aldus Wijsmuller. ‘Maar wat nu blijkt is dat het wel wat verder gaat dan een beetje uit de hand gelopen ombudspolitiek. Aanvankelijk waren er drie aanklachten. Daar doet het Openbaar Ministerie er nu nog eens zes bovenop.’
Frans de Graaf, fractievoorzitter van de grootste coalitiepartij VVD, zegt in een eerste reactie dat het goed is dat er negen maanden na de inval nu meer duidelijkheid komt van het Openbaar Ministerie. Inhoudelijk wil hij niet op de aanklachten ingaan.
‘Dat is een zaak tussen de verdachten en het OM. Maar dit is wel erg slecht voor het aanzien van het stadsbestuur.’ Hij wil geen oordeel vellen over wat andere partijen moeten doen. Maar, zegt hij wel: ‘Als dit in mijn partij was gebeurd, waren ze weggestuurd.’
Teleurgesteld
Teleurstelling overheerst bij de oppositiepartij ChristenUnie/SGP. Fractievoorzitter Pieter Grinwis zegt het ‘fijn’ te vinden dat het Openbaar Ministerie ‘eindelijk’ eens wat van zich laat horen, negen maanden na de inval. ‘Maar ik ben wel teleurgesteld. Je had verwacht dat het OM nu wel duidelijk zou maken dat ze ook echt in staat van beschuldiging worden gesteld óf dat de zaak zouden worden geseponeerd.
Maar dit is meer een tussenmededeling. Want nu weten we nog steeds niet wat ze dan precies hebben gedaan. Neem ‘schending van het ambtsgeheim’. Dat kan ook zoiets zijn als dat een van de toenmalig wethouders een mailtje met een document naar z’n privéadres heeft gestuurd om het thuis nog een rustig te kunnen lezen. Heel frustrerend, dit.’
Ook andere partijen in de raad wijzen erop dat het nieuws over Hart voor Den Haag ervoor zorgt dat het beeld van Den Haag deze week niet al te florissant is. ‘Dit is een schok voor iedereen die op welke manier dan ook een band met Den Haag heeft’, aldus Arjen Kapteijns van GroenLinks. Hij wijst erop dat de zaak nog voor de rechter moet komen. ‘Maar ik ben er wel van geschrokken dat het OM met nog zwaardere aanklachten komt dan eerder het geval was.’
‘Slecht voor het imago’
Dat er vooralsnog niets is bewezen is iets wat Robert Barker van de Partij voor de Dieren onderschrijft. ‘Onschuldig tot het tegendeel is bewezen. Maar dit is wel heel slecht voor het imago van Den Haag, terwijl we er al niet zo goed op staan.’
D66 is terughoudend in een reactie. ‘Wij zijn er nooit zo’n fan van als politici lopende rechtszaken gaan becommentariëren’, aldus fractievoorzitter Hanneke van der Werf. ‘Maar het is in ieder geval wel goed dat er nu schot in de zaak zit.’
Onzekerheid
Grinwis van de ChristenUnie/SGP wijst erop dat het nog heel lang kan gaan duren voordat de rechter eindelijk een oordeel velt. Hij vermoedt dat het tijdschema van het OM niet gaat worden gehaald, zodat de zaak voor de rechter is rond de verkiezingen en de uitspraak pas daarna komt. De stad, de politiek, de betrokken leden van Hart voor Den Haag: iedereen verkeert tot die tijd in onzekerheid, zegt Grinwis ook. ‘Dit toekomstperspectief is gitzwart.’
Dat laatste vermoedt ook Wijsmuller van de Haagse Stadspartij. ‘Dit zorgt voor heel donkere wolken boven het Haags stadhuis. Het belooft een heet jaar te worden.’ Burgemeester Jan van Zanen wil niet reageren.
NU 10.07.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt twee wethouders van de Haagse partij Groep de Mos ervan nauw te hebben samengewerkt met twee groepen van ondernemers, zo wordt vrijdag aan NU.nl uitgelegd. Als groep zouden ze strafbare feiten als corruptie hebben gepleegd, wat ten laste wordt gelegd als deelname aan een criminele organisatie.
Richard de Mos en Rachid Guernaoui hebben eerder hun functie als wethouder neergelegd als gevolg van de verdenkingen. Ze worden in september verhoord, is de verwachting.
Het OM denkt dat de mannen zijn omgekocht en tegen betaling vergunningen hebben verstrekt. Ook worden ze gelinkt aan omkoping van kiezers.
“De verdenkingen tegen drie vastgoedondernemers en twee horecaondernemers hangen nauw samen met de beschuldigingen tegen de politici.” Het gaat om twee groepen ondernemers, namelijk vastgoedondernemers en horecaondernemers.
Eerder in de zaak vielen tientallen rechercheurs het stadhuis binnen. In het onderzoek komt tot dusver een beeld naar voren van “geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen”, aldus het OM.
De wethouders ontkennen de beschuldigingen en stellen altijd juist te hebben gehandeld.
NOS 10.07.2020 Het Openbaar Ministerie verdenkt de Haagse oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van deelname aan criminele organisaties, meineed, corruptie en schending van hun ambtsgeheim.
Volgens justitie zaten de wethouders in criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers. Ze worden waarschijnlijk in september en oktober verhoord. Beiden weerspreken de beschuldigingen. Volgens hen is er sprake van een “aanhoudende lastercampagne” van het OM.
Bij de wethouders werden in oktober vorig jaar invallen gedaan, zowel in hun kantoor in het stadhuis van Den Haag als in hun woningen. Ze legden hun functie in oktober 2019 neer. Het college van Den Haag viel over de kwestie.
Illegale klusjesman
Beide wethouders zaten namens Hart voor Den Haag/Groep de Mos in het college. Die is met acht zetels grootste partij van Den Haag. Ook een raadslid van de partij is verdachte. Het OM verdenkt dat raadslid van meineed en deelname aan de criminele organisatie met de horecaondernemers. Een van de wethouders wordt bovendien verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman.
In de zaak worden ook drie vastgoedondernemers en twee horecaondernemers verdacht. Hun wordt vooralsnog verweten dat ze betrokken zijn bij de schending van ambtsgeheimen door de wethouders en omkoping van de politici. Een van hen had bovendien een vuurwapen, zegt het OM.
In het onderzoek door de rijksrecherche naar corruptie en omkoping komt een beeld naar voren van geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen. Het OM verwacht dat de zaak op z’n vroegst eind 2021 wordt behandeld.
‘Laster, leugens’
Beide oud-wethouders zeggen in een verklaring “met grote verbijstering” kennis te hebben genomen van de berichtgeving. “Het OM maakt zich met nieuwe valse beschuldigingen, laster en leugens schuldig aan de verdere karaktermoord op een politieke partij en haar achterban”, zegt De Mos.
Hij vindt dat er sprake is van een politiek proces. “Deze nieuwe en ongefundeerde beschuldigingen, waarvan de inhoudelijke behandeling pas rondom de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 zal plaatsvinden, tonen aan dat dit een politiek proces is, om ons rücksichtslos en ongenadig hard kapot te maken”, meldt hij.
Ook Guernaoui zegt dat De Mos en hij niets verkeerd hebben gedaan. “Wij krijgen onze inkomsten uit contributie, afdracht van raadsleden en wethouders én van donaties.”
AD 10.07.2020 De Haagse corruptieaffaire dijt verder uit. Behalve van lekken, corruptie en omkoping beschuldigt het OM de voormalige Haagse wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui nu ook van meineed en deelname aan twee criminele organisaties. Daarop staat een gevangenisstraf van maximaal zes jaar.
Het Landelijk Parket maakte de flinke verzwaring van de verdenkingen eerder vandaag bekend. In het najaar worden de ex-wethouders verhoord, daarna moet het OM nog formeel een vervolgingsbesluit nemen.
Meineed – het afleggen van een valse verklaring onder ede – en het lidmaatschap van twee criminele organisaties zijn nieuw in de aanklacht sinds de Rijksrecherche in oktober binnenviel bij beide ex-wethouders en drie ondernemers in Den Haag. ,,We verdenken de wethouders ervan dat ze met groepjes ondernemers uit de horeca en het vastgoed zodanig hebben samengewerkt dat ze criminele organisaties vormden”, meldt een woordvoerder van het OM.
Het zou gaan om twee verschillende criminele clubs. De woordvoerder kan niet ingaan op details van de zaak. In totaal heeft justitie nu de twee ex-wethouders, een raadslid en vijf ondernemers uit de horeca en het vastgoed op de korrel.
Dan beloof je integer te handelen, dat verdraagt zich niet met verdenking, aldus Woordvoerder OM.
,,In het onderzoek komt een beeld naar voren van geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes”, schrijft het OM, ,,en het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen.”
De meineed zou gepleegd zijn tijdens de benoeming van de wethouders en het raadslid in de raadzaal. Politici verklaren dan geen giften of gunsten te verstrekken of beloven aan anderen. ,,Dan beloof je integer te handelen, dat verdraagt zich niet met verdenking”, meldt de woordvoerder van het OM.
Het OM verwacht de zaak tegen de politici van de lokale partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos en de vijf ondernemers op z’n vroegst pas eind 2021 inhoudelijk te kunnen behandelen. Dat zal dan vlak voor de volgende gemeenteraadsverkiezingen zijn. Komende week krijgen de advocaten van de verdachten het voorlopige strafdossier. Daarmee kunnen zij zich voorbereiden op hun verhoren in september en oktober. Daarna volgt het vermoedelijke vervolgingsbesluit.
Een van de twee oud-wethouders wordt eveneens verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman.
Wij hebben niets onrechtmatigs gedaan en daarom zijn we erg geschrokken van de valse beschuldigingen, aldus Rachid Guernaoui.
In oktober barstte de bom met invallen bij De Mos en Guernaoui thuis en op het Haagse stadhuis. Toen maakte het OM alleen bekend dat beide wethouders tegen betaling nachtvergunningen verstrekt zouden hebben. Later werd duidelijk dat het onderzoek zich waarschijnlijk ook richt op een verdachte vastgoeddeal, gesjoemel met subsidies en het ronselen van stemmen.
‘Heksenjacht’
In een schriftelijke reactie spreken de Groep de Mos-politici van ‘een heksenjacht’. ‘Het OM maakt zich met nieuwe valse beschuldigingen, laster en leugens schuldig aan de verdere karaktermoord op een politieke partij en haar achterban’, schrijft De Mos, die vooralsnog geen verdere toelichting wil geven op de nieuwe feiten.
