AD 15.01.2021
Topgeheim !?!?! Ja/Nee !!!???
Het stadsbestuur volgt de regels voor de geheimhouding van geheimen informatie over het algemeen goed, maar het moet op een aantal punten beter. Dat is de conclusie van de Rekenkamer Den Haag, die onderzoek deed naar geheimhouding op het stadhuis. Dat schrijft mediapartner Omroep West. Zo wordt niet altijd goed aangegeven waarom informatie geheim is en worden de procedures rond besloten vergaderingen niet goed nageleefd.
Het Haags stadsbestuur verklaart informatie vaak geheim. Maar het is voor de politiek lastig om te achterhalen of inwoners terecht in het ongewisse worden gehouden. Dat komt doordat het stadsbestuur meestal niet motiveert waarom de geheimhouding op gemeentelijke stukken nodig is.
De Rekenkamer Den Haag, die onafhankelijk onderzoek doet naar het functioneren van het gemeentebestuur, is in 2019 begonnen met het onder de loep nemen van de Haagse geheimhouding. Aanleiding hiervoor is het feit dat ‘geheimhouding’ regelmatig onderdeel van discussie is in de Haagse gemeenteraad. ‘Met enige regelmaat staat de noodzaak tot geheimhouding ter discussie’, stelt de rekenkamer in het rapport ‘Openheid over geheimhouding‘ dat donderdag 14.01.2021 is gepresenteerd.
Telegraaf 26.01.2021
Veel ruimte voor verbetering
Robert Barker van oppositiepartij Partij voor de Dieren is kritisch. ‘De rekenkamer laat met het onderzoek zien dat Den Haag transparanter moet zijn’, zegt hij. ‘Stukken moeten niet meer zonder motivering tot in de oneindigheid geheim blijven. Het principe is: openbaar, tenzij. Maar in de Haagse praktijk blijven hele stukken geheim, ook als er maar een paar gevoelige dingen in staan. Die stukken worden nooit meer openbaar gemaakt. Er is veel ruimte voor verbetering om van de gemeente Den Haag een open overheid te maken.’
AD 27.01.2021
‘Goed dat de Rekenkamer dit onderzocht heeft’, reageert Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. ‘Den Haag heeft er namelijk een handje van om geheimhouding toe te passen op onwelgevallige dossiers.’ Sluijs wijst op ‘de schimmigheid’ rondom de vertrokken topambtenaar en de deal met tassenontwerper Omar Munie. Sluijs: ‘Het uitgangspunt moet zoveel mogelijk transparantie zijn.
Vonkenregen
Als voorbeelden noemt de rekenkamer het verkopen van de aandelen van energiebedrijf Eneco waarbij een discussie ontstond over het geheim verklaren van de informatie rond het verkoopproces. Ook de nasleep van de vonkenregen op Scheveningen en het wel of niet openbaar maken van de afspraken die de autoriteiten met de bouwers van de vreugdevuren hadden gemaakt, wordt door de rekenkamer genoemd. Net als het debat over de geheime informatie rond het vertrek van een topambtenaar.
Minder geheime stukken: gemeente maakt meer informatie openbaar op speciale Wob-site
Den Haag FM 22.07.2021 Op een speciale site van de gemeente is nu alle informatie openbaar naar aanleiding van Wob-verzoeken. Het moet zorgen voor meer openheid, minder geheime stukken en het moet makkelijker worden om informatie aan te vragen bij de gemeente.
Wob staat voor Wet openbaarheid van bestuur. Het betekent dat mensen meer informatie op kunnen vragen bij de overheid over bijvoorbeeld de besluitvorming. Wie meer informatie wil kan een wob-verzoek indienen, de overheid moet dan die info openbaar maken.
De gemeenteraad nam onlangs een motie aan voor meer openbaarheid. Op de site staat een overzicht van alle Wob-verzoeken. ‘Door dit voorstel wordt de gemeente toegankelijker, overzichtelijker en transparanter’, zegt Partij voor de Dieren-fractievoorzitter Robert Barker. Samen met het CDA, de Haagse Stadspartij en de PvdA diende de PvdD het voorstel in.