‘Deze nieuwe en ongefundeerde beschuldigingen, waarvan de inhoudelijke behandeling pas rondom de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 zal plaatsvinden, tonen aan dat dit een politiek proces is.’ Oud-wethouder Rachid Guernaoui is ook niet bereikbaar voor mondeling commentaar, maar schrijft: ‘Wij hebben niets onrechtmatigs gedaan en daarom zijn we erg geschrokken van de valse beschuldigingen.’
‘Uitzonderlijk’
De aanklacht van het OM is fors en ‘uitzonderlijk’, zegt hoogleraar organisatie-ethiek Wim Dubbink (Tilburg University): ,,Ik snap dat het OM op deze manier een streep zet. Vaak is de reflex bij mensen iets als ‘ach ja, het zal wel meevallen, ze doen zoveel goeds’. Maar als de feiten zo hard zijn, als het waar is, dan begrijp ik dat het OM dit zo expliciet benoemt. Corruptie en belangenverstrengeling kunnen gewoon niet.”
Telegraaf 10.07.2020 Twee Haagse wethouders van Groep de Mos die in oktober 2019 hun functie neerlegden, worden verdacht van schending van het ambtsgeheim, corruptie en omkoping, en zelfs deelname aan een criminele organisatie. Dat heeft het Openbaar Ministerie vrijdag bekendgemaakt.
De verdachten in het strafrechtelijk onderzoek zijn inmiddels op de hoogte gebracht van de voorlopige aanklachten tegen hen. De verhoren door de Rijksrecherche zullen waarschijnlijk in september en oktober plaatsvinden.
Mogelijk wordt er daarna nog verder onderzoek gedaan, en worden er dan ook getuigen gehoord. Een inhoudelijke behandeling van de zaak verwacht het OM op z’n vroegst eind 2021.
De verdenkingen tegen de twee wethouders – Richard de Mos en Rachid Guernaoui – hebben betrekking op contacten met enkele vastgoed- en horecaondernemers.
Omkoping
Eén raadslid van de Groep de Mos wordt verdacht van meineed en deelneming aan de vermoedelijke criminele organisatie met de horecaondernemers. De verdenkingen tegen drie vastgoedondernemers en twee horecaondernemers hangen nauw samen met de beschuldigingen tegen de politici.
De ondernemers wordt vooralsnog verweten dat zij betrokkenheid hebben bij de schending van ambtsgeheimen door de wethouders en omkoping van de politici. Een van hen bleek bovendien in het bezit van een vuurwapen.
In het onderzoek door de Rijksrecherche naar corruptie en omkoping komt een beeld naar voren van geldstortingen, betalingen voor een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen.
Smerig politiek proces
Oud-wethouder Rachid Guernaoui en Richard de Mos hebben ’met grote verbijstering kennisgenomen’ van de voorlopige aanklachten.
„We zijn terechtgekomen in het meest smerige politieke proces ooit”, zegt oud-wethouder De Mos, nu fractievoorzitter van Hart voor Den Haag.
„Het OM maakt zich met nieuwe valse beschuldigingen, laster en leugens schuldig aan de verdere karaktermoord op een politieke partij en haar achterban. Deze nieuwe en ongefundeerde beschuldigingen, waarvan de inhoudelijke behandeling pas rondom de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 zal plaatsvinden, tonen aan dat dit een politiek proces is, om ons rücksichtslos en ongenadig hard kapot te maken.”
Oud-wethouder Rachid Guernaoui: „Wij hebben niets onrechtmatigs gedaan en daarom zijn we erg geschrokken van de valse beschuldigingen. Wij worden op dezelfde manier gefinancierd als alle andere politieke partijen. Wij krijgen onze inkomsten uit contributie, afdracht van raadsleden en wethouders én van donaties.”
De Mos en Guernaoui melden dat zij de uitkomsten van het OM-onderzoek ’méér dan met vertrouwen tegemoetzien’. Raadslid Nino Davituliani onthoudt zich voorlopig nog van commentaar.
OmroepWest 10.07.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt de Haagse oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van deelneming aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie.
Een van beide ex-wethouders wordt bovendien verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman. De Mos en Guernaoui zijn vrijdag op de hoogte gebracht van de voorlopige aanklachten tegen hen, meldt het OM.
Raadslid Nino Davituliani van de Groep de Mos wordt verdacht van meineed en deelneming aan de vermoedelijke criminele organisatie met de horecaondernemers. Ook zijn er verdenkingen tegen drie vastgoedondernemers en twee horecaondernemers die nauw samenhangen met de beschuldigingen tegen de Haagse politici.
De ondernemers wordt vooralsnog verweten dat zij betrokkenheid hebben bij de schending van ambtsgeheimen door de wethouders en omkoping van de politici. Een van hen bleek bovendien in het bezit van een vuurwapen.
‘We zien dat een clubje van wethouders en ondernemers heel hecht waren en structureel bezig waren met omkoping en corruptie. De meineed gaat om hun installatie waarbij ze de eed of belofte hebben afgelegd om geen gunsten en giften aan te nemen.
Het gaat om twee criminele organisaties. Een die toeziet op de horecaondernemers en een die toeziet op het vastgoed. Steeds met een wethouder daarbij’, zegt een woordvoerder van het OM.
Onderzoek rijksrecherche
In het onderzoek door de rijksrecherche naar corruptie en omkoping komt een beeld naar voren van geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen, meldt het OM.
Komende week krijgen hun advocaten van De Mos en Guernaoui de voorlopige dossiers. In september en oktober vinden waarschijnlijk verhoren plaats door de rijksrecherche. Naar aanleiding daarvan wordt mogelijk nog verder onderzoek gedaan, waaronder het horen van getuigen.
Daarna kunnen de verdachten hun onderzoekswensen indienen bij de rechter-commissaris. Het Openbaar Ministerie verwacht dat de inhoudelijke behandeling van de zaak op zijn vroegst eind 2021 plaatsvindt.
Invallen in woningen en werkkamers
Op dinsdag 1 oktober 2019 zijn de werkkamers en woningen van De Mos en Guernaoui doorzocht. Een dag later viel het Haagse college van burgemeester en wethouders. Collegepartijen VVD, D66 en GroenLinks wilden niet verder met Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Beide oud-wethouders hebben de aantijgingen van het OM altijd ontkend.
Den HaagFM 10.07.2020 De oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui (beiden Hart voor Den Haag/Groep de Mos) worden verdacht van deelname aan criminele organisaties met enkele vastgoed- en horecaondernemers, schending van hun ambtsgeheim, meineed en corruptie.
Het Openbaar Ministerie heeft hen vrijdag op de hoogte gebracht van de voorlopige aanklachten tegen hen. Ze worden naar verwachting in september en oktober gehoord door de Rijksrecherche.
Een van de oud-wethouders wordt ook verdacht van het inhuren van een illegale klusjesman. Een raadslid van Hart voor Den Haag/Groep de Mos, Nino Davituliani, wordt eveneens verdacht van meineed en deelname aan de “vermoedelijk criminele organisatie met de horecaondernemers”.
De verdenkingen tegen drie vastgoedondernemers en twee horecaondernemers hangen nauw samen met de beschuldigingen tegen de politici. De ondernemers wordt vooralsnog verweten dat zij betrokkenheid hebben bij de schending van ambtsgeheimen door de wethouders en omkoping van de politici. Een van hen bleek bovendien in het bezit van een vuurwapen.
In de zaak komt volgens het OM “een beeld naar voren van geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen”.
Komende week wordt aan de advocaten van de verdachten het voorlopige strafdossier verstrekt. Daarmee kunnen zij zich voorbereiden op hun verhoren door de Rijksrecherche. Die verhoren zullen waarschijnlijk in september en oktober plaatsvinden.
Naar aanleiding daarvan zal mogelijk nog verder onderzoek worden gedaan, waaronder het horen van getuigen. Vervolgens wordt het strafdossier afgerond, waarna de verdachten hun onderzoekswensen kunnen indienen bij de rechter-commissaris. Een inhoudelijke behandeling van de zaak verwacht het OM op z’n vroegst eind 2021.
De Mos en Guernaoui vroegen al sinds de inval in hun werkkamers en woningen op 1 oktober vorig jaar om meer duidelijkheid. De Mos vertelde in Spuigasten op Den Haag FM dat hij minister Ferd Grapperhaus (CDA) van Justitie en Veiligheid een brief had geschreven met daarin de oproep om een termijn vast te stellen voor de corruptiezaak waarin hij en zijn ex-collega Guernaoui verdachten zijn, maar de minister wilde daar niet in mee.
MSN 10.07.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) verdenkt twee wethouders van de Haagse partij Groep de Mos ervan nauw te hebben samengewerkt met twee groepen van ondernemers, zo wordt vrijdag aan NU.nl uitgelegd. Als groep zouden ze strafbare feiten als corruptie hebben gepleegd, wat ten laste wordt gelegd als deelname aan een criminele organisatie.
Richard de Mos en Rachid Guernaoui hebben eerder hun functie als wethouder neergelegd als gevolg van de verdenkingen. Ze worden in september verhoord, is de verwachting.
Het OM denkt dat de mannen zijn omgekocht en tegen betaling vergunningen hebben verstrekt. Ook worden ze gelinkt aan omkoping van kiezers.
“De verdenkingen tegen drie vastgoedondernemers en twee horecaondernemers hangen nauw samen met de beschuldigingen tegen de politici.” Het gaat om twee groepen ondernemers, namelijk vastgoedondernemers en horecaondernemers.
Eerder in de zaak vielen tientallen rechercheurs het stadhuis binnen. In het onderzoek komt tot dusver een beeld naar voren van “geldstortingen, betalingen voor het maken van een website, (promotie)filmpjes, een verkiezingscampagne en etentjes, het lekken van vertrouwelijke informatie, voorkeursbehandelingen, omkoping van kiezers en het verstrekken van vergunningen”, aldus het OM.
De wethouders ontkennen de beschuldigingen en stellen altijd juist te hebben gehandeld.
Het corruptie-onderzoek naar oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos voltrekt zich in alle stilte.
Toch komen er viaNRCal weer nieuwe beschuldigingen naar buiten. Deze keer gaat het om Turks-Nederlandse partijvrienden, die in 2018 stemmen zouden hebben gekocht en geronseld voor Groep de Mos.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 zijn er in Den Haag stemmen gekocht van kiezers met een migratieachtergrond voor de lokale partij van Richard de Mos. Dat schrijft NRC op basis van tapverslagen van het corruptieonderzoek rond Groep de Mos.
AD 06.06.2020
Wat is het nieuws?
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 in Den Haag zijn in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratie-achtergrond gekocht voor de lokale partij van Richard de Mos, blijkt uit de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een verdachte in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos.