De informatie op wob.denhaag.nl gaat over elk genomen Wob-besluit en de bijlagen vanaf 1 juli 2021 (de datum van het besluit). Vanwege de privacy zijn specifieke (persoons)gegevens onleesbaar gemaakt.
LEES OOK: Raad wil transparantere gemeente: minder geheime stukken en meer toegankelijke informatie
Raad wil transparantere gemeente: minder geheime stukken en meer toegankelijke informatie
Den HaagFM 14.07.2021 Minder geheime stukken en het moet makkelijker worden om informatie aan te vragen bij de gemeente. De Initiatiefnota Openbaarheid die opriep tot meer openheid werd vandaag door de gemeenteraad aangenomen.
Er zal onder meer een overzicht van WOB-verzoeken komen. ‘En ook bezwaarschriften op Wob-verzoeken verschijnen binnenkort netjes op de website, voor iedereen inzichtelijk’, zegt Joris Wijsmuller (HSP).
Daarnaast zullen niet langer gehele documenten geheim worden verklaard wanneer deze vertrouwelijke informatie bevat. ‘Het uitgangspunt wordt nu dat enkel de vertrouwelijke passages geheim blijven’, licht Kavish Partiman (CDA) toe. ‘Zo zal er veel meer informatie openbaar worden.’
‘Gemeente hield te veel informatie standaard onder de pet’
‘Door dit voorstel wordt de gemeente toegankelijker, overzichtelijker en transparanter’, zegt Partij voor de Dieren-fractievoorzitter Robert Barker. Samen met het CDA, de Haagse Stadspartij en de PvdA diende de PvdD het voorstel in.
‘De gemeente hield te veel informatie standaard onder de pet. Dat kan nu niet zomaar meer. Door ons aangenomen voorstel moet de gemeente geheimhouding nu beter onderbouwen’, aldus Barker. Doorgaans is informatie van de overheid openbaar, tenzij dat niet anders kan. ‘Maar zo ging dat in Den Haag niet.’
LEES OOK: Gemeenteraad vergadert over geheimhouding, politiebureau Binckhorst en financiën
Haagse raad wil dat college minder informatie geheim houdt
OmroepWest 14.07.2021 Het Haagse stadsbestuur mag minder informatie ‘onder de pet’ houden. Een initiatiefvoorstel hierover van vier partijen is woensdag door de gehele gemeenteraad aangenomen. ‘Door dit voorstel wordt de gemeente toegankelijker, overzichtelijker en transparanter’, zegt fractievoorzitter Robert Barker van de Partij voor de Dieren.
Het initiatiefvoorstel van de Partij voor de Dieren, de Haagse Stadspartij, PvdA en CDA gaat ervan uit dat informatie van de overheid openbaar is, tenzij dat niet kan. Dat is het uitgangspunt in het openbaar bestuur. ‘Maar zo ging dat in Den Haag niet,’ zegt Barker. ‘De gemeente hield te veel informatie standaard onder de pet. Dat kan nu niet zomaar meer. Door ons aangenomen voorstel moet de gemeente geheimhouding beter onderbouwen.’
Ook mag geheime informatie minder lang achter slot en grendel blijven. Bülent Aydin van de PvdA: ‘Geheime stukken verdwenen in een kluis en de gemeente gooide de sleutel weg. Eenmaal geheim verklaarde stukken werden namelijk nooit meer openbaar gemaakt. Daar komt een einde aan.’ Het voorstel regelt dat geheime stukken openbaar worden gemaakt als de geheimhouding niet meer nodig is.
Informatie openbaar
Ook de gewoonte om hele stukken geheim te verklaren als er één vertrouwelijke zin in staat, wordt beëindigd. ‘Het uitgangspunt wordt nu dat enkel de vertrouwelijke passages geheim blijven’, zegt CDA-fractievoorzitter Kavish Partiman. ‘Zo zal er veel meer informatie openbaar worden.’
Bovendien komt er een overzicht van verzoeken om informatie openbaar te maken, zogeheten Wob-verzoeken. ‘Gemeenten als Amsterdam, Rotterdam en Utrecht hadden al zo’n overzicht. Den Haag loopt nu weer bij’ zegt fractievoorzitter Joris Wijsmuller van de Haagse Stadspartij. ‘En ook bezwaarschriften op Wob-verzoeken verschijnen binnenkort netjes op de website, voor iedereen inzichtelijk.’
Kluis gaat open
Hart voor Den Haag/Groep de Mos diende ook een initiatiefvoorstel in dat ertoe moet leiden dat het stadsbestuur transparanter wordt. Het voorstel ‘Verstop kritische rapporten niet langer in de kluis’ kreeg steun van de hele raad. ‘De kluis gaat open’, jubelt raadslid Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. ‘Volledige transparantie en het controleren van het stadsbestuur is belangrijker dan ooit. Dan past het niet om kritische rapporten en miljoenen kostende raadsvoorstellen geheim te verklaren en in de kluis te stoppen.’
Het voorstel verandert het ‘geheim omdat’-principe in ‘te allen tijden openbaar tenzij’-principe. Sluijs: ‘De geheimhouding moet dan wel buitengewoon goed en uitvoerig gemotiveerd zijn.’ Ook komt er een toegankelijk online geheimhoudingsregister. ‘Daarmee ziet de hele stad op welke stukken geheimhouding rust’, zegt Sluijs. ‘Vreemde ogen dwingen. Laat dat een stok achter de deur zijn om de operaties stiekem tot een minimum te beperken.’
Lees ook: Geheimhouding van geheime stukken door Haags stadsbestuur kan beter
Den Haag gaat onderzoek doen naar mogelijke voorkeur voor bouwers in de stad
OmroepWest 28.01.2021 De gemeente Den Haag laat onderzoeken of sommige bouwers of projectontwikkelaars vaker in de stad opereren dan andere, en zo ja waarom. Zo moet duidelijk worden of bepaalde bedrijven een voorkeurspositie hebben.
Dat schrijft wethouder Anne Mulder (VVD) aan de gemeenteraad. Mulder wil daarmee duidelijkheid scheppen over de vraag of het klopt dat sommige partijen ‘onevenredig dominant’ zijn in de stad. Die vraag leeft in de gemeenteraad en daarbuiten, heeft hij de afgelopen tijd gemerkt.
Daarnaast proeft hij dat er een gevoel heerst dat bouwers of ontwikkelaars een project krijgen toegewezen als een soort gunst. ‘Een bepaalde ontwikkelaar of bouwbedrijf zou in die gedachte dan mogelijk een voorkeurspositie genieten bij een toekomstig project om een huidig project door te kunnen laten gaan’, aldus de wethouder.
Welke bouwers zijn hier actief en waarom?
Omdat hij, naar eigen zeggen, hecht het college aan onafhankelijk en behoorlijk bestuur laat de wethouder nu een onderzoek doen naar de bouw- en ontwikkelmarkt in Den Haag. Daarbij wordt inzichtelijk gemaakt hoe die is verdeeld onder bouwbedrijven en projectontwikkelaars, of er bepaalde bouwers en ontwikkelaars onevenredig veel klussen krijgen en waarom. Verder moet duidelijk worden of er partijen zijn die niet of nauwelijks in Den Haag zijn vertegenwoordigd.
Dat zou, stelt hij, ook in het belang van de bouwers en ontwikkelaars zelf zijn omdat de stad een groot belang heeft bij een goede samenwerking. ‘Er is een woningtekort. De gemeente kan dat niet alleen oplossen. En door hun investeringen hebben bouwers en projectontwikkelaars zelf ook belang bij het ontwikkelen en behouden van een goede en duurzame leefomgeving. We moeten het samen doen.’
In de gemeenteraad leeft onvrede
Mulder, die in september Boudewijn Revis opvolgde als wethouder stadsontwikkeling, wil daarmee onder meer tegemoet komen aan een onvrede die in de gemeenteraad leeft over de ondoorzichtigheid van grote bouwprojecten.