De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van B en W.
Wie twintig stempassen zou afgeven, kreeg er 150 euro voor, viel te lezen in een e-mail die in handen kwam van NRC. Dit zou volgens een bron bij veel mensen in de Turkse gemeenschap in Den Haag bekend zijn geweest.
In oktober 2019 deed de rijksrecherche invallen in de kantoren en woningen van toenmalig wethouders Richard de Mos en zijn collega en partijgenoot Rachid Guernaoui. Beiden zeggen niets fout te hebben gedaan.
Vergunning Opera
AD 03.07.2020
‘Laffe streek’ wekt wrevel en Vraagtekens bij actie Remkes die vlak voor vertrek nachtvergunning Opera in stand hield
Er zijn vragen gerezen in de Haagse gemeenteraad bij het besluit van interim-burgemeester Remkes dat partycentrum Opera zijn nachtvergunningen mag houden. De HSP noemt het onbegrijpelijk dat Johan Remkes op zijn laatste werkdag als burgemeester, 30 juni, besloot de omstreden nachtvergunningen in stand te houden voor het partycentrum.
Telegraaf 04.07.2020
Zijn brief daarover viel 2 juli op de deurmat bij Hagenaars die bezwaar maakten tegen de nachtelijke feesten. Remkes was toen al weg uit de stad. Ook GroenLinks en D66 blijven achter met veel vragen.
Inval ivm Opera
Ook de woonadressen van drie Haagse ondernemers werden doorzocht. Een van hen, Erdinc Akyol, heeft volgens NRC in een afgeluisterd gesprek gezegd dat bij de raadsverkiezingen in ruil voor stemmen voor Groep de Mos ‘een financiële vergoeding‘ is betaald ‘aan partijen’.
AD 06.06.2020
Wat is er aan de hand?
De Turkse broers A. zouden betrokken zijn geweest bij het ronselen van stemmen voor Groep de Mos. In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 zouden ze stempassen van kiezers in de omgeving van de Schilderswijk hebben gekocht. Atilla A. stond op de lijst van de partij. ‘Wie twintig stempassen afgeeft, krijgt daar 150 euro voor’, zo staat te lezen in het NRC-artikel.
Reacties HSP, Islam Democraten en ChristenUnie-SGP
De Haagse Stadspartij (HSP) doet een oproep aan het stadsbestuur om inzicht te krijgen over het stemgedrag, per volmacht, in de Schilderswijk en Transvaal. De partij doet dit nadat NRC vrijdag schreef over mogelijke stemfraude waarbij stemmen zouden zijn gekocht voor Hart voor Den Haag/ Groep de Mos.
Of dat heeft geleid tot meer voorkeurstemmen tot een bepaalde partij, dat is wel de vraag.” Ook Islam Democraten-fractievoorzitter Tahsin Çetinkaya sprak zich over de kwestie uit, zijn partij liep een tweede zetel mis bij de verkiezingen van 2018. “”We hebben een 2e zetel met ongeveer 200 stemmen verloren. Dit betekent nog wat.” Joris Wijsmuller: “Daar moet je niet aan denken en daarom is het belangrijk dat het wordt opgehelderd. Het stadsbestuur moet onderzoeken of er echt niet iets opmerkelijks is gebeurd.
Stel dat dat het geval is, dan is het de vraag wat voor betekenis dat heeft. Alleen al het idee is heel kwalijk en schadelijk. Dat vraagt om direct onderzoek.”
Wijsmuller HSP reageert: “Als er inderdaad aanleiding is om te denken dat er met volmachten makkelijker geronseld zou worden of dat er stemmen zijn gekocht, dan is dat aanleiding voor de minister om eens na te denken over strengere regels voor volmachten om dat risico wat in te perken. Dat is niet aan ons als gemeenteraad.
Wij moeten gewoon met geloofwaardigheid verder kunnen en daarom is het belangrijk dat we opheldering krijgen hoe dit zit”, aldus de fractievoorzitter van de HSP.
AD 06.06.2020
Hoe reageren De Mos en Guernaoui?
Woedend. ‘Dit is smaad, een lastercampagne. Allemaal roddel en achterklap’, stelt Hart voor Den Haag op haar website. ,,Nadat wij – via Rachid Guernaoui – tapverslagen hebben gedeeld met NRC om onze onschuld te bewijzen, haalt de krant er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen geronseld of gekocht.’
Reactie Haagse oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD)
“Ik zou willen dat het OM snel tot een conclusie komt en dat er eventueel een vervolging volgt. Dan kan het voor de rechter een rol gaan spelen”, zei de Haagse oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag
‘Voor de stad is het zo ongelofelijk belangrijk dat we dit soort gedoe een keer achter ons kunnen laten, want het blijft de stad ook als geheel achtervolgen.’
Dit pleidooi hield de oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag zaterdag in het politieke radioprogramma Spuigasten op Den Haag FM. ‘Ik zou willen dat het OM snel tot een conclusie komt en dat er eventueel een vervolging volgt. Dan kan het voor de rechter een rol gaan spelen’, zei de Haagse oud-burgemeester
NRC berichtte deze week dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos in verband wordt gebracht met stemfraude bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. ‘Dan zal dit ongetwijfeld ook aan de orde komen, want als ik het goed begrepen heb, dan is het een onderdeel van het onderzoek waar weer een stukkie uit is gekomen. Daar moeten we toch op wachten”, reageerde Van Aartsen.
Reactie waarnemend burgemeester Johan Remkes (VVD)
De Haagse waarnemend burgemeester Johan Remkes (VVD) zei eerder te hopen dat het corruptieonderzoek van het Openbaar Ministerie naar de twee ex-wethouders “zo snel mogelijk wordt afgerond”.
Remkes zou hierop aandringen bij het OM. “Dat mag je als burgemeester best doen. Ze kunnen ook zeggen: ‘U gaat er niet over’, maar dat zullen ze zeker niet tegen Remkes hebben gezegd”, beweerde Van Aartsen.
Sinds de inval in de werkkamers op het stadhuis en de woningen van de wethouders zijn er ruim acht maanden verstreken. “Ik weet ook niet waarom het zolang duurt.
OmroepWest 25.06.2020 Cultureel-religieuze motieven, zo verklaart de gemeente Den Haag het hoge percentage volmachtstemmen bij sommige kiesbureaus tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2018.
Een analyse van die verkiezingsuitslag door Omroep West ondersteunt dit: op plekken waar veel per volmacht wordt gestemd, krijgen islamitische partijen soms wel zes keer zo veel stemmen. Opvallend is dat de van kiesfraude beschuldigde Groep de Mos bij deze kiesbureaus juist minder stemmen krijgt.
Uit die analyse blijkt dat er bij die verkiezingen in Den Haag opvallend veel per volmacht is gestemd. Maar liefst veertien Haagse stembureaus stonden in de landelijke ‘volmachttop-25’, en in acht van die bureaus zijn er veel stemmen gegaan naar Atilla Akyol, de lijstduwer van Groep de Mos die volgens NRC betrokken is bij het ronselen. De partijfinancier en zakenman is ook verdachte in de corruptiezaak rond Groep de Mos.
Gerommel met stempassen
Voor NRC is de populariteit van Akyol in bureaus met veel volmachtstemmen een aanwijzing dat er met stempassen is gerommeld. Volgens een tipgever uit de Turkse gemeenschap in Den Haag zou er 150 euro worden betaald aan wie twintig stempassen leverde.
Signalen hierover zijn echter nooit beland bij de gemeente, die wijst op cultureel-religieuze motieven voor stemmen per volmacht. Met name in islamitische kringen zouden ouders vaak hun kinderen volmachtigen.
Stembureaus met afwijkend veel volmachtstemmen | Bron: Omroep West
Achtergrond speelt mee in volmachtstemmen
Een indicatie dat de cultureel-religieuze achtergrond meespeelt in het volmachtstemmen, komt ook naar voren uit een analyse van de verkiezingsuitslag van 2018 door Omroep West. Over alle stembureaus genomen, kregen de islamitische partijen Islam Democraten, NIDA en Partij voor de Eenheid respectievelijk 25,6, 16,5 en 14,9 stemmen per bureau.
Kijk je alleen naar de 32 bureaus waar statistisch gezien afwijkend veel per volmacht werd gestemd, krijgen de islamitische partijen drie tot vier keer zo veel stemmen. Dit verschil wordt nog groter als je alleen kijkt naar de veertien bureaus uit de landelijke ‘volmachttop-25’ waar NRC het over heeft. Daar krijgen Islam Democraten, NIDA en Partij van de Eenheid achtereenvolgens gemiddeld 171,3, 87,4 en 103,7 stemmen per bureau. Vijf tot zes keer zo veel als gemiddeld dus.
Volmachtstemmen islamitische partijen| Bron: Omroep West
Eenderde van de stemmen komt uit veertien bureaus
Ter indicatie van hoe belangrijk de top 14-bureaus waren voor de islamitische partijen: Islam Democraten kreeg in totaal 6943 stemmen, waarvan er 2398 werden uitgebracht in deze bureaus. Ruim een derde van hun stemmen is dus afkomstig uit slechts een fractie van de 271 bureaus.
Voor de overige partijen lijkt het belang van de volmachtstem minder groot: op CDA en PvdA na, scoorden ze allemaal (iets) minder goed bij bureaus waar veel met volmachtstemmen werd gestemd. Dat geldt dus ook voor die partij die in verband wordt gebracht met stembusfraude, Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
Groep de Mos
Over de hele stad genomen, kreeg de partij van Richard de Mos gemiddeld 128 stemmen per bureau. Bij bureaus waar afwijkend veel per volmacht werd gestemd, ligt dat gemiddelde 13 procent lager: 103,7.
Volmachtstemmen Hart voor Den Haag/Groep de Mos| Bron: Omroep West
In de veertien stembussen uit de top 25 van NRC – waar Atilla Akyol dus veel stemmen kreeg – werden nog minder stemmen voor Groep de Mos gedaan: gemiddeld 79,8. In andere woorden: Akyol, een bekende ondernemer uit Schilderswijk en Transvaal, mag er dan misschien wel goed scoren, de partij als geheel minder.
Gesjoemel met stemmen?
Betekent dit dan dat er niet gesjoemeld is met stemmen? Nee. Partijen zouden geronselde stemmen even goed verspreid over de hele stad uit kunnen laten brengen, want uiteindelijk telt het totaal. Daarin kunnen ook de 29 stemmen voor Atilla Akyol bij stembureau OBS De Galjoen doorslaggevend zijn, of de rest van de partij er nou goed scoorde of niet.