Al twee maanden na zijn aantreden, voelde hij dat er iets niet lekker zat in de politiek. ‘Je merkt als je daarover praat in de gemeenteraad dat er iets hangt, er heerst ongemak’, zei hij bijvoorbeeld in een debat over de bouw van twee torens op het Koningin Julianaplein bij het Centraal Station. ‘We moeten daarom lessen leren uit beeldbepalende projecten. Daar ben ik nu mee bezig.’ Dat schrijft hij nu ook weer aan de gemeenteraad. ‘In de debatten met uw raad de afgelopen maanden heeft het college duidelijk gemerkt dat er behoefte is om beter meegenomen te worden in grote besluiten over projecten in het ruimtelijk domein.’
Wethouder gaat politiek beter informeren
Daarom wil hij zijn best gaan doen om de politiek ‘tijdig en toegankelijk’ te informeren als er grote beslissingen worden genomen, wat daarvoor de redenen zijn en welke afspraken zijn gemaakt. ‘Er is het college veel aan gelegen om een goede relatie met uw raad te hebben. De raad mag van het college verwachten dat zij in staat wordt gesteld haar controlerende taak goed uit te voeren. Niet alleen zijn wij als college verantwoordelijk voor onze eigen beslissingen, maar wij dragen die verantwoordelijkheid ook voor beslissingen die in het verleden zijn genomen en nu nog effect hebben op lopende projecten. Ook daarover willen wij zo goed mogelijk verantwoording afleggen.’
Als voorbeelden van projecten waarbij hij dat ‘ongemak of zorgen’ herkende, noemt de wethouder de bouw van het cultuurcomplex Amare, de torens bij CS, het vertrek van een topambtenaar en de verkoop van het pand van tassenmaker Omar Munie aan het Noordeinde.
Betere greep op grote projecten
Bovendien wil de wethouder beter greep krijgen op grote ontwikkelingen, zoals in de Binckhorst en Zuidwest. Die krijgen een eigen directeur.
Volgens Mulder voelt hij net als de raad de ‘noodzaak en urgentie’ om deze verbeteringen door te voeren. ‘Doel is een constructieve relatie met de raad die gestoeld is op onderling vertrouwen en respect voor de wederzijdse rollen.’
Gemeente gaat onderzoek doen naar mogelijke voorkeur voor bouwers in de stad
Den HaagFM 28.01.2021 De gemeente Den Haag laat onderzoeken of sommige bouwers of projectontwikkelaars vaker in de stad opereren dan andere, en zo ja waarom. Zo moet duidelijk worden of bepaalde bedrijven een voorkeurspositie hebben.
Dat schrijft wethouder Anne Mulder (VVD) aan de gemeenteraad, aldus mediapartner Omroep West.
Mulder wil daarmee duidelijkheid scheppen over de vraag of het klopt dat sommige partijen ‘onevenredig dominant’ zijn in de stad. Die vraag leeft in de gemeenteraad en daarbuiten, heeft hij de afgelopen tijd gemerkt.
Daarnaast proeft hij dat er een gevoel heerst dat bouwers of ontwikkelaars een project krijgen toegewezen als een soort gunst. ‘Een bepaalde ontwikkelaar of bouwbedrijf zou in die gedachte dan mogelijk een voorkeurspositie genieten bij een toekomstig project om een huidig project door te kunnen laten gaan’, aldus de wethouder.
Welke bouwers zijn hier actief en waarom?
Omdat hij, naar eigen zeggen, hecht het college aan onafhankelijk en behoorlijk bestuur laat de wethouder nu een onderzoek doen naar de bouw- en ontwikkelmarkt in Den Haag. Daarbij wordt inzichtelijk gemaakt hoe die is verdeeld onder bouwbedrijven en projectontwikkelaars, of er bepaalde bouwers en ontwikkelaars onevenredig veel klussen krijgen en waarom. Verder moet duidelijk worden of er partijen zijn die niet of nauwelijks in Den Haag zijn vertegenwoordigd.
Dat zou, stelt hij, ook in het belang van de bouwers en ontwikkelaars zelf zijn omdat de stad een groot belang heeft bij een goede samenwerking. ‘Er is een woningtekort. De gemeente kan dat niet alleen oplossen. En door hun investeringen hebben bouwers en projectontwikkelaars zelf ook belang bij het ontwikkelen en behouden van een goede en duurzame leefomgeving. We moeten het samen doen.’
In de gemeenteraad leeft onvrede
Mulder, die in september Boudewijn Revis opvolgde als wethouder stadsontwikkeling, wil daarmee onder meer tegemoet komen aan een onvrede die in de gemeenteraad leeft over de ondoorzichtigheid van grote bouwprojecten.
Al twee maanden na zijn aantreden, voelde hij dat er iets niet lekker zat in de politiek. ‘Je merkt als je daarover praat in de gemeenteraad dat er iets hangt, er heerst ongemak’, zei hij bijvoorbeeld in een debat over de bouw van twee torens op het Koningin Julianaplein bij het Centraal Station. ‘We moeten daarom lessen leren uit beeldbepalende projecten. Daar ben ik nu mee bezig.’ Dat schrijft hij nu ook weer aan de gemeenteraad. ‘In de debatten met uw raad de afgelopen maanden heeft het college duidelijk gemerkt dat er behoefte is om beter meegenomen te worden in grote besluiten over projecten in het ruimtelijk domein.’
Wethouder gaat politiek beter informeren
Daarom wil hij zijn best gaan doen om de politiek ‘tijdig en toegankelijk’ te informeren als er grote beslissingen worden genomen, wat daarvoor de redenen zijn en welke afspraken zijn gemaakt. ‘Er is het college veel aan gelegen om een goede relatie met uw raad te hebben. De raad mag van het college verwachten dat zij in staat wordt gesteld haar controlerende taak goed uit te voeren. Niet alleen zijn wij als college verantwoordelijk voor onze eigen beslissingen, maar wij dragen die verantwoordelijkheid ook voor beslissingen die in het verleden zijn genomen en nu nog effect hebben op lopende projecten. Ook daarover willen wij zo goed mogelijk verantwoording afleggen.’
Als voorbeelden van projecten waarbij hij dat ‘ongemak of zorgen’ herkende, noemt de wethouder de bouw van het cultuurcomplex Amare, de torens bij CS, het vertrek van een topambtenaar en de verkoop van het pand van tassenmaker Omar Munie aan het Noordeinde.
Betere greep op grote projecten
Bovendien wil de wethouder beter greep krijgen op grote ontwikkelingen, zoals in de Binckhorst en Zuidwest. Die krijgen een eigen directeur.
Volgens Mulder voelt hij net als de raad de ‘noodzaak en urgentie’ om deze verbeteringen door te voeren. ‘Doel is een constructieve relatie met de raad die gestoeld is op onderling vertrouwen en respect voor de wederzijdse rollen.’
Den Haag verklaart informatie vaak geheim. Maar is dat terecht?
AD 15.01.2021 Den Haag verklaart informatie geregeld geheim. Maar het is voor de politiek lastig om te achterhalen of inwoners terecht in het ongewisse worden gehouden. Dat komt doordat het stadsbestuur meestal niet motiveert waarom de geheimhouding op gemeentelijke stukken nodig is.
Dat schrijft de Haagse Rekenkamer in het rapport Openheid over Geheimhouding waar de gemeenteraad om had gevraagd. De lokale politiek stelt de noodzaak van geheimhouding geregeld ter discussie, zoals bij de verkoop van de aandelen Eneco en bij het uit de hand gelopen vreugdevuur op Scheveningen. Ook bij het vertrek van een berispte topambtenaar wilde de Haagse gemeenteraad geheime informatie over de integriteitskwestie openbaar hebben.
Lees ook;
De Rekenkamer beveelt Den Haag aan voortaan altijd een motivering te geven als informatie niet openbaar mag worden. Maar het college wil niet verder gaan dan het uitschrijven van de wettelijke gronden waarop het een beroep doet. De Rekenkamer vindt dat onvoldoende.
Oneindig
Robert Barker van de Partij voor de Dieren noemt de opstelling van het stadsbestuur ‘bijzonder’. Ook al omdat het college volgens de Rekenkamer wettelijk verplicht is uitleg te geven.