Wat deze cijfers wel laten zien, is dat per volmacht stemmen inderdaad een fenomeen is dat meer voorkomt in buurten met veel islamitische inwoners. Adeel Mahmood van islampartij Nida zei onlangs al tegen Omroep West dat er in buurten als de Schilderswijk en Transvaal zelfs actief campagne wordt gevoerd om het lage opkomstpercentage in de buurten op te krikken. ‘Dan worden mensen die niet van plan zijn om te gaan stemmen of geen politieke interesse hebben, opgeroepen om hun volmacht te geven aan familieleden.’
Alarmbellen
Het verklaart dat er geen alarmbellen zijn afgegaan door de stemmen van Akyol, een bekende man in een buurt waar er vaker veel volmachtstemmen worden uitgebracht. Dit laatste wordt bevestigd door een blik op de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen in 2019, in een top 32 van de bureaus met meeste volmachtstemmen komen veel dezelfde namen naar boven als in 2018.
Provinciale Statenverkiezingen 2019 | Bron: Omroep West
Hoewel er bij de gemeente geen signalen zijn binnengekomen over stemmen met volmacht, wordt er wel gesproken over mogelijke aanpassingen, om ook vraagtekens als die rond Groep de Mos weg te nemen.
Van een afschaffing zal het in ieder geval niet komen, als het aan de Kiesraad ligt: ‘De onderhandse volmacht voorziet in een duidelijke behoefte en is voor sommige mensen zelfs de enige mogelijkheid om deel te nemen aan de verkiezingen.’ Tahsin Çetinkaya van de Islam Democraten: ‘Dit recht is niet verkeerd omdat er een partij is die het zou misbruiken.’
Meer weten over het risico en (en recht) van stemmen per volmacht? Lees dan deze analyse.
Den HaagFM 08.06.2020 De Haagse Stadspartij (HSP) doet een oproep aan het stadsbestuur om inzicht te krijgen over het stemgedrag, per volmacht, in de Schilderswijk en Transvaal. De partij doet dit nadat NRC vrijdag schreef over mogelijke stemfraude waarbij stemmen zouden zijn gekocht voor Hart voor Den Haag/ Groep de Mos.
Partijleider Richard de Mos ontkende dat hiervan sprake is geweest en sprak van ‘smaad en laster‘. “Ik hoop dat het niet waar is, maar we moeten met alles rekening houden”, zegt HSP-fractievoorzitter Joris Wijsmuller in Rob’s Tussendoortje op Den Haag FM. De partij heeft vragen gesteld aan het stadsbestuur.
“Stemfraude en de suggestie die uit het artikel van NRC spreekt is heel schadelijk voor de lokale democratie en dat mag niet boven de markt hangen.” NRC maakte een analyse van het gebruik van volmachten. “En dan blijkt dat in de Schilderswijk van heel Nederland veruit de meeste volmachten worden gebruikt.
En dat valt op omdat met name daar de persoon in kwestie daar veel voorkeurstemmen had. Nu vind ik het gevaarlijk om aan die ene analyse conclusies te verbinden, daarom wil ik ook zien hoe het bij de verkiezing ervoor was.
Dan kun je misschien zien of er een opvallende beweging heeft plaatsgevonden die leidt tot meer voorkeursstemmen voor een persoon of partij.” De Kiesraad waarschuwde de gemeente al in 2014 voor het feit dat er in Transvaal en de Schilderswijk veel gebruik werd van gemaakt om te stemmen per volmacht.
“Op het moment dat je door iemand anders je stem laat uitbrengen dan is daar geen zicht meer op, Dat maakt kwetsbaarder. Dat betekent dat mensen die veel volmachten in handen krijgen daar misschien bepaalde agenda’s mee kunnen dienen. Het is een wat risicovollere manier van stemmen.
Of dat heeft geleid tot meer voorkeurstemmen tot een bepaalde partij, dat is wel de vraag.” Ook Islam Democraten-fractievoorzitter Tahsin Çetinkaya sprak zich over de kwestie uit, zijn partij liep een tweede zetel mis bij de verkiezingen van 2018. “”We hebben een 2e zetel met ongeveer 200 stemmen verloren. Dit betekent nog wat.” Joris Wijsmuller: “Daar moet je niet aan denken en daarom is het belangrijk dat het wordt opgehelderd. Het stadsbestuur moet onderzoeken of er echt niet iets opmerkelijks is gebeurd.
Stel dat dat het geval is, dan is het de vraag wat voor betekenis dat heeft. Alleen al het idee is heel kwalijk en schadelijk. Dat vraagt om direct onderzoek.”
Wijsmuller HSP reageert: “Als er inderdaad aanleiding is om te denken dat er met volmachten makkelijker geronseld zou worden of dat er stemmen zijn gekocht, dan is dat aanleiding voor de minister om eens na te denken over strengere regels voor volmachten om dat risico wat in te perken. Dat is niet aan ons als gemeenteraad. Wij moeten gewoon met geloofwaardigheid verder kunnen en daarom is het belangrijk dat we opheldering krijgen hoe dit zit”, aldus de fractievoorzitter van de HSP.
AD 06.06.2020 Nergens in Nederland wordt er zo massaal met volmachten gestemd als in en rond de Haagse Schilderswijk. En dat is nogal link, zo blijkt maar weer uit de vermeende stemfraude bij Groep de Mos.
Het is 2014 als de Kiesraad de gemeente waarschuwt. In Den Haag wordt in Transvaal en in de Schilderswijk wel heel erg veel per volmacht gestemd. Een kwart tot een derde van de kiezers laat z’n stem door een ander uitbrengen.
En dat is best link. Bij het stemmen per volmacht bestaat het gevaar van fraude en misbruik, stelt een Europese organisatie die Nederland datzelfde jaar flink op z’n vingers tikt. Het is bovendien in strijd met het stemgeheim, zo heet het.
Zes jaar later dringt die boodschap opeens keihard door in Den Haag. In NRC verscheen deze week een artikel over stemfraude in de Schilderswijk. Twee Turks-Nederlandse ondernemers zouden geld hebben betaald om stemmen te kopen. ,,Wie twintig stempassen afgeeft, krijgt daar 150 euro voor’’, zegt een anonieme bron in de krant.
Het gaat hier om de broers Erdin en Atilla A. De laatste is lijstduwer, sponsor en een partijvriend van Groep de Mos/Hart voor Den Haag. De eerste heeft een vriendin die op de kieslijst van de lokale partij op de vierde plek is gezet.
Omkoping
De twee zijn inmiddels wel bekend in Haagse kringen. Sinds oud-wethouders De Mos en Guernaoui vorig jaar oktober van hun bed werden gelicht op de verdenking van corruptie en omkoping staat het vizier op de broers. Het is hun zalencentrum dat volgens Justitie in ruil voor giften van wethouder Richard de Mos onder meer twee nachtvergunningen kreeg.
Het recherche-onderzoek verloopt in alle stilte en dus slaan de nieuwe beschuldigingen in als een bom. Ook omdat ze worden gestaafd door verslagen van afgetapte gesprekken uit het recherche-onderzoek. En door een verkiezingsuitslag in de Schilderswijk.
Zo blijkt Atilla A. in het stembureau Theater de Vaillant in maart 2018 verreweg de meeste stemmen te hebben binnengehaald van alle 500 Haagse gemeenteraadskandidaten. Én: in geen enkel kiesbureau in Nederland werd zoveel via volmachten gestemd als juist in Theater de Vaillant: Bijna een derde van alle stemmen werd door een gemachtigde uitgebracht. Het zou nog een extra aanwijzing zijn dat er gerommeld is met de stempassen, meent NRC.
Hoogste percentage volmachtstemmen
De gemeente Den Haag kan het niet beamen. ,,Wij hebben destijds geen signalen van ronselen gehad”, zegt een Haagse woordvoerder. ,,Ook niet uit andere bronnen. En tja, wij kunnen natuurlijk niet in het onderzoeksdossier kijken.
Dat betekent niet dat Den Haag niks heeft gedaan met de waarschuwing van de Kiesraad. Via een speciale app hield de gemeente in maart 2018 nauwlettend in de gaten hoeveel er door anderen dan kiesgerechtigden gestemd werd in de kiesbureaus. Kwam het percentage boven de tien procent uit dan kregen het stembureau en de wijkagent een seintje.
We zullen het onderzoek van de recherche moeten afwachten om te weten of er inderdaad geronseld is. Feit blijft dat de acht stembureaus in en rond de Schilderswijk in 2018 de hoogste percentages volmacht-stemmen hadden van heel Nederland.
Zoon of dochter
Een kwestie van traditie, denkt Adeel Mahmood van Nida. ,,Bij verkiezingen wordt er in Transvaal en in de Schilderswijk vaak opgeroepen om met een volmacht te stemmen. De opkomst is meestal laag. Ouderen zijn niet erg gemotiveerd om naar het stemhokje te gaan. Dus zegt men: geef vooral een machtiging mee aan je zoon of je dochter.‘’
Je baseert dit artikel op niks. Er zijn geen harde feiten, aldus Tahsin Cetinkaja.
Hart voor Den Haag/Groep de Mos ontkent het ronselen en het stemmen kopen in alle toonaarden. ,,Het is allemaal smaad en laster”, zegt de Haagse partij die een medestander vindt in raadslid Tahsin Cetinkaja van de Islam Democraten. ,,Ik heb met die mensen van NRC gesproken en gezegd: Je baseert dit artikel op niks. Er zijn geen harde feiten.”
Ronselen lijkt hem sowieso een knap lastige klus. ,,Daar moet je zoveel voor regelen. Ga maar na: Eén persoon mag maximaal drie stemmen uitbrengen. Voor 200 stemmen moet je dan 70 man bij elkaar krijgen om voor je naar het stemhokje gaan. Weet je, ik woon midden in de Schilderswijk en ik heb nóóit iets gezien.’’
Den HaagFM 06.06.2020 Het Openbaar Ministerie (OM) moet snel het corruptieonderzoek naar Richard de Mos en Rachid Guernaoui afronden en tot een conclusie komen. Dat pleidooi hield oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag zaterdag in het politieke radioprogramma Spuigasten op Den Haag FM.
De Haagse ex-wethouders De Mos en Guernaoui (beiden van Hart voor Den Haag/Groep de Mos) worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van het ambtsgeheim. Op dinsdag 1 oktober viel de Rijksrecherche daarom de woningen en werkkamers van de politici binnen. Maar het OM heeft tot nu toe niets over de zaak naar buiten gebracht. De twee politici ontkennen de beschuldigingen.