,,Het rapport laat zien dat Den Haag transparanter moet worden’’, zegt Barker. ,,Er is veel ruimte voor verbetering om van de gemeente een open overheid te maken. Stukken moeten niet meer zonder motivering en tot in het oneindige geheim blijven.’’
Want het laatste is een tweede probleem dat de Rekenkamer constateert. Is informatie eenmaal geheim verklaard, dan wordt die vertrouwelijkheid later zelden nog opgeheven. Ook dat zou beter moeten.
Ook loopt de gemeente nu het risico dat geheime informatie toch openbaar wordt, omdat ze procedures bij besloten vergaderingen niet altijd goed hanteert. Zo zal aan het einde van vertrouwelijke vergaderingen de geheimhouding voortaan expliciet moeten worden uitgesproken.
Geheimhouding van geheime stukken door stadsbestuur kan beter
Den HaagFM 14.01.2021 Het stadsbestuur volgt de regels voor het geheimhouden van geheime informatie over het algemeen goed, maar het moet op een aantal punten beter. Dat is de conclusie van de Rekenkamer Den Haag, die onderzoek deed naar geheimhouding op het stadhuis. Dat schrijft mediapartner Omroep West. Zo wordt niet altijd goed aangegeven waarom informatie geheim is en worden de procedures rond besloten vergaderingen niet goed nageleefd.
De Rekenkamer Den Haag, die onafhankelijk onderzoek doet naar het functioneren van het gemeentebestuur, is in 2019 begonnen met het onder de loep nemen van de Haagse geheimhouding. Aanleiding hiervoor is het feit dat ‘geheimhouding’ regelmatig onderdeel van discussie is in de gemeenteraad. ‘Met enige regelmaat staat de noodzaak tot geheimhouding ter discussie’, stelt de rekenkamer in het rapport ‘Openheid over geheimhouding’ dat donderdag is gepresenteerd.
Openbaarheid van informatie is de norm bij het openbaar bestuur, zo staat in het rapport van de rekenkamer. Maar er kunnen gegronde redenen zijn om informatie niet openbaar te maken. Door geheimhouding op te leggen, kan de gemeente specifieke – in de wet vastgelegde – belangen van de gemeente, bedrijven of personen beschermen. Het opleggen van geheimhouding mag echter niet misbruikt worden om vanuit andere belangen informatie uit de openbaarheid te houden.
Vonkenregen
Als voorbeelden noemt de rekenkamer het verkopen van de aandelen van energiebedrijf Eneco waarbij een discussie ontstond over het geheim verklaren van de informatie rond het verkoopproces. Ook de nasleep van de vonkenregen op Scheveningen en het wel of niet openbaar maken van de afspraken die de autoriteiten met de bouwers van de vreugdevuren hadden gemaakt, wordt door de rekenkamer genoemd. Net als het debat over de geheime informatie rond het vertrek van een topambtenaar.
Uit het onderzoek van de rekenkamer blijkt dat de gemeente Den Haag geheimhouding van informatie ‘ten dele’ op orde heeft. Maar op een aantal punten wijkt het gemeentebestuur af van de wet en dat kan bijvoorbeeld betekenen dat geheime informatie onbedoeld toch openbaar wordt als het aangevochten zou worden.
Besloten vergaderingen
Dat geldt bijvoorbeeld voor besloten vergaderingen. De gemeenteraad en raadscommissies volgen de procedure uit de wet niet goed omdat de raadsleden aan het einde van de besloten vergadering niet expliciet uitspreken dat alles wat in de vergadering ter tafel is gekomen, geheim is. ‘Daardoor ontstaat het risico dat informatie waarvan de intentie is dat die geheim is, onbedoeld openbaar wordt of openbaar gemaakt moet worden’, stelt de rekenkamer.
Verder laat het college van burgemeester en wethouders vaak een uitleg achterwege over de reden van het geheim blijven van informatie. ‘Het noemen van alleen de relevante wetsartikelen (zijnde de juridische grondslag) kan niet gezien worden als een motivering van het besluit’, staat in het rapport. Dat moet dus anders. ‘Door middel van een nadere motivering kan de raad beter beoordelen of de geheimhouding terecht wordt opgelegd en of geheimhouding bekrachtigd moet worden.’