“Ik zou willen dat het OM snel tot een conclusie komt en dat er eventueel een vervolging volgt. Dan kan het voor de rechter een rol gaan spelen”, zei de Haagse oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag
NRC berichtte deze week dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos in verband wordt gebracht met stemfraude bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. “Dan zal dit ongetwijfeld ook aan de orde komen, want als ik het goed begrepen heb, dan is het een onderdeel van het onderzoek waar weer een stukkie uit is gekomen. Daar moeten we toch op wachten”, reageerde Van Aartsen. “Voor de stad is het zo ongelofelijk belangrijk dat we dit soort gedoe een keer achter ons kunnen laten, want het blijft de stad ook als geheel achtervolgen.”
De Haagse waarnemend burgemeester Johan Remkes (VVD) zei eerder te hopen dat het corruptieonderzoek van het Openbaar Ministerie naar de twee ex-wethouders “zo snel mogelijk wordt afgerond”.
Remkes zou hierop aandringen bij het OM. “Dat mag je als burgemeester best doen. Ze kunnen ook zeggen: ‘U gaat er niet over’, maar dat zullen ze zeker niet tegen Remkes hebben gezegd”, beweerde Van Aartsen.
Sinds de inval in de werkkamers op het stadhuis en de woningen van de wethouders zijn er ruim acht maanden verstreken. “Ik weet ook niet waarom het zolang duurt. Je zou echt willen – en volgens mij is dat ook uit de raad gekomen deze dagen, na het NRC-stuk: rond het nu af, kom tot een conclusie. Dan sleept het zich mogelijkerwijs toch nog langer voort, als het tot een rechtszaak zou komen. Maar alsjeblieft, voor de stad is dit beroerd”, aldus Van Aartsen.
OmroepWest 06.06.2020 Oud-burgemeester van Den Haag Jozias van Aartsen vindt dat het Openbaar Ministerie (OM) snel het corruptieonderzoek naar Richard de Mos en Rachid Guernaoui moet afronden en tot een conclusie moet komen. ‘Voor de stad is het zo ongelofelijk belangrijk dat we dit soort gedoe een keer achter ons kunnen laten, want het blijft de stad ook als geheel achtervolgen.’
Dit pleidooi hield de oud-burgemeester Jozias van Aartsen (VVD) van Den Haag zaterdag in het politieke radioprogramma Spuigasten op Den Haag FM. ‘Ik zou willen dat het OM snel tot een conclusie komt en dat er eventueel een vervolging volgt. Dan kan het voor de rechter een rol gaan spelen’, zei de Haagse oud-burgemeester
NRC berichtte deze week dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos in verband wordt gebracht met stemfraude bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. ‘Dan zal dit ongetwijfeld ook aan de orde komen, want als ik het goed begrepen heb, dan is het een onderdeel van het onderzoek waar weer een stukkie uit is gekomen. Daar moeten we toch op wachten’, reageerde Van Aartsen. ‘Voor de stad is het zo ongelofelijk belangrijk dat we dit soort gedoe een keer achter ons kunnen laten, want het blijft de stad ook als geheel achtervolgen.’
De Haagse waarnemend burgemeester Johan Remkes (VVD) zei eerder op Den Haag FM te hopen dat het corruptieonderzoek van het Openbaar Ministerie naar de twee ex-wethouders ‘zo snel mogelijk wordt afgerond’. Remkes zou hierop aandringen bij het OM. ‘Dat mag je als burgemeester best doen. Ze kunnen ook zeggen: ‘U gaat er niet over’, maar dat zullen ze zeker niet tegen Remkes hebben gezegd’, beweerde Van Aartsen.
‘Kom tot een conclusie’
Sinds de inval in de werkkamers op het stadhuis en de woningen van de wethouders zijn er ruim acht maanden verstreken. ‘Ik weet ook niet waarom het zolang duurt. Je zou echt willen – en volgens mij is dat ook uit de raad gekomen deze dagen, na het NRC-stuk: rond het nu af, kom tot een conclusie. Dan sleept het zich mogelijkerwijs toch nog langer voort, als het tot een rechtszaak zou komen. Maar alsjeblieft, voor de stad is dit beroerd’, aldus Van Aartsen.
OmroepWest 05.06.2020 ‘Wij hebben de harten gestolen van vele Hagenezen. We hebben 33.000 stemmen, dus wij hebben helemaal geen stemfraude nodig.’ Richard de Mos reageert verontwaardigd op een artikel van NRC waarin staat dat er in Den Haag stemmen zijn gekocht voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in 2018.
De krant schreef hier donderdag over op basis van een anonieme bron en tapverslagen van het corruptieonderzoek rond de partij. Volgens de krant zouden de twee broers Akyol – die ook verdachten zijn in het corruptieonderzoek – 150 euro hebben gegeven voor elke twintig stempassen.
Richard de Mos laat in Studio Haagsche Bluf op Radio West weten dit niet erg overtuigend te vinden. ‘Dit wordt gezegd op basis van één anonieme bron. Vooropgesteld, als het waar is, dan nemen we daar met klem afstand van, want we hebben dit helemaal niet nodig. Maar ik vind het onderzoek van het NRC erg zwak.’
In oktober 2019 deed de rijksrecherche invallen in de kantoren en woningen van toenmalig wethouders Richard de Mos en zijn collega en partijgenoot Rachid Guernaoui. Beiden zeggen niets fout te hebben gedaan. Ook de woonadressen van drie Haagse ondernemers werden doorzocht.
Een van hen, Erdinc Akyol, heeft volgens NRC in een afgeluisterd gesprek gezegd dat bij de raadsverkiezingen in ruil voor stemmen voor Groep de Mos ‘een financiële vergoeding’ is betaald ‘aan partijen’.
‘Verkeerd vertaald’
De Mos ontkent dat hij op de hoogte was over het bieden van geld voor stempassen. ‘Dit is dus op basis van één anonieme bron. Daar kan ik niks mee. Het antwoord daarop is klip en klaar nee.’
Op het feit dat ook in de tapverslagen te lezen valt dat Erdinc Akyol tegen de voorzitter van een Turks-Azerbeidzjaanse vereniging zegt dat er betaald is voor stemmen voor de partij, reageert De Mos: ‘Ik heb natuurlijk naar Akyol gebeld. Hij zegt: dit is vertaald uit het Turks-Azerbeidzjaans, zo heb ik het helemaal niet gezegd.’
Volmachtstemmen
Ook het hoge aantal volmachtstemmen op Atilla Akyol bij sommige stembureaus in de stad, duidt volgens De Mos niet op stemfraude. ‘Ik ben het ermee eens dat er geen fraai beeld ontstaat.
Wat er met die volmachten gebeurd is, daar heb ik geen zicht op en daar heeft onze partij niks mee te maken. Het is wel zo dat het bij mensen met een migratieachtergrond gebruikelijk is dat er volmachten gegeven worden. De gemeente heeft daarin ook geen gekke dingen gezien.’
‘Er hebben zo’n zeshonderd mensen gestemd op Akyol van de 33.000′, gaat De Mos verder. ‘Hij is in die wijken bekend, hij loopt daar al jaren. Ik vind het niet veel. Er zijn Turkse mensen die op voorkeursstemmen in de raad zijn gekomen in het verleden, dat is de heer Akyol niet eens gelukt.’
Woest en verdrietig
Toch gaat het artikel van NRC niet in de koude kleren van De Mos zitten. ‘Ik heb keihard moeten knokken om hier te komen en mooie dingen voor de stad te doen. Dat is waarvoor ik de politiek in ben gegaan. Natuurlijk ben ik teleurgesteld, woest en verdrietig. Dat is met geen pen te beschrijven’, aldus De Mos.
Luister hier het hele gesprek met Richard de Mos terug:
AD 05.06.2020 Of hij gestemd heeft bij de vorige raadsverkiezingen? Mehmet Döker snapt direct waar het gesprek naartoe gaat. ,,Ja ik heb gestemd en ja: op Richard de Mos. En nee, daar heb ik geen cent voor gekregen.”
De ondernemer met Turkse wortels op het Paletplein gelooft er niets van dat er stemmen in de buurt gekocht zouden zijn om De Mos in het zadel te helpen. ,,Ik koos destijds voor De Mos, omdat hij ondernemers snapt. Ik heb hier een zaak, deels kapsalon, deels telefoonwinkel. De tijd alleen al om een pui tussen beide delen te realiseren bedroeg acht weken. Vergunningengedoe. De gemeente denkt totaal niet mee, De Mos was een positieve uitzondering en deed dat wél.”
In stembureau Theater de Vaillant werden bij de vorige verkiezingen 32,9 procent van de stemmen via een volmacht uitgebracht. Het landelijke gemiddelde ligt op 9,7 procent volmachtsstemmen. Döker is niet onder de indruk. ,,Tuurlijk, als je ouders niets met politiek hebben en niet van plan zijn te stemmen, dan is het toch logisch dat je die passen gebruikt om je eigen stem sterker te maken? Dat gebeurt overal, dat is niet illegaal.”
Nu De Mos wethouder af is en strafrechtelijk wordt vervolgd, is ook voor Döker de politieke kous af. ,,Ik stem nooit meer. Schrijf maar op: fuck de politiek. Het is te oneerlijk voor woorden.”
Ik verbaasde me er toen al over dat De Mos de grootste in de stad was, ik kende niemand die op hem ging stemmen, aldus Alliance.
Een rondvraag op straat toont aan dat veel mensen de naam De Mos niet kennen. Bewoners als Alexander – ‘achternaam hoeft niet’- , in de buurt bekend als de Belg: ,,Ik heb zestien jaar in België gewoond, maar kom uit Albanië. Maar waar in Europa je bent, politici zijn toch niet te vertrouwen. Als buitenlander heb ik dan nog het meeste vertrouwen in Geert Wilders. Hij is tenminste eerlijk.”
Buurtbewoner Alliance (24) stemde bij de laatste raadsverkiezingen GroenLinks. Hij schrikt van de vermeende fraude met stemmen. ,,Maar ergens klinkt het logisch. Ik verbaasde me er toen al over dat De Mos de grootste in de stad was, ik kende niemand die op hem ging stemmen.”
AD 05.06.2020 Het corruptie-onderzoek naar oud-wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui van Hart voor Den Haag/Groep de Mos voltrekt zich in alle stilte. Toch komen er via NRC nieuwe beschuldigingen naar buiten. Deze keer gaat het om Turks-Nederlandse partijvrienden, die in 2018 stemmen zouden hebben gekocht en geronseld voor Groep de Mos. ‘Het is allemaal roddel en achterklap’, zo stelt de partij.