Opheffen geheimhouding
Ook schiet Den Haag te kort als het gaat om het weer opheffen van de geheimhouding. Meestal is er bij geheime informatie geen datum gegeven waarop de informatie weer vrij kan komen. Als deze vervaldatum wel wordt vermeld, dan variëren die data van 2016 tot rond het jaar 2050 en zelfs 2110. Dat betekent dat sommige informatie langer dan noodzakelijk geheim blijft, terwijl andere informatie juist ‘vanzelf’ vrijkomt. Beter zou het volgens de rekenkamer zijn als er een ‘evaluatiedatum’ vastgesteld wordt waarop de raad opnieuw beoordeelt of de geheimhouding opgeheven kan worden.
Het college van burgemeester en wethouders neemt het grootste deel van de adviezen van de rekenkamer over. En ook het presidium van de gemeenteraad dat de dagelijkse gang van zaken van de raad regelt, ziet aanknopingspunten voor verbetering.
Veel ruimte voor verbetering
Robert Barker van oppositiepartij Partij voor de Dieren is kritisch. ‘De rekenkamer laat met het onderzoek zien dat Den Haag transparanter moet zijn’, zegt hij. ‘Stukken moeten niet meer zonder motivering tot in de oneindigheid geheim blijven. Het principe is: openbaar, tenzij. Maar in de Haagse praktijk blijven hele stukken geheim, ook als er maar een paar gevoelige dingen in staan. Die stukken worden nooit meer openbaar gemaakt. Er is veel ruimte voor verbetering om van de gemeente Den Haag een open overheid te maken.’
Geheimhouding van geheime stukken door Haags stadsbestuur kan beter
OmroepWest 14.01.2021 Het stadsbestuur van Den Haag volgt de regels voor het geheimhouden van geheime informatie over het algemeen goed, maar het moet op een aantal punten beter. Dat is de conclusie van de Rekenkamer Den Haag, die onderzoek deed naar geheimhouding op het stadhuis. Zo wordt niet altijd goed aangegeven waarom informatie geheim is en worden de procedures rond besloten vergaderingen niet goed nageleefd.
De Rekenkamer Den Haag, die onafhankelijk onderzoek doet naar het functioneren van het gemeentebestuur, is in 2019 begonnen met het onder de loep nemen van de Haagse geheimhouding. Aanleiding hiervoor is het feit dat ‘geheimhouding’ regelmatig onderdeel van discussie is in de Haagse gemeenteraad. ‘Met enige regelmaat staat de noodzaak tot geheimhouding ter discussie’, stelt de rekenkamer in het rapport ‘Openheid over geheimhouding‘ dat donderdag is gepresenteerd.
Openbaarheid van informatie is de norm bij het openbaar bestuur, zo staat in het rapport van de rekenkamer. Maar er kunnen gegronde redenen zijn om informatie niet openbaar te maken. Door geheimhouding op te leggen, kan de gemeente specifieke – in de wet vastgelegde – belangen van de gemeente, bedrijven of personen beschermen. Het opleggen van geheimhouding mag echter niet misbruikt worden om vanuit andere belangen informatie uit de openbaarheid te houden.
Vonkenregen
Als voorbeelden noemt de rekenkamer het verkopen van de aandelen van energiebedrijf Eneco waarbij een discussie ontstond over het geheim verklaren van de informatie rond het verkoopproces. Ook de nasleep van de vonkenregen op Scheveningen en het wel of niet openbaar maken van de afspraken die de autoriteiten met de bouwers van de vreugdevuren hadden gemaakt, wordt door de rekenkamer genoemd. Net als het debat over de geheime informatie rond het vertrek van een topambtenaar.
Uit het onderzoek van de rekenkamer blijkt dat de gemeente Den Haag geheimhouding van informatie ‘ten dele’ op orde heeft. Maar op een aantal punten wijkt het gemeentebestuur af van de wet en dat kan bijvoorbeeld betekenen dat geheime informatie onbedoeld toch openbaar wordt als het aangevochten zou worden.