Wat is er aan de hand?
De Turkse broers A. zouden betrokken zijn geweest bij het ronselen van stemmen voor Groep de Mos. In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2018 zouden ze stempassen van kiezers in de omgeving van de Schilderswijk hebben gekocht. Atilla A. stond op de lijst van de partij. ‘Wie twintig stempassen afgeeft, krijgt daar 150 euro voor’, zo staat te lezen in het NRC-artikel.
De krant heeft twee bronnen: een anonieme bron uit de Turkse gemeenschap in Den Haag. En de transcripties van tapverslagen die verdachte Rachid Guernaoui nota bene zelf met NRC gedeeld heeft.
In een door de rijksrecherche afgeluisterd gesprek zegt Erdinc A. tegen de voorzitter van een migrantenorganisatie dat er betaald is voor stemmen voor Groep de Mos. Ook bij andere gelegenheden is A. op band te horen over het regelen van stemmen voor Groep de Mos en de bijbehorende ‘subsidiekansen.’
Heeft dat vermeende ronselen van stemmen wat opgeleverd?
Bij het stembureau in Theater de Vaillant haalde Groep de Mos in 2018 bijna een kwart van de stemmen. Van alle honderden gemeenteraadskandidaten kreeg Atilla A. de meeste stemmen: 696. Opvallender: in geen enkel stembureau in Nederland werd zoveel bij volmacht gestemd, ontdekte NRC. Ofwel: stemmen die niet zijn uitgebracht door de kiesgerechtigde, maar door een door hem gemachtigde persoon.
Hoe reageren De Mos en Guernaoui?
Woedend. ‘Dit is smaad, een lastercampagne. Allemaal roddel en achterklap’, stelt Hart voor Den Haag op haar website. ,,Nadat wij – via Rachid Guernaoui – tapverslagen hebben gedeeld met NRC om onze onschuld te bewijzen, haalt de krant er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen geronseld of gekocht.’
Voor stoere teksten die hij blijkbaar aan de telefoon heeft uitgeslagen kan onze partij geen verantwoordelijkheid dragen, aldus Groep de Mos.
Even verderop in de verklaring is de toon zakelijker: ‘Mocht blijken dat de heer Erdinc A. heeft gehandeld zoals NRC op basis van één anonieme bron beschrijft, dan nemen wij daar met klem afstand van. Voor stoere teksten die hij blijkbaar aan de telefoon heeft uitgeslagen kan onze partij geen verantwoordelijkheid dragen.’
Waar gaat het recherche-onderzoek naar de twee leden van Groep de Mos verder ook weer over?
De Mos en Guernaoui worden verdacht van omkoping en/of ambtelijke corruptie. Een van de verdenkingen is dat Richard de Mos partijgenoot, vriend en sponsor Atilla A. – in ruil voor giften – aan twee nachtvergunningen heeft geholpen. Ook zou de recherche haar pijlen richten op de verkoop van een gemeentepand waarin De Mos Atilla A. arbeidsmigranten wilde laten vestigen.
Bij Rachid Guernaoui speelt iets anders. Justitie verdenkt de oud-wethouder ervan subsidie te hebben geregeld voor een Turkse vereniging, terwijl een flink deel van dat gemeentegeld weer ten goede kwam aan het zalencentrum gerund door de broers A.. Volgens Guernaoui is er ‘absoluut niets onrechtmatigs gebeurd’. ,,Ik heb conform de ambtelijke adviezen besloten.’’
OmroepWest 05.06.2020 Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 zijn er mogelijk in Den Haag stemmen gekocht voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos. Dat schrijft NRC op basis van tapverslagen van het corruptieonderzoek rond de lokale partij van Richard de Mos.
In oktober 2019 deed de rijksrecherche invallen in de kantoren en woningen van toenmalig wethouders Richard de Mos en zijn collega en partijgenoot Rachid Guernaoui. Beiden zeggen niets fout te hebben gedaan.
Ook de woonadressen van drie Haagse ondernemers werden doorzocht. Een van hen, Erdinc Akyol, heeft volgens NRC in een afgeluisterd gesprek gezegd dat bij de raadsverkiezingen in ruil voor stemmen voor Groep de Mos ‘een financiële vergoeding’ is betaald ‘aan partijen’.
‘Subsidie in ruil voor stemmen’
Zijn gesprekspartner, voorzitter van een Turks-Azerbeidzjaanse vereniging, zou worden beloond met een subsidie voor zijn vereniging omdat hij veel stemmen heeft geregeld. ‘Rachid en Richard zijn in onze handen’, zou Akyol hebben gezegd.
Ook het hoge aantal volmachtstemmen bij sommige stembureaus in de stad, kan volgens NRC wijzen op stemfraude: acht stembureaus waar veel op lijstduwer Atilla Akyol werd gestemd, staan in de landelijke ‘volmachtentoptwintig’. Bij een stembureau in de Schilderswijk ging een derde van de uitgebrachte stemmen per volmacht. Dat is het hoogste percentage van heel Nederland. Gemiddeld is het zo’n 10 procent.
Tegenover NRC ontkent Akyol dat hij stemmen heeft gekocht, wat strafbaar is. ‘Het is één groot misverstand. In die telefoontjes heb ik maar wat geluld.’
Reactie Groep De Mos: Ze proberen partij te slopen
Ook Groep de Mos ontkent dat er sprake is van ronselen. In een reactie schrijft de partij: ‘Nadat wij via Rachid Guernaoui tapverslagen met NRC delen om onze onschuld te bewijzen, haalt NRC er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan.’ De partij spreekt van laster en smaad: ‘Terwijl onze Richard de Mos na 8 (!) maanden nog niets weet of verhoord is; blijft de NRC alles doen om onze partij te slopen. We hebben nieuws: dat gaat jullie NOOIT lukken.’
De partij gaat verder: ‘Mocht blijken dat de heer Erdinc Akyol heeft gehandeld op de wijze die NRC op basis van één anonieme bron beschrijft, neemt Hart voor Den Haag / Groep de Mos daar met klem afstand van. Voor stoere teksten die hij blijkbaar aan de telefoon uitgeslagen heeft kan onze partij geen verantwoordelijkheid dragen.’
Reactie NRC-artikel 1/2: Nadat wij – via @RachidG – tapverslagen met NRC delen om onze onschuld te bewijzen, haalt NRC er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen gekocht. Smaad, laster(campagne), roddel, & achterklap dus!
Reactie NRC-artikel 2/2: Terwijl onze @RicharddeMos na 8 (!) maanden nog niets weet of verhoord is; blijft de NRC alles doen om onze partij te slopen. We hebben nieuws: dat gaat jullie NOOIT lukken. #weblijvenstaanvoordegewoneman07:13 – 5 jun. 2020
AD 05.06.2020 De lokale partij Groep de Mos van Richard de Mos zou in de Haagse gemeenteraadsverkiezingen in 2018 stemmen van kiezers met een migratieachtergrond in de omgeving van de Schilderswijk hebben gekocht. Dat meldde de NRC gisteren. Groep de Mos reageerde vanochtend via Twitter op het nieuws: ‘Verzonnen stok om mee te slaan.’
De NRC bracht het nieuws op basis van de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een van de Turks-Nederlandse verdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos. De passages werden door de krant ingezien. De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning.
Maar volgens de lokale partij zijn er nooit stemmen gekocht. ‘Smaad, laster(campagne), roddel en achterklap’, reageert Groep de Mos op hun website. Rachid Guernaoui, voormalig wethouder van de partij en een van de verdachten in het corruptieonderzoek, deelde zelf de tapverslagen met de krant. ‘Om onze onschuld te bewijzen. Haalt NRC er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan.’
Stemmen kopen
In het artikel schrijft de krant dat de Turks-Nederlandse broers Erdinç en Atilla Akyol 150 euro betaalden voor twintig stempassen. ‘Een bron uit de Turkse gemeenschap in Den Haag meldde dat twee hoofdverdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos stemmen hebben gekocht en geronseld voor de lokale politieke partij bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018’, valt te lezen.
Groep de Mos laat weten daar met klem afstand van te nemen, mocht de wijze waarop gehandeld werd waar zijn. ‘Voor stoere teksten die hij blijkbaar aan de telefoon uitgeslagen heeft kan onze partij geen verantwoordelijkheid dragen.’
Den HaagFM 05.04.2020 Partijleider en fractieleider Richard de Mos ontkent dat er bij de gemeenteraadsverkiezingen in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratieachtergrond zijn gekocht voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos.
De Mos reageert furieus op de berichtgeving van NRC: “Nadat wij tapverslagen met NRC delen om onze onschuld te bewijzen, haalt NRC er weer een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen gekocht. Smaad, laster(campagne), roddel en achterklap dus!”
NRC meldde donderdagavond dat Hart voor Den Haag/Groep de Mos in verband wordt gebracht met stemfraude bij de verkiezingen in 2018. Dat blijkt volgens de krant uit de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een van de Turks-Nederlandse verdachten in het corruptieonderzoek rond Hart voor Den Haag/Groep de Mos. De passages zijn door de krant ingezien.
Wie twintig stempassen zou afgeven, kreeg er 150 euro voor, viel te lezen in een e-mail die in handen kwam van de krant. Dit zou volgens een bron bij veel mensen in de Turkse gemeenschap in Den Haag bekend zijn geweest.
Hart voor Den Haag/Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van burgemeester en wethouders.
Nadat op 1 oktober vorig jaar de Rijksrecherche invallen deed in de werkkamers op het stadhuis en de woningen van de wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui, omdat ze door het Openbaar Ministerie worden verdacht van corruptie, omkoping en schending van zijn ambtsgeheim, zegden VVD, D66 en GroenLinks het vertrouwen in hun coalitiepartner Hart voor Den Haag/Groep de Mos op.
Daarop viel het college. Een paar maanden later werd een nieuwe coalitie gevormd met VVD, D66, GroenLinks, PvdA en CDA.
Richard de Mos (midden, met bril) viert zijn verkiezingsoverwinning in 2018 ANP
NOS 05.06.2020 Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 zijn er in Den Haag stemmen gekocht van kiezers met een migratieachtergrond voor de lokale partij van Richard de Mos. Dat schrijft NRC op basis van tapverslagen van het corruptieonderzoek rond Groep de Mos.
In oktober 2019 deed de rijksrecherche invallen in de kantoren en woningen van toenmalig wethouders Richard de Mos en zijn collega en partijgenoot Rachid Guernaoui. Beiden zeggen niets fout te hebben gedaan.