Besloten vergaderingen
Dat geldt bijvoorbeeld voor besloten vergaderingen. De gemeenteraad en raadscommissies volgen de procedure uit de wet niet goed omdat de raadsleden aan het einde van de besloten vergadering niet expliciet uitspreken dat alles wat in de vergadering ter tafel is gekomen, geheim is. ‘Daardoor ontstaat het risico dat informatie waarvan de intentie is dat die geheim is, onbedoeld openbaar wordt of openbaar gemaakt moet worden’, stelt de rekenkamer.
Verder laat het college van burgemeester en wethouders vaak een uitleg achterwege over de reden van het geheim blijven van informatie. ‘Het noemen van alleen de relevante wetsartikelen (zijnde de juridische grondslag) kan niet gezien worden als een motivering van het besluit’, staat in het rapport. Dat moet dus anders. ‘Door middel van een nadere motivering kan de raad beter beoordelen of de geheimhouding terecht wordt opgelegd en of geheimhouding bekrachtigd moet worden.’
Opheffen geheimhouding
Ook schiet Den Haag te kort als het gaat om het weer opheffen van de geheimhouding. Meestal is er bij geheime informatie geen datum gegeven waarop de informatie weer vrij kan komen. Als deze vervaldatum wel wordt vermeld, dan variëren die data van 2016 tot rond het jaar 2050 en zelfs 2110. Dat betekent dat sommige informatie langer dan noodzakelijk geheim blijft, terwijl andere informatie juist ‘vanzelf’ vrijkomt. Beter zou het volgens de rekenkamer zijn als er een ‘evaluatiedatum’ vastgesteld wordt waarop de raad opnieuw beoordeelt of de geheimhouding opgeheven kan worden.
Joris Wijsmuller@JorisWijsmuller
Geheimhouding van informatie, als dat al nodig is, moet beter gemotiveerd, beter bewaakt en zo kort mogelijk. Goed dat de Rekenkamer dit onderzocht heeft en met aanbevelingen komt. Het is nu aan de #raad070 om door te pakken. https://t.co/vPrh3iTabM
10:22 – 14 jan. 2021 Andere Tweets van Joris Wijsmuller bekijken
Het college van burgemeester en wethouders neemt het grootste deel van de adviezen van de rekenkamer over. En ook het presidium van de gemeenteraad dat de dagelijkse gang van zaken van de raad regelt, ziet aanknopingspunten voor verbetering.
Veel ruimte voor verbetering
Robert Barker van oppositiepartij Partij voor de Dieren is kritisch. ‘De rekenkamer laat met het onderzoek zien dat Den Haag transparanter moet zijn’, zegt hij. ‘Stukken moeten niet meer zonder motivering tot in de oneindigheid geheim blijven. Het principe is: openbaar, tenzij. Maar in de Haagse praktijk blijven hele stukken geheim, ook als er maar een paar gevoelige dingen in staan. Die stukken worden nooit meer openbaar gemaakt. Er is veel ruimte voor verbetering om van de gemeente Den Haag een open overheid te maken.’
‘Goed dat de Rekenkamer dit onderzocht heeft’, reageert Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. ‘Den Haag heeft er namelijk een handje van om geheimhouding toe te passen op onwelgevallige dossiers.’ Sluijs wijst op ‘de schimmigheid’ rondom de vertrokken topambtenaar en de deal met tassenontwerper Omar Munie. Sluijs: ‘Het uitgangspunt moet zoveel mogelijk transparantie zijn.
Dat dit niet het geval is zegt iets over de cultuur op het stadhuis en de manier waarop het stadsbestuur naar de inwoners, democratie en journalistiek kijkt. De raad moet het college kunnen controleren op basis van de informatie die er is en niet op de weergave die het college ervan geeft. Te vaak belanden rapporten in de kluis en dat moet wat Hart voor Den Haag betreft, heel snel afgelopen zijn. De schijn dat er zaken te verbergen zijn, wordt wel erg vaak gewekt.’
Meer over dit onderwerp: REKENKAMER DEN HAAG GEHEIME INFORMATIE RAPPORT GEHEIMHOUDING
Jan de Wandelaar in het Den Haag van Morgen 