Ook de woonadressen van drie Haagse ondernemers werden doorzocht. Een van hen, Erdinc A., zou in een afgeluisterd gesprek hebben verteld dat bij de raadsverkiezingen in ruil voor stemmen voor Groep de Mos “een financiële vergoeding” is betaald “aan partijen”.
Zijn gesprekspartner, voorzitter van een Turks-Azerbeidzjaanse vereniging, zou worden beloond met een subsidie voor zijn vereniging omdat hij veel stemmen heeft geregeld. “Rachid en Richard zijn in onze handen”, zou A. hebben gezegd.
Heel veel volmachtstemmen
Ook het hoge aantal volmachtstemmen bij sommige stembureaus in de stad wijst volgens de krant mogelijk op stemfraude. “In de Schilderswijk werd een derde van de stemmen met volmacht ingediend. Geen enkel ander stembureau in Nederland had zo veel volmachten”, zegt NRC-journalist Joep Dohmen in het NOS Radio 1 Journaal.
Tegenover NRC ontkent A. dat hij stemmen heeft gekocht, wat strafbaar is. “Het is één groot misverstand. In die telefoontjes heb ik maar wat geluld.”
Ook de partij Hart voor Den Haag/Groep de Mos ontkent dat er fraude is gepleegd. “Terwijl onze Richard de Mos na acht (!) maanden nog niets weet of verhoord is, blijft NRC alles doen om onze partij te slopen. We hebben nieuws: dat gaat jullie nooit lukken”, staat in een verklaring.
Minister Ollongren zei vanochtend dat ze geschrokken is van het bericht in NRC, maar dat ze er verder niets over weet. “Ik weet niet of het klopt, dat moet worden uitgezocht.”
NU 05.06.2020 Twee horecaondernemers in Den Haag zouden voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 stemmen hebben geronseld voor Hart voor Den Haag/Groep de Mos, de lokale politieke partij van Richard de Mos. Dat blijkt uit afgeluisterde telefoongesprekken waarvan de transcripties zijn ingezien door NRC.
Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018 kwam Groep de Mos als grootste partij uit de bus, met acht zetels. In en om de Schilderswijk zouden stemmen van kiezers met een migratieachtergrond zijn gekocht.
Dat blijkt uit telefoongesprekken die zijn gevoerd door horecaondernemer Erdinç A., die samen met zijn broer Atilla A. verdachte is in de corruptiezaak die de Rijksrecherche heeft ingesteld naar de toenmalige wethouders De Mos en Rachid Guernaoui.
Erdinç A. zou in november 2018 tegen de voorzitter van de Turks Azerbeidzjaanse Culturele Vereniging in Den Haag gezegd hebben dat hij hem wilde belonen omdat hij had geholpen met het ronselen van stemmen.
Een bron binnen de Turkse gemeenschap erkent in gesprek met NRC dat een week voor de verkiezingen in Turkse kringen bekend was dat de gebroeders A. 150 euro zouden betalen voor twintig stempassen.
‘Rachid en Richard zijn in onze handen’
“Rachid en Richard zijn in onze handen”, doelde Erdinç A. in een gesprek met de voorzitter van de vereniging in november 2018 op Guernaoui en voormalig PVV-Kamerlid De Mos, die op dat moment inmiddels wethouder waren.
De verkiezingsuitslag wijst ook op mogelijke stemfraude, want bij verschillende stembureaus was het aantal stemmen dat per volmacht werd uitgebracht opvallend groot.
Bij één stembureau kreeg Atilla A., die op de kieslijst van Groep de Mos stond, drie kwart van de stemmen op die partij. Op dat kantoor werd een derde van de stemmen per volmacht uitgebracht. Landelijk ligt dat percentage rond de 10.
Wethouders verloren vertrouwen gemeenteraad
In oktober 2019 werden de toenmalige wethouders De Mos en Guernaoui door het Openbaar Ministerie beschuldigd van corruptie. Zij werden verdacht van onder meer het tegen betaling regelen van vergunningen. De twee wethouders verloren een dag later het vertrouwen van de gemeenteraad.
In november bleek dat De Mos en Guernaoui ook verdacht werden van het bevoordelen van partijgenoot Atilla A. bij de verkoop van een groot gemeentelijk pand.
AD 04.06.2020 Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 in Den Haag zijn in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratieachtergrond gekocht voor de lokale partij van Richard de Mos.
Dat meldt NRC op basis van de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een van de Turks-Nederlandse verdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos. De passages zijn door NRC ingezien.
De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van B en W.
NRC 04.06.2020 De Rijksrecherche luisterde in maart 2018 gesprekken af waarin wordt gesproken over het kopen van stemmen.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 in Den Haag zijn in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratieachtergrond gekocht voor de lokale partij van Richard de Mos.
Dat blijkt uit de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een van de Turks-Nederlandse verdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos. De passages zijn door NRC ingezien.
De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van B en W.
De Rijksrecherche doet al anderhalf jaar onderzoek naar mogelijke omkoping van de toenmalige wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui door de Turks-Nederlandse horecaondernemers Atilla en Erdinç Akyol. Zij zouden onder meer nachtvergunningen voor hun zalencentrum Opera hebben geregeld.
‘Financiële vergoeding’
De telefoons van de broers zijn maandenlang afgeluisterd. In een van de gesprekken, op 22 november 2018, spreekt Erdinç Akyol met de voorzitter van de Turks Azerbeidzjaanse Culturele Vereniging in Den Haag, Ilhan Askin. Akyol vertelt in dat gesprek dat bij de raadsverkiezingen van 2018 in ruil voor stemmen voor Groep de Mos „een financiële vergoeding” is betaald „aan partijen”.
Akyol zegt ook dat Askin beloond zal worden omdat hij veel stemmen geregeld heeft. Askin krijgt te horen dat de Akyols een gemeentelijke subsidie zullen regelen voor zijn vereniging, via wethouder Rachid Guernaoui. Die was in maart 2018 namens Groep de Mos wethouder geworden, net als Richard de Mos. „Rachid en Richard zijn in onze handen”, zegt Erdinç Akyol in het gesprek.
Broer Atilla Akyol stond bij de raadsverkiezingen op plek 35 van de kandidatenlijst van De Mos. De vrouw van Erdinç, Nino Davituliani, op plek vier. Davituliani is eveneens verdachte in het corruptieonderzoek. Justitie doorzocht in oktober vorig jaar de woningen van de Akyols, De Mos en Guernaoui, net als de werkkamers van beide wethouders in het stadhuis.
Erdinç Akyol ontkent tegenover NRC stemmen gekocht te hebben. „Het is één groot misverstand. In die telefoontjes heb ik maar wat geluld. Ronselen, kopen van stemmen? Welnee man. Lariekoek, gelul.”
Dat stemmen zijn gekocht, wordt tegenover NRC ook gemeld door een bron uit de Turkse gemeenschap in Den Haag. Een week vóór de verkiezingen was volgens deze bron in Turkse kringen bekend dat de Akyols voor twintig stempassen 150 euro betaalden.
Op het ronselen van stemmen staat een maand cel, op het omkopen van kiezers zes maanden en op het voorhanden hebben van stempassen om die „wederrechtelijk te gebruiken” twee jaar cel.
Volmachtstemmen
Een aanwijzing voor mogelijke stemfraude in de Schilderswijk en omgeving, is ook te vinden in de verkiezingsuitslag. In het stembureau theater De Vaillant aan de Hobbemastraat kreeg Groep De Mos bijna een kwart (23,8 procent) van alle stemmen. Die gingen voor driekwart naar Atilla Akyol.
In dit stembureau was een derde (32,9 procent) van alle uitgebrachte stemmen een volmachtstem – waarbij een kiesgerechtigde iemand met zijn of haar stempas laat stemmen. In geen enkel ander stembureau in Nederland werd (procentueel) zo vaak per volmacht gestemd.
Een hoog percentage volmachtstemmen kan een aanwijzing zijn dat er is geronseld of dat er stempassen zijn gekocht. Ook andere stembureaus, waar Akyol goed scoorde, hadden opmerkelijk veel volmachtstemmen. Landelijk wordt zo’n 10 procent van de stemmen per volmacht uitgebracht.
Het aantal volmachtstemmen bij de raadsverkiezingen in Den Haag was in 2018 beduidend hoger dan in steden als Amsterdam of Rotterdam. Een onderzoek naar het afwijkende stemgedrag heeft de gemeente Den Haag niet gedaan, omdat er „geen signalen van ronselen” waren, aldus een woordvoerder. Hij wijst daarnaast op „de cultureel-religieuze motieven die vaak een rol spelen bij de keuze om per volmacht te stemmen.”
Het OM geeft geen commentaar op vragen over de stemfraude. Groep de Mos reageerde vrijdag: „Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen gekocht of geronseld.”
NRC 04.06.2020 De broers Atilla en Erdinç Akyol zouden betrokken zijn bij het ronselen van stemmen voor de Haagse Groep De Mos. Onderzoek van NRC toont een opvallend hoog aantal stemmen per volmacht aan.
Wat is het nieuws?
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 in Den Haag zijn in en om de Schilderswijk stemmen van kiezers met een migratie-achtergrond gekocht voor de lokale partij van Richard de Mos, blijkt uit de transcriptie van taps van telefoongesprekken van een verdachte in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos.
De informatie dat stemmen geronseld en gekocht zijn, wordt ondersteund door een analyse van de verkiezingsuitslag. Groep de Mos haalde bij de raadsverkiezingen een grote overwinning. De partij werd de grootste in de raad en trad daarna toe tot het college van B en W.
Wie twintig stempassen zou afgeven, kreeg er 150 euro voor, viel te lezen in een e-mail die in handen kwam van NRC. Dit zou volgens een bron bij veel mensen in de Turkse gemeenschap in Den Haag bekend zijn geweest.
„Wie twintig stempassen aan Atilla Akyol of Erdinç Akyol zou afgeven, kreeg er 150 euro voor.” De e-mail die de redactie van NRC in december vorig jaar kreeg, is brisant. Een bron uit de Turkse gemeenschap in Den Haag meldde dat twee hoofdverdachten in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos stemmen hebben gekocht en geronseld voor de lokale politieke partij bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018.
Een week voor de verkiezingen deden de geruchten al de ronde, schreef de bron, die anoniem wil blijven. „Veel mensen in de Turkse gemeenschap in Den Haag weten dit.”
De Turks-Nederlandse broers Erdinç en Atilla Akyol spelen sinds de invallen van de Rijksrecherche in oktober vorig jaar een hoofdrol in het nieuws over de corruptieaffaire. Het duo sponsorde Groep de Mos – als uitbaters van het multiculturele zalencentrum Opera. Samen met de voormalige wethouders Richard de Mos en Rachid Guernaoui zijn ze verdachten in het onderzoek dat luistert naar de naam van de oude Fenicische havenstad Tyrus, in het tegenwoordige Libanon.
Eind vorig jaar bleek dat ‘Tyrus’ onder meer draaide om de verlening van twee nachtvergunningen door toenmalig wethouder Richard de Mos aan zalencentrum Opera. De tip die NRC kreeg stelt dat de broers Akyol ook betrokken zijn bij stemfraude bij de raadsverkiezingen in 2018. Die leverden Groep de Mos een flinke overwinning op. Met acht zetels is de partij de grootste fractie in de gemeenteraad.
Jos van Rey
Geruchten over het ronselen van stemmen bij raadsverkiezingen zijn van alle tijden, maar tot veroordelingen komt het in Nederland zelden. De bekendste zaak is die van voormalig wethouder Jos van Rey, uit Roermond. Bij een huiszoeking in zijn woning trof de Rijksrecherche in 2012 een partij stempassen aan. In 2019 bekrachtigde de Hoge Raad zijn veroordeling voor corruptie, maar ook voor „het wederrechtelijk gebruik van stempassen en volmachtbewijzen”.
Op het ronselen van stemmen staat een maand cel, op het omkopen van kiezers zes maanden en op het voorhanden hebben van stempassen om die „wederrechtelijk te gebruiken” twee jaar cel.
Eén bron is geen bron, en dus zocht NRC verder naar aanwijzingen voor het ronselen of kopen van stemmen. En die zijn er, bijvoorbeeld in de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen in 2018.
Atilla Akyol
De Turkse gemeenschap in Den Haag is sterk vertegenwoordigd in de buurten als de Schilderswijk en Transvaal. In het hart van dit gebied, aan de Hobbemastraat, ligt theater De Vaillant, waar in 2018 een stembureau was ingericht. Hier kreeg Groep De Mos bijna een kwart (23,8 procent) van alle stemmen. Uitgerekend Atilla Akyol, die op een steenworp afstand van het stembureau een zaak heeft, incasseerde hier van alle 506 raadskandidaten de meeste stemmen.
Atilla Akyol stond bij de raadsverkiezingen op plek 35 van de kandidatenlijst van Groep de Mos en kreeg in totaal 696 stemmen – bijna allemaal in de Schilderswijk en omgeving. Dat waren er 236 meer dan bij de raadsverkiezingen in 2014, toen hij eveneens lijstduwer en financier van De Mos was.
Uit gegevens van de Kiesraad blijkt nog iets opvallends. In theater De Vaillant, waar Atilla Akyol goede zaken deed, is een extreem hoog percentage volmachtstemmen uitgebracht. Een derde (32,9 procent) van alle geldige stemmen is er niet uitgebracht door de kiesgerechtigde zelf, maar door een gemachtigde.
In geen van de 8.699 Nederlandse stembureaus lieten zo veel kiezers iemand anders stemmen met hun stempas. Ook de zeven andere locaties waar Akyol goed scoorde, staan in de landelijke ‘volmachtentoptwintig’ die NRC heeft opgesteld (zie graphic).
Een hoog percentage stemmen per volmacht kan een aanwijzing zijn dat er met stempassen is gerommeld. Onderzoek hiernaar heeft de gemeente Den Haag, die de top twintig domineert en duidelijk hoger scoort dan bijvoorbeeld Amsterdam en Rotterdam, niet gedaan. Een woordvoerder wijst op „de cultureel-religieuze motieven die vaak een rol spelen bij de keuze om per volmacht te stemmen”. En bovendien, zegt hij: er waren „geen signalen van ronselen”.
Maar de signalen blijken nu – meer dan twee jaar na de verkiezingen – wel degelijk te bestaan, als bijvangst in het corruptieonderzoek rond Groep de Mos. In een door de Rijksrecherche op 22 november 2018 afgeluisterd gesprek, luisterend naar de naam ‘2005111400.TAP’, zegt Erdinç Akyol onomwonden tegen de voorzitter van de Turks Azerbeidzjaanse Culturele Vereniging in Den Haag, Ilhan Askin: er is betaald voor stemmen voor Groep de Mos.
Akyol vertelt Askin dat hij die bij de raadsverkiezingen heeft „geregeld” voor De Mos. „Andere partijen” hebben volgens Akyol „een financiële vergoeding” hiervoor gekregen, maar met Askin wil Akyol het anders oplossen. Die neemt „een bijzondere positie in” en zal worden beloond met subsidies. Akyol gaat dit voor hem regelen: „Hij [oud-wethouder Rachid Guernaoui, red.] gaat je 100 procent subsidie verstrekken.”
Over de toekenning van deze subsidie is Guernaoui inmiddels gehoord, voor zover bekend als eerste verdachte. Daarbij is „absoluut niets onrechtmatigs gebeurd”, zegt Guernaoui tegen NRC. „Ik heb conform de ambtelijke adviezen besloten.”
Verenigingsvoorzitter Ilhan Askin zegt tegen NRC eveneens van niets te weten. Niemand van zijn vereniging heeft stemmen voor wie dan ook geregeld, zegt Askin. „Ik heb nimmer volmachten opgevraagd of bij volmacht voor wie dan ook gestemd. Tevens heb ik nimmer betalingen ontvangen.”
Een keurige burger
De bron van de verdenkingen, Erdinç Akyol, is nog nergens aan het woord gekomen. Niet over de mogelijke stemfraude en ook niet over zijn – eveneens afgeluisterde – opmerking: „Zowel Richard als Rachid zijn in onze handen”.
Tegenover NRC zegt Akyol hierover: „Die opmerking is vertaald uit het Azerbeidzjaans naar het Turks, en daarna naar het Nederlands. Ik zei ‘dat het onze vrienden zijn’, of zoiets. Door de vertaling krijgt het een andere lading.”
En, vervolgt Akyol: „Ze zeggen ook dat ik stemmen heb geregeld voor mijn broer Atilla. Niet waar, ik was aan de slag om mijn partner te promoten.”
Die partner is Nino Davituliani, vierde op de kandidatenlijst van De Mos. Davituliani, eveneens verdachte in het corruptieonderzoek, was in 2018 goed voor 316 stemmen.
Van de tip die NRC over de stemfraude kreeg, is Akyol niet onder de indruk. „Die Haagse bron die vertelt dat ik stemmen koop, is gewoon heel erg jaloers, omdat wij allemaal succesvol zijn.”
Al met al zit hij er mooi mee. „Ik ben een keurige burger. Een Azerbeidzjaanse Turk die al vijftig jaar in Nederland woont. Heb zelfs keurig mijn dienstplicht gedaan in Nederland.”
‘Stemmen regelen’
Dat de Rijksrecherche aansloeg op het ritselen van stemmen, is niet verwonderlijk. Rechercheurs hoorden op de tap dat Erdinç Akyol diverse organisaties en mensen belde om met hen het aantal stemmen dat zij hadden geregeld voor Groep de Mos te bespreken, gekoppeld aan hun subsidiekansen. In de gesprekken lijkt Akyol druk doende een slaatje te slaan uit het feit dat hij de wethouders kent. Zonder zijn bemiddeling maak je nauwelijks kans bij Groep de Mos, spiegelt hij zijn gesprekspartners voor.
„Je moet stemmen voor ons regelen, maar je hebt dit niet hard gemaakt,” zegt Akyol tegen een organisator van multiculturele ontmoetingen. „Als ik nu naar Groep de Mos ga, gaan ze antwoorden dat jij niets voor hen betekend hebt.”
Tegen een andere Groep de Mos-sympathisant zegt Akyol, aldus een ander tapverslag: „Ik krijg nog geld van je.” De man heeft „maar 38 stemmen geregeld”. Hij doet de man een oplossing aan de hand. „Ik ga subsidie regelen, je gaat 40/50 duizend euro per jaar krijgen.” Daarvan „is de helft mijn geld”, zegt Akyol.
Reacties
Justitie wil niet reageren op vragen over de stemfraude. Ook de advocaat van Richard de Mos laat weten geen commentaar te geven. Groep de Mos publiceerde vrijdag op haar website een reactie. Daarin staat dat Rachid Guernaoui tapverslagen met NRC heeft „gedeeld”. NRC haalde daar „een verzonnen stok uit om mee te slaan. Er zijn door Groep de Mos nooit stemmen gekocht of geronseld.”
Meer
„Ach, die afgeluisterde telefoontjes”, zegt Erdinç Akyol tegen NRC. „Het is één groot misverstand. In die telefoontjes heb ik maar wat geluld. Ronselen, kopen van stemmen? Welnee man. Lariekoek, gelul.” Hij is nog niet gehoord door de Rijksrecherche, zegt hij. Wel heeft hij oprecht spijt dat zijn woorden Rachid Guernaoui in de problemen hebben gebracht. „Ik heb wat overdreven, en dat heeft hem als wethouder zijn nek gekost. Heel sneu voor Rachid. Die man heeft niets verkeerd gedaan.”
Tijdens zijn opgenomen telefoontjes is Akyol minder flatteus over de ex-wethouder. Over Guernaoui zegt hij volgens een tapverslag: „Die flikker is een Marokkaan”.
Akyol tegen NRC: „Dat ik Marokkaanse flikker gezegd heb is ook een beetje een stopwoordje. Ik bedoel er niks ergs mee.”
Met medewerking van Arlen Poort.
De broers Akyol
De financiers van Groep de Mos kwamen eerder in aanraking met de politie. Zo werd een café dat Erdinç Akyol (Ernst voor zijn Nederlandse vrienden) in de Schilderswijk uitbaatte, in 2015 gesloten wegens illegaal gokken. En in 2018 volgde voor hem een veroordeling tot 50 uur werkstraf en een boete voor het met de dood bedreigen van zijn ex-vriendin. In de woning van Atilla Akyol vond de politie in 2019 een vuurwapen met munitie. Ook was hij verdachte in een onderzoek naar witwassen en illegaal gokken. De broers hebben geen bezwaar dat hun naam voluit genoemd wordt.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f6a2fb3c-06d1-11eb-951a-0255c322e81b.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f39ccbfa-f08a-11ea-acba-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d615e432-c2b7-11ea-842e-0255c322e81b.jpg)
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data58753857-8c7960.jpg)
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/06/data58752853-06b01f.jpg)
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/06/data58752853-06b01f.jpg)
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2020/06/data58745052-011fd3.png)
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2019/11/data51975794-a2fff6.jpg)
Jan de Wandelaar in het Den Haag van Morgen 